| 0 | |
| աշխարհում կա մոտ երեք հարյուր ազգություն այդ ազգություններին միմիանցից տարբերելու համար մենք հիմնականում անրադառնում ենք նրանց կրոնին լեզվին մաշկի գույնին բայց կա ևս մեկ հատկանիշ որի միջոցով մենք կարող ենք հստակ իմանալ թե որ ազգի ներկայացուցիչ է կանգնած մեր առջև դա մարմնի լեզուն կամ ինչպես շատերը սեն կասում ժեստերի լեզուն ժեստերը կազմում են մեր հաղորդակցման բաց ունի ուսում տոկոսը այսինքն միայն քսան իսկ քառասուն տոկոսն է որ կազմում է խոսքային հաղորդակցումը ի տարբերություն վերբալ հաղորդակցման որ ժամանակ մարդիկ զգուշորեն ընտրում են իրենց բառերը ժեստի դեպքում անկեղծելը շատ դժվար է քանի որ մենք դրանցից օգտվում են ենթագիտակցաբար բավականին հետաքրքիր են սուտ խոսելու և կասկածանքի ժեստերը գիտնականների մի խումպնտում է որ մարդիկ սուտ խոսելիս չեն կարողանում դիմացինի աչքերի մեջ նայել իսկ մյուս խումբն էլ հակառակն է պնդում որ սուտ խոսելիս մարդիկ ուշադրությամբ դիմացինի աչքերի մեջ է նա որպիսի տեսնեն հավատացին արդյոք իրենց ստին թե ոչ վացունական թվականներին անցկացված մի հետազոտություն հետազոտության արդյունքում պարզվեց որ տղամարդիկ տիրապետում են ամենաշատը մոտ տասը ժեստի իսկ անագից ու երկու ժեստի փաստ են կան անսուտ բացահայտելը մոտ հինգ անգամ ավելի բարդ է քան տղամարդկանց դեպքում իմ ուսումնասիրությունների արդյունքում էլ պարզեցի որ տղամարդիկ մի սկսում են կոստյում պիջակը հագնել աջ ձեռքից սկսած իսկ անակ ծաղծեռքից անրադառնելու ազգերին իստվում է չեք զարմանա եթե ես ասեմ որ հարավում և ժեստերը և միմիկաներն ավելի շատ են քան հյուսիսային բնակիչների մոտ մե ժամվա շփման ընթացքում մեքսիկացին կատարում է մոտ հարյուր ուու ժեստ իտալացին հարյուր քսան ժեստ ֆրանսիացին ուցուն այս հյուսիսում ապրող ֆինները մեկ ժանվանթացքում կատարում են մեկ ժեստ անգլիացիներն առհասարակ ոչ մի ժեստ չեն կատարւմ հաղորդակցման շատ տեսակներ աշխարհում ունիվերսալ են մարդիկ ժպտում են երբ ուրախ են մռայլվում ն երբ տխուր են բայց կան երկրներ որտեղ ժեստերն արմատապես արբերվում են օրինակ անգլիայում մարդիկ մի միայն շատ երկար ժամանակ չտեսնելուց հետո միանցհակված են ողջունելու ձեռքսեղմամբ շատ դժվար կարելի հանդիպել գրկախառնվող և առավել ևս համբուրվող անգլիացիներին ինչը չէի ասի հայ տղաների մասին ովքեր միմյան շատ կար ժամանակ էլ եթե չտեսնել մի մազկողջունեն երեք ողջունման ձևել միասին ձեռք սեղմում համբույր և գրկախառնություն իսկ այդ չինացի կանանց կարծիքով ձեր սեղմումը դա ամենագռեհիկ ողջրման ձևերից մեկն է նրանց նման վերաբերմունք հոգեբանները բացատրում են նրանով որ նրանք չեն արողանում դիմացինի աչքերի մեջ այլ որն անխուսափելի է ձեռքսեղման ժամանակ չնասրան չինացի չինացիների ողջուն աշխարհում ամենագեղեցիկներից մեկն է համարվում նրանք ձեռքերը խաչում են կրծքին և խոնարվում են և ինչքան մեծ է դիմացինի հանդեպ եղած հարգանքն այնքան ավելի մեծ է խոնարումը շատ տարածված ժեստ է համարվում բութ մատի վեր պարզա ժեստը այդ ժեստ ամերիկյան հասարակությանմեջ ճանապարհին մեքենականգնեցնելու նշան է համարվում մինչդեռ մի միանցդիմասպահելը նշանակում է որ ամեն ինչ հիասքանչ է չնայած որ հունաստանում այն ունի ճիշտ հակառակ նշանակությունը այն հայոյանքի ժեստ է համարվում և շատ ժամանակ օգտագործում է դասարաններում և լսարաններում աշակերտներին լռեցնելու համար թուրքիայում և հունաստանում չի կարելի երկու մատույց տալ օրինակ երկու սուրջ պատվիրել այն դիտարկում է որպես անարկալից վերաբերմունք դիմացինի հանդեպ երբևիցե ուշադրություն դարրել է թե որ ձեռքով է դիմացինի որևէ բան փոխանցում ինձ թում է շատ քչերը կամ ընդհանրապես ոչ ոք իսկ այ իսլամում սաղ ձեռք համարվում է կեղտոտ մեղսագործերք այդ երգով դիմացինին գումար նվեր առավել ևս ավելի թանկարժեք բան նվիրել է դեպքում դուք կարող եք խիստ վիրավորել նրան ժեստերն անգամ կարող են ծիծաղ առաջացնել օրինակ տիբեթում երբ ձեր կողքով անցող անցորդները լեզուները դուրս անեն մի զարմացեք քանի որ նրանք ուղղակի ուզում են ձեզ հանգստացնել որ ոչ մի լավ չեն նյութում ձեր թե դե ինչ իսկ մեզ հայերիս մնում է մի միայն հիշել այս կարևոր առանձնահատկությունները քանի որ շատ երկրներում ինչպես օրինակ ֆիլիպիններում սխալ ժեստ | |
| 1 | |
| աներ եներբեմն ներումներ արեան երբևիցե մտածել եք թե հրդեհի ժամանակ առաջին հերթին ինչ կ փրկեի այս հարցը շատ և շատ մարդկանց տալուց հետո հասկացել եմ որ ինչում են հետևյալ ցավոք ատ ակնհայտ պատասխանները զարդեր փաստաթղթեր հեռախոս համակարգի դրամական միջոցներ բոլոր այս իրեն այսօր ընդունված է կարևոր համարել հետաքրքիր է չէ թե ինչպես ենք մենք ինքներս մեզնից անկախ տարբերակում կարևոր է անկարևորից ու վստա հասուն որ ան կարևորների համար ժամանակ չունենք իմ հետաքրքրասիրության արդյունքում պարզեցի որ գոյություն ունի հիվանդություն որը պայմանաորվում է կարևոր անկարևորից տարբերակելու գործընթացում ի դժվարացումով որի արդյունքում հիվանդը չի կարողանում կողմնորոշվել օրինակ դեն նետել արդեն մեկ տարվա հնության ամսագիրը թե ոչ հենց այս հիվանդության զոհն է իմ հարևանուհին նա դեն չի նետում անպետք իրերը ասեմ ավելին փողոցներից հավաքում է տարատեսակ անպիտան իրեր բերում տուն տարիների ընթացքում աղպայենքանը շատացել նրա տանը որ նեղություն է հարուցում և նա քնելու տեղ չունենալու պատճառով ստիպված է իր ընկերուհու տանի գիշերել դե ծայրահեղությունների հետևից պետք չէ ընկնել բայց նկատել են որ մոռացության տալով կամ անտեսելով հաճախ պիտակում ենք ինչոր իրեր կամ նույնիսկ մարդկանց անկարևոր անվանումով եթ նույն իսկ հիմա էլ եք ձ շրջապատող իրերին համոզված են որ բազմաթիվ անկարևոր իրեր կգտնեք օրինակ այն ջրի շիշը չեմ կարծում թե ձեզանից շատերն են մտածել թե որ քա մեծ կարևորություն ունի այդ փոքրիկ շշի պարունակությունը թեպետ մենք ապրում ենք հայաստանում որտեղ ունենք խմելու բավարար պաշարներ աֆիկայում հնդկաստանում սիրիայում ամեն տարի հազարավոր երեխաներ են մահանում մաքուր ջրի բացակայության հետևանքով կարծում եմ կհամաձայնեք որ հենց այս մարդկանց համար այս փոքրիկ ջրի շիշ մեծ կարևորություն ունենալ կամ եկեք հարցնենք այս շշի մասին աֆրիկայի ամենախտաբնակ երկրի նիգերիայի բնակիչներին բանն այն է որ անցած տարի նիգերիայում կառուցվել է առաջին պլաստիկ շշերով տունը այդ տունը ավելի կայուն է ջրհեղեղի և երկրաշարժի ժամանակ բացի այդ այն անհամեմատ էժան է հավաստում է բիբիսին մի խոսքով բոլոր այն շշերը որոնք երկար ժամանակ աղբին հանդիսանում և բարձր հորիզոնականներում պահում նիգերիան փողոսնրի աղտոտվածության մակարդակով այսօր դարձել են ամենակարևոր գործիքներից նիգերիայի անօթևան բնակիչներին կացարան տրամադրելու գործում իսկ ամենահետաքրքիրն այն որ կարևոր են ու անկարևոր է միայն անշունչ առարկաների մեջ չեն եթե ուսումնասեր եք աշխարհահռչակ բժիշկ ծաղրածու հումանտար ակտիվիստ փաճադամսի կենսագրությունը ով ի դեպ ինձ շատ է ոգեշնչում կհասկանակ որ մարդկանց կողմից իր այդ շատ կարևորված գործը սկսվել է շատ տարօրինակ և անկարևոր ճանապարհով որը հենց այդ նույն մարդիկ պարզապես խելապակասություն և ժամանակի կորուստ կհամարեն օրինակ ձեզնից քանի սկ մտածել որ խելամիտ կլինի ամեն օր վերցնել քաղաքային հեռախոսը զանգահարել ինչոր անծանոթ մարդկանց փորձել զաղեցներ ձեր լսակցին և այդ կար ժամանակահատվածում փորձել հաղորդել նրան դրական էմոցիաներ կամ ամեն օր սպասել վերելակի առջև ոպեսի վերելակի դռները բացվեն մտնեք ներս և այդտեղ գտնվող մարդկանց ինչոր ծամածռություններով ուրախացնել ինչու հենց վերելակում քանի որ վերելակից մարդիկ չեն փախչում ում էր պարոն ադամսը կարծում եմ որ ձեզնից շատերը սա պարզապես խենթություն կը համար են և կնախնդրաց սրա փոխարեն ավելի կարևոր գործերով զբաղվել բայց արյու տես որ հենց այս մարդը իր սիրո հեղափոխությունով ամեն տարի հազար է որ արդ կանց է բուժում այս անկարևոր է և կարևորի միտումը տարածվում է նաև մեր շրջապատող մարդկանց վրա այս մարդը ավելի կարևորը շրջապատում քան այն մեկը ենց այսքան մեր մենք պիտակում են կարևոր և անկարևոր մարդկանց բայց շատ ի զուր աշխարհահռչագիտնական ալբերտ էնշտեյն ամենևին էլ վունդերկիչեր մանկության տարիներին ասեմ ավելին իր ուսուցիչների հասակակիցների և նույն իսկ իր ծնողների կողմից պիտակվել էր որպես անպիտան և անկարևոր մարդ հասարակության համար ուսուցիչները մտածում էին որ նա թերհաս է նստեցրել էին նրան վերջին նստարանին և կարելի է ասել մոռացել նրա գոյության մասին ընկերների դասընկերների հետ շփումը տեղի էր ունենում միայն անժամանակ և նրանք որոշում էին ծաղրել ալբերտին մայրը անհանգստացած էր իր որդու չափից դուրս անբնական մեծ գլխի չափսերով եվ իմիջայլոց նա այդպես էլ չավարտես դպրոցը էլչկայելիեր սպասել այս անպիտան և անկարևոր մարդուց բայց արի ու տես որ ժամանակը ցույց տվեց որ հենց այդ նույն էնշտեյնը դարձավ մարդկության ամենակարևոր դեմքերից ու իր մտքի թռիչքով խորը և անփոխարինելի հետք թողեց մարդկության զարգացման գործընթացում էլ ինչ ասեմ այսքանից հետո ձեր մտքով չանցավ որ մի գուցե ձեր կյանքում էլ կա այդ իրը կամ մարդը որ պատահմամբ կմ սխալմամբ անկարևոր եք պիտակել գնացեք տուն փորձ է գտնել դա գնահատեք այլ և գիտեք ինչ հուսով եմ որ այդ դերում չեն հայտնվել հենց ձեր | |
| 2 | |
| մենք ընտանիքակենտրոն ազգ ենք շատ ազգագրագետներ այսպես են արտահայտվում մեր ազգի մասին կարևորը էրեխեք է ավ լինել սա արդեն թամադաների ու քավորների հայտնի կենացների շարքից է երկուսում էլ արտահայտված է երեխաների ապագայով մտահոգվածությունը իսկ մեզանից քանիսն են նրանց վերաբերում որպես անհատների երբ սովորում էի վեցերորդ դասարանում ուսած լեզվի գրքում հարց էր տրված ծնողներ է հաշվի առնում են կարծիքը տան ինչոր բան փոխելիս օրինակ խոհանոցի կահույք ընտրելիս ես պատասխանեցի այո պատասխանը չզարմացրեց ուսուցչից ոչ միայն այն պատճառով որ ես դասարանում միակ այո պատասխանողն է ոչ էլ նա համոզված էր որ մեր ընտանիքն այդպիսին է այլ ուղղակի նա չ հավատածինձ երբ վերադարձատում փորձեցի հասկանալ թե որն է պատճառը կտա շատ դեպքեր երբ բաժակի գույներն ընտրելիս նշել եմ կապույտը բայց գնել են կարմիրը նշել են փոքրը բայց գնել ենք ավելի մեծը բայց գրեթե երբեք չեմ զգացել որ իմ կարծիքը հաշվի չի առնվել արդյոք կարելի է դրական խտրություն անվանել վարքային այն առանձնահատկությունը որը ծնողներից շատերը ցուցաբերում են երեխաների նկատմամբ նրանց հետ են պահում կյանքի իրենց սեփական փորձը ձեռք բերելուց ընտրում են առավել ճիշտ տողին իրենց տեսանկյունից այս կապակցությամբ ամերիկացի մանկագիր ռոբերտ հայտ լայն նշել է նրանց կյանքն ավելի հեշտացնելով մի հաշմանդամեցրեք ձեր երեխաներին մի արա չի կարելի ամոթ է տգեղ է հիշում եմ դպրոցում միշտ լինում են հեղափոխականներ ում համար չի կարելի կախարդական էր ոչ թե չէին անում այլ չի կարելին հատուկ էին խախտում իսկ հեն կպնում էին արժանապատվությանը վերջ աթոռին կոճգամ դնելուց մինչև դպրոց մկներ բերելը կարող էին վրեժ լուծել ոչ չէ չի ոչ թե խրախուսում այլ պատժում են երեխային ամոթի սկզբունք արտահայտությունը նույնիսկ դիվանագետների շրջանում ընկալում է բրե պատժի տեսակ հենց վերջերս քրոջս երեք տարեկան աղջկան հարցրի տա թև մանկապարտեզ գնում է ոչ իսկ նչու ես այդպես եմ որոշել այս փոքրիկ մարդկանց ուղեղի մեխանիզմ ուսումնասիրելու համար դրանց ծանոթանալ է պետք իրենց իսկ խոսելու շնորհիվ սովորեցրեք երեխային ոչ թե ինչ մտածել այլ ինչպես մտածել հայտնի ամերիկացի մարգարիտ մեդի խոսքերն են ևս մեկ այլ արտահայտություն որի հետ չի կարելի չ համաձայնվել ծնունդով ավղանցի խալեթեհուսեյնի խոսքերն են երեխաները նեկելու գրքեր չեն որ գունավոր ենք մեր սիրած գույներով երեխաներին պետք է սովրեցլել նաև պատասխանատու լինել իրենց արարքների համար մի թափիր խաղալիքները տարտատույունը կարելի է փոխարինել եթե թափել էս խաղալիքներ հավաքիր եթե նեղացրել է բակի ընկերոջը հայրիկներ մայրիկներ նրանց փոխարեն տուժածի ծնողներին ներողություն մի խնդրեք կներես բառն ասելը կոփում է ձեր երեխայինիսկ ինչպես ենք դիմում ենք նրանց հաշվի նստում ենք նրանց հետ հաճախ եմ դիտարկում դեպքեր երբ մեծերի ներկայությամբ փոքրերի նույնիսկ դիմելու ձևն է փոխվում մի անգամ շատ ծիծաղելի էր երբ ծանոթներից մոտեցավ ընկերուզ մոտեցաւ ծանոթներից մեկ ու տեսնելով մի ձեռքին երկրորդ դասանի երեխային բռնած և մյուս ձեռքին շան վս կապը հարցրեց օ ինչ լավն է շունիկ գտ քանի տարեկան է իսկ աղջի գտ քանի սովորեցրեք ուրիշներին անձամբ դիմել ձեր երեխային ոչ թե այնպես ինչպես կդիմեն օրինակ շներին դարձրեք երեխային ձեր լավագույն զրուցակիցը որևիցե ծնող չի ուզեն այր հասցեին լսել դու միևնույն է ին չես հասկանա արտահետւթյունը որպես ապագա մայր հենց այս եմ ունենալու մայրական կոնվենցիայում երեխաների սարժանապատվության հարկման խարտիայում կամ ինչպես ուզում եք անվանեք այն դոստևսկին ասել է հոգի բուզվում է երբ շում է երեխայի հետ այնպես որ դուք գիտեք ձեր դարմանը | |
| 3 | |
| չէ ամոթ է աղջիկների հետ ընկերություն մի արա կարծում եմ որ տղաներից շատել են փոքր տարիքում լսել հետևյալ արտահայտությունը իրենց ծնողներից բայց արդյոք սովոքեբանոեն ճիշտ մոտեցումը երեխաներին կամ արդոք նմատիպ խրատների պատճառով չէ որ մենք ձեռք ենք բերում տարար տեսա կոմպլեքսներ կապված հակառակ սեռի ներկայացուցիների հետ սկսած փոքր տարիքից եկեք պարզենք միասին օրեր առաջ և երորդի համար փորձում է հետարքիր նյութեր փնտրել սոց ցանցերից մեկում տեսա մի հարցում հարց հետևյալն էր արդյոք կարող է լին էր բացարձակ ընկերական հարաբերություններ տղաների և աղջիկների միջև և կարդում է պատասխանները ինձ շատ զարմացրեց մարդկանց մտածելակերպի խայտաբղետությունը որոշներ ասում են որ դա անհնաէ տես որոշներ պնդում են որ դա մնաճիշտ ընկերություն է կարդարով բազմաթիվ պատասխաններ ես որոշի կատարել իմ փոքրիկ հարցումը ես հարցրեցի իմ շրջապատից երեք որ մարդու հարցվածներից վացուն տոկոսը պատասխանել են այո տես մնացած ոչ պատասխանաներից մեկը ինձ հետ երկար վիճում էր նար պատասխանը մեկնաբանեց երկու կետերով առաջինը երբ տղան սկսում է շատ ֆել աղջներիհետ դառնում է իրենց նման երկրորդը և աղջինէսկսում շատ վել տղաների հետ մնացած մարդկանց մոտ առաջանում են վատ կարծադիպվեր կապված ատաջ կա հետ լավ եկեք վերադառնանք ինձ ես սարում եմ դպրոցում և հետևաբար շում եմ տարբեր մարդկանց հետ բնականաբար աղջիկները նույնպես բացառություն չեն դեռ փոքրուց ավել լավ լեզու եմ գցել աղջիկների քան տղաների հետ ինչու դե երևի դա նրանից է որ ես փոքրուց մեծացել եմ իմ երկու քույրերի հետ ովքե լ որ ինձ մեծ հաշվով դասիրակրեն կարծում մ հենց նրանք են ձևավորել ի մեջ այն գաղափարը որ տղաները վաղջների միջև եղած ընկերությունը ամենա ազիմ է քանի որ նրանք երբեք չեն վիճում թե ով է նա | |
| 4 | |
| իտալացի գրող ալբերտոմորավյան ասել է քաղաքակրթություն իր ճանապարհը կառուցել է դատարկ պահածոների ամաններից քսանմեկերորդ դարում մորավիայի խոսքերը վստահ կարելի է ձևափոխել ասելով որ քաղաքակրթւթյունն իր ճանապարհը կառուցել է պլասմասե շշերից պոլիեթրենային տոպրակներից և աղբի այլ բազմաթիվ տարատեսակներից որոնք այսօր մեր մոլորակի անբաժանելի մասն են դարձել իսկ ինչ է թե մեզնից յուրաքանչյուրը ակամա մասնակցել է այդ ճանապարհի շինարարությանը քսաներորդ դարից սկսած մարդկությունը անընդմեծ զբաղվում է բնության ռեսուրսների վերամշակմամբ ընդ որում վերամշակման ընթացքում ստացված միակ արտադրանքը դ աղբի հսկայական կուտակումներ են որոնց պատճառով մեր մոլորակի գրեթե բոլոր մեծ քաղաքները կանգնած են էկոլոգիական աղետի շեմին բիյամկոռոնելը փորձում է կատակել ասելով որ նոր քաաշնանը պարզապես սա նկարագրելի է քանի որ դրա բնակիչները կարող են տեսնել թե ինչպես են աղբի կույտերը շարունակ փոխում իրենց գույները սակայն մեր երկրագնդի էկոլոգիայի վիճակ ավելի քան սարսափելի է մեծ քաղաքներ ինչպիսին են տոկիոն մեխիկոն լոսանջել պարզապես խեղտվում են թունավոր գազերից և գոլորշիներից որոնք մտոլորտեն արտանետում ավտմեքենաներին գործարանները աղտոտված օդի պատճառով հազար ին արյոթանասուն թվականից քառասուն տոկոսով աճել են սրտային հիվանդությունների և երեսուն երեք տոկոսով քաղցքեղային հիվանդությունների թիվ վիճակներ ավելի ցավալի է երբ տեսնում թե ինչպես են մարդիկ աղտոտում իրենց շրջակա միջավայրը գիտնականները հաշվարկել են որ քաղաքային բնակիչը տարեկան մոտ մեկ տոնաաղպէ դուրս գցում ընդ որու այդ աղբի մոտ յոթանասուն տոկոսը կազում են պոլիեթիլենային տոպրակներ որոնք քայքայվւմ են հարյուրավոր տարիների ընթացքում նույն քան ցավալի է համաշխարհին օվկանոսի վիճակը հայտնի նորվեգացի ճանապարհորդ տուրե էր տալը վերադառնալով իր ծովային շրջագայությունից գրել է որ մարդիկ ովկիանոսը վերածել են հսկայական մի աղբամանի և իսկապես ամեն տարի մարդուն էր գործության շնորհիվ ով կանո է արտանետվում մոտ յոթ միլիարդ կիլոգրամ աղբ ինչ վերաբերվում է խմելու ջրի պաշարներին մարդիկ այդտեղ նույնպես ջանք չեն խն իրենց իսկ մի լավ վնաս տալու համար վերջին քառասուն տարվա ընթացքում խմելու ջրի պաշարները կրճատվել են մոտ վացու տոկոսով և զարմանալի չէ որ ամեն տարի աղտոտված ջրի օգտագործման պտճառով մահանում է մոտ տասնհինգ միլիոն երեխա այս թվերը մեր սարսափելի եթվում նույն իսկ համաշխարհային մաշտաբներով բայց չէ որ մեր փոքրիկ հայաստանում նույնպես աղբի կուտակումներ այնքան շատ են որ գրեթե փողոցով քայլելիս կամ պատուհանից դուրս նայելիս անհնար է զարմանալ թե ինչպես մինչև հիմա աղպվոտքի չի կանգնել և մեջ չի վտարել մեր իսկ երկրից քաղաքներում ամենուրեք պաստառներ են փակցված մաքուր պահենք մեր երկիրը մաքուր պահենք մեր երևանը բայց ինչ ենք մենք տեսնում ամեն օր հենց այդ նույն պաստառների տակ աղպի այնպիսի հսկայական կուտակումներ են առաջանում որ ակամա ինքտքես հարց է տալիս ախ երես մարդիկ կարդալ չգիտեն ըստ հայ գերմանական հետազոտության հայաստանում կուտակվող աղբի քառասուն տոկոս անվերահսկելի է աղբահավաք տեխնիկայի ուսում տոկոսը հին է ու մաշված իսկ աղպի վերամշակողների մասին այստեղ անգամ ոչ ոք չի լսել անձրևաջրերը իրենց մեջ կուտակելով աղպանոսների բոլոր թունավոր յութերը ներծծվում են հողի մեջ խառնվում գետերի խմելու և ոռոգման ջրերի հետ և ոչ միայն վնասում են շրջակա միջավայրը այլ նաև մարդկանց և կենդանիներին իսկ հիմա կը հարցնեք իսկ ինչ կարող ենք անել մենք հասարակ մահկանացուներ մենք ոչ կարող են կաղպավակ տեխնիկա գնել ոչ է լաղպի վերամշակման գործարան բացել բայց չէ որ այն ախբը որ ամեն օր տեսնում ենք փողոցներում կուտակվում է մեզնից յուրաքանչյուրի պատճառով լոնդոնում աղբը փողոցում նետելու համար սահմանված է ված սունհինգ հազար դրամին համարժեք տուգանք մի դեռ հայաստանում մինչդեռ հայաստանում նման տուգանքի մասին անգամ ոչ ոք չի լսել բայց մի թե մեր իսկշրջակայի քմաքուր պահելու համար մեզ օրենքներ կամ սահմանումներ են հարկավոր ելույթը ուզում եմ եզրափակել բեն ժամի ֆրանքլինի խոսքերով մենք դրա արժեքը միայն այն ժամանակ են հասկանում և ջրհորը չորանում է | |
| 5 | |
| երբ ուզում է ելույթիս համար նյութ պատրաստել գաղափար անգամ չունեի թե ոնց պիտի սկսեմ ոնց պիտի կարողանա մի իսկական հռետորի նման դրսևորել ու ձեզ տալ են ինչ իսկապես ուզում եմ տալ իսկ ինձ կասեք թ ձեզնից քանիսն են գյուղում ծնվել քանիսն են առավոտյան աքլորի ձայնից հարցնացել քանիսն են լեռների գրկում հաց ու պանիր կերել ո հայ սիրում եմ իմ գյուղը ի մոթասեով մեծացել թե ձեռք բարձրարեք հաշվենք քսան երեսուն հա ճիշտ հաշվեցինք հիմա եկեք ուրիշ բան հաշվենք ձեզնից քանիսն են էդ նույն գյուղում ազատ եղել քանիսն են մտածել որ իրենք երջանիկ են եղել ու երանի ետմիքչ փակ առօրյա հոգսերով ապրող բաղ ու բոստան ջրելու դարդ ունեցող մարդկանց մեջ քանիսն են կարողացել ջարդել կարծրատիպերը ու համոզել մարդկանց որ կապ չունի աղջիկ տղա կապ ունի են ամեն ինչը ինչ անում ես ու են արժեքավոր նպատակը ոը ծառայում է ընդհանուրին հասարակությանը ու հետ ձևով նաև քեզ հիմա եկեք բացենք փակագծերը երբ դեռ յոթի ցույցեր դասարանում էի ընկա կրակը դարձա մեր դպրոցի աշակերտական խորհրդի անդամ ու հենց էդ ժամանակվանից սկսվեց իմ գյուղացի աղջկաս փոթորկոտ կյանքը դե պատկերացրեք գրեթե ամբողջ ափա տան չես հատասընթացներ համայնքային ժողովներ ես ի մինչ էր և տան էի հանկարծ պատերազմ էր երրորդ համաշխարհային աղբերներտիծաղում էին վրաս ու ասում որ բոմժեմ դարձել թափառական երբ մեր տանը մաքրություն է անում մեծ ախպերս ասում էր թե համայնքային աղպահանություն է իրականացնում մամաս ասում էր թե բոլահերիքային չնկելեմ չոլերը դասերով ս լինեն որ կարողանա մի կարգին տեղ սովոր է ու մի բանի հասնել ու հետ մի բանի հասնել ընդհանրապես չէր տեսնում հասարակական ոլորտում ու գիտեք ինչքան դժվար է է անընթատ լսել է խոսքերը անընդհատ պայքարի ու հակասության մեջ լինել ու փորձել հասկանալ թե ինչպես կարող ես քո մեծ ու փոքր ընտանիքներին հաշտեցնել ինչպես կարող է անել այնպես որ մարդիկ ընկերները ծնողները հարազատները հարմարվեն քո տեսակին քո ընտրածին քո աշխարհին հա չնայած այդ ամեն ինչին ես երջանիկ էի երջանիկ էի որովհետև են ամեն ինչը ինչին տրվել էր ուրիշներին մարդկանցից նման գյուղի երեխեքի հետ մի լավ բան անելու համար իր ճիշտ նպատակին էր ծառայում ու օգնում էր են հասարակությանը որի մի մասն էի ու որի խաղաղ ապրելու էր կախված իմ խաղաղությունը մի հրաժ գրքում ասում է տևական կատկթոցքարը դեռ ավելի ադամանդկծակի գնացի քաղաք սովորելու մայրաքաղաք սովորաբար քաղաքի ամեն ինչ է լավ ա թվում է տեղջապրողների համար մեծ ու սիրուն հեռանկարներ դար չունեցող մարդիկ քաղցր ազատություն քաղաքը վերջապես գյուղջի էլի գյուղացի աղջկա համար հարկ է քաղաքը գյուղ չի ի հարկ է քաղաքի քարուքանդեղած երթուղայինը մեծ ուգունավոր ավտոբուսը կրպակը սուպերմարկետ շիվը մեծ ծառ ի հարկ է քաղաքի օթ ավելի լիքնաթվում թվում ես էլ եմ գյուղացի պարզ անկեղծ ամենքի առաջ անտրտում հաց դնելու պատրաստ ես քաղաք մտավածտակած ազատությամբ ու վստահությամբ մի կարևոր բան ունեի հոգուս մեջ ծակած քարի բերկրանքը երբեք չէի մտածի որ այդ քարը ատաման դառնալու անրաանրաժեշտությունը կունենա որ քաղաքում կհանդիպեմ ոչ իրական գյուղ հասկացությանը ու կարիք կլինի իմ նոր ընտանիքին իմ տեսակին ու աշխարհին հարմարեցնելու կատկթոցների տևականության զբաղվել դժվար էր հեշտ չէր հեշտ չի ուսանողի համար հարմարեցնելով հարմարվել ու հենց էդ ուսանողական պարտադրված հարմարվելու ընթացքում մի պահ գիտակցում է սեփական բնական վիճակից թեռու լինել ու սկսում վախենալ վախենալ գործելուց վախենալ ապրելուց վախենա սիրելուց բայց մի պահ վարկյանների արանքում թակնված պահ հիշում ես փոքրիկ իշխանի ասց ուլեցվում էտ քո բնական վիճակը մի շատ տարբեր աշխարհում պահելու վճրականույամբ ու հաստատականությամբ եթե ուղիղ գնալու լինես հեռուն չես հասնի բայցք ես քաղաք ուղարկել են քո ուղիղ նպատակով հեռուն գնալու համար չէ երևանում էի արդեն մի տարվա ուսանող աղջի քալովս մենակ պիտի գնայի հասնեի վանաձոր դասընթացի հոպարիստանը բան չասացին սուսուփուս թողեցին ես էլ երևանում նստեցի էդ լույս աշխար տանող երթուղայինը ու գնացի կողքիս նստած պարզ մի մարդ անկեղծ խոսում էր հեռախոսով ու ասում որ իր կինը կնի կարմատա չի կար ամենագաքաղակու այդպիսի բաներ կնի կարմատ դպրոցական տարիներին երբ պապայիս հարցնում էին ինչոր մի տեղ գնալու համար նաու մեր մի ահ ժպտում է ասում գնա այսօրվաղը մի չոբանի ձեռքեսնկնելու ոչ մի տեղ չի թողնելու որ գնաս դե դու աղջիկես ամուսնացի ու մի հատ էլ սկսի հետ մի ընտանիքի համարեցնելքու աշխարհին որտեղ համ տղա ընկերներ կան համ դասընթացներ ամեր տարբեր տեղ է հասցնող ավտոբուսներ բայց ադամանդը ծակել ա չէ պետք տևական կակթոցներով էդ ապրել նա սիրել նվիրվել պայքարել չհուսահատվել ը հավատալը սեփական ապրելու դերի ու նշանակության բացահայտումը բնության հետ մեկ դառնալու գաղափարը հոգում ունենալով էսակատկթոցըսրանք են գյուղացի մի աղջկա հարմարվելու հարմարեցնելու ապրելու ապ | |
| 6 | |
| անոր նոր մարդկանց հետ ծանոթանալիս առաջին հարցը դեի հարկ է անունս իմանալուց հետո այն է թե արդյոք ակնոցներ իմիջի համար եմ կրում թե օպտիկական են համոզված ձեզ մոտ էլ այդ հարց առաջացավ և կշտապեն պատասխանել ակնոցներ օպտիկական տեսողությունը սել բավականին ցածր է այնուամենայնիվ ակնոցները շատ եմ սիրում և սեփական փորձից ելնելով կարող եմ ձեզ հավաստիացնել որ ակնոցներ կրելով բազում դեպքերում շահել եմ օրինակ էլ կբերեմ այն որ եթե չլինեին ակնոցներ այս ելույթի թեմանիզմոտ չէր առաջանա և այսօր այստեղ կանգնած չէ լինի բայց եկեք այս հարցին նան գիտական տեսանկյունից բրիտանիայում տեղակաված օպտիկայի համալսարանը պարզել է որ մարդկանց երեսունչորս տոկոսը մտածում է որ ակնոցներ կրող մարդիկ ավելի պրոֆեսիոնալ տեսք ունեն եվ քառասուն հինգ տոկոսը հավատում է որ ակնոցներ կրողները ավելի խելացի են մեկ այլ հետ ազատությու որը կատարվել է ամերիկյան էսիլրընկերության կողմից որը աշխարհում ամենամեծ ոսպնյակներ արտադրող ընկերությունն է պարզվել է որ մարդկանց յոթանասուն մեկ տոկոսը ակնոցներ գրողներին ասոցացնում ը գրադարանավարների հետ և յոթանասունչորս տոկոսը ուսցիչների հետ ամեն դեպքում որոշեցի ինքս էլ մի փոքր հարցում կատարել վերցրեցի մի տղամարդու դիմանկար ով ի շնորհիվ իր մեծ ակնոցների ուներ շատ խելացի և վստահելի տեսք հարյուր հոգու հարցրեցի թե նրանց կարծիքով ինչով է զբաղվում այդ տղամարդը շտապ եմ ձեզ ի ասթափեցնել ոչ ոքից ես չստացած ճիշտ պատասխան շատեր ասեցին որ նա պետք է որ ուսուցիչ դասախոս կամ որևէ գիտնական լինի իրականում այդ մարդը գերիորիջոեներ ով ամերիկայի ամենասարսափազդում մարդասպաններից մեկն էր նա տասնին նտարվա ընթացքում հասցրել է կատարել հիսունվեց ապացուցված մարդասպանություն չնայած սրան կպատմեմ մի փոքր և դրական պատմություն կապված իմ ակնոցների հետ մեկ անգամ գնացել է հարցազրույցի և ստիպված եղա տասնհինգ րոպե պատասխանել ակնոներիս վերաբերող հարցերի մինչ դեռ նշեմ որ հարցազրույցը տևեց ընդամենը քսանրոպեբայց ի զարմանս ինձ մի քանի օր հետո էլեկտրոնային նամակ ստացա որ հաջողության բանցել եմ հարցազրույցը չնայած սրան ելույթը սկեզրափակեմ բժիշ գնել հենց լի խոսքերով եթե աչկերը մարդու հոգում էջ ներթափանցելու պատոհաններն են արդյոք նրանց դիմաց որևէ խո | |
| 7 | |
| աաաաաաայսօր երբ դուք եկաք մեր թեդեքսյան ելույթները լսելու ակամայից շփվեցի ինձ հետ հիմա կասեք ինչպես ձեզանից շատերը տարբեր տրանսպորտային միջոցներով մի մասը քայլելով ին վրայով այո մի զարմացեք հենց իմ վրայով եթե չէ հասկացաք թե ով եմ ես ասեմ ես ասվածն եմ ճիշտն ասած հիմա մի քիչ անմխիթար վիճակում եմ գտնվում թե հիմնանորոգում չի արվում մեր մեջ սած ընտրությունները շատ եմ սիրում թեկուզ և մեկ մեկ բայց գոնե նորմալ վերանորոգվում է չներեց ինչքան էլ այդ ընտրությունները անցնեն թե կողքով թե վրայով դժվար թե հասնեմ դալմայի դիմացի ասված ընկերոջ հարթության ու մաքրությանը ի դեպ ասեմ վերջերս հենց դալմայի դիմացել ընկերը սետ մի հետաքրքիր բան նկատեցինք ինձ թվում է բոլոր տեր սիրում եք լավ հագուստ ունենալ վերջին անգամ կերբեք որևէ նոր հագուստ կամ իր գնել լսած կլինեք հիմա դրան շոփինգ են ասում դա էլ իմիջայլոց դալմայի դիմացի ասված ընկերս էին ասել հա ինչ է ասում շոփինգի մասին կանայք գալիս են սթրեսի մեջ ընկած ինչոր շոփինգի անուն են տալիս թվում է թե նրանք ուրախ բավականություն ստացած պետք է դուրս գան բայց որ տեսնեք նրանց դուրս գալուց հետո կը մտածեք որ հանրախանութում ավելի մեծ սթրեսի են ենթարկվել մի գուցե ես հին եմ հա այդքան էլ լավ չեմ հասկանում թե ինչ են գտել այդքան հագուստ ու առհասարակ կիրեի մեջ որքան էլ դրանք նորաձև լինեն վստահ եղեք քչով չբավարարվող շատ ով էլ չի բավարարվի դուք այդ հագուստը առած վրա յոս արագարագ գնում է տուն փորձում հայելու առաջ հիանում դնում պահարանում մեկել հոփ հաջորդ օրը մեկ այլ նորաձև բան է գտնում ու այդպես ամեն օր գիտեք քանի նորա ոչ խանութի տոպրակի տակ եմ տեսել թիվ ու համար չկա բայց մենակ դա չի է որ տեսնում եմ շատ հաճախ վրայով սանցնում եմ պատկառելի տարիքի մարդիկ ու մեկ էլ տեսար մոտենում եմ փողոցում շարված աղբամաններից որ սնում կամ հագուստ հավաքեն ասեմ մի մանակ շատ լավ հիշողություն ունեմ ու շատ շատերին հիշում եմ թե ժամանակին ինչ լավ ուսուցիչներ շինարարներ հողագործներ են եղել բայց այսօր ճակատագրի բերումով այդ կերպ են սնունդ այթայթում կամ էլ թե ինչու եք մի մած այդքան զրպարտում ուրիշների անձնական քննարկում վստահ եմ դած ես ոչ մի բան չի տալիս ինձ էլ ի հարկ է բան չի տալիս բացի ձեր ագրեսիվ վարմունքից իմ հանդեպ հերիք չի բարկացած խոսում եք մեկի մասին մի ատել ձեռիտակնկածով ինձ եք խփում այդ դրա փոխարեն դուք կարող եք նկատել օրինակ այն երեխային ով փողոցում գուցե ծնողներին կորցրած ապրուստ տվաստակելու համար գումար է խնդրում այսինքն տեսնում եք բայց չեք նկատում տեսնել ու նկատել շատ տարբեր է միթե կարելի է այդքան անտարբեր լինել մեր հասարակության մեջ քիչ չեն նաև այն մարդիկ ովքեր իրենց իսկ ես մոռացած ալկոհոլը չարաշահած պառկում են վրա գիտեք ինձ հեշտ է չեք պատկերացնի ինչպիսի ծանրություն է դ ինձ համար դեզեր մտքով չի էլ անցնում հնարավոր է այդ մարդը հենց ձեր գթասրտության կարիքը ունի ի մտքով հաճախ է անցնում բայց ինչ անեմ եկել պարկել է վրաս ոնց օգնեմ երևի հիմա մտածում է նչ վատատես ասվել դեմ չէ բայց չեմ թաքցնի թե որ քան սիրո խոստովանություններ գեղեցիկ խոսքեր իմաստուն զրույցներ եմ լսել պաշտում եմ երբ լսում եմ երեխաների մանկական խին նութից ծաղը անհոգ խաղերը թեկուզ և մեկ մեկ ընգնում եմ վրաս և վնասվում բայց վերկենալով ձեռքի տակնկած ամենագեղեցիկն ութերով նկարաարդում են ինձ հիանում եմ ձեզնով այդ ժամանակ մեր մեջ ասած մի քիչ և թիթիզանում է մեծ սիրում պատկերներով բայց այն մի բան չեմ հասկանում մեծանալով ինչու եք սկսում ձեռքի տակ ընկած ամեն բան վրասնետել վստահ եմ ձեզանից շատեր աշխատանքից հետո հոգնած գնում են տուն այնուհետև թեկուս և հոգնած կամ ստիպված միևնույն է հավաքում են այն ինչու նույն վերաբերմունքը չկա բնության նկատմամբ գիտեք չնայաց որ ես ասվալտեմ բայց ես էլ էկոլոգիապես ամենամաքուրը չեմ դրա համար խնդրում եմ վատ մի վարվեք ինձ հետ բայց երբեք | |
| 8 | |
| վերջերը ստանոտների շրջանում մի հարցում նցկացրի որ քաննարավոր է արագ ու առանց երկար մտածելու նրանք պետք է նշեն հետևյալ չորս հարցի պատասխանները ռուս գրող դեմքի մաս միրգ և ընտանի կենդանի հարցվածների իննսուն հինգ տոկոսը պատասխանեց այսպես ուշքն քիթ հավ խնձոր եթե փորձեք կրկնել այս հարցումը ձեր ծանոթների շրջապատում համոզված եղեք որ գրեթե նույն արդյունքներն եք ստանալու նման հարցումների շնորհիվ պարզվել է որ երկրագնդի բնակչության իննսուն ութ տոկոսը ստանդարդ մտածելակերպի տեր մարդիկ են և միայն երկու տոկոսն է որ դուրս է այդ կաղապարներից մեր ժամանակ ուրիշ էր այս կամ նման այլ արտահայտություններ բոլորս լսում ենք մեր ծանոթներից հարևանների ուսուցիչներից սերունդների միջև եղած ճաղը տարբերությունները բնորոշ են բոլոր ժամանակներին ժամանակի հետ փոխվում են բարքերը սովորույթները մեծանում են հնարավորությունները հետևաբար փոխվում է նաև այն միջավայրը որտեղ ապրում ենք սակայն կան կաղապարներ որոնք նույն են գրեթե բոլոր սերունդների համար օրինակ մեր ամեն ինչ նախապես պլանավորելու գծելու այդ ճանապարհից երբեք շեղվելու սովորույթը իսկ երբե հարցրել եք ձեզ ինչու են մեր ծնողները փոքրուց մեզ սովորեցնում կամ ավելի ճիշտ վարժեցնում շարժվել որոշակի ստանդարտներով ամեն ինչ պարտավոր ենք անել այնպես ինչպես մեզնից առաջ են արել ավելին մեր այդ փորձը պետք է փոխանցենք մեր երեխանեին որպիսի նրանք էլ այդպես անեն ուզում եմ մի հարց տալ դա լիճ նստած աղջիկներից քանիսն են փոքր ժամանակ պարի գնացել իսկ նկարչւթյան կամ երգի երևի գուշակեցիք ես էլ փոքր ժամանակ մի շարք խմբակների եմ հաճախել ծնողները չգիտես ինչու կարծում են որ ես թե նկարելու թե պարելու բացառիկ ձիրք ունեն բայց որքան ես բայց ինձնից ոչ վանգոգր դուրս գալու ոչ ռեմբրանդ բայց ինչպես կարելի է հայ ընտանիքում աղջիկան պայման պետք է որևէ արվեստի տիրապետի անգամ եթե վրձինը ձեռքվեսնելիս մատները դողալ են սկսում իսկ երգելիս հարևանները հեռուստացույցի ձայն են բարձրացնում որ երգել է չլսվիիսկ հիմա մեկ այլ հարց տամ դալիճմ նստած աղջիկներից քանիսն են ֆուտբոլի գնացել օրինակ ես ամեն ինչ կանի որպիսի պարի փոխարեն ֆուտբոլի գնա բայց որքան փորձեցի չ կարողացա համոզել ծնողներից որ ավելի լավ կարող եմ ֆուտբոլ խաղալ կամ նկարել ում էր դա հետաքրքիր աղջիկ ֆուտբոլի հաճախի երբ մեծացավ որոշեցի վերջ դնել այս անվերջ կրկնվող շրջապտույտին սկսեցի զբաղվել կամավորական աշխատանքով նա ծանոթներից հարազատների շրջանում անդատ լսում էի թով է տեսել մարդ անվճար աշխատանք կատարի վերջերս մեր քաղաքի ակտիվ երիտասարդները ներկի ամաններից աղբարկղեր էին պատրաստել և տեղադրլ մեր քաղաքային այգում քայլում եմ ու պատահական լսում հետևյալ արտահայտությունը իբր սրանկին չեն կայլի էր մի քիչ գումար ծախսելու մարդավարի աղբարկղ տեղարել հարց է առաջանում ինչ կարևոր է աղբ թանգ թե է ժանախպարկվում կլծնեսհետո հասկացա մարդկանց մտահորիզոնը ախպար կղն ունի որոշակի տսք և դրանից շեղվել արդեն սխալ է համարվում չեն գնահատվում ոչ ստեղծարարությունը ոչ մտքի թռիչքը ցավոք այսօր մի կանխատեսելի և տանդարդ համակարգ է դարձել նաև մեր կրթությունը պարտավոր ենք սովորել այն ինչ նախատեսված է ծրագրով լուծել այն խնդիրը ինչ այսօրվա դասին է առնչվում կարդաայն ինչ քննության անրաժեշտ տասներկու տարի շարունակ երեխաները դպրոցում սովորում են տարբեր պատմաբանների վերլուծաբանների գրականագետների վերլուծություններն այս կամ այն իրադարձության կամ թեմայի վերաբերյալ ևս դա վերարտադրելու արագության ու հստակության ստանումեն գնահատականներ էլ չասեմ որ դպրոցական ծրագիրը չի փոփոխվել նախորդ տարիների համամատությամբ բայց չէ որ այսօր մեր երեխաներ հետաքրքրությունները ինչ ոչ նաև կարողությունները նույն չեն ինչ տաս կամ քսան տարի առաջ դասարանում լինում են լավ սովորողներ և այդ լավերի մի փոքր զիջողներ մեր վստահեմ նաև ձեր դասանի լավ սովորողները նրանք են ովքեր վարժում անսխալ պատմում էին այն ինչ կար գրված գրքում իսկ երբևէ փորձել եք հարցնել այն վատ սովորողին թե ինչ է մտածում նա այդ թեմայի վերաբերյալ հա նահանգից չգիտի այն իր գրված է գրքում հետևաբար մտածում է տրամաբանում ու ասում այն ինչ հասկացել է այն ինչ իր մտքում ծագեց բայց ուսուցիչն իր հարկ է նրան երկուս է նշանակում սեփական տեսակետ ունենալը համարում է վատ սովորելու նախանշանընկերներից ս մեկը պատում էր թե ինչպես է իր ուսուցիչ իրեն նախատել և վարգել է այլևս խոսել երբ նա փորձել է մեր բոլորիս քաջ հայտնի նար դոի սպանված աղավնի վիպակի հերոսուհի սառայի վերաբերյալ իր սեփական տեսակետն արտահայտել յսպես մեզ դարձնում են նույնը կոտրում մեր մեջ անհատականությունը ու հետ զարգացնում տրամաբանելու ունակությունը բնեդիկ սպինոզայի այտնի խոսքն է լինել ինքնուրույն և դառնալ այնպիսին ինչպիսին կարող ենք ահա կյանքի միակ նպատակը պետք է հասկանալ մի պարզ ճշմարտություն յուրաքանչյուր սահման դնում է մարդը հետևաբար մարդն էլ կարող է քանդել այդ սահմաններըսահմաններ որոնք իրականում գոյություն էլ չունեն պարզապես յուրաքանչյուրս ունենք մենք դրանք մեր մտքում և ակամա առաջնորդվում ենք դրանցով եկեք ազատենք մեզ բոլոր տեսակի սահմաններից թույլ տանք մեր երեխաներին բացել իրենց մտահորիզոնն ու արտահայտել սեփականը եկեք մենք մեր ձեռքերով կերտենք նորարար ոչ ստանդարտ հասարակություն որտեղ յուրաքանչյուրը կունենա իր ներդրումը և շահագռված կլինի փոխելու այն դեպի լավը երբեբլ համակարգիչներն օգտագրծվում էին ամբողջ աշխարհում և ընկերությունը համարվում էր նորագույն տեխնոլոգիայի նվաճման լավագույն կնտրոնը ստիվ չափսը հայտարարեց ձեր ժամանակ սահմանփակ է մի վատնեք այն ապրելը որիշի կյանքով մի փաթաթեք ձեզ դոգմաներով որը հենց ուրիշի կյանքով ապրել է թույլ մի տվեք ուրիշի կարծիքը հաղթի ձեր երքին ձայնին և վերջապես քաջություն ունեցել հետևելու ձեր սրտին և ինտուիցիային նրանք իսկապես գիտեն թե դուք ինչ եք ուզում | |
| 9 | |
| ամի պահ պատկերացրեք որ հիմա գյուղում եք ինչ կանեք այնտեղ հավանաբար կը շրջեք գյուղում կհանդիպեք ծանոթներին եթե ի հարկ է ունեք և հետ կը դառնա քաղաք մտածելով որ գյուղում ոչ մի հետաքրքիր բան չկա կարծում եմ որ մեծ սխալ թույլ կտաք նման բան անելով գյուղոմ շատ հետաքրքիր բաներ կարող է գտնել սկսած հենց սովորույթներից ու ավանդույթներից ուզում եմ ձեզ պատմել գյուղական մի շարք հետաքրքիր սովորույթների ու ավանդույթների մասին գյուղական հետաքրքիր սովորույթներից մեկը դա բաղջագողությունն է որի մանկության ամենահետաքրքիր ու զվարճալի մասն է կազմում հարևանի երեխաները գալիս էի մեր բաք խաղալու և խաղի ընթացքում նրանցից ինչոր մեկը միշտասում էր էրեխեք եկեք գնանք գիլասուտելու բոլորս ոգևորված հավաքվում էինք ու գնում գիլասուտելու բայց թե որ տեղից ու ում այգուց եին կուտում մեջ չէր անհանգստացնում տղաները ծառն էին բարձրանում իսկ մենք աղջիկներով ներքևից խնդրում էինք մեզ էլ մի քիչ կտակ ու մինչև հիմա էլ չեմ հասկացել թե ինչու հենց հայտ ուրիշի այգուց գողացված ներ ամենահամովը կապ չունի որ արդեն մեծ ենք մենք շարունակում ենք նույն անել և այդ հավաքածի համն ավելի ու ավելի քաղցր է դառնում բայց սրա հետ մեկ տև կա մեկ այլ սովորություն իրականում համարյա նույն բան ենք անում ուղղակի թիրախն է ուրիշ տարբեր տեղերից օգտակար և համեղ բույսեր են հավաքում ուրց շուշան դաղծ բանջար սիբեխ և այլն ի դեպ եթե այս բույսերի անուններն առաջին անգամ էինք լսում ապա դուք իսկական քաղաքի բնակիչ եք այս բույսի յուրաքանչյուրը շատ օգտակար է և գյուղում օգտագործում է տարբեր նպատակներով ուրցի առաջին տեսակը թրմում են և դրանից թե են պատրաստում իսկ երկրորդ տեսակը որին պանրի ուրց են անվանում խառնում են պանրի հետ հաջորդը դա շուշանն է որը բացի մարդու և ծաղկի անուն լինելուց նաև օգտակար և շատ համեղ բույս է գյուղացիները շուշանը տապակում են այն նաև թթու են դնում և օգտագործում ձմրանը խոսք եմ տալիս եթե այցելեք մեր գյուղ անպայման ձեզ կը հյուրասիրեմ այս ամենի հետ մեկտեղ չպետք է որանալ գյուղական միջավայրին բնորոշ թոնրի մասին որտեղ ամեն լավաշտղելը մեծ հանդիսավորությամբ է կատարվում լավաշտղելու գործում յուրաքանչյուրն ունի իր օրինակ ու անփոխարինելի դերը լավաշտղելիս դրա հոտը տարածվում է ամբողջ թաղով մեկ և բոլորն իմանում են թե ով էր այդ օրվա լավաշ տ խողը գյուղացիները մի այսպիսի սովորություն ունեն տանը ինչոր համեղ բան պատրաստելիս սկիսել այն հարևանների և թաղի բնակիչների հտ այնպես որ լավաշտղելուց հետո դրա մեծ մասը բաժավում էր թաղի բնակիչներին եվ այս բարության չգրված օրենքը միայն լավաշին չի վերաբերում մեկ էլ տեսնում ես հարևան տատիկը մի մեծ աման տոլմա ձեռքին եկավ մեր տուն խոխերք սոտիկտոլմա եմ ևայլ մենք էլ հյուրասիրվում ենք այնուհետև աման հետ վերադարձնում մեր եփած համեղ ճաշատեսակով սա այլ մի ավանդույթ է որ ամանը դատար է չեն վերադարձնի տիրոջը իսկ ձեզ հետաքրքրեց թե որն է այդ սոտիկտոլման սոտիկտոլմա նշանակում է սուտի տոլմա դա տոլմայի այն տեսակն է որը չի պատրաստվում մսով այլ պատրաստվում է ընդեղենով և բանջարեղենով այստեղից էլ անունը սուտի տոլմա հետ գալով լավաշին նշեմ որ բացի թոնի լավաշից գյուղում պատրաստում է նաև թթու լավաշ չէ չէ այն խմորի հետընդհանրապես կապ չունի թթու լավաշը պատրաստում են սալորից սալոր եփում ե այնուհետև քամում ու լցնում սկուտեղների մեջ և չորացնում ստացում է թթու լավաշ թթու ու աննկարագրելի համով հիմա հալը ձերք բարձրացրեք տեսնեմ ով է լսել արաղ քաշել արտահայտությունը եթե չեք լսել ապա ասեմ որ այն նշանակում է ողի պատրաստել օղին պատրաստում են մրգերից մեզ մոտ ամենատարածված իրանի օղին է միրգը լցնում են մեծ տակառների մեջ և թողնում ո լավ թթվի թթվելուց հետո այն տեղափոխում են հատուկ ղի պատրաստելու համար նախատեսված տարայի մեջ և դնում կրակի վրա ողի պատրաստել շատ բարդ գործընթաց է իսկ դուք լսել է հիսուս քրիստոսի համբարձման տոնի մասին որին ժողովուրդն անվանում է վիճակ ծաղիկ գովել կամ ջանգյուլում այն ամենահետաքրքիր նշվող տոներից մեկն է ջանգիլումինախորտորը աղջիկները դաշտերից և ագիներից յոթ գույնի ծաղիկ են հավաքում և փնջեր կապում այնուհետև յոթ աղբյուրի ջրից լսվա կժի մեջ յուրաքանչյուրը որևէ իր է գցում կուժը ծաղիկների հետ պահում են որ տղաներ չ գողանան համբարձման որը շրջանաձև նստում են իրենց հարչևդնելով կուժն ու ծաղիքերը և սկսում է վիճակահանությունը որով որոշվում է թե տվյալ տանում որ աղջիկն է ամուսնանալու սկսում են երգել ջանգյուլում ջան ջան երգը ամեն տուն երգելուց հետո մի փոքրիկ աղջիկ կժից մի պատահական իրէհանում իրի տիրոջ բախտը որոշվում է երգի կամ արտասանված քառյակի բովանդակությամբ եվ այսպես աղը երգով նշում են տոն ու շատերի բախտորոշում հետո էլ ասում են գյուղում անելու բան չկա գյուղում անելու այնքան բան կա որ ամեն մի գյուղացի ժամ վեցի ուշ չի զարթնում և ութից շուտ տուն չի գնում տեսնում եք ինչ հարուստ է մեր մշակույթը իր սովորույթներով ու ավանդույթներով եկեք պահպանենք այդ սովորույթներն ու ավանդույթները քանի որ հենց դրանք են արտացոլ | |
| 10 | |
| երամեան ներումներ անենավերջերս ավելի ու ավելի հաճախ դուրս են գալիս ֆիլմեր որտեղ չարացած տեխնոլոգիաները գրավում են աշխարհը և ոչնչացնում մարդկանց այս ֆիլմերի հայտնիությունը խոսում է այն փաստի մասին որ մարիկ վախենում են տեխնոլոգիական առաջընթացի արագ տեմպերից սակայն ես գտնում եմ որ հենց տեխնոլոգիական առաջընթացի միջոցով է որ մարդկությունը դուրս է եկել քարանձավներից և ստեղծել այսօրվա հասարակությունը օրինակ հյուսիսային ամերիկայում ապրող մայաների դեղերը չունեին հողամշակման գործիքներ այդ իսկ պատճառվ նրանք վարում էին քոչվոր կյանք շարժվելով տեղից տեղ և կառուցելով նորանոր քաղաքներ տասնյոթերորդ դարում դրանից օգտվեցին իսպանացի կոնկեստադորները ովքեր շրջափակում էին մայաների քաղաքները և սովից հյուծված մայաները վաղ թե ուշ հանձնվում էին պատկերացնում եք մայաների հսկայական ասություն կործանվել է տարական թվացող գործիքների պակասությունից շատ հաճախ տեխնոլոգիական առաջընթացին դեմ մարդկանցից լսում են որ տեխնոլոգիաները իրեն հետևից միայն վնաս են բերում նրանք հաճախ բերում են տարատեսակ զենքերի օրինակներսակայն քարի դարում առաջին զենքերից մեկը դա սեպն էր որը օգտագործում էր սպանություններ գործելու համար սակայն ընկնելով ճիզ ձեռքեր և ապրելով երկար ևոլությա նրա քսանմեկերորդ դարի տարատեսակներից մեկը նշտարն է նշտարը օգտագործում է ժամանակակից բժշկության մեջ եվ եթե քարի դարում մարդու կյանքի միջին տևողությունը երեսուն տարեր ապահիմայն կազմում է մոտ վածունվեց տարի շատ հաճախ տեխնոլոգիաներին վերաբերվում են որպես անօգուտ խաղալիքներ այդպիսի վերաբայդպիսի վերաերմունք են ցուցաբերում տեխնոլոգիաներին նաև տիտանիկի ուղևորները նրանք նրանք հաղորդագրություններ էին ուղարկում կապավորի միջոցով դեպի մայրցամաք սովորաբար այդ հաղորդագրությունների տեքստում հրավերքներ էր դեպի ընթրիք կամ նմանատի հաղորդագրություններ մի գիշեր կապավոր զբաղված էր այդ գործով և նա փորձեց կապնվել կալիֆորնիա նավի կապավորը նա ցանկանում էր զգուշացնել որ դիմացում ով կանսի ուժեղ արձակալում է սակայն քանի որ այդ ժամանակ կապը միակողմանի էր եթերում տեղի ունեցավ շիլաշփոտ և տիտանիկի կապավորը կապը խզեց կալիֆորնիայի հետ մի քանի ժամ հետո տիտանիկը սկսեց խորտակվել իսկ նրա ամենամոտիսկնրան ամենամոտիկ նավը դրանից տեղյակ չէր քանի որ կալիֆորնիայի կապավորը գնացել էր քնելու և կապը պահպանող չկար պատկերացնում եք եթե տեխնոլոգիաներին մի փոքր այդ ժամանակ ավելի լուրջ վերաբերվեն տիտանիկը կարող էր խորտակվել կամ էր զոհերը զգալիորեն ավելի քիչ կլինեն յոթանասունականներում համակարգիչները հիմնականում օգտագործում են գիտական հաշվարկներ կատարելու համար և ոչ ոք չէր կարող պատկերացնել որ համակարգիչները սովորական օգտագործողներին կարող են հասնել և իսկապես օգուտ բերել նաև սովորական մարդկանց առաջինը այդ գաղափար անցավ թիվ ջոբսի և իր թմի մոտ նրանք քցեցին աշխատել առաջին համակարգչի վրա սակայն բոլորը ասում են որ այդ գաղափարը մատնվելու է անհաջողության սակայն ինչպես մենք գիտենք այդ գաղափարը հաջողվեց և այսօր համակարգիչներ օգտագործում են կյանքի բոլոր բնագավառներում վերջում մնում է ասեմ հայտնի գրող թերի պրաջտի խոսքերը ով ասում էր տեխնոլոգիաները կախարդական են անգամ երբ մե | |
| 11 | |
| ամի օր սովորականի պես ես ունկերս ու ժամիոնլայն խոսում ենք մտքով աս անցավ կաակել ստեցի թես այս վայրում եմ ու կռվի մեջ է ընկել շու տարի ընկերս հավատացել էր ինձ և երևանի մից այրեց հասել մյուս ինձ օգնելու բայց որ կարող երինձոգնել է թե տան ինձ համար հանգիստ նստած է ընկեր ես արդեն տվյալ վայրում էր շարունակեցի սուտ և ասացի որ ուղղակի ուզում էի կատակել ես մտածում է որ ընկերս կա հասկանալ ինձ բայց մենք վիճեցին ճիշտ է ես ընդնում է սխալ սու արդարանում միաժամանակ գիտակցելով որ իմ սխալ արարքը կարող է նաև իր վատ անդրադարդ ունենալ ընքերոչս համար բայց եղածը եղած էր հիմա արդեն ամեն ինչ առաջվա հունով է ընթանում կարծում եմ ես միակը չեմ որ այսպես ասած մի քիչ անհաջող եմ կատակել կյանք է յորաքանչյուրս էլ պահի ազդեցության տակ անում ենք այնպիսի քայլեր որոնց հետևանքներ շատ դեպքերում լավ ավար չեն ունենում ցավոք դրանք երբեմն անդառնալի են լինում ելույթը պատրաստելու ընթացքում պարզեցի որ ընկերական շրջապատում ս միակը չեմ այսպիսին իմացավ որ ընկերս ապրիլմեկյան կատակ են մտածել ընկերու համար բաց չէր մտածում որհետևանքները կատակ չէ լինի ստել էր թե սերչեմ սիրում ուրիշ ընկերուհի ունեմ դւ իմ անցյալում այդ պահը զվարճալի էր բայց վերջում երբ ընկել պատմես որ կատակ էր ընկերույն հավատաց և կատակն իրական դարձավ միջև որս նրանք չեն շփում ի մի անցենկերոչ սա մտածված կատակի պատճառով երբ ամեն իսկ վերջանում է և գիտակցում ես որ զղձրառը չի փրկում իրավիճակը իսկ միակ արտարացումը դառնում է դա կատակ էր արտահայտությունը որը միշչէ որ փրկում է իրավիճակը եթե մենք բոլորս հետևենք մեր տատերի և պապերեց եկած հայտնի խոսքին յո չափիր մեկ կտրերին գուցե ավելի քիչ հանդիպենք այսպիսի իրավիճակների բայց դա չպետք է մոռանալ որ կյանք է բոլորս էլ մարդ ենք և ամեն իչպատահում է ջիկտակված քայլից հետո լինում է անցանկալին վիճում ենք բաժանվում հիասթափվում ը հիասթափեցնում կործնում ենք ինչպես վստահությունը այնպես էլ այն մարդկանց ովքեր պատրաստ են իրենց կյանքը զոհել հանուն մեծ ճիշտ է ին պատրաստ դեպքերը այդքան այարայեղ դեպքեր չէին սակայն պատայում է նաև ծայրայեղ և դաժան դեպքեր օրինակ երկու հազար տաս թվականի առաջին միասնական քննությունների ժամանակ դիմորդների մեկը զրո ամբողջ են միավորով դուրս մնալով համալսարանից իրենց հացեր նետեր յոթերորդ հարկի պատշգամբից այդպիսի միս արսափելի օրինակ էր մայքր օրելի օրինակը նա պատմու է երկու հազար ու թվականի հուլիսի քսանութին նրանք խմել էին գարեջուր և ընկերնեի հետ պետք է իր իսկ մեքենայով գնային տուն նա մտածում էր որ ոչինչ որ խմել եմ և կարող է մեքենա վարել նա նստել է ավտոմեքենայի ղեկին և ամրագոտին չէր կապել տուն ընդանալու ճանապարհին նրանց ավտոմեքենան վդարա ենթարկվում և քանի որ նա չէր կապել ամրագոտին դուրս է շպրտվում ավտոմեքենա դիմապակուց և ստանում գանգուղեղային և տարբեր տեսա այլ ծանր վնասվածքներ միջև որ ս նա բուժում է ստանում և չի կարող չարժել իր մարմնի ոոշմասերը ի դեպ նրա ընկերները ովքեր ամրագոտի են կապել լիովին ան մնար մնացել մայկրօրլին նաև կարգ է ստեղծել և իր գրառում այնտեղ կատարել որպեսի զերծ պահի մյուս ետասարներն այսպիսի քայլերից իմ կարծիքվ մարդ ինչքան է լինի գիտակից և հավասարակշռված անձնավորություն պահի ազդեցության տակ գործի այնպիսի սխալ որը գուցե որոշ խնդիրներ հանգեցնի իմ ելույթով ցանկանում եմ ասել մի քայլ անելուց առաջ սառը գլխով դատել և մտածենք հետևանքների մասին որպիսի | |
| 12 | |
| աքսա մեկերորդ դար տեխնոլոգիաների զարգացում ինֆորմացիայի հսկայական ծավալ և արդյունքում աննդատ զբաղվածության զգացում ես հիմա խոսում է փորձում եմ չմոռանալ պատրաստած տեքստը մտածում վաղվա պրիզինտացիայի մասին և ցանկանում գրել էլեկտրոնային նամակ ընկերոհուս մարդիկ ովքեր միաժամանակ մի քանի գործ են անում ավելի պրդուկտիվ չեն նրանք ուղղակի ավելի մեծ բավարվածություն և գոհունակություն է զգում իրենց կատարած աշխատանքից ես հիմա ճիչն ասած այդքան էլ չէ բայց սա այն է ինչ գիտնական ժեն վանգ նշել է իր վերջերս կատարած հետազոտությունում նա նշում է որ երբ մենք սովորում են գիրքը բաց նալով հեռուստացույց միաժամանակ խոսելով մեր ընկերների հետ մենք զգում ենք բավարարվածության մեծ զգացում մենք դա անում ենք միաժամանակ միանգամից արդյունքում դա կապում արդյունավետության և լավ արդյունքի հետ ցավոք իրականում տեղի է ունենում հակառակը մարդկանց միայն երկու տոկոսն է կարողանում միաժամանակ մի քանի բան բավարար լավ կատարել դա գենետիկ հատկություն է որը մեզ այս մեծամասնությունը ուղղակի չունի բայց մենք մեկ է շարունակում ենք ուտել նայելով հեռուստացույց ու գրելով նամակներ մեր ընկերներին եկեք կենտրոնանանք իմ սիրելի երկու բանի վրա ուտել և համակարգիչ եկեք խոստովանենք որ մեզ այց մեծամասնությունը ուղղակի չի կարող պատկերացնել լավ սրճարան առանց վայֆայ կամ երբ որ լսում ենք լանջ մտածում ենք կստուգեն ֆեյսբուքյան սեջը կամ իմ ամենասիրելի համադրությունը լանջ վայվայ ինչ թագրամհեշթեք ֆուտ մենք զբաղված ենք այնքան որողակի նստենք ու ճաշենք թե ուտում ենք ու կապ չունի թե այդ ժամանակ որտեղ է գտնվում էր համակարգիչը փաստացի մենք ուտում ենք բայց ինչպես մայրիկը սա ասում նման դեպքերում մենք անում են ամեն ինչ բացի ուտելուց նա նկատի ունի մանչ ֆուլ ի թին նա երբեք այդպես դա չի հավանել սա կենտրոնացման նման մի բան է այս պրակտիկաարմատները գայս ե ձեմբուձիզմից և կապված են յոգայի հետ սա ուտելու ընթացքի մասին է մենք ուտում ենք արագ ոտքի վրա ձեռքի հետ ու արդյունքում կորցնում հենց պահը իսկ որ կենտրոնանաք զգանք ինչ ենք մտածում զգում այդ պահին տարոնակէհնչում այո ես կարծում եմ որ մենք պետք է սկսենք այսպես ուտե ուգուցըհենց այսպիսի ամենօրյա առօրյա գործողություններից հետո մեր առաջ էլ խնդիր չէ առաջանա կենտրոնացման բացակա | |
| 13 | |
| ինչ է լավատեսությունը համոզված եմ մեզանից յուրաքանչյուր այս հարցին իր կերպ պատասխաներ բայց գիտնականները հետևյալ կերպ են պատասխանել հայաց կյանքին միայն դրական կողմից լավատեսությունը պնդում է որ աշխարհը հրաշալի է և կայէլ բոլոր իրավիճակում լավատեսորեն նայելով կյանքին մենք կարող են հաղթել շատ ու շատ հիվանդություններ լավատեսության ամենահայտնի օրինակներից մեկը դա բաժակի օրինակն է ջրով լցված բաժակ լավատեսի կարծիքով այդ բաժակը կիսով չափլի է իսկ վատատեսի կարծիքով կիսով չափ դատարկ ամերիկացի հոգեբան մարդին սելիգմանիտեսության համաձայն լավատես մարդիկ անհաջողությոնները համարում են իրենց կյանքում պատահական բնույթ պն բնույթ կրող երևույթներ իսկ վատատեսների մոտ այս ամենը հակառակն է մարդիկ ինչու եք ամեն ինչ բարդացնում եղեք լավատես չէ որ դա նաև ձեր առողջության համար է օգտակար իսկ դու գիտեք որ երկու հազար մեկից երկու հազար հինգ թվականներին կատարված հետազոտությունների արդյունքում գիտնականները պարզել են որ մենք կարող ենք լավատեսորեն նայելով աշխարհին հաղթարալ շատ և շատ հիվանդություններ առանց նկատելու օրինակ եթե ընտանիքում հակվածություն սրտանոթային հիվանդությունների ապա լավատես մարդու մոտ այդ ռիսկ նվազում է մինչև չորս անգամ ուրեմն ինչ է ստացվում լավատեսությունը ամենալավ դեղամիջոցն է ասինքն լավատես անձնավորություն է եվ ներկայացնել մի դեպք որ պատահել է ինձ հե համոզված եմ մեզանից յուայուրաքանչյոր սիրում է վարդավառը դան եզակի տոներից մեկն է որի ժամանակ ուրախանում եմ բոլորը մասնակցում են բոլորը մեծից փոքր ես այս տարի որոշել է վարդավառը ավելի հետաքրքիր կեր նշել ուզում է ինչոր նորամուծություն մտցնել իմ համար այդ տոնին և որոշեցի մեր բակում լողավազան կառուցել սկսեցի փորփրել համացանցը ման էգալիս անրաժեշտ յութեր մի խոսքով գտա այդ նյութերը և գործի անցա մեր բակում ինչքան մանրմունր անպետք իրեր կային որ այսուայն կողմ են թափված հանեցի իրար խառնեցի երկար ժամանակ աշխատում է լողավազանից կառուցման աշխատանքների վրա ու անընդհատ կողքից ասում էին անիմաստ աշխատանք էս անում քո մը չի ստացվի լողավազան կառուցելը բայց ես չէ լսեցի միացրի երաժտությունը և գործս ավարտին հասցրի իսկ արդեն վարդավառին րավիրեցիընկերներից և մենք մի լավ ուրախացանք ճիշտ է օրվա վերջում իմ լողավազանից լտառըմնած բայց ես ուրախ եմ որ կարողացա գոնե մեկ անգամ ի օգտագործման լողավազան կառուցել այո ես չհանձնվեցի չհիասթավեցի առաջին իսկ վատ կարծիքից բայց ոչ բոլորն են այդպես անում շատերը հիասթափվում են և ենք երը անմիջապես վայր են դնում ինչու որն է պատճառը ինչու ամեն խեա եղ գաղափար մեր համար անիրականանալի է թվում ես կարծում եմ որ հասարակության կարծիքին հիվանդագին վերաբերվելու սկզբունքի է սա գալիս այսինքն հասարակության մեծամասնությունը վատատեսներ են լավ մեկ ուր շարինակվերսնենք դեռևս հարյուր տարի առաջ ուղակի ֆանտաստիկ էր թվում այն գաղափարը որ կարելի է հեռավորության վրա իրար հետ առանց որևէ դժվարույունների շփվել իսկ հիմա ինչ է ստացվում համացանցի միջոցով կարող ենք ամբողջ աշխարհը համախմբել ինչ է սա մի թե լավատեսական և խելայեղ գաղափարի արդյունք չէ ես կարծում եմ որ այո երի ճանաչում է հանրահայտ դերասանու վուպի գոլբերգին այն եզակի անձնավորություններից մեկն է ով ստացել է չորս ամենահեղինակավոր մրցանակները օսկար գրեմի եմի և տոնի բայց ով էր ու պի գոլբերգը երբայտնի չէր պատկերացնում եք նա դիահերձարանում դիմահարդար էր աշխատում ինչքան տխուր է հնչում բայց վուպի գոլբերգը այնքան ուժեղ մարդ էր որ հաղթահարելով այդ գորշությունը այդ մռայլությունը գտավ իր կյանքի լույսը ինքը ամեն օր ներկա է լինում հարյուրավոր մահերի բայց դրա այդ մեկ տեղ իր նպատակասլացությունը և երազանքների հետևից քայլելու արվեստով հասավ նա իր ուզածին եվ ոգեշնչվելով ուպիգոլբեռգի օրինակո կուզենամ ելույթը ս ավարտել հետևյալ խոսքերով երազեք երազանքները դարձրեք նպատակներ և հաստատուն քայլերով հասեք ձեր նպատակներին ան կարլի բան աշխարհում չկա եթե ինչոր մեկը կարողացել է անել դա ուրեմն դուք էլ կարող եք եթե ոչ մեկը չի կարող | |
| 14 | |
| հետաքրքիր է ներկաների մեջ ձախլիկներկան իս կան այնպիսի ները որոնց փոքր ժամանակ կրոնափոխ անելով ստիպել են որ գրեն աջով ինչպես շատ հետ գուշակեցիք այո ես էլ եմ ձախլիկ ու դեռ հիշում եմ թե ինչպես փոքր ժամանակ թե տանը թե դպրոցոմ ծնողներ և ուսուցիչներ ստիպում էին որ գրեմ աջով հիշում եմ նաև դասընկերների զարմացած հայացքները երբ առաջին անգամ դասանում ձեռք վերցեցի կավիճ ու փորձեի գրել այս ու այն կողմի լսվող քրքչոսների պատճառը հետո միայն հասկացա պարզվեց որ դասանի միակ ձախլիկնե և շուտով դասընկերներից կողմից ստացած ուրդատմականւնըւ որը հետագա տաս տանի ընթացքում ընթաց ստիպում է մտածել որ նման չեմ ուրիշներին որ այն ամենը ինչ ուրիշների մոտ ճիշտ է աշխատում իսկ մոտ վնասված է իսկ ահա համար սանական տարիներին նախկին սուր թաթը ձեռքբերեց որոշակի գիտական իմաստ պարզապես ախլիք և հենց այդ ժամանակերարզեցի որ աշխարհում իր նման վնասված աշլիկները բավականին շատ են մեր երկրագնդի բնակության տաիստասյոտոկոսը ձախլիկ է ավելին օգոստոսի այս երեք համար մեր ծախլիկության միջազգային օրը իսկ որ մի աջլիկ կարող է պարանալ որ գոյություն աշլիկության միջազգային օր ի հարկ է ոչ ոք նորքի սենց լորենց համար սամ իրականացված հետազոտությունները պարզել են որ ձախլիներինենս մտավոր զարգացված ամբ երեսուն տոկոսով ավելի են աշխիկների համատ գիտնականներ այս փաստը պարզաբանում են նրան որ ձախլիկների մոտ բավականին լավ զարգացած է ուղեղի աշկիսագունդը որն էլ իր հերթին պատասխանատու է մտածողության և երևակայության համար սա է պատճառը որ ձախլիկները բավակային առաջատարան գիտության տեխնիկայի և արվեստի բնագավառում ցավոք հաճախ ծնողները ձախլիկությունը թերություն են համարում և ամեն մի ջանք չեն խնայում երեխային աջով գրել սովորեցնելու համար հոգեպաների վստայցւմեմ խստիվ արգելվում է երեխային աջով գ սովորեցնելը դա ոչ միայն հանգեցնում է բարթոգեանական ստրեսների այլև կանխում է երեխայի առաջադիմությունը հայտնի հոլիվուդյան թոմ ու դերասան թոմ կրուզը մի չորս էլ դժվարանում է գրելու կարդան միայն այն պատճառով որ փոքր ժամանակ թոմին ուսուցիչը ստիպում էր որ գրեր աջով իսկ ահա մեկ այլ հայտնի դերասաուհմիլա յուղով չի բախտը պարզապես բերել է ձախլիկության բնագավարում հայտնի կինոֆիլմերից մեկում ժաննադարգին կերպանավորիլ համար աստի վաչէ ձախլիկ դառնել քանի որ հենցինքն ժաննադարկը նույնպես ձախլիկ էր հայտնի ձախլիկներեն մարկ տվենը հուլիոս կեսաը լիոնարդոդավին չին անգամ ամերիկամեացյալ նանեի նախագահ բարաք օբաման նույնպես ձախլիկ է հայտնի ձախլիկ է նաև ամերիկյան մայքրոսով միջազգային ընկերության տնրեն իլգեցը որն էլ վերջեսհանդես եկավ հատուկ ձախլիկների համար նախատեսված համաարգ չեն մկտիկների ստեղծման գաղափարով ընդհանրապես ձախի արտադրանք հասկացությունը բոլորովին էր նո չէ այժմ համաշխարհային շուկայում լայն տարածում են մի շար կենցաղային պարագաներ որոնք նախատեսված են սուտ ձախլիկների համար մասնագետների վստահեցմամբ բայց ամեն իրականացնում է ձախլիկների աջլիկ դարձնելու փորձերը կանխելու նպատակով ես ուրախ եմ և հպարտ որ պատկանում եմ աշխարհի բնակցյան այն չնչին տասնյոթ տոկոսին որ պատիվ ունի ձախլիկ կոչելու և ուզում եմ խոսք սուղել աշխարհի բոլոր այն ձախլիկներին որոնց ձեռքերին քանոններո հարվածելով ստիպում են որ դառնան աշլիկ բոլոր նրանց ովքեր կաշկանվելո շրջապատի մարդկանց ծաղրուծանակ հայացնից փորձում են դառնալ աշրի ձախլիկներ երբեք մի աշ կանտե մարկան ծաղրուծանակ հայացնեից հպարտացեք որ ձախլիկ եք և միշտ ի շենք ձախլիկ լինրը դա դեր սխալ չէ կամ բնության թերություն այլ նրա գլողգործըս | |
| 15 | |
| երբ հազար ին հարինսուն վեստ թվականի նոյեմբերի երեքին ծնվեցի ծնողներս ինձ կնքեցին անի անունով որոշախյունեի համաձայն անի թարգմանաբար նշանակում է գեղեցիք դեմ չեմ բայց ես ունեմ անվան սեփական ստուգաբանությունը երբ լատիներեն է ուսումնասիրում իմացավ որ անիմոնշանակում է հոգի իսկ անին ինչպես հիշում ենք հայաստանի հենց հոգևոր մայրաքաղաքներ այսինքն չի բացառվում որ անունս նաև հոգի է նշանակում աշխարհի տարբեր երկրներում ընդունված է որ անուն ունի որոշակի գերբնական ազդեցություն մարդու թե բնավորության և թե ճակատագրի վրա երևի հենց այդ է պատճառը որ այսօր արտասահմանում ծնողները երեխային անուն կնքելուց առաջ ամիսներ շարունակ փնտրում ն համապատասխան անունը ուսումնասիրում դրա ծագում նշանակությունը և միայն այդ ամենից հետո հանդգնում երեխ այն այս կամ այդ կերպ կոչել մեզանում պատկերը փոքրինչ այլ է մենք հայերս երկար մտածել երևի չենք սիրում հնում օրինակ խիստ տարածված էր երեխային տատիկի կամ պապիկի անունով կոչերը սակայն ըստ մի շարք հետ ազատությունների սերնդեսերունդ նույն անվան փոխանցումը հանգեցնում է նրան որ երեխաները գրեթե նույնությամբ կրկնում են իրենց նախնիների ճակատագրերը հիշենք օրինակ մարկեսի հարյուր տարվա մենությունը սակայն այս ավանդույթը կարծես քիչքիչ զիճում է իր դիրքերը և մեր ծննդականներում օրեցոր պակասում են մացակները վարազդատները խանումները և այլն մեր շրջապատում հանդիպում ենք ամենատարբեր անունների հայկական և ոչ այկական գեղեցիկ և ոչ այնքան երկար կար սովորական տարօրինակ օրինակ օտար մշակույթի ազդեցության ներքո մեր ծննդականներմ սկսել են հայտնվել այնպիսի անուններ ինչպիսիք են ժանկլոդ ուռուս և նման դատի այլ անուններ որոնք հայկական իրականության մեջ հաճախ չելսի սակայն հաճախ են պատահում նաև հակառակ դեպքերը նամանավանդ գյուղերում և երեխաներին կոչվում են ավանդական ես կասեի նույնիսկ չափազանց ավանդական անուններով ինձ ծանոթ աղջիկներից մեկի անունը յուղոէ իր յուղաբեր տատիանովենք կոչել փորձելով փոքրին ժամանակ ժամանակակից տարբերակ ընտրել հայկական անունների ընտրության հարցում մծ է նաև եթերով հեռարձակվող լատինամերիկյան հեռուստասերիալների դերը ճամբարում մի ջոկատավարների սեբաստյան անունով աննամարյան կուրսեցիս է մայրիկի ստանո ներից մեկի անունն էլ կասանդրա սակայն մեծ է նաև հայկական հեռուստասերիալների դերը բոլորիս քաջ տանո դժվար ապրուստ հեռուստասերիալից հետո հայաստանում ծնվող յուրաքանչյուր երրորդ տղա երեխա որպես անում գոռ անունն էր ստանում յուրաքանչյուր չորորդ աղջիկ երկնքում էր էլեն սյուզի մերի անուններով ըստ վիճակագրական տվյալների հայտնողները իրենց աղջիկ երեխաներին անուն տալիս նախապատվությունը տալիս են նորա ձևանումներին տղաների դեպքում գերակշռում են հայկական անունները հոգեբանները պնդում են որ անունը խորհրդանիշ է որն ուղեկցում է մարդուն ողջ կյանքի ընթացքում և չպետք է դրա ընտրության անլուրջ մոտենալ աստղաբանները ինչոր բարտմաթեմատիկական հաշվարկնեշնորիվ անվան միջոցով ապագայի գուշակում սնահավատնել էլ պնդում են որ անունը փոխելով կ փոխեց նաև ճակատագիրը այստեղ նստածների բոլոր զվաղթեուր ծնող ենք դառնալու և կանգնելու ենք երեխայի անուն ընտրելու հարցի առաջ եկեք յոթ չափենք հետո նոր միյն մեկ կտրենք և երեխաները չեն ամաչի և մենք վերևներ | |
| 16 | |
| ներդրմանն ներեր աաեմորառավծյան արդնացավ հագնվեցի լվացվեցի արդեն դպրոց գնալու ժամանակներ գնացի իմ սենյակ սեղմեցի կարմիր կոճակը և ընդամենը երեք վարկյանանց ես դպրոցում է այնտեղ անցկացրեցի հինգ րոպէ այդ ժամանակահատվածում ուսու չուն ուղղի մեջ լցրեց բոլոր այն գիտելիքները որոնք ինձ այդ օրվա համար անհրաժեշտ է այո այս ամենը այսօր շատ ծիծաղելի է բայց հավատացեք սա մեր ապագան է ու այսօր տիծաղելի հնչող շատ մտքեր ու գաղափարներ մեր ապագայի մասն են կազմելու օրինակ դեղատներում կվաճառեն հաբեր որոնք խմելու դեպքում մարդիկ խոսեն աշխարհի բոլոր լեզուներով կամ մեր առօրյայի մի մասը դառնան թռչող մեքենաները և մենք էլ ստիպված չենք լինի ժամանակ գործել խցանումների պատճառով իսկ դպրոց գնալու և դասին ներկա գտնվելու համար հարկավոր կլինի միայն սեղմել կարմիր կոճակը եվ այս ամենը տեղի ունենա մարդկային երակայության շնորհիվ իսկ ինչ է դա ինչ է մարդկային երևակայությունը ինչի է հասել ու ինչի կը հասնի մեզ այն մարդիկ ապրել են քարանձավներում կերել հում միս չեն կարողացել հաղորդակցվել միմյանց հետ իսկ հիմա հիմա մենք ունենք հզորագույն համակարգիները հիմա մարդիկ կարո են տեսնել իրալ աշխարհի տարբեր ծայրերից լավ իսկ կարող եք պատկերացնել թե ինչ կլիներ եթե չլիներ երևակայությունը այո առանց երևակայության այսօր մեզ հասու չեն լինային բազում պրիմիտիվ թվացող առարկաները որոնք մելառոջյան ավելի հեշտ են դարձնում օրինակ էդ իսկն չէր ստեղծի լամպը և մենք ստիպված կլինեին ապրել մթության մեջ կամ չեն ստեղծվի բազում դեղամիջոցներ և մարդիկ կմահանային հասարակ հիվանդություններից բայց բայց նաև չեն ստեղծվի զենքն ու ատոմային ռումբը որոնք միլիոնավոր մարդկանց կյանքեր են խլել ու այս ամենից հարց է առաջանում ինչպես ինչպես ճիշտ օգտագործել երևակայությունը ինչպես անել որ հետո չզղճասարածիթ համար որպիսի հասկանամ թե ինչպես են մարդիկ օգտագործում իրենց երևակայությունը և իրենց ընձեռված հնարավորությունները հարցում անցկացնի հարյուր հիսուն հոգու միջև երբ նրանց հարցնում է թե ինչ կընտրեն նրանք եթե ինչոր մեկ նրանց առաջարկի ստեղծել զենք որ իրենց երկիրը ամենահզորգը դարձնի աշխարհում կամ փրկել երկու մարդու որոնք հիվանդն քաղցկեղով հարցվածքների յոթանասուն երեք տոկոսը պատասխանեց որ ստեղծեին զենք պատճառաբանելով որ միևնույն է այդ մարդիկ մահանալու են իսկ երկիրը ամենահզորը կլինի իսկ ինչ կլինի թե բոլորը սկսեն այսպես մտածել աշխարհում քաոսկսկսվի մարդիկ չեն մտածի միմյանց փրկելու մասին այլ կա մտածեն ավելի հզոր զենք ստեղծելու մասին և աշխարհը շատ շուտ կվերանա հավատացեք լավ իսկ երբևէ մածել եք թե ինչ կլիներ եթե չլինեին պատերազմները եթե մարդիկ հողի համար իրար սպանին սոք խոլ մի երկրի խնդիրների հետ ազատության ինստիտուտը հետազոտություն է կատարել և ըստ երկու հազար տասներկու թվականի տվյալների աշխարհում ռազմական ծախսերը կազմել են մոտ մեկ տրիլիոն յոթ հարյուր հիսուն երեք միլիարդ դոլար եվ ինչ կլիներ եթե այդ գումարի միայն մեկ տոկոսը տրամադրվեր աֆրիկայում կամ այլ վայրերում գտնվող մարդկանց ովքեր գիշերը սոված են քնում երեխաներին ովքեր ծնված օրվանից չգիտեն թե ինչ է բարեկեցիկ կյանքով ապրելը այն երեխաներին որոնք մահանում են հենց գումարի պակասի պատճառով այս ցուցակարելի է անվերջ շարունակել եթե այս ամենը այսպես լինել ամեն ինչ շատ լավ կլիներ և ամենակարևորը ավելորդ զոհեր չեն լինի նոբելն այն մարդկանցից էր որ ուներ վառ երևակայություն բայց օգտագործեց այն զենք պատրաստելու համար ու ամբողջ կյանքում զղջաց քանի որ հենց իր պատճառով մահացել ու մահանում է միլիոնավոր մարդիկ բայց դուք կարող եք չկրկնել այդ սխալը վերջապես ինչու անել վատը եթե նույն երևակայությամբ կարելի անել լավը ինչու չ ստեղծել դեղամիջոց որ մարդկանց կյանքեր կը փրկի ինչու շը ստեղծել հարմարանք որ կոգնի հաշմանդամներին ու համոզված եղեք եթե ձեզանից յուրաքանչյուրը իր փայլուն գաղափարներն օգտագործի հանուն բարու ախար առաջ կշարժվի բոլոր հիվանդությունները ծնկի գան մարդկանց առջև մարդիկ կազատվեն քաղծկեղից ձիահից որ արդեն երկար տարիներ է ինչ կյանքեր են խլում եղեք խելացի օգտագործեք ձեր գաղափարներ է հանում բարու համոզված լինելով որ ապագայում հենց ձեր հայտնագործությունը | |
| 17 | |
| աաաոեկեք մի պահ պատկերացնենք որ բոլոր դպրոցները փակվել են մի ուրախացեք կրթության ու գիտության նախարարությունը դեռ ոչ մի լուշքայլ չի ձեռնարկել այս սուղությամբ կարծում եմ այստեղ ներկացնողներից ոչ հոքե համար նորություն չէ որ երխաների մեծ մասն անմարդկային ջանքեր է գործադրում որպիսի առավոտյա ժամը յոթին արդնանալ և բռնի դպրոցի ճամփան որս որոշ ուսուցիչներ կարծում են որ երեխաներն ունեն սահմանափակ կարողություններ և սովորում են այնքան ինչքան թույլ են տալիս իրենց կարողությունները եթե այդպես է ապա ինչու են երեխաներին տարբերակում ծույլիկ և գերազանցիկ մականունով ծույլիկ այսինքն ծույլ այսինքն նա ով ոչ թե չի կարող այլ պարզապես չի ցանկանում սովորել այստեղ հարց է առաջանում որն է պատճառը ո դասարանի աշակերտների ու թուն տոկոսը չեն ցանկանում սովորել երբ գնացել ենք մեր մարզպետի հետ հանդիպման որոշեցին բարձրացնել այն հարցը որ մեր դպրոցում չկան համապատասխան միջոցներ որոնցով կարողանանք լաբորատոր փորձեր կատարել և գիտեք մեզ ինչ պատասխանեցին ասացին որ լավ սովորող աշակերտ առանց այդ փորձերի էլ կարող է լավ սովորել և տարբեր դպրոցներից օրինակներ բերեցին թե ինչպես այն հանրապետական օլիմպիադայի հաղթող դարձել այնպիսի աշակերտներ ովքե իրենց դպրոցներում փորձեր անելու հնարավորություն չեն ունեցել բան չունեմ ասելու հնարավոր է բայց չէ որ նման դեպքեր հաճախ չեն հանդիպում մեր դպրոցներում հազարավոր երեխաներ չունեն նման վարդ երևակայություն որպիսի կարողանան կալչի օքսիդի և երկակի պոթասյումի հիպերքլոդիրյակ ցան մտովի պատկերացնել եթե դա ձեզ հաջողվեց շնորհավորում եմ դուք այն եզակիներից եք ովքեր ունեն փայլուն երևակայություն իսկ դուք գիտեք որ շվեցայաշակերտներին գումար են տալիս դպրոց հաճախելու համար իսկ հայաստանում շատ դեքերում գումար էլ տանելի չեն համաձայնվի դպրոց հաճախել ընդհանրապես այսօր հայաստանում կրթության վիճակը այնքան վատ է որ դպրոցական կյանքի ամենակարևոր արաողությունները դարձել են վերջին զանգ և ի հարկ է դասից փախչելը իսկ ովքեր են այդ փախուստի առաջնորդները թե ի հարկ է ծույլիկաշակերտները բայց գիտեք ինչ ես այդ աշակերտներին ծույլիկ չեմ համարում իսկական ծույլիկները դրանք այն մարդիկ են ովքեր ոչ մի ջանք չեն գործադրում դպրոցները համապատասխան գույքով ապահովելու համար կամ նրանք ովքեր չկարողանալով երեխայի հետաքրքրություն առաջացնել դեպի դասը ուղարկում է նրան տնորենի մոտ ձեր կարծիքով եթե աշակերտին ասենք որ ամերիկա այր ցամաքը գտնվում է արևմտյան կիսակնդում իսկ հարավային ու հյուսիսային ամերիկաները իրար են միանում պանմայի պարանոցով կհասկանան ի հարկ է ոչ բայց մի զարմացեք ես չե առաջարկում հայաստանում սովող բոլոր աշակերտներին ուղարկել ծովային ճանապարհորդության դեպի պանամայի պարանոց բայց եթե դասարաններում լինենք քարտեզներ վավերագրաան ֆիլմեր ցուցադրելու հնարավորություններ համոզված եմ երեխաների հետաքրքրությունը քիչ թե շատ կմեծանա և կսկսեն հետաքրքրվել դասով չէ որ նրանք ովքեր դասով չեն հետաքրքրվում սկսում են դասի ժամին կողմնակի բաներով զբաղվել խոսելու աղմկել իսկ արդյունքում նրանց դասարանից դուրս են անում ուղարկլո տուղղարկելով նորենի մոտ և անվանելով նրանց ծույլիկ բայց չէ որ մեր դպրոցներում կան նաև սրտացավ ու բարի ուսուցիչներ ովքեր ամեն ինչ աում են որ դասը փոքր ինչ հետաքրքրի աշակերտին այստեղ հիշեցի մեր գրականության ուսուցչուհուն նա տնից իր նոթբուքը բերել էր որպիսի կարողանայինք պեպո ֆիլմն այլ իսկ մեր քիմիայուսուչուհին ուրիշ դպրոցից նյութե էր հայ այթել որպիսի այդ դասին վերաբերվող փորձը կատար էինք նաև աշխարհագրության ուսուչուհզնշամ նա մեզ հանձնայել է տեսահոլովակ պատրաստել հայատանի հանրապետության կարմիր գիրքը վերնագրով մենք պետք է բաժանվեին խմբերի մեզ տրված էր երեք օր ժամանակ իսկ իմ խմբում բոլորը վատ առաջադիմություննեցող տղաներ էին բայց գիտեք ինչ եղավ մեզ այնքան էր հետաքրքրել աշխատանքը որ արդյունքում բոլոր ստաստացանք և առաջ արժանացան ուսուցչուհու գովեստի խոսքերին տեսնում եք անհնարին ոչին չկա պարզապես լավ կլիներ որ սուցիչները ամեն անգամ ինտերնետի կրկնօրինակված ռեֆերատներ հանձնայելու փոխարեն միայն ավելի հետաքրքիր բան մտածեին որը կը հետաքրքրեր ամբողջ դասարանին իսկ այն աշակերտները ովքեր ամեն անգամ բողոքում են իրենց տրվա առաջադրանքից կարող են իրենց տարբերակներն ա | |
| 18 | |
| աներ նանեն ներումներ տատեան կանանց կոսմետիկ միջոցները դա դանդաղ գործոխռումբ է ասել է ռոյթերսը համոզված եմ որ ձեզանից շատ շատերը փողոցով քայլելիս կամ ավտոբուսում երթևեկելիս հանդիպել են կանացի դիմահարդարման այնպիսի նմուշների որոնց համար կարծես թեստղծված է գեղեցկությունը հզոր զենք է իսկ դիմահարդարում ատոմային ռումբ արտահայտությունը դիմահարդարում կամ ավելի ճիշտ կոսմետիկաբառն աաջացել է հունարեն կոսմաբառից որը նշանակում է հարդարվել զարմանալի է բայց դիմահարդարումը գոյություն ունի այնքան ժամանակ որքան մարդկությունը կանանց կոսմետիկ միջոցների ստեղծում վերագրվում է հունական աստվածուհի աֆրոդիտեին որը կանացիությաև գեղեցկության բարեխոսն եր համարվում սակայն առաջին կոսմետիկ միջոցներին ի հայտ է եկել հին եգիպտոսում ընդ որում դրանք օգտագործում էին ոչ միայն կանայք այլև տղամարդիկ այօր ժամանակակից օրիորդների գերակշիռ մասը չի կարող պատկերացնել իր կյանքն առանց շրթներկի սակայն կարծում եմ քչերը գիտեն որ առաջին շրթներկի հայտէկել մոտ երեք հազար հինգ հարյուր տարի առաջ դեռևս արձեդարաշրջանում կանեք ներկում էին իրենց շրթունքները տասնութեօրդարում ֆրանսիայում շրթներկը պատրաստվում էր բացառապես տղամարդկանց համար որոնք ձգտում էին ընդգծել շրթունքները որպիսի վերջինները ձուլվի բեղերի կամ մորուքի հետ իսկ ահա քսան մեկերորդառում շրթներկը դարձել է կանանց ոչ միայն ամենասիրելի դիմահարդարման միջոցներից մեկը այլև ամենատարածված կերակրատեսակներից մեկը այո հենց կերակրատեսակներից պարզվել է որ իր ողջ կյանքի ընթացքում յուրաքանչյուր կին ուտում է չորս կիլոգրամ շրթներկ ձեզ եմ ուզում ներկայացնել հոնի գի անունով միլագրողու ուսւմնասիրություն որի ժամանակ կին իր նկարն ուղարկել է աշխարհի տարբեր ծայրերին գտնվող ֆոտոշոփի մասնագետներին խնդրելով փոփոխել նկարը հաշվի առնելով տվյալ տրածտարածաշրջանի գեղեցկության չափանիշների հետ ահա սպեսային պատկերել կնոջն իսրայելի նկարիչները միացյալ նահանգներում ապրելու դեպքում կինը կունենար ահայսպիսի տեսք գերմանիայում հոնի գին պատկերել էին գրեթե առաջ դիմահարդարման սակայն ըստ մի շարք հետազոտությունների գեմանացի կանաամենի շատ են կոսմետիկ միջոցներ օգտագործում գերմանիայի անցկացված հետազոտություններից գերմանուհիների իննսուն մեկ տոկոսը կնախնտրել չեղյալ հայտարարել հանդիպումը քան դրան ներկայանալ առանց դիմահարդարման եվ վերջապես տեսնում ենք հոնիգին մարոկոյի մարված լուսանկարը որտեղ կնոջը չադրային հագցրել այդպես էլ լրագրող ու նկարը չէր ընկեր հայլուսանկարիչների ձեռքը սակայն հաշվի առնելով այսօր մեզանում գործող եղածկության չափանիշների հայաստանում ապրելու դեպքում հոնգը ունենար ահա այսպիսի տեսք ինչ վերաբերվում է դիմահարդարմանը հայ կանանց մոտ գործում է որքան շատ այդքան լավ սկզբունքը հայաստանում անցկացված հետազոտություններից դեռահաս աղջիկների վացուն տոկոս տա երկու տարեկանից ինչոր կոսմետիկ միջոցը օգտագործում հարցվածներից քառասունչորս տոկոսը պատճառաբանել է այն որ իրեն լավ չի զգում առանց դիմահարդարման տասվես տոկոսը վստահ է որ գեղեցիկ չէ առանց կոսմետիկ միջոցների տաշչրտկոսը վստահեցրել է որ մերկ է զգում առանց կոսմետիկ միջոցների պարզվում է որ դեռահասների մեծ մասը մեկ է զգում աանկոսմիտիկ միջոցների և ձգտում է դեմքի այս կամ այն չնչին թերությունները շտկել դիմահարդարման հա շերտի ներքո իսկ երբևէ մտածել եք թե ինչպիի լուրջ առողջական խնդիրների է կարող հագեցնել այդքան մեծ քանակությամբ կոսմետիկ միջոների օգտագործումը հայտնի է որ հայաստանում գերակշռում են ճապոնական և չինական ոսմետիկ միջոցները ճապանական կոսմետիկ միջոցներից հայաստանում տուժել է շուրջ ութ հազար մարդ հազար չորս արոր տասն երկու հոգի ձեռք են բերել մահացու հիվանդություններ գրանցվել է նաև քաղցկեղի դեպքեր իսկ հիմա մտածենք արժե նման արհեստական և նույնիսկ գռահիկ տեսք ձեռք բերելու համար արժե վտանգել ձեր իսկ առողջությունը միթե բնականից գեղեցիկկա հիշեք որ դուք գեղեցիկ է այնպիսին ինչպիսին որ կաք և թույլ մի տվեք որ որևէ մեկը պնդի դրա հակառակը իզուր չէ ասված որ կնոջ գեղեցկության երեսուն տոկոսը նրա արտաքինն է քսան տոկոս խելքը իսկ հիսուն տոկոսը բնավորությունը մնացած է | |
| 19 | |
| աներ նանեն ներումներ արդեն նախքան ելույթը սկսել ուզում եմ հարցնել եղել են դեպքեր երբ ձեզանից տարիքով մեծերի շրջապատում է գտնվել որտեղ խոսել են հետաքրքիր թեմաների շուրջ բայց չեն թողել որ դուք էլ հայտնեք ձեր սեփական կարծիքը թույլ տվեք գուշակ եմ հատատասել են որ շատ փոքր եք կան որ դա ձեր խելքի բանը չէ ճիշտ եմ ճիշտ է երևի դուք էլ հասկացաք որ նման դեպքեր ինձ հտել են հաճախ պատահել այդ իսկ պատճառով այսօր ուզում եմ խոսել այն մարդկանց մասին ովքեր ունեն խելացի մտքեր բայց հնարավորություն չունեն իրենց կարծիքն արտահայտելու դեռևս ազային արյուքառասում մեկ թվականին ֆրանկլին ռուզվելտը իր աշխարհի իրավիճակի մասին ելույթում կոչարեց պահպանել երեք ազատության իրավունք խոսքի խղճի և վախի ազատության իրավունքները սակայն այսօր թվում է թե ռուզվելտի խոսքերը մնացել են հեռավոր անցյալում քանի որ ժամանակակից հասարակությունը անտեսելով հենց իր կողմից ստեղծած դեմոկրատական գաղափարները ոտնահարում է մարդուն տրված ամենակարևոր արտոնություններից մեկը խոսքի ազատությունը ասնենք ավելի վաղ ժամանակաշրջան մարդու ազատ խոսքի իրավունքը պաշտպանող փաստաթղթերի և արձանագրությունների կարելի է հանդիել ինչպես բաբելոնյան այնպես էլ հունահռոմեական հայեցակարգերում պատմական առաջին վկայությունն է համարվում մեր թվարկությունից առաջ հազար յոթհարորվաուն թվականին հինբաբելոնում ստեղծված համուրաբիարգայի օրենքները որը իրենից մի բազալտե հուշարձան էր ներկայացնում վրան սեպագրված աքադերենով երկու հարություն երկու օրենքներ օրենքների ժողովածուն բազմիցս հիշատակում էր մարդու ազատ խոսքի իրավունքը ըստ որի նույնիսկ թագավորը իրավունք չուներ լռեցնելու իր դիմացինին մոտ երեքից չորս տարի առաջ մեր տարածաշրջանի դպրոցներում երեխաների առօրյա ամենահետաքրքիր զբաղմունքը դա դպրոցի տուն գնալ գալն էր սակայն օերից մի որ սկսվեց մի ծրագիր որը հնարավորություն էր տալիս երեխաներին զբաղվելու որևէ գործով ինչպես համայնքի այնպես էլ դպրոցի շրջանակներում սկզբում ստեղծվեց աշակերտական խորհրդի միություն որը կազմված է շուրջ տարածաշրջանի տազ երեք դպրոցների աշակերտներից միության ներծում գործում էր երկու խմբակ շահերի պաշտպանների և լրագրողների որոնք զբաղվում են լուսաբանությամբ խնդիրների բացահայտմամբ և այդ խնդիրներին լուծում տալով խմբերի միջոցով կատարված կարևորագույն աշխատանքներից հետ տարեկան պարտադիր բուզնման խնդիրը երկու էկոտու երկու հազար տասերեև երկու հազար տաշորս թվականների մրցույթները պոչամբարների վերաբերյալ և ավտոճանապարհներին նշանների տեղադրումը բացի այդ մե առջև խնդիր դրվեց որ մենք բացահայտենք նոր ակտիվ երեխաների և նրերգավենք մեր խբակների գործունեության մեջ չէ որ ցանկացած առաքելության համար պետք են այնպիսի հուսալի մարդիկ ովքեր քեզնից հետո կը շարունակեն քոգործէլ ավելի լավ ծրագրերի շուրջ աշխատելու ժամանակ մի քանի դեպք է ականատես դարձա պարզվեց որ մեր համայնքում ապրում է հաշմանդամություն ունեցող երիտասարդ որը մտավոր մեծ կարողություններ ունի ֆիզիկական սահմանափակումների պատճառով դադարել է չորորդ դասարանի շարունակել դպրոցը և բոլորովին մեկուսացվել է հասարակությունից հանդիպման ժամանակ նա պատմեց այն դժվարությունների մասին որոնց հետ առնչվում է ամեն օր և խոստովանեց որ իրեն շատ միայնակ է զգում մարդկանցով լեցուն այս աշխարհում որտեղ որ չի կարողանում իրեն ընկեր գտնել բոլորով առաջարկեցին միանալ մեր ակտիվիսների խմբին և համագործակցել մեզ հետ համաձայնությունը ստանալուն պես երիտասարդին տրամադրեցին համակարգիչ որի միջոցով նա կարողանում է մեզ հետ կապ պահպանել և կատարել իր աշատանքները այսօր այդ երիտասարդը մասնակցում է տարբեր ծրագրերի կազման ու իրագործմանը ինչպես նաև նոր մտքեր ու առաջարկություններ է անում նմանատիպ խնդիրներ ունեցող երիտասարդների առօրյան էլ ավելի հետաքրքիր դարձնելու համար մի ուրիշ անգամ ել դպրոցում աշակերտները որոշեցին միջոցառում կազմակերպել որի ժամանակ երեխանարը պետք է խոսեն իրենց հուզող հարցերի և խնդիրների մասին մասնակինի մեջ կարմի աշակերտ որը շատ վատ էր սովորում և դպրոցում վատ համբավ էր վայելում կազմակերպիչները երբ իմացան որ նայել է ցանկություն հայտնել մասնակցելու խիստ դեմ կանգնեցին բայց որոշ ժամանակ անց նրան ևս հնարավորություն տրվեց ներկայացնելու իր ելույթը եվ ինչ է կարծում ուղղակի բոլորը ապշած են այդ տղայի ելույթից որովհետև այդ տղան խոսում էր հենց իր մասին իր դրական ու բացսական կողմերի մասին իր թերությունների մասին այսօր նա դպրոցում շատ մեծ հաջողություններ ու որովհետև կարողացավ վերջապես շրջապատին ներկայացնել այն ամենը ինչ իրեն հուզում էր ահա թե որքան մեծ կարող է լինել մեկս մյուսին լսելու կարողությունը ունակությունը կարևոր և ոչ կարևոր կարծիքներ գոյություն չունեն յուրաքանչյուրիս ասելիքը պետք է լսելի ինի այն հասարակությունում որտեղ որ մենք ենք ապրում չէ որ հենց մեր խոսքերն ու մտքերն են որ շարունակ փոխում են այս աշխարհը և ի վերջո ազատ կարող է համարվել միայն այն հասարակությունը որտեղ որ մարդիկ վայելում են խոս | |
| 20 | |
| երկիրը կլոր է երկիրա շատ խնդիրներ կան բայց միշտ չէ որ այդ խնդիրները կլոր են լինում դրանք կարող են էլ եռանկյուն քառանկյուն երբեմն էլ բազմանկյուն եվ եթե խնդիրներ ունեն եռանկյունու տեսք ապա պետք չէ դրանք լուծել այնպես ինչպես կլուծի կորնակուղանկյուն խնդիրները կարծում եմ դա լիճ նստացնել շատերի համար ասոցներ տարրինակ են հնչում պարզապես ուզում եմ ասել որ երիտասարդի մոտ ծագած խնդիրը իր բնույթով բոլորովին կարող է տարբերվել մեծահասակի մոտ ծագած խնդրից և բոլորովին պարտադիր չէ որ մեծահասակը լուծի իր խնդիր այնպես ինչպես կլուծեր օրինակ երիտասարդի խնդիրը բայց արյուտես որ մեծահասակները միշտ փորձում են լուծել երիտասարդների խնդիրները ու միշտ փորձում ն գնալ խճճված ու դժվար ճանապարհներով իմ խմբի կատարած հետազոտություն ապացուցեց որ տարբեր տարիքի մարդկանց մոտ կան տարբեր խնդիրներ և նրանք այդ խնդիրներին տալիս են տարբեր լուծումներ հասնելով արդյունավետության տարբեր մակարդակների վերջերս դիլիջանի կենտրոնական դպրոցի հարակից տարածքներն աղտոտվել էին և առկա դասարանների խառնաշփոտը ուսուցիչներն ու աշակերտները նկատել էին այդ խնդիրը և բարձրաձայնել խնդիրը ծագեց տրվեցին ուծումներ աշակերտներն առաջարկեցին որ ուղղակի մաքրեն տարածքները և հավաքեն դասարանները ուսուցիչները նաև առաջարկեցին որ կարելի է իրականացնել ծառատունկ ինչ է ստացվում խնդիրը որ ծագել էր և աշակերտների և մեծահասաների մոտ լուծվեց երկու տարբերակով ինչպես կլուծվեր օրինակ ուղղանկյան պարագիծը ի դեպ ասեմ մեր հետազոտության շրջանակներում իրականացված հարցաշարում մեծ ակտիվություն էին ցուցաբերել աշակերտները տասից քսան տարիքային սահմաններում և երիտասարդները երեսունից քառասուն տարիքային սահմաններում այստեղից եզրակացություն որ հիմնականում երիտասարդներն ու աշակերտներ են փորձում ներգրաված լինել այսպիսի հետազոտությունների մեջ մեկ այլ օրինակ կրկին մեր դպրոցից անցյալ տարի երբ դիլիջանում բացվեց թումո ստեղծարար տեխնոլոգիատեխնոլոգիաների կենտրոնի դիլիջանյան մասնաճյուղը քաղաքում առկա էր տրանսպորտային միջոցների խնդիրներ մեր դպրոցի աշակերտները նկատել էին խնդիրը և բարձրաձայնել դիմել էին քաղաքապետարանին հաշված օրերի ընթացքում քաղաքապետարանը տրամադրել էր հատուկ ավտոբուսներ որոնք աշխատում էին ուշ ժամերի ինչ է հեշտացրել էր աշակերտների տւն գնալը այստեղից ստացվում է որ աշակերտները առանց մեծերի օգնության և ի հարկ է առանց դժվարությունների կարողացան իրենց իսկ խնդրին լուծում տալ կարևոր է նաև այն երբ նկատելով խնդիրը բարձաձայնում է կան մեկնաբանում լուծումներ տալիս իսկ լավագույն լուծումները նաև քննարկման ենթակա դարձնում ահա թե ինչ է փորձում կատարել իմ իմ խումբը իր հետազոտության միջոցով մենք վեր են հանում դիլիջանում առկա խնդիրները և փորձում ենք դրանց տալ լուծումներ այնպես որ առաջարկում եմ որ դուք էլ կատարեք հետազոտություններ քանզի դրանք շատ հետաքրքիր են օգտակար ու ամենակարևորը դժվար | |
| 21 | |
| աներեր ներման նեոնե ա երբևէ մտածել եք թե ինչպես եք մտածում զարմանալի է բայց նուկ մտածում է կյանքի առաջին վարկյանից մինչև վերջինը դեռ փոքր տարիքից ինձ հետաքրրել է ուղեղը ինչպես ենք մենք մտածում ինչպես են մտքերը գալիս և զարգանում մեր ուղեղում իսկ ինչն իսկապես հետաքրքրել է դա ուղեղի հնարավորությունների կատարելագործություն գտնելն է բոլորս միջ զարմացել է մեծ իտելեկտոալների տքի թռիչքի ստեղծարարության և կարծես կարծես անհնայն է հնարավոր դարձնելու ունակության վրա իսկ ինչ կասեք դուք եթե պարզվի որ հենց ձեր ուղեղն ունակ է ավելին քան նշտինինը կամ մոցարտինը պարզվում է որ մեր ուղեղն ունի անսահմանափակ զարգանալու ունակություն դա պատուցելու համար պատմեմ մի պատմություն մի կին ում անունը բարբարա առոսմիթե առաջին դասարանում բացահայտում է որ ունի ուղեղի արատ որ նրանք խանգարում է կապեր գտնել տարբեր բաների միջև օրինակ նա ոչ մի կեչի կարողանում հասկանալ թե ինչպես նրա մորաքույրը կարող է լինել նրա մոր քույրը բժիշկները համոզում են նրան որ նա երբեք չի բուժվելու սակայն մի քանի տարիանց ամերիկացի գիտականները բացահայտում են ներոպլաստիկությունը ներոպլաստիկությունը ուղեղի նգն ա վերականգնողական ֆունկցիան է այս կինը որոշում է սնուցել ուղեղը այն դարձնելով ավելի ճկուն աշխատելով երգ սրա քանի ժամացույցների վրա և փորձելով գտնել դրանց մեջ կապը ամեն անգամ բարդացնելով խնդիրը նա նկատում է որ ուղեղն ավելի ճկուն է դառնում և այսօր այդ կինը տորոնտոյում ուղեղի հիվանդություններով տառապող երեխաների դպրոցի տնորենն է այս օրինակը ցույց է տալիս որ սիմուլացիա արդյունքում մեր ուղեղը կարելի է հասնել անհնարինի մեր ուղեղը միշտ ակտիվ է անգամ երբ մենք քնած ենք ավելին քնատ ժամանակ այն միանում է դրա ամբողջ հզորությամբ պարզ պատճառներով սա կարող է անհավանական թվալ քանի որ օրվա ընթացքում մենք ավելի ակտիվ ենք թե մեր ֆիզիկական թե մտավոր գործունեության մեջ սակայն գտնականները պնդում են որ հենց քնի ժամանակ մեր ուղեղը միանում է դրա ամբողջ հզորությամբ ընդհանրապես քնի ժամանակ ինչքան ավելի բարձ շեմեր այգուն անգամ ավելի շատ երազներ ենք տեսնում և մեր քունը չի գերազանցում երկուսից երեք վարկյանը իսկ հիմա խոսենք տաս տոկոսի միֆի մասին թող ձեռք բարձրացել նրանք ովքեր երբևէ լսել են որ մեր ուղեղն աշխատում է դրա տաս տոկոսով մոռացեք դա քանի որ ուղեղն աշխատում է ամբողջ հարյուր տոկոսով մեր ուղեղը չի կարող օգտագործել դրա տաս տոկոսը մի պարզ պատճառով քանի որ այն բաժանված է տարբեր մասերի որոնք պատասխանատու են տարբեր ֆունկցիաների համար օրինակ ուղեղի ետնամասը պատասխանատ է տեսողության համար կողքերը լսողության իսկ առաջամասը պատասխանատու է անալիտիկ մտածելակերպի համար ներող եղը ուղղակի զարմանալի օրգան է որ մեզ օգնում է ամեն գործում ամեն անգամ ւղեղի մասին նոր բաներ բացահայտելիս ինձ մոտ ավելի ու ավելի է մեծանում այն ուսումնասիրելու ցանկությունը սակայն ամենօր ես հանդիպում եմ մարդկանց ովքեր մեղմ ասած անտեսում են իրենց ուղեղի իսկական հնարավորությունները և բավարարվում են ամենակչովելույթը սկ ցանկանա ավարտել բենջմին ֆրանք լինի խոսքերով եր ուղեղը կարծես երթուղային մեքենա լինի երաշխավորված է ունենալ որոշակի տարողունակությու | |
| 22 | |
| ներնդնել նունե տպարան ժամանակի պատմիչ եղիշեն ասում էր մահ ոչ իմացյալ մահ է մա իմացյալ անմահություն այսօրվա դրությամբ բանակում այնպիսի պատկեր է ստեղծվել որ ցանկացած նորակոչիկ իր ծնողների առջև անմահանում է հաճախակի մենք լսում են զորամասում զինվորի սպանության մասին սա վախեցնում է բոլոր ծնողներին և պատճարդառնում որ իրենք ամեն ջան գործադրեն իրենց երեխաներին բանակից ազատելու համար ճիշտն ասած ծնողների այս ցանկությունը լիովին հասկանալի է հաշվի առնելով այն հանգամանքը որ երիտասար տղաներին ոչ թե տանում են զորամաս այլ փողոցային բարբառով ասված պարզապս գցում են չաստ թե ծնողներն էլ մի քիչ փող են տալիս որ իրենց երեխան փափուկ վայրեր կատարի սահմանից հեռու գտնվող որևէ նշանակետում շատ փորձագետներ են աշխատւմ այս խնդրի շուրջ այ օրինակ այդ փորձագետների կողմից մշակվել է երեսունվեց կետի բաղկացած օրենքի փաթեթ որի կետերից մեկը վերաբերում էր հայ աղջիկներին պարտադիր զինծառայության ասնելուն վեցի տասներկու ամիս ժամկետով փաթեթը ներկայացվել է ազգային ժողով այն որ հայ տղաները բանակ են զորակոչվում տասնութ տարեկանից ա փաստացի հանգամանք է սակայն հայ աղջիկների պարտադիր զինծառայության հասնելու ասեկոսեները հասարակության լայն շերտերում մեծ արձագանք ստացան առավոթերթը բուհերում սովորող աղջիկների շրջանում հարցում անցկացրեց և ի զարմանս մեզ աղջիկների իննսուն հինգ տոկոսը կողմ էր անցնելու պարտադիր զինծառայության իսկ հինգ տոկոսն առաջարկեց կամավոր տարբերակը ինչի համար բերեցի այս օրինակը շատ փորձագետներ պնդում են որ հայ աղջիկների պարտադիր զինծառայության անցնել ավելի պարտվորեսնող կլինի տղաների համար և այն մանր մունր վեճրը որոնք ունենում են ողբերգական ավարտ վաղ թե ուշ կվերանան խոսեմ մեկ այլ հարցման մասին հարցման նպատակն էր պարզել թե ծնողների որ տոկոսն է ցանկանում որ իր երեխան գնաբանակ արդյուքները հետևյալն է հիսուն հարցվածներից քառասուները դեմ որ իր տղան բանակ գնա իսկ յոթը կողմ պատճառաբանելով որ իր տղան կամ իրենց բարեկամի տղան գնացել էր բանակ և երկու տարի հետո բար է աջող վերադարձել եթե ամեն հիսունից յոթը գնաբանակ ապա ներկայում սառող զինվորների թիվը տարիներ հետո կնվազի ավելի քան յոթ անգամ ինձ թվում է որ մարդիկ երկու տարի գնալով բանակ կյանքի կտրվում են ես իմացա որ զինվորը մի կուրսը մի քանի անգամ ասնում է և նույնքան անգամ քննություն հանձնում կարելի է այնպես անել որ զինվորն այդ կուրսն ասնի մեկ անգամ մեկ անգամ քննություն տա իսկ մնացած ժամանակ տրամադրի համար սրանայինուսմանը այդպես ոչ իր սովորած կմոռանա համ էլ միանգամից րկրորդ կուրս կնստի կարելի է նաև այլ կերպ շագրգրել զինվորներին կարելի է արձրացնել նրանց աշխատավարձը կամ այնպես անել որ ընկերները ծառայեն նույն վաշտում այդպես նրանք իրար թևութիկունք կլինեն ելույթը ուզում եմ սահմանափակլ կոչով պաշտոնյաներին արգելի պաշտոնյաներ հունվարի քսանութին ճառեր արտասանելու և կենացներ խմելու փոխարեն փորձեք շտկել մեր բանակի իրավիճակը փրձեք օգնել այն տղաներին ովքեր օրուգիշեր վտանգում էր իրենց կյան | |
| 23 | |
| աներ նանանանա ներումներ տատեան նախքան խոսքը սկսել է կը խնդրեմ բոլորին փակել աչքերը իսկ հիմա թող ձեռ բարձրացնեն բոլոր նրանք ովքեր գողջեն իրենց արտաքնից այդպես էլ կարծում էին շատերը ձեռք եք բարձրացրել գիտեք հիմա ձեզ հետ համաձայն վեր երկիր մոլորակի բնակչության մոտ տաս երկու տոկոսը այո մի զարմացեք ըստ հարցումնեի յուրաքանչյուր երրորդ կին պատրաստ է վիրահատության դիմել միայն նրա համար որիսի գեղեցիկ երևա սելֆի ներում ոչ ոքի համար գաղնի չէ որ ժամանակի ընթացքում գեղեցիկի հասկացությունը փոփոխվել է և մարդիկ միշտ կուրորեն փորձել են համապատասխանել այդ չափանիշներին նույնիսկ իրենց տհաճություն և անհարմարություն պատճառելով օրինաքին մայաները գեղեցիկ են համարել շլությունը այդ իսկ պատճառով երեխայի օրորոցի մի անկյունում կախել են գնդիկներ ինչն էլ շլություն է առաջացրել իսկ օրինակ հին չինաստանում դեռմանկուց աղջիկների ոտքերը դեֆորմացնում էին ստիպելով այնքան կծկել ոտքերը մինչև մարկեր եթե ին ծալվում և չնայաց որ սա դժվարեցնում էր քայլքը այնուամենայնիվ պարտադիր պայման երբոլոր այն կանանց համար ովքեր ցանկանում էին հետագայում ամուսնանալ քանի որ հին չինաստանում երեսունյոթից երեսունութ համարի կոշի քաքնողկանակ ամուսնանալու հնարավորություն գրեթե չունեին երևի թե ռուս մեծ գրող չեխ չէր պատկերացնում որ մարդու մեջ ամեն ինչ պետք է գեղեցիկ լինի արտահայտությունը հետագասերունների կողմից ընկալելու է որպես կոչ պլաստիկ վիրահատություններ կատարելու համար տարեկան մոտվորապես տանիք միլիոն պլաստիկ վիրահատություն է կատարվում եվ եթե մի քան տարի առաջ այդ բոլոր վիրահատությունները ծայրահեղ կարիքի դեպքում էին կատարվում ներկայումս շատ շատերի մոտ դա նույնիսկ հոբի է դարձել և վերջին տրենդպլաստիկ վիրահատություններ կատարելու դա ձեռքի ափի գծերի փոփոխությունն է այսպիսի մի կարծիք կա որ ձեռքի ափի գծերը որոշում են մարդու ճակատագիրը շատ շատերը հավատալով սրանք գնում են այդ վիրահատության եվ սա ներկայում զանգվածային հաջողությունների ճապոնիայում որտեղ մարդիկ հաճախ դիմում են փոփոխելու այն գծերը որոնք պատասխանատու են կյանքի երկարակեցության և ամուսնության մեջ հաջողության համար բայց մի թե փոխելով մեր արտաքինը մենք էլ ավելի երջանիկ են դառնում մի թե լինել գեղեցիք նշանակում է լինե երջանիկ ի հարկ է ոչ շատ շատ աստղերը մոդելներ իրենց երբեք երջանիկ չեն համարել և դրա վառ օրինակներից մեկն էլ հենց մեռլին մոնրոն է ով իր հարցազրույցներից մեկում մի անգամ այսպես է արտահայտվել ես սկսել եմ չկարևորել երջանկությունը քանի որ հաճախ չեմ լինում երջանիկ իսկ իր հարցազրույցներից մեկում հայտնի մոդել կլաուդիա շիֆեր այսպես է արտահայտվել նույնիսկ ես նման չեմ կլաուդիա շիֆերին եվ իրոք շատ ու շատ աստղեր ու մոդելներ որոնց մենք տեսնում ենք ամսագրերի շապիկներին և հեռուստատեսության էկրաններին և հիանում նրանց անթերի գեղեցկությամբ նրանցից շատ շատերը համակարգչային ծրագրերի և թվային ֆոտոխոցիկի արդյունք են իսկ հիմա հարց ինչ անենք որ մեզ սկզբում բարձր ձեզ ձեռքերն այլևս վերևում չլինեն նախ առաջին հերթին մենք պետք է սկսի ենք սիրել մեզ այնպիսին ինչպիսին որ կանք սկսենք գնահատել այն մարմինը որն ունենք և հասկանանք որ պարտադիր չէ որ իմ գեղեցկությունը համապատասխանի մյուսի գեղեցկության հետ ինչքան ձանձրալի կլիներ կյանքը եթե մենք բոլորս միանման լինենք մի անգամ հայտնի նկարի ռերիխին ասել է գեղեցիկը էլ ավելի կատարյալ է մի վախեցիր կատարյալից քանի որ դու դրան երբեք չես հասնի իսկ ես իմ կողմից կավելացնեմ եկեք չ տխրենք որ երբեք չեն հասնի կատարյալին այլ ուրախանանք նրա համար որ գեղեցիկ սահմաններ չունի | |
| 24 | |
| որ կարծում եմ շատ կը զարմանակ եթե ասեմ որ աղջիկները ֆուտբոլ սկսել են խաղալ գրեթե այն ժամանակից երբ տղաները օրինակ տասնութերորդ դարում շոտլանդիան խրախոսում էր աղջիկների ֆուտբոլը նույնիսկ շոտլանդական ամուսնական ծիսակատարությունները հիմնված էին ֆուտբոլի վրա չամուսնացած տղաները խաղում էին դեմ ամուսամուսնացած աղջիկները խաղում էին ընդեմ ամուսնացած աղջիկների չամուսնացած տղաների դիտում էին խաղը և ըստ աղջիկների ունեած ֆուտբոլային հմտությունների ընտրում ապագա հարսնացուի այժմ էլ եվրոպական մի շարք երկրներում և ամերիկայում աղջիկների ֆուտբոլը լայն տարածում ունի և բավականին զարգացած է ամերիկայի միացյալ նահանգներում ապրող ընկերներիցս մեկն ասաց որ այնտեղ տղա նույնիսկ կարծում են թե աղջիկներն ավելի հետաքրքիր և գեղեցիկ ֆուտբոլ են խաղում պարզելու համար թե ինչպես են մտածում հայաստանում տղաները հարցում անցկացրի հարյուր տղայի մեջ հարյուրի ցուցումներ կու սն ասացին որ իրենք միանշանակ լավագույնն են տասը որաղջկների ֆուտբոլն ավելի դիտարժան է իսկ մնացած ութը որ ֆուտբոլից գաղափար չունեն ցավոք այսպիսի անավասարություններ առկա են ոչ միայն հայաստանում եվրոպայում աղջիկների ֆուտբոլային հանդիպումների տոմսերն ավելի էժան են քան տղաներին օրինակ արսենալի տղաների թիմի մեկ ֆուտբոլային հանդիպման տոմսը կարող է արսենալ ինսունյոթվուն իսկ աղջիկների թիմին արժե տասն ինք վուն մեծ հասակների և ընդամենը մեկ ֆունտ երխաների համար բացի այդ տղաները շատ ավելի շատ են վաստակում քան աղջիկները օրինակ անգլիայի տղաների հավաքականի հարձակվող են ռոնին տարվա ընթացքում վաստակում է տասնհինգ ամբողջ վեց միլիոն ֆունդ իսկ աղջիկների հավաքականի ավագ քեյիստոնին ընդամենը քսանհինգ հազար ֆունտ բայց միջազգային կաքերը բերում են համեմատություններ որոնք ցույց են տալիս աղջիկների ֆուտբոլի առավելութունը հետազոտությունները պարզել են որ տղաները շատ ավելի շատ ժամանակ եմ վատնում դաշտում քան աղջիկները տղաները դաշտից դուրս գալու համար տասը և գոլը տոնելու համար երեսուն վարկյան ավելի են ծախսում քան աղջիկները տղաները ևս երեսուն վարկյան ավելի են ծախսում վնասվածքից կամ հարվածից հետո գետնին պառկած մնալւ համար բացի այդ տղաները շատ ավելի շատ դիմում են սիմուլիացիաների և դերասանական խաղերի օգնությանը իսկ ինչ վերաբերում է հայաստանում տղաներին ասեմ որ հայ տղաների վիճակն այդքան էլ անհույս չէ մեր առաջին խաղից հետո մեզ մոտեցան ընկերներս և ասացին որ երբեք այդպիսի գլխով գոլեր խփած չկան աղջիկները խաղն որից ձևն զգում ասաց ընկերներիցս մեկը թե ինձ ինչ է մնում ասել եկեք սիրենք ֆուտբոլը չկարևորելով | |