question,passage,answers,split Która organizacja powstała wcześniej: Europejska Wspólnota Węgla i Stali czy Europejska Wspólnota Energii Atomowej?,"Historia rozszerzeń wspólnot europejskich i Unii Europejskiej : 1952 23 lipca Na mocy traktatu paryskiego powołana została Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS). Krajami założycielskimi były: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Republika Federalna Niemiec oraz Włochy. 1958 1 stycznia Na mocy traktatów rzymskich kraje EWWiS założyły Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG), przekształconą później we Wspólnotę Europejską (WE), oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom).",['Europejska Wspólnota Węgla i Stali'],valid W którym wieku został odlany dzwon Zygmunta?,"Dzwon kościelny : W Polsce nadawano imiona, tylko męskie, zwykle od ich fundatorów, jak np. wielki dzwon, odlany z woli króla Zygmunta I w 1520 roku w Krakowie, dla katedry na Wawelu przez Hansa Behama, ochrzczony został imieniem Zygmunt[2].","['w XVI', '16']",valid Jak nazywają się boczne pasy na mundurowych spodniach?,"Lampasy : Lampasy – paski sukna lub jedwabiu kolorowego naszywane po bokach zewnętrznego szwu spodni (pantalonów), głównie mundurowych, rzadziej cywilnych (np. spodnie smokingu) zwykle podwójne lub pojedyncze.",['lampasy'],valid Kto był najlepszym przyjacielem Achillesa i uczestnikiem wojny trojańskiej; zginął z rąk Hektora?,"Wojna trojańska : Dopiero śmierć Patroklosa zmusiła Achillesa powrócić na pole bitwy i zabić Hektora, by dokonać zemsty za zabójstwo przyjaciela.",['Patroklos'],valid Który ptak ma swoje trzy dni w tytule filmu Sydneya Pollacka?,"James Grady : W wieku 25 lat wydał Sześć dni Kondora, thriller polityczny, który przyniósł mu popularność[2]. Książka ta stała się podstawą scenariusza wyreżyserowanego w 1975 przez Sydneya Pollacka filmu Trzy dni Kondora, w którym wystąpili Robert Redford i Faye Dunaway[3].",['kondor'],valid Który polityk bułgarski oskarżony został o podpalenie Reichstagu?,"Gmach parlamentu Rzeszy w Berlinie : W maju 1933 roku przed IV Izbą Karną Sądu Najwyższego Rzeszy w Lipsku o podpalenie Reichstagu oskarżono holenderskiego komunistę Marinusa van der Lubbego, ujętego na miejscu zdarzenia oraz prominentnych działaczy partii komunistycznej: Ernsta Torglera (przewodniczącego frakcji KPD w Reichstagu) oraz członków Kominternu, Bułgarów: Georgi Dymitrowa (późniejszego sekretarza generalnego Kominternu (1934–1943) i po II wojnie światowej komunistycznego premiera Bułgarii), Błagoja Popowa i Wassila Tanewa","['Georgi Dymitrow', 'Georgi Dimitrow Michajłow']",valid "Jak nazywamy wydanie przestępcy znajdującego się na obszarze danego państwa władzom tego państwa, którego prawo zostało naruszone?","Rozpad Jugosławii : Koštunica przeciwstawiał się ekstradycji Miloševicia do Hagi, uważając, że były przywódca Federalnej Republiki Jugosławii powinien odpowiadać przed jugosłowiańskim sądem.",['ekstradycja'],valid Jak nazywa się boczna ściana łodzi albo statku?,"Burta (statek wodny) : Burta – strona na statku wodnym, każda z połówek jednostki pływającej, rozdzielonych płaszczyzną symetrii kadłuba.",['burta'],valid Jak nazywał się kabaret Zenona Laskowika i Bohdana Smolenia?,Bohdan Smoleń : Członek poznańskiego kabaretu „Tey”.,"['Kabaret Tey', 'Tey']",valid Pole której figury obliczamy podnosząc do kwadratu długość jej boku?,"Kwadrat (algebra) : Termin kwadrat nawiązuje do geometrii, bowiem pole powierzchni kwadratu o boku {\displaystyle a}a jest równe {\displaystyle a^{2}.}{\displaystyle a^{2}.}",['pole kwadratu'],valid Ilu kierowców przypada na jeden samochód w wyścigu 24 godziny Le Mans?,"24h Le Mans 2021 : Poz. Klasa Nr Zespół Kierowcy Samochód Opony Okr. Czas Silnik 1 Hypercar 7 Japonia Toyota Gazoo Racing Wielka Brytania Mike Conway Japonia Kamui Kobayashi Argentyna José María López Toyota GR010 Hybrid M 371 24:00:50.768","['trzech', '3']",valid "Przeciwko komu powstała organizacja zwana Związkiem Pruskim, założona w Kwidzynie w 1440 roku?","Wojna trzynastoletnia : W 1440 r. stany pruskie założyły opozycyjną wobec Malborka organizację reprezentującą ich interesy – Związek Pruski[35][39]. Kierownictwo zakonu krzyżackiego podjęło przeciwdziałanie, dążąc do rozbicia związkowej opozycji.","['przeciwko państwu krzyżackiemu', 'przeciw Krzyżakom', 'państwo krzyżackie']",valid "Jak nazywa się zwierzę o wspaniałych, rozgałęzionych rogach, żyjące w Arktyce, które w baśni zaprzężone jest do sań św. Mikołaja?","Renifery Świętego Mikołaja : Renifery Świętego Mikołaja – renifery tworzące zaprzęg, który tradycyjnie ciągnie sanie Świętego Mikołaja i pomaga mu dostarczać bożonarodzeniowe prezenty.",['renifer'],valid Ile strun ma klasyczna gitara?,Jimi Hendrix : Hendrix potrafił samym kciukiem przyciskać wszystkie 6 strun. Pozwalało mu to grać jednocześnie partie gitary prowadzącej i rytmicznej.,"['sześć', '6']",valid "O złote jabłko ubiegały się trzy boginie: Atena, Afrodyta i...?","Hera : Łatwo wpadała w gniew[8], m.in. Hera pokłóciła się z Ateną i Afrodytą o złote jabłko, które Eris rzuciła na stół podczas uczty[4].",['Hera'],valid Moher to miękka i puszysta wełna których zwierząt?,"Koza angorska : Jedna z dwóch ras kóz, z których włosia pozyskuje się moher (druga rasa to koza radziecka wełnista)[1].","['z kóz', 'kóz angorskich', 'kozy']",valid Który władca sprowadził do Gniezna ciało św. Wojciecha?,"Drzwi Gnieźnieńskie : Wykupienie zwłok św. Wojciecha – książę Bolesław Chrobry wraz z towarzyszami jest obecny przy ważeniu wykupu, który skarbnik nakłada na szale wagi, trzymanej przez jednego z Prusów.",['Bolesław I Chrobry'],valid "Kto dowodził grupą operacyjną „Polesie”, która 6.10.1939 stoczyła ostatnią w kampanii wrześniowej bitwę pod Kockiem?","Bitwa pod Kockiem (1939) : Bitwa pod Kockiem – bitwa kampanii wrześniowej, stoczona od 2 do 6 października 1939 pomiędzy oddziałami polskiej Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga a niemieckimi oddziałami XIV Korpusu Zmotoryzowanego gen. von Wietersheima.","['generał Franciszek Kleeberg', 'Kleeberg']",valid Wellington jest stolicą którego państwa?,"Herb Wellington : Herb Wellington – herb stolicy Nowej Zelandii, Wellington.",['Nowej Zelandii'],valid Na granicy ilu państw europejskich leży jezioro Bodeńskie?,"Jezioro Bodeńskie : Jezioro Bodeńskie (niem. Bodensee, fr. lac de Constance, ret. lai da Constanza, wł. lago di Costanza) – jezioro u podnóża Alp, na pograniczu Niemiec, Austrii i Szwajcarii","['trzech', '3']",valid Czy Partenon na Akropolu był zaliczany do siedmiu cudów świata?,"Siedem cudów świata : Wymienione według czasu ich konstrukcji cuda prezentują się następująco: Cud Data Budowniczy Zniszczono Przyczyna zniszczenia Piramida Cheopsa 2575 p.n.e.[3] Egipcjanie istnieje niezniszczona, chociaż w średniowieczu pozbawiono ją licówki, a już w starożytności zrabowano skarby. Wiszące ogrody Semiramidy 600 p.n.e. Babilończycy I wiek p.n.e. trzęsienie ziemi Świątynia Artemidy w Efezie 560 p.n.e.[4] Grecy, Lidyjczycy III wiek n.e. wersja pierwotna spalona przez Herostratesa, a jej rekonstrukcja zniszczona przez najazd Gotów. Posąg Zeusa w Olimpii 435-430 p.n.e.[5] Grecy V – VI wiek n.e. pożar Mauzoleum w Halikarnasie 353 p.n.e.[6] Grecy, Karowie 1494 n.e. trzęsienie ziemi Kolos Rodyjski 281 p.n.e.[4] Grecy 224 p.n.e. trzęsienie ziemi Latarnia morska na Faros 280-279 p.n.e.[4] Ptolemeusze, Grecy 1303–1480 n.e. trzęsienie ziemi",['nie'],valid Któremu twórcy poświęcona jest krakowska instytucja kultury Cricoteka?,Cricot 2 : Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka w Krakowie,"['Tadeuszowi Kantorowi', 'Kantor']",valid Falkon był bronią palną czy białą?,Falkon : Falkon – historyczna broń palna,['palną'],valid "W latach 30-tych XX w. w Nowym Jorku powstał budynek, który był przez długi czas najwyższy na świecie. Jak się nazywa?","Wieżowiec : Nowojorscy przedsiębiorcy rozpoczęli około 1920 wewnętrzną rywalizację, wznosili coraz wyższe wieżowce, chcąc mieć dla siebie tytuł najwyższego budynku świata, kulminacja wyścigu nastąpiła na początku lat 30., kiedy to w odstępie nieco ponad roku ukończono 40 Wall Street, Chrysler Building oraz Empire State Building, kolejno odbierające sobie tytuł. Empire State Building pozostał najwyższym budynkiem świata przez 40 lat, stając się najbardziej znanym wieżowcem na Ziemi.",['Empire State Building'],valid Nad którą wielką rzeką rozwinęło się państwo Faraonów?,"Starożytny Egiptt : Egipt starożytny, w przeciwieństwie do współczesnej Republiki Egiptu, to niemal wyłącznie dolina i delta Nilu. Rozległe pustynie (Arabska i Libijska), poza wielkimi oazami, nigdy nie stanowiły z nim jedności politycznej, kulturowej czy gospodarczej. W starożytności dorzecze Nilu geograficznie i historycznie dzieliło się na Egipt Dolny, obejmujący swym zasięgiem deltę oraz Egipt Górny, ograniczający się do doliny rozciągającej się wzdłuż rzeki (aż do pierwszej katarakty). Na południe od pierwszej katarakty znajdowała się Nubia (obecnie południowy Egipt i północny Sudan), która – podobnie jak północny sąsiad – dzieliła się na Nubię Dolną, nazywaną przez starożytnych Egipcjan Wawat, i ciągnącą się od mniej więcej drugiej do czwartej katarakty Nubię Górną, zwaną w inskrypcjach Kusz. Nubia Dolna stanowiła integralną część państwa faraonów, związaną z nim administracyjnie i politycznie nieomal przez całą jego historię.","['nad Nilem', 'Nil']",valid Kto był I sekretarzem KC PZPR w momencie rozpoczęcia budowy Huty Katowice?,"Huta Katowice : Decyzja o wybudowaniu w tym miejscu ówcześnie największego i najnowocześniejszego w PRL kombinatu metalurgicznego zapadła na VI Zjeździe PZPR, a podjęta została de facto przez Edwarda Gierka[2].","['Edward Gierek', 'Gierek']",valid Jak nazywa się zbrodnia popełniona pod wpływem silnego wzburzenia?,Zabójstwo w afekcie : Zabójstwo w afekcie – przestępstwo materialne polegające na pozbawieniu życia innego człowieka pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami (art. 148 § 4 KK).,['zbrodnia w afekcie'],valid "Jak nazywają się drobne rowki na skórze palców, niepowtarzalne dla każdego człowieka?","Cechy biometryczne : Linie papilarne, znajdujące się na palcach (maleńkie bruzdy, których zupełnie przypadkowy układ jest wynikiem marszczenia się skóry w czasie rozwoju płodowego), mają zastosowanie w roli identyfikatora człowieka już od dawnych lat, jednak szersze zastosowanie znalazły dopiero w dobie informatyzacji. Jak do tej pory nie znaleziono dwóch identycznych wzorców linii papilarnych (nawet u bliźniaków jednojajowych), co uzasadnia wykorzystanie ich w roli identyfikatora.",['linie papilarne'],valid Tajga charakteryzuje się przewagą drzew iglastych czy liściastych?,"Ural : Na północy pasmo pokryte jest tundrą, ku południu przechodzącą w lasy iglaste (tajga) i liściaste.",['iglastych'],valid Która Polka zdobyła złoty i brązowy medal igrzysk w Atlancie w strzelaniu z karabinu?,"Renata Mauer-Różańska : Renata Mauer-Różańska Ilustracja Data i miejsce urodzenia 23 kwietnia 1969 Nasielsk Dorobek medalowy Igrzyska olimpijskie Reprezentacja Polska złoto Atlanta 1996 strzelectwo (karabin pneum. 10 m) złoto Sydney 2000 strzelectwo (karabin sportowy trzy postawy) brąz Atlanta 1996 strzelectwo (karabin sportowy trzy postawy)","['Renata Mauer-Różańska', 'Mauer']",valid "Jak obecnie nazywa się największe miasto wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej, założone pod nazwą Nowy Amsterdam?","Nowy Jork : Pod koniec II wojny angielsko-holenderskiej, w 1664 roku, Holendrzy przejęli kontrolę nad wyspą Run na morzu Banda, w zamian przekazując Anglikom władzę nad Nowym Amsterdamem. Ci z kolei zmienili jego nazwę na New York (Nowy Jork), na cześć Jakuba II Stuarta – księcia Yorku[59].",['Nowy Jork'],valid Jak nazywa się pierwsza kobieta-premier Wielkiej Brytanii?,"Premier Wielkiej Brytanii : W całej historii funkcji Premiera, pełniły ją tylko dwie kobiety: Margaret Thatcher w latach 1979–1990 oraz Theresa May w latach 2016–2019.",['Margaret Thatcher'],valid Którym kolorem zostało nazwane morze będące częścią Oceanu Arktycznego?,"Morze Białe : Morze Białe (ros. Бе́лое мо́ре) – morze śródlądowe, stanowiące część Oceanu Arktycznego, położone między Półwyspem Kolskim a wybrzeżem północnej Rosji.",['białym'],valid Czy Greenpeace działa w Polsce?,"Greenpeace : Greenpeace jest organizacją o zasięgu globalnym. Jej siedziba główna (Greenpeace International[34]) znajduje się w Amsterdamie. Organizacja ma biura w 55 krajach[35]. Biura te są w dużej mierze autonomiczne w prowadzeniu wspólnej globalnej kampanii, odpowiadając na problemy najistotniejsze w danym kraju (np. w ramach kampanii ochrony lasów biuro w Brazylii koordynuje działania w Puszczy Amazońskiej[36], a biuro w Polsce – w Puszczy Białowieskiej[37])",['tak'],valid "Jaki tytuł, pochodzący od nazwiska górnika z Zagłębia Donieckiego, otrzymywał przodownik pracy w Związku Radzieckim?","Przodownik pracy : Wprowadzając do Polski współzawodnictwo pracy oraz tytuły przodowników, wzorowano się na radzieckich doświadczeniach, gdzie odpowiednikiem polskiego przodownika pracy był stachanowiec. Termin ten, początkowo używany także w Polsce, wywodzi się od Aleksieja Stachanowa, górnika z Zagłębia Donieckiego, prekursora ruchu stachanowskiego.",['stachanowiec'],valid "W której branży wielki sukces odniosła pochodząca z Krakowa Helena Rubinstein – w komputerowej, filmowej czy kosmetycznej?","Ignacy Zenon Soszyński : W latach 80. firma Inter-Fragrances nawiązała współpracę w zakresie produkcji kosmetyki białej z firmą Helena Rubinstein Inc., a w latach 90. wprowadzała na rynek i była wyłącznym dystrybutorem na rynku polskim marki Dior, Cartier, Juvena, La Prairie, Carolina Herrera, Christian Lacroix, Rene Furterer, Lalique.",['w kosmetycznej'],valid Czy w starożytnym Rzymie urządzano juwenalia?,"Juwenalia : Juwenalia to nazwa igrzysk odbywających się w starożytnym Rzymie, które zostały wprowadzone w 59 roku przez cesarza Nerona.",['tak'],valid Epilog jest zakończeniem utworu czy jego wstępem?,Epilog (muzyka) : Epilog w formie sonatowej – materiał muzyczny zamykający odcinek ekspozycji lub repryzy; niekiedy jest to też określenie końcowej sceny w operze.,['zakończeniem'],valid W którym stanie USA znajdują się San Diego i San Francisco?,Język hiszpański w Stanach Zjednoczonych : Kalifornia: Los Angeles (Aniołowie); San Francisco (Św. Franciszek); San Diego (Św. Jakub); Sacramento (Sakrament),['w Kalifornii'],valid "Gdzie w 1942 roku zatopiono flotę francuską, by uniemożliwić przejęcie jej przez Niemców?",Tulon : 27 listopada 1942 roku w porcie w Toulonie doszło do samozatopienia francuskiej floty.,['w Tulonie'],valid "W którym roku hitlerowcy aresztowali pierwszego Komendanta Głównego AK Stefana Roweckiego, pseudonim „Grot”?","Narodowe Siły Zbrojne : Rozmowy zostały przerwane z powodu aresztowania przez Niemców na początku czerwca 1943 r. płk. Oziewicza, a następnie gen. Roweckiego.",['w 1943'],valid "Jak nazywa się polski reżyser filmów „Przesłuchanie”, „Układ zamknięty”, „Generał Nil”?",Przesłuchanie (film) : Przesłuchanie – polski dramat polityczny z 1982 w reżyserii i według scenariusza Ryszarda Bugajskiego.,['Ryszard Bugajski'],valid W którym wieku zostały zjednoczone Włochy?,Zjednoczenie (polityka) : W czasach nowożytnych przykładami zakończenia dłuższych procesów zjednoczeniowych było zjednoczenie Niemiec i zjednoczenie Włoch w XIX wieku.,"['w XIX', '19']",valid Kto był zdobywcą złotego medalu olimpijskiego w skoku wzwyż mężczyzn w 1976 roku w Montrealu?,"Jacek Wszoła : Jacek Roman Wszoła (ur. 30 grudnia 1956 w Warszawie) – polski lekkoatleta, który specjalizował się w skoku wzwyż. Dwukrotny uczestnik igrzysk olimpijskich – w pierwszym swoim starcie w Montrealu (1976) zdobył złoty, a cztery lata później w Moskwie srebrny medal.",['Jacek Wszoła'],valid "Kto jest autorem powieści, według której nakręcono film „Wielki Gatsby”?",Wielki Gatsby (film 2013) : Wielki Gatsby (ang. The Great Gatsby) – australijsko-amerykański melodramat z 2013 roku w reżyserii Baza Luhrmanna. Wyprodukowany przez Warner Bros. Film powstał na podstawie powieści Francisa Scotta Fitzgeralda z 1925 roku pod tym samym tytułem.,['Francis Scott Fitzgerald'],valid Czy gruszka Bessemera jest jadalna?,"Konwertorowanie : Przy konwertorowaniu surówki hutniczej utleniany jest węgiel. Pierwszym przemysłowym konwertorem do produkcji stali była gruszka Bessemera, którą uruchomił w roku 1856 Henry Bessemer.",['nie'],valid Co przedstawia obraz Claude'a Moneta „Impresja”: wschód czy zachód słońca?,"Claude Monet : W 1872 powstał obraz Impresja, wschód słońca (fr. Impression, soleil levant), który został publicznie zaprezentowany w 1874 na wystawie w Atelier Nadara i nadał nazwę późniejszemu kierunkowi malarstwa.","['wschód słońca', 'wschód']",valid "Jaką funkcję pełnił w Anglii w latach 1828–30 książę Wellington, pogromca Napoleona?","Robert Peel : W 1828 r. Peel ponownie stanął na czele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, kiedy premierem został jego protektor, książę Wellington.","['był premierem', 'premiera']",valid Które miasto zwane jest miastem Siedmiu Wzgórz?,"Siedem wzgórz Rzymu : Siedem wzgórz Rzymu – siedem wzniesień (łac. Septimontium), na których został zbudowany Rzym.",['Rzym'],valid Ile wynosi wartość bezwzględna liczby -9?,"Wartość bezwzględna : Wartość bezwzględna, moduł – dla danej liczby rzeczywistej wartość liczbowa nieuwzględniająca znaku liczby. Przykładowo jest wartością bezwzględną tak liczby jak liczby","['dziewięć', '9']",valid W którym mieście działa kompleks handlowo-rozrywkowy Złote Tarasy?,"Multikino : Kolejnymi otwartymi multipleksami były kina we Wrocławiu: (Pasaż Grunwaldzki, Arkady Wrocławskie), Warszawie (Złote Tarasy) oraz Rybniku (Focus Parku), a także w Koszalinie, Sopocie, poznańskiej Galerii Malta, Rumi (Galeria Rumia) i Radomiu (Galeria Słoneczna).",['w Warszawie'],valid Czym zajmowali się bracia Szymon i Andrzej zanim zostali apostołami?,"Piotr Apostoł : Według nich na wezwanie Jezusa Piotr wraz ze swym bratem Andrzejem, oraz synami Zebedeusza Janem i Jakubem porzucił zawód rybaka i został uczniem Jezusa i towarzyszem Jego działalności publicznej (zob. Mt 4, 18–22; Mk 1, 16–20; Łk 5, 1–11).",['rybołóstwem'],valid Jak nazywa się płynna część krwi bez krwinek?,"Krew : Osocze czyli wodny roztwór (90% wody) białek, soli i związków chemicznych o niewielkiej masie cząsteczkowej, jak np. monosacharydy.",['osocze'],valid Czy Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej została nagrodzona Pokojową Nagrodą Nobla?,Laureaci Pokojowej Nagrody Nobla : 2005 Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej[131] Austria „Za ich wysiłki zapobiegające używaniu energii jądrowej do celów militarnych i gwarantujące użytkowanie jej dla celów pokojowych w sposób możliwie najbezpieczniejszy”,['tak'],valid Czy Łotwa należy do NATO?,Kalendarium historii Łotwy : marzec 2004 – Łotwa wstąpiła do NATO[2],['tak'],valid Kto skomponował muzykę do baletu „Śpiąca królewna” według bajki Charlesa Perraulta?,"Śpiąca królewna (ujednoznacznienie) : Śpiąca królewna – baśń ludowa spisana Charles′a Perraulta oraz braci Grimm Śpiąca królewna – balet Piotra Czajkowskiego",['Piotr Czajkowski'],valid W którym roku minęła tysięczna rocznica Chrztu Polski?,"Polska : Pierwszą historycznie potwierdzoną datą opisującą dzieje Polski jest rok 966, gdy książę Mieszko I, władca obszarów mieszczących się współcześnie w większości w granicach Polski, przyjął chrzest.",['w 1966'],valid Jak w językoznawstwie nazywa się aluzyjny zwrot użyty w celu zastąpienia wyrazu nazbyt drastycznego i dosadnego?,"Łamanie gumową pałką : Łamanie gumową pałką (kryptoanaliza gumowej pałki) – eufemizm oznaczający metodę wydobywania informacji chronionych z zastosowaniem gróźb, szantażu, a nawet tortur[1].",['eufemizm'],valid Którą część ciała wojownika osłaniał szyszak?,"Pappenheimer (hełm) : Pappenheimer – rodzaj otwartego hełmu typu szyszak, popularnego w XVII wieku w oddziałach jazdy (rajtarów, arkebuzerów).",['głowę'],valid Czy DNA jest nośnikiem informacji genetycznej?,"Kwas deoksyrybonukleinowy : Kwas deoksyrybonukleinowy, DNA (z ang. deoxyribonucleic acid), daw. kwas dezoksyrybonukleinowy – wielkocząsteczkowy organiczny związek chemiczny z grupy kwasów nukleinowych. U eukariontów zlokalizowany jest przede wszystkim w jądrach komórek, u prokariontów – bezpośrednio w cytoplazmie, natomiast u wirusów – w kapsydach. Pełni rolę nośnika informacji genetycznej organizmów żywych oraz wirusów.",['tak'],valid Rysunek w skali 1:2 oznacza że jest on pomniejszony czy powiększony?,"Skala liczbowa : Skala liczbowa – skala mapy zapisywana za pomocą ułamka (najczęściej w postaci 1:10 000, Przeważnie przed samym zapisem ułamka podaje się słowo „skala”.Skala liczbowa informuje o stosunku zmniejszenia teoretycznego modelu Ziemi do rzeczywistej jej wielkości",['pomniejszony'],valid "Która bardzo znana piosenkarka śpiewała „Pamiętasz, była jesień”?","Anna Świątczak : W 1995 wygrała odcinek programu Szansa na sukces z piosenką „Pamiętasz była jesień” Sławy Przybylskiej, a następnie całą edycję programu na koncercie finałowym w Sali Kongresowej w Warszawie.",['Sława Przybylska'],valid Trzydziestometrowy posąg Chrystusa na wzgórzu Corcovado to znak rozpoznawczy którego miasta?,"Corcovado : Corcovado (z port. garbus) – granitowa góra o wysokości 710 m w południowo-zachodniej części Rio de Janeiro w Brazylii. Na jej szczycie znajduje się 38-metrowy pomnik Chrystusa Odkupiciela, który został wybrany jednym z nowych siedmiu cudów świata.","['Rio de Janeiro', 'Rio']",valid "Bardzo twardy minerał, korund, jest tlenkiem którego pierwiastka?",Korund : Korund − minerał będący tlenkiem glinu Al2O3.,['glinu'],valid Jakie zwierzątko nazywane jest Maleństwem w „Kubusiu Puchatku”?,"Maleństwo : Maleństwo (ang. Roo) – mały kangur, postać z literatury dziecięcej stworzona w 1925 przez brytyjskiego pisarza Alana Alexandra Milne’a.","['kangurzątko', 'kangur']",valid Jak nazywają się sole kwasu azotowego?,"Kwas azotowy : Z kwasu azotowego otrzymuje się ważne, łatwo rozpuszczalne sole azotany, estry (np. nitrogliceryna), a także związki nitrowe (np. trinitrotoluen).",['azotany'],valid Na którym cmentarzu pochowany jest Bolesław Prus?,Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie : Bolesław Prus (1847–1912) – pisarz,"['na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie', 'na Powązkach']",valid W której dyscyplinie sportu występowali bracia Kazimierz i Józef Lipieniowie?,"Kazimierz Lipień : Kazimierz Lipień (ur. 6 lutego 1949, zm. 12 listopada 2005 w Nowym Jorku) – polski zapaśnik w stylu klasycznym. Brat bliźniak Józefa Lipienia.",['w zapasach'],valid Kto był pierwszym prezydentem Izraela?,"Chaim Weizman : Chaim Azriel Weizman (hebr. ‏חיים עזריאל ויצמן‎; ur. 27 listopada 1874 w Motolu, zm. 9 listopada 1952 w Rechowot) – izraelski naukowiec chemik, polityk, przywódca ruchu syjonistycznego. Dwukrotnie był prezydentem Światowej Organizacji Syjonistycznej (lata 1921–1931 i 1935–1946) oraz pierwszym prezydentem Izraela w latach 1948–1952[1].",['Chaim Weizman'],valid Jak w buddyzmie i hinduizmie nazywa się suma dobrych uczynków człowieka decydująca o charakterze następnego wcielenia w łańcuchu reinkarnacji?,"Buddyzm : Karma oznacza świadome działanie wynikające z realizacji określonego celu lub woli jego osiągnięcia oraz skutek tego działania (pāli. vipāka), który jest następnie doświadczany przez podejmującego akcję i innych.",['karma'],valid Kto jest autorem trzech praw dynamiki?,Siła reakcji podłoża : Problem istnienia tej siły powstał gdy Izaak Newton sformułował trzy zasady dynamiki.,"['Isaac Newton', 'Newton']",valid Jak nazywał się ostatni król Polski z dynastii Jagiellonów?,"Zygmunt II August : Zygmunt II August (ur. 1 sierpnia 1520 w Krakowie, zm. 7 lipca 1572 w Knyszynie) – syn Zygmunta I Starego i Bony Sforzy, od 1529 wielki książę litewski, od 1530 król Polski (do 1548 koregent); ostatni dziedziczny wielki książę litewski[c], ostatni męski przedstawiciel dynastii Jagiellonów.",['Zygmunt II August'],valid W których polskich górach leży wąwóz Kraków?,Kościół (Wąwóz Kraków) : Kościół – formacja skalna w orograficznie prawych zboczach Wąwozu Kraków w polskich Tatrach Zachodnich.,"['w Tatrach', 'Tatry']",valid Kto jest autorem dzieła historycznego „Polska Piastów”?,"Paweł Jasienica : Paweł Jasienica jest najbardziej znany ze swej syntezy dziejów Polski przedrozbiorowej (Polska Piastów, Polska Jagiellonów, Rzeczpospolita Obojga Narodów), w której przedstawił poglądy kłócące się z poglądami większości współczesnych mu historyków.",['Paweł Jasienica'],valid "Jak nazywa się wywłaszczenie na rzecz państwa podstawowych środków produkcji, takich jak fabryki, banki, ziemia?","Denacjonalizacja : W Polsce w roku 1946 wiele przedsiębiorstw (i nie tylko) zostało przejętych na własność przez państwo. Była to tzw. nacjonalizacja przemysłu. Niejednokrotnie przejęcia te nie były zgodne z obowiązującym wówczas prawem. Polska nie była wyjątkiem – nacjonalizacja przemysłu odbywała się w wielu krajach. Procesem odwrotnym do nacjonalizacji jest denacjonalizacja. W wyniku tego procesu państwo przestaje być jedynym właścicielem, a przedsiębiorstwo przechodzi w ręce prywatne.",['nacjonalizacja'],valid W Bieszczadach w jednym punkcie schodzą się granice trzech państw – których oprócz Polski?,"Bieszczady Zachodnie : Granią tego pasma biegnie granica ze Słowacją, a od szczytu Krzemieniec na wschód z Ukrainą.","['Słowacji i Ukrainy', 'Ukrainy i Słowacji']",valid W którym języku Herodot napisał swoje „Dzieje”?,"Herodot : Greckie słowa ἱστορία (historia) pierwotnie znaczyło „badanie, dochodzenie do wiedzy” oraz „wiedza zdobyta poprzez badanie”. Herodot użył tego słowa dla określenia charakteru swojej pracy: „Oto przedstawienie badań (gr. ἱστορίης ἀπόδεξις histories apodexis) Herodota z Halikarnasu”; skąd pochodzi tradycyjny tytuł jego dzieła: Ἱστορίαι (Historiai, tłumaczony zwykle jako Dzieje",['po grecku'],valid W którym mieście stoi zbudowana w średniowieczu Brama Floriańska?,"Barbakan w Krakowie : Barbakan (zwany też Rondlem[2]) – barbakan, najbardziej wysunięta na północ część fortyfikacji miejskich Krakowa. Znajduje się na Plantach, przed Bramą Floriańską, po południowej stronie ul. Basztowej.",['w Krakowie'],valid Jak nazywał się teatr Tadeusza Kantora?,"Tadeusz Kantor : Tadeusz Kantor (ur. 6 kwietnia 1915 w Wielopolu Skrzyńskim, zm. 8 grudnia 1990 w Krakowie) – polski malarz i reżyser, scenograf, teoretyk sztuki; w latach 1942–1944 kierował konspiracyjnym Teatrem Niezależnym, od 1955 teatrem Cricot 2, w którym do 1975 wystawił adaptacje dramatów Stanisława Ignacego Witkiewicza, następnie własne przedstawienia Umarła klasa (1975), Wielopole, Wielopole (1980), Niech sczezną artyści (1985), Nigdy tu już nie powrócę (1988), Dziś są moje urodziny (1991).",['Cricot 2'],valid Który wielbłąd ma więcej garbów – dromader czy baktrian?,"Wielbłąd jednogarbny : Wielbłąd jednogarbny[2][3][4], dawniej także: dromader[3] lub dromedar[4] (Camelus dromedarius) – gatunek dużego, udomowionego ssaka lądowego z rodziny wielbłądowatych (Camelidae), blisko spokrewniony z wielbłądem dwugarbnym[5][2] (baktrianem) oraz z lamą, alpaką, gwanako andyjskim i wikunią andyjską.",['baktrian'],valid "Jak nazywa się polski reżyser twórca filmów „Róża”, „Drogówka” i „Dom zły”?","Wojciech Smarzowski : Popularność zdobył przede wszystkim dzięki drastycznym widowiskom filmowym takich jak Wesele (2004), Dom zły (2009), Róża (2011), Wołyń (2016), w których punktował przywary polskiej prowincji oraz relacje historyczne pomiędzy Polakami a Mazurami (Róża) oraz Ukraińcami (Wołyń).",['Wojciech Smarzowski'],valid Z której dynastii pochodził król Francji Ludwik XVI?,"Ludwik XVI : Starszy brat królów: Ludwika XVIII i Karola X z dynastii Burbonów, oraz Madame Klotyldy i Madame Elżbiety.",['z Burbonów'],valid Proszę podać datę zamachu na WTC.,"Katastrofa lotu American Airlines 11 : Lot 11 linii American Airlines (ang. American Airlines Flight 11) – pierwszy porwany samolot podczas zamachu z 11 września 2001 roku. Był to wyprodukowany w kwietniu 1987 roku Boeing 767 linii lotniczych American Airlines, którego lot rozpoczął się z portu lotniczego Boston, a miał zakończyć się w porcie lotniczym Los Angeles. Trzynaście minut po starcie terroryści siłą przedostali się do kokpitu, przy czym jeden z nich był czynnym pilotem. Przejął on kontrolę nad samolotem i o godzinie 8:46 lokalnego czasu uderzył nim w Wieżę Północną World Trade Center.","['11 września 2001', '11.09.2001']",valid Jaki jest polski odpowiednik terminu „renesans”?,"Filozofia renesansu : Filozofia renesansu (filozofia odrodzenia) – okres w zachodniej historii filozofii, pomiędzy filozofią średniowieczną a filozofią nowożytną.",['odrodzenie'],valid W którym roku miała miejsce rewolucja październikowa w Rosji?,"Młodorosjanie : Ich program miał pewne cechy zbliżające go z jednej strony do faszyzmu (aprobata dla niektórych cech narodowego socjalizmu), z drugiej – do bolszewizmu, gdyż uważali, że rewolucja październikowa 1917 r. zapoczątkowała rewolucyjny proces mający doprowadzić ostatecznie do stworzenia nowej Rosji.",['w 1917'],valid Stolicą którego państwa jest miasto Caracas?,Caracas : W 1821 stolicą wyzwolonej spod hiszpańskiej jurysdykcji Wenezueli stało się Caracas.,['Wenezueli'],valid Które miasto było pierwszą siedzibą międzynarodowej organizacji policyjnej Interpol?,"Interpol : Po aneksji Austrii (Anschluss) w roku 1938, z przyczyn formalnych (według uchwały kongresu w maju 1934 od tego roku prezydentem IKPK miał być zawsze szef wiedeńskiej policji), kontrolę nad Interpolem przejęły Niemcy, a w roku 1942 siedziba organizacji została przeniesiona do Berlina.",['Wiedeń'],valid Jak nazywa się łódź o dwóch równoległych kadłubach?,"Okręty podwodne projektu 941 : Okręty projektu 941 jako pierwsze w Związku Radzieckim mają strukturę katamaranu[2]. Zbudowane są z dwóch równoległych kadłubów sztywnych, mieszczących pomieszczenia dla załogi, wyposażenie oraz maszynownie.",['katamaran'],valid Jaką nazwę nosi Państwowy Zespół Pieśni i Tańca założony w 1948 roku przez Tadeusza Sygietyńskiego?,"Tadeusz Sygietyński : Tadeusz Sygietyński (ur. 24 września 1896 w Warszawie[a], zm. 19 maja 1955 tamże) – polski kompozytor i dyrygent, pedagog muzyczny, założyciel Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze” (1948).",['„Mazowsze”'],valid Ile metrów kwadratowych zawiera kilometr kwadratowy?,Metr kwadratowy : 1 km² = 1000 m · 1000 m = 1 000 000 m² (kilometr kwadratowy),"['milion', '1000000']",valid "Jaki stopień oficerski jest wyższy od kapitana, ale niższy od podpułkownika?","Major : Major (skrót mjr) – stopień oficerski używany w armiach wielu krajów. Major jest najniższym stopniem w korpusie oficerów starszych, natomiast w okresie międzywojennym wchodził w skład korpusu oficerów sztabowych. W wojsku polskim jest to stopień niższy od podpułkownika, wyższy od kapitana.",['major'],valid Gdzie znajduje się grób księcia Józefa Poniatowskiego?,"Groby Królewskie na Wawelu : Książę Józef Poniatowski, który zginął w nurtach Elstery pod Lipskiem 19 października 1813. Uroczystości pogrzebowe w Krakowie i na Wawelu odbyły się 22-23 lipca 1817. Sarkofag księcia ufundowała siostra Maria z Poniatowskich Tyszkiewiczowa w 1830.","['w Katedrze Wawelskiej', 'na Wawelu']",valid "Ile współrzędnych trzeba podać, żeby określić położenie punktu na płaszczyźnie?","Układ współrzędnych : Liczba współrzędnych potrzebnych do określenia położenia punktu w danej przestrzeni jest równa wymiarowi tej przestrzeni. W szczególności: dla przestrzeni 1-wymiarowej, np. prostej, okręgu, elipsy itp. wystarczy 1 współrzędna, dla przestrzeni 2-wymiarowej – płaszczyzny {\displaystyle R^{2},}{\displaystyle R^{2},} sfery (powierzchni kuli) itp. potrzebne są 2 współrzędne, dla przestrzeni 3-wymiarowej – przestrzeni {\displaystyle R^{3},}{\displaystyle R^{3},} kuli itp. potrzebne są 3 współrzędne, dla przestrzeni Euklidesowych n-wymiarowych potrzeba n współrzędnych, dla rozmaitości topologicznych liczba współrzędnych niezbędnych do określenia położenia punktu jest równa wymiarowi przestrzeni Euklidesowej, lokalnie homeomorficznej z daną rozmaitością.","['dwie', '2']",valid Który kontynent jest najmniejszy?,"Wyspa : Przyjęło się uznawać, że największą wyspą jest Grenlandia o powierzchni ponad 2,1 mln km², a najmniejszym kontynentem Australia[3] o powierzchni ponad 7,6 mln km²[4].",['Australia'],valid Gdzie Dariusz Wielki z dynastii Achmenidów założył swoją stolicę?,Sztuka starożytnej Persji : Dariusz I Wielki rozpoczął budowę nowej stolicy – Persepolis.,['w Persepolis'],valid Czy algi to glony?,"Glony : Glony, algi (łac. Algae, gr. Phykos) – grupa morfologiczno-ekologiczna, składająca się tradycyjnie z kilku niespokrewnionych linii ewolucyjnych organizmów plechowych, tj. beztkankowych.",['tak'],valid Jak nazywa się w szachach poświęcenie piona lub figury dla zajęcia lepszej pozycji?,"Gambit królewski : Gambit królewski – otwarcie szachowe powstające po posunięciach: e4 e5 f4. Była to główna broń XIX-wiecznych szachistów, kiedy to powszechnie był uważany za jedną z najsilniejszych odpowiedzi na 1. ... e5. Obecnie jest uważany za debiut bardzo dla białych ryzykowny. Białe ofiarowują pionka, by wywrzeć nacisk na centrum, a w niektórych wariantach wykorzystują półotwartą linię f do zorganizowania ataku na pole f7 (które jest najsłabszym punktem w obozie czarnych).",['gambit'],valid "Jak zatytułowana jest komedia Moliera, której głównego bohatera imię brzmiało Harpagon?","Eponim : Przykładem jest harpagon – ‘osoba skąpa’ (od imienia bohatera Skąpca Molière’a), sodoma i gomora – ‘siedlisko występku, gniazdo rozpusty, niemoralności, grzechu, bezbożności’ (od nazw biblijnych miast).",['„Skąpiec”'],valid Jak nazywa się nauka zajmująca się badaniami kultur różnych ludów?,Nauki pomocnicze historii : Etnografia – nauka o kulturze ludowej (folklorze) danego regionu.,['etnografia'],valid W którym roku polski rząd na uchodźstwie został przeniesiony z Francji do Wielkiej Brytanii?,"Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie : Siedzibą rządu był Paryż, później Angers (na zasadzie eksterytorialności), a od końca czerwca 1940 (po upadku Francji) – Londyn (stąd też często bywa on potocznie nazywany rządem londyńskim",['w 1940'],valid W którym miesiącu 1825 r. wybuchło w Rosji zbrojne powstanie dekabrystów?,Dekabryści : Dekabryści – grupa rosyjskich spiskowców/rewolucjonistów ze sfer szlacheckich działająca w latach 20. XIX wieku. Nazwa wywodzi się od daty wybuchu antycarskiego powstania – 26 grudnia 1825 (14 grudnia według kalendarza juliańskiego) – po rosyjsku grudzień to diekabr`.,['w grudniu'],valid Stolicą którego państwa jest Abu Zabi?,"Abu Zabi : Abu Zabi (arab. ‏أبو ظبي‎, Abū Ẓaby) – stolica Zjednoczonych Emiratów Arabskich, a także emiratu o tej samej nazwie.","['Zjednoczonych Emiratów Arabskich', 'ZEA']",valid Jaką nazwę nosił główny kierunek średniowiecznej filozofii chrześcijańskiej charakteryzujący się dążeniem do rozumowego udowodnienia słuszności dogmatów religijnych?,Scholastyka (filozofia) : Z tej praktyki narodziła się scholastyka rozumiana jako uzasadnianie (racjonalizowanie) prawd wiary oraz uzgadnianie treści pism chrześcijańskich z pismami pogańskich filozofów (traktowanych jako prawdy rozumowe[2]).,['scholastyka'],valid Czy istnieje odrębny język walijski?,"Walijczycy : Język walijski stanowi jeden z najważniejszych elementów narodu walijskiego, choć Walijczycy znają i używają również języka angielskiego[4]. Jest jednym z dwóch (obok angielskiego) języków urzędowych na terenie Walii[5]. Współcześnie język walijski przeżywa odrodzenie i szczególnie modny jest wśród ludzi młodych[6]. Od 1962 język walijski jest regulowany przez Towarzystwo Języka Walijskiego[3]. Język ten ma w instytucjach Unii Europejskiej status języka półoficjalnego. Mogą być w nim sporządzane tłumaczenia na koszt Wielkiej Brytanii, jednakże wersja walijskojęzyczna nie ma formy oficjalnego aktu prawnego[4].",['tak'],valid Jak nazywa się nauka o środkach i sposobach wykrywania przestępstw?,"Kryminalistyka : Kryminalistyka – nauka o taktycznych zasadach i sposobach oraz o technicznych metodach i środkach rozpoznawania, a także wykrywania prawnie określonych, ujemnych zjawisk społecznych, a w szczególności przestępstw i ich sprawców oraz udowadniania istnienia lub braku związku między osobami a zdarzeniami.",['kryminalistyka'],valid Kto pod dyktando Cześnika stara się napisać list do Wacława w „Zemście”?,"Dyndalski : W związku z tym, gdy w IV akcie Cześnik dyktował mu list do Wacława Milczka, pisał każde słowo, nawet powtarzane mocium panie.",['Dyndalski'],valid Co oznacza łacińskie „primum non nocere”?,Okręg wyborczy nr 18 do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (2001–2011) : Adam Sandauer; KWW Primum Non Nocere – Po pierwsze nie szkodzić; 110 575,['po pierwsze nie szkodzić'],valid "Jak nazywa się urządzenie kreślące za pomocą pisaka, alternatywa dla drukarki komputerowej?","Ploter bębnowy : Budowa i sposób zamocowania pióra przypomina budową ploter płaski, jednak z tą różnicą iż belka na której zamontowane jest pióro jest nieruchoma.",['ploter'],valid Siarczkiem którego metalu jest galena?,"Galena : Oba pierwiastki występują pospolicie w formie siarczków (galena i antymonit), często razem.","['ołowiu', 'ołów']",valid Jak nazywamy odtwórcę głównej roli w dramacie greckim?,"Antagonista (osoba) : Antagonista (dosł. „oponent, przeciwnik, adwersarz”[1]) – postać literacka, istotna dla fabuły utworu, która jest przeciwnikiem głównego bohatera, określanego mianem protagonisty[2].",['protagonista'],valid "Jaki taniec, wprowadzony do operetki przez Jakuba Offenbacha, wzbudził zachwyt wśród mężczyzn, ale i powszechne zgorszenie?","Kankan (taniec) : Po błyskawicznej karierze we Francji, u schyłku XIX wieku kankan rozpowszechnił się szybko również i w innych krajach. Jacques Offenbach wprowadził go do swoich operetek (m.in. Orfeusz w piekle)",['kankan'],valid Ilu zawodników bierze udział w trzecim etapie teleturnieju „Jeden z dziesięciu”?,Jeden z dziesięciu : Trójka ta przechodzi do finału odcinka.,"['trzech', '3']",valid Jak nazywa się najdłuższy masyw górski na świecie?,"Andy : Są to góry fałdowe ciągnące się wzdłuż Oceanu Spokojnego od zatoki Morza Karaibskiego na północy po Ziemię Ognistą na południu, na przestrzeni ponad 9000 km[1] – najdłuższy łańcuch górski na Ziemi.",['Andy'],valid "Jak nazywa się pigment występujący w skórze, tęczówce, włosach?","Melaniny : Melaniny – grupa pigmentów odpowiadających za pigmentację organizmów. U ludzi występują głównie w skórze, we włosach, a także w naczyniówce, powodując, że promienie świetlne mogą padać do wnętrza oka tylko przez źrenicę.",['melanina'],valid "Czym żywił się Minotaur, zamknięty w labiryncie?","Korona Północna : W labiryncie mieszkał Minotaur, żywiący się ludzkim mięsem potwór z ciałem człowieka oraz głową i ogonem byka.",['ludźmi'],valid "Jak nazywa się mauzoleum, w którym spoczywają najwybitniejsi przedstawiciele sztuki, kultury i nauki przy Kościele św. Piotra w Krakowie?","Panteon Narodowy w Krakowie : Za podstawę powstającego Panteonu przyjęto następujące założenia[2]: panteon Narodowy w Krakowie ma być miejscem spoczynku najwybitniejszych twórców narodowej sztuki, kultury i nauki; panteon dostępny będzie dla każdego twórcy godnego miana Wielkiego Polaka, niezależnie od poglądów i przekonań; panteon pozostaje niezależną od Kościoła przestrzenią narodowej pamięci, będącą w dyspozycji Fundacji Panteon Narodowy; decyzje o pochówkach w Panteonie Narodowym podejmuje kapituła.",['Panteon Narodowy'],valid Kto wprowadził pojęcie kwantów energii?,"Mechanika kwantowa : Max Planck – wprowadzenie do fizyki pojęcia kwantu energii, sformułowanie wzoru {\displaystyle E=h\nu .}E=h\nu .",['Max Planck'],valid Czy interna to szpitalny oddział chorób zakaźnych?,"Interna : . Właściwa nazwa – choroby wewnętrzne lub medycyna wewnętrzna (nazwa używana głównie w Polsce, krajach niemieckojęzycznych i skandynawskich) oraz general medicine lub po prostu medicine (nazwa używana częściej w krajach anglosaskic",['nie'],valid Na ulicy którego miasta umiera główny bohater powieści Borysa Pasternaka „Doktor Żywago”?,"Doktor Żywago (film) : Jewgraf znajduje bezdomnego i chorego na serce Jurija na moskiewskiej ulicy. Załatwia mu odzież i pracę w szpitalu. Jadąc tramwajem do pracy, Jurij dostrzega przez okno idącą chodnikiem kobietę, którą bierze za Larę. Pośpiesznie wychodzi z pojazdu, zaczyna nawoływać i gonić kobietę, lecz wkrótce doznaje gwałtownego ataku serca i umiera na ulicy.",['Moskwy'],valid Czy rzeka Niemen przepływa przez Polskę?,"Niemen : Niemen (biał. Нёман – Nioman, lit. Nemunas i, ros. Неман – Nieman, niem. Memel) – rzeka płynąca przez Białoruś, Litwę i Rosję (obwód kaliningradzki) o długości 937 km[1].",['nie'],valid W którym państwie leży miasto Pampeluna?,"Angelo Kelly : Angelo Gabriele Kelly (ur. 23 grudnia 1981 Pampeluna, Hiszpania) – piosenkarz, kompozytor, perkusista i producent.",['w Hiszpanii'],valid "Jak nazywał się amerykański trębacz i wokalista jazzowy, żyjący w latach 1901–71?","1971 : 6 lipca – Louis Armstrong, amerykański trębacz i wokalista jazzowy (ur. 1901)",['Louis Armstrong'],valid "Jak nazywał się największy przebój zespołu The Animals, będący przejmującą wersją dawnej amerykańskiej pieśni ludowej?","The Animals : Choć zespół ma w swym dorobku cały szereg przebojów, unieśmiertelniła go interpretacja folkowego standardu „Dom wschodzącego słońca” – „The House of the Rising Sun” z czerwca 1964.",['The House of the Rising Sun'],valid Która święta była matką Jana Chrzciciela?,"Elżbieta : Patronki imienia Elżbieta św. Elżbieta – matka św. Jana Chrzciciela (z Ewangelii św. Łukasza)",['św. Elżbieta'],valid W jaki sposób umarł Sokrates?,"Śmierć Sokratesa : W historii opisanej przez Platona w Fedonie Sokrates został skazany na śmierć przez wypicie trującej cykuty za niewyznawanie bogów, których uznaje państwo, i wyznawanie bogów, których nie uznaje państwo oraz za psucie ateńskiej młodzieży.","['wypił cykutę', 'popełnił samobójstwo']",valid Jak nazywa się następca żaglowca „Dar Pomorza”?,Dar Pomorza : Tradycja tytułowania kapitana żaglowca komendantem pochodziła z jego poprzednika – żaglowca STS „Lwów” i przeszła na następcę – „Dar Młodzieży”.,['Dar Młodzieży'],valid Które miasto jest siedzibą szwedzkiego dworu królewskiego?,Sztokholm : Siedziba rządu i parlamentu Szwecji oraz szwedzkiej rodziny królewskiej.,['Sztokholm'],valid "W którym miesiącu Ziemia, krążąc po orbicie, znajduje się najbliżej Słońca?","Peryhelium : Przechodząc przez peryhelium Ziemia znajduje się w odległości 147,1 mln km (0,9833 au) od Słońca, tj. 2,5 mln km bliżej niż średnia odległość pomiędzy tymi ciałami. Ma to miejsce zazwyczaj pomiędzy 2 a 4 stycznia i co roku przypada w nieco innym momencie (zob. Apsydy orbity Ziemi).","['w styczniu', 'styczeń']",valid Na jaki kolor zabarwia się lakmus w roztworze kwaśnym?,"Papierek wskaźnikowy : Wyróżnia się trzy rodzaje papierków lakmusowych: lakmusowy czerwony – do wykrywania odczynu zasadowego, lakmusowy niebieski – do wykrywania odczynu kwasowego oraz lakmusowy obojętny o barwie fioletowej do wykrywania zarówno odczynu kwasowego, jak i zasadowego (w środowisku kwasowym zmienia barwę na czerwoną, a w środowisku zasadowym na niebieską).",['na czerwony'],valid Kto zagrał rolę Mateusza Birkuta w „Człowieku z marmuru” i „Człowieku z żelaza”?,"Piotr Ożański : Został sportretowany w filmie Andrzeja Wajdy „Człowiek z marmuru” jako Mateusz Birkut, postać tę zagrał Jerzy Radziwiłowicz.",['Jerzy Radziwiłowicz'],valid Na jakim instrumencie grał Louis Armstrong?,"Louis Armstrong : Instrumenty: trąbka, kornet",['na trąbce'],valid Który papież w XX wieku władał Kościołem tylko 33 dni?,"Jan Paweł II : Długość jego pontyfikatu podkreśla także kontrast z papiestwem jego poprzednika Jana Pawła I, który papieżem był jedynie 33 dni.",['Jan Paweł I'],valid Jak nazywały się rzymskie wodociągi?,"Akwedukt : Z rzymskich wodociągów najbardziej znane są: najstarsze, prowadzące wodę do Rzymu[3][4][5]: Aqua Appia (312 rok p.n.e.) czynny do dziś Aqua Marcia (144 – 140 p.n.e.) Aqua Virgo (20 p.n.e.) Aqua Claudia (52 rok n.e.).",['akwedukty'],valid Jak nazywa się forma zabezpieczenia spłaty długu na nieruchomości?,"Zabezpieczenie kredytu : Na ogół wyróżnia się następujące zabezpieczenia: Hipoteka – obciąża nieruchomość dłużnika prawem do dochodzenia roszczenia przez wpis do ksiąg wieczystych.",['hipoteka'],valid Jak nazywamy wymianę starej waluty na nową?,Reforma walutowa w Polsce w 1950 roku : Wymiana z roku 1950 była równocześnie denominacją. Będące w obiegu w latach 1948–1950 złotówki wymieniono w ciągu kilku dni na nowe.,['denominacja'],valid Z czego składa się orzeczenie imienne?,"Orzeczenie imienne : Orzeczenie imienne, orzeczenie złożone – w składni jeden z rodzajów orzeczenia, złożony z łącznika będącego elementem czasownikowym, w zgodzie z podmiotem, i orzecznika (o charakterze imiennym)[1].","['z łącznika i orzecznika', 'z orzecznika i łącznika']",valid "Który kierunek filozoficzny zakłada, że prawdziwe poznanie rzeczywistości opiera się na doświadczeniu?","Racjonalizm filozoficzny : Stanowiskiem najczęściej mu przeciwstawianym jest empiryzm, według którego doświadczenie i wrażenia zmysłowe grają w poznaniu rolę dominującą[6].",['empiryzm'],valid "Jak nazywa się geologiczna jednostka czasu w dziejach Ziemi, która jest częścią okresu i dzieli się na wieki?","Epoka geologiczna : Epoka geologiczna – formalna jednostka geochronologiczna podziału dziejów Ziemi (np. plejstocen), mająca od kilku do kilkudziesięciu milionów lat. Epoka wchodzi w skład okresów, dzieli się natomiast na wieki.",['epoka'],valid Kto jest autorem tragedii pt. „Siedmiu przeciw Tebom”?,Persowie (tragedia) : Ajschylos. „Cztery dramaty. Prometeusz - Persowie - Siedmiu przeciw Tebom - Błagalnice”. Przeł. Jan Kasprowicz. Lwów - Warszawa 1911.,['Ajschylos'],valid Jak nazywano osobę pompującą powietrze do organowych miechów?,"Kalikant : Kalikant, kalikancista (łac. calcare – deptać) – osoba wprawiająca w ruch miechy w organach piszczałkowych.",['kalikant'],valid Przewodniczącym której partii był do momentu objęcia urzędu prezydenta Aleksander Kwaśniewski?,"Aleksander Kwaśniewski : Przewodniczący Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej Okres: od 30 stycznia 1990 do 23 grudnia 1995","['Socjaldemokracji Rzeczpospolitej Polskiej', 'SdRP']",valid W którym wieku powstał kodeks Justyniana?,Kara śmierci : Podobne postanowienia zawierał kodeks Justyniana z 534 (Corpus Iuris Civilis).,"['w VI', '6']",valid "Która z części mowy – przymiotnik, partykuła, czy przysłówek – odmienia się przez przypadki?","Przypadek : Przypadek – kategoria gramatyczna, przez którą odmieniają się rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, zaimki, imiesłowy (określane przez to zbiorczym mianem imion), a niekiedy też czasowniki (co w języku polskim nie występuje), będąca odzwierciedleniem ich różnorodnych funkcji.",['przymiotnik'],valid W którym opowiadaniu Josepha Conrada występują Kurtz i Marlow?,"Jądro ciemności : Jednym z zadań Marlowa było odnalezienie w głębi bagnistego lasu Kurtza, niesamowicie skutecznego agenta (tzn. dostarczającego dużo kości słoniowej i innych cenionych towarów afrykańskich) z odległej placówki.",['w „Jądrze ciemności”'],valid "Która ze stolic Europy Zachodniej jest siedzibą Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury, czyli UNESCO?",UNESCO : Siedziba UNESCO mieści się przy place de Fontenoy 7/9 w 7. dzielnicy Paryża.,['Paryż'],valid W którym mieście rozgrywa się akcja „Ziemi obiecanej”?,"Ziemia obiecana (film 1974) : Ziemia obiecana – polski film historyczno-obyczajowy z 1974 roku w reżyserii i według scenariusza Andrzeja Wajdy, stworzony na podstawie powieści Władysława Reymonta pod tym samym tytułem. Akcja filmu toczy się w przemysłowej Łodzi na przełomie XIX i XX wieku, w której trzej wspólnicy – polski ziemianin Karol Borowiecki (Daniel Olbrychski), niemiecki przemysłowiec Maks Baum (Andrzej Seweryn) oraz żydowski handlowiec Moryc Welt (Wojciech Pszoniak) – próbują zebrać fundusze na budowę własnej fabryki, by zbić interes na przemyśle włókienniczym.","['w Łodzi', 'Łódź']",valid Jaką nazwę nosił radziecki oryginał samolotu myśliwskiego budowanego w Polsce pod nazwą LIM?,"Lim-6 : Lim-6 (LiM – skrót od Licencyjny Myśliwiec) – polski lekki samolot myśliwsko-szturmowy, opracowany na bazie licencyjnego myśliwca MiG-17.",['MiG-17'],valid "Jak nazywa się reprezentant Polski, który zdobył złoty medal olimpijski w żeglarstwie w klasie Finn?","Mateusz Kusznierewicz : Dwukrotny medalista olimpijski[1], dwukrotny indywidualny mistrz świata w klasie Finn oraz w klasie Star, pięciokrotny indywidualny mistrz Europy (również jako junior), wielokrotny zdobywca mistrzostw Polski.",['Mateusz Kusznierewicz'],valid Grą na którym instrumencie zdobyła sławę Wanda Wiłkomirska?,"11 stycznia : Wanda Wiłkomirska, polska skrzypaczka, pedagog (zm. 2018)","['na skrzypcach', 'skrzypce']",valid "Jak brzmi nazwisko braci żyjących na przełomie XVIII i XIX wieku, z których Jan był matematykiem, a Jędrzej chemikiem?","Jan Śniadecki : Jan Chrzciciel Władysław Śniadecki, pseud. i krypt.: J. S.; Krytykiełło Zachariasz; Przemyślanka; Szczeropolski Zygmunt, (ur. 29 sierpnia 1756 w Żninie[1], zm. 21 listopada 1830 w Jaszunach koło Wilna) – polski polihistor: astronom, matematyk, filozof, geograf, pedagog, krytyk literacki i teoretyk języka, autor kalendarzy i poeta. Starszy brat Jędrzeja Śniadeckiego.","['Śniadeccy', 'Śniadecki']",valid W którym państwie odbyły się Zimowe Igrzyska Olimpijskie w 2018 r.?,"Zimowe Igrzyska Olimpijskie 2018 : Zimowe Igrzyska Olimpijskie 2018, XXIII Zimowe Igrzyska Olimpijskie – edycja zimowych igrzysk olimpijskich, które odbyły się w południowokoreańskim Pjongczangu w dniach 9–25 lutego 2018 roku.","['w Korei Południowej', 'w Korei Płd.']",valid W którym państwie leży miasto Salzburg?,"Martin Amerhauser : Christian Andreas Doppler (ur. 29 listopada 1803 w Salzburgu, zm. 17 marca 1853 r. w Wenecji) – austriacki fizyk[1] i matematyk.",['w Austrii'],valid Co się może zdarzyć według słów przeboju Anity Lipnickiej?,"Teraz albo nigdy! (ścieżka dźwiękowa) : CD 1 Marcin Rozynek – „Najlepsze” Wilki – „Love Story” Robert Janson – „Małe szczęścia” Jerry Abbot, Aisling O’Neil – „Incomplete” Goya – „Smak słów” Anita Lipnicka – „I wszystko się może zdarzyć”",['wszystko'],valid "Jaki stopień służbowy miał Sławomir Borewicz, bohater „07 zgłoś się”?",07 zgłoś się : W głównej roli – porucznika Sławomira Borewicza – wystąpił Bronisław Cieślak.,['porucznika'],valid Na którym kontynencie miała znajdować się kraina Eldorado?,"Francisco de Orellana : Zdobywca Peru Francisco Pizarro mianował w roku 1539 swojego młodszego brata Gonzalo Pizarro gubernatorem prowincji Quito w Ameryce Południowej, aby zbadał leżące na wschodzie nieprzebyte puszcze, gdzie miało znajdować się legendarne El Dorado.","['w Ameryce Południowej', 'Ameryka Płd.']",valid Nad którą rzeką leży Tomaszów Mazowiecki?,"Podoba : Podoba – część miasta Tomaszowa Mazowieckiego w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, położona na prawym brzegu Pilicy.",['nad Pilicą'],valid "Jak nazywa się element bierny obwodu elektrycznego, którego główną właściwością fizyczną jest opór elektryczny?","Rezystancja : Opornik, czyli rezystor, to liniowy element elektroniczny, w którym prąd jest proporcjonalny do przyłożonego napięcia, jest charakteryzowany przez jego opór",['opornik'],valid Ile kwintali ma tona?,"Tona : 1 decytona = 1dt = 0,1 t = 1 kwintal (1 q) = 100 kg","['dziesięć', '10']",valid Tenor to głos męski czy żeński?,Chór : Mieszany chór tradycyjnie jest podzielony na 4 głosy − dwa żeńskie (sopran i alt) i dwa męskie (tenor i bas).,['męski'],valid Nad którym morzem leży Tel Awiw?,"Tel Awiw-Jafa : Tel Awiw jest położony na kontynencie azjatyckim, na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego 32°04′50″N 34°46′50″E.","['nad Morzem Śródziemnym', 'Śródziemnym']",valid Który teleturniej prowadzi od 1994 r. Karol Strasburger?,TVP2 : 17 września 1994 – premiera teleturnieju Familiada prowadzonego przez Karola Strasburgera.,['„Familiadę”'],valid "Jak się nazywało produkcyjne gospodarstwo rolne w ZSRR, gospodarujące na ziemi państwowej, oddanej w bezpłatne użytkowanie spółdzielni rolniczej?","Kołchoz : Kołchoz (ros. колхоз) – rolnicza spółdzielnia produkcyjna, przedsiębiorstwo rolnicze charakterystyczne dla byłego ZSRR.",['kołchoz'],valid Jakiej narodowości był św. Jan Bosko?,"1815 : 16 sierpnia – Jan Bosko, święty, duchowny włoski, założyciel zgromadzenia salezjanów i salezjanek (zm. 1888).","['włoskiej', 'był Włochem']",valid Gdzie w Moskwie znajduje się car puszka i car kołokoł?,Kreml moskiewski : Na terenie Kremla eksponowane są dwa gigantyczne dzieła sztuki ludwisarskiej: największy na świecie dzwon Car-kołokoł z roku 1735 i jedna z największych na świecie pod względem kalibru armata Car-puszka z 1586 roku.,['na Kremlu'],valid Czy Szwecja w czasie II WŚ była neutralna?,"Państwa neutralne podczas II wojny światowej : Rząd szwedzki czynił ustępstwa zarówno względem państw osi, jak i aliantów.",['tak'],valid Co było przeznaczone dla wojów pieszych – kopia czy pika?,"Piechota liniowa : Od XVI do XVII w. podstawowe jednostki piechoty składały się z dwóch uzupełniających się formacji: muszkieterów (prowadzących ogień z muszkietów), oraz uzupełniających ich pikinierów (uzbrojonych w piki, stanowiących ochronę muszkieterów przed atakami kawalerii).",['pika'],valid Jaki jest najwyższy stopień wojskowy nadawany w armii polskiej od 1920 roku?,"Stopnie wojskowe w Polsce : Marszałek Polski Najwyższy stopień wojskowy dla całości Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.",['Marszałek Polski'],valid Który z polskich pisarzy otrzymał w 1980 roku literacką nagrodę Nobla?,"Lista laureatów Nagrody Nobla związanych z Polską : 4 1980 Czesław Miłosz (1911–2004) literatura Czesław Miłosz 2011(Lt, detail).jpg Urodził się na ziemiach polsko-litewskich w rosyjskiej guberni kowieńskiej. Mieszkał w Polsce 40 lat, następnie żył we Francji i w USA. Do Polski wrócił w 1993 r. i pozostał do śmierci. Tworzył w języku polskim i angielskim.",['Czesław Miłosz'],valid Jakim słowem jest określany tlenek węgla (CO)?,Trucizna : tlenek węgla (tzw. czad),['czad'],valid Z którego lotniska wystartował generał Sikorski w swój ostatni lot?,"Eduard Prchal : 4 lipca 1943 wraz z Williamem S. Herringiem, jako drugim pilotem, pilotował liberatora, którym z Gibraltaru powracał generał Władysław Sikorski[7][1]. Po 16 sekundach od startu samolot znalazł się w wodzie[1]. Prchal został oficjalnie uznany za jedynego ocalałego uczestnika katastrofy.",['z Gibraltaru'],valid "Kto w 33 dni po Amundsenie dotarł do Bieguna Południowego, a w drodze powrotnej zmarł z wyczerpania?","Roald Amundsen : Amundsen dotarł do bieguna południowego jako pierwszy, 14 grudnia 1911 roku, a Scott miesiąc później – 17 stycznia 1912 roku (Scott i jego czterej towarzysze zginęli w drodze powrotnej).","['Robert Falcon Scott', 'Scott']",valid Czy Don Carlos był autentyczną postacią?,"Don Carlos (książę Asturii) : Po jego śmierci wytworzyła się romantyczna legenda o życiu infanta, w myśl której nieszczęśliwy Carlos był głęboko zakochany w swej macosze i byłej narzeczonej, królowej Elżbiecie de Valois. Pojawiły się spekulacje, jakoby to król zabił swego syna. Na podstawie tej historii Friedrich Schiller napisał dramat pt. Don Carlos, na kanwie którego powstała z kolei opera Giuseppe Verdiego.",['tak'],valid Kto grał rolę dr Zosi Stankiewicz-Burskiej w serialu „Na dobre i na złe”?,"Na dobre i na złe : Początkowo akcja serialu skupiona była wokół postaci trojga lekarzy: Zosi Stankiewicz (Małgorzata Foremniak), Jakuba Burskiego (Artur Żmijewski) i Brunona Walickiego (Krzysztof Pieczyński) – trójki przyjaciół ze studiów, którzy po latach spotkali się ponownie, mając pracować razem w jednym szpitalu.",['Małgorzata Foremniak'],valid Kto ze starożytnych zasłynął z okrzyku „Eureka!”?,"Prawo Archimedesa : Gdy spostrzeżenie to nasunęło mu rozwiązanie problemu korony, wyskoczył z wanny i z okrzykiem Eureka! (gr. ηὕρηκα heureka – „znalazłem”) wybiegł nago na ulicę[10].",['Archimedes'],valid Jak nazywa się największy włoski koncern samochodowy założony w 1899 roku?,"Giovanni Agnelli : W 1899 był jednym z założycieli fabryki samochodów Fabbrica Italiana Automobili Torino, znanej pod akronimem F.I.A.T. W 1906 wprowadzono nazwę Fiat.",['Fiat'],valid "Jak nazywa się włoski kompozytor, wirtuoz skrzypiec, tytułowy bohater operetki Lehara?","Operetka wiedeńska : W Berlinie odnosił też sukcesy swymi późnymi biograficznymi operetkami Lehár: Paganinim (1925) i Carewiczem (1927), a także sięgającą po motywy chińskie Krainą uśmiechu[7].",['Niccolò Paganini'],valid Który polski reżyser jest twórcą filmów „Amator” i „Przypadek”?,"Krzysztof Kieślowski : Jego wczesna twórczość fabularna składała się z filmów ukazujących rzeczywistość ówczesnej Polski (Personel, Blizna, Amator, Przypadek).",['Krzysztof Kieślowski'],valid Kto zdobył nagrodę Nobla w dziedzinie literatury w 1924 roku?,1924 : 10 grudnia – Władysław Reymont odebrał literacką nagrodę Nobla.,"['Władysław Reymont', 'Reymont']",valid "Jak nazywa się autobus napędzany prądem, pobierający energię z wiszących przewodów jezdnych?","Trolejbus : Trolejbus – drogowy pojazd silnikowy (zazwyczaj pasażerski, niekiedy towarowy) z napędem elektrycznym, pobierający prąd elektryczny z zewnętrznego źródła zasilania (podstacji trakcyjnych) przez dwuprzewodową sieć trakcyjną za pośrednictwem pałąkowego odbieraka prądu[1].",['trolejbus'],valid "Jak nazywała się stroma ściana skalna na Wzgórzu Kapitolińskim, z której Rzymianie za czasów Republiki strącali zdrajców?","Kara śmierci : W starożytnym Rzymie kara śmierci była wykonywana przez: nabicie na pal powieszenie (w tym głową w dół) zmuszenie do samobójstwa (wykonywanego zwykle za pomocą trucizny lub przez przecięcie żył) spalenie (w tym po zakopaniu do połowy ciała) ścięcie mieczem śmierć na arenie rozerwanie końmi poena cullei – zaszycie ze zwierzętami w worku i zatopienie (dla ojcobójców) zrzucenie ze skały Tarpejskiej (dla zdrajców i osób poświadczających nieprawdę przed sądem)",['Skała Tarpejska'],valid Do którego państwa należy wyspa Itaka?,Heinrich Schliemann : W 1868 wyjechał po raz pierwszy do Grecji – przez Peloponez i Troadę dotarł do Itaki.,['do Grecji'],valid "Jaką nazwę, pochodzącą z greki, noszą słuchawki lekarskie?","David Littmann : W 1961 na łamach listopadowego numeru Journal of the American Medical Association opisał idealny jego zdaniem stetoskop[5]. Urządzenie miało zawierać otwartą głowicę celem wzmocnienia słyszalności dźwięków o niskich częstotliwościach, zamkniętą głowicę ze sztywną membraną z tworzywa sztucznego celem filtracji niskich dźwięków, wzmocnioną rurkę z jednym otworem światła, dysponować możliwie najkrótszą długością całkowitą oraz sprężynką umożliwiającą utrzymanie zbilansowanego napięcia pomiędzy obiema słuchawkami.",['stetoskop'],valid W którym mieście na kortach Rolanda Garrosa rozgrywane są zawody tenisowe?,"Roland Garros : W latach 30. nazwiskiem Rolanda Garrosa zostały nazwane korty tenisowe w Paryżu, na których rozgrywany jest turniej French Open, nazywany także „Roland Garros”.",['w Paryżu'],valid Gerwazy z Pana Tadeusza był klucznikiem Horeszków czy Sopliców?,"Pan Tadeusz : Gerwazy Rębajło – klucznik Horeszków (służył jeszcze Stolnikowi), sługa Hrabiego,",['Horeszków'],valid Kto jest założycielem słynnej pantomimy wrocławskiej?,"Henryk Tomaszewski (reżyser) : Henryk Tomaszewski (właśc. Henryk Karol Robert König) (ur. 20 listopada 1919 w Poznaniu, zm. 23 września 2001 w Kowarach)[1] – tancerz, mim, choreograf, reżyser teatralny, pedagog, założyciel i dyrektor Wrocławskiego Teatru Pantomimy; jeden z najważniejszych artystów polskiego i światowego teatru drugiej połowy XX wieku, twórca zespołowego teatru mimów.",['Henryk Tomaszewski'],valid "Jak nazywał się popularny, ukazujący się wiele lat na antenie, prowadzony przez Stanisławę Ryster, teleturniej?","II Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej w Katowicach : Wybitni i znani absolwenci Ewa Starowieyska (1949) – scenograf, w 1956 r. uzyskała dyplom warszawskiej ASP, od 1969 r. związana gł. z Teatrem Współczesnym w Warszawie (współpraca z Erwinem Axerem) Teresa Wessely-Mackiewicz (1949) – śpiewaczka (sopran), primadonna Opery Krakowskiej przez 50 lat Barbara Hoff (1950) – projektantka mody Stanisława Ryster – redaktorka telewizyjna, która przez ponad 30 lat prowadziła teleturniej „Wielka gra”",['„Wielka Gra”'],valid W którym muzeum można oglądać Kamień z Rosetty?,Muzeum Brytyjskie : Do działu trafiły m.in. kamień z Rosetty (w muzeum od 1802) i marmury Elgina (1816)[6].,"['w Muzeum Brytyjskim', 'w British Museum']",valid "Jak nazywa się naciek jaskiniowy w kształcie kolumny, który tworzy się z połączenia stalaktytu ze stalagmitem?","Stalagmit : Stalagmitowi odpowiada zazwyczaj stalaktyt w stropie jaskini, w wyniku ich połączenia powstaje kolumna zwana stalagnatem.",['stalagnat'],valid Na którym kontynencie leży Troja?,"Sąd Parysa (obraz Auguste’a Renoira) : Parys – ma na głowie czapkę frygijską, kojarzoną z mieszkańcami Azji Zachodniej (dzisiejsza Turcja), gdzie znajdowała się Troja.","['w Azji', 'Azja']",valid "Jakiej narodowości był fizyk Ohm, twórca prawa przepływu prądu elektrycznego?",Ohm : Georg Ohm (1789–1854) – fizyk niemiecki,"['niemieckiej', 'był Niemcem']",valid Które państwo zajmuje większość półwyspu zwanego Azją Mniejszą?,"Azja Mniejsza : Azja Mniejsza ma około 0,5 mln km² powierzchni i stanowi około dwóch trzecich terytorium Turcji.",['Turcja'],valid Katedra Notre Dame to symbol którego miasta?,"Szkoła Notre-Dame : Szkoła Notre-Dame, szkoła paryska – grupa kompozytorów skupionych wokół katedry Notre Dame w Paryżu od ok. 1163 (moment rozpoczęcia budowy katedry) do 1250 roku.",['Paryża'],valid Na którym instrumencie grał Benny Goodman?,"1986 w muzyce : 13 czerwca – Benny Goodman, amerykański muzyk jazzowy, klarnecista, zwany „królem swingu” (ur. 1909)",['na klarnecie'],valid Z ilu kości składa się przedramię?,"Przedramię : Część kostną przedramienia stanowią: 1. Kość promieniowa – jest kością długą, jej koniec bliższy stanowi głowa kości promieniowej (caput radii), oddzielona od reszty kości szyjką (collum). 2. Kość łokciowa.","['z dwóch', 'z dwu', '2']",valid Z którego państwa pochodzi strój kobiecy zwany mantylą albo mantylką?,"Portret Joaquiny Candado Ricarte : Strój i fryzura są we francuskim stylu empire, za to głowę zdobi delikatna, czarna mantyla – tradycyjny element hiszpańskiej mody.",['z Hiszpanii'],valid W którym mieście stoi Pałac Dożów?,"Usta Prawdy : Jedna z takich skrzynek, Bocca di Leone o della Verità, znajduje się w Pałacu Dożów w Wenecji.",['w Wenecji'],valid Jaką inną nazwę nosi bakłażan?,"Warzywa : Warzywa psiankowate oberżyna, bakłażan (Solanum melongena)",['oberżyna'],valid W którym roku Polska została przyjęta do Rady Europy?,"Europejska konwencja praw człowieka : Polska przystąpiła do Rady Europy 26 listopada 1991, jednocześnie podpisując Europejską konwencję praw człowieka (co było politycznym wymogiem uzyskania członkostwa w Radzie Europy).",['w 1991'],valid "Jak nazywa się organ kierujący bieżącą działalnością spółki akcyjnej, spółki z o.o. lub spółdzielni?",Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością : Zarząd – powoływany i odwoływany przez zgromadzenie wspólników; minimalny skład to 1 osoba; umowa spółki może zawierać odmienne uregulowania dotyczące sposobu powoływania członków zarządu. Prowadzi sprawy spółki i ją reprezentuje,['zarząd'],valid "Jak nazywa się maszyna do wykonywania egzekucji, wykorzystywana w okresie rewolucji francuskiej?",Rewolucja francuska : Po termidoriańskim przewrocie Wielki Terror zastąpiony został białym terrorem. Większość wyroków śmierci wykonywana była za pomocą gilotyny.,['gilotyna'],valid Czy kukułki odlatują z Polski na zimę?,Kukułka zwyczajna : Zimuje w Afryce Subsaharyjskiej oraz w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej.,['tak'],valid "Do którego znanego dramatu nawiązuje libretto „West Side Story”, musicalu Leonarda Bernsteina?","West Side Story : West Side Story – musical z 1957 z muzyką Leonarda Bernsteina, scenariuszem Arthura Laurentsa na motywach Romea i Julii (1597) Williama Shakespeare’a i tekstami piosenek Stephena Sondheima.","['do Romea i Julii', 'Romeo i Julia']",valid Komu Hefajstos na prośbę Tetydy wykuł wspaniałą zbroję?,"Elektra (tragedia Eurypidesa) : Chór śpiewa o zbroi, którą Hefajstos wykuł dla Achillesa i dokładnie opisuje tarczę[2].",['Achillesowi'],valid "Jak nazywał się admirał, twórca i dowódca Abwehry, niemieckiego wywiady wojskowego, którego w 1945 roku zamordowano na rozkaz Hitlera?",Dywersja OUN w 1939 roku : Abwehra kierowana przez Wilhelma Canarisa dążyła do wywołania na Wołyniu i Małopolsce Wschodniej antypolskiego powstania.,"['Wilhelm Canaris', 'Canaris']",valid "Jakim terminem określa się czworoboczny dziedziniec w zabudowaniach klasztornych, otoczony krużgankami, z małym ogródkiem?","Wirydarz : Wirydarz (łac. viridarium – gaj, park) – kwadratowy lub prostokątny ogród umieszczony wewnątrz murów klasztornych[1]. Często otoczony jest krużgankami.",['wirydarz'],valid Sagarmatha to nepalska nazwa której góry?,"Sagarmatha (strefa) : Nazwa strefy pochodzi od Mount Everestu, którego nepalska nazwa to Sagarmatha",['Mount Everestu'],valid Które miasto jest stolicą Syrii?,"Damaszek : Damaszek (arab. ‏دمشق‎ [diˈmaʃq], trl. dmšq, transkr. Dimaszk; aram. ‏ܕܪܡܣܘܩ‎; hebr. ‏דַּמֶּשֶׂק‎) – stolica Syrii położona w południowo-zachodniej części kraju, drugie co do wielkości (po Aleppo) miasto Syrii – 2 079 000 mieszkańców (2019)[2], cała aglomeracja – ponad 2,8 mln mieszkańców (2008)",['Damaszek'],valid Przeciwieństwem superaty jest...?,Superata : Przeciwieństwem superaty jest manko.,"['manko', 'niedobór']",valid Jak nazywa się akcja charytatywna Jerzego Owsiaka?,"Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy : Zarząd fundacji, w którego skład wchodzą Jerzy Owsiak, Lidia Niedźwiedzka-Owsiak (dyrektorka do spraw medycznych fundacji), oraz lekarze: prof. dr hab. n. med. Bohdan Maruszewski i prof. dr hab. n. med. Piotr Burczyński, podejmują decyzję dotyczącą celu medycznego zbiórki po konsultacjach z ekspertami, konsultantami krajowymi i na podstawie próśb otrzymywanych od placówek medycznych w całym kraju.","['Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy', 'WOŚP']",valid Jakie imię nosił Wołodyjowski?,"Pan Wołodyjowski : Postać tytułowa, Michał Wołodyjowski, pojawia się w poprzednich tomach trylogii, wsławiając się chlubnymi czynami[2].",['Michał'],valid Jakim pismem posługiwali się Babilończycy i Sumerowie?,Sumerowie : Pismo babilońskie jest pismem klinowym.,['klinowym'],valid Dokończ: „Biedny jak mysz...”,Motomyszy z Marsa : 22.07.1995 16 Biedny jak mysz kościelna Stone Broke,['kościelna'],valid "Jak się nazywa instrument perkusyjny, mocowany wewnątrz dłoni, używany przez hiszpańskie tancerki?","Kastaniety : Przy potrząsaniu muszelki uderzają w znajdującą się między nimi drewnianą płytkę. Pierwotne kastaniety, używane przez hiszpańskie tancerki, nie miały rękojeści – grające trzymały muszelki między palcami i potrząsały nimi, uderzając jedną o drugą.",['kastaniety'],valid "Czy bociany są ptakami mięsożernymi, czy jaroszami?","Bocian biały : Będąc mięsożercą, bocian biały zjada szereg zwierząt.",['mięsożernymi'],valid Wyścig kolarski jest częścią biathlonu czy triathlonu?,"Triathlon : Pierwszy triathlon rozegrano 25 września 1974 w San Diego na dystansie 500 jardów (457,2 metra) pływania, 5 mil (8,047 kilometra) jazdy rowerem i 6 mil (9,656 kilometra) biegu, a w 2000 wszedł do rozgrywek olimpijskich na Igrzyskach w Sydney.",['triathlonu'],valid Jak w boksie nazywa się chwilowa niezdolność zawodnika do kontynuowania walki?,"Ippon : Ippon w karate kyokushin można uzyskać w jeden z następujących sposobów: wykonanie celnego uderzenia lub innej zgodnej z regulaminem techniki, która spowodowała upadek rywala (nokdaun) na dłużej niż 3 sekundy, rezygnacja rywala z dalszej walki, dyskwalifikacja rywala, dwukrotne otrzymanie waza-ari (pół punktu), np. za dwa nokdauny trwające krócej niż 3 sekundy.","['nokdaun', 'knockdown']",valid Jaki symbol chemiczny ma siarka?,"Siarka : Siarka (S, łac. sulphur) – pierwiastek chemiczny, niemetal z bloku p w układzie okresowym.",['S'],valid Co według przysłowia kołem się toczy?,"Jerzy Giżycki (krytyk filmowy) : Wspólnie z A.Górnym napisał traktującą o grach książkę Fortuna kołem się toczy (Warszawa 1976), która ukazała się również w edycjach niemieckiej, słoweńskiej i serbsko-chorwackiej.",['fortuna'],valid "Występował w teatrach w Krakowie i Warszawie, grał w „Weselu”, „Ziemi obiecanej”, „Korczaku” – o kogo chodzi?","Wojciech Pszoniak : Wojciech Zygmunt Pszoniak (ur. 2 maja 1942 we Lwowie, zm. 19 października 2020 w Warszawie[1][2]) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny, pedagog. W 1990 został uznany przez Gustawa Holoubka, Tadeusza Łomnickiego i Zbigniewa Zapasiewicza za jednego z trzech największych polskich aktorów dramatycznych po 1965 (obok Piotra Fronczewskiego i Andrzeja Seweryna). Międzynarodową sławę przyniosła mu rola Moryca Welta w Ziemi obiecanej Andrzeja Wajdy. Wystąpił w filmach Andrzeja Wajdy: Wesele, Danton i Korczak oraz Jerzego Kawalerowicza: Austeria.",['o Wojciecha Pszoniaka'],valid Z której baśni pochodzi zaklęcie „Sezamie otwórz się!”?,"Ali Baba : Bohater jednej z najsłynniejszych baśni ze zbioru Tysiąca i jednej nocy „Ali Baba i 40 rozbójników”. Jest on prostym rzemieślnikiem perskim (arabskim według innych źródeł), który przez przypadek posiadł magiczną formułę „Sezamie, otwórz się!”","['Alibaba i 40 rozbójników', 'Alibaba i czterdziestu rozbójników']",valid Które miasto japońskie zostało zniszczone trzęsieniem ziemi w 1995 roku?,Japonia : Skutki trzęsienia ziemi z 17 stycznia 1995 w Kōbe,['Kobe'],valid Który filozof grecki swą naukę o wyrzeczeniu się wszelkich dóbr materialnych i ideał życia zgodnego z naturą realizował mieszkając w beczce?,"Diogenes z Synopy : Według opisów Diogenesa Laertiosa, poczynania jego imiennika z Synopy cechowały się anaideią: chodził w łachmanach, mieszkał w beczce, a potrzeby fizjologiczne załatwiał na ulicy.","['Diogenes z Synopy', 'Diogenes']",valid "Który stopień w skali Beauforta ma cisza, brak wiatru?",Cisza atmosferyczna : W skali Beauforta określana jest jako 0.,"['zerowy', '0']",valid Ilu polskich królów elekcyjnych pochodziło z dynastii Wazów?,"Wazowie : Królowie polscy z dynastii Wazów (linia polska) Herb Portret Imię Data urodzenia Data śmierci Okres panowania Polish House of Vasa Coa.svg Martin Kober 003.jpg Zygmunt III Waza 1566 1632 1587–1632 Polska 1592–1599 Szwecja Polish House of Vasa Coa.svg Rubens Władysław Vasa (detail).jpg Władysław IV 1595 1648 1632–1648 Polish House of Vasa Coa.svg Schultz John II Casimir.jpg Jan II Kazimierz 1609 1672 1648–1668","['trzech', '3']",valid Jaki jest odpowiednik kapitana w kawalerii?,"Norweskie Siły Zbrojne : Uwaga: w wojskach pancernych szeregowy to dragon, a kapitan – rotmistrz, natomiast w Gwardii Królewskiej szeregowy to gwardzista.",['rotmistrz'],valid W którym wieku kobiety uzyskały prawa wyborcze w Wielkiej Brytanii?,Women’s Social and Political Union : Kobiety uzyskały prawa wyborcze w Wielkiej Brytanii w 1918 roku.,"['w XX', '20']",valid Która z wielkich metropolii europejskich „warta jest mszy”?,"François Ravaillac : W tym czasie we Francji rządził pierwszy przedstawiciel Burbonów na paryskim tronie, Henryk IV, będący konwertytą z kalwinizmu, który porzucił, aby móc objąć władzę we Francji i powstrzymać nienawidzącą go opozycję, posługującą się przeciwko niemu głównie argumentem obrony katolicyzmu przed królem-heretykiem (Henryk miał wyrzec wtedy słynne słowa: Paryż wart jest mszy).",['Paryż'],valid Niedobór której witaminy powoduje kurzą ślepotę?,"Witamina A : Ślepota zmierzchowa (kurza ślepota)[5][6][7][8], wynikająca z zahamowania regeneracji rodopsyny[3].","['witaminy A', 'A']",valid Jak nazywał się flagowy okręt Krzysztofa Kolumba podczas jego pierwszej wyprawy?,The Bridge (poemat) : W części Ave Maria przedstawiony został Krzysztof Kolumb na pokładzie swojego flagowego okrętu Santa Maria.,['Santa Maria'],valid "Na którą literę alfabetu zaczynały się imiona chłopców, słuchaczy akademii pana Kleksa?",Akademia pana Kleksa : Inni uczniowie pana Kleksa – przyjaciele Adama (było ich 23). Ich imiona zaczynały się na literę A.,"['na literę A', 'na A', 'A']",valid Osadnicy jakiej narodowości założyli Nowy Jork?,"Sinterklaas : Nazwa Santa Claus pochodzi od niderlandzkiego słowa Sinterklaas, które zostało włączone do języka amerykańskiego i zamerykanizowane przez emigrantów holenderskich, którzy przybyli do Ameryki w 1614 i m.in. założyli Nowy Jork, który początkowo nazywał się Nowym Amsterdamem.","['Holendrzy', 'holenderskiej']",valid "Jak nazywa się silny wiatr syberyjski, a także pierwszy wahadłowiec kosmiczny ZSRR, który wystartował w 1988 roku?",Lista misji wahadłowców : 15 listopada 1988 1K1 Buran 1.01 0 0d 3h Bajkonur Rosyjski test promu kosmicznego (zakończony powodzeniem).,['Buran'],valid Jak nazywa się ubiór noszony przez zakonników?,"Cystersi : Zakon Cysterski (łac. Ordo Cisterciensis, skrót OCist. lub OCSO (Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae) dla trapistów) – katolicki zakon monastyczny reformowany, posługujący się regułą benedyktyńską[1], założony w 1098 r. przez św. Roberta z Molesme, pierwszego opata z Cîteaux (z łac. Cistercium) (obecnie Saint-Nicolas-lès-Cîteaux) we Francji. Pierwsze klasztory powstały w La Ferté (1113), Pontigny (1114), Clairvaux (1115) i Morimond (1115). Do Polski cystersi przybyli w połowie XII w. Cystersi noszą biały habit z czarnym szkaplerzem przepasanym płóciennym pasem, przez co nazywani są czasem białymi mnichami.",['habit'],valid Zaprzestać działania po pierwszych sukcesach to spocząć na czym?,"Gunno Dahlstierna : W 1699 roku został zwierzchnikiem służby geodezyjnej. W uznaniu zasług król nobilitował go w 1702 roku, nadając mu nazwisko Dahlstjerna. Nowy szlachcic nie spoczął na laurach, ale kontynuował swoją pracę pomiarową i kartograficzną.",['na laurach'],valid "Jak się nazywa era w dziejach ziemi, dzieląca się na 3 okresy: trias, jurę i kredę?","Mezozoik : Era mezozoiczna trwała o jedną trzecią krócej niż paleozoiczna, bo tylko 186 milionów lat. Dzieli się ją na trzy okresy: trias, jurę i kredę.",['mezozoik'],valid Czy w Azji żyją nosorożce?,Nosorożec indyjski : W 1961 roku w Azji żyło tylko 600 okazów tego gatunku (440 na terenie Indii i 160 w Nepalu)[4].,['tak'],valid Ośrodkiem kultury której mniejszości narodowej jest Puńsk w województwie podlaskim?,"Gminy w Polsce z językiem pomocniczym : Mniejszości które stanowią ponad 20% ludności danej gminy to: mniejszość białoruska w 12 gminach województwa podlaskiego[3]: Bielsk Podlaski-miasto, Bielsk Podlaski-wieś, Czeremcha, Czyże, Dubicze Cerkiewne, Gródek, Hajnówka-miasto, Hajnówka-wieś, Kleszczele, Narew, Narewka, Orla mniejszość litewska w 1 gminie województwa podlaskiego[3]: Puńsk",['litewskiej'],valid Który polski malarz jest autorem XIX-wiecznego obrazu „Wernyhora”?,Wernyhora : Jan Matejko uwiecznił go na obrazie.,['Jan Matejko'],valid Które jezioro polskich Tatr jest największe?,Dolina Rybiego Potoku : W środkowym piętrze doliny znajduje się największe jezioro tatrzańskie – Morskie Oko.,['Morskie Oko'],valid Jak nazywa się część całkowita logarytmu jakiejś liczby?,"Logarytm dziesiętny : Składa się z: części całkowitej, zwanej cechą,",['cecha'],valid Komu Ryszard Kaczorowski przekazał w 1990 r. insygnia władzy II Rzeczypospolitej?,Komisja Likwidacyjna Rządu RP : 22 grudnia 1990 prezydent Kaczorowski przekazał insygnia władzy prezydenckiej wybranemu w wyborach powszechnych Lechowi Wałęsie,"['Lechowi Wałęsie', 'Wałęsie']",valid Jakim terminem pochodzącym z łaciny określamy ukończenie studiów wyższych bez uzyskania dyplomu?,"Absolutorium (szkolnictwo wyższe) : Absolutorium (z łac. absolutorium – zatwierdzenie) – zaliczenie zajęć przewidzianych programem studiów, lecz bez przystąpienia do egzaminu końcowego i uzyskania dyplomu.",['absolutorium'],valid W którym wieku żył malarz portrecista Henryk Rodakowski?,"Henryk Rodakowski : Henryk Hipolit Rodakowski (ur. 9 lipca 1823 we Lwowie, zm. 28 grudnia 1894 w Krakowie) – polski malarz romantyczny, portrecista.","['w XIX', '19']",valid Kto zagrał główna rolę męską w filmie „Osiem i pół” Federico Felliniego?,"8½ : 8½ (wł. Otto e mezzo) – czarno-biały włoski film psychologiczny z 1963 w reżyserii Federica Felliniego, z Marcellem Mastroiannim w roli głównej.",['Marcello Mastroianni'],valid "Jak nazywamy uznanie zagranicznego dyplomu, tytułu lub stopnia naukowego za równoważny z krajowym?","Nostryfikacja : Nostryfikacja (łac. noster – nasz, facere – czynić) – procedura uznawania ważności stopni naukowych, tytułów zawodowych oraz innych dyplomów i świadectw uzyskanych w innych krajach, przeprowadzana przez odpowiednie krajowe jednostki, np. kuratoria oświaty lub rady wydziałów uczelni wyższych, uprawnionych do nadawania analogicznego stopnia naukowego w tym kraju, który „uznaje stopień za własny”[1].",['nostryfikacja'],valid Kto dowodził pięciotysięcznym korpusem polskim w bitwie pod Dubienką?,"Bitwa pod Dubienką (1792) : Pięciotysięczny korpus generała Tadeusza Kościuszki, wyposażony w 24 działa, starł się z liczącym 25 tys. żołnierzy korpusem rosyjskim pod wodzą generała Michaiła Kachowskiego.",['Tadeusz Kościuszko'],valid "Nad którą rzeką leży Czersk, średniowieczna siedziba książąt mazowieckich?","Czersk (województwo mazowieckie) : Położony jest nad Jeziorem Czerskim, starorzeczem wiślanym. Kilkaset metrów dalej płynie Wisła.",['nad Wisłą'],valid „Half pipe” to termin związany z którą dyscypliną sportową zimową?,Half-pipe : Half-pipe przygotowany dla snowboardzistów.,['ze snowboardem'],valid Kto jest twórcą „Marsza tureckiego”?,"XI Sonata fortepianowa (KV 331) : Sonata A-dur (KV 331) − sonata na instrument klawiszowy skomponowana przez Wolfganga Amadeusa Mozarta w latach 1781–1783 w Paryżu, dla uczniów kompozytora, w celach zarobkowych. Budowa Andante grazioso (około 14 minut, A-dur) Menuetto (około 6 minut, A-dur) Alla turca allegretto (tzw. Marsz turecki, około 4 minut, a-moll)",['Wolfgang Amadeusz Mozart'],valid Jak nazywa się metaforyczne zestawienie dwóch przeciwstawnych wyrazów?,"Oksymoron : Oksymoron (z gr. ὀξύμωρος czyt. oksýmōros, od oksýs „ostry” i mōros „tępy”), antylogia, epitet sprzeczny – figura retoryczna, którą tworzy się przez zestawienie wyrazów o przeciwstawnych znaczeniach[1].",['oksymoron'],valid "Pokrzywa parzy włoskami, włośnikami czy parzydełkami?","Włosek parzący : Włoski parzące – rodzaj włosków gruczołowych występujący u niektórych roślin[1]. Włoski parzące występują np. u pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica). Pełnią funkcję obronną, zabezpieczając roślinę przed zgryzaniem przez zwierzęta",['włoskami'],valid Czego jednostką jest Kelvin?,"Kelwin : Decyzją 26. Generalnej Konferencji Miar[2] od 20 maja 2019 r. definicja kelwina jest następująca: Kelwin, oznaczenie K, jest to jednostka temperatury termodynamicznej w SI.",['temperatury'],valid Pod kontrolą którego państwa znajdowały się dzisiejsze państwa Rwanda i Burundi zanim uzyskały niepodległość?,"Belgijskie imperium kolonialne : Terytorium uzyskało niepodległość w 1962 roku jako dwa niezależne państwa Rwanda i Burundi, jednocześnie kończąc istnienie belgijskiego imperium kolonialnego",['Belgii'],valid "Jak nazywała się żydowska instytucja religijna i sądownicza w starożytnej Judei, której wyrok śmierci na Jezusa potwierdził Piłat?","Jezus Chrystus : Tejże nocy, zdradzony przez jednego z uczniów, Judasza, został pojmany i postawiony przed religijnym sądem żydowskim – Sanhedrynem. Jezusa oskarżano m.in. o bluźnierstwo przeciwko przybytkowi Boga – Świątyni Jerozolimskiej. Ostatecznie został uznany przez Sanhedryn za winnego bluźnierstwa przez nazwanie siebie Synem Bożym.",['Sanhedryn'],valid W którym wieku żył Molier?,"Molière : Molière, pol. również Molier, właściwie Jean Baptiste Poquelin (ur. 15 stycznia 1622 w Paryżu, zm. 17 lutego 1673 tamże) – francuski komediopisarz.","['w XVII', '17']",valid Kto jest autorem „Kapitału”?,Karl Marx : Najpełniejszy wyraz praca Marksa na tym polu znalazła w wydanym w 1867 I tomie Kapitału.,"['Karol Marks', 'Marks']",valid "Do której partii należał Felipe González Marquez, premier Hiszpanii w latach 1982–96?","Felipe González : Felipe González Márquez (ur. 5 marca 1942 w Sewilli) – hiszpański polityk i prawnik, sekretarz generalny Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (PSOE) w latach 1974–1997 (z przerwą w 1979), wieloletni parlamentarzysta, od 1982 do 1996 premier Hiszpanii.",['Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej'],valid Na podstawie czyjego opowiadania powstał film „Matka Joanna od Aniołów”?,"Matka Joanna od Aniołów (film) : Matka Joanna od Aniołów – czarno-biały polski film fabularny z 1960 roku w reżyserii Jerzego Kawalerowicza, zrealizowany na podstawie opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza pod tym samym tytułem.",['Jarosława Iwaszkiewicza'],valid Kto został pierwszym Prezesem Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych?,"Wiesław Rozłucki : Wiesław Jan Rozłucki (ur. 9 grudnia 1947 w Gliwicach) – polski ekonomista, współzałożyciel Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie i pierwszy prezes jej zarządu (1991–2006).",['Wiesław Rozłucki'],valid Kto namalował obrazy „Batory pod Pskowem” i „Sobieski pod Wiedniem”?,Dworek Jana Matejki w Krzesławicach (Kraków) : Spokrewniony z Kirchmayerami Jan Matejko zakupił dworek w 1876 za pieniądze ze sprzedaży obrazu Stefan Batory pod Pskowem.,['Jan Matejko'],valid "Czy bryg to statek jedno-, czy dwumasztowy?","Maszt : Nazewnictwo: na jednostce z dwoma masztami: grotmasztem jest ten wyższy, a jeżeli oba maszty są takie same, to jest to maszt tylny fokmaszt, grotmaszt (szkuner, bryg, brygantyna).",['dwumasztowy'],valid Z którego państwa pochodził Rembrandt?,"Autoportret z Saskią : Autoportret z Saskią (Syn marnotrawny w tawernie lub Szczęśliwa para) – obraz holenderskiego malarza Rembrandta, namalowany około 1635 roku.",['z Holandii'],valid Jak nazywa się zjawisko zmniejszania się wytrzymałości materiału przy długotrwałych obciążeniach zmiennych?,"Śmigłowiec : Obciążenia te powodują szkodliwe drgania i naprężenia, a w efekcie zmęczenie materiału.",['zmęczenie materiału'],valid Kim z zawodu była Maria Callas?,"Renata Tebaldi : Jako primadonna assoluta była najbardziej wziętą śpiewaczką w największych teatrach operowych do początku lat 50. XX w., kiedy pierwsze sukcesy zaczęła odnosić Maria Callas.",['śpiewaczką operową'],valid "Kto napisał słowa „A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”?","Mikołaj Rej : Dawne miano ojca literatury polskiej Mikołaj Rej zawdzięczał autorskiemu posłaniu zawartemu w zbiorze satyrycznych epigramatów Zwierzyniec (1562): A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają.","['Mikołaj Rej', 'Rej']",valid Którą wojnę zakończył Traktat Wersalski?,Traktat wersalski (ujednoznacznienie) : Traktat wersalski – główny układ pokojowy kończący I wojnę światową,['I wojnę światową'],valid Który z książąt moskiewskich jako pierwszy przybrał tytuł cara Rusi?,Wielkie Księstwo Moskiewskie : Pierwszym władcą koronowanym na „cara wszech Rusi” został w 1547 roku Iwan IV Groźny.,['Iwan IV Groźny'],valid Jaki tytuł nosi antyutopijna powieść Aldousa Huxleya z 1932 r.?,"Wyspa (powieść) : Wyspa (ang. Island) – jest ostatnim utworem angielskiego pisarza Aldousa Huxleya, opublikowanym w 1962 roku. Jest to opowieść Willa Farnaby, cynicznego dziennikarza, który rozbił się na fikcyjnej wyspie Pala. Powieść to utopijna odpowiedź na najbardziej znaną z prac autora, czyli Nowy, wspaniały świat.",['„Nowy wspaniały świat”'],valid Czy prawosławni i protestanci są chrześcijanami?,"Sumy : Przeważająca większość mieszkańców to chrześcijanie: (prawosławni, katolicy i protestanci).",['tak'],valid "Kto jest twórcą koncertów brandenburskich z 1721 roku napisanych dla kapeli dworskiej wielkiego melomana Christiana Ludwika, margrabiego brandenburskiego?","Flet prosty : szczytowym osiągnięciem są tu utwory H. Purcella, A. Vivaldiego, G.Ph. Telemanna, a zwłaszcza dwa Koncerty Brandenburskie J.S. Bacha","['Jan Sebastian Bach', 'Bach']",valid Jak nazywa się umowa o wynajęcie samolotu na określony lot lub czas?,"Czarter : Czarter (ang. charter)[1] – umowa, na podstawie której odbywa się przewóz ładunków bądź osób w żegludze, transporcie kolejowym lub lotnictwie, cechująca się nieregularnością lub wręcz jednorazowością. Także wynajęcie statku, jachtu, samolotu z załogą lub bez na określony czas w celu samodzielnej organizacji transportu, podróży.",['czarter'],valid W którym państwie powstał oberek?,"Polskie tańce narodowe : Przyjmuje się wyróżnienie pięciu tańców o charakterze narodowym (krakowiak, polonez, mazur, oberek i kujawiak), które w trakcie rozwoju historycznego znacząco odbiegły od pierwowzorów wiejskich[1].","['w Polsce', 'Polska']",valid Kto opisał w „Księdze dżungli” dzieje chłopca wychowanego przez wilki?,"Rudyard Kipling : W Vermoncie Kipling napisał cykl znanych na całym świecie i wywodzących się z tradycji Pańczatantry opowiadań o wartkiej akcji Księga dżungli (1894) i Druga księga dżungli (1895)[37]. Bohaterem wielu z nich był żyjący wśród dzikich zwierząt chłopiec, który, wykarmiony przez wilczą watahę, przyjaźnił się z rozmaitymi drapieżnikami i dopiero w wieku młodzieńczym powrócił do ludzkiej osady (Bracia Mowgliego – Mowgli’s Brothers)[38].","['Rudyard Kipling', 'Kipling']",valid Ile razy igrzyska olimpijskie odbyły się w Ameryce Południowej?,Brazylia : W 2016 roku w Rio de Janeiro odbyły się letnie igrzyska olimpijskie.,"['jeden raz', 'raz', '1']",valid Które ptaki wydają głos zwany klangorem?,"Żuraw zwyczajny : Podczas przelotów stada lecą w kluczach lub skośnych szeregach i wydają donośny głos zwany klangorem, przypominający głos trąbki.",['żurawie'],valid Którą literą oznaczamy jednostkę amper?,"Woltamper : Woltamper (VA) – wolt (V) × amper (A), jednostka miary mocy pozornej.",['A'],valid O co toczy się spór w dramacie Aleksandra Fredry „Zemsta”?,"Cześnik : W kulturze polskiej urząd pojawia się w komedii Zemsta Aleksandra Fredry, gdzie jednym z jej bohaterów jest cześnik Maciej Raptusiewicz, oponentem Rejenta Milczka w sporze o mur.","['o mur graniczny', 'o mur']",valid W którym wieku został założony uniwersytet w Cambridge?,"University of Cambridge : University of Cambridge[3] – brytyjski uniwersytet państwowy w Cambridge we wschodniej Anglii. est to drugi po Uniwersytecie Oksfordzkim najstarszy angielski uniwersytet (i trzeci na świecie, spośród nadal istniejących), założony w 1209 roku.","['w XIII', '13']",valid "Jak nazywamy terytorium państwa lub jego część, ze wszystkich stron otoczone przez terytorium lądowe innego państwa?",Enklawa : Enklawa – terytorium otoczone ze wszystkich stron terytorium lądowym innego państwa[1][2].,['enklawa'],valid "Jak nazywa się wielki francuski filozof i matematyk, żyjący w XVII wieku, który powiedział: „Myślę, więc jestem”?","Cogito ergo sum : Cogito ergo sum (łac. „Myślę, więc jestem”) – zdanie będące konkluzją wywodu, w którym René Descartes (Kartezjusz) poszukuje niepowątpiewalnych podstaw wiedzy.","['Kartezjusz', 'René Descartes']",valid "Przedstawicielem którego gatunku był Manfred, bohater filmu „Epoka lodowcowa”?","Epoka lodowcowa (film) : Jest to opowieść o przygodach trójki bohaterów: mamuta Manfreda, potocznie zwanego Mańkiem (ang. Manny), leniwca Sida oraz tygrysa szablozębnego imieniem Diego.","['był mamutem', 'mamut']",valid Kto był jedynym prezydentem ZSRR?,Rozpad ZSRR : Na mocy nowej konstytucji w 1990 roku Gorbaczow został prezydentem ZSRR.,['Michaił Gorbaczow'],valid Który kompozytor jest autorem operetki „Kraina uśmiechu”?,Kraina uśmiechu : Kraina uśmiechu (niem.: Das Land des Lächelns) – operetka Franza Lehára w trzech aktach z 1929 roku.,"['Franz Lehár', 'Lehar']",valid Jak się nazywa zakład wytwarzający energię elektryczną przy wykorzystaniu reaktora jądrowego?,"Elektrownia jądrowa : Elektrownia jądrowa, nazywana elektrownią atomową – obiekt przemysłowo-energetyczny (elektrownia cieplna), wytwarzający energię elektryczną poprzez wykorzystanie energii pochodzącej z rozszczepienia jąder atomów.",['elektrownia jądrowa'],valid W której miejscowości sir Arthur Evans w 1899 roku odkrył ruiny pałacu Minosa?,"1941 : Arthur Evans, brytyjski archeolog, odkrywca pałacu w Knossos (ur. 1851)",['w Knossos'],valid "Powieść „Dzień szakala” Frederica Forsytha nawiązuje do zamachu na Indirę Gandhi, generała de Gaulle'a czy J.F. Kennedy'ego?","Ilich Ramírez Sánchez : Ilich Ramírez Sánchez w mediach określany jest mianem „Carlosa” lub „Szakala”[1]. Pseudonimu bojowego „Carlos” zaczął używać już w 1970 roku, kiedy to przebywał pośród fedainów palestyńskich w Jordanii[2]. Pseudonim „Szakal” nadały mu media, po zabójstwie dwóch policjantów i współpracownika policji w 1975 roku[1]. Nazwa „Szakal” zaczerpnięta została z powieści Fredericka Forsytha „Dzień Szakala” o zawodowym zabójcy szykującym zamach na prezydenta Charles’a de Gaulle’a[3].","[""na generała de Gaulle'a"", ""de Gaulle'a""]",valid Ile łącznie minut trwają obie połowy meczu piłkarskiego?,"Rzut karny (piłka nożna) : Gdy po upływie regulaminowego czasu 90 minut, oraz po zarządzeniu przez sędziego dogrywki (dwa razy po 15 minut) (jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej) nie padnie rozstrzygnięcie, wykonuje się wówczas serię rzutów karnych po 5, na przemian dla każdej drużyny.","['dziewięćdziesiąt', '90']",valid "Czy Słońce znajduje się wewnątrz, czy na zewnątrz układu planetarnego?","Układ Słoneczny : Centrum Układu Słonecznego stanowi Słońce, gwiazda ciągu głównego typu widmowego G2, która zawiera 99,86% znanej masy Układu[7] i dominuje w nim grawitacyjnie[8]. Jowisz i Saturn, dwa największe ciała orbitujące wokół Słońca, stanowią więcej niż 90% pozostałej masy układu[e][9][10][11].",['wewnątrz'],valid "Który wyraz jest błędnie użyty w przysłowiu: „Co dwie głowy, to nie trzy”?","Lista odcinków serialu Power Rangers : 29.04.1994 22.03.1998 052 52 Co dwie głowy, to nie jedna Two Heads Are Better Than One","['trzy', '3']",valid "Jak nazywa się teoria głosząca, że nic nie jest absolutnie prawdziwe i zależy od indywidualnych odczuć każdego człowieka?","Wiedza : Relatywizm tak zdefiniowanej wiedzy polega na tym, że to co jest wiedzą w dziedzinie D1 może nie być wiedzą w dziedzinie D2, i co za tym idzie, to co jest wiedzą dla pewnej osoby (lub grupy ludzi lub robota) nie jest wiedzą dla innej.",['relatywizm'],valid W którym miesiącu na półkuli północnej rozpoczyna się jesień?,"Jesień : Astronomiczna jesień rozpoczyna się w momencie równonocy jesiennej i trwa do momentu przesilenia zimowego[3], co w przybliżeniu oznacza na półkuli północnej okres pomiędzy 23 września a 22 grudnia (czasami daty te wypadają dzień wcześniej lub dzień później, a w roku przestępnym mogą być dodatkowo cofnięte o jeden dzień).",['we wrześniu'],valid Czy w bitwie pod Grunwaldem używano artylerii?,Artyleria : Jan Długosz odnotowuje jej użycie w opisie bitwy pod Grunwaldem i przy oblężeniu zamku w Malborku[4].,['tak'],valid Kto był przywódcą Czerwonych Khmerów w Kambodży?,Kambodża : Pacyfikacja doprowadziła do powstania partyzantki na czele której stanęli Czerwoni Khmerowie (przywódcą grupy był Pol Pot) do tej pory funkcjonujący jedynie jako jedna spośród grup wewnątrz Komunistycznej Partii Kambodży[8].,['Pol Pot'],valid "Która córka Agamemnona pomogła bratu Orestesowi zgładzić matkę, mszcząc ojca?","Elektra (córka Agamemnona) : Uchodziła za córkę Agamemnona i Klitajmestry oraz siostrę Orestesa, Chrysotemis i Ifigenii. Kiedy jej ojciec powrócił do domu po zakończeniu wojny trojańskiej, został zabity przez matkę Elektry i jej kochanka Ajgistosa. Elektra w tym czasie była poza domem i dlatego udało jej się uniknąć śmierci. Sama uratowała młodszego brata, Orestesa, wysyłając go do króla Fokidy, Strofiosa, żonatego z Anaksibią, siostrą Agamemnona. Po ośmiu latach od morderstwa wspólnie z Orestesem pomściła ojca i zabiła matkę i jej kochanka.",['Elektra'],valid W której chorobie podawana jest insulina?,Cukrzyca : Ostatecznie przeżycie osoby z tą postacią cukrzycy jest uzależnione od zewnętrznego podawania insuliny.,['w cukrzycy'],valid "Który król polski wzniósł w Warszawie kolumnę o wysokości 22 metrów, którą uwieńczył posąg króla Zygmunta?",Kolumna Zygmunta III Wazy : Kolumna Zygmunta III Wazy – pomnik króla Zygmunta III Wazy znajdujący się na placu Zamkowym w Warszawie. Monument został wzniesiony w latach 1643–1644 z fundacji Władysława IV Wazy według projektu Augustyna Locciego i Constantino Tencalli.,['Władysław IV Waza'],valid "Jak nazywamy liczbę, przez którą dzielimy?","Dzielnik : W matematyce elementarnej dzielnikiem liczby nazywa się dowolną liczbę, przez którą liczba się dzieli.",['dzielnik'],valid Czy świnka jest chorobą zakaźną?,Filip (książę Edynburga) : Wizyta jednak nie doszła do skutku z powodu panującej wówczas epidemii świnki.,['tak'],valid Kto przez wiele lat prowadził program dla majsterkowiczów „Zrób to sam”?,Zrób to sam (program telewizyjny) : Program prowadził Adam Słodowy.,['Adam Słodowy'],valid W którym wieku odbyła się prapremiera opery Stanisława Moniuszki „Straszny Dwór”?,Straszny dwór : Prapremiera miała miejsce w Warszawie 28 września 1865.,"['w XIX', '19']",valid "Jaki metal szlachetny imituje tombak, stop miedzi z cynkiem używany do wyrobu taniej biżuterii?","Tombak : Stosowany głównie jako imitacja złota do wyrobów artystycznych i jubilerskich oraz instrumentów muzycznych, a także na wężownice, rurki manometryczne i do platerowania.",['złoto'],valid Która amerykańska wokalistka wylansowała przebój „... Baby One More Time”?,"…Baby One More Time : …Baby One More Time – pierwszy singel amerykańskiej piosenkarki Britney Spears, pochodzący z jej debiutanckiego albumu …Baby One More Time wydanego w 1999 roku.",['Britney Spears'],valid Przy której ulicy obraduje polski Sejm?,Ulica Wiejska w Warszawie : Kompleks budynków Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (nr 4/6/8),"['przy ulicy Wiejskiej', 'przy Wiejskiej', 'Wiejska']",valid W którym mieście w czasie I wojny światowej był więziony Józef Piłsudski?,Magdeburg : Od 23 sierpnia 1917 do 8 listopada 1918 w budynkach znajdujących się na terenie byłej twierdzy internowany był Józef Piłsudski[7][8].,['w Magdeburgu'],valid "Jak nazywa się pałac, siedziba prezydenta Francji?","Ustrój polityczny Francji : Brama do Pałacu Elizejskiego, rezydencji prezydenta Francji",['Pałac Elizejski'],valid Czy Ryszard Szurkowski ma w swoim dorobku tytuł indywidualnego Mistrza świata?,"Mistrzostwa świata w kolarstwie szosowym : W tej rywalizacji polscy kolarze czterokrotnie zdobywali złote medale – w 1973 (Ryszard Szurkowski), 1974 (Janusz Kowalski), 1985 (Lech Piasecki) i 1989 (Joachim Halupczok).",['tak'],valid Ile kropek liczy wielokropek?,"Wielokropek : Wielokropek – znak interpunkcyjny w postaci trzech umieszczonych obok siebie kropek (…) używany przeważnie na końcu zdania, dla zaznaczenia fragmentów pominiętych.","['trzy', '3']",valid Który pisarz stworzył postać Philipa Marlowe'a?,"Długie pożegnanie : Długie pożegnanie (ang. The Long Goodbye) – powieść kryminalna Raymonda Chandlera wydana w 1953 (pierwsze polskie wydanie w 1979[2]). Kolejna w serii, których głównym bohaterem i narratorem jest prywatny detektyw Philip Marlowe.",['Raymond Chandler'],valid Przebiśniegi kwitną wiosną czy późną jesienią?,Przedwiośnie : Przebiśnieg - jeden z symboli przedwiośnia,['wiosną'],valid Które miasto jest stolicą Norwegii?,Metro w Oslo : Metro w Oslo (norw. T-banen i Oslo) – system kolei podziemnej w stolicy Norwegii (przy czym większość stacji poza centrum miasta znajduje się na powierzchni ziemi).,['Oslo'],valid Na którym kontynencie żyje naturalnie antylopa gnu?,"Gnu pręgowane : Gnu pręgowane (Connochaetes taurinus) – gatunek kopytnego ssaka z rodziny wołowatych. Żyje w dużych stadach, najczęściej wraz z zebrami, gazelami i żyrafami zamieszkują południową i wschodnią Afrykę.","['w Afryce', 'Afryka']",valid Który europejski dyktator przyjął tytuł Duce?,"Duce : Duce (z wł. „wódz”, wym. ducze) – tytuł, jaki przyjął w 1925 r. przywódca włoskich faszystów, Benito Mussolini[1] i który podkreślał jego autorytarny, pozakonstytucyjny charakter rządów jako głowy państwa włoskiego w latach 1922-1943[2].",['Benito Mussolini'],valid Na terenie którego państwa leży miasto Kursk?,Kursk (ujednoznacznienie) : Kursk – miasto w Rosji,"['na terenie Rosji', 'w Rosji']",valid Którymi dwiema literami oznacza się iloraz inteligencji?,"Inteligencja emocjonalna : Kompetencje zaliczane do inteligencji emocjonalnej, to zdolności komplementarne w stosunku do inteligencji ogólnej, rozumianej jako zdolności czysto intelektualne, analityczne i abstrakcyjne, mierzone ilorazem inteligencji i wyrażane wskaźnikiem IQ [ang.] Intelligence Quotient.",['IQ'],valid Jak nazywa się najgłębsze jezioro świata?,"Jezioro : Najniżej (około 400 m p.p.m.) położone jest lustro wody słonego Morza Martwego, najgłębiej – dno jeziora Bajkał (1620 m poniżej lustra wody i 1160 m p.p.m.), które jest również jeziorem gromadzącym najwięcej w świecie słodkiej wody – 23 tys. km³ (~20% zasobów światowych).",['Bajkał'],valid Jak nazywa się naukowy komentarz do wyroku sądowego?,"Glosa (prawo) : Glosa (z jęz. greckiego γλώσσα, glóssa, dosł. „język”) – naukowy komentarz do orzeczenia sądowego zawierający jego analizę.",['glosa'],valid W którym dziele Adam Mickiewicz opisał koncert Jankiela?,"Jankiel : Jankiel – jeden z bohaterów eposu Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, Żyd stary i powszechnie znany z poczciwości, karczmarz.","['w „Panu Tadeuszu”', '„Pan Tadeusz”']",valid Które dwa kolory dominują w upierzeniu sroki?,Sroka czarnodzioba : Sroka amerykańska była wcześniej klasyfikowana jako jej podgatunek Pica pica hudsonia; upierzenie jest czarno-białe.,"['czarny i biały', 'biały i czarny']",valid W IX wieku Kraków był ośrodkiem którego plemienia?,"Wawel : Wawel był prawdopodobnie jednym z ośrodków władzy plemienia Wiślan, których organizacja państwowa powstała na przełomie VIII i IX wieku. O ich legendarnych władcach Kraku i Wandzie, mających żyć w VII i VIII wieku, wspomniał XIII-wieczny kronikarz Wincenty Kadłubek. W X wieku ziemie Wiślan, i tym samym Kraków, weszły w skład powstającego państwa polskiego.",['Wiślan'],valid Jak nazywamy przestępstwo polegające na zabiciu dziecka przez matkę podczas porodu?,"Dzieciobójstwo : Dzieciobójstwo – potoczna nazwa uśmiercenia własnego dziecka, a w szerszym, zoologicznym znaczeniu – zabicie młodych, które nie osiągnęły jeszcze dojrzałości pozwalającej na podjęcie samodzielnego życia.",['dzieciobójstwo'],valid "Z jakiej rośliny, oprócz buraka, wyrabia się cukier?","Sacharoza : Sacharoza jest głównym składnikiem (>99,5%) cukru spożywczego, zwykle trzcinowego lub buraczanego[11], stosowanego powszechnie jako środek słodzący[12].",['z trzciny cukrowej'],valid Który gaz jest głównym składnikiem atmosfery Wenus?,Atmosfera Wenus : Atmosfera Wenus – warstwa gazów otaczająca planetę Wenus. Składa się głównie z dwutlenku węgla i jest dużo gęstsza oraz gorętsza od atmosfery Ziemi.,"['dwutlenek węgla', 'CO2']",valid "Jak nazywa się gród kultury łużyckiej z wczesnej epoki żelaza, odkryty w 1933 r. w Wielkopolsce?","Biskupin (stanowisko archeologiczne) : Gród w Biskupinie – stanowisko archeologiczne na Pojezierzu Gnieźnieńskim we wsi Biskupin w województwie kujawsko-pomorskim. Odkrycie osady było jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach polskiej i europejskiej archeologii[2]. W 1933 roku na skutek prac melioracyjno-irygacyjnych poziom wody w Jeziorze Biskupińskim obniżył się na tyle, że ponad lustro wody wyłoniły się pozostałości umocnień starożytnej osady.",['Biskupin'],valid Która choroba była przyczyną śmierci Chopina?,Choroba Fryderyka Chopina : Za życia Chopina postawiono mu rozpoznanie gruźlicy i leczono go na tę chorobę zgodnie z ówczesnym stanem wiedzy,"['suchoty', 'gruźlica']",valid Jodyna to roztwór jodu w wodzie czy w alkoholu?,"Jodyna : Jodyna, nalewka jodowa (łac. Iodi solutio spirituosa, Tinctura Jodi) – rozcieńczony roztwór jodu w etanolu o stężeniu ok. 90°[1] (90 % obj.) z dodatkiem jodku potasu jako środka stabilizującego.",['w alkoholu'],valid Który polski król urodził się w Szwecji?,"Gripsholm : W latach 1563–1567 król Szwecji Eryk XIV Waza więził tu swojego przyrodniego brata, księcia Finlandii Jana III Wazę i jego żonę Katarzynę Jagiellonkę. Tu 20 czerwca 1566 urodził się ich syn, późniejszy król Polski i Szwecji Zygmunt III Waza[1]",['Zygmunt III Waza'],valid Jakiego koloru był królik z książki „Alicja w krainie czarów”?,Królik : Biały Królik z „Alicji w Krainie Czarów” Lewisa Carrolla.,['białego'],valid W którym państwie uruchomiono pierwszą linię kolejową?,"Linia kolejowa : Pierwsze linie kolejowe na świecie wybudowano w latach 1764–1825, zależnie od źródeł w USA lub w Wielkiej Brytanii (z Darlington do Stockton).","['w Wielkiej Brytanii', 'w Anglii']",valid Którą część ciała zachwala Irena Kwiatkowska w filmie „Hallo Szpicbródka”?,"Włodzimierz Kwaskowski : Był współwykonawcą popularnej piosenki pt. Roztańczone nogi z fimu Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy.","['nogi', 'nogi roztańczone']",valid "Dokończ powiedzenie: „Ten się śmieje, kto...""","Così fan tutte (KV 588)?fbclid=IwAR1pjgKV5qtP8NHnDXJ6MM6 VJxkcr4qKuWMt9zlO4jd2gIyiwF6HM5BwTs : Tylko stara prawda mówiąca, że ten się śmieje, kto się śmieje ostatni, jest dla Don Alfonsa pocieszeniem.",['się śmieje ostatni'],valid BCG to szczepionka przeciwko której chorobie?,Szczepionka BCG : BCG (od Bacillus Calmette-Guérin) – szczepionka opracowana we Francji w 1921 roku przez Alberta Calmette'a i Camille'a Guérina i stosowana przede wszystkim przeciw gruźlicy.,"['przeciwko gruźlicy', 'gruźlica']",valid Proszę podać rok wprowadzenia w Polsce stanu wojennego.,Stan wojenny : Ostatnim stanem wojennym w Polsce był stan wojenny w latach 1981–1983 wprowadzony przez władze komunistyczne.,['1981'],valid "Jak miał na imię prorok i nauczyciel, który ochrzcił Jezusa Chrystusa?","Chrzest Chrystusa (obraz Andrea del Verrocchio) : Obraz przedstawia Jezusa stojącego w rzece Jordan, którego chrzci św. Jan.",['Jan'],valid "Z którego kraju pochodził naukowiec, który wprowadził podział grup krwi?","Grupy krwi : Odkrycia grup krwi dokonał austriacki uczony Karl Landsteiner w 1901 roku[9]. Natomiast Ludwik Hirszfeld wraz z Emilem von Dungernem stworzył podstawy nauki o grupach krwi, wprowadzając ich oznaczenie symbolami A, B, AB, i 0, co następnie w 1928 roku przyjęto na całym świecie.",['z Polski'],valid Jak nazywamy statek kosmiczny przeznaczony do wielokrotnego transportu ludzi i sprzętu na orbitę okołoziemską?,"Wahadłowiec kosmiczny : Wahadłowiec (ang. space shuttle, pot. prom kosmiczny) – załogowy statek kosmiczny, który może być wykorzystywany wielokrotnie i przystosowany jest do wynoszenia na orbitę okołoziemską i sprowadzania z orbity ludzi i sprzętu[1].",['wahadłowiec kosmiczny'],valid Ile lat trwa kadencja Senatu w USA?,"Senat Stanów Zjednoczonych : Senat Stanów Zjednoczonych (ang. United States Senate) – ciało ustawodawcze, izba wyższa amerykańskiego Kongresu – dwuizbowego parlamentu federalnego. Senatorowie wybierani są na 6-letnią kadencję.","['sześć', '6']",valid Tapiry to ssaki czy gady?,Tapir amerykański : Tapir[13] (Tapirus) – rodzaj ssaka z rodziny tapirowatych (Tapiridae).,['ssaki'],valid "Omega, Vectra, Astra – to nazwy modeli samochodów jakiej marki?","Opel Astra : Nazwa Astra nie jest „autorskim” pomysłem Opla. Została ona zapożyczona tak naprawdę od bratniej firmy Vauxhall, która stosuje ją już od 1979 roku dla dwóch ostatnich wcieleń Opla Kadetta. Ujednolicenie nazw zostało wdrożone w ramach nowej polityki koncernu General Motors, ówczesnego właściciela Opla i Vauxhalla. Na mocy tego poza Kadettem i Astrą z początkiem lat 90. przemianowano jeszcze Vauxhalla Nova na Corsę, Vauxhalla Carlton na Omegę i Vauxhalla Cavaliera na Vectrę.",['Opel'],valid Jak nazywamy każde zwierzę płci żeńskiej?,"Samica : Samica (♀), inaczej organizm żeński — organizm, który produkuje nieporuszające się komórki jajowe. Z wyjątkiem rzadkich schorzeń, większość ssaków płci żeńskiej, w tym samice ludzi, ma dwa chromosomy X[1].",['samica'],valid "Jak nazywa się archipelag położony na Oceanie Indyjskim, na południe od Indii; od 1965 roku niepodległe państwo?","Malediwy : Malediwy (maled. ‏ދިވެހިރާއްޖެ‎, Diwehi Radźdźe; ofic. Republika Malediwów[3][4], maled. ‏ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ‎, Diwehi Radźdźege Dźumhurijja) – archipelag oraz państwo wyspiarskie o tej samej nazwie, położone na Oceanie Indyjskim, ok. 500 km na południowy zachód od południowego krańca Indii.",['Malediwy'],valid "Jak nazywa się urządzenie montowane w domach lub samochodach, które utrzymuje stałą, zadaną temperaturę i wilgotność?","Klimatyzator : Klimatyzatora nie należy mylić z systemem klimatyzacyjnym, gdyż zgodnie z definicją urządzenie to nie zapewnia wentylacji pomieszczenia, a czasami urządzenia nie są nawet wyposażone w elementy umożliwiające swobodną regulację temperatury (chłodzenie i ogrzewanie) oraz wilgotności powietrza (osuszanie i nawilżanie).",['klimatyzator'],valid "Jak brzmi nazwa tatrzańskiego jeziora, która jest jednocześnie nazwą jednego z warszawskich parków?","Morskie Oko (ujednoznacznienie) : Zbiorniki wodne: Morskie Oko – staw w Tatrach; Morskie Oko – staw w Warszawie, w parku Morskie Oko.",['Morskie Oko'],valid "Jak w starożytnym Rzymie nazywał się urzędnik zajmujący się spisywaniem ludności, szacujący majątki ludności i kontrolujący ich moralność?","Cenzor (starożytny Rzym) : Najstarszym i najważniejszym obowiązkiem cenzorów było sporządzenie spisu (census) obywateli rzymskich wraz z ich majątkiem (agere censum) oraz przypisanie ich do właściwego tribus, a także centurii.",['cenzor'],valid "Jak nazywał się średniowieczny władca, niepodlegający niczyjej zwierzchności?",Monarchia stanowa : Król jest najwyższym zwierzchnikiem lennym (Król jest suwerenem suwerenów).,['suweren'],valid "Wielka Brytania, Francja, USA – w którym państwie najpóźniej zniesiono niewolnictwo?","Historia niewolnictwa : Handlu niewolnikami zakazano postanowieniami kongresu wiedeńskiego w 1815, lecz nadal wolno było ich posiadać. W koloniach brytyjskich handel ludźmi zniesiono w 1807, instytucję niewolnictwa w 1833 (z wyjątkiem Cejlonu oraz terytoriów podległych Kompanii Wschodnioindyjskiej, gdzie zniesiono je ostatecznie w 1843), we francuskich w 1848, w USA w 1865 (13. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych), w Brazylii w 1888 r.","['w Stanach Zjednoczonych', 'w USA']",valid Kim dla Zeusa była Demeter?,"Zeus : Gdy osiągnął wiek dorosły, Zeus postanowił przejąć władzę i zemścić się na swoim ojcu. Za radą Metydy (Metis) przekazał Kronosowi środek wymiotny, dzięki czemu przywrócił do życia swoje rodzeństwo[13]: Hestię, Demeter, Herę, Hadesa i Posejdona.",['siostrą'],valid Po której stronie w I wojnie światowej walczyła Serbia?,"Ententa Bałkańska : Na uwagę zasługuje fakt, że w bloku tym znalazły się Jugosławia i Rumunia – członkowie Małej Ententy, co w praktyce oznaczało jej osłabienie i drogę Czechosłowacji do izolacji politycznej.",['po stronie Ententy'],valid Kto objął władzę bezpośrednio po śmierci Józefa Stalina?,"Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich : Po śmierci Stalina, w Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (nazwa nadana w 1952 roku) rozpoczęła się ponowna walka o władzę. Nowym premierem został Gieorgij Malenkow.",['Gieorgij Malenkow'],valid Jak brzmi nazwisko konstruktora pierwszego wysokoprężnego silnika na olej napędowy o samoczynnym zapłonie?,Druga rewolucja przemysłowa : Rudolf Diesel wynalazł nowy wysokoprężny silnik spalinowy zasilany paliwem płynnym.,['Diesel'],valid Jaki kontynent jest ojczyzną dziobaków i kolczatek?,Fauna Australii : Dwa z pięciu znanych żyjących gatunków stekowców występują w Australii. Są to dziobak i kolczatka.,['Australia'],valid Jak nazywała się manifestacja przedstawicieli 141 miast zorganizowana w Warszawie podczas obrad Sejmu Czteroletniego w celu poparcia obozu reform?,Historia Radomska : W dobie Sejmu Czteroletniego miasto włączyło się w nurt krajowych przemian. W 1789 r. utworzona została organizacja samorządowo-administracyjna: Komisja Porządkowa Cywilno-Wojskowa. Radomsko stanowiło przykład realizacji kołłątajowskiej koncepcji ruchu mieszczańskiego. Delegaci miasta wzięli udział w „czarnej procesji” w 1789 r. i opowiedzieli się za Konstytucją 3 maja.,['Czarna Procesja'],valid Jak nazywa się kara polegająca na wygnaniu z kraju ojczystego?,"Ekspatriacja : Ekspatriacja – opuszczenie kraju ojczystego. Określenie stosowane jest zarówno do dobrowolnego opuszczenia ojczyzny, jak i przymusowego wydalenia[1], także w połączeniu z utratą obywatelstwa; wygnanie, banicja[2].",['banicja'],valid "Jak się nazywał syn św. Moniki, biskup Hippony, doktor Kościoła żyjący na przełomie IV i V wieku?","Augustyn z Hippony : Aureliusz Augustyn z Hippony, łac. Aurelius Augustinus (ur. 13 listopada 354 w Tagaście, zm. 28 sierpnia 430 w Hipponie[1]) – filozof, teolog, organizator życia kościelnego, święty Kościoła katolickiego i Cerkwi Prawosławnej[2], jeden z ojców i doktorów Kościoła, znany jako doctor gratiae (doktor łaski), pisarz o berberyjskich korzeniach",['św. Augustyn'],valid Langusta to skorupiak morski czy słodkowodny?,Langusta : langusta – skorupiak morski,['morski'],valid Czyje imię nosi najstarszy most Pragi Czeskiej?,Most Karola w Pradze : Do 1741 roku był jedynym mostem na Wełtawie w mieście.,"['Most Karola', 'Karola VI']",valid "Bóbr jest gryzoniem, drapieżnikiem czy przeżuwaczem?","Park Narodowy Canyonlands : Stosunkowo licznie występują różnego rodzaju gryzonie; jest 9 gatunków myszy i szczurów, a największy amerykański gryzoń, bóbr kanadyjski, występuje wzdłuż rzeki Kolorado oraz Green River",['gryzoniem'],valid Autonomiczną część którego państwa stanowią Wyspy Owcze?,Wyspy Owcze : Stanowią terytorium zależne Danii.,['Danii'],valid Kto opowiadał baśnie z tysiąca i jednej nocy?,Szeherezada (postać) : Tak Szeherezada opowiadała sułtanowi baśnie przez 1001 nocy.,['Szeherezada'],valid Z jakiego kraju pochodzi Justin Timberlake?,"Justin Timberlake : Justin Randall Timberlake (ur. 31 stycznia 1981 w Memphis[3]) – amerykański piosenkarz, autor tekstów, aktor, tancerz i producent muzyczny.","['z USA', 'ze Stanów Zjedoczonych']",valid Order Wschodzącego Słońca to najwyższe odznaczenie którego państwa?,"Order Drogocennej Korony : Order Drogocennej Korony[1], znany też pod nazwą Order Skarbu Korony[2] (jap. 宝冠章 Hōkan Shō) – japoński order kobiecy. Mężczyźni również mogą być nim honorowani, lecz częściej są oni nagradzani wyższym w kolejności starszeństwa Orderem Wschodzącego Słońca.",['Japonii'],valid Jaki kryptonim nosił plan agresji III Rzeszy na Związek Sowiecki?,"Plan „Burza” : Równocześnie Niemcy przygotowywały się do inwazji na ZSRR (Operacja Barbarossa). Jeszcze w maju 1941 Adolf Hitler przesyłał do Stalina uspokajające informacje, mające utwierdzić go w przekonaniu, że wszelkie informacje o przygotowywanej inwazji na ZSRR (Operacja Barbarossa) to angielska prowokacja",['Barbarossa'],valid Którego bohatera narodowego przedstawia pomnik przy dolnej bramie wiodącej na Wawel?,"Bastion Władysława IV na Wawelu : Obniżono ją w latach 1821–1828, w czasie likwidacji sąsiedniego zespołu fortyfikacyjnego bramy Dolnej, a na szczycie umieszczono kolisty podest z balustradą. W 1921 r. ustawiono na nim pomnik Tadeusza Kościuszki, dzieło Leonarda Marconiego.","['Tadeusza Kościuszkę', 'Kościuszkę']",valid Jak w tenisie nazywa się przerzucenie piłki wysokim łukiem ponad przeciwnikiem?,"Lob : Lob – rodzaj zagrania w grach sportowych polegający na przerzuceniu piłki, buli lub kometki nad przeciwnikiem lub przeszkodą. Wykorzystywany jest w takich sportach jak piłka nożna, tenis, rugby, pétanque czy badminton.",['lob'],valid Z ilu utworów literackich składa się tetralogia?,"Druga tetralogia : Druga tetralogia - cykl czterech kronik, napisanych przez Williama Shakespeare’a w latach 1596 - 1598.","['z czterech', '4']",valid Ile stopni ma kąt pełny?,Grad (kąt) : kąt pełny: 400g = 2π rad = 360°,"['trzysta sześćdziesiąt', '360']",valid Jaka liczba pojawia się w tytule popularnego serialu o młodzieży z Beverly Hills?,"Beverly Hills, 90210 : Jest to pierwszy spinn-off serialu Beverly Hills, 90210, w którym Grant Show kontynuuje losy swojego bohatera, który to gościnnie wystąpił w Beverly Hills, 90210 jako Jake Hanson – miłość Kelly Taylor i przyjaciel Dylana (koniec drugiego sezonu BH 90210).",['90210'],valid "Kto w 1918 roku był autorem apelu zawartego w 14 punktach, nawołującego do pokoju światowego?","Czternaście punktów Wilsona : Czternaście punktów Wilsona – program pokojowy, który przedstawił 8 stycznia 1918 roku w orędziu do Kongresu prezydent Thomas Woodrow Wilson.","['Thomas Woodrow Wilson', 'Wilson']",valid W którym wieku żył Stanisław Kostka?,"Stanisław Kostka : Zmarł 15 sierpnia 1568, po północy, najprawdopodobniej około godziny 3:00, trzymając krucyfiks i gromnicę w rękach z modlitwą na ustach wobec klęczących o. Fatio i Stanisława Warszewickiego[37].","['w XVI', '16']",valid Czy Powstanie Styczniowe i Listopadowe odbyły się w tym samym wieku?,"Historia Warszawy : Patriotyczne środowiska warszawskie przygotowały kolejne powstania narodowowyzwoleńcze: 29 listopada 1830 wybuchło powstanie listopadowe, a w okresie 1863–1864 trwało powstanie styczniowe.",['tak'],valid "Jak nazywa się ozdoba w kształcie małej obręczy ze szlachetnych metali, drogich kamieni itp. noszona zwykle przez kobiety powyżej przegubu dłoni?","Bransoletka : Bransoletka (fr. bracelet), staropol. manela – kolista ozdoba noszona na nadgarstku, będąca jednym z elementów biżuterii osobistej.",['bransoleta'],valid Jaka jaszczurka łatwo zmienia ubarwienie?,"Miś Fantazy : W granicach błękitu, który jest naturalnym umaszczeniem Misia potrafi zmieniać odcienie jak kameleon.",['kameleon'],valid Jak nazywał się ostatni władca Polski z dynastii Piastów?,"Kazimierz III Wielki : Kazimierz III Wielki (ur. 30 kwietnia 1310 w Kowalu, zm. 5 listopada 1370 w Krakowie) – najmłodszy syn Władysława I Łokietka i Jadwigi Bolesławówny, król Polski w latach 1333–1370, ostatni monarcha z dynastii Piastów na tronie polskim. W historiografii jest uważany za jednego z najwybitniejszych władców Polski",['Kazimierz Wielki'],valid "Jak nazywa się kompozytor polski I połowy XX wieku, autor baletu „Harnasie”?",Jan Lechoń : Zasługą wielu jego starań była w 1935 premiera baletu Harnasie Karola Szymanowskiego w Operze Paryskiej[9].,['Karol Szymanowski'],valid Które miasto jest stolicą Nepalu?,"Katmandu : Katmandu (nep. काठमाडौं, trl. Kāthmāndu) – stolica Nepalu położona w środkowej części kraju, w Dolinie Katmandu.",['Katmandu'],valid W którym mieście znajduje się Hyde Park?,"Hyde Park : Hyde Park – jeden z kilku królewskich parków w Londynie, położony na obszarze 390 akrów (ok. 159 ha).",['w Londynie'],valid Z którego państwa pochodzi dawny taniec farandola?,"Farandola : Farandola (fr. farandole) – taniec w metrum 6/8, pochodzący z Prowansji.",['z Francji'],valid Z którego wydarzenia historycznego napisał pamiętnik Miron Białoszewski?,Wojciech Tremiszewski : W teatrze zadebiutował w roku 1997 w sztuce Mirona Białoszewskiego Pamiętnik z powstania warszawskiego w reżyserii Wiesława Górskiego w teatrze „Wybrzeżak”.,['z Powstania Warszawskiego'],valid Czy Kupidyn to rzymski odpowiednik greckiego Erosa?,Kupidyn : Był utożsamiany z greckim Erosem[1][2].,['tak'],valid Która cieśnina łączy Morze Śródziemne z Oceanem Atlantyckim?,"Cieśnina Gibraltarska : Cieśnina Gibraltarska (arab. جبل طارق, hiszp. Estrecho de Gibraltar lub Estrecho) – cieśnina łącząca Morze Śródziemne z Oceanem Atlantyckim, oddzielająca Afrykę od Europy, pomiędzy dzisiejszym Marokiem i Ceutą (posiadłością hiszpańską) a Hiszpanią i Gibraltarem (posiadłością brytyjską).",['Cieśnina Gibraltarska'],valid Który prezydent sprawował urząd wcześniej: Narutowicz czy Wojciechowski?,"Zamach na Gabriela Narutowicza : Zamach na Gabriela Narutowicza – zabójstwo pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Gabriela Narutowicza popełnione przez Eligiusza Niewiadomskiego 16 grudnia 1922 w Warszawie, w pałacu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.",['Narutowicz'],valid Ile dni z rzędu odprawiane są żałobne msze gregoriańskie?,Msza święta gregoriańska : Msza święta gregoriańska (pot. gregorianka) – trzydzieści Mszy świętych odprawianych codziennie przez kolejne dni w intencji jednej osoby zmarłej za darowanie jej kar w czyśćcu.,"['trzydzieści', '30']",valid "Jak nazywał się legendarny Kozak, lirnik ukraiński?",Skały Wernyhory : Nazwa Skał pochodzi od imienia Wernyhory – legendarnego kozackiego wieszcza i lirnika[2].,['Wernyhora'],valid "Z której krainy pochodzi Geralt, wiedźmin z powieści Andrzeja Sapkowskiego?","Wiedźmin : Kolejne opowiadanie Droga, z której się nie wraca (niezwiązane bezpośrednio z postacią Geralta z Rivii) ukazało się w sierpniowym numerze pisma w 1988 roku.","['z Rivii', 'Rivia']",valid W jakie liście zawija się gołąbki na Bałkanach?,"Gołąbki (potrawa) : Na Półwyspie Bałkańskim i w Rumunii podobnymi potrawami są sarme (w Rumunii sarmale) czy też dolmades, chociaż tutaj używa się przede wszystkim liści winorośli lub kiszonej kapusty.","['w liście winorośli', 'winorośli']",valid Co ciągnie wilka do lasu?,"Józef Grajnert : Przysłowia Bierze wilk i liczone [owce] Człowiek człowiekowi wilkiem (Homo homini lupus) Mów wilkowi pacierz, a wilk woli kozią macierz Natura ciągnie wilka do lasu",['natura'],valid "Brom w temperaturze pokojowej ma postać stałą, gazową czy ciekłą?",Brom : Jest jedynym niemetalem występującym w warunkach normalnych w postaci cieczy[8].,['ciekłą'],valid W którym wieku Ignacy Loyola założył zakon jezuitów?,"Ignacy Loyola : Aby zapewnić trwałość działania, postanowili związać się formą organizacyjną i po kilku tygodniach dyskusji wybrali formułę zakonu zamiast stowarzyszenia świeckich księży (zakon: Towarzystwo Jezusowe). Ignacy zebrał 16 tez w pięciu rozdziałach i przedstawił papieżowi jako szkic „Formula Instituti”. 27 września 1540 papież Paweł III, bullą Regimini Militantis Ecclesiae (O Kościele walczącym), zatwierdził Towarzystwo Jezusowe, ograniczając liczbę jego członków do 60.","['w XVI', '16']",valid Która postać w Dolinie Muminków pisze pamiętnik z własnej młodości?,Tatuś Muminka : Od czasu poznania Mamusi Muminka pisze pamiętniki.,['Tatuś Muminka'],valid W których dwóch państwach walutą jest rupia?,"Rupia : Rupia (sanskr. rupja = 'srebro') - nazwa jednostki monetarnej kilku państw azjatyckich (Indie, Sri Lanka, Nepal, Pakistan, Indonezja)","['w Pakistanie i Indiach', 'w Indiach i Pakistanie']",valid Czy bobry żywią się rybami?,"Bóbr europejski : Od późnej wiosny do wczesnej jesieni bobry żywią się głównie roślinnością zielną. Od października, kiedy jej zaczyna brakować, zaczynają wybierać krzewy i drzewa liściaste. Ich fragmenty są także magazynowane na zimę. Bobry nie zjadają jednak samego drewna, ale korę drzew, liście, młode pędy, cienkie gałązki i łyko[60][55].",['nie'],valid Jak miały na imię dwie siostry Łazarza z Betanii?,"Maria z Betanii : Maria z Betanii (zm. I wiek) – postać biblijna, siostra Marty i Łazarza, czczona w Kościele katolickim i prawosławnym jako święta.","['Maria i Marta', 'Marta i Maria']",valid "Znaki chromatyczne (bemol, krzyżyk, kasownik) stawiane są nad nutą, przed nutą czy zamiast nuty?","Bemol : Jeżeli bemol umieszczony jest bezpośrednio przed nutą, to obniża dźwięk przypisany tej nucie i wszystkim kolejnym o tej samej wysokości w obrębie całego taktu.",['przed nutą'],valid Jak nazywa się dom północnoamerykańskich Indian?,"Indianie Ameryki Północnej : Mieszkańcy lasów liściastych i mieszanych, wybrzeży morskich i brzegów jezior. Częściowo osiadłe ludy rolnicze, uprawiające kukurydzę, fasolę i dynie, trudniące się też rybołówstwem i łowiectwem. Mieszkali w długich domach (ang. longhouse), skupionych w duże osady, często ufortyfikowane (otoczone palisadą), lub też w wigwamach z kory i gałęzi.",['wigwam'],valid Czy Belgia jest członkiem ONZ?,"Historia Belgii : Obecnie Belgia jest członkiem ONZ (od 1945), NATO (od 1949), EWG (od 1958), Beneluxu (od 1960), oraz Unii Europejskiej (od 1993).",['tak'],valid "Jak nazywa się polska żeglarka, która jako pierwsza kobieta samotnie opłynęła świat na jachcie „Mazurek”?",Port Las Palmas : Z tego portu wypłynęła w rejs dookoła świata Kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz na jachcie Mazurek w 1976 r. i powróciła w 1978 r. Jako pierwsza kobieta na świecie opłynęła samotnie świat na jachcie żaglowym.,['Krystyna Chojnowska-Liskiewicz'],valid W którym rosyjskim mieście znajduje się sławna Galeria Tretiakowska?,"Andriej Rublow : Część prac artysty nie zachowała się, większość znajduje się w zbiorach Galerii Tretiakowskiej w Moskwie.",['w Moskwie'],valid W którym roku wzniesiono Mur Berliński?,"Mur Berliński : Budowa muru, sierpień 1961",['w 1961'],valid Czy tytuł opery Giuseppe Verdiego „Traviata” jest równocześnie imieniem głównej bohaterki tej opery?,"Marie Duplessis : Jej historię wykorzystuje również La Traviata Giuseppe Verdiego, libretto do tej opery napisał Francesco Maria Piave, a nazwisko głównej bohaterki zmieniono na: Violetta Valéry.",['nie'],valid "„Dalej, bracia, do bułata” to piosenka z okresu powstania listopadowego. Czy wspomniany bułat to rodzaj broni palnej czy siecznej?","Bułat (broń) : Bułat (tur. z pers. پولاد pūlād – stal) – rodzaj szabli orientalnej, wykonana z bardzo twardej i sprężystej stali.",['siecznej'],valid "Z jakim ptakiem kojarzy się plotka, zmyślona wiadomość podana w prasie?","Katastrofa promu Jan Heweliusz : Szwedzki kierowca Rolf Gorgs, który według niektórych relacji także ocalał, prawdopodobnie nie znajdował się w ogóle na pokładzie, a informacje o nim były kaczką dziennikarską.",['z kaczką'],valid Jakiego wielkiego oratorium częścią jest słynne „Alleluja” Jerzego Fryderyka Händla?,Mesjasz (oratorium) : Najbardziej znanym fragmentem Mesjasza jest chór Hallelujah.,['„Mesjasz”'],valid Który król polski skazał Stanisława ze Szczepanowa za zdradę stanu na śmierć?,"Boleszczyce : Akcja toczy się u schyłku panowania Bolesława Śmiałego, rozpoczynając się wiosną 1079 roku. Choć kraj pod jego rządami jest liczącym się państwem z silną władzą monarszą, rosnące niezadowolenie wśród poddanych wywołuje autorytaryzm króla i jego swobodny tryb życia. Otoczony wierną drużyną przyboczną – ""Boleszczycami"", władca nie ma jawnych oponentów i nie toleruje najmniejszej krytyki swych poczynań. Jedynym mającym odwagę upominać króla jest powszechnie szanowany krakowski biskup Stanisław ze Szczepanowa, często wytykający mu występki i wady moralne.",['Bolesław II Śmiały'],valid "W którym państwie leży Dubrownik, perła Adriatyku?",Żupania dubrownicko-neretwiańska : Żupania dubrownicko-neretwiańska (chorw. Dubrovačko-neretvanska županija) – najdalej na południe wysunięta żupania Chorwacji ze stolicą w Dubrowniku.,['w Chorwacji'],valid Na którą część ciała duchowni greckokatoliccy nakładają kłobuk?,"Kłobuk : Kłobuk – nakrycie głowy: pilśniowy kapelusz górali podhalańskich, ozdobne nakrycie głowy duchownych prawosławnych i greckokatolickich, dawniej: wysokie nakrycie głowy – kołpak.",['na głowę'],valid Jak nazywa się obowiązkowa bezżenność kapłanów w kościele rzymskokatolickim?,"Celibat : Celibat (łac. caelebs – bez żony, samotny) – forma życia polegająca na dobrowolnej wstrzemięźliwości seksualnej[1] oraz zrezygnowaniu z wchodzenia w związek małżeński[2]. Ma charakter religijny i jest praktykowany przez kapłanów Kościoła rzymskokatolickiego oraz mnichów wszystkich Kościołów chrześcijańskich.",['celibat'],valid Czy Słowenia graniczy z Austrią?,Słowenia : Długość granic lądowych: Austria: 330 km Chorwacja: 670 km Węgry: 102 km Włochy: 232 km całkowita: 1334 km,['tak'],valid Jak brzmiał tytuł gazety będącej organem Komitetu Centralnego PZPR?,"Polityka (tygodnik) : Wraz z dziennikiem „Trybuna Ludu” tygodnik „Polityka” był organem prasowym Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, miał być tubą propagandową przemian zachodzących na szczytach władzy po okresie tzw. odwilży, zastępując cieszący się słabnącym poparciem tygodnik „Po prostu”[5].",['„Trybuna Ludu”'],valid Ile czarnych pól ma szachownica 8 x 8?,"Zasady gry w szachy : Szachy rozgrywa się na szachownicy, kwadratowej planszy podzielonej na 64 kwadratowe pola (osiem na osiem) o dwóch naprzemiennych kolorach, podobna do warcabnicy używanej w warcabach.","['trzydzieści dwa', '32']",valid Jaki przyrząd rejestruje zmiany ciśnienia atmosferycznego?,"Barograf : Jako że ciśnienie atmosfery zmienia się wraz z wysokością, barograf może być używany do odnotowywania różnic wysokości np. na statkach powietrznych.",['barograf'],valid Które ciśnienie krwi jest wyższe: skurczowe czy rozkurczowe?,Ciśnienie tętnicze : Średnie ciśnienie tętnicze:Dorosły:120 mm Hg – ciśn. skurczowe (SYS – Systole) 80 mm Hg – ciśn. rozkurczowe (DIA – Diastole),['skurczowe'],valid Jak się nazywa geologiczna jednostka podziału utworów geologicznych – zespół skał powstałych w ciągu epoki?,Oddział (geologia) : Jest to zespół skał powstałych w ciągu jednej epoki.,['oddział'],valid W której bitwie z armią rosyjską w 1794 roku Tadeusz Kościuszko dostał się do niewoli?,1794 : 10 października – klęska wojsk powstańczych pod Maciejowicami. Tadeusz Kościuszko dostał się do niewoli.,['pod Maciejowicami'],valid Mosiądz to stop czy pierwiastek?,"Brązy : Brązy – stopy miedzi z cyną lub innymi metalami[a] i ewentualnie innymi pierwiastkami, w których zawartość miedzi wynosi 80–90% wagowych (stopy miedzi, które nie noszą nazwy „brąz”, to mosiądze – stopy miedzi i cynku – oraz miedzionikiel – stop miedzi z niklem).",['stop'],valid Onomatopeja to dźwiękonaśladownictwo czy nowoczesna forma wiersza?,"Bing : Słowo „bing” to onomatopeja, czyli słowo imitujące dźwięk, który reprezentuje.",['dźwiękonaśladownictwo'],valid W której części „Dziadów” Mickiewicz umieścił Wielką Improwizację?,"Mistycyzm : Dziady, cz. III: Wielka Improwizacja, Mała Improwizacja, Widzenie ks. Piotra, Widzenie Ewy","['w trzeciej', '3', 'III']",valid "Jak nazywał się gdański siedemnastowieczny astronom, twórca nowożytnej selenografii?","Astronomia w Polsce : XVI i XVII wiek to okres działalności Jana z Głogowa (1445–1507) i Wojciecha z Brudzewa (1445–1495), a także największego polskiego astronoma, Mikołaja Kopernika (1473–1543), autora „O obrotach”. XVI i XVII wiek to okres Jana Brożka z Kurzelowa (1585–1652), a następnie gdańskiego astronoma Jana Heweliusza (1611–1687).",['Jan Heweliusz'],valid W której miejscowości znajduje się szpital z serialu „Na dobre i na złe”?,"Na dobre i na złe : Na dobre i na złe – polski serial medyczno-obyczajowy emitowany na antenie TVP2 od 7 listopada 1999, przedstawiający losy personelu i pacjentów szpitala w fikcyjnym podwarszawskim miasteczku Leśna Góra.","['w Leśnej Górze', 'Leśna Góra']",valid Kto był pierwszym przewodniczącym Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji?,"Janusz Zaorski : Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji: Marek Markiewicz, Ryszard Bender, Janusz Zaorski, Marek Jurek, Bolesław Sulik, Juliusz Braun, Danuta Waniek, Elżbieta Kruk, Witold Kołodziejski, Jan Dworak, Witold Kołodziejski",['Marek Markiewicz'],valid "Kto jest autorem powiedzenia: „nową przypowieść Polak sobie kupi, że i przed szkodą, i po szkodzie głupi”?","Antoni Zambrowski : Uzasadnieniem wyroku było szkalowanie państwa polskiego (PRL) przez określenie polityki PZPR wobec Kościoła katolickiego jako Kulturkampf i zarzut szkalowania narodu polskiego poprzez przypisanie Zambrowskiemu autorstwa słów Nową przypowieść Polak sobie kupi, że i przed szkodą i po szkodzie głupi – w istocie puenty Pieśni o spustoszeniu Podola Jana Kochanowskiego.",['Jan Kochanowski'],valid "Pod względem administracyjnym Włochy dzielą się na prowincje, regiony czy landy?","Apulia : Apulia (wł. Puglia) – region administracyjny w południowych Włoszech, o powierzchni 19348 km², 4 miliony mieszkańców i stolicą w Bari (362,5 tys. mieszkańców).",['regiony'],valid W których polskich górach występuje limba?,"Sosna limba : Występuje w górach centralnej Europy na obszarze Alp i Karpat (Tatry, Karpaty Wschodnie i Południowe).","['w Tatrach', 'Tatry']",valid Jaką nazwę noszą tradycyjne uroczystości obchodzone w Polsce z okazji ukończenia zbioru?,"Lato : Dożynki to urządzane po żniwach święto rolników, będące ukoronowaniem ich całorocznego trudu.",['dożynki'],valid "Jak nazywał się etnograf polski, któremu zawdzięczamy olbrzymią wiedzę o wsi i folklorze polskim XIX wieku?",Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze : Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze – prezentuje kolekcję materiałów dokumentujących działalność Oskara Kolberga – XIX-wiecznego etnografa i zbieracza folkloru.,['Oskar Kolberg'],valid Sztokfisz – jaki to gatunek ryby?,"Kuchnia średniowiecza : Sztokfisz, przecięty na pół dorsz suszony na patyku, był mimo czasochłonności przygotowania i konieczności obicia ryby młotkiem przed namoczeniem w wodzie popularny.","['dorsz', 'dorszowate']",valid W którym mieście zamordowano Franciszka Ferdynanda?,"Franciszek Ferdynand Habsburg : Zginął w stolicy Bośni, Sarajewie, w zamachu dokonanym przez organizację Czarna Ręka.",['w Sarajewie'],valid Kto skomponował „Sonatę patetyczną”?,Stodwudziestoósemka : Pojawiają się np. w Sonacie fortepianowej nr 8 c-moll op. 13 (zwanej również „Patetyczną”) Ludwiga van Beethovena w zapisie szybkich skal.,"['Ludwig van Beethoven', 'Beethoven']",valid "Jak nazywała się królowa Polski (od 1576 roku), żona Stefana Batorego, córka Zygmunta I Starego i Bony?","Stefan Batory : Stefan Batory (węg. Báthory István, ur. 27 września 1533 w Szilágysomlyó, zm. 12 grudnia 1586 w Grodnie) – syn Stefana Batorego i Katarzyny Telegdi, od 1571 książę siedmiogrodzki, od 1576 mąż Anny Jagiellonki i iure uxoris król Polski[1].",['Anna Jagiellonka'],valid Czy dziurawiec zwyczajny i ziele świętojańskie to ta sama roślina?,"Dziurawiec zwyczajny : Z kolei nazwę zwyczajową – ziele świętojańskie czy też ziele Świętego Jana, ang. St John's wort – dziurawiec zyskał z powodu kwitnienia w dniu Świętego Jana, tj. 24 czerwca[5].",['tak'],valid "Jak nazywał się jeden z wodzów pierwszej krucjaty, który w 1099 r. został władcą Jerozolimy?","Bitwa pod Askalonem : Po osiągnięciu głównego celu krucjaty i zajęciu miasta, przywódcy wyprawy ogłosili Gotfryda z Bouillon nowym władcą Jerozolimy.",['Gotfryd z Bouillon'],valid Co oznacza hiszpańskie słowo „costa”?,"Kostaryka : Kostaryka (Costa Rica, hiszp.[2] dosł. ‘bogate wybrzeże’, Republika Kostaryki – República de Costa Rica","['wybrzeże', 'brzeg']",valid "Jak nazywa się postać z epopei Adama Mickiewicza pt. „Pan Tadeusz”: Żyd, karczmarz, wirtuoz gry na cymbałach?","Polonez (muzyka) : Mania na punkcie poloneza wkroczyła wreszcie do literatury – monumentalnym przykładem jest tu polonez z księgi XII ""Pana Tadeusza"" – ""Kochajmy się"" Adama Mickiewicza. Widoczna jest tam hierarchia obowiązująca przy polonezie - dostojniejsze pary szły przodem, figury odzwierciedlały stosunki społeczne. Uczestnicy tego poloneza również nie są przypadkowi - generał Dąbrowski, znane postacie ukazane poprzez aluzje, szlachta i Żyd kochający Polskę jako swoją ojczyznę. Taki obraz sugeruje bardzo szeroki obraz zróżnicowanego społeczeństwa Polaków mistycznie złączonych historią (którą opowiada Żyd Jankiel na cymbałach) i muzyką, a pozbawionych upragnionego państwa.",['Jankiel'],valid "Jak nazywa się urządzenie do wbijania w grunt pali za pomocą ciężkiego, stalowego bloku, swobodnie opuszczanego i podnoszonego przez wciągarkę?",Kafar RMK-3 : Kafar składany RMK-3 – kafar wykorzystywany przez wojska kolejowe do wbijania pali drewnianych i rur metalowych na zbiornikach wodnych i lądzie podczas budowy mostów.,['kafar'],valid Czy dinozaury należały do kręgowców?,"Hans-Dieter Sues : Hans-Dieter Sues (ur. 1956) – amerykański paleontolog pochodzenia niemieckiego, specjalizujący się w badaniu mezozoicznych lądowych kręgowców, w szczególności dinozaurów i ich krewnych, bazalnych synapsydów, paleoekologii i zmian zachodzących w prehistorycznych ekosystemach.",['tak'],valid Która artystka śpiewa „Odkryjemy miłość nieznaną”?,Alicja Majewska : 2005: Odkryjemy miłość nieznaną,['Alicja Majewska'],valid Drożdże to grzyby jedno- czy wielokomórkowe?,"Drożdże podstawkowe : Tradycyjnie za drożdże uznawane były grzyby jednokomórkowe, nierozmnażające się płciowo, podczas gdy grzyby o znanych obu morfach były uważane za zwykłe grzyby[2].","['jednokomórkowe', 'jedno']",valid "Który reżyser polski jest twórcą filmów „Pociąg”, „Matka Joanna od Aniołów” i „Faraon”?","Faraon (film) : Faraon – polski film historyczny z 1965 roku w reżyserii Jerzego Kawalerowicza, oparty na powieści historycznej Bolesława Prusa pod tym samym tytułem.",['Jerzy Kawalerowicz'],valid Z którego państwa pochodził śpiewak operowy Pavarotti?,Luciano Pavarotti : włoski śpiewak operowy (tenor liryczny).,['z Włoch'],valid Ile było wesel w tytule filmu z Andie MacDowell i Hugh Grantem?,"Andie MacDowell : Za kreację Carrie w komedii romantycznej Mike’a Newella Cztery wesela i pogrzeb (Four Weddings and a Funeral, 1994)[15] z Hugh Grantem była nominowana do nagrody Davida di Donatello i Złotego Globu dla najlepszej aktorki w filmie komediowym lub musicalu.","['cztery', '4']",valid "Jak nazywa się szwajcarski tenisista, który pięć razy z rzędu wygrał US Open?","Mistrzowie US Open w grze pojedynczej : Mecze finałowe (1881–2021) 2004-2008 Roger Federer",['Roger Federer'],valid "Jak nazywamy umyślne łamanie zasad gry, np. w piłce nożnej?","Rzut wolny : Rzut wolny – sytuacja w piłce nożnej, w której po przewinieniu zawodnika (faulu, zagraniu ręką), czy też po spalonym sędzia zatrzymuje grę i każe ją wznowić drużynie poszkodowanej z miejsca, w którym popełniono wykroczenie.",['faul'],valid Jak zatytułowana jest jedyna opera napisana przez Ludwika van Beethovena?,Wiedeń : Theater an der Wien – od roku 2006 nazywany Nową Operą. W teatrze tym miało miejsce prawykonanie opery Fidelio Ludwiga van Beethovena.,['„Fidelio”'],valid "Jak nazywa się słynny izraelski pistolet maszynowy kaliber 9 mm, zaprojektowany w 1951 roku przez Uziela Gala?","Pistolet maszynowy Uzi : W 1951 roku izraelski konstruktor Uziel Gal zaprojektował pistolet maszynowy, który nazwano Uzi (od jego imienia), a prace nad jego ostatecznym opracowaniem trwały do 1956 roku.",['Uzi'],valid Czy w przyrodzie występują dęby wiecznie zielone?,"Geografia Korei Południowej : W lasach tych rosną wiecznie zielone dęby, natomiast w wysokich partiach południowej części gór rośnie tajga jodłowa.",['tak'],valid Z jakimi dwoma państwami graniczy Mongolia?,"Granice Mongolii : Położona w północno-wschodniej części Azji Środkowej Mongolia jest państwem śródlądowym, bez dostępu do morza (jednym z dwunastu w Azji). Współcześnie Mongolia graniczy jedynie z dwoma państwami – Rosją i Chinami, za to jej granice należą do najdłuższych na świecie.","['z Rosją i Chinami', 'z Chinami i Rosją']",valid Czyje imię nosi warszawskie lotnisko Okęcie?,"Twierdza Warszawa : Fort VI („Okęcie”) znajduje się we Włochach, niedaleko od Lotniska Chopina.","['Fryderyka Chopina', 'Chopina']",valid Tachykardia to przyspieszenie czynności którego narządu?,Zaburzenia rytmu serca : frekwencja (częstotliwość) bicia serca: bradykardia (mniej niż 60 uderzeń na minutę u dorosłych) lub szybkie bicie serca (tachykardia),['serca'],valid Tirana jest stolicą którego kraju?,"Albania : Albania ma system parlamentarny. Stolicą kraju jest Tirana, jest to również finansowe centrum kraju[5].",['Albanii'],valid Jak ma na imię jedyna córka królowej brytyjskiej Elżbieta II?,Mark Phillips : W 1973 poślubił córkę królowej Elżbiety II księżniczkę Annę.,['Anna'],valid W którym państwie był produkowany samochód terenowy o nazwie ARO 10?,"Ali Ciemme : Przedsiębiorstwo to zajmowało się importem rumuńskich ARO, a pomiędzy listopadem 1988 a marcem 1991 w fabryce Ali Ciemme montowano rumuński ARO 10 z silnikiem Diesla D, który zastąpiono później silnikiem TD o niskiej trwałości.",['w Rumunii'],valid "Jak nazywa się lud występujący w Nepalu i Indiach, którego przedstawiciele często pracują jako tragarze?","Szerpa : Nazwa pochodzi od nazwy plemienia Szerpów żyjącego w Himalajach, spośród którego rekrutowano pomocników przy wyprawach w Himalaje[1].",['Szerpowie'],valid W którym archipelagu leży atol Midway?,"Hawaje (archipelag) : Jedynie atol Midway, leżący w północno-zachodniej części archipelagu, nie należy do stanu Hawaje.",['Hawajów'],valid Czy leczenie paliatywne usuwa przyczynę choroby?,Rak jelita grubego : Leczenie paliatywne jest to terapia ukierunkowana na poprawę jakości życia poprzez walkę z uciążliwymi objawami choroby nowotworowej.,['nie'],valid Jak nazywa się najlżejszy pierwiastek chemiczny?,"Wodór : Posiada najmniejszą masę atomową, wynoszącą 1,00794 u.",['wodór'],valid W którym budynku w Warszawie obradował Sejm Czteroletni?,Zamek Królewski w Warszawie : W Sali Senatorskiej 3 maja 1791 Sejm Czteroletni uchwalił Konstytucję.,"['w Zamku Królewskim', 'na zamku']",valid "Jak nazywani byli wodzowie macedońscy, którzy po śmierci Aleksandra podzielili jego państwo?",Aleksander Macedoński : W kilka lat po jego śmierci imperium zostało podzielone w wyniku wojen diadochów – dowódców armii Aleksandra Wielkiego,['diadochowie'],valid Yakuza to mafia chińska czy japońska?,"Yakuza eiga : Yakuza eiga (jap. ヤクザ映画 Yakuza eiga) – popularny japoński gatunek filmowy przedstawiający środowisko yakuzy, japońskiej mafii.",['japońska'],valid Która cieśnina oddziela wyspy Ziemi Ognistej od Ameryki Południowej?,"Ziemia Ognista (archipelag) : Ziemia Ognista (hiszp. Tierra del Fuego) – archipelag u południowych wybrzeży Ameryki Południowej, oddzielony od kontynentu Cieśniną Magellana i oddzielony od Ziemi Grahama na Antarktydzie Cieśniną Drake’a o szerokości około 1000 km.",['Cieśnina Magellana'],valid Przeciwko któremu królowi była skierowana konfederacja barska?,Stanisław August Poniatowski : 13 października 1770 w Preszowie Generalność konfederacji barskiej wydała akt detronizacji Stanisława Augusta Poniatowskiego i ogłosiła bezkrólewie.,"['przeciwko Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu', 'Stanisław August']",valid Który łańcuch górski stanowi umowną granicę między kontynentami: Europą i Azją?,"Ural : Ural (ros. Урал) – łańcuch górski w Rosji, którym biegnie umowna granica między Europą a Azją.",['Ural'],valid "Jak nazywa się pierwsza Polka, która w 1960 roku otrzymała medal Lilienthala za wybitne osiągnięcia w szybownictwie?","Medal Lilienthala : 1960 – Pelagia Majewska,",['Pelagia Majewska'],valid Jak nazywa się narodowy taniec węgierski?,Leó Weiner : W swoich utworach wykorzystywał węgierskie tańce ludowe: czardasz i verbunkos.,['czardasz'],valid Deuter jest izotopem którego pierwiastka?,"Izotopy wodoru : Z tej przyczyny wodór jest jedynym pierwiastkiem, którego izotopy (naturalne) mają swoje własne nazwy: prot (1H), deuter (2H) i tryt (3H).",['wodoru'],valid Którego cesarza rzymskiego żoną była Messalina?,Domicja Lepida : Ich córka to osławiona Messalina - żona cesarza Klaudiusza.,['Klaudiusza'],valid Czy Maria Skłodowska Curie miała dzieci?,Irène Joliot-Curie : Córka Polki Marii Skłodowskiej-Curie i Francuza Pierre’a Curie.,['tak'],valid "Z kim Paul McCartney nagrał utwór „Say, say, say”?","Michael Jackson : Paul McCartney rozpoczął swoją współpracę z Jacksonem od utworu „Girlfriend”, który znalazł się na albumie Jacksona Off the Wall (wcześniej utwór nagrany na potrzeby albumu McCartneya London Town). Następnie Michael zaprosił McCartneya do nagrania gościnnego wokalu na jego kompozycji „The Girl Is Mine”, która stała się pierwszym singlem albumu Thriller. Ostatnie dwa owoce współpracy artystów to utwory „Say Say Say” (wraz z teledyskiem) i „The Man”, zamieszczone na płycie Paula Pipes of Peace.",['z Michaelem Jacksonem'],valid Czy saksofon to instrument dęty drewniany czy blaszany?,"Saksofon : Saksofon (wł. sassofono, skrót: sass.; ang. saxophone, sax.) – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych.",['dęty drewniany'],valid Jak nazywa się stolica Korei Południowej?,"Joseon : Ratusz Stolicy (hanseongbu, kor. 한성부) był odpowiedzialny za zarządzanie stolicą kraju, położoną na terenie Seulu, dzisiejszej stolicy Korei Południowej.",['Seul'],valid Czy Jacques Brel pochodził z Francji?,"Jakub (imię) : Jacques Brel – belgijski bard, kompozytor, piosenkarz i aktor",['nie'],valid Co jest największym instrumentem smyczkowym?,"Kontrabas : Kontrabas (wł. contrabbasso, skrót: cb.) – muzyczny instrument strunowy z grupy smyczkowych; jest największym instrumentem tej grupy[1][2][3].",['kontrabas'],valid "Które miasto jest stolicą Kenii, państwa w Afryce Wschodniej?",Park Narodowy Nairobi : Park Narodowy Nairobi (ang. Nairobi National Park) – park narodowy na południowych obrzeżach miasta Nairobi – stolicy Kenii.,['Nairobi'],valid Jak brzmi prawdziwe nazwisko Bolesława Prusa?,"Parafia św. Stefana w Policznie : W kościele tym w 1892 ks. Antoni Grudziński pobłogosławił związek małżeński Stefana Żeromskiego z Oktawią Rodkiewicz, świadkiem był Aleksander Głowacki (Bolesław Prus).","['Głowacki', 'Aleksander Głowacki']",valid Za co chciał oddać swoje królestwo szekspirowski Ryszard III?,"Wojna Dwóch Róż : Ryszard III zginął w tej bitwie (słynne: „Konia! Konia! Królestwo za konia!” u Szekspira), a Henryk Tudor został nowym władcą Anglii (jako Henryk VII).","['za konia', 'koń']",valid "Jak brzmi tytuł powieści Stefana Żeromskiego wydanej w 1912 roku, która opowiada o wydarzeniach powstania styczniowego?","Wierna rzeka (powieść) : Wierna rzeka jest jednym z szeregu utworów literackich poświęconych powstaniu styczniowemu, jakie ukazywały na początku XX wieku, zwłaszcza po wydarzeniach rewolucji 1905 roku.",['„Wierna rzeka”'],valid Kto jest autorem komedii „Mieszczanin szlachcicem”?,Mieszczanin szlachcicem : Mieszczanin szlachcicem (fr. Le Bourgeois gentilhomme) – komedia w pięciu aktach napisana przez Moliera (1622–1673) na zamówienie króla Ludwika XIV.,"['Molier', 'Jean Baptiste Poquelin']",valid "Jakiej narodowości był Grigorij Saakaszwili, bohater serialu „Czterej pancerni i pies”?","Grigorij Saakaszwili : Był Gruzinem z Kwiriketi[2], kierowcą-mechanikiem czołgowym. To on przyprowadził czołg „Rudy” (T-34) do polskiej armii. Silnie przywiązany do swego gruzińskiego pochodzenia.","['gruzińskiej', 'był Gruzinem']",valid "Jak nazywamy sytuację, w której całość lub znaczna część jednego rodzaju produkcji opanowana jest przez jedno przedsiębiorstwo?","Konkurencja (ekonomia) : Cecha charakterystyczna Konkurencja doskonała Konkurencja monopolistyczna Oligopol Monopol Liczba przedsiębiorstw na rynku Wiele Dużo Kilka Jedno",['monopol'],valid Urząd skarbowy jest agendą którego ministerstwa?,"Ministerstwo Finansów (Polska) : Jednostki organizacyjne podległe ministrowi lub przez niego nadzorowane[8]: Centrum Informatyki Resortu Finansów Instytut Finansów Polska Agencja Nadzoru Audytowego izby administracji skarbowej Krajowa Informacja Skarbowa Krajowa Szkoła Skarbowości urzędy celno-skarbowe wraz z podległymi oddziałami celnymi urzędy skarbowe.","['Finansów', 'Ministerstwa Finansów']",valid Aorta wychodzi z serca czy do niego wchodzi?,"Wije : Z serca odchodzi aorta, która rozgałęzia się, a jej odnogi biegną do głowy i okolicy brzusznej.","['wychodzi z serca', 'wychodzi']",valid Który metal ze względu na bardzo wysoką temperaturę topnienia używany jest w żarówkach?,"Żarówka : miarę zwiększania temperatury żarnika szybko zwiększa się szybkość parowania wolframu, wskutek czego następuje tworzenie się przewężeń drutu wolframowego, zwiększone nagrzewanie się drutu w tym miejscu i w końcu przepalanie się żarnika.",['wolfram'],valid Mahatma Gandhi był rzecznikiem uwolnienia się Indii spod zwierzchnictwa którego kraju?,Mumbaj : W 1942 Mahatma Gandhi wezwał do manifestacji antybrytyjskich. Rząd w tym samym roku wystąpił przeciwko Brytyjczykom z hasłem Opuśćcie Indie (Quit India).,"['Wielkiej Brytanii', 'Anglii']",valid "Jak nazywa się wędlina, która może być jałowcowa, myśliwska?","Kiełbasa : Kiełbasy ze względu na trwałość dzielimy na:trwałe – do 36% wody (np.: kabanosy, sucha myśliwska), półtrwałe – od 36% do 56% wody (np.: polska, jałowcowa)",['kiełbasa'],valid Bohaterem której powieści Stefana Żeromskiego jest Marcin Borowicz?,"Anna : Anna Stogowska „Biruta” – ukochana Marcina Borowicza, bohatera Syzyfowych prac Stefana Żeromskiego",['„Syzyfowe prace”'],valid Skrótem nazwy której organizacji międzynarodowej jest OBWE?,"Handel dziećmi : Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) Program Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w zakresie zwalczania handlu ludźmi został przyjęty decyzją Stałej Rady nr 557 podczas 462 posiedzenia plenarnego w dniu 24 lipca 2003 roku.",['Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie'],valid Czym w teatrze zajmuje się sufler?,Sufler : Sufler – w teatrze lub operze osoba podpowiadająca aktorowi lub śpiewakowi pierwsze słowa tekstu na kilka sekund przed ich wypowiedzeniem.,['podpowiadaniem aktorom'],valid "W jakiej konkurencji Jacek Wszoła był rekordzistą świata z wynikiem 2,35 m?","Skok wzwyż : Chronologia rekordu świata w skoku wzwyż; mężczyźni, 2,35, Polska, Jacek Wszoła, 25.05.1980, Eberstadt.",['w skoku wzwyż'],valid Jak ma na imię tytułowa księżniczka czardasza z operetki Imre Kálmána?,Księżniczka czardasza : Operetka była pięciokrotnie filmowana: w 1921 roku w wersji niemej; w 1934 z Marthą Eggerth i Paulem Hörbigerem; w 1944 jako Sylva; w 1951 z Mariką Rökk w roli Sylvii i w 1971 w wersji telewizyjnej z Anną Moffo i René Kollo[2].,"['Sylwia', 'Sylvia']",valid "Jak nazywa się deser z jajek i cukru, który znalazł się w tytule komedii Romana Załuskiego?",Kogel-mogel (film) : Kogel-mogel – polski film komediowy z 1988 roku w reżyserii Romana Załuskiego.,['kogel-mogel'],valid Jaki stopień wojskowy miał Horacy Nelson?,"Horatio Nelson : Horatio Nelson (ur. 29 września 1758 w Burnham Thorpe, zginął 21 października 1805 k. przylądka Trafalgar) – brytyjski admirał, wicehrabia, książę Brontu, baron Nilu[1].",['admirał'],valid Jak nazywa się egzamin na zakończenie szkoły średniej?,"Egzamin maturalny : Egzamin maturalny – egzamin państwowy w Polsce, składany od 2005 przez absolwentów szkół średnich, wprowadzony w ramach reformy edukacji zapoczątkowanej w 1999.",['matura'],valid Który stan USA ma największą powierzchnię?,Alaska : Alaska ma największą powierzchnię wśród stanów Stanów Zjednoczonych oraz najmniejszą gęstość zaludnienia.,['Alaska'],valid Przybyli do Betlejem i grają skocznie Dzieciąteczku – o kogo chodzi?,Joszko Broda : Przybieżeli do Betlejem pasterze! – fujarki,['o pasterzy'],valid Jak nazywa się największe jezioro w Europie?,"Obwód leningradzki : Na terenie obwodu znajduje się ok. 1800 jezior, w tym Ładoga i Onega – największe jeziora Europy.",['Ładoga'],valid Ile satelitów ma Wenus?,"Naturalny satelita : W Układzie Słonecznym do 2018 roku (stan w grudniu) odkryto 185 naturalnych satelitów planet. Ziemia ma jeden duży księżyc, Mars ma dwa niewielkie księżyce, a Merkury i Wenus nie mają księżyców.","['żadnego', 'zero', '0']",valid Który z polskich królów pisał piękne listy do swojej żony?,"Listy do Marysieńki : Listy obejmują okres, kiedy Maria była żoną Jana „Sobiepana” Zamoyskiego, potem czasy jej wdowieństwa, wreszcie okres, kiedy już była żoną Jana Sobieskiego.",['Jan III Sobieski'],valid Jak miał na imię syn Macieja Boryny z „Chłopów” Władysława Reymonta?,"Chłopi (film 1973) : Obsada: Władysław Hańcza – Maciej Boryna, Emilia Krakowska – Jagna Pacześ (Borynowa), Krystyna Królówna – Hanka Borynowa, żona Antka, Ignacy Gogolewski – Antek Boryna, syn Macieja.","['Antek', 'Antoni']",valid "Jeżeli dwie różne żarówki połączone są szeregowo, to natężenie prądu płynącego w każdej z nich jest jednakowe czy różne?","Połączenie szeregowe : Połączenie takie tworzy szereg (łańcuch) elementów, w którym prąd elektryczny musi przepływać kolejno przez wszystkie elementy (natężenie prądu ma więc taką samą wartość dla wszystkich elementów w połączeniu szeregowym).",['jednakowe'],valid "Jak nazywa się żywica drzew iglastych z trzeciorzędu, które można znaleźć na brzegu morza?","Bursztyn bałtycki : Bursztyn bałtycki („bałtyckie złoto”) – odmiana bursztynu, będąca sukcynitem powstałym w eocenie, występująca w rejonie Bałtyku. Jak wszystkie bursztyny jest naturalną substancją organiczną, żywicą kopalną.",['bursztyn'],valid "Jak nazywa się widowisko teatralne, w którym treść przekazywana jest bez pośrednictwa mowy, za pomocą gestów?","Pantomima : Pantomima (mimodram) – rodzaj przedstawienia, w którym aktor (mim) nie używa głosu, tylko odgrywa przedstawienie używając ruchu, mowy ciała i gestów.",['pantomima'],valid Której gazety redaktorem naczelnym był w latach 1984–1985 Aleksander Kwaśniewski?,Bajtek : Jesienią 1985 ówczesny redaktor naczelny Sztandaru Aleksander Kwaśniewski mianowany został ministrem do spraw młodzieży.,['„Sztandar Młodych”'],valid Do którego zakonu należał ksiądz Piotr Skarga?,"Piotr Skarga (ujednoznacznienie) : Piotr Skarga (1536–1612) – polski jezuita, kaznodzieja, pisarz.",['jezuitów'],valid Jak nazywa się mała czterostrunowa hawajska gitara?,"Cavaquinho : Kształtem przypomina zmniejszoną gitarę, ma korpus wykonany z drewna i cztery struny. Na cavaquinho gra się za pomocą plektronu. Spotyka się dwa strojenia instrumentu: klasyczne (afinação tradicional): d'-g'-h'-d"" oraz współczesne (afinação natural): d'-g'-h'-e"". Cavaquinho wywodzi się z Portugalii i przywędrowało stamtąd poprzez Maderę, Azory, Republikę Zielonego Przylądka aż do Brazylii. Instrument jest spokrewniony z hawajskim ukulele.",['ukulele'],valid Jak nazywano zarządcę starożytnej perskiej prowincji?,"Wojny perskie : Wielonarodowe imperium perskie rozciągało się od Libii i Azji Mniejszej na zachodzie aż po granice Indii na wschodzie. Dariusz I Wielki, który przejął władzę po śmierci Kambyzesa w 522 p.n.e., przeprowadził liczne reformy usprawniając administrację i armię[6]. Imperium podzielone było na samorządne prowincje – satrapie, których władcy zwani satrapami (wywodzący się z perskiej arystokracji, często członkowie rodziny królewskiej) dysponowali szerokimi uprawnieniami: kontrolowali lokalną administrację, oddziały wojskowe i twierdze, zachowywali część wpływów z podatków, ale to król decydował o zmianach w satrapiach, a także o rozpoczęciu wojny[13][14].",['satrapa'],valid W którym polskim mieście odbywał się Międzynarodowy Festiwal Interwizji?,Sopot Festival 1978 : Sopot Festival 1978 – 18. edycja Międzynarodowego Festiwalu Piosenki i zarazem 2. edycja Międzynarodowego Festiwalu Interwizji. Wydarzenie miało miejsce w Operze Leśnej w dniach 23-26 sierpnia 1978 roku.,"['w Sopocie', 'Sopot']",valid W której dziedzinie Winston Churchill dostał nagrodę Nobla?,"Winston Churchill : W tym samym roku został również uhonorowany literacką Nagrodą Nobla za: „za mistrzostwo opisu historycznego i biograficznego, jak i doskonałe przemowy w obronie wysokich ludzkich wartości”","['w dziedzinie literatury', 'literatury']",valid Jak nazywają się największe bezkręgowce świata?,"Kałamarnica olbrzymia : Kałamarnica olbrzymia, kalmarzec (Architeuthis dux) – gatunek kałamarnicy z rodziny Architeuthidae. Obok Mesonychoteuthis hamiltoni jeden z dwóch największych mięczaków na świecie.",['kałamarnice olbrzymie'],valid Jaka jest pierwsza litera alfabetu łacińskiego?,"A : A (minuskuła: a) – pierwsza litera alfabetu łacińskiego i alfabetów na nim opartych, w tym alfabetu polskiego.",['a'],valid Jak ma na imię brat Andrzeja Zielińskiego z zespołu Skaldowie?,"Jacek Zieliński (muzyk) : Jacek Zieliński (ur. 6 września 1946 w Krakowie) – polski wokalista, trębacz, skrzypek, aranżer i kompozytor. Młodszy brat Andrzeja Zielińskiego.",['Jacek'],valid Ile waży wątroba dorosłego człowieka – więcej czy mniej niż kilogram?,"Wątroba : U człowieka jej masa wynosi ok. 1500–1700 g u dorosłego mężczyzny, a u kobiety 1300–1500 g.","['więcej niż kilogram', 'więcej']",valid "Jak nazywa się najwolniejszy, miarowy chód konia?","Chód konia : Stęp jest najwolniejszym chodem konia, natomiast cwał najszybszym.",['stęp'],valid "Jaką nazwę nosi nauka o minerałach, ich powstawaniu, właściwościach i występowaniu w skorupie ziemskiej?","Mineralogia : Myśląc o historii mineralogii – nauki o minerałach, należy zastanowić się najpierw co można uznać za jej początek.",['mineralogia'],valid Jak nazywa się znak podwyższający dźwięk o pół tonu?,Krzyżyk : Krzyżyk (♯) – znak chromatyczny w notacji muzycznej. Krzyżyk podwyższa wysokość dźwięku o pół tonu.,['krzyżyk'],valid "Jak nazywał się generał, dowódca pierwszej samodzielnej brygady spadochronowej, która walczyła pod Arnhem?",Operacja Market Garden : polska 1 Samodzielna Brygada Spadochronowa generała brygady Stanisława Sosabowskiego,['Stanisław Sosabowski'],valid Kto jest autorem obrazu z 1881 r. „Śniadanie wioślarzy”?,"1881 w sztukach plastycznych : Auguste Renoir Śniadanie wioślarzy – olej na płótnie, 129,5×172,7 cm[8]","['Auguste Renoir', 'Renoir']",valid Kto odkrył elektron?,"Efekt fotoelektryczny : W roku 1899 Thomson badał promieniowanie ultrafioletowe powstające w lampie katodowej. Zainspirowany pracami Maxwella stwierdził, że promienie katodowe są strumieniem ujemnie naładowanych cząstek, które nazwał korpuskułami, a które dziś znamy jako elektrony.","['Joseph John Thomson', 'Thomson']",valid W którym roku zginął generał Władysław Sikorski?,Władysław Sikorski : Data i miejsce śmierc 4 lipca 1943 Gibraltar,['w 1943'],valid Kto był przywódcą Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotniczej (NSDAP)?,"Ernst Röhm : Przywódca NSDAP Adolf Hitler opowiedział się po stronie Reichswehry, a zakończeniem tego konfliktu była tak zwana ""noc długich noży"" i zabójstwo Röhma.",['Adolf Hitler'],valid Czy zboża należą do rodziny traw?,Jęczmień : Jęczmień (Hordeum L.) – rodzaj zbóż z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje ok. 36[4]–40[5] gatunków traw jednorocznych i trwałych.,['tak'],valid "Jak nazywa się proces rozpuszczania skał, głównie wapiennych, przez wody powierzchniowe?","Skała węglanowa : Krasowienie skał węglanowych jest zasadniczo różne od krasowienia skał solnych. W przypadku tych ostatnich ma miejsce fizyczne rozpuszczanie minerałów przez wodę, natomiast w przypadku węglanów ma miejsce szereg reakcji chemicznych, dla zaistnienia których konieczne jest występowanie rozpuszczonego w wodzie CO2, a duże znaczenie mają warunki temperaturowe i ciśnieniowe (w samej wodzie skały węglanowe rozpuszczają się powoli i nierzadko wolniej od wielu innych powszechnie występujących skał, więc w warunkach nieprzyjaznych dla rozwoju krasu, skały węglanowe mogą tworzyć bardzo potężne i odporne masywy górskie – jak np. duża część Tatr, Alp i wiele innych w świecie).","['krasowienie', 'kras']",valid Prawo kandydowania w wyborach to bierne czy czynne prawo wyborcze?,"Wybory parlamentarne w Polsce w 1991 roku : Bierne prawo wyborcze (możliwość kandydowania) mieli obywatele polscy, którzy w dniu głosowania mieli ukończone przynajmniej 21 lat i zamieszkiwali w Polsce przez przynajmniej 5 lat.","['bierne', 'bierne prawo wyborcze']",valid "Który kompozytor austriacki, żyjący w latach 1732-1809, zaliczany do tzw. klasyków wiedeńskich, jest twórcą oratoriów: „Stworzenie świata” i „Pory roku”?",Bożena Harasimowicz : J. Haydn – Stworzenie Świata (oratorium),['Joseph Haydn'],valid W którym wieku papieże znajdowali się w tzw. niewoli awiniońskiej?,"Pałac papieski w Awinionie : Pałac papieski w Awinionie (fr., Palais des papes oks. Palais dei Papas) – dawna rezydencja papieży wzniesiona w XIV wieku w okresie niewoli awiniońskiej, kiedy to w latach 1309–1377 Awinion pełnił tymczasowo rolę Stolicy Apostolskiej.","['w XIV', '14']",valid Która włoska wokalistka wylansowała przebój „Boys Boys Boys”?,TWiiNS : W 2010 roku wydały kolejny singiel duetu – „Boys Boys Boys” będący interpretacją przeboju włoskiej piosenkarki Sabriny.,['Sabrina'],valid "Jak brzmi imię świętego, którego śmierć przedstawiono na „Drzwiach Gnieźnieńskich” z drugiej połowy XII wieku?","Drzwi Gnieźnieńskie : Fragment Drzwi Gnieźnieńskich, trzy kwatery ze scenami z życia świętego Wojciecha (od góry): nauczanie Prusów, ostatnia msza, męczeństwo",['Wojciech'],valid Kto był nadwornym kronikarzem Kazimierza Sprawiedliwego?,"Kronika Wincentego Kadłubka : Kronika Polski (łac. Historia Polonica) – kronika historii Polski, obejmująca jej dzieje od czasów pradawnych po rok 1202. Została spisana przez Wincentego Kadłubka na polecenie księcia Kazimierza II Sprawiedliwego[1].",['Wincenty Kadłubek'],valid "Jak nazywa się autorka cyklu powieści, których bohaterem jest Harry Potter?","Harry Potter (seria powieści) : Rowling zaczęła pisać Harry’ego Pottera i Kamień Filozoficzny tego samego wieczoru, choć początkowy kształt powieści nie przypominał jej ostatecznej wersji.","['Joanne Rowling', 'J. K. Rowling']",valid Ile wież ma Kościół Mariacki w Krakowie?,"Kościół św. Wojciecha w Łodzi : Świątynia posiada dwie, nierównej wysokości wieże, wzorowane przez autora projektu na kościele Mariackim w Krakowie.","['dwie', '2']",valid W okresie których świąt przedstawiane są jasełka?,"Narodziny Jezusa Chrystusa : W tradycji chrześcijańskiej dla upamiętnienia narodzin Jezusa organizuje się jasełka, Popularne są również szopki bożonarodzeniowe.",['Świąt Bożego Narodzenia'],valid Jak nazywała się istniejąca przed II wojną światową poprzedniczka Organizacji Narodów Zjednoczonych?,"Organizacja Narodów Zjednoczonych : Powołanie ONZ położyło jednocześnie kres działalności Ligi Narodów, która rozwiązała się formalnie 18 kwietnia 1946, przekazując pełnienie swej misji nowej organizacji.",['Liga Narodów'],valid "Jak nazywa się góra, na której Mojżesz otrzymał tablice z dziesięciorgiem przykazań?","Siedem Praw Noego : Prawa Noego poprzedzone były sześcioma Prawami Adama (uboższymi o przykazanie zabraniające okrucieństwa wobec zwierząt), które Bóg dał Adamowi w Raju[4]. Później, na górze Synaj, siedem Praw Noego zostało zastąpionych przez Dziesięć Przykazań i całą Torę.",['na Synaju'],valid Które miasto zostało zdobyte w 410 r. przez Wizygotów pod wodzą Alaryka?,"Wielka wędrówka ludów : Rokowania z senatem nie powiodły się i 24 sierpnia 410 roku wyposzczone miasto znalazło się w ręku Germanów, którzy przez kolejne trzy dni łupili je, palili i wywozili jego mieszkańców jako niewolników. Zdobycie Rzymu nie rozwiązało problemów Alaryka.",['Rzym'],valid "Na którym instrumencie grał Phil Collins, kiedy był członkiem grupy „Genesis”?","Phil Collins : Philip David Charles Collins[1] (ur. 30 stycznia 1951 w Londynie[1]) – angielski piosenkarz, kompozytor, autor tekstów, multiinstrumentalista, producent muzyczny i aktor, wokalista i perkusista angielskiego zespołu rocka progresywnego Genesis.",['na perkusji'],valid Pogrzebem którego bohatera kończy się akcja „Iliady”?,Iliada : Wzruszony wspomnieniem swego starego ojca Achilles spełnia jego prośbę – tak kończy się gniew Achillesa. W mieście odbywa się pogrzeb Hektora; walki zostają wstrzymane na czas uroczystości.,['Hektora'],valid "Którym instrumentem muzycznym posłużył się szczurołap z Hameln, który wyprowadził gryzonie z miasta w bajce braci Grimm?","Flecista z Hameln : Według legendy w 1284 roku dolnosaksońskie miasto Hameln w Niemczech nawiedziła plaga szczurów. Wynajęty przez mieszkańców szczurołap za pomocą muzyki płynącej z cudownego fletu wywabił szczury, które następnie utopiły się w Wezerze.",['fletem'],valid Do kogo w „Lalce” kieruje swą miłość Wokulski?,"Adaptacje filmowe literatury polskiej : Lalka (1968), również według powieści Prusa, pominęła szereg wątków z monumentalnej prozy (brak w niej np. pamiętnika subiekta Rzeckiego). Has skoncentrował się na głównym wątku nieszczęśliwej miłości Wokulskiego do Izabeli Łęckiej, interpretując postać kupca bardziej jako zagubionego flâneura aniżeli dziarskiego pozytywisty; sceny spaceru Wokulskiego ulicami Warszawy zostały nakręcone z wykorzystaniem długich jazd kamery oraz montażu wewnątrzkadrowego[16].",['do Izabeli Łęckiej'],valid "Jak nazywa się wieloczynnościowa maszyna do zbioru roślin uprawnych, m.in. zbóż, buraków i ziemniaków?","Kombajn ziemniaczany : Kombajn ziemniaczany – maszyna rolnicza, kombajn rolniczy przeznaczony głównie do zbioru ziemniaków.",['kombajn'],valid Jak potocznie nazywa się gatunek fasoli o dużych białych ziarnach?,"Jaś : jaś – jedna z odmian białej fasoli o dużych (ok. 3 cm długości) ziarnach; spotykana jest także odmiana o ziarnach nieco mniejszych, o nazwie „jaś karłowy”; zob. Piękny Jaś z Doliny Dunajca","['jaś', 'fasola jaś']",valid "Butonierka to dziurka umieszczona, w której części marynarki?",Odznaka Honorowa „Za zasługi w zapewnianiu bezpieczeństwa państwa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej” : Na ubraniu cywilnym odznakę nosi się w butonierce lewej klapy ubioru lub na tej samej wysokości.,['w klapie'],valid Z ramienia której partii Bill Clinton wygrał wybory prezydenckie w USA w 1992 roku?,"Partia Demokratyczna (Stany Zjednoczone) : Bill Clinton był pierwszym demokratycznym prezydentem od czasów Franklina Delano Roosevelta, który sprawował urząd przez dwie kadencje",['Partii Demokratycznej'],valid Czy w Poznaniu jest organizowany maraton?,"Ewa Brych-Pająk : Zajmowała czołowe miejsca w wielu biegach maratońskich, m.in. zwyciężyła w maratonie w Poznaniu w 2007[2].",['tak'],valid "Jak nazywa się największa z Wysp Towarzystwa, archipelagu leżącego na Pacyfiku?","Polinezja Francuska : W skład Polinezji Francuskiej wchodzą m.in. wyspy: Towarzystwa (1,96 tys. km²) z największą i najbardziej znaną wyspą Tahiti (1000 km²) w archipelagu Wysp Na Wietrze oraz Markizy (1,3 tys. km²), Tuamotu (398 km²), Tubuai (287 km²), Gambiera (230 km²).",['Tahiti'],valid W którym roku miał miejsce tzw. „poznański czerwiec”?,Poznań : Poznań stał się miejscem jedynego powstania w PRL-u[58]. Poznański Czerwiec 1956,['w 1956'],valid Jak nazywał się autor pierwszej kroniki polskiej?,"Gall Anonim : Kronika Galla Anonima, inaczej Kronika Anonima tzw. Galla lub Kronika polska, pełny tytuł Kronika i czyny książąt czyli władców polskich (łac. Cronica et gesta ducum sive principum Polonorum) – pierwsza polska kronika, nieukończona. Spisana po łacinie, prawdopodobnie w latach 1113–1116, przez anonimowego autora zwanego Gallem Anonimem.",['Gall Anonim'],valid W którym wieku Jan Gutenberg skonstruował prasę drukarską?,Maszyna drukarska : W Europie druk pojawił się dopiero w latach 40. XV wieku n.e. za sprawą Gutenberga.,"['w XV', '15']",valid "Czy elektrokardiografia rejestruje przepływ krwi w żyłach, czy prądy w mięśniu sercowym?","Opóźnienie ujemnego zwrotu : Czas pobudzenia istotnego, opóźnienie zwrotu ujemnego – termin używany w elektrokardiografii, który określa czas potrzebny, aby pobudzenie elektryczne mogło przejść od wsierdzia i znajdujących się tam włókien Purkiniego do warstwy nasierdziowej bezpośrednio pod elektrodą.",['prądy w mięśniu sercowym'],valid Czy kiedykolwiek człowiek dotarł do dna Rowu Mariańskiego?,Rów Mariański : Jako pierwsza dno Rowu Mariańskiego osiągnęła załoga amerykańskiego batyskafu „Trieste” o godzinie 13:06 23 stycznia 1960 roku,['tak'],valid Które góry oddzielają Hiszpanię od Francji?,Geografia Hiszpanii : Pireneje stanowią naturalną granicę Hiszpanii i Francji.,['Pireneje'],valid "Jak brzmi tytuł powieści Bolesława Prusa, nawiązujący do nasilającego się pod koniec XIX wieku ruchu mającego na celu równouprawnienie kobiet?","Literatura polska – pozytywizm : W 1894 roku Prus publikuje „Emancypantki”, powieść opisującą problem emancypacji kobiet, a w 1897 powieść historyczną „Faraon”, której akcja toczy się w starożytnym Egipcie i która ujawnia kulisy władzy.",['„Emancypantki”'],valid Który kompozytor węgierski jest autorem operetki „Hrabina Marica”?,"Imre Kálmán : Imre Kálmán ilustracja Data i miejsce urodzenia 24 października 1882 Siófok Data i miejsce śmierci 30 października 1953 Paryż Narodowość węgierska Dziedzina sztuki muzyka Epoka operetka Ważne dzieła Księżniczka czardasza Hrabina Marica",['Imre Kálmán'],valid Jak nazywano Jana Krzeptowskiego?,Jan Sabała Krzeptowski : Sabała (Jan Sabała Krzeptowski),['Sabała'],valid "Jak wabił się pies, którego dostała Nel – bohaterka powieści Henryka Sienkiewicza pt. „W pustyni i w puszczy”?","W pustyni i w puszczy : Staś dostaje na święta wymarzony sztucer, a Nel olbrzymiego psa – mastifa, o imieniu Saba, co po arabsku znaczy „lew”.",['Saba'],valid "Czy ptak gwarek to szpak, czy papuga?","Gwarek czczony : Gwarek czczony[3], gwarek (Gracula religiosa) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny szpakowatych (Sturnidae), zamieszkujący południową Azję od Indii po Malezję, Filipiny i Indonezję.",['szpak'],valid "Z czego otrzymuje się cynamon – z kory, liści czy z kwiatów?",Cynamonowiec wonny : Kora używana jest jako cynamon.,['z kory'],valid Na której rzece rozgrywany jest wyścig wioślarski między ósemkami uniwersytetów Cambridge i Oxfordu?,"The Boat Race : The Boat Race, University Boat Race lub Oxford and Cambridge Boat Race – coroczne zawody wioślarskie, rozgrywane pomiędzy osadami Oxford University Boat Club i Cambridge University Boat Club. Obie ekipy składają się z dziewięciu zawodników (ośmiu wioślarzy plus sternik), zawody rozgrywane są w Londynie na Tamizie.",['na Tamizie'],valid Które słonie mają większe uszy: indyjskie czy afrykańskie?,"Słoń indyjski : Głowa duża, czoło płaskie, nad oczami po obydwu stronach dwa półokrągłe guzy kostne, uszy znacznie mniejsze niż u słonia afrykańskiego, ciosy niewielkich stosunkowo rozmiarów występują u większości samców, natomiast u samic są one rzadko spotykane (największe ciosy słoni indyjskich miały długość 3,02 m i masę 39 kg).",['afrykańskie'],valid "Jak nazywamy naukę zajmującą się jakościowym i ilościowym badaniem ludności, jej struktury, ruchów, rozwoju i statystyki?","Historia świata : Inne wyjaśnienia socjotechniczne kierują się w stronę demografii: rozwój populacji w Europie na tle na przykład Azji był znacznie ograniczony przez celibat wśród duchownych, emigrację do skolonizowanych ziem, powstawaniem ośrodków miejskich o wysokiej śmiertelności, ciągłymi działaniami wojennymi i tendencją do zawierania związków małżeńskich w późniejszym wieku.",['demografia'],valid Który przypadek odpowiada na pytania: „o kim? o czym?”,"Deklinacja w języku polskim : W języku polskim występuje siedem przypadków (w nawiasach podano pytania przypadków): mianownik (kto? co?), dopełniacz (kogo? czego?), celownik (komu? czemu?), biernik (kogo? co?), narzędnik ((z) kim? (z) czym?), miejscownik (o kim? o czym?), wołacz (–[a]).",['miejscownik'],valid Kto jest autorem powieści „Całe zdanie nieboszczyka”?,"Całe zdanie nieboszczyka : Całe zdanie nieboszczyka – powieść detektywistyczno-przygodowa Joanny Chmielewskiej (1972), czwarta powieść w dorobku autorki, pierwsza o charakterze przygodowym.",['Joanna Chmielewska'],valid Kto napisał powieść o problematyce społecznej i wiejskiej pt. „Cham”?,"Cham (film 1980) : Cham – polski film telewizyjny, który swoją premierę miał w 1980 roku. Film jest adaptacją powieści Elizy Orzeszkowej o tym samym tytule.",['Eliza Orzeszkowa'],valid Której piosenkarki przebojem jest „Malowana lala”?,Karin Stanek : 1966: Malowana lala – Najpopularniejsze przeboje śpiewa Karin Stanek,['Karin Stanek'],valid Jak w kościołach chrześcijańskich nazywa się część budowli mieszcząca ołtarz?,"Prezbiterium : Centralne miejsce w prezbiterium zajmuje ołtarz, na którym jest sprawowana liturgia eucharystyczna.",['prezbiterium'],valid "Jak inaczej nazywa się otwór w kształcie walca, w którym porusza się tłok?","Cylinder : cylinder, w którym porusza się tłok silnika, siłownika, sprężarki lub pompy",['cylinder'],valid Jak do 1984 roku nazywał się kraj Burkina Faso?,"Thomas Sankara : W jej ramach w lipcu 1984 roku zmienił datę święta państwowego na 4 sierpnia (rocznicę puczu z 1983), z kolei w pierwszą rocznicę rewolucji, ogłosił zmianę nazwy z Górnej Wolty na Burkina Faso oraz zmianę hymnu narodowego i flagi[7].",['Górna Wolta'],valid "Jak nazywa się urządzenie wejściowe komputera mające postać ruchomej dźwigni, używane głównie w grach komputerowych?","Dżojstik : Dżojstik[1] lub manipulator drążkowy (ang. joystick, od joy – zabawa, stick – patyk, drążek)[2] – urządzenie wejścia komputera, manipulator służący do sterowania ruchem obiektów na ekranie[1]. W podstawowej wersji składa się z wychylnego drążka zamocowanego na podstawce, którego przechylenie w odpowiednim kierunku powoduje stosowną reakcję sterowanego obiektu, oraz z umieszczonych na drążku i podstawce przycisków uruchamiających przypisane im działania i dodatkowe funkcje sterujące.","['dżojstik', 'joystick']",valid W którym rosyjskim mieście działa uniwersytet im. Michaiła Łomonosowa?,Moskwa : Moskiewski Uniwersytet Państwowy im. M.W. Łomonosowa – MGU,['w Moskwie'],valid W którym województwie leży Puszcza Biała?,"Strój kurpiowski : Strój kurpiowski – strój ludowy obszaru Mazowsza, przybierany przez Kurpiów. Strój jest zróżnicowany regionalnie, tj. Kurpie Puszczy Zielonej[1] i Puszczy Białej[2] mają odmienne stroje.",['w mazowieckim'],valid Przez oddzielenie części którego państwa powstał Bangladesz?,Pakistan : 26 marca 1971 Pakistan Wschodni odłączył się tworząc niepodległy Bangladesz.,['Pakistanu'],valid "Jak nazywa się uniform dla służb hotelowych, restauracyjnych, domowych?","Liberia (ubiór) : Liberia – rodzaj ubioru, uniformu. Hasło to ma kilka znaczeń: współcześnie rodzaj munduru dla służby (hotelarstwo, restauracje itp.),",['liberia'],valid Do którego państwa należy wyspa Korsyka?,"Saliceto (Górna Korsyka) : Saliceto (kors. U Salgetu) – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Korsyka, w departamencie Haute-Corse.",['do Francji'],valid "W którym kolorze są ksantofile, barwniki występujące w kwiatach i roślinach?","Ksantofile : Dzięki wielu sprzężonym wiązaniom podwójnym nadają żółtą, pomarańczową lub czerwoną barwę kwiatom, owocom, a także żółtku jaj (luteina).","['żółte', 'pomarańczowe']",valid Kto napisał baśń pt. „Brzydkie kaczątko”?,"Brzydkie kaczątko : Brzydkie kaczątko (duń. Den grimme ælling) – baśń Hansa Christiana Andersena, wydana po raz pierwszy 11 listopada 1843 r. w zbiorze Nye Eventyr. Første Bind. Første Samling. 1844.","['Hans Christian Andersen', 'Andersen']",valid Jaki kolor miała rewolucja na Ukrainie w 2004 r.?,"Pomarańczowa rewolucja : Pomarańczowa rewolucja (ukr. Помаранчева революція) – seria protestów i wydarzeń politycznych na Ukrainie spowodowanych sfałszowaniem wyborów prezydenckich w 2004 roku przez ówczesny obóz władzy reprezentowany przez kandydata na prezydenta, ówczesnego premiera – Wiktora Janukowycza – kandydata prorosyjskiej Partii Regionów.",['pomarańczowy'],valid „Metoda Mościckiego” to metoda produkcji którego kwasu?,"Wilhelm Ostwald : Badania umożliwiły określenie optymalnych z punktu widzenia równowagi reakcji warunków przemysłowego utleniania amoniaku i otrzymywania kwasu azotowego oraz nawozów azotowych. Technologia została wdrożona w skali przemysłowej w wielu krajach jako metoda Ostwalda. Zastąpiła wcześniejsze technologie, w których wykorzystywano naturalną saletrę chilijską lub tlenki azotu otrzymywane metodą utlenianie azotu w łuku elektrycznym (metoda Ignacego Mościckiego, stosowana mniej masowo)[3][14].",['azotowego'],valid W którym roku wynaleziono tranzystor?,"Walter Houser Brattain : Walter Houser Brattain - fizyk amerykański, który wspólnie z Johnem Bardeenem i Williamem Shockleyem (kierownikiem projektu) opracował w roku 1947 tranzystor",['w 1947'],valid Która dyscyplina sportowa jest oznaczana skrótem MTB?,"Rower górski : Rowery górskie (ang. MTB, Mountain Terrain Bike) – nazwa rowerów, których przeznaczeniem jest jazda w terenie trudniejszym, niż pozwalają na to rowery szosowe czy trekkingowe, np. górskie ścieżki, szlaki leśne, specjalne tory przeszkód.",['kolarstwo górskie'],valid Jak nazywała się rodzinna wioska Jacka i Placka?,"O dwóch takich, co ukradli księżyc (powieść) : We wsi Zapiecek na świat przychodzą bliźniacy – Jacek i Placek.",['Zapiecek'],valid W którym gwiazdozbiorze znajduje się Gwiazda Polarna?,"Gwiazda Polarna : Aktualnie północną Gwiazdą Polarną jest najjaśniejsza gwiazda Małej Niedźwiedzicy (Małego Wozu), Alfa Ursae Minoris (zwana też Polaris).",['Małej Niedźwiedzicy'],valid W których górach szumi wodospad Siklawa?,"Adam Asnyk : Motywem wielu jego utworów jest krajobraz górski, zwłaszcza tatrzański (Ranek w górach, Kościeliska, Noc nad Wysoką, Letni wieczór, Podczas burzy, Limba, Wodospad Siklawy, Giewont, Ulewa) oraz motywy morskie (Podróżni, W zatoce Baja), sonety (Zmiennego bytu falo ty ruchliwa!…, Wieczne ciemności! bezdenne otchłanie!..., Na falach swoich toczy słońc miliony…) oraz cykl Z obcych stron (1895), Taormina, Noc na morzu – w drodze z Malty do Goletty, Na polach Kartagi, Pointe du Raz.","['w Tatrach', 'Tatry']",valid Co przemienił Jezus w wino w Kanie Galilejskiej?,"Gody w Kanie Galilejskiej (obraz Paola Veronesego) : Tematem obrazu są opisane w Ewangelii Jana Gody w Kanie Galilejskiej, w których miał uczestniczyć Jezus Chrystus wraz z Maryją i Apostołami[1]. Uczta ta, która odbyła się w Kanie w Galilei, miała być tłem dla pierwszego cudu Jezusa − przemiany wody w wino.",['wodę'],valid Któremu filmowi pierwszemu udało się zdobyć 11 Oscarów?,"Ben-Hur (film 1959) : Ben-Hur – film Williama Wylera z 1959 roku, zdobywca jedenastu statuetek podczas 32. ceremonii wręczenia Oscarów[2].",['„Ben-Hur”'],valid Z którego kontynentu pochodzi chinowiec?,"Chinowiec : Historia: już Inkowie znali zastosowanie chinowca. Tłuczoną korę macerowali jeden dzień wodą i podawali chorym na gorączkę (febrę). Po przybyciu hiszpańskich konkwistadorów do Ameryki Południowej, w okresie między rokiem 1620 a 1630 jezuiccy misjonarze dowiedzieli się o leczniczym działaniu kory chinowca.","['z Ameryki Południowej', 'z Ameryki Płd.']",valid Który malarz jest autorem renesansowego obrazu „Madonna Sykstyńska”?,"Studzienka Madonny Sykstyńskiej w Poznaniu : Umieszczona figura Madonny z Dzieciątkiem, jest plastycznym odwzorowaniem Madonny Sykstyńskiej dzieła Rafaela Santi.",['Rafael Santi'],valid Politykiem którego państwa był Agostino Casaroli?,"Manuel Monteiro de Castro : Głównym konsekratorem był kard. Agostino Casaroli, ówczesny watykański sekretarz stanu.",['Watykanu'],valid Który aktor wcielił się w Jamesa Bonda w filmie „Świat to za mało”?,"James Bond (seria filmów) : Świat to za mało – dziewiętnasty oficjalny film o przygodach brytyjskiego agenta Jamesa Bonda w reżyserii Michaela Apteda. Muzykę do filmu skomponował David Arnold, a piosenkę tytułową (The World Is Not Enough) wykonał zespół Garbage. W rolę agenta 007 po raz trzeci wcielił się Pierce Brosnan.",['Pierce Brosnan'],valid Delfiny używają do porozumiewania się infra- czy ultradźwięków?,"Ultradźwięki : Zaczyna się od niej zakres hiperdźwięków[1] Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć ultradźwięki, np. pies, szczur, delfin, wieloryb, chomik czy nietoperz.",['ultradźwięków'],valid "Jak nazywa się okazałe naczynie służące do parzenia herbaty, pochodzące z Tuły?","Samowar : Samowar (ros. самовар) – urządzenie do przygotowywania herbaty, charakterystyczne szczególnie dla Rosji i Iranu. Klasyczna konstrukcja składa się ze zbiornika na wodę, przez który przechodzi pionowo rura na węgiel drzewny, z rusztem u dołu. W dolnej części zbiornika samowara znajduje się kranik do spuszczania wody, a u góry miejsce na czajniczek na esencję. Znane w świecie wytwórnie samowarów znajdują się w Tule, Moskwie i Petersburgu.",['samowar'],valid Kto ze strony rządowej podpisał w sierpniu 1980 roku porozumienie w Szczecinie?,"Porozumienia sierpniowe : porozumienie w Szczecinie – 30 sierpnia 1980, sygnowane przez Mariana Jurczyka (z ramienia rządu przez Kazimierza Barcikowskiego);",['Kazimierz Barcikowski'],valid W którym mieście działa teatr operowy La Scala?,"Tullio Serafin : Urodził się w Rottanova (Cavarzere), niedaleko Wenecji, naukę rozpoczął w Mediolanie, został początkowo skrzypkiem w orkiestrze La Scali w Mediolanie pod dyrekcją Toscaniniego.",['w Mediolanie'],valid Z ilu kantonów składa się Konfederacja Szwajcarska?,Glarus (kanton) : Kanton Glarus (szwajcarski niemiecki Glaris) – jeden z 26 kantonów Szwajcarii położony we wschodniej części kraju.,"['z dwudziestu trzech', '23']",valid Na terenie którego państwa znajduje się kraina historyczna o nazwie Kraina?,"Słowenia : Słowenię tradycyjnie dzieli się na następujące regiony: 1 – Przymorze (Primorska) 2 – Kraina (Kranjska),","['na terenie Słowenii', 'w Słowenii']",valid Która choroba stała się przyczyną śmierci Damy Kameliowej?,"Dama kameliowa : Następuje rozstanie, ale i śmierć Małgorzaty z powodu gruźlicy.","['suchoty', 'gruźlica']",valid "Jaki utwór Modesta Musorgskiego został nagrany we własnej, rockowej wersji przez zespół „Emerson, Lake and Palmer”?","Modest Musorgski : W 1971 zespół Emerson, Lake and Palmer, wykonujący rocka symfonicznego i progresywnego, stworzył album muzyczny Pictures at an Exhibition (Obrazki z wystawy)[2]. Album ten jest luźną adaptacją cyklu miniatur fortepianowych Musorgskiego i fragmentów poematu symfonicznego Noc na Łysej Górze.",['„Obrazki z wystawy”'],valid "Jak nazywa się wyspa, stanowiąca niegdyś jeden organizm państwowy z Chinami kontynentalnymi, od 1949 roku zaś samodzielna republika?","Chiny : Podział na Chińską Republikę Ludową (Chiny) i Republikę Chińską (Tajwan) utrzymuje się od 1949 roku, kiedy to członkowie Kuomintangu pod przewodnictwem Czang Kaj-szeka po przegranej wojnie domowej z lat 1945–1949 z komunistami Mao Zedonga wraz z 2 milionami zwolenników uciekli na wyspę Tajwan, gdzie ustanowili rząd kontynuujący tradycję Republiki Chińskiej, powstałej w 1912 roku.",['Tajwan'],valid "Jak nazywał się czołowy przedstawiciel romantyzmu europejskiego, angielski lord, autor „Giaura”?","Giaur (powieść poetycka) : Giaur – powieść poetycka autorstwa George'a Byrona, opublikowana po raz pierwszy w 1813 roku.","['George Gordon Byron', 'Byron']",valid Czy współczesne prawo międzynarodowe dopuszcza aneksje?,"Aneksja : Karta ONZ i Akt Końcowy KBWE uznały aneksję za nielegalną, jako logiczną konsekwencję zakazu agresji oraz respektowania zasady suwerenności państwa i jego integralności terytorialnej.",['nie'],valid Co oznacza łacińskie słowo sanatio?,"Sanacja przedsiębiorstwa : Sanacja przedsiębiorstwa – proces związany z uzdrawianiem przedsiębiorstwa, którego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa sanatio oznaczającego uzdrowienie.",['uzdrowienie'],valid Papież wybierany jest przez zgromadzenie biskupów czy kardynałów?,"Konklawe : Konklawe (łac. conclave, zamknięte pomieszczenie w budynku, pokój) – ogólne zgromadzenie kardynałów dla wyboru papieża.","['zgromadzenie kardynałów', 'kardynałów']",valid Harlem i Bronx to dzielnice którego miasta?,"Upper Manhattan : Z drugiej strony, przydomkiem „Uptown” Nowojorczycy kolokwialnie określają Bronx; nazwa ta przyjęła się zwłaszcza w świecie kultury hip hopu. Upper Manhattan dzieli się na szereg mniejszych, specyficznych dzielnic, wśród których wyróżnić można m.in.: Marble Hill, Inwood, Washington Heights, Harlem (a w tym Sugar Hill i Hamilton Heights), a także część Upper West Side (Morningside Heights oraz Manhattan Valley).","['Nowego Jorku', 'Nowy Jork']",valid O której legendarnej wyspie opowiada Platon w dialogach „Timaios” i „Kritias”?,"Timajos (dialog) : Solon dowiaduje się od kapłanów o istnieniu Atlantydy oraz o tym, że Ateny były niegdyś idealnym państwem i toczyły ciągłe wojny przeciwko Atlantom (25a). Następnie Krycjasz wprowadza postać Timajosa, który w swoim monologu mówić ma o początkach wszechświata. Historia Atlantydy kontynuowana jest w kolejnym dialogu, Kritiasz.",['o Atlantydzie'],valid Ile rogów miał filcowy kapelusz zwany bikornem?,"Bikorn : Bikorn, dwuróg, kapelusz stosowany – rodzaj nakrycia głowy, kapelusza, powszechnego w użyciu w XVIII i XIX wieku, szczególnie w Europie i Ameryce Północnej zarówno w wojsku jak i w marynarce, kojarzonego często z Napoleonem Bonaparte.","['dwa rogi', '2']",valid "Kto, oprócz matek i żon, występował w tytule serialu TVP?","Tomasz Stockinger : Następnie zagrał pierwszo- lub drugoplanowe role w serialach, takich jak np. Dom (1980, 1982, 1996–1997, 2000), Pogranicze w ogniu (1991), Zespół adwokacki (1993–1994), Matki, żony i kochanki (1995, 1998) czy Przepis na życie (2011–2012).",['kochanki'],valid Z której partii wywodzą się Margaret Thatcher i John Major?,"William Hague : Hague, razem z Johnem Majorem, Kennethem Clarkiem oraz Iainem Duncanem Smithem zasiadał w 2003 r. w Radzie Wyborczej Partii Konserwatywnej w czasie wyborów lidera, którym został wówczas Michael Howard.",['Partii Konserwatywnej'],valid Podczas wybuchu którego wulkanu zginął rzymski pisarz i przyrodnik Pliniusz Starszy?,"Pliniusz Młodszy : Najbardziej dziś znanym (i cytowanym) fragmentem prac Pliniusza Młodszego jest opis wybuchu Wezuwiusza w roku 79 n.e., kiedy to nieoczekiwanie poniósł śmierć obserwujący kataklizm jego wuj Pliniusz Starszy.",['Wezuwiusza'],valid Jak w pokerze nazywa się układ czterech jednakowych kart?,"Kareta : kareta – zestaw czterech kart tej samej figury, lecz w różnych kolorach; np.: kareta króli; zobacz: poker",['kareta'],valid Które miasto do 1960 r. było stolicą Brazylii?,"Rio de Janeiro : Rio de Janeiro (z port. Rzeka Styczniowa, wym. port. [ˈʁi.u d(ʒi) ʒɐˈnejɾu]) – największe po São Paulo miasto Brazylii i do 1960 r. jej stolica, razem z przedmieściami liczy 12 milionów mieszkańców[1].","['Rio de Janeiro', 'Rio']",valid Wielka i Mała Rawka to szczyty Bieszczadów czy Gór Świętokrzyskich?,"Wielka Rawka : Wielka Rawka (1307 m[3], inne źródło 1304 m[1]) – najwyższy szczyt pasma granicznego w Bieszczadach Zachodnich.",['Bieszczadów'],valid Dialekt joński używany w starożytności to część którego języka?,"Dialekt joński : Dialekt joński – jeden z głównych dialektów klasycznego języka greckiego, rozpowszechniony w okresie klasycznym na obszarze południowo-zachodniej Azji Mniejszej (w historycznej Jonii), na Cykladach, Sporadach Północnych, Eubei, a także części wysp przybrzeżnych Azji Mniejszej, m.in. na Chios i Samos.","['greckiego', 'greki']",valid W którym państwie zbudowano linię Gustawa – system niemieckich umocnień?,"Bitwa o Monte Cassino : Sprawnie dowodzone wojska niemieckie, opierając się na dwóch improwizowanych liniach obrony, prowadziły działania opóźniające ofensywę aliancką, przygotowując w tym czasie Linię Gustawa – silnie ufortyfikowany i trudny do zdobycia pas umocnień obronnych przebiegający w najwęższym miejscu Półwyspu Apenińskiego. Feldmarszałek Luftwaffe Albert Kesselring, któremu 6 listopada 1943 roku powierzono dowodzenie wszystkimi siłami niemieckimi we Włoszech, obiecał Hitlerowi utrzymanie tej linii przez przynajmniej sześć miesięcy.","['we Włoszech', 'Włochy']",valid Które jezioro jest najgłębsze w Polsce?,"Rezerwat przyrody Jezioro Hańcza : Hańcza to jezioro polodowcowe rynnowe, najgłębsze w Polsce i Europie niżowej (głębokość maksymalna 108,5 m, głębokość średnia 38,7 m, objętość 120,4 mln m³, powierzchnia 304 ha, długość linii brzegowej 11 750 m).",['Hańcza'],valid Jakie imię nosi tytułowy bohater powieści Bolesława Prusa „Faraon”?,"Faraon (powieść) : Faraon – powieść historyczna Bolesława Prusa, ukończona w maju 1895 roku. Publikowana w odcinkach w „Tygodniku Ilustrowanym” od października 1895 roku. Akcja utworu rozgrywa się w Starożytnym Egipcie i opowiada o losach młodego faraona, Ramzesa XIII, próbującego poznać mechanizmy zarządzania państwem oraz podejmującego walkę o niezależność władzy faraona od kasty kapłańskiej.",['Ramzes'],valid W którym roku wybuchło powstanie w warszawskim getcie?,Powstanie w getcie warszawskim : Powstanie w getcie warszawskim (jid. ‏וואַרשעווער געטאָ־אויפֿשטאַנד‎ Warszewer geto-ojfsztand) – zbrojne wystąpienie żydowskich podziemnych formacji zbrojnych na terenie warszawskiego getta od 19 kwietnia do 16 maja 1943.,['w 1943'],valid Hipokaliemia to niski poziom którego pierwiastka w ludzkim organizmie?,"Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej : Zaburzenia elektrolitowe można z kolei podzielić ze względu na nieprawidłowe stężenia elektrolitów w ustroju; najczęściej dotyczą one: sodu: hipernatremia, hiponatremia; potasu: hipokaliemia, hiperkaliemia.",['potasu'],valid W którym wieku został wynaleziony mikroskop?,Mikroskop optyczny : Za twórcę pierwszego mikroskopu są uważani Zacharias Janssen i jego ojciec Hans. Na przełomie XVI i XVII wieku skonstruowali urządzenie złożone z trzech teleskopowo połączonych rur z dwiema soczewkami na końcach – okularem i obiektywem.,"['w XVI', '16']",valid W którym budynku w Warszawie rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu?,"Historia Warszawy : 6 lutego–5 kwietnia 1989 – w Pałacu Namiestnikowskim w Warszawie odbyły się obrady Okrągłego Stołu, początek upadku komunizmu w Polsce i transformacji ustrojowej PRL.",['w Pałacu Namiestnikowskim'],valid Kto śpiewał piosenkę „W żółtych płomieniach liści”?,Łucja Prus : Od 2009 roku w Białymstoku corocznie odbywa się Festiwal Piosenki Literackiej „W żółtych płomieniach liści” im. Łucji Prus.,"['Łucja Prus', 'Prus']",valid Który pisarz jest twórcą postaci wiedźmina Geralta?,"Świat wiedźmina : Występuje w opowiadaniu Ziarno prawdy z tomu Ostatnie życzenie Sapkowskiego. Na dworze Nivellena, na który trafia wiedźmin Geralt, mieszka Bruxa o imieniu Vereena.",['Andrzej Sapkowski'],valid "Kto napisał słowa: „Litwo, ojczyzno moja”?","Wiersz stychiczny : Wiersz stychiczny – wiersz zbudowany z wersów ciągłych, w którym nie występuje podział na strofy. Wersy najczęściej rymowane są parzyście (dystychy). Przykładem wiersza stychicznego jest tekst „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, poematy Juliusza Słowackiego („Ojciec zadżumionych”), np.Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie.",['Adam Mickiewicz'],valid "Nad którym morzem leżą porty w Rotterdamie, Hamburgu?","Morze Północne : Najważniejsze porty Morza Północnego to: Rotterdam, Londyn, Antwerpia, Brema/Bremerhaven, Hamburg, Edynburg, Bergen, Oslo, Dunkierka.","['nad Morzem Północnym', 'Północnym']",valid Córką którego króla była Katarzyna Jagiellonka?,Zygmunt I Stary : Dzieci: Katarzyna Jagiellonka,['Zygmunta Starego'],valid Który ukraiński tyczkarz jako pierwszy pokonał wysokość 6 m?,"Skok o tyczce : 5,94 Serhij Bubka (ZSRR) 31 sierpnia 1984 Rzym 6,00 Serhij Bubka (ZSRR) 13 lipca 1985 Paryż","['Serhij Bubka', 'Bubka']",valid "Jak nazywa się dwuelektrodowy przyrząd elektronowy, lampowy lub półprzewodnikowy, łatwo przewodzący prąd elektryczny w jednym kierunku, a w drugim słabo?","Dioda : Dioda – dwuzaciskowy (dwuelektrodowy) element elektroniczny, który przewodzi prąd elektryczny w sposób niesymetryczny, to jest w jednym kierunku bardziej niż w przeciwnym.",['dioda'],valid Jak nazywała się druga żona Mieszka I?,Żony władców Polski : Oda Dytrykówna - ok. 955 - 1023 - 978/980-992 - Dytryk von Haldensleben - Mieszka I (druga znana żona),['Oda Dytrykówna'],valid Z którego państwa pochodzi piłkarz Cristiano Ronaldo?,"Cristiano Ronaldo : Cristiano Ronaldo (wym. [kɾɨʃtiˈɐnu ʁuˈnaɫdu]), właśc. Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro (ur. 5 lutego 1985 w Funchal) – portugalski piłkarz, występujący na pozycji napastnika w angielskim klubie Manchester United oraz w reprezentacji Portugalii, której jest kapitanem.",['z Portugalii'],valid "Jak nazywa się urządzenie do wprowadzania do komputera obrazów: rysunków, fotografii, map itp..?","Skaner do slajdów : Skaner do slajdów (ang. slide scanner) - wyspecjalizowane urządzenie komputerowe do skanowania 35-milimetrowych slajdów, pozwalające przenieść ich zawartość do edycji w programie komputerowym.",['skaner'],valid Kto był przywódcą Wolnych Francuzów w czasie II wojny światowej?,"Historia Francji : Po wyzwoleniu Francji przez aliantów (1944–1945) na czele tymczasowego rządu francuskiego stanął w lecie 1944 r. generał Charles de Gaulle, dotąd kierujący walczącym z Niemcami ruchem Wolnej Francji.","['Charles de Gaulle', 'de Gaulle']",valid W którym mieście urodził się Mahomet?,"Islam : Mahomet (po arabsku Muhammad), prorok i twórca islamu, żył w latach 570-632. Urodził się w Mekce.","['w Mekce', 'Mekka']",valid W którym filmie pojawia się utwór „Dumka na dwa serca”?,Mietek Szcześniak : W 1998 nagrał z Edytą Górniak utwór „Dumka na dwa serca” do filmu Ogniem i mieczem.,['„Ogniem i mieczem”'],valid Jak nazywane jest jednogłośne przyjęcie uchwały bez głosowania?,2008 w polityce : 17 lutego – parlament Kosowa przyjął przez aklamację (stosunkiem głosów 109-0) deklarację niepodległości tej prowincji od Serbii.,['aklamacja'],valid W którym państwie leży miasto Marrakesz?,"Marrakesz : Marrakesz (arab. ‏مراكش‎, Marrākuš; marok. arab. Meṛṛakeš; fr. Marrakech) – miasto w zachodnim Maroku, u podnóża Atlasu Wysokiego, na wysokości ok. 460 m n.p.m., siedziba administracyjna regionu Marrakesz-Safi.",['w Maroku'],valid "Jak nazywał się władca francuski, założyciel dynastii Kapetyngów?","Państwo zachodniofrankijskie : Po śmierci ostatniego króla z dynastii Karolingów zachodnich, Ludwika V Gnuśnego, koronę otrzymał Hugo Kapet, wywodzący się z rodu Robertynów, który dał początek dynastii Kapetyngów.",['Hugo Kapet'],valid "Jak zatytułowana jest operetka Lehara, której bohaterką jest bogata wdowa – Hanna Glawari?","Ewa Iżykowska : Na deskach tej opery śpiewała takie partie, jak Hrabina w Weselu Figara Mozarta, Poppea w Koronacji Poppei Monteverdiego z tenorem Ramonem Vargasem w partii Nerona, Adriana w operze Adriana Lecouvreur Cilei pod dyrekcją M. Viottiego, Tatiana w Eugeniuszu Onieginie Czajkowskiego, Blanche w Dialogach karmelitanek Poulenca, Saffi w Baronie cygańskim J. Straussa oraz Hanna Glawari w Wesołej wdówce Lehara.",['„Wesoła wdówka”'],valid Jak nazywa się najmniej zaludnione terytorium Europy ze stolicą w Nuuk?,Nuuk : Nuuk (duń. Godthåb) – stolica i największe miasto Grenlandii[1].,['Grenlandia'],valid "Jak nazywał się amerykański aktor, który zagrał główne role w filmach: „Buntownik bez powodu”, „Na wschód od Edenu”?","James Dean : James Byron Dean (ur. 8 lutego 1931 w Marion, zm. 30 września 1955 w Cholame) – amerykański aktor filmowy, telewizyjny i teatralny, dwukrotnie nominowany do Oscara. Niedługo po swojej śmierci stał się ikoną popkultury (początkowo w Stanach Zjednoczonych, później także w innych krajach), jak również światowego kina oraz nonkonformistycznej postawy życiowej. Przyczyniła się do tego przede wszystkim rola zbuntowanego nastolatka Jima Starka w filmie Buntownik bez powodu. Pozostałe dwie znaczące produkcje z jego udziałem, Na wschód od Edenu i Olbrzym, chociaż wszystkie powstały w okresie, gdy aktor dopiero zdobywał sławę, umocniły jego status w kulturze masowej, który przypieczętowała nagła śmierć Deana w wieku zaledwie 24 lat.","['James Dean', 'Dean']",valid Który gatunek literatury tworzył Ezop?,"Ezop : Z pozoru zabawne, pisane prozą bajki Ezopa zawierały gorzką prawdę i głęboką mądrość.",['bajki'],valid Jak w tenisie i piłce nożnej nazywa się uderzenie piłki w locie zanim uderzy ziemię?,"Wolej : Wolej (ang. volley) – w sporcie – wybicie lub uderzenie piłki w powietrzu, zanim zetknie się ona z ziemią[1].",['wolej'],valid "Który poeta, satyryk, aktor kabaretowy, autor tekstu piosenki „Jej portret” zmarł w 1988 roku?","Barwy Kofty : ""Jej portret"" (muz. Włodzimierz Nahorny, sł. Jonasz Kofta) – 3:57","['Jonasz Kofta', 'Kofta']",valid W którym mieście rozgrywa się akcja opery Pucciniego „Turandot”?,Turandot : Miejsca akcji: Pekin,['w Pekinie'],valid Jak w ekonomii określa się spadek aktywności życia gospodarczego?,"Kryzys finansowy (2007–2009) : Podczas kryzysu 2008 w strefie euro odnotowano spadek PKB, w trzecim kwartale 2008 o 0,2%, a w czwartym kwartale o 1,3% (rok do roku). W całym 2008 wzrost gospodarczy strefy euro wyniósł tylko 0,8%[35]. Spadki PKB w dwóch kolejnych kwartałach oznaczały wejście „eurolandu” w najgorszą od początków swojego istnienia recesję[36].",['recesja'],valid "Gdzie odbyły się letnie Igrzyska Olimpijskie w 1984 roku, w których nie brała udziału polska reprezentacja?","Letnie Igrzyska Olimpijskie 1984 : Letnie Igrzyska Olimpijskie 1984, oficjalnie Igrzyska XXIII Olimpiady – wielosportowe zawody organizowane w Los Angeles w Stanach Zjednoczonych",['w Los Angeles'],valid Jak nazywamy metodę ustalania tożsamości osoby na podstawie badania odcisków palców rąk?,Likopodium : Z dodatkiem barwnika zarodniki widłaków wykorzystywane są w daktyloskopii do wykrywania odcisków palców[5].,['daktyloskopia'],valid "Kto był autorem słuchowiska „Serwus, jestem nerwus”?","Serwus, jestem nerwus : Serwus, jestem nerwus – humorystyczne słuchowisko radiowe autorstwa Marii Czubaszek, nadawane po raz pierwszy w latach 70. w Programie Trzecim Polskiego Radia.",['Maria Czubaszek'],valid "Jak nazywa się urządzenie, za pomocą którego łączyliśmy się z internetem w latach dziewięćdziesiątych?","Historia Internetu w Polsce : 1996 - kwiecień – Telekomunikacja Polska SA uruchamia ogólnodostępny numer 0-20 21 22, pozwalający na połączenie z Internetem przez modem telefoniczny.",['modem'],valid Jak w mitologii rzymskiej nazywała się bogini wiosennego kwitnienia?,"Flora (mitologia) : Flora – rzymska bogini kwiatów i wiosny[1][2], uosobienie siły życiodajnej, dzięki której przyroda rozkwita[3].",['Flora'],valid Po autostradach którego europejskiego państwa można jeździć najszybciej?,"Autostrady w Niemczech : Na większości autostrad w Niemczech nie ma ograniczeń prędkości, jednak zalecana prędkość wynosi 130 kilometrów na godzinę[2].","['w Niemczech', 'Niemcy']",valid W którym wieku odbył się pierwszy sobór nicejski?,"Nicejskie wyznanie wiary : Nicejskie wyznanie wiary – symbol ogłoszony w czasie pierwszego soboru powszechnego w Nicei (325 r.), w którym jako reakcję na tezy arianizmu, umieszczono wyznanie wiary w to, że Jezus Chrystus w swej naturze boskiej jest współistotny (gr. ομοούσιος, łac. substancjonalizm) Ojcu.","['w IV', '4']",valid Jak nazywa się polska pustynia w okolicach Olkusza?,"Olkusz : Olkusz leży w dawnej ziemi krakowskiej historycznej Małopolski[3]. Miasto położone jest na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, dokładniej na Wyżynie Olkuskiej, 6 km na południe od Pustyni Błędowskiej.",['Pustynia Błędowska'],valid "Jak nazywano zloty czarownic, według wierzeń średniowiecznych i podań ludowych, odbywające się na niezalesionych szczytach gór?","Sabat (zlot) : Sabat – w nowożytnych wierzeniach ludowych legendarny nocny zlot czarownic i demonów na narady, ucztę i zabawy (często orgiastyczne).",['sabat'],valid Czy szkło jest dobrym przewodnikiem prądu?,"Butelka lejdejska : Warstwy te pełnią rolę okładek kondensatora, zaś szkło butelki jest izolatorem.",['nie'],valid Jak nazywamy spadek kursu papierów wartościowych?,"Bessa : Bessa (fr. baisse, pot. rynek niedźwiedzia, ang. bear market) – długotrwały trend spadkowy cen papierów wartościowych lub towarów notowanych na giełdzie papierów wartościowych.",['bessa'],valid Z którego języka pochodzi skrót UFO?,"Skrótowiec : UFO – unidentified flying object: pol. /ufo/, ang. /ju-ef-ˈəʊ/",['z angielskiego'],valid W jakim czasie światło dociera ze Słońca na Ziemię?,"Słońce : Odległość Ziemi od Słońca zmienia się podczas ruchu orbitalnego Ziemi, która osiąga peryhelium w styczniu i aphelium w lipcu. Jej średnia długość to około 150 mln km, 1 jednostka astronomiczna[30]. Tę średnią odległość światło pokonuje w ciągu około 8 minut i 19 sekund.","['8 minut i 20 sekund', '8 minut']",valid Styl pod nazwą empire był odmianą którego kierunku w sztuce?,Empire (ujednoznacznienie) : empire – odmiana klasycyzmu,['klasycyzmu'],valid "Do którego oceanu uchodzą największe rzeki kuli ziemskiej: Amazonka, Kongo i Missisipi?","Ocean Atlantycki : Największe rzeki uchodzące do Oceanu Atlantyckiego to: Amazonka, Kongo, Missisipi-Missouri.","['do Atlantyku', 'do Atlantyckiego']",valid Kto jest autorem powieści pt. „Dżuma”?,"Albert Camus : Całą twórczość Camusa można dzielić według wielu kryteriów, z których najbardziej chyba znane są dwa tryptyki: Mit Syzyfa, do którego zaliczają się Mit Syzyfa, Obcy i Kaligula, oraz Mit Prometeusza: Człowiek zbuntowany, Dżuma, Nieporozumienie.","['Albert Camus', 'Camus']",valid W którym roku urodził się Stefan Żeromski?,Literatura polska – dwudziestolecie międzywojenne : Stefan Żeromski (1864-1925),['w 1864'],valid W której operze Pucciniego występują postacie Baron Scarpii i Maria Cavaradossiego?,"Tosca : Mario Cavaradossi, malarz, kochanek Toski tenor Emilio De Marchi Baron Scarpia, prefekt policji rzymskiej baryton Eugenio Giraldoni",['w Tosce'],valid W którym wieku żył Arystoteles?,"Poetyka (Arystoteles) : Poetyka (gr. Περὶ ποιητικῆς, Peri poietikēs, właściwie O sztuce poetyckiej), ok. 335 p.n.e. – niezachowane w całości dzieło Arystotelesa przedstawiające teorię struktury i odbioru dzieła literackiego. Pierwszy w historii podręcznik poetyki opisowej i poetyki normatywnej.","['w IV p.n.e.', 'w IV przed naszą erą']",valid "Jaką nazwę noszą kamienie, którymi w starożytnym Rzymie oznaczano odległości?","Kamień milowy : Kamienie milowe rozmieszczali Rzymianie na poboczu dróg co rzymską milę (1478,5 metra), a co 5 mil umieszczano tzw. kamień kurierski (lapides tabulari) dla orientacji w trakcie szybkiego pokonywania odległości.",['kamienie milowe'],valid Na które japońskie miasto zrzucono drugą bombę atomową?,"Broń jądrowa : Wybuchy miały zmusić Japończyków do kapitulacji i oszczędzić amerykańskich żołnierzy, którzy zmuszeni byliby do szturmowania japońskich wysp macierzystych[5]: 6 sierpnia 1945 – Hiroszima (bomba Little Boy); 9 sierpnia 1945 – Nagasaki (bomba Fat Man).",['Nagasaki'],valid "Jak nazywa się prostokąt, który ma wszystkie boki równe?","Równoległobok : Rzeczowniki w orzeczniku mogą być używane zarówno z rodzajnikiem nieokreślonym, jak i określonym (w tym przypadku podmiot również musi być z rodzajnikiem określonym), np. Le carré est le rectangle équilatéral. (nie: un carré) → Kwadrat jest prostokątem równobocznym.",['kwadrat'],valid Czy Nigeria jest państwem niepodległym?,Historia Nigerii : Nigeria uzyskała niepodległość 1 października 1960 r. jako federacja o parlamentarnej formie rządu.,['tak'],valid "Jaka broń obuchowa ma kształt pałki, często nabijanej ostrymi elementami?","Maczuga (broń) : Maczuga (rum. măciucă, łac. matteuca) – jedna z najstarszych broni obuchowych; znana była od paleolitu, rozpowszechniona na wszystkich kontynentach zamieszkiwanych przez człowieka. Jej późniejsze odmiany, takie jak berło, buława czy buzdygan, bywały często oznaką władzy. Ma kształt pałki rozszerzającej się na jednym końcu, wykonanej najczęściej z twardego drewna z masywną głowicą, którą nabijano czasem kamieniami (najczęściej krzemiennymi kolcami) lub metalowymi ćwiekami.",['maczuga'],valid Kto założył filozoficzną szkołę stoików w Atenach?,"Stoicyzm : Wczesny stoicyzm – stara szkoła Zenon z Kition (ur. ok. 333/332, zm. 262 p.n.e., twórca stoicyzmu)",['Zenon z Kition'],valid Cholera to choroba wirusowa czy bakteryjna?,"Bakterie : Mikroby mogą poruszać się z dużą prędkością, na przykład przecinkowiec cholery (Vibrio cholerae) należący do najbardziej ruchliwych bakterii osiąga prędkość 200 μm/s, czyli w ciągu minuty jest w stanie pokonać odległość większą niż 1 cm.",['bakteryjna'],valid "Java, Basic i ladino – który z tych języków nie jest językiem programowania?",Języki żydowskie : Alfabetem hebrajskim zapisywano większość języków żydowskich w tym jidysz i języki żydowsko-arabskie. Język ladino także był zapisywany alfabetem łacińskim i niekiedy cyrylicą lub alfabetem greckim.,['ladino'],valid Konsekwencją której zasady dynamiki jest napęd odrzutowy?,Odrzut : Powstawanie siły odrzutu wynika z III zasady dynamiki Newtona.,"['trzeciej', '3']",valid Tango zaliczane jest do tańców standardowych czy latynoamerykańskich?,"Dancing with the Stars : W programie rywalizują pary taneczne, złożone ze znanej osobistości oraz profesjonalnego tancerza, które co tydzień prezentują układ choreograficzny do kolejnych tańców z grupy tańców towarzyskich, tj. tańców standardowych (walc angielski, tango, walc wiedeński, fokstrot, quickstep) oraz latynoamerykańskich (samba, cha-cha, rumba, pasodoble, jive).",['do standardowych'],valid Jakim językiem posługiwali się starożytni Rzymianie?,"Literatura łacińska : Łacina nie tylko była językiem starożytnych Rzymian, ale także lingua franca Europy w czasach średniowiecza.","['łaciną', 'łacińskim']",valid "Jak nazywa bogini egipska, żona Ozyrysa, matka Horusa?","Set (bóg) : Jego młodszy brat Set knuje podstęp, zabija i ćwiartuje Ozyrysa. Izyda zbiera porozrzucane kawałki ciała męża, Tot lub Anubis namaszcza je i tworzy archetypiczną mumię. Izyda ożywia małżonka, który odtąd króluje w królestwie zmarłych.",['Izyda'],valid W której powieści poetyckiej Byrona występują Leila i Hasan?,"Giaur (powieść poetycka) : Giaur – młody Wenecjanin – zakochuje się z wzajemnością w Gruzince Leili. Leila była niewolnicą, przymuszoną do małżeństwa z Hassanem.","['Giaur', 'w „Giaurze”']",valid Które zwierzęta były młode w tytule filmu Jarosława Żamojdy?,"Młode wilki 1/2 : Młode wilki 1/2 – polski, sensacyjny film fabularny w reżyserii Jarosława Żamojdy z 1997 roku. Prequel filmu Młode wilki z 1995, tego samego reżysera.",['wilki'],valid Jak nazywa się wyrażenie właściwe tylko dla danego języka i nie dające się dosłownie przetłumaczyć na inny język?,"Idiom : O idiomach najczęściej wspomina się w kontekście nauki języków obcych (ponieważ stanowią one liczną grupę wyjątków od poznawanych przez uczącego się reguł), stąd też bardzo często stosuje się inną definicję: „wyrażenie właściwe tylko danemu językowi, niedające się dosłownie przetłumaczyć na inny język”.",['idiom'],valid "Jak nazywa się wyspa, która była miejscem zesłania Napoleona I Bonapartego po jego pierwszej abdykacji w 1814 roku?","Elba : 3 maja 1814 na Elbę zesłany został Napoleon Bonaparte, który przebywał na wyspie do lutego 1815 wraz z resztkami swoich oddziałów – 600 żołnierzami Gwardii Cesarskiej (w jej skład wchodziły batalion grenadierów i szwadron polskich lansjerów).",['Elba'],valid Ignacy Jan Paderewski w 1919 r. pełnił w polskim rządzie funkcję ministra którego resortu?,"Ministrowie spraw zagranicznych Polski : Ministrowie spraw zagranicznych Polski; Ministrowie w II Rzeczypospolitej Polskiej, 3. Ignacy Jan Paderewski, 16 stycznia 1919 - 9 grudnia 1919.","['Ministerstwa Spraw Zagranicznych', 'MSZ']",valid W którym miesiącu odbywa się tradycyjny jarmark dominikański?,"Gdański Jarmark św. Dominika : Jarmark św. Dominika – cykliczna impreza handlowo-kulturalna, która co roku w sierpniu odbywa się w Gdańsku na Głównym Mieście.",['w sierpniu'],valid Który kontynent zamieszkuje niedźwiedź baribal?,"Niedźwiedź czarny : Niedźwiedź czarny[3], baribal[4], niedźwiedź amerykański (Ursus americanus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny niedźwiedziowatych (Ursidae). Najbardziej rozpowszechniony na terenach górzystych i leśnych w Ameryce Północnej (od północnej Kanady do Florydy i Meksyku).","['Amerykę Północną', 'Amerykę Płn.']",valid Jakiego koloru noszą hełmy żołnierze wchodzący w skład międzynarodowych sił pokojowych?,"Siły pokojowe ONZ : Siły pokojowe ONZ (popularnie zwane niebieskie / błękitne berety, niebieskie / błękitne hełmy) – część sił zbrojnych państw oddanych do dyspozycji ONZ w celu przeprowadzenia konkretnych operacji pokojowych.",['niebieskiego'],valid Jak nazywamy komórkę powstałą po połączeniu się gamety męskiej i żeńskiej?,"Komórka generatywna : Komórka generatywna – komórka występująca w gametoficie męskim, w ziarnkach pyłku roślin nasiennych. Po zapyleniu komórka wegetatywna tworzy łagiewkę pyłkową, zaś komórka generatywna dzieli się na dwie komórki plemnikowe, które dzięki łagiewce przedostają się do środka nucellus i zlewają się z komórką jajową, tworząc zygotę.",['zygota'],valid Kto w książce Lewisa Carrolla odnalazł po drugiej stronie lustra tajemniczy świat?,Alicja po drugiej stronie lustra (film 1987) : Alicja po drugiej stronie lustra (ang. Alice Through the Looking Glass) – film animowany z 1987 roku wyprodukowany przez Burbank Films Australia w reżyserii Andrei Bresciani i Richarda Slapczynskiego[1] będący ekranizacją utworu Lewisa Carrolla o tym samym tytule.,"['Alicja', 'Alicja z Krainy Czarów']",valid Skrót CEPiK oznacza centralną ewidencję pojazdów i kogo?,Cepik : CEPiK – Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców,['kierowców'],valid Z którego państwa pochodzi pisarz Umberto Eco?,"Eco : Umberto Eco – włoski pisarz, felietonista, profesor semiotyki, autor powieści Imię róży",['z Włoch'],valid Jakim znakiem interpunkcyjnym określamy w matematyce pojęcia silnia?,"Silnia : Silnia liczby naturalnej n – iloczyn wszystkich liczb naturalnych dodatnich nie większych niż {\displaystyle n}n[1]. Oznaczenie {\displaystyle n!}n! dla silni wprowadził w 1808 roku Christian Kramp. Zapis {\displaystyle n!,}{\displaystyle n!,} {\displaystyle 2!}{\displaystyle 2!} itd. odczytujemy „n silnia”, „dwa silnia” itd.","['wykrzyknikiem', '!']",valid Z jakiego kontynentu pochodzi ziemniak?,Mątwik ziemniaczany : Naturalnym obszarem występowania tego gatunku są Andy (Ameryka Południowa). Stamtąd został zawleczony wraz z ziemniakami do Europy i innych rejonów świata[1].,"['z Ameryki Południowej', 'z Ameryki Płd.']",valid W którym państwie rozgrywa się akcja opery Giuseppe Verdiego „Aida”?,"Celeste Aida : Celeste Aida (z wł. Niebiańska Aido) – tenorowa aria Radamesa z I aktu opery Aida skomponowanej przez Giuseppe Verdiego, do której libretto napisał Antonio Ghislanzoni. Radames – młody wojownik marzy nie tylko o tym, by okryć się wojenną sławą jako nowy wódz egipskich oddziałów. Mimo iż zakochana jest w nim Amneris – córka faraona, on pragnie miłości jej etiopskiej niewolnicy – Aidy, toteż jego myśli nieustannie błądzą wokół niej.","['w Egipcie', 'Egipt']",valid Czy jemioła to drzewo?,"Sosna : Jemioła pospolita rozpierzchła (Viscum album ssp. austriacum) – półpasożyt pędowy sosny, pobiera z drzewa wodę i sole mineralne, nie zagraża jego życiu, przeważnie występuje kilka, rzadko kilkanaście kęp na jednym drzewie.",['nie'],valid "Antoni Patek, pionier produkcji dokładnych zegarków w Szwajcarii, był uczestnikiem którego powstania?",Antoni Patek : Gdy w 1830 r. wybuchło powstanie listopadowe Antoni Patek wziął w nim czynny udział.,['listopadowego'],valid Czy „parzydło leśne” to fantazyjna nazwa pokrzywy?,"Parzydło leśne : Parzydło leśne (Aruncus dioicus) – gatunek rośliny należący do rodziny różowatych. Według starszych ujęć taksonomicznych stosowano nazwę Aruncus sylvestris Kostel[4]. Występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Polsce objęta ochroną. Jest uprawiana jako roślina ozdobna.",['nie'],valid "Jak nazywa się specjalna, rowkowana misa, służąca do ucierania ciasta lub maku?","Makowiec (ciasto) : Tak przygotowany, starannie odsączony mak mieli się dwukrotnie lub trzykrotnie w maszynce do mięsa przez sitko o najmniejszych okach lub uciera w makutrze",['makutra'],valid Czy Camelot zasiadał przy królewskim okrągłym stole?,"Król Artur : Zbudował najpotężniejszy zamek Camelot, nie jak dotąd sądzono w Kornwalii, lecz na Półwyspie Lleyn, skąd w mgliste wieczory widział Avalon, obecnie wyspę Bardsey.",['nie'],valid Kto w XVII w. namalował obraz „Straż Nocna”?,Zuiderkerk : Według lokalnej legendy Rembrandt namalował w kościele swój obraz Straż nocna ponieważ jego pracownia była zbyt mała.,"['Rembrandt van Rijn', 'Rembrandt Harmenszoon van Rijn']",valid "Jak nazywa się obszerna spódnica w formie dzwonu, upięta na obręczach?","Krynolina : Krynolina (od wł. crino - końskie włosie, lino - len) — sztywna spódnica, suknia, halka w kształcie dzwonu modna w XIX wieku.",['krynolina'],valid Kto kierował zespołem malarzy tworzących Panoramę Racławicką?,"Panorama Racławicka : Panorama Racławicka – muzeum sztuki we Wrocławiu, oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu, założone w 1893 we Lwowie[2], od 1980 we Wrocławiu; eksponuje cykloramiczny obraz Bitwa pod Racławicami namalowany w latach 1893–1894 przez zespół malarzy pod kierunkiem Jana Styki i Wojciecha Kossaka.","['Jan Styka i Wojciech Kossak', 'Wojciech Kossak i Jan Styka']",valid W którym wieku kobiety w Arabii Saudyjskiej zyskały czynne i bierne prawo wyborcze?,Arabia Saudyjska : 13 grudnia 2015 roku odbyły się wybory samorządowe. Po raz pierwszy w historii Arabii Saudyjskiej dopuszczono kobiety do wyborów[9].,"['w XXI', '21']",valid Którym środkiem lokomocji ścigali się uczestnicy Wyścigu Pokoju?,"Wyścig Pokoju 1948 : Piąty etap to 244 km maraton, najdłuższy etap 1. edycji Wyścigu Pokoju. Ataki ponownie rozpoczynają Jugosłowianie Milan Poredski i Horvatić, którzy osiągają nawet siedmiominutową przewagę. Do tego pech dopada polskiego lidera wyścigu Józefa Kapiaka, który ma defekt roweru.",['rowerem'],valid Jak inaczej nazywane było Królestwo Polskie powstałe po Kongresie Wiedeńskim?,Warszawa : Podczas kongresu wiedeńskiego w 1815 obrano Warszawę jako stolicę Królestwa Kongresowego zależnego od cesarza rosyjskiego.,['Królestwo Kongresowe'],valid "Jak nazywa się rzeka we Francji, prawy dopływ Sekwany, nad którą podczas I wojny światowej miały miejsce dwie duże bitwy?","Marna : Marna (fr. Marne) – rzeka we Francji, prawy dopływ Sekwany.",['Marna'],valid Na uniwersytecie w którym mieście działał wybitny polski matematyk Stefan Banach?,"Lwowska szkoła matematyczna : Lwowska szkoła matematyczna – polska matematyczna szkoła naukowa zaliczana do tzw. polskiej szkoły matematycznej działająca w dwudziestoleciu międzywojennym we Lwowie, skupiona wokół Stefana Banacha i Hugona Steinhausa[1]; specjalizowała się w analizie funkcjonalnej, wydawała „Studia Mathematica”.","['we Lwowie', 'Lwów']",valid "Którego z imperiów starożytności władcami byli Cyrus, Dariusz i Kserkses?","Achemenidzi : Achemenidzi (staropers. 𐎧𐏁𐏂, pers. هخامنشیان) – dynastia panująca w Persji w latach 550–330 p.n.e.Nazwa dynastii wiąże się z imieniem legendarnego Achemenesa. Szczyt potęgi dynastii przypada na czasy Dariusza I Wielkiego i jego syna Kserksesa I.",['Persji'],valid Jak nazywa się urządzenie do zapisu i odtwarzania kaset VHS?,Magnetowid : Magnetowidy do użytku amatorskiego („domowe”) oferują niezbyt wysoką jakość zapisu obrazu. Zapis na kasecie VHS w standardzie PAL zamyka się w paśmie 3 MHz,['magnetowid'],valid W którym roku umarł Henryk Sienkiewicz?,Pomnik Henryka Sienkiewicza w Warszawie : Wkrótce po śmierci Henryka Sienkiewicza w roku 1916 zamierzano uczcić jego pamięć pomnikiem w Warszawie.,['w 1916'],valid Jak nazywał się ostatni prezydent Polski na emigracji?,Lista ofiar katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku : Ryszard Kaczorowski – ostatni prezydent RP na uchodźstwie,['Ryszard Kaczorowski'],valid Jak nazywał się autor „Opowieści o pilocie Pirxie”?,"1968 w literaturze : Język polski Ryszard Kapuściński – Kirgiz schodzi z konia Stanisław Lem Głos Pana Opowieści o pilocie Pirxie","['Stanisław Lem', 'Lem']",valid Jak nazywa się najbardziej oddalona od Słońca planeta Układu Słonecznego?,"Neptun : Neptun – gazowy olbrzym, ósma, najdalsza od Słońca planeta w Układzie Słonecznym, czwarta pod względem średnicy i trzecia pod względem masy.",['Neptun'],valid Żoną którego reżysera była Giulietta Masina?,"Giulietta Masina : Giulietta Masina, właśc. Giulia Anna Masina (ur. 22 lutego 1921 w San Giorgio di Piano, zm. 23 marca 1994 w Rzymie), włoska aktorka teatralna i filmowa, żona Federico Felliniego.","['Federico Felliniego', 'Fellini']",valid "Jak nazywa się włoska magistrala samochodowa o międzynarodowym znaczeniu turystycznym, łącząca Mediolan, Rzym i Neapol?","Autostrada A1 (Włochy) : Autostrada A1, Autostrada Słońca (wł. A1 Autostrada del Sole) – najpopularniejsza i najbardziej obciążona magistrala samochodowa we Włoszech. Łączy Mediolan z Neapolem przez Bolonię, Florencję i Rzym.","['Autostrada Słońca', 'Autostrada del Sole']",valid Z którego państwa wywodzi się taniec bolero?,"Bolero (muzyka) : Boléro – hiszpański taniec ludowy, oraz pochodząca od niego muzyczna forma taneczna.",['z Hiszpanii'],valid Jakiej narodowości był wybitny kompozytor Hektor Berlioz?,"Hektor (imię) : Hector Berlioz, kompozytor francuski","['francuskiej', 'był Francuzem']",valid Jak nazywa się oskarżyciel publiczny w procesie karnym?,"Oskarżyciel publiczny : W Polsce oskarżycielem publicznym przed wszystkimi sądami jest prokurator (nie prokuratura), a przed sądami wojskowymi – prokurator wojskowy.",['prokurator'],valid Czy liczba -5 jest liczbą naturalną?,"Liczby naturalne : W matematyce określenie „liczby naturalne” oznacza na ogół liczby całkowite dodatnie. Począwszy od wprowadzenia w teorii mnogości modelu von Neumanna liczb naturalnych niektórzy autorzy dołączają do zbioru liczb naturalnych liczbę zero, której odpowiednikiem w tym modelu był zbiór pusty {\displaystyle \emptyset }\emptyset [2].",['nie'],valid Za której prezydentury Józef Piłsudski dokonał zamachu stanu?,"Stanisław Wojciechowski : Po utworzeniu nowego gabinetu, 12 maja 1926, Wojciechowski wyjechał do Spały, gdzie znajdowała się prezydencka rezydencja[33]. Gdy oddziały zwolenników Piłsudskiego zaczęły zbrojną demonstrację poparcia dla marszałka, która wkrótce przerodziła się w zamach stanu,",['Stanisława Wojciechowskiego'],valid Turniura jest elementem stroju męskiego czy kobiecego?,"Turniura : Turniura, tiurniura, cul de Paris (fr. tournure) – stosowany głównie w drugiej połowie XIX wieku element sukni, podkreślający tył bioder i nadający kobiecej sylwetce kształt litery S.",['kobiecego'],valid Na której wyspie Morza Śródziemnego leży miasto Syrakuzy?,"Targia (stacja kolejowa) : Targia (wł. Stazione di Targia) – stacja kolejowa w Syrakuzach, w prowincji Syrakuzy, w regionie Sycylia, we Włoszech.",['na Sycylii'],valid "Czy temperatura topnienia rtęci jest wyższa, czy niższa od zera stopni Celsjusza?","Termometr : Podział termometrów ze względu na zasadę działania termometr cieczowy – wykorzystuje zjawisko rozszerzalności cieplnej cieczy (przeważnie rtęci albo alkoholu): termometr rtęciowy – dla temperatur od −38 °C (temp. topnienia rtęci) do +356 °C (temp. wrzenia rtęci),","['niższa od zera stopni Celsjusza', 'niższa']",valid Diament jest alotropową odmianą którego pierwiastka?,"Węgiel (pierwiastek) : Znanych jest kilka odmian alotropowych węgla, z czego najbardziej znane to grafit oraz diament.",['węgila'],valid Gdzie zginął John Fitzgerald Kennedy?,Dallas : 22 listopada 1963 roku w Dallas zginął w zamachu prezydent Stanów Zjednoczonych John F. Kennedy.,['w Dallas'],valid Którego programu telewizyjnego autorami byli Jerzy Wasowski i Jeremi Przybora?,"Kabaret Jeszcze Starszych Panów : Kabaret Jeszcze Starszych Panów – nazwa nadana przez autorów - Jeremiego Przyborę i Jerzego Wasowskiego - ponownie zrealizowanym kilku pierwszym odcinkom Kabaretu Starszych Panów, które nie zostały zarejestrowane w czasie pierwszej emisji (lata 1958-1960).",['„Kabaret Starszych panów”'],valid Czy ZSRR brał udział w wojnie koreańskiej?,"Wojna koreańska : Strony konfliktu Korea Północna Chiny ZSRR Korea Południowa Siły ONZ: Stany Zjednoczone Wielka Brytania Kanada Australia Filipiny Turcja Holandia Francja Grecja Nowa Zelandia Tajlandia Etiopia Kolumbia Belgia Związek Południowej Afryki Luksemburg",['tak'],valid W którym województwie leży Jelenia Góra?,Województwo dolnośląskie : Województwo dolnośląskie składa się z 4 podregionów statystycznych (GUS)[15] – zgodnych ze standardem NUTS Unii Europejskiej: podregion jeleniogórski (kod 3.5.02.01) obejmuje 1 miasto na prawach powiatu i 8 powiatów: Jelenia Góra,['w dolnośląskim'],valid Z czego wytwarza się sake?,"Sake : W Europie i większości krajów poza Japonią słowo sake oznacza trunek niskoprocentowy (13–17%), wytwarzany poprzez fermentację ryżu skażonego wcześniej grzybem Aspergillus oryzae[5][a].",['z ryżu'],valid W którym roku Churchill i Roosevelt podpisali tzw. Kartę Atlantycką?,"Winston Churchill : 14 sierpnia 1941 obaj politycy podpisali na pokładzie pancernika HMS „Prince of Wales” Kartę Atlantycką, która była pierwszym krokiem na drodze do utworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych.",['w 1941'],valid Kalevala to epos narodowy którego państwa?,"Finlandia : Fiński epos narodowy: Kalevala",['Finlandii'],valid Przez ile tygodni broniło się Westerplatte we wrześniu 1939 r.?,"Obrona Westerplatte : Według planów Westerplatte miało bronić się przez dwanaście godzin, a w rzeczywistości broniło się aż 7 dni[6].","['jeden', '1']",valid Którą znaną powieścią debiutował William Golding?,"Władca much : Władca much, wydany w 1954 roku, był pierwszą powieścią Goldinga i wszedł na stałe do kanonu najważniejszych powieści XX wieku, a w 2005 roku książka znalazła się na liście stu najlepszych anglojęzycznych powieści powstałych od 1923 roku, ogłoszonej przez tygodnik Time[1].",['„Władca much”'],valid Genewa jest stolicą kantonu francuskojęzycznego czy niemieckojęzycznego?,"Genewa : Położona jest w południowo-zachodniej części kraju, nad Jeziorem Genewskim i rzeką Rodan. Miasto jest stolicą francuskojęzycznego kantonu Genewa.",['francuskojęzycznego'],valid Co znaczy łacińskie „homo faber”?,"Homo faber : Homo faber (dosłowne tłumaczenie z łac. „człowiek zręczny, majster”) – pojęcie z antropologii oznaczające człowieka wytwórcę, twórcę, człowieka pracy.",['człowiek twórca'],valid Czy Finlandia i Szwecja są członkami Unii Europejskiej?,"Unia Europejska : Trzecie rozszerzenie (już do Unii Europejskiej) nastąpiło w 1995, kiedy przyjęto Austrię, Szwecję i Finlandię.",['tak'],valid Jak brzmi potoczna nazwa Fiata 126p?,"Polski Fiat 125p : Mimo oficjalnej nazwy, 125p znany był potocznie jako ""duży Fiat"", w odróżnieniu od Polskiego Fiata 126p, znanego jako ""mały Fiat"" lub ""maluch""[12].","['maluch', 'mały fiat']",valid Który program informacyjny nadawany był w PRL o 19:30?,"Dziennik Telewizyjny (program informacyjny) : Pierwsze wydanie Dziennika Telewizyjnego zostało wyemitowane 1 stycznia 1958, program zastąpił istniejące od 30 kwietnia 1956 Wiadomości Dnia[1][2]. Pierwsze wydanie serwisu poprowadził Jerzy Tepli. Pierwsze Dzienniki Telewizyjne nadawane były tylko raz na dobę, o godz. 20.00, od 1965 – o godz. 19.30. W latach 1965–1976 w soboty nie było wydania wieczornego Dziennika Telewizyjnego, lecz Monitor, który prowadzili – na zmianę – Karol Małcużyński i Edmund Męclewski.","['Dziennik Telewizyjny', 'Dziennik']",valid Pomnik którego wielkiego Polaka stoi w Waszyngtonie na placu Lafayette'a?,"Pomnik Tadeusza Kościuszki w Waszyngtonie : Pomnik Tadeusza Kościuszki w Waszyngtonie − pomnik w Waszyngtonie (Near Northeast), w Lafayette Square, wzniesiony w 1910 roku według projektu Antoniego Popiela; upamiętnia Tadeusza Kościuszkę.","['Tadeusza Kościuszki', 'Kościuszki']",valid "Jak nazywał się jeden z twórców telewizji, angielski wynalazca (1888–1946) m.in. noktowizora (w 1926 roku)?","John Logie Baird : John Logie Baird (ur. 13 sierpnia 1888 w Helensburgh w hrabstwie Argyll, zm. 14 czerwca 1946 w Bexhill-on-Sea w hrabstwie Sussex) – szkocki inżynier, wynalazca pierwszego działającego systemu telewizyjnego. Pionier techniki telewizyjnej.","['John Logie Baird', 'Baird']",valid Która narodowość stanowi większość mieszkańców Kosowa?,"Kocioł bałkański : W 1998 zarzewiem kolejnego konfliktu stało się Kosowo, autonomiczna część Nowej Jugosławii. Stanowiący większość mieszkańców Albańczycy domagali się niepodległości, co wobec ograniczania autonomii prowincji oraz serbskich czystek etnicznych doprowadziło do wojny partyzanckiej.",['Albańczycy'],valid Na jakim uczynku złapiemy złodzieja podczas kradzieży?,"Sądny dzień (film) : W czasie włamania do domu biznesmena Maxa Fairbanksa zostaje złapany na gorącym uczynku, po czym Max zabiera mu sygnet, twierdząc że był on jego własnością.",['na gorącym'],valid Kto prowadził telewizyjny program „Ojczyzna – polszczyzna”?,"TVP3 Wrocław : Ojczyzna-polszczyzna (1987-2007) - program prof. Jana Miodka dotyczący m.in. błędów językowych, produkowany dla TVP2, ale emitowany także na regionalnej antenie,",['Jan Miodek'],valid Czy sześcian jest graniastosłupem?,"Sześcian (geometria) : Sześcian jest szczególnym przypadkiem:graniastosłupa prawidłowego,",['tak'],valid "Jaką nazwę nosił brytyjski duet, w którego skład wchodzili David Stewart i Annie Lennox?","Touch (album Eurythmics) : Eurythmics Annie Lennox – śpiew, flet, perkusja, keyboard Dave Stewart – śpiew, cymbały, gitara basowa, gitara, keyboard, ksylofon",['„Eurythmics”'],valid Czy polski tenor Jan Kiepura grał w filmach?,"Dla ciebie śpiewam (film niemieckojęzyczny 1934) : W rolach głównych wystąpili Jan Kiepura, Paul Kemp oraz Mártha Eggerth.",['tak'],valid Po której wojnie światowej powstała Estonia?,Historia Estonii : Historia Estonii jako niepodległego państwa obejmuje lata 1918-1940 oraz okres po roku 1991.,"['po I wojnie światowej', 'po I wojnie', 'po pierwszej']",valid Kto za pogrzebanie Polinika skazał na śmierć Antygonę?,"Kreon (syn Menojkeusa) : Dwukrotnie obejmował tron w Tebach: raz po zamordowanym szwagrze, Lajosie, drugi raz po wyprawie siedmiu przeciw Tebom, podczas której zginęli w bratobójczym pojedynku: Eteokles, pochowany przez Kreona oraz Polinejkes, uznany za zdrajcę ojczyzny, wbrew zakazowi Kreona pochowany przez Antygonę. Skazana za to na śmierć przez Kreona Antygona miała zostać zamknięta żywcem w grocie skalnej poprzez przykrycie jaskini kamienną płytą.",['Kreon'],valid "Czy bitwa, w której zwyciężył Pyrrus, odbyła się przed naszą erą, czy w naszej erze?","Bitwa pod Ausculum : Bitwa pod Ausculum – starcie zbrojne, które miało miejsce w roku 279 p.n.e. podczas wojny Pyrrusa z Rzymem.",['przed naszą erą'],valid Który Prezes Narodowego Banku Polskiego uczestniczył w denominacji złotego w 1995 roku?,"Narodowy Bank Polski : Lista Prezesów NBP: Adam Glapiński - od 21 czerwca 2016 r. Marek Belka - od 11 czerwca 2010 r. – 11 czerwca 2016 r.; 12 czerwca 2010 – 20 czerwca 2016 r. pełnił obowiązki prezesa Piotr Wiesiołek (pełnił obowiązki prezesa)- 10 kwietnia 2010 r. – 11 czerwca 2010 r. Sławomir Skrzypek - 10 stycznia 2007 r. – †10 kwietnia 2010 r. Leszek Balcerowicz - 10 stycznia 2001 r. – 10 stycznia 2007 r. Hanna Gronkiewicz-Waltz - 5 marca 1992 r. – 19 lutego 1998 r.; 19 lutego 1998 r. – 31 grudnia 2000 r.",['Hanna Gronkiewicz-Waltz'],valid "W którym państwie stoi Stonehenge, megalityczna budowla kamienna wzniesiona w okresie neolitu?","Wiltshire : Wiltshire Hrabstwo ceremonialne Ilustracja Stonehenge, położone w południowej części hrabstwa Herb Flaga Herb Flaga Państwo Wielka Brytania Kraj Anglia","['w Wielkiej Brytanii', 'w Anglii']",valid W którym wieku Konrad Mazowiecki sprowadził na ziemie polskie rycerzy krzyżackich?,Kazimierz I kujawski : Polityka księcia spotkała się z oporem sprowadzonych w 1226 przez Konrada mazowieckiego Krzyżaków.,"['w XIII', '13']",valid Jak nazywał się żyjący w latach 1907–66 twórca radzieckich statków kosmicznych „Wostok”?,"Wostok 4 : Biuro konstrukcyjne szefa radzieckiego programu kosmicznego, Korolowa, skupiło się jednak na wykorzystaniu kapsuł Wostok do celów militarnych, tj. programu satelitów wywiadowczych Zenit.","['Siergiej Korolow', 'Korolow']",valid Nad którym morzem leży Warna?,Warna : Warna (bułg. Варна) – miasto w Bułgarii. Stolica obwodu Warna i gminy Warna. Port nad Morzem Czarnym.,"['nad Morzem Czarnym', 'Czarnym']",valid "Jak nazywał się król Polski, który w latach 1592–99 był jednocześnie królem Szwecji?","Wojna polsko-szwedzka (1600–1611) : Gdy w listopadzie 1592 roku zmarł król Szwecji Jan III, koronę szwedzką odziedziczył jego syn i prawowity następca Zygmunt III Waza, od pięciu lat elekcyjny władca Rzeczypospolitej.",['Zygmunt III Waza'],valid Kto skomponował opery „Chowańszczyzna” i „Borys Godunow”?,"Moskwa (rzeka) : Wstęp do opery Chowańszczyzna, którą skomponował Modest Musorgski, nosi tytuł Świt nad rzeką Moskwą.",['Modest Musorgski'],valid "Jak nazywa się półszlachetny kamień, który jest fioletową odmianą kwarcu?","Prazjolit : Prazjolit (prasiolit) – naturalna zielona odmiana kwarcu wykorzystywana jako kamień szlachetny. Zielona barwa spowodowana jest obecnością centrów [AlSiO4/h+]0 i [FeSiO4/h+]0 w siatce krystalicznej kwarcu, podobnie jak fioletowa barwa ametystu.",['ametyst'],valid Chmiel to roślina jednoroczna czy bylina?,Chmiel zwyczajny : Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus) – gatunek byliny z rodziny konopiowatych (Cannabaceae).,['bylina'],valid W którym mieście można zwiedzić Muzeum Witrażu?,Żywe muzeum : Muzeum Witrażu w Krakowie,['w Krakowie'],valid Kto był założycielem Uniwersytetu Wileńskiego?,"Wilno : Król Stefan Batory założył Akademię prowadzoną przez jezuitów, co stało się zalążkiem Uniwersytetu Wileńskiego.","['Stefan Batory', 'Batory']",valid "Chryzografia to sztuka malowania atramentem, czernidłem czy płynnym złotem?","Pergamin : Sztuka pisania srebrem i złotem nosi nazwę chryzografii, a do Europy przyszła z Bizancjum.",['płynnym złotem'],valid Który z Polaków w latach 1839-43 dokonał badań Australii Południowej i Tasmanii?,"Odkrycia i badania Australii i Oceanii : 1839-44 – Paweł Edmund Strzelecki jako pierwszy badał Alpy Australijskie i ustalił najwyższy szczyt kontynentu (Góra Kościuszki). Strzelecki jest też odkrywcą zasobów złota w Australii. Jego imieniem została nazwana także Pustynia Strzeleckiego, leżąca na zachód od jeziora Eyre.","['Paweł Edmund Strzelecki', 'Strzelecki']",valid Który artysta był twórca teorii czystej formy?,"Teoria czystej formy : Czysta forma – koncepcja artystyczna stworzona przez Stanisława Ignacego Witkiewicza, wiążąca się z jego przekonaniami filozoficznymi.","['Witkacy', 'Stanisław Ignacy Witkiewicz', 'Witkiewicz']",valid "W którym wieku szerzyła się wielka epidemia dżumy, która zabiła 1/3 Europejczyków?","Czarna śmierć : Czarna śmierć – termin określający jedną z największych epidemii w dziejach ludzkości, panującą w XIV-wiecznej Europie. Obecnie za jej przyczynę uważa się pałeczkę dżumy (Yersinia pestis), powodującą dżumę, na co wskazuje analiza DNA ofiar zarazy. Epidemia czarnej śmierci wybuchła w Azji Środkowej, być może w Chinach[1], skąd przez jedwabny szlak w 1346 dostała się na Krym, a stamtąd rozprzestrzeniła się na basen Morza Śródziemnego i całą Europę, roznoszona prawdopodobnie przez pchły pasożytujące na szczurach śniadych zamieszkujących ówczesne statki handlowe. Szacuje się, że zaraza spowodowała śmierć 30–60% ludności ówczesnej Europy[2].","['w XIV', '14']",valid Jak nazywamy proces nasycania cieczy gazem?,"Syfon (butla) : Ze względu na to, że w autosyfonie zachodzi proces saturacji (nasycania wody gazem), można go uważać za miniaturowy saturator.",['saturacja'],valid "Czy Lombardia to region Francji, czy Włoch?","Stradella (Lombardia) : Stradella – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Lombardia, w prowincji Pawia.",['Włoch'],valid W którym mieście urodził się XIX-wieczny filozof Arthur Schopenhauer?,"Arthur Schopenhauer : Arthur Schopenhauer (ur. 22 lutego 1788 w Gdańsku, zm. 21 września 1860 we Frankfurcie nad Menem) – filozof niemiecki, przedstawiciel pesymizmu w filozofii.",['w Gdańsku'],valid W którym województwie leży Kołobrzeg?,"Port morski Kołobrzeg : Port morski Kołobrzeg – port morski nad Morzem Bałtyckim, u ujścia rzeki Parsęty, w woj. zachodniopomorskim, w Kołobrzegu.",['w zachodniopomorskim'],valid Jak nazywają się na mapie pogody punkty o jednakowych wartościach temperatury?,"Izoterma (meteorologia) : Izoterma – linia na mapie pogody, łącząca punkty na Ziemi mające tę samą temperaturę w danym czasie lub tę samą średnią temperaturę w danym czasie.",['izotermy'],valid Czy w wojnie koreańskiej w latach 1950–53 uczestniczyły wojska ONZ?,Kim Ir Sen : W odpowiedzi na atak Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła 27 czerwca 1950 wysłanie do Korei sił międzynarodowych.,['tak'],valid "Może być procentowa, życiowa, zysku lub służyć do chodzenia?",Stopa : stopa zysku – stosunek wysokości zysku do obrotu,['stopa'],valid Jaka była najmniejsza jednostka podziału administracyjnego w latach 1954–72?,Gromada (podział administracyjny) : Gromada – w latach 1954–1972 najniższa (obok osiedli i miast) jednostka podziału administracyjnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[1].,['gromada'],valid Który grecki matematyki ok. 600 r. p.n.e. odkrył zjawisko przyciągania lekkich ciał przez potarty bursztyn?,"Elektrostatyka : Dwadzieścia sześć wieków temu grecki filozof i matematyk Tales z Miletu (620-540 p.n.e.) spostrzegł, że potarty suknem bursztyn przyciąga drobne, lekkie ciała jak np. drewniane wiórki.","['Tales z Miletu', 'Tales']",valid Przedstawicielem którego kierunku literackiego był Norwid?,"Romantyzm : Romantyzm w historii literatury polskiej rozpoczął się wraz z wydaniem tomu poetyckiego Ballady i romanse (1822) Adama Mickiewicza. Przypadał na lata 1822–1863[6], jego czołowymi przedstawicielami byli Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Cyprian Kamil Norwid, Zygmunt Krasiński, Józef Ignacy Kraszewski.",['romantyzmu'],valid W którym państwie w latach 1860–1946 panowała dynastia sabaudzka?,"Wiktor Emanuel II : Wiktor Emanuel II, wł. Vittorio Emanuele II di Savoia-Carignano, właśc. Vittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso di Savoia-Carignano (ur. 14 marca 1820 w Turynie, zm. 9 stycznia 1878 w Rzymie) – król Królestwa Sardynii w latach 1849–1861, a następnie pierwszy król powstałego w 1861 roku Królestwa Włoch, wywodzący się z dynastii sabaudzkiej.","['we Włoszech', 'Włochy']",valid Na jakim instrumencie grał Orfeusz?,"Orfeusz (obraz Gustave’a Moreau) : Obraz jest interpretacją mitu o Orfeuszu, synu Apollina i muzy Kalliope, poecie oraz muzyku grającym na podarowanej przez ojca lirze.",['na lirze'],valid "Jaki organ u ssaków jest miejscem, gdzie krzyżują się przewody słuchowe, drogi oddechowe i drogi pokarmowe?","Gardło : Gardło (łac. pharynx) – maczugowata cewa włóknisto-mięśniowa, rozciągająca się od podstawy czaszki do VI kręgu szyjnego. Długość gardła u dorosłego człowieka wynosi średnio 12–13 cm. Krzyżuje się tam droga pokarmowa z oddechową.",['gardło'],valid "Jak nazywamy zakład przemysłu drzewnego, w którym mechanicznie piłuje się kłody na tarcicę i dokonuje się jej przerobu?","Surowiec drzewny : Drewno użytkowe w przemyśle może być przetwarzane w różnoraki sposób: przerób mechaniczny (fizyczny) – przez zwykły podział w tartakach przy pomocy traków, lub innych mniej lub bardziej specjalistycznych pił.",['tartak'],valid Które państwo słynie z tulipanów i wiatraków?,Holandia : Ważną rolę w gospodarce Holandii odgrywają tulipany.,['Holandia'],valid "Jaką nazwę nosi obuwie z cienkiej skórki o mocno wydłużonym nosie, noszone w Europie w XII–XV wieku?","Ciżma : Ciżma, ciżemka (l.mn. ciżmy, ciżemki) – rodzaj butów o niezwykle wydłużonych noskach, bardzo popularnych w Europie w XV wieku, znane tam pod nazwą poulaines i cracoves.",['ciżma'],valid Jak nazywa się barwnik niezbędny do procesu fotosyntezy roślin?,Rośliny : Proces fotosyntezy prowadzą dzięki chloroplastom zawierającym chlorofil i pochodzącym z endosymbiozy sinic.,['chlorofil'],valid Której bogini były poświęcone trzymane na Kapitolu gęsi?,"Bitwa nad rzeką Alią : Nie zdobyli jedynie Kapitolu, gdyż według legendy, znużonych obrońców zaalarmowały gęsi kapitolińskie, ptaki poświęcone bogini Junonie.",['Junonie'],valid Znane utwory tego pisarza to „Lalka” i „Faraon” – o kogo chodzi?,"Stanisław Wokulski : Stanisław Wokulski – postać literacka, protagonista powieści Lalka Bolesława Prusa; postać Wokulskiego stała się w polskiej kulturze masowej symbolem przedsiębiorczości.",['o Bolesława Prusa'],valid Który działacz polityczny w latach 1929–30 założył i był redaktorem naczelnym „Gazeta Polskiej”?,"Adam Koc : Od 1929 do 1930 redaktor naczelny prosanacyjnych dzienników – najpierw Głosu Prawdy, a potem Gazety Polskiej.","['Adam Koc', 'Koc']",valid "Przeciwnikiem którego detektywa był geniusz zła, profesor Moriarty?","Sherlock Holmes : Holmes zginął w walce ze swym największym wrogiem, geniuszem świata przestępczego profesorem Moriartym, gdy razem spadli do alpejskiego wodospadu Reichenbach[1].",['Sherlocka Holmesa'],valid Jaki rodzaj muzyki spopularyzował Bob Marley?,"Rita Marley : Rita Marley, właśc. Alpharita Constantia Anderson (ur. 25 lipca 1946 w Santiago de Cuba) – piosenkarka, wdowa po muzyku reggae Bobie Marleyu, członkini trio The Soulettes (z koleżanką Marlene „Precious” Glifford oraz kuzynem Constantine „Dream” Walkerem), a następnie I-Threes (z Marcią Griffits oraz Jody Mowatt) wspierającego zespół The Wailers Boba Marleya.",['reggae'],valid Kto skonstruował szybowiec?,"Szybowiec : Pionierem szybownictwa był Otto Lilienthal[21] (1848-1896), który projektował różne modele maszyn latających bez napędu, przypominające dzisiejsze lotnie.",['Otto Lilienthal'],valid Co jest najwyższym szczytem Gorców?,"Lista najwyższych szczytów górskich w Polsce : Gorce Nazwa Wysokość (m n.p.m.) Turbacz 1310",['Turbacz'],valid W której dyscyplinie lekkoatletycznej sukcesy odnosił Tomasz Majewski?,"Tomasz Majewski : Dorobek medalowy Reprezentacja Polska Igrzyska olimpijskie złoto Pekin 2008 lekkoatletyka (pchnięcie kulą) złoto Londyn 2012 lekkoatletyka (pchnięcie kulą)",['w pchnięciu kulą'],valid Kto był sędzią w mitologicznym sporze o jabłko niezgody?,"Parys : Z polecenia Zeusa Parys rozstrzygnął spór między Herą, Afrodytą i Ateną powstały na weselu Tetydy o to, która z nich jest najpiękniejsza. W zamian za obietnicę pomocy w zdobyciu najpiękniejszej kobiety na ziemi, Parys przyznał złote jabłko Afrodycie.",['Parys'],valid Czy hokej na trawie jest dyscypliną Igrzysk Olimpijskich?,Hokej na trawie na letnich igrzyskach olimpijskich : Zawody w hokeju na trawie w ramach igrzysk olimpijskich rozgrywane są od Letnich Igrzysk Olimpijskich 1908 w Londynie.,['tak'],valid "Jak nazywał się bohater powieści Verne'a, który założył się, że objedzie świat w 80 dni?",Phileas Fogg : Fileas Fogg lub Filip Fogg (oryginalna pisownia Phileas Fogg) – postać literacka z powieści francuskiego pisarza Juliusza Verne’a pt. W osiemdziesiąt dni dookoła świata (1872).,"['Phileas Fogg', 'Filip Fogg', 'Fileas Fogg', 'Fogg']",valid Jak nazywa się pierwszy okres paleozoiku?,"Paleozoik : Paleozoik dzieli się na sześć okresów: kambr, ordowik, sylur, dewon, karbon i perm.",['kambr'],valid "Jak nazywa się język międzynarodowy, stworzony w 1887 roku przez Ludwika Zamenhofa?","Esperanto : Jego nazwa pochodzi od pseudonimu „Dr. Esperanto” (doktor mający nadzieję), pod którym Ludwik Zamenhof opublikował w 1887 podstawy języka w książce Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik kompletny[2].",['esperanto'],valid Doktor Judym to postać z której powieści Stefana Żeromskiego?,"Józef Para : Teatr Polski w Bielsku-Białej (1967–1973) Konstanty Simonow: Chłopiec z naszego miasta. John Priestley: Pan Inspektor przyszedł. Juliusz Słowacki: Fantazy. Stanisław Wyspiański: Bolesław Śmiały. Henryk Ibsen: Dom Lalki./ Nora/. Jerzy Putrament: Wrzesień. Tadeusz Rittner: Głupi Jakub. Artur Miller: Cena. Maksym Gorki: Mieszczanie. William Szekspir: Kupiec Wenecki. Z. Skowroński: Maturzyści. Stefan Żeromski: Dr. Judym. Spektakl na motywach powieści Ludzie Bezdomni – St. Żeromski.",['„Ludzie bezdomni”'],valid Czy funkcja cosinus jest odwrotnością funkcji sinus?,"Tożsamości trygonometryczne : Funkcje trygonometryczne można układać w pary według kofunkcji lub według odwrotności. Odwrotnością sinusa jest cosecans, cosinusa secans, tangensa cotangens (i oczywiście na odwrót):",['nie'],valid Myszka Mickey to on czy ona?,"Mickey, Donald, Goofy: Trzej muszkieterowie : Mickey, Donald, Goofy: Trzej muszkieterowie (ang. Mickey, Donald, Goofy: The Three Musketeers, 2004) – amerykański film animowany powstały na podstawie powieści Trzej muszkieterowie Aleksandra Dumasa, ojca.",['on'],valid Nad którym morzem leży Erytrea?,"Morze Czerwone : Państwa Arabia Saudyjska Dżibuti Egipt Erytrea","['nad Morzem Czerwonym', 'Czerwonym']",valid W którym wieku miały miejsce trzy rozbiory Polski?,"III rozbiór Polski : III rozbiór Polski (1795) – ostatni z trzech rozbiorów Polski, do których doszło pod koniec XVIII wieku.","['w XVIII', '18']",valid W którym mieście znajduje się słynne muzeum Ermitaż?,"Ermitaż : Ermitaż, Państwowe Muzeum Ermitażu (Эрмитаж, z fr. ermitage – „pustelnia”[1]) – rosyjskie muzeum państwowe w Sankt Petersburgu.",['w Sankt Petersburgu'],valid "Trzy podstawowe zasady budowy dramatu to jedność czasu, miejsca i czego jeszcze?","Burza (sztuka) : Burza jest jedną z ostatnich sztuk Szekspira, a zarazem jedyną, w której Szekspir zachował zasadę trzech jedności: czasu, miejsca i akcji[2].",['akcji'],valid Z którego miasta pochodził św. Tomasz – XIII-wieczny filozof i teolog?,"Summa theologiae : Summa theologiae (Suma teologii, często też Suma teologiczna) – jedno z głównych dzieł filozoficzno-teologicznych świętego Tomasza z Akwinu, a zarazem jedno z głównych dzieł średniowiecznej filozofii i teologii.",['z Akwinu'],valid W którym państwie w latach pięćdziesiątych XX w. rozwinął się w polityce wewnętrznej tzw. makkartyzm?,1950 : 23 września – Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił ustawę o działalności antyamerykańskiej (początek maccartyzmu).,"['w Stanach Zjednoczonych', 'w USA']",valid W którym województwie leży Reda?,Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Redzie : Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętej Katarzyny Aleksandryjskiej w Redzie – jedyny rejestrowany zabytek miasta Reda w województwie pomorskim.,['w pomorskim'],valid Którego polskiego powstania przywódcą był Romuald Traugutt?,"1864 : 10/11 kwietnia – nocą Rosjanie aresztowali Romualda Traugutta, ostatniego dyktatora powstania styczniowego.","['powstania styczniowego', 'styczniowego']",valid Jak nazywa się izraelska służba wywiadu zagranicznego utworzona w 1951 r.?,"Mike Harari : Wstąpił do służb specjalnych zaraz po ich utworzeniu, w 1948 roku do Szin Betu i w tym samym roku do Wydziału Politycznego MSZ (przyszły Mosad), który do 1951 roku zajmował się wywiadem zagranicznym.",['Mosad'],valid Dokończ przysłowie: „ręka rękę...”?,"Epicharm : Ręka rękę myje: daj coś od siebie, a powinieneś coś otrzymać.[7]",['myje'],valid Które miasto jest siedzibą WHO?,"Światowa Organizacja Zdrowia : Światowa Organizacja Zdrowia, WHO (ŚOZ; ang. World Health Organization) – organizacja wyspecjalizowana Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), odpowiedzialna za zdrowie publiczne; siedziba WHO znajduje się w Genewie.",['Genewa'],valid Jaki stopień wojskowy miał Michał Wołodyjowski w ostatniej części trylogii Sienkiewicza?,"Pan Wołodyjowski : Tytułowy „pan Wołodyjowski”, nazywany też „Małym Rycerzem”, to Jerzy Michał Wołodyjowski znany z poprzednich części powieści: 42-letni, oddany Polsce i swojej rodzinie, pułkownik i dowódca o najwyższym morale i nie splamionym zdradą sumieniu[2].",['pułkownika'],valid Do którego kraju wkroczyły w 1968 r. wojska Układu Warszawskiego?,"Praska Wiosna : Praska Wiosna (cz. Pražské jaro, słow. Pražská jar) – okres politycznej liberalizacji w Czechosłowacji w roku 1968, trwającej od 5 stycznia do momentu, gdy ZSRR i inni członkowie Układu Warszawskiego (Polska, Węgry, NRD i Bułgaria) dokonali inwazji w nocy z 20 na 21 sierpnia tego roku.",['do Czechosłowacji'],valid Jaki napis był na krzyżu Jezusa?,"Droga Krzyżowa : Tekst z tabliczki, przygotowanej dla Jezusa na polecenie Poncjusza Piłata po hebrajsku, łacinie i aramejsku, brzmiał „Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski” (łac. Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum)[6].","['Jezus Nazarejczyk Król Żydowski', 'Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum']",valid W ile koni był zaprzężony kabriolet?,"Cab (pojazd) : Cab (ang.) – lekki dwukołowy, jednokonny pojazd zaprzęgowy z kozłem stangreta wysoko z tyłu i pudłem dla dwóch pasażerów otwieranym od przodu. Rodzaj kabrioletu, znany jako Hansom cab od nazwiska pomysłodawcy Josepha Hansoma[1], stosowany od około 1836 w Wielkiej Brytanii jako dorożka (taksówka konna)[2][3].","['jeden', '1']",valid Z której partii wywodzi się Helmut Kohl?,"Pierwszy rząd Helmuta Kohla : Funkcja Imię i nazwisko Partia Bundeskanzler - Kanclerz Federalny Helmut Kohl CDU",['CDU'],valid "Jak nazywa się instrument Murzynów amerykańskich, chordofon szarpany z okrągłym pudłem rezonansowym krytym błoną z długą szyjką i 4–9 strunami?",Banjo : Banjo posiada okrągłe pudło rezonansowe przypominające tamburyn. Struny (4-9) rozpięte są wzdłuż gryfu z progami. W banjo 5-strunowym piąta struna – krótsza – traktowana jest jako struna burdonowa i strojona jest od połowy gryfu.,['banjo'],valid Afryka leży w większości na półkuli wschodniej czy zachodniej?,"Półkula wschodnia : Półkula wschodnia – część kuli ziemskiej, półkula położona między południkami 0° a 180°, na wschód od tego pierwszego. Obejmuje wszystkie punkty oznaczone długością geograficzną wschodnią, tj. E. Na tej półkuli położone są kontynenty: Afryka, Europa, Azja i Australia.","['na półkuli wschodniej', 'na wschodniej']",valid W którym mieście powstało Narodowe Centrum Kultury im. Georgesa Pompidou?,"Mariusz Hermanowicz : Zdjęcia Hermanowicza znajdują się w zbiorach Centre Georges Pompidou w Paryżu (seria ""Stary Aparat - Le Vieil Appareil""), Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi (bogata kolekcja 76 zdjęć), Fonds régional d'art contemporain Poitou-Charentes (Funduszu Sztuki Regionu Poitou - Charente we Francji) oraz Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie.",['w Paryżu'],valid Czy Irak graniczy z Kuwejtem?,"Kuwejt : Graniczy z Irakiem (242 km) i Arabią Saudyjską (222 km) – łączna długość granic lądowych wynosi 464 km, ponadto 499 km wybrzeża morskiego.",['tak'],valid Jak miała na imię córka Stefana Żeromskiego?,"Mieszkanie Stefana Żeromskiego na Zamku Królewskim w Warszawie : W porównaniu z dorobkiem literackim Żeromskiego oraz jego rangą społeczną te 120 m² wydawało się być powierzchnią dosyć małą, jednak pomieszczenie miało wiele walorów, które opisuje córka artysty Monika Żeromska w swoich Wspomnieniach.",['Monika'],valid Jak nazywał się twórca pierwszej nowoczesnej teorii ewolucji?,"Biologia ewolucyjna : W 1859 roku opublikowana została praca naukowa O powstawaniu gatunków Karola Darwina, w której autor sformułował teorię ewolucji, wspierając ją dużą liczbą poczynionych przez siebie obserwacji.","['Karol Darwin', 'Darwin']",valid "Jak zatytułowane są części „Lalki”, których narratorem jest Ignacy Rzecki?","Lalka (powieść) : Zarówno w pierwszy, jak i drugi tom powieści wplecione są rozdziały Pamiętnika starego subiekta. Są one pisane jako pamiętnik Ignacego Rzeckiego.",['„Pamiętnik starego subiekta”'],valid Jak miał na imię francuski malarz Gauguin?,"Postimpresjonizm : Postimpresjonizm (tzn. sztuka po impresjonizmie) – terminem tym określa się różne zjawiska w sztuce francuskiej na przełomie XIX i XX wieku, wywodzące się z impresjonizmuWybitni przedstawiciele tego nurtu to Vincent van Gogh, Paul Gauguin, Paul Cézanne i Henri Toulouse-Lautrec",['Paul'],valid Jaką nosi nazwę odbywający się corocznie w Warszawie międzynarodowy festiwal muzyki jazzowej?,Zbigniew Jaremko : Występował z nią na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Jazzowej Jazz Jamboree w Warszawie (1967) oraz Studenckim Festiwalu Jazzowym Jazz nad Odrą we Wrocławiu (1968).,['Jazz Jamboree'],valid Jak brzmi potoczna nazwa założonego w 1225 r. Zakonu św. Pawła Pierwszego Pustelnika?,"Samuel Pacholski : Samuel Pacholski (właściwie Paweł Pacholski; ur. 31 maja 1972 we Wrześni) – polski duchowny rzymskokatolicki, prezbiter, zakonnik Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika (paulinów), duszpasterz, pierwszy przeor i proboszcz parafii św. Józefa Oblubieńca w Świdnicy (2012–2018), od 2020 przeor klasztoru na Jasnej Górze[1].",['paulini'],valid Ile szylingów liczył funt szterling do 1971 roku?,"Funt szterling : Do 15 lutego 1971 funt dzielił się na 240 pensów (skrótowo zapisywanych „d” od słowa denar), bądź na 20 szylingów („l”, bądź „s” od solid).","['dwadzieścia', '20']",valid "Jak nazywała się grupa gadów, z której jedynie krokodyle żyją do dziś, a należały do niej ponadto wymarłe tekodonty, dinozaury i pterozaury; pojawiły się w permie?","Owodniowce : archozaury krokodyle dinozaury (ptaki)",['archozaury'],valid Jak ma na imię główny bohater dramatu Juliusza Słowackiego „Kordian”?,"Imię literackie : Czasami imiona te stają się na tyle popularne, że rodzice zaczynają nadawać je swoim dzieciom, np. imię Grażyna wymyślone przez Adama Mickiewicza dla tytułowej bohaterki jego poematu, czy Kordian imię tytułowego bohatera dramatu Juliusza Słowackiego.",['Kordian'],valid Która muza była matką Orfeusza?,"Orfeusz grający zwierzętom (obraz Michaela Willmanna) : Obraz przedstawia greckiego herosa Orfeusza, syna Apolla i muzy Kaliope, grającego nie na lirze, tylko na harfie i bardziej przypomina śpiewającego psalmy biblijnego Dawida.",['Kaliope'],valid Z której rośliny otrzymuje się opium?,Kawadarci : Uprawia się też mak na opium.,"['z maku', 'mak']",valid Jaki samochód produkowany w FSO wyjechał na polskie drogi w 1978 r.?,3 maja : 1978 – Uruchomiono seryjną produkcję samochodu osobowego FSO Polonez.,['polonez'],valid Żywicę do celów przemysłowych uzyskuje się z drzew iglastych czy liściastych?,"Żywica : Żywica – substancja wytwarzana w niektórych roślinach, najczęściej w drzewach, szczególnie iglastych.","['z drzew iglastych', 'z iglastych']",valid Ile lat to Chrystusowy wiek?,"Biblizmy : wiek chrystusowy, lata chrystusowe – wiek 33 lat","['trzydzieści trzy', '33']",valid "„Stars and stripes”, czyli gwiazdy i pasy – to nazwa flagi którego państwa?","Flaga Stanów Zjednoczonych : Flaga USA jest potocznie zwana Stars and Stripes (Gwiazdy i pasy) lub, mniej powszechnie, Old Glory (Dawna chwała).","['Stanów Zjednoczonych', 'USA']",valid "Czy w bitwie nad Żółtymi Wodami w 1848 zwyciężyli Polacy, czy Kozacy?",Bitwa nad Żółtymi Wodami : Wynik wygrana Kozaków,['Kozacy'],valid Jak się nazywa osobnik nie mający naturalnych barwników (pigmentów)?,"Albinizm : Albinizm, bielactwo – brak pigmentu w skórze, tworach skórnych, włosach i tęczówce oka (czerwone oczy lub, rzadziej, niebieskawe). Osobnik posiadający tę cechę nosi miano albinosa.",['albinos'],valid "Szybki wzrost koniunktury, ożywienie gospodarcze określamy mianem krachu czy boomu?","Boom : Boom (gospodarka) – nagły wzrost koniunktury, szybki, ale nietrwały rozkwit życia gospodarczego",['boomu'],valid Jak ma na imię najlepszy przyjaciel pszczółki Mai?,"Pszczółka Maja (serial animowany 1975) : Gustaw „Gucio” (jap. ウイリー) – truteń; kolega Mai, obżartuch i śpioch.",['Gucio'],valid Jak nazywa się dzielnica Nowego Jorku położona między zatoką Hudson a wyspą Long Island?,"Nowy Jork : Cieśnina East River oddziela Bronx i Manhattan od Long Island, z kolei cieśnina Harlem River dzieli Manhattan i Bronx.",['Bronx'],valid "Jak brzmi nazwisko włoskiego kompozytora barokowego, który skomponował m.in.. 4 koncerty skrzypcowe, poświęcone czterem porom roku?","Jesień : Antonio Vivaldi stworzył cykl concerti grossi „Cztery pory roku”, z których trzeci – Jesień – przedstawia muzycznie opadanie liści, zawieję i słotę późnojesienną.",['Vivaldi'],valid W okolicach której wyspy Grecy zwyciężyli Persów w słynnej bitwie morskiej w 480 roku p.n.e.?,Himera : Tu w bitwie w 480 p.n.e. wojska Terona z Akragas i Gelona z Syrakuz zwyciężyły Kartagińczyków (w tym samym czasie Grecy zwyciężyli Persów pod Salaminą).,['Salamina'],valid "Kto, strzelając z procy, zabił olbrzyma Goliata?",Dawid i Goliat : W ikonografii chrześcijańskiej zwycięstwo Dawida nad Goliatem symbolizowało zwycięstwo Chrystusa nad Szatanem.,['Dawid'],valid Którą część ciała okrywa kominiarka?,"Buff (nakrycie głowy) : Jest rodzajem rurki wykonanej z cienkiej tkaniny (mikrofibry), którą można nosić na głowie na wiele sposobów – jako czapkę, kominiarkę (balaclavę), golf, chustę-bandankę, maskę na twarz, opaskę na czoło.","['twarz', 'głowę']",valid Która partia w komisji śledczej w sprawie Afery Rywina była reprezentowana przez Renatę Beger?,"Renata Beger : Zasiadała w Komisji Etyki Poselskiej (jako zastępca przewodniczącego), Komisji Finansów Publicznych (do lipca 2002), Komisji Gospodarki, Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz w komisji śledczej w sprawie afery Rywina, z której została odwołana 3 grudnia 2003.",['Samoobrona'],valid Jakim herbem pieczętował się pan Zagłoba?,Onufry Zagłoba : (Jan) Onufry Zagłoba herbu Wczele – postać literacka stworzona przez Henryka Sienkiewicza w Trylogii.,['Wczele'],valid Jak nazywała się w starożytnym Rzymie świątynia poświęcona wszystkim bogom?,"Panteon (ujednoznacznienie) : panteon – ogół bóstw w religiach politeistycznych albo świątynia poświęcona wszystkim bogom, w czasach nowożytnych nazwę ze zmienionym znaczeniem używa się jako określenie miejsc pamięci, miejsc pochówku osób o wybitnych osiągnięciach, bohaterów wojskowych.",['Panteon'],valid Który cesarz rzymski przed samobójstwem powiedział: „Jakiż artysta ginie w mojej osobie”?,"Neron : Opuszczony nawet przez gwardię pretoriańską, zdradzony przez najbliższych współpracowników, Neron popełnił samobójstwo 9 czerwca 68 roku. Jego ostatnie słowa miały brzmieć: Qualis artifex pereo! (Jakiż artysta ginie [wraz ze mną])[13].",['Neron'],valid "Jak brzmiał polski kinowy tytuł filmu „Dirty Dancing”, który przyniósł rozpoznawalność Partickowi Swayze?",Dirty Dancing : Pierwotnie polski tytuł filmu brzmiał „Wirujący seks” i pod tym tytułem był wyświetlany w polskich kinach w 1989 roku.,['„Wirujący seks”'],valid Popularne pistacje to owoce czy nasiona?,"Pistacja : Owoce: kuliste lub jajowate pestkowce, z zewnątrz czerwone do purpurowych[9], czasem brązowiejące lub czerniejące[6]. Wewnątrz z pojedynczym nasionem zamkniętym w zdrewniałym endokarpie[9].",['nasiona'],valid W którym wieku zbudowano Kanał Sueski?,"Kanał Sueski : Uroczyste otwarcie kanału nastąpiło 17 listopada 1869, z udziałem wielu koronowanych głów i książąt, m.in. Franciszka Józefa i cesarzowej Eugenii.","['w XIX', '19']",valid "Jak nazywa się materiał, który jest alotropową odmianą węgla pierwiastkowego?",Planeta węglowa : Pomiędzy skorupą a płaszczem istnieje hipotetycznie jeszcze jedna warstwa złożona z diamentu (alotropowej odmiany węgla).,['diament'],valid Którą wielkość fizyczną mierzymy w metrach na sekundę do kwadratu?,Przyspieszenie : Jednostką przyspieszenia w układzie SI jest metr na sekundę do kwadratu.,['przyspieszenie'],valid Jaki kształt ma zwykle okienko na statku zwane bulajem?,"Bulaj : Bulaj (z ang. bull’s eye – oko byka) – rodzaj iluminatora na jachcie, statku lub innej jednostce pływającej. To małe, okrągłe okienko umieszczone w burcie (często bardzo blisko linii wodnej) lub w ścianie (szocie) pokładówki lub nadbudówki.",['okrągły'],valid Według powiedzenia „co nie jest dla psa”?,Aleksandra Taistra : Nie dla psa kiełbasa (Pochylec) VI.7 RP,['kiełbasa'],valid Czy Bolesław Prus jest autorem noweli pt. „Antek”?,Antek : Antek – nowela Bolesława Prusa z roku 1880,['tak'],valid Ile planet znajduje się w naszym układzie słonecznym?,"Powstawanie planet : W Układzie Słonecznym cztery planety wewnętrzne zakumulowały stosunkowo niewiele lotnych substancji, podczas gdy cztery zewnętrzne planety, tworząc się w chłodniejszej części dysku, oraz mając dużo większą ilość dostępnego budulca, składają się w większości z wodoru i helu, mając stosunkowo niewielkie jądra złożone z cięższych pierwiastków.","['osiem', '8']",valid Pluralia tantum to rzeczowniki występujące tylko w liczbie mnogiej czy pojedynczej?,Plurale tantum : Plurale tantum (lm. pluralia tantum) – rzeczownik występujący pod względem formalnym jedynie w liczbie mnogiej mimo znaczenia liczby pojedynczej lub niepoliczalności desygnatu[1][2].,['tylko w liczbie mnogiej'],valid "Która dzielnica Londynu jest centrum systemu finansowego, siedzibą wielu giełd finansowych, akcyjnych i walutowych?","City : City pisane wielką literą odnosi się zwykle do centrum finansowo-handlowego Londynu, które formalnie nazywa się City of London.","['City', 'City of London']",valid Gdzie odbywają się coroczne Międzynarodowe Mistrzostwa Francji w tenisie ziemnym?,"French Open : French Open, Roland Garros – międzynarodowe mistrzostwa Francji w tenisie, jeden z czterech turniejów zaliczanych do Wielkiego Szlema rozgrywany w Paryżu na kortach imienia Rolanda Garrosa na przełomie maja i czerwca.",['w Paryżu'],valid Karakuły to rasa których zwierząt?,"Choroba maedi-visna : Pierwsze przypadki choroby maedi-visna stwierdzono u owiec rasy karakuł, które w 1933 roku z Niemiec trafiły do Islandii[2].",['owiec'],valid "Jaki tytuł nosił serial z lat sześćdziesiątych, którego głównym bohaterem był kapitan statku kosmicznego Enterprise?","Star Trek : Kapitanem Enterprise był James T. Kirk, grany przez kanadyjskiego aktora Williama Shatnera.",['Star Trek'],valid "Jak nazywają się niskorosłe ludy zamieszkujące lasy Afryki Równikowej – koczownicy, zbieracze i myśliwi?","Pigmeje : Pigmeje (stgr. πυγμαῖος pygmaĩos „mały jak pięść” od πυγμή pygmḗ „pięść; boks”[1]) – ludy negroidalne, zamieszkujące lasy tropikalne Afryki Środkowej, charakteryzuje je niski wzrost, wahający się od 140 do 150 cm. Częściowo prowadzą koczowniczy tryb życia, zajmując się łowiectwem i zbieractwem.",['Pigmeje'],valid Gżegżółka to zwyczajowa nazwa którego ptaka?,Gżegżółka : Nazwa ludowa kukułki zwyczajnej.,['kukułki'],valid Jak inaczej nazywamy śmigus-dyngus?,"Śmigus-dyngus : Śmigus-dyngus (znany także jako: lany poniedziałek) – zwyczaj pierwotnie zachodniosłowiański, a wtórnie związany z Poniedziałkiem Wielkanocnym w kościele katolickim.",['lany poniedziałek'],valid "Który poeta urodził się w Warszawie w 1915 roku, a w 1990 roku wydał tomik wierszy „Sumienie ruszyło”?","Jan Twardowski : Sumienie ruszyło (1989, 1990)","['ksiądz Jan Twardowski', 'Twardowski']",valid W którym wieku zaczął się rozwijać w architekturze styl gotycki?,"Styl architektoniczny : Główne style w europejskim kręgu kulturowym: klasyczny w starożytnej Grecji – od IX wieku p.n.e. klasyczny w starożytnym Rzymie – od III wieku p.n.e. do V wieku n.e. bizantyjski – V–XVI wiek romański – XI–XIII wiek gotycki – XII–XVI wiek","['w XII', '12']",valid Kto wyreżyserował film „Pasja”?,Mel Gibson : 2004 – Pasja (The Passion of the Christ) jako legionista [scenariusz i reżyseria],['Mel Gibson'],valid "Jak nazywa się jubilerska miara masy równa 0,2 g?","Karat : Karat lub karat metryczny (oznaczenie ct lub kt) jest jednostką stosowaną do określania masy kamieni szlachetnych. 1 karat = 0,2 g = 2×10−4 kg[3]",['karat'],valid Z ilu kolorów składa się flaga Bangladeszu?,Flaga Bangladeszu : Flaga Bangladeszu – przedstawia czerwony krąg symbolizujący walkę o niepodległość na zielonym tle symbolizuje ziemię.,"['z dwóch', 'z dwu', '2']",valid Jak często obchodzony jest szabat?,"Szabat : Trwa od zachodu słońca (hebr. szkijat ha-chama) w piątek, do prawie godziny po zachodzie słońca w sobotni wieczór.","['co tydzień', 'co sobotę', 'w każdą sobotę']",valid Stolicą którego państwa jest Islamabad?,"Karaczi : Założone przez kupców indyjskich na początku XVIII w. Dynamiczny rozwój nastąpił po 1947 r., kiedy miasto stało się stolicą Pakistanu (do 1966 roku, kiedy to straciło ten status na rzecz Islamabadu).",['Pakistanu'],valid Kto był królem Troi w czasie wojny z Grekami?,"Wojna trojańska : Przed lądowaniem w Troadzie wysłano do Priama, króla Troi, poselstwo Odysa i Menelaosa z żądaniem wydania Heleny.",['Priam'],valid Pomnik małego powstańca w Warszawie przypomina o Powstaniu Warszawskim czy Listopadowym?,Muzeum Powstania Warszawskiego : Sala Małego Powstańca z kopią pomnika Małego Powstańca,"['o Powstaniu Warszawskim', 'Warszawskim']",valid W której branży przyznawane są nagrody Effie?,"Effie Awards : Effie Awards – coroczny konkurs marketingowy, w którym nagradzane są najskuteczniejsze kampanie reklamowe","['reklamy', 'marketingu']",valid Jak nazywa się najjaśniejsza gwiazda Małej Niedźwiedzicy?,"Alfa Ursae Minoris : Alfa Ursae Minoris (α UMi, Polaris) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy, północna Gwiazda Polarna Ziemi. Ma obserwowaną wielkość",['Gwiazda Polarna'],valid Ile koncertów fortepianowych stworzył Fryderyk Chopin?,"Jan Ekier : Wykonywał głównie dzieła Chopina (m.in. oba koncerty fortepianowe), ale także utwory Bacha, Szymanowskiego i Prokofjewa.","['dwa', '2']",valid W którym roku wręczono pierwszą literacką Nagrodę Nobla?,Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury : Ustanowiona testamentem Alfreda Nobla z 1895[1] roku jest przyznawana od 1901[2].,['w 1901'],valid Z ilu szesnastek składa się cała nuta?,"Szesnastka : Szesnastka – nuta w notacji muzycznej trwająca tyle, co jedna szesnasta całej nuty.","['z szesnastu', '16']",valid Kto mieszkał pod 221b Baker Street w Londynie?,"Baker Street : Znana głównie dzięki literackim postaciom Sherlocka Holmesa i doktora Watsona, stworzonym przez sir Arthura Conana Doyle’a, które zamieszkiwały pod numerem 221B.",['Sherlock Holmes'],valid Jaka pułapka występuje w tytule kinowego hitu z Brucem Willisem?,"John McClane : Ostatnie wystąpienie Szklana pułapka 5 Grany przez Bruce Willis",['szklana'],valid "Jak nazywały się polskie formacje wojskowe, do których tworzenia przystąpił Jan Henryk Dąbrowski 9 stycznia 1797 roku?",Legiony Polskie : Legiony Polskie we Włoszech – utworzone przez Jana Henryka Dąbrowskiego w 1797,['legiony'],valid Jak nazywa się 1/1000 część całości?,"Eksperyment Milgrama : Gdy proszono zawodowych psychiatrów (a więc specjalistów) o przewidzenie wyników, sądzili, że do końca skali dojść może najwyżej jedna osoba na tysiąc (jeden promil)[4].",['promil'],valid "Jak nazywa się niemiecki koncern hutniczo-górniczy i maszynowy, powstały w 1811 roku, który stał się później jednym z największych na świecie producentów broni, dostarczając jej również armii hitlerowskiej aż do 1945 roku?","Gustav Krupp von Bohlen und Halbach : W latach 1909–1941 kierował niemieckim koncernem przemysłu ciężkiego Friedrich Krupp AG. Posiadał w ten sposób wyłączność na produkowanie stali dla floty niemieckiej oraz na wyposażenie Niemiec i ich sprzymierzeńców w artylerię podczas I wojny światowej. Początkowo z nastaniem okresu pokoju zaczął produkować traktory[1], jednak w 1933 Adolf Hitler doszedł do władzy, a Gustav Krupp uruchomił na nowo produkcję wojenną. Jego koncern zarówno finansował partię Hitlera – NSDAP, jak i czerpał wymierne korzyści z uczestnictwa w programie zbrojeniowym III Rzeszy.","['Friedrich Krupp AG', 'Krupp']",valid Jak inaczej nazywa się tymianek?,"Tymianek : macierzanka tymianek, zwana także tymiankiem – roślina",['macierzanka'],valid W którym kraju oprócz Korei Płd. odbyły się Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej w 2002 r.?,"Reprezentacja Japonii w piłce nożnej mężczyzn : Rok 2002 był rokiem, w którym Japonia wraz z Koreą Południową organizowała mistrzostwa świata.",['w Japonii'],valid Jak nazywa się rdzenna ludność Nowej Gwinei i pobliskich wysp?,"Papuasi : Papuasi (indonez./malajski papuwa „kędzierzawy”[1][2][a]) – autochtoniczna ludność Nowej Gwinei[5], pierwotna kultura materialna (przed kontaktem z Europejczykami nie znali pisma, posługiwali się kamiennymi narzędziami).",['Papuasi'],valid Jaki tytuł nosiła debiutancka płyta Justyny Steczkowskiej?,"Justyna Steczkowska : Również w 1995 nawiązała współpracę z Grzegorzem Ciechowskim[27], z którym nagrała materiał na debiutancki album studyjny pt. Dziewczyna Szamana[28][29].",['„Dziewczyna Szamana”'],valid Kto grał główne role męskie w filmach „Dr Kildare” i „Shogun”?,Doktor Kildare (serial telewizyjny) : Obsada: Richard Chamberlain jako dr Kildare.,['Richard Chamberlain'],valid "Jak nazywał się mityczny król Elidy, u którego jedną z prac musiał wykonać Herakles?","Dwanaście prac Heraklesa : Piątym zadaniem, jakie zadał Heraklesowi Eurysteusz, było oczyszczenie stajni Augiasza (ta nazwa jest przyjęta w tradycji, ale ściślej chodziło o obory) w ciągu jednego dnia, mające na celu upokorzenie herosa.",['Augiasz'],valid W którym kraju Agencja Reutera ma swoją główną siedzibę?,Reuters : Reuters – należąca do spółki Thomson Reuters agencja prasowa z siedzibą w Londynie.,"['w Wielkiej Brytanii', 'w Anglii']",valid Z kim walczyli Polacy w 1241 roku pod Legnicą?,"Bolesław II Rogatka : Bolesław w przeciwieństwie do swojego ojca Henryka II Pobożnego nie musiał zbyt długo czekać na objęcie samodzielnych rządów, gdyż ten już 9 kwietnia 1241 roku poległ w bitwie z Tatarami pod Legnicą.","['z Mongołami', 'z wojskami mongolskimi', 'z Tatarami', 'z wojskami tatarskimi']",valid "Jaki stopień naukowy uzyskiwało się w tzw. ""starej procedurze"" po przeprowadzeniu przewodu habilitacyjnego?","Habilitacja : W stanie prawnym określonym przez uchyloną ustawę z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki[2], stopień doktora habilitowanego mógł być nadany w ramach jednej z dwóch odmiennych procedur: przewodu habilitacyjnego, który można było wszcząć do 30 września 2013 r. (tzw. stara procedura) postępowania habilitacyjnego, które ustanowiła ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw[3].","['doktora habilitowanego', 'dr hab.']",valid Z której dynastii pochodził król Anglii Henryk VIII?,"Henryk VII Tudor : Henryk VIII (ur. 28 czerwca 1491 w Greenwich, zm. 28 stycznia 1547 w Londynie) – król Anglii (od 21 kwietnia 1509 do końca życia), lord Irlandii (1494–1542), król Irlandii (1542–1547), drugi monarcha z dynastii Tudorów (po swoim ojcu, Henryku VII).","['z Tudorów', 'Tudorowie']",valid Kto oprócz Jana Matejki namalował poczet władców Polski?,"Poczet królów i książąt polskich : Wcześniej dzieła o tej tematyce stworzyli także inni malarze: w latach 1768–1771 Marcello Bacciarelli, a później także Aleksander Lesser oraz Ksawery Pillati.","['Marcello Bacciarelli', 'Bacciarelli']",valid W której dyscyplinie sportu nagrodą za zwycięstwo jest Puchar Davisa?,Puchar Davisa 2015 : Puchar Davisa 2015 – 104. edycja turnieju rozgrywanego między reprezentacjami narodowymi w męskim tenisie ziemnym w ramach Pucharu Davisa.,"['w tenisie', 'w tenisie ziemnym']",valid "Republika Indonezji przecina równik, Zwrotnik Raka czy Koziorożca?","Indonezja : Indonezja, oficjalnie Republika Indonezji (indonez. Republik Indonesia) – wyspiarskie państwo unitarne położone w Azji Południowo-Wschodniej oraz w Oceanii, którego stolicą jest Dżakarta[3]. Położona na równiku, między Oceanem Spokojnym a Indyjskim, jest największym krajem wyspiarskim na świecie z ok. 17 tys. wysp[4].",['równik'],valid Co Prometeusz ukradł bogom i podarował ludziom?,"Prometeusz (mitologia) : Widząc to, Prometeusz przemycił ogień dla ludzi w pustym wnętrzu łodygi kopru.",['ogień'],valid W którym programie Polskiego Radia nadawana jest audycja „Radiowy Dom Kultury”?,Agnieszka Szydłowska : W Programie Trzecim Polskiego Radia prowadziła m.in. audycje: „Radiowy Dom Kultury” i „Program Alternatywny”.,"['w Trójce', 'w trzecim', '3']",valid Co jest rodzinnym sportem braci Gollobów?,"Tomasz Gollob : Tomasz Robert Gollob (ur. 11 kwietnia 1971 w Bydgoszczy) – polski żużlowiec, w latach 1995–2013 uczestnik cyklu Grand Prix na żużlu.",['żużel'],valid W jakiej dziedzinie przyznano Izaakowi Singerowi Nagrodę Nobla?,"Lista laureatów Nagrody Nobla związanych z Polską : Isaac Bashevis Singer (1902–1991) literatura","['w dziedzinie literatury', 'literatura']",valid Jak nazywa się kompozycja z kawałków barwnego szkła zespolona ołowiem?,"Witraż : Witraż – ozdobne wypełnienie okna, wykonane z kawałków kolorowego szkła wprawianych w ołowiane ramki osadzone między żelaznymi sztabami.",['witraż'],valid Ile wynosiła opłata za przewóz dusz przez rzekę Styks?,"Śmierć : Zmarłemu wkładano do ust obola, aby mógł zapłacić Charonowi za przewóz przez rzekę Styks.","['jeden obol', '1 obol']",valid Jak nazywa się operacja wojskowa polegająca na wysadzeniu oddziałów zbrojnych na terytorium przeciwnika?,Desant morski : Desant morski – operacja wojsk lądowych lub piechoty morskiej przetransportowanych drogą morską w celu zajęcia odcinka wybrzeża bronionego przez przeciwnika.,['desant'],valid Czy Uniwersytet Cambridge znajduje się w amerykańskim mieście o tej samej nazwie?,"Architektura gotycka w Anglii : Uniwersytet w Cambridge, najbardziej znana jest Kaplica King's College. Zbudowana w latach 1446–1515 w stylu wertykalnym. Kaplica o długości dochodzącej do 90 m przykryta jest ozdobnym sklepieniem o skomplikowanym układzie wachlarzowo rozłożonych żeber, zbiegających się nad filarami. W ścianach, pomiędzy filarami, umieszczono ogromne okna z witrażami.",['nie'],valid Czy Bastylia zachowała się do dzisiaj?,"Rewolucja francuska : 15 lipca paryżanie zaczęli burzyć Bastylię, którą zniszczono w ciągu dwóch tygodni.",['nie'],valid Na jakim instrumencie muzycznym gra na koncertach Vanessa Mae?,"Vanessa-Mae : Jest najmłodszą znaną solistką, która nagrała koncerty skrzypcowe Czajkowskiego i Beethovena – w wieku 13 lat.","['na skrzypcach', 'skrzypce']",valid Kto w 1996 roku został kandydatem partii republikańskiej w wyborach prezydenckich w USA?,"Bill Clinton : Wybory prezydenckie w USA w 1996 były pierwszymi od 1980, kiedy o reelekcję ubiegał się urzędujący prezydent z ramienia Partii Demokratycznej. Z ramienia Partii Republikańskiej nominację otrzymał senator Robert Dole; jego kandydatem na stanowisko wiceprezydenta został Jack Kemp.","['Robert Dole', 'Dole']",valid Jaką oficjalną nazwę noszą zjednoczone w 1990 r. Niemcy?,Ustrój polityczny Niemiec : Ustrój polityczny Republiki Federalnej Niemiec – demokratyczna republika federalna z jedynym w swoim rodzaju systemem kanclersko-parlamentarnym.,"['Republika Federalna Niemiec', 'RFN']",valid "Jak nazywa się cienki, długi makaron będący narodową potrawą we Włoszech?","Spaghetti : Spaghetti – rodzaj długiego, cienkiego makaronu, podstawa dań tradycyjnej kuchni włoskiej.",['spaghetti'],valid W którym gwiazdozbiorze najjaśniejszą gwiazdą jest Alioth?,"Saptarszi : W innych interpretacjach pierwszych siedmiu mędrców miało utworzyć siedem gwiazd Wielkiej Niedźwiedzicy[6], gdzie Angiras to najjaśniejsza z nich - Alioth.",['Wielkiej Niedźwiedzicy'],valid Jak nazywa się wyposażony we własny napęd pocisk podwodny?,Pocisk : Torpeda – podwodny pocisk z własnym napędem silnikowym.,['torpeda'],valid "Jak nazywa się sztywny kapelusz, cylinder dający się złożyć płasko i rozprostować za pomocą specjalnej sprężyny?","Krzysztof Grabowski (wokalista) : Podczas śpiewania piosenek na koncertach Pidżamy nosił charakterystyczny składany cylinder szapoklak, który stał się jego znakiem rozpoznawczym.",['szapoklak'],valid "Kim z zawodu był św. Łukasz, autor Ewangelii i Dziejów Apostolskich?","Ewangelia Łukasza : Ewangelia Łukasza [Łk lub Łuk] – lub Ewangelia według świętego Łukasza – Ewangelia (z gr. ευαγγελιον dobra nowina) tradycyjnie umieszczana w kanonie Nowego Testamentu jako trzecia. Jej autor – według tradycji Łukasz Ewangelista, lekarz i towarzysz św. Pawła – jest także autorem Dziejów Apostolskich.",['lekarzem'],valid W którym zaborze znalazł się Lwów po III rozbiorze Polski?,"Lwów : W 1772, w wyniku I rozbioru Polski, miasto znalazło się pod władzą Austrii jako stolica Królestwa Galicji i Lodomerii.","['w austriackim', 'w zaborze austriackim']",valid Czy papież jest biskupem Rzymu?,"Arcybiskup : Metropolita – biskup stojący na czele metropolii, tj. stolicy prowincji kościelnej, obejmującej archidiecezję i diecezje (sufraganie), noszący paliusz (tylko na terenach, które mu podlegają – wyjątek stanowi papież, biskup Rzymu, który paliusz może nosić na całym świecie).",['tak'],valid "Jak ma na imię dziewczynka, podopieczna i przyjaciółka Leona zawodowca z filmu Luca Bessona?","Leon zawodowiec : Leon niechętnie postanawia zaopiekować się Matyldą, co wkrótce owocuje przyjaźnią pomiędzy nimi.",['Matylda'],valid Czy w Polsce stosuje się karę dożywotniego więzienia?,"Kara dożywotniego pozbawienia wolności : Od jego wejścia w życie 1 września 1998 roku, kara dożywotniego pozbawienia wolności jest najsurowszą możliwą karą w Polsce.",['tak'],valid Jaki rodzaj wojsk przeprowadził słynny atak na artylerię hiszpańską w wąwozie Samosierry?,"Somosierra. 1808 : Tematem filmu jest bitwa pod Somosierrą, która miała miejsce podczas wojen napoleońskich. W czasie tej bitwy szwoleżerowie polscy pod wodzą Jana Leona Kozietulskiego sforsowali w ciągu 7 minut dwu i półkilometrowy wąwóz i przełęcz, torując wojskom Napoleona Bonaparte drogę do Madrytu[1].",['szwoleżerowie'],valid Za pomocą telefonu komórkowego zdjęcie można przesłać SMS-em czy MMS-em?,"Multimedia Messaging Service : Multimedia Messaging Service (MMS) – rozszerzenie funkcji SMS i EMS o możliwość przesyłania multimediów takich jak grafika, animacje, wideoklipy, dźwięki itp.",['MMS-em'],valid Na terenie którego państwa znajduje się najdłuższy kanał żeglowny na świecie?,Kanał wodny : Najdłuższy na świecie jest liczący około 1800 km Wielki Kanał w Chinach.,"['w Chinach', 'Chiny']",valid Proszę podać polską nazwę pierwiastka natrium.,"Natrolit : Nazwa pochodzi od łac. natrium = sód i lithos = kamień (skała), nawiązuje do składu chemicznego tego minerału (pierwiastek sód pełni w nim bardzo istotną rolę).",['sód'],valid Które przedstawienie w Teatrze Narodowym zostało zdjęte z afisza na początku 1968 roku?,"Marzec 1968 : Burzliwe oklaski podczas antyrosyjskich scen przyczyniły się do uznania sztuki za „antyradziecką” i wpłynęły na podjęcie decyzji o zawieszeniu wystawiania Dziadów. Jednocześnie dopuszczono możliwość wznowienia przedstawienia po przerwie i uspokojeniu sytuacji[29]. Po czterech pierwszych przedstawieniach poinformowano Dejmka, że spektakl może być grany tylko raz w tygodniu, młodzieży szkolnej nie można sprzedawać więcej niż 100 biletów po cenach normalnych, reżyser ma też odnotowywać reakcje publiczności (pretekstem było rzekome wznoszenie przez publiczność haseł antyrosyjskich oraz antyradzieckich)[31]. 16 stycznia zawiadomiono Dejmka, że 30 stycznia odbędzie się ostatnie przedstawienie.",['„Dziady”'],valid Ilu papieży nosiło oba imiona Jan i Paweł?,"Jan : Jan Paweł I (1912-1978), papież 1978 Jan Paweł II (1920-2005), papież 1978-2005, święty","['dwóch', '2']",valid Dwie bitwy nad Marną miały miejsce podczas I czy II wojny światowej?,"I wojna światowa : W tej sytuacji stoczona w dniach od 6 do 12 września pierwsza bitwa nad Marną zmusiła Niemców do odwrotu na północ od rzeki Aisne, gdzie wojska okopały się.","['podczas I wojny światowej', 'podczas I wojny', 'podczas pierwszej', '1']",valid Do którego państwa należy Półwysep Kolski?,"Półwysep Kolski : Półwysep Kolski, Kola (ros. Кольский полуостров) – europejski półwysep w północno-zachodniej części Rosji, oblany wodami Morza Białego i Morza Barentsa, o powierzchni 100 tys. km².",['do Rosji'],valid Kto skomponował utwór symfoniczny „Boléro”?,Bolero (muzyka) : Maurice Ravel – Bolèro na orkiestrę 1928,"['Maurice Ravel', 'Ravel']",valid "Garri Kasparow zdobył mistrzostwo świata w boksie, zapasach czy szachach?",Garri Kasparow : Wschodzącą gwiazdę szachów szybko dostrzeżono i zaczęto upatrywać w nim kandydata na następnego mistrza świata. Kasparow musiał najpierw wygrać cykl meczów pretendentów w 1983.,['w szachach'],valid Jaki płat skóry ochrania gałkę oczną?,"Płód : Powieka zaczyna pokrywać oko, a na palcach u nóg i rąk rosną już paznokcie.",['powieka'],valid Nad którą dużą rzeką leży Rzym?,"Rzym : Rzym i (wł. Roma, łac. Roma) – stolica i największe miasto Włoch, położone w środkowej części kraju nad rzeką Tyber i Morzem Śródziemnym.","['nad Tybrem', 'Tyber']",valid Jak nazywają się dzwonki przy uprzęży?,"Janczary : Janczary – rodzaj instrumentu muzycznego z grupy idiofonów, w postaci niewielkich dzwoneczków. Klasyczny sposób ich użycia polega na przywiązaniu ich do uprzęży końskiej, skutkiem czego zaprzęg biegnąc wywołuje charakterystyczny dźwięk w rytm końskich kroków.",['janczary'],valid "Kto był ministrem przemysłu w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, który rozpoczął proces reform?","Tadeusz Syryjczyk : Tadeusz Andrzej Syryjczyk (ur. 9 lutego 1948 w Krakowie) – polski polityk i przedsiębiorca, minister przemysłu w rządzie Tadeusza Mazowieckiego i minister transportu i gospodarki morskiej w rządzie Jerzego Buzka, poseł na Sejm I, II i III kadencji.",['Tadeusz Syryjczyk'],valid W którym obozie rotmistrz Pilecki współorganizował konspirację?,"Auschwitz-Birkenau : Autorem pierwszych na świecie raportów o Holokauście, tzw. Raportów Witolda, był agent Armii Krajowej w Auschwitz, rotmistrz Witold Pilecki, który założył obozowy ruch oporu ZOW – Związek Organizacji Wojskowej[17][18][19].",['w Auschwitz'],valid Czy Chiny są członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych?,Republika Chińska : Do 1971 roku Republika Chińska była jednym z członków-założycieli w Organizacji Narodów Zjednoczonych.,['tak'],valid Ile satelitów posiada Saturn?,Układ Słoneczny : Ma 82 znane satelity.,"['osiemdziesiąt dwa', '82']",valid Która polska drużyna nazywana jest Białą Gwiazdą?,"Towarzystwo Sportowe Wisła Kraków : Po wybuchu I wojny światowiej prywatny przedsiębiorca, od którego Wisła podnajmowała stadion i budynek klubowy wynajął te obiekty obiekt Legionom Polskim[5], wielu piłkarzy pierwszej drużyny wyruszyło na fronty wojenne. „Biała Gwiazda” zawiesiła działalność aż do 1918 roku.",['Wisła Kraków'],valid "Jakim mianem określany jest najazd szwedzki, rozpoczęty w 1655 roku?","II wojna północna : II wojna północna – konflikt zbrojny w latach 1655–1660 pomiędzy Szwecją sprzymierzoną przejściowo z Brandenburgią, Siedmiogrodem i magnatem litewskim Januszem Radziwiłłem a Polską (potop szwedzki) oraz później także Austrią, Danią, Holandią i Brandenburgią.",['Potop Szwedzki'],valid Anion posiada przewagę elektronów czy protonów?,"Anion : Anion to każde indywiduum chemiczne, w którym występuje nadmiar elektronów w stosunku do protonów.",['elektronów'],valid