Le fa go na le dikgwetlho di le dintsi tse ba lebaneng le tsona, bangwe, jaaka Lazarious Ramolotja ba fentse dikgonagalo mme ba atlega go tlhoma ditlamo tsa bona.
Ramolotja ke mongwe wa bosusu ba ba fetang dimilione di le pedi mo nageng.
A re bosusu ba kgaratlha letsatsi le letsatsi go nna le seabe ka botlalo mo ikonoming.
Rre wa dingwaga di le 43 wa bana ba bararo o na le kgwebo ya go kopanya.
O re bolelela ka polelo ya gagwe, ka thuso ya moranodi wa porofeshenale, Sebone Kgethe.
Leina la me ke Lazarious Ramolotja.
Ke nna mo motseng o o bidiwang Seweding kwa Mahikeng.
Ke rre wa bana ba le bararo.
Ke simolotse go kopanya dingwaga di le dintsi tse di fetileng.
Jaanong ke na le setlamo sa me.
Ka bokgoni jwa gagwe go feta bogole jwa gagwe, Ramolotja o bone tsela ya go buisana le bareki ba gagwe.
A re ga go na bothata jwa tlhaeletsano.
Bosusu mo tikologong eno ga ba ise ba ipelele.
Ka jalo, ke ne ke akanya gore ke tshwanetse go nna le kgwebo ya me.
Ga go re sepe.
Fa go na le sekgoreletsi sa tlhaeletsano, go na le pene le pampiri.
Ga se gore ke tlhoka moranodi ka dinako tsotlhe.
Batho ba a itse gore ke susu mme ba kgona go bona gore ke susu, gape ba kgona go bona gore ke motho yo o nang le bokgoni.
Ke batla go bona bosusu ba na le dikgwebo tsa bona, a rialo.
Go ya ka Mokgatlho wa Lefatshe wa Boitekanelo, palo e e fetang peresente e le nngwe ya baagi ba lefatshe e na le bothata jwa go latlhegelwa ke ditsebe.
Phitlhelelo ya thuto le ditiro e santse e le dikgwetlho tsa batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng.
Covid-19 e itshupile gape e le sekgoreletsi se segolo mo setšhabeng sa bosusu.
Phuthololo ya molaetsa wa Corona e fetogile ntwa e e matlhomahibidu.
Ramolotja a re o santse a sa tlhaloganye go le gontsi ka ga mogare.
COVID-19. Ke utlwile botlhoko thata.
Jaaka motho yo o sa utlweng mo ditsebeng, ga ke itse go le gontsi ka mogare wa corona.
Batho ba ba utlwang ba kgona go utlwa ka bobona mme batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng, ke kgwetlho.
Re a boga, a rialo.
Batsadi ba ga Sebone Kgethe ke bosusu.
Gape ke moitseanape wa puo ya diatla.
O dumela gore bosusu ba lebana le mathata a loago le ikonomi letsatsi le letsatsi.
Bosusu ba rotloetsa puso go akofisa thulaganyo ya go dira puo ya diatla puo ya semmuso.
Melaetsa ya go akgola e tswelela go tsamaisiwa mo filiming ya Facebook ya Aforikaborwa, Morutisi wa Me wa Octopus, yo o fentseng sekgele sa Oscar sa Best Documentary Feature kwa moletlong wa dingwaga tsa bo 93 wa dikgele tsa Akatemi kwa Los Angeles.
Porofeshenale ya intaseteri e akgola setlhopha ka go fenya sekgele se se kwa godimo mo filiming ya boditšhabatšhaba.
Filimi e, e tsere dikgele tse dintsi tsa boditšhabatšhaba, mme e fentse dipelo le megopolo lefatshe ka bophara.
Moletsi wa filimi e e gapileng sekgele, Anant Singh, o tlhalosa lebaka la go bo sekgele se se le molemo mo intaseteri.
Go monate mo intasetering ka gonne o na le filimi e nnye e e gaisanang mo maemong a a kwa godimo le a a kwa godimo a bobogelo jwa lefatshe le e e fenyang mo maemong a a kwa godimo a Oscar mo setlhopheng sa bobogelo.
O a itse gore badiri ba difilimi ba dira difilimi tse dinnye mo difounong tsa bona mme se se ba naya tlhotlheletso e kgolo ya go tswelela le go kgatlhegela go bolelela ba bangwe dikgang.
Craig e ntse e le mmoledi yo o lorato wa dikgang le motho yo o molemo jaana yo o dirang tiro e kgolo mme re lesego thata go bo re dirile le ene dingwaga di le 8 kgotsa di le 10 tse di fetileng.
Lenaneo ke tirisanommogo e e tsamaisiwang ke Sea Change Project, NGO e e tsosang temogo ya bontle le botlhokwa jwa ikholoji ya dikgwa tsa kelp tsa Aforikaborwa.
Setlhopha se ikgantsha ka go amogelwa ga lefatshe ka bophara.
Ke lefelo le le siametseng tiro e re neng re e dira mo porojekeng ya go fetola dikgwa tsa lewatle, e re tlhomileng mogopolo wa rona mo go yona mo dikgweng tse dikgolo tsa Aforika.
Maikaelelo a rona ke go tswelapele ka go bolela dipolelo ka ga tikologo e ntle eno ka jalo e ka tlhotlheletsa le go tlisa kgakge mo bathong ba bangwe go batla go sireletsa tlhago, go batla go amanngwa le tlhago go batla go tsenelela thata mo tlhogong, se ke se re solofetseng gore batho ba tla se gakologelwa gore o naga, gore o tlhago, gore polanete e ntle eno ke legae la gago, gore tota re ne re leka go bua mo filiming gore mafelo a naga le diphologolo tsa naga di botlhokwa go le kana kang le gore rotlhe re ba lefelo le, go bua Swati Thiyagarajan go tswa kwa porojekeng ya diphetogo tsa lewatle.
Mo puisanong e e tlang le babegadikgang ba SABC, naledi ya filimi ya Foster o rile Octopus e mo rutile gore tlhago le batho ba logilwe go tswa mo letseleng le tlhale e le nngwe.
Mme gore mongwe le mongwe o tlhoka yo mongwe gore a kgone go tshela mo polaneteng ya Lefatshe.
Moporesidente Cyril Ramaphosa a re filimi e dirile gore re kgone go bona bontle jwa tlhago le mefuta e e farologaneng ya mawatle a Aforikaborwa le tikologo ya ditshedi tsa lewatle.
Re akgolelwa gape setlhopha se se gatisang sa MyOctopus Teacher go bo a fentse Best Documentary Feature kwa dikarolong tsa Oscars.
Tonakgolo ya Kapa Bophirima Alan Winde o akgola setlhopha.
Modiragatsi wa difilimi wa mo Aforikaborwa, Anant Singh, o bakile filimi e e gapileng sekgele sa Oscar, Morutabana wa me wa Octopus, jaaka modiragatsi wa difilimi, Craig Foster, a na le kgatlhego ya go e sireletsa.
Filimi ya ga Foster e fentse Best Documentary kwa moletlong wa dikgele tsa Akatemi ka 93 kwa Los Angeles.
Netopus ya ntlha e tlhalosa maitemogelo a gagwe ka octopus yo mmotlana yo a bolokang rekoto ya ngwaga.
Bobedi jo, bo dira kgolagano, go letla Foster go bona lefatshe la diphologolo ka fa tlase ga metsi ka matlho a gagwe.
Singh a re phenyo ya ga Foster e tlhotlheleditse kokomana e ntšhwa ya badiri ba difilimi.
Badiri ba difilimi ba dira dibidio go tswa mo diphone tsa bona mme se se ba naya tlhotlheletso e kgolo ya go tswelela le go kgatlhegela go tlhola ditlhamane.
Craig e ntse e le mmoledi yo o matlhagatlhaga wa dikgatiso e bile e le motho yo o molemo yo o dirang tiro e kgolo.
Re ne re le lesego thata go dira mmogo le ene mo filiming mo e ka nnang dingwaga di le 8 kgotsa di le 10 tse di fetileng, o tlaleletsa.
Tonakgolo ya Kapa Bophirima, Alan Winde, o akgola bafenyi ba filimi ya Facebook ya Aforikaborwa ka ntlha ya go rola sekgele.
Winde a re naga e motlotlo ka katlego ya yona.
Ke rata thata go bua mo boemong jwa puso ya rona kwa Kapa Bophirima, go mongwe le mongwe yo o nang le seabe mo go dirweng ga filimi, Morutabana wa me wa Octopus, re a akgola.
O dira gore re nne motlotlo.
E ne e le phitlhelelo e e gakgamatsang tota mo go fenyeng Oscar.
Craig Foster a re o na le tshiamelo e kgolo ya go amogela sekgele se.
Filimi e e dirilweng ke Pippa Ehrlich le James Reed, e e nang le ngwaga e e fetileng ke modiragatsi wa difilimi Craig Foster a dira botsalano le sekgwa sa octopus sa naga, se se tlwaelegileng mo sekgweng sa kelp mo Aforikaborwa kwa False Bay gaufi le Kapa.
Modiri wa difilimi, James Reed le Pippa Ehrlich ba amogetse tlotla.
Ke a itse gore go na le Maaforikaborwa a le mantsi a a tsogileng mo gare ga bosigo go lebelela moletlo o, mme ka ditsela di le dintsi, se ke kgang e nnye e e diragetseng kwa sekgweng sa lewatle kwa ntlheng e e kwa godimo ya Aforika.
Mme mo kgatong ya lobopo, ke solofela gore e re neetse lesedinyana la mefuta e e farologaneng ya dikgolagano magareng ga batho le lefatshe la tlholego.
Reed o biditse bafenyi jaaka tlotla mme a leboga Akatemi le ba lelapa ka tshegetso ya bona.
O umakile gape ka mo go kgethegileng ka ga setlhogo sa filimi, Craig Foster wa mo Aforikaborwa, yo o dirileng kamano ya ka fa tlase ga metsi le Octopus.
Filimi e, e setse e tsere dikgele di le mmalwa ka 2020 go akaretsa diphenyo di le pedi kwa sekgeleng sa Choice Documentary for Best Science /Nature Documentary and Best cinematography.
Gape e tsere sekgele sa Grand Teton kwa sekgeleng sa Jackson Wild media mme e amogetse ditlhopho di le robedi.
E gape e fentseng sekgele sa dikarolo tse di gaisang tsa filimi kwa moletlong wa filimi ya EarthX.
Mo bidiong e e fa tlase, Morutabana wa me wa Octopus o tlhophetswe sekgele sa Oscar:
Dinaledi tsa Hollywood di simolotse go goroga kwa moletlong wa dikgele tsa Akatemi ka Sontaga ka se e ka nnang bosigo jo bo nang le ditiragalo tse dintsi tse di gakgamatsang, e seng fela go dikologa bafenyi mme le tiragalo ka boyona.
Modumo wa tshipi wa lekgetlho la ntlha go tlhophiwa Paul Raci e ne e le mongwe wa ba ntlha go tsamaya ka sekale se sehibidu ka fa ntle ga Seteišene sa Union sa Mission Revival kwa Los Angeles, se se dirisiwang la ntlha ka ntlha ya leroborobo la mogare wa corona.
Raci, yo o tshamekang jaaka mokaedi wa motho yo o sa utlweng mo ditsebeng, o dirisitse puo ya diatla ka Sontaga jaaka a ne a bua le babegadikgang mme a re o solofela gore filimi e, e tsentse batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng tlhokomelo.
Moletsi wa mmino wa Black Bottom wa ga Ma Rainey, Colman Domingo o ne a tshameka Anne ka sutu e khibidu, fa mokwadi wa dipina Diane Warren ene a ne a tlhopha sutu e tshweu e e nang le setshwantsho se se tsabakelang.
Ke fano mo di Oscar, Warren o buile jalo.
Dikarolo tsa Oscars tsa maemo a a kwa godimo, mme di ne di santse di le teng kwa dikarolong tsa Oscars.
Dikgato tsa go katologana ga loago le dithibelo tsa mesepele di dirile gore go akanngwe sesha ka botlalo ka moletlo o, o tlaa tlang ke batho ba le makgolo a le mmalwa fela, go akaretsa Brad Pitt le Harrison Ford, mme o tlaa tshwarelwa kwa ntle le mo matlong kwa seteišene sa Art Deco Union kwa Los Angeles.
Ba bangwe ba ba tlhophilweng ba tlaa tsenela ka sathalaete go tswa kwa mafelong a boditšhabatšhaba.
Morago ga diteko tse di gagametseng le melawana ya go ikgapela kwa thoko, bontsi jwa batho ba ba tumileng ba ne ba sa apara ditshwantsho tsa sefatlhego mo khapeteng ya ntlha e kgolo e khibidu e e tshelang morago ga dikgwedi di le dintsi tsa go bontsha sekgele sa di Zoom.
Re batla fela sengwe le sengwe, fela kwa ntle ga kgoro, go ikitsise fa se farologane, Steven Soderbergh, mongwe wa barulaganyi ba le bararo, o buile jalo kwa pele ga Sontaga.
Keletso ya Hollywood ya go batla go nna le mefuta e e farologaneng mo dingwageng di le tlhano tse di fetileng, e ka gogela kwa dikgelesweng tsotlhe tse nne, gammogo le sekgele sa motsamaisi yo o gaisang, go ya kwa bathong ba ba farologaneng lekgetlho la ntlha mo hisetoring ya dingwaga di le 93 tsa tlotla e e kwa godimo mo kgwebong ya difilimi.
Fa Zhao, 39 e fenya Mokaedi yo o gaisang, e tlile go nna mosadi wa bobedi le mosadi wa ntlha wa kwa Asia go tsaya sekgele sa Akatemi mo tshimong eo.
Tsheko ya kwa Chicago 7, e e leng kgatlhanong le dintwa tsa kwa Vietnam, e tsewa e le kgwetlho e e maatla go di gaisa tsotlhe mo Nomadland go bona setshwantsho se sentle, go bua baitse ba dikgele.
E ka tswa e le filimi ya setso go di gaisa tsotlhe ya Oscar.
Go na le ditiragatso tse dintsi tsa mebalabala le botlhokwa jwa hisetori, go bua Alison Willmore, motshwayadiphoso wa difilimi kwa makasineng wa New York.
Filimi e nngwe e e gaisang ya filimi ke filimi ya Hollywood ya Mank, e e neng e eteletse pele ka ditlhopho di le lesome; Polelo ya pusoloso, Promising Young Woman, Polelo ya lelapa la batswakwa kwa Korea, Minari, polelo ya ditshwanelo tsa baagi, Judas le Black Messiah, polelo ya dementia, The Father and Sound of Metal ka ga moletsi yo o sa utlweng mo ditsebeng.
Bafenyi ba tlhophiwa ka letlole la sephiri ke maloko a le 9 000 a Akatemi ya Motion Picture Arts and Sciences.
Kgaisano ya boeteledipele e atolositswe, ka Frances McDormand (Nomadland), Carey Mulligan (Promising Young Woman), Viola Davis (Ma Raineys Black Bottom), Vanessa Kirby (Pieces of a Woman) le special Day (the United States vs. Billie holiday) ba gaisana ka sekgele.
Lobelo lo lo gaisang lwa batsayakarolo lo a kgatlhisa.
Re nnile le mofenyi yo o farologaneng mo lenaneong lengwe le lengwe la dikgele, go bua Pete Hammond, mokwaladikgang kwa Hollywood.
O tlhokafaletse naledi ya Black Panther Chadwick Boseman, 43, go lebega a le mo moleng wa Oscar wa gagwe wa ntlha, mo karolong ya gagwe ya bofelo ya filimi ya Ma Raineys Black Bottom.
Le fa go ntse jalo, Anthony Hopkins wa kwa Britain, yo o tshamekang monna yo o lwantshanang le bothata jwa go latlhegelwa ke tlhaloganyo mo go Rre, o ka bona maduo, fa Riz Ahmeds yo o sa utlweng mo ditsebeng e le mmampodi wa mmino wa rock mo leding la metal, a tsewa e le mofenyi yo o gaisang wa metshameko.
E ne e le la ntlha fa e sale leroborobo le tlhasela, e seng le le lengwe, mme difilimi tse pedi di tlhagisitse thekiso ya ditekethe kwa Box Office.
Ke sesupo se se phepafetseng le fa go le jalo gore batho ba ipaakanyeditse go boela kwa difiliming morago ga mo e ka nnang ngwaga ba ntse kwa gae go ya go bogela molatswana.
Mortal Kombat, motshameko wa dibidio o o tlhotlheleditsweng ke botaki jwa go lwa, o eteletse pele ditšhate tsa Box Office, go tsaya dimilione di le $22.2 go tswa kwa mafelong a le 3 073 kwa Bokone jwa Amerika.
Filimi ya The Warner Bros e setse e le teng go bogelwa kwa gae, mo tirelong ya go bogela HBO Max, kgwedi le kgwedi le leano le setediamo se le dirisang go bogela filimi ya yona ya 2021.
Le fa R-rated Mortal Kombat e tsene mo maemong a ntlha, e nnile le kgaisano e ntsi go feta e e neng e solofetswe go tsena mo mafelong a beke.
Mo motsotswaneng o o seng kgakala, mmolai wa Badimona
Mugen Train e amogetse dimilione di le $ 15.9 milione go tswa kwa mafelong a le 598.
Dikgetse tsa COVID-19 tsa Aforikaborwa mo lekhubung la boraro di robile dipalo di le 13 000.
Lefapha la Boitekanelo la re dikgetse di le 13 246 di begilwe ka ponyo ya leitlho, se se tshwantshetsang diperesente di le 21,3 tsa go leba dilo ka tsela e e tshwanetseng.
Go ya ka Setheo sa Bosetšhaba sa Malwetse a a Tlhaeletsanwang, se ke palo e e kwa godimo ya malwetse a a tshwarwang letsatsi le letsatsi le dipalo tsa batho ba ba tshwarwang ke bolwetse jwa leroborobo go tloga ka Ferikgong.
Molweladitshwanelo tsa boitekanelo Dr Kgosi Letlape o tsibogela go tlhatloga ga dipalo tsa COVID-19: Gone jaanong naga e na le batho ba le 1 774 312 ba ba tshwaeditsweng ke mogare wa corona fa e sale leroborobo le tlhagoga ka Mopitlwe 2020.
Dintsho di le lekgolo le di le 36 tse disha di begilwe ka ponyo ya leitlho, go tsaya palogotlhe ya dintsho tsa bosetšhaba go fitlha go 58 223.
NICD e rotloetsa Maaforikaborwa go nna ba ntshitse matlho dinameng le go latela dikgato tsa thibelo ka tlhoafalo ka mo go ka kgonagalang ka teng go thusa go emisa kgatlhego.
Ke kopa gape le baša ba Maaforikaborwa go thusa batsofe go kwadisa meento.
Go fitlha jaanong, a le 1 965 812 Maaforikaborwa a amogetse ditlhobolo tsa bona tsa COVID-19.
Nigeria e solofela go romelwa ga meento ya COVID-19 e e ka nnang dimilione di le nne mo tshimologong ya August, mme e rulaganya go tswelapele ka go aba meento ya ntlha, e e emisitsweng go boloka meento ya bobedi.
Setšhaba se se nang le baagi ba bantsi mo Aforikaborwa se neetse batho ba ka nna dimilione di le pedi fela mo bathong ba teng ba le dimilione di le 200 dose ya ntlha go fitlha jaanong.
Nigeria e ntse e lekanya meento e ka nna dimilione di le 3,92 e e amogetseng go tswa mo lenaneong la kgwebo ya meento ya COVAX ka kgwedi ya Mopitlwe, mme ditlamelo tsa mo isagweng di tsenngwa mo pepeneneng ke thibelo ya ditšhelete go tswa kwa India.
Jaanong Nigeria e solofetse go romelwa ga bobedi ga meento ya AstraZeneca COVID-19 e e dimilione di le 3,92 kwa bokhutlong jwa kgwedi ya Phukwi kgotsa mo tshimologong ya kgwedi ya Diphalane.
Mafelo a meento a tlile go bulelwa bagolo ba ba fetang dingwaga di le 18, ba ba batlang meento ya ntlha, a rialo.
Re tlhagisitswe ke dikopo di le dintsi tsa batho ba kwa Nigeria go entiwa, Shuaib o buile jalo kwa bobegakgannyeng kwa Abraham.
O ne a sa tlhalose ka tlhamalalo gore meento e mesha e tlile go tswa kae mme o ne a lebisa go maitlamo a baeteledipele ba G7 mo bekeng e e fetileng a go isa meento ya mogare wa Corona e ka nna bilione mo lefatsheng mo ngwageng o o tlang.
Go okaoka go go bakwang ke tshedimosetso e e seng boammaaruri le yona ke bothata.
Democratic Nursing organization of South Africa ( Denosa) ya re e utlwisiwa botlhoko ke puo ya Moporesidente Cyril Ramaphosa go setšhaba ka Labobedi mabapi le gore puso e tsibogela go oketsega ga ditshwaetsego tsa mogare wa corona mo nageng.
Denosa a re e solofela gore Moporesidente o tlaa itsise melawana e e gagametseng go fokotsa go anama ga mogare.
Mokwaledi-Kakaretso wa ga Denosa, Cassim Lekhoathi, a re baoki ba fekeediwa ke tiro kwa dikokelong ka ntlha ya palo e e oketsegang ya balwetse ba Covid-19, le gore baoki ba bantsi ba a swa ka ntlha ya mogare.
Balwetse ba a oketsega e bile palo ya badiri e a fokotsega ka gonne ga go na sepe se se ka emisetswang fa re ntse re fitlha, fela jaaka mo mafelong a beke, ke tlile go fitlha baoki ba rona ba bararo, ga ba kitla ba emisediwa.
Mme ga ke bue fela ka ga ba ke tlileng go ba fitlha mo mafelong a beke, ke bua ka ga ba ba setseng ba tshwaeditswe, ba ba kwa thoko, le ba le mmalwa ba ba tshwanetseng go sala kwa dikamoreng, ba tshwanetse go tsweletsa pele ka morwalo.
Bontsi jwa badiri ba tlhokomelo ya boitekanelo ba amogetse moento Johnson le Johnson.
Aforikaborwa e ya kwa kgatong ya go ntsha matlho dinameng ya lockdown #
Palogotlhe ya badiri ba tlhokomelo ya boitekanelo ba le 339 ba tlhokafetse ka ntlha ya bolwetse jo bo amanang le COVID-19 mo Aforikaborwa magareng ga kgwedi ya Mopitlwe le Ngwana ngogola, ka bontsi jwa dintsho tse di diragetseng kwa Kapa Botlhaba, KwaZulu-Natal le Gauteng.
Moporesidente Cyril Ramaphosa a re go sa kgathalasege mathata a a nnang teng ka moento wa COVID-19 mo nageng, lobelo lo a oketsega ka batho ba ka nna 85 000 ba ba entiwang letsatsi le letsatsi.
Gape puso e amogetse bosupi go tswa kwa go Johnson le Johnson gore meento e le dimilione di le pedi e e tshwanetseng go senngwa kwa bodirelong jwa Aspens kwa Gqeberhawill e tla emisediwa ka mafelo a kgwedi.
Ramaphosa a re dipalopalo tse di nayang tsholofelo ke gore go na le badiri ba tlhokomelo ya boitekanelo ba le 64 fela ba ba tshwaeditsweng mo malatsing a le supa a a fetileng fa go bapisiwa le ba le 640 ka nako e e tshwanang le ya lekhubu la bobedi.
Aforikaborwa e ya kwa kgatong ya go ntsha matlho dinameng: Go sa ntse go le jalo, moeteledipele wa DA John Steenhuisen o tshwaya phoso lobelo lwa thulaganyo ya meento ya naga, a re dithulaganyo tsa puso tsa go itlhokomolosa diperesente di le dintsi tsa setšhaba ga di ise di siame.
Moporesidente a re fa lenaneo la meento le ntse le oketsega, Aforikaborwa e ne e le kgakala le go fitlhelela palo ya baagi ya meento.
Steenhuisen o tsositse dipotso mabapi le lobelo lwa puso mo go netefatseng meento.
Ke akanya gore puso e na le go le gontsi go e araba.
Moporesidente o siame thata mo go ntsheng dipalo tse dikgolo mme a sa tlhalose gore re tlile go fitlha jang koo.
Go phepafetse gore go na le bothata ka puso mabapi le moento o o tlogetseng bontsi jwa Maaforikaborwa mo kotsing ya go tsenwa ke mogare.
Go ne go se kitla go nna jalo fa re ne re na le lenaneo le le atlegileng la meento.
Batho ba bangwe ba tlile go duelela go retelelwa ga puso ka matshelo a bona.
Mokaedi-Kakaretso wa lephata la Boitekanelo, Dr Sandile Buthelezi, a re lephata la boitekanelo le ipaakanyeditse botoka go amogela kwa bookelong ka ntlha ya leroborobo la boraro la mogare wa corona.
Moporesidente Cyril Ramaphosa o ne a dira kitsiso ka Labobedi maitseboa gore naga e fudugetse kwa kgatong ya taolelometsamao ya 3.
O tsositse matshwenyego mo diporofenseng di le mmalwa tse di begang tlhatlogonyana e e tlhomameng ya ditshwaetsego tsa Covid-19 tsa Gauteng, e e leng tlhaselo e e maswe go di feta tsotlhe.
Buthelezi a re lefapha la boitekanelo le ithutile go tswa mo kgatong ya ntlha le ya bobedi ya mogare wa corona ka ditsela tsa go alafa balwetse:
Ke akanya gore re ithutile go le gontsi go tswa mo lekhubung la ntlha le la bobedi.
Diporofense tse dingwe di tsaya mathata jaaka Gauteng.
Aforikaborwa e begile dikgetse di le 8 436šhwa tsa COVID-19, se se tsayang palogotlhe ya ditshwaetsego go nna 1 761 066.
Dintsho tsa batho ba le makgolo a mabedi le borobabobedi ba ba amanang le COVID-19 le tsone di begilwe mo modikologong wa diura di le 24 wa bofelo, e leng se se dirileng gore palo ya batho ba ba bolailweng mo setšhabeng e fitlhe go 58 087.
Moporesidente o buile le setšhaba ka Labobedi maitseboa morago ga kopano le baemedi ba ba farologaneng, go akaretsa le Khansele ya Bosetšhaba ya Coronavirus.
Lefapha la Diminerale le Maatla ( DMRE) le rometse setlhopha sa babereki kwa kgaolong ya KwaHlathi gaufi le Ladysmith kwa KwaZulu-Natal go ya go sekaseka ka tshwanelo lefelo le go dumelwang fa matlapa e le diteemane le bonweng mo go lona.
Setlhopha sa tiro se akaretsa bomankge ba thutafatshe le diminerale.
Dikgang tsa go begwa ga go ribololwa ga diteemane tse di anamisitsweng go ralala naga ka Labotlhano mme batho ba santse ba thologela kwa lefelong leo go ya go epa matlapa.
Setlhopha sa DMRE se solofetswe go nna mo lefelong la rona go tloga ka Labobedi mme seo se tlaa akaretsa le Department Enforcement and Compliance unit go dira dipatlisiso tsa lefelo.
Setlhopha se akaretsa le bomankge ba ba tswang kwa Khanseleng ya Thekenoloji ya diminerale ( Mineral Technology) le Khansele ya Geoscience ba ba ka neelang tshedimosetso ka ga mefuta e e farologaneng ya diminerale ya matlapa, e bile ba ka neelana ka tshekatsheko ya mafelo a a ka kgonang go nna le mefuta e e farologaneng ya diminerale.
Morago ga tshekatsheko, go tlaa ntshiwa pegelo ya semmuso ya botegeniki mo tsamaong ya nako.
Baagi ba setso, bommasepala ba mafelo le ba kgaolo, ba kopilwe go busetsa kagiso mo lefelong leo.
Baagi ba KwaHlathi ba re fa e le gore ke matseno a mmatota, batho ba bantsho ba tshwanetse go nna le maemo a ntlha go ya ka ditshono tsa itsholelo.
Baagi ba tlaleletsa ka gore dipatlisiso tsa matlapa di tlile go bontsha botlhokwa jwa thuto e e tshwanang le ya Geology.
Ka jalo, ba tshwanetse go simolola jaanong go ithuta dithuto tse, go bua jalo tokololo ya baagi, Thabani Mbatha.
Moagi yo mongwe, Vuma Makh adult, a re: Seemo sa lefelo le, se ka fetoga mo maemong a loago le a ikonomi fa e le gore ke gouta ya mmatota.
Mme puso e tshwanetse go netefatsa gore batho bantsho ga se badiri fela, mme ba na le dišere tse di lekanang, jaaka sedirisiwa sa maatla a ikonomi.
Batho ba kokoanya diteemane ka mmatota go tswa mo mmung kwa K prosper, Ladysmith, KwaHlathi.
Setheo sa Bosetšhaba sa Malwetse a a Tlhaeletsanang (NICD) se golotse tshedimosetso ya bofelo ya coronavirus e e bontshang gore Gauteng e bega ka palo e e fetang peditharong ya balwetse ba bašwa.
Gauteng e kwadisitse dikgetse tsa coronavirus di feta 3 700 tsa palo ya bosetšhaba ya batho ba ba fetang 5 500.
Aforikaborwa e tsene mo kgatong ya boraro ya leroborobo mo bekeng e e fetileng.
Go kopanya koketsego ya dikgetse tsa Covid-19 kwa Gauteng le Moporofesara Bruce Mellado:
Modiri wa melemo mo Aforikaborwa, Aspen, a re e tsaya dikgato go fokotsa tatlhegelo ya meento ya Johnson le Johnson e e bolokilweng kwa sementeng sa Gqeberha kwa Kapa Botlhaba.
Modiri a re Johnson le Johnson ba tlaa, mo malatsing a a tlang, ba neelana ka meento e le 300 000 go barutabana ba Aforikaborwa.
Aspen o oketsa ka gore mo sebakeng sa beke e solofetse go golola meento ya Johnson le Johnson e e dirilweng ka metswako e e sa amiweng ke kgotlelo ya meento kwa US.
Khampani ya re gape e tshwaragane le go tlhagisa meento e e oketsegileng e e tlileng go nna teng ka Phukwi.
Meento e ne e amilwe ke mathata a kgotlelo kwa setheong sa meento sa kwa US kwa Baltimore.
Ka Sontaga, puso le South African Health Products Regulatory Authority (Sahpra) e tlhomamiseditse Maaforikaborwa gore meento e e tshwaeditsweng ga e kitla e gololwa mo nageng.
Moeteledipele wa tsa Sahpra, Ngaka Boitumelo Semete-makokotlela o bua ka meento e e tshwaeditsweng ya J &J:
Go fuduga ga khampani go latela dipegelo tsa gore dibeke tse di emetseng go abiwa go tswa kwa semeleng sa Gqeberha Aspen di ne di kgotletswe.
Dikokelo tse pedi tse dikgolo tse di alafang batho ba ba nang le COVID-19 kwa Afghanistan di tshwanetse go tswala dikgoro tsa tsona go balwetse ba bašwa ka ntlha ya tlhokego ya malao, modiredimogolo wa tsa boitekanelo le dingaka o buile jalo ka Mosupologo.
Afghanistan e itebagantse le kgogodi ya boraro ya leroborobo, le palo e e kwa godimo ya ditshwaetsego le dintsho tse di begilweng magareng ga koketsego ya thubakanyo jaaka sesole sa boditšhabatšhaba se se eteletsweng pele ke US se ikgogela morago le batsuolodi ba Taliban ba tsena mo ntweng.
Dikokelo tsa kwa Afghanistan tsa kwa Japan le Ali Jinnah di ne di tshwanetse go tswala dikgoro tsa bona ka gonne di ne di se na malao kgotsa didiriswa, modiredimogolo wa boitekanelo o buile jalo ka fa tlase ga maemo a go itlhaola jaaka ba ne ba sa letlelelwa go bua phatlalatsa ka ga kgang e.
Modiredimogolo o rile dikokelo tse pedi tse di kwa Kabul e kgolo, di lebane le tlhaelo ya okosejene le didiriswa tse dingwe tsa kalafi.
Mirwais Alizay, Motlatsa Mmueledi wa bodiredi jwa boitekanelo, a re dikokelo di ne di atamalane ka dinako tse dingwe ka ntlha ya dipalo tse di kwa godimo tsa balwetse.
Masi Noori, ngaka kwa bookelong jwa Afghanistan kwa Japane, o rile o tswaletswe balwetse ba bašwa ka malatsi a le mmalwa ka ntlha ya gore o dule mo malaong.
Moeteledipele wa bookelo jwa Ali Jinnah, Eid Wali, o rile bo tshwanetse go emisa go tsaya balwetse ba bašwa fa malao a bona a COVID-19 a ne a tletse.
Re na fela le malao a le 50 a balwetse ba COVID, seo ke bothata jo bogolo, CEO o boleletse Reuters.
Afghanistan e begile ka Mosupologo ditiragalo di le 1 804 tse disha tsa COVID-19 le dintsho di le 71 ka ntlha ya bolwetse.
Setlhopha sa ditshwanelo tsa botho sa Amnesty International se rile mo bekeng e e fetileng puso e tlhoka go fitlhelela okosejene le meento e e oketsegileng ka bonako.
Dipalo tsa dikgetse tsa COVID-19 tsa kwa Afghanistan di ntse di oketsega ka bonya ka bonya, go bua Zaman Sultani, ditlhopha tsa mmatlisisi wa kwa Aforikaborwa.
Mo bekeng e e fetileng, Afghanistan e amogetse meento ya 700 000 ya moento wa COVID-19 o o dirilweng ke Chinas Sinopharm.
Baitse ba boitekanelo ba re tlhaelo ya meento mo Aforikaborwa ke kgwetlho e kgolo go ya ka thulaganyo ya maemo a a kwa godimo.
Moporofesara Salim Abdool Karim, yo e leng moithuti wa malwetse a leroborobo, a re batšhisi ba Johnson le Johnson, ba ba latlhilweng, ke phitlhelelo e kgolo mo maitekong a naga a go oketsa palo ya meento ka letsatsi.
Moeteledipele wa Sahpra, Ngaka Boitumelo Semete Makokotlela o ikuela mo Maaforikaborwa gore ba se ka ba tlalelwa jaaka go na le dithulaganyo tsa maemo a tshoganyetso mo maemong a.
Sahpra e netefaditse gore meento e le 300 000 e e amogetsweng ke US Food & Drug Administration e tlaa gololwa go romelwa kwa Aforikaborwa.
Jaanong moento wa Johnson & Johnson o tlile go bolokiwa ka dikgwedi di le nne le halofo go na le dikgwedi di le tharo ka themperetšha ya didikirii tsa Celsius di le 2.8.
Moithutajioloji wa maloba go tswa Durban, Manqoba Msimango, a re a ka se kgone go supa boammaaruri jwa diphitlhelelo tsa bošeng jaana tsa se ba bangwe ba dumelang gore ke diteemane mo lefelong la KwaHlathi kwa ntle ga Ladysmith mo go KwaZulu-Natal.
Msimang a re ke setlhopha fela sa baithutajioloji se se ka netefatsang fa e le gore tseno tota ke diteemane.
South African Health Products Regulatory Authority (Sahpra) gammogo le Tona ya Botsamaisi ya Boitekanelo Mmamoloko Kubayi-NGubane ba tlhomamiseditse Maaforikaborwa gore meento ya COVID-19 e e kgotletsweng ga e kitla e gololwa mo Aforikaborwa.
Se, morago ga go lemogwa gore ditlhopha tse di emetseng go gasiwa go tswa kwa setlhopheng sa Gqeberha Aspen kwa Kapa Botlhaba di ne di kgotletswe.
Go ya ka se se begilweng ke FDA, re amegile go ya ka dibanka tse di kwa Gqeberha mme se re nang le sona mo lefelong leo ke dimilione di le pedi.
Ke akanya gore baagi ba Aforikaborwa ga ba a tshwanela go tshoga mme se re tlileng go se amogela le go se dirisa, se tlaa amogelwa.
US Food and Drug Authority (FDA) e emiseditse go gololwa ga meento yotlhe ya J &J mo setheong se se emetseng dipatlisiso.
Dinaga di tshwanetse go tila go naya batho ba ba fetang dingwaga di le 60 moento wa AstraZeneca coronavirus, moeteledipele wa setheo sa diokobatsi sa COVID-19 sa EU o ne a nopolwa ka Sontaga a re, ka ntlha ya poifo ya gore madi a a gwama ka sewelo le gore go tlaa nna le meento e e oketsegileng.
Lekgotla la Yuropa la Dingaka le akanya gore AstraZeneca e sireletsegile mo bathong ba dingwaga tsotlhe.
Puso ya kwa Italy e rile ka Labotlhano e ka thibela tiriso ya moento wa AstraZeneca go batho ba dingwaga tse di fetang 60 morago ga gore mosha yo o amogetseng tlhobolo a tlhokafale ka ntlha ya mofuta o o sa tlwaelegang wa go gwama ga madi.
Jaaka dinaga di le dintsi tsa kwa Yuropa, Italy e emisitse go entiwa ga AstraZeneca ka kgwedi ya Mopitlwe ka ntlha ya matshwenyego a a sa tlwaelegang a go gwama ga madi.
Aforikaborwa le India, ka thuso ya dinaga di le dintsi tse di tlhagelelang, ba batla letlole la nakwana la ditshwanelo tsa IP mo meento le mefuta e mengwe ya kalafi go letla badiri ba mafelo a bona go tlhagisa ditlhobolo.
Moporesidente wa US Joe Biden o rile o tshegetsa tshwaetso ya nakwana.
Okonjo-lweala o rile ngangisano e tsweletse ka tumalano ya go simolola dipuisano.
Maloko a WTO a tlile go tlotla ka mokgwa wa dipuisano mo bekeng e e tlang ka boikaelelo jwa go tlhagisa pego ka Phukwi 21 - 22.
Baeteledipele ba G7, ba ba tshwereng kokoano kwa borwa Bophirima jwa Engelane, ba dumetse ka Labotlhano go abelana ka dimilione di le sekete tsa meento ya COVID-19 go dinaga tse di humanegileng, sengwe se lekgotla la Ditšhaba Tse di Kopaneng le ditlhopha tsa letsholo di se buileng se tlhaetse se se tlhokegang.
Ka fa letlhakoreng le le lengwe, Okonjo-Iweala o rile o solofela go gatela pele thata mo dipuong tsa tshegetso ya madirelo a ditlhapi ka kgwedi ya Phukwi le fa re sa fitlhelele ditshwetso tse di kgonegang thata.
O tlile go tshwara kopano ya dinaga tse e leng maloko a WTO ka Phukwi15 go leka go fokotsa madi a a amogelwang kwa mafelong a go tshwara ditlhapi morago ga dipuo tsa dingwaga di le 20.
Kgwedi ya Seetebosigo ga se kgwedi e e tlwaelegileng mo Aforikaborwa, segolobogolo mo basheng ba yona.
Ke kgakololo ya bagaka le bagaka ba 1976, ba ba dirileng hisetori mo kgweding e.
Ka di 16 tsa Seetebosigo 1976 Aforikaborwa e nnile le dikhuduego koo diketekete tsa baithuti kwa Soweto di simolotseng mogwanto kgatlhanong le Tsamaiso ya Thuto ya Bantsho, e e neng ya pateletsa baithuti ba bantsho go ithuta puo ya Seburu.
Ka letsatsi la matlhotlhapelo la Seetebosigo, baithuti ba ne ba tshwanetse go nna le mogwanto wa kagiso go ya kwa setadiamong sa Orlando jaaka sesupo sa gore ba kgatlhanong le molao wa puo e ntšhwa.
Le fa go le jalo, ditiragalo ga di a diragala jaaka go ne go solofetswe mme ditiragalo tse di rileng di dirile kgwedi ya Seetebosigo se e leng sone mo Aforikaborwa gompieno.
Le fa e le kgwedi e re gopolang bopelokgale le phenyo ya bašwa ba 1976, bašwa ba Aforikaborwa ba santse ba lebane le dikgwetlho.
Ke tlotla bašwa ba 1976 ka ntlha ya matlhagatlhaga a bona le kaelo e ba e tlogetseng dikokomana morago ga foo.
Dikgwetlho tse baša ba Aforikaborwa ba lebaneng le tsone gompieno di simolola ka dikarolo di le mmalwa tse di lebaneng le tsone mo lelapeng go farologana le sebetso sa bonweenwee go ya go ba ba nang le tumelo e nnye kgotsa ba ba se nang yone mo pusong (Patel; Graham: 2019).
Ka Tlhakole, bašwa ba SA ba dingwaga di le 15 go ya go 24 ba kwadile ka botlhokatiro jo bo kwa godimo jwa diperesente di le 63,2 fa botlhokatiro jwa ba ba dingwaga di le 25 go ya go di le 34 e ne e le diperesente di le 41 tsa botlhokatiro mo dipalopalong tsa Aforikaborwa ka 2020.
Saulo a re lekoko le tshwanetse go itshoka mo maitekong a bona a go tlosa baeteledipele ba ba bosula.
O biditse Tonakgolo ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize go itlhagisa kwa Khomišeneng ya bothokgami ya ANC.
Kgatelelo e a oketsega mo Mkhize go rola tiro morago ga go amogela gore kabelo ya lefapha la gagwe ya milione wa thendara go setlamo sa tlhaeletsano sa Digital vibes e ne e sa tlhomama.
Mkhize o amogetse ka Laboraro morago ga diphitlhelelo tsa dipatlisiso tsa tente e e abetsweng mothusi wa gagwe wa maloba wa poraefete, Tahera Mathera, le mmueledi wa maloba, Naardhira Mitha.
Tente e, e ne e le ya ditirelo tse di amanang le lenaneo la inshorense ya Bosetšhaba ya Boitekanelo le puso e tsibogela leroborobo la COVID-19.
Saulo a re Mkhize o tshwanetse go tlhagelela kwa Khomišeneng jaaka kgang ya molaomotheo.
Go na le gore re tlhome mogopolo mo go lwantsheng leroborobo le, re itewa tsebe ke ditatofatso tsa bosenyi mo go rona ba re tshwanetseng go ba etelela pele.
Go na le ditatofatso tse di masisi tsa bosenyi kgatlhanong le tokololo ya NEC, e leng Khomoreiti Zweli Mkhize, yo jaanong a dirisiwang jaaka tona ya boitekanelo.
Fa e le gore go na le ditatofatso tse di ntseng jalo, go ya ka dikaelo tse di amogetsweng ke NEC, tsholofelo ke gore o tshwanetse go ya kwa Khomišeneng ya Bothokgami ya Khomišene ya Bothokgami go ya go rarabolola bothokgami le go dira dikatlholo kwa Khomišeneng ya Bothokgami.
Tonakgolo Mkhize o tshwanetse go kgaotsa go latela dipatlisiso tsa tlekeetso.
Modulasetulo wa ANC yo o tlhophilweng gape kwa Kapa Bokone, Zamani Saul, a re lekoko le tshwanetse go nna setlhogo go ntsha bosenyi mo palong ya bona.
O biditse Tona ya boitekanelo, Zweli Mkhize, go itlhagisa kwa Khomišeneng ya Bothokgami ya ANC le go tlhalosa ditatofatso tse di latelang tsa bonweenwee.
Mkhize e mo molelong ka ntlha ya ditumalano tse di sa tlwaelegang tse di leng tlhwatlhwa e e fetang dimilione di le 150 mabapi le setheo sa National Health Insurance (NHI) le COVID-19 tse di abetsweng ditsala tsa gagwe tse a atamalaneng le tsona.
Go na le gore re tlhome mogopolo mo go lwantsheng leroborobo le, re itewa tsebe ke ditatofatso tsa bosenyi mo go rona ba re tshwanetseng go ba etelela pele.
Go na le ditatofatso tse di masisi tsa bosenyi kgatlhanong le tokololo ya NEC, e leng Khomoreiti Zweli Mkhize, yo jaanong a dirang jaaka tona ya boitekanelo.
Fa e le gore go na le ditatofatso tse di ntseng jalo go ya ka dikaelo tse di amogetsweng ke NEC, go solofelwa gore o tshwanetse go ya kwa Khomišeneng ya Bothokgami ya Khomišene ya Bothokgami go ya go rarabolola bothokgami le go dira dikatlholo kwa Khomišeneng ya Bothokgami, ga bua Saulo.
Setheo se se kgethegileng sa dipatlisiso (SIU) se batlisisa kgetse.
Moporesitente Ramaphosa o emetse pego ya SIU ka ga ditatofatso tsa tlekeetso tse di sa tlwaelegang.
Saulo o sekasekile gape le tshwetso ya Mokwaledi-Kakaretso Ace Magashule ya go isa lekoko kwa kgotlatshekelo ka tsheko ya go sekegwa ga gagwe.
Modulasetulo wa ANC kwa Bokone jwa Kapa o tlhalositse fa go fuduga ga ga Magashule go tlhabisa ditlhong.
Saulo a re Magashule a re o kwa godimo ga Molaotheo wa ANC.
A re mo hisitoring ya mokgatlho ono ga ba ise ba ko ba itemogele mokwaledikakaretso yo o sa siamang jalo
Ga go na ntšhafatso e e tlileng go diragala mo mokgatlhong o o se nang bokgoni jwa go tsenya kgalemo mo malokong a ona.
Kgato ka kgato ke kgato e le nngwe fela go netefatsa gore re tlile go baya mokgatlho wa rona mo lefelong le le ntšhotšho.
Kgang ya Mokwaledi-Kakaretso ke gore, ga go ope wa rona, ga go na boitlotlo mo tokololong ya ANC yo a ka se swabisiweng ke Mokwaledi-Kakaretso yo o yang kwa kgotlatshekelo, mme ke a tlhaloganya gore o dira jalo ka ntlha ya gore o na le mabaka a a sokameng mabapi le seabe sa gagwe jaaka Mokwaledi-Kakaretso.
Saulo o ne a bua mo letlhakoreng la khonferense ya ditlhopho ya ANC kwa Kapa Bokone e e neng e tshwerwe kwa Springbok
A re lekoko le tla fola mo dikgatelelong tsa lone tsa jaanong
Zamani o tshwaya Magashule diphoso mabapi le go isa lekoko kwa kgotlatshekelo: Cyril Ramaphosa le ena o buile ka khonferense.
O ne a kopa maloko go dira ka natla go busetsa kutlwano mo teng ga lekoko le le busang, a ntse a ba rotloetsa go nna pelotshweu mo go direleng baagi ba bona.
Mo puong ya gagwe Ramaphosa o rile ga go na sebaka mo teng ga ANC sa maloko a a sa siamang.
Ramaphosa o gateletse gore ba ba fapogang mo mekgweng e megolo ya ANC ba tshwanetse go kgalemelwa.
Re ikemiseditse go diragatsa taelo e re e filweng ke khonferense ya Nasrec ka gonne batlakopanong kwa khonferenseng eo ba ne ba tlhamaletse gore le gore maloko otlhe a Komiti ya Bosetšhaba ya dikgalemo go maloko a lekala a tshwanetse go dira ka natla go kopanya le go aga sesha mokgatlho o o galalelang wa rona.
Fa re bua ka kutlwano, re bua ka kutlwano ya melaometheo mme jaanong o e tlhamile ka tsela e ntle kwa Kapa Bokone, kutlwano ya ditshedinyana.
Ke kutlwano e e tshwanetseng go tlhagelela kwa khanseleng ya Bosetšhaba ya Aforika, o buile jalo.
ANC mo go KwaZulu-Natal e kopile gore Lefapha la Tirisanommogo le Dikgang tsa Setso le tsereganye morago ga gore badiri ba tshireletso ba tsene mo dikamoreng tsa Khansele ya Nquthu Municipalitys mme ba tlose bakhanselara ba ANC mo ditulong.
Tiragalo e, e e neng e tshwerwe mo bidiong e bile e anamisitswe mo mafaratlhatlheng, e diragetse kwa tshimologong ya beke e.
Bidio eno e bontsha batlhokomedi ba tshireletso ba tshwara mokhanselara yo o sa itsiweng
Bagakolodi ba ka utlwiwa ba goa ba botsa gore Zikode o dirile eng.
Badiredi ba tshireletso, ba apere diaparo tsa tlhabano tse di bokete, ba bonwa ba tshwara bakhanselara ba le babedi mme ba leka go ba ntsha mo kamoreng.
ANC mo go KwaZulu-Natal e latofaditse IFP ka go rulaganya tlhaselo ya bakhanselara ba bona.
IFP e ne e sa kgone go tsenelela mo dintlheng tsa tlhaloganyo tse ba neng ba di tlhagisa.
Ba sweditse go tlisa dikebekwa tse ba di thapileng go ntsha bakhanselara ba rona.
Tseno ga se tshireletso e e dirisiwang ke bommasepala, tseno ke dikebekwa tsa poraefete, ga bua jalo Mmueledi wa ANC, Nhlakanipho Ntombela.
Mme IFP e itlhokomolositse ditatofatso.
Lekoko la re e ne e le bakhanselara ba ANC ba ba neng ba sa buse.
Bakhanselara ba ANC ba ne ba sa batle go bona kopano ya Khansele e tswelapele.
Ba ne ba batla go emisa khansele.
Ba ne ba sa batle go bona sepe se se neng se tshwanetse go tlhalosiwa ka ga tlhagiso ya tirelo.
Fa go na le maloko a a kgoreletsang Khansele, o tshwanetse go batla ditsela le ditsela tsa go dira jalo.
Tota le yo o neng a rekota o kgona go bona gore e ne e rulagantswe sentle, e tsamaisiwa sentle, ga bua jalo Modulasetulo wa Porofense ya IFP, Thami Ntuli.
Mokgatlho wa ANC o dumela gore ditlhopho tsa IFP ya ga ratoropo wa jaanong Lindokuhle Shabalala di ne di se ka fa molaong.
Lekoko le tsopola ntlha ya gore kopano ya Khansele e Shabalala a neng a tlhophilwe mo go yona e ne e tshwerwe fa naga e ne e le mo kgatong ya botlhano ya go sekegiwa ga dilwana jaaka lebaka la dipuo tsa yona.
Lefapha la KwaZulu-Natal la Tirisanommogo ya Puso le Traditional Affairs la re le itse ka ga kgotlhang e e mme le tlile go batlisisa go ya pele.
Pegelo ya ga Bongani Gema
Moporesidente wa Lekoko la Bosetšhaba le le busang (ANC) Cyril Ramaphosa a re leroborobo la COVID-19 ke teko ya ntlha ya mmatota ya lekoko le le busang fa e sale le tlhomiwa.
Ramaphosa a re ANC ga e kgone go supa menwana mme e tshwanetse go ralala naga go ralala matsubutsubu.
O ne a bua kwa khonferenseng ya ANC kwa Kapa Bokone, e e neng e tshwaretswe kwa Springbok.
Mo godimo ga diphelelo tsa yona mo boitekanelong jwa batho, COVID-19 e sentse diikonomi le matshelo.
Leroborobo la COVID-19 le dirile gore ikonomi ya Aforikaborwa e tshwenyege le go feta, dimilione tse di oketsegileng tsa batho di tlhoka ditiro.
Lekhubu la boraro le atamela ka bonako, Ramaphosa a re ANC e tshwanetse go tsaya karolo go thibela go tlhatloga ga dipalo, se se akaretsa go rotloetsa batho go ikwadisetsa meento.
A re dinaga tse di fetang 100 di tsene mo kopong ya dikhampani tsa melemo go letela ditshwanelo tsa dithoto tsa batlhalefi tsa meento ya COVID-19.
Moporesidente wa ANC Cyril Ramaphosa o bua le khonferense ya ditlhopho tsa kwa Kapa Bokone.
Modulasetulo wa ANC mo porofenseng Zamani Saul e ntse e le motshwayadiphoso yo mogolo wa Mokwaledi-Kakaretso Ace Magashule, a mmitsa yo o ineetseng thata.
Mo godimo ga COVID-19. Mokgatlho o lebane le dikgwetlho tsa ona jaaka kotlhao.
Fa e sale ka Nasrec re ntse re leka go dira gore go nne le kutlwano.
Bitsa Khomoreiti e go otara.
Seo ke kutlwano, go bua Ramaphosa.
Ramaphosa o ne a ikuela gape go tiisa dipholisi le badiri mo pusong ya mo lefelong la bona.
Ka ditlhopho tsa dipusoselegae ka kgwedi ya Diphalane, ANC ya re e batla phenyo e kgolo kwa ditlhopong.
Modulasetulo wa ANC ya NC Zamani Saul o tsibogela se Ramaphosa a se buileng ka khonferense ya ditlhopho tsa diporofense.
Moitseanape wa dipolotiki, Dr Luvuyo Dondolo a re Lekoko la Bosetšhaba le le busang (ANC) le tlhoka tharabololo ya nako e telele gore e tle e kgone go tsosolosa mokgatlho.
A re ANC e ka nna ya boelwa ke tshepo morago ga tsereganyo ya jaanong mme go tswelelapele, ba tlile go tshwanelwa ke go tsenya tiro e e oketsegileng.
Se morago ga gore ANC kwa Kapa Botlhaba e itsise ka go dirisa botlhale jwa ba ba eteletseng pele ka go tsenya Tautona wa maloba Thabo Mbeki mo kopanong ya Komiti ya Khuduthamaga ya Porofense ya malatsi a le mararo e e sa ntseng e tsweletse kwa Lontone Botlhaba.
Dondolo a re leano leno ke leano le le khutswane.
Seabe sa baeteledipele ba maloba jaaka Thabo Mbeki, ba go tsewang ba na le khampase ya boitsholo jaaka tsela ya go ntšhafadiwa gono ga ANC ke nako e khutshwane.
Ke leano le ANC e le dirisang go gapa dipelo tsa batlhophi, le fa ANC e tlhoka tharabololo ya leruri le ya nako e telele, ga bua jalo Dondolo.
Modulasetulo wa ANC kwa Kapa Bokone Zamani Saul a re lekoko le tshwanetse go busetsa setshwantsho se se senyegileng.
A re ka tharabololo ya nakwana e, ANC e ka nna ya fenya ditlhopho mo go dingwe tsa ditheo tsa mmasepala mme go na le diphatlha tse di rileng tse di tlileng go gaisanwa thata le mekgatlho e mengwe ya sepolotiki.
Mbeki o ikaeletse go nna le seabe mo go gateleleng ANC jaaka mokgatlho o o itsegeng mo bathong.
Mmueledi wa ANC PEC, Loyiso Mag 2013ela a re kopano e, e tlaa thalela gape le boswa jwa bathei ba lekoko go solegela kokomana ya jaanong molemo.
Go tiisa kgang ya go ntšhafadiwa ga thulaganyo le kutlwano re tshwanetse go dirisa botlhale jwa ba ba eteletseng pele gore bobotlana tatelano ya rona ya go ntšhafadiwa e tle e kaelwe le go kaelwa sentle.
O ka bo o tlhalogantse mo malatsing ano gore ANC e gatelelwa jang go tswa ka fa molemeng go ya mojeng mme mo bogareng jaanong porojeke ya go ntšhafadiwa e nna yone ya konokono mme gape re batla go gatelela gore ANC e na le taolo le boeteledipele mo setšhabeng, ga bua jalo Mag anniversela.
Jaaka EC ya ANC e simolola kopano ya yona ya malatsi a le mararo ya PEC kwa EL ICC, Ngaka W.B Rubusana kgaolo mo mosong o, go solofetswe go kopanelwa le Moporesidente wa maloba wa ANC Cde Thabo Mbeki.
Moporesidente wa ANC Cyril Ramaphosa a re go baya ikonomi mo tseleng e ntšhwa ke nngwe ya maikarabelo a lekoko mo ngwageng o.
Ramaphosa o ne a bua le maloko a lekoko kwa khonferenseng ya ditlhopho kwa Kapa Bokone kwa Springbok.
O ne a tlaleletsa ka gore maloko a lekoko a tshwanetse go tlhopha batho ba ba nang le bokgoni go etelela pele mo pusong ya mo lefelong la lona, le go tila diphoso tsa mo nakong e e fetileng tsa go tlhopa badiredibagolo ba ba sa kgoneng go phutlhama bommasepala go ralala naga.
Dikgang tsa SABC Ulrich Hendricks o bega ka khonferense ya ditlhopho tsa kwa Bokone jwa Kapes.
Mo boemong jwa Komiti ya Khuduthamaga ya Bosetšhaba, re batla go leboga le go anaanela ba lelapa la ga Mlangeni le Ledwaba go gatela pele go dira mmogo le ANC mo go ketekeng boswa jwa Mlangeni ka fa tlase ga setlhogo: Boitsholo, melao ya boitshwaro, le go intšhafatsa.
E tsamaisana sentle mo pakeng ya 2021 e re nang le setlhopha sa rona sa bosetšhaba sa kutlwano, go ntšhafadiwa le go agiwa sesha ka ngwaga wa Charlotte Maxeke.
Se se botlhokwa thata ke gore fano go bua maaka motho yo o ntseng a se pelotshetlha e bile a sireletsa ANC, yo o fetiseditseng go tshwenyega ka ga maemo a mokgatlho, mme mo mogopolong wa gagwe, re dumela gore jaaka NEC re kolota batho ba ba tshwanang le ena mo go netefatseng gore re kopanya NEC le gore re a ikgalemela, go bua jalo tokololo ya NEC Nomvula Mokonyane.
Seetebosigo le modulasetulo wa setheo sa Mlangeni, Moporofesara Hlengiwe Mkhize a re ba itumetse.
Re ne re ikemiseditse go tsweletsa pele kgaratlho ya gagwe ya bofelo ya go rarabolola mathata a boitsholo mme segolobogolo mo teng ga mokgatlho wa gagwe le mathata a boitsholo mme re ne ra akanya gore, ekare rotlhe re mo go yona jaanong, o tsamaile, a re bue phatlalatsa ka ga dilo tse le dikgang tse di thata.
Mme ka jalo re leboga thata go bo Ntate Mlangeni a tlhomile lentswe.
Mkhize a re Mlangeni o ne a le kgatlhanong le bosenyi le gore go utlwisa bahumanegi botlhoko jang:
Yunibesithi ya Aforikaborwa e tshwere Thuto ya Segopotso ya ntwa ya kgololosego.
E ne ya neelwa ke Tonakgolo ya Bosiamisi le Ditirelo tsa Kgopolo, Ronald Lamola.
Economic Freedom Fighters (EFF) e tlhagisitse matshediso a yona go ba lelapa le diphuthego tsa boditšhabatšhaba tsa Sinagogue, Church of All Nations (Scoan) ka go tlhokafala ga moithuti wa thelebishene wa kwa Nigeria e leng TB Joshua.
Joshua o tlhokafaletse mo bosigong jwa Lamatlhatso kwa bookelong kwa Lagos a na le dingwaga di le 57.
Maatla a gagwe a go fodisa a dirile gore Maaforikaborwa a mantsi a a nang le maitemogelo a a kwa godimo a kgatlhegele kereke ya gagwe kwa Lagos, go akaretsa le moeteledipele wa EFF Julius Malema, Tonakgolo ya Dipalangwa ya maloba Dipuo Peters le motshameki wa maloba wa Springbook Wium Basson.
EFF ya re dimilione tsa batho go dikologa lefatshe, ba tla mo gopola ka ntlha ya boineelo jwa gagwe jwa bopelotshweu mo Lefokong la Modimo.
Mo bidiong e e fa tlase, SABC News Foreign editor Sophie Mokoena o neelana ka kitsiso ka ga thiibi Joshua.
Kgwetlho ya Mosireletsi wa Setšhaba e bong Busise Mkhwebane kgatlhanong le melao ya pusetsogae ya Palamente e tlaa reediwa kwa Kgotlatshekelokgolo ya Kapa Bophirima ka Mosupologo.
Kgetse e, e solofetswe go reediwa ke baatlhodi ba le bararo, e beilwe go fitlha ka Labotlhano.
Mo kgweding e e fetileng, Moporesidente wa Moatlhodi wa Kapa Bophirima John Hlophe o ikgogetse morago ga gore Democratic Alliance e kope go ikgogela morago.
Hlophe o sa tswa go bonwa molato wa maitsholomabe a a maswe ke Kgotlatshekelo ya Boitshwaro jwa Baatlhodi.
Maiteko a go tlhasela Mkhwebane a tlisitswe ke lekoko la DA.
Re sa ntse re le foo, Khomišene ya Ditirelo tsa Bosiamisi e tlile go dira tshwetso kwa bokhutlong jwa kgwedi e e tlang gore a Hlophe o na le molato wa maitsholomabe a a maswe le gore a lebagane le kgatelelo.
Economic Freedom Fighters e ne e le mongwe wa makoko a a neng a sa tshegetse go tlhomiwa ga komiti.
Tokololo ya Palamente ya lekoko Natasha Ntlangwini o rile melawana e dirilwe ka boomo go akantswe Mosireletsi wa Setšhaba.
Re kgatlhanong le dikakantsho tsa setlhopha.
Ntlo e, ga e ise e nne le melawana ya go tlosiwa ga baeteledipele kgaolo 9
Melawana e, e ne e dirilwe ka mogopolo wa Mosireletsi wa setšhaba, mokgwa wa go tlosa Mosireletsi wa setšhaba mme go se ope yo mongwe.
Moporesitente wa maloba Kgalema Motlanthe o tlhalositse mogaka wa ntwa Andrew Mlangeni jaaka motho yo o ka ikanngwang le yo o ikanyegang yo o amogetseng botlhe mo gare ga gagwe le mo African National Congress (ANC).
ANC e ntsha tlotla go Mlangeni yo o tlhokafetseng kwa moletlong wa go baya dikgare kwa lebitleng la gagwe, mmogo le mosadi wa gagwe June kwa kerekeng ya Roodepoort cemetery.
Moletlo wa go roba dikwalo mo segopotsong sa ga Mama Mlangeni le Isithwalandwe / Seaparankwe Ntate Andrew Mlangeni kwa Roodepoort cemetery.
Motlanthe a re o itumelela go bo a dirile le Mlangeni, ka gonne o ithutile go le gontsi go tswa mo lelapeng.
Ba lelapa la ga Mlangeni ba nnile teng mo moletlong.
Maloko a Komiti ya Khuduthamaga ya Bosetšhaba ya dikgalemo ya ANC, Lindiwe Sisulu le Nomvula Mokonyane le bona ba ne ba le teng.
Moletlo wa go beola dikgetse wa Seetebosigo le Seetebosigo, Andrew Mlangeni.
Fa a neelana ka puokgolo ya setlhogo, Motlanthe o buile jaana: Khomoreiti Andrew Mlangeni e ne e le moeteledipele wa ntwa ya rona yo o neng a tshwaya karolo ya konokono ya ntwa e.
E ne e le mogolwane yo o ka ikanngwang ke khansele.
O ne a le boammaaruri, a tlhoafetse e bile a ka ikanngwa.
O re neile kitso le bokgoni jwa gagwe ka bopelotshweu.
Democratic Alliance (DA) e tlhalositse e le go tlhoka tlhaloganyo le go fitlha molao o o amogang baagi ba Aforikaborwa.
Se se latela dingongorego go tswa mo baaging ba kwa London ba ba neng ba leka go ntšhafatsa boagi jwa bona jwa Aforikaborwa, mme ba fitlhela gore ga ba tlhole e le baagi ba Aforikaborwa ka ntlha ya gore ba setse ba amogetse boagi jo bo oketsegileng.
Se ke ka ntlha ya gore ka fa tlase ga Molao wa boagi wa jaanong mo Aforikaborwa, o tshwanetse go dira kopo ya ntlha kwa Lephateng la Dikgang tsa Legae go bona tetla ya go nna moagi yo mongwe.
Le fa go le jalo, Modulasetulo wa DA Adrian Roos a re lekoko le kgatlhanong le molao o mme le tlile go o lwela kwa Kgotlatshekelokgolo mo boemong jwa diketekete tsa Maaforikaborwa ba ba latlhegetsweng ke boagi kwantle ga kitso ya bona.
DA e gwetlha molao o kwa kgotlatshekelo.
Ga se molao o o utlwalang thata jaaka Lefapha la Dikgang tsa Legae le tlhalositse mo nakong e e fetileng gore ga le na sepe kgatlhanong le boagi jwa batho ba babedi.
Mme fa e le gore ke pholisi ya gago, ga o a tshwanela go re o tshegetsa boagi jwa bobedi.
Fa o lebelela Molaotheo wa nakwana, o buile ka ga ntlha ya gore ga go na moagi ope yo o se nang lebaka, mme se se fetotswe mo Molaotheong wa bofelo.
Ba tlositse mafoko kwantle ga lebaka la go bua gore tshwanelo e, e tshwanetse go fedisiwa, gore ga o a tshwanela go amogiwa boagi jwa gago.
Ka jalo kgotlhang ya lekoko la DA ke gore fa e le gore go na le sengwe, o tshwanetse go tshwanelwa ke go itatola boagi jwa gago ka tshwanelo le ka matlhagatlhaga pele ga o ka latlhegelwa ke jona, ga bua jalo Roos.
Fa tlase ke potsolotso e e tletseng le Mophato wa DA Adrian Roos.
Motlatsa Moporesitente David Mabuza o akanyeditse mabapi le matlhabisaditlhong a maratagolejwa a dimilione di le 150 a a amanngwang le Tonakgolo ya Boitekanelo Zweli Mkhize.
O ne a bua le setlhopha sa masole kwa Limpopo ka Lamatlhatso.
Special Investigative unit (SIU) e batlisisa ka ga ditatofatso tsa gore tona e solegetswe molemo ke madi a a neng a duelwa go Digital vibes go dira ditirisano tsa setšhaba le lefapha.
Democratic Alliance (DA) ke nngwe ya tse di ikuelang go rola tiro ga Mkhize.
Mabuza a re batho ba tshwanetse go emela diphitlhelelo tsa patlisiso.
Ke boammaaruri gore fa go na le ditatofatso, ka metlha di tla kgoreletsa tsela e puso e akanyang ka yone
Mme ke akanya gore re tshwanetse go tsaya go tswa mo go se Moporesidente a se buileng gore se se tlile go nna teng.
Pelenyana ga foo setlhopha se se kgethegileng sa dipatlisiso unit Kaizer Kganyago sa re ba santse ba batlisisa le go rulaganya go konosetsa dipatlisiso ka bonako.
Motlatsa Moporesitente David Mabuza a re ka ga dimilione di le 654 tsa batho ba ba ikaeletseng go thusa masole, ga ba dire sepe mo Lefapheng la Tshireletso e bile ga ba dirisiwe ka gonne lephata ga le a dira sentle.
Mabuza o ne a bua le setlhopha sa masole kwa Limpopo ka Lamatlhatso.
O rotloeditse masole go bopa setlhopha se le sengwe go na le go lwantshana.
Ebu, madi a a iseng a dirisiwe, a mo lefapheng ka gonne go na le mathata a le mmalwa, mme masole a a nang le maitemogelo a ngongorega.
Bothata jo bogolo jo re lebaneng le jone ke thulaganyo ya go netefatsa e e amang melawana e e seng yone.
Mabuza a re o solofela gore e re ka jaanong go tlhomilwe Mokaedi-Kakaretso wa lefapha, masole a tlaa bona thuso e ba e batlang.
O rotloeditse masole go ralala mefuta yotlhe ya dipolotiki go ithulaganya le go dira gore puso e kgone go ba tshegetsa ka mo go lekaneng.
Masole a dingwaga di le dintsi a ngongorega ka ntlha ya tlhokego ya matlo a a siameng, ditirelo tsa boitekanelo le ditiro.
Go tlhoka kutlwano magareng ga masole a bogologolo.
Mabuza a re tlhakatlhakano le ditlhopha magareng ga masole le ba e kileng ya nna masole di dira gore maiteko a puso a go lebagana le dikgwetlho tsa bona a nne kwa tlase.
A re batho ba ba kileng ba nna masole go tswa mo lekokong la maloba la kgololosego le bona ba lwela go netefatsa gore a ba kgaratlha.
O tshwanetse go leka le go rulaganya dilo, ga re batle ditlhopha tse gareng ga lona ka gonne ga re tlhaloganye gore goreng lo lwantshana.
O setšhaba se se nnye le go ngotlega, o setšhaba se se tsofalang, ka jalo, ke ka ntlha yang fa batho ba ba tsofetseng ba ka lwela mo gare ga bona, mechanVA, le lekgotla la sesole, o tshwanetse go ya go rarabolola mathata a gago ka bonako.
Ga go a siama mo setšhabeng se.
Mabuza o kopana le masole a Bosole jwa Tshireletso mo Aforikaborwa, Markhonto we Sizwe, Asanian People’s Liberation Army, le Venda Defence Force kwa Polokwane, Limpopo.
Motlatsa Moporesitente David Mabuza o beeleditswe le masole a bogologolo go tswa mo Sesoleng sa Aforikaborwa, Markhonto we Sigaba, Sesole sa Kgololosego sa Batho ba Azanian le Sesole sa Aforikaborwa.
Le fa ba sa ntse ba ngongorega, batho ba ba nang le nako e telele ba dumela gore jaanong go na le lesedinyana la tsholofelo.
Ke tswa kwa Azania MVA, re solofela gore mathata a rona a tlaa rarabololwa fela fa tirisanommogo e ka simololwa magareng ga rona le puso ya bosetšhaba.
Emmanuel Maake a re, re nnile le mathata a mefuta yotlhe go akaretsa boitekanelo, matlo, dipenshene le dituelo tsa sekolo tsa bana, tota re a kgaratlha.
Bangwe ba masole ba ne ba sa itumelela gore ba ganetswe go tsena kwa lefelong le Mabuza a neng a bua le bona kwa go lona.
Ba ne ba se mo lenaaneng la ba ba neng ba solofetswe go tsena mo setadiamong sa rugby.
Inkatha Freedom Party (IFP) e e eteletsweng pele ke Nquthu Municipality kwa bokone jwa KwaZulu-Natal e isa Lefapha la Tirisanommogo ya Porofense kwa kgotlatshekelo ka ntlha ya tsamaiso ya yona.
Tshwetso e, e ne ya itsisiwe ke COGTA MEC, Sipho Hlomuka ka Labone.
O tsopotse diphitlhelelo tsa patlisiso ya bošeng jaana le tshwetso ya kgotlatshekelokgolo ya gore go tlhomiwa ga batsamaisi ba bagolo ba maemo a a kwa godimo e ne e se ga ka fa molaong.
Khansele ya Nquthu e ngangisitse gore MEC ga e na motheo wa go baya mmasepala ka fa tlase ga tsamaiso.
Tshwetso ya go gwetlha kgato ya ga Hlomuka e tserwe ka nako ya kopano ya Khansele ka Labone, letsatsi morago ga gore Lefapha la Tirisanommogo ya Porofense le itsise gore le baya bommasepala ka fa tlase ga tsamaiso.
Ka Tlhakole, puso ya porofense e tsentse tsamaiso ya mmasepala mo pusong.
Le fa go ntse jalo tshwetso e, e fetotswe ke Tona ya Bosetšhaba ya Mokhuduthamagamogolo wa puso Dr. Nkosazana Dlamini-Zuma.
O tlhalosa gore go ne go sena lebaka le le utlwalang la go baya mmasepala ka fa tlase ga tsamaiso.
Ke akanya gore tsereganyo e ga se ya mmatota, mme ke leano la sepolotiki la MEC ka gonne ka Mopitlwe Dr. Nkosazana Dlamini Zuma o ganne tshwetso e e dirilweng ke COGTA mo porofenseng ya go baya mmasepala ka fa tlase ga tsamaiso.
Dlamini-Zama go na le moo o bueletse gore puso ya porofense e tsereganye le Karolo 139 1A mo go rayang gore ba ka kgona go lebelela, go kaela le go thusa mmasepala.
Le fa go ntse jalo, Cogta wa kwa KZN ga a ka a dira jalo.
Ee, re fitlheletse diphitlhelelo tsa tlhatlhobo, mme mabaka a gore, batsamaisi ba bagolo ba nako e e fetileng, fa ba ne ba tsamaya ba ne ba tsaya ka boomo tshedimosetso e e botlhokwa e e neng e tlhokega go diragatsa maikaelelo a go tlhatlhoba, ga bua jalo Mmusimogolo Lindokuhle Shabalala.
Mmasepala wa Nquthu o tshosetsa go isa COGTA kwa kgotlatshekelo
IFP mo go KwaZulu-Natal e latofaditse Hlomuka ka go thusa Lekoko la Bosetšhaba (ANC) go tsamaisa mmasepala ka go baya mmasepala ka fa tlase ga tsamaiso.
Modulasetulo wa lekoko la porofense, Thamsanqa Ntuli a re ANC ga e a letlelelwa go tsamaya ka dihele le fa ba latlhegetswe ke ditlhopho mo lefelong leo.
Re itse sentle gore IFP le ANC di dira sentle kwa Toropokgolong ya Johannesburg mme fa e le gore fano ke kgang e e farologaneng le e.
Ka jalo o bona thulaganyo kgatlhanong le bommasepala botlhe ba rona mo porofenseng ya K genet.
Re tshwenyegile thata ka boitshwaro jwa COGTA le MEC wa COGTA, yo totatota a letlelelang thulaganyo e tshesane ya bakhanselara ba ANC kwa Nquthu go kaela ditiro tsa COGTA, ga go a siama.
IFP ga e a itumelela ANC gape morago ga e sena go umaka nngwe ya dikago tsa yona tsa kgaolo kwa bokone jo bo kgakala jwa porofense morago ga ntwa ya yona ya kgololosego, Nobleman Mzala Nxumalo.
Gape ya re kgato e, e tlaa busetsa morago dipuisano tsa tetlano magareng ga makoko a mabedi a a eteletsweng pele ke baeteledipele ba makoko a mabedi mo setšhabeng.
Motlatsa Moporesitente David Mabuza o tlhomamiseditse masole gore puso ga e na madi a a boima go abela masole mme e na le madi a go tlhokomela ditlhokego tsa bona tsa loago le tsa boitekanelo.
A re bothata e ne e le Department of Defence and Military veterans e e neng e se na kaelo ya go nna teng mo mathateng a bona.
Fa Mabuza a bua le setlhopha sa masole, a re dilo di tlile go simolola go tsamaya sentle ka gonne Mokaedi-Kakaretso wa lefapha o tlhomilwe.
Re tswelapele ka ditirisano tsa porofense le masole a veterans.
Gompieno re kwa Limpopo kwa Polokwane rugby Stadium mme re amogetswe ka lorato ke Tonakgolo Stanley Mathabatha.
Gape o rotloeditse masole go bopa setlhopha se le sengwe go na le go lwantshana.
Re santse re tlile go baakanya Lefapha la Mafaratlhatlha a Bosole.
Ke a go bolelela gore Mokaedi-Kakaretso [Irene Mpolweni ] mo lefapheng o tlhophilwe.
O tlile go simolola go dira ka di 7 tsa Seetebosigo.
Ka jalo dilo di tlile go simolola go kopana.
Sa bobedi, Poresidente o kopile diofisi tsa Ditonakgolo go dirisana mmogo mo tirong eno, ga bua jalo Mabuza.
Motlatsa Moporesitente o bua le bobegakgang ka ga puisano e e tshwerweng le masole.
Motlatsa Moporesitente David Mabuza o rotloeditse masole go kgabaganya dikgaogano tsa sepolotiki, go ithulaganya ka setlhopha se le sengwe gore puso e ba tshegetse ka mo go lekaneng.
Masole a dingwaga di le dintsi a ngongorega ka gore ga ba bone matlo, ditirelo tsa boitekanelo le dilo tse dingwe go tswa mo pusong ka go lekana.
Mo bidiong e e fa tlase SABC e bua le leloko la Venda Defence Force:
Ke bua le setlhopha sa masole a bogologolo kwa Limpopo go tswa mo setlhopheng sa bogologolo sa Aforikaborwa sa Defence Force (SADF), Venda Defence Force (VDF).
Mabuza a re puso e tshwenyegile gore masole a a nang le nako e telele a a lwantshana.
A re masole a a kileng a nna teng go tswa mo lekokong la maloba la kgololosego ba santse ba lwantshana le ditlhotlhomiso go bona gore ke mang yo o neng a le mo moseleng fa maemo a ba bangwe go tswa mo go SadF le VDF one a le botoka.
O setšhaba se se ntseng se ngotlega.
O setšhaba se se tsofetseng.
Ka jalo ke ka ntlha yang fa batsofe ba ne ba ka lwantshana?
MKVA le Khansele ya Bosole o tshwanetse go ya go rarabolola mathata a gago ka bonako.
Ga go a siama mo setšhabeng se, go bua jalo Mabuza.
SABC e bua le mokwaledi wa gagwe wa Limpopo e bong Jack.
Lephata la KwaZulu-Natal la Tirisanommogo ya Puso le Dikgang tsa Setso (COGTA) le kaetse Mmusakgotla wa Mmasepala wa Inkosi Langalibalele go batlisisa ka ga ditatofatso tsa tlhaselo tse di ntseng di sekegilwe kgatlhanong le mokhanselara.
Go latofadiwa gore mokhanselara wa IFP o tlhasetse bakhanselara ba basadi ba le babedi ba ANC.
Mmueledi wa KZN COGTA Senzo Mzila a re, The KwaZulu-Natal Cooperative Governance and Traditional Affairs MEC Sipho Hlomuka e tlhagisitse matshwenyego a gagwe ka ditatofatso tse di tlhageletseng kwa In response Langalibalele local Municipality.
Ditatofatso ke gore mongwe wa bakhanselara o tlhasetswe ke mokhanselara yo mongwe.
MEC Hlomuka o biditse Mmusakgotla wa mmasepala go batlisisa maemo mabapi le tiragalo eno le go mo neela pego e e tseneletseng ka ga kgang e, go gatisa Mzila.
Motlatsa Moporesitente David Mabuza mo tirong ya gagwe jaaka modulasetulo wa presidental Task Team on Military veterans go solofelwa go buisana le masole a a kileng a nna teng kwa Polokwane kwa Limpopo.
O tshwanetse go sekaseka kgatelopele e e fitlheletsweng ke puso mo go samaganeng le dikgwetlho tsa masole a a kileng a nna teng.
Ka dingwaga di le dintsi, masole go tswa mo makokong a pele a kgololosego ya sepolotiki le Transkei, Bophuthatswana, Venda le Ciskei ( TBVC) ba ntse ba ngongorega gore puso ga e dire mo go lekaneng go tlhokomela matshelo a bona.
Gareng ga tse dingwe tse setlhopha se se neng se eteletswe pele ke Motlatsa Moporesitente Mabuza se supile fa go tlhokega thuso ya tlalelo ya loago, go neelana ka thuso ya thuto, matlo a mantle le lefatshe la masole.
Mo puong e e tswang kwa Poresidente, Setlhopha sa Task se tswelapele go amogela dipego tsa kgatelopele e e fitlheletsweng ke mafapha a a farologaneng, go tla ka thulaganyo ya semolao go thusa masole a a kileng a nna teng.
Kakanyo ya gore Moporesidente Cyril Ramaphosa o batla Tona e ntšhwa ya Boitekanelo mo gare ga dipegelo tsa gore Zweli Mkhize a ka nna a ipaakanyetsa go rola tiro.
Mkhize o latofadiwa ka kgotlhang ya kgatlhego mabapi le thendara ya dimilione di le 150 e lephata la gagwe le e abetseng setlamo sa tlhaeletsano Digital vibes.
Setheo se se kgethegileng sa dipatlisiso (SIU) se batlisisa gore a ga go a nna jalo ka thendara e e sa tlhomamang e e neng e tlile go dirwa e e amanang le thulaganyo ya National Health Insurance ( NHI) le puso ya tsibogela leroborobo la mogare wa corona.
Mkhize o retelelwa ke go tlhagelela kwa Komiting ya Boitekanelo ya Palamente ka Labotlhano a latela kgakololo ya semolao.
Modulasetulo wa Komiti, Ngaka Sibongiseni Dhlomo a re, ke nnile le puisano ya mogala le Ngaka Mkhize mo bosigong jwa maabane.
Ke tshwanetse go utlwa gore o neetswe kgakololo ya semolao.
Ga go botlhale gore jaanong a tsenele Komiti ya Portfolio ka ntlha ya ditatofatso tse di tsenyang leina la gagwe mo setshwantshong.
Ka jalo, he go siame go ka fa molaong gore a seke a tsena go tlhalosa.
Mkhize ga a tlhagelele fa pele ga Komiti e baya maru mo tlhogong ya gagwe
Re sa ntse re le foo, moitseanape wa dipolotiki Dr Dale McKinley a re fa Mkhize a sa tlhagelela fa pele ga Komiti ya Batsamaisi ba Boitekanelo o baya maru mo tlhogong ya gagwe le gore batho ba le bantsi ba tlile go botsa dipotso ka ga seabe sa gagwe mo lenaneong la didiriswa tsa ileketeroniki.
McKinley a re ANC e tshwanetse go rotloetsa Mkhize go rola tiro jaaka kgang ya molaomotheo.
Ngaka Dale McKinely o bua ka ga Mkhize a sa tlhagelele fa pele ga Komiti.
Lefapha la Boitekanelo la Gauteng la re ditatofatso tsa bosenyi kgatlhanong le Tonakgolo ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize ke phitlhelelo e kgolo mo ntweng ya naga kgatlhanong le leroborobo la mogare wa corona.
Ditatofatso tse di amanang le maduo a gagwe a konteraka ya dimilione di le 150 tsa diranta go setlamo sa tlhaeletsano sa Digital vibes.
Dithuso tsa ga Mkhize tsa maloba di laola setlamo se se nang le konteraka ya go dira tiro e e amanang le setheo sa National Health Insurance scheme le puso ya tsibogela leroborobo.
Setheo se se kgethegileng sa dipatlisiso se batlisisa kgetse.
Mo kgweding e e fetileng Mkhize o amogetse gore kgotlhang e ne e sa tlhomama mme a re kgato ya kgalemo e tlaa tsewa kgatlhanong le ba ba nang le maikarabelo.
Go nna le Tonakgolo ya Boitekanelo e e di gogang kwa pele mo tsibogong ya rona ya leroborobo, motho yo lefoko la gagwe le sa dumelweng, yo a ka sekeng a tsenelela mo metsweding ya tshedimosetso, o tshwanetse go tlhotlhomisa le go thabuetsa maikarabelo.
Re na le Tonakgolo ya Boitekanelo e e arabang dipotso tsa motheo ka ga whats e e diragalang mo lefapheng la gagwe, go bua Mokaedi yo Mogolo wa Lefapha la Boitekanelo la Gauteng, Meisie Lerutle.
Mkhize a sa tlhagelele fa pele ga Komiti ya Boitekanelo a baya maru mo tlhogong ya gagwe:
Re sa ntse re le foo, Mosekaseki wa dipolotiki Dr Dale McKinley a re fa Tonakgolo ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize a sa tlhagelela fa pele ga Komiti ya Batsamaisi ba Boitekanelo o baya maru mo tlhogong ya gagwe mme batho ba le bantsi ba tlile go botsa dipotso ka ga seabe sa gagwe mo thendareng ya dipalangwa.
Mosekaseki a re, makoko a a ganetsang a tlile go itlhokomolosa se mme ka kakaretso fela o tlile go tla ka fa tlase ga kgatelelo e kgolo.
A re bonang, go na le sengwe se se phoso fano.
Ke na le lebaka la go araba.
Ke tlile go tlogela tiro ya me gone jaanong.
Batho ba ne ba ka tlotla seo mme ke akanya gore ANC e tshwanetse go letla seo mme ba rotloetse gore seo se diragale.
E seng fela le Mkhize, mme le maloko otlhe a bona a a lebaganeng le ditatofatso tse di masisi ka ntlha ya gore tsela e le yosi fela e ba tlileng go phepafatsa leina la lekoko ka yona le gore ba tlile go bona boikanyego jwa baagi, ke gore fa ba ka bonwa ba tla tsaya kgato.
Ga se fela gore o latofadiwa leng le gone o latofadiwa semmuso, mme ke fa go na le bosupi jo bo phepafetseng jwa gore go ntse go na le bosula.
Mme ke akanya gore seo se botlhokwa thata gore Moporesidente a akanyetse.
Ngaka Dale McKinely on Mkhize’s not tlhagelela fa pele ga Komiti.
Moitseanape wa dipolotiki Dr Dale McKinley a re Tonakgolo ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize yo o sa tlhageleleng fa pele ga Komiti ya Boitekanelo o baya maru mo tlhogong ya gagwe mme batho ba le bantsi ba tlile go botsa dipotso mabapi le seabe sa gagwe mo tendereng ya boitapoloso.
Mkhize o latofadiwa ka kgotlhang ya kgatlhego magareng ga ditatofatso tsa gore o solegetswe molemo ke thendara ya dimilione di le 150 e lephata la gagwe le e abetseng khampani ya ditlhaeletsano.
Setheo se se kgethegileng sa dipatlisiso se batlisisa thendara e e sa tlhomamang e e neng e tlile go dirwa e e amanang le setheo sa National Health Insurance le puso ya tsibogela leroborobo la mogare wa corona.
Mkhize o retelelwa ke go tlhagelela kwa Komiting ya Boitekanelo ya Palamente, ka kgakololo ya babueledi ba gagwe.
Dr Zweli Mkhize o gakolotswe gore a seke a tlhagelela fa pele ga Palamente ya Komiti ya Portfolio ya Boitekanelo.
Modulasetulo wa komiti, Sibongiseni Dhlomo, a re go siame kafa molaong gore Mkhize a seke a tlhagelela fa pele ga komiti.
Ke nnile le motlotlo wa mogala le ngaka Mkhize maabane bosigo.
Makoko a a ganetsang mo Komiting ya Portfolio ya Boitekanelo a tlhagisitse kgotlhang ya bona ka ga go sa tlhagelele ga ga Mkhize.
Ngaka Sibongiseni Dhlomo ka Tona ya Boitekanelo Mkhize ga a tlhagelela fa pele ga Komiti ya Palamente:
Lekoko la Kganetso ga le dumalane le Mkhize.
Gape ga ba dumalane le boikutlo jwa ANC jwa gore kgetse ke ya boatlhodi morago ga fa lekoko la DA le sena go bula kgotlatshekelo kgatlhanong le Mkhize le Mokaedi wa gagwe Sandile Buthelezi.
DA e latofatsa ka molato wa bosenyi kgatlhanong le Dr Zweli Mkhize.
Maloko a EEF, Ngaka Suzan Thembekwayo le Naledi Chirwa ba re boemo jwa ANC mo kgannyeng eno ke sesupo sa gore komiti ga e kitla e kgona go tshwara tonakgolo.
Se e ne e le sesupo se se phepafetseng sa gore rona jaaka komiti ga re kgone go bua ka lentswe le le lengwe fela go tlisa maikarabelo a lefapha la bosetšhaba le tona, ga bua jalo Thembekwayo.
Ka jalo ga re kgone go bua ka kgetse e ka gonne kgetse e buletswe kgatlhanong le tona, go diragala eng fa NPA e tlisa kgetse kwa kgotlatshekelo?
A re tlile go tshwarwa kwa thekololong le go leta go fitlha e wediwa?
Mokhuduthamagamogolo wa ANC, Mama Ivy Gcina, o robaditswe kwa Gqeberha kwa Kapa Botlhaba.
Tirelo ya gagwe ya phitlho e ne e tshwaretswe kwa Feather Market Hall.
Ngwana wa dingwaga di le 84 o tlhokafetse ka Labone mo bekeng e e fetileng morago ga go lwala lobaka lo loleele.
O ne a newa maemo a mabedi a a kgethegileng a phitlho ya modiredimogolo wa porofense ke Moporesidente Cyril Ramaphosa.
Tirelo ya phitlho ya mokhuduthamagamogolo wa ANC Mama Ivy Gcina e sa ntse e tsweletse kwa Feather Market Centre kwa Gqeberha.
Gcina wa dingwaga di le 84 o tlhokafetse ka Labone mo bekeng e e fetileng morago ga go lwala lobaka lo loleele.
E ne e le leloko la mokgatlho wa ANC go tloga ka 1994 go fitlha ka 2004
Gcina e ne e le leloko la mokgatlho wa ANC mo Palamenteng go tloga ka 1994 go fitlha a rola tiro ka 2004.
O ne a direla mo dikagong tse di farologaneng tsa mekgatlho e e farologaneng ya basadi ka nako ya tlhaolele.
O ne a dira mo Komiting ya Basadi ya mokgatlho wa Port Elizabeth Black Civic mme gape e ne e le Modulasetulo wa ntlha wa mokgatlho wa Port Elizabeth Womens.
E ne e le moeteledipele wa United Democratic Front mo kgaolong.
Ka nako ya gagwe ya kganetso, o ne a tshwarwa le go tlhokofadiwa ka makgetlho a le mantsi.
Ba lelapa la gagwe ba mo gopotse jaaka mosadi yo o botlhale le yo o pelokgale.
Setlogolo sa gagwe, Lerato Gcina, a re ba ithutile go le gontsi mo go ena.
Tota go utlwisa botlhoko maikutlo a rona gore re ne re sa kgone go dirisa nako e e oketsegileng le lona ka dinako tsa fa lo ne lo le bokoa.
Re tlaa go tlhologelelwa makhulu, mowa wa gago le maatla a gago di tshela mo go mongwe le mongwe wa rona le mo matshelong a o a amileng ka lorato, botlhale, nonofo le bontle jwa mowa wa gago.
Yona e ne e le mosadi yo o kgethegileng ka gonne o ne o le mosadi yo o kgethegileng.
Re lebogela ditlhabelo tsa lona le sengwe le sengwe se lo se re diretseng.
Mama Gcina o tlhokafaletswe ke barwa ba gagwe ba bararo mo ntweng fa ba ne ba ntse ba dira jaaka masole a tsamaiso ya dilo tsa tlholego.
Stalwart mokgabisi wa mokgabisi wa ANC Ivy Gcina yo o neng a lwela kgatlhanong le tsamaiso ya tlhaolele moeteledipele wa PEWO, o ne a emela batho ba rona fa a ne a tlhokofadiwa, a itewa, a bogisiwa, a tshwerwe ke Lekala la Polokesego.
O latlhegetswe ke bana ba gagwe mo moleng wa ntwa ya rona ya kgololosego.
Go utlwisa botlhoko thata.
Pegelo e e tserweng ke Andile L modif modif modif Maurlungisa ka Motsheganong 28, 2021
O biditse maloko a jaanong a ANC go etsa mekgwa e.
Re lebile motho yo tota e leng mofuta o o kgethegileng, ke leloko le re batlang go le bona mo Lekokong la Bosetšhaba mo Aforika.
Motho wa bothokgami, motho wa kgalemo, tokololo e e ineetseng, tokololo e e ineetseng ya Lekoko la Bosetšhaba la Aforika.
Rotlhe re tshwanetse go etsa kokomana e, ke kokomana e e itseng sentle gore ga se ka ga bona, mme ke ka ga isagwe ya naga e.
Tonakgolo ya Tshireletso le Bosole e bong nosiviwe Mapisa-Nqakula o ne a akgola Mama Gcina jaaka mogaka yo o setlhogo e bile a nonofile mo ntweng ya kgololosego.
A re go na le dipelo tse dintsi tse di bokete tse di kopang go sadisa motho yo o ntshitseng botshelo jwa gagwe go kgaratlha.
O ne a le kwa pele ka metlha fa a ne a lwantsha tlhaolele e e setlhogo ya lekoko la bosetšhaba.
Ga a ise a ko a kgobiwe marapo ke bosetlhogo jwa mephato ya tshireletso ya puso ya bosemorafe.
Ga a ka a latlha, le fa go ne go tsenngwa melawana e e gagametseng ya tshireletso ke puso mo malatsing a a lefifi a tlhaolele.
Mmè Gcina o tlogela bomogoloe ba le babedi le ditlogolwana tsa gagwe di le thataro.
Lekoko la Democratic Alliance (DA) le latofaditse Tonakgolo ya Boitekanelo Zweli Mkhize le Mokaedi-Kakaretso wa lefapha (DG) Sandile Buthelezi ka go nyatsa seabe sa palamente.
Tonakgolo e ne e solofetswe go tlhagelela fa pele ga Komiti ya Portfolio ya Boitekanelo ka Labotlhano.
Tonakgolo e ne ya bolelela Komiti ya Portfolio ya Boitekanelo gore o gakolotswe semolao gore a seke a tlhagelela fa pele ga Komiti go tlotla ka go abelwa ga kgonagalo ya milione wa didikadike tsa diranta di le 150, fa DG ya gagwe e rile o gakolotswe gore a seke a akgela ka ga kgonagalo e.
Se ke morago ga gore tokololo ya DA ya Palamente, Siviwe Gwarube a bula kgotlatshekelo kgatlhanong le bobedi jo kwa Boemelatereneng jwa Sepodisi kwa Kapa.
Modirimmogo le Gwarube, Evelyn Wilson, o ganne boikutlo jwa Lekoko la Bosetšhaba (ANC) jwa gore kgang ke tlhaolele, dikarabo tse di batlang.
Ga se ka fa tlase ga tlhaolele, ga se kwa pele ga kgotlatshekelo.
Kgetse ga e reediwe kwa kgotlatshekelo mme DG e dumetse go tla mo kopanong e.
Re tshwanetse go gakologelwa selo se le sengwe fano, ga re ikarabelele mo go Tonakgolo kgotsa DG wa gagwe, ba ikarabelela mo go rona, ga bua Wilson.
Digital vibes contract: DA e baya molato wa bosenyi kgatlhanong le Dr Zweli Mkhize.
Siviwe Gwarube a re ANC e sireletsa Mkhize.
ANC e latofaditse lekoko la DA ka go tlola tlhobolo ka go bula kgotlatshekelo kgatlhanong le Mkhize le Buthelezi mabapi le go newa ga lekoko la Digital vibes tender.
Modulasetulo wa ANC Kenneth Jacobs o pega Gwarube molato wa gore komiti e ne e sa kgona go kaelwa mo kgannyeng e.
Ke batla go gatisa gore tokololo e tsentse tlhobolo go ya go baya ditatofatso tsa bosenyi, ka jalo, DG le Tonakgolo ba na le tshwanelo ya go dira se ba se dirang go netefatsa gore ga ba kgatlhanong le ditshwanelo tsa bona go ya ka Molaotheo, ga bua Jacobs.
Ditatofatso tsa bonweenwee: Kgolagano e e sa letlelelwang magareng ga lephata la boitekanelo le mefuta e e farologaneng ya bonweenwee
Moswi Ivy Gcina o bakilwe jaaka mogaka yo o setlhogo le yo o nonofileng wa ntwa ya kgololosego.
Tonakgolo ya Tshireletso le Bosole, nosiviwe Mapisa-Nqakula, o ne a bua kwa phitlhong ya kgaratlho ya kgololosego e e tlhophilweng ke molweladiphetogo wa stawart, Ivy Cik genet genet, mo toropong ya gagabo ya Gqeberha, kwa Kapa Botlhaba, ka Labotlhano.
Moporesidente Cyril Ramaphosa o ne a newa setlhopha se se kgethegileng sa phitlho ya semmuso ya porofense.
Bidio: Bodiredi jwa phitlho ya ANC bo kgaratlha le nonofo e e tlhwatlhwakgolo ya setheo se se tlhwatlhwa e e kwa godimo thata.
Mapisa-Nqakula a re go na le dipelo tse dintsi tse di bokete tse di laelang mongwe yo o ntshitseng botshelo jwa gagwe setlhabelo go kgaratlha.
O ne a le kwa pele ka metlha fa a ne a lwantsha tlhaolele e e tsitsibanyang mmele ya lekoko la bosetšhaba.
Gcina wa dingwaga di le 84 o ne a dira mo dikagong di le dintsi ka nako ya fa a ne a lwantsha puso ya tlhaolele go akaretsa le Port Elizabeth Black Civic organization ( PEBCO).
E ne e le Modulasetulo wa ntlha wa mokgatlho wa basadi wa kwa Port Elizabeth ( PEWO).
O ne a tsenela Lekoko la Bašwa la Lekoko la Bosetšhaba (ANCYL) ka dingwaga tsa bo 1950 mme o ne a dira mo palamenteng jaaka leloko la Lekoko la Bosetšhaba la Palamente go tloga ka 1994 go fitlha ka 2004 fa a ne a rola tiro.
Phitlho ya kgaratlho ya kgololosego e ntse e nonofile, le mo mosong wa letsatsi la bofelo, Ivy CV Gcina e beetswe go tshwarelwa kwa motseng wa ga Gqeberha, kwa Kapa Botlhaba, ka Labotlhano mo mosong.
Moporesidente Cyril Ramaphosa o abetswe setlhopha sa 2 se se kgethegileng sa phitlho sa semmuso sa porofense.
Moitseanape wa dipoletiki Ivor Sarakinsky a re Moporesidente Cyril Ramaphosa o tshwanetse go tsaya tshwetso kgatlhanong le Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize jaaka a lebagane le ditatofatso tse di masisi tsa bonweenwee.
Sarakinsky a re Moporesidente ga a rarabolole kgang e ka tshwanelo.
Go na le ditatofatso tsa gore Mkhize ka boene e solegetswe molemo ke thendara ya dimilione di le 150 tsa diranta go setlamo sa tlhaeletsano sa Digital vibes.
Sarakinsky a re Ramaphosa o iphitlhela a le mo maemong a a thata jaaka Mkhize e le ngaka ya bongaka e e itseng se se tshwanetseng go dirwa mabapi le leroborobo la Covid-19.
Tonakgolo Mkhize o dirile go le thata mo go Moporesitente Ramaphosa ka gonne mo dinageng tse dingwe tse dintsi tsa temokerasi ke matlhabisaditlhong a a tshwanang le ano a a tla felelang ka gore tonakgolo a we ka tšhaka ya gagwe mme ka tsela e e ntseng jalo a sireletsa Moporesitente gore a se ka a tsaya kgato ya kgalemo.
Ka jalo ke mokgwa o o tshwanetseng go nna teng.
Mme mo SA fa e le gore go ne go ntse jalo, re ne re ka nna le diphetogo tse di tswelelang pele mo Kabineteng ka matlhabisaditlhong a a tlhagelelang ka dipatlisiso tsa metswedi ya dikgang le Khomišene ya Zondo.
Ramaphosa o samagana le ditatofatso.
Ka Laboraro, Moporesidente Cyril Ramaphosa o rile o samagane le ditatofatso go dikologa Mkhize le konteraka e e seng ya ka fa molaong ya didikadike tsa diranta di le dimilione di le 150.
Go ntse go na le kgatelelo e e oketsegang go tswa mo lekokong la DA le makoko a mangwe a Mkhize go ya kwa tlase kgotsa go tlosiwa ke Ramaphosa.
Moporesidente o rile ditatofatso tse di masisi e bile di tlhoka go batlisisiwa ka botlalo ke baemedi ba tiragatso ya molao le gore thulaganyo e e tshwanetseng e tlaa latelwa fa dipatlisiso di sena go konosediwa.
Mkhize o tla tlhagelela fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Palamente ka Labotlhano
Re sa ntse re le foo, Mkhize o tlile go tlhagelela fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Palamente ka Labotlhano mo mosong go tsibogela ditatofatso tsa gagwe tsa go nna le seabe mo kgolaganong e e sa tlwaelegang ya bobusaesi.
Modulasetulo le Modulasetulo wa Komiti ya Ntlo ya Dikopano tsa Bosetšhaba Cedrick Frolick o netefaditse gore Mkhize o tlile go tlhagelela fa pele ga komiti.
Frolick a re o amogetse kopo ya Khomišene ya go tlhagelela kwa Khomišene ya Boitekanelo ka Labotlhano mo mosong.
Frolick a re kopano ya mmatota le Mkhize le Komiti ya Palamente ya Boitekanelo e tlaa tshwarwa ka ura ya borobongwe ka Labotlhano mo mosong.
Tonakgolo ya Boitekanelo ya Democratic Alliance (DA) Siviwe Gwarube, o beile ditatofatso tsa bosenyi kgatlhanong le Mkhize kwa seteisheneng sa Sepodisi sa Bogare kwa Kapa.
O tlhagisitse ditatofatso tsa go tlola Molao wa Tsamaiso ya Setšhaba ya Matlotlo kgatlhanong le Mokaedi-Kakaretso wa Lefapha la Boitekanelo Dr Sandile Buthelezi.
DA e latofatsa ka molato wa bosenyi kgatlhanong le Dr Zweli Mkhize.
Komiti ya Nakwana ya Lekoko la Bosetšhaba (ANC) mo Porofenseng mo Foreisetata e tlhagisitse gore e tlile go tsaya kgato kgatlhanong le maloko a a lebaganeng le ditatofatso tsa bosenyi mme ba seke ba sekega tiro.
Komiti e tshwere kopano ya bobegakgang kwa Bloemfontein ka ga diphitlhelelo tsa kopano ya yona ya ntlha e e neng e tshwerwe kwa tshimologong ya beke e.
Motlatsa mokoloko Paseka Nompondo a re go na le ditokololo di le tharo tse di amegang.
Mo nakong e, ke kgona go bua gore ba ba amegang ba na le dingwaga di le tharo mme re setse re ikgolagantse le bona mo mosong ono, Re lebane le ntlha e, jalo batlhankedi ba puso ba ba tlhageletseng kwa kgotlatshekelo mo mosong ono, puso e tshwanetse go tsaya kgato go ya ka molao.
Mme mo letlhakoreng la rona, jaaka ANC, ba ba leng mo maemong a rona ba tla sekegiwa gompieno, re retelelwa ke gore ANC e tlaa tsaya kgato e e tshwanetseng.
Modulasetulo wa ANC mo porofenseng, Mxolisi dukwana, a re maloko a a sa lateleng dipholisi tsa lekoko ga ba kitla ba tlhola ba amogelwa mo lekokong.
Re rata go neelwa sebaka sa go netefatsa gore re dira le maloko a ANC.
Re supile gore ga go ope yo e leng mogaka; maloko a ANC ga se ba ga ope, ga go ope yo e leng motshegetsi wa moeteledipele ope.
Bano ke maloko a mokgatlho wa ANC mme re tshwanetse go netefatsa gore diphitlhelelo tse di ntseng jalo di a bonwa le gore maloko a mokgatlho wa ANC ka dinako tsotlhe a tlaa latela mokgatlho mme e seng go latela batho.
Mxolisi dukwana o tlhophilwe jaaka motlhankedi wa Komiti ya Nakwana ya Nakwana ya Nakwana ya Puso ya ANC:
Tonakgolo ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize o tlile go tlhagelela fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Palamente ka Labotlhano mo mosong go tsibogela ditatofatso tsa gagwe tsa go nna le seabe mo kgolaganong e e sa tlwaelegang ya Bobusaesi.
Modulasetulo le Modulasetulo wa Komiti ya Ntlo ya Dikopano tsa Bosetšhaba Cedrick Frolick o netefaditse go SABC gore Mkhize o tlile go tlhagelela fa pele ga komiti.
Kgatelelo e ntse e a oketsega gore Moporesidente Cyril Ramaphosa a tseye kgato kgatlhanong le Mkhize morago ga go amogela ga gagwe mo bošeng jaana gore kabelo ya milione ya thendara go setlamo sa tlhaeletsano, Digital vibes e ne e se ya ka molao.
Tente e, e ne e le ya ditirelo tse di amanang le setheo sa National Health Insurance le puso e tsibogela leroborobo la COVID-19.
DA e latofatsa Mkhize ka ditatofatso tsa bokebekwa
Re sa ntse re le foo, Tonakgolo ya tsa boitekanelo ya Democratic Alliance (DA) Siviwe Gwarube, o beile ditatofatso tsa bosenyi kgatlhanong le Mkhize kwa seteisheneng sa Sepodisi sa Bogare kwa Kapa.
O latofaditswe gape ka ditatofatso tsa go tlola Molao wa Tsamaiso ya Setšhaba ya Matlotlo kgatlhanong le Mokaedi-Kakaretso wa Lefapha la Boitekanelo Ngaka Sandile Buthelezi.
Se morago ga ditshenolo tse ba lelapa la ga Mkhize ba ka tswang ba solegetswe molemo ke madi a thendara ya dimilione di le 150 e lephata la gagwe le e abetseng setlamo sa tlhaeletsano Digital vibes.
Khampani e thapile mmueledi wa maloba wa ga Mkhize, le tsala ya lelapa, Tahera Mather, le mothusi wa maloba wa Badiredi, Naadhira Mitha.
DA e latofatsa ka molato wa bosenyi kgatlhanong le Dr Zweli Mkhize:
Ramaphosa a lebane le ditatofatso
Ka Laboraro, Moporesidente Cyri lRamaphosa o rile o samagane le ditatofatso go dikologa Zweli Mkhize le konteraka e e sa tlwaelegang ya didikadike tsa dir 150 tsa diranta.
Go na le ditatofatso tse di masisi tse di tlhokang go batlisisiwa ke SIU le motswedi ope fela wa tshwanelo mme di konosediwe kwa ntle ga tiego.
Moporesidente Cyril Ramaphosa a re o okaoka go lebagana le ditatofatso kgatlhanong le Ngaka Zweli Mkhize:
Democratic Alliance (DA) e ikuela go sekegiwa ga ka bonako ga Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize.
Tona ya DA ya meriti ya boitekanelo Siviwe Gwarube o tlhagisitse ditatofatso kgatlhanong le Mkhize ka Labone kwa seteisheneng sa mapodisi sa kwa Kapa ka fa tlase ga thibelo ya Molao wa Bonweenwee.
Go tlhagisitswe ditatofatso mabapi le Mkhize le thendara ya dimilione di ka nna 150 tsa didikadike tsa diranta tsa ditlhaeletsano tsa setlamo sa Digital vibes.
DA e latofaditse gape le Mokaedi-Kakaretso mo lefapheng, Ngaka Sandile Buthelezi ka ga molato wa go tlola Molao wa Tsamaiso ya Setšhaba ya Matlotlo.
Gwarube a re, re baya ditatofatso kgatlhanong le Tonakgolo Mkhize, ditatofatso di a oketsega mo dibekeng di le mmalwa tse di fetileng tse di akantshang gore tonakgolo e ka tswa e saenetse tumelano ya go loga leano la go loga leano la mefuta e e farologaneng ya dikhomputara, setlamo se se tsamaisiwang ke balekane ba ba atamalaneng thata le yona, ba diranta di le dimilione di le 150.
Ke manganga a rona gore se e ka nna thibelo ya go lwantsha le go thibela bonweenwee.
Special Investigation unit (SIU) e batlisisa kgetse, e bolelela Scopa gore ba na le tsholofelo ya go fitlhelela dipatlisiso kwa bokhutlong jwa kgwedi.
Moporesidente Cyril Ramamaphosa o begile gore o samagane le kgang e, a re Mkhize o dira mmogo ka botlalo.
Le fa go le jalo, Gwarube a re Mkhize o ne a tshwanetse go sekegiwa bogologolo, Re na le pono ya gore Moporesidente o reteletswe maabane ke go tsaya mofuta ope fela wa boeteledipele ka go sekega Ngaka Mkhize, go letela dipatlisiso tsa SIU di wela.
Re akanya gore se ga se a siama, re akanya gore totatota se ka tswa mo tlhotlheletsong e e sa tshwanelang fa e le gore Tona ke maemo a gagwe fa a ntse a okaoka go batlisisiwa.
Mkhize o latofadiwa ka gore o saenile tumelano ya gore batsamaisi ba gagwe ke ditsala tsa gagwe, Tahera Mather le Naadira Mitha, wa ditirelo tsa puso tsa tlhaeletsano.
Mme go begwa fa madi ao a feletse a solegetse Mkhize molemo, ba lelapa la gagwe le ba malapa a batsamaisi ba babedi.
Mo kgetseng e nngwe, Mosireletsi wa Setšhaba a re o butse kgetse ya lenyatso le mapodisi a kwa Brooklyn.
Se ke morago ga gore Mkhize a retelelwe mo makgetlong a le mararo go tlotla mafelo a gagwe a a kwa tlase.
Matlwana a boithomelo a ne a romelwa magareng ga kgwedi ya Tlhakole le di 1 tsa kgwedi e.
Moporesidente Cyril Ramaphosa o nna le seabe mo metsweding ya dikgang tse di farologaneng, a latela karabo ya gagwe mabapi le kganetsano ka ga tlhopho ya gagwe ya tekanyetso ya boporesidente ya 2021-202.
Ofisi ya Basireletsi ba Setšhaba ya re e tlile go simolola dithulaganyo tsa lenyatso kgatlhanong le Tonakgolo ya Boitekanelo Zweli Mkhize, morago ga go retelelwa ga gagwe ke go tlotla setheo sa maemo a a kwa tlase go neelana ka bosupi le go ntsha makwalo.
Se ke mabapi le dipatlisiso tse di dirilweng malebana le ditatofatso tsa go diegisiwa mo go sa tlhokegeng le go retelelwa ke lefapha la gagwe go tsenya dikatlholo tsa Report of the Clinical Associate National Task Team ka 2017.
Mo setatamenteng, ofisi ya Basireletsi ba Setšhaba ya re Mkhize o reteletswe ke go tlotla ditoropokgolo ka makgetlho a le mararo.
A re kgetse e tlile go bulwa kgatlhanong le ene kwa seteišene sa mapodisi kwa Hatfield, Pretoria mo bekeng e.
Ofisi ya Basireletsi ba Setšhaba go simolola ditsheko tsa lenyatso kgatlhanong le Dr Zweli Mkhize.
Re sa ntse re le foo, Democratic Alliance (DA) moriti Tona ya boitekanelo, Siviwe Gwarube, o beile ditatofatso tsa bosenyi kgatlhanong le Mkhize kwa seteisheneng sa Sepodisi sa kwa Kapa.
Se morago ga ditshenolo tse Mkhizes a di dirileng; ba lelapa ba ka tswa ba solegetswe molemo ke thendara ya dimilione di le 150 e lephata la gagwe le e abetseng setlamo sa tlhaeletsano Digital vibes.
Kgolagano e, e ne e le ya tiro e e amanang le lenaneo la National Health Insurance le puso e tsibogela leroborobo la mogare wa corona.
Ka Laboraro, Moporesidente Cyril Ramaphosa o rile o okaoka go samagana le ditatofatso go dikologa Zweli Mkhize le konteraka e e seng ya ka fa molaong ya didikadike tsa diranta di le dimilione di le 150.
Go ntse go na le kgatelelo e e oketsegang go tswa mo lekokong la DA le makoko a mangwe a Mkhize go ya kwa tlase kgotsa go tlosiwa ke Ramaphosa.
Moporesidente Cyril Ramaphosa o fetola kganetsano ka ga tlhopho ya boporesidente ya tekanyetsomadi ya 2021 / 1992 ka Labone thapama.
Se se latela thulaganyo ya gagwe ya kabelo ya tekanyetsomadi ka Laboraro.
Kokoano Bosetšhaba e neile Komiti ya Hoc ya go tlhabolola Karolo 25 ya Molaotheo katoloso ya malatsi a le 30 go wetsa tiro ya yona.
Komiti e, e e nang le maikarabelo a go tla ka molao go dira gore go kgonege go dira diphetogo tse di tlaa letlelelang bosenyi jwa lefatshe, e dirile kopo ya katoloso kwa tshimologong ya beke e.
Botshelo jwa yone bo feletse ka bosigogare ka Mosupologo.
Modulasetulo wa Kokoano Bosetšhaba, Cedrick Frolick, a re se ga se fetole taelo ya Dikomiti.
Taelo ya Komiti e tlaa nna fela jalo.
Komiti e tlile go tlhomiwa sesha mme e kopilwe go bega kwa bokhutlong jwa kgwedi ya Phatwe le mororo ba kopile go okediwa ka malatsi a le masomeamararo, re gakologetswe gore Ntlo e ya kwa tlalelong le fa ba ka e fetsa mo malatsing a le masomeamararo, pegelo e tlaa nna teng mme re emele fa re boela morago ka kgwedi ya Phatwe.
Palamente e ne ya tshwara ditheetso tsa phatlalatsa tsa molomo ka kakantsho ya go fetola Karolo 25 ya Molaotheo.
Se se latela kopo ya Democratic Alliance (DA) ya go letla ditlhagiso tsa molomo mabapi le kakantsho ya go tlhabololwa ga molaotheo.
Komiti ya Hoc e e tsamaisang kgetse e amogetse ditlhagiso tse di fetang 200 000 tse di kwadilweng.
Gone jaanong go dirwa thulaganyo ya tshitshinyo ya go fetola Molaotheo go dira gore naga e tlhagisiwe kwa ntle ga tuelo.
Jaanong go na le ngangisano e kgolo ka ga kgonagalo ya tlhabololo.
Le fa go le jalo, mokgatlho wa badiri Cosatu wa re o tshegetsa Molaotlhomo wa Tlhabololo le Tlhabololo.
Molao wa maemo a a kwa godimo mo lefatsheng
Molaotheo wa Repaboliki ya Aforikaborwa ke Molao
Ga go na palamente e le 108 ya 1996.
Ke molao o o kwa godimo thata mo lefatsheng.
Ka jalo molao le fa e le ofe o o sa dumalaneng le Molaotheo o nna semmuso ntle le fa e le go fitlhela e siamisiwa go tlhoma molaotheo.
Molaotlhomo wa Ditshwanelo mo kgaolong ya bobedi e sa ntse e le motheo wa temokerasi jaaka go tlhalositswe mo Molaotheong.
Ke kgaolo e e dirang thulaganyo ya tshireletso ya seriti sa motho, tshwanelo ya botshelo, kgololosego ya go bua, tekatekano, kgololosego ya bodumedi, kgololosego ya tumelo le kgololosego ya mogopolo.
Dikgololosego tse dingwe di akaretsa ditshwanelo tsa sepolotiki, kgololosego ya kgwebisano, tiro le tiro.
Le fa go le jalo, ditshwanelo tsotlhe tse, di ka fa tlase ga ditekanyetso.
Go fetola bontsi jwa Molaotlhomo wa ditshwanelo go tlhoka pedi tharong ya bontsi jwa ditlhopho.
Sekai se sengwe se se tlhokang gore go dirwe ditlhopho tsa nngwetharong ke setlankana sa dithoto se se ka fa tlase ga Karolo 25 ya Molaotheo.
Ke ka fa tlase ga Karolo 25 e mo go yona go tlhalosiwang lefatshe le dithoto.
Le fa go le jalo, ntlha e, ga jaana e fetolwa ke Ad Hoc Committee go Amend Karolo 25 ya Molaotheo go letla Tlhaloso ya Lefatshe le le Senang Bopelonomi.
Tlhabololo ya Karolo 25 e dirwa ga jaana ka molaotlhomo wa Mametlelelo ya bo18 ya Molaotheo.
Se se kaya gore ke lekgetlho la bo18 Molaotheo wa Aforikaborwa o a tlhabololwa.
Tlaleletso ya go bega ka Mercedes Besent
Lekoko la Bosetšhaba le le sa tswang go tlhophiwa la African National Congress (ANC) Free State Interim Committee (IPC) le solofetse go tlhalosa leano la bona la go tsaya kgato ka Labone.
Kago e, e e neng e tlhophilwe ka kgwedi ya Motsheganong, e beetswe go bua le bobegakgang moragonyana ka Labone mo mosong.
Tshidiso Nkgwedi wa lekoko a re diphitlhelelo tsa kopano ya ntlha ya IPC e e tshwerweng e tlaa nna tse di botlhokwa thata.
Mokwaledi-Kakaretso Ace Magashules o ne a le kgatlhanong le mokhanselara wa maloba wa Economic Development MEC, Mxolisi dukwana, o tlhophilwe go nna Modulasetulo le Tonakgolo Sisi Ntombela, jaaka motlatsamodulasetulo wa gagwe, o tlhometswe go lebelela porofense kwa khonferenseng ya ditlhopho.
Kago e, e ne ya tlhomiwa morago ga gore maloko a manganga a lekoko a fenye tsheko ya Kgotlatshekelo ya Makgaolakgang ya boikuelo e e neng ya bona Komiti ya Khuduthamaga ya Porofense e sa letlelelwa semolao e bile e se mo Molaotheong.
Maloko a Aforikaborwa a Foreisetata ya ANC a amogela katlholo ya SCA.
Makala a le mmalwa a ANC kwa Mahikeng a solofetsa go tshegetsa Magashule.
Maloko a ANC go tswa mo makaleng a le 35 a kgaolo ya Mahikeng kwa Bokone Bophirima ba kgalemetse go sekegwa ga Mokwaledi-Kakaretso Ace Magashule mo lekokong ka nakwana.
Go sekegwa ga gagwe go nnile le matswela go tloga ka di 3 Motsheganong.
Magashule ga jaana o mo letlhakoreng la beile e e bonweng molato wa bonweenwee, bonweenwee, le go tlhatswiwa ga madi a a amanang le thendara ya Foreisetata as bestos e e neng ya ntshiwa ka nako ya fa e ne e le tonakgolo ya diporofense.
Maloko a ANC mo karolong e e kwa tlase ya kgaolo ya Mahikeng a kopane morago ga dikgang tsa gore Magashule o sekegilwe.
Maloko a ikana go tshegetsa Magashule mo maemong a bokima le a bosesane.
Moeteledipele wa mokgatlho wa bašwa mo kgaolong ya Ngaka Modiri Molema, Koketso Moiloa, o pegile Moporesidente wa ANC molato wa go sekegwa ga Magashule.
Herman Mashabas lekoko la sepolotiki, ActionSA e latofaditswe ka gore Khomišene ya Ditlhopho ya Aforikaborwa (IEC) e kopa meneelo ya makoko a sepolotiki ka letlole la temokerasi la multi-Pty.
Letlole le tlhomilwe go ya ka Molao wa lekoko la sepolotiki wa matlole, o o simolotseng go dira ka Moranang monongwaga.
E ikaeletse go kgobokanya le go abelana ka matlole a a abetsweng makoko a sepolotiki go tswa mo lefelong la poraefete.
Dikgwedi di le pedi fela morago ga go tsenngwa tirisong ga yona, Letlole la Puso ya Temokeratiki la multi-Ptycle le a sekasekwa.
ActionSA ya re IEC e kgatlhanong le maikarabelo a yone a Molaotheo mabapi le matlole.
E latofatsa Khomišene ka go kgobokanya matlole a makoko a le some le bone a sepolotiki mo Kokoanong ya Bosetšhaba le go kgaphela kwa thoko makoko a sepolotiki jaaka ActionSA, e e ka emelwang fela morago ga ditlhopho tsa bosetšhaba tsa 2024.
ActionSA e kwaletse moeteledipele wa IEC Sy Mamabolo le Motlatsa moeteledipele Masego Sheburi go ba laela gore matlole a IEC a matlole a lekoko la temokerasi a khutle ka bonako.
IEC e dirile boipolelo jo bo gakgamatsang gore e ntse e kopa matlole a makoko a le 14 a sepolotiki a a emetsweng ke Kokoano Bosetšhaba, a a amogetseng dibilione tsa matlole a setšhaba ngwaga le ngwaga go tswa go baduela lekgetho.
Ga go a siama gore ditiro tsa IEC di tsweledise maemo a a kwa godimo mo dipolotiking segolobogolo fa Maaforikaborwa a retelelwa thata, go bua mmueledi wa ActionSA Lerato Ngobeni.
Herman Mashabas ActionSA o latofatsa IEC ka gore e kopa meneelo ya makoko a sepolotiki
Mo tshimologong ya ngwaga o, IEC e supile fa e tsaya dikgato go rotloetsa letlole.
Letlole le botlhokwa go lwantsha bosenyi, ka go tlhoka gore makoko a sepolotiki le baabi ba bontshe pepenene.
Puso ya temokeratiki e ja madi a mantsi mme madi a a lekanyeditsweng a ka se kgone go tlamela makoko a sepolotiki ka madi a a feletseng segolobogolo ka fa tlase ga maemo a a gagametseng a ikonomi.
Go netefatsa gore re tswelela go ipelela temokerasi e e matlhagatlhaga, e e tswelelang pele e bile e nonofile, re solofela gore Letlole le le tlaa tlamela ka tsela e e motlhofo le e e tlaa thusang ditheo tsa dikhampani, batho le mekgatlho e mengwe go abelana ka matlole go makoko ntle le go tsenela ka tlhamalalo le bona kgotsa go tlhoka go ikwadisetsa tseno kwa thoko, go bua jalo Motlatsamodulasetulo wa IEC Janet Love.
Lekoko le sale le kwaletse mokhuduthamaga wa komiti le Motlatsa Moeteledipele, le batla gore letlole le kgaotse ka ponyo ya leitlho le gore madi a a beilweng a busediwe baabi.
ActionSA e neile IEC go fitlha ka Labotlhano ono go tsibogela ditaelo tsa bona kgotsa go seng jalo ba tlile go isa kgetse kwa kgotlatshekelo.
Re sa ntse re le foo, Khomišene e bua ka ga kgang e mme ya re e tlaa akgela mo kgatong e e tlang.
Moporesidente Cyril Ramaphosa a re o okaoka go lebagana le ditatofatso tsa Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize le konteraka e e seng ya ka fa molaong ya didikadike tsa diranta di le dimilione di le 150.
Moporesitente Ramaphosa o ne a tlhagisa ditlhopho tsa tekanyetsomadi mo Palamenteng:
A re ditatofatso tse, di masisi mme di tlhoka go batlisisiwa ka botlalo ke baemedi ba tiragatso ya molao.
Moporesitente Ramaphosa a re thulaganyo e e tshwanetseng e tlaa latelwa fa dipatlisiso di sena go konosediwa.
Dipolelo tsa go sa dire dilo ka thulaganyo kwa Lefapheng la Boitekanelo di leka thata go lwantsha bonweenwee
Mokwaledi wa Khuduthamaga wa Khansele ya Botswelelopele ya Molaotheo wa Aforikaborwa, Lawson Naidoo a re dipolelo tsa bonweenwee mo Lefapheng la Boitekanelo ke teko e e masisi ya puso ya go lwantsha bonweenwee.
Naidoo a re kgang e ke letshwao le le maatla thata mo Aforikaborwa.
Se ke sesupo se se maatla thata mo Aforikaborwa sa gore se ke kgang e e masisi.
Kgang ya bothokgami jwa naga, a bo ba le masisi jang ne ka ga go lwantsha bobodu.
Re tlile go amogela pego go tswa go Motlatsa Moatlhodimogolo mo nakong ya dikgwedi di le tharo e e tlhalosang gore re dirisana jang le bosenyi mo pusong.
Mme re samagana fela le mathata fa ba re lebile ka tsela e e ntseng jalo.
A go na le tsholofelo ya gore dikatlholo tsa Khomišene ya dipatlisiso tsa ga Zondo di tlaa nna fa pele ga kgotlatshekelo ya molao?
Kgatelelo go Tswa go DA
Kgatelelo e a oketsega go tswa mo Democratic Alliance (DA) le tse dingwe kwa Mkhize go ya kwa tlase kgotsa go tlosiwa ke Moporesitente Ramaphosa.
Mkhize o rile dipatlisiso tse di malebana le ditatofatso tsa ditumalano tsa milione o montsi tse di sa tlhomamang tsa lephata la gagwe di fitlhetse gore ditirisano tsa yona le setlamo sa ditlhaeletsano, maikutlo a ditlhaeletsano, di ne di sa tlhomama.
Mkhize o itatola seabe sepe sa gagwe
Mkhize o ganne go nna le seabe mo go abeng konteraka e e sa tlhomamang ya dimilione tsa diranta ya lefapha la gagwe.
Se morago ga patlisiso e e kgethegileng ya unit ya dipatlisiso e fitlhetse gore ditirisano tsa Lefapha la Boitekanelo le setlamo sa tlhaeletsano, Digital vibes, di ne di sa tlhomama.
Go latela dipegelo tsa pampiri ya dikgang gore Lefapha le duetse Digital vibes dibilione di le 150 tsa ditirelo tse di amanang le Inshorense ya Bosetšhaba ya Boitekanelo le tsela e puso e tsibogetseng leroborobo la Covid-19.
Mkhizes briefing on Digital refes issue:
Mkhize a re madi a a neng a duelwa didiriswa tsa ileketeroniki a fitlhetswe e le ditshenyegelo tse di senang mosola e bile e le tshenyo.
Kgetse e e emetsweng thata ya Mokwaledi-Kakaretso wa ANC e e sekegilweng, Ace Magashule o solofetswe go reediwa pele ga bokhutlo jwa kgwedi ya Seetebosigo.
Banka e e tletseng ya Kgotlatshekelokgolo e solofetswe go utlwa kgetse.
Magashule o sekegilwe morago ga go gana go sekegwa tumalanong le ditshwetso tsa lekoko la gagwe.
Mo puisanong le Mokwaledi Kakaretso wa ANC Ace Magashule yo o sekegilweng:
Komiti ya Khuduthamaga ya Bosetšhaba e ne e mo laetse go kopa maitshwarelo phatlalatsa kwa makaleng a ANC morago ga go kwalela Moporesidente Cyril Ramaphosa lekwalo la go sekegwa, mme o ganne mme go na le moo a isa kgetse kwa kgotlatshekelo.
Komiti ya Badiri ya Bosetšhaba ya ANC go sekega Ace Magashule.
Magashule o batlile ditirelo tsa Khansele ya bagodi, Mmueledi Dali Mpofu.
O batla gore tshekego ya gagwe e phimolwe.
Boitshwaro jwa ga Magashule jo bo iseng bo ko bo nne teng
Mo bekeng e e fetileng, Ramaphosa o tlhalositse boitshwaro jwa ga Magashule jaaka jo bo tshosang le jo bo iseng bo ko bo diragale.
Mmueledi wa ANC Pule Mabe o rile molaotheo wa lekoko o lekilwe.
Lekoko ga le mo mathateng.
Ka bomadimabe, Molaotheo wa ANC o sekisitswe.
Lekoko le setse le ntshitse setatemente se se tlhalosang gore le tlile go nna kgatlhanong le kopo ya Mokwaledi-Kakaretso.
Mme fa dikgotlatshekelo di atamelwa ka mokgwa o di atametsweng ka ona, ANC e tshwanetse go tsaya kgato go sireletsa le go sireletsa Molaotheo wa yona le go sireletsa le go femela ditshwetso tsa yona.
Pule Mabe o bua ka kgato ya ga Magashule kwa kgotlatshekelo le boitshwaro jwa maloko a mangwe a a godileng a ANC kwa tshekong ya ga Zuma:
Mpofu o na le tshwanelo ya go dira ditiro tsa gagwe tsa porofeshenale
Re sa ntse re le foo, bangwe ba belaetse tshwetso ya ga Mpofus ya go emela Magashule le Moporesitente wa maloba Jacob Zuma mo kgetseng ya gagwe ya bonweenwee.
Moeteledipele wa EFF Julius Malema a re Mpofu o na le tshwanelo ya go dira ditiro tsa gagwe tsa porofeshenale, kwa ntle ga poifo mme lekoko ga le kitla le itshunya nko mo maikarabelong a gagwe a poraefete.
Ngaka nngwe le nngwe ya EFF e ka alafa Jacob Zuma fa hes a lwala; ba tsere maikano a porofeshenale mme re tshwanetse go letla seo.
Re rata go raya ngaka, fa Zuma a lwala, o rata go mo tshwara; ba tlile go nna kgatlhanong le maikano a bona a semolao.
Go ntse fela jalo le ka kgakololo ya semolao.
Re tshwanetse go ba letla go dira tiro ya bona ntle le kgoreletso epe ya sepolotiki; re tshwanetse go tlotla maikarabelo a bona a porofeshenale.
Re can a re akhaontente wa tšhate wa EFF o sekaseka dibuka tsa ANC; se se tlaa bo se ba tsenya mo dikamoreng tsa bone tsa botho le tsa porofeshenale.
Re tlile go feleletsa re bolelela batho gore ke mang yo re ka intshang le ene le gore ke mang yo re sa tshwanelang go intsha le ene.
A batho ba tsamaise ditiro tsa bona tsa porofeshenale.
Fa go tliwa mo dipolotiking, Dali o tsamaisa tiro ya gagwe a sa boife; fa go tliwa mo tirong ya gagwe, ga a re buise.
EFF ya re ga e re bolelele gore ke mang yo o gakololang.
Dali Mpofu o emetse kwa kgotlatshekelo.
Moporesidente Cyril Ramaphosa ga jaana o tlhagisa kabelo ya tekanyetsokabo ya tirelo ya gagwe.
Tlhopho ya gagwe ya tekanyetsokabo e a tshwarwa ka ntlha ya kgatelelo e e ntseng e oketsega mo go ena go Tonakgolo ya Boitekanelo jwa Molelo Zweli Mkhize jaaka ditatofatso tse di tlhageletseng mabapi le thendara ya Digital vibes.
Ka Labobedi, makoko mangwe a sepolotiki a ganetso a latofatsa Lekoko la Bosetšhaba (ANC) mo Palamenteng ka go botsa motsamaisimogolo dipotso tse di bonolo mme gape ba tsositse matshwenyego ka ga Molao wa Tsamaiso ya Dikotsi tsa Masetlapelo.
Ba re Palamente ga e re sepe ka melawana ya taolelometsamao.
Ba bangwe ba tsositse dipotso ka seabe se Palamente e nang le sona mo go direng gore Mkhize e ikarabelele mo tendereng ya maratagolejwa ya boditšhabatšhaba.
Makoko a sepolotiki a tlile go ngangisana ka tlhopho ya moporesidente ya tekanyetsomadi mme o tlaa arabela ka Labone.
Moporesidente Cyril Ramaphosa o tlhalosa tekanyetsokabo ya gagwe ya diofisi kwa Kokoanong ya Bosetšhaba.
Tonakgolo ya Boitekanelo Zweli Mkhize o ganne go nna le seabe mo go abeng konteraka ya milione o montsi e e sa tlwaelegang ya lefapha la gagwe.
Se morago ga patlisiso e e kgethegileng ya unit ya dipatlisiso e fitlhetse gore ditirisano tsa Lefapha la Boitekanelo le setlamo sa tlhaeletsano,Dital vibes, di ne di sa tlhomama.
Go latela dipegelo tsa pampiri ya dikgang gore lefapha le duetse Digital vibes dibilione di le 150 tsa ditirelo tse di amanang le National Health Insurance le gore puso e tsibogela leroborobo la Covid-19.
Moporesitente Ramaphosa o emetse pego ya SIU ka ga ditatofatso tse di sa tlhamalalang tsa tlekeetso tsa maratagolejwa
Moporesidente Cyril Ramaphosa o tlhagisa kabelo ya tekanyetsokabo ya maemo a gagwe mo Palamenteng mo thapameng e.
Fa tlase ke dithulaganyo tsa Palamente.
Democratic Alliance (DA) e tsositse dipotso ka seabe sa Palamente mo go tshwareng Tonakgolo ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize go ikarabelela ditatofatso tsa go sa neye setlamo sa tlhaeletsano konteraka.
Makoko a a ganetsang a latofaditse maloko a Lekoko la Bosetšhaba (ANC) la Palamente ka go sireletsa motsamaisi-mogolo, se se senotswe ka nako ya ngangisano ka ga ditlhopho tsa palamente.
Makoko a kganetso a re maloko a ANC a botsa badiredi le ba maemo a a kwa tlase dipotso, fa ba bangwe ba sa arabe dipotso tse di kwadilweng.
Gape ba tsositse matshwenyego ka ga Molao wa Tsamaiso ya Dikotsi tsa Masetlapelo o o reng Palamente ga e na sepe le melawana ya taolelometsamao.
Mmueledi wa DA Jacques Julius a re, Fa fela maloko a ANC a ka dira le seabe sa bona mo go tshwareng mookamedi wa ikarabelo.
Re ka dira tiro ya rona ka tekanyetsokabo ntlha e e molemo ya go simolola ka go botsa dipotso tse di sa itumediseng e ka tswa e le tse di kwadilweng kgotsa ka molomo le go emisa dipotso tsa botshepo.
Alleged irregular contract magareng ga lephata la boitekanelo & Digital vibes:
Re sa ntse re le foo, kgatelelo e a oketsega mo Moporesitente Cyril Ramaphosa go ya molelong Mkhize, jaaka ditatofatso tse dintsi di tlhagelela kgatlhanong le tona.
Maikutlo a tshedimosetso, setlamo se se abetsweng go dira konteraka ya go tsweletsa pele tiro e e amanang le lenaneo la National Health Insurance ( NHI) le puso e tsibogela leroborobo la COVID-19 le go begwang gore le dueletswe go baakanngwa kwa setsheng se Mkhizes family Trust e nang le sona.
Khampani e, ya re e fetiseditse R300 000 kwa go All Out trading, setheo se mo go sona morwa Mkhizes e leng motsamaisi.
Dipatlisiso tsa SIU go dira tumalano magareng ga dipatlisiso tsa marara le tsa Lefapha la Boitekanelo.
Mmusakgotla wa Kokoano Bosetšhaba Thandi Modise o gateletse gore Palamente ya Aforika, e e kwa Midrand, Johannesburg, ke karolo ya Lekgotla la Aforika mme ka jalo melao ya mokgatlho e tshwanetse go dirisiwa.
Palamente ya Pan African e sekegilwe morago ga gore maloko a palamente a tsenye ntlo mo letsatsing la boraro le le latelanang la tlhakatlhakano.
Maloko a ne a ganetsana ka tsamaiso ya ditlhopho le Caucus Borwa ba buelela go fetogela mo boeteledipeleng jo bo sokameng jo bo tshwanang le thulaganyo ya Lekgotla la Aforika, fa babueledi ba Botlhaba le ba Bophirima ba le kgatlhanong le yona.
Tlhakantsuke kwa PAP gompieno.
Modise o ne a neelana ka tekanyetso ya ditlhopho tsa Kokoano Bosetšhaba.
A re Aforikaborwa e solofetse gore PAP e latele melao ya go fetofetola dilo.
Re amogela PAP jaaka naga e re nang le maloko a rona a abetswe go ya kwa ntlong eo jaaka maloko a ntlo e re e dirang mme re tlhoka go nna le kgatlhego e e siameng mo tsamaisong ya PAP, segolobogolo sengwe le sengwe se se phoso mo bodilong jwa PAP.
SA e bediwa go sa kgathalesege gore a re na le maikarabelo kgotsa nnyaa mme boammaaruri ke gore ga re a tshameka seabe sa rona sentle jaaka motsholaba mme re siamisa seo.
Maloko a Lekoko la ANC a kgala tlhakatlhakano.
Modulasetulo wa ANC, Bhekizizwe Radebe o kgadile tlhakatlhakano le dikhuduego.
Aforikaborwa ke molaletsi wa PAP mme e na le baemedi ba maloko a Palamente ya yona.
Radebe a re ditshwantsho tsa kwa Midrand di ka nna tsa felela ka gore kontinente e se ka ya tsewa tsia.
Se se diragetseng kwa PAP se ne se ferosa sebete tota mme re tshwanetse go kgala gore boitshwaro jo bo ntseng jalo jo bo nyatsegang bo ka bontshiwa lefatshe ka bophara.
Dikgaolo tse dingwe mo lefatsheng di tlile go re tsaya tsia jang fa re kgona go direlana dilo tse?
Malema o ikuela gore AU e tsereganye.
Moeteledipele wa Economics Freedom Fighters (EFF) Julius Malema a re Lekgotla la Aforika le tshwanetse go tsereganya mo dintlheng tsa bošeng jaana tse di tlhagisitsweng ke Palamente ya Pan African (PAP) kwa Midrand kwa Johannesburg.
Malema, yo o neng a le teng mo thulaganyong, o tlhalositse tlhakatlhakano e e diragetseng jaaka e e swabisang.
Kganetsano ke e e gagametseng.
Batho ba na le dipono tse di farologaneng.
Re sekegile ntlo go ya go buisana le ba bangwe ka dintlha tse.
Re solofela gore go tlaa nna le tharabololo mme tharabololo ya rona e re e akantshitseng ke go letla mongwe go tswa kwa Aforikaborwa go tsenelela le go baakanya ditlhopho.
Go na le makwalo a le mabedi go tswa kwa Aforikaborwa a badirimmogo ba rona ba ganang go a latela mme kgotlhang ke mabapi le makwalo ao go tswa kwa Aforikaborwa.
Ka jalo fa mongwe go tswa kwa Au a kgona go tla go re neela kaelo, rotlhe re ka reetsa.
Lekoko la Bosetšhaba le le busang basadi (ANCWL) la re ba tshosiwa ke tiragalo ya tirisodikgoka e e ikaegileng ka bong, e e diragetseng kwa Palamenteng ya Pan-Aforika (PAP) ka Mosupologo.
Ntwa ya ga Djibril ya kwa Senegal e ne e tshwerwe mo lebokosong la dikhamera, Motlhankedimogolo wa ANC, Pemmy Majodina, ka nako ya kgotlhang.
Mo setatamenteng, ANCWL ya re, Cde Pemmy, e neetse pego e e tseneletseng ya tiragalo eo phatlalatsa le gore o ne a tsereganya go emisa ntwa ya mmele e e simolotseng magareng ga baeteledipele ba le babedi ba banna, mme a iphitlhela a tlhasetswe le seriti sa gagwe se nyadiwa mo pepeneneng.
Jaaka ANCWL re kgala thata ditiro tsa ga Djibrils mme re swabisiwa thata ke gore moeteledipele wa maemo a gagwe a loago a ka nna bogale thata mo mosading.
Maloko a ANCWL a tlile go dira ditshupetso kwa ntle ga Palamente ya Pan-Aforika ka ga tlhaselo ya ga Majodinas.
Ba ikuela go PAP go sekega Ntwa.
Kwa tshimologong Majodina o ne a ikaeletse go bula kgotlatshekelo kgatlhanong le motlakopanong wa kwa Senegal.
Le fa go ntse jalo, o ne a fetola maikutlo morago ga gore ntwa e ikope maitshwarelo.
Leloko la PAP ya kwa Senegal le kopa maitshwarelo go Majodina.
Democratic Alliance (DA) ya re go fitlha jaanong, batho ba le 50 000 ba saenile kopo ya bona kgatlhanong le kakantsho ya Molaotlhomo wa Taolo ya Ditlhobolo.
Molaotlhomo o, o ne o ka dira fa e ne e le gore e ne e tla nna molao o o thibelang go neelana ka laesense ya ditlhobolo tsa maikaelelo a go itshireletsa.
Gape e tlaa lekanyetsa palo ya ditlhobolo tse batho ba ka nnang le tsona go tshameka le go tsoma.
DA ya re e kgatlhanong thata le Molaotlhomo mme e kopile batho ba ba oketsegileng go saena kopo ya yona.
Mmueledi wa DA mo Sepodiseng, Andrew Whitfield, a re tlhobolo ya semolao ke tsela ya bofelo ya tshireletso ya dimilione tsa Maaforikaborwa.
DA e dumela gore melawana ya taolo ya ditlhobolo tsa tlhabololo ke nngwe ya melawana e e gagametseng thata e e kileng ya nna teng mo nakong e telele.
Molato o, o ikaeletse go tlosa tshireletso jaaka lebaka la go nna le tlhobolo.
DA e dumela gore mo setšhabeng se se tletseng thubakanyo jaaka Aforikaborwa, se ga se utlwale e bile ga se utlwale.
DA e tshwenyegile gape ka ga phelelo e e tlileng go nna teng mo metshamekong ya go thuntsha botsalano le tshireletso ya poraefete le ditlhaelo tsa sekoloto tse di tlileng go ba tsenya mo kotsing, go tlhalosa jalo Whitfield.
Congress of the People (COPE) le yona e kgatlhanong le Molaotlhomo mme ya re e tlile go tlhotlheletsa makoko a mangwe a kgatlhanong le yona.
Mmueledi wa Lekoko, Dennis Bloem, a re Maaforikaborwa otlhe a na le tshwanelo ya go iphemela.
Tlhabololo e, e tlhabisa ditlhong e bile ke botsenwa gotlhelele.
Molaotlhomo ga o utlwale go bolela gore ga go na laesense ya ditlhobolo e e ka ntshiwang mabapi le tshireletso.
Go mo pepeneneng gore puso e, ga e tseye matshelo a baagi ba yona masisi.
Dikebekwa tse di nang le ditlhobolo tse di seng ka fa molaong di tlile go tlhasela baagi ba ba ikobelang molao go feta le fa e le leng pele, go tlhalosa Bloem.
Puso ya re molao o o akantshitsweng o tlaa thusa go fokotsa bokebekwa.
Moporesidente wa maloba wa Lekoko la Bosetšhaba (ANC), Thabo Mbeki, a re lekoko le tshwanetse go itisa kgatlhanong le maloko a a tsenang mo lekokong go tsweletsa dikgatlhego tsa bona tsa bogagapa.
O ne a bua kwa pokanong ya Khansele ya Khuduthamaga ya ANC mo Porofenseng (PEC) kwa Kapa Botlhaba.
Pokano ya malatsi a le mararo ya PEC ya ANC e tsepamisa mogopolo mo go ntšhafadiweng ga lekoko.
Mbeki a re tiro ya boitshediso e sentse ANC e bile e e tlositse mo maikarabelong a yona a konokono a go tokafatsa matshelo a ba ba tlhokang lesego.
Ka ntlha ya gore ga re a bua ka kgang e e tlhagisitsweng ke Nelson Mandela ka 2018, ka ga moithuti wa tiro, re reteletswe ke go bua ka kgang e.
Fa re re ntšhwafatsa, o ka ntšhwafatsa ANC le batsweretshi mme karabo ke gore, e ne e se kitla e nna e e utlwalang, go tlhalosa Mbeki.
Moporesidente wa maloba wa ANC Cde Thabo Mbeki o gorogile go sa le gale ka letsatsi la boraro kwa kopanong ya PEC e e okeditsweng e e simolotseng gompieno.
Tona ya maloba ya Dikgwebo tsa Setšhaba, Malusi Gigaba, o latotse kwa Khomišeneng ya Dipatlisiso tsa bosenyi mo pusong gore o amogetse dikgetse tsa madi go tswa go ba lelapa la gaGupta.
Gigaba o tsweletse go neelana ka bosupi morago ga go latofadiwa ke basupi ba le mmalwa, go akaretsa le mosadi wa gagwe yo a tlhalaneng le ena, Nomachule, wa gore o ne a le gaufi le lelapa le go ngangisanwang ka lona.
O bolela gore mosadi wa gagwe yo a tlhalaneng le ena o leka go tsenya letsogo mo go direng phoso ka nako ya kgaogano ya bona.
Fa a ne a le teng mme a mpona ke neelwa madi, e ne e se kafa molaong e bile se kaya gore o ne a se kafa molaong.
Ka jalo, fa a ne a katisiwa ka ga maikano a gagwe, go ka nna ga twe ga o a bona kgetsana kgotsa madi a a neetsweng ene, o a bone fela mo botong mme o ka swetsa ka gore a tswa kwa go ba gaGupta, ga bua jalo Tonakgolo ya pele.
Ke ne ke se kitla ke kgona go bolelela modulasetulo maitlhomo a gagwe.
Gigaba o tlhalosa fa lebaka la go bo a ne a sa bone madi a a neetsweng kgotsa a ke neng ke a isa kwa koloing e bile a leka go tsenya batlhokomedi mo kotsing ke ka gonne go ne go se na madi a a ntseng jalo.
Khomišene e reetsa bosupi jo bo amanang le Gupta
Gigaba o tsweletse go ganetsana le ditatofatso tsotlhe tse di tlhagisitsweng kgatlhanong le ena ke mosadi wa gagwe yo a tlhalaneng le ena.
Tonakgolo ya maloba le ena ganne kopo ya ga Nomachules kwa Khomišeneng mabapi le modulasetulo wa South African Airways (SAA) Dudu Myeni, a mo neela ditaelo go tswa go Moporesitente wa maloba Jacob Zuma.
Gigaba o ganne le bosupi jwa basadi ba gagwe ba ba tlhalaneng le ena jwa gore Myeni o tshoseditse ka kgato e le nngwe gore o tla busediwa kwa go nna Tona ya merero ya Legae, maemo a a kwa tlase a a kwa godimo, fa a sa latele ditaelo.
Ditheetso di tlaa tswelapele ka Labobedi.
E tlaa utlwa bosupi jo bo amanang le Prasa go tswa mo bathapiweng ba babedi ba kemedi ya diterena, go akaretsa le Tlhogo ya Dikgaogano tsa Semolao, Martha Ngoye.
Modiredimogolo wa maloba wa tsa matlotlo wa Transnet, Gary Pita, le ena o tlaa ema mo letlhakoreng la go neelana ka bosupi jo bo amanang le setlamo.
Dithulaganyo di tla simolola ka thapama ya boraro.
Tonakgolo ya maloba ya Dikgwebo tsa Setšhaba Malusi Gigaba o tsweletse go ganetsana le ditatofatso tsotlhe tse di tlhagisitsweng kgatlhanong le ene kwa Khomišeneng ya Dipatlisiso tsa Bosenyi mo pusong kwa Johannesburg ke mosadi wa gagwe wa maloba, Noma.
Gigaba o ganne le se a se buileng kwa Khomišeneng ka ga Dudu Myeni yo e neng e le Modulasetulo wa SAA ka nako eo, a mo neela ditaelo go tswa go Moporesidente wa maloba Jacob Zuma.
E ne e tla bo e le go sotla ka nna go re ga ke a tlhaloganya gore goreng Mmè Myeni a ne a tlhomiwa ka ntlha ya gore ke ne ke le Tona ka nako ya fa a ne a tlhomiwa.
Re kopile Kabinete go tlhoma board e ntšhwa le go amogela go tlhomiwa ga gagwe jaaka modulasetulo jaaka mongwe wa batho ba ba neng ba direla mo boardeng e e tlhophilweng ke Tonakgolo Hogan.
Mo bekeng e e fetileng, Gigaba o ganetsane le ditatofatso tse di dirilweng ke mosadi wa gagwe yo a tlhalaneng le ena tsa gore o nnile le ditirisano tsa kgwebo le barwa Gupta.
Gigaba o gakologelwa go tsamaya makgetlo a le mmalwa go ya kwa diofising tsa dikhomputara tsa Sahara kwa Gupta kwa Johannesburg go ya go tsaya ditaletso.
O ne a gatelela gore o ne a na fela le dikgolagano tsa loago le setso le ba gaGupta mme e seng ditirisano tsa kgwebo.
Gigaba o ne a bolelela Motlatsa Moatlhodimogolo Raymond Zondo gore o tsweletse ka go buisana le ba gaGupta le fa a sena go tlhomiwa go nna tona.
Go aga dikgolagano tse di tiileng le makoko a sepolotiki, bobegakgang le ba bangwe ba ba nang le seabe ke matshwao a katlego mo Khomišeneng ya Ditlhopho ya Independent (IEC) kwa Kapa Bophirima.
Se ke go ya ka Kgotlatshekelo ya Reverend sampson yo e neng e le Modulasetulo wa porofense ya IEC dingwaga di le 22.
sampson o tlogetse tiro mo tshimologong ya kgwedi e.
O ne a dira tlhopho ya gagwe ya ntlha a le dingwaga di le 38,8.
Dingwaga di le tlhano moragonyana, o ne a tlhomiwa go nna Modulasetulo wa setheo se se okametseng ditlhopho mo nageng.
Re sa ntse re le foo, Moporesidente wa maloba wa ANC, Thabo Mbeki o solofetswe go dira dipuisano ka ga kutlwano le ntšhafatso ya lekoko.
O tlile go nna le seabe mo go gateleleng ANC jaaka mokgatlho o o itsegeng mo bathong.
Mmueledi wa ANC PEC, Loyiso Mag 2013ela a re kopano e, e tlaa dirisa gape le boswa jwa bathei ba lekoko go solegela kokomana ya jaanong molemo.
Go tiisa kgang ya go ntšhafadiwa ga thulaganyo le kutlwano, re tshwanetse go dirisa botlhale jwa ba ba eteletseng pele gore bobotlana tatelano ya rona ya go ntšhafadiwa e tle e kaelwe le go kaelwa sentle.
O ka bo o tlhalogantse mo malatsing ano gore ANC e gatelelwa go tswa ka fa molemeng, ka fa mojeng le mo gare.
Jaanong porojeke ya go ntšhafadiwa e nna yone e e botlhokwa.
Re batla go gatelela taolo le boeteledipele jwa ANC mo setšhabeng, ga bua jalo Mag Xela.
Mag processela a re ka Mosupologo mokgatlho o tlile go tsenya baemedi ba ba farologaneng ba setšhaba go reetsa matshwenyego a bona.
Ka Motsheganong 29 2021. Moitseanape wa dipoletiki Dr Luvuyo Dondolo a re ANC e tlhoka tharabololo ya nako e telele gore e kgone go tsosolosa mokgatlho.
A re lekoko le ka nna la boelwa ke boikanyego morago ga tsereganyo ya jaanong mme go tswelelapele, ba tlile go tshwanelwa ke go tsenya tiro e e oketsegileng.
Se morago ga gore ANC kwa Kapa Botlhaba e itsise ka go dirisa botlhale jwa ba ba eteletseng pele ka go kopanela le Mbeki mo pokanong ya malatsi a le mararo ya Komiti ya Khuduthamaga ya Porofense e e sa ntseng e tsweletse kwa Botlhaba jwa Lontone.
Go nna le seabe ga baeteledipele ba maloba jaaka Moporesitente Thabo Mbeki, ba go dumelwang gore ba na le maitsholo a a siameng jaaka tsela ya go ntšhafadiwa ga ANC mo nakong e e khutshwane, ke leano le ANC e le dirisang go fenya dipelo tsa batlhophi le fa ANC e tlhoka tharabololo ya leruri le ya nako e telele, ka tharabololo e e khutshwane e, ba ka fenya ditlhopho mo mafelong a mangwe a bommasepala mme go na le mafaratlhatlha a a rileng mo ba tlileng go fitlhela kgaisano e e maatla go tswa mo mekgatlhong e mengwe ya sepolotiki, o a oketsa.
Lekoko la Bosetšhaba (ANC) le tshwere kopano ya malatsi a le mararo e e atolositsweng ya Komiti ya Khuduthamaga ya Porofense (PEC) kwa Lefelong la Dikopano tsa Boditšhabatšhaba kwa Lontone Botlhaba kwa Kapa Botlhaba.
Moporesidente wa maloba wa ANC, Thabo Mbeki o solofetswe go neelana ka ga kutlwano le ntšhafatso ya lekoko.
Re tlaa bo re tlisa baabi botlhe ka fa tlase ga ntlo e le nngwe fela ka gonne se se botlhokwa ke gore re bue jaana ke batho, ke eng se se ba tshwenyang fa pele ga boeteledipele gore bobotlana fa ba le teng, Moporesidente wa pele o bona tšhono ya go bua le batho bao le go leka le go tsibogela mathata le fa e le afe a ba tlileng go a tlhagisa.
Motlatsa Mokwaledi-Kakaretso wa Lekoko la Bosetšhaba le le busang (ANC) Jessie Duarte, a re go thulana le dikakanyo tse di phoso, maikaelelo a tshwetso ya go sekegiwa ga maloko ga se go tlhasela motho a le mongwe.
Mafoko a gagwe a tla morago ga go sekegwa ga Mokwaledi-Kakaretso wa ANC, Ace Magashule, o ne a atamela Kgotlatshekelokgolo kwa Johannesburg go e kopa go itsise tshwetso e e seng ya Molaotheo le go beela kwa thoko tsheko ya gagwe.
O ne a sekegiwa morago ga go gana go sekegiwa.
Magashule o lebagane le ditatofatso di le mmalwa tsa bonweenwee, bonweenwee le go tlhatswiwa ga madi mabapi le ditatofatso tsa go sa letlelelwa ka thulaganyo ya dimilione tsa di r 250 mo kgolaganong ya ditlhatlhobo tsa bosenyi mo Foreisetata.
Magashule o ne a newa diura di le 48 go kopa maitshwarelo phatlalatsa kwa makaleng a ANC morago ga go kwala lekwalo le le sekegilweng go Moporesidente Cyril Ramaphosa.
A bua kwa khonferenseng ya borobong ya ANC kwa Bokone Bophirima kwa Namakwa, Duarte o rile tshwetso e lebisitswe go ba ba bonweng molato wa bosenyi jo bo masisi.
Khomoreiti John Block fa a ne a bonwa molato, ga a ka a okaoka go sekegiwa.
Khomoreiti Marius Fransman, nka tswelapele; lenaane le leleele.
Khomoreiti Pallo Jordan o eme kwa thoko.
Khomoreiti Mdu Manana o sekegilwe tsebe.
Kgang fano ga se ka ga motho mme ke ka moo kgang e ntseng e rarabololwa ka teng
Ntlha e e fano ke ka ga tharabololo ya ANC.
Mokwaledi-Kakaretso wa ANC Ace Magashule o isa ANC kwa kgotlatshekelo:
Modulasetulo wa Lekoko la Bosetšhaba le le busang (ANC) kwa Kapa Bokone, Ngaka Zamani Saul, yo o solofetsweng go tshwarwa, o tlhagisitse maloko a Komiti ya Khuduthamaga ya Bosetšhaba (NEC) a a retelelwang ke go tsaya ditshwetso tsa bona ka bomasisi le go dira ditiro tsa bona ka bothokgami.
Mo dibekeng tsa bošeng jaana, maloko mangwe a Komiti ya Khuduthamaga ya Bosetšhaba ya dikgalemo ya ANC ba tsentse dikhasete tsa dipokano tsa bona mo metsweding ya dikgang le mo setšhabeng, se Saulo a se tsayang jaaka phatlha ya dikgopolo.
Fa a ne a bua ka khonferense ya borobongwe ya ditlhopho kwa Namakwa, Saulo o rile Komiti Khuduthamaga ya ANC e na le maikarabelo a go neelana ka boeteledipele mo dikagong tsotlhe tsa ANC le setšhaba.
Ga re batle go bona dikgotlhang le dintwa mo NEC; ga re kgone go dula ka go phutlhama ga sepolotiki teng.
Re na le maloko a Komiti ya Bosetšhaba ya Bosetšhaba ya dikgalemo ba ba fetotseng dikopano tsa Komiti ya Bosetšhaba ya Bosetšhaba le Komiti ya Bosetšhaba ya Bosetšhaba go nna motshameko o mosha wa go itlosa bodutu o o nang le direkoto tsa Komiti ya Bosetšhaba ya Bosetšhaba le go di tlhopha mo metsweding ya dikgang.
Se, maloko, ke sepolotiki sa tlhabologo mme ka boammaaruri se tshwanetse go emisiwa.
Zamani Saulo a re ANC e tlhoka go busetsa setshwantsho sa yona se se senyegileng: Go utswa maloko a lekala
Lekoko le le kgatlhanong le Saulo mo kgaolong ya John Taolo Gaetsewe, le latofaditse ANC ka go utswa maloko a lekala.
Khonferense ya ANC ya dikgaolo e buseditswe morago maitseboa a Labotlhano.
E ne e tlile go nna khonferense ya bofelo ya kgaolo pele ga khonferense ya porofense mo bekeng e e tlang.
Saulo, yo gape e leng Tonakgolo ya Kapa Bokone, a re Komiti ya Khuduthamaga ya Porofense e tlaa kopana ka Lamatlhatso go tlotla ka ga tsela e e yang kwa pele.
Makala otlhe ga a ise a kwadisiwe ka gonne go na le ditheo tse di tsamaelanang tse di neng tsa isiwa ka tlhamalalo kwa mokwaleding wa porofense mme e seng ka mokwaledi wa kgaolo.
Ka jalo, ba batla go utswa makala le baemedi, Tokololo ya Lekoko Olebogeng Leserwane a re.
Tlaleletso ya go bega ka Reginald Witbooi.
Melaetsa e a tshololwa morago ga loso lwa lekoko la Bosetšhaba la African National Congress (ANC) le le nang le dingwaga di le 84 le le tlhophilweng go tswa mo setheong se se tlhophilweng go tswa mo setheong se se tlhophilweng go tswa mo setheong se se tlhophilweng.
ANC mo kgaolong ya Nelson Mandela Bay e tlhalositse go tlhokafala ga gagwe jaaka tlhotlheletso e kgolo mo lekokong, mo nageng.
Gcina o ne a tsenela Mokgatlho wa Bašwa wa ANC ka dingwaga tsa bo 1950 mme o ne a le matlhagatlhaga mo ditshupetsong kgatlhanong le thuto ya Bantu.
O ne a eteletse pele komiti ya basadi morago ga go tlhomiwa ga Port Elizabeth Black Civic Organisation ( PEBCO) mme gape o ne a tlhophiwa go nna modulasetulo wa ntlha wa Port Elizabeth Womens Organisation ( PEWO).
Batho ba ba hutsafetseng ba ne ba etela kwa legaeng la ga Gcina go tlotlomatsa mogaka wa ntwa.
Ba akaretsa bakgarakgatshegi ba ANC ba ba tshwanang le Benson F Full, Nceba Faku le Litho Suka.
Mama Gcina o tlhokafaletswe ke barwa ba gagwe ba bararo mo ntweng, ba babedi kwa ntweng mme wa boraro kwa botshabelo.
Barwa ba gagwe botlhe e ne e le maloko a Umkhonto we Sizwe.
ANC mo kgaolong ya re boswa jwa gagwe ga bo kitla bo lebalwa.
Leloko la ANC la kgaolo Nceba Faku le tokololo ya ANCWL NEC Nancy Sihlwayi ba bua ka ga seabe sa gagwe mo ntweng ya kgololosego.
Bana ba gagwe botlhe ba tlhokafaletse kwa botshabelo mme ba ne ba le botlhokwa thata go lwantsha kgatelelo, tatlhegelo e e botlhoko mme o ne a na le dingwaga di le robedi, botlhale jwa gagwe ga bo kitla bo lebalwa, ga bua Faku.
O na le kgotelo ka batho, o ne a batla go fetola matshelo a batho le basadi ba ba golotsweng, o ne a rata ANC le ANCWL, tatlhegelo e e botlhoko mo mokgatlhong wa rona, ga bua jalo Sihlwayi.
Gcina o tlogela kgaitsadie, morwarragwe, le ditlogolwana.
Sebueledi sa ba lelapa ke Andile Hashe a re o ne a tshelela ANC.
O ne a itse e bile a tshelela ANC, o ne a rata mongwe le mongwe wa rona, ekete mowa wa gagwe o ka robala ka kagiso.
Gcina e ne e le leloko la Palamente morago ga ditlhopho tsa 1994 mme a rola tiro ka 2004.
O tlile go robala mo bekeng e e tlang ka Lamatlhatso.
Go bega ka Lwando Nomoyi
Palamente e ketekile segopotso sa ngwaga wa bo25 wa Molaotheo.
Molaotheo wa bofelo o ne wa amogelwa ka Sedimonthole 1996 mme wa simolola go dira ka Tlhakole 1997.
Palamente e nnile le seoposengwe gompieno, go lebelela ka ga ditekanyetso le melaometheo ya yona.
Go akgolwa jaaka Molaotheo o o gaisang wa lefatshe e bile o theilwe mo ditshwanelong tsa botho le seriti morago ga masome a dingwaga a bokoloni le tlhaolele, setlankana se se kwa godimo sa Aforikaborwa se tlhagisa dikarabo tse di farologaneng.
Dingwaga di le masomeamabedi le botlhano fa e sale go amogelwa ga Molaotheo wa Aforikaborwa, batlhomamolao ba naga ga ba ise ba dumalane ka boleng jwa one.
Le fa bontsi jwa makoko a sepolotiki ba e tlhalositse jaaka phitlhelelo ya boipelafatso, ba bangwe ba e tsaya jaaka sedirisiwa sa kgatelelo le tshenyo.
Matlo a mabedi a Palamente a ne a tshwara kgotlhang mmogo go tshwaya dingwaga di le 25 tsa go amogelwa ga Molaotheo
Ka 1996 Palamente ya Aforikaborwa e ne ya tshwara kopano ka nako ya go amogelwa ga Molaotheo wa yona o mosha.
Go ya kwa seraleng, Moporesidente wa nakwana wa naga o ne a tsamaya go isa puo e e tlhomologileng e e fetogileng setshwantsho fela jaaka setlankana ka bosone.
Masome a le mabedi le sephatlo a dingwaga go ya pele, bontsi jwa Maaforikaborwa ba santse ba gakaletse lokwalo lono gore ba bitsa pontsho e e tshelang ya ditsholofelo le dikeletso tsa bona.
Sedirisiwa sa kgololesego
Naledi pandor, yo e leng Tona ya Dikamano tsa Boditšhabatšhaba le Tirisanommogo, o bakile ba ba nnileng le seabe mo go thulaganyeng Molaotheo wa naga.
O akgola baeteledipele ba ba di gogang kwa pele ba Lekoko la Bosetšhaba le le busang (ANC) jaaka moswi Zola Skweyiya le Sontaga Asmal ka ntlha ya seabe sa botlhokwa se ba nnileng le sona.
pandor a re baeteledipele ba lekoko la kganetso jaaka Kgosi Mangosuthu Buthelezi, James Selfe wa Democratic Alliance (DA), Kenneth Meshoe wa Lekoko la Temokerasi ya Bokeresete (ACDP) le ena o dirile moneelo o o nang le bokao.
pandor, yo o nnileng le seabe mo kganetsanong e e kopanetsweng, a re setlankana se kopanya batho ba naga ka mokgwa o go senang setlankana sepe sa semolao se se dirang jalo.
Palo ya dimilione tsa batho ba ba bopileng Molaotheo wa rona.
E seng fela ba ba neng ba le teng mo kopanong ya molaotheo.
Ga se ya ba le mmalwa
Ke sedirisiwa sa rona sa kgololosego se se tlotlang Kwame Nkrumah, Patrice Lumumba, Sekou Toure.
Rona mo palamenteng le mo pusong re na le seabe se se botlhokwa thata go tlotla banna le basadi le dimilione tsa ba bangwe.
Re tlhoka go netefatsa ka metlha gore dikeletso tsa go direla batho di a tlotliwa le go fitlhelelwa, ga bua jalo pandor.
“ Go akanya ka dingwaga di le 25 tsa makoko a sepolotiki a Molaotheo wa Aforikaborwa go ikaegile ka ”
Bangwe ba batlhomamolao ba ba di gogang kwa pele mo nageng ba ne ba le mo dingwageng tsa bona tsa bosha fa Molaotheo o ne o amogelwa.
Le fa go ntse jalo, le bone ba e tseela kwa godimo
Mongwe wa bona, Kgosana Natasha Mazzone o ikuela gore ba ba batlang go nyatsa setlankana se, ba tilwe.
A re ke tiro ya Palamente botlhe ba ba neng ba ikana go tshegetsa Molaotheo, ba tshwanetse go dira jalo.
Ka jalo go botlhokwa gore fa lekwalo le le nyenyefadiwa re le tseye e le tiro ya matlotlo.
Ga re kake ra nna le boradipolotiki ba maemo a a kwa godimo ba dira dipolelo tsa gore Molaotheo o tshwanetse go itlhokomolosiwa kgotsa gore ga o kitla o sekasekwa kgotsa le e leng go tshwenyega thata, gore ga o ame tsela ya bona ya go tsaya kgato.
Re tshwanetse go nna le dikgogakgogano mo puong e e ntseng jalo mme re nne le matlhagatlhaga a go di tsaya le go di baya fa di leng teng kwa kgolegelong, ga bua Mazzone.
Le fa Buthelezi a fetiseditse boeteledipele jwa Inkatha Freedom Party (IFP) go baeteledipele ba bašwa, o tswelela go lebiwa ke bontsi jwa maloko a mangwe jaaka modulasetulo yo mogolwane yo ba tsayang kgakololo ya gagwe e le botlhokwa.
A re le fa a ne a sa itumelela dithulaganyo tse di rileng tsa Molaotheo, o itumelela seabe se lekoko la gagwe le nnileng le sona mo go tlhabololeng molaotheo.
EFF e tshwaya Molaotheo diphoso
Economic Freedom Fighters (EFF) ya re Molaotheo wa Aforikaborwa ga o a dira sepe go fedisa kgatelelo ya bantsho.
Lekoko la re, totatota, le itlhokomolositse ba ba solegetsweng molemo ke kgatelelo fa dimilione tsa batho bantsho ba santse ba tshela mo lehumeng le legolo.
Modulasetulo wa Bosetšhaba wa EFF Ntombovuyo Mente a re lekoko ga le kitla le ikhutsa go fitlha Molaotheo o fetolwa go letlelela bosenyi jwa lefatshe kwa ntle ga tuelo.
E gogela tekatekano magareng ga dilo tse di tlhokwang ke bontsi jo bo latlhegileng le tse di kgatlhegelang ba sekae ba ba latlhegelwang.
O akanya ka lefatshe le mo go lona babogisi ba tshelang ka kagiso le babogisi ba bona ba sa sekaseka e bile ba sa amogele diphoso tsa bone tsa mo nakong e e fetileng.
E bolela fa re lemoga tshiamololo ya rona ya nako e e fetileng mme ka nako e e tshwanang re dira jaaka lebota la batho ba ba dirileng tshiamololo eno le ditlogolwana tsa bona, go bua jalo Mente.
Puso le Maaforikaborwa ba tshegeditse mekgwa e mentle ya Molaotheo jang?
Palamente Joint Defence Portfolio Committee e biditse Tonakgolo ya Defence nosiviwe Mapisa-Nqakula go tlhagelela fa pele ga yona go tsibogela ditatofatso tsa bonweenwee.
Mapisa-Nqakula go bolelwa fa e amogetse dimpho le madi a boleng jwa dimilione di le,5 go tswa go modirisi wa Bosetšhaba jwa Tshireletso (SANDF).
Moeteledipele wa United Democratic Movement (UDM) Bantu Holomisa o tlhagisitse ditatofatso tsa bona mo komiting, a re molodi o ba tlhagisitse kwa go ena.
Mapisa-Nqakula o kwaletse komiti e e ganetsang ditatofatso.
Le fa go ntse jalo, modulasetulo wa Komiti e bile e le ene a tlhokang go bona tshedimosetso e e oketsegileng go tswa go Tonakgolo le molodi.
Nna le seabe pele mme o iphe nako ya go nna le seabe mo tirong ya go rera gore re kgone go bona dikarabo tsa gagwe
Mme go tswa foo re ka botsa dipotso.
Re tlhoka tshedimosetso go tswa mo molomong wa molodi, jaaka polelo kgotsa maikano, bobotlana re a itse gore mongwe o re kwaletse sengwe.
Re tlhoka sengwe se se bonalang go tswa mo mothong yo.
Holomisa o akaretsa Tona Mapisa-Nqakula mo tlhagisong ya matlhabisaditlhong ya dimilione di le,5 tsa diranta.
Ka Moranang, Democratic Alliance (DA) e ne ya ikuela go Moporesidente Cyril Ramaphosa go tlhoma dipatlisiso tse di potlakileng mabapi le ditatofatso tsa gore Nosiviwe Mapisa-Nqakula e sentse dimilione tsa batho ba ba duelang lekgetho ka madi mo ditheong tsa difofane le marobalo a manobonobo.
Lekoko la re o tshwanetse go sekegiwa kwa ntle ga tuelo go emela diphitlhelelo tsa dipatlisiso.
Tonakgolo ya DA Shadow Defence Kobus Marais a re tshedimosetso ya bosupi e neetswe Komiti e e Malebana le Tshireletso, e e tlhalosang bobotlana makgetlho a le matlhano a mo go one go ka tsenngwang dipelaelo ka ga ditiro tsa Mapisa-Nqakulas.
Kgatelelo e ya kwa godimo go tswa mo Democratic Alliance (DA) le tse dingwe go Tonakgolo ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize go ya kwa tlase kgotsa go tlosiwa ke Moporesidente Cyril Ramaphosa.
Lefapha la Boitekanelo la Bosetšhaba le tsibosa metswedi ya dikgang ka kgolagano ya Digital vibes contract: The Special Investigating unit e batlisisa ditatofatso tsa gore Lefapha la Boitekanelo le duetse Digital vibes di le dimilione di le 150 ka ditirelo tse di amanang le National Health Insurance (NHI) le gore puso e tsibogela leroborobo la COVID-19.
Tumelano e e sa letlelesegang magareng ga lefapha la boitekanelo le maikutlo a tlhaloganyo.
Moitseanape wa dipoletiki Tessa Dooms o tsositse dipotso mabapi le boammaaruri jwa ditatofatso tse di dirilweng ke Mkhize morago ga go itatola go nna le seabe mo go abeng konteraka e e sa tlhomamang ya dimilione tsa diranta ya Lefapha la gagwe.
Mkhizes yo e kileng ya nna mmueledi wa motho, Tahera Mather, le mothusi wa maloba, Naadhira Mitha, go begwa fa ba tlaa laola setlamo, Digital vibes, le fa bobedi jwa bona bo sa kwadisiwa jaaka batsamaisi.
Dooms a re go thata go dumela gore Mkhize o ikganetsa mo bobegakganyeng.
Go thata go mo dumela fa a ne a ikganetsa mo metsweding ya dikgang
O rile o ne a sa itse go fitlha nakong go fitlha a simolola go itse gore o ne a na le seabe fa a ne a rulaganya dipokano le ene gore a kgone go dira tiro e e duelwang; jalo, o ne a lemoga sentle nako nngwe.
Mme legale, e ne e tla nna selo se se sa tlwaelegang gore go dirwe tiro e e ntseng jalo mo ofising ya gagwe mme a se na lesedinyana ka ga yona.
Tlaleletso ya go bega ka Risha Maduray.
Modulasetulo wa Khomišene ya Dipatlisiso tsa bosenyi mo pusong kwa Johannesburg, Moatlhodi Raymond Zondo a re Moporesidente Cyril Ramaphosa o tlile go tlhagelela kwa Khomišene ka letlha le le kwa morago ka Seetebosigo.
Ramaphosa o tlile go tlhagelela jaaka Moporesidente wa naga.
Go tlhagelela ga gagwe mo nakong e e fetileng e ne e le Moporesidente wa African National Congress (ANC).
Ramaphosa o ne a rulaganyeditswe go neelana ka bosupi beke e e tlang mme a ka se tlhole a dira jalo.
Zondo a re o tlile go itsise letlha le le lengwe mo tsamaong ya Seetebosigo gore Moporesidente o tlile go tlhagelela leng.
Ramaphosa o tlile go nna mosupi wa bofelo go neelana ka bopaki jwa molomo kwa Khomišeneng e e konelang pele ga go simolola tiro mo pegong ya yona.
Dipatlisiso tsa bosenyi mo pusong: 25 Motsheganong 2021
Ramaphosa o tlhageletse kwa Khomišeneng jaaka Moporesidente wa ANC mo kgweding e e fetileng.
O solofetswe gape go dira dikakgelo tsa bofelo jaaka Moporesidente wa Puso.
Ka Labobedi, Modulasetulo wa Khomišene, Motlatsa Moatlhodimogolo Raymond Zondo o rile ba solofetse go konosetsa bosupi jwa molomo kwa bokhutlong jwa Mopitlwe, mme ba ne ba dira go dikologa tshupanako go dira gore se se kgonege.
O rile o tlile go dira dikgetse tse di kgethegileng fa go kgonega mme o tlile go dira kopo ya katoloso kwa Kgotlatshekelokgolo go konosetsa pego ya Khomišene.
Zondo o rile go botlhokwa gore batlhankedi ba maemo a a kwa godimo mo dikgwebong tsa State-Owned Enterprises (SOEs) kwa go nang le ditatofatso tse di masisi tsa bosenyi le bosenyi mo pusong ba newe nako ya go fetsa bosupi jwa bona.
Motlatsa Moatlhodimogolo Zondo o rile Khomišene e kelotlhoko ntlha ya gore go na le dikopo tsa go tlogela go botsolotsa.
O akantshitse gore Khomišene e ka dira ditshwaelo mme bangwe ba Basupi ba santse ba ka bidiwa.
Mmueledi Billy Downer mo tshekong ya gagwe ya bosenyi kwa Kgotlatshekelokgolo ya Pietermaritzburg, a re kopo e e kgethegileng ya Moporesidente wa maloba Jacob Zuma, ke thaba e telele go e palama.
Zuma le setlamo sa dibetsa sa kwa Fora, Thales, ba sekegile molato ka ditatofatso tsa tsietso le bonweenwee kwa kgotlatshekelokgolo ya Pietermaritzburg.
Kgetse e buseditswe morago go nna di 19 tsa kgwedi ya Phukwi gore mabaka a utlwiwe ke Moatlhodi Piet Koen.
Curlewis a re tshireletso e tlaa tshwanelwa ke go tlisa mabaka a a kgethegileng kwa kgotlatshekelo gore kopo e e kgethegileng e atlege.
Ka Laboraro mo bekeng eno, setlhopha sa molao sa ga Zuma se se eteletsweng pele ke Mmueledi Dali Mpofu se ne sa neela kgotlatshekelo ka setatemente se se mabapi le boikuelo jo bo kgethegileng jo bo tlileng go ngangisanwa ka di 19 tsa kgwedi ya Phukwi.
Kopo e, e bua ka karolo 106 1 H ya Molao wa Bosenyi.
Fa Puso le yona e tlile go nna le sebaka sa go isa kgetse ya bona mo ntlheng e, Downer o ne a bolelela kgotlatshekelo gore kgakololo e nngwe e ne e baakanya karabo e ka gonne tota e ne e le ene kgangkgolo ya boikuelo jo bo kgethegileng.
Moporesitente wa maloba Zuma o ikopela go se nne molato:
Boipuso le go sa tlhaole
Ka setshwantsho se se balwang kwa kgotlatshekelo, Mmueledi Mpofu o boleletse kgotlatshekelo gore Zuma o dumela gore Mmueledi Downer ga a na kgololosego e bile ga a na tlhaolele.
Go na le dintlha le maemo a a dirang gore ke akanye gore Downer o itshwere ka mokgwa o o tlhokang kgololosego le tlhaolele e e tlhokegang mo tshekong e e kafa molaong.
Downer o retelelwa ke go tshegetsa molao le kgololosego ya bosenyi e e tlhokegang go netefatsa gore tsheko ya me e siame e bile e tshwerwe go ya ka Molaotheo.
Downer o ne a ipaya bosupi kgatlhanong le nna fa a ne a dira kopo ya kemonokeng ya kemonokeng ya kemonokeng ya Democratic Alliance ya go sekaseka le go beela kwa thoko tshwetso ya NPA ya go fedisa tsheko ya me
Curlewis a re Moatlhodi Piet Koen o tlaa bewa mo maemong a go reetsa boikuelo jo bo kgethegileng jaaka Moatlhodi wa tsheko, a re e wela mo dithulaganyong tsa tsheko.
Nnyaa, seo ga se kgonege.
Ditsheko di setse di diragetse se se rayang gore moatlhodi yo o okamelang jaanong o tla bona kgetse e fela ntle le fa go na le lebaka le lengwe la go ikgogela morago le le ka tlhagelelang moragonyana.
Mme seo ga se a solofelwa
Fa a ne a newa tšhono ya go tsibogela kopo e e kgethegileng, Thales defence e e eteletsweng pele ke Mmueledi Barry Roux, o ne a tsibogela ka tsela e e tshegisang gore ke bapalami fela mo kgannyeng e.
Mme a re tshireletso e na le bokgoni kwa pele ga bona go ngangisana ka kopo e e kgethegileng.
Fa boikuelo jo bo kgethegileng bo setse bo lemogilwe, ke fela go solofelwang gore molatofadiwa o tlaa dira boikuelo ka fa molaong go ya ka tetla e e bidiwang mofuta wa boikuelo ka kakaretso, e leng go nna molato kgotsa go se nne molato.
Mo lebakeng le, e seng molato jaaka a dirile.
Go tlwaelegile go tsenela kopo e e kgethegileng e ba e tlhagisitseng mo karolong ya 106.
The 1 H go bua ka tlhamalalo gore ba batla go tlosa kae Mosekisi wa Puso mo dithulaganyong.
Mo lekgetlong le, Mmueledi Billy Downer, yo jaanong a leng mo maemong a a kwa tlase, kgotlatshekelo ka kakaretso e tlaa tshegetsa kopo e e kgethegileng e.
Mme mabaka a a neng a gatelelwa ke Dali Mpofu mo boemong jwa Zuma ke gore Billy Downer ga a kitla a nna le boammaaruri le boitaolo mo tshekong ya gagwe ka ntlha ya gore mo kgatong e nngwe o ne a tsenya maikano mo boemong jwa Democratic Alliance mo kgannyeng e e neng e le fa pele ga kgotlatshekelo mme e theilwe mo go reng ba re ga a ikemela ka nosi.
Curlewis o tlhalosa thulaganyo e e tlaa latelang fa Moatlhodi Koen a tlisa katlholo, gongwe e seng ka bonako mo kopong e e kgethegileng.
Fa e le gore tshireletso e siame mo kopong ya bone e e kgethegileng mme kgotlatshekelo e e tshegetsa mme ke boeletsa gape ka namana go tswa mo go se ke se boneng mo kgetseng e, le mo makwalodikgannyeng a rona a molao le ditlhogo le balaodi ba ba malebana le kgang e, ga ba kitla ba atlega, mme a re nneng le seabe ka ntlha ya kgotlatshekelo ka ntlha ya gore ba a atlega he le bone ba tla tsweletsa pele se ba se tsomilweng fa pele ga kgotlatshekelo se se se kitlang se diragala ka ntlha ya gore ba setse ba kile ba dira boikuelo jwa go se nne le molato mo ditatofatsheng tseo tsotlhe maabane mme fa e le gore motho
Kopo e e kgethegileng ya 1 H ke bua ka dikopo tse di tlwaelegileng tsa molato kgotsa nnyaa molato mme kgetse e ga e bonwe molato mme kgotlatshekelo e tshwanetse go dira tshwetso morago ga go dira boikuelo jo bo ntseng jalo ke kgotlatshekelo fela e e ka kgonang go dira jalo, ka jalo kgetse ga e kitla e tswelela morago ga di 19.
Mo malatsing a le mmalwa a a latelang, National Prosecuting Authority (NPA) e tlaa araba ka go ikoba ka Seetebosigo 2.
SETLHOPHA sa semolao sa Zumas se solofetswe go rulaganya dintlha tsa bone ka di 5 tsa Phukwi mme NPA e e latelang ka di 12 tsa Phukwi.
Tsheko ya boikuelo jo bo kgethegileng e beetswe go simolola ka di 19 tsa Phukwi.
Zuma o bua le boidiidi jwa baemanokeng morago ga go tlhagelela kwa kgotlatshekelo ka Laboraro.
Kabinete e tlhagisitse matshwenyego a yona mabapi le koketsego ya bošeng jaana ya ditshwaetsego tsa COVID-19 ka poifo ya gore naga e mo kgatong ya boraro.
Puso jaanong e batla go bona tsibogo e e siameng ya palo e e oketsegang ya ditshwaetsego tsa Moporesidente Cyril Ramaphosa tse di solofetsweng go bua le setšhaba mo nakong e e sa fediseng pelo.
Ka Laboraro, Lefapha la Boitekanelo le begile dintsho tsa batho ba ba fetang 4600 ba ba tshwaeditsweng ke COVID-19 tse di fetang 56 000.
Palo ya ditshwaetsego e ntse e oketsega mo malatsing a le mmalwa a a fetileng.
Go khutshwafatsa metswedi ya dikgang ka diphitlhelelo tsa kopano ya Kabinete e e tshwerweng ka Laboraro, Tona ya tiragatso Khumbudzo Ntshaveni a re ba santse ba buisana ka ga dipuso tse di tsibogang leroborobo ka tsela e e molemolemo.
Gape naga e tsene mo kgatong ya bobedi ya go simolola go dirisana le batho ba ba fetang dingwaga di le 60 ka moento.
Mme ka diketekete tsa bona ba setse ba kwadisitswe, Ntshavheni a re ba tlaa tshwanelwa ke go leta lobakanyana pele ga dipitse tsa bona.
A re go entiwa ga ba ba ikwadisitseng go ikaegile ka go nna teng ga meento mo diporofenseng tsa bona.
Ka ntlha ya ditatofatso tsa bobodu mo tumalanong ya Digital vibes COVID-19 e e dimilione di le 150 le ka ntlha ya kgatelelo e e oketsegang ya gore Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize a e fokotse, Tonakgolo Ntshavheni a re ka ntlha ya fa ba leba ditatofatso dipe tsa bobodu ka tsela e e masisi, kgetse e ne e sa sekasekiwa kwa leveleng ya Kabinete.
A re gape Kabinete e santse e akanya ka ga kgonagalo ya se se tshwanetseng go diragala ka di - e-toll tsa Gauteng tse di neetsweng maikemisetso a tsa madi a a dirilweng ka nako ya lenaneo la go tokafatsa tsela ya porofense.
Lekoko la Democratic Alliance (DA) kwa Gauteng le tlhagisitse matshwenyego ka ntlha ya go diegisiwa ga go bulwa ga bookelo jwa Johannesburg kwa Charlotte Maxeke morago ga go sekegiwa ga molelo kgwedi e e fetileng.
Molelo o simolotse kwa bobolokelong jo bo nang le didiriswa tsa kalafi mme wa anamela kwa dikarolong tse dingwe tsa bookelo.
Tonakgolo ya Gauteng David Makhura o bua le babegadikgang kwa ntle ga bookelo.
MEC wa DA Gauteng Shadow Health Jack Bloom a re balwetse bangwe ba ba neng ba laetswe go dirisa dikokelo tse di fa gaufi ga ba ise ba amogele tlhokomelo ya kalafi ka ntlha ya diphoso.
Go ya ka lefapha, go na le dikarolo tsa bookelo tse di babalesegileng mo kagong.
Ke akanya gore go botlhokwa thata go itse seo
Mme batsamaisi ba bookelo ba emetse setifikeiti sa tshireletso go tswa go Khansele ya motse wa JHB, ga bua jalo Bloom.
Re sa ntse re le foo, ke amogela maikuelo a a maswe go tswa mo balwetseng, segolobogolo balwetse ba kankere le batho ba thibii ba ba sa amogeleng baeng.
Batho ba mpolelela gore ba leka ditheo tsotlhe tse di farologaneng mme ga ba bone thuso.
Ke bothata jo bo diragalang ka gonne re ya kwa kgatong ya boraro.
Bothata jwa go tswalwa ga bookelo jono ke gore balwetse ba isiwa kwa dikokelong tse dingwe tse di nang le batho ba bantsi thata mme re tlhoka go itse gore go diragala eng ka dikokelo, go tlhalosa Bloom.
Fa tlase ke potsolotso e e tletseng le Jack Bloom
Moporesitente wa maloba Jacob Zuma o ikuetse mo go botlhe ba ba nang le taolo mo tsamaisong ya naga ya tshiamiso gore ba tile go nna le letlhoo mo leineng la go rarabolola mathata a sepolotiki.
A re fa baatlhodi ba Aforikaborwa ba batla go laela tlotlo go tswa mo go ena le ba lelapa la gagwe, ba tlaa tshwanelwa ke go dira se se siameng ka go mo atlhola mo tshekong ya bobodu.
Zuma o ne a bua le baemanokeng ba gagwe ba le mmalwa ba ba neng ba kokoane kwa Pietermaritzburg morago ga go tlhagelela mo ditatofatsong tsa tsietso le bonweenwee.
Moporesitente wa maloba a re o batla tsheko e e atamela ka bonako.
Ke eletsa e kete molao o ka tlogela go nna le tlhaolele ka ntlha ya gore e setse e le mokgwa wa tsamaiso ya tshiamiso go tsaya letlhakore.
A seo se khutleng, gore re kgone go tlotla molao.
Fa ba ba nang le taolo ba sa re tlotle, re tlile go ba tlotla jang.
Zuma ga a ipone molato
Zuma le setlamo sa dibetsa sa kwa Fora Thales ba lebane le tsietso, bonweenwee, bogodu le go tlhatswiwa ga madi mabapi le tumalano ya dibetsa ya dibilione di le dintsi ya 1999.
Tsheko e buseditswe morago go di 19 tsa kgwedi ya Phukwi.
Morulaganyi wa dipolotiki wa dikgang tsa SABC Mwandile Mbeje o neelana ka dipatlisiso mabapi le tsheko.
Lekoko la Bosetšhaba le le busang (ANC) Komiti ya Nakwana ya Porofense (IPC), kwa Bokone Bophirima, le laetse maloko a matlhano a lekoko go sekegiwa.
Maloko a a kwa motseng wa Tsetse kwa ntle ga Mahikeng a na le seabe mmogo le a mangwe a le 11 mo ditatofatsong tse di masisi, go akaretsa le maiteko a polao.
Mongwe wa bona ke Mokwaledi wa lekala, fa ba bangwe e le badiredibagolo ba puso.
Morulaganyi wa ANC wa IPC, Hlomane Chauke, a re balatofadiwa ba batlhano ba setse ba romilwe ka makwalo go ba itsise ka tshwetso e.
Chauke a re, Go ya ka tshwetso ya khonferense le dikaelo tse re setseng re di buile le maloko a matlhano a setlhopha, ba tlhoka go kgaogana le ditiro tsa mokgatlho.
Ka jalo re buile le bona go ya ka Molao 25, 7 gore ba tlhoka go sekegwa go ya ka ditiro tsa ANC.
Mmegi wa SABC, Patrick Dintwa o na le mo gontsi ka kgang.
Ka Laboraro, Lekoko la Bokomonisi la Aforikaborwa (SACP) kwa Limpopo le rotloeditse maloko otlhe a ANC a a amilweng ke tshwetso ya go sekegiwa ga maloko go obamela.
Go ya ka lekoko, ke a le mongwe fela wa maloko a le robedi a ANC a a amegang mo Limpopo yo o reeditseng taletso ka go ithaopa, fa ba bangwe ba ne ba direlwa ka kitsiso ya go sekegwa.
SACP ya re naga yotlhe e solofela gore ba latele:
Mo bekeng e e fetileng, Mokwaledi-Kakaretso wa ANC Ace Magashule o tsentse dipampiri tsa kgotlatshekelo tse di gwetlhang tshwetso ya kgato ya go sekegwa e e dirileng gore a sekegwe.
Baeteledipele botlhe ba lekoko le le busang ba lebaganeng le ditatofatso tse di amanang le bonweenwee, bonweenwee le go tlhatswa madi ba tshwanetse go sekegiwa mo maemong a bona.
Magashule o ganne go dira jalo mme o sekegilwe ke ANC NEC.
E setse e le dingwaga di le 15 fa e sale ditatofatso tsa bonweenwee di tlhagelela kgatlhanong le Moporesitente wa maloba Jacob Zuma.
Jaanong tsheko ya gagwe e simolotse kwa kgotlatshekelo ya Pietermaritzburg ka Laboraro.
Zuma le modiri wa dibetsa wa kwa Fora Thales, ba tlhagisitse boikuelo jwa gore ga ba na molato wa ditatofatso tse ba lebaneng le tsona tse di akaretsang bosenyi, bonweenwee, tsietso le madi a tlhatswiwang mabapi le kgotlhang ya dibetsa ya dingwaga tsa bo 1990.
Tsheko e buseditswe morago go di 19 tsa kgwedi ya Phukwi go bona tsheko, mo kopong e e kgethegileng e e tlisitsweng ke Zuma kgatlhanong le mmueledi yo mogolo wa Mosekaseki wa Puso Billy Downer.
Tsheko e ne ya nna teng go fitlha ka di 19 tsa Phukwi 2021.
Setlhopha sa semolao sa Poresidente wa maloba se se eteletsweng pele ke Mmueledi Dali Mpofu o buile jalo ka ntlha ya kopo e e kgethegileng, Mmueledi wa Puso Billy Downer o latofadiwa ka go tlhoka boipuso le go sa tlhaole.
Mpofu a re Zuma o ne a ntse, go ya ka mafoko a gagwe, a lelela letsatsi la gagwe kwa kgotlatshekelo mme a neelana ka tlhaloso e telele ya gore goreng moreki wa gagwe a ne a dumela gore o ne a se kitla a amogela tsheko e e siameng fa fela Mmueledi Downer a ne a eteletse kgotlatshekelo pele.
Go na le dintlha le maemo a a dirang gore ke akanye ka tsela e e utlwalang gore Rre Downer o itshwere ka mokgwa o o tlhaelang kgololosego le go sa nne le tlhaolele e e tlhokegang mo tshekong e e kafa molaong.
Rre Downer o retelelwa ke go tshegetsa tekanyetso le kgololosego ya mosekisi e e tlhokegang go netefatsa gore tsheko ya me e siame le go tshwarwa go ya ka Molaotheo, Rre Downer o ne a ipaya jaaka mosupi kgatlhanong le nna fa a ne a tsenya kopo ya kemonokeng ya kemonokeng ya kemonokeng ya kemonokeng ya Democratic Alliance ya go sekaseka le go beela kwa thoko tshwetso ya NPA go fedisa tsheko ya me.
Le fa Zumas a ne a dirisa maano a a bidiwang Stalingrad go dirisa karolo nngwe le nngwe ya semolao e a nang le yona go emisa tsheko ya gagwe, o reteletswe ke go tlhatswa dikgotlatshekelo gore ditatofatso di tshwanetse go tlosiwa ka ntlha ya molato wa sepolotiki mo kgetseng e e kgatlhanong le ene.
Thales o lebane le ditatofatso di le nne, nngwe ya ditiro tsa bosenyi, tse pedi tsa bonweenwee le e nngwe ya go tlhatswa madi.
Mmuso o latofatsa Zuma le Thales ka go rulaganya le go tsamaisa kgwebo ya dikgoka, tatofatso e e tsenyang palogotlhe ya katlholo ya dingwaga di le 25 kwa kgolegelong.
Puso ya re Zuma o amogetse dituelo di le makgolokgolo tsa diranta di le dimilionemilione ka mogakolodi wa gagwe wa tsa matlotlo ka nako eo, motsietsi yo a bonweng molato, Shabir Shaik, ka nako ya ditheo tsa bosenyi mo dingwageng tsa bo 1990.
Bobusaesi ba puso ba re Zuma o amogetse pipamolomo ya di le 500 000 ka ngwaga go tswa kwa Thales, e etleeditswe ke Shaik.
Ditatofatso tse dingwe kgatlhanong le Zuma di akaretsa ditatofatso tsa boferefere tsa lekgetho le dipoelo, go sa senolelwe Palamente thuso ya matlole le go aketsa setheo ka ga go kopana le baemedi go tswa go badiring ba dibetsa.
Mmueledi Downer o boleletse kgotlatshekelo gore Puso e ne e ise e siamele go tsibogela kopo e e kgethegileng, e lebisitse go setlankana sa ditsebe tse di fetang 1000 jaaka palo e kgolo.
A re e akareditse lobaka lo loleele lwa dingongorego.
Morago ga moo Morena wa me re sekaseka dipampiri tseno mme re dira ka natla go bona dikarabo tsa rona mo dipampiring tse re di dirileng re na le boikutlo jwa gore puso e siametse go isa ditatofatso kwa molateding le gore magareng ga Tsala ya me e e Ithutileng le puso e dumalana go na le gore ba tlile go tenderfatsa dikopo tsa bona semmuso kwa kgotlatshekelo molatofadiwa ka bobedi ke tshwanetse go umaka gape gore re dumalane le kopo ka letlha la 106 I H ya me e tletse ka ditsebe di le sekete tse re dumalaneng gore puso e tlhoka nako ya go araba ka ditumalano.
Morwa wa maloba wa Poresidente Edward Zuma kwa kgotlatshekelo go tshegetsa rraagwe.
Thales o buile mo tlhalosong ya boikuelo jwa gagwe, o latola gore o ne a itse tuelo epe go Zuma ka Shaik.
Thales o tatalala gore dituelo tsa yona go Shaiks e ne e le ditumalano tsa semolao tsa kgwebo jaaka molekane wa BEE mo dibetseng.
Downer o ne a latofatsa Zuma le Thales, ba emetswe ke Pierre- Marie du Randt.
Go bua le kgotlatshekelo, Kgakololo ya go Thales
Kgosana Phillip o tlhokafaletse mo mosong ono kwa ntlong ya segosi kwa Windsor a na le dingwaga di le 99.
Kgosana e sa tswa go nna kgwedi kwa bookelong go dira dikaro tse di amanang le pelo.
Difolaga di fofa kwa bogareng jwa botlhaba kwa Britain.
Johnson a re Kgosigadi Phillip o ne a ineetse mo go Kgosigadi Elizabeth.
Kgosana Phillip o tshetse dingwaga di feta masomeasupa kwa letlhakoreng la kgosigadi morago ga go nyala ka ngwaga wa 1947.
Polelo go tswa go ba lelapa la segosi ya re dikitsiso tse dingwe di tlaa dirwa mo tsamaong ya nako.
Morago ga go itsiwe jaaka nngwe ya dikgosi tse di dirang ka natla, Kgosana ya Edinburgh e tlogetse ditiro tsa semmuso tsa bogosi ka kemonokeng e e tletseng ya Kgosigadi ka 2017.
Go fetsa botshelo jwa me go tshegetsa Kgosigadi, gantsi ke kgato kgotsa di le pedi kwa morago ga gagwe mo phatlalatseng go boloka molawana, ba ne ba tshwaya segopotso sa lenyalo la bona la dingwaga di le 73 ka Ngwana o o fetileng.
O belegwe kwa setlhaketlhakeng sa kwa Greece sa Corfu ka 1921, peeletsano ya ga Phillip Mountbatten go Kgosigadi Elizabeth, jaaka a ne a le teng ka nako eo, e begilwe ka 1947.
Phillip o feditse Ntwa ya Bobedi ya Lefatshe a le mo Sesoleng sa Lewatle, kwa a neng a umakiwa mo dikabelong tsa gagwe ka ntlha ya bopelokgale le go akanya ga gagwe ka bonako ka nako ya ntwa e e matlhomahibidu.
Tonakgolo ya nako ya ntwa Winston Churchill o tlhalositse lenyalo la segosi ka Ngwanatsele wa 1947 jaaka lesedi la mmala mo nageng e e kgaratlhelang go aga morago ga bosetlhogo jwa ntwa.
Bogosi jwa gagwe, jaaka a ne a itsege go tloga ka nako eo go ya pele, o ne a patelesega go kgaotsa tiro ya gagwe ya bosole ka botsogo jo bo ntseng bo nnela maswe kwa pele jwa ga rraagwe mo molaong, Kgosi George VI.
E ne e le bosilo kwa Kenya, mo loetong la Commonwealth, fa Kgosana Phillip a ne a bolelela mogatse gore Kgosi e tlhokafetse, mme jaanong e ne e le kgosigadi.
Go tloga ka nako ya fa Kgosana Phillip a ne a tlhomiwa go nna kgosigadi ka 1953 go fitlha ka nako ya fa a ne a rola tiro ya setšhaba ka 2018, o ne a se kgakala le letlhakore la ga Kgosigadi Phillip.
Mme jaaka monna wa gagwe, e seng Kgosi, o ne a tlogetswe go itirela tsela.
Botsalano jwa gagwe ka dingwaga tsa bo 1950 kwa Lontone bo tsositse dikakanyo tsa matlho, le dikakgelo tsa gagwe tsa go tlhoka kutlwelobotlhoko ka dinako tse dingwe fa a ne a le mo maetong a segosi, e ne e le tsebe ya ntlha ya dikgang.
Mme go amega ga gagwe ka boitekanelo jwa bana le bagolo ba bašwa go ne ga tlhotlheletsa mo botshelong jwa gagwe.
Leano le le sa ntseng le bidiwa ka leina la gagwe le thusitse go aga boikgapo le go dira gore baša ba mefuta yotlhe ba kgone go itlosa bodutu le botsalano.
Ka thulaganyo ya gagwe ya sekgele sa Edinburgh, o tlhotlheleditse le go tlhotlheletsa matshelo a bašwa ba bantsi le ka ditiragalo tsa mmatota tse di dikete di le masomesome, o rotloeditse ditsholofelo tsa bona le go rotloetsa dikeletso tsa bona.
Re gakologelwa mmusimogolo wa dilo tseno tsotlhe mme mo godimo ga tsotlhe ka ntlha ya tshegetso ya gagwe e e nitameng mo go Kgosigadi, e seng fela jaaka mogatse, ka fa letlhakoreng la gagwe, letsatsi le letsatsi la puso ya gagwe, mme jaaka monna wa gagwe, nonofo ya gagwe le dingwaga di feta 70, go bua Tonakgolo Johnson.
Kgosana ya Edinburgh e etetse dinaga di le 143 ka maemo a semmuso, gantsi ka maeto a le mangwe.
Tlhaga ya go tlhabolola bogosi, o nnile le tsebe ya kgosigadi ya Boritane e e busang lobaka lo loleele go feta dinako tse dingwe tsa matshwenyego.
Mo dingwageng di le mmalwa moragonyana seabe sa gagwe mo setšhabeng se ne sa ngotlega, le fa baagi ba ntlo ya segosi ba ne ba tle ba re tlhotlheletso ya gagwe ga e a nna jalo.
Tlaleletso ya go bega ka babegadikgang ba SABC kwa UK Correspondent, John Bevir.
Kgosana Phillip, monna wa ga Kgosigadi Elizabeth le motho yo o di gogang kwa pele mo lelapeng la segosi la kwa Britain mo e ka nnang dingwaga di le masomeasupa, o tlhokafetse a le dingwaga di le 99, go bua ntlo ya segosi ya kwa Buckingham ka Labotlhano.
Kgosana ya Edinburgh, jaaka a ne a itsege semmuso, o ne a ntse a le mo letlhakoreng la mosadi wa gagwe mo dingwageng tsotlhe tsa gagwe tsa go busa, e leng nako e telele go di feta tsotlhe mo hisetoring ya kwa Britain, e mo go yona a neng a itsege jaaka motho yo o thata, yo o se nang maitseo e bile a rata go itshegaka ka dinako tse dingwe.
Ke ka kutlobotlhoko e kgolo go bo Kgosigadi yo Mogolo a itsise ka loso lwa monna wa gagwe yo o rategang, Kgosana Phillip, Kgosana ya Edinburgh, ntlo ya segosi e buile mo setatamenteng.
Mogodimodimo wa gagwe wa segosi o tlhokafetse ka kagiso mo mosong ono kwa ntlong ya segosi kwa Windsor.
Dikitsiso tse di oketsegileng di tlaa dirwa mo tsamaong ya nako.
Ba lelapa la segosi ba kopanela le batho mo lefatsheng lotlhe mo go hutsafaleleng tatlhegelo ya gagwe.
Go buisanwa ka maikutlo kwa ntlong ya segosi kwa Buckingham morago ga go tlhokafala ga Kgosana Phillip.
Kgosana ya Mogerika, o nyetse Elizabeth ka 1947 a na le seabe se se botlhokwa mo go tlhabololeng bogosi mo nakong ya morago ga Ntwa ya Lefatshe ya Bobedi, mme kwa morago ga dipota tsa ntlo ya segosi ya kwa Buckingham ke motho yo o botlhokwa yo kgosigadi e ka retologelang kwa go ene le go mo ikanya.
O ntse, ka tsela e e motlhofo, ke ntse ke na le maatla mme ke tswelele mo dingwageng tse tsotlhe, Elizabeth o buile jalo mo tlotlong e e sa tlwaelegang go Phillip e e dirilweng mo puong e e tshwayang ngwaga wa bo50 wa lenyalo la bona ka 2017.
David Alexander, yo e leng modulasetulo wa Mokgatlho wa Kgatiso ya Mmino mo Aforikaborwa, a re baopedi ba mo lefelong la rona ba kgaratlha go fitlhelela se ba se tlhokang e bile ba tlhologeletswe tsereganyo.
Mokgatlho o dira ka natla go sireletsa baboledi ba mmino mme o tsenelela mo pusong go netefatsa gore batsweretshi ba amogela tuelo e e lekaneng.
Batsweretshi go ralala naga ba ntse ba lwela go nna ba kokobetse ka ditlamorago tsa leroborobo le le tswelelang la mogare wa corona.
A re batsweretshi ba le bantsi ba ka patelesega go tlogela intaseteri.
Ke akanya gore e lebane le mathata; Ke akanya gore go na le diporofeshenale di le dintsi mo intasetering tse di akanyetsang ditiro tse dingwe.
Ba le bantsi ba setse ba dira ditiro tse dingwe, e ka tswa e le go kgweetsa kgotsa go leta ditafole kgotsa go dira tiro ya diatla.
Ke akanya gore fa mathata a COVID-19 a tswelela, batho ba le bantsi ba tlile go tlogela intaseteri ya go tlhama ka gonne ga go na tshegetso e e tswang mo pusong go intaseteri.
Go sa le gale, go ne ga begwa gore leroborobo la COVID-19 le tsentse ditheo di le dintsi kwa thoko, mme la pateletsa ba ba leng mo lefelong la tlhabololo go dira dilo ka tsela e e farologaneng.
Ditiragalo tsa botshelo le dikokoano tsa boitapoloso di ne di emisitswe ka dikgwedi di le mmalwa, mo go rayang gore batswerentshi ba ba ikaegileng ka ditiragatso tsa botshelo jaaka madi a mantsi a ba a amogelang.
Bontsi jwa bona ba ne ba fudusetsa dikoloi tsa bona kwa diraleng tsa didiriswa tsa ileketeroniki ka iketlo.
Ditlamo tse dinnye le tse di tlhabologang go ikaegilwe ka ditiragalo, dikokoano tsa botsalano le dikhonsata di ne di amilwe thata.
Dikokoano tsa ditlhopha tse dikgolo tsa batho di ne di ileditswe boitapoloso.
Le fa go le jalo, Motsamaisi wa Tencent Africa Brett Loubser a re go gatela pele mo go tsa thekenoloji go ntse go oketsega ka iketlo.
Tlhotlheletso ya COVID-19 mo batsweretsing.
Seopedi sa kwa US e leng Dionne Warwick, yo o busitseng dingwaga di le masomeamarataro e le sefofane, jaanong o dirisa lentswe la gagwe jaaka Kgosigadi ya Twitter, a phasalatsa boitumelo le monate ka dibaerase go bareetsi ba basha.
Tlhamane ya mmino wa pop, 80, ka gale o botsolotsa megopolo ya gagwe ka ga botshelo, tiro ya gagwe le diopedi ka ene, ka dinako tse dingwe o rotloetsa dikarabo tse di dirang gore go nne le puisano e e itumedisang.
Fa e le gore o mmino wa repe, goreng o o tsentse mo leineng la gago la serala?
Warwick o kopile Chance Rapper mo moletlong wa bobedi.
Ga ke kgone go tlogela go akanya ka ga se.
Ke tlile go nna sengwe le sengwe se o batlang go mpitsa Ms Warwick, Chance a araba.
Mofenyi wa sekgele sa Grammy ka makgetlho a le matlhano o ne a gakgamaditswe ke fa Chance a ne a itse le gore ke mang.
Dilo tsotlhe di simolotse fa Warwick a ne a bona ditlogolo tsa gagwe le ditlogolo tsa gagwe ba itumetse mo Twitter e bile ba batla go tsena.
Fa a sena go e kgwagetsa, Warwick o sweditse ka gore o tlaa dirisa serala sa gagwe se sesha jang.
Ke tlile go dira jalo fa ke na le keletso ya go bua sengwe kgotsa ke akanya gore ke tlhoka go bua sengwe kgotsa go botsa potso, mongwe o tlile go e araba, o gakologelwa a bolelela setlogolo sa gagwe yo o mmontshitseng dikgole.
Warwick, yo gantsi a bidiwang jaaka Kgosigadi ya Twitter, o itumelela go tlisa matlhagatlhaga a a siameng mo metsweding ya dikgang.
Seo ke sengwe sa dilo tse ke di itumelelang go gaisa sengwe le sengwe mo lefatsheng, gore mongwe le mongwe o tshega le nna, o a itse, le gore ke akanya gore ke sengwe se se ntseng se tlhaela, o buile jalo.
Gape Warwick e tletse ka dikhonsata.
Letsatsi la gagwe la ntlha le ne le tshwaretswe kwa gae ka Sontaga wa Paseka.
Ke ne ke tlhobaela go le gonnye, go ikaegilwe ka ntlha ya gore ke ne ke sa opela mo ngwageng o o tletseng, mme mogare wa lentswe ke mesifa le mesifa e e tshwanetseng go katisiwa, mme ga ke dire jalo, o buile jalo.
Ke ne ke batla go bua puo phaa, o a itse gore, go ka nna le dipuo di le mmalwa, dipuo tse di sokameng, o buile jalo ka setshego.
O tlile go dira lenaneo la bobedi ka kgwedi ya Mopitlwe 9 e e leng Letsatsi la Bommè kwa United States.
Ditshupetso tsa dibeke di le tharo kwa ofising ya lekase la Metshameko la Kapa Bokone, Botsweretshi le Setso tsa batsweretshi di kobilwe.
Lefapha le batsweretshi ba fitlheletse tumalano ya go feta sedikadike sa diranta di le makgoloamararo tsa kgato ya botaki mo porofenseng.
Leano le akaretsa tiragatso e e tletseng ya Bobogelo jwa Kapa Bokone le go tlhomiwa ga mafelo a botaki le matsetseleko mo porofenseng.
Motaki Mkhululi Mabija a re ba setse ba siametse go ka boela tirong.
Kgabagare, ba ne ba kgona go bona le go tsaya batsweretshi masisi mme seo e nnile bothata.
Ka dinako tse dingwe batho ba akanya gore se ke go itlosa bodutu, mme jaanong ba kgona go bona gore re tlhokafetse masisi.
Se ke tsela e re tshelang ka yona.
Re tlhoka go kopana mmogo jaaka karolo go tlotla ka matshwenyego a rona.
Go na le lenaneo la ngwaga kwa bobogelong.
Ka jalo, re ka simolola go akaretsa mongwe le mongwe go tswa mo dikgaolong mo lenaneong, go tlhalosa Mabija.
Bokone jwa Kapa Lefapha la Metshameko, Botsweretshi le Setso, Conrad Fortune, a re dimilione tsa diranta di abetswe.
Morago ga tiriso e e tseneletseng ya go baya dilo kwa pele le go rulaganya dilo sesha, re kgonne go abela ba bangwe madi a ka nna dimilione tsa diranta go thusa ka go tsenngwa tirisong ga diporojeke tse tharo.
Gape re mo tsamaisong ya go tlhabolola tumalano ya maemo a tirelo, e e bontshang ka fa thuso ya matlole e tla dirisiwang ka teng le go tswelela go dumalana le dipholisi tsotlhe tsa madi le ditiro tsa puso fa go tlhaga ditshenyegelo, o a tlaleletsa.
Giorgio Armani a ka akanyetsa go dira mmogo le setlamo se sengwe sa kwa Italy, mosimolodi wa ntlo ya feshene ya kwa Milan o boleletse makasine wa kwa US Vogue, go bula kgoro ya motho wa ntlha go nna molekane wa kgwebo.
Mo potsolotsong e e gatisitsweng mo website ya vogue.com, Armani, 86 o rile maemo a tshoganyetso a COVID-19 a dirile gore re bule matlho a rona go le gonnye.
Armani o tlogetse go tsamaya ka mokgwa wa marekisetso a mantsi a manobonobo a kwa Italy, go akaretsa le Gucci, Fendi le Bulgari, tse di rekilweng ke bagaka ba intaseteri e e itsegeng thata extMH le Kering SA, ba re moreki wa Mofora o ne a se mo dikarateng.
Le fa go ntse jalo, o rile kgopolo ya gagwe ya bogologolo ya gore setlamo se tshwanetse go nna se ikemetse e ne e sa tlhole e le botlhokwa thata.
Motho o ka akanya ka botsalano le khampani e e botlhokwa ya kwa Italy, o buile jalo ntle le go tlhalosa, ntle fela le go tlaleletsa gore e ne e sa tlhoke go nna khampani ya feshene.
Vogue e tsopotse setlogolo sa ga Armani, Roberta Armani, yo o dirang kwa khampaning ya lelapa, a re go ka nna molemo, kgabagare, go nna le tiragatso e e botlhokwa e e dirilweng kwa Italy mo kgwebong ya feshene le fa a ne a tlaleletsa ka gore ga a na temogo mo dithulaganyong tsa ga bomalome.
Facebook Inc ga e a itsise badirisi ba ba fetang dimilione di le 530 ba tshedimosetso ya bona e bonweng ka ntlha ya tiriso e e sa siamang ya karolo nngwe pele ga 2019 mme e dirilwe phatlalatsa mo webosaeteng, mme ga jaana ga e na dithulaganyo tsa go dira jalo, go bua mmueledi wa setlamo ka Laboraro.
Business Insider e begile mo bekeng e e fetileng gore dinomoro tsa mogala le dintlha tse dingwe go tswa mo diphosong tsa badirisi di ne di le teng mo tshedimosetsong ya setšhaba.
Facebook e buile mo webosaeteng ka Labobedi gore batsayakarolo ba ba bosula ba fitlhetse tshedimosetso pele ga Lwetse 2019 ka go phuruphutsha diphitlhelelo ka go dirisa bokoa mo sedirisiweng sa platform sa go kgobokanya ditsala.
Mmueledi wa Facebook o rile setlamo sa mafaratlhatlha se ne se sa tlhomamisege gore se na le temogo e e tletseng e badirisi ba tlhokang go itsisiwe ka yona.
O rile go tsaya tsia gape gore badirisi ba ne ba ka se kgone go baakanya bothata le gore tshedimosetso e ne e le teng phatlalatsa go dira tshwetso ya gore ba seke ba itsise badirisi.
Facebook ya re e butse khuti morago ga go lemoga bothata ka nako eo.
Tshedimosetso e e kgobokantsweng ga e a akaretsa tshedimosetso ya tsa madi, tshedimosetso ya boitekanelo kgotsa nomoro ya sephiri, Facebook a rialo.
Le fa go ntse jalo, tshedimosetso e e phasaladitsweng e ka neelana ka tshedimosetso e e botlhokwa thata le diphasalatso tse dingwe.
Facebook, e e sa bolong go sekasekwa mabapi le gore e tsamaisa jang tshedimosetso ya gago ya sephiri ya badirisi, ka 2019 e fitlheletse maemo a a kwa godimo kwa Khomišeneng ya Trade ya United States ka ga dipatlisiso tsa yona ka ga ditatofatso tse setlamo se sa di diriseng sentle tshedimosetso ya badirisi.
Khomišene ya Tshireletso ya Tshedimosetso ya kwa Irelands, moeteledipele wa lekgotla la Ditšhaba Tse di Kopaneng la Facebook, o rile ka Labobedi e ikgolagantse le setlamo ka ga tshedimosetso e e dutlang.
E rile ga e a amogela tlhaeletsano epe go tswa mo Facebook mme e ne e ikgolaganya le bona jaanong.
FTC ya Phukwi 2019 e tlhoka Facebook go bega ka ga tshedimosetso ya tiriso e e seng ka fa molaong ya badirisi ba le 500 kgotsa go feta mo malatsing a le 30 a go netefatsa tiragalo e.
Mmueledi wa Facebook o ganne go akgela ka ga dipuisano tsa setlamo le batsamaisi ba taolo mme a re go ikgolaganya le bona go araba dipotso tsa bona.
Mo holong kwa Royal Academy of Music kwa Lontone, modiragatsi wa piano Yuanfan Yang o dira dikarolo tsa mmino wa ga Frederic Ch opin, Franz Liszt le Joseph Haydn ka mmayaditshwantsho wa setlamo.
Mosimane wa dingwaga di le 24 o tsaya karolo mo kgweding ya ntlha ya kgaisano ya Leeds ya boditšhabatšhaba ya piano, ka tsholofelo ya go fenya mo setlhopheng sa boatlhodi se se tlaa bonang tiragatso ya gagwe ka bidio.
E tshwerwe mo dingwageng dingwe le dingwe di le tharo, The Leeds e tshwanetse go fetola dithulaganyo tsa yona ka ntlha ya leroborobo la COVID-19, go se na setlhopha sa boatlhodi se se tshelang kgotsa setlhopha sa bareetsi se se lebileng Yang le batshameki ba bangwe ba piano ba gaisana ka ntlha ya sekgele se ba se eleditseng.
Ke ne ke akanya gore e ka nna kgwetlho kwa tshimologong, mme fa ke simolola go tshameka, ke lebetse gotlhe, Edinburgh-born Yang a rialo.
E ne e le nna fela le mmino ka tsela ya mmatota.
Ka dithibelo tsa go eta, The Leeds e laleditse batsayakarolo ba ka nna 60 go tswa mo dikarolong tsotlhe tsa lefatshe go ya kwa kgolokweng ya ntlha ya beke, e oketsa palo ya ditoropokgolo di le 17 go tswa mo go tse tharo tsa 2018 gore batsayakarolo ba piano ba ba tlhophilweng ba kgone go tsaya karolo gaufi le legae la bona kgotsa lefelo la go ithuta.
Go tswa mo kgaisanong e le nngwe kwa Miami go ya go di le 14 kwa Berlin, botlhe ba dirile dipuisano tsa bone tsa metsotso e le 25 ka fa tlase ga maemo a a tshwanang: Go tshameka piano ya Steinway Model D le ka khamera e e tshwanang.
Re lemogile ka bonako gore re ne re sa kgone go e dira ka tsela e re neng re ka rata go e dira ka yona le setlhopha sa baagi ba ba leng teng, Adam Gatehouse, Mokaedi wa botaki wa The Leeds, o boleletse Reuters.
Go phepafetse gore re ne re se kitla re kgona go tsaya loeto go tswa kwa Lontone go ya kwa Berlin go ya kwa mafelong otlhe mo lefatsheng ka jalo re tlile go lebelela dibidio tse kwa gae mo Internet le go di atlhola ka tsela e e ntseng jalo.
O ne a oketsa ka gore kgaisano e mo isagweng e tlaa tshegetsa dikarolo dingwe tsa tiragalo ya ngwaga o, e leng go fokotsa dikgala tsa batsamaisi ba ditlhopha le batshameki ba dikgaisano mme e tlaa amogela babogedi ba ba tshelang.
Lekgetlho la ntlha le le tshwerweng ka 1963, The Leeds ke kgaisano ya maemo a a kwa godimo ya mmino e e solofetsang mofenyi wa yona sephuthelwana sa dikgele tsa maemo a a kwa godimo: Kgolagano ya go rekota le tsamaiso ya mmino kwa Holong ya Wigmore kwa Lontone le go etela kwa Yuropa le Botlhaba jwa Asia gareng ga diponto tse dingwe.
Go fitlha ka motsotso wa bofelo o ke neng ke akanya gore (the Leeds) e tlile go phimolwa, motshameki wa piano wa kwa Italy Giulia Contaldo, yo o neng a itlwaeditse go tshameka fa pele ga motshameki wa dikhamera pele ga kgaisano, a rialo.
Bontsi jwa badirikanna ga ba na tshono e, kgotsa ga ba na ditshono dipe ka nako eo.
Ka jalo sengwe le sengwe se se diragalang, ke a leboga.
Fa kgolagano ya ntlha e le ya mafaratlhatlha, barulaganyi ba rulaganya go tshwara kgolagano ya bobedi, sephatlo sa makgaogano le ya bofelo kwa Leeds ka Lwetse, ka tsholofelo ya gore go na le bareetsi ba ba tshelang.
Mmino e ntse e le moletlo wa botsalano e bile o tlaa nna o le teng, mogaisano wa kwa Iseraele, Ariel Lanyi o buile jalo.
Ga e amane fela le mmino ka boone mme gape e amana le batho ba ba nnang mo holong le ba ba nnang mo go yone
Ke ka fa e tshwanetseng go nna ka teng.
Kgosana Harry wa kwa Britain le mosadi wa gagwe Meghan ba tlile go gatisa motseletsele wa bone wa ntlha wa streaming Inc o o tlaa tlhomang mogopolo mo batshameking ba ba gaisanang mo Metshamekong ya Invictus ya batswagosele ba ba gobetseng kwa The Hague ka 2022.
Harry o tlile go tlhagelela mo khamereng mo motseletseleng wa bidio e e bidiwang Heart of Invictus mme a direla jaaka motlatsamodulasetulo a dirisa banyalani Archewell Productions, Facebook e buile jalo mo setatamenteng ka Labobedi.
Motseletsele wa ditlhogo tseno o tlaa neelana ka ditlhamane tsa mafaratlhatlha tsa baatleletiki le barulaganyi jaaka ba ipaakanyetsa tiragalo e, e e ntseng e diegisiwa go fitlha ka dikgakologo tse di tlang ka ntlha ya leroborobo la COVID-19.
Orlando von Einsiedel o tla kaela metseletsele ya dikgogakgogano mme Joanna Natasegara o tla nna motlhagisi wa tsona, Netiki a rialo.
Duo e tlhagisitse filimi e khutshwane e e gapileng sekgele sa Oscar ya The White Helmets ka setlhopha sa namolo kwa Siria.
Metshameko ya Invictus ke moletlo wa metshameko e e farologaneng o o simolotsweng ka 2017 ke Kgosana Harry yo e neng e le lesole kwa Afghanistan ka ntlha ya badiri ba sesole ba ba gobetseng mo tirisong.
Banyalani, ba ba nnileng mo dikgannyeng morago ga go botsolotswa ke motshameki wa chat wa kwa US, Oprah Winfrey mo kgweding e e fetileng, ba saenile tumalano ya dingwaga di le dintsi le Facebook ka Lwetse.
Harry le Meghan jaanong ba nna kwa Borwa jwa California morago ga go kgaogana la bofelo le ba lelapa la segosi kwa Britain.
Kgosigadi Elizabeth a re o utlwile botlhoko ke maitemogelo a ga Harry le Meghan.
Kim Kardashian o tsentse dimilione di le dikete tsa milione mo go tswelediseng tiro ya gagwe.
Mosadi wa kgwebo ya ditlolo tsa go intlafatsa le diaparo tsa go ikgabisa, yo o simolotseng tiro ya gagwe go tswa mo lenaneong la mmatota la thelebišene e e bidiwang Keeping Up with The Kardashians, o ne a akarediwa ka Labobedi e le lekgetlho la ntlha mo lenaaneng la dimilione di le dikete tsa lefatshe la ga Forbes.
Phopholetso ya Forbes e kaya gore cardashian o ikopanya le monna wa gagwe wa maloba Kanye West mo tlelapeng ya babulatsela.
Forbes ka Labobedi e lekanyetsa gore madi a kwa Bophirima a ka nna dimilione di le dikete tsa didolara, segolobogolo go tswa mo kgwebong ya gagwe ya setshamekisi sa Yeezy le ya feshene.
cardashian o kopile tlhalo go tswa kwa Bophirima, 43 ka Tlhakole, a umaka dikgotlhang tse di ka se rarabololweng.
Kgaitsadie ka motsadi a le mongwe o latlhegetswe ke maemo a gagwe a bilione, Forbes o buile jalo ka Labobedi.
E tsentse matlotlo a ba ba dingwaga di le 23 kwa godimo ka dimilione di ka nna $ 700, e tsopola ngwaga o o boima wa thekiso ya ditlolo tsa go intlafatsa ka nako ya leroborobo la mogare wa corona le se e se buileng e ne e le diphopholetso tse di feteletseng tsa lotseno go tswa mo ditlolong tsa go intlafatsa tsa Kylie, mme jaanong diphesente di le 51 tsa tsona ke tsa Coty Inc.
cardashian o tlhomile mpho ya go bontsha tebego ya mpho ya mpho ya mpho ya mpho ya mpho ya mpho ya mpho ya mpho ya mpho ya mpho ya mpho ka 2017.
O ne a simolola mogala wa diaparo tsa mofuta o o farologaneng wa Skims ka 2017.
cardashian o keteka ka Labobedi ka go baya setshwantsho sa gagwe mo baesekeleng kwa lotshitshing, ka mokwalo Bliss le go itsise ka go tlhomiwa ga lebenkele la ntlha la Skims kwa mmolong wa bofelo kwa Los Angeles.
Leina le le bidiwang Heart of Invictus, lenaneo le le ntshiwang ka fa tlase ga folaga ya kgatiso ya ga Archewell, letsogo la popo la ga Meghan le la setheo sa ga Harry se se sa direng poelo, Archewell organization, setlamo sa thelebiamo ya dibidio se buile jalo ka Labobedi.
Netiki ya re motseletsele wa ditlhogo o tlile go neelana ka ditlhamane tsa baatleletiki le barulaganyi fa ba ntse ba baakanyetsa tiragalo e, e e diegisitsweng go fitlha ka dikgakologo tse di tlang ka ntlha ya leroborobo la COVID-19.
Duo e itsege ka tiro ya bona ya go gapa sekgele sa Oscar mo bukeng e khutshwane ya The White Helmets.
Metshameko ya Invictus ke moletlo wa metshameko e e farologaneng o o tlhomilweng ka 2017 ke Kgosana Harry go dira badiri ba sesole ba ba gobetseng mo tirisong.
Banyalani, ba ba ntseng ba le mo dikgannyeng morago ga go botsolotswa ka kgatlhego ke motshameki wa thelebišhene wa kwa US e leng Oprah Winfrey mo kgweding e e fetileng, ba saenile kgatiso ya dingwaga di le dintsi ya thelebišhene ya Facebook ka Lwetse.
Harry le Meghan jaanong ba nna kwa Borwa jwa California morago ga go dira kgaogano ya bofelo le ba lelapa la bogosi.
Ba dira le Winfrey mo motseletseleng wa ditlhogo tse di buang ka ga boitekanelo jwa tlhaloganyo mo tirelong ya go gasiwa ya Apple TV +.
Loso lwa mokwadi yo mogolo, Ngaka Kgotso Maphalla, lo tlhalosiwa jaaka tatlhegelo e kgolo mo bokaulengweng jwa bakwadi.
Bontsi jwa dibuka tsa gagwe di abetswe dikolo le ditheo tsa terati.
Maphalla o ne a fenya sekgele sa gagwe sa ntlha se se kwa godimo sa go kwala ka 1980, mo kgaisanong ya maboko ya tirelo ya radio Bantu pronunci, e jaanong e itsegeng jaaka Lesedi FM.
Mokwadi wa dingwaga di le 66 o tlhokafetse morago ga go bogisiwa ke seterouku.
Mokwadi yo o nang le diphitlhelelo di le dintsi, yo o itsegeng ka lorato jaaka KPD, o gatisitse dibuka di feta 70 Marx.
Ngaka Kgotso Maphalla o kwadile diterama di le mmalwa tsa radio.
Mo nakong e e fetileng, mosadi yo o se nang bogagapa o ne a kaela bakwadi ba le bantsi ba dikgang.
Dibuka tsa gagwe di le mmalwa di sekasekilwe gape le go dira dipatlisiso ka ga tlaleletso le dithuto tsa doctoral.
assistant director wa musiamo wa Literature, Tseliso Masolane a re ba tlile go tswelapele ka go boloka le go tlhabolola definition mo tlotleng ya gagwe.
Ntate Maphalla e ne e le motho yo o itsegeng thata.
Le fa o ka lebelela mekwalo yotlhe ya gagwe, ka metlha go tlaa nna le ntlha ya bodumedi.
Ga a kitla a kwala mafoko fela kgotsa go kwala mela e e lolea.
Ka dinako tsotlhe e tlaa tshwana le menolopuso, ka metlha e netefatsa gore Basotho ba itse kwa ba tswang teng le go netefatsa gore ba tsamaisana le seo.
Pan South African Language Board ( Pan Pan Pan PanSALB) e tlhalositse Maphalla jaaka motlhokomedi wa Margaret.
PanSALB, Nikiwe Matebula, a re Maphalla o ne a tlhagisa tiro ya boleng jo bo kwa godimo.
Jaaka PanSALB, ka gale re rata go tsenya boipelafatso mo dipuong tsa magae ka gonne seo ke taelo ya rona e kgolo, go netefatsa gore re rotloetsa dipuo tsotlhe tsa Aforikaborwa.
Ka jalo, e ne e le ntlha e e kgatlhisang thata fa go tliwa mo dikwalong tsa gagwe, gore o lwela puo.
O kwala dibuka tsa boleng jo bo kwa godimo.
Tiro ya gagwe ya go kwala ke ya boleng.
Seo ke se se re kgatlhang thata ka ga tiro ya gagwe.
Loso lo tlhalosiwa jaaka tatlhegelo e kgolo. Morutabana wa porofeshenale, Maphallas o simolotse tiro ya botshelo jwa manobonobo dingwaga di le 40 tse di fetileng.
Mogatisi le mokwadi, Pule Lechesa o kwadile buka ka ga botshelo jwa ga Maphalla e e bidiwang The Kitso ya go ithuta go bala le go kwala ya ga Dr KDP Maphalla.
Lechesa a re KDP e tlaa gopolwa ka ntlha ya kgatlhego ya gagwe e e nitameng ya go itse le go kwala.
O re rutile gape gore jaaka bakwadi re tshwanetse go nna seoposengwe jaaka a ne a tle a re bangodi ke metjodi ke gore bakwadi ba tshwana le badisa.
Ba tshwanetse go dira mmogo ka gonne fa sengwe se ba diragalela dinku di tlaa gasama.
O re rutile gore jaaka bakwadi re tshwanetse go tshegetsa kutlwano.
Maphalla o filwe dikgele di le mmalwa tsa phitlhelelo mo botshelong.
Dikgele tsa gagwe le dikgele tsa gagwe di akaretsa sekgele sa MNET le sekgele sa Chairpersons sa dikgele tsa Aforikaborwa tsa Literary.
Gape o ne a newa dikirii ya maemo a a kwa godimo go tswa kwa Yunibesithing ya Foreisetata ka 2017.
Ngaka Nyafolo Malete wa Yunibesithi ya kwa Free States, a re Maphalla o ne a leka go tshwantsha botshelo jwa motho yo montsho fela yo o gatelelwang ke tlhaolele.
Jaaka molweladiphetogo wa sepolotiki ka mokwalo wa gagwe, re lemogile mo dibukeng di le dintsi mo a neng a leka go tshwantsha botshelo jwa motho yo montsho yo o neng a gatelelwa ke puso e e fetileng.
Motsalano a re Maphalla e ne e le sefatlhego sa lelapa.
Mmueledi, Lefu Maphalla a re tlhokafalo ya gagwe ke tatlhegelo e kgolo.
E ne e le sefatlhego se se amogelesegang thata sa ba lelapa la ga Maphalla mme ka ntlha ya gagwe, re ne ra itsane.
Ka jalo, e ne e le naledi e e phatsimang mo gare ga rona, mme le mo tikologong e a neng a nna mo go yona, ka gale o ne a dikologilwe ke batho ka gonne gape e ne e le moagi wa tikologo.
Ba lelapa ba santse ba tlaa digela dithulaganyo tsa segopotso le tsa phitlho.
Robala mo maatleng a ga Ngaka KPD Maphalla, a le dingwaga di le 66.
Ntate Kgotso Maphalla o kwadile ditshameko tsa maemo a a kwa godimo le tsa Seesemane tsa diradio & poko le prose.
Bontsi jwa ditlhogo tsa gagwe ga di ise di arabiwe; go fitlha jaanong, di le 47 tsa dikgatiso di le 80 ka dipuo di le 2 le dibuka tsa laeborari di le 616.
Moletsi le modiragatsi, go begwa fa ba tlhasetswe ke bolwetse jwa pelo ka nako ya tiriso e e feteletseng ya diokobatsi ka Labotlhano.
Mmueledi wa bookelo o ganne go golola bolwetse jwa gagwe kgotsa le e leng go netefatsa gore o ne a le molwetse koo, a umaka melao ya sephiri.
Mmueledi wa kwa bookelong o ganne go golola bolwetse jwa gagwe kgotsa go netefatsa Reuters gore DMX, 50 yo o belegweng ke Earl Simmons, e ne e le molwetse koo, a umaka melao ya sephiri.
Ba lelapa la gagwe, mo puong e e begilweng thata mo metsweding ya dikgang, ba re o ne a potlakisitswe ka Labotlhano, Moranang 2, kwa bookelong jwa dikilometara di ka nna 48 kwa bokone jwa New York City morago ga go lebagana le mathata a a masisi a boitekanelo.
O ne a itsege go balatedi ba gagwe ka leina la gagwe la serala DMX kgotsa Dark Man X, go begwa fa Simmons e ne e le mo tshegetsong ya botshelo ka Mosupologo, go ya ka RollingStone.
Dikgatiso tsa batho ba ba tumileng TMZ le Billboard di begile mo mafelong a beke gore Simmons, yo o kileng a nna le hisetori ya tirisobotlhaswa ya diritibatsi mo setšhabeng, o ne a potlakisediwa kwa bookelong morago ga go tlhaselwa ke bolwetse jwa pelo kwa legaeng la gagwe mo e ka nnang ka 11 p.m. Labotlhano.
Motsamaisi wa gagwe le mmueledi wa gagwe ga ba a ka ba tsibogela kopo ya Reuters ka bonako ya go akgela ka seopedi le dipegelo.
Seopedi, phitlhelelo mo lefatsheng la mmino fa e sale ka dingwaga tsa bo 1990, ga a bolo go lwantshana le tiriso e e seng ka fa molaong ya diokobatsi e bile o buile ka ga go tsena mo kgolegelong ka 2019 morago ga go dira nako ya kgolegelo ya semmuso ka ntlha ya bonweenwee jwa lekgetho.
O ne a bonwa molato wa go retelelwa ke go duela dimilione di le $1.7 tsa lekgetho go tloga ka 2000 go ya go 2005 ka go refosana madi mo diakhaontong tsa botsamaisi le ditsala.
Gape Simmons o tlhageletse mo difiliming tse di jaaka terama ya bokebekwa ya 1998 Belly, filimi ya tiragatso ya 2000 Romeo Must Die, le filimi ya khuduthamaga ya 2003 Cradle 2 the Grave.
Batsweretshi ba kwa Kimberley ba tsene mo bekeng ya boraro kwa ofising ya Kapa Bokone ya Metshameko, Botsweretshi le Setso.
Batsweretshi ba batla go tsosolosiwa ga botsweretshi, matlole a COVID-19 go ba bangwe le go dira ka botlalo ga bobogelo jwa Kapa Bokone.
Ba dumela gore kgato e, e tlaa ba thusa go bona lotseno le le latlhegileng ka ntlha ya melawana Covid-19.
Mkhululi Mabija, yo e leng motaki, a re ba batla ditiro tse dintsi kwa mafelong a bobogelo.
Re batla gore bobogelo bo tsamaise, bobogelo le bobogelo jwa mmino bo tsamaise le batswerentshi ba rona go dira.
Mme re tlhoka tshegetso ya MEC le porofense go re tshegetsa mo letsholong la rona.
Ga re tseye tsia, go ntse go na le metlotlo mme metlotlo e sa tswa go tlogelwa mo gare ga mmino.
Mme go fitlhelela re fitlhelela ditlhokego tsa rona, re tshwanetse go kgaogana le fa, go bua Mabija.
Lefapha la Porofense la Botsweretshi le Setso la Metshameko la re go na le dithulaganyo tsa go kopana le batsweretshi.
Bokone jwa Kapa Lefapha la Metshameko, Botsweretshi le Setso, Conrad Fortune a re dimilione tsa diranta di abetswe.
Gape re mo tsamaisong ya go dira tumalano ya maemo a tirelo e e bontshang ka fa thuso ya matlole e tlileng go dirisiwa ka teng le go tsamaisana le dipholisi tsotlhe tsa madi le ditiro tsa puso fa go tlhaga ditshenyegelo.
Batsweretshi ba re go diegisiwa ga mafapha go baya dilo tse ba di tlhokang kwa pele, go fokotsa lotseno lwa bona lo lo setseng lo tlhaela.
Kgosana ya kwa Britain ya The Crown e tsere sekgele se se kwa godimo sa terama kwa sekgeleng sa Screen Actors Guild (SAG) ka Sontaga fa Schitts Creek, kgang ya lelapa lengwe le le kileng la bo le humile, le patelesega go fudugela kwa toropong e nnye, e ne e bidiwa metlae e e gaisang ya thelebišene.
Gillian Anderson, yo o tshamekang Tonakgolo ya kwa Britain, Margaret Thatcher mo kgosing ya bogosi, e e tlhomileng mogopolo mo pakeng ya yona ya bošeng jaana mo lenyalong le le tletseng mathata la ga Kgosana Charles le Kgosigadi Diana, le bona ba tsere sekgele se se gaisang sa modiragatsi.
Heavy ke tlhogo e e apereng ditumediso tsa bogosi mo seaparong se se gakgamatsang se.
Ka ntlha ya leroborobo la mogare wa Corona, moletlo wa SAG wa 2021 o ne wa sekasekwa go tswa kwa moletlong wa dijo tsa maitseboa go ya kwa moletlong wa diura di le mmalwa, o tshwarwa kwa mafelong a a kgakala, e bile o tletse ka metlae ka ga gore batsayakarolo ba tladitse nako ya bona ya kgololosego jang ka nako ya lotseno kgotsa go simolola ditiro tsa bona.
Ka fa letlhakoreng la filimi, terama ya kwa kgotlatshekelo, The Trial of the Chicago 7 le filimi ya nako ya jese ya Mainey’s Black Bottom e nnile difenyi tse dikgolo kwa go nngwe ya difenyi tsa bofelo tse dikgolo pele ga di Oscar.
Dikgele tsa SAG di tlhophiwa ke maloko a kopano e e tsayang kgato.
Bontsi jwa bafenyi le bakgethisi ba SAG ba beetswe sekgele kwa dikgele tsa BAFTA kwa Britain mo bekeng e e tlang le kwa dikgele tsa Independent Spirit ka di 22 Moranang.
Godzilla vs. Kong e tsere matsapa go fitlhelela rekoto ya Box Office ya leroborobo, e neelana ka tsholofelo ya gore batho ba siametse go boela kwa difiliming morago ga ngwaga wa go bogela network kwa gae.
Tente pole, go tswa go Warner Bros le Legendary Entertainment, e dirile dimilione di le $32 mo mafelong a beke le dimilione di le $48.5 mo kgololong ya yona ya malatsi a ntlha a le matlhano.
Nako e gorogile ya go tlhopha letlhakore.
Pele ga mafelo a beke e, Wonder Woman1984 e nnile le tshimologo e kgolo ya malatsi a le mararo ka dimilione di le $16.7, e latelwa ke Tom le Jerry ka dimilione di le $14.
Godzilla vs. Kong e na le diphelelo tse di kgatlhisang thata ka gonne filimi e teng go ba ba dirileng peeletso ya HBO Max, kwa ntle ga tuelo e e kwa godimo.
Ga e tlhaloganyesege sentle gore ke batho ba le kae ba ba phasaladitseng filimi.
David A. Gross, yo o tsamaisang kgakololo ya difilimi ya firmeng ya Franchise Entertainment Research, o biditse kgwebo ya ditekethe ya mafelo a beke e le maatla ka ntlha ya maemo a a sa itumediseng.
Go feta diperesente di le 50 tsa mafelo a bobogelo mo nageng a butswe gape, mme bontsi, go akaretsa le a kwa New York City le Los Angeles, a ntse a dira ka bokgoni jo bo kwa tlase jwa go latela dithulaganyo tsa tshireletso ya leroborobo.
Le fa bontlhanngwe jwa se e tlaa nnang ka fa tlase ga maemo a a tlwaelegileng, mafelo a beke ke sesupo se se phepafetseng le se se siameng sa gore go ya kwa difiliming go na le dinonofo tse di tlwaelegileng tse di sa nyeleleng, o buile jalo.
Le fa dithekiso tsa ditekethe tsa Godzilla vs. Kong di kgothatsa thata, Box Office ya kwa United States e sa ntse e tshwanetse go tokafala ka botlalo go tswa kwa tswalong ya ngwaga.
Godzilla vs. Kong e ne e se kgololo e ntšhwa mo mafelong a beke.
Sonya Pictures horror film The Unholy e tsere dimilione di le $3.2 go tswa kwa mafelong a le 850, e leng tshimologo ya filimi ya matlole a mannye.
E batlile e tsenya sekgele sa Nobody mo maemong a boraro mo ditšhateng tsa Box Office.
Nobody, e kgaratlhela Bob Odenkirk jaaka molebeledi yo o nang le maitseo a a bonolo, e amogetse dimilione di le $3.8 mo mafelong a beke ya bobedi, e oketsa palogotlhe ya yona ya selegae go dimilione di le $11.8
Ka letsatsi la bone, filimi ya Disney ya animated adventure Raya le Last Dragon e dirile dimilione di le $2 go tswa kwa mafelong a le 2 031.
Filimi e, e e tshamekiwang mo Disney Plus ka tuelo e e kwa godimo ya $30, e fitlheletse dimilione di le $32 kwa Box Office.
Tom le Jerry ba fitlheletse ditlhopho di le tlhano tse di kwa godimo, ba fitlheletse dimilione di le $ 1.5 mo mafelong a bone a borataro kwa mafelong a bobogelo.
Go fitlha jaanong, filimi e fitlheletse dimilione di le $39.5 kwa US.
Gape e teng mo HBO Max.
Modiredimogolo wa Kereke ya Methodist, Bishopo Purity Malinga, a re go nna teng ga meento kgatlhanong le mogare wa corona ke sesupo sa tsholofelo le nngwe ya dikgang tse di molemo go bolela ka Paseka.
Bishopo Malinga o ne a neela thero ka nako ya kgaso ya tirelo ya Sontaga ya Easter ka SABC 2, e e tshwerweng ke Khansele ya Aforikaborwa ya Dikereke (SACC) le maloko a dikereke.
O gateletse gore go entiwa ga e a tshwanela go nna tlhaolele.
Bishopo a re go sa kgathalasege mathata a naga e lebaganeng le ona, go na le tsholofelo.
Re bone lefifi la bobodu, Thubakanyo e e bakwang ke bong, khumanego, tlala; lenaane le a tswelela.
Jaaka batho ba Paseka, ga re itlhoboge; ga re latlhegelwe ke tsholofelo.
Go na le moo re tsholetsa ditshupo tsa tsholofelo jaaka re bona ka gonne Jesu o a tshela.
Re fitlhela bopelokgale mo go tsholetseng sesupo le fa e le sefe sa tsholofelo se re se bonang.
Ke ka ntlha ya dikgang tse di molemo tsa Paseka gore re tsholetsa meento jaaka sesupo sa tsholofelo, re ikuela gore e nne teng go botlhe; e ka tswa e le ba ba humileng kgotsa ba ba humanegileng, a rialo.
Motlatsamoporesidente wa South African Council of Churches, Motlotlegi Frank Chikane, o amogetse badiri ba tlhokomelo ya boitekanelo ba ba bayang matshelo a bona mo kotsing go boloka matshelo a balwetse ba COVID-19.
O ne a tlisa Benedict e bile a neela dikakgelo tsa bofelo kwa tirelong.
Badiri ba rona ba ntlha ba ne ba tsenya matshelo a bona mo kotsing letsatsi le letsatsi go sireletsa matshelo a rona.
Mme selo se le sengwe se re tlhomamisegileng gore Modimo o re o dumelang ke Modimo o ka metlha o leng teng le rona.
O ne a latlhwa mo Sefapaanong gore re se ka ra latlhwa.
Jesu ke Emmanuel — ke Modimo le rona.
Modimo wa rona gape ke mongwe le mongwe yo o itseng Modimo — Modimo yo o nang le kitso yotlhe.
Modimo o itse se se re diragalelang e bile o itse gore re ka duelela tatlhegelo ya rona jang.
Modimo o itse go re fodisa mo mathateng a botshelo le mogare wa corona.
Modimo wa rona o maatla e bile o kgona go re boloka le go nna le rona ka fa tlase ga maemo a a thata, Chikane o buile jalo.
Gape o ne a bua kwa moletlong, Mokwaledi Kakaretso wa SACC, Bishop Malusi Mpumlwana, a re ngwaga o o fetileng e ne e le ngwaga wa go itlhoboga kgatlhanong le mogare wa corona.
Bishop Mpumlwana a re Paseka e tlisa tsholofelo go sa kgathalasege dikgwetlho tse naga e lebaneng le tsona ka ntlha ya leroborobo.
A pako e nne go Modimo le rre go Morena wa rona Jesu Keresete.
Ka kutlwelobotlhoko ya gagwe e kgolo, o re tsetse sesha gore re nne le tsholofelo e e tshelang ka tsogo ya ga Jesu Keresete mo baswing.
Ke mo tsholofelong eo gore re tle mo mosong ono.
Re fetile ngwaga wa kutlobotlhoko, tlhobaelo, ngwaga wa poifo le tlalelo, ngwaga wa kgalefo le boikutlo jwa go itlhoboga kgatlhanong le leroborobo la COVID-19.
Ka tumelo ka Labotlhano o o Itumedisang, re tsentse matshwenyego a mo sefapaanong sa ga Keresete yo o bapotsweng.
Mo mosong o, re tlile go keteka tsogo ya Morena wa rona ka tumelo e e tsosolositsweng le tshepo ya maatla a go tshela ka loso, o buile jalo.
Matshwenyego a meento e e bonya
Ka nako ya Tirelo ya vigil ya Paseka, e e neng e tshwaretswe kwa St Georges Cathedral, kwa Kapa, Bishopomogolo Thabo Makgoba wa Anglican, o tlhagisitse matshwenyego ka ga puso ka ga lenaneo la go fokotsa palo ya meento ya COVID-19, segolobogolo mo bathong ba ba humanegileng le ba ba kgetholotsweng.
Makgoba a re o tshwenyegile thata ka gore go tlile go tsaya nako e e kana kang go aba meento go ralala naga.
Re itse sentle gore go na le dikgaolo tse dikgolo tsa naga ya rona kwa bobodu jwa sepolotiki bo sentseng dithulaganyo tsa tlhokomelo ya boitekanelo jwa setšhaba.
Ditlhong mo go ba ba tlogetseng dikokelo le ditleliniki ba tlhaela batho, didirisiwa le tshireletso.
Ke badile gore go ya ka leano la jaanong, go ne go tla tsaya dingwaga di le 18, go entela baagi botlhe ba rona ba jaanong.
Ga re a tshwanela go letla seo se diragala, a tlaleletsa.
Go fitlha jaanong, go entilwe badiri ba tlhokomelo ya boitekanelo ba le 269 102 naga e ipaakanyeditse kgato ya bobedi ya lenaneo.
Mmueledi a re ba neelana ka tshedimosetso ka badirisi ba Facebook ba ba fetang dimilione di le 500, go akaretsa dinomoro tsa difounu le tshedimosetso e nngwe, e le ya mahala.
Webosaete e, go lebega e le yone setlhopha sa dinomoro tsa mogala tse di golagantsweng le Facebook tse di ntseng di dirisiwa mo dikhomputareng go tloga ka Ferikgong mme go nna teng ga tsona go begilwe la ntlha ke kgatiso ya botegeniki Motherboard, go ya ka Alon Gal, mosimolodi wa setheo sa ditlhaloganyo tsa bokebekwa sa kwa Iseraele e leng Hudson Rock.
Reuters ga e a kgona go ntsha tshedimosetso ka bonako, e e ntseng e solofediwa go duela di euro di le mmalwa tsa sekoloto sa didiriswa tsa ileketeroniki mo atereseng e e itsegeng thata ya dihasete tsa maemo a a kwa tlase, mme Gal o rile ka Lamatlhatso, o buile gore o netefaditse boammaaruri jwa bobotlana tshedimosetso e nngwe ka go e bapisa le dinomoro tsa batho ba a ba itseng.
Babegadikgang ba bangwe ba re ba kgonne gape go nyalanya dinomoro tsa mogala tse di itsegeng le dintlha tse di mo tshedimosetsong e e phasaladiwang.
Mo setatamenteng se, Facebook e rile tshedimosetso eo e ne e le ya bogologolo thata e bile e amana le bothata jo e bo rarabolotseng ka Phatwe 2019.
Maiteko a a dirilweng ke Reuters a go fitlhelela mokhuduthamagamogolo mo thelebišeneng ya melaetsa a ne a se ka a atlega ka bonako.
Bagal o boleletse Reuters gore badirisi ba Facebook ba tshwanetse go nna podimatseba ka ga ditlhaselo tsa boenjenere jwa loago ke batho ba ba ka tswang ba amogetse dinomoro tsa bone tsa difounu kgotsa tshedimosetso e nngwe ya sephiri mo dikgweding tse di tlang.
Dikgang tsa tlhakatlhakano e e diragetseng fano di begilwe la ntlha ke Business Insider.
Moletlo o o monate o tlhagisitse ditopo tsa segosi di le 22 tsa kwa Egepeto wa bogologolo, tse di neng di apesitswe ka dipesepele tse di kgethegileng go ralala moshate wa Cairo ka Lamatlhatso kwa legaeng le lešwa la dimusiamo koo di ka bontshiwang ka bontle jo bogolo.
Mokoloko o ne o tsamaisa dikgosi di le 18 le dikgosigadi di le nne, go tswa kwa bogosing jo bosha, go tswa kwa musiamong wa Egepeto kwa bogareng jwa Cairos Tahrir Square go ya kwa musiamong wa Bosetšhaba wa Tlhabololo ya Egepeto kwa Fustat, mo e ka nnang dikilometara di le 5.3 go ya kwa borwa botlhaba.
Badiredibagolo ba tswala ditsela go bapa le noka ya Nile go dira moletlo o mogolo, o o diretsweng go ngoka kgatlhego ya dikhumo tsa bogologolo tsa kwa Egepeto ka nako ya fa bojanala bo setse bo emisitswe gotlhelele ka ntlha ya dithibelo tse di amanang le COVID-19.
Jaaka ditopo tsa segosi di gorogile kwa musiamong, o o neng o kgakotswe semmuso ka Lamatlhatso, dikanono di thuntshitse tumediso ya ditlhobolo di le 21.
Moporesidente Abdel Fattah al-Sisi o eme ka fa letlhakoreng la gagwe jaaka ditopo di feta mo koloing e e apesitsweng ka ditshwantsho tsa bofaro tsa mmala wa gauta.
Ditlhogo tsa mokgatlho wa setso wa lekgotla la Ditšhaba Tse di Kopaneng UNESCO le Mokgatlho wa Lefatshe wa Bojanala le tsona di ne di le teng mo moletlong oo.
mummy nngwe le nngwe e tsentswe mo capsule e e kgethegileng e e tletseng ka naeterojene go netefatsa tshireletso, moithutamarope wa kwa Egepeto Zahi Hawass o buile jalo.
Di ne di tsamaisiwa ka dikoloi tse di diretsweng go di thuba le go tlhomama.
Re tlhophile musiamo wa Civilization ka gonne re batla, ka lekgetlho la ntlha, go bontsha ditopo ka mokgwa o o tlhabologileng, ka mokgwa o o rutegileng, mme e seng ka go itlosa bodutu jaaka go ne go ntse kwa musiamong wa kwa Egepeto, Hawass o buile jalo.
Earl Simmons, yo o itsegeng go balatedi ba gagwe ka leina la serala DMX kgotsa Dark Man X, o ne a le mo lebitleng ka Lamatlhatso kwa bookelong kwa New York morago ga go tlhaselwa ke bolwetse jwa pelo jo bo bakilweng ke go dirisa diokobatsi ka tsela e e feteletseng, go ya ka dikgatiso tse di itsegeng thata TMZ le Billboard.
Dikgatiso di begile gore Simmons, 50 yo o kileng a nna le hisetori ya tirisobotlhaswa ya diritibatsi, o ne a potlakisediwa kwa White Plains, New York, bookelo morago ga go tlhaselwa ke bolwetse jwa pelo kwa legaeng la gagwe mo e ka nnang ka di 11 p.m. Labotlhano.
Moletsi wa gagwe wa dikgang ga a ka a tsibogela Reuters ka bonako fa a ne a batla go akgela ka seopedi, yo e ntseng e le mongwe wa baopedi mo lefatsheng fa e sale ka dingwaga tsa bo 1990.
Reuters ga e a netefatsa dipegelo tsa dikgang ka boyona.
Moletsi o ntse a bua ka ga mathata a gagwe le tiriso ya diokobatsi e e seng ka fa molaong mme o buile ka ga go tsena mo kgatong ka 2019 morago ga go direla kwa kgolegelong ka ntlha ya bonweenwee jwa lekgetho.
Kgotlatshekelo ya puso ya Manhattan e fitlhetse gore e retelelwa ke go duela dimilione di le $1.7 tsa lekgetho go tloga ka 2000 go ya go 2005 ka go fetola madi mo diakhaontong tsa batsamaisi le ditsala.
alebamo ya gagwe ya ntlha ka 1998 ya Its Dark and Hell is Hot, e ne e le yone ya ntlha mo lenaaneng la ditšhate di le 200 kwa United States mme ya rekisa dikhopi di feta dimilione di le 5.
Mo godimo ga tiro ya gagwe ya mmino wa Rap, Simmons o tlhageletse mo difiliming tse di jaaka terama ya bokebekwa ya 1998 Belly, filimi ya modiragatsi ya 2000 Romeo Must Die, le filimi ya modiragatsi wa 2003 Cradle 2 the Grave.
Ba ba tsenang kereke kwa moletlong wa Good Friday kwa St Georges Cathedral kwa Kapa, kwa Kapa Bophirima, ba re ba lebogela go bo ba kgona go nna teng ka 2021.
Ka 2020, ditirelo tsa Paseka go ralala Aforikaborwa di ne tsa khutlisiwa fa setšhaba se ne se beilwe mo kgatong ya botlhano ya taolelometsamao morago ga leroborobo la COVID-19 le sena go tlhasela naga.
Ka fa tlase ga dithibelo tsa kgato ya ntlha e e tokafaditsweng, batho ba le 250 ba letleletswe go nna teng kwa dikokoanong tsa mo ntlong mme batho ba le 500 ba letleletswe go nna teng kwa dikokoanong tsa kwa ntle.
Diphuthego tsa kereke di kokoana ka dipalo tse di kwa tlase kwa mafelong a kobamelo kwa Kapa. Batho ba ka nna 50 ba ne ba le teng mo tirelong ya mo mosong kwa St Georges Cathedral.
Ba tlhalositse maikutlo a bona.
E ne e utlwile botlhoko thata.
E nnile selo se se sa tlwaelegang mo ngwageng o le mongwe le ngwaga o o fetileng, ga re ise re kgone go ya kerekeng
Mme ka jalo go utlwala go le masisi e bile go le botlhokwa thata go bo re kgona go nna fano gompieno, go bua phuthego nngwe.
Leno ke letsatsi la boikhutso le le monate mo go rona jaaka Bakeresete, ke le tlhologeletswe.
Ke na le tshiamelo ya go nna gareng ga baitshepi le go gakologelwa dingwaga di le 2 000 tse di fetileng gore monna, e ne e le motho fela yo o tlwaelegileng, o ne a ntshetsa lefatshe lotlhe botshelo jwa gagwe mme Im o ne a nna mongwe wa bona.
Ka jalo ke dirile maiteko mo mosong ono go tsoga le go tla kwa ntlong ya Morena, ga bua jalo phuthego e nngwe.
Dean wa St Georges Cathedral, Moruti Michael Weeder, a re kereke e tla nna kelotlhoko thata fa e le gore e tlaa tshwara ditirelo tsa go amogela baeng, gore e tle e latele melawana e e gagametseng ya COVID-19 go thibela go anama ga mogare.
Reverend Weeder a re diphuthego di rotloediwa go obamela kwa gae.
Tlhaloganyo ya go dira dilo ka go phamoga ke go nna kwa gae fa e le gore o na le maikutlo; Modimo o gongwe le gongwe.
Re buile gore fela kwa tshimologong ya kgaruru, mme segolobogolo ka nako ya moletlo wa rona wa ntlha wa Labotlhano le Paseka, re kgothatsa batho ba rona ka tlhaloganyo ya gore Modimo o obamelwa gongwe le gongwe kwa re hemang teng, gongwe le gongwe kwa re tshelang teng, gongwe le gongwe kwa re ratang le go tlhokomela; mme se ke selo sa botlhokwa thata sa tumelo.
Ga o tlhoke kago e ntle.
Popo ke kereke e kgolo ya mpho ya Modimo mo go rona, o tlaleletsa.
Phuthego e kopane kwa St Georges Cathedral go keteka Paseka.
Ditirelo kwa dikerekeng tse di farologaneng go ralala lefatshe di solofetswe go tswelapele ka mafelobeke jaaka fa Bakeresete ba keteka Ista.
Moletlo o mogolo o tlile go tsenya ditopo tsa segosi di le 22 tsa kwa Egepeto wa bogologolo, tse di neng di apesitswe ka tsela e e kgethegileng go ralala moshate wa Cairo ka Lamatlhatso, kwa legaeng le lešwa la musiamo koo di ka bontshiwang ka bontle jo bogolo.
Mokoloko o tlile go tsamaisa dikgosi di le 18 le dikgosigadi di le nne, go tswa kwa bogosing jo bosha, go tswa kwa musiamong wa Egepeto kwa bogareng jwa Cairos Tahrir Square go ya kwa musiamong wa Bosetšhaba wa Tlhabololo ya Egepeto kwa Fustat, mo e ka nnang dikilometara di le 5.3 go ya kwa borwa botlhaba.
Badiredibagolo ba tswala ditsela go bapa le noka ya Nile go ya moletlong o mogolo, o o diretsweng go ngoka kgatlhego kwa Egepeto, ka nako ya fa bojanala bo batlile bo emisitswe gotlhelele ka ntlha ya dithibelo tse di amanang le COVID-19.
mummy nngwe le nngwe e tlile go tsenngwa mo capsule e e kgethegileng e e tletseng naeterojene go netefatsa tshireletso, mme dip capsule di tlaa tsamaisiwa mo dikolotsaneng tse di diretsweng go di sila le go tlhomama, moithutamarope wa kwa Egepeto Zahi Hawass o buile jalo.
Re tlhophile musiamo wa Civilization ka gonne re batla, ka lekgetlho la ntlha, go bontsha ditopo ka mokgwa o o tlhabologileng, ka mokgwa o o rutegileng, mme e seng ka go itlosa bodutu jaaka go ne go ntse kwa musiamong wa kwa Egepeto, o buile jalo.
Baithutamarope ba fitlhetse ditopo tseo mo meepong e mebedi kwa dikagong tsa ditempele tsa bojang tsa Deir Al Bahari kwa Luxor le kwa Mokgatšheng o o fa gaufi wa Dikgosi go tloga ka 1871.
Yo mogolo ke wa ga Seqenenre Tao, kgosi ya bofelo ya bogosi jwa bo17, yo o neng a busa mo lekgolong la bo16 la dingwaga BC mme go akanngwa gore o fitlheletse loso lo lo setlhogo.
Moletlo o, o tlaa akaretsa gape le ditopo tsa ga Ramses II, Seti I, le Ahmose-Nefertari.
Fustat e ne e le lefelo la motsemoshate wa Egepeto ka fa tlase ga bogosi jwa Ba - Umayyad morago ga phenyo ya Baarabia.
Ka go dira jaana, ka tlotlo e kgolo le maemo, ditopo di setse di bonwa, go bua Salima Ikram, moithuti wa kwa Egepeto kwa Yunibesithing ya Amerika kwa Cairo.
Bano ke dikgosi tsa Egepeto, bano ke Bofaro.
Ka jalo, ke tsela ya go bontsha tlotlo.
Fa mekoloko ya Beke e e Boitshepo e ne e phimolwa ka ntlha ya thibelo ya COVID-19 kwa Spain, go boloka ngwao ya Good Friday e tshela, go ne go le botlhokwa thata mo baaging ba Calanda.
Ba apere diaparo tsa bohibidu jo bo mokgona, ba ne ba tshameka meropa mo mebileng, kwa pele ga matlo kgotsa kwa mathuding jaaka karolo ya ga Rompida de la Horaz.
Meropa e ne ya anama go ralala toropo e e kwa borwa - botlhaba jwa Spain ya baagi ba le 3 700 mme ka batshameki botlhe ba lebile sekgala sa botsalano.
Beke e e Boitshepo eno e utlwisa botlhoko thata ka gonne ke rata go nna le ditsala tsa me le go tshameka moropa wa Calanda le tsone
Mme re solofela gore ngwaga o o tlang se se tlile go feta mme a re kopaneng mmogo, go bua Ivan Rodriguez, moletsi wa meropa le moagi wa mo lefelong leo.
Morago ga matshwenyego a ngwaga o o fetileng, Santiago Villanueva, moagi yo mongwe, o rile baagi ba ikutlwa ba tlhoka thata go boloka ngwao.
Re na le nako e e botlhoko thata mme mowa o tswelela, a rialo.
Molapisi wa kwa Kerekeng ya Episcol ya kwa Ethiopia o tlhalositse ngwaga o o fetileng jaaka bosigogare mo matshelong a batho ba le bantsi.
O tshwantsha leroborobo la mogare wa corona le go fifala ga letsatsi ka ponyo ya leitlho mo metsotsong ya bofelo ya ga Jesu mo sefapaanong.
Molapisi e ne e le mongwe wa dibui kwa Lekgotleng la Dikereke mo Aforikaborwa (SACC)
Tirelo e e Molemo ya Labotlhano ya mmatota e e neng e gasiwa ka SABC 2.
A re pele ga loso lwa ga Jesu, go ne go na le se se neng se lebega jaaka bosigogare jwa semoya, fela jaaka ngwaga o o fetileng mo bathong ba le bantsi.
Pele ga fa Jesu a goa, Rre mo diatleng tsa gago ke neela moya wa me, ela tlhoko gore Baebele ya reng letsatsi le fifetse.
Go ne go lebega e kete lefatshe lotlhe le apesitswe ke bosigogare jwa semoya.
Ngwaga o o fetileng mo bathong ba le bantsi, o utlwile jaaka bosigogare mo matshelong a bona.
Go latlhegelwa ke ditiro, go swelwa ke baratiwa, diphitlho e ntse e le tatelano ya letsatsi.
Mo makgetlong a le mantsi, ditiragalo tsa tshotlako le tirisodikgoka kgatlhanong le bana le basadi di oketsegile ka mo go gakgamatsang jaaka fa Covid-19 e ne e bolaya batho.
Gone jaanong, ke tla mo legaeng la gago go tlisa lefoko la kgothatso le le tswang kwa Moreneng.
Fa go nna lefifi bosigo, go nna phatsimela maphakela a letsatsi le le lengwe, ga bua jalo Molapisi.
Lekgotla la Dikereke la Aforikaborwa (SACC) le tshwantsha botlhoko le go itlhaola ga batho ba le bantsi ba ba tlhasetsweng ke COVID-19 le botlhoko le matlhabisa ditlhong tse di tshwanang le tse di tlhageletseng Jesu Keresete ka nako ya go bapolwa ga gagwe.
Mokaedi wa SACC wa Kereke le setšhaba sa Engagement, Reverend Mzwandile Molo, o rotloeditse batho gore ba seke ba itlhoboga.
Mme matlhabisa ditlhong le fa e le afe a Modimo o lebaneng le ona, Modimo ga o itlhoboge mo go rona.
Re utlwile a goa, goreng o ntatlhile?
Mme ka nako eo gore go goa, ke kgakololo go ba ba goang jaaka ba lebagane le loso lwa bona ka leroborobo la COVID-19, batho ba ka nna 52 000 ba latlhegetswe ke matshelo a bona mo setšhabeng se mme ba latlhegetswe ke matshelo ba le bosi.
Mme re batla go lo gopotsa jaaka maloko a lelapa mo go bona, gore ga ba a diragalelwa ke seno fela ka gonne Modimo o itemogetse bodutu jwa loso le go tlhaeletsa, goreng o ntatlhile?
Re utlwile a goa ke nyorilwe.
Ka nako eo, re gakololwa ka kutlwano ya Modimo le botlhe ba ba neng ba lwantshana le mebele ya bone ba ineela go swa kwa ICU, mo phefong le mafelo otlhe a go lebegang loso lo fenya, go bua jalo Molo.
Mo ngwageng o o fetileng, Bakeresete mo Aforikaborwa ba ne ba sa kgone go kopana ka lekgetlho la ntlha go keteka Good Friday ka ntlha ya tlhaselo ya COVID-19.
Go na le moo, ditirelo tsotlhe di ne di tsewa e le karolo ya maiteko a go fokotsa go anama ga mogare o o neng wa lemogiwa la ntlha mo nageng ka Mopitlwe 2020.
Kokoano ya ngwaga o e ne e tshwerwe ka fa tlase ga melawana e e gagametseng ya tshireletso ya COVID-19.
Fa dikereke tse dingwe di ne di di latela mme di solofetsa go tswelapele ka go dira jalo ka mafelobeke a Paseka, tse dingwe di ne di tlhoka go ikhutsa ka melawana.
Moruti kwa Kerekeng ya Bodiredi jwa Boditšhabatšhaba jwa Modimo kwa Mfuleni gaufi le Khayelitsha kwa Kapa, Moaposetoloi Sineko Nxesi o gareng ga baeteledipele ba bodumedi ba ba ikuelang mo pusong go oketsa palo ya batho ba ba letlelelwang go nna teng kwa dikokoanong tsa bodumedi.
Nxesi a re dikereke di na le bokgoni jwa go tsenya melawana e e gagametseng ya tshireletso ya Covid-19.
Re santse re bua ka dikereke tse di butsweng ka 50 % ka gonne ke se re leng sone.
Re batho ba thulaganyo.
Fa e le gore o go dira ka dikolo jaaka ba go dira, fa e le gore o ka go dira kwa diresetšhurenteng, o ka go dira kwa meepong, goreng e se kereke.
Re batho ba ba ikobelang molao, batho ba ba nang le thulaganyo, re na le monna yo o nang le maatla a go dira dilo tse, a rialo.
Mobishopomogolo Makgoba o rotloetsa Aforika go dira meento ya COVID-19
Bishopomogolo wa Anglican wa Aforikaborwa Thabo Makgoba a re go a kgonega gore intaseteri ya melemo mo Aforika e simolole go tlhagisa meento ya COVID-19 go na le go tlhagisa e mengwe.
Makgoba e neetse thero ya Via Dolorosa ka nako ya Tirelo e ntle ya Labotlhano ya Khansele ya Aforikaborwa ya Dikereke.
Tirelo e, e ne e gasiwa go tlotla badiri ba tlhokomelo ya boitekanelo ba ba tlhokafetseng ka ntlha ya COVID-19 go tloga ka ngwaga o o fetileng.
Makgoba o a tlhalosa, a re gwetlheng intaseteri ya melemo mo Aforika go dira meento rona.
Ke dumela gore re ka kgona go dira diokobatsi tse dintsi ka borona go na le go di romela kwa dinageng di sele.
A le rona re gwetlheng moento wa bosetšhaba.
Ga o kake wa baya folaga mme wa solofela gore mogare o ka se kgabaganye melelwane.
A re gwetlheng se ke se bitsang moento wa Apartheid, o o dirisiwang ke ba ba tshamekang Modimo le go tlhomamisa gore ke mang yo o bonweng molato wa go boga le go swa ka ntlha ya mogare wa corona.
Makgoba e gwetlhetse Maaforikaborwa go bua kgatlhanong le bosetlhogo mo porofenseng ya Tigray ya kwa Ethiopia le kwa Cabo Delgado kwa Mozambique.
A re tsosoloseng maikemisetso a rona a gore re tlile go bua le go bua ka boammaaruri go batho ba Cabo Delgado kwa Mozambique le go batho ba Tigray kwa Ethiopia.
A re bueng ka ga mathata a tlelaemete ya lefatshe, ka gonne dikgwetlho tsa tlelaemete di ama thata ba ba sa tlatseletsang go le kalo mo diphetogong tse.
Ramaphosa o nna teng kwa tirelong ya Good Friday
Go sa le gale ka Labotlhano, Moporesidente Cyril Ramaphosa o akgoletse dikereke seabe sa tsona mo maitekong a go boloka matshelo ka nako ya leroborobo.
O ne a bua mo tirong ya gagwe jaaka Moporesidente wa ANC kwa Kerekeng ya Meadowlands Methodist kwa Soweto jaaka karolo ya lekoko la ANC go tlotla moswi wa kgaratlho Winnie Madikizela-Mandela.
Ramaphosa a re dikereke di nnile le seabe se se botlhokwa mo go lwantsheng leroborobo.
Mo go oketsegileng ka se Ramaphosa a se buileng ka Labotlhano mo bidiong e e fa tlase.
Modiragatsi yo o tumileng wa setshwantsho sa sefatlhego, Khuzani Idlamlenze Mpungose, go tswa kwa Nkandla kwa, KwaZulu-Natal.
Modiragatsi yo pina ya gagwe ya setlhogo se se reng Ijele e fentseng tlotla e e kwa godimo mo kgaisanong ya Pina ya Ngwaga e e itsegeng thata ya Ukhozi FMs, o sa tswa go tlotlomadiwa ke motse wa gagabo.
Naledi ya mmino wa mask wa dingwaga di le masomeamararo le bongwe, Khuzani, jaaka a itsege thata, o simolotse ka boikokobetso mme a fitlhelela go tuma.
O goletse go disa dikgomo jaaka basimane botlhe mo lefelong le la selegae.
Khuzani o simolotse tiro ya gagwe ya mmino dingwaga di le lesome tse di fetileng mme a dira ka ditlhamane tsa mofuta wa mmino wa maskandi.
Gareng ga maina a a itsegeng, ba ba neng ba thusa go bopa talente ya gagwe, go ne go na le ba ba tlhokafetseng Mgqumeni, Shwi Nomtekhala le Mtshengiseni Indidane Gcwensa.
Alebamo ya gagwe ya ntlha e e bidiwang Bahluleke Bonke, e golotswe ka 2011 mme o ntshitse dialebamo di le lesome fa e sale ka nako eo.
Hes e fentse kwa dikgelesweng tsa mmino wa setso wa Aforikaborwa (SATMA) le dikgele tsa mmino wa Aforikaborwa (SAMA).
O amogela sekgele sa gagwe le katara e e kgethegileng e e ntshitsweng moneelo ke Mmasepala wa Nkandla, Mpungose a re o ikutlwa a na le seriti.
Ke rata go leboga mmasepala go ntlotla jaana.
E bontsha tlotlo e e kwa godimo mo go nna fa ke santse ke le monnye.
Go a nkgothatsa go dira ka natla go thusa ba ba lekang go fitlhelela se ke setseng ke se fitlheletse.
Setshwantsho se ke tshimologo ya rona ka gonne re opela ka puo ya rona.
Nkandla Mayor, Thamsanqa Ntuli, o bakile Mpungose ka ntlha ya mmino wa gagwe o o tlhotlheletsang le ka ntlha ya go baya toropo ya magae ya Nkandla mo mmapeng.
Tshwetso ya mmasepala ya go tlotla Idlamlenze, Khuzani Mpungose e theilwe mo ntlheng ya gore ga e sa tlhole e le motaki wa maemo a iNkandla.
O itsiwe mo nageng yotlhe le kwa moseja.
Ke sekao mo bontsing jwa batsweretshi ba ba tlhagelelang, ga bua ratoropo Ntuli.
Gape mmasepala o dirisitse tiragalo eno go abela baithuti ba le 150 dikabelo tsa thuto.
Bosole jwa ga kapotene wa kwa Portugal, jo Christian Ronaldo a neng a bo latlhela fa fatshe ka bogale morago ga gore mokgele wa gagwe o itlhokomolosiwe ka phoso mo motshamekong wa kgwele ya dinao wa Sejana sa Lefatshe kgatlhanong le Serbia ka mafelo a beke, bo ne jwa tsewa ke Djordje voticevic, motlhabani wa ditimamolelo.
Diaparo tsa ntwa tse di pududu tse di nang le tlhaka e tshweu C di ne tsa isiwa kwa fantising ya mokgatlho wa batho ba ba nang le bolwetse jwa lerapo la mokwatla, tse di neng di abetswe go thusa batho ba ba nang le bolwetse jwa lerapo la mokwatla kwa Belgrades le badirimmogo ba gagwe go kokoanya madi a go thusa ka kalafi ya Gavrilo Djurdjevic wa dikgwedi di le thataro wa kwa Serbia yo o tshwerweng ke bolwetse jwa lerapo la mokwatla.
Ronaldo o ne a fuduegile ( mme) o ne a latlhela ntwa e, e ne ya wela fa thoko ga me, 900icevic o ne a bolelela Reuters ka Labone.
Ka Lamatlhatso, Ronaldo wa dingwaga di le 36, yo o tshamekang kgwele ya gagwe ya ditlhopha tsa bommampodi ba kwa Italy, o ne a tswa mo sekepeng mme a latlhela batsamaisi ba sekepe kwa tlase ka nako ya fa a ne a latlhegetswe ke mofenyi wa nako ya go ema mo kgaisanong ya bobedi le bobedi kwa Serbia.
Ba le bantsi ba Ba - Serbia ba retologela kwa go kgobokanyeng matlole le kwa fantising go kgobokanya madi a kalafi kwa moseja fa ba sa kgone go bona kalafi e e lekaneng kwa gae.
voticevic o rile o ne a setse a siametse go rekisa memorabilia ope fela o a neng a ka o kgobokanya go tswa mo batshameking go thusa Gavrilos go kgobokanya di euro di le dimilione di le 2,5 ( $2.94 million) ka ntlha ya kalafi ya gagwe, mme gore armband e ne e le maduo a a kwa godimo.
Badiri botlhe ba setlhopha ba dumetse gore se (armband) se tlaa ya kwa Gavrilo yo mmotlana, a rialo.
Kwa motseng wa Cumic, ka kwa ntle ga toropokgolo ya Kragujevac kwa bogare jwa Serbia, Gavrilos mme Nevena o rile ba lelapa ba amogetse dimpho tsa di euro di ka nna 500 000 go fitlha jaanong.
O ne a tlaleletsa ka gore dipoelo go tswa go Ronaldos armband di ne di tlile go nna le seabe se se botlhokwa thata.
Re ne re sa dumele gore batho bangwe ba ba sa re itseng ba ne ba tlaa tsaya diaparo tsa rona, go di fantisa le go thusa ngwana wa rona, a rialo.
Go fitlha jaanong, di - bidders di solofeditse didinara di ka nna dimilione di le thataro ( $60 04 2.0), ka nako ya letsholo la kwa seraleng sa kwa Serbias Limundo e - trade.
Kapotene e, armband, e e ngokileng kgatlhego ya metswedi ya dikgang go tswa kwa dinageng tsotlhe, e ka nna ya gago fa o ka tsenela fantisi e, le bidio, phasalatso ya rialo.
Dingwaga di le masomeamabedi tse di fetileng, banyalani ba Ba - Dutch e bong Gert Kasteel le Dolf Pasker ba dirile hisetori fa ba ne ba golaganya lefuto mo lefatsheng la ntlha go letlelelwa semolao la lenyalo la batho ba bong jo bo tshwanang kwa Netherlands.
E ne e le bangwe ba banyalani ba banè ba basodoma ba bararo e le banna le mosadi a le mongwe ba ba neng ba tlile go nyalana morago ga bosigogare ke ratoropo wa Amsterdam ka Moranang 1 2001.
Ka Labone, ba ketekile ngwaga wa bone wa bo20 ka ditlhopha tse dinnye kgotsa kwa gae ka ntlha ya melawana ya khuduthamaga ya COVID-19 e e neng e thibela dikokoano tse dikgolo.
Go molemo go bua le batho ba bangwe, re hesitse monna wa me, go bua Dolf, a ntse fa thoko ga Gert fa ba ntse ba phuruphutsha alebamo ya ditshwantsho le makwalodikgang a lenyalo, e e dirileng ditlhogo tsa dikgang lefatshe ka bophara.
E nthusitse go amogela se ke leng sone.
Manyalo otlhe a mane a bosodoma a fetile teko ya nako.
Mongwe wa banna, Frank Wittebrood, o tlhokafaletse ka ntlha ya bolwetse jwa pelo ka 2011 ka 55.
Ba ba neng ba tsaya karolo ba ne ba lebela kwa morago ka boipelafatso go bo ba dirile hisetori ya semolao.
Batho ba ne ba mpolelela gore Netherlands e ne e tlile go nna naga ya ntlha le ya bofelo ( go nyalana ga batho ba bong jo bo tshwanang), lefatshe lotlhe le go setse morago, go bua Henk Krol, motlhomamolao yo o neng a tshegetsa molaotheo oo fa o ne o tlhomiwa ke palamente ya Sedatšhe ka 1994.
Mo e ka nnang dinaga di le 30 mo lefatsheng di latetse sekao sa Sedatšhe, o buile jalo.
Bontsi jwa dinaga tsa European Union, Britain, United States, Australia, Mexico le Aforikaborwa ke dingwe tsa dinaga di le 29 tse di kwadisitseng lenyalo la batho ba bong jo bo tshwanang semolao fa e sale ka 1994.
Ke motlotlo thata gore go a kgonega, go bua Gert, yo pele ga a ka fetsa katlholo ya gagwe, Dolf a bo a e fetsa: gore re ka tshameka karolo e nnye ya yona.
Re dirile hisetori.
Go lebega jaaka e kete Daniel Craig o na le filimi e ntšhwa morago ga go fetsa seabe sa gagwe jaaka James Bond.
Craig o tlile go bogela ka tatelano ya ditlhogo tse pedi tsa Knives Out ya bokebekwa e e tlaa phasalatsang mo netšheng ka kgwebo ya didolara di le dimilione di le mmalwa.
Webosaete ka Labone e rile e rekile ditshwanelo tsa go tsamaisa difilimi tse di tlaa kopanyang Craig le motsamaisi Rian Johnson.
Mofuta o le mongwe le setlhopha sa Deadline Hollywood se rile Facebook e duetse madi a a magareng ga dimilione di le $400 le dimilione di le $ 450 ka ntlha ya ditshwanelo tsa ditlhophana tse pedi tse, se se ka dirang gore e nne nngwe ya dikgwebisano tse dikgolo go gaisa tsotlhe tse di kileng tsa nna teng.
Facebook e ganne go akgela ka dintlha tsa itsholelo tsa tumalano mme ya re dipegelo dingwe di ne di se boammaaruri.
Knives Out, sefikantswe sa mmolai sa mokgwa wa ga Agatha wa Bokeresete, se dirile naledi ya Craig jaaka letseka la poraefete Benoit Blanc gammogo le naledi ya mmino, go akaretsa Jamie Lee Curtis, Chris Evans, Don Johnson, Ana de Armas le Christopher Plummer.
Filimi ya kwa Lionsgate e ne e na le tekanyetsokabo ya dimilione di le $40 mme ya tswelela go dira dimilione di le $311 kwa Box Office ya lefatshe ka bophara.
Craig wa dingwaga di le 53, o tlile go dira karolo ya bofelo ya di le tlhano jaaka modiredi wa sephiri wa kwa Britain e bong Bond in No Time to Die, e e rulaganyeditsweng go goroga kwa mafelong a bobogelo ka kgwedi ya Diphalane.
E ne e le mmoledi yo o setswerere.
Re tlhomeletswe ka taolo e e matsetseleko ya spirit, melao ya yone ya boitsholo, dingwao le setso.
Noxolo Grootboom o dira kgatiso ya bofelo go dimilione tsa babogedi ka Labobedi maitseboa.
Tiragalo eo e ne e gakgamatsa thata jaana mo e leng gore Moporesidente o diegisa puo ya gagwe go setšhaba go letla mogaka yono go tswa ka kgakgamatso.
Grootboom ke mongwe wa bathapiwa ba ba fetang 600 ba ba tlogelang bobegakgang jwa setšhaba.
Mo dingwageng di le 37 tsa fa a ne a le kwa kgasong ya phatlalatsa, o ne a gagamalela go boloka puo ya gagwe.
Ke maikarabelo a gago go netefatsa gore tiro e re e dirileng ga e ye go senngwa, go ikaegile ka wena gore o motlotlo go le kana kang, ka ga gore o mang, gore o motlotlo go le kana kang ka go bua Sevenda, Se - Sepedi, Sepedi, isiZulu, Siswati, isiNdebele, gotlhe go mo go wena jaanong, ke mo go lona, lo na le kgololosego yotlhe go netefatsa gore dipuo tse ga di nyelele.
Mo go ena, e ne e le fela ka ga go itsiwe ga Maaforika.
Tonakgolo ya Botsamaisi jwa Ditšhabatšhaba Nkosazana Dlamini-Zuma o rotloeditse boradipolotiki kwa Kapa Botlhaba go etsa Winnie Madikizela-Mandela ka go baya batho ba ba tlhokang thuso kwa pele mo mafelong a magae.
O ne a bua kwa moletlong wa go fetola leina wa ba lelapa la gagwe jaaka leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la leloko la lelapa.
Re tshwanetse go aga bokamoso jo bo rulaganyeditsweng lefelo le le le, le naga ya rona jaaka re umakile mmasepala ka ene.
Tlala, khumanego, botlhokatiro, le tekatekano di tshwanetse go nna selo se re se lwantshang ka ditlhaloganyo tsa rona tsotlhe mme jaaka re tlogela leina Mbware Local Municipality, gape re tshwanetse go netefatsa gore re dira ka natla go tlogela dilo tsotlhe tse di ntseng di imetsa batho ba rona, kwa morago.
Tonakgolo ya Cooperative Governance and Traditional Affairs (COGTA), Dr Nkos Orange Dlamini Zuma, a le teng mo go ntsheng leina la semmuso la ga Mbrop go Winnie Madikizela Mandela mo Mmasepaleng wa mo lefelong la lona.
Ratoropo wa Mmasepala wa Winnie Madikizela, Daniswa Mafumbatha, a re go na le dithulaganyo tsa go netefatsa gore batho ba mo lefelong leo ba solegelwa molemo ke leina la mekgabisa ya ditshwantsho.
Mafumbatha o dumela gore ka go fetola leina la bommasepala go tlaa ngoka babeeletsi ba ba oketsegileng.
Winnie Madikizela Mandela e ne e le setshwantsho sa boditšhabatšhaba mo leineng la mmasepala jaaka a tlile go dira gore ditlhabololo tsa rona di tsamaye ka bonako mme gape re bua ka ga boswa jwa ga Mama Winnie.
Batho ba tlaa tla go bona sefikantswe mme, go na le dithulaganyo mo maemong a.
Ngaka David Stead, yo e leng mankge wa malwetse a a tshwaetsang kwa bookelong jwa Frere kwa Kapa Botlhaba, o tlhalositse fa a tshwenyegile ka gore go tswelela ka go dirisiwa ga bojalwa mo mafelong a a tlang ka beke e telele ya Paseka go ka dira gore ditshwaetsego tsa mogare wa corona di oketsege mo dibekeng tse di tlang.
Moporesidente Cyril Ramaphosa mo bosigong jo bo fetileng o begile gore thekiso ya nnotagi e e rekisiwang kwa ntle ga lefelo e ileditswe go tloga ka Labotlhano ono go fitlha ka Mosupologo o o tlang mme nnotagi e santse e tla rekisiwa go rekisiwa kwa diresetšhurenteng, kwa mafelong a bojalwa le kwa mafelong a bojalwa.