Datasets:

azuur

/

gn_wiki_cleaned

like 0

arýpe joaju ñemohenda jasyapy

arýgua upe arapapaha gyregoriopegua ipype mbohapyha jasyteĩ ha jasykõi opytágui tetã peteĩ reko amérikagua oñepyrũ peteĩ tembiapo jokoha guasu ojeruréva aravo omba'apo hag̃ua ára ha mba'apohára ojejukava'ekue epáña retãme sy ára oñemboarete peteĩha arateĩ jasypógui ha ambue retãme amérikagua oñemboarete arateĩ mokõiháme jasypógui el salvador ha paraguái retãme oñemboarete jasypópe karíve retãme república dominicana ha ambuéva oñemboarete arateĩ pahaguépe jasýgui oñemboarete ñemomarandu hekosãsóva ára onu rupive ára jasypo oñemboarete oporomomembýva ára ára jasypópe hapõ retãme oñemboarete mitã ára ára ha jasypópe oñemboarete paraguái hekosãso ára pe ojejapo upe ñorairõ pichincha táva quito pe ha oñemosãso oñemboarete argentina retãme upe jasypo ñemopu'ã omoñepyrũ argentina ára jasypo oñemboarete petỹ'ỹ ára onu rupive

jasypoteĩ ha'e hína jasy poteĩha arýgua upe arapapaha gyregoriopegua ipype irundyha jasyteĩ ha jasykõi opytágui ary ipahápe tembiasa ára jasypoteĩ ojegueromandu'a tekoha jeporu porã ára ára jasypoteĩ ojegueromandu'a túva ára retãme ára jasypoteĩ ojegueromandu'a túva ára ku kolómbia retãme ára térã jasypoteĩ ha'e yvy pehẽngue yvate pegua arahaku ñepyrũ ha yvy pehẽngue ñemby pegua araro'y ñepyrũ ára jasypoteĩ ha'e hína ary pyahu aymara volivia retãme ára jasypoteĩ ojegueromandu'a túva ára ku nikarágua retãme ára jasypoteĩ jasypoteĩ oñemboarete upe inti raymi térã kuarahy arete opa tapichakuéra oiko ándes yvytyrysýipe perũ retãme oñemboarete táva cusco pe arateĩ mbohapyha ko jasýpe oñemboarete chile panama paraguái argentina perũ costa venesuéla retãme ku túva ára ára jasypoteĩ ary pe oiko upe ñorairõ carabobo imba'eguasuite táva caracas hekosãsorã upéicha avei venesuéla hekosãsorã mandu'apy joaju ñemohenda jasypoteĩ

jasypokõi arapapaha gyregoriopegua jasy oguereko ára joaju ñemohenda jasypokõi

jasypateĩ arapapaha gyregoriopegua jasy oguereko ára joaju ñemohenda jasypateĩ

jasypakõi arapapaha gyregoriopegua jasy joaju ñemohenda jasypakõi

ñe'ẽtéva guaraníme los verbos en guarani ñe'ẽtéva he iséva concepto ñe ẽtéva ñemohenda clasificación ñe ẽtéva moambueha accidentes he iséva ñe ẽtéva niko ha'ehína upe ñe'ẽ oñandukáva tembiapo ha mba'apo techapyrã karu rekaru okaru jakaru ñe'ẽ reñe'ẽ oñe'ẽ ñañe'ẽ roñe'ẽ peñe ẽ oñe'ẽ ñe ẽtéva ñemohenda iñe'ẽpu'andu rupi por su acción imosusũ rupi por su variabilidad iñe'ẽpu'andu rupi ñe'ẽtéva jurugua verbo oral ñe'ẽtéva hetepy rupi ñe'ẽtevateĩ verbo simple ñe'ẽteva'eta verbo compuesto ñe'ẽtevateĩ ha'e umi ñe ẽtéva iñe ẽrapo peteĩva ja eporãsérõ oikóva peteĩ ñe'ẽgui techapyrã dddd guata guapy sẽ kañy ñani techapyrã pokyty reipokyty oipokyty jaipokyty roipokyty peipokyty oipokyty oĩ ñe ẽtéva katuete oipurúva ñe ẽpehẽtai mboyvegua i hyapu porã hagua techapyrã ñamosusũvo pokyty henon dépe ñamohenda ñe ẽpehẽtai mbohyapukatúva reitypei ke aike reike nupã hekorasapy rupi ñe'ẽtéva mbohasapyréva verbo transitivo ñe'ẽtéva mbohasapyre ỹva verbo intransitivo ñe'ẽtéva mbohasapyréva ha e umi ñe ẽtéva hesakã ỹva ijehegui ha oikotevẽva ambue ñe ẽre oĩva moĩmbaha mbohasapyrévarõ hesakã hagua techapyrã gueru ha e ogueru vakapipopo vakapipopo moĩmbaha mbohasapyréva jogua ha e ojogua mokõi vosa mokõi vosa moĩmbaha mbohasapyréva kuatia moĩmbaha mbohasapyréva ñe'ẽtéva mbohasapyre'yva ijehegui hesak va techapyrã guata imosusũ rupi ñe'ẽtevatee verbo propio ñe'ẽtéva teróva verbo predicativo ñe'ẽtéva terarãnguéva verbo pronominal ñe'ẽtevatee ha ehína ñe ẽtéva hekopetéva ha imo susũme oipurúvajepi ko ã ñe ẽpehẽtai avaite ha papapy ña ro pe o techapyrã ñe'ẽtéva teróva ko ãva katu teroja ha ñe ẽteja oñemosusũkuaáva ja eporãsérõ téra oñemboheko ñe ẽtéva techapyrã jesarekopyrã ñe ẽtéva juruguáva ndive jaipuruva erã ko ã ñe ẽpehẽtai che nde ij hi' avaite mbohapyha papyteĩ ha papyetápe ñe ẽtéva tĩguáva ndive jaipuruva erã ñe ẽpehẽtai mbohapyha papyteĩ ha papyetápe ñe'ẽtéva terarãnguéva ha ehína ñe ẽtéva hekopetéva oñemosusũva terarãnguete moĩmbaha mbohasapyréva ndive oñemosusũ avaite peteĩha ha mokõiháme papyteĩ ha papyetápe umi terarãnguete ndo jokupytýi techapyrã jesarekopyrã observación terarãnguete ro ojepurújepi ombojekupyty hagua avaite peteĩha ha mokõiha papyteĩme che rojuhu terarãnguete po peteĩha papypeteĩgua ha avaite mokõiha umi ñe ẽtéva ijysaja apýva ñe'ẽtéva terarãnguérõ oñe moñepyrũjepi r cherenói péicha jave noñepyrũiva t térã h pe ijysaja rupi ñe'ẽtéva ijysajateĩva verbo uniforme ñe'ẽtéva ijysaja'apýva verbo triforme ñe'ẽtéva ijysajateĩva ha'e umi ñe'ẽtéva oguerekóva peteĩ chapyrã guata purahéi juhu muña ñani jeroky ñe'ẽtéva ijysaja'apýva ha'e umi ñe'ẽtéva oguerekóva mbohapy ysaja ojepuru hagua techapyrã teka reka renói henói hekoambue rupi ñe'ẽtéva hekopeguáva verbo regular ñe'ẽtéva hekopegua'ỹva verbo irregular ñe'ẽtéva heko'ỹva verbo defectivo ñe'ẽtéva hekopeguáva ha'e umi ñe'ẽtéva naiñam buéiva iñe'ẽrapópe oñemosusũvo techapyrã guata guapy purahéi kyhyje vy'a juhu muña ñe'ẽtéva hekopegua'yva ha'e umi ñe'ẽtéva iñam buéva iñe'ẽrapópe oñemosusũvo avañe'ẽme jaguareko poteĩ ñe'ẽtéva hekopegua'ỹva techapyrã jesarekopyrã observación ko ã poteĩ ñe'ẽtéva hekopegua'ỹva ẽrapópe nahániri jajesarekoporãrõ jajuhúta ko ãva iñambueha oñemosusũ jave avaite ha papapy ñe ẽpehẽtaime ñe ẽtéva ju ha ha katu iñambue hikuái iñe ẽrapópe oñemosusũ ñe ẽpehẽtaime ñe ẽtéva e katu iñambue mokõivépe iñe ẽrapópe ẽpehẽtaime ñe'ẽtéva heko'yva ha'e umi ñe'ẽtéva noñemo susũmbaiva mayma avaitépe techapyrã overa otiri osunu oky ñe ẽtéva moambueha a papapy número ha ã avaite persona ñe ẽapoha voz ysaja forma ñe ẽteko modo ára tiempo kokatu grado jesarekopyrã guaraníme papapy mbotovéva ñe ẽpehẽtai katu oñemboja o mokõime ñe téva mboyvegua nd n ha ñe ẽtéva avaite ko ã moambueha ohechauka ñandéve mávapa ñe ẽtéva moandu apohare ha mboýpa hikuái papyteĩ ha papyeta ha'eteguáva categóricas moĩmbyre imperativas o compulsivas ha potapyrã optativas ha'eteguáva papyteĩ a re pe o techapyrã moĩmbyre papyteĩ ña toro pe to techapyrã potapyrã papyteĩ ta tere to to techapyrã ysaja ysaja niko ñe ẽtévape ysaja moneíva forma moneíva naiñe'ẽpehẽtaíri techapyrã ysaja mbotovéva kóva ojepuru arã kóicha ñe ẽtéva jurugua ndive nd ñe ẽtéva i ñe ẽtéva tĩguáva ndive n ñe ẽtéva i ñe ẽtéva jurugua térã tĩgua opárõ i pe oñembojoaju va erã hese ñe ẽpehẽtai ri noñaníri techapyrã ysaja porandúva ñe ẽpehẽtai pa térã piko techapyrã ñe'ẽapoha kóva ohechauka mávapa ñe ẽtéva omoandúva apohare ñe'ẽapohaite voz activa ñe'ẽapoheta voz pasiva ñe'ẽapoukaha voz coactiva ñe'ẽapoñondiveha voz recíproca ava ñe'ẽapoñemiha voz subsuntiva de personas mymba ñe'ẽapoñemiha voz subsuntiva de animales ñe'ẽapoukapy voz objetiva ñe'ẽapohaite naiñe'ẽpehẽtaíri techapyrã ñe'ẽapoheta jurugua je tĩgua ñe techapyrã ñe'ẽapoukaha jurugua mbo tĩgua mo techapyrã jesarekopyrã ko ã mokõi ñe ẽpehẽtai mbo ha mo omoheñói ñe ẽtéva mbohasapyréva techapyrã guata ñamosusũrõ ñe eapohaitépe niko ñe ẽtéva mbohasapyre ỹva ága ñamosusũvo ha ñe ẽteja oiko ñe ẽtéva techapyrã amboao amoapatĩ amomombyry rehe techapyrã añemboao añembotavy añemomombyry ñe'ẽapoñondiveha jurugua jo tĩgua ño techapyrã ko ñe ẽapoñondiveha ojepuru papyeta añóme noñemo susũkuaái papyeteĩme ava aty ava ñe'ẽapoñemiha poro techapyrã mymba ñe'ẽapoñemiha mba'e techapyrã ñe'ẽapoukapy voz objetiva guero ro techapyrã ñe'ẽteko ko moambueha niko ñe ẽtéva moandu ñe'ẽtekoite indicativo ñe'ẽtekopota volitivo ñe'ẽtekomo'ã supositivo ñe'ẽtekokatu conjetural ñe'ẽtekomeme habitual ñe'ẽtekopaitéva totalitativo ñe'ẽtekoapovy cuasiaccional ñe'ẽteko apoukapy mediativo ñe ẽteko apouka imperativo ñe'ẽteko apoukapohýi imperativo conminativo ñe'ẽteko apoukavevúi imperativo amistoso ñe'ẽteko apoukarayhu imperativo cariñoso ñe'ẽteko apoukajehe'a imperativo compuesto ñe ẽteko kuaaporã ỹva indeterminado ñe'ẽteko tendapy locativo ñe'ẽtekojojáva concomitante ñe'ẽteko apoaguíva pro imal ñe'ẽtekojoáva colectivo ñe'ẽteko añetéva narrativo verosímil ñe'ẽteko añetegua'ỹva narrativo inverosímil ñe'ẽtekopotaite anhelativo ñe'ẽtekovaicháva aparencial ñe'ẽteko angapy pietativo ñe'ẽtekotapiáva frecuentativo ñe'ẽtekotapiaitéva frecuentativo enfático ñe'ẽtekomo'ãite frustrativo ñe'ẽteko ñeha'ãpy intencional ñe'ẽtekomboyvegua antelativo ñe ẽteko kotevẽpy condicional ñe ẽtekotee aseverativo ñe ẽteko momorãva admirativo ñe ẽteko mbojo áva reiterativo ñe ẽteko mombaretéva afirmativo ñe ẽteko reiguáva dubitativo ñe ẽteko jepokuaagua usual ñe ẽteko añeteguaitéva enunciativo ñe ẽteko hekopegua real ha ñe ẽteko py ỹigua intermitente ñe'ẽtekoite ñaiñe'ẽpehẽtaíri techapyrã ñe'ẽtekopota se ipu atãva tónica techapyrã ñe'ẽtekomo'ã po nipo pipo ipu atã ỹva átona techapyrã ñe'ẽtekokatu rõ ramo ipu atã ỹva techapyrã ñe'ẽtekomeme va ipu atã ỹva techapyrã ñe'ẽtekopaitéva pa jurugua mba tĩgua ipu atãva techapyrã ñe'ẽtekoapovy vy ipu atãva techapyrã ñe'ẽteko apoukapy uka ipu atãva techapyrã ñe ẽteko apouka kóva oipuru avaite ha papapy ñe ẽpehẽtai moĩmbyre ta e to ja toro pe to techapyrã ñe'ẽteko apoukapohýi ke ipu atã ỹva ñe ẽpehẽtai moĩmbyre ta e techapyrã ñe'ẽteko apoukavevúi na ipu atã ỹva kóva oipuru avaite ha papapy ñe ẽpehẽtai moĩmbyre pe to techapyrã ñe'ẽteko apoukarayhu mi ipu atãva kóva oipuru avaite ha papapy ñe ẽpehẽtai moĩmbyre ta e to ja toro pe to techapyrã ñe'ẽteko apoukajehe'a míkena ipu atãva kóva ẽpehẽtai moĩmbyre ta e to ja toro pe to techapyrã ñe ẽteko kuaaporã ỹva mba e ipu atã ỹva kóva ñe ẽpehẽtai moĩmbyre ta e techapyrã ñe'ẽteko tendapy ha ipu atãva techapyrã ñe'ẽtekojojáva vo ipu atã ỹva techapyrã ñe'ẽteko apoaguíva nunga ipu atãva techapyrã ñe'ẽtekojoáva joa ipu atãva techapyrã ko ñe ẽteko oñemosusũ papyeta añóme noñemosusũ kuaái papyteĩme joa he iségui ava aty ñe'ẽteko añetéva niko ningo ko ipu atã ỹva techapyrã ñe'ẽteko añetegua'ỹva ndaje je ipu atã ỹva techapyrã ñe'ẽtekopotaite nga'u ipu atã ỹva techapyrã ñe'ẽtekovaicháva gua'u ipu atãva techapyrã ñe'ẽteko angapy anga ipu atã ỹva techapyrã ñe'ẽtekotapiáva mante ipu atãva techapyrã ñe'ẽtekotapiaitéva manterei ipu atãva techapyrã ñe'ẽtekomo'ãite rei ipu atãva techapyrã ñe'ẽteko ñeha'ãpy mo'ã ipu atãva techapyrã ñe'ẽtekomboyvegua jepe ipu atãva techapyrã ñe ẽteko kotev py mo ipu atã ỹva techapyrã ñe ẽtekotee ma ipu atã ỹva techapyrã ñe ẽteko momorãva sapy a ipu atã ỹva techapyrã ñe ẽteko mbojo áva jey ipu atãva techapyrã ñe ẽteko mombaretéva voi ipu atã ỹva techapyrã ñe ẽteko reiguáva nte ipu atã ỹva techapyrã ñe ẽteko jepokuaagua jepi ipu atã ỹva techapyrã ñe ẽteko añeteguaitéva katu ipu atã ỹva techapyrã ñe ẽteko hekopegua katu ngatu ipu atãva techapyrã ñe ẽteko py ỹigua mimi ipu atãva techapyrã araka etépa ojehu ñe ẽtéva agaguaite naiñe'ẽpehẽtaíri techapyrã ára agaguapuku ína ipu atãva techapyrã ára agaguasoso ikóni ipu atãva techapyrã akue ipu atãva techapyrã ára mboyveguapuku mi ipu atã ỹva techapyrã ára mboyveguaiteve va'ekue ipu atãva techapyrã ára mboyveguaramo kuri ipu atã ỹva techapyrã ára mboyveguandaje raka'e ipu atã ỹva techapyrã ára mboyvegua'yma ra'e ipu atã ỹva techapyrã ára upeigua ára upeiguakotevẽ futuro necesario ára upeiguárõ futuro dudoso ára upeiguaite ta ipu atã ỹva techapyrã ára upeiguakatuete va'erã ipu atãva techapyrã ára upeiguakotevẽ arã ipu atãva techapyrã ára upeigua'agui pota mbota ipu atãva techapyrã ára upeiguárõ ne ipu atã ỹva techapyrã kokatu kóva ohechauka ñe ẽtéva moandu oñembotuicha ha oñemomirĩvérõ kokatu ypy naiñe'ẽpehẽtaíri techapyrã kokatu ve ipu atãva techapyrã kokatu atãva techapyrã kokatu tuicháva ete ite ipu atãva techapyrã kokatu tuichavéva eterei iterei ipu atãva techapyrã kokatu tuichaitéva rasa ipu atãva techapyrã kokatu tuichaitevéva etereirasa itereirasa ipu atãva techapyrã ñemohenda avañe'ẽ fuente por david galeano

ñe'ẽpykuaa guaraníme semántica guarani ñe ẽpykuaa ñe ẽpykuaa he iséva ẽpykuaa semántica guarani he iséva ñe ẽpykuaa semántica niko ñe ẽkuaaty ling ística vore ohesa ỹijóva opaite ñe ẽ peteĩ ñe ẽtegua lengua he iséva yma guive ága peve iporã jaikuaa oĩha ñe ẽ he iséva ekue peteĩ mba e ñepyrũrãme ha upéi katu iñambuepaitéva he isévape oĩháicha avei ñe ẽ naiñambuéiva upe he isévape ẽte guarani oheja hapykuére amérikape hetaiterei ñe ẽme ombohérava tetã ág̃a rupi oñemoñe ẽ ha uruguái ha éva ũrugua y marã tĩ ja ekuaa avei oĩva hekohápe ka avo térã mba ehekove ỹva ohero hag̃ua guarani oipurúkuri ñe ẽpehẽtai upeigua ty ndy ohechauka hag̃ua umi ombohérakuri kurupa yty ka arẽ hetahápe ombohérakuri ka arẽndy ky ỹi hetahápe ombohérakuri ky ỹindy mba ehekove ỹva mineral juky ombohérakuri itaty ha yvy hũ hetahápe ombohérakuri yvyhũndy mymba umíva oi purúkuri ñe ẽpehẽtai upeigua kua péicha techapyrãrõ mymba ype ha te ýi hetahápe ombohérakuri te ýi te yikuary ko ã mokõi ñe ẽpehẽtai jaikuaaporãrõ he ise ñe ẽnguéra upéicha ñe ẽpehẽtai upeigua y ombohéra ñe ẽpehẽtai upeigua y ombohéra hagua y akã ysyry umíva ága katu upevarã ojesa reko porã mba e pirápa hetave upe ysyrýpe ha upéva réra om bojoapy upe ñe ẽpehẽtaíre péicha y akã ha ysyry y akara y javevýi y heta ñe ẽ ko ã oñemoñe ẽ ha ojehai vai péicha avañe ẽme oĩ opaichagua tekoharyapura ã sonidos onomatopéyicos péicha pãrãrã perere piriri pororo pũrũrũ avei oñemoheñói heta ñe ẽ pyahu ha upevarã ojepurúku ri guarani ñe ẽrapovoi péicha mbo ehao kuatiañe ẽ jasyteĩ arateĩ mbo esyry kuatiahaipyre jasykõi arakõi mbo ehára kuatiañe ẽ i jasyapy araapy iporã ja e avei heta ñe ẽ oñemoheñoihague ñe ẽra ãnga calco rupive ise pytagua ñe ẽ ha uperire ojejapo ijoguaha ta ãngambyry ñe ẽkuaaty ling ística oĩ avei ñe ẽ omoambuéva upe péicha avei oĩ hetaiterei ñe ẽ ha ñe ẽjoaju juehegua guarani paraguay ñemohenda avañe'ẽ

ñe'ẽrapokuaa guaraníme etimología guarani ñe ẽrapokuaa ñe ẽrapokuaa he iséva ẽ guaraníme voces incorporadas al guarani he iséva ñe ẽrapokuaa etimología niko ñe ẽkuaaty ling ística vore ohesa ỹijóva ñe ẽ rapo oúva ambue ñe ẽtégui ja eporãsérõ pytagua ñe ẽtégui guaraníme jaguereko heta ñe ẽ oúva ambue ñe ẽtégui ha oikéva avañe ẽ ñe ẽndýpe jepémo ndaha éi ñe ẽ guarani oñemoguaraníma umíva apytépe ñande jaguereko ko ãva kavaju ñe ẽrapokuaa aipórõ ohapykueho ñe ẽ rapo oúva am bue ñe ẽtégui pytagua ñe ẽ guaraníme guaraníme pytagua ñe ẽ ija ñe ẽpurukapy préstamo rupive ñe ẽpurukapy péicha oñembohéra umi ñe ẽ oúva pytagua ñe ẽtégui ha oikéva ambuépe oñemoheñói meve upe ñe ẽ joguaha ãva aramirõ kosereva arapaho kavara kamisa vaka mesa ovetã ñe ẽpurukapy oñemohendajey mokõime ñe ẽpuambue ñe ẽ oikéva ryapu péicha raníme mesa ja eporãsérõ oñemboguarani reko tyapúpe ñe ẽhaiambue kóva ñe ẽ oikéva jehai péicha ẽme ojehaíma guaraníme ojehaiháicha karréta pe mokõive mba e ñe ẽpuambue ha ñe ẽhaiambue ojehukuaa hikuái peteĩ ñe ẽme péicha cultura guarani paraguay ñemohenda avañe'ẽ

táva tetã epañape soria provincia

ta'ãnga'i kuatiapyre guaraníme signos de puntuación en guarani avañe'ẽme ambue ñe ẽtépe ojepuruháicha jareko avei umi ta ãnga i kuatiapyre umi mba e ñanepytyvõva jahaikatu ẽ jave ja e opa mba e ja éva tekotevẽ ñambohasa porã oguahẽhaguáicha hekopete ñane ñanepytyvõ ta ãnga i kuatiapyre kytakõi dos puntos taikõi comillas taiky guión rokái paréntesis kyndýi hina pe ta ãnga i ẽ jave jaipuru ñamondoho jave peteĩ ñe ẽapesã uperire ñamoñepyrũ hagua ambue ñe ẽjoaju ipyahú iguýpe punto a parte ha syry jaipurúva ñambopaha jave peteĩ temian du ha hapykuérinte ñamoheñoijeývo ambue ñe ẽjoaju techa pyrã peru omano paraguaýpe hogamíme heta ýra ypykue omohu ã iñemoarandu kyta iguýpe kóva katu jaipuru ñamopa ũ hagua umi temiandu aty párrafo techapyrã temiandu aty peru omano paraguaýpe hogamíme heta ẽ chupe imaiteipaha upe ára ha e omanohaguépe ita ýra ypykue omohu ã iñemoa randu mitãrusumbo ehaópe temiandu aty ama upe ka aru ama renonderã oipeju mbarete yvytu arapýre overaverájepi hyapúvo arasunu ha aratiri ojeitývo hatãngue tuichaiterei oký kuri upe paha ko ta ãnga i jaipuru ñamohu ãitévo ñande jehai techapyrã ha péicha oguahẽkuri hu ãme peru rembiasakuemi por cierto hína ta ãnga i oñandukáva ẽ jave jaipuru ñamopa ũ hagua mokõi térã hetave vo re peteĩ ñe ẽjoajuguigua ndaipóriramo ipa ũmenguéra ñe ẽjoajuha ha térã ỹrõ ko ãva omyengoviágui kyguáipe techapyrã hi ajúma pakova sandia merõ pakuri yvapovõ ha inga jahechauka hagua mokõi térã hetave temiandu peteĩ ñe ẽjoajúpe techapyrã chive osẽ oguata oñani techapyrã kalo ejumína nde ndéve niko rohenoihína oñepyrũ ha oñemohu ãhápe ñe ẽjoajueta po guyguáva oración subordinada techapyrã amo mitã i akã hatã ojoguava ekue ko ta ãnga i ohechauka pa ũ ipukumivéva kyguái oñandu kyguáigui jaipurukuaa ñamopa ũ hagua ñe ẽ aty jaipuruhápe ñe ẽjoajuha mbohova kéva jepémo ága katu upéicharõ jepe techapyrã ore rakãre upeicharõ jepe naorekane õi jahechauka hagua mokõi térã hetave temiandu ojuehe gua ỹva oĩva peteĩ ñe ẽjoajúpe techapyrã tuichaiterei oky yvytu oipeju kyre ỹ pépe ha katu ore rohovérõnte roho kytakõi kóva katu ohechauka pa ũ ipukuvéva kytaguái oñanduká vagui jaipuru kuatiañe ẽ ñamoñepyrũvo techapyrã che angirũ chive ahai ndéve ko kuatiañe ẽ ñamboguapýta he íva térã ohaíva techapyrã heta oñomongeta rire peteĩva kari poli osẽ he i ko ára guive jaikojeýta peteĩ ñe ẽme taikõi ko ã ta ãnga i jaipuru jahesape a hagua omoñe ẽvape térã jahachausetereírõ peteĩ mba e ñamomba eguasu ỹrõ jahecharamóva techapyrã jaikóva guive ko tetãme oimeva erã ñahendujepéma ñamoñepyrũ ha ñamohu ãva erã taikõi reheve techapyrã hesukirito he taiky jaipuru ñamondohóvo peteĩ ñe ẽ ha ipehẽ ñambojoa pyjeývo iguýpe ñamopehẽvo peteĩ ñe ẽ katuete ñamondoho va erã pu ae opavápe techapyrã oguapysetereí kuri jahechaukávo ñe ẽ jaipurúva ambue ñe ẽgui ja eporãsérõ ndaha éiva avañe ẽmegua techapyrã ore ha oñemoangirũ hese rokái jaipuru ñamohenda hagua ipype temiandu omyesakãva marandu arange umíva techapyrã ñane retã tavarandu ñe ẽ purahéi jeroky ñe ẽnga iporã ha tekotevẽ ñamyasãimive jaikoha rupi kyndýi ko ã ta ãnga i jaipuru ñamomorã hagua techapyrã iporãitépa ko ára kyporandu ko ãva jaipurukuaa ñe ẽjoajúpe ndaipóriramo ñe ẽpehẽtai ysaja porandúvaguigua pa piko iko techapyrã mba e reguereko ñe ẽpehẽtai ysaja po randúvaguigua nañaikotevẽi ko ã kyporandúre techapyrã ha moõpiko rehoreína fuentes por avañe'ẽ

pu ae ñemohenda ipusẽháicha rupi ae ñemohenda ipusẽháicha rupi hesakã tekotevẽ jaikuaa porã avei máva mávapa umi pu ae atã ñe ẽte guaraníme pu'ae atã a ã e ẽ o õ pu'ae kangy i ĩ u ũ y ỹ pu ae aty guarani ñe ẽtépe niko jaguereko pakõi pu ae katuete jajuhútava heta ñe ẽme hyapúrõ mokõi térã mbohapy ojoapy ja ekuaa oĩha upépe pu aty ñambohyapúvajepi ñe ẽpehẽme ñamohen dakuaa kóicha pukõi diptongo puapy triptongo pukõi'ỹ hiato o adiptongo pukõi koichagua pu ae aty ojehu mokõi pu ae ojehaíva ojoykére peteĩ ñe ẽme oñemoñe ẽpehẽvo ohojeýrõ hikuái oñondive pei chahápe muanduhe hai térã pureko ojehekuavo katuete pu ae atã ári ja ekuaa avei pukõi oiko hagua jaguerekova erã pu ae atã imuanduhéva pu ae ae atã imuanduhéva pu ae pukõime pu aekuéra oñemohendakuaa techapyrãrõ kóicha mokõi pu ae atã ohóva ojoapykuéri ñe ẽpehẽme ara ka eve nomoheñóiva pukõi puapy ẽpehẽvo ohojeýramo oñondive umi mbohapy pu ae oñemo hendava erã ae atã imuanduhéva pu ae kangy aipóramo puapýpe pu aekuéra oho ojoapykuéri techa pyrãrõ kóicha uei guéi ndo guéi pukõi'ỹ ko mba e ñahesa ỹijoporãve hagua ñamboja óta mokõi me mokõi pu aeguigua heta ñe ẽme jajuhúta mokõi pu ae ojoapykuéri jehaípe ága ñamoñe ẽpehẽvo ndahyapumo ãi hikuái mokõivéva peteĩ ñe ẽpehẽme ko mba e héra pukõi'ỹ péicha jave pe muanduhe hai térã pureko ojehekuavo pu ae kangy ári techapyrã mbohapy pu aeguigua oĩmimi avei ñe ẽ ojojuhuhápe mbohapy pu ẽpehẽvo ndahyapumo ãi hikuái mbohapy véva peteĩ ñe ẽpehẽme ko mba épe oñembohéra avei pukõi'ỹ térã pureko ndojehekua vói pu ae atã ári ỹramo ñe ẽpehẽme ojojuhu pu ae hendape ỹ techapyrã uaa kua a guarani ñemohenda avañe'ẽ

ñe'ẽpuporã guaraníme eufonía guarani ñe ẽpuporã eufonía niko aporeko técnica mayma ñe ẽ hyapu katu porã rory hekopete ha anitéi hyapu vai pohýi ha hendape ỹ guaraníme py ỹi jaipuru ñe ẽpuporã ñambohyapúvo umi taipu tĩgua ã ẽ ĩ õ ũ ỹ g m mb techapyrã fuente por david galeano cultura guarani ñemohenda avañe'ẽ

tero guaraníme ha'e ñe'ẽ guaraníme ombohérava ava mymba ka'avo térã mba'e techapyrã kalo jagua tajy apyka tero ñemohenda iñe'ẽpu'andu rupi ñemohenda iñe'ẽpu'andu rupi tero tĩgua umi tero oguerekóva pu'ae tĩgua ã ẽ ĩ õ ũ ỹ térã pundie tĩgua g nt ñ ipype techapyrã ejemplos mandyju petỹ tañykã tetyma tero o u y térã pundie techapyrã ejemplos apyka ao juru rupi tero ijysajateĩva sustantivos uniformes tero ijysajakõiva sustantivos biformes tero ijysaja'apýva sustantivos triformes tero ijysajarundýva sustantivos cuatriformes tero ijysajateĩva ha'e umi tero oguerekóva peteĩ ysaja año ojepuru hagua techapyrã jagua pyhare avañe'ẽ tero ijysajakõiva ha'e umi tero oguerekóva mokõi ysaja ojepuru hagua peteĩva héra ysaja'ypy ha oñepyrũjepi t pe ha oñepyrũ r pe ko'ã tero apytépe oĩve umi ombohérava ñane pehẽnguépe techapyrã ysaja'ypy ta'ýra tajýra ru ryke tero ijysaja'apýva ha'e ojepuru hagua ko'ãvape pe ysaja'ypy oñepyrũkuaa t tér o pe ha umi mokõi ysajapuru katu oñepyrũjepi r peteĩ va ha ambuéva h pe techapyrã ysaja'ypy tova tetyma tañykã téra óga ysajapuru rova retyma rañykã réra róga ysajapuru hova hetyma hañykã héra hóga tero ijysajarundýva ha'e hagua koichagua terópe ysaja'ypy oñepyrũ ysajapurúgui mokõi oñepyrũ r ha katu oñepyrũkuaa ambue pundiépe techapyrã rupi teroteĩ sustantivos simples teroeta sustantivos compuestos teroteĩ ha'e umi tero oguerekóva ipype peteĩ ñe'ẽ añón te térã oñembohetepeteĩva techapyrã umi tero oguerekóva ipype mokõi térã hetave ñe'ẽ peteĩ ñe'ẽme ojojuhu ha oñomopeteĩ mokõi térã hetave ñe'ẽrapo ha ojoajukatúvo ombohérava hikuái peteĩ mba'e pyahu peteĩ ñe'ẽntema oiko chuguikuéra techapyrã apykahai tupãmba'ejára ararundy tero ñemohenda he'iséva tero ijysajakuaa'ỹva sustantivos abstractos tero jahecháva hetéva añeteguáva ikatúva ñaha'ã ipohyikue isa'y térã ijysaja techapyrã jagua apyka óga tero ijysajakuaa'ỹva cha'ỹva añetegua'ỹ ha noñembohetéiva ikatu'ỹva ñaha'ã ipoh yikue isa'y térã ijysaja techapyra tupã yvága py'aguapy teratee sustantivos propios teratee'ỹva sustantivos teete oñeme'ẽva ava mymba ka 'avo térã mba'épe ha heratee rupi ojoavýmava ambuévagui techapyrã chive paraguay kanindeju teratee'ỹva ha'e umi téra oñeme'ẽva ava mymba ka'avo térã mba'e aty ojojoguáva tér ojueheguáva ha ojojaveguávape techapyrã kuña guyra táva jesarekopyrã guarani ñe'ẽtépe ndajajuhumo'ãi tero ñemohenda heñoi rupi castellano peguáicha guaraníme ñe'ẽrapo naiñambuéi castellano pe katu iñambue aipórõ sustantivo primitivo noñemoñáiva ambue ñe'ẽgui techapyrã juru tye tĩ teramoñare sustantivo derivado ãva oñemoña oñembojoajúvo tero'ypýre opaichagua ñe'ẽ ỹrõ ñe'ẽpehẽtai techapyrã juru juru'i juruvã jurupy tyepo tĩ tĩgua tĩngua tĩmbe tĩndy guaraníme tero ñemohenda iñe'ẽpu'andu jurugua ndive katuete jaipuru va'erã ñe'ẽpehẽtai jurugua ha tero tĩgua ndive katuete jaipuru va'erã ñe'ẽpehẽtai tĩgua techapyrã aguaity ñanandy jaikuaaháicha ñam bojoajuva'erã hese ñe'ẽpehẽtai ty ñana katu tero tĩgua upévare ñambojoapy hese ñe'ẽpehẽtai ndy tero ysaja arapuru mo'ãva forma utente frustrativa ko'ã ysaja oñanduka tero arapuru ága yma térã upéi oĩ avei oñandukáva tero arapuru oñembo'ajemo'ãva ha noñem bo'ajéiva arapuru puru agaite voi techapyrã ao rembireko ne rembireko akã iñakã tero puru ange kuehe térã yma hi'arejepéva kóicha jave oñembojoapyva'erã teróre ñe'ẽpehẽtai upeigua kue ngue re techapyrã ao che aokue rembireko ne rembirekore akã iñakãngue tero puru upeigua tenonderã gotyo kóicha jave oñembojoapyva'erã ñe'ẽpehẽtai upeigua rã techapyrã ao che aorã rembireko ne rembirekorã pa'i mbohapy pa'irã arapuru mo'ãva ha'e pe ha ojepuru'ỹva kóicha jave oñembojoapyva'erã ñe'ẽpehẽtai upeigua rãngue techapyrã ao che aorãngue rembireko ne rembirekorãngue pa'i mbohapy pa'irãngue tero moambueha meña'ỹva género neutro meñajoja género común meñakuaa'ỹva género epiceno kuimba'e jey oñembojoapy teróre ñe'ẽ kuimba'e péicha jave oikóva ñe'ẽpehẽtai upeiguárõ ojepu rukuaa avei ñe'ẽpehẽtai upeigua me oñemomeña kuimba'e hagua peteĩ hekokuña añóva ndive ja'eporãsérõ oguereko'ỹva kuimba'e meña techapyrã karai kavaju mitãkuimba'e vakame ryguasume kuña meña oñembojoapy teróre ñe'ẽ kuña péicha jave oikóva ñe'ẽpehẽtai upeiguárõ techapyrã kuñataĩ vaka kame mitãkuña jaguakuña meña'yva ko'ápe ija umi mba'ehekove'ỹva ja'eporãsérõ ndahekokuimba'é'ỹ ha hekokuñá'ỹva amo hapó pe imeña'ỹva techapyrã apyka tero ojoavy'ỹva ojepurukuaáva kuimba'e ha kuñáramo ko'ãva rehe oñembojoa vy hagua oñembojoapy ñe'ẽpehẽtai upeiguárõ kuimba'e ha kuña peicharõ añoite oñembohekokuimba'e ỹrõ katu oñem bohekokuña techapyrã mitã kóva jaipurukuaa kuimba'e ha kuñarõ ñambojoavysérõ ñambojoajúmanteva'erã hesekuéra kuimba'e mitã kuimba'e ha kuña mitãkuña ha kuñarõ ñambojoavysérõ ñambojoajúmanteva'erã hesekuéra mirĩmimi michĩgui ndojekuaáiva ha'épa kuimba'e térã ha'épa kuña techapyrã tahýi ñati'ũ lembu tarave papapy papykõi número genérico papyteĩ número singular papyeta número plural papykõi guaraníme ja'eporãsérõ noĩri papyteĩme ha noĩrinte upe jave tero ipapykõiha techapyrã yvytu papyteĩ tero ipapyteĩ hagua katuete ogueraha va'erã teroja moteĩva papyteĩme techaukarã mba'éva papý va térã kuaa'ỹva techapyrã ko jagua pyhare peteĩ apyka che róga oguerahava'erã teroja moteĩva papyetápe techau karã mba'éva papýva térã kuaa'ỹva techapyrã ko'ã karai umi apyka discriminativo ã papyetetaite mbohetáva plural ha'etéva kóva ojehu ñambojoajúrõ teróre ñe'ẽpehẽtai upeigua kuéra tero jurugua ndive ha nguéra tero tĩgua ndive ko'ã ñe'ẽpehẽtai kuéra ha nguéra katuete ojoajuva'erã teróre techapyrã karaikuéra ogakuéra mitãnguéra ñe'ẽnguéra ã papyetaite mbohetáva kóva ojehu ñambojoajúrõ teróre ñe'ẽpehẽtai upeigua eta tero ijapýrõ pu'ae kangýpe i ĩ u ũ y ỹ ha ita tero opárõ pu'ae atãme a ã e ẽ o õ techapyrã tero opáva pu'ae'atãme pu'ae kangýpe kavajueta ju'ieta petỹeta petéva ndahekoambuéiva nombojoapýiva hese mba'eveichagua ñe'ẽpehẽtai techapyrã yvoty mitã karia'y kokatu mbojojáva momichĩva comparativo de katu peteĩ tero mokõigui oñembotuicha ñe'ẽpehẽtai upeigua ve rupive ja'eporãsérõ tuichave ambuégui techapyrã luchi ikaria'yve mokõi térã hetave tero ojojaha ndojoavyiha ojoehegui pe varã peteĩvare oñemboajúva'erã katuete ñe'ẽpehẽtai upeigua icha techapyrã luchi ikaria'y lakúicha kóva ijyvoty amóvaicha kokatu mbojojáva momichĩva kóvape katu pe teĩ tero mokõigui oñemomirĩ ñe'ẽpehẽtai upeigua ive rupive ja'eporãsérõ imirĩve ambuégui techapyrã sa'ỹijótava oñanduka tero ñemongakuaakuaave ñembo ñe'ẽpehẽtai upeigua ite tero ijapýrõ pu'ae kangýpe i ĩ u ũ y ỹ ha ete tero opárõ pu'ae atãme a ã e ẽ o õ techapyrã karia'yete karaiete mitãite kokatu tuichavéva kóva ombojoaju teróre ñe'ẽpehẽtai upeigua iterei tero ijapýrõ pu'ae kangýpe i ĩ u ũ y ỹ ha eterei tero opárõ pu'ae atãme a ã e ẽ o õ techapyrã karia'yeterei karaieterei mitãiterei kokatu tuichaitéva kóva ombojoaju teróre ñe'ẽpehẽtai upeigua rasa techapyrã karia'yrasa mitãrasa kokatu tuichaitevéva kóva ombojoaju teróre ñe'ẽpehẽtai upeigua itereirasa tero ijapýrõ pu'ae kangýpe i ĩ u ũ y ỹ ha etereirasa tero opárõ pu'ae atãme a ã e ẽ o õ techapyrã karia'yetereirasa mitãitereirasa kokatuvusu kóva ha'ehína kokatukuéra ruvicha upe tuichavéva ijojaha'ỹva kóva ombojoaju teróre ñe'ẽpehẽtai upeigua pavẽ techapyrã karia'ypavẽ mburuvichapavẽ jesarekopyrã ko'ã ñe'ẽpehẽtai kokatuguigua jaipurúva tero teroja ñe'ẽtéva ha ñe'ẽteja ndive guarani ñemohenda avañe'ẽ

teroja guaraníme paparã ha'e ñe'ẽ omoteĩ ha otekome'ẽva terópe techapyrã teroja ñemohenda teroja tekome'ẽva teroja moteĩva teroja tekome'ẽva ha'ehína umi teroja otekome'ẽ térã otekochaukáva terópe techapyrã puku mbyky porã vai kyra ñe'ẽjoajukatúpe sinta is ko'ã teroja tekome'ẽvagui oiko moĩmbaha tekome'ẽva techapyrã karai karape kavaju piru ita morotĩ teko potĩ teroja moteĩva ha ehína umi teroja omoteĩva teró pe ohechauka oñemomba'e térã oipapakuaáva terópe ñe'ẽjoajukatúpe ko'ã teroja moteĩvagui oiko moĩmbaha moteĩva teroja moteĩva oñemohendajey kóicha teroja moteĩva techaukarã teroja moteĩva mba'éva teroja moteĩva papýva teroja moteĩva kuaa'ỹva teroja moteĩva techaukarã ko ãva héra he iháicha ohechauka tero oñemohenda agui térã oñemohenda mombyrevérõ oñemohendajey hikuái kóicha teroja moteĩva techaukarã tovakegua teroja moteĩva techaukarã tovake'ỹgua teroja moteĩva techaukarã tovakegua teroja moteĩva techaukarã tovake'ỹgua ekue teroja moteĩva mba'éva ha'ehína guaraníme ojepuru ñe'ẽpehẽtai mboyvegua teroja mba'e ko'ãva ñambopapyeta hagua ñambojoajúva'erã teróre ñe'ẽpehẽtai kuéra tero juruguávare ha nguéra tero tĩguá vare techapyrã h ij iñ i mbohapyha mba'éva ñe'ẽpehẽtai índices de puru kóva ojepuruva erã umi tero oñepyrũva taipu t térã o pe ja'eporãsérõ ojepuruva'erã tero ijysaja'apýva ndive t o r h techapyrã ij puru kóva katu oñembojoajuva'erã umi tero juruguá re oñepyrũva pu'aépe ha imuanduhéva ipu'ae pahápe techapyrã iñ puru kóva oñembojoajuva'erã umi tero tĩguáre avei oñepyrũva pu'aépe ha katu imuanduhéva ipu'ae pahápe techapyrã i puru kóva ojepuruva erã umi tero oñepyrũva ambue pundiépe ndaha'éiva t ja'eporãsérõ ndaha'éiva tero ysaja'apýva techapyrã hi puru kóva katu ojepuruva'erã umi tero oñepyrũva pu'aépe ko pu'ae ñepyrũmby imuanduva'erã techapyrã teroja moteĩva papýva ha'e umi ohechaukáva tero retakue ja'eporãsérõ oipapa terópe oñemohendajey kóicha teroja moteĩva papapy papýva numeral cardinal teroja moteĩva papapy papyháva numeral ordinal teroja moteĩva papapy papýva ha'e jaipapa hagua opaite mba'e techapyrã teroja moteĩva papapy papyháva ko'ãva oñemoheñói ñambojoapývo ñe'ẽpehẽtai ha papapy papývare techapyrã peteĩha mokõiha mbohapyha irundyha mbo'esyry peteĩha óga mokõiha iporãve apyka mbohapyha chemba'e kóva ha'e kuatia poha teroja moteĩva kuaa'ỹva ha'ehína omombe'úva tero retakue ága katu nomohesakãporãiva mboýetépa upe upe héra kuaa'ỹva techapyrã mayma yvoty oimeraẽ kavaju heta kuatia papapy umi teroja moteĩvape techaukarã mba'éva pa papýva ha kuaa'ỹva jajuhukuaa papyteĩ ha papyeta péicha techapyrã ága katu teroja tekome'ẽva ndaipapapýi techapyrã pe karai marangatu umi karai marangatu papyteĩ papyeta jahechakuaaháicha pe karai oĩ papyteĩme ha umi ka rai oĩ papyetápe ága katu teroja tekome'ẽva marangatu mokõivévape naiñambuéi upévare ja'ekuaa moteĩva techaukarã mba'éva papapýva ha kuaa'ỹva ha teroja tekome'ẽva naimeñái hikuái techapyrã umi karai marangatu moteĩva techaukarã umi ha teroja tekome'ẽva marangatu naiñambuéi mokõive techa pyrãme jepémo upéicha mokõive tero imeñáme peteĩva ikuimba e meña kokatu teroja tekome ẽva rehe ñambojoapykuaa umi ñe'ẽpehẽtai kokatuguigua péicha kokatu'ypy vai naiñe ẽpehẽtaíri kokatu avei ja ekuaa teroja moteĩva papapýva ha kuaa'ỹvape ohupytyha avei kokatu ñe'ẽpehẽtai techapyrã peteĩete kuatia ajuhúkuri hetaite apyka oĩ amo hetaiterei karai oúkuri hetaitereirasa mitãkuña ha heíva mba'éichapa térã moõ ha katu jaguereko haguã umíva techapyrã mitã porã jagua h mesa apu'a papapýva hae umi ñe ohechaukáva mboy térã mboyhápepa o mokõi irundy pete ha ndohechaukapáiva terópe ndeiri mboýpa heta me ñamoñe' ã ñe' joaju mitakuña guasu osapukái che kyvýpe porãita umi karai katupyry ombaapo jepuru ikatuhaguãicha ñandekatupyryve guaraní ñe ẽ ombohérava ava mymba ka avo térã mba e techapyrã ñemohenda a iñe ẽpu andu ae tĩgua ã ẽ ĩ õ ũ ỹ térã pundie tĩgua g m mb n techapyrã mandyju petỹ tañykã tetyma o u y térã pundie guarani ñemohenda avañe'ẽ

ñe'ẽteja guaraníme adverbio en guarani ñe'ẽteja he iséva concepto ñe ẽteja ñemohenda clasificación ñe ẽteja ñe'ẽ otekome'ẽ térã omoteĩva ñe'ẽtévape ikatu avei omoambue ambue ñe'ẽtejápe térã peteĩ terojápe techapyrã oguata porã oho mombyry oúta ko'ẽrõ ñe ẽteja ñemohenda ñe'ẽteja tekoguáva adverbio de modo ñe'ẽteja tendaguáva adverbio de lugar ñe'ẽteja araguáva adverbio de tiempo ñe'ẽteja papyguáva adverbio de cantidad ñe'ẽteja porandúva adverbio de interrogación ñe'ẽteja moneĩva adverbio de afirmación ñe'ẽteja mbotovéva adverbio de negación ñe'ẽteja tekoguáva ko ãva ha ehína umi oteko me ẽva ñe ẽtévape ñe ẽjoajukatúpe oiko ichuguikuéra moĩm baha opaichagua tekoguáva techapyrã oguata porã oguata vai oñe ẽ hatã oñe ẽ kangy osapukái e oiko mbegue ñe'ẽteja tendaguáva ko ãva katu ohechuka moõitépa ojehu ñe ẽtéva omoandúva ñe ẽjoajukatúpe oiko ichuguikuéra moĩmbaha opaichagua tendaguáva techapyrã oguata mombyry oguata agui oike ko ápe osẽ amo ñe'ẽteja araguáva ko ãva ñe ẽtéva omoandúva ñe ẽjoajukatúpe oiko ichuguikuéra moĩmbaha opaichagua araguáva techapyrã ogueru ko'ága ogueru ága oguerúkuri kuehe oguerúta ko'ẽrõ oguerúta upéi ñe'ẽteja papyguáva ko ãva oñanduka mboýpa ñe ẽtéva retakue ñe ẽjoajukatúpe katu oiko avei ichuguikuéra moĩmbaha opaichagua tekoguáva techapyrã ojogua ñe ẽteja porandúva ko áva jaipuru ñe ẽtéva ndive ñaporandu hagua omoandúvare ko'ã ñe'ẽteja oguerahava erã ñe'ẽpehẽtai upeigua pa térã piko techapyrã moõpa reiko i mávapepa remombe úta mboýpa reguereko mba'ẽrãpa reho ñe'ẽteja moneíva ko ãva ha ehína umi omboajéva ñe ẽtéva omoandúva techapyrã héẽ nei néi tove ñe'ẽteja mbotovéva ko ãva ha ehína umi omboa je ỹva ñe ẽtéva omoandúva techapyrã nahániri ahániri ñe ẽteja moambueha papapy número ñe ẽteja naiñambuéi papapýpe techapyrã oho mombyry meña ñe ẽteja ẽpehẽtai kokatuguigua avei ñambojoajúva tero teroja ha ñe ẽtéva rehe techapyrã kokatu ypy mombyry naiñe ẽpehẽtaíri kokatu mbojojáva mombyryve kokatu cultura guarani ñemohenda avañe'ẽ

julio correa ñe ẽpapára paraguayo oháiva guaraníme correa heñói paraguaýpe paraguáipe jaypoapýpe jave isy rerajoapy portugués imitãrusurõ oheja mbo ehao ha oñepyrũma omoherakuã iñe ẽpoty arýpe omokyre ỹ ichupe ñe ẽpap ra manuel ortiz guerrero ohai ñepyrũ peteĩ sección titulada recalde mba va hi akãreñói iñe ẽpoty revista guaranda pe ary ojeapresa ijehaipýre guerra civil upe arýpe naiporãiete ñe ẽpap mba eve oñemoha eño peteĩ pe omano jasypokõi pe julio correa ohai karú pokã ñandé mbaera ỹ yvy jára honorio una pava inconcluso iñangirũetel escultor gua imitã ha imitãrusurõ ou peteĩ familia oñemohenda porãvagui tavagua oikuaa ko ã rape correa brasileño ruguýgui itúva oñorõriãirõ va yvy pytãme ambue patricio mbytépe oñe ẽva guaraní campesino a época guive oñepyrũ ojopýha ichupe kyre ỹ ohechávo mba eichaitépa ñe ẽpoty acción socia pe hendive oikundaha tetã paraguái pukukue oguerahávo imarandu oikuaaukávo tekojoja ỹ péicha ogueru consecuencia naiporãmbáiva yvy jeguereko ỹ chokokuépe guarã ha éva ñe ẽpap ra dramaturgo ko ã víctima kuimba e syrýpe umi verso satírico heta jey umi itie ỹva pornográficos mayma oikuaávade memoria oñehendurõ correa orecita jave atýpe calle palma eskína térã quinta lúke pe omoañete iporãitereíha hekovépe upéva rehe ka irãime omohyvatã peve saña de venganza umi ndocha éiỹva ỹva ha julio correa oipyhy ỹme omoheñ i teatro guaraní oñandu umi apañuãi paraguáipe orekóva yvy rehe omoherakuã mba ichapa oñeme ẽ ohai justo pastor kyhyje ỹme hóga kakuaa oikóha lúkepe ndorohechái ni peteĩ aranduka ohasáva pe okẽ ojerematada mbohapy ryguasu sálape térã umi kure kotyguahẽha rehe ojepovyvy pero ndaha ñe ẽpoty lengua española pe y alma ombotýva peteĩ poca ha oipe va hokẽ tape iñirũete generacional ohupytýva upe visión ha ohekáva ome vo tesakã pytũme ombohapéva tekosa ỹ libertad oiko õva avei vy a ohasáva heko potĩ ha oñemo ãvape humanísimos estampa transfigurada julio cha eỹ omopyend va jeha poriahuverek pe iñe ẽ oryrýi oñatõi ñeko õme okororõ térã apopyrãme osobrevivi agua hembiapokue heta ñane mba era ỹ lo pokã poco comer honorio causa ko ágãite héra museo julio ñe'ẽpapára paraguáigua

arahecha táva paraguaýpe paraguái jasykõi membykuña imitã ha imitãkuñarõ oñemoarandu apopyrãme ha éva declamación ateneo arýpe péicha avei umi curso los goliardos omyakãva dirección angel y locución de paraguaýpe animación paraguaýpe teatro de vanguardia misión cultural brasileña paraguaýpe mbo ehára hermilo borba filho poguýpe especialización en paraguay umi tetã américa ñepyrũmby ary ha ha e va apytépe ko ã romombe ustinov ko ãva héctor de los ríos poguýpe sara bernhardt del valle inclán oisãmbyhýva kuña térã kuimba e arandu teatro e guasúvo ojapo peteĩ estreno ñe ẽ yvotýpe oiméva haimete poguýpe umi escenario natural ha turismo de españa pytyvõ ary ha jave ko ã tembiapo chaves el guahu mombe urãgui kúva epáña tetãvore joapykuéra hyãsia de paraguaýpe taller de educación española pe ko ã hembiapo rupi oñehendu iñe ẽ radioemisora paraguay paraguaýpe sarandí protagonista serie pe taangambyrýpe omba apo avei paraguaýpe ha canal teledifusora paraguaya escrita pe ohai ha oipytyvõ hoy ha sendero paraguaýpe espacio omoherakuã ary pe dos caras ofigura ois mbyhýha sala de espectáculos la farándula paraguaýpe oime de teatro umi mitãme ha municipal en paraguaýpe ha presidenta junta municipal omba apo tekopotĩ ha kyre ỹme ojepytasóvo miembra cargo directorioramo ipartido choguýpe ha de paraguaýpe personalidades del año noikóva kirirĩme rekovépe ñane retãguáva táva okah re paraguaýpe ha tetã ambuére omotenonde ha ohupi yvatévo paraguái réra teko porã mbohapy ary pukukue oisãmbyhy jehechauka ñemoarandu ojepytasóva tetã mba e ha apopýre oipysóva arte musical ary pe upérõ junta municipal de la ciudad de paraguaýpe ome ẽ ichupe pete distinción ikatupyrýha opa mba pe ha omotenonde arandu ha apytu ũ roky heñ igui ikuaapyrã ha e omoherakuãva hembiapo rupive mandu'apy

ñe ẽkuaaty ha ñe ẽtekuaa tembikuaatýicha ciencia ñe ẽkuaaty ling pe poteĩsa ary hesukirito o ohesa ỹijomavoiva ekue heta mba e ñe ẽ rehegua umi iñe ẽ teépe avei romano kuéra ohesa ỹijo iñe ẽ ygua oheja hembiapokue ohesa ỹijohaguépe sánscrito ñe ẽtekuaa upe tembiapo akue ñe ẽsa ỹijokuaaty filología ỹijo ha omyesakãva taha eha éva ñe ẽrete te to upe guive oñehesa ỹijo jave peteĩ ñe ẽrete oñehesa ỹijova erã avei avano õ ipuruhára ẽsa ỹijokuaaty omyesakã ñe ẽrete haipyrévante ary guive ñe ẽkuaatýgui oikóma peteĩ tembikuaaty itenondéva ha ijehegui okakuaáva ha oñemohypy ũva ẽsa ỹijokuaaty pepo guýpe ñe ẽkuaaty ñemotenonde ñahesa ỹijokuaa ymaite guive péicha oĩ peteĩ pa ũ oñembohérava ñe ẽkuaaty mboyvegua ẽteguigua hindu hebreo fenicio griego meve ñe ẽkuaaty ary rupi upepeve oñemoarandúva guive ñe ẽtépe ojeherókuri ñe ẽtekuaahára gramático upe guive heta ára mokõive ñe ẽ ñe ẽkuaaty ha ñe ẽtekuaa ojepuru peteĩcha péicha tapicha oñemoarandúva ñe ẽtekuaápe oñembohérante avei ñe ẽkuaatyhára ling ista ha ohapykuehóva ñe ẽkuaaty katu oñembohérante avei ñe ẽtekuaahára aipórõ ary guive ikatúma ñahesa ỹijo ñe ẽkuaaty rembiasa historia de la ling ística ko ñe ẽkuaaty rembiasa hypy ũgui ko ága oñembohéra ñe ẽkuaatykuéra rembiasa his oĩgui mbohapýichagua ñe ẽkuaaty ojoavýva ojoehegui mbohapýichagua ñe ẽkuaaty ñe ẽkuaaty tembiasapýva ling ística histórica ñe ẽkuaaty retepykatúva gramática estructural ha ñe ẽkuaaty ñemoñangatúva ha transformacional ñe ẽkuaaty tembiasapýva federico humboldt ko ñe ẽkuaaty ohesa ỹijo opaite ñe ẽte rembiasa moõpa ojojogua ha moõpa ojoa vy ava ñe ẽte ohesa ỹijopaite taha eha éva ñe ẽte rembiasa federico schlegel ary omyasãi hemiandu he ívo heta ñe ẽte oñemoñahague peteĩvagui ha upeichahápe heñói avei ñe ẽkuaaty ẽte hapo peteĩhante franz bopp ỹijókuri mba éichapa oñemosusũ conjugación omoheñóiva ñe ẽtekuaa mbojojáva gramática ẽte indo europeo iñambuékuri ohóvo ojoehegui jepémo ou hikuái peteĩ ñe ẽte ypýgui lengua primitiva hapykuerimínte oñemoheñóima katu ñe ẽtekuaa tembiasapýva gramática histórica oñeha ãva oheka ojuhu ombyaty ha omopeteĩ ñe ẽte indoeuropeo ojojoguáva rembiasa upe ñe ẽtekuaa tembiasapýva ohe sa ỹijóvo mayma ñe ẽte avei hapykuere ñe ẽkuaaty rembiasápe ñe ẽte oĩva yvy ape ári ja eporãsérõ indoeuropéogui oñemoña mayma ñe ẽte oñeñe ẽva opaite tetãme omohenda avei mayma ñe ẽte mbohapýpe kóicha ñe ẽnguéra iñe ẽpehẽteĩva lenguas aislantes o monosilábicas ko ãva apytépe oĩ chino iñe ẽpehẽteĩteĩva fu man chu ñe ẽnguéra iñe ẽjoapykuaáva lenguas aglutinantes turco ñe ẽicha ombojoajúva ñe ẽpehẽtai afijo ñe ẽrapóre raíz iporã ja ãva apytépe n a mbo kuri ha ñe ẽnguéra iñe ẽrapoambuéva lenguas de fle ión umi ñe ẽte indoeuro peo icha ko ãvape ñe ẽ iñambue iñe ẽrapópemavoi castellano pe jajesarekóvo ñe ẽkuaaty tembiasapývape jajuhukuaa ãva ekue ombohovái opaichagua ñe ẽte apañuãi proble ma ha e avei oñeha ãkuri omohenda ava ñe ẽte hembiapópe humboldt oñeha ã ohechauka ava ha ñe ẽkuaa heñoijojaha ndaha éi ku ava heñoiraẽva ha upéi ae ñe ẽkuaa he i ñeha ã rire ñe ẽte ikatupyryvéva upéa upe ñe ẽte guive ambue ñe ẽte hekomarã ha ojoavy ñepyrũ ojoapytépe ja ha ohe sa ỹijojepe heta ñe ẽte umíva apytépe ñe ẽte amérikape ojepu rúva ypykuéra oñe ẽva ñe ẽkuaaty retepykatúva õ ñe ẽkuaaty retepykatúvaguigua ferdinand de saussure upéinte niko herakuã ñepyrũ suiza pe peteĩ kuimba ekue ha oñepyrũ ohesa ỹijo ñe ẽte ambue hendáicha saussure ojesarekokatu ha ohesa ỹijo ayvu e presión oral ojepuruháicha peteĩ avano õme sociedad péicha heseve heñóikuri avei upe ñe ẽkuaaty opaite tetã rupi yvy ape ojesarekóva ñe ẽtére ha e omoheñói ha oipuru hekopete peteĩ ẽtére hemiandu ojepuruháicha ñe ẽkuaatýpe ojepuru avei ambue tembikuaatýpe ciencia ekue ñamboherakuaa guaraníme kõingue mbohovake ẽkuaa taha eha éva oñemboja okuaaha katuete mokõi pehẽme omba apóva ojuehe ha ojuehe ỹ ndoikokuaáiva péicha kõingue mbohovakérõ jaguereko ava ha avano õ indivíduo y sociedad ñe ẽte ha ñe ẽpu lengua y habla arete ha arepa ũ diacronía y sincronía ñe ẽpuruhára ha ñe ẽrenduhára hablante y oyente ava ha avano õ peteĩ avano õ ojekuaa ha ojekuaauka iñe ẽtére ava upépe oikóva oikuaa ha oipurúgui upe ñe'ẽte õ hekoveha oĩhaguére ipype tapicha oikuaa ha oipurúva peteĩ ñe ẽte aipórõ ha ñambo apu ávo sausurre remiandu peteĩha ja ekuaa avakuéra ndoipurúiramo ñe ẽte ndojokupytymo ãi ha avakuéra ndojukupytýirõ avano õ ndahekokatumo ãi ñamoĩkuaa avei techapyrãrõ peteĩ ava iñe ẽkõiva biling e peteĩ avano õme oñe ẽva guaraníme ha ambuévape katu oñe ẽ castellano ha ẽ ijavano õ mokõi ojepokuaa mokõivévare ha oipurukuaa mokõivéva ko ava hetã peteĩ paraguay ha iñe ẽkõi guarani ha mokõi hembikuaa mokõi ha hembiasa mokõi ko ápe jajuhu sausurre remiandu mokõiha ava oiko ha oñe ẽ avano õme avano õ ñe ẽtépe ambue techapyrãme ñamoĩkuaa peteĩ ava guaraníme oñe ẽva peteĩ ára ohóva oiko ha eñoite mombyry avave oĩháme upépe oĩ aja ndikatuimo ãi ãiha avano õ ko techapyrã ñe ẽte taha eha éva oikotevẽha avano õre ha ava ndikatúi oiko avano õ ỹre ava noĩmbái ndaipórirõ avano õ ava avano õguántevoi ipahápe ja ekuaa kõingue ava ha avano õ oipuru hikuái peteĩ tape año oguata hagua oñondive oikotevẽ ojoehe ha ndoikokuaái ojoehe ỹ avano õ oipurúva peteĩ ñe ẽte he ise avei avakuéra upe ñe ẽte ha péicha avei heta ava oipurúrõ ojoapytépe peteĩ ñe ẽte he ise oikoha jekupytýpe peteĩ avano õme ja eporãsérõ avano õme oĩ ava peteĩteĩ ha ava peteĩteĩ ojoajupávo omoheñói avano õ ñe ẽte ha ñe ẽpu kóva hína kõingue saussure omomba eguasuvéva upe oipy apy ñepyrũva chupe ja eporãsérõ oipy ara ã mbaretevéva chupe ha e oñepyrũvo hembiapo ombojoavýma ñe ẽkuaa ha ñe ẽte ñe ẽkuaa niko hendáicha ha ñe ẽte katu ẽkuaa ayvu oral ha kuatiapyre escrito rupi ha peteĩ avano õ oipurúva iñomongetápe ha ombojokupytýva avano õyguápe ñe ẽkuaa ombojoavy rire ñe ẽtégui saussure oñeporandu moõpa ojoavy hikuái ñe ẽte ha ñe ẽpu heta ojepy ñe ẽpu ha eha katupyete facultad peteĩteĩ jaguerekóva peteĩ avano õme ñamoañete hagua upe avano õ ñe ẽte ñe ẽpu e ñe ẽtére hetã ñe ẽtére ha e oipurukatúva ha ỹrõ kuatiapyre rupi ndaipóri ñe ẽpu ñe ẽte ỹre ha upéicha avei ndaipóri ñe ẽte ñe ẽpu ỹre mokõive ndikatúi oiko ojoehe ỹ ñaikotevẽ ñe ẽpúre ñamoañete hagua ñe ẽte ja ekuaa avei ñe ẽpu ñehesa ỹijo rupive ikatuha jaikuaa peteĩ ñe ẽte techapyrãrõ ja ekuaa ñane retãme are guive ojepuruha guarani ñe ẽte ñomongetápe guarani aipórõ ha ehína ñane retã ñe ẽte ñanereñói rire ha jakakuaávo peteĩteĩ ñañemomba e guarani ñe ẽtére upéi ñande ñane ñe ẽpu rupive jaipotaháicha ha jaipota jave peteĩteĩ ja ha arepa ũ saussure oñandu ha ohechakuaákuri heta ñe ẽkuaatyhára ẽ jahecha ha jahecha ỹva ojehaitypoha arapýpe oĩ mba e ñane apytu ũme saussure he i peteĩ mba e taha eha éva ñe ẽtépe hekove pukukue jaipyhýrõ ñahesa ỹijo hagua rembiasa heñói guive oguahẽ meve ijapýpe tembiasakue historia ha evoi peteĩ tembikuaaty heko aretéva techapyrãrõ jaikuaasérõ guarani ñe ẽte rembiasa jahapykuehoareteva erã chupe kóicha guarani reko ypy upéi paraguay retã español kuéra poguýpe paraguay ñemosãsõ ñorairõ guasu argentina vrasil ha uruguái ndive ñorairõ rire arepa ũ época cháko ñorairo ha hína ñehesa ỹijo arete péicha avei peteĩ mba e taha eha éva ñe ẽtépe hekove mbykykue jaipyhýrõ ñahesa ỹijo hagua upépe jaipuruñaína arepa ũ upéicha e rembiasa peteĩ ára pa ũme techapyrãrõ ñehesa ỹijórõ guarani ñe ẽte rembiasa cháko ñorairo upérõ mba erãpa mávapa oipuru mba e ñe ẽ pyahúpa heñói guaraníme upérõ ha ipahápe mba épepa oipytyvõ guarani ñe ẽte ñane retãme upe ñorairõme ko ã mba e ñambohovái hagua jaipurúta ñehesa ỹijo arepa ũva ñe ẽpuruhára ha ñe ẽrenduhára ko kõingue ijehegui hesakãma ko ápe ijahína umi mokõi mba e oñekotevẽva ñe ẽte oñemoañete hagua oñe ẽva ha ehína ñe ẽpuruhára ha ojapysakáva katu ñe ẽrenduhára mokõivéva oñomongeta purúpe péicha ñe ẽpuruhára oipurukatu ijahy o ha ñe ẽrenduhára ñe ẽpuruhára ha ñe ẽrenduhára ñe ẽpuruhára oipyahã hemiandu ha ñe ẽrenduhára ohesa ỹijo ha omyesakã iñapytu ũme hapicha ñe ẽ pyahãmbyre ága ñe ẽrenduhára oikũmbývo hapicha remiandu ha ombohováivo chupe tekotevérõ upépe ae ja ekuaa mokõivéva ojokupytyha ko mba ẽjoyvy térã ñe ẽjovái diálogo no õ ñe ẽkuaaty retepykatúvaguigua ñe ẽkuaatyhára no õ praga praga ñe ẽkuaatyhára no õ de copenhague ha ñe ẽkuaatyhára no õ norteamérica gua círculo ẽkuaatyhára aty praga gua ko ñe ẽkuaatyhára no õ heñói ha hembiapo iporã véva apytépe jajuhukuaa ñe ẽpukuaa fonología ñemohesakã ha ñemotenonde ary oikókuri peteĩ amandaje ñe ẽkuaatyguigua la haya holanda retãme ha upépe mokõi ñe ẽkuaatyhára praga no õguigua õ remiandu ñe ẽpukuaa rehegua ẽpukuaa ha ñe ẽpu andu peteĩ cha ñe ẽ ojoeheguárõ ñe ẽpu andu niko ohesa ỹijo mba éichapa ñambohyapu ha mba eichagua tyapúpa sonido osẽ ha osẽkuaa ñande ahy ógui taha eha éva ñe ẽtépe ahy okuágui ñe ẽpu andu nohesa ỹijói ñe ẽ he iséva oñeha ã uvei ohesa ỹijo mba éichapa oiko tyapu sonido ha ñe ẽpu habla ñe ẽpu andu omyesakãvo tyapu ha ñe ẽpu reko ohechauka avei mba épa omýi ha ahy o ha jurupegua osẽ ha gua tyapu ñe ẽpukuaa katu ojesareko ha ohesa ỹijo taipu fonema peteĩ ñe ẽtegua ñe ẽpehẽ sílaba ha ñe ẽ palabra he iséva umíva ikatúgui ñaipyahã ha ñañanduka hesevekuéra ñane remiandu tapichakuérape peteĩ avano õme jokupytýpe ja eporãsérõ taipu omoheñói oñemohypy ũvévo ñe ẽpehẽ ha ñe ẽ peteĩ ñe ẽtépe praga ygua avei ohechakuaa yvy ape ári oĩha hetaiterei peteĩ ñe ẽtépente ojepurúva ojehúvo aipórõ tyapu peteĩ ñe ẽtépe kóva hína taipu mirĩ fonema sencillo pundie katu oikotevẽ ambue taipúre pu aémanteva erã ipukatu ũ fonema complejo praga ygua ojuhu avei oĩha taipu hyapu joavýva sa py ánte ojoajúvo peteĩchagua pundie térã pu aére ambueichagua pundie térã pu aére hyapu atãha ko mba épe avy alófono ohechauka hagua mokõi tyapúgui sonido oikoha mokõi taipu fonema peteĩ ñe ẽtépe lengua ha ekuéra omyengovia peteĩ ñe ẽme peteĩ tyapu ambuére ha ñe ẽ he iseñepyrũva iñambuérõ omoambuérõ ñe ẽ he iséva taipu guaraníme ñamoĩkuaa peteĩ techapyrã péicha pãrãrã tyapu oikóva ñamombórõ peteĩ mba e yvýre iñambuéva évo ipepo ojoavýva pirirígui mba pororope oikóva avati ra ỹi okapumimíva oñembyaku jave ojoavyjeýva pũrũrũgui írõ tembi u atã ko ã techapyrã ohechauka ñandéve guaraníme ã e i o ũ ẽ pãrãrã perere piriri pororo ha pũrũrũ ojoavy hikuái ojoavýve umi pu ae hetepýpe ipahápe peteĩ ñe ẽte taha eha éva oipuruha katuete peteĩ taipu aty ha ipype ojekuaa porã ara ka epa ñambojoajuva erã mba éichapa ñambohyapuva erã ha mboy taipúpa oĩ upe ñe ẽtépe guarani ñe ẽtépe jaguereko mbohapypa mbohapy taipu ñe ẽkuaatyhára no õ copenhague gua ko no õme ijatýva omoheñói peteĩ tembikuaa pyahu oñembohérava ñe ẽguykuaa glosemántica copenhague ygua herakuãvéva hembiapóre e ñe ẽte retepypegua ndikatuiha ñahesa ỹijo ha eñorei taha oĩva iguy gotyo koichahápe oĩmíva ndikatúi omyesakã mba épa taipu fonema oñe ẽ ỹre tyapúgui sonido ndikatúinte avei ohesa ỹijo mba épa ñe ẽkuaa lenguaje ojeko ỹre ñe ẽpykuaáre semántica ha e oñeha ãkuri ombojoaju umi mokõi mba e iñapysẽ ha iña pysẽ ỹva ohesa ỹijo jave peteĩ ñe ẽ ñane retãme ha guarani ñe ẽtépe jaipurujepi upe ñe ẽguykuaa ỹijórõ jajuhukuaa ñe e aty jera oĩháme mokõi ñe ẽ ojoajúva peteĩme ha upe jave mokõive ojoavýva he isévape ñande reja ha ñe ẽguy katu péicha oĩha peteĩ tapicha omanóva jepémo ndajaipurúi upevarã ñe ẽ mano jahechaháicha jajapómanteva erã umi mokõi ñehesa ỹijo ñaikũmby hagua aipo ñe ẽguykuaa glosemántica ñe ẽkuaatyhára no õ norteamérica gua ñe ẽkuaaty norteamérica gua omoheñói heta tembiapo ombopyahúva ñe ẽkuaatyhára remiandu upépe ha ambue tetã õ ohapykueho ñepyrũrãme europa ygua rembiapo ñe ẽkuaatyguigua ha upe umi omoñepyrũva ekue hembiapo europa ekue estados unidos pe ombojoapývo ẽkuaatyhára apytépe oĩhína jakobson ombo omoheñóiva ekue peteĩ ñe ẽtekuaa ẽ norteamérica gua ikuatiapyre ỹva upehaguére avei ñe ẽkuaaty norteamérica gua itenondeve ñe ẽysajakuaa morfología ha ñe ẽjoajukatúpe sinta is jepémo mokõive oiko ha omba apo estados unidos pe mokõivéva ỹijoñepyrũkuri taipu ha taipu aty upéi omyesakãveva ekue umi praga ygua ha e ohesa ỹijo omyesakã ha ohai heta norteamérica ypykue ñe ẽte iporã avei ja e sapir he rakuãhague norteamérica pe saussure herakuãhaguéicha eu ỹijo opaichagua ñe ẽte ñe ẽkuaaty año rupive ndojekói ambue tembikuaatýre heta ñe ẽkuaatyhára ohapykuehova ỹijo análi sis ko ãva oñepyrũ ñe ẽjoajúpe oración ha ñehesa ỹijo rupive ohupyty taipu fonema ha evahína ñe ẽ vore mirĩvéva ndikatu véiva oñemboja ẽkuaaty retepykatúva ling ística estructural oipy ara ãhaguéicha praga copenhague ãhague avei ginebra saussure remimbo ẽkuaatyhárape ñe ẽkuaaty ñemoñangatúva ha ñemoambuéva ary guive oñemoherakuã opaite tetã rupi ambue ñe ẽkuaatyhára ñe ẽkuaaty ñemoñangatúva ha ñemoambuéva jepémo chomsky omoheñói ñe ẽkuaaty pyahu ohesa ỹijo hagua norteamérica ñe ẽte año oñeha ãkuri ẽte reheve heta tapicha katupyry omoñe ẽva ekue chomsky rembiapokue omopeteĩhague heta ñe ẽkuaatyhára rembiapo remiandu ko ñe ẽkuaaty he ndaha éi ku peteĩ ñe ẽjoaju añónte oipurúva hekove pukukuépe oporandu térã ombohovái hagua hapichápe ava akóinte oiko oipyahã ñe ẽjoaju ndojoguaietéva ambue ñe ẽjoaju avei ohendu jave ohesa ỹijokuaa chomsky he i ñe ẽkuaaty ombyatyva erãha ava rembikuaa peteĩ ñe ẽtegua omoheñói hagua mbojojaha regla oipytyvõtava oñehesa ỹijo ha oñeikũmby porã ha pya e hagua peteĩ ñe ẽjoaju ñe ẽtekuaa ñemoñangatúva gramática generativa ru pive ñe ẽkuaatyhára omoañetekuaa mbojojaha ẽjoaju oración peteĩ ñe ẽtépe guaraníme ñamoñemoñakuaa ñe ẽjoaju hesakãva oñei kũmbyporãva jaipurukuaárõ ko ãva teroja moteĩva pe katuete oñemohenda tero mboyve teroja tekome ẽva ñe ẽriregua re katuete oñemohendva ñe ẽ omoirũva rire avaite ha papy ñe ẽpehẽtai o katuete oñemohenda ñe ẽtéva mboyve ha ñe ẽpehẽtai aragua kuri katuete oñemohenda ñe ẽtéva rire ja ehaguéicha ko ã mba e jaikuaárõ ñamoñemoñakuaáta ñe ẽjoaju oñaníkuri korapýre pe karai katupyry ohókuri paraguaýpe pe kuñataĩ katupyry ohenóikuri chivépe kóicha heñói ypýkuri peteĩ ñe ẽtekuaa ñanepytyvõkuaáva ñe ẽjoaju apópe ko ñe ẽtekuaa pyahu oñembohéra ñe ẽtekuaa ñemoñangatúva ẽjoaju ape estruc tura superficial ha ñe ẽjoaju guy estructura profunda ñe ẽjoaju ape rupive térã ikuatiapyré va ha ñe ẽjoaju guy rupive ñamohesakã maymávape upe ñe ẽjoaju he iséva techapyrãrõ temiandu oñembohasáva ñe ẽjoaju e heta hendáicha ñe ẽjoaju ape rupive kóicha ñe ẽjoaju guy heta ogamimi oitýkuri yvytuvai ka akupépe ñe ẽjoaju ape yvytuvai oitýkuri heta ogamimi ka akupépe ñe ẽjoaju ape heta oipejúvo yvytuvai ñe ẽjoaju ape oity heta ogamimi ñe ẽjoaju ẽjoaju guy omoañete peteĩ temiandu idea ñe ẽjoaju rupive ñe ẽjoaju ape katu omboysaja forma ñe ẽjoajúpe oñemoañetévo ñe ẽjoaju guy ha ñe ẽjoaju ape eporãsérõ temiandúgui oiko ysaja aipórõ ñe ẽpuruhára oikuaárõ mbovymi mbojojaha ñemoambueguigua omoñemoñakuaáta hetaiterei ñe ẽjoaju ape kóicha guarani ñe ẽtépe guarã jaipurukuaa ko ã mbojojaha mbojojaha he i ñe ẽjoajúpe jajuhukuaaha teroñe ẽ sin tagma nominal ha hapykuéri teroñe ẽje éva sintagma predica tivo techapyrã mbojojaha omboja óva teroñe ẽ kóicha téra nombre ha moĩmbaha terojáva sintagma adjetivo techapyrã mbojojaha omboja óva teroñe ẽje éva kóicha ñe ẽpehẽtai au iliar ha ñe ẽtéva aty grupo verbal ha evahína ñe ẽtéva térã ñe ẽtéva moĩmbaha techapyrã ñe ẽkuaaty purupyrã a ñe ẽte ha ãngaharã descripción de lenguas ã ñe ẽte kuaapyhy ẽmbojerekatu traducción ha e ñe ẽretepykuaa ling ística te tual mbohapyve ñe ẽkuaaty ha opaite ñe ẽkuaaty oñembohérava ñe ẽkuaaty purupyrã ling ística aplicada ijahápe a ñe ẽte ha ãngaharã ñe ẽkuaaty purukuaa rupive ko ãga oñehe sa ỹijokuaa opaite ñe ẽte taha eha éva ojekuaaporãvévo hembia sakue iñe ẽtekuaa ha iñe ẽporãhaipyre praga ygua jaipuru avei ñahesa ỹijo jave guarani ñe ẽte ã ñe ẽte kuaapyhy avei ñe ẽkuaaty raẽva ikatu oikuaapyhy peteĩ térã hetave ñe ẽ oikuaa ỹva ñane retã ha ambue tétame jajuhukuaa heta tapicha oikuaa ỹva guarani oñeha ãva oikuaapyhy ñane avañe ẽ ch ñe ẽmbojerekatu chagua tembiapo peteĩ ñe ẽtégui ambuévape upevarã ñe ẽmbojerekatuhára traductor oikuaaporãva erã mokõive ñe ẽte ẽretepykuaa o ñe ẽretepy ñemi relación endofórica o ñe ẽretepýpe oĩ ỹva relación e ofórica kóva avei ñanepytyvõ ñahesa ỹijo pypuku hagua opaite ñe ẽrete ỹijo jave ñe ẽrete o ñe ẽretepy ñemi kóva omoñondive relaciona mokõi ñe ẽ peteĩ ñe ẽretepýpe péicha chive ra ykuéra kuehe oho pa raguaýpe ko ápe terarãnguete ha e ra ykuérape o ñe ẽretepýpe oĩ ỹva kóva omoñondive ñe ẽ peteĩ ñe ẽretepypegua ambue temiandu ndive oĩ ỹva upe ñe ẽretepýpe péicha jajapova erã tembiaporã ohejava ekue ñandéve mbo ehára ko ápe terarãnguete ñandéve ha ñe ẽpehẽtai ja ñan de omoñondive upe ñe ẽrete temimbo ekuéra peteĩ mbo ehaogua ndive upe oñe ẽva ha égui peteĩ temimbo e jepémo ñe ẽretepýpe ndaja éi ko ã mba e o myengoviaha purukuaa kóva ñanemomandu a peteĩ ñe ẽre ñe ẽretepýpe imyengoviaha rupive péicha techapyrãrõ tero ña myengoviáta terarãnguére nati ohenói isýpe ñembohape kóvape katu ñamotenonde terarãngue rupive peteĩ ñe ẽ upéi cultura guarani ñemohenda ñe'ẽkuaaty

ñe'ẽpukuaa niko ñe'ẽtekuaa vore ñanerekombo'éva mba'éichapa ñambohyapu ha jahaiva'erã hekopete umi taipu fonemas ñe'ẽpehẽ sílabas ha ñe'ẽ palabras peteĩ ñe'ẽtegua guarani ñe'ẽpukuaa ñahesa'ỹijokuaa kóicha puteĩ ha taiteĩ monofonía y monografía muanduhe pu'atã acento tónico muanduhe tĩgua acento nasal ñe'ẽpehẽtai purukuaa polisíntesis tekotevẽ jaikuaa guarani haikatu heta tapicha katupyry oñeha'ãjepékuri ohesa'ỹijo guarani ñe'ẽtekuaa reinaldo julián decoud larrosa ha'ehína upe omba'apoporãve'akue heta ñane avañe'ẽ ojehai agua jahechakuaa hagua upe mba'e natekotevẽi jaha puku ñamoñe'ẽkuaánte umi aranduka libros mba'éichapa ñane ñe'ẽ ojehaíkuri opaicharei guarani puteĩ ha taiteĩ guarani guaraníme jesarekopyrã guarani achegety guarani ñe'ẽte oguereko mbohapypa mbohapy taipu jaipuru peteẽ achegety oguerekóva mbohapypa peteĩ taipu jaguereko peteĩ tai ha mba'eichaitépa jaipuruva'erã guarani ñe'ẽ achegety a ã ch e ẽ g g̃ h i ĩ j k l m ñ o õ p r rr s t u ũ v y ỹ ' puso guarani ñe'ẽ achegetýpe jaguereko pakõi poteĩ pu'ae jurugua a e poteĩ pu'ae tĩgua ã ẽ ĩ õ ũ ỹ pu'ae réra ou mokõi ñe'ẽgui pu ha'eño ipúva ijeheguirei techapyrã kua chive vakapipopo ikua kuã amo karai ohunga ikuã oke pe mitã oke okẽ nati ombotýkuri okẽ api heta oĩ oguasu'apíva apĩ ko karia'y oñeñapĩ ro peru ho'u pohã iróva rõ rejúrõ aháta nendive pytu haimete ñandepytupa pytũ ore róga iñipytũmba aky akỹ umi ao iñakỹ gueterei umi mokõipa peteĩ tai hembýva ha'ehína pundie consonantes ha ha poapy pundie tĩgua g̃ nt ñ oñemohendajeýva kóicha irundy pundie tĩguáitéva g̃ m n ñ ha irundy pundie tĩjuruguáva réra ou mok i ñe'ẽgui ipúva ambue ndive pundie oikotevẽ m hyapu ñambojoajúrõ hese umi ja'e hagua tekotevẽ ñambojoa ju techapyrã puso ha'e avei peteĩ puso jaipuruva'erã mokõi pu'ae pa'ũme año araka'eve ndajaipuruiva'erã mokõi pundie pa'ũme térã peteĩ pu'ae ha peteĩ pundie pa'ũme puso jaipuruhápe katuete ñamopa'ũ mokõi pu ae techapyrã ku'a kua po'i poi hagua jaipuruva'erã tai h techapyrã jaipuruva'erã tai j techapyrã jagua ky jahai hagua jaipuruva'erã tai k guarani achegetýpe ndaipóri c térã q techapyrã ka'a kerana jahai hagua jaipuruva'erã tai s ñane ñe'ẽte achegetýpe ndaipóri c térã z techapyrã sái sevo'i hagua jaipuruva'erã tai v avañe'ẽ taikuéra apytépe ndaipóri b techapyrã výro tai b c d ñe'ẽte achegetype gua ndaipóri guaraníme ha oĩrõ katu ndojepurúi españa ñe'ẽtépe ojepuruháicha péicha b oĩ mb d oĩ n ykére achegetýpe ndaiporivoínte b c f ll q ha z jesarekopyrã ñe' térã ñe'ẽpehẽ tĩgua techapyrã po'o mombo'o pyhy sãmbyhy pa henondépe ñe'ẽ térã ñe'ẽpehẽ tĩgua techapyrã soro mondoro syryry mondyryry oiko ichugui ng oñembojoapývo henondepe ñe'ẽ térã ñe'ẽpehẽ tĩgua techapyr pundiekõi ch mb nd ng nt rr hína peteĩ tai año pundiekõi ñamoñe'ẽpehẽva'erã pu'ae térã pu'aekuéra hapykuerigua ndive nañamboja'óiva'erã pundiek i araka'eve techapyrã okacha o ndo ho muanduhe pu'atã muanduhe los acentos pu'ae atã vocal tónica ñe'ẽ ñemohenda imuanduhe rupi muanduhe guaraníme ha'e tyapu atã jahekuavóva peteĩ pu'ae ári techapyrã pe muan duhe jahaíva térã ñaha'ãngahaíva techapyrã oguatáva óga mbo'ehára ndojehaíri techapyrã jagua juru temimbo'e muanduhe tĩgua acento nasal ha'e pe muanduhe ojehaitĩguáva techapyrã porã okẽ ko'ẽ pu'ae atã ha'e pe pu'ae oñomomuanduhe hai térã purekóva techapyrã jagua óga ka'i ára hu'y ári ñe'ẽ ñemohenda imuanduhe rupi ñe'ẽ imuanduheteĩva palabras monotónicas ha'e umi ñe'ẽ oguerekóva ipype peteĩ pu'ae atã añónte hai térã pureko techapyrã áva yva ñe'ẽ imuanduhe'etáva palabras politónicas ha'e umi ñe'ẽ oguerekóva ipype mokõi térã hetave pu'ae atã hai térã pureko techapyrã pirapirére tupãmba'ejára muanduhe purukuaa guaraníme pu'ae atã ndaha'éirõ pu'ae paha ñe'ẽ imuanduheteĩvape oguerãhava'erã muanduhe hai techapyrã óga áva ýva pu'ae atã ndaha'éirõ pu'ae paha ñe'ẽ imuanduhe'etávape oguerahava'erã muanduhe hai techapyrã pirapirére ka'aguasúpe pu'ae atã ha'érõ pu'ae paha ñe'ẽ imuanduheteĩva ha imuanduhe'etávape ndoguerahai'arã muanduhe hai araka'eve ja'eporãsérõ pe ñe'ẽ imuanduhe pureko opytávo techapyrã pirapire iku'arasy ava yva muanduhe tĩgua taipu tĩgua muanduhe tĩgua purukuaa pytyvorã taipu tĩgua jaipurukatu hagua muanduhe tĩgua tekotevẽ tĩgua upéva rehe ñanemandu'araẽta umíva rehe pu'ae tĩgua ã ẽ ĩ õ ũ ỹ pundie tĩgua g̃ m mb n tĩgua purukuaa pu'ae tĩgua ñamoñe'ẽpehẽrõ peteĩ pundie jurugua ndive oguerahava'erã muanduhe tĩgua techapyrã pytã py tã okẽ o kẽ hu'ũ hu 'ũ pu'ae tĩgua ñamoñe'ẽpehẽrõ peteĩ pundie tĩgua ndive ndo guerahaiva'erã muanduhe tĩgua pe pundie tĩgua ijehegui omotĩ guáma ñe'ẽpehẽme techapyrã mberu mbe ru anguja a ngu ja muanduhe tĩgua atã tĩguávape techapyrã mokõi mo kõi pytũma py tũ ma ñasẽva ña sẽ va hetápe oipyapy ko muanduhe tĩgua jepuru oĩ oñeporan dúva mba'eicharupípa jahekýi pu'ae tĩgua árigui imuanduhe umíva ha'égui peteĩ tai año ndaikatúiva jaipuru muanduhe tĩgua ñaha'ãngahai hagua manduhe tĩgua mbo'ehára reinaldo decoud larrosa omyesakãhaguéicha pytyvõrã guarani oñe'ẽkuaa'ỹvape hasy'imíjepi ombohyapu térã omohenda hagua hekopete jehaípe muanduhe tĩgua peteĩ ikatupyry hagua muanduhe tĩgua purúpe niko ha'ehína ñe'ẽ ha ñe'ẽpehẽtai tĩgua jehai py'ỹi ñamombyta meve iñakãme techapyrãrõ jaipurukuaa ko'ãva ñe'ẽpehẽtai purukuaa ñe'ẽpehẽtai ñemohenda ñe'ẽpehẽtai ha ñe'ẽriregua purukuaa ñe'ẽpehẽtai ñemohenda ñane avañe'ẽme niko oĩ heta ha opaichagua ñe'ẽpehẽtai oĩ jaipurukuaáva tero teroja ha ñe'ẽteja ndive ha hetaiteve oĩ jaipurukuaáva ñe'ẽtéva ndive ñe'ẽpehẽtaikuéra apytépe oĩ papapy ha forma ñe'ẽapoha voz ñe'ẽteko modo meña género umi ñe'ẽpehẽtai mboyvegua ñe'epehẽtai upeigua ha umi ñe'ẽriregua iñe'ẽpehẽteĩva ojoajuva'erã iñe'ẽrapóre raíz ha oiko chuguikuéra peteĩ ñe'ẽ año jehaípe ñe'ẽpehẽtai ha ñe'ẽriregua purukuaa ñe'ẽpehẽtai mboyvegua partículas prefijas ha'e umi oñemohendáva ñe'ẽrapo raíz mboyve techapyrã aguata a papapy ha avaite ñe'ẽpehẽtai ndaguatái nd ysaja ñe'ẽpehẽtai namboguatái mbo ñe'ẽapoha ñe'ẽpehẽtai ñe'ẽpehẽtai upeigua partículas sufijas ha'e umi oñemohendáva ñe'ẽrapo rire techapyrã namboguataséi se ñe'ẽteko ñe'ẽpehẽtai namboguataséikuri kuri ára ñe'ẽpehẽtai namboguataseiétekuri ete kokatu ñe'ẽpehẽtai ryguasume me meña ñe'ẽpehẽtai guarani ñe'ẽysajakuaápe morfología jajuhukuaa poapýichagua ñe'ẽ ha umíva apytépe oĩ ñe'ẽriregua kóva ai pórõ ha'e ne'ẽ ndaha'éi ñe'ẽpehẽtai ñe'ẽriregua oñemohendajey oĩ iñe'ẽpehẽteĩva monosi lábicas ha iñe'ẽpehẽ'etáva polisilábicas umi iñe'ẽpehẽteĩ apytépe oĩ pe jaipurukuaáva ñe'ẽ jurugua ndive me jaipurukuaáva ñe'ẽ tĩgua ndive gua gui re vo ko'ã ñe'ẽriregua ojoaju'arã ñe'ẽ ijykereguáre techapyrã peru oho kokuépe iñapytu'ũme yvyra ka'aguasugua ndaijojahái ñande jagueru chipa paraguarígui omosãingo ijao okẽre amo mitã oho okarúvo ñemohenda avañe'ẽ ñemohenda achegety ñemohenda ñe'ẽ

ñe'ẽjoajuha guaraníme ha'e umi ñe'ẽ ojepurúva oñembojoaju hagua mokõi térã hetave ñe'ẽ térã ñe'ẽjoaju avañe'ẽme ñe'ẽjoajukatúpe oiko ichugui mbojoajuhára techapyrã chive ha peru tero ñe'ẽjoajuha tero ñe'ẽjoajuha ñemohenda avañe'ẽme umi ñe'ẽjoajuha oñemohenda mbohapy rupive ñe'ẽjoajuhaite ñe'ẽjoajuha mbojoaju'ỹva ha ñe'ẽjoajuha mbohovakéva ñe'ẽjoajuhaite kóva hína ha jaipurúva ñamoñondive hagua mokõi ñe'ẽ térã ñe'ẽjoaju techapyrã osẽ ha oguata ñe'ẽtéva ñe'ẽjoajuhaite ñe'ẽtéva ñe'ẽjoajuhaite mbojoaju'ỹva ko'ápe jajuhu térã ha ỹrõ jaipurukuaáva mokõi ñe'ẽ pa'ũme upéi jaiporavo hagua peteĩva techapyrã kalo térã luchi tero ñe'ẽjoajuha tero ñe'ẽjoajuha mbohovakéva ko'ãva katu jaipuru ñambohovake hagua mokõi temiandu ñepyrũrãme omonei ha hapykuérinte ombotove térã ambueháicha ñepyrũrãme ombo tove ha hapykuerimínte omonei techapyrã upéicharõ jepe cultura guarani ñemohenda avañe'ẽ

ñe'ẽndýi guaraníme la interjección en guarani ñe'ẽndýi he iséva concepto ñe ẽndýi ñemohenda clasificación he iséva ha'e umi ñe'ẽ oñandukáva py'atytýi térã ñemondýi techapyrã cháke hýpy e'a ñe ẽndýi ñemohenda ñe ẽndýi ñe ẽteĩva ñe ẽndýi ñe ẽ etáva ñe ẽndýi ñe ẽteĩva ko ápe jajuhukuaa umi ñe ẽndy peteĩnte hapóva ja eporãsérõ iñe ẽrapo peteĩva techapyrã nangána tereho chéve ẽndýi ñe ẽ etáva ko ãva katu heñói mokõi térã hetave ñe ẽgui jepémo sapy ánte ñe ẽ ha he iséva tuicha ojoavy hemiandúpe techapyrã aña ratitýpeguare ha eporãningo ndéve ha rejapojey ñe ẽndýi ñe ẽtéva fuentes por david galeano cultura guarani ñemohenda avañe'ẽ

ñe'ẽriregua guaraníme la posposición en guarani ñe'ẽriregua he iséva concepto ñe ẽriregua mohenda clasificación he iséva ñe ẽriregua niko ñe ẽ oñemohendáva ambue ñe ẽ rire ombojoapy peteĩme mokõi ñe ẽ ỹramo noimbái térã nahesakãi ára ñe ẽriregua jaipurukuaa opaichagua ñe ẽ ndive ha omohesakã mba ére ojehu ñe ẽ ñe ẽtéva ñe ẽtéva ndive oho okarúvo ñe ẽtéva ñe ẽtéva teroja tero ndive che akãme teroja tero ñe ẽtéva ẽtéva tero ñe ẽndýi ñe ẽtéva ndive iñambuepaite ñande rekove ẽndýi ñe ẽtéva ñe ẽriregua ñemohenda ñe'ẽriregua iñe'ẽpehẽteĩva posposiciones monosilábicas ñe ẽriregua iñe'ẽpehẽ'etáva posposiciones polisilábicas ko ñemohenda ojejapo iñe ẽpehẽ retakua rupive ñe'ẽriregua iñe'ẽpehẽteĩva ko ãva iñe ẽpehẽ peteĩmínte ha katuete ojoajuva erã ñe ẽ ijykereguáre umi iñe ẽpehẽteĩ apytépe oĩ pe jaipurukuaáva ñe ẽ ẽ tĩgua ndive gua gui re vo techapyrã peru oho heta mba e iñapytu ũme jagueru chipa paraguarígui omosãingo ijao okẽre amo mitã oho okarúvo ñe ẽriregua iñe'ẽpehẽ'etáva ko ãva oguereko mokõi térã hetave ñe ẽpehẽ ha araka eve ndojoajuiva erã ñe ẽ ijykereguáre umi iñe ẽpehẽ etáva apytépe oĩ guive hag̃ua ñe ẽtéva ndive ojepurúva g̃uarã tero ndive ojepurúva peve juruguáva ndive meve tĩguáva ndive techapyrã mombyry guive aju jerokyrã ou okaru hag̃ua ndéve g̃uarã santani ahenóita chupe ou peve cherendápe óga ári oĩ paraguaýpe fuentes por david galeano cultura guarani ñemohenda avañe'ẽ

koichiro matsuura ñe'ẽmondo discurso de matsuura ñe'ẽmondo ñe'ẽnguéra tuicha mba'e tetãnguéra joaju atyrusu omboaje mayma tetã ñe ẽ ary ramo umi tembiapo oikótava ñemohenda oñemoĩ tenonderã ogueroguata haguãicha opa mba'e tekotevẽva upevarã ko tetãaty unesco pe hesakã porãiteréi tuicha mba'eha umi ñe'ẽnguéra opa mba'e aporã hysyiva hína avakuéra renonderãme ko'ẽrõite guarãma ñe'ẽnguéra ningo omopyrenda opavavéva py'aguapy ñe'ẽnguéra avei ñanepytyvõ jaguata haguã tekojera añete gotyo ha ñamohuguaitĩ haguã umi tembipota pavẽ ha umi ñane mba'éva ñe'ẽnguéra ningo tuichaiteréi mba'e ikatúva oporoipytyvõ ojehupyty haguã umi apopyrã oñemboguapy va'ekue temimbo'e opavavévape guarãme tog ha upéicha avei oñemongu'e haguã apopyrã tekojera miléniope guarãva atm tetãnguéra joaju omoneĩ va'ekue pe ñe'ẽnguéra omoaguĩnguévo ojuehe maymáva tekove oiporopytyvõ ojehapo'o haguã tekoasy vai tekombo'e ñepyr rãme ha tembikuaa ha tekokuaa apyhyrã opaite hendápe haguã atm oñeñe'ẽ mante va'erã iñe'ẽteépe opa umi oikóva hínape ko'ã mba'asy apytépe upéicha avei ojepysyrõkuaa haguã tembikuaa ha arandu tekohatee rupigua ikatu haguãicha oñeñangareko ojeporu va'erã katuete mayma ava ñe'ẽtee ha upéi umi tekopykuaa eta peteĩ peteĩva oñembohapopaite hína umi opa rupigua ñe'ẽteépe oporomomandu'aháicha unesco ñemoñe'ẽ pavẽ tekopykuaa eta rehegua ha hembiaporã rapépe ñe'ẽme'ẽ mba'e porã pokopyrã'ỹ tekopypeguápe ha ñe'ẽme'ẽ tekopykuaa eta rechauka pysyrõ ha ñemoingoverã reheguápe upeichavérõ jepe umi ñe'ẽ ojeporúva hína ko'ãga ikatu opaite ko'ẽramoite ndohupytyi ijapytépekuéra ojeporúva sapy'a py'aitente hetaiteréi ñe'ẽ terã ñe'ẽ jeporu opa henda rupiguarãme upéicha rupi tekotevẽ ojeike oñemopyrenda va'erã polítika ñe'ẽ rehegua ikatúva omohenda ñe'ẽtee jeporu mayma raẽvete upéva pa' me opavavéva oipyhy va'erã ohóvo hetã tetãjoaju hi'aguĩva ñe'ẽ ha ambue opa rupiguáva oñemokyre'ỹ va'erã avei umi ñe'ẽ ipyrenda porãmava voi oiporúvape oikuaa haguã ambue tetã tetãjoaju hi'aguĩva ñe'ẽ ha ambue opa rupigua avei ñamoinge va'erã ñane akãme pe ñe'ẽnguéra eta jeporu rehae añoite ikatutaha mayma ñe'ẽ ko'ã mba'ére ningo unesco ohenói opa tetã rekuáipe tetãnguéra joaju rakãme tekohakuéra atype mbo'ehárape mba'apohárape ha opaite ohechakauaáva ko'ã mba'épe omba'apove haguã ko'ẽre oñemomba'e oñemotenonde ha oñepysyrõ haguã opaite ñe'ẽ umi oĩmava omano haguãicha raẽvete ñepyr me taha'e apopyrã oipysyrõtava ñe'ẽ ikangyva ohóvo terã oñemotenondétava ojeporu haguã tekopy joajurã taha'e ñe'ẽ ha tekojera ñembohaperã ñe'ẽ ha mba'e porã ñerenohẽrã tekotevẽ ojehupi yvate opa rupiete temimo'ã ñe'ẽnguéra tuicha mba'e upévoma ãga jasykõi oúvape oñemboaretévo porundy jevyha ñe'ẽtee ara pavẽ ombohapétama hína tembiapo porãita ikatúva omopu'ã mayma ñe'ẽnguéra hi'ãite ningo oréve ojehechakuaa tetã tetãjoaju hi'aguĩva ha opaite ha tetãnguéra ñemurãme ñe'ẽnguéra ary ho'a porãiteréi ñañomyaña mbarete haguã ha jaipyhy upe tape omohu'ãtava ko'ã ñanne rembipota koichiro matsuura jesarekopyrã observación el mensaje del ñemohenda ñe'ẽkuaaty ñemohenda unesco ñemohenda

táva kuarahyresẽme térã ciudad del este ha'ehína peteĩ táva tuicháva opytáva paraguái retãme kuarahy resẽ gotyo paraná rembe'ýpe oĩhína tetãvore alto paranáme oĩ km paraguaýgui oĩ rupi avei mbo ehao jasykõi jave pe héra ñepurũ mbohapy jasykõi ary pe ko oiporavo herarã oguahẽ peteĩ ñe ẽme ha ojehero ciudad del triple frontera pe oĩ rupi ijerére mokõi táva foz de yguazú ha puerto iguazú peteĩha ha e tetã argentina ha ambue vrasil ko ápe oñuguaitĩ mbohapy tetã kóva ha e tenda iporãmbajepéva ejeheróva táva yvotyty e hese peicha tavaháicha oĩporãraiterei hakuve jave ohupyty c ohysãvévo pe opavave táva oĩva paraguái ryepýpe araro y jave katu ysapy ha tatatĩna manterei thumb del este pe ko ã apytégui oĩ kuimba e ha kuña kóva osẽ dirección general jasykõi jave ary pe puerto este henondépe oĩ táva foz paraná rupi ha peteĩ jehasaha rupi ojepuru ñepyrũva ekue ary pe ndahetái tapicha oĩva ekue ohoséva oiko upépe oĩre ka aguy ha javorái vai upérõ ha ko táva opu ã ñepyrũ ojejapóramo guare puente de ã tembiapo rupive tuichaiterei oñakãrapu ã tavayguakuéra ha avei omyakãraku tetãgua economía ha e mbohapyha ñemuha tuichavéva tetãnguéra apytépe miami oikotevẽ hese avei kokuépe guare oĩ rupi tuichaitereíva mba apohára paraguái ray ha ambue tetãnguéra péicha oĩ tapicha rupi ary del monday ko tendápe oĩ hetaiteri techapyrã opaichagua a km yvate gotyo hernandarias pe oĩ tuichavéva tetãnguéra apytépe a km al yvy gotyo oĩ saltos kóvare oñeñatende ko ápe oĩ ykére oĩ cataratas del yguazú oĩ ojepyta hag̃ua ñembosarairã ho la república oĩ táva ryepyetépe ha éva avei tenda iporãva ñembosaráirã ojere hese yvyraty jaguata hagua ha opamba erã ary museo el mensú oĩ municipalidad ñepyrũ táva pegua ko ápe ekue ciudad del este oñepyrũramo mbohapy jasykõi ha e táva jasypoteĩme katu oiko festival de ñaguahẽ ñaguahẽ hagua ko távape oĩva km paraguaýgui jahava erã oguejy oguahẽva ára ha ára paraguaýgui córdoba san pablo ha

san lorenzo tavao ñe'ẽme'ẽ pytyvorã avañe'ẽre táva san lorenzo tetãvore central pegua paraguái retãme oiko fundación yvy marãe'ỹ ha guarani ñe'ẽte ha arandu anamandaje ikatuhag̃uáicha oñemoñe'ẽkõi táva san lorenzo tavao oñemohendaháicha apopyrã ñamombarete guarani ñe'ẽ jepuru san lorenzo pe imba'erãpa ko ñe'ẽ'me'ẽ rupi ojehechauka kyre'ỹ omba'apóva ñe'ẽnguéra rehe ha omyasãiva ryepýpe ikatu hag̃uáicha ojeporu pytyvõ ojehupyty potávo akarapu'ã ko táva tetãme ñe'ẽme'ẽ pyenda guarani ñe'ẽ ningo mba'e omopeteĩ añetéva ñane retã paraguái ha ñane retãyguakuérape guarani ha'e ñe'ẽ ojeporuvéva ñane retãme kóva heñói ypy guive oñemomichĩ ha oñemboyke chupe estado rembiapógui ary jaguata ñepyrũ rire democracia rapére ñane retãme ha ary osẽ haguépe léi guasu ha oiko ñane ñe'ẽgui paraguái ñe'ẽ tee ha'e ha iñe'ẽharakuéra ñe'ẽme'ẽ pytyvõrã rupi oñemoñepyrũse san lorenzo pe peteĩ tape pyahu máramo ojevy'ỹtamava oñeme'ẽ hag̃ua guaraníme avei iñe'ẽharakuéra ha ñane retã rapoteépe ikatu hag̃uáicha ñamoambue tekojoja'ỹ vaieta ymaite guivéma omomarãva ñande reko ha guarani ñe'ẽharakuérape globalización económica ojejopyjopýva ñane retãnguéra rehe ningo ojuka ohóvo ñe'ẽnguéra upéichante avei arandupy ha tetãnguéra rekotee umi tetã iviru hetavéva arandupy ojukapa ohóvo umi tetã imboriahuvéva mba'épe iporã aipórõ ko'ã mba'e renondépe oñemoñepyrũ táva san lorenzo mokõi institución omba'apóva arandupy ha ñehekombo'épe ndive ikatuhag̃uáicha oñemoñe'ẽkõi ñepyrũ toiko táva peteĩha paraguáipe oipurúva guarani ñe'ẽ hembiapópe castellano ykére ko'ág̃a guive municipalidad hérape karai táva sãmbyhyhára ing eladio gómez fundación yvy marãe'ỹ ko'ág̃a guive ojeheróva yvy marãe'ỹ hérape i lorenzo ii ko'ág̃a guive ateneo hérape isãmbyhyhára lic miguel ángel verón gómez oñemoĩ peteĩ ñe'ẽme omboguapývo héra ko ñe'ẽ me'ẽ pytyvõrã oku'e hag̃ua ko ñe'ẽme'ẽ oguatáta ko'ã pyenda ha apopyrã ári peteĩha ojehupytyse ko ñe'ẽ me'ẽ rupi son objetivos del yvy marãe'ỹ ha ateneo ndive opa mba'e política ñe'ẽ rehegua ikatu hag̃uáicha oñemoñe'ẽkõi táva san lorenzo municipalidad oñemohendaháicha apopyrã ñamombarete guarani ñe'ẽ jepuru san lorenzo pe oñembojoapy ñepia'ã ojeheka potávo oñemomba'e hag̃ua ko tembiapo oñemoñepyrũva rehe oñemyasãi opa hendáicha ko apopyrã ñemboguata ohejáva ohóvo ojehecha hag̃uáicha mba'eichaitépa hyapu política ñe'ẽ oguatáva ñe'ẽkõime ko yvy ape ári ndive ikatu hag̃uáicha oñemopeteĩ tembiasakue ha kuaapyhy mokõiha municipalidad ome'ẽ iñe'ẽ omboguatávo ko'ã tembiapo ojapyhy interés municipal ramo apopyrã ñamombarete guarani ñe'ẽ jepuru san lorenzo pe ha ambue tembiaporã omboguatáva ateneo térã yvy marãe'ỹ omboguata peteĩ planificación ling ística rembiapópe yvy marãe'ỹ ha ateneo pytyvõme omyasãi política ñe'ẽ rehegua omboguatava municipalidad omboguata tembiapo omomba'ejeýva guarani ñe'ẽ ha iporu táva ñeisãmbyhýpe ome'ẽ marandu oñeikotevẽva opaichagua va tupã rape rehegua ha ambueve ikatu hag̃uáicha oñemoñepyrũ ñomongeta hendivekuéra ha oñemyasãi tembiapokuéra política ñe'ẽ rehegua ryepýpe oñemboguatáva oheka viru imba'éva ñane retã mba'éva térã ambue tetãgui oñepytyvõ hag̃ua ko apopyrã oipe'a hokẽ ikatu hag̃uáicha umi licenciado guarani ñe'ẽme osẽtava oñembokatupyry táva municipalidad ryepýpe oipytyvõ yvy marãe'ỹ ha ateneo ome'ẽ ijerovia opaichagua tembiapo omboguatáva yvy marãe'ỹ ha ateneo ikatuhag̃uáicha ko'ãva imbareteve mbohapyha yvy marãe'ỹ ome'ẽ iñe'ẽ ko'ã mba'épe oipytyvõ ñe'ẽ jeporúpe municipalidad pe ombosako'i ha ombohape tembiaporã ñe'ẽ jeporurã municipalidad ñemoneĩme pytyvõ umi agencia oporoipytyvõva ambue tetã guive jahechápa ko apopyrã oñemoñepyrũva imbarete ha oku'eporã katuinte ombohape joaju opaichagua aty omba'apóva ñe'ẽnguéra rehe jámane ñane retãme ha ambue tetãme avei omboguata tembiapo ko'ãichagua ombohasa ñe'ẽpa ikatúta ojeporu guaraníme oñembohéra hag̃ua opa mba'e táva ryepýpe oipytyvõ ñe'ẽmbohasápe oĩramo tekotevẽ municipalidad ojapo jave aty guasu oipytyvõ mbarete ñe'ẽnguéra ñemyasãirã tembiapo osẽ porã hag̃ua irundyha ateneo ome'ẽ iñe'ẽ oipytyvõtaha ñe'ẽ jeporurãme san lorenzo pe ko'ã mba'épe''' oipyso hembiapo mbo'ehakotýpe omboguatáva hemimbo'e ha imbo'eharakuéra licenciatura guarani ñe'ẽmegua ikatu hag̃uáicha ojeporumeme guarani municipalidad pe javeve oikuave'ẽ mbo'esyry ñembokatupyryrã opavave guaraníme ome'ẽ beca licenciatura guarani ñe'ẽme ñemoarandurã mba'apoharakuéra municipalidad guápe g̃uarã omboguata tembiapo oñemyasãi hag̃ua ko apopyrã oipytyvõ oñembosako'i hag̃ua tembiapo tekombo'e ha ñe'ẽnguéra rehegua omoĩ tapicha ikatúva omboguata ñe'ẽmbohasa ñe'ẽ me'ẽ oguata ñepyrũta oñemoneĩha ohecháramo péicha tekotevẽ pevarã omoĩva'erã ára ogue mboyve ko ñe'ẽ me'ẽ poteĩha ko ñopytyvõ ikatu omondoho oimeraẽva imboguatahára pevarã omomaranduva'erã térã henondepe'ỹ ohechaukávo omoneĩha omoĩ apopyrã ohaívo héra mbohapy kuatiáre yvy marãe'y pytyvõhára guasu ñemohenda avañe'ẽ

redirección san lorenzo tavao ñe'ẽme'ẽ pytyvorã avañe'ẽre

redirección san lorenzo tavao ñe'ẽme'ẽ pytyvorã avañe'ẽre

fuerte olimpo oĩ araguápe tava paraguái retãme oĩhína tetãvore alto opytáva km paraguaýgui río paraguay rembe ýpe ñepyrũrã herava ekue pantanal rokẽ tavusu fuerte olimpo opyta chaco rembe ýpe kuarahy resẽvo ysyry paraguáigui akatúa gotyo ahápe ko ág̃a opytáva brasil ha kuarahy resẽvo ojepyso ndetuicháva yvy hi ýva gran pantanal rehegua fuerte olimpo tavaite oĩ yvy yvatépe hasyhápe og̃uahẽ hag̃ua y ojupíramo yvývo kuarahy resẽ ojere peteĩ muralla guasu ojepysóva arahaku aja og̃uahẽ oc peve ỹ puku ha hapykuéri katu guasu ári oĩ tenda ojupi ha iporã oñeñemitỹ ha mymba oñemongakuaa hag̃ua upe tendápe opyta laguna capitán fuerte olimpo oĩ mokõi yvyty karape mbytépe peteĩme iliadora yvyty hermanos ijyvate porã ha yvy he õ pantanal yga g̃uahẽha de mayo esperanza ẽva ekue ko tembiaporã comandante delgadillo pe ikatu hag̃uáicha imbareteve paraguái yvýpe jeike brasil guive ojapóva umi bandeirantes ñepyrũrã oñemopu ã tenda ko ag̃a opytáva brasil yvýpe forte porto carrero ova hag̃ua hendaiterãmema pe fuerte borbón ojeporavo peteĩ tenda oĩhápe yvyty ndaijyvatetéiva ha ndahasymo ãihápe oñedefende hag̃ua peteĩ bahía joguaha guare oñepeipirũ umi ypykuéra mbaja de francia ojehero ñepyrũ chupe grecia yvýpe opytávape mba e upéramo avei oñepyrũ upe tenda opytaite paraguái poguýpe puerto franco ñemurã brasileño oñepyrũramo guerra de kuarahy resẽvo oĩgueteriva ekue paraguái poguýpe ha fuerte olimpo tuicha oipytyvõ paraguái oho hag̃ua umi tetã oguerúva chupe pe ñorairõ ñorairõ guasúpe fuerte olimpo ojeporu jey tetã oñedefende hag̃ua katu opamíre pe ñorairõ ko mba ẽ ha ojerure fuerte olimpo ohasa hag̃ua ipoguýpe ha avei negra peve katu brasil omosẽ rire paraguáipe argentina okirirĩ ha yvy latifundistas pópe ãva oity tembiguái rekópe péva omoñepyrũ arapa ũ ojeheróva ciclo del tanino ha oipe a okẽ oike hag̃ua industria curtiduría ojeitývo ohóvo gua pevarã iporã pe yvy olimpo gui oiko peteĩ puerto fluvial ojeporúva oñemondo hag̃ua ambue tetãme mba e repy ka aguýpe guare ha avei vaka pa ary ryepýpe bolivia ohatapyña oguerahapa hag̃ua ipoguýpe yvy guasu ãmbaite opyrũ mbareteve upépe jepémo ojeporujey ñoraiõ pyendáramo ñorairõ chako avei tuicha ipokã hikuái heta kuimba e omano pe ñorairõme ko távape oñepyrũ oguata industria michĩmíva ojejapohápe teja karanda ýgui e oipytyvõva akãrapu ãrã ndatuichaitéiva upe távape ha e ojejapyhýre paraguay administración rendáramo mba yrumýi ygarata mba yru ojeporuvéva oñeg̃uahẽ hag̃ua fuerte olimpo peve ojeporu lancha aquidabán osẽva semanalmente concepción ikatu oñeg̃uahẽ ko távape ruta peteĩ tape fuerte olimpo peve km ikatu avei oñeg̃uahẽ loma upégui ojeho peteĩ tape pytã oĩ peteĩ aviõ guejyha yvyguigua ha avei kapi ipe aviõ michĩvévape g̃uarã tenda turista ohechasekuaáva ãmbyre itágui peteĩva umi yvyty ãme itágui ojejapopyre avei mirador santísima oñekuave ẽhápe artesanía ha peteĩ avare oporomog̃uahẽhápe km bahía investigación pantanal rehegua paraguái yvýpe guyra paraguay ong peteĩ omba apóva oykeko ha omo ã syrýpe ohecha hag̃ua vy apópe mba e porã mymba ha oĩ tapicha oporoisãmbyhýva oporomoirũ ha omyesakãva mbohupakuérape hechapyrãita oĩva fuerte

filadelfia oĩ araguápe tava paraguái retãme oĩhína tetãvore boquerónme ko

retãme oĩhína tetãvore ka'aguasume ko

salto del guaira oĩ arasẽme paraguái retãme oĩhína tetãvore kanindejúme peteĩ empresa privada hérava colonizadora oĩháicha jehaipyre umi motenondehára upépegua omboguapy haguépe héra oĩháme karaikuéra jasypa ary jave omoñepyrtũ pe junta parroquial oĩva distrito de hernandarias poguýpe oĩháme mbohape tendagua girett secretario ára jasypokõi ary jave poder ejecutivo tetãmegua oguenohẽ pe ley omoñepyrũháme pe distrito péicha ojeiva ekue hernandarias poguýgui pe arýpe pe ley no rupi ojei ijyvy tetãvorekuéra caaguazú oĩva yvate gotyo ysyry itambeýgui ãva opyta distrito de salto del guairá poguýpe junta municipal ojupi haguã primera categoría ryepýpe oguerekopáma rupi opamba e oikotevẽva ára jasypokõi pe arýpe oiko chugui tavaguasu tetãvore kanindeju pegua ko táva oñepyrũvo avei pe tenda rupi oñemoñepyrũ pe kokue e tuichavéva arapýpe ãva rehegua omano pe mba e iporãmbajepéva oĩ tetãvore kanindejúme región oriental tetã peguápe ijyvy opyta latitud guaíra pr tetã brasil pegua ysyryguasu paraná rupi kuarahy resẽ gotyo ojei tetã ambuégui pe a tetãvore alto paraná ha joaquín tetãvore ka'aguasugui kuarahy reike omboja o ijyvy tetãvore san peteĩ tetãvore avakuéra tendagua hetaveha ava pa pa ũgui oiko okaháre ha mokõi tavaháre clima oguereko ararova iporãva ijyvy yvyatekue ho ysãve jave o c jasykuéra jasypokõi ha jasypoapy jave hidrológicos ko tenda oĩháme distrito mokõi y rape cursos de drenaje superficial peteĩva ha e ambue ysyry karapã población y itanará ypehũ corpus christi general del guairá oĩva yvate gotyo tetãme oguereko infraestructura opaichagua oĩ tasyo tetã mba e ha ava mba éva tenda ñembosarairã ñemuha renda mitã ha mitãrusu mbo ehao mbo ehao pavẽ ha tupão economía pe mba e tuichavéva ko tetãvorépe ha oĩháme ñemity soja ha e hetave oñeñotýva avei avati takuare ẽ trigo ha mandyju tetãvore yvy iñambue oĩ yvype guasu ha avei ipyko ẽmbaha ko ã mab e ouporã mymba ñangarekorãme omoĩva tetãvorépe mbohapyha tenda rehegua tetãme avei oguereko heta ja e ãva yvyra kytĩha óga apópe tuicha térã michĩvape guarã mba yruguata rehegua ñembyaty jejapo cerámica kamby ha kambýgui oĩporãmbáva oĩ rupi avakuéra ndohóiva ẽi ha ndohaikuaái avei salto mitã mbo ehao enseñanza básica rehegua poteĩ mitãrusu mbo ehao éva oĩ avei upépe u tesãi rehegua infraestructura sanitaria hetakuépe oĩmiéramo jepe ohóvo na irãgueteri ohupity tendagua oikotevẽháicha ko ãga tetãvore oguereko tenda oñangarekóva tesãi personal ha cti peteĩ central automática reheve ko ãva rupi tendagua ikatu oñe ẽ tavaguasu tetãmegua ambue tavakuéra tetãgua ha avei tetãnguéra arapy pegua ndive oĩ medios de comunicación oñe ẽva ha ta angambyry pegua cable mbaracayú avei ombyatýva kuapyrã ha semanario regional río paranazão ỹva ha ndahetái hendápe ko árupi ikatu ojeho tetã brasil guaíra pe oĩháme balsa ojehasa haguã umi vías de comunicación ãva ha e ruta la residenta ohasáva tetãvore kuarahy resẽgui kuarahy reike gotyo ha oguahẽva pe teĩ jepiaha hérava ypejhũ gotyo osẽva pe tape guasu supercarretera ombojuajúva tetãvore alto parana ha ambue tetãvoerkuéra rehe kanindeju oguereko peteĩ mba yruveve guejyha ndatuicháivape guarã enlaces e ternos

aregua ha e táva omyakãva ko tetãvore central paraguáigua oikuaa porã ñai ũgui ha e peteĩ táva yno õ guasu ypakarai rembe ýpe oĩva yno õ guasu ha ysyry porã táva guasu omyakã tetã paraguái peteĩ tenda ijyvatemívape arapytu ko arahakukue c ho ysã jave katu oguãhẽ c ama ramo jasyteĩ ha jasyrundy rupi arapytu oĩ rupi aregua ojeguereko peteĩ tenda oñeguãhẽseha upéva avei yno õ guasu ypakarai rembe ýpe ko ãvagui ha'e kuimba e guãrã p thumb p left playa aregua tembiasakue iñepyrũmbýpe ko peteĩ táva ypykuéra oikohápe ko tendárupi yno õ guasu ypakarai rembe ýpe yvyporakuéra oikóva ipype guasu ko ágã oĩva jerere areguápe colonia oñepyrũrupi ko táva oñakãrapu ã va ekue táva ojejuhápe oñembopiro y haguã umi eva pe omoinge porãmíva viru tembiapo omopeteĩva ko táva areguápe he iháicha ko ãva yvypóra estanzuela pe raka e peteĩ ha oñemitỹ frutilla re ikóga mono õmbyre omoĩ ajaka imimíme oñemu haguã upérupi osẽ porãiterei ñeñotỹ ojeipyso avei umi kokue oĩva upe jerére ha ojejapo ko árupi kóva ñemono õ ára oguãhẽvo katu ojejapo jevy ã mermelada jalea tarta hepajepéva ko yva ñeñotỹ ha ehína tembiapo omongu evéva ko ã arýpe jasypoapy jave ojejapo pe umi mba apoharakuéra oikuãve ẽ oñemba apo avei mba eporãkuéra ñai ũgui jejapopyre ko tembiapo fábrica kuéra ñepyrũha porã turismo peteĩ táva neporãmbajepéva oñangarekóva ogakuéra porã ymaite guare orekóva óga jereguasu iporãva ko ã ogakuéra ha érõ guare táva ñembopiro ýrõ ojeguerekóva ogakuéra paraguaygua ha haguã ara haku vai jave upévare ha e peteĩ táva ikatuhaguãicha mbohupakuéra oñemoguahẽ porã pe peteĩ tenda jaguatami haguã jevy arã ipukukue ha e oho voi pe ijyvatevehágui oĩhápe tupão guasu ha oguejy yno õ rembe ýpeve oĩhápe pe yrembe oñemboguapy ñepyrũhague ko táva oñehenói ko tenda ojehecharamovéva omo ẽhaguére mba e rembiecharã iporãvéva areguápe opyta peteĩ club ecológico hérava ahápe ko naturaleza porãitáre ikatu avei ñaha ã nañaguenohẽipa pira ñaguenohẽrõ jahepyme ẽnte va erã porã ñai ũgui ojapopyre umi e peteĩ óga oĩhápe umi ehína peteĩ tenda ikatuhápe umi oguãhẽva ko ápeve ovy ami haguã ojuhutahápe oñembokatupyryhaguã oreko avei museo ta ãngakuéra tren opytahague távape oñemoĩ galería de arte ko ãva apytepe ikatu ñanemandu cántaro peteĩ tenda iporãva jaguatami haguã ha e avei museo las margaritas opytáva pe tupão la candelaria ykére peteĩ táva omombe úva oĩha upérupi póra thumb p left cerro kõi umi yvyty hérava kõi ha chororĩ ohecharamoite avei umi oúva kõi ojehecharano orekóre ita yvyra ỹi he agonal ojoguáva káva umi mokõive tetã ambuépe oñeñangareko ramo ko yvyty oñemoĩ va pe ikatu jahecha upépe oĩha yvy ñeno yvyra ỹi oúva yvyty umi mokõi yvyty kõi ha chororĩ pa ũme opyta ha heta ijára oĩramo jepe ãva ãva oikohina paraguái retã sãmbyhya ndohepyme ẽire ijarakuérape ikorapýre ko ã mba ére jahechakuaa porã ñane retã paraguáipe mburuvichakuéra nahakate ỹi ha ndohayhuiha ñanderekoha gabriel casaccia areguaguá heñóĩ va ekue peteĩ jasyrundy pe ko rembiapokuépe ijatu jahecha omoñe ẽhápe jehechapyrã porã ko jereregua ko e heñóĩ haguépe oikórõ jepe oñeñotỹ hague ári karai katupyry hermann guggiari omopu ã peteĩ mba e porã hérape ijapopyre mba éicha ñaguãhẽ ñasẽvo paraguaýgui ikatu ñaguãhẽ areguápe jahárõ tape oĩ peteĩ tape rakamby asu guasu tetãvore omyakãvape ikatu avei ñaguãhẽ autopista ohó avión guejyha rupi jaipykúi va erã tape ha upei oguãhẽva areguápe referencias

concepción oĩ yvatévo tava paraguái retãme oĩhína tetãvore concepciónme ko

villarrica oĩ ñembýpe tava paraguái retãme oĩhína tetãvore guairáme ko ararecha villarrika hína tavusu peteĩ ko tavusu opytáva yvývo paraguáipe ág̃a opytáva brasil yvýpe tavusu akóinte hovyũ asýva ohechauka kerayvoty ha jerovia opeipirũ oñemboja hag̃ua oñomoirũ villarrika oreko tenda ohechaukáva apytépe oĩ monumento oñemopu ãva ekue ojegueromandu ahávo ñe ẽpapára akóinte hekoyvotýva oiméne ohypýire chupe ypotĩ sakã ykua pytãpegua ha omoherakuãre chupe yvytu piro y hyakuãvureíva oguejúva ytyvy centinela gui tenonderãite ofundava ekue karai españa km kuarahy resẽvo saltos del oĩhápe ko ág̃a guive yvy karape oĩva yvytyrusu jerére péva resẽ gotyo pe oguerova chupe ag̃uiete mboteiteígui ho áva río paraguaype legua paraguaýgui are oiko opyta ag̃uiete mbarakajúgui mokõi ary chupekuéra yaru yvýpe me ko oho río kuruguaty jerére osẽ potávo chupekuéra tembiguáiramo tetã ambuépe omyenondéva francisco pedrozo ko ãva atyra pa ũme ha avei umi hi ag̃uíva villarrika katu tapichakuéra ko tavaygua og̃uahẽ mboyve rupi oñemba apo hag̃ua kokuépe pe ohechávo yvy iporãvéva tevikuary mboypýri heta ojepovyvy rire hikuái ojuhu yvy neporãva yvytyrusu jerére y justicia mayor pe omoneĩvo yvýpe jasypo me oñemoneĩ chupekuéra ovávo yvytyrusúpe rey omoneĩma guive upéicha cédula real osẽva ekue jasyapy me omoneĩ haguépe oñefundávo villa rica hendag̃uaitépema tavusu ova ováva rasaite oreko asýre chupekuéra jeike sarambi aporã ha ndaikatúire ombotatapeju tukumbu oúva kuarahyresẽguio tavayguakuéra hápe kuarahyresẽvo oho haguépe jasyapy ag̃uiete mboteteíri ho áva río paraguáipe legua paraguaýgui guairaguakuéra cabildo omyakã ko ñembosako i ha de corvalán pe omoneĩ hag̃ua upémarõ guairaguakuéra oho opyta itapépe tenda oñemosẽ haguégui amo gotyove gua ohekauka chupekuéra peteĩ tenda hag̃ua hikuái upéicha pe opyta tenda na iporãire ñemitỹrã ha ohechávo yvy amo tevicuary mboypýri yvy neporãva yvytyrusu jerére péicha y justicia mayor pe omoneĩmi hag̃ua chupekuéra orovávo itavakuéra pe tenda oñeñe ẽha yvate jasypo me pe mburuvicha omoneĩ ohóvo umi tavaygua yvytyrusúpe upe ñemoneĩ omoneĩ péicha oikóvo cédula real osẽva ekue jasypo me ha péicha omoneĩ oñefundaitévo táva villa i cardozo oñemokunu ũ akue itaty osẽva cordillera de ka heta ijita ha iporã oñeñotỹ hag̃ua takuare ẽ yvyra ha oñemongakuaa hag̃ua opaichagua mymba ararova pe ára upépe iporã ha hesãi hakukue oñemombytéramo ohupyty oc oguejy oc jasypa ha jasypateĩme okymeme pe ára iporã ha kane õ opaichagua opavave ohóva oĩmava ekue ontiveros ha ciudad real kóvagui osẽ karai españa tapicha ha kavaju reheve kuarahysẽvo itatĩndy og̃uahẽvo cacique cuaracyberá yvýpe kuarahyresẽvo saltos de guairágui ofunda peteĩ tava i ipyahúva jasypo hikuái upépe oĩhetaha itaju ha itatĩ ha oho rupi pe ova ova ha ohasa pokõi tenda opytaite mboyve ko ág̃a oĩhápe upévare oñembohéra chupe andariega me opyta ko ág̃a oĩhápe ha upete guive oñepyrũ okakuaa upépe misionero franciscano kuéra oipytyvõ upe táva oñemopyenda hag̃ua ha opytáva hyepýpe villarrika ndive itape renondépe villarrika táva péva oipytyvõ tuichakue javeve oipytyvõvo ko tape joajurã oñakãrapu ãvo ko departamento ha e ñemitỹ huerta pegua ẽ asuka apo tembiapo jegua blas garay oñepyrũva coronel oviedo pe ha osẽva ruta mariscal ẽvo ko táva oreko universidad avei oreko heta mitãsuru mbo mitãkuimba e ha mitãkuñamegua villarrika pe oĩ centro regional de táva mokõiháramo paraguáipe tembikuaaa arandu távape oĩ heta puhoe circuito canal arandukuaa hetekuaa ỹva rehegua karãu jakare umíva rehegua hamba tóro ñemoñarõ kavaju ñemoñani gállo ñemoñorairõ upéichante avei váile jeroky omokunu ũ avakuéra upépe oikóva térã ku ohendúre herakuãmombyryha ohóva omboy úvo tekoarandu opoñýva hese hérava ekue ykua pytã mboyve hendápe oiko ỹháicha naturaleza oporo angapyhýva orekóva oipytyvõ tapichakuéra upépe og̃uahẽvape hesaráivo jepy apy ikatúva ojopy chupe pe tenda iporãmi ñamombytu u hag̃ua ñande rete resẽ gotyomi pe távagui barrio ũme oñepyrũvo oñemopu ã peteĩ escultura ojegueromandu ávo ñe ẽpapára ñe ẽpapára kusugue ojeguerova pe peteĩ yvyra hovyũ asýva guýpe ñe ẽpapára opytu u yvy ohypýiva ekue chupe hi ángape iñe ẽpoty akóinte iñasãi yvytyrusu yvyrakarapã hu y ha hácha ta anga ha tembiporu tupãope guare ome ẽva ekue diócesis ekue españa gui conquista rã haihára peteĩharamo paraguáipe ha eva gobernador peteĩha paraguaipegua remiarirõ ko karai ombojoaju mokõi teko españa guerrero ñe ẽpapára guairagua tuicha ha herakuã mombyryvéva heñói oiko ha omano ñe ẽpapáraramo hekove ojokuái ñe ẽpoty rapykuéri iñe ẽpotykuéra oike tetãyguakuéra ángare guaira yvy omyenyhẽ chuepe tyakuã asy katu ojokuái chupe g̃uarã iñe ẽpoty hekove ha e techapyrã ojeiko hag̃ua tekokatúpe natalicio de tapicha ojekuaavéva ñe ẽpoty apoha apytépe ko tetãme orrepresenta tapicha arandukuéra ñe ẽpoty oñepyrũramo guare oguata ñapyrũ paraguáipe hembiapokuéra ojehechauka pehẽnguehẽngue guerra de la triple ndaha éimi peteĩ ñe ẽpapára hekopytu úva ohasa ñorairõ guasu ñemyatyrõ mitãnguéra oñembokatupyryhápe tekoañete pa ũme omokyre ỹme oguatávo pe oiko oñemoĩramo guare kuatiáre opaitéma hague ñorairõ paraguái ha bolivia rehe oñe ẽva omyasãi bibliografía

enkarnasiõ ha'e peteĩ táva oĩva oĩ paraguái ñembýpe ysyry parana távandi oĩva ijerére mbohapyha táva sur ta'ãnga puente san roque táva enkarnasiõ techa argentina guive tembiasakue moñepyrũ pa'i roque gonzález de santa cruz peteĩha marangatu paraguáigua omoñepyrũ'akue jasyapy me uperire ha'e oho paraguaýpe ha ojerure imburuvichápe omoñepyrũhag̃ua peteĩ misión ha'ekuéra he'i chupe ikatu omoñepyrũ pe gonzález oho jey itapúape jasyapýpe oñembohero chupe táva moñepyrũhára ñemohenda

san juan bautista oĩ ñembýpe tava paraguái retãme oĩhína tetãvore misionesme geografía opyta kilómetros paraguaýgui sur gotyo oñeguehẽ tape guasu oĩ peteĩ yvytymi áripe clima arahakúpe oñeñandu hakuve jave ohupytývo grados araro'ýpe oñeñanduve ro y grado ohupytúvo haku kangymi oguahẽ o ohupytývo la media anual es de grados demografía ta'ãnga san juan bautistape oĩ yvypóra upéva apytépe oĩ kuĩmba e tembiasakue oisambyhy aja ñañe retã arro ha avati oĩ avei avei ha oñemopu ã ecoturismo távaitepe oĩ heta mbo ehao oĩ heta ysyry ha yvu aguasúpe ojejapóva san huã árare oñembogueroguata ta anga san huã toro ñarõ rehegua avei jasyteĩme paraguáigua mangote rógape ko ãga san juan bautista rire peteĩ tape rehe oñeguahẽ santa maría ñane retãme mandu'apy geografía ilustrada

ñe'ẽ tenondegua ku javorái mbytépe peichahágui jatopárõ guáicha lirio morotĩ terã pytã porãite asy péicha remoĩ va ekue che pópe che angirũ pa i josé iñepyrũ guive ha amo hu ãmeve chembovy a ko rejapóva ndahetái ku hína péicha omoĩva avañe ẽme katupyryetépe añetehãme ha eguasu ko nde kuã apyigui osẽ va ekue ha nga heta haipyre porã ha katu karai ñe ẽme memerai oiméne ẽ oikumby porã hápe avei ñande guarani he ẽtéva heta ekue terã reikuaa porãva remoĩ oĩháme ko agaitéramo mboriahu hañembyasu remombe u tenonderã hekove porã sakã upéi hembiasa asykue ha amo hu ãme ikangypa ha eporãsérõ rembo apu a hagua ha oĩmbaite hagua ikatunga u avei opo opu ãha opáy ijere rupi ñandejára irresurrecciónpe ñanemoingovérõ ẽ guarani ha ñamoñe ẽ ha oimérire japía tape porãgui ha hupytývo ñande ypykuérama voi hetaite omuña va ekue taneresãike ha nde po renyhẽnguégui akóinte totyky ha to ñehẽ ambue porã hekove heta mba e ñemosakãme villarrica modesto escobar aquino ñe ẽ ñepyrũ ahai ko e porã oĩva ipype heta mba éko oĩ ohasáva ko perurima kaso ojehechántemagui tele terã hi ã opyta mandu arã reko porã ohasa va ekue opyta techapyrã opaite ára iporã ñande rekove ha tekotevẽ upéa hagua nañaikotevẽi heta mba ére marangatu rava ja ñaĩmbáma ñande rekoha iporã avei ha upéa ñanderekoháicha iporãva upévare purahéi iporã véva ojejapo omoé ẽvo lo mitã hekoha ñai ramo mombyry hína peteĩ tekoha ojoguáva heta ñu porã ysyryeta ha yvyty rovyũ oñemba apo kokuépe mymba parana ka aguýre argentínape ha opa hendápe yvýrupi terã kavaju naranja gueru terã oñemba apo ojeju ko arupinte oĩgui tape oĩ tekoha ymave iñepyrumbýpe umía i rivas kue ñukãñy castor kue atõgue yvyatĩ itangu a pe iñakãme oĩ hína tava ãva ko ã tenda rupi hógape ha ojapopaite va erã terã mitãmi reheve kyhyje yre yvyrápe terã tápiape ha ndojerereko apyka iporãva tupa porã terã upéicha umi óga oĩ tuichacháva oĩ porã véva oguereko karamegua oñotĩ hóga guýpe opytu u mymba kuéra ogapýpegua oĩ vaka mymba saite ogapýpe umia apytépe terã opáichagua rei mymba umi ka aguýre nda ipórigui korapy vaka kuéra ohopa ka aguýre y oguahẽvo árapoty osemba umi tuichaiterei ha upéicha avei oĩ umi ñu porã hetave oĩ ha vaka heta oĩha peteĩnte mba e oĩva rivaskue guasúpe péa añoite pe estancia oĩ va ekue tavaípe ha iporãiterei fassardi ko ãva nda aréi pe kuéra rupi oñepyrũ omboja ẽ hese upéinte ojupi va guarã hepyetereíma yvy kuéra avavémi ndoipotái terã ndojoguaséimi va ekue pe yvy imba erã ha etégui ku jahepy me ẽ reíva oime va erãko umíagui ko ñane retãme hetaiterei oĩ hendáipi heta oĩ tape tuja terã carreta reve yma nda ko agaipi oĩva oĩ umi terã lopere tape ojejapo san pyahu péicha oguahẽ va ekue va ekue tava ípe peteĩ omoĩ upépe peteĩ aserradero tuicha yvyra oñemoĩ va ekue ojapo voi peteĩ topadora i ne porãva ha upéape heta ojapo tape ha puenteave ko ãva ko ã tape rupi oñeñepyrũ ojehasa yvyty mboypýri opaguturei oñepyrũ apo oñepyrũ avei iñambue péa tapicha opyta upépe oĩ heta hagua aserradérope oĩ avei ohóva rei terã oho va ekue sapy a oĩ oho va ekue ojogua hagua ijyvyrã ipyahúva tekoha pyahu oĩ ko aga ojeity va erã upévagui ojeho apo hagua terã argentínape oho hagua ojeho va erã tava pukúva sapy apy ánte oĩ oĩ peteĩ estancia tapytã jahasávo evéichagua ñu ñasẽ meve parana syrýpe parana rapére heta hendápe oĩ ojepytaha ojepytu u terã ojeke hagua ojeho yvýrupi kavaju terã mburika ári pe ojepytaha héra parage ha péva oĩ y porã ypýpe ha avei pe tenda ipotĩ porã ha oĩ okaru hagua kavaju ha buey kuéra oĩ umi ojepyta háipi oñemoĩ pe tarima ani hagua ojeke yvýpe ojekyhyjégui mbóigui pe ka aguýre ñande su pohano hagua oĩko ojeporúra pohã mitã umía apytépe oĩ guasu oje e iporãha terã katu rejuka va erã ha pe emoĩ pe nde su u e rei ojapo lomitã jahechákepa ndojuhúi pe pohã mba eve nda ipóri hápe oĩ ko ñanembo hasyetenteva ñanemo akãnundu hamba ha oĩ katu ñande su u ramo na ipohãiva iponsoñaitereigui oikuaa voi lo mitã umía ãva nde su u terã voi remenotaha ko ãva ko ã mbói sapy aitépe ñande rety ndajahechavéi terã ñamano rei ñane mondýi ñane pirĩmba japytávo pe mbói chumbe ku iporãmi hakatu oĩ peteĩchagua ñande jopíva pe huguái apýrape oguereko pe ipopĩa ko ãva ko ã ñaguahẽma mamo jahahápe paranambu itaipyte ñakunday pirapytã ha torokuápe jaha arroyo piky rio charãrã arroyo yñarõ barra caliente tigre campamento jaha ñaguãhe rio yñarõme upépe ojehasa balsape oñeguahẽ hagua puerto ñakundaýpe yvýrupi ko pe ojehovémi oguahẽ ava i peve trénpe upégui ohóma yvýipi oguahẽ meve paranáme terã mamo ohohápe heta gua i terã ambue hendáguigua imandu a porã oho hague peteĩ terã heta jevy heta oguahẽ meve jaguaretegui ku pe oĩ ndokyhyjéiva ichugui ha he jaguarete oporojuka ramo terã ho yko okyhyje uvei ñandehegui oĩmi arõva hapichápe oipe apa hagua repykue heta oĩ tapicha hi are etereíva pe ka aguýre oĩ ovy ava voi pérupi ndoikatu véi osẽ ha avei upéicha umi oporojukáva orãirõva kuña ko ãvape ni avavépe nañahendúiva aguýre tembiasakue tava ígui parana ígui jaguata va erã leguas ñaguahẽ hagua tava ípe ymave ikatu ojeguata mombyry py aguapýpe véva ñandehegui nda ipórigui kamiõ terã mba eveichagua mba yru mitã peteĩ vosa guasu oñapytĩ fájape ha omoĩ ijapére opyta porãitereigui ha eteku nda ipohýiriva ichupe ha péicha oguahẽ meve jepe ningo ipohýi tape pukúre ko ágagua ndohoveichémane terã hetave leguas yvýipi mba apo reka ári ha hasýpeterei oñeguahẽ ha hasýpetevéntema ojeju jevy ha upévare porãi ha katu opavavépe hesakã oñe ẽ ramo hese ojeikuaa ipohýigui ñemba apo yvyráre ha ojeiko asýgui ka aguýre ymaite ápe upe oñeha ã haguame oje lia hese peteĩ cinta péa pe ñeha ãha noñembo ka aguýre ñamba apo ramo ñanembo e ha yvýrente voi ohai ohechauka hagua ñandéve techapyrã peteĩ yvyra oreko ramo m ojejapo péicha ha osẽ péicha jajapo péicha hesakã porãve hagua cúbicos osẽ ichugui ha pe kyguái rire hembýva upéa héra ojejapo ka aguýpe ojeikuaa hagua ymave yvyra po i ndojeitýi ive ramo he i nohĩri gueteriha oho haguáicha tetã ambuére ndaha éi terã ndovaléi e portación peguarã oje e voi paranáme terã ambue ysyry tuichávape e peteĩ mba e nde pohýiva ojeiko asyetereígui pe ýre ha hasýpe eterei oñeguahẽ ojehohápe kárro oĩ ojepurúva buéype ha oĩ ojepurúva mburikápe heta heta ka aguýpe ojepurúva oĩ peteĩ tapicha oguerekóva mokõi terã hetave oguereko karrero ojokuáiva ha oĩ hína pe ka aguýre ñanembuetia e ñahendúrõ karréro osapukái ha rejonpu hasẽsoróva buey kuéra mbokatupyryha tetia épe yvyra pohýi oku oguahẽ planchada peve tres yuntas voi oĩ umi buey imbaretevéva ha karrero katupyry oguenohẽ umi velo éiko peẽ aña membyyy umi buey apytépe oĩ va erã peteĩ toro buey ikatu hagua omuña jaguaretépe terã ojereha mitã chavurrógui ko okyhyjemi avei kárrore ãva ipya eve ha poteĩ voi oñemoĩ ha pe tenoderã katu oho mokõi ojoykére ha peteĩ ári oho peteĩ mitã péa héra hína kuarteador hatã oiko pikádare umi ahẽ onohẽ va erã karro mburika pegua oñemoĩ va erã en emomaña va erãha maestrilla gotyo karro oñe moñakambýntema hi ári karrero kuéra oikopa peteĩ hendápe oĩmba hápe umi mba e ojepuru va erã upépe ha ka aguýre upéicha upévagui avei terã mbo ehao iporã ha oikova ichugui peteĩ status social ha ko ãva apytépe oĩ descubiertero ranchero ka aguýgui terã voi moõpa oiporúta péicha umi kavaju terã jeroky oho itrage porã ha péicha ichuko oikóvo lomitã apytépe kavaju oñani hápe terã jeroky hápe oho ojoguapaite ryru reheve ha oikuave ẽ i ojerereko ojehepy me ẽ va erã sa ietereígui ojerereko ha ete ku noñeikotevẽi vaicha hese umi ko ãgaguápe hesakã hagua ko ã mba e hague umi oĩva jaiporu hagua mba yru guata ao terã mba e jeguaka hepýva ha opa ko aga oĩva upéramo ndahepýiva ponchochara ha nda isapatúi lomitã pynandínte ojeroky kuimba e árape oĩ pe karaiguasu ha upéa ha e peteĩ mburuvicha ẽ uvei py a guapy oĩ ramo pe atyhápe yma heta oiko ñorairõ paraguái ra oje e ramo ko ãva ko ã ary upéicha ramo oñe ñe ẽta hína ñorãirõ oiko va ekuére ko ãva ko ã arýpe oiko vae ekue umi ñorãirõ tuicháva ha michĩva ha noñemombe úi upévare ko ãva ko ã ñokarãi ko arýpe ou va ekue ñane rendota guasúpe ha ikuãcha ĩ hese kuéra mburuvicha apegua péva pe ary rire oñemoĩ pe tava ietépe oĩ va ekue peteĩ destacamento ha enrramadítape ambue umía oĩ hápe oĩ avei aviõ guejyha péicha oĩ va ekue heta aviõ guejyha va ekue tape kamiõ oho hagua ha aviõ katy oguejy aéreo militar oho opa arapokõindýpe péa oho paraguaýgui oguejy san jevy hapykuerére oĩ rire ko ãva heta mba epe iñambue tekove reko ojekyhyje oĩ oñe ẽreíva hapicháre ha oguerahaka ka irãime ha opa mba e rei ko ãva ko ã ñorãirõ rire heta oĩ ñañágui retãgui upéicha heta oime terã omanóva tetã ambuére péichako heta upévare heta tapicha oĩ ohasa oĩ porãva mburuvicha kuéra ndive e mba eve ko ãva árape heta oĩ ojejukáva ha reíma terã ojereraha reínteva ka irãime ha mba eve ndaiktúi jajapo ko ãva oiko rire opa pe karai guasu oĩ va ekue ymámi oĩ va hína pe oñemoñe ẽva pe hapichápe terã pe mba e porã apoha ha ñorãirõ heta okyhypa hetãgua kuéragui ha oĩ umi itĩro sãva ojaguántema oimeraẽvare oñemoĩ porã hagua mburuvicha ndive e porã ndajarekovéi ko agaipi nañatĩ kuaa véi ojuehegui hamba ka aguype ka aguýpe ningo lomitã asaje pyte ou ha na iñembyahýiri oĩva tembi u oñembotýra opuepente avei ka aguýpe mba eve ambue ñambotýra hagua ñane rembi u revíro ndahasýi jukyrýpe ha oñembyaku porã rire tembi u ojejapo ña ẽpe terã hakueterei ñandéve ñambojy kuévo ipa peve ojy porã hagua osẽ porãha ha ka aguýre épe mante osẽ porãha kuñágui katu oñemyrõ osẽ vaise ichugui reheve asajekue terã pyháre ha tembi u týra ave revíro énte voi oĩ he íva ñambojerente va erãha jaikutu yre oimbáma obrágepe voi oñepu ã ojejetapy oñemoĩ ka ayrã ha u týrarã upe árape péa rembi u revíro irũete hína mitã kumanda péa ko oĩ aguýpe katu oĩ mante va erã mba eichapa ojejetapy upéa oĩ avei obragéro arandúpe ojepuka va erã nderehe nderejetapy kuaái ramo ka aguýpe upépe pyharevete oñotĩ ojuehe mbohapy tata y ipoguasúva ha okái porãva ani mboyve terã peteĩ ára pukukue umi tata y ári oñemoĩ pe ña ẽ ha ipype oñemohe ẽ opyta upépe ojy eñemoĩ hendive ñandy ha ja oĩma oje u haguáichaite kumandáko hetemi hína ka aguýpe ndajaikuaai ndéve péa ha eha peteĩva éko oje e ko ãva ko ã mba ére oje e tupã ñandejára oñangarekoha mboriahu ha upévagui hetereiveha terã oje e avei pe ka aguýpe oĩha pe ka aguy jára aguýpe mba eve noñembyaíri nda ipóri tekotevẽ ha mymba kuéra oĩ poramba tapiaite ojehejánte voi oĩgui voi oñangarekóva hese sapy aipota omyesakã chéve umi iñarandúva ko ã mba épe hetatemingo oĩ hína ka aguýpe mberu ha nderejuhu mo ãi mymba ánte oñembosako i peteĩ kuimba e ha oñemoĩ oikutu péicharõ oĩha opáichagua revíro péicha oje e revíro polvorín terã revíro va ekue noimo ã mo ãi voi oguahẽ va erãha guasuete avave noimo ãi hakatu e porã oiko va ekue ko ñane retãme ikatupyrýgui paraguái ñandéve ko ñane retã porãitépe aretereíma ndajarekovéigui mburuvicha ikatupyrýva iñakã porãva opyrũ hatã ha hetã rayhúva ko ñane retãko imboriahu e na hyguatãiha araka eve oĩ ramo mburuvicha ramo katu e otopáva paraguáipe oĩ va tetãre umi hepyveháipi ha hetã jajepokuaáma upéicha ñaimo ã péa peichante va erãha opaite ára ikangýva teko porã omo añete iporãva jahayhu hagua ñande rapichápe retã oikóko opa mba e ete ko ñane retã ndaha ñaimo ãma upeichante va erãha voi ja e porãta ramo ja na ipohã véima ñandéko ñande chuko va erã mo ã hetamba ére ko ñane retãme ha upéva apytépe ñande porã ha ñane ñe ẽ guarani ko ãva ko ã mba e okañýgui ñandehegui opamba e rei oñemoinge terã oñembosyryry ñande rehe porã ro ópe ndajaikuaavéi mba épa pe iporãva ha iporã véva apytépe oĩ ko ãga ja éta oĩ ñande ka aguy porãite ja piko oimo ãta péa ningo ku ñane mokõva jaikerõ ipype ñaikotevẽ mokõi ára porã jaguata ha ambue hendaguio jaikérõ katu nañasẽ véima araka eve mymba ka aguy kuéra hetaite oĩ nda ipóri véima ojejuka terã kuéra tañykãtĩ mytũ kagua ñe ẽ ha nda ipóri véima jajuhu kokue guasu yvy perõ ha brasilero umíape ñañe ẽ va erã portuguéspe reñemoĩ porãse ramo hendive ndaikatúi ñane retãme ni ñane ñe ẽme ñañe ẽve ko agaipi ajepa jaiko ambue tetãme avave no ñe ẽi ñandéve ñane ñe ẽme ha ñande katu ñañeha ãmbaite va erã ñañemoĩ porã hagua retã ndaha evei ñanemba e oĩ rire gueteri ka aguy ningo nombyaíri ka aguýpe ha eténte ku omopotĩva hákatu ka ipohã véima ko agaite peve ñahendu ndoikatúiha omba apo porã viru osẽ guive ka aguýgui yvyra reruha oguahẽ meve mamo ndojejapói ha péicha ojeitýta ko ka aguýre upévagui pe ore mongarúva ha roñeha ãmbaite roguerekopa hagua kuatia kuéra hendáicha upéicharõ hetãme ha umíare noñepenái ha erãpa oĩ ha mba épa umi iporãva ojapo ko yvy yvyra opa ramo nañaikotvẽ mo ĩ mba éva hese ha oiménepa ko ñane retãicha oĩ ambue tetã hetaite mba e porã oguerekóva ha ndaikatúi jaiporu terã ñane retã ndoguerekóiva mba eve tekotevẽ ñañopytyvõ ha ñañangarekove ko ñane retã rehe oĩ yvyty rovyũ ysyry porã ha ndajaikuaái araka e pevépa oĩ peteĩ guyra oĩva tava i ka aguýre avave nomomba e ndajajeheka porãi ramo hese péa kirirĩ hápe ha pe yvyra ru ãitére noñe ẽi ramo avave ndohechái ichupe oguahẽ vove áraropoty katu oñepyrũma oñe ẽ mba éichapa oñe ẽ ko guyrami túicha oñe ẽ ñepyrũrã ha pokã pokã upéi katu ñahendu háicha ha otuñe ẽ ẽ va erã hese rehecha véva ru ãre ha oma ẽ yvate gotyo pe oñe ã mo ãi ha eha hína ku pitogue havia umiãicha i opyta ka asapápe paraguaýgui jaha va erã km ha itapúare heta mba e porã ha hovyũ asy jajupi pávo iporã tupã ñandejára rembiapokue ha ete upépe jajupívo iporãitevéva opa pe ijerekuévo tupao oĩhápe hína aguivévo katu iporambaitevéntema oĩma upépe yvyty kuéra iku a morõtĩva iporãvéva vaicha oha ã ha umía ha e hína kororõ tupãsy sérro ha mbatovi ñai ramo mombyry itapúa gotyo terã imimbi pe iku a morõtĩha tenda pe tupãsy sérro tuichaiterei morotĩ jajupi ichupe peteĩ hendáipi añoite ha ñaguahẽvo jajuhu pe ekuéicha tupã rembiapokue voi upépe ojejuhu va ekue ymaite tupãsy oĩ ypy upépe raka e péa pe tupãsy ñanembopy a rory jahecharõ imemby kuéra mimi ohuã i joa hendápe yvýipi kavaju ári jasyporundy oguahẽvo pe opáichagua promesero ñaguahẽvo jahávo ñanemopirĩ jajupi pavo tupãsy rendápe jajepepy ñama ẽ hagua pe yvytýre mba e ha iporãitereígui ñanembo chuchu ñanemopirĩ ha ete vaicha tupãsy renondépe ha etéku tupã peteĩ tenda iporãva ñu ha ka aguy rovyũ ñanembyetia éva ñaguahẽvo upépe ha jahechama hi agui tupãsy renda ha etéku vaicha ñaguahẽta upérupi ymave obragéro kuéra oguahẽ va erã ohokuévo terã ou kuévo ojerurévo pokatu ha tekoporã péa hína upépe rehe oĩ avei sérro mbatovi iporã añetetéva umía jahecharõ mante ja éta mba eichaitépa iporã tupã ñandejára rembiapokue ha e peteĩ yvyty ipo i ijyvate ha hakua iku a perõ ekue upépe oĩ ojejupiha hese hu ã meve rejupise ramo yvytýre rehóntema va erã tava ípe umi európagui oúva terã ambue hendáguigua ojupi va erã ha upépe oñemoĩ va erã ojehecha hagua mombyrýgui oñeha ã katu hetaiterei oĩ yvyty kuéra mboypýri rehasa mante va erã ñaguahẽ hagua tape ombojoajúva ciudad tuichaitéva oĩ va ekue ou oñeme ẽ umi brasilero kuérape ha oñemoĩ oity paite hikuái brasilero kuéra rekoha péa oñepyrũ heta mba e porã ha mba e vai apytépe oĩ oñe moperõ opyta yvykuerei ysyry temity pakova terã mba evéichagua ijyvy ha ko ãva oho karia y terã kuñataĩ umíã ojehúva ichupe oĩ ha e va ekue katekista terã omyakãva pe táva guasu rembe ýre ojapo terã ho u opa mba épa oha arõva ichupe ko érõ iporãva apytépe jajuhu ha ñepytyvõ oñondive kuéra ohechauka e jaguereko terã jahupyty avei ẽ portuguéspe oimerãe ni oleekuaa ẽ iñe ẽme kuéra péicha oĩ tava i ko aga mboypýri katu brasilero kuéra ha mbovymi ñandéva oĩ tekoha pya e pya e oñemoñepyrũva ha hikuái ha opyta peteĩ terã ekue hetãguágui ijyvy kuéra péichagua heta oĩ jatopa umi mbo ehao terã tupao opyta pe ojogua jevy hagua ijyvyrã ñane retã guágui ome ẽ hepy brasilérope oĩ katu ohopaite jevy va ekue hetãme kuera ka guasúpe hetaitémi oĩ va ekue péva ojejapo ñemihaitépe oĩgui oñemomba háicha oĩ avei oñembo járava ndoguerekói ramo jepe oñekytĩ hague yi etereimi ojepe a terã oñemoĩ mburuvicha kuéra tendota ñane retãmegua umía ndajeko oho tetã jey hagua mbaretépe omandá jeývo ñane retãme ha upéarã ome ẽ ñande yvy tuichaichaiterei ojogua mba e oikotevẽva ñorairõrã péicha oĩ compañía fassardi ha barte mba émo fassardi oñepyrũ guaira peve ko ãva oñeme ẽ va ekue mboka repyrã ha ñorãirõrã oje e oiméne upéicha ningo umi yvy oñeme ẽ ekue ñorairõ ñane retãme ha tetã ñande ykére oĩva ndojapói va ekue ko ã mba e ñande rehe ko ãva ko ã yvy jára omba aguýre ãva hína umi yvyra yguazú parana rupive ha pearã aguýre ka a apoha kuéra erã ka aguýre omba apo hína ley nde jukántema lomitã ko ãichagua tapichápe oje e va ekue kapánga ãva oiko pe ka aguýre ojuka hagua otopávape ndajaroviaséiko ko ãva ha ko ãva ñane retãme ko ãva oguereko pokatu ka aguýpe e peteĩ tetã tetã ryepýpe ẽtapa ñandéve terãpa ñande jukátantemapa heta repýma omba apo ramo ojejukántema hague terã katu hasyeterei ohepyme ẽha ichupe kuéra hembiapokuére ka aguýpe noñeme ẽi viru upépe oñeme ẽ vale morõti péa reho va erã heseve paraguaýpe terã encarnaciónpe mante oñehepy me ẽ hagua ndéve péicha ichugui hy ái repykue terã oiko kirirĩ haitépe oiko ka aguýre ha umi ka a avei oĩ hápe ka a hetaiterei jajuhu ha opaichagua oĩ hakã guasúva ha etéva voi hogue porãva ka a apóvo mbyrýgui ojeju ojeho kavaju mburika amoĩ haguéichama ambue hendápe oga apo upépe ojejapo tapýi pindo iporã asy opyta pe koty ojejapo varvakua terã ojejapo karícho pari pe varvakuápe ojy porãve ha hyakuã porãve avei karíchope ojy porã avei okaise etereínte ha hyakuãse hese tatatĩ umi tapýi ojejapóva óga ojeiko hagua nóke nókepe oñemoĩ ka a mborovire henyhẽ meve ha upéi ojeguerúma burro kavaju terã mburika ári hetaiterei ojegueru va erã upépe hi are rire hyakuã iporãva ka a oñemongu i yvyrágui terã yvýgui angu a ha e peteĩ tembiporu ojeporuetereími peteĩ hendáguio oñembo ku a ñembiso peteĩ mokõi terã mbohapy hápe ojeho va erã upépe ñembisópe ha peteĩ angu ápe oñembiso kuñataĩ kuéra pa ũme ojuehe umi avatisoka pohýi ajepako ikatupyry lomitã péicha yma ojevy oĩ véma heta mba e ojejapo terã ojehecha va erã avatisoka ojejapo yvyra apyterégui peteĩ pehengue porã oñembovera asy ha ipohýine tres kilos rupi oĩ ha ipohýiva noñemongu éiva voi umi yvyra pytã hamba e peteĩ hendáguio ha ojehykuavo ipype hyakuãvureíva naranjaty rehegua pe ka e oĩha ja ema heta ka aguýre opaichagua yvyra porãngue ningo oĩ upépe jajuhu paite ro ýre ro yetemingo hína upérupi ñanemopirĩ jahecharõ ka aguy etéku oñeñohẽ va ekue hese aramirõ rykue mba e opyta moópa opyrũta ja éta ramo apytégui oĩ umi ojeipuru véva ndaikatu mo ãi ja epa opáichagua oĩgui umi iporã hatuicha vévagui ndaikatumo ãi ñande resarái tajy timbo yvyra pytã yvyraro cedro guatambu yvyrapepẽ peterevy ha opáichagua yvyra porangue oĩva pe yvyrapepẽ apyteregui osẽ pe hatã hataitemiku yvyrapepẽ apytere ha upéare ko ága ñañe ẽta naranja rehe hetaitemi avei oĩ hína imi jajupi hagua hese terã a ramo yvatégui hyku yvýre carrétape ha maciel estaciónpe oñemoĩ oho trénpe paraguaýpe hetami oho erã opyta tapére umi ikorapy va erã oúvo tava íguio hague karai pancho vegape terã okévo ha upéi voi porã omombe u ohoha ku pateĩ terã pakõi hamba e umi ijyva pukuveha ũlao he íko lo mitã lindo tíro he i tava igua ojapírõ naranja heta ha ni peteĩ ndojekái lomita ikatupyry ojapívo naranja ikatupyrýgui voiko pe ojapi terã ohupytyuka pe amo hu ã ha éi oitýnteva ha ohejarei ojagarrapaite jevy ani hagua ni peteĩ peteĩva tava iguáre ko oje terã jeroky oimeraẽ árante ojapoha kuéra osénte ka aguýgui oimeraẽ ára rei ha osẽ ha oiko opaite ára peteĩchaiténte arateĩ terã ambue ára kuéra pytumby ramo guarã ña chiñórape oñembosako íma pe jerokyrã ha ohoreíma e peteĩ kuimba e he i peteĩ hapichápe jahápy ñañemongetami avei ñe ẽnga upérupi jahápy i upéicha ramo oñe ẽse ko ãva ko ã mba terã jaharamo ñande rekohágui ha tavýgui nomohendái iporã háicha terã rei terã ndoikói mba evérõ hi otĩva ha eteku okañyséva kuérape heko ha iñe ẽme jajuhu tapicha iñe ẽ kurepietéva ãmbaite ojogua hagua ichupe kuéra tekotevẽko ñamomba e ñande rekoha ha opa mba e porã terã ñakañy ñande rekovekuépe nda ramo ambue henda peguáicha terã reko terã iñe ẽ ha tapicha heta ku oĩ techapyrã gua ikuéra iñe ẽ karẽva ha noguerotĩri ichuko uvei katu i kuéra mamo ohohápe osẽ porã tapia ha péichante va erã opárupigua ñane rakate y nde vállegui terã neñe ẽgui ramo ivállepe terã noñe ẽsevéi reñói peteĩ hendápe ha upépe péa ha e petĩ mba e hasýva ñantende hagua ikatu terã ambue tétame hákatu ñandejára ñanembou peteĩ hendápe ha upépe ivépe jajoavy ndahasýiete niko jaiko rekohápe terã ñande rekoitépe jaha va erã opa ñande reko ha upéicha ñamoporãvéta pe tenda ã va erã ñane rakate araka eve péicharõ jajehayhuvéta ha hetaitereígui oĩ vicho ka aguy oimeraẽvante voi oikuaa ha ojuka guyra kuéra oĩmi upérupi ha voi ñuhãmente ojeitýgui opáichagua mymba ha guyra katu árkope terã honditape ha avei ñuhã ípe oimeva erã he íva jaguaretépa mba éicha jaitýne ñuhãme ha oñemoĩ posã cable po ígui péa oñemoĩ umi yvyra ra yrusu ikarapã porãva apyire oñemokarapã ha oñembyapakua porã pe cable ha oñemoĩ jaguarete rapépe terã so o ikarnáda guýpe ñuhã oñemoĩ hi ári cable oñembyapakua ruvirúpe péa oñemoĩ tapépe terã jajuhúrõ mymba ojuka hague jahupi yvate porã opo haguáicha hese ha ñamoĩ ñuhã iguýpe upépe ho a ipýgui terã ipógui opyrũvo hese ha ohupi chupe ojuhúva guive haperãme ipochymi hína pe aña ra y oĩ ñuhãme oje e chupe posã ha péicha ojeity avei leõ mymba peguarã oĩ ñuhã opaichaguarei tatúpe oñemoĩ monde ha ha e ivýro ho a rei ipype péa pe ñuhã jajapo yvyra pohýigui ha ambye ñuhãichante avei oñemoĩ tatu rapépe ha jovaive ha pe mbytetépe oñemoĩ avei peteĩ yvyra po i ha osẽ yvyguýipi guyra kuérape heta hendáicha avei oñemoĩ ñuhã ha umía apytépe oĩ pe oimeraẽ mba égui pykasu ojeitýta ramo ikaru hápe oĩ voi omosãgui voi ha oha arõ ñemi hápe péicha heta ñuhã opáichagua rei oĩ ha péicha pe pykasu oñeha arõha ñuhã reve ha e peteĩ oga i joguaha ojejapóva yvyra rakã terã kapi ígui ani hagua chupe péarã oñemoperõ pe ñu oĩ porãve haguáicha ha upépe oñe ñohẽ juky terã jukyry va erã ndéve pe ijára mymba kuéra hetaitémi oĩ va ekue ha umía apytépe oĩ hína ko ãvare tañykãtĩ akuti mytũ jakupetĩ uru i kagua avei oĩve ko ãva ko ã mba e oñehundipa haguére piko ñandejára noporandúi va erã piko opaga va erã ko ã mba e porãita oñehundipa va ekuére chéve ramo guarã niko ñañangareko va erã hese ñandejára pe gn pe oĩ gueteri heta ko ãva ohecha ohupyty ha oiko porã va ekue ko ãva árape ha ipyahu véva kuéra ndoikuaa porã véima terã katu ndoikuaavéima voi upévare niko iporã ñamombe u rehegua tava ípe hetaite oĩ ysyry porã umi ho ysã mimbíva hesakã asýva ha ita ári ojapajeréiva oĩ opáichagua tuicháva ha michĩva ha opavave iporã ha akóinte iporã oiméramo y iporãva ambue hendápe péicha peve mante va erã ysyry tuicháva apytépe oĩ hína tevikuary péa ũme ha ojepoi itapua gotyo hatã osyry yvyku i ha ita ári pe hesakã asy ha ho ysã mimbíva hatã osyrýgui nda ipóri mba e syrýre oguejývo ohóvo ho a ipype tuichaicháva ha iporã porãva tajay guyraũgua ha heta ysyry porã tuicha ha ipypukúgui tevikuary eteku ojeíva ñande pyguýgui ha upéa ñanemo akã tavy ñanembo opáichagua ysyry ha yvu porã umi ysyry kuéra ipotĩ asy osyry hatã ita ári terã yvyku i morõtĩ porã ári ko ãva apytépe ahenóita arrojo morõtĩ oguejýva yvytýguio ha ombojegua peve tajaýpe péva pe ysyry sakã asýpe nda ipóri chene opavave oguejy yvyty pa ũgui nda ipira hetái iperẽrĩ ha ipotĩ etereígui umi ita oĩva ysyry háre oĩ tuicháva michĩva hũva ha opáichagua sa y oguereko pe ãva apytépe oĩ pytangýva hovýva sa yjúva ha y rembe ýpe ititipáva ha opaichagua sa y oguereko jahypýi mbya ha guajaki rehegua oĩ avei heta oĩ mbya ha aguýre ko ãva ou ha oĩ ára imbovy hikuái oĩ ramo omanóva itapýipe kuéra upéicha oiko are va erã pindo ombyasy va erã hese péicha peteĩ hendápe he i ningo péa he ise te ýi ykuary pe te ýi kuéra rekoha mbytetégui oñepyrũgui ko ysyry háicha péva cheve ramo guarã oĩ porã pe ysyry osẽgui tava i yvyty pa ũgui ymavéipi mbya kuéra oiko porã avei nosẽ guasúimi va ekue kuñáva terã kuimba éva okakuaapa pyre ha notirĩ hikuái ojuehegui u avei hasýko ja e hagua ojuehe jaikuaa porã yre noiporãiva ohejagui pe heko ha ñandehegui teko terã tembiapo ivaíva oñembyai reivéva terã katu ndo péicha paraguaýpe jahecha terã ñahendu y va erã éa ojehuve eve ko ã mbya kuéragui mba éko oĩne jahecha va erã hesekuéra ha ñande kuérare a ekuéra oguerovia tupã ñandejárape oime va erã ñande rapykuéri hekoha upéare tekotevẽ ñañe py e avei te ýi péagui pira guyra ha opa oĩ usevéva umi yva oĩva ka aguýre niko hetemi hína ha umía apytépe oĩ avei ñuháre yva he ẽtéva ha ko ãva apytépa pe he véva ãva katu nda ipóri he ẽ yva ha umía hína mondori tapesu a ãva umi ijeíra hetavéva umi eíra oĩ oĩ peteĩ yso ha ekuéra ha ojoka pe hu ã ikyrýu hápe ha upépe oñemuña pe yso morotĩ péa ombochyryry hikuái terã ombichy ha ha ete chicharõ osẽ ichugui heterei egui piko anichéne ko morotĩ sakãva oĩ avei ha ekuéra i ha mbya tapýi oĩ haguépe nderejuhu mo ãi ni peteĩ péa ha ekuéra ho e orekógui iñambuéva ñandehegui oĩ ka aguýrente ha hesaite voi pe ipochýgui terã okyhyjégui ñandehegui oje e hese kuéra iñarõha ñanderechárõ terã ñande andúrõ okañyete terã oñani voi pe ka aguýre ha pe ijetu u véva hína ñane ra arõ avýi hína ko ã ahẽ terã tava i jerérente oikóva ãva oiko opárupi upéicha ojejuhu i ichupe kuéra ndojehechái terã a itúva ha isýgui ha oñeme ẽ ku mymbáicha peteĩ guajaki ra y oñeme ẽ peteĩ vaka imemby reve terã ambue mba e hepývare ojerereko éva terã kuñáva peteĩchaiténte oje apópe ha upéagui oĩ voi omba apóva ko ãva ñevendépe heta oĩ péicha omba apóva ha e oĩ va ekue guajaki ha e nome ẽimi arroyo morotĩ gotyo ha ohayhúmi juan nepomucénope ou hague mokõi ogueraha mo ã hikuái hetãme mokõi mitã ha ekuérava peteĩ kuimba e ha peteĩ kuñáva aviaciónpe ko ã francés ndajeko ogueru ohecha porã hagua ha oikuaa porã ichupe kuéra péa porãve hese kuéra raka e tetã ambuére ave ko ãva ko ã mba e rehegua ha ambue kuéra omoĩ va ekue kuatiápe ko ã mba e rehegua ha oĩ katu tapicha oguerúvami ha ome ẽ hepýre ha ko ãva ivaieterei oguahẽ ichupe hikuái ha upéicha háipi ojuka umi tuichávape mitãrúpe terã oimeraẽvape ha ogueru ichugui kuéra mbaretépe pe imitã mimi oĩ porã ronguáicha ko ãva ojapo va ekue heta oĩ apytépe oĩ pichín lópez ha karai duarte ko ãga peve oĩ heta ko ã tapicha oĩ omoĩ va ekue hese herarã ha héra joapyrã ku ita ýra terã imemby teéicha ha oĩ ohayhuetereíva ha omongarai karai roberto guajaki terã karai va ekue terã umi ogueru va ekue mbaretépe mitã mimi nde íri ojejavyha terã ojapo ra y terã ñandéichagua opavave ningo ñambyasyete ko ã mba jajapóvo ko ã mba e na iporãietégui oiko va ekue ichupe kuéra ñamoĩ yre kuatiápe san juan nepomuceno poguýgui pe jasypakõi pe ha oiko ichugui la merced pe jasypakõi pe pe decreto rupive osẽ va ekue jasypakõi pe upéguive orekóma muruvicha kuéra oguereko va erã peteĩ táva pe pa i tenonderãite oĩ va ekue cura gamarra heta oĩ tekoha tava i jerére michĩ va ekue terã ipyahuetéva pya etemi opu ãva ha orekómava hetaiterei mba

terarãngue guaraníme el pronombre en guarani terarãngue he iséva concepto terarãngue ñemohenda clasificación he iséva ha'e ñe'ẽ omyengoviáva térape ñe ẽ rekovia jaipurúva hendaguépe techapyrã jajesarekoporãrõ jahechakuaáta ha e terarãngue om yengoviaha perúpe tero terarãngue ñemohenda terarãnguete pronombre personal terarãngue techaukarã pronombre demostrativo terarãngue mba'éva pronombre posesivo terarãngue kuaa'ỹva pronombre indefinido terarãnguete pronombres personales terarãnguete teroñe'ẽramo pronombre personal como sujeto terarãnguete moĩmbaha mbohasapyrévaramo pronombre personal como complemento directo terarãnguete moĩmbaha mbohasapyre'ỹvaramo pronombre personal como complemento indirecto terarãnguete moĩmbaha opaichaguávaramo pronombre personal como complemento circunstancial terarãnguete teroñe'ẽramo techapyrã terarãnguete moĩmbaha mbohasapyrévaramo héra he iháicha ko ãvagui oiko ñe ẽjoajukatúpe moĩmbaha mbohasapyréva ojepuru avaite peteĩha ha mokõiháme papyteĩ ha papyetápe techapyrã nde cherenói ha'e ndejuhu ha'e ñanenupã terarãnguete moĩmbaha mbohasapyre'ỹvaramo héra he iháicha ko ãvagui oiko ñe ẽjoajukatúpe moĩm baha mbohasapyre ỹva techapyrã ogueru chéve ogueraha ndéve oĩha terarãnguete oikóva ichuguikuéra terarãnguete moĩmbaha mbohasapyre ỹva umíva hína techapyrã peru ojogua kuatia chehegui umi kuñataĩ onohẽ ao ichugui pendehegui techapyrã peru omombo pakova pire nderehe umi kuñataĩ omboja hete nderehe amo mitã omonde ao ijehe terarãnguete moĩmbaha opaichaguávaramo terarãnguete moĩmbaha opaichagua tendaguávaramo de lugar terarãnguete moĩmbaha opaichagua moirũguávaramo de compañía terarãnguete moĩmbaha opaichagua tendaguávaramo techapyrã mborayhu oĩ ndepype terarãnguete moĩmbaha opaichagua moirũguávaramo techapyrã ha'e ou orendive terarãngue techaukarã ko ãva heñói ñambo joapývo teroja moteĩva techaukarãre ñe ẽpehẽtai upeigua va ñe ẽjoajukatúpe oiko chuguikuéra teroñe ẽ techapyrã kóva oguata porã péva ijyva puku amóva hova apu'a ko'ãva oguata mombyry ãva okaru pya'e umíva umi teroja moteĩva techaukarã tovake ỹguágui upéva aipóva techapyrã upéva ko'ẽrõ terarãngue mba'éva ko ãva heñói ñambojoapývo teroja moteĩva mba évare ñe ẽpehẽtai upeigua mba'e techapyrã pe apyka chemba'e ko'ã kavaju ñanemba'e terarãngue kuaa'yva ko ãva avei heñói ñambo joapývo teroja moteĩva kuaa ỹvare ñe ẽpehẽtai upeigua va techapyrã maymáva oimeraẽva techapyã maymáva ohóta ko'ẽrõ nendive jesarekopyrã umi terarãnguete teroñe ẽramo oĩva terarãnguete mba eva ha terarãnguete kuaa ỹva ombojoapy sapy apy a ñe ẽpehẽtai kokatuguigua techapyrã chete ndete ha maymaite maymaite ojoguákuri ijaorã fuente ñemohenda avañe'ẽ

ñe'ẽjoajukatu ha'e ñe'ẽtekuaa vore ñenerekombo'éva mba'éichapa ñambojoajuva'erã ñe'ẽ ñe'ẽjoajúpe ñemboja'o ñe'ẽjoajukatuete ñe'ẽjoajukatuete ha'e pe ñanerekombo'éva mba'eichapa ñambojoajukatuva'erã ñe'ẽ ñe'ẽjoajúpe ñamohendaraẽva'erã teroñe'ẽ ha upéi ae teroñe'ẽje'éva techapyrã pe karai marangatu oguata pya'e iñangir ndive teroñe'ẽ teroñe'ẽje'éva sujeto predicado ñe'ẽjoajukatu ha'angáva ñe'ẽjoajukatu jaipurukatuva'erã ñe'ẽ hemiandu porã ha temiandu ta'ãnga puru figuras de pensamiento mbojoavýva antítesis kóva ojehu ojehu jave peteĩ ñe ẽjoajúpe mokõi temiandu ojoavýva pe karai oñe'ẽrõ nde rekirirĩ mbosyrysóva apóstrofe kóva ojehu ñañehendukárõ ñande remiandu ñande py aite guive osẽva peteĩ tapicha añóme che ru kóva ojehu ñambojoja jave mokõi hikuái pe mitã iporã yvotýicha mbotuicháva hipérbole kóva ojehu ñambotuichaitereírõ peteĩ mba e hova atãve jaipurúrõ ñe ẽ jere ja e hagua peteĩ mba e ambue ñe ẽ térã ñe ẽ apesã rupive nde resa kuarahy'ãme tapytu'u mbo'aváva personificación kóva ojehu ñambohekovérõ peteĩ mba e hekove ỹva yvága ohekuavo hesay nembyasývo ta'ãnga apopygua puru figuras de construcción moimba'ỹva elipsis kóva ojehu nañamoĩmbáirõ ñane remiandupegua sapy ánte peteĩ ñe ẽjoajúpe tero ipore ỹ ndaipóri ha katu oñeñandu oĩha resẽta che ndive mboje'ejeýva pleonasmo kóva ojehu ñambojo áro peteĩ ñe ẽ ña natekotevẽi che resa rupi ahecha ñe'ẽmomýiva hipérbaton ñe ẽjoajúpe oĩ ñe ẽ omyikuaáva hendágui ha ñe'ẽjoajukatu apopyguáva ñe'ẽjoajukatu apopyguáva ha'e pe ñanerekombo'éva mba éichapa ñambojoajuva'erã ñe'ẽ ñe'ẽjoajúpe hesakã ha oñeik mbyporãhaguáicha techapyrã oguata kalo pya'e katupyry ndive peru mitãrusu peve chore ndaja ekuaái kalo mitãrusu chore peve ja ekuaa ñe'ẽjoajukatu poguyguáva ñe'ẽjoajukatu poguyguáva ha'e pe ñanerekombo'éva mba'éichapa jaipurukatuva'erã ñe'ẽ ha ñe'ẽpehẽtai moĩmbahárõ techapyrã pe mitã ou ñúgui ja ekuaa mitã ekuaái gui niko ñe ẽriregua arã ñe ẽ rire mante araka eve ñe ẽ mboyve upéicha avei teroja moteĩva techaukarã pe katuete oñemohendava erã tero ñe'ẽjoajukatu mbojojáva ñe'ẽjoajukatu mbojojáva ha'e pe ñanerekombo'éva mba'éichapa ñambojojakatuva'erã umi ñe'ẽ ñe'ẽjoajúpe techapyrã pe mitãita mitã oguata pya'e ja ekuaa mitãita oguata pya'e ja ekuaa pe karai oguatajoa korapýre ndaja ekuaái umi karai oguatajoa korapýre y cultura guarani ñemohenda avañe'ẽ

techapyrã oguata kóva niko peteĩ ñe'ẽjoaju ipype oĩ mokõivéva teroñe'ẽ ko'ápe oñemíva ñe'ẽpehẽtai o pe ha ojapóva guata ja'ekuaa aipórõ pype oĩha teroñe'ẽ ha teroñe'ẽje'éva kuehe oje'e avei ñe'ẽjoaju ha'eha ñe'ẽ'apesã térã ñe'ẽ aty oguerekóva peteĩ ñe'ẽtéva mosusũmbyre ko mba'e sapy'ánte ndoikói guarani ñe'ẽme ñe'ẽjoajúpe ndaipórigui ñe'ẽtéva térã ndoje'éi térã ndojehaíri upéicharõ jepe oñeñandu ñe'ẽtéva oĩha techapyrã kóva che róga terarãngue che teroja moteĩva mba'éva róga tero ha ñe'ẽjoajuha amóva terarãngue nde teroja motẽva mba'éva róga casa tero ñe'ẽjoaju ñemohenda ñe'ẽjoajuteĩ oración simple ñe'ẽjoajueta oración compuesta ñe'ẽjoajuteĩ ha'e umi oguerekóva peteĩ ñe'ẽtéva mosusũmbyre ñe'ẽjoajueta ha'e umi oguerekóva peteĩ ñe'ẽteva mosusũmby ñe'ẽjoajuteĩ ñe'ẽjoajuteĩ tee oración simple enunciativa ñe'ẽjoajuteĩ porandúva oración simple interrogativa ñe'ẽjoajuteĩ apoukapýva oración simple imperativa ñe'ẽjoajuteĩ potapýva oración simple desiderativa ñe'ẽjoajuteĩ mo'ãva oración simple dubitativa ñe'ẽjoajuteĩ momorãva oración simple e clamativa ñe'ẽjoajuteĩ tee ha'e pe he'íva peteĩ mba'e omonei térã ombotovehápe techapyrã moneíva peru ñe'ẽjoajuteĩ porandúva ha'e pe oñeporanduhápe peteĩ mba'e térã peteĩ mba'ére guaraníme ñaporandúvo jaipuruva'erã ñe'ẽpehẽtai pa ha pi ko techapyrã rejútapa ko'ẽrõ ohótapiko hógape ñe'ẽjoajuteĩ apoukapýva térã oñeñe'ẽpohýi hagua techapyrã eju ápe tereho anive repurahéi ñe'ẽjoajuteĩ potapýva ha'e pe oñandukáva jaipotárõ ojehu térã nahániri peteĩ mba'e techapyrã ahase nde rógape kame ñe'ẽjoajuteĩ mo'ãva ha'e pe ndajaikuaaporãirõ jaipotápa ojehu peteĩ mba'e térã nahániri techapyrã nde sy oúne ko'ẽrõ ikatúko oúmba'e ko'ẽrõ ñe'ẽjoajuteĩ momorãva ha'e pe jaipurúva ñamomorã ha jahecharamóvo peteĩ mba'e techapyrã iporãitépa pe nde ao ñe'ẽjoajueta ñe'ẽjoajueta ojoykereguáva oración compuesta yu tapuesta ñe'ẽjoajueta ñe'ẽjoajuháva oración compuesta coordinada ñe'ẽjoajueta poguyguáva oración compuesta subordinada ñe'ẽjoajueta ojoykereguáva ha'e umi ohóva ojoapykuéri oñemopa'ũva kytakuéra rupi ha oĩháicha ojoja hikuéi techapyrã ko'ápe jaikuaa oĩha mbohapy ñe'ẽjoaju jajuhúgui mbohapy ñe'ẽtéva mosusũmbyre taha'eha'éva ñe'ẽjoajúpe ñe'ẽtéva retakue ohechauka avei ñe'ẽjoaju retakue ñe'ẽjoajueta ñe'ẽjoajuháva oñemohendajey ñe'ẽjoajuha mbojoaju'ỹva rupi coordinadadisyuntiva ñe'ẽjoajuha mbohovakéva rupi coordinada adversativa ñe'ẽjoajueta ñe'ẽjoajuháva ñe'ejoajuhaite rupi ha'e mokõi térã hetave ñe'ẽjoaju oñembojoajúva hikuéi ñe'ẽjoajuhaite rupive ojepuru ha techapyrã moneíva peru osẽ ha oguata mbotovéva peru nosẽi ha ndoguatái ñe'ẽjoajueta ñe'ẽjoajuháva ñe'ẽjoajuha mbojoaju'ỹva rupi ha'e mokõi térã hetave ñe'ẽjoaju ndojokupytýiva ojepuru ỹrõ ha téra techapyrã peru oguata térã oñani peru oguata'ỹrõ oñani ñe'ẽjoajueta ñe'ẽjoajuháva ñe'ẽjoajuha mbohovakéva rupi ha'e mokõi térã hetave ñe'ẽjoaju oñembojoajúva hikuéi ñe'ẽjoajuha mbohovakéva rupive ojepuru upéicharõ techapyrã oñeno upéicharõ jepe ndokéi jepémo oguata noñaníri ñe'ẽjoajueta poguyguáva ha'e mokõi ñe'ẽjoaju ohóva ojoapykuéri ja'eporãsérõ ha ndojojáiva oĩgui peteĩ oñemomba'eguasuvéva ñe'ẽjoajueta po guyguávape jajuhukuaa peteĩ ñe'ẽjoaju isãsóva ha peteĩ ñe'ẽjoaju poguyguaite ñe'ẽjoaju poguyguaite nahesakãi ha'eño oguerekomanteva'erã peteĩ ñe'ẽjoaju isãsóva omohesakãva ichupe ñe'ẽjoajueta poguyguáva ñemohenda ñe'ẽjoajueta poguyguáva teróva or comp subord sustantiva ñe'ẽjoajueta poguyguáva terojáva or comp subord adjetiva ñe'ẽjoajueta poguyguáva ñe'ẽtejáva or comp subord adverbial ñe'ẽjoajueta poguyguáva teróva ha'e umi ñe'ẽjoaju'etápe oikóva teróramo oikokuaa teroñe'ẽrõ moĩmbaha mbohasapyréva ha moĩmbaha mbohasapyre'ỹvarõ ko'ãva heñói ojepuru jave ñe'ẽpehẽtai ha hague va va'ekue ha va'erã oñemohendajey kóicha teroñe'ẽramo como sujeto moĩmbaha mbohasapyrévarõ como complemento directo moĩmbaha mbohasapyre'ỹvarõ como complemento indirecto teroñe'ẽramo máva techapyrã máva cherayhúva moĩmbaha mbohasapyrévarõ mba'e techapyrã reikuaa porã maymáva omanova'erãha reikuaa porã mba'e maymáva omanova'erãha moĩmbaha mbohasapyre'ỹvarõ mávape techapyrã embohasa nde po oikotevẽvape embohasa nde po mávape oikotevẽvape ñe'ẽjoajueta poguyguáva terojáva ha'e umi ñe'ẽjoaju'etápe oikóva teró moĩmbahárõ ko'ãva heñói ojepuru jave ñe'ẽpehẽtai va va'ekue va'erã ha hague techapyra kuñataĩ ojerokýva hendive ohejarei ichupe ñe'ẽjoaju poguyguáva ojerokýva hendive ojeko tero kuñataĩ re ha ojokupyty hendive ñe'ẽriregua va rupive ñe'ẽjoajueta poguyguáva ñe'ẽtejáva ha'e umi ñe'ẽjoaju'etápe oikóva ñe'ẽtéva moĩmbaha opaichaguárõ oñanduka mba'éichapa araka'e moõ mba'erã ha mba'ere ojehu upe ojehúva oñemohendajey kóicha ñe'ẽteja araguávarõ adverbial de tiempo ñe'ẽteja tendaguávarõ adverbial de lugar ñe'ẽteja mba'ereguávarõ adverbial causal ñe'ẽteja tekoguávarõ adverbial de modo ñe'ẽtejaramóvarõ adverbial condicional ñe'ẽteja ma'erãguávarõ adverbial de fin ñe'ẽjoajueta poguyguáva ñe'ẽteja araguávarõ ko'ãva heñói jaipurúrõ ñe'ẽpehẽtai aja vove techapyrã rekarupa rire reju che rendápe ñe'ẽjoajueta poguyguáva ñe'ẽteja tendaguávarõ ko'ãva heñói ñambojoapy jave ñe'ẽpehẽtai ha térã hague ñe'ẽpehẽtai techapyrã nde reho che ahahápe ñe'ẽjoajueta poguyguáva ñe'ẽteja mba'ereguávarõ ko'ãva heñói jaipuru jave ko'ã ñe'ẽriregua ñe'ẽpehẽtai ha ha hague rehe techapyrã che che'angekói ha'e noguahẽi rupi ñe'ẽjoajueta poguyguáva ñe'ẽteja tekoguávarõ ko'ãva heñói jaipuru jave ñe'ẽpehẽtai háicha ha haguéicha techapyrã rajuva'erã ko'ẽrõ ajerurehaguéicha ndéve ñe'ẽjoajueta poguyguáva ñe'ẽtejaramóvarõ ko'ãva heñói jaipururõ ñe'ẽpehẽtai ramo rire ha rõ techapyrã ñe'ẽjoajueta poguyguáva ñe'ẽteja ma'erãguávarõ ko'ãva heñói jaipururõ ñe'ẽriregua hagua ha vo techapyrã reju ore rendápe avañe'ẽ

oiva he iséva concepto mbohapýichagua ñe ẽjoaju rekopegua tres clases de peculiaridades he iséva peteĩ ñe ẽre oñembojoaju jave ñe ẽpehẽtai katuete omoambue hetepy ikatuhaguáicha he iporãve pe he iséva ẽjoaju rekopegua peculiaridades de la sinta is guarani mbohapýichagua ñe ẽjoaju rekopegua guerova desplazamiento jehekýi guerova ojehu peteĩ ñe ẽpehẽtai térã ñe ẽ ová ramo ambue hendápe ome ẽvo henda ypy peteĩ ñe ẽ pyahu oñemoingéva ñe ẽjoaju retepýpe techapyrã peru ojoguave luchígui eñe ẽke chupe guerova peru ojoguaporãve luchígui eñe ẽmike chupe jehekýi jehekýi oiko ojepe áramo ñe pehẽtai ñe ẽriregua ha ñe ẽjoajuha peteĩ ñe ẽ ykéregui techapyrã rejúramo térã reju ỹramo árape ha kirito jehekýi reju térã reju ỹramo ara ha pyharépe ejey je ejey ojehu tekotevẽramo ojepurujeyjey peteĩ ñe ẽ hesakaporãve hagua pe oje eséva techapyrã oipurujey pe ñe ẽ ohai ñe ẽpoty peteĩ oñe ẽ ñe ẽ ohai ñe ẽpoty peteĩteĩ oñe ẽ soguesogue fuente ñemohenda avañe'ẽ

ñe'ẽ omyi'y ha omýiva hendágui del guarani ñe ẽ omyi ỹva hendágui construciones fijas ñe ẽ omyi yva hendágui construciones fijas ñe ẽ omyi yva hendágui moteĩva omyi ỹva puru del genitivo teroja tekome ẽva calificativos ñe ẽriregua puru construcción de las posposiciones moteĩva omyi ỹva puru ápe oike umi teroja moteĩva techaukarã mba éva papapýva ha kuaa ỹva puru ava nomýiri hendágui katuete ojepuru ha ojehaiva erã tero mboyve ñe ẽjoajúpe techapyrã ja ekuaa ko mitã iñakuã che róga morotĩ mbo esyry mbohapyhápe aime ndaja ekuaái mitã ko iñakuã róga che morotĩ mbohapyha mbo esyrýpe aime jesarekopyrã teroja moteĩva papapy papyháva añoite teroja moteĩva apytépe oñemohendáva tero rire techapyrã puru ko ápe mba ejararaẽ upei ae mba eguerekopy techapyrã teroja tekome ẽva puru teroja tekome ẽva katuetei ohova erã tero rire techapyrã ja ekuaa mitã akãhatã ndokéi ndaja ekuaái akãhatã mitã ndokéi ñe ẽriregua puru ñe ẽriregua iñe ẽpehẽtei ha iñe ẽpehẽ etáva ojepuru erã peteĩ ñe ẽ rire techapyrã ja ekuaa che aha peteĩ jopói ndaja ekuaái che hagua ojogua peteĩ jopói ñe ẽ omýiva hendágui tero sustantivo ñe ẽtéva verbo ñe ẽteja ñe ẽteja terarãngue pronombre ha ñe ẽndýi interjección guarani ñe ẽnguéra apytépe oĩ umi ikatúva oñemomýi ha jepérõ upéicha ñe ẽjoaju hesakã porã naiñambuéi hemiandúpe umi ñe ẽ omyikuaáva apytépe oĩ tero ñe ẽtéva ñe ẽteja terarãngue ha ñe ẽndýi tero techapyrã peru oguata mombyry oguata mombyry peru ñe ẽtéva techapyrã pe karai ojoguákuri ao ao ñe ẽteja techapyrã mbegue oñe ẽ chive hembirekópe oñe ẽ mbegue chive hembirekópe chive hembirekópe mbegue oñe ẽ chive hembirekópe oñe ẽ mbegue terarãngue techapyrã ha e oturuñe ẽ hatã ko ága ko ága ha e oturuñe ẽ hatã oturuñe ẽ hatã ha e ko ága oturuñe ẽ hatã ẽndýi techapyrã cháke pe mbói y cultura guarani ñemohenda avañe'ẽ

ñe'ẽpehẽtai oñemohendajeýva afijos dislocables he iséva concepto ñe ẽpehẽtai joavypy hipértesis ñe ẽpehẽtai ñemoha eño ñe ẽpehẽtai oñemohendajeýva afijos dislocables ikatuhaguáicha pe ñe ẽ apesã hyapu porã ha tahesakãve avei ohendúvape ñe ẽpehẽtai joavypy ojehu ñe ẽpehẽtai peteĩ aragua oñembojoajúrõ ñe ẽpehẽtai ambue araguáre térã katu oñembojo áro peteĩ ñe ẽrapóre ñe ẽpehẽtai peteĩ aragua techapyrã ojapova erãkuri hembiapo ára ẽpehẽtai ñemoha eño ojehu peteĩ ñe ẽteko ñe ẽpehẽtai ojepuru térã ojehai jave iñe ẽrapo mboyve techapyrã gua u opuka chupe ñe ẽpehẽtai ñemoha eño ñe ẽteko ñe ẽpehẽtai hese niko omenda kuehe ñe ẽpehẽtai niko ñe ẽteko ñe ẽpehẽtai guarani ñemohenda avañe'ẽ

moñepurũ ñembojoja guaraníme la concordancia en guarani teroñe ẽ ha ñe ẽtéva ñembojojoa del sujeto con el verbo ñe ẽtéva ha moĩmbaha ñembojoja del verbo teroja tekome ẽva ñembojoja del teroñe ẽ ha ñe ẽtéva ñembojojoa teroñe ẽ oñembojoja ñe ẽtéva ndive avaite ha papapy ñe ẽpehẽtai rupive techapyrã tero ýra ndive ndaja ekuaái peru aguata ita ýra ndive ja paraguaýpe ndaja ekuaái kalo ha tani rehóta paraguaýpe terarãngue ja ekuaa che ajogua peteĩ jopói ndaja ekuaái che rejogua peteĩ jesarekopyrã ñe ẽteva oñemosusũ jave avaite peteĩha ha mokõihãme papyteĩ ha papyetápe omoambue iñe ẽpehẽtai avaite ha papapyguigua asẽ resẽ rosẽ ñasẽ pesẽ ko mba e ndojehúi avaite mbohapyha papyteĩ ha papyetápe ojepuruhápe peteĩ ñe ẽpehẽtai año mokõivévape ha e osẽ ha ekuéra osẽ ñe ẽtéva ha moĩmbaha ñembojoja ñe ẽtéva naiñambuéi upévare noñembojojái imoĩmbahakuéra rehe techapyrã che ajoguákuri ao che sýpe ko techapyrãme ajoguákuri oĩ papyteĩme ha upéicha avei ao papyteĩ ao oĩ moĩmbaha mbohasapyrévarõ che ajoguákuri aoita che sýpe ko techapyrãme ajoguákuri oĩgueteri papyteĩme ha aoita katu papyetápe jepémo péicha ñe ẽjoaju oñeikũmby porã nde regueru ajakami nde kypy ýpe ko techapyrãme regueru oĩ papyteĩme ha upeicha avei kypy y papyteĩ kypy y oĩ moĩmbaha mbohasapyre ỹvarõ nde ko techapyrãme regueru oĩgueterei papyteĩme papyetápe jepémo upéicha ñe ẽjoaju oñeikũm by porã ha e ohova ekue iñangirũ ndive ko techapyrãme ohova ekue oĩ papyteĩme ha upéicha avei angirũ papyteĩ angirũ oĩ moĩmbaha opaichagua moirũ guávarõ ha e ohova ekue iñangirũnguéra ndive ko techapyrãme ohova ekue oĩgueterei papyteĩme ha angirũnguéra ẽjoaju oñeikũmby porã tero ha teroja tekome ẽva ñembojoja guaraníme teroja tekome ẽva naiñambuéi upévare noñembojojái tero rehe techapyrã pe emeñáva ha ipapyteĩva pe kuñakarai ipapyteĩva umi karai marangatu oguata ikuñameñáva ha ipapyetáva jesarekopyrã jahechahaguéicha ẽva ndikatuiha oñembojoja fuentes por avañe'ẽ

guarani ñe'ẽysajakuaa morfología guarani ha'e ñe'ẽtekuaa vore ñanembo'éva ñe'ẽ ñemohenda ñe'ẽ moambueha puru aipóramo jaguereko mokõi mba e tekotevẽva ñamyesakã ñe ẽ moambueha ñe'ẽ niko ijehegui he ise peteĩ térã jeja o mayma ñe ẽ jaipurúva guaraníme ñamohendakuaa poapy atýpe ja eporãsérõ guaraníme jajuhykuaa poapýichagua ñe ẽ moambueha katu ha e umi ñe ẽpehẽtai umíva ijeheguirei ñambojoajúrõ ñe ẽ rehe katu omoambue ko ãvape oĩ ñe ẽpehẽtai papapy avaite ysaja ñe ẽapoha ára ñe ẽteko kokatu ha meñaguigua ñe'ẽ ñemohenda ijysaja rupi guarani ñe'ẽme jaguereko poapýichagua ñe'ẽ ocho cla ses ñe'ẽtéva verbo ake rekaru osẽ ñe'ẽteja adverbio oguata porã oho kuehe terarãngue pronombre ha'e oguata ñe'ẽndýi interjección cháke re'áta ñe'ẽjoajuha ñe'ẽriregua posposición oho ógape ko ã ñe ẽ oñemohendajey oñemoambuéva invariables umi ñe ẽ oñemoambuéva ẽtéva ha ñe ẽteja ko ãva rehe ñambojoapykuaa ñe ẽpehẽtai tiempo ñe ẽapoha voz ñe ẽteko modo ha kokatu grado umi ñe ẽ naiñambuéiva apytépe jaguereko terarãngue ñe ẽjoajuha ñe ẽriregua ha ñe ẽndýi fuentes ñemohenda avañe'ẽ

guarani ñe'ẽtekuaa gramática guarani ñe ẽtekuaa niko tembikuaaty ciencia ñanerekombo éva ñañe ẽ ñahendu ñamoñe ẽ ha jahaikatu hagua peteĩ ñe ẽte guarani mayma ñe ẽtéicha oguereko avei iñe ẽtekuaa ñe tẽkuaa oñemboja ojey irundy vorépe purãngatu haikatu kuatiakatu ñe ẽysajakuaa ha ñe ẽjoajukatu purãngatu ha e ñe ẽtekuaa vore erã hekopete umi taipu fonemas ñe ẽpehẽ sílabas ha ñe ẽ palabras peteĩ ñe ẽtegua ẽtekuaa vore ñanerekombo éva mba éichapa jahaiva érã hekopete umi taipu peteĩ ñe ẽtegua ñe'ẽysajakuaa ha e ñe ẽtekuaa vore ñanemoarandúva jaikuaa hagua ñe ẽ jaikuaávo umi ñe ẽ moambueha accidentes ñe'ẽjoajukatu ha e ñe ẽtekuaa vore ñanerekombo éva mba eichaitépa ñambojoajukatuva erã hekopete ñe ẽ ñe ẽjoajúpe jesarekopyrã ko ága rupi purãngatu ha haikatu ojoaju peteĩme ha oñembohéra ñe ẽpukuaa fuente por david galeano cultura guarani ñemohenda avañe'ẽ

kuatiáre tove toguahẽ porã hekopete ha tahesakã tapicha omoñe'ẽvape kuatiakatu jahupyty hagua tekotevẽ jajesareko ko ã mba ére ñahendukuaava erã mba éicha oñe ẽ ñande rapichakuéra py ỹi ñamoñe ẽva erã kuatiahaipyre ha arandukakuéra ñahesa ỹijopy ỹiva erã umi moñe ẽrã jahaimeméva erã jahupyty hagua katupyry ko ẽ ko ẽre ñambohetaveva erã ñane ñe ẽndy ikatuha peve jaikuaava erã umi ñe ẽ pyahu oheróva mba e pyahu jaikuaava erã ñe ẽjoajungatu puru kuatiakatu retepy ohechauka ñandéve mba'éichapa jaiporavova'erã umi ñe'ẽ ha ñe'ẽjoaju aty ikatukuaáva jaipuru kuatiakatu iporã hag̃ua pe tembiapo oĩ hagua hekopete tekotevẽ oñemoakã oñembohete ha oñemohu ãkuaa tembiapo hesakã hagua tekotevẽ ojepurukuaa ñe'ẽjoaju ta ãnga i signos ortográficos upéicha avei tekotevẽ oñembohasa porã temiandu karaku tembiapo iporã hagua tekotevẽ jaipurukuaa ha jaipuru meme umi ñe ẽ ha ñe ẽjoaju poravopyre ombohetia'e ha ombopy'arorýtava tapicha omoñe ẽvape ñemohenda mbohapýichagua kuatiakatu oĩ marandu kuatiakatu oñeha'ã ombohasa marandu térã tembiasakue ojehuhaguéicha térã ojehuháicha hesakã haguáicha tapichakuérape ha opaichagua tembikuaa ko ãichagua tembiapópe oje puru ñe ẽ tekotevẽ ñanea randu porã ñaikũmby hagua umi ñe ẽ ojepurúva umichahápe yramo ñanderesareapa ñe'ẽporãhaipyre kuatiakatu oñeha'ã ombohetia'e ha ombopy arory upe omoñe ẽvape ha upevarã oipuru ñe ẽporavopyre ñañandukuaa ha jahechakuaáva umi ñe ẽpoty mombe'u ñoha ãnga ha mayma tembiapo ñe ẽporãhaipyre re heguápe kuatiakatu apópe tekotevẽva ojehekakuaava'erã umi temiandu ese oimeraẽ mba ere oñemohendava erã hekopete temiandukuéra mba éichapa amohendakuaa upe aikuaakaséva tekotevẽ tem biapo iñakã hete ha ipy oje'eva'erã temiandu poravopyre mba éichapa am bohasava erã temiandu ja'eporasevéramo tekotevẽ ñañangare ko porã mba éichapa ambo hasava erã temiandu ikatuhaguáicha tembiapo oguahẽ porã hekopete ha tahesakã tapicha omoñe ẽvape kuatiakaturã ñeñangareko ñe ẽtéva avaite peteĩháme con verbos en primera iñe ẽme upe ojehúva ikatu he i yma che mitãme rohomiva erã taita ndive ka aguýre ñe ẽtéva avaite mbohapyhápe he i che angirũ karai ojoguahague hogarã upépe oikókuri hembireko va he i hikuái peteĩteĩ iñe ẽjoaju ikatu he i ha uperõ apu ã ha ha e aháta ko erõ osẽ ombo hovái néi upéicharõ roha ãrõta tereremíre ysaja mbohasapyre oikónte gueterei oñemo ñe ẽ aguasúre iñirũnguéra katu ombohovaimiva erã ta ãngahai descripción ñemombe u narración ta ãngahai ta ãngahai oha ãnga ñe ẽ rupive opa mba e tekove térã ãngakuaa opa mba e ñañandúva térã ñañandukuaáva hekotee térã heko e tekove térã tembiasakue añónte umi ñaha ãngakuaáva ikatu avei ñaha ãnga umi temiandu kerayvoty ñanemba e térã ambue tapichakuéra mba éva ta ãngahai ikatu ohechauka peteĩ mba e omyi ỹva térã katu omýiva ta ãngahai techapyrã platéro niko michĩ ũmbávaicha pe ijape ha etevaichavoi hũ mimbi mante hatã ndijavýi mokõi lembu itaverahũgui cristal negro oñenohẽva ekue lino trinidad rembiapokue térã japugua ñemombe u oĩ porã hagua kuatiakatu apohára oñeha ãmbaiteva erã ohechauka hekopete upe hemiandu omo hesakãporãva erã mba araka e mboy térã mba ñemombe u techapyrã che távape niko oikova ekue peteĩ karai ha ombotavyraíkuri jasy jatere peteĩ pyhareve asaje oĩ jave kokuépe ita ýra joaquín ndive oñandúndajesapy a oñatõirõ chupe ijatukupéguio peteĩva ha jeko oimo ãgui ita ýraha upe oñatõiva chupe osẽraka anivéna upéicha ha omaña ỹ ýre ha oimo ãjeygui ita ýra joaquín oñembohoryseha hese ojere upépe peteĩ mitã íme ndaje iñakãrague sa yju ipire morotĩ ha oguereko ipópe peteĩ pokoka mitã i nombohovái mba eve ichupe vaicha ku iñe ẽngúva uperiremínte upe mitã i oñepyrũ ha heta oguata rire oñeñandujeýsapy a peteĩ karaguataty guasu mbytetépe oĩva peteĩ yvyty cerro mboypýri mombyrýva hóga ha ikokuégui karai cecilio jepéramo osẽse upégui ndaje ndaikatúikuri ha oikarãimbátagui ichupe karaguata upémarõ oñepyrũ osapukái ha ohendu ã rire hikuéi ha ekuéra oguahẽ karai cecilio oĩha meve ha onohẽ ichupe upégui karai ỹre hetaiterei oguatákuri upe mitã karaguatatýpe peichaite jekoraka e oiko rembiapokue ndaje jasy jatere karaguatatýpe ekue kuatiakatu opaichagua kuatiañe'ẽ carta ñe'ẽsyry discurso kuatiañe'ẽ'i esquela kuatiañe'ẽ ha'e marandu mbohasaha itujavéva kuatiañe'ẽ tapichakuérape ikatu'ỹva oñomongeta ojovake térã pumbyry rupi kuatiañe ẽ retepy mo akã encabezamiento tenda ha arange mávape ohejai ha moõpa to o cuerpo ñe ẽ apesã ñepyrũgua ñe ẽ apesã marandugua ñe ẽ apesã pahagua mohu ã cierre maiteipaha teraguapy techapyrã mo akã tenda ha marangatu hetepy ñe ẽ apesã ñepyrũgua tuicha vy a reheve ahai ndéve ko kuatiañe ẽmi ñepyrũrãme romomai hagua ha upekuévo cultura guaraníme ñe ẽ apesa marandugua reikuaaháicha amohu ã rire che ñemoarandu mitãrusumbo ehaópe niko ñe ẽ mbo éhararã ko ñe ẽ chemandu ákuri mba kuatiañe ẽme mbykymi jepe ambohováita porã mba éichapa heta ára ñane retãme ojepurúkuri españa ñe ẽ año oñehekom bo egua u hagua ñane retãyguápe ha eve ndojehupytýikuri hetahetave uvei umi oñemoarandu ỹva térã katu umi ohejareíva mbo ehao nahesakãigui chupekuéra umi mba e ome ẽva ága katu oñembo évo mitãme iñe ẽteépe guarani térã castellano añetehápe oñembokatupyry ha iñarandu ñepyrũ hikuái ko ã mitã oñehekombo éva guarani ñe ẽme niko hesakãgui chupekuéra umi mba e ome ẽva ha upéi osẽvo mbo ehaógui ha oguahẽvo hogakuérape ojehu upe iporãvéva umi mitã oikũmbýgui umi mbo epy pyahu ome ẽva ekue upe árape remiandu oiméne hesakãmive ndéve mba érepa añemoarandu guarani ñe ẽme añeñanduporãha ikatútagui aipotyvõ tekombo e rupive ñane retãme ndaipóri ambue ndéve avañe ẽ rupive ikatutaha ñamotenondeve ñane retãme ñe ẽ tomyanyhẽ pende rekove vy a tesãi ha mborayhúgui mohu ã maiteipaha nemomaitei py arorýpe teraguapy ẽ ha e avei upe ỹva oñomongeta ojovake térã pumbyry rupi kuatiañe ẽ retepy mo akã encabezamiento tenda ha arange mávape ohejai ha moõpa oiko o cuerpo ñe ẽ apesã ñepyrũgua ñe ẽ apesã marandugua ñe ẽ apesã pahagua mohu ã cierre maiteipaha teraguapy techapyrã mo akã tenda ha arange hetepy ñe ẽ apesã ñepyrũgua ndéve ko kuatiañe ẽmi ñepyrũrãme guaraníme ñe ẽ apesa marandugua reikuaaháicha amohu ã rire che ñemoarandu mitãrusumbo ehaópe niko añepy ẽ mbo éhararã ko ága ẽ chemandu ákuri mba éichapa ẽme mbykymi jepe ambohováita ndéve nde ha che jaikuaa porã retãme ojepurúkuri españa ñe ẽ hagua ñane retãyguápe ha upe ndojehupytýikuri hetahetave uvei umi oñemoarandu ỹva térã katu umi ohejareíva mbo ehao nahesakãigui chupekuéra umi mba e ome ẽva ága katu oñembo évo mitãme iñe ẽteépe guarani térã castellano jahechakuaa oñembokatupyry ha iñarandu ñepyrũ hikuái ko ã mitã oñehekombo éva guarani ñe ẽme niko hetia e hekorory ha imarangatuve hesakãgui ẽva ha upéi osẽvo mbo ehaógui ha oguahẽvo hogakuérape ojehu upe iporãvéva umi mitã oikũmbýgui ẽva ekue upe árape ohekombo oiméne hesakãmive ndéve mba érepa añemoarandu guarani ñe ẽme ága ae ha ekuaa ndéve añeñanduporãha ikatútagui aipotyvõ tekombo e rupive ñane retãme ndaipóri ambue tape avañe ẽ rupive ikatutaha ñamotenondeve ñane retãme ñe ẽ apesa ha nde rogayguáre ha tomyanyhẽ pende rekove vy a tesãi ha mborayhúgui mohu ã maiteipaha nemomaitei py arorýpe teraguapy porfiria trinidad kóva niko ñe ẽpyahã ñe ẽngatu rupive ojapóva ñe ẽsyry oñeha ãne ikatuha peve ũme ñe ẽsyry retepy ñe ẽ ypy oñemboja o mokõi moñepyrũ mba épa upe oñemomba eguasúva tete ñe ẽsyry hypy ũveha mohu ã ñe ẽ paha omoguahẽva ijapýpe ñe ẽsyry techapyrã ñe ẽ ypy renduhára mbo ehára kalo gómez mitãmbo ehára porfiria zarza mitãrusumbo ehao mokõive mbo ehaopegua temimbo ekuéra mitã ha mitãrusúva sy ha tuvakuéra ha mayma ñande atýva moñepyrũ vy a ha mborayhupópe ko rapýpe ko pyhareve porãite ijojaha ỹvape ñamomorãvo ñane ñe ẽ guarani ára tete jaikuaaháicha heta ára ñane ñe ẽ retãme oĩgui heta tapicha ñaña oñeha ãva ekue ára ha avañe ẽ ỹramo katu upehaguére oñesũmiva erã hikuái toryjápe itaku i térã mbokaja pire ku i ári oĩ avei umi oñemongavajukakuaava ekue guaraníme oñe ẽhaguére ẽ mbo ehaópe térã atykatehápe ẽva opa umi mba ére avañe ẽ oimo ãgui ha eha mba e vai térã katu ombotavyvéva mitãme iñemoarandúpe heta ára ñane ñe ẽ oiko ñeroyrõme otyryry ápe ha pépe e vaietáre ne irãnte omano vaicha ku oikuaáporãva oguahẽtaha ára pyahu ichupe guarã ha upéicha che irũnguéra péina ñande ñaiméva ko mbo ehao korapýpe ko aty porãitépe ha ehína umi ñamoĩva ñande ati y jagueroguatávo avañe ẽ tape pyahu ha ikarẽ ỹva rehe ko ápe ñaime umi jajepytasóva kyhyje ỹre ñane retã mba éteéva ja a ha kane õ ỹre ñane ñe ẽ teetére anive guarani ñe ẽ nomanói ára oñemomarangatu ha peichahápe hekove rosã oike avei mbo ehaópe mitã ha mitãrusu apytépe ombohetia e añetetévo ichupekuéra mitã ymaveguare españa ñe ẽmente oñemoarandugua úva niko hi otĩ ijurujái ha hovay nahesakãigui ichupe mba eve mitã ñe ẽme iñe ẽteépe ha ehára porandumimi katupyrýpe ha osẽ rire mbo ehaógui ha oguahẽvo iporãvéva oguapýgui isy ha itúva ndive oñemongeta kyre ỹ ha mborayhu pa ũme omombe úvo chupekuéra umi mba e porãita ome ẽva ekue mbo ehaópe pehechakuaápa che irũnguéra mba éichapa rajykuéra hekovesãsõsapy a péina hasypeve ãrõva ekue ikatuhahápe jahecha heta mba e porã ñane retãre ha ohechaukávo opavavépe ápe oĩha mayma ñande atýva jahechakuaaháicha guarani ñe ẽ hekove pyahúma iñapysẽma ichupe ko ẽ pyahu ko ẽ porã ko ẽ jojaha ỹ ko ẽ imarangatúva oĩma kuña arandu mitãrusu ha mitãmimi ãtava opaite ára omba apo hayhupápe ikatuha guáicha ojekuaaporãve ojehayhuve ojepuruporãve ha taite nondeve ñane retãme peteĩ mba énte ajerurese peẽme aníke ñanekane õ ha avañe ẽ mohu'ã amoguahẽvo hu ãme che ñe ẽsyrymi ame ẽ peẽme che aguyjevete hypa ỹva cherenduhaguére ha ajerure tupã ha tupãsýme omyehyhẽ hagua pende tesãigui ha tome ẽ avei ñane avañe ẽme tekove puku aguyje maymávape kuatiañe'ẽ'i péva hína ha arange techapyrã chive aipota reipurukami chéve ikatútarõ nde kuatiahai mbo ehaopegua aipurupa vove ombojevýta paraguay jasypokõi fuentes por david y cultura guarani ñemohenda ñe'ẽ

redirección ñe'ẽjoajukatu

redirección ñe'ẽjoajukatu

pilar oĩ ñembýpe tava paraguái retãme oĩhína tetãvore ñe'embukúme ko paraguaýgui río paraguay ha arroyo ñe ẽmbuku rembe ýpe péva peteĩ táva tuicha mba e távape ojeiko py aguaýpe ha oñakãrapu ã tapichakuéra oikóva upépe oñeha ãre katuínte heta jejopy ruta hũ og̃uahẽva upépe héra ñe ẽmbuku ramo ary upe pe téra omoĩ chupe karai heñoiva ekue zaragoza pe oñemomorãhápe zona pe oĩ hetaiterei ñu ysyry michĩ ha tuicháva oipytyvõva ho ysãvy ha he õ hag̃ua hakukue jepivéramo opyta grado grado rupi ha ho ysãvéramo okyve jasyteĩ jasyapy jasyrundy ha jasypápe ndokyséi jasypo ha jasypoapýpe zona pegua oikuave ẽ tenda neporãva táva pilar jere rehe tenda iporãmbajepéa pirakutu ha ojejahu hag̃ua hekoasa omombe u umi hague ko ñe ẽ máramo ndo ava erãi che pógui che retã poyvi turismo heta oĩ pe tavaitépe umíva apytépe jajapyhykuaa techapyrãramo plazas mcal lópez ãva ekue me gaspar rodríguez de francia omotenondéramo ko tetã peteĩ óga ipyahu asýva gueteri peteĩ coronel lópez ojykýi haguépe ñe ẽ poravopyre pévantema óga retablo ha yta tupão yma guare avei oĩ urna mboka mbokara ỹi kusepuku bayoneta itasã rembiayhukue imitãrusúpe ha orekova ekue chugui mitã ko óga colonia añemopu ãmbyre oreko ovetã kakuaa irréhava hogyke anambusu ha hokẽ yma sa ary i okẽnguéra oikuave ẽ tembi u ndehéva tapichakuéra upépe oĩ tenda ojakaru térã ojejeroky hag̃ua oipe áva hokẽ pyhare pyte peve ary arroyo ñe ẽmbuku rembe ýpe santa pe oñeha ã mávapa oñemomorãvo san josé obrero pe sãso ára jasypa vy aguasu virgen del pilar ñemomorãvo ekonomia oiporupa nunga mandyju oñeñotỹva ko tetãme karai italia gua paolo ha opyta porã rupi ko tenda ofunda peteĩ fábrica tuicháva mandyju rehe oñemba apo hag̃ua mba éicha oñeg̃uahẽkuaa pilar opyta km tavusu paraguaýgui oñeg̃uahẽkuaa upépe guive oñeg̃uahẽ mboyve pe tavaitépe oĩ peteĩ tape juasa akatúa gotyo oñeg̃uahẽ tacuaras pe ha

paraguarí oĩ ñembýpe tava paraguái retãme oĩhína tetãvore paraguaríme ko tavusu opytáva km tetã tavusu paraguaý gui héra tee paraguarípe nacional pe jasyteĩ me paraguaikuéra belgrano ñorairõ cerro mbaépe ha péicha omopyenda porã paraguái sãso ofunda ko táva peteĩ yvyty ári oñemosẽmba aremi rire umi opyta km paraguaýgui ojere rehe jepyso tuicha peteĩ ojere hese cerro santo tomás cerro perõ oja ko ã táva rehe yvate gotyo pirayú ndive kuarahyresẽ arahaku aja katu og̃uahẽ o avei tape porã orekóva oipytyvõ paraguarípe omog̃uahẽ hag̃ua heta hi upyrã paraguaýpe ha e peteĩ táva ojehepyme ẽhápe heta mba peteĩ tenda tekombo e oguataha porãhápe oĩ cantera oñeguenohẽhágui itara ỹi ha tovatĩ mba yruguata paraguari opyta km paraguaýgui ruta rupi oñeg̃uahẽ hag̃ua ápe ikatu ojejupi mba yruguatápe terminal paraguaýpe ỹrõ avda eusebio ayala pe oporogueraháva paraguarípe ojejúramo kuarahy resẽgui ruta no rupi oñeg̃uahẽ hag̃ua paraguarípe ojejuva erã ruta rogelio péicha ojejapo jesuita kuera oñemosẽmba tóro ñemoñarõ upévare ko távape ary vii pe oiko peteĩ estancia pe oĩ haguépe rey carlos iii omosẽ meve chupe turismo yvakuéra jehepyme ẽha ko tavapegua hyakuãmombyry ha oñeg̃uahẽ meme upépe oñeñemu hag̃ua umi ñemuha ñemomorãha árape oiko tóro ñemoñarõ tape iporãvéva ko tetãmegua ha ha ysyry porã ag̃uiete paraguaýgui reserva mbatoví ha e peteĩva umíva apytépe opytáva km paraguaýgui ruta hũ ombojupytýva ruta i hag̃ua chololó pinamar piraretá ha oĩha upépe ojehechauka mboka guasu ohechauka oĩ hague tembiguái umi tavapegua oĩ umi itujavéva américa tupão ha ambue óga yama

villa hayes peteĩ tavusu paraguáigua tetãvore presidente hayes táva guasu ág̃a oraha téra orekóva oñemomorãhavo ou porã háichal ararova arahaku jave hakukue og̃uahẽ c pe pe yvykuaa villa hayes oĩ ysyry paraguái rembe ýpe ha opyta km táva paraguaýgui demografía tavaitépe oĩ tapicha ha okahápe heta oĩ ypykue avei europa villa hayes pe oĩ pe chákope ñorairõ guare upéichante avei chako yvýpegua oñembopirupyre táva okarusúpe ñorairõ aja oĩva ekue hospital guare rehe tupão oñemomorãhápe virgen avei peteĩ tenda turistico opaite oĩ peteĩ ta anga ita paraguái rembe ýpe henondépe peteĩ tape mboypýri opyta departamento presidente de asunción róga peteĩ yvyty natural parque tinfunqué pe oĩ mba éva peteĩ óga yma cultural melodía omopu akãva ekue ava ekue ipopekuéra ñorairõ guasúpe ha omyakã ityvýra julio mitre ramo ha py ỹinte temimbo ekuéra arquitectura oñemoarandúva tetãpy tuichakue cultural oreko peteĩ arandukakoty ha ha arandu hekoasakue ijypyrãme herava ogapy oĩhaguépe colono francia gua péva ndoguatái ha ambue arýpe pe jasypateĩ pe omombytéramo guare argentina ndive apañuãi opa rire osẽ paraguái ládo chaco yvy villa occidental ramo péva oĩva aguáramo ko yvy oĩva ekue argentina poguýpe ojepysóva ko ág̃agua paraguái yvýramo pe arbitraje ko ag̃aite oñeñe ẽ hague rupi mba yruguata oñeg̃uahẽkuaa ko távape térã ruta traschaco rupi umi oñeg̃uahẽ hag̃ua táva illa hayes ko ãva línea ha referencias

paraguaýgui héra tee ñepyrũrãite herava san pedro yvy oñepyrũva mandyjutýpe oñembohasávo ambue ñe ẽme guaranimegua ñe ẽnguéra ykua ha mandyju oĩ rupi va ekue peteĩ mandyjumáta peteĩ ykua rembe ýpe pe téra omoĩva ekue chupe chupe omoñepyrũ hag̃ua peteĩ villa tenda ko ág̃a oĩhápe pe táva yvykuaa ko távape oñeg̃uahẽ yvy he õporã ha okymeme pépe he õngue ha rupi ha eva ekue peteĩha tapicha tembiapópe ko distrito pe oñeñeñotỹ ha avatimirĩ industria rehe ñañe ẽramo ñambohysyikuaa aserradero kuéra ha gua rehe ñañe ẽramo katu ñai ũguigua turismo san pedro tapicha oikóva upépe akóinte omochichĩre oñemopu ãva ekue oĩva upe iglesia de san pedro tupão oñemopu ãva ekue franciscano ojapoháicha paraguáipe g̃uarã avei ojehechakuaa ta anga neporãva museo karai francisco oñembo ehápe purahéi ñe ẽpoty i ysyry jejui rembe ýpe oikuave ẽ tenda porã ojepytu u hag̃ua ha ikatuhápe avei

táva mariscal estigarribia oĩ araguápe paraguái retãme tetãvore boquerónme ñemohenda

ta'ãnga da vinci vitruve luc omohechauka yvypóra ñehesa'ỹijo avakuaaty ha'e ári ko'ãgapeve ojesarekokatu ava peteĩre ha havano'õre ohekávo ava rekokatu ko ñe'ẽ karaiñe'ẽme antropología hína oúva gyresiañe'ẽgui anthropo he'ise ava ha ñe'ẽpehẽtai upeigua logía katu he'ise kuaaty antropología he'ise aipórõ apañuãi oĩ oñemyesakãkuaáva avakuaaty rupive umi apañuãi oñeikũmby hag̃ua tekotevẽ kuaatýicha oñemboja o heta hendápe ág̃a katu mokõi hína umi avakuaaty ojoavy ambue kuaatýgui ha'égui niko ojesareko sa'isa'i aváre apytu'ũkuaaty psicología ojesareko ava apytu'ũre sociología ekatúre apytu ũkuaaty psicología avarekokuaaty ñandéve avakuaaty ha'eha peteĩ kuaaty oku e tapiáva ha ombyatýva heta arandu akóinte oñembopyahujeyjeýva ko'ẽ ko'ẽre avakuaaty ndaha éi peteĩ kuaaty ohupytypámava ikotevẽita heta mba'e gueterei hemby ojehupytyva erã hese moõ guive moõ peve oho arandu ombyatýva ñamyatyrõ ñambohetia'eve ha opaite árape avakuaaty apañuãiete avakuaaty hapichakuéra ndive peteĩ ára ha peteĩ tendápe avakuaaty ojesarekokatu aváre yvy apére ko ag̃aite peve jepémo peteĩ térã avano'õháicha ava oĩmava mboambuehára ñaimo'ã ku ndohechakuaáiva'ekue guive ava reko ojejaho'i apañuãime porãve ág̃akatu umi mba'e ojapóva jaguarete pochýicha ojeity uperiremínte hi'ári ha peichahápe omoypytũ henonderã ava ha upekuévo ijupe paraguái retãme ñande rekoha yma oĩva'ekue aipo ka'aguasu okakuaahápe opaichagua yvyra omohesãiva umi yvy inandipáva ko'ág̃a ndaikatuivéima ojepuru mba'everã yvyku'ireíntema ára pytu este ha encarnación avei henyhẽma omoigévo hetepýpe umi mba e ñemitỹhára oipuruha oikuaa ha oikuaa'ỹre pohã vaieta omongueragua u hag̃ua ysyry yma ipotĩ sakãva ko'ág̃a iky apaitéva mondaha ha pokarẽ heta oĩhaguére avei heta pirapire jaipurúgui ambue tetãgui ha tekotevẽva ñambojevy ha ipahápe oĩhaguére hetaiterei mba'ápohára okambúva ñane retãre pirapireita nome ẽvéima oñembohovake hag̃ua umi ñekotevẽ jaguerekóva tesãi ha tekombo'épe ndojesarekoihaguére hesekuéra iporã jaikuaami ñane retãme hetaiterei oĩha tapicha oikotevẽva avei umi omoñe'ẽ ha ohaikuaa'ỹva retãyguáva ohupytýmava ary oho hag̃ua avei sa'ietevéntema umi omog̃uahẽva hu'ãme iñemoarandu mitãrusu mbo'ehaópe gui nte umi ohupytýva upe kerayvoty avakuaaty oipytyvõ ava ha avano'õ itenonde ha hekokatuve hag̃ua heta mba'e hesakãve avakuaaty rupive ha upe tesakãve ñanderesape'a ñambohasaporãve hag̃ua ñande rekove jekupytýpe ko yvy ape ári heta mba'e hesakã'yva ñane retãme tekombo'e térã tesãiguigua ñamohesakãkuaa avakuaaty rupive ha upekuévo ikatuva'erã ko'ẽ ko'ẽre ñambohovái hekopete ñande rapicha paraguay remikotevẽ ko'ag̃aite peve ñane retãygua apytépe mba'érepa mitãmimi ndoikéi térã ohejarei mbo'ehao oiménepa noñemoarandúigui iñe'ẽteépe térãpa ndokaruporãigui ỹrõpa nahesãigui térãpa imboriahúgui mba'éretepa avei umi mba'épa ojehu nog̃uahẽigui jehai ha ñemoñe'ẽkuaa maymávape térãpa mba'ére añetehápe umi mba'asýpa ñandeaho'i tekombo'e naiporãmbáigui mba'érepa jaguerovia ha ñamonguera umi pohãnohára oñemoaranduva'ekue mbo'ehaovusúpe ndogueroviapái avakuaatýpe ñambohováirõ tekotevẽháicha jahupytýne ja ehaguéicha tekoporãve yvy ape ári mbo ehára tembikuaarekahára pohãnohára tekovekuaatyhára ha ñe ẽkuaatyhára jajapóramo ñandejupe umi porandu ha jahekárõ mbohovái tembikuaaty rupive ñamyatyrõne heta mba ñamboguatáne ñane retã tape pyahu ha iporãvare peichahápe avei ñaikũmbyporãvéne mbo ehaovusu rembiapo ha rembiaporã tekotevẽ aipórõ ñambopyahu ñane remiandu ñañemo ag̃uive tekokatúgui avakuaaty momba'eguasu ñemoarandúpe avakuaaty oipytyvõtaha añetehápe temimbo'épe hembiapópe ome'ẽvo ichupe tapereko ha aporeko oikotevẽva ohesa'ỹijo hag̃ua hetepy hekoha tekombo'e ñe'ẽkuaa ñe'ẽporãhaipyre ñe ẽkõi tavarandu térã katu ñande ypykue reko ha'e oñeporanduva'erã ijupevoi ha oporanduva'erã taha'eha'évape umi mba'e nahesakãporãiva chupe ohekava'erã tekokatu itenondeve'arã omyatyrõ'arã hekovaíva ombopyahujeyjey'arã hembikuaa oikova'erã arapysandúicha ojesarekova'erã opaite mba'ére ha upevarã oñemoarandukatuva erã ndahetái niko avakuaaty rembikuaarekahára paraguái retãme upe mba'ére tekotevẽ avei jajepy'apy ja'ehaguéicha avakuaaty oipytyvõ añetéta temimbo'épe oñembokatupyry aja ha upéi hembiapópe tetã oĩva guive ha iñasãiva yvy joavy hesakãporãve hag̃ua ñandéve tekotevẽ mba'érepa tetã ha avano'õ heko umi mba'e ikatuva'erã avei ñambopyahu tetã rembiasa opaite mba'épe tekombo'e tesãi virupurukuaápe avakuaaty rupive ñahesa'yijokuaa paraguái rembiasa yma ha ág̃a ha upekuévo jaikuaaporãvéta avei moõguipa jaju mávapa ñande ha moõgotopa hag̃ua iñemoarandu taha'e ha'éva mba'épe upévare mbo'ehaógui oikova'erã tembikuaareka renda oikova'erã chugui avakuaaty raity ikatuhaguáicha péicha ñaipytyvóta ñane retãme teko porãve rekávo tekogua ha tembiapoita mba'e oĩ ha oikóva arapýpe osẽ'ỹva ava apytu'ũgui térã ava rembiapógui umi mba'e apytépe oĩ arapy ha oĩva guive ipype umíva apytépe ñande yvýpe ha oĩva ipype yvy ha y ha ombopyahúva térã katu ja'ekuaa tembiapo ha'eha upe mba'e oisãmbyhýva ha'eha tembiapo taha'éjepe peteĩ apyka óga apo peteĩ votõ ỹramo jejuka ha avei umi ñorairõ mokõi térã heta tetã omoñepyrũva mba'e oĩva tekoguápe peichahápe oipuru umi yvyra ojapo hag̃ua apyka oipyhy vaka térã ambue mymba ro'õ ojapo hagua hembi'urã ha'evoi ombohérava peteĩteĩ yvy katu oipuru ojogapo hag̃ua hamba'e umi mba'e ápe ñahesa'ỹijova'ekue ohechauka ñandéve mba'eichaite ojuehe ava oipotáma guive upéicharõ ojehu ko'ág̃a rupi jahechávo mba'eichaitépa oĩhaguépe ka'aguasu ko'ág̃a henyhẽ táva ñandéve mba'éichapa ava ohechakuaa'ỹre ojejuka pya'épe oñangareko rire mokõivévare tembiapo ha tekoguáre ndojehumo'ãikuri umi mba'e vaiete ñande aho'íva upeichavérõ jepe ikatu gueterei ñañakãrapu'ã ha upe mba'e jahupyty hag̃ua tekotevẽ jaipuru hekopete peteĩ mba'e porã jaguerekóva ha'evahína tekombo'e upeichaite ñahekombo'eporãrõ mitã ha mitãrusúpe ñaipytyvõjeýne tekoguápe oñakãrapu'ã hag̃ua mbeguekatúpe ava imba'epotáva ha niko oñemombe'u techapyrã yma ymaite ava kuéra oñeha'ãhague ohupyty yvága ha upevarã omopu'ãhague aipo óga yvate vavel pegua oje'eha oñemoag̃uivévo tupãgui heta oñeha ã rire rapicha oikundaha ñepyrũ heta tape rupi upevakuére ndaje oñepyrũ heñói no'õ oparupirei oñe'ẽva heta hendáicha oñeha'ã ñanderesape'a ohechaukávo ñandéve ñande yvy ape ári ha ndaijaikuaaporãi ma'erãpa upevakuére heta oĩ ñande ỹva tekokatu umi imba epotáva ou omba apohag̃uánte ha oiko omba apohápente ohupyty hag̃ua heta ã oguereko ha ojogua ikatumíva iko ẽ guive pyharepyte peve noñangarekói ijehe ipy arag̃e upéicha mba eporãita oĩva tekoguápe iporãva'erã ñañeporandu hesehápe ma'erãtepa omba'apoiterei mba'érepiko oguerekopase amo hapópe ág̃a omano ombyatyva'ekuégui ha ma'erãkatupiko ombyaty aiporõ ág̃a katu ndaha éi peichagua ári oĩ avei ohecháva tekove hikuái tekotevẽha jaheka tekokatu ha ñamboyke mba epota ko ãva tekokatu ha'ekuéra oikuaa porã ko ha mba'eve'ỹre jahajeytaha yvy ape árigui ág̃a ñamanóvo oikuaa porã oĩmíva guive ipype ka'avo mymba oikuaa porã hikuái jajuha yvy rekopotĩ ramo añoite upevakuére ha'ekuéra oñeha'ã oiko porã tekohápe ha tekoha ndive oñeha'ã ohupyty tekokatu jiménez domingo pukarã chistes folklóricos paraguayos paraguaýpe paraguay cepag p pyre mombe u pyrã káso ñemombe u paraguaýpe paraguay servilibro ẽnga dichos populares paraguayos paraguaýpe vosa paraguaýpe paraguay editorial toledo guarani del guaira paraguaýpe paraguay paraguaýpe paraguay editorial cuadernos republicanos la raza paraguaýpe paraguay imprenta compilación paraguaýpe paraguay editora litocolor ẽ paraguay biling e políticas e paraguaýpe paraguay fundación en paraguaýpe paraguay el lector p sabiduría popular paraguaýpe paraguay editorial arandurã p durán hortensia y paraguaýpe paraguay centro reprográfico saul lengua y cultura guarani paraguaýpe y cultura guarani paraguaýpe paraguay káso ñemombe u paraguaýpe paraguay a káso ñemombe u paraguaýpe utiles usadas en paraguay paraguaýpe guarani paraguaýpe paraguay editora litocolor paraguaýpe paraguay editorial comuneros s paraguaýpe paraguay editora litocolor s paraguaýpe paraguay cepag p kluckhohn paraguaýpe paraguay ediciones taller p reforma educativa paraguaýpe paraguay miranda tradicionales del paraguay paraguaýpe paraguay técnicas en superficies amplias paraguaýpe py puku paraguaýpe paraguay rp arriéro pórte paraguaýpe paraguay el del paraguay paraguaýpe paraguay editorial la tragedia ayoreo paraguaýpe paraguay kásos ahendu ahai paraguaýpe paraguay oñemombe u paraguaýpe paraguay editorial mandioca paraguaýpe paraguay p romero idioma guarani paraguaýpe paraguay rótterdam tomos paraguaýpe paraguay editora litocolor paraguay varios tomos paraguaýpe paraguay la educación paraguaýpe paraguay ceaduc realidad una interpretación psicoanalítica paraguaýpe paraguaýpe paraguay rp ediciones p paraguaýpe paraguay el lector p

ojesarekokatu ava retepýre ohesa'ỹijóvo ichupe mymbáicha mymbaita apytépe oñemboja'ojey mokõime ava retepy myesakã yma guive ág̃a peve ha avano'õ kuaa ha ñemyesakã jepokuaa tekoháre tetepy omyangekõiva avakuaaty tetepyguiguápe heta mba e apytépe techapyrã jódo niko tuicha oipytyvõ ñane apytu ũ ñande rajygue umívape oiko porã hag̃ua ñande retepýpe sa írõ térã katu ndaipórirõ jódo katuete ñanderupytýne ambue mba asy vai upevakuére ndo úiva jódo térã iñapytu ũ ha hetére upévare avei symimi hyeguasúva tekotevẽ oñangareko porã ijehekuéra ha okaru jave oñeha ãva erã ho u jódo oikotevẽva ỹramo imemby heñói reheve hasykatupareíta chugui iñakãtavýta ha hekomymbáva hekoka'avóva ha mba'ehekotee'ỹva ojokupyty oikotevẽ ojuehe ha oñopytyvõ mbohapyve ndikatúi oikóvo ojuehe ỹ ndaipóri ramo peteĩva umi mokõi hembýva ava oikotevẽ hekove pukukue javeve mba e ome ẽ ñandéve hekoka avóva oikotevẽ anhídrido carbónico re hekove hag̃ua ha upe mba e ome ẽ ichupekuéra umi hekomymbáva iñasãiva yvy ape hekomymbáva ha hekoka avóva oikotevẽ avei umi mba ehekotee ỹvare ñamýiva guive ñaikotevẽ ýre hese ỹ ndaipóri tekove ñanemandu ava erã ava retepy haimeteha y peteĩteĩ oñembyaírõ peteĩ térã mokõi tekotevẽ mbohapyve hekovejoja ikatúrõ péicharõ ipypegua tekogua imeg̃uambaite ohóvo ojeitypávo mba ehekotee ỹva ndojojavéi ha jajepy apy ha ñamomba eguasúrõ py arorýpe upeicha ỹrõ katu ha evahína avakuaaty apañuãi ija umi hekomymbáva apytépe ha ipoguýpe iñaranduhaguére oñemoĩkuri opa mba e umi mba e hembýva ichupe aipórõ tekotevẽ oñangareko porã umívare oipotárõ iñemoñare heñóitava ára upeiguápe hekovekuéra py arory ha jekupytýpe mba e ojapo hag̃ua ava oipuru hetepy jaikuaasérõ ava pu aka tekotevẽ jaikuaa porã mba ág̃a ojekuaa porãve ava retepy ava rembiasakue peteĩnteha mymbakuéra reko tembikuaareka ojejapóva heta kuaatýpe ohechauka ha égui umíva ipehẽngue ypy ku ekatúpe péicha ava pytuhẽ mbarakaja pytuhẽme omoingégui ó igeno hetepýpe ha ombojevýre anhídrido carbónico aipórõ ja ekuaa ava ha ko ã mymba retepy ku pepópe mokõivéva kanguemimi ojojaite hetakuépe aipórõ ja ekuaa ava jyva hikuái mokõivéva peteĩchaiténte péicha ava korasõ ojoja ku ekatu ha ysajakatúpe karaja korasõre upévare heta ára ava ikorasorasýrõ térã omanombotávo koras rasýgui oñemyengovia upe korasõ hasýva peteĩ karaja korasõre tekoite upe tekoite hejapyrépe jajuhukuaa mokõi mba e peteĩva hína avágui heñoijeyha ava ha ava retepýpe oñemohendajeyha oĩmiva guive henda jepiveguápe péicha tesa tãi kũ avei pytuhẽrape ha avei umi mba e hypy ũvéva úmiva apytépe heñoiramóva retepýpe jajuhukuaa kangue ha ha isýre avei jajuhukuaa peteĩ korasõ mokõi vevúi peteĩ py a mokõi pitikiri i mokõi jyva mokõi tetyma ha ambuéva ko ã mba e ojehu primaria rupive tekotevẽ ja e e térã kuñáva peichahápe jajuhukuaa ava hesa rovy térã hũ asýva iñakãrague hũ térã apatĩmava ha ipire morotĩ sa yju térã hũva oĩ avei hova apu a porãva ha upeicha ỹva ijyvate ha ikarapéva ava ikyra ha ipirúva ko ã tapia ỹguáva herencia biológica secundaria mba e oĩva peteĩ ava no õ ojaitypohápe arapytu yvyra ãnga ha avei opaichagua mymba avápe térã omohesãiva tekovekuérape jepokuaa upe ñanereñoihaguépe térã upe tenda pyahu javahápe jaiko hag̃ua ja éniko ha eha peteĩ katupy oĩgui heta ojepokuaa añetéva tekoháre oĩgui avei ojepokuaáva sa i oĩgui avei ojepokuaa ỹva techapyrãrõ ñamoĩkuaa umi ñande rapicha heñói hetepy upe mba épe térã métro para rembe ýgui upevakuére jepokuaa ohupytýkuri hekove pukukuépe ndaha éi ku péicha péichante ohupytýva ohosapy árõ upépe ko ag̃aite peteĩ ñande rapicha paraguay argentina térã uruguaygua katuete oñandúne upe mba e ipyahúva hetépe ndohupytýigui gueterei jepokuaa noñeñanduporãmo ãi upéicha avei ojehúta jaguerusapy árõ ñane retãme fóca térã ping íno ojepokuaáma ro ýre upehaguére ndaha ñane retã arapytúre ipahápe ja ekuaa avei ymave ñane retãme heta ñeha ã ojejapókuri ikatuhaguáicha trígo ra ỹi heñói ha okakuaa ñande yvýpe upe katupy ojehupytýkuri are rire ojejuhúvo peteĩ trígo ra ỹi ojepokuaa jepéva ñande yvýre ava ha arapy origen del universo ñepyrũrãme ndaipóriva peteĩ typy ũvusu caos upeichaháguinte energía osẽhágui avei arapy sapy aitépe peteĩ tesapirĩme upe mba ypýre upe kapu ypy ojehúkuri hag̃ua arapy oguerekoha parundysu sua investigadores oisãmbyhy peteĩ arapyrechaha telescopio oñembohérava hubble peteĩ mbyja atýre oĩva mbyjaita aty constelación hérava escorpio pe imombyrýva ñande yvy umi itujavéva arapýpe ha heñoihague ho ysã mbeguekatúva ko ã arýpa oguereko arapy ava rembiasakue hag̃ua ava rembihasakue tekotevẽ avei oikuaa hag̃ua yvy rembiasakue ha ko ág̃a ae oñehesa ỹijo oñembovorévo upevarã oikókuri jesareko y yvytu térã yvykapu volcán rapykuerére tembikuaa reka rupi ko ág̃a ojekuaáma hekopete araka etépa iñapysẽ ava yvy ape ári upevarã ojejo o yvy ha oñenohẽ ojepurúva ojepapa hag̃ua ava ary yvy ape ári oĩ peteĩ e ha éva retepýpe mba ñay ũgui ka avo ha mymbáre ha umíva retepýpe hekove ha upépe ae oñepyrũ oje o carbono rupive ñaha ãkuaa opa mba e ary poteĩpa avei ojepapa hag̃ua opaite mba guive oñeha ãkuri ombohovái opa oñeha ãva ekue ombohovái jeroviapy religión rupi ojekuaáva ypyteĩguáva ramo monogenistas ha upéi hypy ũvévo heta tapicha oñeha ã ombohovái etaguáva ramo poligenistas umi ypyteĩguáva eha tuvichavete remimoĩngue tuvichavete hera oĩmiva guive arapy ha ñande yvýpe umíva apytépe ñande avakuéra iñarandu hypy ũva ndogueroviavéi upe mba e ha oñeha ã ambue hendáicha ko'ãvape oñembohéra ypy'etaguáva me peteĩ aranduka libro omboherava g̃uara niko taha eha éva ko ãva apytépe ava mbeguekatúpe katui umi ojepokuaaporãvéva hekoháre dar in guive ojeguerovia ñepyrũ ava ág̃a peve ojejuhu gueterei ava niko ojehu pe tekohápe oĩhaguére ha ñande retepýre ojeity opaichagua randipytu radiación osẽva yvýgui ha mbyjakuéra ary pe peteĩ yvykuaatyhára baringo yno õ lago oĩva kenia afrika retãme peteĩ kuñataĩ akãngue upe kuñataĩ oñembohéra pyahujey gui ko ãva jeko ojapo ag̃aite peve umi ñande ypykue ñemoñare oikotevẽgui hembi urã oguejyva ekue yvyra rakãgui ha oguata ñepyrũ mokõive ipýre upéva hína hembipururã ichugui oikókuri ava ñembo ypyre homo erectus ojapo peteĩsua américa amérikape niko og̃uahẽ ava no õ oúva sibéria guio rupi upérõ jeko para ndahypýi mbohapypa su térã irundypa su ary ỹrõ katu yrypy aguasu og̃uahẽ amérikape ava ypy kanguekue ojejuhúva ág̃a peve ipyahueteve umíva apytépe oĩhína umi ojejuhuva ekue irundysu térã pakõisu ary oikohague retãme origen del hombre en tembiapo porã ojapova ekue ñane retãme ohapykuehóvo ñande rapo ja eporãsérõ oikuaa porã hag̃ua ñande ypykuépe mávapa ha ekuéra moõguipa retãme mba éichapa hete mba de bering rupi oĩva ko ág̃a alaska pe avei umi para océano rupi umi og̃uahẽraẽvéva paraguaýpe atyguataha peteĩha primera corriente australoide ko ãva ova ha ova ohekávo hembi urã ndaha éi ñemitỹhára iñemoñare ñane retãme rire og̃uahẽ hikuái atyguataha mokõiha siberia ygua ko ãva ikatupyryvéma oipurúma mymba kangue ojapo hag̃ua hembipururã heseguakuéra hína chamakóko ha tercera corriente migratoria og̃uahẽva paraguaýpe ãva katu ñemitỹhára ha oipuru hikuái ita ojapo hag̃ua hembipuru iñemoñare ñane retãme hína umi iñe ẽ guaraníva mby a ava katu ava guarani pãi ñande ypykue niko ko ã ỹrema sa i hikuái ha oĩgui ijapytepekuéra heta noñe ẽiva papokõi tetãme naciones ha umívagui poteĩ oñe ẽ guaraníme mby a ava katu pãi ache

hypy ũgui umi mba e ijáva ipype ojuhu tuicháva ñepytyvõ mbohapy kuaatýpe ha éva tekoypykuaaty tekochaukahakuaaty ha ñe ẽ etakuaaty techapyrã avakuaaty tembiapoguigua paraguáipe karai mbohapy aranduka ijojaha'ỹva hérava la civilización guarani guarani retãngatu omboguapyhaguépe mba eichaitepevépa ipotĩ ha hesãi upe mba e ojehuha hesãigui hikuái hetepýpe ha iñapytu ũme ikaruhetáva térã ikaruvaíva ndo úiva yva itujúva térã hi aju ỹva térã tembi u ndojyporãiva oikuaa avei karu ỹ ha jave térã oaguyjeme ẽvo tupãme ỹramo omopotĩvo ipy a ha térã paje ojapo hikuái upe karu ỹ oñepyrũ mboyve iñemongeta tupã ndive upéicha avei okaru ỹ umi túva ita ýra arory tupãme ipotĩ asy ndaje ojapokuévo hembi urã ha okarúta ojepohéi porã ojapo hag̃ua hembi urã ha okaru mboyvemi ndo uguasúiva so o oĩvoi ndo ijypykuemavoi oipururaka e hembi urã ãva hína umi mba e a pakuri andai kurapepẽ ha mitã opu ãre ohóma ojahu ha oñakãky o ysyrýpe oĩjeko ára ojahuhápe pakõi jey chiriguanokuéra oipuru ñandyra ra ỹi josopyréva oñakãky o hag̃ua oñangarekokuaa avei ipyapẽ ha ipysãpẽre oñakãky óvo oipuru hikuái peteĩ havõ ha ẽmbávo ojeitýma ysyrýpe ha ojahupa rire ha oñemokã porã mboyve omonambaite hikuái hetére mba eñandýva jepe ipytãngy asy opytávo upehague ko ẽme ojahu onohẽmba peve hag̃ua ijehe hopehýi jave ha ndaha éi ku oñeha ãva hikuái omboyke topehýi ha ekuéra ñepyrũma oguata puku jave ñu térã ka aguýre ha ohupytývo chupekuéra topehýi oñeno ha oke yvýpe ha upeichahápe pyhare javérõ iro y tata ndogueiva erã no õ ymaiteguarére ha tekovekuéra ara ypýre oñeha ã ikatuha peve oha ãnga jey umi resáre tekoypykuaaty rechapyrã paraguáipe ary me oñemoñepyrũkuri peteĩ tembiapo ijojaha ỹva táva caballero pe oĩvahína tetãvore paraguarípe pe tembiapo omoakã ypykue rapykuere mokõivévante iñarandu ha rehe ae ko ág̃a jaikuaa ava pypuku ojapo mbohapysu poteĩsa ikaruha rapykuere oñotỹ umi omanóvape ha ojapo hembipururã yvy ita ha brasil retãme ombojoajúva tembiapoguasúpe omopu'ã hag̃ua tendyry'apoha hidroeléctrica itaipúpe upépe oñemopyenda hag̃ua upe mba'e ñag̃uahẽvo jajuhukuaa iñongatupyre japepo ha ekuéra oipurúva oñotỹ hag̃ua omanóvape oñepyrũ opahápe tekoypykuaaty ohapykuereka ha ohechaukakatu opaichagua ava no õ yvy ape ári oñeha ã ỹijo tembiapo taha'e ha ehápe ha ndaha éi peteĩ avano'õrente ã ohechauka hekopete opaite avano õ rembiapo ha ojesarekove umi avano õ itenonde ivévare ypykue tekochaukahakuaaty rechapyrã paraguáipe ary temimbo ekuéra oñemoarandúva avañe'ẽme ateneo de resquín san pedro pe og̃uahẽ hikuái peteĩ tekoha guasúpe oĩva villa ygatimi kanindeju pa'ũme upépe omono õ hikuái umi mbya mby'a kuéra ombohasa hekove oñopehẽháicha imburuvicha reheve oiko jekupytýpe ha ha hembiapo tee oñeha ã og̃uahẽhague umi temimbo ekuéra ha ehína ka aguy porã narandy ã mba e iñarandu ka ehao mitã térã mitãrusúpe g̃uarã nomoñe ẽkuaái ha ndohaikuaái hikuái sapy apy a oiméramo oĩ peteĩ osẽ ha ohejareíva hekoha ype hũ térã ambuéva rupi peicharõñoite ojehekombo ekuaa mbo ehaópe ha katu ojevysapy árõ hekohápe etaita ome ẽva ekuégui ojeroviakatu tekomarã ha tekokatúre yvy ape oñangareko tesakãre jakaira jeko ha tupã ha ehína ñanembojoajúva ñande peteĩ avapaje ñande ru papa remimoĩnguéva iñe ẽngatu ha iñarandúva ejeroky ojapo hikuái opýpe tenda aguapy ha tekoha resãire ha avei ani hag̃ua hasykatu hikuái itakua reheve ombota yvy mokõive mymba oisãmbyhy chupekuéra taha e oñemitỹ omymbajukavégui hikuái mandi o oñemitỹ avati kurapepẽ sandia andai itapỹi ypy rupi oñemitỹ heta jey ikogaty ijaipa chuguikuéra ndoikuaaporãigui temitỹ ñeñangareko ha purukuaa hembi urã omymbajuka ha opirakutu hikuái pakova roguépe omo ã hembi ogueru y akãgui omymbajuka jave omoirũ chupekuéra hymba jaguakuéra oguapy hikuái yvýpe okaru hag̃ua ipópente tembipuru ỹre oipurukuaa avei ñuhã oity hag̃ua mymba avei oipuru yvyrapã ha hu y yvyrapã ojapo guajayvígui hu y apýre omoĩ hikuái guyra raguemimi omomba ymave mburuvicharã ojeporavómi peteĩ omenda ỹvape ndoikóiva erã oñangareko hembirekóre ha upehaguére omoirũvétava hekohayguápe ko ág̃a katu mburuvicharã hembirekova erã kuimba éva apytégui ipoguýpe oĩ tekoha ha ehína tekoha ýva tekoha sãmbyhyhára oñemohenda kóicha mburuvicha papa remimoĩngue komi tekoha oñangarekohára ha pysyrõhára ha evahína mburuvicha rembipota ha sãmbyhyhára mba ejerure oĩsapy árõ hekomarã térã oporomyangekõiva oinupãuka tejuruguáipe ỹrõ omoĩnge yvyrakuaópe upe tapichápe iñakãre oipuru akãngua petỹguápe ñay ũgui ojejapóva ha ojeroky mboyve omondýi ha omombyry hagua ãngue iñañávape oipuru avei ra ỹigui ombosa y hikuái ipyapy henypy ã hovayke ipyñuã ha ijyvanga mba e ysýpe ág̃a oĩma ijapytepekuéra oñemondéva ñandéicha ikasõ ha ikamisáva umíchagua ao ome ẽ chupekuéra yvyráre pytagua ha ekuéra ỹva paraguay térã brasil ygua heta oĩ tapicha hesegua ỹva oñembojáva hesekuéra yvyra ogapy sãmbyhára tembireko katu oipytyvõ ichupe mitã jehesape ápe itapỹimimi ijykékatu omopu ã takuáragui ojejokuapáva i térã pakova roguépe ñe'ẽkuaaty ñe'ẽkuaaty linguística hína upe ohapykuehokatúva ava ñe ẽ heñói guive yvy ápe ári ko ag̃aite peve ojehai ha ojehai ỹva ohesa ỹijo opa mba e ombohasa hagua hemiandu ñe'ẽkuaatyhára ha ku ojesarekóva ñe ẽtekuaa añóre oñeha ã uvei ohesa ỹijo tuichaháicha ñe ẽ puru avano õme ha'égui tembipuru jojaha ỹ ko ág̃a peve ha taha guarani kuéra oheja hikuái iñe'ẽ rapykuere upéicha rupi ko'ág̃aite peve og̃uahẽvo umi español heta ñe ẽ castellano pegua oñembohyapu guarani peichahápe ohenói hag̃ua héra rupi heta ñe ẽ oheróva mba ohechakuaávo castellano noipytyvõmo ãiha chupekuéra omysãivo jehova ñe ẽ guaranikuéra avañe ẽre ha upe guive oipuru hikuái avañe ẽ ombohasávo ỹijokuaa mokõi hendáicha peteĩvape ja peteĩ ára jepokuaapyre jepokuaapyre ỹ imarã hechapyre ha hechapyre ỹva oisãmbyhýva ava reko opaite ára ha opaite tendápe mokõiháme tembiapo peteĩ tetãme taha e ha rembiapokue jeroviapy jepokuaa ñe ẽ ã tembiapo ha eha opa mba e iporãmívante ava rembiapokuéva epukuaa música ñe ẽporãhaipyre literatura ha hi arigua hekoporãva tembiasakuaahára ẽ tembiapo imandu a hag̃ua omotenondevéva peteĩ tetãme tekombo e rembiapokue yma guive ko ág̃a ha ñe ẽporãhaipyre guive ao oĩháme ava oĩ tembiapo ha tembiapo oĩháme jajuhúta ava ijapoharépe hembiapo ỹva tembiapo oĩháicha nueva oĩnte avei paraguay ka'asapa ha jutýpe mby a ache ha paĩ retãme avei upévare ha avakuaatýpe ha eha opaite mba e ava rembiapokue iporã ha ivaíva ymaguare ha ag̃aguáva ipyahu ava rembiapokue tapiategua peteĩ ava no õme tembiapo jepokuaapyre ỹva e ava rembiapokue ndaitapiáiva peteĩ ava no õme tembiapo marã jahechakuaáva ha hetepýva tembiapo hechapyre ỹva cultura implícita hína opa ỹva jahecha ỹva ha hetepy ỹva imbovýva mba'eteekuaa umi tetã tuichavéva ha hypy ũvévape oĩva yvy ape ári jajuhukuaa avano'õ'i imbovýva ha jepémo ndahetái hikuái oikuaáva oipurúva ha oikuaaukajeýva hogayguávape ñane retãme oĩnte avei oĩháicha mayma tétame avano õ i oñemohendajeýva mokõime umi ñande ypykuéra paĩ mby'a aché maka angaite ẽtee ha upéicha avei ijepokuaa avano õ i térã avano õ imbovýva oĩháme tapicha ambue tetãmegua oikóva ñane retãme umíva apytépe oĩ oúva alemania corea tetãgui jepémo oiko ñane retãme ẽ ijepokuaa ijeroviakatu ha ambue mba ekuaaita tembiapo rechapyrã paraguáipe kapupyry ñane retãyguáva ohaíkuri hembiapokue omombe uhápe peteĩ ache no õ mba ekuaaita péicha he i heñói jave mitã ache guajaki apytépe opytáma isy poguýpe isýnga u upe oñangarekovétava hese itúva osẽ py ỹire omymbajukávo ha upehaguére akóinte ipore ỹ ováramo térã oguata puku jave mitã oho ka írõ itúva ati y oikuaa ñepyrũ hag̃ua mba éichapa ojehapykuehóva erã mymbakuéra sykuéra omokambu mokõi mbohapy imembymimi ohupyty peve mbohapy térã irundy ary omombo o hag̃ua imemby omoĩ ititíre araity uva ha ome ẽ mitãra ýpe oimeraẽ guyra pyti a ojy ỹva oipyte hag̃ua jakare rãigui mymba mitãme oñemombe u heta mba e ha ekuéra tekotevẽva oikuaa oke hag̃ua oñemoag̃ui hikuái tatágui ombyaku hag̃ua hete ha oñombyaku hag̃ua ojoapytépe upeichahápe mitã ojepokuaáma oñondive imitãvéva hi ag̃uiveva erã ha ekuéra oheka ha onohẽ taha e ha ehágui ñuatĩ hamba e tataypýpe mitãmimi ohendu peichahápe umi mitã oikuaa ñepyrũ ma erãpa oñeporeno umi mitã isy ryepýpe kuña hyeguasu jave iména osẽva erã omymbajuka ha ho ukava erã hembirekópe upe ojehaitypo mitãra y retepýpe upe mymba rérape ojehero uperire mitãme yñarõme ikatu imenaheta upe mba oñeno ag̃uive kuñágui ha katu ohayhuva erã mitãmimi jepémo ndaha ha umi omymbajukakuaa ỹva opyta hikuái ogapýpe ojapóvo kuña rembiapo oñangareko mitãre ojapo ajaka ha urã tembiapoñemoambue ha tembiapoguerova tembiapo tembiapo ha mba ekuaaita myasãi peteĩ avano õ rembiapo ha mba ekuaaita oñemyasãivo mbarete térã py aguapýpe ambuéva ári imombyry térã hi ag̃uíva ichugui oheja ñepyrũ mba e pyahuetáre oúva ambue tetã térã ambue avano õgui ha upeichahápe tembiapo teéva jeroviakatúre ñane ñe ẽre hamba e upéicha avei peteĩ tetã térã avano õ hembiapo katuvéva omoambuérõ peteĩ itenonde ivévape upéva transculturación umi pytaguáva norteamerica térã ekuaaita ha upevarã oipuru hikuái tapepotĩ terã ikarẽva upeichahápe ombogue iñe ẽ ijeroviakatu ijepokuaa hembi u hamba e apytu'ũreñói ypýva oĩ ỹva ekue ha ava ỹva upéva hína apytu ũreñói oñemohendakuaáva mokõime apytu ũreñói ypýva ha apytu ũreñói ñembopyahúva invenciones primarias y secundarias ko ãvape ojepuru peteĩ mba e kuaapyréva yvyrapã arco niko peteĩ apytu ũreñói ypýva peteĩ ava ndajaikuaavéiva mávapa katuete ohechakuaákuri oikohárupi oĩha yvyra ikatúva oñemokarapã ha upeichahápe e pyahu heñoiypýva peichahápe ojepurujey umívape oikóma ichugui apytu ũreñói ñembopyahúva upeichahápe yvyrapã puru jajuhukuaa tata ñamyendy hag̃ua jepe upeichaite evahína apytu ũreñói ypýva upéi ojepurujeýva apytu ũreñói ñembopyahúva oñemongu évo mba'yrumýi vehículos ha karréta avano'õ hejapyre avano õ hejapyre ñane avano õ rembikuaa ha rembiapoita jaikuaajey ha jaipuru hag̃ua oĩhaichaite térã ñambopyahu ha ñamoambue hag̃ua ha upeichahápe jahupyty hag̃ua avei tekoporãve jaheka tapiáva avano õ hejapyre oñembohasa túvagui ta ýrape peichahápe avano õ hejapyrépe ijapaite umi ñande jepokuaa techapyrãrõ tembi u ha pohã ogapy apo ñembosarái huã marangatu árape oikóva tata ári jehasa yvyrasỹi kambuchi jejoka avei tupãsy ñug̃uaitĩ ha chipa apo oikóva arapokõindy a upe mba e ojapórõ hasykatuvéta imembypotávo avei mitãra y ao ndojepokaiva erã ỹrõ heterasýta opa ko ã mba e og̃uahẽ ñandéve avano õ hejapyre rupive avano'õ hejapyre rechapyrã guarani oikohag̃uáicha tapiaite yvy ape ári oĩha kóva rire upe yvy mara ỹ upehaguére ha ekuéra avo ha mba ehekotee ỹva oñembohekokatu hag̃ua upevarã oikova erã jekupytýpe hapichakuéra ha hekoha ndive hekoha ryepýpe oipurukatuva erã oĩva hyepýpe oñemohendávaniko oguereko ijarýi péicha oĩ tajy jarýi guasu jarýi ka a jarýi ha ambuéva jaitýta jave tekotevẽ jaity umi ñaikotevẽtava ani jaityreipa upéicha avei ñamymbajuka jave tekotevẽ jahekýi umi jaipurútavante hembýramo katu ñaporombojopoiva erã jaipurukuévo umi mba e oĩva tekohápe niko ñamomeg̃ua jahávo upe guarani ohechakuaávo tekoha imeg̃ua ñepyrũha ováma ambue yvy pehẽme upe oñemoñajey opa mba e oĩva hyepýpe avakuéra niko are oikundahajepékuri ijyvy oipo o hag̃ua yvakuéra omondýi hag̃ua chupekuéra añetehápe avakuéra urã ndaha éi kyhyje añógui tekotevẽ ñanemandu a ymave ha kanguemimi jahechápa ndoikoveijeýmba e ñembo pa i rete kuaraýre ha éniko hekovejeýkuri omano rire upéicha avei ha ekuéra oiporavo herarã tekogua naturaleza ryepýgui ñandékatu ñamoĩsete ñande réra tape térã távakuérape tekohágui oipyhy hikuái herarã techapyrãrõ ekue kapiatã oipyhyhague héra hekohágui pypuku ha ohayhu añete oĩmiva guive tekohápe upehaguére tekoha ryepýpe ekuéra oikokuaa tekoha ỹre ha ha eha hekovekuéra sã upégui osẽmbaite opa mba e hekopykatu ojerovia peteĩrente sapy ánte héra evahína ypy ha paha paĩ tavyterã apytépe katu hera ñane upe mba e ohechauka porã ñandéve ha ekuéra oikuaaporãha mba ehekotee ỹva ha ava ha avei ñepyrũrãitépe omoheñói ñe ẽ térã ayvu ha ekuéra he iháicha omoheñói avei mborayhu ojoapyteperã ha peteĩ momorãheikatu himno sagrado ha mbohapyve ñe ẽ mborayhu ha momorãheikatu osẽ ichugui ha oĩ ipype ipytúpe ko ã mba e jaikuaávo hesakãne avei omomba eguasuete ñe ẽ ha ekuéra noñe ẽreíri ha noñe ẽhetái tekotevẽvante he i upehaguére iñe ẽngatu hikuái ava guarani oheka upe aguyje ohupytýva hekokatu rupi ha upevarã ombokatu hekopy ha hete ha oñeha ã avei oiko jekupytýpe hekoha ndive katu niko ñe ẽ iporãvéva guarani ñe ẽme ha he iséva marã ỹ upehaguére avei jeroviakatu oñemomba e mokõive ñe ẽre ohero hag̃ua i santo kuéra ohenóivo chupekuéra marangatu marã ỹngatu avañe ẽme tembiapo kuaa avei ku ñanearandujojóva térã katu peteĩchainténte ñanerandupáva ñañe ẽ jajepy ñane avano õme javáramo ambue avano õme iñambuéta avei umi ñane rembikuaa ha rembiapoita iporã ñamano meve ogapýpe mbo ehaópe térã jaikoha rupi ñemoarandu ndopái upévare ñane rembiakuaatýpe ija umi mba e jaipyhýva ñemoarandu rupive õme upe ojahaitypohápe upevakuére ha techapyrãrõ mokõi joyke y hi aryjojáva ñamongakuaárõ mombyry ojuehegui mokõi táva ojoavýva imba ekuaápe okakuaapa rirévo mokõive ojoavýta avei hembiakuaa ha hembiapópe aipórõ ojoavykuaa tembiapo pyhýpe jepémo mokõive ojojogua tekoite hejapyre rupi jepokuaa avano'õre adaptación social oĩháicha jepokuaa tekoháre oĩ avei jepokuaa avano õre ha avakuéra jajepokuaávo ñane avano õre ñanereñoihaguépe térã javahápe jaiko hag̃ua ha ñaimévo ipype jajepokuaakatu hag̃ua jepokuaa ojehu oĩgui mba e pyahu térã oñembopyahujeýre taha e ha éva apytu ũreñ i jaipurukuévo ambue tetã térã avano õgui peteĩva térã hetave tembiapo ndojepuruvéivo térã oñemyengoviávo tembiapo ha oguekuévo tembiapo oñembyai térã oñembohasavaihaguére ypykuévagui ñemoñarépe techapyrãrõ ja ekuaa mayma heñóiva ñane retãme oguerekoha ñe ẽ jepokuaa jeroviapy tembi oguerekóma ijypýpe avano õ hejapyre oipyhýtava mbeguekatúpe ñemoarandu rupive ha e umívare iporãva erã ñambojo árõ peteĩ mba e ja emavakuevoi jepokuaa ha eha peteĩ katupy oĩgui heta ojepokuaa añetéva avano õ rembikuaa ha rembiapoitáre oĩgui avei ojepokuaáva sa i oĩgui avei ojepokuaa ỹva tekoha avano õ rembiapoita heñói okakuaa ha oñembopyahujey tekoha ryepýpe ha tekoha pytúre upévare avano õ peichahápe avei jahechakuaa aipórõ mba térã ombopyahu peteĩ avano õ ipohýiva ha tembi u omombaretekuaáva íva ko ẽ ko ẽre ñane retã techapyrã tekoha pu aka paĩ tavyterã jeroviakatúre táva capitán bado pe amambaýpe oĩ cerro guasu oñemopyendahápe paĩ tavyterã ha tekoha ko ág̃a imeg̃ua ohóvo ava ha ekuera ỹva omoheñói omongakuaa ha oipyso hag̃ua e ypy upépe mante oĩ yvypyte yvypuru ã centro del mundo upépe heñoi ypy paĩ tavyterã retã tavyterã he ise táva yvyteerã jasuka véndame oĩ e ñandeapova ekue upépe oĩ avei mymbakuéra ñane rembi urã ha opaite mba e porã avei paĩ tavyterã rekove yvy ojerure imba eteerã upe yvy upeicharõ añoite arapy ha ava hekovepukúta ha ndopamo ãi araka peteĩ avano õygua omba eherokuaa oĩva guive ipype ha ijerére pukukue javeve ha upevarã oipuru ñe ẽ jehai ha ta ãnga péicha ha techapyrãrõ ja ekuaa poyvi pytã morotĩ ha hovýva omba eheroha ñane retãme avei peteĩ pykasu morotĩ ovevéva tekosã ỹme omba ehero py aguapýpe mba ehero símbolo mba jaikuaa hag̃ua maymaite mba e he iséva peteĩ mba e tuicha ojoavy imba eherógui techapyrãrõ ãi kurusu mba ehero jepémo kurusúre ojehekombo eraẽva erã ichupe avano õ rembiapópe el papel ombojoavývo chupekuéra karajágui opaite avano õ itenonde ha itapykuemivéva heñói jajavy ỹre opaite ava rekopy ava oipuru hag̃ua mba ehero símbolo hesakã ỹre chupe ambuéva ava oipuru hag̃ua mba ehero hekopete tesakã pa ũme mayma yvypóra jaguerekokuaa mokõivéva mba ehero techapyrãrõ ja ekuaa sapy ánte jaipuruha jaikoha rupi ñe ẽ térã ñe ẽjoaju hesakã ỹva ñane ñe ẽ rehegua ingles ñe ẽ upéicharõ jepe ndajaikuaamo ãi mba epa he ise upe mba e ojehúrõ upéva hína mba ehero pururei ág̃a katu jaikoha rupi jaipurusapy árõ ñe ẽ térã ñe ẽjoaju hesakãva ñandéve ha evahína ñane avañe ẽmegua kavaju morotĩ upéicharõ mitãme oñembo egua úrõ castellano e iñe ẽtee guarani upévare ha ndajajaposéirõ mba ehero pururei tekotevẽ jahekombo e mitãme iñe ẽteépe péicha jajapóramo añoite oikóne mba ehero purukatu ha mitãmimi peicha ỹramo mitãmimi akõinte itavýta guarani ñe ẽme oñe ẽvape tekotevẽ jahekombo e ñepyrũ guaraníme upéicha jajapórõ ñamongakuaáne ichupe hogaygua ha ñane retãme avei avareko ekuaa oĩha avareko ha avareko ỹ yvypóra ijavareko omoheñói oipuru omohesakã ha ombohasajeýre mba ehero upe omoñe ẽ ha ohaikuaáva oho ha oikũmbýva ñembo e ohepyme ẽ ijeho mba yrumýime yvypóra ijavareko ỹ ha ekuéra ndikatúi omoheñói omohesakã térã ombohasa ambue mymbakuéra ndojapói tembiapo peteĩ jagua kavaju térã mbarakaja techapyrãrõ nomoñe ẽi ha ndohaikuaái ndoikéiva tupaóme ndohomeméiva mba yrumýime ha araka eve noñemomba emo ãi mba eherokuaáre ñe ẽkuaa mba mbo ehaopegua oipuru ñe ẽkuaa omoarandu hag̃ua opavavépe ñane retãme rei ñañeha ãta jahekombo e ñande rapichakuérape ñe ẽ oikuaa ỹvape jaipurúramo añoite iñe ẽtee upéva upe iñe ẽ ypy upe oikuaaporãva ava oñemoarandu heta observación ha mba eha ã imitación rupive ág̃a katu jehekombo e hypy ũvéva ha hekopetéva símbolo ñe ẽ rupive upehaguére ñe ẽkuaa lenguaje ha ehína ẽkuaa omoarandu hag̃ua opavavépe ñane retãme rei ñañeha ãta jahekombo e ñande rapichakuérape ñe ẽ oikuaa ỹvape jaipurúramo añoite iñe ẽtee jahekombo engatúta ichupe ha égui upéva upe iñe ẽ ypy upe oikuaaporãva ñe ẽkõi en la educación ñane retãme tekombo e ñemyatyrõ reforma educativa hupytyrã apytéme oĩhína guarani ha casellano purukatu ha upevarã tekombo e oikóva erã mokõive ñe ẽme ág̃a katu oñepyrũva erã mitã ñe ẽteépe ñahesa ỹijo pypukúrõ upe mba e ja ekuaa aipórõ hasypeve ñane retãme ojejapohague mba e iporãva oipytyvõtava mitã ha mitãrusúpe iñemoarandúpe upeichahápe upérõ oñembo egua u castellano pe guaran me oñe ẽvape ko ág̃a katu mitã tuicha ẽteépe opa mba e hesakã ichupe ha upehaguére oñeñandu porã vy a ha py aguapýpe hesakãporãgui chupe oñeme ẽmíva guive ehakotýpe ojepurúgui peteĩ ñe ẽ hesakã ỹva péicha mbo epy e amen oĩmbaiteva ekue castellano pe ha mitãmimi ha mitãrusu katu iñe ẽ guarani upehaguére nahesakãigui chupekuéra mba eve ha ambuéva katu noñembojáinte ijypýpe upevakuére avei hetaiterei oĩ ñane retãme omoñe ẽ ha ohaikuaa ỹva niko ojehu mbo ehaópe ñandejapárõ opaichaguáva ñemboyke ỹre ymave niko castellano pe oñe ẽva año ijákuri mbo ehaópe ko ág̃a katu ojepurúvo mbo ehaópe mokõive ñe ẽ guarani ha castellano jahupyty avei maymaite jaku érõ jekupytýpe jahekávo oñondivepa teko porãve hesakãporãva educación crítica niko jahupyty ñaikũmby porã jave ñane ñe ẽ teépe opa mba e ehaguéicha ñane retãme upe mba e ymavémi ndojehupytýi ojepurúgui ambue ñe ẽ ha upehaguére mitã ha mitãrusu ijurujái ha hovayvajoa mbo ehakotýpe ojesareapa noikũmbýi mba eve jepémo oñeha ã heta upevarevoi niko ojepurúmi peteĩ ñe ẽnga omyesakãmbaitéva mba e vai ág̃a iñambueñepyrũvo upe mba e ñamoambuekuaáma upe ñe ẽnga ha ja e mitãmimíre oike mbo chupe tekombo e tekosãsorã educación liberadora niko upe ome ẽva ñandéve pu akakatu jajapo hag̃ua rekovepy jahekávo tekokatu tekotevẽ ja e hekosãsoha upe iñaranduva ha hekosãsove oñemoaranduvévo upéva jahupytykuaa tekombo e hesakãva rupive ndaipóri ambue ẽ ojepurúvo tekombo épe heta mba e porã jahupytykuaáne heseve tekotevẽ avei ñamyesakã porã guarani ñanemoarandu hag̃ua iñe ẽtekuaa añóme nahániri guarani ñanepytyvõta ñanearandu ha jakakuaa hag̃ua opaite mba épe amo hapópe ñane retãme avano õ tekopy normas de cultura mongakuaa apytu ũ purukatu rupive mba eporã ha mba evai ñambojoavy hag̃ua peteĩ avano õme tekopy oñemohenda mokõime tekopy potáva ñane avano õygua oipotáva jajapo térã ja e opa jaikohárupi mba e añetehápe jajapo térã mba e avano õ potapyrégui ñandéve ñane avano õygua rembipota õ rekopýpe g̃uarãva tekopy potáva ko ãvape ja e ha jajapóva erã avano õ rembipota ndikatúi ja e térã jajapo horyvéva ko ãvape ikatúma jaiporavo umi jaguerohoryvéva ñambohováivo temikotevẽ jarekóva ãvape ja e ha jajapokuaa ko ãvape ja e ha jaipurukuaa oimeraẽva ndaipórigui joavy ijapytepekuéra ha tekopy pota ijapýva ko ãva ndahetái ndive jaipurukuaa sa techapyrãrõ ja ekuaa tupãnói ha ñane avano õygua rembipota jepémo mba éichapa oĩháicha tapicha ojapóvajepi upe mba e oĩ avei heta ojapo ỹva ndojerurevéiva tupãnói túva sy paíno térã maína ojeruréjepi ojejapo hag̃ua heta mba e oimeraẽ tapichágui oiko hag̃ua avei kristiáno umíva apytépe oĩ háicha umíva ojejapova erã ha peteĩ tekopy pota katuetéva norma kristiánoha ág̃a katu oñemongarai ỹva térã katu omenda ỹva tupão rupi ñane retãme niko tupãnói ko ãva apytépe avei ija pombéro ñamoĩvo haperãme ka a eirete petỹ térã yva ka avano õygua rembipota jepémo upéicha jaikohárupi ñane retãme jajuhukuaa heta tapicha amoañetéva upe jepokuaa oĩháicha avei heta oikuaa ỹva upe mba e peteĩ techapyrã tekopy pota ijapýva norma ideal restringida kuña ñe ẽndy purúpe guarani ñe ẽme jaikuaaháicha avañe ẽme oĩ ñe ẽ kuimba énte avei oĩ ñe ẽ kuñánte ỹva upe mba e ha ẽvo tekopy ombojoavy opaite avano õme la diversidad del comportamiento ha hetepýpe hapicha avápe ojoavy ichugui tekopýpe conducta comportamiento upehaguére tekopýpe ha upevakuére avei ndaiporiha yvy apére peteĩ tekopy año opavavépe g̃uarã techapyrãrõ ja ekuaa imombyrýva parágui océano ho uve hembi úpe ñemitỹngue ha ka avo upéicha avei oĩ ho úpe oĩháicha avei oñemyrõva upe cultural ava rembiapo ndopytái peteĩ hendápe ha peteĩ ysaja añóme ñane ramói ha ñande jarýi ymaguare ja eporãsérõ ha upe ẽrekópe ha hemiandúpe aranduka libro kuatiahaipyre diario ha ta ãnga õ ag̃aguáva niko ojoavýnte avei ñandéve mba éichapa tetã ha avano õ oĩva yvy ape ári yma ha ko ág̃a ohekaha akarapu ã ohupytyseha akóinte ko ẽ ha ára pyahu tembiapo ñemoambue apanuãi problemas del cambio cultural tembiapo térã apytu ũreñói ypy ñembopyahu ñemoambue téra ñembohekokatúva ogueru hendive apañuãi avakuaatýpe oñembohérava tembiapo ñemoambue apañuãi ko ã apanuãi ijetu uve umi ojepokuaapyrémava hekoha térã hetã rembikuaa ambue tekoha térã tetã pyahúpe hembikuaa ha hembiapoita ambuéva apañuãi ñane retãme ovávo ñande apytépe umi pytaguakuéra oúva ambue tetãgui jahechakuaa avei ñane retãyguáva apytépe itujavéva ha imitãvéva apytépe mokõivévante ñemotenonde apañuãime ja ehaguéicha ñane ramói ha ñande jarýi ojepokuaajepe imitãme otupãnóivo upéva tuichamba e akue upe mba e jajapórõ jahechauka mborayhu hesekuéra ha tupãre avei mitã ag̃agua katu ndojepokuaavéima péicha ñande apytépe ndaiporiguasuvéima tupãnói sa íma umi tapicha otupãnói hi arigua ko ág̃a ñañemotĩma ñatupãnóirõ kóva ko mba e pyahu oipy apy oipy akarãi ñande ramói ha ñande jarýipe péicha jahechakuaa apañuãi oĩva upehaguére tembiapo ára ha pa ũ el espacio ñahesa ỹijóramo guare mba épa jepokuaa avano õre ág̃a katu pa ũ espacio ndive ha pa ũ reheve oĩmavoi ára tiempo oñandukáva ñandéve arapy rembiasa ijapyra ỹva techapyrãrõ ja ekuaa ñane retã pe ñane retã ag̃aguágui ñambohovakénteva erã upérõguare ha ag̃aguáva jahechakuaa hag̃ua joavy oĩva ñemonde jepokuaa jogapo mba yrumýi ha myasãihakuérape ja ári pa ũ ha ára pýpe omoheñói ha omboambuehápe hembikuaa myasãi la difusión delconocimiento y eve imba erã añónte oĩva guive ava rembiapopyréva tekomarã térã tekokaturã oñemyasãi ñe ẽ térã jehai rupi ỹrõ katu ava mba e ambue avano õyguápe upéicha avei ág̃a ojepuruve umi myasãihára kuatiahaipyre aranduka ñe ẽasãiha ta ãngambyry hamba e upe ha tembiapo myasãi upe ñembohasa avei omyasãi ikatuha peve umi isyva ry aikue péicha pohã mba e iporãva oñemyasãiháicha ojekuaauka pokarẽkuaa ñorairõ hamba e oĩva guive oñemyasãi ha péicha jaháta jiménez domingo pukarã chistes folklóricos paraguayos paraguaýpe paraguay cepag p pyre mombe u pyrã káso ñemombe u paraguaýpe paraguay servilibro ẽnga dichos populares paraguayos paraguaýpe vosa paraguaýpe paraguay editorial toledo guarani del guaira paraguaýpe paraguay paraguaýpe paraguay editorial cuadernos republicanos la raza paraguaýpe paraguay imprenta compilación paraguaýpe paraguay editora litocolor ẽ paraguay biling e políticas e paraguaýpe paraguay fundación en paraguaýpe paraguay el lector p sabiduría popular paraguaýpe paraguay editorial arandurã p durán hortensia y paraguaýpe paraguay centro reprográfico saul lengua y cultura guarani paraguaýpe y cultura guarani paraguaýpe paraguay káso ñemombe u paraguaýpe paraguay a káso ñemombe u paraguaýpe utiles usadas en paraguay paraguaýpe guarani paraguaýpe paraguay editora litocolor paraguaýpe paraguay editorial comuneros s paraguaýpe paraguay editora litocolor s paraguaýpe paraguay cepag p kluckhohn paraguaýpe paraguay ediciones taller p reforma educativa paraguaýpe paraguay miranda tradicionales del paraguay paraguaýpe paraguay técnicas en superficies amplias paraguaýpe py puku paraguaýpe paraguay rp arriéro pórte paraguaýpe paraguay el del paraguay paraguaýpe paraguay editorial la tragedia ayoreo paraguaýpe paraguay kásos ahendu ahai paraguaýpe paraguay oñemombe u paraguaýpe paraguay editorial mandioca paraguaýpe paraguay p romero idioma guarani paraguaýpe paraguay rótterdam tomos paraguaýpe paraguay editora litocolor paraguay varios tomos paraguaýpe paraguay la educación paraguaýpe paraguay ceaduc realidad una interpretación psicoanalítica paraguaýpe paraguaýpe paraguay rp ediciones p paraguaýpe paraguay el lector p

akuti mymba oñepi'ũva yvate ha

paraguáipegua michĩve ha ipysã mbohapy hague katu hũngy ñemohenda guyra

thumb p chiváto guasu oĩ

porãva hoguekuéra guasu akã jeguakáicha umi pindo apytépe oĩ yvyra rembi'urãicha ñandyry ha ambuéva tavaguasúpe ojeipuru ombojegua hag̃ua tapekuéra umíva iñandyry porã jejy'y tembi'urã ratã ojejapo chugui opaichagua tembipuru karana'ýva

tavarandu niko peteĩ kuaaty ijáva oikuaakajeýva arandu ka'aty mayma kuaaty ha tapereko oipytyvõva ichupe ohupyty hag̃ua hembipota tavarandu térã tetãkuaa ha'e kuaaty disciplina ciencia tetã rembikuaaguigua upe ñe'ẽ omoheñoiva'ekue peteĩ poteĩme ha ojepuru oñehenói hag̃ua leyendas ñe'ẽarandu proverbios ñe'ẽnga refranes tetãygua rembiapokuéva upe ñe'ẽ ojepuru mayma tetãme yvy ape ári oĩva tavarandu pypegua tavarandu ha'eva'erã ha túvagui ñemoñarépe tuka'ẽ jaipuru ko'ag̃aite peve ñembosaráirõ ñande sy ha upekuévo omyesakãgui ñandéve mba'éichapa ñaha'ãva'erã tetãygua rembiapokue vulgar ápe tavarandugua ikatuha heñói oimeraẽ hendápe natekotevẽi jaha ñañemoarandu upevarã térã ñaime peteĩ mbo'ehaópe heñói hag̃ua tavarandu péicha peteĩ jehero marcante oimeraẽva omoheñoikuaa ijapoharekuaa'ỹva anónimo avei oje'e mba'e tavarandugua ijapoharekuaa'ỹha techapyrárõ avave ndoikuaái mávapa oipuru'ypýkuri pe ñe'ẽ amóntema purupyrã útil mba'e tatapỹi ári jehasa umíva ha'égui purupyrã hekove ha oĩ gueterei ñande apytépe ko'ag̃aite peve heñoisapy'áva noikotevẽiha ñembosako'i arére oimeraẽ hendápe heñoita jave heñói techapyrãrõ ja'ekuaa yvyrasỹi heñoihague peteĩ ára hoky peteĩ ñande rapicha apytu'ũme heñoisapy'a ha ojepurúmakatu tavarandu ñemohenda apytu'ũ apytu'ũguigua tavarandu kóvape oikepaite mba'e tavarandugua oñemombytáva ñane apytu'ũme tekotevẽ'ỹre jahecha térã jajapo hyepýpe jajuhukuaa ñe'ẽjovake ñe'ẽñemiguerojera mombe'ugua'u mombe'upy káso ñemombe'u ñe'ẽnga ha hetaiteve mba'e ñe'ẽjovake relación niko ñe'ẽpotymimi joguaha ja'éva ojupe ha ñane irũ ombohovakekuaáva ñandéve techapyrã che korapýpe rohetũmíta nde korapýpe reguereko peteĩ ñe'ẽñemiguerojera adivinanza niko ñe'ẽporandu oñepyrũva maravichu maravichúpe ha oha'ãrõva ñembohovái katupyry techapyrã maravichu maravichu mba'émotepa ñapo'ẽramo hesape okaru jetapa maravichu maravichu mba'émotepa peteĩ karai po'i oike ka'aguýpe ha osẽ iñakã ñe'ẽrei upeichavérõ jepe ojepuru tapiáva oparupiete oñembohováivo mba'e hesaka'ỹva techapyrã mbarakaja hekove pokõi mbarakaja hũ ome'ẽ po'a chavurro hasẽramo okýta oñembotuichareíva ja'eporãsérõ jeroviajerovu niko ha'ehína umi jeroviapy ñemongakuaave techapyrã typycha okẽ kupépe pya'e omondo ogapýgui jahayhu'ỹvape kuña ndojahuiva'erã imemby rire ỹramo imembymi omanokuaa chugui pitogue opurahéiramo he'ise oĩha hyeguasúva paje porã ha mba'e vai aporã oĩ tapicha iñaranduka'atýva oñembokatupyryva'ekue pajépe upéicha rupi umíva oporopohãnokuaa heta tapicha ohasa'asýva hasykatuetéva ndojejuhúiva ndaipirapiréiva ikerairũ pochýva hamba'e oñepohãnouka hekokatujey hag̃ua ỹramo ojora hag̃ua mba'e oĩ oipurúva paje oharu hag̃ua hapichápe ja'ekuaa avei oĩha kuimba'e ha kuña ojapokuaáva paje oĩ oipurúva imba'ekuaa oharu ojahéi térã ombyai hag̃ua oimerãévape umívape oñembohéra paje apoha hũva oĩháicha avei ojoráva mba'e vai térã ombohekokatujeýva tapicha ojeharuva'ekuépe ha ko'ãvape oñembohéra paje apoha morotĩva pe paje morotĩ apohára ndaikatúi ojapo paje hũva ha péicha avei pe paje hũ apohára ndaikatúi ojapo paje morotĩva paje apópe ojepuru ta'ãnga marangatukuéra ra'ãnga kurusu y karaipyre juky akãrague kangue kavure'i catalina de sena pe ñepohãno oĩ tapicha hasykatu jave oñepohãnoukáva pohãnohára chaépe ha umichahápe ñe'ẽ ojepuruvéva ñomongetahápe ha'ehína avañe'ẽ umi pohãnohára chae oipuru pohãrõ umi oikuaa porãvéva ka'avo ha ñanamimi oĩva ijerére umíva ha'ehína hembipuru umi pohã oipuru hikuái oporomonguera hag̃ua oĩ ambue pohãnohára ndoipurúiva ñana añetehápe oĩ oporomongueráva yvy y térã katu oporopohãnóva ñembo'e rupive nahi'ãi jaheja tesaráipe guaranikuéra oikuaaporãhague upe hekoha ndaipóri ka'avo ita térã mymba hera'ỹva guaraníme ko'ã tapicha imba'ekuaáva apytépe oĩ avei pe oporomomembýva oñembohérava partéra chae oipytyvõva kuña hyeguasúvape imemby hag̃ua hogapýpe jaikuaaháicha sa'i oĩ kuña ohóva peteĩ tasyópe hospital imemby iporã avei ja'e mba'asykuéra oĩháicha heraha avei guaraníme techapyrãrõ ohéo térã haru py'aruru tavardillo kambyrujere mitãreterasy isípula topepireko ha ambuéva pohãramo ojepuru ko'ãva ka'ahái ka'arẽ guavirami taperyva arasa yvapurũ yvyra'i mamóne kokũ jaguareteka'a karaguata ambuéva jeroviakatu religión ñane retãygua peteĩ térã hetave ñangarekohára san jagua ha imeg̃uáva rerekua santa lucía ohecha'ỹva rerekua san ramón isidro ñemitỹhára rerekua san cayetano rerekua san judas tadeo imba'ehasýva ha apañuãi rerekua paraguáype héra guaraní reheve jahechakuaa gueterei tupãnói iñangaipa hetava'ekue ha estacionero opurahei'asýva kurusu árape ha arapokõindy marangatúpe samana santa mombe'ugua'u mito oñeha'ã ombohovái umi mba'e iñypytũ hypy'ũ jahecha'ỹ ha jaikuaaporã'ỹva jepémo upéicha jagueroviáva techapyrã periquito jasy jatere ñemoñare irundyha ko mitã'i yvágaicha mimbícha iñakãrague sa'yju og̃uahẽvo asajepyte ndaje osẽ omyasãi mborayhu oje'e ipópe ka'a rakã pehẽngue ome'ẽva oñeha'ã ombohovái mba'eicharupíva oĩ yvy hekoka'avóva vegetales ha mba'ehekotee'ỹva minerales techapyrã ka'a peteĩ áraje ñande ári oguatávo ha ikane'õmarõ oheka peteĩ ogami opytu'u hag̃ua ohohápente mavave ndoipe'ái chupe hóga rokẽ maymávante oñembotavypa chugui ipahaitépe og̃uahẽ peteĩ tujami rógape upéva ombohasa chupe hógape ome'ẽ chupe y ha tembi'u ha okemi hag̃ua avei ome'ẽ chupe upe tujami oikóje itajýra ndive ha mokõive rasa oñangareko porã ñande ru rehe ohecharamógui tujami ha tajýra yvágape omoheñoiukáje tujami róga korapýpe peteĩ ka'avo pyahu avave oikuaa'ỹva upei og̃uahẽkuri tujami rendápe ñande tajýrape mba'eichaitépa ojepuru'arã upe ka'avo pyahu hérava ka'a opytava'ekue mokõivéva poguýpe káso ñemombe'u cuentos populares niko umi ñemombe'u iñasãiva ñane retãpýre ha ñande rapicha omombe'úva imandu'akuévo hembiasakue térã ambue hapicha rembiasakuére opaichagua káso niko oĩ yvyguy paje pychãichi ha perurima umíva rehegua oĩ avei omombe'úva mba'éichapa heñóikuri tavakuéra ỹramo oñe'ẽva guyra mymba térã ka'avokuéra rehe oĩ itie'ỹva avei ñanembopukáva ñanemongyhyjéva ha opaichaguáva upeichavérõ jepe maymáva ka'aty oje'eha ko'ág̃a rupi ae avei oñemomba'eguasúve ha ojehechakuaaramojey techapyrã mboriahu ryg̃uatã káso mbyatyhára david ha hogayguakuéra oikova'ekue ñepyrũrãme itakyrýpe oñemitỹkakuaavéva ohepyme'ẽ hag̃ua oiko porã hikuái imboriahu ryg̃uatã imarangatu hikuái ha hogayguakuérape ha oĩra'e avei ohayhu'ỹva chupekuéra péicha ndaje peteĩ ko'ẽ ojuhu hikuái juky iñasãiva hóga jerére osẽ ha ohohápente oñemondýivoi ha'ekuéra oñembo'e avei ha upéi ohypýi ykaraipyrépe ña carmen peteĩ vosápe ha'e ka'arupytũ jave oñotỹkuri iména ndive kuarahy reike gotyo upeichavérõ jepe upe ára guive nosẽporãvei mba'eve chupekuéra ña oñekarãi ha huguypáva upéi omanombava'ekue oñemohyguatãkuri imandyjutýpe upeichaite jekoraka'e ojehúkuri peteĩ pohãnohára chae he'íkuri chupekuéra vyrorei che ndachepu'akamo'ãi hese pehayhúramo pehova'erã ko'águi ha pya'e ave ikatu peñakãrapu'ãjey pya'e jeko hilario ha ipehẽnguekuéra ojapyhýkuri ijaomimi ha oje'ói itakyrýgui mombyryvoi oho upégui karaguataýpe upépe ojogapo vaivai ha ohasa asy yvýpe hamba'e oke ha okaru hilario ha ita'ýra ypykue ohókuri omba'apo peteĩ mandyjutýpe mbeguekatúpe ojoguajeýkuri tupa apyka mesa umíva upeichahárupi ndaje peteĩ ka'arupytũ hilario ou rire imba'apohágui oguapýkuri itapỹi rovái okay'u hembireko ndive ha oñemongetaháguihina hesaho hikuái peteĩ jeko og̃uahẽvo peteĩ mbokaja tuja renondépe namombyrýiva hogakuéragui oguetékuri hilario mokõive ndaje imandu'ákuri upérõ umi hogaykeregua ñe'ẽnguére ha'ekuéra niko omombe'úmiva'erã upépe pláta yvyguy ñorairõ guasu rapekuevoi niko raka'e ambue ka'arupytũme ojehujeýkuri upe mba'e oiméne niko he'ijekoraka'e hembirekópe ha ombojoapy ko'ẽramo ha ita'ýra ypykue ndive ohókuri mbokaja tuja oĩha meve ogueraha hikuái peteĩ jo'oha pala ha oñepyrũ ojo'o pya'evoi ndaje ojuhu peteĩ karameg̃ua'i onohẽraka'e hikuái ha jepérõ upéicha nomombe'úikuri mavavetépe oguerokirirĩnte jeko hilario osẽkuri ohopa heseve brasil pe ha upépe ohepyme'ẽkuri heta pirapire ndaje oñeme'ẽkuri chupe upégui ou rire ojoguákuri hogarã paraguaýpe ko'ag̃aite peve oiko ko'ápe pohãnohára chae pehóramo ikatu peñakãrapu'ãjey mba'e vai rire mba'e porã manteva'erã péicha niko oje'evavoíjepi ha ojapo heta mba'e ipópe aipórõ óga vivienda oñemopu'ãvo oñemohendava'erã tekotevẽháicha ani hag̃ua yvytu vai ojeity hi'ári oĩ óga ojejapóva mbokaja yguégui ha oñemo'ã kapi'íva ha yvy'atã ladrillo ha yvyrajegua óga oñemboja'o kóicha tataypy ñaimeha térã ogapypegua katu ko'ãva tupa kochõ ha aramboha kyha karameg̃ua tataindyrenda lampiũ tataindy mesa apyka apykape apykapuku kambuchi tembipuru angu'a ña'ẽmbe yrupẽ ajaka y'uha hy'a yrenda tembi'u apópe ojepuru ko'ãva aramirõ sevói ky'ỹi asuka juky laurel rogue ha limõ tembi'u paraguáy apytépe oĩ huitĩ maimbe rora chyryry so'o ka'ẽ puchéro vífe ipokue iñakãngue yvyguy chicharõ chipa ñemitỹ ha mymba ñangarekoguigua calendario de actividades agropecuarias jasyteĩ yvavakuéra hi'aju oĩ sandia merõ avakachi arasa jasykõi oñemono'õ mandyju ha oñekytĩ yvyrakuéra jasyapy oñembyaty avati oñembosako'i yvy oñeñemitỹ agua avei mandi'o oñeñotỹ opaichagua temitỹ ojeguerova yvyra ha ka'avokuéra jasypo oñemopotĩ kokue oĩma heta yva hykuéva narã limõ hamba'e oñeñitỹ petỹ jasypoteĩ oĩma kumanda ha takuare'ẽ jasypokõi oñembosako'i yvy ambue temitỹme g̃uarã oñeñotỹ mandi'o jety kumanda manduvi sandia merõ kurapepẽ arro oñekytĩ ka'a jasypoapy oñeñangareko mymbakuérare jasyporundy oñeñotỹ mandyju manduvi arro kumanda jety merõ kurapepẽ andai pakova mandi'o oñeñapĩ ovecha jasypa oĩma trigo jasypateĩ oĩ ñepyr maavatiky sandia merõ ha piña ha jasypakõi hetáma avati merõ ha sandia oñemba'apóma avei petỹ aregua ha tovatĩme mba'e'apo ñai'ũ ha tovatĩgui karapegua poyvi san kuarepotĩgui limpio karanda'y itagua ñanduti pirivevúi póncho lista ka'akupe mba'ehe'ẽ avano'õguigua tavarandu kóvape katu oike ndive teko ñemoirũ rupive hyepýpe jajuhukuaa ñe'ẽ jepuru mba'epuru ha jepokuaa vy'arã ha ambue mba'e jehero apodo niko teratee'ỹva jaipurúva ogapýpe térã angirũ apytépe techapyrã perõ guyra tavy jaguarete jatevu jagua'i pakéte ka'i jagua perõ vaka resa ñe'ẽnga refranes niko ohechauka ava arandu ka'aty ñe'ẽ'apesã rupive techapyrã ahaséma ógape he'i hyéva ikasõme aisu'u ha amokõ ág̃ante re'áne che píkore he'íje ivai la situ he'íje hekakapa'ãva javy'ahag̃uánte he'íje ikomáipe omoakãperõva'ekue jaikove isái mbykýva cada cosa henda he'íje iky oguerováva ityvytágui iñakãme he'íje ikatĩjováiva ndaha'evoi la ha'usepávakuri iména katĩva sapy'aite g̃uarã he'íje hetyma yvyráva oisu'úrõ chupe jagua bien he'íje ijao peteĩva arriéro lápi de color morotĩ arriéro juruméme kaseróla mitã vai kururu mandarína ha g̃uaig̃ui ndaikatúi ja'u ñemi výro ha yvyra karẽ okakávagui ñembosarái ha tetia'erã juegos mba'e ñaha'ãkuaáva ñande rapichakuéra ndive ã mba'e ñaikotevẽ ñande rekohápe ha upehaguére ndaikatúi hese'ỹkuéra umi ojekuaavéva apytépe jaguereko tuka'ẽ ku irũ kañy tevi trápo valíta ári jehasa yvyrasỹi tóro ñemoñarõ toro kandil ha ambuéva vy'arã marangatúva fiestas patronales ko'ápe oĩ jasyteĩ reyes magos jasyteĩ ñandejára guasu pirivevúipe jasykõi la candelaria kapiatãpe jasykõi san blas pirivevui jasypoteĩ san juan ára jasyapy san lorenzo ky'ỹindy ha san lorenzo pe jasypateĩ todos los santos jasypateĩ día de los difuntos jasypakõi tupãsy ka'akupe jasypakõi santo tomás paraguarípe ha jasypakõi tupãra'y arareñ i fuentes por lengua y cultura guarani kuatiañe'ẽita bibliografía aguilera jiménez domingo ñe'ẽnga dichos populares paraguayos paraguaýpe paraguay karai vosa paraguaýpe paraguay editorial mbya guarani del guaira paraguaýpe tomos paraguaýpe paraguay editorial cuadernos de la raza paraguaýpe paraguay paraguay paraguaýpe paraguay el lector la sabiduría popular paraguaýpe paraguay editorial arandurã p galeano olivera en la educación paraguaýpe paraguay cultura guarani paraguaýpe paraguay centro guarani paraguaýpe paraguay centro reprográfico paraguaýpe paraguay edisa p galeano paraguaýpe paraguay centro reprográfico saúl pukarãmeme paraguaýpe paraguay zada ediciones pukarãntevoi paraguaýpe paraguay zada ediciones paraguaýpe paraguay editorial comuneros s cultura guarani paraguaýpe paraguay editora paraguay paraguaýpe paraguay editorial comuneros paraguay paraguaýpe paraguay editora litocolor castellano guarani guarani castellano paraguaýpe perurima rapykuere paraguaýpe paraguay ediciones paraguay paraguaýpe paraguay a diseños angel arriéro pórte paraguaýpe paraguay kásos ahendu ahai paraguaýpe paraguay oñemombe'u paraguaýpe paraguay editorial don paraguaýpe paraguay p vera helio paraguaýpe paraguay rp ediciones p paraguaýpe paraguay el lector p

ernesto guevara rosario arhentína jasypoteĩ arhentína retãygua oñemohetã akue kúvape ha'e niko peteĩ umi omoñepyrũ ñepu'ã omosẽ fulgencio batista guevara oĩ kuri ñepu'ã ñepyrũme oikóvo ñorairõ peteĩha ha opyta ary peve oñemohendávo kúva retã rekuái heta omba'apo tetã remimoĩmbyréme ha tetã rekuáipe tenondeite omba'apo pirapire ñemono'õme ha'e kuri kúva viru tetã remimoĩmbyre oporomomba'apóva sãmbyhyhára omba'apo avei kúva jekopyty umi tetã ambuévare ha'e oimo'ã ñorairõ oñemuasãi arã opa arapy mbohapyha retãnguéra rupi omosãso tee hag̃ua upéicha che guevara omoñepyrũ heta guerrilla guive peve ha'e oho oñorairõ kóngo retãme ha vorívia pe umi guerrilla ykére ko tetã pahápe oñemoĩ chupe ka'irãme ha upéi ñemihápe vorívia ñorairõhára aty ojuka chupe cia pytyvõre tetãvore joapykuéra retã remimoĩmbyre ára jasypa ary pe hekove herakuã guasu oparupi oĩ umi omomba'eguasu chupe toiko tekojoja avano'õme ha opa hag̃ua porokuái hatã oĩ avei umi he'íva naiporãiha upéva ha'e alberto korda niko peteĩ umi

lenguas tembiasakue kosovo ohupytyakue sãso jasykõi oararecha'akue omano'akue edmund hillary jasyteĩ suharto jasyteĩ joaju

chíle teratee tavakuairetã chíle tetã oĩ yvyamérika ñembykuarahyreikete gotyo itavusu ojejuhu yvate gotyo perũ kuarahyresẽ ypa'ũ paraguasu pacífico pe archipiélago ava oĩ tetãme chile pe sãso jasyporundy pe ha ohupyty sãso jasykõi pe viru peso ñemohenda tetã amerikagua ñemohenda chile

ñembyamérika amérika tetã gujána hyãsiapegua

venesuéla ha'e peteĩ tetã ñembyatypyre oĩ yvyamérikape caracas ha'e itavaguasu venesuéla oguereko tavayguakuéra ha oñe'ẽ karaiñe'ẽ venesuéla héra teéva tavakuairetã bolívar pegua venesuéla karaiñe'ẽme república bolivariana de venezuela ha'e peteĩ tetã hekosãsóva ojejuhúva ñemby amérika pehẽngue yvateguápe oñemyasãiva avei hetaite ypa'ũme para karívepe itavusu ha tetã yvy apekue hína km ha kuarahyresẽ ngotyo gujána con avei tojehechakuaaha ijyvýicha km gujána retã apekuégui ysyry esequibo kuarahyreike tetã pokõiha orekovéva mymba ha amo yvytyrysýi andes pe ojejuhúva ko tetã pehẽngue kuarahyreikeguápe amoite rembe'y jerére oñemyasãimba ñu guasu rembe'ýre ko yvy apekue ko'ãga ñambohéra venesuéla ha'e va'ekue peteĩ kolóña epáña retã guive oiko ha europagua oñokarãi py'ỹi ary ko yvy pehẽngue oime umi oñemosãso ramóva apytépe ha oiko chugui venesuéla tavakuairetã peteĩha ojehecha peteĩ kolómbia guasu joaty retãvore isãso tee peteĩ tetã hekosãsóicha va'ekuére hetã oporojokuaiségui ha heta ára opyta caudillo poguýpe tetãvore ruvichakuéra ary guive ko tetã ñesãmbyhýpe ojehecha jekopytyjoja tetã viru remimono'õ ikangyite ha arykuéra apytépe ha upéicha oñemokangy avei tetã ñesãmbyhy upe aja heta mba'e ojehecha táva caracazo oikórõguare sarambi guasúpe pe oñeha'ãrõguare mokõi jey golpe de estado oity hag̃ua tetã ruvicha ha oñembohovakérõguare mburuvicha tetã viru remimono'õ ary pe upéicha hetaite venesuéla retãygua ndoroviavéima hikuái hetã ruvicha ary pe katu oipytyvõ akue umi golpe de estado rehe kóicha oñepyrũ akue bolívar ñepu'ã ojeheroháicha hetã sãmbyhy ñeimo'ã chávez oñepyrũ oisãmbyhy hetã ojapóvo léi guasu pyahu ha omoambue hetã réra tavakuairetã aja venesuélape oĩ umi itakyra rupa tuichavéva ha oĩ umi tetã oñemuvéva itakyra apytépe upe mboyve venesuéla oñemúnte koga'a tetã oñepyrũ oñemu itakyra añónte tetã viru remimono'õ tuichaite oñemokangy ha ohepyme'ẽ va'erã hetaite pirapire tetã retãyguakuéra imboriahu mboriahuve ha hetã viru remimono'õ ikangypa hugo chávez omomombyry hetã umi tetã mbaretetégui ha oheka oñemu itakyra tetã ambuévape oñepyrũ avei ipojeraite ha omboja'opa hetã viru remimono'õ oipytyvõségui ohepyme'ẽ va'erãva tetã ambuévape marandumi

catalão táva vrasilpe tetãvore goiáspe

san lorenzo oĩ tava paraguái retãme tetãvore centralme ko távape

luque oĩ tava paraguái retãme tetãvore centralme ko távape oiko

kapi'atã oĩ tava paraguái retãme tetãvore centralme ko távape oiko ava ary táva kapi atã oĩ tetãpehẽ central pe kapi atã oñemboja o peteĩ tavaitépe san miguel ha tavapehẽ naranjaty atã yvy ojepyso km kapi atã rembe ýpe oĩ pokõi san lorenzo tavao kapi'atã tavao lópez ári km kapi atãgui pe oñemoheñoirõguare tavao aty peteĩha ãva luís alberto rachit fiandro antonio galeano aquino kapi'atã he'iséva ñe ẽ kapiata ou mokõi ñe ẽgui kapi'i ha atã ja eporãtarõ ñambohyapuva erã kapi i atã ha éva peteĩ táva oĩhame ha ijere rupi typycha ha éva kapi atãygua atã niko omoheñoiva ekue sãmbyhyhára pe ára jasykõime tupãsy la candelaria árape upéicharõ jepe mbo kapi atãygua he i ko navarro kóva ha égui upérõ sãmbyhyhára ha ndaje upe arýpe martín ledesma de balderrama oĩhaguére kapi atã niko oĩ umi ñane retã táva itujavéva apytépe

redirección kapi'atã

lambare oĩ tava paraguái retãme tetãvore centralme ko távape oiko jaryikuéra oñomongeta hag̃ua tupã ndive ũ rehegua rembiapokuéra péicha omombe mbya apytere kanindeyuygua myakãhára guaranikuéra apytépe oĩ cacique lambaré mburuvicha lambare ha e oiko myakãháramo oúrõguare españa ygua tenda ko ág̃a ojeikuaáva lambare ramo guaranikuéra oguereko kuaa apytépe pohã ñana purukuaa ñepohãnorã yvyty lambare ha omyakãva cacique lambare upépe ha ekuéra oipysyrõ heko imba eteéva techaukaha mba etee rehegua upérõguarémavoi ary me oñemoĩ héra chupe oúrõguare juan de ayolas ary ojokupytýrõ oñepyrũ ojepuru yvy ñemitỹrã imba erepy oñemu hag̃ua paraguaýpe upérõ ojeheróva madre de ciudades paraguay isãsóramoguare tupão lambare oĩkuri i kuatiápe ary jasypápe oĩ omoañete jesuita kuéra omopu ã ypýpe upépe oñemopu ã ha oñemongarai táva lambare tupão oiko oñepyrũ tupão pyahu ñemopu ã lambaré opyta táva paraguay ryepýpe ñepyrũ táva lambaré rembe y ojesareko upevarã mba eichaitépa oĩ oĩva paraguay ykére ha éva ñane retã tavatee ojepyso km ha yvyturo ysã gotyo oĩ ysyry paraguay omboja óva tetã resẽ gotyo táva villa elisa táva yvyrembe y ko ág̃agua peve yvytu ro ysã gotyo ysysry paraguay kuarahyresẽ gotyo avda tape peve mokõi cuadras general insfrán ha ko águi mokõi

ypane oĩ tava paraguái retãme tetãvore centralme ko távape oiko ava ary opyta km paraguaýgui ñeñotýme ha eva ekue pete pegua arýpe oc okykue ary oguereko heta mba e techapyrã ãva ha e pe tupão ompu ãva ekue ypykuéra reducción pegua pa ikuéra franciscano poguýpe pe tupão opyta táva mbytépe ambue henda ipiorãra ha ojehejaramóva pe laguna yverá hérava namombyrýi paraguaýgui tapekuéra ikatuha reho ha tendáre oĩháme opaichagua mba yruguata ikatúva nemohuahẽ arte y cultura

yby yaú oĩ tava paraguái retãme tetãvore concepciónme ko távape

ñemby ha e peteĩ táva opytáva tetãvore central tetã paraguáipe ijereregua iñepyrũrã ko táva oñembohera guare upe peteĩha junta económica administrativa ko ágã ramo guarã táva opyta peteĩ tenda ijyvatemíva tetãvore central pe upe ijyvateveha ysyry ikuéra osẽva ichugui ko y rembe ýpe upéicha ramo jepe oguereko tape porã oguahẽva ha ndaho ysãtéi oky porã porã uvei hakuvé arahakúpe ha ohupyty c araro ysãme oguejy o c peve peteĩ ary jajuhuárupi heta yvyraty rovyũ ojapo ã tetã ambueguakuéra ñepytyvõme paraguaikuéra oikotevẽva hogarãkuéra upéicha ojerure rupi ko táva rembiasakue hechapyrã jajuhúta pe omopu ã va ekue imínte oikovehápe tapicha ñembýpe avei carlos antonio lópez ko ãva opyta ko táva mbytetépe peteĩha va ekue upe jasypakõi ary tetã paraguái poyvicha avei ysa y mokõi pytãhũ ha morotĩ upe pytãhũ ohechauka upe santo patrono san lorenzo aho morotĩ katu omombe u ñorarõ ỹ ha tekove potĩ ko ã mokõve sa y peteĩchante tuichakue ykuéra pytãhũ ha morotĩ ári umi poteĩ tava ikukéra salinas jahecha upe yvyty yno õ hetaite va ekue ñembýpe iñepyrũrã institución pública ko tetãvore i tupao guasu ñembýpe economía ymave tembiapo ñembýpe ha e ñepytyvõkuéra paraguay rupi ha okehaguãnte ou heta mba yruguatakuéra osẽ ha avei paraguaýpe hyepyetépe avei jajuhu oñemboja o mokõi hendápe upe heta tape iporãva ha avei ãva apytéte oĩ kuñataĩ ha avei vy arã hetáva ko ouha omaña mombyry haguã ogakujéra pyhare ojevy a haguã mba eichapa ñaguahẽ hetaiterei mba yruguatakuéra jepe ikatu jajuhu ko ã mba yruguatakuéra ñaguahẽ ko tape mba yrukuéra ikatu ñaguahẽ peteĩ ha e karai intendente peteĩ junta municipal oguerekóva tapicha oñemoĩva ary javeve avei oñemondo mokõi ko táva rerape oñe ẽ haguã ko agãgua intendente ha

avápe ka i osãingo hyguáigui oĩ ka'i guasu ka'i mirikiina mymba akã hũ rete raguepa resa guasu ruguái vuku apovõ oiko ka aguýre opo opo yvyra rakãre oñamindu u yváre

opaite yvóra pegua tuichakue yvýre opaita yvypóragui opyta yvate kuarahyresẽ yvy pehẽnguére upe paraguasu ártiko urales ha kuarahyresẽ gotyo upe napeteĩri hekoteére ha hembiasakuére yvýre jehechakuaa ojekuaa umíva mokõi yvyrusu ha'e hína peteĩnte hérava eurásia európa ásia ha áfrika ipeteĩva pe yvytyrysýi káukaso pe para hũ ha umi ypo'i bósforo ha dardanelos asia ñe'ẽnguéra ásiape oñeñe'ẽ amo ñe'ẽ rupi oñemohendáva heta ñe'ẽmbo'e atýpe oĩ ojejuhúva upe yvyguasu oĩva arapýpe ndive oñemohenda rire ñe'ẽnguéra ikatúva atýpe oĩ heta ambue ikatu'ỹva ojejuhu ijoguaha techapyrãrõ hapõñe'ẽ koreañe'ẽ aínu térã guíliai ñe'ẽ papapy ñe'ẽ ha oñe'ẽvare asiagua yvyrusu heko joavyvéva jajuhu ñe'ẽ oñe'ẽva pahaguére oĩmimíva sivériape ha ñe'ẽ oñeñe'ẽvéva arapýpere chinañe'ẽ térã hindi jajesapysova'erã po ñe'ẽ oñeñe'ẽvéva arapýpere mbohapy chíno hindi ha vengali ñe'ẽ asiagua tetãnguéra ha ambuéva iñemohendáva

thumb p karãu guyra y ha karugua rembe ýpe oikóva

kanindeju ha'e tetãvore paraguái retãmegua oĩva yvate ha kuarahy resẽ guairá ko tetãvorepe oiko ava ary ñemohenda tetãvore paraguái

retã vore oiméva yvateiterei gotyo ndive kuarahy resẽ gotyo alto paraguái ha'e hína tetã vore iguasuvéva mokõiha paraguáipe peteĩ yvy oĩnunga yvypóra ha upévare ha'e paraguái retã vore oĩhápe yvypóra michĩve itavusu ha'e hína fuerte olimpo marandeko jasypakõi guime apoukapy ombovo paraguái tetã vorépe tenda kuarahy resẽ gotyoguápe ha chákope alto paraguái tetã vore ava en construcción ñemohenda tetãvore paraguái

alto paraná ha'e tetãvore paraguái retãmegua oĩva arasẽ ha kuarahy resẽ gotyo itavaguasu ha'ehína ciudad del este ko tetãvorepe oiko minga porã minga porá santa tetãvore paraguái

amambay ha e peteĩ tetãvore pedro juan caballero ko tetãvore réra ha'e peteĩ tero oñemboja'óva rykue rykuere oñemombyky he'ise upéicharõ tetãvore oñepehe ã po táva pedro juan caballero zanja pytã he'ise yvyvo pytã españagua ne'ẽme oje'e sán ha karapa'ĩ hembiasa heta ary ko ã yvy ỹi guaraníeme ko ãva ikatu oñemo ã ha okañy chuguikuéra la triple alianza ko ã empresario pytaguáva oñemomba e yvýre juan caballero ha arýpe bella tetã paraguáipe ko'ã límite ha superficie orekóva ko'ágã población ko gueteri punta porã me oiporuetéva hembe'ýre oime távaguasu amambái oime gotyo hembe'ýre oime yvy yvate gotyo brasil oikytĩva ysyryguasu apa gotyo tetãvore kanindeju yvy kuarahy resẽvo brasil oikytĩva yvytyrusu amambaygua yvy kuarahy reikévo umi tatãvore okyetereíha ha'e jasyteĩ ha jasyrundy yvytymbo'e ha yvy ko'ã tendáre peteĩ franja ojapóva derrame basáltico kuarahy resẽ gotyo itaty guasu heta oĩva ko távaguasu amambái yvatékue opu'ã ha ojupi paraguái yvý okaháre ohupytýva ha m rupi cerro punta porã oguahẽ pévagui osẽ serranía cerro corá takurupytã guasu alambique tuna ha ha umi afluente osẽ ysyry ha umi afluente tujutĩ aguaray a tukumbóicha ko ã tendáre péva ka aguy porãitereígui ha ojehepyme ẽ péicha yvyra rehe oñemba apo ha ojehepyme ẽ ko ã yvyramáta ipokãva ohóvo umi mymba mimi ipokãva ohóvo yju jakareita guasutĩ umi área jasykõime ojedeklara superficie ha ko'ápe ko territorio ohechauka ecosistema oñembotýva tetãrechaukarã amambái ha e peteĩ departamento ojehovasáva iporãitereígui tekoha péicha cerro corá takuru pytã guasu nigui rembe ýre tembiasa ymaite guare panadero ha zanja hũ ohechaukáva oĩ hague yvypóra a ko ã tendáre colonia indígena tavyterã ha ava guarani peteĩ uvuy ñe ãite omoheñóiva mundo aquidabán ári la negra techapyrã ojeguereko ha e peteĩ tenda iporãitereíva ha ndaijojaháiva avei távaguasúpe umi centro comercial oipe'áva hokẽ mbohupárõ umi turista omba ejogua haguã umi tenda ojejahu ha ojepytu'u haguã bella vista gotyo oiméva ha ojoajúva tetã oĩva poteĩha tenda ko távaguasu ganado mandyju producción nacional ko ã arveha pakova jety kafe takuare'ẽ sevói girasol havilla limõ lokote naranja hai he'ẽva papa piña greifo kumanda soha sorgo petỹ mba'ysyvo tomate avati mirĩ parral industria omomba apo ko ã rubro ha éva hi upyrã itapopo peteĩ fábrica cerámica pe ome ẽva mercado guasúpe jasypa oguahẽ katuete e po amambái ramírez marandu ha tekotevẽmbýva umi peve peteĩ ramal bella vista lara oguahẽva capitán bado pe tetã brasil ndive ojeporúva ñemuhárã ojeguereko peteĩ aeropuerto dr augusto juan caballero pe oikuave ẽ oime avei peteĩ emisora amambáipe upe tendápe oĩ canal de táva okaháre oreko ko ã oñembyatýva tekombo'e oreko institución tekombo'e reheguáva ha ome'ẽva mbo'epy nivel tesãi táva amambáipe ojeguereko institución paraguay srl ñemohenda tetãvore paraguái

boquerón ha'e tetãvore paraguái retãmegua oĩva aragua ha kuarahy resẽ tetãvorépe oiko ava kóva pe tetãvore tuichavéva tetã paraguáipe oguereko km hákatu avakuérante oĩ región occidental héravape oĩ oguereko térã kamby ha so o tetã megua ãva tecnología rupive ary jave tetãvore nueva asunción oike tetãvore boquerón ryepýpe ha pe distritos ko tetãvore oñemboja o pokõi tendápe doctor pedro p gui tetã paraguái pegua oĩ yvate gotyo oĩ tetãvore alto paraguái ojeíva peteĩ mba e ojei tetãvore alto paraguái gui esmeralda peve kuarahyresẽ gotyo tetãvore ha casanillo kóva guive peteĩ tape ikarẽ ỹva km peve avei tetãvore alto paraguái rehe ojei chugui peteĩ tape ohóva kuarahyreike gotyo oĩ república de bolivia ojeíva peteĩ hérava línea kóva ha e tetãme tenda sa ive he õva oguereko ñuatĩ memete oĩháme ñanandy ha ha lomadas hetave oĩha ha e noroeste gotyo tetãvore pegua ojeikuaa avei chupeumi yvyra oĩva upépe ha ikatúva opahína ãva morotĩ ha pytãva samu ũ tendápe arapytu mbyte arý pegua ýrõ chaco seco ha pe arapytu akuveha oguahẽ arahaku jave ága pe tetãvore ojupiveha ava rehegua crecimiento poblacional ko tetãvorépe oĩ heta tapicha ypykue indígenas he i oĩha ava oikóva ko tetãvorépe hetave ko ã avakuérapa ũme ypykue indígenas rupi yvypóra isarambíva ã etnias nivaclé koápe oĩ hetaiteve ypykuéra tetã avakuéra ypykue oĩ tetãme avakuéra ypykue chaco pe avakuéra tetãvore pe avapu ã crecimiento tetãvore boquerón pe avapu ã tavaháre departamental boquerón oguerekova ekue peteĩ municipio ha eño ára jasypakõi ary guive pe jasypakõi ary guive oĩvéma mokõi ãva ha tetãvorépe capital departamental ley rupi ramo boquerón oguereko ko ágã y municipales mburuvicha tetãvore omyakãva ko gobernación oñangareko mokõi mbo ehao imba éva rehe peteĩ escuela agrícola peteĩ tasyo ha omykã pe hérava recursos hidrícos avei oguereko peteĩ secretaría administrativa ñemoarandu ha tesãi rehegua peteĩ ko tetãvore oguereko instituciones educativas rupi ko ãva apytégui oĩ ekuaa mba aporã rehegua rehe oguahẽ rupi apañuái tuichavéva ha e mombyrykue distancia oĩ mbohehao temimbo ekuérape guarã ha e ñepysanga peicha rupi heta mitã térã mitãrusu ohejarei tapére iñemoarandu avei oĩ tenda mombyryhápe mbo apo ikatúva neguenohẽ tenonde gotyo ha avei oĩveva erã mbo ehakuéra pe tendáre guarã ikatu haguáicha oguahẽve oparupiete mba ekuaa tetãvorépe oguahẽ ary mbo ehaópe ohasapapyre temimbo ekuéra oĩva mbo ehaoháre ohupity mitã ha mitãrusu oĩva mitã mbo ehaópe ha oĩva mitãrusu mbo ehaópe mitãnguéra ohóva mbo ehaópe pokõi ary mitã ha mitãrusu mbo ehao oĩ mboeharakuéra oĩ avakuéra ohova ha itujavéva oĩ salud ko tetãvore oguereko irundy tasyo ava pe oĩva hetaiterei tendagua más del sector privado oĩ avei gui ha hetaitereive oguereko ỹva tetãvorépe oĩ centros de salud ha tupa ava pa ũ médico privado ha oĩ peteĩ ñe ẽme oñeñangareko porã hesekuéra tesãi rehegua ha e ñeikotevẽ oikotevẽvéva ñangareko oĩ rupi ko ãva kamby so o rupive gotyo oĩ mba ejára ha vaka kamby ñeguenohẽ ára jave central pe avei oĩ heta katu oĩ pakova limõ naraha he ẽva ha mandarina oĩ de comunicación ko tetãvore boquerón oguereko km tape hũ ha avei oĩ gueteri heta tape ivyreíva oky térã ndokyvéi puku jave ome ẽva apañuái opavavépe reguahẽ hagua ko tendápe oguereko a rupi oikuaava erã heta ỹva combustible heta rejúrõ mba yruguatápe ha pohã avei umi menonita rembiapo ojekuaa tapekuéra iporã porã hikuái ko tenda pe peteĩ pista de aterrizaje oipurúva distrito rupi oĩ opaichagua tecnología ta angamýi televisión internet pumbyry tetã mba e telefonía estatal péicha avei oĩ tenda ikatu ỹha gueteri oguahẽ ã mba mbytépe ha umi osẽmave oiko porã hikuái pujoekuéra ha e osẽ amplitud modulada am región occidental pe oñehendupaite oguahẽ umi tenda mombyry oĩvame radio médano ha e osẽva frecuencia modulada fm rupi oĩ avei mokõi pukoe comunitaria peteĩ mariscal estigarribia pe ha mokõiha distrito dr mba eichaitépa ãva omba apo oiko haguã upe rupi heta oguahẽ umi aldea rupi asentamiento íva ndohemo ãivaicha umi tendáre avei tendakuéra ojehoha ko ã tendáre ojekuaa ñorairõ guerra del departamental ramo ko ã símbolo fortín toledo pe oĩ jave ñemohenda tetãvore paraguái

ka'aguasu karaiñe'ẽ departamento de caaguazú ha'e tetãvore paraguái retãmegua oĩva arasẽ ha kuarahy resẽ gotyo itavaguasuhína coronel oviedo ko tetãvorépe oñemombe u ko ág̃a oĩha ha avei te ýi guaikuru ojeiko ỹme pype ojekyhyjégui chuguikuéra upéi oñepyrũrõ sa ary viii ñepyrũ pype paraguiguakuéra me heñói de curuguaty ramõ péva ojapo ojeguerojera v departamento yũ orekóva hyepýpe itavusúramo ajos karajao san mayo og̃uahẽrõguare pateĩ ogaygua oúva la patria rembe ýre okasea ñandéve ka aguasu ñepyrurã ha e peteĩ ka aguy tuicháva en total ome ẽ chupe ita ýra rérape sebastian hércules pe ojupi tendota ramõ karai don carlos a lópez apoukarã erã ko ã gríngope kóva oñangareko va erã ñane yvýre oñemopyenda táva ka'aguasu ko ag̃aite peve tapicha ikatupyrýva heñoiva ekue godoy omba apo ñepyrũma tendaguáva oity yvyra tuicháva ha añeteguáramõ ome ẽma táva ka'aguasupe capital ha e peteĩha omoheñóiva yvyra tetãme avei oguerahaka ambue tetãme ijyvykuéra guive ko ãgaite peve ko ág̃a rupive heta tapicha uperupigua og̃uahẽ ka'aguasúpe ohecha ha ojogua hag̃ua ha ekuéra ojapóva e ohepyme ẽ hikuái kyha kavaju i oñemyatimõiva vy arenda mitã ha jaguápe g̃uarã ha takuare'ẽ mandi'o avati soja petỹ tape rembére ohepyme ẽ ojapóva mbytépe kuarahy resẽ gotyomi paralelo resẽ gotyo oja alto parana pe ndahakuetéi ni naho ysãitéi tenda neporãva kóva oñeñemitỹ hag̃ua yvate guio yvy gotyo yvytyrysýi oĩva hyepýpe ko ãva san joaquín san joaquín ha yũme oviedo mbytépe yvytyrysýi san joaquín yvatekue ndohasái metro kuarahy resẽ kuarahy resẽ gotyo yvy avei deltaico ha marino oĩva pérmico ryepýpe ha yvytyrysýipe oreko areniscas eólicas del triásico oĩvehápe yvyku i ha areko itahũ avei yvytyrysýi ha ñu vaka oñemongakuaa hag̃ua ko departamento pe hysýi yvytypa ũ ohóva ojuehe yvy resẽ gotyo katu yvy ijyvateve ñemitỹrã y rehegua ysyry kakuaa ehína ko ãvã río paraguay ysyry ha ysyry tapirakuãi mbutuy hondo tovatĩry río paranágui ysyry ha guyraũngua tekoha ha ka avo mbohapy ecorregión oreko hyepýpe kuarahy resẽ gotyo ha litoral región pe ome ẽva yvyra tetãme ko departamento rehe opoko ohóvo hína ko ãva yvyra ẽvo umi opáva ohóvo ko ãva tiríka jaguarete palo serrucho ñeñotỹ ha oĩ mokõihápe manduyju ñeñotỹme tavayguakuéra avei omba apo avei oĩ mokõihápe takuare ẽ ñeñotỹ ha irundyhápe avati ñeñotỹme industria rehe ñañe ẽramo katu ỹi oha aséite ojejapoha ha hag̃ua tuichavéva hína umi rutã hũ ii mcal estigarribia ha resẽgui kuarahy reike gotyo ha del este ndive ruta hũ ndive comunicación rã ojeporuve tapekuéra aviõ michĩva oguejy hag̃ua ojeporu aviõ guejyha oreko telefonía rasa pumbyrýpe g̃uarã upéichante avei heta américa alborada avei oĩ canal telivisiõ rehegua tekombo e oĩ ñepyrũ rehegua tekombo e ypy tesãi departamento tuichakue javeve oĩ tasyo umíva apytépe oĩ hospital meme oĩ tembiechauka pe tape apóva oikuave ẽmeme hembiapokuéra ojeikuaa chupekuéra ojapóva iporãiterei ha isa y porã avei amombe ukuaa avei oĩha ogaygua omba apóva ambue tetãme oñemomba yru guata ha ojogua hekotevẽkuéra oreko peteĩ ha oĩ ogaygua omba apóva yvyráre ko ãva oreko imba ekuéra omoñepyrũhague ko ã tembiapo péicha omombe u mokõivéva pe omba apo haguã hendive yvyráre karai mba e porã ome ẽ ichupe ohepyme ẽ haguã opu ã ñemuhã ohecha mbue ava oikoha jehepyme ẽ ha osẽ avei tapére oikuave ẽ mba e ohepyme ẽ apyka sapatu ñamoĩha ha upéva ojapo arýma orekorõguare ary omba apo ẽme karai edgar ortiz oreko yru ra ãnga oga i momboha ha hetamitã ñembosarairã kuñakarai blanca nuñez ojapo tembiporu ñamoĩha ta angamoĩha ñambo i hag̃ua omba apoha ko ẽ guive pyhare peve hogayguakuérandi iporã jaikuaa tenda iporãva ikatatúva jaha jaikua péicha oĩ karajao caaguazú coronel ã táva oguereko ka aguy ysyry potĩ yvyty tuicha ha ñembosarái mitãme g̃uarã mba'yruguata aviõ omoha ãnga umi osẽva ta ãngambyrýpe kuña ha kuimba e omba apopa oñopytyvõmba kuña ombopara yvyráre upéi imembykuéra osẽ tapépe ohepyme ẽ péicha viru oikéva opyta hogapekuéra ha omopu ã ñemohenda tetãvore paraguái

right p tetãnguéra tetãnguéra yvy

redirección perũ

ka'asapa ha e peteĩ tavapy ojoaju umi misionero franciscano ñepyrũmby upépe omoakãity avakuérape umi servicio kóva ha e peteĩha misión ko tenda oiméva tetã mbytépe peteĩ región oipytyvõvéva omopyenda haguã ohaívo tetã rembiasa ko ã oĩva yuty ha ka asapápe oñepyrũvo ha heta jey siglo apópe ha omoheñói ñemitỹ upe yvýpe ha omoñemoña mymba ary téra jey oñepyrũ guive noñemoambuéi táva rembe ýre oĩva ko ágã peve ooiméva ko ape omoiñepyrũvo peteĩ colonia socialista ko ágã peve oime umi colono ypykuéra pehẽngue ha eháicha pe haihára pukarã ohaíva robín ood umi ka asapeño herakuãitéva avei techapyrõ ojeguereko ko ãvape dr pe oguerúva omoñepyrũ omomba apo soha ra ỹi ñemitỹrã dr pedro duarte ortellado ministro peteĩha chávez ñe ẽpapára ha ihára de ferreiro ñe ẽpapára haihára rembe'ýre oiméva oime yvy gotyo kuarahy resẽ gotyo región oriental tavaguasu itapúa ndive kuarahy resẽ clima árapytu oguahẽ o c ha oguejývo oguahẽ oc media oc kóva ha e peteĩ tavaguasu oguahẽva katuete ama py ỹiete yvyty ysyry ha yvy ha glaciar ñepyrũgui kóva planicie san rafael ohasáva kuarahy resẽ pukukue umi yvyty yvatéỹva ndive pakurí ha morotĩ péicha ohaíva territorio yvyty ko ã mokõiha tendáre ojoavýva ojuehegui yvate ha oreko ñemitỹ ha kapi ipe oguejy yvyty oñemo ãva ka aguýre ysyry reheguáva kuarahy resẽ tevikuary osyrýva yvy gotyo tavaguasu gotyo ko departamento ñe ãitépe kapi ivary ha ypetỹ avei umi arroyo iñarõ guasu ha chararã p thumb left ranchos ha ñemitỹ tekoha porã cordillera ipor ha ñemitỹrã ko ã tendáre ko tavaguasúpe oĩ pe mymba okaru ha oikundaha haguã noñangarekóiva yvy jeporúre omoapañuãi ko mimi ipokãma ohóvo ha avei asy nandypa mymbakuéra mbovýma ha oñeñangarekóva ko'ã tendáre ha e orekóva jeguatarã ka asapápe ojeguereko upy peteĩ itágui heñói yvu bolaños oinupã ohechaukaségui umi te ỹinguérape tupã pokatu ko ãva opytáva ijurujái ohechávo ko ã oikuave ẽva tenda jehasa porã ha ojepytu u haguã orekógui ysyry ojejahu haguã economía ka takuare ẽ avati ha mandi o ganadería ndaha ei tetã hetaiterei mba e ra ỹi heñói ko ã yvy porãme tembiapo iporãva ñane económia pe forestal ko ã árape mbovyetereíma oñemopyenda ko ã región gotyo upyrãre ohepyme ẽ haguã eirete takuare ẽ aramirõ marandúha ha tekotevẽmby comunicación y servicios editar asapa ruta viii oguahẽva villarrica san salvador ava i iporã umi ygarata michĩme guarã ohasávo umi ysyryguasu oñehe ẽva upe avei peteĩ pista oguejy haguã aviõ térã ambue mba yru ha éva umi aviõ michĩ asapa oreko peteĩ canal de yerutĩ comunicaciones itakuru srl la poty kapi ivary fm tupã rural oreko hikuãi ko ã de basura tekombo e ñemoãrandu ehaópe ha institución oñembokatupyýha educación oñeme ẽva ha e avei umi te ỹnguérape avei educación indígena tesãi ojeguereko institución de kuéra ñemohenda tetãvore paraguái

central ha'e tetãvore paraguái retãmegua oĩva mbyté ha kuarahy resẽ peteĩ departamento número umi tenda ojeguerekóva tetãme imichĩvéva oreko poblado omotenondéva tetã tavaygua orekóva nivel social ha infraestructura oime porãvéva ha ombaytýva industria tetãme ko tetãvorepe oiko ava ary tava oime ko ã tendáre omombyte oriental ñane retãme oiméva paralelo ñe'ẽmbuku ' kuarahy resẽ gotyo tavaguasu ñe ã ha e oñemohendáva yno'õ ypakarai rovái tavaguasu pya aguapy ome ẽva ha kilómetro paraguaýgui ára pytuho oguah pytu arajhaku jave oguahẽva oc oguahẽ oc pe media anual oguahẽ ko ã rape ojeguerek ve ama jasyteĩ ha jasyrundýpel imbovyvéva jasypoteĩ guive jasypoapy peve umi ysyry osẽva hakãgui río salado desag e yno'õ ypakarai ha umi ysyry michĩvéva itay ã arroyo yuquyry ha ñandua oñemohenda región paraguái yno'õ ypakarai ha arrua í yvyty michĩvéva tetã i central ojekuaa ha iñe ãme omoheñóiva tava i ojeréva umi te ỹi guaikurúgui ko ã rape os va ko tetã ígui pe omopyenda ñepyrũva ha oñemomba eguasúva ha ha éva táva ñe ãite ojeheróva ko ágã mariano roque oñemo ãvo hikuái ambue tetãgui ã tavaguasu omohendával tetã i ombyatýva oñemombaretévo ha oikuave eva umi te ỹinguéra chaqueño oikégui españa gua ijype ojopýva yvypóra ambue ha okañýva ipype péicha departamento economía ko tetã i aceite ojejapóva mbokajágui hi upyrã soha girasol manduvi mba ysývo itagua tavapýre ojeguereko avei itápe ko ã táva yvypóra ojeipysóha oñeñemitỹ ka avo ha yva oñekuave ẽ ha oiporúva ogapýpe ha oñeguenoh chugui ko ã ñemitỹ osẽva ko ã tendágui takuare ẽ ky ỹi ha limo sutĩ mbovyvéva ganado vacuno eháicha mymba akã ñekuave ẽ momarandu ha tekotevẽmby image capiata mba'yrumýi tape guasu rehe osyrýva oñeguahẽgui ha oñesẽgui paraguaýgui tavaguasu ñe ãite tetã paraguáipe ojehóvo tetã tavaguasu ambue tetã i féli estigarribia ojoajúva paraguaýpe ciudad del este tetã i tavaguasu alto parana kuarahy resẽvo ha occidental térã cháko puente o ryepýpe ha okaháre ko tetãme oiméva tetã i rupive ha oñemosarambíva ko ã tendáre oreko maymávape guarã ha umi orekóva tavaguasu areguápe oime yno'õ ypakarai ko tetã i central oñemohenda kuérape tekombo e ko tetã ha va pe ome ẽeva omotenondéva instrucción universitaria ha oipyhýva guasu kóva peteĩ centro oñemomba eguasúva tetãme hetaiterei mitãpyahu oiméva universidad pe ko ãva ou umi tavaguasu okaguio ñane retãgui voi tesãi ko tavaguasu oreko ko ã áreape oikuave ẽva porã guerohory péicha departamento central oreko hetaiterei mba e porã ko ã rape ijapytépe ojeguereko yno'õ ypakarai omohendáva demetrio ortíz nokañýiva guaranda ko tenda omomba vagui yno'õ omoañete tekoha ha aregua iñe ãitéva yno õ hese mayma tekoha ko ã centro cultural kuéra ojeguerohorýva avei ohechaukágui tetã rembiasákue ojejuhu avei umi tenda orekóva pa ũ rovy ũ ojeguata ha deporte op ichaguáva ñeha ãha oreko tenda ñeguahẽha hotelería omoañetéva mba apo ha omoingéva pirapire tetãme ko ã distrito oreko hi ha omoherakuãgui pe ojeheróva cultura ñemohenda tetãvore paraguái