content
stringlengths
0
13.8k
title
stringlengths
3
111
တွၼ်ႈတႃႇ ComputerDownload တွၼ်ႈတႃႇ VIVO  .itz ဢၼ်ပႆႇလႆႈ Update Download တွၼ်ႈတႃႇ VIVO .txj ၸႃႉၵဝ်ႇ Download
ၾွၼ်ႉႁၢင်ႈလီ Myanmar Bagan တွၼ်ႈတႃႇ VIVO, Huawei, IOS,Android,Computer
Downloadတွၼ်ႈတႃႇ Computer Downloadတွၼ်ႈတႃႇ Android Downloadတွၼ်ႈတႃႇ VIVO(Android 4.4-5.0.2 ပႆႇလႆႈၸၢမ်း) Downloadတွၼ်ႈတႃႇ VIVO(Android 5.1+ ပႆႇလႆႈၸၢမ်း) Downloadတွၼ်ႈတႃႇ Huawei(ပႆႇလႆႈၸၢမ်း) Downloadတွၼ်ႈတႃႇ IOS ပေႃးဢမ်ႇမေႃလူတ်ႇဢဝ်တူၺ်းလၢႆးလူတ်ႇဢဝ်မၼ်းတီႈၼႆႈ Click Cr: Khur Loi
ၾွၼ်ႉႁၢင်ႈလီ Kalay တွၼ်ႈတႃႇ PC, Android, VIVO, Huawei, IOS
တွၼ်ႈတႃႇ Android Download တွၼ်ႈတႃႇ ComputerDownload တွၼ်ႈတႃႇ IOSDownload ပေႃးဢမ်ႇမေႃလူတ်ႇဢဝ်တူၺ်းလၢႆးလူတ်ႇဢဝ်မၼ်းတီႈၼႆႈ Click
ၾွၼ်ႉႁၢင်ႈလီ Uni Heart
Software တႃႇ ၸၼ်ဢဝ် Windows 10 b2bit & 64bit Download ပေႃးဢမ်ႇမေႃလူတ်ႇဢဝ်တူၺ်းလၢႆးလူတ်ႇဢဝ်မၼ်းတီႈၼႆႈ Click
Windows 10 downloader free
Odin 3 by Tai-IT(G1) ပူဝ်းၵရႅမ်းတႃႇ ရုတ်ႉ လႄႈ တၢင်ႇရႂမ်း ၾူၼ်း Samsung Download ပေႃးဢမ်ႇမေႃလူတ်ႇဢဝ်တူၺ်းလၢႆးလူတ်ႇဢဝ်မၼ်းတီႈၼႆႈ Click
Odin3 Tai by Tai-IT(G1)
မၢႆတွင်း။  ။Messanger သ်ႂ  သင်တေၸႂ်ႉၼႆႁႂ်ႈထွၼ်ၾဵတ်ႉၿုၵ်ႉလႄႈၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ၸႂ်ႉယူႇဢွၵ်ႇပႅတ်ႈသဵင်ႈသဵင်ႈၵွၼ်ႇၸင်ႇဢဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းၾတ်ႉၿုၵ်ႉသႂ်ၼႆႉသႂ်ႇ ပေႃးဢမ်ႇမေႃလူတ်ႇဢဝ်တူၺ်းလၢႆးလူတ်ႇဢဝ်မၼ်းတီႈၼႆႈ Click ႁႂ်ႈလိူၵ်ႈလူတ်ႇဢၼ်လႂ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ သင်ဢၼ်ၼိုင်ႈဢမ်ႇလႆႈႁႂ်ႈပိၼ်ႇလူတ်ႇထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ 1 Download MF 2 Download MG 3 Download DB 4 Download PC
Clear Messanger ၶေႃႈၵႂၢမ်းသႂ်
မၢႆတွင်း။  ။Facebook သ်ႂ V.55  သင်တေၸႂ်ႉၼႆႁႂ်ႈထွၼ်ၾဵတ်ႉၿုၵ်ႉလႄႈၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ၸႂ်ႉယူႇဢွၵ်ႇပႅတ်ႈသဵင်ႈသဵင်ႈၵွၼ်ႇၸင်ႇဢဝ်ၾဵတ်ႉၿုၵ်ႉသႂ်ၼႆႉသႂ်ႇ ပေႃးဢမ်ႇမေႃလူတ်ႇဢဝ်တူၺ်းလၢႆးလူတ်ႇဢဝ်မၼ်းတီႈၼႆႈ Click ႁႂ်ႈလိူၵ်ႈလူတ်ႇဢၼ်လႂ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ သင်ဢၼ်ၼိုင်ႈဢမ်ႇလႆႈႁႂ်ႈပိၼ်ႇလူတ်ႇထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ 1 Download MF 2 Download MG 3 Download DB 4 Download PC
Clear Facebook ၾဵတ်ႉၿုၵ်ႉသႂ်
ႁႂ်ႈလိူၵ်ႈလူတ်ႇဢၼ်လႂ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ သင်ဢၼ်ၼိုင်ႈဢမ်ႇလႆႈႁႂ်ႈပိၼ်ႇလူတ်ႇထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ပေႃးဢမ်ႇမေႃလူတ်ႇဢဝ်တူၺ်းလၢႆးလူတ်ႇဢဝ်မၼ်းတီႈၼႆႈ Click 1 Download PC 2 Download MG 3 Download DB 4 Download MF ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် လၢဝ်တႆး
Windows XP Luncher ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး
ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၶိူင်းလွႆ ၵဵင်းတွင်း Download ပေႃးဢမ်ႇမေႃၸၼ်ဢဝ်တူၺ်းလၢႆးၸၼ်ဢဝ်မၼ်းတီႈၼႆႈ Click
လွၵ်းမိုဝ်းၼမ်ႉတဵင်း
ၶိူဝ်းတိုၼ်းလႅင်း ၶူင်သၢင်ႈ ၶိူဝ်းလွႆၵဵင်းတွင်း မူၼ်ႉမႄး Downloadပေႃးဢမ်ႇမေႃၸၼ်ဢဝ်တူၺ်းလၢႆးၸၼ်ဢဝ်မၼ်းတီႈၼႆႈ Click
လွၵ်းမိုဝ်းၼမ်ႉၸႂ်တႆး Edition
သဵင်ၽူင်းဝၢၼ်ႁူ ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး ႁိူဝ်းဢွၼ်ႇ(ၼႂ်းပူင်း) ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆးဝႆႉ Jai lone သူင်ႇမႃးပၼ် တူဝ်လိူၵ်ႇတႃႇလူတ်ႇ သင်ဢၼ်ၼိုင်ႈဢမ်ႇလႆႈႁႂ်ႈပိၼ်ႇလူတ်ႇထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတႃႉ။ 1 Download MF 2 Download PC သင်လူတ်ႇဢၼ်ထီႉၼိုင်ႈဢမ်ႇလႆႈႁႂ်ႈလူတ်ႇဢၼ်ၼႆႉ 3 Download DB သင်လူတ်ႇဢၼ်ထီႉသွင်ဢၼ်ႇလႆႈႁႂ်ႈလူတ်ႇတူဝ်ၼႆႉ 4 Download MG သင်လူတ်ႇဢၼ်ထီႉသၢမ်ဢမ်ႇလႆႈ ပေႃးဢမ်ႇမေႃၸၼ်ဢဝ်တူၺ်းလၢႆးၸၼ်ဢဝ်မၼ်းတီႈၼႆႈ Click
သဵင်ၽူင်းဝၢၼ်ႁူ ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး
ၵၢၵ်ႇ​သေႃး UI IOS ၸၢႆးၵွၼ်းၶိူဝ်း ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး Download
ၵၢၵ်ႇ​သေႃး ios
Tai music player ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး ၶိူဝ်းတိုၼ်းလႅင်း ပိၼ်ႇဝႆႉ Download
Tai music player ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး
ၶိူင်ႈၼပ်ႉသွၼ်ႇၽၢႆႇတႆး Download ၶိူဝ်းလွႆ ၵဵင်းတွင်း ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆးဝႆႉ
ၶူိင်ႈၼပ်ႉတႆး Shan Calculator
Facebook Tai ၾဵတ်ႉၿုၵ်ႉပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး V.19 တႃႇတေၸႂ်ႉၾဵတ်ႉၿုၵ်ႉလုၼ်ႈၼႆႉ တေလႆႈထွၼ်ၾဵတ်ႉၿုၵ်ႉဢၼ်ၸႂ်ႉဝႆႉၼၼ်ႉဢွၵ်ႇၵွၼ်ႇ တႃႇတေႁႂ်ႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈတႆးလႆႈၼၼ်ႉတေလႆႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇၶိူင်ႈပဵၼ်ဢင်းၵိတ်းၵွၼ်ႇ Download ပေႃးဢမ်ႇမေႃလူတ်ႇဢဝ်တူၺ်းလၢႆးလူတ်ႇဢဝ်မၼ်းတီႈၼႆႈ Click ၶိူဝ်းလွႆ ၵဵင်းတွင်း ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆးဝႆႉ
Facebook Tai V.19 (ၾဵတ်ႉၿုၵ်ႉတႆး v.19)
ၸီႉငၢႆႈ(easy touch) Download ၽူႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ ၸၢႆးဢွင်ႇမိူင်း ထုင်ႉလွႆႁူဝ်သိူဝ်
ၸီႉငၢႆႈ(easy touch)
ၵၢၵ်ႇသေႃး ဢႅပ်ႉၶတ်းသေႃးၼႃႈၾူၼ်း ၸတ်းၵၢၼ်ႁင်းၵူၺ်းလႆႈ Download ၸၢႆးၵွၼ်းၶိူဝ်း ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆးဝႆႉ
ၵၢၵ်ႇသေႃး ဢႅပ်ႉၶတ်းသေႃးၼႃႈၾူၼ်း ၸတ်းၵၢၼ်ႁင်းၵူၺ်းလႆႈ
iPanglong လွၵ်းမိုဝ်းပၢင်လူင်တွၼ်ႈတႃႇ Mac OS ၶွပ်ႈၸႂ်ထုိင် http://panglong-font.appspot.com/ Download တူၺ်းလၢႆးၸႂ်ႉတီႈၼႆႈ လၢႆးသႂ်ႇ Font PangLong ၼိူဝ် Mac OSX 2016 1. ၵႂႃႇတီႈ Mac Book Pro Hard Disk( Command + C) / Library/Fonts မွတ်ႇပႅၼ်ႈ ၾွၼ်ႉမၢၼ်ႈဢၼ်ဝႃႈ Myanmar MN.TTF Myanmar Sangam 2. ပိူတ်ႇ iPangLong.dmg ၶိုၼ်ႈမႃး တေဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈ iPangLong ဢၼ်ၼိုင်ႈသေ၊ သိုပ်ႇၼဵၵ်းသႂ်ႇထႅင်ႈၼိူဝ်ႈၼၼ်ႉ တေၶိုၼ်ႈမႃးၼႃႈထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈသေ ပေႃးယဝ်ႉ သိုပ်ႇ ၸၼ်ဢဝ် iPangLong_Shan လူင်းသႂ်ႇတီႈ Keyboard Layouts ၊ ၶိုၼ်းသိုပ်ႇၸၼ်ဢဝ် PangLont.ttf သႂ်ႇၼႂ်း Fonts သေ ပိၵ်ႉလႆႈယဝ်ႉ။ 3. ၵႂႃႇတီႈ System Preference / Keyboard/ Input Source ယဝ်ႉ ၼဵၵ်းတီႈ ႁၢင်ႈမၢႆလေႃး (+) ၼၼ်ႉသေ လိူၵ်ႈဢဝ် (Ahom) (TaiLe) တင်းသွင်ဢၼ်သေ ပိၵ်ႉလႆႈယဝ်ႉ။ မၢႆတွင်း/။ ။ Ahom, TaiLe ၼႆႉ ပဵၼ်ၸိုဝ်ႈ Script မၼ်းယဝ်ႉ။ တႃႇလိၵ်ႈတႆးလူင်တေႉ ဢမ်ႇပႆႇႁၼ်ပိူၼ်ႈသႂ်ႇ ဝႆႉပၼ်ပႃးယဝ်ႉ။
iPanglong လွၵ်းမိုဝ်းတႃႇ Mac OS
Huawei Theme NamTeng 2016 ထိမ်းၾွၼ်ႉ Huawei Android 4.4.4 လႄႈ 6.0 Download
Huawei Theme NamTeng 2016 ထိမ်းၾွၼ်ႉ Huawei
Smart Voice Record Tai ဢႅပ်ႉဢတ်းသဵင်ၽၢႆႇတႆး cr : Taiapplication Download
Smart Voice Record Tai ဢႅပ်ႉဢတ်းသဵင်ၽၢႆႇတႆး
Browser Mobogine  ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆးDownload ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် Taiapplication
Browser Mobogine Tai ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး
Vitmate ဢႅပ်ႉတႃႇၸၼ်ဢဝ် သဵင် ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၼႂ်း facebook, youtube လႄႈထႅင်ႈလၢႆလၢႆတီႈ9 Download
Snaptube ဢႅပ်ႉတႃႇၸၼ်ဢဝ် သဵင် ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်ၵူႈလွင်ႈ
Vitmate ဢႅပ်ႉတႃႇၸၼ်ဢဝ် သဵင် ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၼႂ်း facebook, youtube လႄႈထႅင်ႈလၢႆလၢႆတီႈ Download
Vitmate ဢႅပ်ႉတႃႇၸၼ်ဢဝ် သဵင် ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်ၵူႈလွင်ႈ
လွၵ်းမိုဝ်း Multi O Keybaord Download
လွၵ်းမိုဝ်း Multi O Keybaord
လွၵ်းမိုဝ်း Ts Keyboard ၶွပ်ႈၸႂ်ထုိင် ၶိူဝ်းတိုၼ်းလႅင်း Download
လွၵ်းမိုဝ်း Ts Keyboard
လွၵ်းမိုဝ်း Ours Keybaord Download
လွၵ်းမိုဝ်း Ours Keybaord
လွၵ်းမိုဝ်းသႅၼ်းၼုမ်ႇမႂ်ႇ SNM Keyboard Beta 1 ၶွပ်ႈၸႂ်ထုိင် ၸၢႆးထုၼ်းၵျေႃႇ သႅၼ်းၼုမ်ႇမႂ်ႇ Download
လွၵ်းမိုဝ်းသႅၼ်းၼုမ်ႇမႂ်ႇ SNM Keyboard Beta 1
လွၵ်းမိုဝ်းပၢင်လူင် Panglong Keyboard ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၸၢႆးတွင်ႉၾႃႉ Download
လွၵ်းမိုဝ်းပၢင်လူင် Panglong Keyboard
Cherry Keyboard လွၵ်းမိုဝ်းမွၵ်ႇၵွၼ် ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် SCPA Download
Cherry Keyboard လွၵ်းမိုဝ်းမွၵ်ႇၵွၼ်
လွၵ်းမိုဝ်းၼမ်ႉၸႂ်တႆး ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၶိူဝ်းတိုၼ်းလႅင်း Download
လွၵ်းမိုဝ်းၼမ်ႉၸႂ်တႆး
Hsenwi Keyboad လွၵ်းမိုဝ်းသႅၼ်ဝီ ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၸၢႆးထုၼ်းၵျေႃႇ သႅၼ်းၼုမ်ႇမႂ်ႇ Download
Hsenwi Keyboad လွၵ်းမိုဝ်းသႅၼ်ဝီ
App ပိၼ်ႇ VDO ပဵၼ် MP3 ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆးDownload
App ပိၼ်ႇ VDO ပဵၼ် MP3 ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး
App ၶပ်ႉလိၵ်ႈႁၢင်ႈလီ ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆးDownload
App ၶပ်ႉလိၵ်ႈႁၢင်ႈလီ ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး
Goal(Tai) App တႃႇတူၺ်းလွင်ႈတူင်ႈၼိုင်လွင်ႈပွႆးၶႄႉၶဵင်ႇမၢၵ်ႇၼင်Download တီႈမႃး Taiapplication
Goal(Tai) App တႃႇတူၺ်းလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်လွင်ႈပွႆးၶႄႉၶဵင်ႇမၢၵ်ႇၼင်
App မႄးႁၢင်ႈပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး ၶမ်းၾႃႉ ပိၼ်ႇဝႆႉDownload
App မႄးႁၢင်ႈပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး
တႃႇတေတႅမ်ႈလိၵ်ႈမိူဝ်ႈႁၢဝ်းၾူင်း မိူၼ်ၼင်ႇ IOS တွၼ်ႈတႃႇ Android Download ၶိူဝ်းတိုၼ်းလႅင်း ပိၼ်ႇဝႆႉ ၽတ်း သၼ်လွႆငိုၼ်းသုိပ်ႇမူၼ်ႉမႄး
တႅမ်ႈၸိုဝ်ႈၼိူဝ်ႁၢဝ်းၾူင်း ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး
Download>>NamTeng Web Pro.txj Download>>NamTeng.txj Download>>NamTeng 2.txj Download>>Jasmine.txj Download>>KengTawng 03.txj Download>>Cherry Unicode.txj
ႁူမ် Theme ၾွၼ်ႉတႃႇ VIVO Android 5.1
Yunghkio Them Font တွၼ်ႈတႃႇ  VIVO V3/ V3max/ Y55/ Y31LDownload ၶဝ်ႈတူၺ်းလၢႆးသႂ်ႇမၼ်းတီႈၼႆႈ http://shanunicode.com/?p=499 တီႈမႃးၶေႃႈမုၼ်း – shanunicode.com
Theme Font တွၼ်ႈတႃႇ VIVO V3/ V3max/ Y55/ Y31L
Music Player(Uni) ဢႅပ်ႉလဵၼ်ႈၽဵင်းၵႂၢမ်းပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး ၶမ်းၾႃႉပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆးဝႆႉDownload
Music Player(Uni) ဢႅပ်ႉလဵၼ်ႈၽဵင်းၵႂၢမ်းပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး
Root Explorer ပရူဝ်း ဢႅပ်ႉၸတ်းၵၢၼ်ၾၢႆလ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ Download
Root Explorer ပရူဝ်း ဢႅပ်ႉၸတ်းၵၢၼ်ၾၢႆလ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ
Picsay ပရူဝ်း ဢႅပ်ႉတႅင်ႇၶႅပ်းႁၢင်ႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈၼိူဝ်ႁၢင်ႈDownload
Picsay ပရူဝ်း ဢႅပ်ႉတႅင်ႇႁၢင်ႈ
APK Editer ပရူဝ်း 1.6.9 Download
APK Editer 1.6.9 ဢႅပ်ႉမူၼ်ႉမႄးဢႅပ်ႉပရူဝ်း
font installer : ifont ပရူဝ်း 5.7.7 Download
ifont 5.7.7 font installer
App ပိၼ်ႇၾွၼ်ႉ ပိၼ်ႇၸေႃႇၵီႇ ပဵၼ် ယူႇၼီႇၶူတ်ႉ – ပိၼ်ႇယူႇၼီႇၶူတ်ႉ ပဵၼ် ၸေႃႇၵီႇDownload MF>Download Play Store> ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၸၢႆးထုၼ်းၵျေႃႇ သႅၼ်းၼုမ်ႇမႂ်ႇ
ဢႅပ်ႉပိၼ်ႇၾွၼ်ႉ ၸေႃႇၵီႇပဵၼ်ယူႇၼီႇၶူတ်ႉ – ယူႇၼီႇၶူတ်ႉပဵၼ်ၸေႃႇၵီႇ
ဢႅပ်ႉပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇၾူၼ်း Custom Text TaiDownload ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၶိူဝ်းလွႆ ၵဵင်းတွင်း
ဢႅပ်ႉပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇၾူၼ်း
Game Driving Tai Download ၶွပ်ႈၸႂ်ထုိင် ၸၢႆးဢွင်ႇမိူင်း ထုင်ႉလွႆႁူဝ်သိူဝ်
Driving Tai ၵဵမ်းႁေႃႈလူတ်ႉပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆး
App ၵႅတ်းႁၢင်ႈ Download ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၶိူဝ်းလွႆ ၵဵင်းတွင်း
App ၵႅတ်းႁၢင်ႈပိၼ်ႇလိၵ်ႈတႆး
လွၵ်းမိုဝ်းယုင်းၶဵဝ် Downlaod ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် yunghkio.com
လွၵ်းမိုဝ်းယုင်းၶဵဝ်တႃႇ Computer
လွၵ်းမိုဝ်းလႄႈၾွၼ်ႉၼမ်ႉၶူင်း Download ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် namkhone.com
လွၵ်းမိုဝ်းၼမ်ႉၶူင်းတႃႇ Computer
လွၵ်းမိုဝ်းၸိုင်ႈၶူင်း Download ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၸိုင်ႈၶူင်း
လွၵ်းမိုဝ်းၸိုင်ႈၶူင်းတႃႇ Computer
လွၵ်းမိုဝ်း Shan UnicodeDownload ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် SIIT
လွၵ်းမိုဝ်း Shan Unicode တႃႇ Computer
လွၵ်းမိုဝ်းတႆးလူင်း Download ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် Sakchai Kamjin
လွၵ်းမိုဝ်းတႆးလူင်တႃႇ Computer
လွၵ်းမိုဝ်းပၢင်လူင်Download ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် sitandread.com
လွၵ်းမိုဝ်းပၢင်လူင်တႃႇ Computer
Download>>Kingoroot_v3.1.apk Download>>Kingoroot_v3.2.apk Download>>Kingoroot_v3.3.apk Kingoroot APK မႂ်ႇသုတ်း Downlaod တီႈၼႆႈ
Kingoroot APK all version တႃႇ Root ၾူၼ်း Android
Download>>KingRoot4.1.apk Download>>KingrootV4.50.apk Download>>KingrootV4.52.apk Download>>KingrootV4.62.apk Download>>KingrootV4.80.apk Download>>KingrootV4.81.apk Download>>KingrootV4.9.6.apk Download>>KingrootV4.90.apk Download>>KingrootV4.93.apk Download>>KingrootV4.95.apk Kingroot apk မႂ်ႇသုတ်း Download တီႈၼႆႈ
Kingroot APP all version တႃႇ Root ၾူၼ်း Android
Download>>Angoun For OPPO.apk Download>>APK Editor Pro-1.6.9.apk Download>>Gantgaw For OPPO.apk Download>>Khway For OPPO.apk Download>>Kuttar For OPPO.apk Download>>MyanmarPixel For OPPO.apk Download>>Njaun For OPPO.apk Download>>NK_SSmart2 For OPPO.apk Download>>NK_SSmart3 For OPPO.apk Download>>NK_SSmart4 For OPPO.apk Download>>NotoSansMyanmar-Regular For OPPO.apk Download>>Original For OPPO.apk Download>>PaohOne_2 For OPPO.apk Download>>Pauklay For OPPO.apkၸ Download>>Ponenyet For OPPO.apk Download>>Sabae For OPPO.apk Download>>Square For OPPO.apk Download>>Yinmar For OPPO.apk ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၶမ်းမိူင်း မွၵ်ႇသဵဝ်ႈ လႄႈ ၶိူဝ်းလွႆ ၵဵင်းတွင်း
ႁူမ်ႈၾွၼ်ႉႁၢင်ႈလီတွၼ်ႈတႃႇ OPPO(Color OS)
Download>>CherryUnicode Download>>Hopone Download>>Kamjing-2 Download>>KengTawng03 Download>>KengTawngFont Download>>KengTwang002 Download>>KTUnicode03 Download>>KTUnicodeFont02 Download>>MasterpieceUniRound Download>>mm3anonta_1Update2013 Download>>mmrtext Download>>mmrtextb Download>>ModifiedPadauk Download>>Myanmar3 Download>>MyanmarAngoun Download>>MyanmarCensus Download>>MyanmarGantgaw Download>>MyanmarKhway Download>>MyanmarNjaun Download>>MyanmarPaOhOneKSW Download>>MyanmarPaOhOne_2.8 Download>>MyanmarPaohOne_2 Download>>MyanmarPaOhRosemarry Download>>MyanmarPaOh_1.00 Download>>MyanmarPauklay Download>>MyanmarPixel_1.10 Download>>MyanmarPunk Download>>MyanmarSabae Download>>MyanmarSagar_1.10 Download>>MyanmarSansPro Download>>MyanmarSquare Download>> MyanmarSquareLight Download>>MyanmarTaungyi_3.15 Download>>MyMMUnicodeUniversal Download>>NamKhoneWebPro Download>>NamTengWebPro Download>>NKSSmart2 Download>>NK_Grand_30072015 Download>>NK_SSmart2 Download>>NK_SSmart3 Download>>NK_SSmart4 Download>>NotosanMyanmarUnicodeFont1.04 Download>>NotoSansMyanmar-Regularv1.05 Download>>Padauk Download>>PadaukBookSgaw Download>>PadaukKyaungChee Download>>PadaukKyaungchikote Download>>PadaukSgaw Download>>PangLong_2011feb7 Download>>Parabaik20080421 Download>>Pyidaungsu Download>>TaiThamKH Download>>Thanlwin Download>>Tharlon Download>>UNIHeartLineline Download>>WinUniInnwa Download>>Yangon Download>>YunghkioSans_1.0
ႁူမ်ႈၾွၼ်ႉႁၢင်ႈလီတႃႇ IOS 7.1.2+
Download>>Cherry Unicode.ttf Download>>Hopone.ttf Download>>Hsi Hseng.ttf Download>>Kamjing-2.ttf Download>>Keng Twang 002.ttf Download>>KengTawng Font.ttf Download>>KT Unicode 03.ttf Download>>KT Unicode Font 02.ttf Download>>Masterpiece Uni Round.ttf Download>>mm3anonta_1 Update 2013.ttf Download>>mmrtext.ttf Download>>mmrtextb.ttf Download>>Modified Padauk.ttf Download>>Myanmar 3.ttf Download>>Myanmar Angoun.ttf Download>>Myanmar Census.ttf Download>>Myanmar Gantgaw.ttf Download>>Myanmar PaOh Rosemarry.ttf Download>>Myanmar Punk.ttf Download>>MyanmarKhway.ttf Download>>MyanmarKuttar.ttf Download>>MyanmarNjaun.ttf Download>>MyanmarPaOhOneKSW.ttf Download>>MyanmarPaOhOne_2.8.ttf Download>>MyanmarPaohOne_2.ttf Download>>MyanmarPaOh_1.00.ttf Download>>MyanmarPauklay.ttf Download>>MyanmarPixel_1.10.ttf Download>>MyanmarSabae.ttf Download>>MyanmarSagar_1.10.ttf Download>>MyanmarSansPro.ttf Download>>MyanmarSquare.ttf Download>>MyanmarSquareLight.ttf Download>>MyanmarTaungyi_3.15.ttf Download>>MyMMUnicodeUniversal.ttf Download>>NamKhone Web Pro.ttf Download>>NamKhoneUnicode_v2.0.ttf Download>>NamKhone_2016_220216.ttf Download>>NK SSmart2.ttf Download>>NK_Grand_30072015.ttf Download>>NK_SSmart2.ttf Download>>NK_SSmart3.ttf Download>>NK_SSmart4.ttf Download>>Notosan Myanmar Unicode Font 1.04.ttf Download>>NotoSansMyanmar-Regular v 1.05.ttf Download>>Padauk Kyaungchikote.ttf Download>>Padauk.ttf Download>>PadaukBookSgaw.ttf Download>>PadaukKyaungChee.ttf Download>>PadaukSgaw.ttf Download>>PangLong_2011feb7.ttf Download>>Parabaik20080421.ttf Download>>Pyidaungsu.ttf Download>>TaiThamKH.ttf Download>>Thanlwin.ttf Download>>Tharlon.ttf Download>>UNI Heart (Lineline).ttf Download>>WinUni Innwa.ttf Download>>Yangon.ttf Download>>Yunghkio 004.ttf Download>>Yunghkio Pop.ttf Download>>YunghkioSans_1.0.ttf
ႁူမ်ႈၾွၼ်ႉတႃႇႁၢင်ႈလီ Computer
Cherry Unicode Download Hopone Download Hsi Hseng Download Kamjing 2 Download KengTwang 03 Download KengTwang 002 Download KT Unicode 02 Download KT Unicode 03 Download Namkhone Web Pro Download Namkhone Unicode V.2 Download Namkhone 2016Download NK SSmart2 Download NK_Grand Download NK SSmart 3 Download NK SSmart 4 Download Panglong 7efb2011 Download Yunghkio Download Yunghkio 003 Download Yunghkio Sans 1.0 Download Yunghkio 004 Download
ႁူမ်ႈၾွၼ်ႉတႃႇၾူၼ်း Android
Kengtwang ယူဝ်းယူဝ်း Download Namkhone Unicode Download Namkhone Web Pro Download Namkhone Grand Downlaod NK Smart 1 Download NK Smart 2 Downlaod NK Smart 3 Download NK Smart 4 Download Our Unicode Download Panlong Download ၶွပ်ႈၸႂ်ႈထိုင် ၸဝ်ႈတႆးၼုမ်ႇ ၵုၼ်ႁဵင်
ႁူမ်ႈၾွၼ်ႉတႃႇ VIVO 4.4-5.1
“ယႃႇတွပ်ႇ ၵႂၢမ်းဢူႈမႄႈ တူၵ်းငရၢႆးဢိူဝ်ႈ” “ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁေ တွပ်ႇၵႂၢမ်းၵူၼ်းလူင်ႁိုဝ်ႉ….. လိူင်းဝႃႈလိူင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသင် ၸိူင်ႉၼႆ” တွၼ်ႈတႃႇ ၼႂ်းၾိင်ႈထုင်းႁဝ်းတႄႉ ၶေႃႈၵႂၢမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးသင် တိုၼ်းတေယၢမ်ႈငိၼ်းယူႇၵူႈၵေႃႉ။ ပေႃးၵူမ်ႈႁူဝ် ထွမ်ႇဢဝ် ၵႂၢမ်းၵူၼ်းလူင်ၵူႈၶေႃႈ ႁဵတ်းၸွမ်း ၵူႈဢၼ် ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵေႃႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝႃႈငၢႆႈ လၵ်းလႅမ် တိုၼ်းပဵၼ်ၾိင်ႈထုင်းႁဝ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈႁိိုဝ်။ ပေႃးၵူၼ်းလူင်ၸႂ်ႉၼႆ မႅၼ်ႈၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၵေႃႈယဝ်ႉ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႆႈၸႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တိုၼ်းလူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းၸွမ်းယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇထဵင်ၶိုၼ်း။ ပေႃးထဵင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းလီ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လၵ်းလႅမ်၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ယဵၼ်ႇငႄႈယဝ်ႉဝႃႈ။ ပေႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵတ်းၽိတ်းၼႆ တႅၼ်းတီႈတေသင်ႇသွၼ် ၼႄတၢင်းလီလီၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပွင်ႉလႃႇထႃႉႁႅမ်၊ ၽိူဝ်ႇၵူၼ်းလူင်ႁဵတ်းသမ်ႉ ယင်းဢမ်ႇယွမ်းၼွမ်း တေႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵွၼ်ႇ။ ပေႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁဵတ်းၽိတ်းသေလွင်ႈလွင်ႈၼႆ တိုၼ်းဢမ်ႇထွမ်ႇၶေႃႈၵႄႈလိတ်ႈ၊ ဢမ်ႇပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းသင်သေ ပေႃႉႁႅမ်ထႃႉလႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းၼႆႉ ၸပ်းတၢင်းယၢမ်ႈမေႃလႅၼ်မႃး၊ ၽိူဝ်ႇယႂ်ႇမႃးသေ ၵႂႃႇယူႇၸွမ်းပိူၼ်ႈၼႆ ပိူၼ်ႈပေႉၵိၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈ၊ ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈဢွၵ်ႇ၊ ယိူၼ်ႉၵၼ်ႈဝႆႉၼႂ်းၸႂ် ႁဵတ်းၼႆတိၵ်းတိၵ်းသေ ဢဝ်ပဵၼ်ထိုင်ႉၼိုၵ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ လွင်ႈတၢင်းၸိူင်ႉၼႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ယၢမ်ႈထူပ်းမႃးၼၼ်ႉၵွႆး ၸင်ႇတေပွင်ႇၸႂ်လီလီ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ လီလႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈယဝ်ႉ လွၵ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼႆ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် ၼႂ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉယဝ်ႉ။
ဢၼ်ထုၵ်ႇလီ လႅၵ်ႈလၢႆႈ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းႁဝ်း
ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၼၼ်ႉလႆႈႁူႉဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းဢၼ် ပေႃႈမႄႈၶဝ် သွၼ်ပၼ်၊ လၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈငိုၼ်းတွင်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉၵေႃႉလဵၵ်ႉၼၼ်ႉ ပေႃးၶဝ်ယႂ်ႇမႃးၼႆ ၶဝ်မေႃၸတ်းၵၢၼ်ငိုၼ်းတွင်း လႄႈ မီးငိုၼ်းၶဝ်ႈၼမ်လိူဝ် တၢင်ႇၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶေႃႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လွင်ႈငိုၼ်းတွင်း လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ပိုတ်ႇၼႄဝႆႉဝႃႈ “လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းဢၼ်မီးတူဝ်ထူပ်းလွင်ႈငိုၼ်းတွင်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉၵေႃႉလဵၵ်ႉၼၼ်ႉ ပေႃးၶဝ်ယႂ်ႇမႃးၼႆ ၶဝ်ပေႃၸတ်းၵၢၼ်ငိုၼ်းတွင်း တႃႇၸူဝ်ႈပၢၼ်ၶဝ်” ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်မူၵ်းတူဝ်ယူႇႁိူၼ်း ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်းဝိတ်ႈ – 19 လႄႈ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းလီတီႈသုတ်း တႃႇတေပူင်သွၼ် ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် မေႃႁူႉၵႃႈၶၼ်ငိုၼ်းတွင်း၊ မေႃၸႂ်ႉၸၢႆႇငိုၼ်းၼၼ်ႉ ယူႇယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း ပေႃးတေမေႃႁူႉ လွင်ႈငိုၼ်းတွင်းၼၼ်ႉ လီၽိုၵ်းပၼ်ၶဝ် ၸဵမ်မိူဝ်ႈလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉ၊ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈ ဢႃႇယု ၶဝ်လႆႈ သီႇႁႃႈ ၶူပ်ႇၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၶဝ်ဝႃႈ တေၶႂ်ႈသိုဝ်ႉသင်၊ ငိုၼ်းသမ်ႉမီးၵႃႈႁိုဝ် ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ယိုင်ႈၶဝ် လႆႈႁူႉၸွမ်း၊ လႆႈတႅပ်းတတ်း ၸွမ်းလွင်ႈၸႂ်ႉၸၢႆႇငိုၼ်းတွင်းၸိူင်ႉၼႆ ၸဝ်ႉၸဝ်ႉ ၼိုင်ႈၶႅၼ်းလီ တႃႇၸူဝ်ႈပၢၼ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးၶဝ်ယႂ်ႇမႃး ထႅင်ႈဢိတ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်း တိူင်ႇပၢင်ႇၶဝ် လွင်ႈၵၢၼ်ၼႂ်းႁိူၼ်း ၼင်ႇၶဝ် ၵိုင်ႇလီႁူႉၼၼ်ႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပေႃးဝၼ်းလိုဝ်ႈ တေၵႃႇလႄႇတီႈလႂ် တေသဵင်ႈငိုၼ်းၵႃႈႁိုဝ် ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉသေ ပၼ်ၶဝ်ဝူၼ်ႉ ပၼ်ၶဝ်မီးသုၼ်ႇ မီးတတ်းၼႂ်းၵၢၼ် ၸႂ်ႉၸၢႆႇငိုၼ်းတွင်းၽွင်ႈ။ ပေႃးဢႃႇယု ၶဝ်လႆႈမႃး မွၵ်ႈ 11 ပီႊၼႆႉတႄႉ လီသွၼ်ၶဝ် ႁႂ်ႈမေႃ ၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၵႃႈၶဝ်ႈမုၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လီဢုပ်ႇဢူဝ်း သွၼ်ပၼ် လၢႆးၸႂ်ႉၸၢႆႇငိုၼ်း ​လႄႈ လွင်ႈႁွမ်ငိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ တီႈၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢႆး လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ၸၢင်ႈမီးလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်၊ ပေႃႈမႄႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈၼႆႉ ပၼ်ငိုၼ်းၸၢႆႇ လုၵ်ႈၸၢႆး ၼမ်လိူဝ် လုၵ်ႈယိင်း၊ လုၵ်ႈယိင်းသမ်ႉ လႆႈၸွႆႈၵၢၼ်ပေႃႈမႄႈ ၼမ်လိူဝ် လုၵ်ႈၸၢႆး ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၼ်သုၵ်ႉၶူဝ်း၊ ၵၢၼ်မိုဝ်ႉၶဝ်ႈႁုင်ၽၵ်း၊ ၵၢၼ်ပတ်းၽဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႆႉလႆႈႁၼ် လုၵ်ႈယိင်း လႆႈႁဵတ်းၼမ်လိူဝ် လုၵ်ႈၸၢႆး၊ ၸိူင်ႉၼႆ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ်၊ လီလႆႈဝႆႉ ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်၊ ငိုၼ်းၸၢႆႇၵေႃႈ လီလႆႈပၼ် ၽဵင်ႇၽဵင်ႇၵၼ်။ လူဝ်ႇ လႄႈ ၶႂ်ႈလႆႈ သွၼ်ၶဝ် ႁႂ်ႈမေႃ ၸႅၵ်ႇၽႄ ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်လူဝ်ႇ လႄႈ ဢၼ်ၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈ ၼၼ်ႉလႄႈ။ ပေႃးတေသိုဝ်ႉ ၶူဝ်းသေဢၼ်ဢၼ်ၼႆႉ သွၼ်ႁႂ်ႈၶဝ်မေႃဝူၼ်ႉဝႃႈ ဢၼ်လႂ် ၶဝ်လူဝ်ႇၸႂ်ႉတေႉတေႉ လႄႈ ဢၼ်လႂ် ပဵၼ်ဢၼ်ၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈ ၼႆၼၼ်ႉလႄႈ။ သွၼ်ႁႂ်ႈၶဝ် သိုဝ်ႉဢၼ်ၶဝ်လူဝ်ႇတေႉတေႉၼၼ်ႉ ဢွၼ်တၢင်းသေ ဢၼ်ၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၵွႆႈသိုဝ်ႉပႃႈလိုၼ်းလႄႈ။ ပေႃးသွၼ်ပၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ၶဝ်တေႁူႉ တေမေႃၸၢႆႇငိုၼ်းမႃး။ တေမေႃၸၢႆႇ ႁႂ်ႈမီးၽွၼ်းလီၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉၸၢႆ ငိုၼ်းတွင်းၼႆႉ ပဵၼ်လမ်ႇလွင်ႈလူင် ဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်း ၵူႈၵေႃႉ လူဝ်ႇလႆႈမေႃၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵၢၼ်ၽိုၵ်းသွၼ်ပၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁႂ်ႈမေႃၸႂ်ႉၸၢႆႇငိုၼ်း ႁႂ်ႈမီးၽွၼ်းလီတႃႇၶဝ် ၸဵမ်လဵၵ်ႉလဵၵ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈလူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈယူႇယဝ်ႉ။
သွၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁႂ်ႈမေႃၸႂ်ႉၸၢႆႇငိုၼ်းတွင်း
ပေႃးပိူၼ်ႈႁၼ်တၢင်းၽိတ်းႁဝ်းၼႆ ယုမ်ႉၼႄလႄႈ။ ဢမ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ငၢၼ်း၊ ဢမ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း တိုၼ်းတေလႆႈၺႃး ပိူၼ်ႈတၢင်ႇတၢင်းၽိတ်းႁဝ်းယူႇၵူၺ်း။ မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းၸၢင်ႊၽိတ်းတေႉတေႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၢင်ပွၵ်ႈ ႁဝ်းဢမ်ႇၽိတ်းသေ သမ်ႉလႆႈထုၵ်ႇမၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ ၽိတ်းၼႆၵေႃႈ တိုၼ်းတေမီး၊ တိုၼ်းတေလႆႈၺႃးယဝ်ႉ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ႁဝ်းတင်းဢမ်ႇႁူႉတူဝ်၊ ဢမ်ႇၽိတ်းသေဢိတ်းၵေႃႈ တေၸၢင်ႊၺႃး ပိူၼ်ႈမၢပ်ႇၼႄးသႂ်ႇဝႃႈ ႁဝ်းၽိတ်း ၼႆၵွၼ်ႇ။ ပေႃးထူပ်းၺႃး ၸိူင်ႉၼႆ ႁဝ်းၸၢင်ႊ ၸႂ်ဢမ်ႇလီ၊ ၸႂ်တူၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်သင် ၶႂ်ႈယဝ်ႉလႃႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇပႃးႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸူဝ်ႈပၢၼ်ႁဝ်း တူၵ်းတႅမ်ႇၵႂႃႇ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ မီးတီႈယူပ်ႈယွမ်း ႁင်းၽႂ်မၼ်းၵူႊၵေႃႉလူး။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းၵူႊၵေႃႉၼႆႉ မီးတီႈယူပ်ႈယွမ်း ႁင်းၽႂ်မၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်ၼမ်ၼႆႉ ဢမ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈဢွၵ်ႇ၊ ၵူဝ်ပိူၼ်ႈႁၼ် လွင်ႈယူပ်ႈယွမ်းၶဝ်လႄႈ တႃႇတေႁူမ်ႇတူမ်းလႆႈ လွင်ႈယူပ်ႈယွမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇႁႃတၢင်ႇတၢင်းၽိတ်း သႂ်ႇပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ၽူႈလႅင်ႉလႅၼ်ႇ ၽၢႆႇပၢႆးၸႂ်ၶဝ်ဝႃႈတႄႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်း ႁႃတၢင်ႇတၢင်းၽိတ်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵူၼ် ဢမ်ႇယုမ်ႇယမ် တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ ၽၢႆႇပၢႆးၸႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တႃႇတေႁူမ်ႇတူမ်းလႆႈ လွၵ်းၸုတ်ႈယွမ်းႁဝ်း၊ တၢင်းဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း၊ လွင်ႈဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈႁဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႄႇႁႃ တၢင်းယူပ်ႈယွမ်း ၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉသေ ၸီႉၼႄး တၢင်ႇတၢင်းၽိတ်းၶဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးပိူၼ်ႈၵုမ်ႇ တူၺ်းႁၼ် တၢင်းယူပ်ႈယွမ်း တၢင်ႇၵေႃႉယူႇၸိုင် ပိူၼ်ႈတေဢမ်ႇတၼ်း ၶုၵ်းၸႂ်လႆႈတၢင်းယူပ်ႈယွမ်းႁဝ်းလႄႈ ၸင်ႇလႆႈႁဵတ်းၼႆ ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးထူပ်းၺႃး လွင်ႈဢမ်ႇမိူၼ်ၸႂ် သေဢၼ်ဢၼ်ၸိုင် လူဝ်ႇလႆႈဝူၼ်ႉတူၺ်းယဝ်ႉဝႃႈ တေႁႃ တၢင်းၽိတ်းပိူၼ်ႈႁႃႉ တေၶူၼ်ႉႁႃႉ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈပၼ်ႁႃႁႃႉ ၼႆ။ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ပေႃးမီးပၼ်ႁႃမႃး ၸၢင်ႈၵႂႃႇႁႃ တၢင်းၽိတ်းပိူၼ်ႈယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵႆႉလႄႇမီး ၵူၼ်းသေၵေႃႉၵေႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇႁႃ တၢင်းၽိတ်းၽႂ်သေ သိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်မၼ်းၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးၺႃးပိူၼ်ႈႁႃ တၢင်းၽိတ်းႁဝ်းၼႆ ၶတ်းၸႂ်ယုမ်ႉၼႄသေ လၢတ်ႈဝႃႈ ၸူမ်းယဝ်ႉၶႃႈ ၼႆသေလႄႈ။
ယုမ်ႉၼႄလႄႈ
ၵူၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ပေႃးၸႅတ်ႈၸၢင်ႇၼႆ တိုၼ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ငိူဝ်ႈ၊ ၶၢၼ်ႉ၊ လႃႈလီႁဵတ်း၊ ႁၵ်ႉပိူၼ်ႈလိူဝ်တူဝ်ၵဝ်ႇ၊ ဢမ်ႇထွမ်ႇၵႂၢမ်းၽူႈယိင်း၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းလူင်း တီႈႁိူၼ်း ပေႃးၶႂၢၵ်ႈၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈသေလၢတ်ႈတႄႉ။ ငိူဝ်ႈ။ ၵူၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ၵမ်ႉၼမ်ၼမ် ၶဝ်ဢိူဝ်ႈၼႃႇ။ ငိူဝ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ပေႃးၽူႈယိင်း ယွမ်ႉၶူၼ်တႃမႃး၊ ၵႂႃႇၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ်မႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉ။ ယႃႇပေၵႂႃႇထၢမ်ၶဝ်ဝႃႈ ၸွင်ႇႁၢင်ႈလီမႃးႁိုဝ်ၼႆ။ တႃႇၶဝ်ၼႆႉ မိူဝ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းလၢၼ်ႉၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ် လႄႈ မိူဝ်ႈဢွၵ်ႇမႃး မိူၼ်ၵၼ်ၵွႆး။ မၼ်းဢမ်ႇပိူင်ႈသင်။ ပေႃးထႃႁူဝ်လွမ်ႈသေ ဢွၵ်ႇလၢၼ်ႉမႃးၵွၼ်ႇ ၶဝ်ၸင်ႇတေႁူႉဝႃႈ မၼ်းပိူင်ႈၼႆ။ ၶဝ်ယၵ်ႉတူၺ်း သၢဝ်ႁၢင်ႈလီလီ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်တူၺ်းလၢႆလၢႆၵွႆး။ သၢဝ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ တိုဝ်းၶႅပ်းတိၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ပဵၼ်သီသင်ၼႆ ၶဝ်မႃႇႁူႉ။ မႃႇၾၢင်ႉတူၺ်း။ ပေႃးတူၺ်းၶၢဝ်ႇၵေႃႈ ၶဝ်တူၺ်းၶၢဝ်ႇၵွႆး သၢဝ်ဢွၼ်ႇ ဢၼ်လၢတ်ႈၶၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈသိူဝ်ႈသီသင်ၼႆ ၶဝ်မႃႇတၼ်းၶုၵ်းၸႂ်လႆႈတူၺ်း၊ မႃႇတွင်းႁေပွၵ်ႈ။ ပေႃးႁႂ်ႈၶဝ် ဢဝ်ၸႂ်သႂ်ႇၼိူဝ် ၵၢၼ်သွင်ဢၼ် မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵၼ်ၼႆ ၶဝ်မႃႇမေႃႁဵတ်း။ ႁႂ်ႈၶဝ် လဵၼ်ႈၵဵမ်းသွင်ဢၼ် မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵၼ်။ ႁုင်ၽၵ်းႁေ လဵၼ်ႈၵဵမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်မႃႇမေႃႁဵတ်း။ ၶၢၼ်ႉ။ ၵူၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ၶဝ်ၶၢၼ်ႉလိူဝ်ၸႂ်ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်ၼႆႉ ဢၼ်ၼွၼ်းၼိူဝ် တင်ႇၼင်ႈသူဝ်ႇၽႃႇလႆႈႁိုင်ႁိုင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးၵွႆး ၼႆဝႃႇ။ လၢၼ်ႉႁဵတ်း ၶိူင်ႈႁိူၼ်း ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၶူင်သၢင်ႈတင်ႇၼင်ႈ ဢၼ်ၶႅမ်ႉၶႅမ်ႉမဵဝ်းၼိုင်ႈ။ တင်ႇၼင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ၵႂႃႇတေႉတေႉ။ ၸိုဝ်ႈတင်ႇၼင်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်သႂ်ႇဝႃႈ Lazy boy chair (တင်ႇၸၢႆးၶၢၼ်ႉ) ၼႆဝႃႇ။ ပေႃးပဵၼ်မဵဝ်းဢၼ်ၶဝ်ပႃးၸႂ်ၼၼ်ႉ​တႄႉ ႁဵတ်းဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆးသေ ပေႃးပဵၼ်မဵဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်းဢမ်ႇလႆႈသေ ၵႃႈလႆႈႁဵတ်းၼၼ်ႉၵွႆးတႄႉ ၶဝ်ဢမ်ႇသူႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၶိုတ်းၶၢဝ်းယၢမ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ် ၸၢႆႇၵႃႈၼမ်ႉ၊ ၵႃႈၾႆး တူၵ်းလိုၼ်းၼႆႉ ၵႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး ဢၼ်ယူႇၵွႆးၵေႃႉလဵဝ်ၼၼ်ႉ ၼႆဝႃႇ။ ပေႃးၶႂ်ႈၸႂ်ႉႁႅင်းၵႂၢႆး ဢဝ်ၵိူဝ်ပၢႆးဢဝ်လႄႈ ၼင်ႇဝႃႈယဝ်ႉ ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၸၢႆး ႁဵတ်းၵၢၼ်သေသေဢၼ် ၶႅမ်ႉၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလႅပ်ႈ လူဝ်ႇမီးဢၼ်ၸၼ်ၸႂ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶၢၼ်ႉလႄႈ တေလႃႈလီႁဵတ်း ဢၼ်လႃႈလီႁဵတ်းၼၼ်ႉတႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶၢၼ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တႃႇတေၶိုၼ်းပွၵ်ႈသေ ဢဝ်ၶူဝ်းသေမဵဝ်းမဵဝ်းတီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶၢၼ်ႉၼႃႇ။ တႃႇလေလူင်းလၢင်ႈလူင်းလိၼ်သေ ဢဝ်သေမဵဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၶၢၼ်ႉၼႃႇ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၶဝ်တေလႃႈလီႁဵတ်း ၼင်ႇၵႃႈမီးၼၼ်ႉၵွႆး။ ပေႃးလွင်ႈၶၢၼ်ႉၼႆႉတႄႉ သုတ်းတီႈ တႃႇတေဝူၼ်ႉၵွႆးၶဝ်ယင်း ၶၢၼ်ႉဝူၼ်ႉၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇဝူၼ်ႉဢမ်ႇသွၼ်ႇသင်သေ တေလႃႈလီႁဵတ်းၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸၢႆးၵမ်ႈၽွင်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉၶၢၼ်ႉပႆလူင်းၶိုၼ်ႈလႆလႄႈ ဝႅၼ်တူၵ်းႁူးလႅင်းသေ ၶႃႁၢၵ်း၊ ၶႃၵႅင်ႉၵႃႇၵေႃႈ မီးယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႅၼ်တူၵ်းသုင် ၶႃၸၢင်ႈႁၢၵ်း၊ တေၸဵပ်း၊ တေၵႅင်ႉၼႆ ၽႂ်ၵေႃႈဝူၼ်ႉလႆႈယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶၢၼ်ႉဝူၼ်ႉၼၼ်ႉၼႃႇ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်ၵေႃႈ ၸူးတၢင်းၶၢၼ်ႉႁေ ႁဵတ်းၼႆၵေႃႈလႆႈယဝ်ႉ ၼႆႁေ လႃႈလီႁဵတ်းၵႂႃႇၵေႃႈမီးၼၼ်ႉၼႃႇ။ ႁၵ်ႉလိူဝ်သေ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵူၼ်းၸၢႆးၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ တိုၼ်းမီးဢၼ်ၶဝ်ႁၵ်ႉႁႅင်းၼႃႇၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈမဵဝ်းၼၼ်ႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵဵမ်း၊ လူတ်ႉၵႃး၊ ယၢမ်းမူင်း၊ ၵမ်ၸိုမ်း၊ ၵွင်ႈထႆႇ၊ လူတ်ႉထိပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၼ်းမီးသေမဵဝ်းမဵဝ်းယူႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇထွမ်ႇၵႂၢမ်းၽူႈယိင်း။ ထွမ်ႇၵႂၢမ်းၼၢင်းမေး ဢမ်ႇပဵၼ်ၽေး၊ ၵူၼ်းၸၢႆးၶႃလၢႆးသမ်းတိင်း ၽူႈယိင်းၸႂ်ႉပေႃးလႅၼ်ႈတႅင်ႇတႅင်ႇ ပေႃးၽႃႇမေႃႈၽႃႇဢႅင်ႇ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းဢၼ် ၽူႈၸၢႆးၶဝ် ယွၵ်ႇၵၼ်လဵၼ်ႈ တႃႇၵူၼ်းၸၢႆး ၸိူဝ်းၵူဝ်မေးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆးၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ ဢမ်ႇသူႈထွမ်ႇၵႂၢမ်း ၽူႈယိင်းၶဝ်၊ ယွၼ်ႉမေးၼၢင်း၊ ၸူႉၸူဝ်းၶဝ် တိုၵ်းသူၼ်းလႄႈ ႁႂ်ႈပေႃးတိုၼ်းလဝ်ႈၵႂႃႇတေႉတေႉ (တိုတ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်းတႄႉ ဢမ်ႇသွၼ်ႇၼေႃႈ) ၼၼ်ႉ မႃႇလႃႈလီမီး။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈၸၢႆး ထွမ်ႇၵႂၢမ်းႁဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇမေႃႉၸႂ်ႉၺၢၼ်ႇ၊ လူဝ်ႇမေႃလၵ်းလႅမ်တေႃႇၶဝ်ၵွၼ်ႇ။ ႁဵတ်းသင်ႁဝ်းလၢတ်ႈၼႆႉ သူဢမ်ႇထွမ်ႇလႃႇ၊ သူတေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆ ပေႃးၵႂႃႇလၢတ်ႈတေႃႇၶဝ်ၸိူင်ႉၼႆတႄႉ မိူၼ်ၵၼ်တင်း ၵႂႃႇသုမ်ၽိုၼ်းသုမ်းၾႆး တေႃႇၶဝ်ၵွႆးယဝ်ႉ။
ၵူၼ်းၸၢႆးၸႅတ်ႇၸၢင်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ
မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇ (မၢၵ်ႇ Apple) ၼႆႉ ပေႃးၵိၼ်ၼိုင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈ မၼ်းပၼ်ၽွၼ်းလီ တႃႇၵူၼ်းႁဝ်းတေႉတေႉ။ ပိူၵ်ႇမၼ်းၶႅၼ်းၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉတႃႇပၢႆးယူႇလီလိူဝ် ၼိူဝ်ႉမၼ်းၵွၼ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်ၼမ်သမ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႇပႅတ်ႈပိူၵ်ႇမၼ်းယဝ်ႉသေ ၸင်ႇၵိၼ်။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ တေယွၼ်းၶႆႈၼႄဝႃႈ ပေႃးၵိၼ်မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇ ပႃးပိူၵ်ႇမၼ်းၼႆ မီးၽွၼ်းလီၸိူင်ႉႁိုဝ် ၼႆၵွၼ်ႇ။ မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်မၢၵ်ႇသႅၼ်းဢၼ် မီးထၢတ်ႈၵိူဝ် လႄႈ ထၢတ်ႈ (ၶႆ) မၼ်းဢေႇသေ သမ်ႉမီးထၢတ်ႈ ဝီႇတႃႇမိၼ်ႇၸီႇ (C) ၼမ် မဵဝ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ Flavonoid ဢၼ်ပႃးၼႂ်းမၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ၼၼ်ႉ ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉတႃႇ ပၢႆးယူႇလီတေႉတေႉ။ သင်ဝႃႈ ႁဝ်းၵွၵ်းပိူၵ်ႇမၼ်းပႅတ်ႈသေ ၵိၼ်ၼိူဝ်ႉတၢင်းၼႂ်းမၼ်းၼၼ်ႉၵွႆးၼႆၸိုင် Flavonoid ၼႆႉ တေယွမ်းလူင်းၵႂႃႇတင်းၼမ်တင်းလၢႆယဝ်ႉ။ ပေႃးၵိၼ်မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇ ပႃးပိူၵ်ႇၼႆ မီးၽွၼ်းလီသင် ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၸၢင်ႊႁေႉၵင်ႈပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇပဵၼ်တွင်ႉ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ် လွင်ႈတၢင်းၵိၼ်ဢမ်ႇလႅဝ်လႅၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ pectin ဢၼ်မီးၼႂ်းပိူၵ်ႇမၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ႁႂ်ႈတၢင်းၵိၼ်ၼႂ်းတွင်ႉႁဝ်းလႅဝ်လႅၵ်ႇ၊ ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပႅၵ်ႇထီးရီးယႃး ဢၼ်မီးၼႂ်းတွင်ႉၼႂ်းသႆႈႁဝ်း ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် တႃႇႁႂ်ႈတၢင်းၵိၼ်လႅဝ်လႅၵ်ႇၼၼ်ႉ မီးႁႅင်းမႃးလႄႈ ၸၢင်ႊႁေႉၵင်ႈလႆႈ တၢင်းပဵၼ်တွင်ႉၵႂႃႇတွင်ႉႁေႈ၊ တၢင်းပဵၼ်ဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်းၼႂ်းသႆႈႁဝ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ထိင်းပၼ်ၼမ်ႉၼၵ်းတူဝ်ႁဝ်း ၼႂ်းမၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇၼႆႉ မၼ်းပႃးဝႆႉထၢတ်ႈၼမ်ႉ တင်းၼမ် လႄႈ မၼ်းၸၢင်ႈထိင်းပၼ်ၼမ်ႉၼၵ်းတူဝ်ႁဝ်းၵွႆးဢမ်ႇၵႃး မၼ်းၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈမၼ်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၵူဝ်ႇလႅတ်ႈထလေႃး ၼႆၼၼ်ႉ ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇၵွၼ်ႇ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၺၢၼ်ႇ၊ ဢွၵ်းဢေႃႁဝ်းလီမႃး ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် ၶူၼ်ႉၶႂႃႉဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉဝႃႈ ၸၢင်ႈႁႂ်ႈၺၢၼ်ႇလီမႃး ပိူင်ယႂ်ႇဢၼ်ထဝ်ႈၶဝ် ၵႆႉလိုမ်းၺၢၼ်ႇဢမ်ႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလီမႃးၶိုၼ် းၼႆယဝ်ႉ။ ႁဵၻ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ် လီၶိုၼ်ႈမႃး ၼႂ်းပိူၵ်ႇမၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇၼႆႉ မၼ်းမီးထၢတ်ႈဢၼ်တေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိူတ်ႈႁဝ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇၼၼ်ႉလႄႈ မၼ်းၸၢင်ႈယူတ်းယွမ်းပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇတၢႆၽၢၵ်ႇ 20 % ၵွႆးဢမ်ႇၵႃး ၸၢင်ႈၵႅတ်ႇၵင်ႈပၼ် ၼႂ်းသၢႆလိူတ်ႈပႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းလူတ်းယွမ်းပၼ်လႆႈ ထၢတ်ႈမၼ်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၵူဝ်ႇလႅတ်ႉထလေႃး ၼႆၼၼ်ႉလႄႈ ပဵၼ်တၢင်းၵမ်ႉထႅမ် တႃႇပၢႆးယူႇလီ မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ႁဝ်းတေႉတေႉ။ ၸၢင်ႈလူတ်းယွမ်းပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇပဵၼ်ယဵဝ်ႈဝၢၼ် ပေႃးၵိၼ်မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇၼႆ မၼ်းၸၢင်ႈၵုမ်းထိင်းပၼ် ထၢတ်ႈၸဵမ်ၼႂ်းလိူတ်ႈႁဝ်းလႄႈ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ၵိၼ် မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇသူႈပဵၼ်ယဵဝ်ႈဝၢၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵိၼ်မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇပႃးပိူၵ်ႇၼၼ်ႉ ႁႅင်းၸင်ႈၶၢမ်ႇတူဝ်ၶဝ်ၶႅမ်ႉ၊ ႁေႉၵင်ႈပၼ် တၢင်းပဵၼ်ၸႂ်ၵပ်ႉ၊ လုပ်ႇ၊ ဢဵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေမီးႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ Young woman bites in a apple " data-medium-file="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/06/gettyimages-469999547-1.jpg?w=300" data-large-file="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/06/gettyimages-469999547-1.jpg?w=507" src="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/06/gettyimages-469999547-1.jpg?w=507" alt="" class="wp-image-560" width="785" height="523" srcset="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/06/gettyimages-469999547-1.jpg 507w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/06/gettyimages-469999547-1.jpg?w=150 150w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/06/gettyimages-469999547-1.jpg?w=300 300w" sizes="(max-width: 785px) 100vw, 785px" /> Young woman bites in a apple *မၢႆတွင်း ၵိၼ်မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇပႃးပိူၵ်ႇၼႆႉ ၶႅမ်ႉတႃႇ ပၢႆးယူႇလီၼႆသေတႃႉ ထုၵ်ႇလီႁႃၵိၼ်မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇ ဢၼ်ၽုၵ်ႇၸွမ်းလၢႆး သၽႃႇဝ ဢမ်ႇၼၼ်ႉ သုၵ်ႉလၢင်ႉ ႁႂ်ႈမၼ်းမူတ်းသႂ်လီလီ၊ ယႃႇႁႂ်ႈယႃႈသိတ်းမူင်ႈမႅင်းၵိုတ်းဝႆႉ သုၵ်ႈလၢင်ႉၵဵင်ႈၵဵင်ႈသႂ်သႂ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇၵိၼ်ၼၼ်ႉ လီလိူဝ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ မေႃယႃ Khine Phoo Ngon တႅမ်ႈသေ သႅၼ်ႁူႉ ပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆးဝႆႉ။ သင်ဝႃႈ လိၵ်ႈႁူဝ်ၼႆႉ မီးၽွၼ်းလီ၊ ပဵၼ်ပုၼ်ႉႁူႉ တႃႇသူၸဝ်ႈၼႆၸိုင် ၶႅၼ်းတေႃႈ သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄ ပၼ်ႁႂ်ႈတႆးၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉ လႆႈလူလႆႈဢၢၼ်ႇၸွမ်း လႄႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ် တႃႇတေသိုပ်ႇပိၼ်ႇတႅမ်ႈမႃးထႅင်ႈသေၵမ်း။
ၵိၼ်မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇ ပႃးပိူၵ်ႇ
ဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ လႆႈႁၼ်ႁၢင်ႈၵူၼ်းၸၢႆး လၢႆႈပဵၼ်ၵူၼ်းယိင်း၊ ၵူၼ်းယိင်းလၢႆႈပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး၊ ထဝ်ႈပဵၼ်ၼုမ်ႇ၊ ၼုမ်ႇပဵၼ်ထဝ်ႈ လၢႆးလူင်ၵႂႃႇ ၼိူဝ်ၾဵတ်ႉပုၵ်ႉ၊ ဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉ FaceApp သေ လၢႆႈႁဵတ်းပဵၼ်ၼၼ်ႉၼႃႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ App ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းလၵ်ႉဢဝ်ၶေႃႈမုၼ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ၊ ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လူၺ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇတၼ်းႁူႉတူဝ် (တီႈတႄႉ ၼႂ်းၶေႃႈပၵ်းပိူင်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ယွၼ်းၶႂၢင်ႉယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇသူႈမီးၽႂ်းဢၢၼ်ႇ လိၵ်ႈဢၼ်ၼၼ်ႉ) တင်းၼမ်ၼႆ ၸွင်ႇႁူႉၶႃႈၼႄႇ။ Face App ၼႆႉ ႁဵတ်းႁိုဝ်လၵ်ႉဢဝ်ၶေႃႈမုၼ်းႁဝ်း။ FaceApp (ဢႅပ်ႉဢၼ်လၢႆႈႁၢင်ႈ ၸၢႆးပဵၼ်ယိင်း၊ ယိင်းပဵၼ်ၸၢႆး၊ ၼုမ်ႇပဵၼ်ထဝ်ႈ၊ ထဝ်ႈပဵၼ်ၼုမ်ႇၼႆႉ) ပဵၼ်ၶမ်ႇပၼီႇ Wireless Lab မိူင်းရတ်ႉသျႃး ၶဝ်ၶူင်သၢင်ႈဝႆႉ။ ပေႃးတေၸႂ်ႉတိုဝ်း ၾဵတ်ႉဢႅပ်ႉၼႆ မၼ်းတေယွၼ်းၶႂၢင်ႉ တႃႇၶဝ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ ၵွင်ႈထႆႇ၊ တီႈသိမ်းဝႆႉ ၶႅပ်းႁၢင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉ မၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ၸႂ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႉသေ ႁဝ်းတေလႆႈ လူင်းၶႅပ်ႈႁၢင်ႈ ဢၼ်ႁဝ်းတေလၢႆႈၼၼ်ႉ ၼႂ်း Cloud Infrastructure၊ ၾဵတ်ႉဢႅပ်ႉၼႆႉ မၼ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းဝႆႉ Cloud infra တီႈ Google လႄႈ Amazon ဝႆႉ။ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႉသေ မၼ်းၸင်ႇလၢႆႈႁၢင်ႈႁဝ်းၼၼ်ႉလႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႆႉ မၼ်းတေသိမ်းဝႆႉ ၶႅပ်းႁၢင်ႈႁဝ်း၊ ပေႃးယဝ်ႉ ၶေႃႈမုၼ်းဢၼ်ႁဝ်းၶူၼ်ႉႁႃ ၼႂ်းၾဵတ်ႉဢႅပ်ႉ၊ မိူဝ်ႈႁဝ်းတေသျႄး ၶဝ်ႈၶႂ်း ၾဵတ်ႉပုၵ်ႉ၊ ၼႂ်းသိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းတေၵဵပ်းသိမ်းဝႆႉ ၶေႃႈမုၼ်း ဢၵွင်ႉႁဝ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸိုဝ်ႈသဵင်ႁဝ်း၊ ဢီးမေးႁဝ်း၊ မၢႆၾူၼ်း ဢၼ်ႁဝ်းသႂ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဢၵွင်ႉႁဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းတေသိမ်းဝႆႉ ၶေႃႈမုၼ်း ၶွမ်း၊ ၾူၼ်းႁဝ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ ႁဝ်းၸႂ်ႉၶွမ်းမဵဝ်းႁိုဝ်၊ ႁဝ်းၸႂ်ႉၾူၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၶွမ်ႇပၼီႇဢၼ်လႂ် ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ၊ ပဵၼ်မေႃႇတႅၼ်ႇသင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တေသိမ်းဝႆႉ Google Advertising ID လႄႈ Apple ID information (တႃႇမႃးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႄႁဝ်း) ၊ သိမ်းဝႆႉ တွင်းဝႆႉဝႃႈ ႁဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း Browser မဵဝ်းႁိုဝ်၊ သိမ်းဝႆႉ IP Address လႄႈ တီႈယူႇႁဝ်း (Location)၊ ၶေႃႈမုၼ်း ဢၼ်ႁဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်း ဝႅပ်ႉသၢႆႉ (Website Data) ၸဵမ်မိူဝ်ႈပႆႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၾဵတ်ႉဢႅပ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈပႃး။ မၼ်းတေဢဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်းသင် ငၢႆႈငၢႆႈၵွႆး မၼ်းၵေႃႈ တေဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆပၼ် တီႈၵူၼ်းဢၼ်ၶႂ်ႈလႆႈယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေမႃးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶူဝ်းၵႃႉၶူဝ်းၶၢႆ ၼႄႁဝ်း၊ ၶေႃႈမုၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉမၼ်းသိမ်းဝႆႉ ၼႂ်း Google၊ Amazon ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ပိူၼ်ႈတေသွၵ်ႈႁႃလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ (တႃႇႁႅၵ်ႇၵႃႇၶဝ်ၶႅၼ်းၸူမ်းယဝ်ႉ)။ မွတ်ႇပႅတ်ႈၶေႃႈမုၼ်း ဢၼ်မၼ်းၵဵပ်းဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၵႂႃႇတီႈ FaceApp ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵႂႃႇတီႈ Settings icon ဢၼ်မီးႁိမ်းၶၢင်ႈ တၢင်းၼိူဝ်မၼ်းၼၼ်လႄႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း Support ယဝ်ႉၵေႃႈ တဵၵ်း Request cloud data removal > Delete သေမွတ်ႇပႅတ်ႈ ၶေႃႈမုၼ်းဢၼ်မၼ်းၵဵပ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ (တေမွတ်ႇလႆႈမူတ်းမူတ်းၼႆတႄႉ ဢမ်ႇၼႄႉၼွၼ်းၶႃႈ)။ ထႅင်ႈလၢႆးၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇ တီႈ faceapp.com/privacy-request-form ၼႆႉသေ ထႅမ်ၾွမ်ႇမၼ်းယဝ်ႉမွတ်ႇပႅတ်ႈၵေႃႈလႆႈယူႇ။ *ႁႂ်ႈပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ် တႃႇသိုပ်ႇတႅမ်ႈ တႃႇသိုပ်ႇသွၵ်ႈႁႃ ပိုၼ်ၽႄ တၢင်ႁူႉၸိူင်ႉၼႆထႅင်ႈၼၼ်ႉၼႃႇ ယႃႇလိုမ်း like၊ Share ၶႃႈၼႃႉ။
Face App ဢဝ်ၶေႃႈမုၼ်းသူၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉ
ၼၢင်းယိင်းၵမ်ႈၼမ်ၼမ် တေဢွၼ်ၵၼ်တွင်းဝႆႉဝႃႈ ပေႃးပုမ်လူင်၊ မၢၼ်းၼႆ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ်လဝ်ႈ၊ ၵိၼ်ပီႇယႃႇ (တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ပႃးထၢတ်ႈ ဢႅဝ်းၵေႃးႁေႃး) ၼႆၵွႆး။ ၼင်ႇႁိုဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းတွင်ႉ လႄႈ ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈမၢၼ်း တေယူႇလီၵိၼ်ဝၢၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ တေလႆဝႄႈ လဝ်ႈ၊ ပီႇယႃႇ ၵွႆး၊ ၼမ်ႉဝၢၼ် ၵေႃႈထုၵ်ႇလီဝႄႈပႃးယူႇ။ မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉမၢၼ်းယူႇၼၼ်ႉ ပေႃးၵိၼ်ၼမ်ႉဝၢၼ်ၼႆ ၸွင်ႇလွတ်ႈၽေးႁိုဝ် ၽွင်းတိုၵ်ႉမၢၼ်းယူႇၼႆႉ ၵိၼ်ၼမ်ႉၼူမ်း၊ ၼမ်ႉမၢၵ်ႇမႆႉ ဢၼ်ဢဝ်မၢၵ်ႇမႆႉတေႉတေႉသေ ႁဵတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ လီလိူဝ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၽွင်းတိုၵ်ႉမၢၼ်းယူႇၼႆႉ တိုၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ် ၼမ်ႉဝၢၼ် ဢၼ်ပႃးသေႃႇတႃႇ လႄႈ ထၢတ်ႈၵၽဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ၼမ်ႉဝၢၼ် ၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်း (Energy Drink) ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၼ်းထုၵ်ႇလီဝႄႈၵႆၵႆ။ ပေႃးမႆႈႁွၼ်ႉႁႅင်းမႃးၼႆႉ တေဢွၵ်ႇၸႂ် ၶႂ်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉဝၢၼ်မႃး၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးပဵၼ်လႆႈတႄႉ ယိူၼ်ႉဢဝ်လႄႈ ယႃႇပေၵိၼ်၊ ၽွင်းတိုၵ်ႉမၢၼ်းယူႇၼႆႉ ပေႃးၶႂ်ႈၵိၼ် ၼမ်ႉဝၢၼ်ၵတ်းၵတ်း ၼႆၵေႃႈ ႁဵတ်းၵိၼ် ၼမ်ႉမၢၵ်ႇမႆႉတေႉတေႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၼမ်ႉမၢၵ်ႇၽႃႈ၊ ၼမ်ႉမၢၵ်ႇဢုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉလီတီႈသုတ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ လႆႈႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၵိၼ် ၼမ်ႉဝၢၼ် ၽွင်းတိုၵ်ႉမၢၼ်းယူႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ လူႇဢၢၼ်ႇတူၺ်းတၢင်းတႂ်ႈ ၼႆႉၶႃႈလႄႈ။ ၽွင်းတိုၵ်ႉမၢၼ်းယူႇၼႆႉ ပေႃးၵိၼ်ၼမ်ႉဝၢၼ်ၼႆ ၸၢင်ႊပဵၼ်သင်? ၸၢင်ႊလႆႈၶၢမ်ႇ ၽွၼ်းႁၢႆႉ ၵၽဵင်း ၼမ်ႉၵူဝ်ႇၵႃႇၵူဝ်ႇလႃႇ (Cocacolar – ၼမ်ႉၶူၵ်ႉ) ၼၼ်ႉပႃးထၢတ်ႈၵၽဵင်းဝႆႉ။ ပေႃးၵိၼ်ယဝ်ႉၼႆ မိူၼ်ႁၢင်ႈၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇပၢင်ႇသႂ်မႃးဝႆႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ထၢတ်ႈၵၽဵင်းၼၼ်ႉ ၽႅဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းလိူတ်ႈႁဝ်း ဝႆးဝႆးလႄႈ ႁဝ်းၸင်ႇၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇပၢင်သႂ်ၸိူင်ႉၼႆ။ ထၢတ်ႈၵၽဵင်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇပၼ်ႇႁွၼ်ႈယူႇ ၼႂ်းသၢႆလိူတ်ႈမႄႈမၢၼ်းၵွႆး မၼ်းၸၢင်ႊထိုင်ၵႂႃႇ တီႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထၢတ်ႈၵၽဵင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵိၼ်ယဝ်ႉ ႁိုင် 11 ၸူဝ်ႈမူင်းၵေႃႈ မၼ်းတိုၵ်ႉမီးၼႂ်းသၢႆလိူတ်ႈႁဝ်းယူႇ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်မီးၼႂ်းတွင်ႉမႄႈမၢၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းလႆႈတိုၵ်းတေႃးပႅတ်ႈ ထၢတ်ႈၵၽဵင်းဢၼ်ၼႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ထၢတ်ႈၵၽဵင်းၼႆႉ မၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းၵမ်းၵမ်းၶႂ်ႈယဵဝ်ႈလႄႈ ထၢတ်ႈၼမ်ႉၼႂ်းတူဝ်ႁဝ်းတေႁႅင်ႈ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ်တႄႉ ပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဝႆႉဝႃႈ မႄႈမၢၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၼ်း ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ် ထၢတ်ႈၵၽဵင်း ၼမ်လိူဝ် 200 မီႇလီႇၵရမ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ထၢတ်ႈၵၽဵင်းၼႆႉ မၼ်းၸၢင်ႊယႃႉတႃၼွၼ်းႁဝ်းလူႉလႄႈ ဢွၵ်းဢေႃႁဝ်းတေဢမ်ႇလႆႈလိုဝ်ႈ၊​ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ​ ပေႃးၵိၼ်ၵၽဵင်းၼမ်လိူဝ် 300 မီႇလီႇၵရမ်ႇၸိုင် ၸၢင်ႊတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းတွင်ႉၵွၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ သင်ဝႃႈၵိၼ်ၵၽဵင်း ၼမ်လိူဝ် 500 မီႇလီႇၵရမ်ႇ ၵႂႃႇၸိုင် ႁူဝ်ၸႂ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းတွင်ႉၼၼ်ႉ တေတွတ်ႇဝႆး၊ တေထူၺ်ႈၸႂ်ဝႆး၊ ဢူၵ်းတေမႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉၼၼ် ၽွင်းတိုၵ်ႉမၢၼ်းယူႇၼႆႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ် ၼမ်ႉဝၢၼ် ဢၼ်ပႃးထၢတ်ႈၵၽဵင်း။ တေလႆႈၶၢမ်ႇ ၽွၼ်းႁၢႆႉ ယႃႈယႃ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝႆႉလႆႈႁိုင်ႁိုင် ၼမ်ႉယႃယွမ်ႉသီ၊ ၼမ်ႉယႃ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈတၢင်းၵိၼ်ဝႆႉလႆႈႁိုင်ႁိုင်ၼႆႉ ပေႃးဝႃႈတေႉမၼ်း တေႃႈၵူၼ်းယူႇလီယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ်ၵွၼ်ႇ။ မၼ်းပဵၼ်ၽေး တႃႇၵူၼ်းႁဝ်း။ ၽွင်းတိုၵ်ႉမၢၼ်း ၽွင်းလူဝ်ႇလုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီ ႁႂ်ႈလီတီႈသုတ်းၼႆႉၶႅၼ်းၼႃႇယဝ်ႉ။ မၼ်းပဵၼ်ငၢႆႈလိူဝ်သေ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇလီယူႇၼၼ်ႉလူး။ ပေႃးၵိၼ်ထၢတ်ႈၸဵမ်းၼမ်ႁႅင်းၼႃႇၸိုင် ၼမ်ႉၼၵ်းတူဝ်ၵေႃႈ တေၶိုၼ်ႈ၊ ၸၢင်ႊပဵၼ်ယဵဝ်ႈဝၢၼ်၊ ၸၢင်ႊပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇထၢင်ႇဢမ်ႇထိူမ်ၼၼ်ႉထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ ၸၢင်ႊတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵၢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇထႅင်ႈ။ ၼမ်ႉယႃယွမ်ႉသီၼၼ်ႉ ၸၢင်ႊဢမ်ႇမႅၼ်ႈထၢတ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵွၼ်ႇ။ ၵႄႇလူဝ်ႇရီႇ ၸၢင်ႊၼမ်တိူဝ်းမႃး ၽွင်းတိုၵ်ႉမၢၼ်းယူႇၼႆႉ ၸဵမ်မႄႈမၢၼ်း ၸဵမ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႂ်းတွင်ႉၼၼ်ႉ လူဝ်ႇထၢတ်ႈဢႃႇႁႃႇရ ႁႂ်ႈမၼ်းၽဵင်ႇၵၼ်၊ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီဝႆႉၾၢင်ႉသေ ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉတေႉတေႉ။ ပေႃးမႄႈမၢၼ်းလႆႈၵိၼ် တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်မီး ဢႃႇႁႃႇရ ၽဵင်ႇၵၼ်ၵွၼ်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းတွင်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇတေၶႅၼ်ႇၶႅင်ယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉဝၢၼ်ၼႆႉ ပႃးၵႄႇလေႃႇရီႇယူႇဝႃႈၼႆသေတႃႉ တွၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တေႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵတ်ႉသင်။ ပေႃးၵႄႇလေႃႇရီႇၼမ်ၵေႃႈ ယင်းၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ပီးလူၼ်ႉပီးလိူဝ်သေ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇထၢင်ႇဢမ်ႇထိူမ်ၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ ၼမ်ႉလႅမ်ႉ ဢၼ်မီးၼႂ်းၼမ်ႉဝၢၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၼမ်ႉလႅမ်ႉ ဢၼ်တေႉတေႉမၼ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ် ၼမ်ႉလႅမ်ႉမၼ်းတေၶႅမ်ႉ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် မၼ်းတေဝၢၼ်ၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈဢဝ် phosphoric acid သေ ၽိူမ်ႉထႅမ်သၢင်ႈဝႆႉ။ phosphoric acid မၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈထၢတ်ႈ ၵႄႇသီႇယမ်ႇ ၼႂ်းလုပ်ႇၼႂ်းတူၵ်းလူင်းၵႂႃႇ။ ၽွင်းတိုၵ်ႉမၢၼ်းယူႇၼႆႉ ထၢတ်ႈၵႄႇသီႇ လူဝ်ႇမီးတဵမ်ထူၼ်ႈဝႆႉ။ ၼႆႉလွင်ႈယႂ်ႇတေႉတေႉ။ ၸၢင်ႊတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ဢွၵ်းဢေႃ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၼၼ်ႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ ပေႃးမႄႈမၢၼ်း ၵိၼ်ၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼမ်ႁႅင်း၊ ၵိၼ်ၼမ်ႉဝၢၼ်ၼမ်ႁႅင်းၼႆၸိုင် ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဢွၵ်းဢေႃလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၸၢင်ႊၵေႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၼၼ်ႉ ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ၊ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းသွၼ် ​လႄႈ ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းၵေႃႈ တေတူၵ်းလူင်းၵႂႃႇ၊ ႁႅင်းတူင်ႉၼိုင်၊ ႁႅင်းတႃႇလၢတ်ႈၸႃ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။
မႄႈမၢၼ်းၶဝ် ယႃႇပေၵိၼ်ၼမ်ႉဝၢၼ်
မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႈ 26 ဝၼ်းၼၼ်ႉ လုမ်းတႅၼ်းၽွင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မၵ်းမၼ်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈ မၢႆမီႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ႁေႃႈလူတ်ႉၶိူင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မျၢၼ်ႇမႃႇ။ တႃႇမၵ်းမၼ်ႈၶိုၼ်း မၢႆမီႈလူတ်ႉၵႃးဢၼ်မႂ်ႇၼႆႉ တၢမ်တူဝ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၵေႃႉလူင်းလၢႆးမိုဝ်း မၵ်းမၼ်ႈႁဵတ်းပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ မၢႆမီႈၵၢၼ်ႁေႃႈလူတ်ႉၵႃး ဢၼ်လုမ်းတႅၼ်းၽွင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မၵ်းမၼ်ႈၵႂႃႇ 106 ၶေႃႈၼၼ်ႉ မီးပႃး ၶေႃႈဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်း ၵၢၼ်ႁေႃႈၶိုင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမ်ႇယၢမ်ႈႁဵတ်းမႃးသေပွၵ်ႈၼၼ်ႉ။ မၢႆမီႈၼၼ်ႉတႄႉ ပေႃးႁေႃႈလူတ်ႉၶိူင်ႈၵၢင်ဝၼ်း တေလႆႈပိုတ်ႇၾႆးဢွၼ်ႇ လူတ်ႉၶိူင်ႈဝႆႉ၊ ႁေႃႈၵၢင်ၶမ်ႈၵေႃႈ တေလႆႈပိုတ်ႇၾႆးပႃး၊ လူတ်ႉၶိူင်ႈ တေလႆႈမီး မၢၼ်ႇတႃႇတူၺ်း တၢင်းလင်မႃး ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈႁေႃႈလူတ်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈ ၵၢင်ၶမ်ႈ ႁိုဝ် ၵၢင်ဝၼ်း ပေႃးဢမ်ႇပိုတ်ႇၾႆးဢွၼ်ႇ လူတ်ႉၶိုင်ႈသေ ႁေႃႈၵႂႃႇၸိုင် တေၺႃး ၽၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ၺွပ်းႁ​ေဢဝ်လိူင်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈတိုဝ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်လူတ်ႉၶိူင်ႈသေ ၼဵပ်းသၢႆမၢၵ်ႇႁူဝ်လူတ်ႉၶိူင်ႈႁႂ်ႈမႅၼ်ႈၸွမ်းပိူင်၊ တီႈလူတ်ႉၶိုင်ႈၵေႃႈ တေလႆႈမီး မၢၼ်ႇတႃႇတူၺ်းတၢင်းလင် ႁႂ်ႈၸႅင်ႈလႅင်းသေဢမ်ႇၵႃး တေလႆႈမီးပႃး ၶိူင်ႈထိင်းမူၵ်ႇဢေႇသေႃး လူတ်ႉၶိုင်ႈထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းပိူင်ၼႆ တေၺႃးတၢမ်ႇငိုၼ်း ၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပေႃးႁေႃႈလူတ်ႉၶိုင်ႈၸိုင် ဢမ်ႇဝႃႈ ၵၢင်ၶိုၼ်း၊ ၵၢင်ၶမ်ႈ ႁိုဝ် ၵၢင်ဝၼ်းၵေႃႈယဝ်ႉ တႆႈၾႆးတႅမ်ႇ လူတ်ႉၶိုင်ႈဝႆႉၵူႊၶၢဝ်းလႄႈ။
ပေႃးဢမ်ႇတႆႈၾႆးလူတ်ႉၶိုင်ႈသေ ႁေႃႈၵၢင်ဝၼ်း တေၺႃးတၢမ်ႇၼႆဝဝႃႇ
ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ယၢမ်ႈႁေႃးဝႆႉဝႃႈ ယႃႇပေဝႆႉ ၸႂ်ပိယေႇႁိသင်ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉသမ်ႉ လွင်ႈၸႂ်ၸပ်း ၸႂ်ပႅၼ်း မီးၸႂ်ပိယေႇႁိၼႆႉ လႆႈၸႂ်ၼႃႇ။ ဢမ်ႇတတ်းလႆႈသေပွၵ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇပဵၼ် တၢင်းမႆႈလူင်လၢင်ယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိယေႇႁိၼႆႉ မၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းႁဝ်း လိူတ်ႇလွၼ်ႉႁွၼ်ႉမႆႈတေႉတေႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ ပွႆႇၵဝ်ၵႂႃႇ၊ ႁဵတ်းလႆႈၼိူဝ်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းမႆႈလူင်လၢင်ၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယႃႇဝႃႈသင် တေႃႈၼင်ႇ ယူႇၸွမ်းၵၼ်ၵူၺ်းၵေႃႈ ယင်းပဵၼ်တၢင်းမႆႈ၊ ၶၢတ်ႇၵၼ် ၽၢတ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇၵေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းမႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ယွၼ်ႉၸႂ်ပိယေႇႁိၼႆႉသေ ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸႂ်ၵူၼ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉလိူဝ်မႃးထႅင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈ သမ်ႉလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း ၵူၼ်းတင်းၼမ်၊ လႆႈသိူၵ်ႈသမ်ႇတေႃႇ ၵူၼ်းၼမ်လႄႈ ထၢတ်ႈၸႂ်ၵူၼ်းၵေႃႉ႞ တင်း ၵေႃႉ႞ၼႆႉ တႃႇတေမႃးငမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်း ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈသႄႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ထိုင်ပေႃးလႆႈ ၸႂ်သုၵ်ႉယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶႂ်ႈယူႇယဵၼ်ယဵၼ်ႁင်းၵွႆးယူႇသေတႃႉ ဢမ်ႇလွတ်ႈၵၢင်းလႆႈ လွင်ႈသုၵ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉလူး။ ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈၵၢင်းလႆႈၼႆၵေႃႈ ၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃး တၢင်းမႆႈ၊ တၢင်းလိူတ်ႇ၊ တၢင်းႁွၼ်ႉလူင် ၼႂ်းၸႂ်ယဝ်ႉလႄႈ လႆႈၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးတၢင်းယိူင်းဢၢၼ်း၊ ယိူင်းမၢႆ တႃႇၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈပႆႇႁွတ်ႈထိုင် ယိူင်းဢၢၼ်း၊ ယိူင်းမၢႆၼၼ်ႉ လႆႈလတ်းၽၢၼ်ႇ လွင်ႈမႆႈၸႂ်၊ လွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးတင်းသဵင်ႈယူႇ။ ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈယဝ်ႉ၊ ႁူပ်ႉၵၼ်တင်းၽႂ်ၵေႃႈလီ ဢၼ်ပၼ်တၢင်းၵတ်းယဵၼ်တေႃႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ မီးဢေႇတေႉတေႉ။ ၵုမ်ႇလႆႈႁူပ်ႉလွင်ႈလိူတ်ႇ၊ လွင်ႈမႆႈလၢႆလၢႆၵွႆး။ ၸႂ်သုၵ်ႉယွၼ်ႉသင်ၵေႃႈလီ၊ ယွၼ်ႉၽႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တီႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ တိုၼ်းလူဝ်ႇမီးဝႆႉ ၾိင်ႈယၢမ်ႈ၊ ၶေႃႈတိုဝ်းၵမ် လီလီယူႇၼိုင်ႈလွင်ႈ။ ၸွမ်းၸႂ်ၵူၼ်းႁႅင်းသေ လႆႈၸႂ်သုၵ်ႉၵႂႃႇလႄႈ ဢၼ်ဢမ်ႇႁဵတ်းပၼ်ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၼၼ်ႉသေ ပွႆႇပႅတ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ တႃႇတေႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ် မီးလၢႆးတၢင်းမၼ်းတင်းၼမ်ယူႇ။ လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႄႉ လူဝ်ႇမီးတၢင်းႁတ်းႁၢၼ်ၵွႆး။ လၢႆးတၢင်းမၼ်းတႄႉ လူဝ်ႇတတ်းႁင်ၵေႃႈတတ်း၊ လူဝ်ႇယွမ်းသင်ၵေႃႈယွမ်း၊ လူတ်းပႅတ်ႈ တၢင်းလူဝ်ႇ၊ တၢင်းၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်ၽွင်ႈသေ ႁဵတ်းၵႂႃႇ ဢၼ်လူဝ်ႇႁဵတ်း၊ လၢတ်ႈဢၼ်လူဝ်ႇလၢတ်ႈၵွႆး။ ပေႃးၼႆၸိုင် တေၵတ်းယဵၼ်လီ တွၼ်ႈတႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးၸႂ်သုၵ်ႉမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ တေလိူတ်ႇမႆႈမိူဝ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈတၢင်းလိူတ်ႇတၢင်းမႆႈၼၼ်ႉ ယႃႇပၼ်ယူႇၸွမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁိုင်ႁိုင်လႄႈ။ ဢဝ်သတိသေ ထိင်းၶိုၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁႂ်ႈလႆႈလႄႈ။ ဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၼမ်ၵႃႊႁိုဝ်ၵေႃႈ မီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼမ်ၵႃႊၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးလႆႈလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၼႆ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၷဝ်ႇ မီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ယူႇသေတႃႉ ယွၼ်ႉၶေႃႈၵႂၢမ်းၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်လၢတ်ႈတေႃႇသူၼၼ်ႉသေ တေၸၢင်ႊပႃးမႃး ၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်မီးလွင်ႈလိူတ်ႇမႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်မႃးၸိုင် တေလႆႈၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တေလႆႈဝႄႈ လွင်ႈလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝႄႈလႆႈၵႃႊႁိုဝ်ၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ဝႄႈလႄႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸႂ်တေၼိမ်ၼၼ်ႉ ၶတ်းၸႂ်လႄႈ ထုၵ်ႇလီၸႂ်ၶၢဝ်းယၢမ်းၵေႃႈ ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသေ ႁဵတ်းၵႂႃႇလႄႈ။ လွင်ႈလွၵ်ႇငိူတ်ႈလူင် ၼႂ်းမိူင်းၵူၼ်းၼႆႉတႄႉ ၵူၼ်းၵေႃႉၵေႃႉ တိုၼ်းတေလႆႈႁူပ်ႉၺႃးယဝ်ႉ။ ပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈလီ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵေႃႈယဝ်ႉ သင်ဢမ်ႇယွမ်းလႆႈ တၢင်းလူဝ်ႇလေႃးၽၸိုင် တိုၼ်းတေမီးတၢင်းလိူတ်ႇ တၢင်းမႆႈယူႇသေ ပဵၼ်လွင်ႈၸႂ်သုၵ်ႉယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ထုၵ်ႇလီမီး ၵၢၼ်ဢၼ်တေၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼိမ်ၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈလွင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈၼွၼ်း၊ ဢွင်ႈတီႈယူႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈမူတ်းသႂ်ယူႇတႃႇသေႇလႄႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ် ႁႂ်ႈၸႂ်ၼိမ်ယူႇၵူႊၶၢဝ်းလႄႈ။ လွင်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၵမ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႊပၼ်ၽွၼ်းလီသင် တႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်ၼိမ်လႄႈ ပေႃးဝႄႈလႆႈၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ဝႄႈပႅတ်ႈၼၼ်ႉ လီတီႈသုတ်းယဝ့်။ ယႃႇပေႁႂ်ႈ မီးလွင်ႈၸႂ်ၸပ်း ၸႂ်ပႅၼ်းၼိူဝ်ၽႂ်ၼၼ်ႉ ၶႅမ်ႉတီႈသုတ်းယဝ်ႉ။ ၶတ်းၸႂ်ဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းယူႇၵေႃႉလဵဝ်ၼမ်ၼမ်သေ ထတ်းသၢင်ၶိုၼ်း ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ။ ပေႃးယူႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၸိုင် တေလူတ်းလႆႈ တၢင်းလိူတ်ႇလွၼ်ႉႁွၼ်ႉမႆႈလူင်ၼၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ မီးလွင်ႈမႆႈ၊ ပေႃးႁူႉလွင်ႈတၢင်းမၼ်းယဝ်ႉၸိုင် ယႃႇပေသိုပ်ႇႁဵတ်းထႅင်ႈယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေလွင်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇယဝ်ႉ ယႃႇပေၶတ်းၸႂ် ၵႂႃႇၸွပ်ႇႁူႉၸွပ်ႇႁၼ် ၶဝ်ႈသုၵ်ႉပႃး လွင်ႈပိူၼ်ႈ။ ဢၼ်ႁူႉယူႇလွင်ႈ႞တႄႉ ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈလႆႈသင်၊ ဢမ်ႇမီးၸႂ်တိတ်းၸပ်းသင်တႄႉ လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼႆႉ တိုၼ်းမီးၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းသင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁူဝ်ၶႅင်သေ ဢမ်ႇယွမ်းပႅတ်ႈ လွင်ႈၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်၊ ဢမ်ႇလူတ်းပႅတ်ႈ မႃႇၼၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ ၸႂ်ပိယေႇႁိၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ လွင်ႈမႆႈၼႆႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇၵၢင်းယၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ ႁူဝ်ၵေႃႈၶႅင်၊ ဝူၼ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဵတ်းၼႆႉ မၼ်းၸိုဝ်ႈမၼ်းၸႂ်ႈ၊ ဢမ်ႇယွမ်းမႃႇၼၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆၸိုင် ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ မႆႈဢေႇဢေႇၵွႆး မၼ်းတေမႆႈထိုင် ၵူၼ်ႈမေႃႈငရၢႆးပုၼ်ႉၼႆ ယႃႇလိုမ်းလႃးလႃး။
ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈၸႂ်သုၵ်ႉၼႆ ယႃႇဝႆႉၸႂ်ပိယေႇႁိၼႆဝႃႇ
မိူဝ်ႈလဵဝ် ၾိင်ႈၾႃႉၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈ၊ ၵူၼ်းၵေႃႈ တတ်းပႃႇမႆႉ၊ ၸုတ်ႇ၊ ၽဝ်ပႃႇထိူၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ လုမ်ႈၾႃႉလူင်ႁဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လွႆႁူဝ်လွမ်ႈၵႂႃႇသေ လိူတ်ႇလွၼ်ႉႁွၼ်ႉမႆႈမႃးၵူႊမိုဝ်ႉၵူႊဝၼ်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇမႆႈ လႄႈ ၶဵင်ႇတႃႉၵၼ်တင်း တၢင်ႉႁႅင်းမႆႈၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၽုၵ်ႇပၼ်တူၼ်ႈမႆႈတူၼ်ႈတွၵ်ႇ ဢၼ်ၸၢင်ႊပၼ်လႆႈ ႁူမ်ႈၽူၺ်း တႃႇႁဝ်းၼင်ႈလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉလိုဝ်ႈၸႂ် တႂ်ႈမၼ်း၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၽုၵ်ႇပႃး တူၼ်ႈမွၵ်ႇ၊ တူၼ်ႈယႃႈယႃ ၸိူဝ်းမီးသီၶဵသ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တေႃႇသူႈ ႁႅင်းမႆႈ ဢၼ်ပၼ်တၢင်းလိူတ်ႇလွၼ်ႉ လုမ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉၵႂႃႇလႄႈ။ 🌵🌵🌵🌵🌵🌵🌵🌵🌵🌵🌵 သင်ဝႃႈ ၽုၵ်ႇပၼ်တူၼ်ႈဝၢၼ်လိၼ်ႉငိူၵ်ႈ ႁိုဝ် ဝၢၼ်ၾႆးမႆႈၵေႃႈ ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈ တၢင်ႉႁႅင်းမႆႈ လူတ်းလူင်းၵႂႃႇၼမ်တေႉတေႉယူႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တူၼ်ႈဝၢၼ်လိၼ်ႉငိူၵ်ႈၼႆႉ မၼ်းၸၢင်ႊၸုပ်ႇဢဝ်ပၼ် ႁႅင်းမႆႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေး မီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်လီ ၼႆယဝ်ႉ။ တူၼ်ႈဝၢၼ်လိၼ်ႉငိူၵ်ႈၼႆ့ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇမီးသူၼ်ၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈၵေႃႈ ၸၢင်ႊၽုၵ်ႇလႆႈယူႇ။ ဝၢၼ်လိၼ်ႉငိူၵ်ႈၼႆႉ ၸၢင်ႊၸုပ်ႇဢဝ်တၢင်ႉႁႅင်းမႆႈပၼ်သေဢမ်ႇၵႃး ၸၢင်ႊႁေႉၵင်ႈပၼ်လႆႈ ယႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေး သုတ်ႇမႅၼ်ႈၺႃး သႅဝ်ဢၢႆ ဢၼ်ၸၢင်ႊပဵၼ်ၵွင်ႉၼၼ်ႉထႅင်ႈၵွၼ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ မီးဢွင်ႈတီႈလိၼ်ပဝ်ႇၼႆၸိုင် ယႃႇပေဢဝ်ႁိၼ် ဢဝ်သၢႆးသေ သိူဝ်ႇပႅတ်ႈပိူင်တၢႆမူတ်း။ တႅၼ်းတီႈတေသိူဝ်ႇပႅတ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ပေႃးၽုၵ်ႇတူၼ်ႈယိူဝ်ႈယႃႈပၼ်ၸိုင် ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈ တၢင်ႉႁႅင်းမႆႈယွမ်းလူင်းၵွႆးဢမ်ႇၵႃး ၸၢင်ႊၽိူမ်ႉပၼ်ၶိုၼ်း ထၢတ်ႈၼမ်ႉတႂ်ႈလိၼ်ထႅင်ႈၵွၼ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ #လူတ်းယွမ်းၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ဢႄးၵႂၼ်း (ၶိူင်ႈၾႆးၾႃႉလႄႈ)၊ ၽုၵ်ႇပၼ်တူၼ်ႈမႆႈလႄႈ ပေႃးၼၼ်ၸိုင် တေၸွႆႈထိင်းသိမ်း သၽႃႇဝသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၵွႆးဢမ်ႇၵႃး တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ လုမ်ႈၾႃႉႁဝ်းၵတ်းယဵၼ်ၶိုၼ်ႈမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇၵွၼ်ႇ။
မႆႈႁႅင်းၼႃႇႁႃႉ ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉတူၼ်ႈတွၵ်ႇလႄႈ
ပေႃးၵိၼ်ပၼ် ၽၵ်းမီႇၽိူၵ်ႇၼႆ ၸၢင်ႊပဵၼ်ၽွၼ်းလီတႃႇ ပၢႆးယူႇလီလႄႈ ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈ တၢင်းပဵၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းႁူဝ်ၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ လူတ်းလူင်းၵႂႃႇတေႉတေႉၼႆယဝ်ႉ။ ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၽၢႆႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ်တႄႉ လဵပ်ႈႁဵၼ်းႁၼ်ဝႆႉလႄႈ ဢဝ်ၽွင်ၽၵ်းမီႇၽိူၵ်ႇ၊ မၼ်းၽၵ်းမီႇၽိူၵ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးတၢင်းပဵၼ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းႁူဝ်ၸႂ်ၼၼ်ႉၵိၼ်သေ လႆႈဝႃႈတၢင်းပဵၼ်ၵေႃႈ ၶႅၼ်းၵႂႃႇယူႇၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၽၢႆႇၵၢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လွင်ႈပၢႆးယူႇလီၶဝ်တႄႉလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ပေႃးဢဝ်တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ပႃး ၽၵ်းမီႇၽိူၵ်ႇၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် 300 တေႃႇ 900 မီႇလီႇၵရႅမ်ႇ လဵင်ႉပၼ် ၵူၼ်းမီးတၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင် (တူၺ်းတူဝ်း) ၼၼ်ႉၸိုင် တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၸၢင်ႊၶႅၼ်းၵႂႃႇၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။
ၽၵ်းမီႇၽိူၵ်ႇ မီးၽွၼ်းလီတႃႇ တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်
ပေႃးထိုင်လိူၼ်ၵျူႇလႅင်ႇ 21 ဝၼ်းမႃး တေပိုတ်ႇၶိုၼ်း ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ဢွၼ်တၢင်းသေ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉထႅင်ႈသွင်ဝူင်ႈ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးယဝ်ႉ ၸင်ႇပိုတ်ႇၶိုၼ်း ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵၢင် လႄႈ ၸၼ်ႉဢွၼ်ႇ ၼႆယဝ့်။ မိူဝ်ႈတႄႇ ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၽၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၶဝ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တႃႇတေ တႄႇပိုတ်ႇတီႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်ႇဢွၼ်တၢင်းသေတႃႉ ယွၼ်ႉၶေႃႈၼႄႉၼမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ၸင်ႇလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ဢွၼ်တၢင်း ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ၵႅမ်ၶုၼ်ၵွၼ်း ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ တွၵ်ႇတႃႇတိၼ်ႇမွင်ႇဝိၼ်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉဝႃႈ “လုၵ်ႉတီႈ ၵေႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်းႁေ ဢွၵ်ႇၶေႃႈၸီႉသင်ႇမႃးယဝ်ႉ ဝႃႈႁႂ်ႈပိုတ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်ၵျူႇလႅင်ႇၼႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸီႉသင်ႇလူင်းမႃးထႅင်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈတႄႇပိုတ်ႇတီႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်ဢွၼ်တၢင်းၼႆထႅင်ႈယူႇ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸိူဝ်းၶိုၼ်ႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်ၼႆႉ မီးဢေႇလိူဝ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်ႇလႄႈ ပေႃးဝႃႈ တေႁဵတ်း Social Distancing ပၼ်ၶဝ်ၵေႃႈ သၢင်ႇထုၵ်ႇလိူဝ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်ႇၶဝ်လႄႈ ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းၸိူင်ႉၼႆ” ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ မၢႆမီႈၶေႃႈဢၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် တေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်းၼၼ်ႉတႄႉ တေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းသေ မၢႆမီႈၸိူဝ်းဢၼ်တမ်းဝၢင်းပၼ်ၼႆႉ လိူဝ်သေႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယဝ်ႉ ႁူင်းႁဵၼ်းသုၼ်ႇတူဝ် လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်းပိုတ်ႇၸွမ်း ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်းၵႂႃႇ။ သင်ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ တမ်းဝၢင်းမၢႆမီႈဝႆႉပၼ်ၼၼ်ႉၸိုင် တေဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၼႆယဝ်ႉ။
လိူၼ်ၵျူႇလႅင်ႇ 21 ဝၼ်းၼႆႉ တေပိုတ်ႇၶိုၼ်းႁူင်းႁဵၼ်းယဝ်ႉ
ပေႃးၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတၢင်းႁၵ်ႉၼႆ့ မီးၶေႃႈတိုဝ်းၵမ် လႄႈ ၶေႃႈယုမ်ႇယမ်ယူႇၶေႃႈ႞။ ၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ် လွင်ႈဝႃႈ တၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇမီးတႃၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၼႄၵႂႃႇ ႁႂ်ႈၵႂၢမ်းၶေႃႈၼႆႉ မီးလၵ်းထၢၼ်ၵေႃႈ ယၢမ်ႈမီးမႃးတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇၶႂ်ႈမႃးၶႆႊၼႄလွင်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ တၢင်းႁၵ်ႉၼႆ့ ဢမ်ႇမီးတႃဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉယူႇ…။ ၵူၼ်းၸၢႆး လႄႈ ၼၢင်းယိင်းၼႆႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်သေလွင်ႈ မိူၼ်ၵၼ်တင်း ၵူၼ်းၵေႃႉ႞ တင်းၵေႃႉ႞ ပိူင်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၸႂ်၊ ထၢတ်ႈၸႂ် လႄႈ ႁၢင်ႊၽၢင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်သေဢိတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၵေႃႉ႞ လႄႈ ၵေႃႉ႞ၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢမ်ႇၼၼ် ၼၢင်းယိင်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ႁၢင်ႊၽၢင်တူဝ်ၶိင်းၽၢႆႇၼွၵ်ႈမၼ်းဢမ်ႇႁၢင်ႊလီသေတႃႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ယၵ်ႉမုင်ႈႁၼ်မႅၼ်ႈၵႂႃႇ တၢင်းႁၢင်ႊလီ ၼႂ်းၸႂ်လိုၵ်ႉလိုၵ်ႉဢၼ်မီးတီႈမၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ တိုၼ်းတေႁၵ်ႉမႅၼ်ႈၵႂႃႇယူႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ႁၢင်ႊၽၢင်တူဝ်ၶိင်းၽၢႆႇၼွၵ်ႈ ႁၢင်ႊလီ လဝ်းလုတ်း လီတူၺ်းတေႉတေႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ပေႃးထူပ်းႁၼ်မႅၼ်ႈၵၼ်တင်း ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ် သူင်မၵ်ႉ မိုတ်ႈၵိုဝ်း လႆႈၸႂ် ႁၢင်ႊၽၢင်တူဝ်ၶိင်းတၢင်းၼွၵ်ႈမၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တင်းသွင်ၵေႃႉ တိုၼ်းႁၵ်ႉမႅၼ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇယူႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ပိူၼ်ႈၸင်ႇဝႃႈ တၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇမီးတႃၼႆယူႇယဝ်ႉ။
ၸွင်ႇယုမ်ႇႁိုဝ် ဝႃႈတၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇမီးတႃၼႆ
ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇၵႂ်ႈ ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 ၼႆႉ ဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ပေႃးသိုဝ်ႉၽၵ်းၶဵဝ်မႃးၼႆ ၸွင်ႇမႅင်းတၢင်းပဵၼ် ၸၢင်ႊၸပ်းမႃးၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈၼႆႉ ဢဝ်ၽွင်သၵ်ႉ၊ ၵွၼ်ႈသီ သုၵ်ႈလၢင်ႉၽၵ်းၶဵဝ် ဢၼ်ႁဝ်းသိုဝ်ႉမႃးၼၼ်ႉ။ ယင်းလႆႈႁၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈဢဝ်ယႃၶႃႈမူင်ႈမႅင်းၼၼ်ႉ သိတ်းၽၵ်းၶဵဝ်ၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တေလၢတ်ႈၼႄၵႂႃႇဝႃႈ ပေႃးႁဝ်းႁဵတ်းၼၼ် ၸွင်ႇမႅင်းတၢႆတေႉႁိုဝ်၊ ပေႃးႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆ မႅင်းတၢင်းပဵၼ်ဢမ်ႇၸပ်းယဝ်ႉႁႃႉ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ မႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၽၵ်းၶဵဝ်သေ ၽႄႈၸပ်းၵၼ်လႆႈယူႇႁႃႉ။ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် (လိူၼ်မေႇ ပီႊ2020) ၼႆႉတႄႉ ပႆႇႁၼ်ၶေႃႈမုၼ်း ဢၼ်ဝႃႈ မႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ၸၢင်ႊလုၵ်ႉတီႈၽၵ်းၶဵဝ်သေ ၽႄႈၸပ်းၵၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်း လုၵ်ႉတီႈ သၢႆတၢင်းလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ်သေ ၽႄႈၸပ်းၵၼ်။ ပေႃးဢဝ်မိုဝ်း ယိပ်း၊ တိူဝ်ႉမႅၼ်ႈ မူင်ႈမႅင်း၊ ဢမ်ႇၼၼ် မူင်ႈမႅင်းတိတ်းၸပ်းတီႈၼႃႈတႃ ႁဝ်းၸိုင် ၸၢင်ႊ ၽႄႈၸပ်းၵၼ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလူဝ်ႇဢဝ် ယႃႈၶႃႈမႅင်း သိတ်းၽၵ်းၶဵဝ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၸွင်ႇထုၵ်ႇလီဢဝ် ၵွၼ်ႈသီ၊ ၽွင်သၵ်ႉ သုၵ်ႈလၢင်ႉ ၽၵ်းၶဵဝ်ႁိုဝ် ၽၵ်းၶဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဢဝ် ၵွၼ်ႈသီ၊ ၽွင်သၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ သုၵ်ႈလၢင်ႉ၊ ယႃႈၶႃႈမႅင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဢဝ် သိတ်းၽၵ်းၶဵဝ်။ ဢၼ်ဝႃႈ ပေႃးဢဝ်ၵွၼ်ႈသီ၊ ၽွင်သၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ သုၵ်ႈလၢင်ႉ၊ ဢဝ်ယႃႈၶႃႈ မူင်ႈမႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ သိတ်းတီႈၽၵ်းၶဵဝ်ၼႆႉ မူင်ႈမႅင်းတေတၢႆၵႂႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလၵ်းထၢၼ် မၼ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ဢမ်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇ ၽွၼ်းၸႃႉ တေၼမ်လိူဝ်သေ ၽွၼ်းလီၵွၼ်ႇ။ ၵွၼ်ႈသီ၊ ၽွင်သၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇ သုၵ်ႈလၢင်ႉ ၽၵ်းၶဵဝ်။ သုၵ်ႈလၢင်ႉလႆႈယူႇၼႆၵေႃႈ ၶမ်ႇပၼီႇ ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၵွၼ်ႈသီ၊ ၽွင်သၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇယိုၼ်ႁပ်ႉဝႆႉ။ ယႃႈၶႃႈမႅင်း ၶႅၼ်းၼႃႇယဝ်ႉ။ သင်သမ်ႉ ဢမ်ႇၶိုၼ်းသုၵ်ႉလၢင်ႉ ၽၵ်းၶဵဝ်ႁဝ်းလီလီၸိုင်၊ ၵွၼ်ႈသီ၊ ၽွင်သၵ်ႉ၊ ယႃႈၶႃႈမႅင်း ၸိူဝ်းတိတ်းၸပ်းယူႇတီႈၽၵ်းၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဝ်းတုၵ်ႉၶထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ ၵူၼ်းဢၼ်မီးႁႅင်း ၸင်ႈၶၢမ်ႇ ၵႅၼ်ႇၶႅင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်သင်သေတႃႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ၵူၼ်းထဝ်ႈ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပဵၼ်ႁူင်းၶဝ်ႈၸဵပ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေၺႃးတၢင်းယၢပ်ႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီသုၵ်ႈလၢင်ႉၸိူင်ႉၼႆ။ ပေႃးၼႆ သမ်ႉတေႁဵတ်းႁိုဝ် သုၵ်ႈလၢင်ႉ ၽၵ်းၶဵဝ်ႁဝ်းလႃႇ? လၢႆးသုၵ်ႈလၢင်ႉ ၽၵ်းၶဵဝ် လၢႆးသုၵ်ႈလၢင်ႉ ၽၵ်းၶဵဝ် ဢၼ်ၸုမ်း FDA မိူင်းဢမႄႇရီီႇၵၢၼ်ႇၶဝ် ပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ… မိူဝ်ႈပႆႇယိပ်း ၽၵ်းၶဵဝ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵွၼ်ႈသီ လုၵ်ႈလၢင်ႉမိုဝ်း ႁႂ်ႈႁိုင်မွၵ်ႈ 20 ၸႅၵ်ႉၵၢၼ်ႉ ဢွၼ်တၢင်းလႄႈ။ ဢဝ်ပႅတ်ႈ ၽၵ်းၶဵဝ် ၸိူဝ်းဢၼ်လိူင်၊ ဢၼ်ၼဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉပႅတ်ႈဢွၼ်တၢင်းလႄႈ။ သုၵ်ႈလၢင်ႉ ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ ၸင်ႇသွႆး၊ ၸင်ႇလိူၵ်ႈလႄႈ။ ဢဝ်ၼမ်ႉသုၵ်ႈလၢင်ႉၼႆႉ လီလိူဝ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇလူဝ်ႇၸႂ်ႉ ၵွၼ်ႈသီ။ ဢဝ်ၼမ်ႉသုၵ်ႈလၢင်ႉၼႆႉ မၼ်းလၢင်ႉပၼ်ပႃး မႅင်းပႅၵ်ႉတီးရီးယႃး​ လႄႈ ယႃႈၶႃႈမႅင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ ပေႃးပဵၼ် မဵဝ်းဢၼ်တေၵိၼ်လိပ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ တႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ပွတ်ႈပၼ်၊ သုၵ်ႈပၼ် လီလီယဝ်ႉ ၸင်ႇၵိၼ်လ​ႄႈ။ ဢၼ်ၽႅတ်းပႅတ်ႈ၊ ၸိူဝ်းဝႆႉ ႁႂ်ႈၼမ်ႉမၼ်းယူတ်းၵႂႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸၢင်ႊလူတ်းယွမ်းပၼ် မႅင်းပႅၵ်ႉတီးရီးယႃးယူႇ။ ပေႃးပဵၼ် မူင်ႇလႃႇထုၵ်ႈ၊ ၽၵ်းၵၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၵွၵ်းပႅတ်ႈဝႂ်ထၢပ်ႈၼွၵ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉလႄႈ။ လိူဝ်သေ လၢႆးၼႆႉယဝ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ႁဵတ်းၸိိူင်ႉၼႆ… ၸေႈၼမ်ႉၵိူဝ် ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပေႃးသုၵ်ႈလၢင်ႉ ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်ႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉယဝ်ႉၸိုင် တေၸေႈၵိူဝ်ဝႆႉၵမ်ႉၼိုင်ႈ။ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉတႄႉ ပေႃးဢဝ်ၽၵ်းၶဵဝ် ၸေႈၼမ်ႉ ဢၼ်ပႃးၵိူဝ်မွၵ်ႈ 10 ဝၢၵ်ႈၼႆႉ ႁိုင်မွၵ်ႈ 20 မဵတ်ႉၸိုင် မႅင်းပႅၵ်ႇတီးရီးယႃး ဢွၵ်ႇၵႂႃႇတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ယင်းမီးၼမ်ႉတႃႇသုၵ်ႈလၢင်ႉ ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်ၼႆ ႁင်းၵွႆးၶေႃၶႃၵွၼ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ်တႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ဢဝ်ၼမ်ႉတႃႇလၢင်ႉၽၵ်းၶဵဝ် လႄႈ ဢဝ်ၼမ်ႉလိပ်း သုၵ်ႈလၢင်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇပိူင်ႈသင်ၵၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်းတႄႉ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈတႄႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ် ပွတ်ႇၵႂ်ႈ ၶူဝ်းဝိတ်ႈ -19 ၼႆႉ ဢမ်ႇလူဝ်ႇဢဝ် ၵွၼ်ႈသီ၊ ယႃႈၶႃႈမူင်ႈမႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေ သုၵ်ႈလၢင်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၽွွၼ်ႉႁၢႆႉ ၸၢင်ႊၼမ်လိိူဝ် ၽွၼ်းလီယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၼမ်ႉလိပ်း သုၵ်ႈလၢင်ႉပၼ်ၵေႃႈ လႆႈယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ လွၵ်းလၢႆး ဢၼ်လၢတ်ႈမႃး တၢင်းၼိူဝ်ၼႆႉၵေႃႈ လႆႈယူႇ။ ဢၼ်လီသေ ပိူၼ်ႈ လႄႈ ငၢႆႈသေပိူၼ်ႈတႄႉ ဢဝ်ၼမ်ႉလိပ်းသုၵ်ႈလၢင်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ.
လၢႆးသုၵ်ႈလၢင်ႉ ၽၵ်းယိိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19
ပေႃးပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁပ်ႉၾူၼ်း ယႃႇပေသိုပ်ႇတိၵ်းတိၵ်း။ ဝူၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းမီးၵၢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇလိူဝ်သေ တႃႇႁပ်ႉၾူၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉၼႆလႄႈ။ လူဝ်ႇလၢတ်ႈသင်ၵေႃႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈပွတ်းဝႆႉ ဢဝ်လႄႈ။ ပေႃးၵူႈငိုၼ်းပိူၼ်ႈၼႆ ​ၼမ်ႁိုဝ်ဢေႇၵေႃႈယဝ်ႉ တိုၼ်းလူဝ်ႇသၢႆႈတႅၼ်းယဝ်ႉ။ ၶိူင်ႈၶူဝ်းပိူၼ်ႈၵေႃႈ ပေႃးယိမ်မႃးယဝ်ႉ တိုၼ်းလူဝ်ႇသူင်ႇၶိုၼ်း။ ၶဵမ်ဢွၼ်ႇမၢၵ်ႈၼိုင်ႈ ၵွႆးၵေႃႈယဝ်ႉလႃႈ တိုၼ်းလူဝ်ႇသူင်ႇပၼ်ၸဝ်ႈမၼ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးႁဝ်း ဢဝ်ႁၢႆ၊ ဢဝ်လႅဝ် မႅၼ်ႈၸိုင် မႄးပၼ်၊ သိုဝ်ႉပၼ် ၶိုၼ်းလႄႈ။ ယႃႇႁႂ်ႈၵႃႈၶၼ် မၼ်းပေႃးသေ ဢၼ်ၸဝ်ႈမၼ်းသိုဝ်ႉဝႆ့ၼၼၼ်ႉ။ ယႃႇတတ်းၼႃႈပိူၼ်ႈ။ ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈလီ ယႃႇၵႂႃႇတတ်းၼႃႈပိူၼ်ႈ။ ၵၢၼ်ဢၼ်လႅၼ်ႈၵႂႃႇတတ်းၼႃႈ ပိူၼ်ႈဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်လိူင်းၸိူင်းတေႉတေႉ (ဢဝ်ၸဵမ် တႃႇၶဝ်ႈႁွင်ႈၼမ်ႉ တီႈၵူၼ်းၼမ်၊ ၵၢၼ်ၶပ်းၵႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ)။ ၽိုၵ်းႁႂ်ႈမေႃ ၶပ်ႉထႅဝ်ၸွမ်းပိူၼ်ႈလႄႈ။ ၶေႃႈထၢမ် ဢၼ်တေၵမ်ႉၵၢင်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ယႃႇပေထၢမ်။ ၸိူင်ႉၼင်ႇ “ပႆႇတႄႇၼႃႈႁိူၼ်းႁႃႉ” “ငိုၼ်းလိူၼ်သူလႆႈၵႃႈႁိုဝ်” ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးမီးၵူၼ်းၶဝ်ႈၽၵ်းတူမႃးၸွမ်းလင်ႁဝ်းၼႆႉၸိုင် ပိုတ်ႇၽၵ်းတူပၼ်ဝႆႉတႃႇၶဝ်လႄႈ။ ၸိူင်ႉၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ၵေႃႈပိူၼ်ႈပိုတ်ႇၽၵ်းတူဝႆႉတႃႇႁဝ်းၵေႃႈ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶွပ်ႈၸႂ်တီႈၶဝ်လႄႈ။ ပေႃးၼင်ႈလူတ်ႉၸၢင်ႈ၊ ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ် ၸွမ်းၵၼ်ၸိုင် မိူဝ်ႈၼႆႉ ပေႃးတႆးၵေႃႉ ႁဝ်းၵေႃႉၸၢႆႇၵေႃႈ မိူဝ်ႈၼႃႈမႃး ႁဝ်းတိုၼ်းလူဝ်ႇပဵၼ်ၵေႃႉၸၢႆႇၵႃႈမၼ်းယဝ်ႉ။ ႁႂ်ႈမေႃၼပ်ႉယမ် တၢင်းယုမ်ႇယမ် တၢင်းႁၼ်ထိုင် ၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉလႄႈ။ ပေႃးဢမ်ႇလွင်ႈယႂ်ႇႁႅင်းၼႃႇ ယႃႇၵပ်းၾူၼ်းၸူးပိူၼ်ႈ ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းလိုၵ်းလိုၵ်း။ ပေႃးပိူၼ်ႈတိုၵ်ႉလၢတ်ႈၵႂၢမ်းယူႇ ယႃႇပေတတ်းၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈသေ ၶဝ်ႈလၢတ်ႈၸွမ်း။ ပေႃးပိူၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈၸႂ် လွင်ႈဢၼ်ႁဝ်းယဝ်ႉယွၵ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယႃႇသိုပ်ႇယဝ်ႉယွၵ်ႇထႅင်ႈယဝ်ႉ။ တွင်းဝႆႉသေ မိူဝ်းၼႃႈမႃးၵေႃႈ ယႃႇပေသိုပ်ႇယဝ်ႉယွၵ်ႇထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးပိူၼ်ႈၸွႆႈထႅမ်ႁဝ်းၼႆ လွင်ႈသင်ၵေႃႈယဝ်ႉ ႁႂ်ႈမေႃ ၶွပ်ႈၸႂ်ၼိူဝ်ၶဝ်တႃႉ။ တႃႇယွင်ႈတႄႉ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းယွင်ႈယေႃးၼႄ ၽၢႆႇၼႃႈပိူၼ်ႈလႄႈ။ တႃႇမူၼ်ႉမႄးတႄႉ ၸွင်ႇၵွႆႈလၢတ်ႈၵၼ် ဝၢႆးလင်ပိူၼ်ႈၵေႃႈလႆႈ။ ပေႃးယိမ်လူတ်ႉ၊ ၵႃးပိူၼ်ႈၼႆ သႂ်ႇပၼ်ၼမ်ႉမၼ်း တဵမ်တဵမ်ၶိုၼ်းလႄႈ။ တိုၼ်းယႃႇပေၸႂ်ႉၵၢၼ်ပိူၼ်ႈလွၵ်ႇလွၵ်ႇလၢႆလၢႆ။ (ၶဝ်လႆႈ ဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်း၊ ဢဝ်ငိုၼ်းတွင်း ယိုၼ်းသေ ၽိုၵ်းႁဵၼ်းမႃးၼႆ ယႃႇပေလိုမ်း)
ပဵၼ်ၵူၼ်း လူဝ်ႇလႆႈမေႃႁူႉၶေႃႈ
ၸိုဝ်ႈလဵၼ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၸိုဝ်ႈဢၼ်လီထွမ်ႇ၊ ဢၼ်ၼႃႈလီႁၵ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် လီၶႂ်ႈၶူဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ၸိုဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ မၼ်းၼႄဢွၵ်ႇထွၵ်ႇပၼ်လႆႈ တၢင်းႁၵ်ႉဢၼ်သၢဝ်ႁဝ်း မီးတေႃႇႁဝ်းၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးသၢဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ တၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈလဵၼ်ႈႁဝ်းယဝ်ႉၼႆတႄႉ ပွင်ႇဝႃႇ မၼ်းမီးၸႂ်ၼိူဝ်ႁဝ်း၊ မၼ်းလၵ်ႉႁၵ်ႉႁဝ်းယဝ်ႉဝႃႇ ပိူၼ်ႈဝႃႈတႄႉ (ၶႃႈတႄႉပႆႇႁူႉၼႃႇ တိၵ်ႉၵေႃႉလဵၵ်ႉယူႇ 😁😁😁) ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ႁဝ်းၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီႁပ်ႉဢဝ် ၸိုဝ်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ ပေႃးၼၼ် မၼ်းၸင်ႇတေၸူမ်းသိူဝ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ ပေႃးမီး သၢဝ်ဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁၵ်ႉႁဝ်းၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉၼႆတႄႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ ပၼ်လုတ်ႈမိုဝ်း၊ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပၢၵ်ႈထဵင်ႈပႅတ်ႈ၊ ပိူၼ်ႈၸွၵ်းပၼ်ၼေႃႇၵေႃႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁေႃႇပၼ်ၵိူဝ်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ ပေႃးသၢဝ်ဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ တၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈလဵၼ်ႈႁဝ်း ၸိိူင်ႇၼင်ႇ “မူႇဢွၼ်ႇ႟ (သင်ႁဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းပီး) “ၵူၼ်းႁၢႆႉဢွၼ်ႇ႟ (သင်ႁဝ်းတိုဝ်ဢိတ်းဢိတ်း)” ဢမ်ႇၼၼ် ၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈမၼ်းၼၢင်းလႆႈၸႂ်သေသေယဝ်ႉပေႃးၼႆၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈ မၼ်းယွမ်းႁပ်ႉ တႃႇႁႂ်ႈႁဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်မၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉၼႆဝႃႇ (ပိူၼ်ႈဝႃႈတႄႉ 😀😀)။ မၼ်းၼပ်ႉထိုဝ် လႄႈ လၵ်ႉလွမ်ႁၵ်ႉႁဝ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ထုၵ်ႇလီယွမ်းႁပ်ႉဢဝ် ၸိုဝ်ႈလဵၼ်ႈၼၼ်ႉ လီလီၼႆယဝ်ႉ။ ၸိုဝ်ႈလဵၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းၸၢင်ႈပဵၼ်ၸိုဝ်ႈဢၼ်ႁၢင်ႈလီ၊ ဢၼ်ၼႃႈလီႁၵ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉ၊ ဢၼ်ၼႃႈလီၸင်း ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းလုၵ်ႉတီႈ ၼႂ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ် တၢင်းႁၵ်ႉၼၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ။ ၸိုဝ်ႈၼႆႉ လဵၼ်ႈၼႆႉ သမ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈမႃးတီႈသၢဝ်၊ လႆႈမႃးတီႈတႆးၵေႃႉတႆးသေႈ ႁဝ်းၵွႆးၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈ ႁဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းလွင်ႈယႂ်ႇ၊ ပဵၼ်တႆးၵေႃႉလီ၊ ပဵၼ်တႆးၵေႃႉ ဢၼ်ၵိၼ်သုၵ်းၵိၼ်လိပ်းၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ၶဝ်သမ်ႉတေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁတ်းပၼ် ၸိုဝ်ႈလဵၼ်ႈႁဝ်းလႆႈလႃႇ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁႃႉ။ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶဝ်ၼႃႇ ၸိုဝ်ႈလဵၼ်ႈႁွင်ႉဝႃႈႁိုဝ်၊ ပဵၼ်ၽႂ်ၵေႃႉတၢင်ႇပၼ်ၼႆ ၶွမ်ႇမႅၼ်ႉပၼ်တၢင်းတႂ်ႈၼႆႉၽွင်ႈၶႃႈ။
ပေႃးသၢဝ်ႁဝ်း တၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈလဵၼ်ႈၼႆတႄႉ ပွင်ႇဝႃႈ …
ၵူၼ်းတီႈမိူင်းသိင်ႇၵႃႇပူႇၵူႊၼိုင်ႈၼႆႉ ၶႃၵႂႃႇထႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႊ လူင်ႈၼႃႈတႃႇ ပွႆးပၢင်ၶႅၵ်ႇၶႃ ၼႂ်းၵွမ်ႇၵူၼ်းတၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၶႃသွင်ၵေႃႉ ဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႊၶႃ ဢၼ်ထႆႇဝႆႉၼႂ်းၵွမ်ႇၼၼ်ႉ လူင်းၼႂ်းဢွၼ်ႇလႅင်းယဝ်ႉ ပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ် သျႄးလႄႈ လိုဝ်းလင်ၸွတ်ႇတူဝ်ႈၵႂႃႇ ၼိူဝ်ဢွၼ်ႇလႅင်းၵမ်းၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။
ထႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႊပၢင်ၶႅၵ်ႇ ၼႂ်းၶွမ်ႇ
Thanun Khantatatbumroong ၵူၼ်းၶပ်းၶိူင်ႈမိၼ် တီႈမိူင်းထႆးၼႆႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 ၼႆႉသေ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်လႄႈ လႆႈၶပ်းလူတ်ႉၶိုင်ႈသေ ႁဵတ်းၵူၼ်းသူင်ႇတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶပ်းၶိူင်ႈမိၼ် တီႈသၢႆၵၢၼ်မိၼ် မိူင်းၼွၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ယွၼ်ႉၵသၢႆၵၢၼ်မိၼ်ၶဝ် ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်လႄႈ ၸင်ႇလႆႈၶပ်းလူတ်ႉၶိူင်ႈသူင်ႇတၢင်းၵိၼ် ၸိူင်ႉၼႆ ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းတွပ်ႇလၢတ်ႈတီႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ EFe ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ “မိိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၶႃႈၶဝ်ထုၵ်ႇတတ်းငိုၼ်းလိူၼ် 75 %။ လႆႈငိုၼ်းလိူၼ် 25 % ၵွႆး။ တေပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ႁိုင်ထႅင်ႈမွၵ်ႈႁူၵ်းလိူၼ်ၼႆႉၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇလႆႈတႅပ်းတတ်းသဵၼ်ႈၸႂ် မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ႁဵတ်းၼႆ” ၼႆယဝ်ႉ။ Thanun Khantatatbumroong ၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၶပ်းၶိူင်ႈမိၼ်မႃး ႁိုင် 18 ပီႊယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းထႆးၶဝ်ဝႃႈတႄႉ ၵူၼ်းႁၢမ်းၵၢၼ် ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်းဝိတ်ႈ -19 ၼႆႉ မီးမွၵ်ႈ 10 လၢၼ်ႉၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ Source: Efe Ref: Back down to earth: pilot turns to food deliveries Phoro: EFE/EPA/RUNGROJ YONGRIT
ၵူၼ်းၶပ်းၶိူင်ႈမိၼ် လူင်းလိၼ်ၶပ်းလူတ်ႉၶိူင်ႈသူင်ႇတၢင်းၵိၼ် ယွၼ်ႉၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်ဢေႇပရႄႇ ယၢမ်းတၢမ်းၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၾူၼ်လူမ်းႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈသယႅတ်ႉဢူၵ်ႉ ၸေႊဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ လူႉၵွႆၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်ႇ ဢၼ်လူႉလႅဝ်ၵႂႃႇ ယွၼ်ႉၾူၼ်လူမ်းၽတ်ႉႁႅင်းၼၼ်ႉ တၢင်းယၢဝ်းမီး 72 ထတ်း၊ တၢင်းၵႂၢင်ႈမီး 24 ထတ်းသေ မႆႉ လႄႈ ၽႅၼ်ႇလဵၵ်းမူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉလူႉၵွႆၵႂႃႇသေတႃႉ ၵူၼ်း လႄႈ တူဝ်သတ်းတႄႉ ဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉၺႃးၼင်ႇၵဝ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ တၢင်းၼမ်ၵႃးၶၼ် လွင်ႈလူႉသုမ်း ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈသဵၼ်ႈမီးမွၵ်ႈ 2800000 သႅၼ်ပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။
ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်ႇ တီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၺႃးလူမ်းပတ်ႉႁႅင်းလႄႈ လူႉလႅဝ်ၵႂႃႇ
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်ဢေႇပရႄႇ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်း ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်လဵၼ်ႈႁႅင်း လႄႈ ပၢႆးယူႇလီ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႃႈ တီႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႊၼႆႉ မီးၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 ၽိူမ်ႉထႅင်ႈ သွင်ၵေႃႉ။ ၼႂ်းသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်းဢၼ်ယူႇတီႈ ၼႂ်းဝဵင်ႈတူၼ်ႈတီး ပွၵ်ႉမျူဝ်ႉမႃႉၼၼ်ႉၵေႃႉ႞ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵေႃႉၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 မၢႆ (121) ဢၼ်ယူႇတီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း ဢႃႇယု 21 ပီႊ။ ပိုၼ်းလင် ၵူၼ်းၵေႃႉၼႆႉတႄႉ လိူဝ်သေ ယၢမ်ႈၵႂႃႇမိူင်းဢိင်ႇၵလၼ်ႇပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းၼႂ်းမိူင်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇယၢမ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸွမ်း ၵူၼ်းဢၼ်ထုၵ်ႇမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ မီးမႅင်းၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 တီႈၼႂ်းမိူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ မိူဝ်ႈမၼ်းၼၢင်း လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းဢိင်ႇၵလၼ်ႇပွၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈထုၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ၵုမ်းၶင်ယူႇဝႆႉၵွႆးၶေႃၶေႃ တႃႇ 14 ဝၼ်းသေ ၸင်ႇပွၵ်ႈမႃးတီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၶိုၼ်းသေ ယူႇႁိူၼ်းတီႈၼႂ်းပွၵ်ႉမျူဝ်ႉမႃႉ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၼႆယဝ်ႉ။ ႁၢၼ်ႉတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လိူၼ်ဢေႇပရႄႇ 21 ဝၼ်း ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်း ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မျၢၼ်ႇမႃႇၼႆႉ ႁူမ်ႈသဵၼ်ႈ မီးၵႂႃႇ 121 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တၢႆၵႂႃႇ 5 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ယဝ်ႉသေ ႁပ်ႉၵၢၼ်ယူတ်းယႃႁၢႆၶိုၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ မီးၵႂႃႇ 9 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးသမ်ႉ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 မီးၵႂႃႇ 6 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။.
တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး မီးၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 လိူဝ်မႃးထႅင်ႈၵေႃႉ႞ယဝ်ႉ
ၶိူင်ႈထတ်းသၢင် မႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 Cobas 6800 M PCR ဢၼ် AA Medical Product လူႇတၢၼ်းပၼ်ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ်ႁွတ်ႈၽႅဝ်ဝႆႉတီႈ မျႃႉဝတီႇ ဢွင်ႈတီႈလႅၼ်လိၼ် မိူင်းမၢၼ်ႊ- မိူင်းထႆး ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶိူင်ႈၵူတ်ႇထတ်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 ပိူဝ်ႈတႃႇႁူႉၶေႃႈတွပ်ႇလႆႈဝႃႈ မီးမႅင်းၶူဝ်းဝိတ်ႈႁိုဝ် ဢမ်ႇမီးၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း မွၵ်ႈ 2 မူင်း ၽၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ဢဝ်ၵႃးလူင်တၢင်ႇ ၶၢမ်ႈၶူဝ်မၢႆ (2) တီႈမျႃႉဝတီႇမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈလူင် ဢၼ်ၵူတ်ႇထတ်းပၼ်လႆႈဝႃႈ ၸွင်ႇမီးမႅင်းၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 ႁိုဝ် ဢမ်ႇမီးၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းသိတ်ႇသလၼ်ႇ ၶမ်ႇပၼီႇ Roche Diagnostics ၶဝ် ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပႅတ်ႇၸူဝ်ႈမူင်းၼႆႉ ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈလူင်ၼႆႉ ၵူတ်ႇထတ်းပၼ်လႆႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ မီးတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်းဝိတ်ႈၼၼ်ႉ တႃႇ 380 ၵေႃႉ လႄႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ႁိုင်ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ ၸၢင်ႊၵူတ်ႇထတ်းပၼ်လႆႈ တႃႇႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း မွၵ်ႈ 1300 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။
ၶိူင်ႈၵူတ်ႇထတ်း မႅင်းၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 ႁွတ်ႈၽႅဝ်ဝႆႉတီႈ မျႃႉဝတီႇယဝ်ႉ
ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ယူႇႁိူၼ်း၊ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ႁဵတ်းၸွမ်း ၶေႃႈၼႄႉၼၢမ်း ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်ၼႆ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢဝ်ႇႁွင်ႉတူၵ်ႇတူင်ႉၵၼ်ယူႇ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းၶႂ်ႈႁူႉထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ​ၵေႃႈ မႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉသေ ၽႄႈၸပ်းၵၼ် လႆႈယူႇႁႃႉ ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၵၢၼ်ႉ သႂ်ႂ်ႇၽႅၼ်ႇပူၵ်ႉသူပ်း၊ ၵမ်းၵမ်းသုၵ်ႉလၢင်ႉမိုဝ်းယူႇသေတႃႉ ပေႃးသမ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် ၸပ်းမႃးၸွမ်းတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ ဢၼ်ႁဝ်းသိုဝ်ႉၼႂ်းၵၢတ်ႇမႃးၼၼ်ႉၼႆ တေႁဵတ်းႁိုဝ်။ ၵဵဝ်းၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ပေႃးတူၺ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈမုၼ်း ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ (WHO) ဝႃႈတႄႉ မႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇသူႈလႃႈလီၸပ်းတီႈ တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် တီႈဢၼ်ပူၵ်ႉဢၼ်ႁေႃႇ တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉသင်လႃႇ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ်၊ တီႈတႄႇၽႄႈၸပ်း တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ် ထိႉတိူဝ်ႉၵၼ်၊ မိူဝ်ႈၵူၼ်းပဵၼ် ဢႆ၊ ၶီႈၸၢမ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မႅင်းတၢင်းပဵၼ် တေဢွၵ်ႇမႃးသေ ၽႄႈၸပ်းတၢင်ႇၵေႃႉၵႂႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇႁၼ်လၵ်းထၢၼ်တႅတ်ႈတေႃး လွင်ႈဝႃႈမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ၸပ်းတီႈတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ၊ တီႈဢၼ်ပူၵ်ႉဢၼ်ႁေႃႇ တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉသေ လၢမ်းၽႄႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ။ မႅင်းၶူဝ်းဝိတ်ႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸပ်း တီႈတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉလႆႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ တႃႇမႅင်းၼႆႉ တေယူႇလႆႈၼႆႉ မၼ်းလူဝ်ႇမီး ဢၼ်ႁပ်ႉမၼ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ တူဝ်သတ်း လႄႈ တူဝ်ၵူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵွၼ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉယူႇ မႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸပ်းလႆႈ တီႈတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉႁေး ၼႆသေ ႁွင်ႉပၢဝ်ႇ၊ ၵိၼ်ၵွၼ်လူင်ၵႂႃႇ တိၵ်းတိၵ်းတႄႉ ပႆႇမႅၼ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉဝႆႉယူႇၼႆတႄႉ ယႃႇပေလိုမ်း။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ဢၼ်ႁဵတ်းယူႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ မႅင်းၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 ၼႆႉ မၼ်းယူႇလႆႈ ၼိူဝ်ထူင်ၸေႈလိူမ်ႈ (ပလၢတ်ႈသတိၵ်ႉ) ႁိုင် 72 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၼိူဝ်ၵေႃႇ ဢၼ်မၢင် ႁိုင် သီႇၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၼိူဝ်ၸေႈဢၼ်ၼႃ ႁိုင် 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ (ၵူၺ်းၼႃႇ ယွၼ်ႉၶဝ် ၶူၼ်ႉၶႂႃႉ၊ ၸၢမ်းတူၺ်း ၼႂ်းႁွင်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းဢၼ် မၵ်းတတ်းဝႆႉ တၢင်ႉမႆႈ၊ ၵတ်း ၼၼ်ႉလႄႈ တင်းတၢင်းၼွၵ်ႈတေႉတေႉတႄႉ တေပိူင်ႈၵၼ်ယူႇ)။ ယွၼ်ၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ ထိႉတိူဝ်ႉမႅၼ်ႈ တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ႁဝ်းသမ်ႉၵႂႃႇၶိုၼ်းၵႂႃႇ ယိပ်းမႅၼ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇသုၵ်ႈမိုဝ်းၼႆတႄႉ ယၢပ်ႇၸႂ်ယဝ်ႉလေႃႇ။ ၼင်ႇႁိုဝ် မႅင်းတၢင်းပဵၼ် တေဢမ်ႇၽႄႈၸပ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶၢႆ လႄႈ ၵူၼ်းသိုဝ်ႉ ထုၵ်ႇလႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆ… ၵူၼ်းၶၢႆ၊ ၵူၼ်းတေႃႉသူင်ႇ – ၵွၼ်ႇပႆႇယိပ်း၊ ပႆႇႁေႃႇ တၢင်းၵိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ်၊ ယွၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ယႃႇႁႂ်ႈမႅင်းၽႄႈၵႂႃႇ။ (ၾၢင်ႉ မိူဝ်ႈဢႆ၊ မိူဝ်ႈၶီႈၸၢမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ)။ မိူဝ်ႈၵႂႃႇသူင်ႇ တၢင်းၵိၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈၵႅတ်ႇၶေဝႆႉ တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပႃး ယႃႈလၢင်ႉမိုဝ်း၊ ယႃႈၶႃႈမႅင်း၊ ၽႅၼ်ပူၵ်ႉသူပ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁႂ်ႈၾၢင်ႉ လွင်ႈယူႇၵႆ၊ ၸမ် ၵၼ်တင်းၵူၼ်းသိုဝ်ႉ။ ၵူၼ်းသိုဝ်ႉ – မိူဝ်ႈၸွၵ်း တၢင်းၵိၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇၵႆၵၼ် တင်းၵူၼ်းၶၢႆမၼ်း မွၵ်ႈ သၢမ်ထတ်းၼႆႉလႄႈ။ ပူၵ်ႉသူပ်းဝႆႉလႄႈ။ ယႃႇဢဝ်မိုဝ်းယိပ်းၼႃႈ။ ပေႃးပွၵ်ႈမႃးထိုင်ႁိူၼ်းၵေႃႈ ႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ် တူဝ်ႁဝ်းၵမ်းလဵဝ်လႄႈ။ တၢင်းၵိၼ်ႁဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လၢင်ႉပႅတ်ႈ ဢၼ်ပူၵ်ႉဢၼ်ႁေႃႇ မၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ။ သုၵ်ႈမိုဝ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇၵိၼ်ၶႃႈလႄႈ။ ယႃႇယူႇၸမ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃးသူင်ႇ တၢင်းၵိၼ်ၼၼ်ႉႁႅင်းၽႅဝ် (ႁႂ်ႈၶဝ်ဝၢင်းဝႆႉ တီႈၵႆဢိတ်းၼိုင်ႈ ၵေႃႈလႆႈ)။ ပူၵ်ႉသူပ်းသေ ၸင်ႇၵႂႃႇဢဝ် တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ပိူၼ်ႈမႃးသူင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးႁဝ်းၵႅတ်ႇၵင်ႈဝႆႉ လီလီၸိုင် ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇၵူဝ် တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်းဝိတ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ဢၼ်လီသေပိူၼ်ႈတႄႉ မိုဝ်ႉၵိၼ်၊ ႁုင်ၵိၼ် ႁင်းၵွႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 ၼႆႉ ၸပ်းၸွမ်းတၢင်းၵိၼ်ယူႇႁႃႉ ?
ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ် ပွတ်ႇၵႂ်ႈ ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 ၼႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဝ်း ဢမ်ႇႁတ်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်း၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႊၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇၵၼ်၊ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇတီႈ ၵူၼ်းၵိုၼ်းၶွၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးယူႇႁိူၼ်းႁိုင်ႁိုင်ၸိုင် ၵူၼ်းႁဝ်းတေဢွၼ်ၵၼ်ၶၢၼ်ႉ၊ ၸႂ်တေသုၵ်ႉသၵ်ႉ၊ ၸႂ်တေၵႅပ်ႈၵိၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ်ၸိိူင်ႉၼၼ်ႉ မီးလၢႆးတၢင်းမၼ်းယူႇ။ ႁဝ်းလူဝ်ႇမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်လႆႈၵဵပ်းတူဝ်ယူႇတီႈႁိူၼ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈမီးၽွၼ်းၵွႆး။ ၸၢမ်းႁဵတ်းတူၺ်း တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်မႂ်ႇမႂ်ႇ ၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းလီ တႃႇႁဝ်းတေၸၢမ်းႁဵတ်းတူၺ်း ဢၼ်မႂ်ႇမႂ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၼႆသေယႃႇပေ ၶီငဝ်ယူႇ။ ၸၢမ်းႁဵတ်းၵိၼ် တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈၵိၼ်ၼၼ်ႉ ႁင်းၵွႆးလႄႈ။ ပေႃးဢမ်ႇႁူႉလၢႆးမၼ်းၵေႃႈ ႁႃၼိူဝ်ဢွၼ်ႇလႅင်း၊ ၵပ်းၾူၼ်းထၢမ် တႆးၵေႃႉတႆးသေႈႁဝ်းလႆႈယူႇ။ ပေႃးႁဝ်းႁဵတ်းၼႆၸိုင် ၶၢဝ်းယၢမ်းတၼ်းသဵင်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇတၼ်းႁူႉၵွၼ်ႇ။ ႁဝ်းၵေႃႈ တေမေႃႁဵတ်းတၢင်းၵိၼ်ၵႂႃႇတေႉတေႉ ၼၼ်ႉၼႃႇ။ Photo by Min An on Pexels.com " data-medium-file="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1639047.jpeg?w=300" data-large-file="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1639047.jpeg?w=1024" src="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1639047.jpeg?w=750" alt="" class="wp-image-310" srcset="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1639047.jpeg?w=750 750w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1639047.jpeg?w=1500 1500w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1639047.jpeg?w=150 150w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1639047.jpeg?w=300 300w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1639047.jpeg?w=768 768w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1639047.jpeg?w=1024 1024w" sizes="(max-width: 750px) 100vw, 750px" /> Photo by Min An on Pexels.com လူပပ်ႉလိၵ်ႈ ဢၼ်ႁဝ်းလႆႈၸႂ် ၽိူဝ်ႇႁဝ်း တေၵုမ်ႇတူၺ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းသေ မႆႈၸႂ်၊ ၵူဝ်ႁေ ယူႇတိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉ တႃႉႁဝ်းႁႃလူပပ်ႉလိၵ်ႈ၊ ပပ်ႉၸိိူင်း ဢၼ်ႁဝ်းလႆႈၸႂ်၊ ဢၼ်တေမီးၽွၼ်းလီ တႃႇႁဝ်းၼၼ်ႉလႃႈ။ ဢမ်ႇတူၺ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းသေဢိတ်းၼႆတႄႉ ဢမ်ႇဝႃႈ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ လူဝ်ႇတူၺ်း၊ လူဝ်ႇထွမ်ႇ၊ လူဝ်ႇႁူႉၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ႁႂ်ႈၶိုတ်းတၼ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်ႁဝ်းသုၵ်ႉသၵ်ႉလႄႈ တႃႇတေႁႃၸႂ်၊ တႃႇလိိုမ်းပႅတ်ႈမၼ်းၸူဝ်ႈၵႅပ်ႈၼၼ်ႉ ႁႃပပ်ႉလိၵ်ႈ၊ ပပ်ႉၸိူင်း မႃးလူဢၢၼ်ႇၼႆႉ လီလိူဝ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ Photo by JESHOOTS.com on Pexels.com " data-medium-file="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1040160.jpeg?w=300" data-large-file="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1040160.jpeg?w=1024" src="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1040160.jpeg?w=1024" class="wp-image-359" srcset="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1040160.jpeg?w=1024 1024w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1040160.jpeg?w=150 150w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1040160.jpeg?w=300 300w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1040160.jpeg?w=768 768w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-1040160.jpeg 1880w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /> Photo by JESHOOTS.com on Pexels.com တူၺ်းၸိူင်းငဝ်း ၸွမ်းၵေႃႉႁၵ်ႉတီႈႁိူၼ်း တူၺ်းၸိူင်းငဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝူၼ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇလီ၊ သုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း လၢႆလၢႆၵွႆး ၼႆယူႇ။ တီႈတေႉဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ၸိူင်းငဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႊပၼ်လႆႈ လွင်ႈၶုၺ်ႉႁၼ်၊ လွင်ႈၸေႃႈၸႂ်၊ တၢင်းဝူၼ်ႉ၊ ပၢႆးႁၼ် တီႈၵူၼ်းတူၺ်းမၼ်းယူႇ။ ၸိူင်းမၢင်ဢၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉမၼ်းဢိင်ၼိူဝ် ပိူင်ပဵၼ်တေႉမီးတေႉသေ ၸတ်းပဵၼ်ၸိူင်းငဝ်းမႃးလႄႈ ၵူၼ်းတူၺ်းမၼ်း လႆႈတၢင်းႁူႉၼမ်တေႉတေႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေတိူဝ်းၸမ်ၸႂ် ၵၼ်တင်းၵေႃႉႁၵ်ႉႁဝ်းထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ် ထုၵ်ႇလီၵဵပ်းတူဝ်ဝႆႉၼႂ်းႁိူၼ်းၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်း ႁႂ်ႈမီးၽွၼ်းလီတႃႉ။ Photo by Jan Kopu0159iva on Pexels.com " data-medium-file="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3811731.jpeg?w=200" data-large-file="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3811731.jpeg?w=683" src="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3811731.jpeg?w=683" alt="" class="wp-image-296" srcset="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3811731.jpeg?w=683 683w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3811731.jpeg?w=100 100w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3811731.jpeg?w=200 200w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3811731.jpeg?w=768 768w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3811731.jpeg 867w" sizes="(max-width: 683px) 100vw, 683px" /> Photo by Jan Kopu0159iva on Pexels.com ၽိုၵ်း၊ လိုမ်ႉၼမ်ႉၵတ်ႉ တူဝ်ၵဝ်ႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ၸိိူင်ႉၼႆ ပဵၼ်ၶၢဝ်းလီ တီႈသုတ်း ဢၼ်ထုၵ်ႇလီၽိုၵ်း၊ လိုမ်ႉၶိုၼ်း ၼမ်ႉၵတ်ႉႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ပေႃးႁဝ်းလႆႈၸႂ် တွႆႇတိင်ႇၼႆၵေႃႈ ဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆႉသေ ၽိုၵ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၼမ်ႉၵတ်ႉႁဝ်း တေဢမ်ႇတူၵ်းလူင်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်ၼႆႉသေ လိုမ်ႉၶိုၼ်းလႃႈ။ Photo by cottonbro on Pexels.com " data-medium-file="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3171202.jpeg?w=200" data-large-file="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3171202.jpeg?w=684" src="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3171202.jpeg?w=684" class="wp-image-361" srcset="https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3171202.jpeg?w=684 684w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3171202.jpeg?w=100 100w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3171202.jpeg?w=200 200w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3171202.jpeg?w=768 768w, https://hsenhu.files.wordpress.com/2020/04/pexels-photo-3171202.jpeg 868w" sizes="(max-width: 684px) 100vw, 684px" /> Photo by cottonbro on Pexels.com ယူႇၸွမ်းၵူၼ်းတီႈႁိူၼ်း မူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းသိူဝ်း ၵၢပ်ႈပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် တႃႇတေႁႂ်ႈမီးၶၢဝ်း ယူႇတွမ်ၵွၵ်းၵၼ်တင်း ၵူၼ်းတီႈႁိူၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ၊ ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်ၼမ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၽႂ်ၵၢၼ်မၼ်းသေ မူႇၶဝ်ႈတီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ယင်းဢမ်ႇမီးၵူၼ်းၸေးသေပွၵ်ႈ။ ပွင်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈမူႇၵူၼ်းတီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းလီ ဢၼ်ၼႆႉ​ေသ ယူႇသဝ်းၸွမ်းၵူၼ်းတီႈႁိူၼ်း ႁႂ်ႈမီးတၢင်းသိူဝ်းၸႂ်ၶႃႈလႄႈ လွင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တမ်းဝႆႉၵမ်းၼိုင်ႈ။ ပေႃးငဝ်းလၢႆး တၢင်းပဵၼ်လီမႃး ၸင်ႇသိုပ်ႇႁဵတ်းထႅင်ႈၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ ႁႂ်ႈတၼ်းဝၵ်ႉလႆႈ တိုဝ်ႉတၢင်းၶၢဝ်းယၢမ်းလီၼႆႉသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်း ႁႂ်ႈမီးၽွၼ်းလီတႃႇ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေၵမ်း။
ၽွင်းလႆႈယူႇႁိူၼ်းၼႆႉ ၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း ႁႂ်ႈမီးၽွၼ်းလီလႄႈ
ယွၼ်ႉပၢႆးပၺႃႇ ၵူၼ်းႁဝ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်မႃးတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းၵၢပ်ႈပၢၼ် မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ တႃၼွၼ်းလူႉၸွမ်းမႃး တိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၸိူဝ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လွင်ႈၼွၼ်းၶဝ် လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 33 ဝၢၵ်ႈ တေႃႇ 45 ဝၢၵ်ႈၼႆႉ တႃၼွၼ်းလူႉလႄႈ ၶဝ်ႁိူဝ်ႉဢူၼ်ႈၼူၼ်း ယူႇၵူႊယၢမ်း၊ ၸႂ်ပိတ်း ၸႂ်ပွတ်း၊ ဢီႈသင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇသူႈလႃႈလီ မိူၼ်ၸႂ်ၶဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၸုမ်းၽၢႆႇပၢႆးယူႇလီ လုမ်ႈၾႃႉၶဝ်ၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၵူၼ်းႁဝ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ တီႈဢေႇသုတ်း ၼိုင်ႈဝၼ်းလူဝ်ႇလႆႈမီး ၶၢဝ်းယၢမ်းၼွၼ်း ၸဵတ်း ၸူဝ်ႈမူင်း တေႃႇ ၵဝ်ႈ ၸူဝ်ႈမူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵၢပ်ႈပၢၼ် မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉၾူၼ်း၊ ထီးဝီး၊ ထႅပ်ႉလႅတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးႁိမ်ဢဝ် ၶၢဝ်းယၢမ်းၼွၼ်းႁဝ်းပႅတ်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၼွၼ်းႁဝ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉ လိူဝ်ပိူၼ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၾူၼ်းမိုဝ်းထိုဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈမုၼ်း ဢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉမႃးၼၼ်ႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 50 ဝၢၵ်ႈၼႆႉ ဢဝ်ၾူၼ်းမိုဝ်းထိုဝ် ဝႆႉႁိမ်းႁူဝ်ၼွၼ်းၶဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဝႃႈ ယွၼ်ႉၵူဝ် ပီႈၼွင်ႉ တၢင်းၵႆ ၵပ်းမႃးႁႃ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉလူဝ်ႇတင်ႈယၢမ်းမူင်း တႃႇပူၵ်းလုၵ်ႉၵၢင်ၼႂ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယွၼ်ႉသင်သေ ဢဝ်ၾူၼ်းဝႆႉ ႁိမ်းႁူဝ်ၼွၼ်းၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးၾူၼ်းမႃး ၵၢင်ၶိုၼ်း၊ ပေႃးလိၵ်ႈပွတ်း ၶဝ်ႈမႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် ၼႃႈၵႅဝ်ႈၾူၼ်းႁဝ်းတေလႅင်းမႃးသေ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းတိုၼ်ႇ၊ တႃၼွၼ်းႁဝ်းတေလူႉ ယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၾဵတ်ႉပုၵ်ႉ တေႃႇၵၢင်ၶိုၼ်းလိုၵ်း၊ လဵၼ်ႈၵဵမ်းတေႃႇ ၵၢင်ၶိုၼ်းလိုၵ်း၊ တူၺ်းၸိူင်း တေႃႇၵၢင်ၶိုၼ်းလိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ သႅင်ၾႆး ဢၼ်ႁိူဝ်ႈဢွၵ်ႇမႃး တီႈၼႃႈၵႅဝ်ႈ ၾူၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းမႃးယႃႉတႃၼွၼ်းႁဝ်းယဝ်ႉ။ သႅင်ၾႆးၼၼ်ႉ မၼ်းမိူၼ်ၵၼ်တင်း သၢႆလႅင်း မိူဝ်ႈၵၢင်ဝၼ်းၼၼ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁေႃႇမုၼ်း ၼႂ်းတူဝ် ဢၼ်ဢွၵ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈ ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းၶႂ်ႈၼွၼ်းၼၼ်ႉ ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ၊ တူဝ်ႁဝ်းၵေႃႈ တေတိုၼ်ႇဝႆႉသေ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၼွၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ႁဝ်းတေၼွၼ်းၼၢၼ်းလပ်း။ ပေႃးႁဝ်းၶၢၼ်တႃၼွၼ်းႁိုင်မႃးၸိုင် ႁႅင်းၸင်ႈၶၢမ်ႇ ၼႂ်းတူဝ်ႁဝ်း တေယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ၊ မူင်ႈမႅင်း တၢင်းပဵၼ်ၵေႃႈ တေၸၢင်ႊၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းတူဝ်ႁဝ်းလႆႈငၢႆႈငၢႆႈငႅမ်ႈငႅမ်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တူဝ်ၶိင်းႁဝ်း တေပီးၶိုၼ်ႈ၊ တေပဵၼ်ယဵဝ်ႈဝၢၼ်ႈ၊ ထၢတ်ႈၸႂ်တူၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ပေႃးပဵၼ်လႆႈတႄႉ ယႃႇဢဝ်ၾူၼ်းဝႆႉ ႁိမ်းႁူဝ်ၼွၼ်းႁဝ်း၊ သင်ဝႃႈ တိုၼ်းလူဝ်ႇလႆႈဝႆႉၼႆၵေႃႈ ဢဝ်ၼႃႈၵႅဝ်ႈၾူၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ ငူပ်ႉလူင်းတၢင်းတႂ်ႈလႄႈ။ တႅၼ်းတီႈ တေၸႂ်ႉတိုဝ်း ၾဵတ်ႉပုၵ်ႉ၊ လဵၼ်ႈၵဵမ်း မိူဝ်ႈၸမ်တေၼွၼ်းၼၼ်ႉ ဢၢၼ်ႇပပ်ႉလိၵ်ႈ ဢၼ်တေပၼ်တၢင်းႁူႉႁဝ်းလႆႈၼၼ်ႉလီလိူဝ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။
ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵႆႉဢဝ်ၾူၼ်းဝႆႉႁိမ်းႁူဝ်ၼွၼ်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီလူတေႉတေႉ
လုၵ်ႈႁဵၼ်း တီႈၸၼ်ႉၸွမ် ထူဝ်ႇၶျူဝ်ႇ မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ၸိူဝ်းလႆႈႁပ်ႉၸုမ်ႈၶူး ၼႂ်းပီႊၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉၸွမ်းၼင်ႇ ၾိင်ႈထုင်းမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ၊ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်းဝိတ်ႈ -19 ၼႆႉလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်လႆႈဢဝ် ႁုၼ်ႇႁၢင်ႊၸၢၵ်ႈသေ မႃးႁပ်ႉၸုမ်ႈၶူးတၢင်ၶဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ႁပ်ႉၸုမ်ႈၶူးၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်း မိူဝ်ႈမၢတ်ႈ 28 ဝၼ်း လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် ၸႂ်ႉၾူၼ်း ႁွင်ႉႁဝ်းႁၢင်ႊသဵင် (Zoom video called) သေ ၸႂ်ႉႁုၼ်ႇႁၢင်ႊၸၢၵ်ႈ ႁပ်ႉၶူးဢဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ တၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇၵႂ်ႈ ၶူဝ်းဝိတ်ႈ -19 ဢၼ်တႄႇပဵၼ်မႃး တီႈဝဵင်းဝူႇႁၢၼ်ႉ မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၽႄႈၸွတ်ႇလုမ်ႈၾႃႉဝႆႉသေ မီးၵူၼ်းတိတ်းၸပ်း ၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉၵေႃႉ လႄႈ တၢႆ ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇၵေႃႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ပွႆးလၢမ်း၊ တီႈၵူၼ်းၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈဢိုတ်းပႅတ်ႈသဵင်ႈသဵင်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် ၸင်ႇႁႃးလၢႆးတၢင်း ႁႂ်ႈလႆႈဢဝ် ႁုၼ်ႇႁၢင်ႊၸၢၵ်ႈၼႆႉတၢင်တူဝ်ၶဝ်သေ ၶဝ်ႈႁပ်ႉၸုမ်ႈၶူး ၼႆယဝ်ႉ။ မိူင်းၵူၼ်းၼႆႉ ပေႃးႁႃးလၢႆးတၢင်းတိၵ်းတိၵ်း၊ ၶတ်းၸႂ် တိၵ်းတိၵ်းၼႆ တိုၼ်းပဵၼ်မႃးလႆႈယူႇၼႆ ၼႆႉပဵၼ်လၵ်းထၢၼ် ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။
ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်းဝိတ်ႈ – 19 လႄႈ ၸၼ်ႉၸွမ် တီႈမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ လႆႈၸႂ်ႉႁုၼ်ႇႁၢင်ႊသေ ႁပ်ႉၸုမ်ႈၶူး
ယိုင်ႈၵၢပ်ႈပၢၼ်ၼႆႉ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး ယိုင်ႈႁဝ်းၶႃႈ ၶႅၼ်းလူဝ်ႇမေႃ တၢင်းမေႃၼမ်တိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်တေ မီးတၢင်းႁူႉတဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ယင်းလူဝ်ႇမီးတၢင်းမေႃထႅင်ႈၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ တၢင်းမေႃမၢင်မဵဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇၵႂႃႇ ႁဵၼ်းသွၼ်ဢဝ်တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႊမေႃလႆႈယူႇ။ တၢင်းမေႃ ႁႃႈမဵဝ်း ဢၼ်တေလၢတ်ႈၼႄၵႂႃႇၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းမေႃ ၽူႈၸၢႆးၵူႊၵေႃႉ ထုုၵ်ႇလီမေႃ လႄႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ ၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းတေႉတေႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လၢႆးၶႅၼ်ႉ ၵေႃႉၸၢႆးဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမဵဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇပေႉၵိၼ် ၵူၼ်းဢၼ်ႁႅင်းဢူၼ်ႈ၊ ႁႅင်းၼွႆႉလိူဝ်မၼ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇၵူမ်ႈႁူဝ်ၶၢမ်ႇ လွင်ႈပိူၼ်ႈတဵၵ်းတဵင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸၢႆးၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵႅတ်ႇၶႄတူဝ်ၵဝ်ႇလႆႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၸၢင်ႊၸွႆႈထႅမ် တၢင်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီမေႃ လၢႆးၶႅၼ်ႉ ယူႇယဝ်ႉ။ မိုဝ်ႉႁုင် ၵူၼ်းမိုဝ်ႉႁုင်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ် တႃႇၽူႈယိင်းၵွႆး၊ ၵူၼ်းၸၢႆးၸိူဝ်းမေႃ မိုဝ်ႉမေႃႁုင်ၼၼ်ႉ ၸၢင်ႊပဵၼ်ၸဝ်ႈၽူဝ်လီ လႄႈ ၸၢင်ႊပဵၼ်တႆးၵေႃႉလီ တႃႇၼၢင်းယိင်းၶဝ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈတႄႉ ပေႃးႁဝ်းၵူၼ်းၸၢႆး ၵႂႃႇမိုဝ်ႉႁုင်၊ ၵႂႃႇၸွႆႈမေးၼၢင်းႁဝ်း မိုဝ်ႉႁုင်ၸိုင် တေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်း တိူဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း မေးၼၢင်းႁဝ်း ​ႄလႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်း ယူႇယဝ်ႉ။ ႁူႉလွင်ႈလူတ်ႉၵႃး ၵွမ်ႉမၢၵ်ႇၵႃးပွင်ႇ၊ ၼမ်ႉမၼ်းမူတ်း၊ လူမ်းၶမ်ၼႂ်းလွတ်ႇၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ မွၵ်ႈၼၼ်ႉၵွႆး ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီလႆႈ ပႂ်ႂ်ႉပိူၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉ မႃးၸွႆႈထႅမ်သႄႈ။ ၼႆႉ ၸင်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇယဝ်ႉ။ ၸဵမ်လၢႆႈ မၢၵ်ႇသႅင်ၾႆး၊ လွတ်ႈၼမ်ႉ၊ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၶူဝ်း တႃႇၼႂ်းႁိူၼ်းႁဝ်းၵွႆးတႄႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီလႆႈၵႂႃႇပိုင်ႈဢိင်ပိူၼ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ မေႃၶဝ်ႈဢွၵ်ႇပိူၼ်ႈ ၵၢၼ်ဢၼ်မေႃၶဝ်ႈၵႄႈဢွၵ်ႇၵၢင်ပိူၼ်ႈၼႆႉ တိုၼ်းပဵၼ် တၢင်းမေႃ ဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်း ၵူႊၵေႃႉ ထုၵ်ႇလီမေႃယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးႁဝ်း မေႃၶဝ်ႈဢွၵ်ႇပိိူၼ်ႈ၊ မေႃလၢတ်ႈမေႃၸႃ၊ မေႃၼိုင်ႈမေႃဝႆ၊ မေႃယူႇမေႃသဝ်းၸိုင် ၵုင်ႇမုၼ်ႁဝ်းၵေႃႈ တေၶိုၼ်ႈမႃးယဝ်ႉ။ မေႃမိုဝ်း ပေႃးမေႃ ႁဵတ်းၽိူၼ်၊ ႁဵတ်းၼင်ႇတင်ႈ၊ ႁဵတ်းၶိူင်ႈတႃႇ ၸႂ်ႉတိုဝ်းတီႈႁိူၼ်းႁဝ်း ႁင်းၵွႆးၶေႃၶေႃၸိုင် တိုၼ်းၶဝ်ႈတၢင်းတိုဝ်းယဝ်ႉ။ ၸၢင်ႊလူတ်းယွမ်း ငိုၼ်းၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၼႂ်းႁိူၼ်းၵွႆး ဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်ပၢႆးယူႇလီပႃးၼၼ်ႉၼႃႇ။
ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး ႁႃႈလၢႆးၼႆႉ တိုၼ်းလူဝ်ႇမေႃ
မိူဝ်ႈလဵဝ် တၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇၵႂ်ႈ ၶူဝ်းဝိတ်ႈ-19 ၼႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ ၵူဝ်ႁေယူႇ။ ယွၼ်ႉၵူဝ်တၢင်းပဵၼ်လႄႈ ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်ၼမ်ဢွၼ်ၵၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈႁိူၼ်းၵွႆး။ ၵူၼ်းၸိူဝ်း​ဢမ်ႇၸၢင်ႊႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵႃႈလႆႈၵႂႃႇၵၢၼ်၊ ၵႂႃႇလုမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းႁဝ်း တေဢမ်ႇၸပ်း တၢင်းပဵၼ်ယွၼ်ႉႁဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၸွမ်းၸိူင်ႉၼင်ႇ တၢင်းတႂ်ႈၼႆႉၶႃႈလႄႈ။ ၼင်ႇႁုိဝ် ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းႁဝ်း တေဢမ်ႇၸပ်း တၢင်းပဵၼ်ယွၼ်ႉႁဝ်းၼၼ်ႉ… ၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈမႃး မိူဝ်ႈလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ … ယႃႇပေ ယိပ်းသင်– မိူဝ်ႈတႄႇၽႅဝ်မႃးၶိုၼ်း တီႈႁိူၼ်း ယႃႇၽုုမ်ႈယိပ်းသင်၊ ယွၼ်ႉဝႃႈ တီႈမိုဝ်း တီႈတူဝ်ၶိင်းႁဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ မႅင်းတၢင်းပဵၼ် ၸၢင်ႊၸပ်းမႃးၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သုၵ်ႈမိုဝ်း ဢွၼ်တၢင်းၵွၼ်ႇလႄႈ။ ထွတ်ႇၶႅပ်းတိၼ်/သွၵ်းတိၼ်းဝႆႉ တၢင်းၼွၵ်ႈႁိူၼ်း – ၶႅပ်းတိၼ်/သွၵ်းတိၼ်ႁဝ်းၼႆႉ ယဵပ်ႇၺႃးၵူႊမဵဝ်းလႄႈ ၸၢင်ႊမီးမႅင်းတၢင်းပဵၼ်တိတ်းၸပ်းဝႆႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ဢၼ်လီလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းတႄႉ ထွတ်ႇဝႆႉ တၢင်းၼွၵ်ႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉလႃႈ။ ဢဝ်ထူင်ပႃးဝႆႉ ႁိမ်းၾၵ်းတူႁိူၼ်းၼၼ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ– တီႈၾၵ်းတူႁိူၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ ဝႆႉသႃႉဢၼ်ၼိုင်ႈသေ ထူင်ပႃး၊ ၵႅင်ႉၶဝ်ႈ၊ ယၢမ်းမူင်း ၶိူင်ႈၶူဝ်း ၸိူဝ်းႁဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း တီႈလုမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်သႂ်ႇၼႂ်းသွင်းဝႆႉၵမ်းၼိုင်သေ ဢဝ်ၼမ်ႉယႃႈလၢင်ႉမိုဝ်း၊ ၼမ်ႉဢႅဝ်ႇၵေႃႇႁေႃး လၢင်ႉပၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ၶဝ်ႈၼႂ်းႁိူၼ်းၶႃႈလႄႈ။ ၸဵတ်ႉၾူၼ်း – ယႃႇလိုမ်းၸဵတ်ႉၾူၼ်း ဢၼ်ႁဝ်းယိပ်းမၼ်းယူႇတင်းဝၼ်းတင်းဝၼ်းၼၼ်ႉ။ ၶွမ်းၵေႃႈပႃးယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၼမ်ႉယႃသေ ၸဵတ်ႉလၢင်ႉပႅတ်ႈလီလီငၢမ်းငၢမ်းလႄႈ။ ၵႅဝ်ႈတႃ/မၢၼ်ႇတႃ ႁဝ်းၵေႃႈ သုၵ်ႈလၢင်ႉပႅတ်ႈလႃႈ။ သုၵ်ႈမိုဝ်း -​ ပေႃးၽႅဝ်ႁိူၼ်းမႃးယဝ်ႉၼႆ ယႃႇၽုမ်ႈယိပ်းသင်၊ တေႃႈတူဝ်သတ်း တီႈႁိူၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉၵွႆးၵေႃႈ ယႃႇၵႂႃႇလုပ်ႈ ၵႂႃႇတိူဝ်ႉ၊ ဢဝ်ၵွၼ်ႈသီ လၢင်ႉမိုဝ်းပႅတ်ႈဢွၼ်တၢင်းၵွၼ်ႇလႄႈ။ လၢႆႈၶူဝ်းပႅတ်ႈၵမ်းလဵဝ် – တီႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းႁဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မႅင်းတၢင်းပဵၼ် ၸၢင်ႊၸပ်းမႃးၸွမ်းယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးၽႅဝ်ႁိူၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီဢၢပ်ႇၼမ်ႉ လၢႆႈၶူဝ်းပႅတ်ႈ ၵမ်းလဵဝ်။ ၶူဝ်းဢၼ်ႁဝ်းၼုင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸေႈၽွင်သၵ်ႉဝႆႉ ၵမ်းလဵဝ်လႄႈ။ မူင်မိုဝ်း၊ ၽႅၼ်ႇတူမ်းသူပ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပႅတ်ႈလီလီ – ၼင်ႇႁိိုဝ် တေဢမ်ႇၸပ်း တၢင်းပဵၼ်ၼႆသေ သင်တူမ်းသူပ်း၊ တိုဝ်းမူင်မိုဝ်းဝႆႉၸိုင် ပေႃးမႃးထိုင်ႁိူၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ပႅတ်ႈလီလီ၊ ပႅတ်ႈၼႂ်းပုင်းယုၵ်းယၢၵ်း ဢၼ်မီးၽႃႁူမ်ႇလူမ်ႈလူမ်ႈၼၼ်ႉလႄႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇၸပ်း တၢင်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ ယႃႇလိုမ်းႁဵတ်းၸိူဝ်းၼႆႉ… • ပေႃးယိပ်းသေမဵဝ်းမဵဝ်းယဝ်ႉ သုၵ်ႈမိုဝ်းၵမ်းလဵဝ်လႄႈ။ သုၵ်ႈမိုဝ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇၵိၼ်ၶဝ်ႈလႄႈ။ • ၶူဝ်းၶွင်ႁဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ၼမ်ႉယႃ လၢင်ႉ/ၸဵတ်ႉ ပၼ်ၵူႊဝၼ်းလႄႈ။ • ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ် ႁႂ်ႈမီးဢဵၼ်မီးႁႅင်း၊ မီးဢႃႇႁႃႇရ တဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ။ • ၼွၼ်းဢိမ်ႇဢိမ်ႇ။ • ယႃႇၵႂႃႇတီႈၵူၼ်းၼမ်၊ တီႈၵူၼ်းၵိုၼ်း။ • ပေႃးဢႆ၊ ၶီႇၸၢမ်ၼႆ ဢဝ်ၽႅၼ်ႇတူမ်းသူပ်းဝႆႉ လူမ်ႈလူမ်ႈလႄႈ။ ၸေႈၽႅၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ထိုမ်ႈပႅတ်ႈ ၼႂ်းပုင်းယုၵ်းယၢၵ်း လီလီ။ • ပေႃးပဵၼ်လႆႈ ယူႇႁၢင်ႇၵႆၵၼ် သၢမ်ထတ်းလႄႈ။ • သင်ၼၢဝ်ႁႅင်း၊ ဢႆ၊ ဢမ်ႇပေႉတူဝ်ပေႉၶိင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် ပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ၊ ၵႂႃႇယူတ်းယႃ ၵမ်းလဵဝ်ၶႃႈလႄႈ။ ၵႆၽေး ႁႂ်ႈဝေႈၽေး ၼႆလႄႈ ၾၢင်ႉဝႆႉၼႆႉ လီလိူဝ်သေ ပဵၼ်ယဝ်ႉၸင်ႇယူတ်းယႃ။
ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းႁိူၼ်းႁဝ်း တေဢမ်ႇၸပ်း တၢင်းပဵၼ် ယွၼ်ႉႁဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆလႄႈ
ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ် ၼႂ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ မွင်းဝႃႈပေႃးလႆႈဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် (ဝၼ်းဢိုတ်းၵၢၼ်) ႁိုင် ဢေႇသုတ်းမွၵ်ႈ တႄႇၼိုင်ႈဝူင်ႈ သွင်ဝူင်ႈၵႂႃႇၸိုင် ဢွၼ်ၵၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇလႄႇၵမ်းသိုဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၸွမ်း ၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း၊ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဢွင်ႈတီႈလဵဝ်ၵၼ်၊ တႆးၵေႃႉတႆးသႄႈ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇဢႅဝ်ႇ ၼွၵ်ႈမိူင်း၊ ၼႂ်းမိူင်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးၼၼ်ၸိုင် သင်ဝႃႈလႆႈတိုဝ်ႉတၢင်း မီးသုၼ်ႇလိုဝ်ႈၵၢၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ပွၵ်ႈလႂ်ၵေႃႈ တေႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်တိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉႁႃႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ၼၼ်ႉ​ ပေႃးဢမ်ႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်ၸိုင် ၽွၼ်းလီမၼ်းတေမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၼႆ ဢွၼ်ၵၼ် ဝူၼ်ႉၶပ်ႉၼပ်ႉသွၼ်ႇတူၺ်းသေ လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းလီလီ၊ ယဝ်ႉၸင်ႇၵွႆႈတႅပ်းတတ်းၵေႃႈလႆႈယူႇ။ ၼႂ်းဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ၼႆႉ သင်ဝႃႈဢမ်ႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇတီႈလႂ်သေ ယူႇတီႈႁိူၼ်းၸိုင် ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၵေႃႈ ငိုၼ်းဢၼ်တေသဵင်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇလႄႇၼၼ်ႉ တေလိူဝ်ဝႆႉတင်းၼမ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈတေဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇၼိုင်ႈတီႈၸိုင် မိူဝ်ႈပႆႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ငိုၼ်းတွင်း ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၽွင်းမိူဝ်ႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း လႄႈ ၵႃႊၸႂ်ႉၸၢႆႇ ဢၼ်တေဢမ်ႇသဵင်ႈဢမ်ႇလႆႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႃႊတီႈၼွၼ်း၊ ၵႃႊၵိၼ်ယႅမ်ႉ၊ ၵႃႊၵႃးၵႂႃႇမႃးၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းသဵင်ႈ ပေႃးမႃးႁူမ်ႈၵၼ်ၸိုင် ၼမ်လႄႈဢေႇ ငိုၼ်းၼႂ်းထွင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်ၸုႁွမ်တွမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ တိုၼ်းပႃးၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ပေႃးႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ သေတီႈတီႈယဝ်ႉၼႆၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ မၼ်းၶႂ်ႈၵႂႃႇယူႇႁင်းၵွႆး ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလႂ် ဢမ်ႇမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ၵုမ်ႇၵႂႃႇ လုမ်း လႄႈ ႁိူၼ်း၊ ႁိူၼ်း လႄႈ လုမ်း (ဢွင်ႈတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်) ၼႆယူႇတိၵ်းတိၵ်းၸိုင် ယိုင်ႈဝၼ်းမၼ်းႁိုင်မႃးၵႃႊႁိုဝ်ၵေႃႈ ၸႂ်ၵပ်ႉၵိၼ်းမႃးၵႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ၵႆႉၶႂ်ႈလႄႇ ဝႅၼ်ဢွၵ်ႇပၢႆႈ ၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇ ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းသေ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းၽႅၼ်ၵၢၼ် တႃႇတေဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ သေတီႈတီႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၼႆႉ ပေႃးၵႂႃႇၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၸူဝ်ႈၵမ်းတႄႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉသင်လႄႈ လီတႃႇတူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းႁဝ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈသုၵ်ႉ၊ လွင်ႈႁူဝ်ၶႆႈ၊ လွင်ႈၼၵ်းၸႂ်၊ ၶမ်ၸႂ်ၵူၼ်းႁဝ်းယွမ်း လူင်းမႃးသေတႃႉ ၵူၺ်းပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးဝၼ်းလိုဝ်ႈ ႁိုင် တႄႇၼိုင်ႈဝူင်ႈ ၸဵတ်းဝၼ်းၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ၵႂႃႇၸိုင် ၸၢင်ႊႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇ မိူဝ်ႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၼၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် ဢၼ်မီးဝၼ်းလိုဝ်ႈႁိုင်မွၵ်ႈ ၼိုင်ႈဝူင်ႈၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးတၢင်းဝူၼ်ႉမိူၼ်ၵၼ်တင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႂ်ႈၵႂႃႇလႄႇ သေတီႈတီႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၼမ်တေႉတေႉသေ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဝူၼ်ႉဝႆႉဝႃႈ တေၵႂႃႇ လိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉ လိုဝ်ႈၸႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းတေၼမ် တဵမ်လူင်ၵႂႃႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပေႃးဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၸိုင် ယႃႇဝႃႈတေလႆႈလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႈ ၸိုၼ်ႈၸႂ်လီ ယိုင်ႈၶႅၼ်း တေလႆႈလွင်ႈသုၵ်ႉႁူ သုၵ်ႉတႃ သုၵ်ႉၸႂ်မႃးထႅင်ႈၵွၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင်ဝၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်မႃးလႄႈ တေဢွၵ်ႇတၢင်းၵႂႃႇသေတီႈတီႈယဝ်ႉၼႆၸိုင် တူၺ်းၵႂႃႇတီႈၵႃးၵိၵ်ႉ၊ တႃႈလူတ်ႉၾႆး၊ ၶူင်ႇၶိူင်ႈမိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၵူၼ်းတဵမ်ၵႂႃႇသဵင်ႈ။ မၢင်ၸိူဝ်း လႆႈၸႅၼ်ႇထႅဝ်ၵၼ်ဝႆႉ ပဵၼ်တႅဝ်းလူင်ၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ပေႃးတေၵႂႃႇၼႆ လႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶူဝ်းလဵင်းဝႆႉ ၸဵမ်ၵၢင်ၶမ်ႈသေဢမ်ႇၵႃး ၵၢင်ၼႂ်ၵေႃႈ လႆႈလုၵ်ႉၸဝ်ႉၸဝ်ႉထႅင်ႈလႄႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပႆႇဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ သမ်ႉပေႃးလႆႈ သုၵ်ႉသၵ်ႉႁူဝ်ၶႆႈၸွမ်းယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးၵူၼ်းၼမ်မႃးၸိူင်ႉၼႆၸိုင် ပၼ်ႁႃဢၼ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁူပ်ႉ၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၸွမ်းၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ၼႂ်းၸုမး်ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ၸၢင်ႊတိၵ်ႉတွၵ်ႉၵၼ်ၶိုၼ်း၊ မၢင်ပွၵ်ႈသမ်ႉ ၸၢင်ႊတိၵ်ႉတွၵ်ႉၵၼ်တင်း ပိူၼ်ႈဢိတ်းဢီႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႊမီးမႃးယဝ်ႉ။ သင်ၶႂ်ႈဝႄႈလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် ပေႃးပဵၼ်လႆႈ ယူႇတီႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ လိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉၼၼ်ႉတႄႉ ၵတ်းယဵၼ်ၸႂ်ၶေႃးတေႉတေႉၼႆ ၶႂ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။ ပေႃးယူႇတီႈႁိူၼ်းသေ လိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉၼႆႉ ယႃႇပေထၢင်ႇဝႃႈ မၼ်းၼႃႈလီၶၢၼ်ႉၼႃႇ။ ပေႃးမႃးဝူၼ်ႉတူၺ်းၶိုၼ်းတေႉတေႉၸိုင် ၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈယူႇၸွမ်း ၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈ ၼမ်မႃး၊ လႆႈမီးၶၢဝ်းယၢမ်း ႁဵတ်းၶဝ်ႈမုၼ်း တၢင်းၵိၼ်ယႅမ်ႉသေ မူၼ်ႈသိူဝ်းၸွမ်း ၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈ လိူဝ်မႃးလႄႈ လႆႈႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ တၢင်းသူင်ဝႃႇသၼႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉလီလီပႃးထႅင်ႈၵွၼ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈလႆႈလိုဝ်ႈၵၢၼ် ဝၼ်းႁိုင်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉသင်ထုၵ်ႇလီယူႇတီႈႁိူၼ်း
ၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းၵူႊၵေႃႉ လွင်ႈၶမ်ၸႂ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၽႂ်ၵေႃႈဝႄႈဢမ်ႇလႆႈ။ မၢင်ၸိူဝ်း ၶမ်ၸႂ်လူၺ်ႈ လႆႈယၢၼ်ၵၼ်တင်း ၵေႃႉႁၵ်ႉၵေႃႉပႅင်း၊ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၼမ်လႄႈၶမ်ၸႂ်၊ ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ယွၼ်ႉၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈၶမ်ၸႂ် တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတၢင်းမၼ်းသေ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်း လႆႈၶမ်ၸႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇလႆႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇ။ သင်ဝႃႈတူဝ်ၵဝ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းလီၶမ်ၸႂ်ၼမ်မႃးၼႆၸိုင် တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင်၊ တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်၊ တၢင်းပဵၼ်တၢႆၽၢၵ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ မေႃၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းတူၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေဢမ်ႇၵႃး ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၼၵ်းတူဝ်ၶိင်းၶိုၼ်ႈႁႅင်းမႃးလိူဝ်ၵဝ် (တၢင်းပဵၼ်ပီးလူၼ်ႉလိူဝ်) လႄႈ တွၼ်ႈတႃႇပၢႆးယူႇလီတူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸၢင်ႊထူပ်းပၼ်ႁႃယူႇတင်းၼမ်ယူႇ။ လွင်ႈၶမ်ၸႂ်ၼႆႉ ပၼ်ၽွၼ်းႁၢႆႉလႆႈထိုင်တီႈ တီႈတူဝ်တီႈၸႂ်ၵူၼ်းႁဝ်း။ လွင်ႈၶမ်ၸႂ်ၶၢဝ်းယၢဝ်း လႄႈ လွင်ႈၶမ်ၸႂ်ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၼႆသေ သွင်သႅၼ်း။ သင်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေလႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းၽၢႆႇၼႃႈၵူၼ်းတင်းၼမ်လႄႈၸႂ်တိုၼ်ႇတဵၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ယွၼ်ႉလႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းပွင်ႉ လႄႈ မီးလွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈၶမ်ၸႂ်ၶၢဝ်းပွတ်း (ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉ) သေ သင်ဝႃႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ထုၵ်ႇၼီႈဝႆႉ တႃႇတေသၢႆႈတႅၼ်းၼီႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ႁႃလၢႆးတၢင်းၵေႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃမၼ်း ဢမ်ႇလႆႈၸိုင် ၼႆႉပဵၼ်လွင်ႈၶမ်ၸႂ်ၶၢဝ်းယၢဝ်းယဝ်ႉ။ လွင်ႈၶမ်ၸႂ်ၶၢဝ်းယၢဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႊတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ၽွၼ်းႁၢႆႉၸႃႉဢၼ်ၸပ်းမႃးၸွမ်းတင်းလင် လွင်ႈၶမ်ၸႂ်ၼၼ်ႉတႄႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဝ်း ထူၺ်ႈၸႂ်ဢမ်ႇဢိမ်ႇ၊ ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း၊ တွင်ႉၼွင်ႇ၊ ၵႅတ်းၶဵဝ်ႈ၊ ၶူပ်းၼဵပ်ႉမိုဝ်း၊ လုပ်ႇၵၢင်းၸဵပ်း၊ ၶေႃးၸဵပ်း၊ သၼ်လင်ၸဵပ်း၊ ႁူဝ်ၶႆႈ၊ ၸႂ်ဢမ်ႇၼိမ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ်လွင်ႈၶမ်ၸႂ်တေလူတ်းယွမ်း တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်? (1)ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ႁဵၼ်းႁူႉလွင်ႈမေႃပွႆႇဝၢင်း/ပွႆႇၾႃႈ သင်ဝႃႈ ၼႂ်းၼႃႈၵၢၼ်မီးလွင်ႈႁိပ်ႇႁွမ်ႈလႄႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးလွင်ႈၶမ်ၸႂ်/သုၵ်ႉၸႂ်ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉလႆႈတူၺ်းထိုင်ၼႃႈႁိူၼ်းလႄႈ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇဢွၵ်ႇ ၵၢၼ်ဢၼ်ပၼ်လွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉလႆႈၼႆၸိုင် ၶတ်းၸႂ်ပွႆႇၾႃႈယၢၼ်ပၢႆႊဢွၵ်ႇၵႂႃႇတီႈ လွင်ႈဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶမ်ၸႂ်ၼၼ်ႉလႄႈ။ ၼႂ်းလွင်ႈတၢင်းႁၵ်ႉၵေႃႈတေႃႈၼၼ် ပွႆႇပႅတ်ႈမိုဝ်း ၵူၼ်းဢၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးလွင်ႈၶမ်ၸႂ်ၸွမ်းၼၼ်ႉသေလႄႈ။ (2) လဵပ်ႈႁဵၼ်းဢဝ်လွင်ႈႁိမ်းႁွမ်း သင်ဝႃႈ တီႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးလွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ်၊ သုၵ်ႉဢွၵ်းဢေႃသေ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈတေလႆႈႁဵတ်းသင်တေႉတေႉၼႆၸိုင် ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉ တူၼ်ႈမွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်သေ သုတ်ႇသႅဝ်ဢၢႆႊလူမ်းၵတ်းလူမ်းယဵၼ်ပၼ်တႃႉ။ ယူႇသဝ်းတီႈဢၼ်မီးတၢင်းႁၢင်ႊလီၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်သေ ထွမ်ႇပၼ်ၽဵင်းၵႂၢမ်း ဢၼ်တေၵတ်းယဵၼ်ၸႂ် တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်တူဝ်ၵဝ်ႇ ယူႇသႃႇမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ (3) ၵၢၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းယူႇၼၼ်ႉ ၵိုတ်းလိုဝ်ႈဝႆႉၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉ သင်ဝႃႈ လွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ်ၼၼ်ႉၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဢွၵ်းဢေႃ၊ ႁူဝ်ၸႂ်ယဝ်ႉၼႆၸိုင် ၵိုတ်းလိုဝ်ႈဝႆႉ ၵၢၼ်ဢၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဵတ်းၼၼ်ႉၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉယဝ်ႉ ဝႆႉၸႂ်ၼိမ်ၼိမ်သေ သုတ်ႇပၼ်လူမ်းၵတ်းလူမ်းယဵၼ်။ မိူဝ်ႈယၢမ်းမီးလွင်ႈထဵင်ၵၼ်ယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈၵိုတ်းပၼ်သေ ၽွင်းယၢမ်းၼၼ်ႉ ယူႇယဵၼ်ယဵၼ်ပၼ်တင်းသွင်ၽၢႆႇ။ မိူဝ်ႈၽွင်းယၢမ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼင်ႈယူႇၽၢႆႇၼႃႈ ၶွမ်း (Computer) တႃႇတေႁဵတ်းၵၢၼ်သေတႃႉ ဝူၼ်ႉသင်ဢမ်ႇဢွၵ်ႇသင်ၼႆၸိုင် ၵိုတ်းလိုဝ်ႈဝႆႉၵၢၼ်ၼၼ်ႉၼိုင်ႈၵမ်းသေ ၸင်ႇသိုပ်ႇၶိုၼ်းၼၼ်ႉ လီတီႈသုတ်းယဝ်ႉ။ (4) ယူႇႁႂ်ႈၸႂ်ၸိုၼ်ႈပၢင်ႇသႂ် ပေႃးမီးၶၢဝ်းယၢမ်းတၼ်းၸိုင် ၵႂႃႇတႃႈပႆတၢင်းတီႈၵႆတီႈယၢဝ်း၊ ဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈ၊ ၼင်ႈသမထိၵေႃႈလႆႈယူႇ။ ၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေႁႂ်ႈၸႂ်ၵူၼ်းႁဝ်းသိူဝ်းသႃႇတေႉတေႉ။ ၵၢၼ်တီႈႁဝ်းၶႃႈၵဵပ်းဝႆႉလွင်ႈၶမ်ၸႂ်ႁင်းၵွႆးသေ ဢမ်ႇယွမ်းႁဵတ်းသင်ၼၼ်ႉ ၸၢင်ႊတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်း တေႁၢင်ႊလီမိူဝ်းၼႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ၸႂ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸိုၼ်ႈပၢင်ႇ သႃႇၸႂ်ယူႇငၢႆႈၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၼင်ႇ လွၵ်းလၢႆးဢၼ်လၢတ်ႈမႃးၽၢႆႇၼိူဝ်ၼၼ်ႉၸိုင် လွင်ႈၶမ်ၸႂ်ၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႊလူတ်းယွမ်းၵႂႃႇယူႇ။
ၽွင်းမိူဝ်ႈမီးလွင်ႈၶမ်ၸႂ် တေႁဵတ်းႁိုဝ်ယူႇသဝ်းႁႂ်ႈလွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ်လူတ်းယွမ်း
တႃႇၸုၵ်းမၼ်ႈလႆႈၼိူဝ်တိၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ တႃႇပူၵ်းပွင်ၸၢတ်ႈပၢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုတ်းၸၼ်ႉၶိုၼ်ႈသုင် ၼႆသေ ၵူၼ်းၵူႊၵေႃႉဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁင်းၽႂ်မၼ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးတိုဝ်ႉတၢင်းလႆႈၶိုၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း ႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈလၢႆးၵေႃႈ ၸႂ်ႉဢွၵ်းဢေႃၺၢၼ်ႇတူဝ်ၵဝ်ႇသေႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈ ဢၼ်ဢဝ်ၺၢၼ်ႇဢွၵ်းဢေႃႇသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇတူဝ်ၵဝ်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းတူဝ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်။ ၸိူဝ်းဢဝ်ဢွၵ်းဢေႃၺၢၼ်ႇပၺ်ႇၺႃႇသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈ ၶဝ်ဝႃႈ ၵၢၼ်ဢၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉႁႅင်းတူဝ် ဢွၵ်ႇႁိူဝ်ႇ ဢွၵ်ႇၶႆးလႄႈ သၢၵ်ႈသႃႇလိူဝ် ၵၢၼ်ဢၼ်လႆႈၸႂ်ႉႁႅင်းတူဝ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ဢွၵ်ႇႁိူဝ်ႇဢွၵ်ႇၶႆး ၼႆယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆးဢၼ်လႂ် ႁဵတ်းၵၢၼ်သင်ၵေႃႈယဝ်ႉ လွင်ႈၶမ်ၸႂ် လွင်ႈၼၵ်းၸႂ် ႁိူဝ်ႉၸႂ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ မၼ်းတိုၼ်းမီးယူႇ ႁင်းၽႂ်မၼ်း။ ပေႃးထူပ်းလွင်ႈၶမ်ၸႂ် လွင်ႈၼၵ်းၸႂ် လွင်ႈႁိူဝ်ႉၸႂ် ၸိူင်ႉၼႆမႃးၸိုင် ယႃႇပေဝူၼ်ႉဝႃႈ မီးၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႉလဵဝ်ၵွႆး ထူပ်းၺႃးလွင်ႈၸိူင်ႉၼႆ။ ပၼ်ႁႃဢၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းၵူႊၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် တိုၼ်းလႆႈထူပ်းၺႃးၵူႊၵေႃႉသေ တေပိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇ ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်လႆႈထူပ်းမၼ်းၵွႆး။ တႃႇႁႂ်ႈမီးလွင်ႈသိူဝ်းၸႂ်ၵူႊၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵၢၼ် ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဵတ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈသႄႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈလွင်ႈၼၵ်းၸႂ် လွင်ႈၶမ်ၸႂ် လွင်ႈႁိူဝ်ႉၸႂ် ဢၼ်လႆႈမႃးၼႂ်းၼႃႈၵၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼၼ်ႉလူတ်းယွမ်းသေ ႁႂ်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇသိူဝ်းၸွမ်းလႆႈၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉၸိုင် တေလႆႈႁူႉလွၵ်းလၢႆးၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ လွင်ႈၶမ်ၸႂ် လွင်ႈၼၵ်းၸႂ်လူင် ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ လွင်ႈၼၵ်းၸႂ် လွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ် လွင်ႈၶမ်ၸႂ် ဢၼ်လႆႈမႃးယွၼ်ႉၼႃႈၵၢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူႊၸဝ်ႉၼႂ်ဝၼ်းၶမ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇပႃးထႅင်ႈ။ တေၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ် ၵပ်းသိုပ်ႇသၢၼ် လွင်ႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းဢူၺ်းၵေႃႉ လႄႈ ၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇသေဢမ်ႇၵႃး လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႄႉ ၸၢင်ႊတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးယူႇလီၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ်ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၶမ်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ငိုၼ်းလိူၼ်ဢေႇ လႆႈႁၢပ်ႇပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်းၼႃႈၵၢၼ်ၼမ်လိူဝ် တိုဝ်ႉတၢင်းဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇဢေႇ ဢမ်ႇလႆႈတူဝ်ထူပ်းမႂ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈၵၢၼ် ထုၵ်ႇဢိုတ်းတိုဝ်ႉတၢင်း သုၼ်ႇလႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈ တီႈတူင်ႇဝူင်းၼႃႈၵၢၼ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ် ၼႂ်းၼႃႈၵၢၼ် ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် လွင်ႈၼႃႈၵၢၼ်  ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သင်ဢမ်ႇၵုမ်းထိင်းလႆႈ လွင်ႈၶမ်ၸႂ် လွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ် ဢၼ်ပဵၼ်မႃးတီႈၼႃႈၵၢၼ်ၼၼ်ႉၸိုင် ၸၢင်ႊတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီတူဝ်ၵဝ်ႇ။ လွင်ႈၶမ်ၸႂ်/သုၵ်ႉၸႂ်/ ၼၵ်းၸႂ်ၼႆႉ ၵူၼ်းၵူႊၵေႃႉၸၢင်ႊႁူပ့်ၺႃးလႄႈ သင်လွင်ႈပၼ်ႁႃဢၼ်ၼႆႉ ယႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၸိုင် ၸၢင်ႊတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးလွင်ႈႁဵတ်းတၢင်းသၢင်ႈၵၢၼ် ဢၼ်ႁဵတ်းယူႇၵူႊမိုဝ်ႉဝၼ်းၼၼ်ႉၼမ်မႃးတိၵ်းတိၵ်း။ လွင်ႈၼၵ်းၸႂ် လွင်ႈၶမ်ၸႂ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇႁၢႆလႆႈငၢႆႈငၢႆႈလႄႈ ယၢပ်ႇယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ဢမ်ႇမေႃဢဝ်သႂ်ႇၸႂ်ဝႆႉတႄႉ တေတိူဝ်းလီယူႇ။ ပေႃးတေဢဝ်လွင်ႈၶမ်ၸႂ် လွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ သႂ်ႇၸႂ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်းၸိုင် ၸၢင်ႊတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၵွၼ်ႇ။ ပၼ်ႁႃဢၼ်ၸၢင်ႊပဵၼ်မႃးလူၺ်ႈ လွင်ႈၶမ်ၸႂ် ပေႃးႁူပ်ႉလွင်ႈၶမ်ၸႂ် လွင်ႈၼၵ်းၸႂ် ၼႂ်းၼႃႈၵၢၼ်ၼမ်မႃးၸိုင် တေၸၢင်ႊထူပ်းပၼ်ႁႃမိူၼ်ၼင်ႇ ႁူဝ်ၶႆႈ၊ တွင်ႉဢဵဝ်ႈ၊ ၼွၼ်းဢမ်ႇဢိမ်ႇ၊ ၸႂ်လမ်ငၢႆႈသေ ပဵၼ်ၸႂ်ပိတ်းၸႂ်ပွတ်း သေဢမ်ႇၵႃး တႃႇတေမီးလွင်ႈပၵ်းၸႂ်ၼိူဝ်ၵၢၼ်ၵေႃႈ ယၢပ်ႇယဵၼ်းမႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႊပဵၼ်ပၼ်ႁႃယႂ်ႇလူင် ၼႂ်းၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ တတ်းၾႆးႁေႉႁူဝ်လူမ်းၼႆႉ လီလိူဝ်ဢၼ်တေပႂ်ႉဢဝ်ၼမ်ႉႁူတ်းၾႆးႁႂ်ႈမွတ်ႇၼၼ်ႉၼႆလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇပဵၼ်ပၼ်ႁႃယႂ်ႇလူင် ၼႂ်းၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁေႉႁၢမ်ႈ ၾၢင်ႉဝႆႉၵွၼ်ႇပႂ်ႇပဵၼ်ၼၼ်ႉ တေလီယူႇ။ ယွၼ်ႉလွင်ႈၼၵ်းၸႂ်ေသ ပၼ်ႁႃဢၼ်ၸၢင်ႊပဵၼ်မႃးတီႈတူၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉၼၼ်ႉမီးယူႇတင်းၼမ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ပဵၼ်လွင်ႈၸႂ်တူၵ်း၊ ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း၊ တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈၶိုၼ်ႈ၊ ႁႅင်းၶၢမ်ႇတူဝ်ယွမ်းလူင်း၊ တူဝ်ၶိင်းပီးၶိုၼ်ႈသေဢမ်ႇၵႃး ေတၸၢင်ႊၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ် ၼႆယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ယွၼ်ႉတီႈၼႃႈၵၢၼ်မီးလွင်ႈၼၵ်းၸႂ်လႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႄႈလိတ်ႈၼၼ်ႉ ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ၼမ်လူၼ်ႉ၊ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်းၵိၼ်သင်၊ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ႁူႉယူႇဝႃႈ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းပၢႆးယူႇလီၵေႃႈ ၵိၼ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်း၊ လုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈ ၊ ၵိၼ်လဝ်ႈ၊ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈမဝ်းၵမ်။ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လၢႆးၶႃတူဝ်ၶႃၸႂ်တူဝ်ၵဝ်ႇၵွႆး၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလၢႆးၵႄႈပၼ်ႁႃလွင်ႈၶွင်ႈၶမ် လွင်ႈၼၵ်းၸႂ် လွင်ႈၶမ်ၸႂ်သင်ၼႆ ထုၵ်ႇလီႁူႉၵၼ်ယူႇ။ ပၼ်ႁႃၵူႊလွင်ႈၼႆႉ မၼ်းတိုၼ်းမီးၶေႃႈတွပ်ႇ ၵူၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်သတ်ႉတဝႃႇ ဢၼ်မီးတၢင်းႁူႉၺၢၼ်ႇတၢင်းဝူၼ်ႉ ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသေ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉတႃႇတေၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃဝႆႉၼႂ်းတူဝ်ႁင်းၽႂ်မၼ်းၼႆ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီလူင်လိုမ်းၵၼ်လႃးလႃး။ ႁဝ်းၶႃႈၵွႆးလူဝ်ႇမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်းမၼ်းၵွႆး။ ယွၼ်ႉၼၼ် သင်ဝႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးလွင်ႈၶမ်ၸႂ်/ သုၵ်ႉၸႂ်/ ၼၵ်းၸႂ်မႃးၼႆၸိုင် ဝူၼ်ႉႁၼ်ထိုင်လွင်ႈတၢင်း ၶေႃႈဢၼ်ႁဝ်းလႆႈပဵၼ် လွင်ႈၼၵ်းၸႂ် ယွၼ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ တေလီယူႇ။ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ႁဝ်းပဵၼ်လွင်ႈၼၵ်းၸႂ်ယွၼ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇမၼ်းလမ်ႇလွင်ႈ၊ မၼ်းလမ်ႇလွင်ႈထိုင်ၸၼ်ႉလႂ်၊ ပေႃးတေၵုမ်ႇဝႆႉလွင်ႈၼၵ်းၸႂ်ၸိူင်ႉၼႆ တေၸၢင်ႊမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ်လၢႆလၢႆၼႆ ထုၵ်ႇလီဝူၼ်ႉၶွပ်ႈသွၵ်ႈႁႃ ၶေႃႈမုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉလီလီသေ တႅပ်းတတ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇယူႇ။ ပေႃးဝူၼ်ႉထတ်းသၢင်လႆႈလွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉလီငၢမ်းယဝ်ႉၸိုင် တႃႇတေၵေႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ လွင်ႈၼၵ်းၸႂ် / လွင်ႈၶမ်ၸႂ်/ လွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ်ၼၼ်ႉ သင်ႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ် လွင်ႈတူင်ႉၼိုင် မိူၼ်ၼင်ႇ ဢွၵ်ႇပႆတၢင်း၊ သုတ်ႇလူမ်းၵတ်းလူမ်းယဵၼ် ႁိမ်းႁွမ်းဢွင်ႈတီႈမီးပႃႇမႆႉသီၶဵဝ် ဢမ်ႇၼၼ် တႅမ်ႈလူင်း လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်လွင်ႈၼၵ်းၸႂ်ၼၼ်ႉ သဵင်ႈသဵင်ႈ၊ ဢၢၼ်ႇပပ်ႉလိၵ်ႈ၊ ႁဵတ်းပၼ်လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်တူဝ်သေလွင်ႈလွင်ႈ ဢၼ်တေၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈ မီးလွင်ႈၸႂ်ၸိုၼ်ႈပၢင်ႇ၊ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇဝႃႇသၼႃႇတၢင်းသူင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ ႁဵတ်းပၼ်လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်း ၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႄႈ ပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈတၢင်းၵူႊလွင်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးလွင်ႈၼၵ်းၸႂ်ၼၼ်ႉ တီႈၵူၼ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယုမ်ႇယမ်တမ်းၸႂ်ၼၼ်ႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼင်ႈတြႃးၼိမ်တူဝ်ၼိမ်ၸႂ်ပၼ်ယဝ်ႉ သုတ်ႇလူမ်းၶဝ်ႈလူမ်းဢွၵ်ႇသေ ၽႄမႅတ်ႉတႃႇပၼ်တႃႇသတ်ႉတဝႃႇတင်းသဵင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၽွင်းၶၢဝ်းၵၢင်ဝၼ်း ႁိုဝ် ၽွင်းမီးလွင်ႈၼၵ်းၸႂ်ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီၵႂႃႇလိုဝ်ႉႁိူဝ်ႉပၼ်ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉ တီႈဢၼ်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈဢူၼ်မေႃးသုၵ်ႉယုင်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႄႉ ထုၵ်ႇလီလိုမ်းဝႆႉၵူႊၸိူဝ်ႉၵူႊလွင်ႈၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉသေ ၼွၼ်းပၼ်ႁႂ်ႈတႃၼွၼ်းဢိမ်ႇယဝ်ႉ ၸင်ႇသိုပ်ႇႁဵတ်းၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်လူဝ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈၼၼ်ႉ ၶႅမ်ႉတီႈသုတ်းယဝ်ႉ။ ဢဝ်လွၵ်းလၢႆးၸိူဝ်းၼႆႉသေ ယူတ်းယႃလႆႈတၢင်းပဵၼ်လွင်ႈၼၵ်းၸႂ် လႆႈယူႇ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်တူဝ်ၶိင်းၵူႊမိုဝ်ႉဝၼ်းၼႆႉ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉတႃႇၵေႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ လွင်ႈၼၵ်းၸႂ် ၶႅမ်ႉတီႈသုတ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်  ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ သင်ႁဝ်းၶႃႈ ဢဝ်ၶေႃႈငၢႆႈငၢႆႈဢွၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၼႆၸိုင်  တေၵေႈလိတ်ႈလႆႈ လွင်ႈၼၵ်းၸႂ် ဢၼ်ၸၢင်ႊပဵၼ်မႃးလႆႈၸွမ်းၼႃႈၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၵူႊၵေႃႉၽႂ်မၼ်းယူႇ။
ပၼ်ႁႃၵူႊဢၼ်တိုၼ်းမီးၶေႃႈတွပ်ႇ သွၵ်ႈႁႃလႆႈသဵၼ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇယူႇ
၁။ ယႃႇပေၶၢၼ်ႉ လွင်ႈၶၢၼ်ႉၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း။ ယႃႇၵုမ်ႉဝူၼ်ႉႁၼ် ၼွၼ်းၾၼ် လွင်ႈဢၼ်ပႆႇပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉယူႇတိၵ်းတိၵ်း။ လူဝ်ႇႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ လုၵ်ႉႁဵတ်းၵႂႃႇ ၵမ်းလဵဝ်လႄႈ။ ၂။ ယႃႇၶတ်းၸႂ် ဝႄႈပႅတ်ႈ လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉ ၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ် ဝႆႉၸၢတ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ မိူၼ်ပပ်ႉဢပုမ်ႇ ၼိုင်ႈပပ်ႉလႄႈ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးၼႃႈလိၵ်ႈ မၢင်ဢၼ်ၼႆႉ တေဢမ်ႇမီးတီႈပွင်ႇ။ ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇၶၢမ်ႈပူၼ်ႉၼႃႈလိၵ်ႈသေဢၼ်ႁေ သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇၵႂႃႇ ၶပ်ႉၶပ်ႉတၢမ်းတၢမ်းၵၼ်ၸိုင် တေလႆႈ ႁပ်ႉႁူႉ လွင်ႈၶုၺ်ႉႁၼ် ၼႂ်းပပ်ႉၼၼ်ႉ တဵမ်ထူၼ်ႈလီ။ ၃။ ယႃႇယၢင်ႈပႆသဵၼ်ႈတၢင်း ႁႂ်ႈသိုဝ်ႈလိူၵ်းထိူၵ်း ၼႅၼ်ႇၽႅဝ် ၶတ်းၸႂ် ႁႂ်ႈပဵၼ်သဵင်ငဝ်ႈတိုၼ်းမၼ်းလႄႈ။ ယႃႇၵုမ်ႇမဝ်းမိင်းၸွမ်း ၶေႃႈသဵင်ယွၼ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉၵွႆး။ လဵင်ႉလူ တၢင်းႁတ်းႁၢၼ် ဢၼ်တေၶူင်သၢင်ႈဢွၵ်ႇမႃး လွင်ႈၼွၼ်းၾၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်တေႉလႄႈ။ ၄။ ယႃႇၵုမ်ႇပႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းလီ လွင်ႈလီ လႄႈ လွင်ႈႁၢႆႉ၊ လွင်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶႂ်ႈပဵၼ် လႄႈ ဢၼ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃး ၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် ယႃႇၵုမ်ႇပႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းလီ။ ၶၢဝ်းယၢမ်းလီ ဢၼ်တဵမ်ထူၼ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးသႄႈ။ လူဝ်ႇႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ လုၵ်ႉႁဵတ်းၵႂႃႇ ႁႂ်ႈပဵၼ်လႄႈ။ ၅။ ယႃႇႁဵတ်းၵႅင်ႈ ယႃႇၵုမ်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ ပိူၼ်ႈတေထၢင်ႇၼိူဝ်ႁဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆသေ လႅၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း။ သင်ၵုမ်ႇဝူၼ်ႉမႆႈၸႂ်ၸိူင်ႉၼႆတိၵ်းတိၵ်းၸိုင် တူဝ်သူၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈသူယဝ်ႉ။ ယႃႇယွမ်းႁႂ်ႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ႁိမ်းႁွမ်းသူ ႁူမ်ႇငမ်းၼိူဝ်သူလႆႈ။ ၸုၵ်းမၼ်ႈၼိူဝ် လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ။ ၆။ ယႃႇႁူမ်ႇလပ်ႉဝႆႉ တၢင်းယၢမ်ႈတေႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တႅၼ်းတၢင်တီႈ တေပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်း တၢင်းယၢမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ၵုမ်းထိင်းၵႂႃႇယူႇၼၼ်ႉ တႃႉပၢၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄ တၢင်းယၢမ်းတေႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉတေတူၵ်းထုၵ်ႇယူႇ။ ၼႆႉပဵၼ်ၾိင်ႈမိူင်းၵူၼ်း ၶူင်းၵၢင်ယဝ်ႉ။ ၇။ ယႃႇႁႂ်ႈပဵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈလႄႈ လႆႈႁဵတ်းၼၼ်ႉ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ တႃႇတေလႆႈမႃး ဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈသႄႈ။ သင်ပၵ်းၸႂ်တူၺ်းၼိူဝ် လွင်ႈဢၼ်တႃႇတေလႆႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉၸိုင် တေလႆႈႁပ်ႉ လွင်ႈတၢင်းသိူဝ်း လႄႈ ဢၼ်တေမီးၽွၼ်းလီၼၼ်ႉယူႇ။ ၈။ ယႃႇၶတ်းၸႂ် ဢဝ်ပေႉ လွင်ႈတၢင်းမူတ်းၼႆႉ ၵမ်းလဵဝ် ၶၢဝ်းတၢင်း ဢၼ်ယၢဝ်း ဢၢၼ်ႇမိုၼ်ႇ ဢၢၼ်ႇသႅၼ်လၵ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈတႄႇယၢင်ႈၵႂႃႇ ၵမ်းယၢင်ႈယၢင်ႈဢိူဝ်ႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶတ်းၸႂ် ယၢင်ႈပႆၵႂႃႇ ၵမ်းယၢင်ႈယၢင်ႈလႄႈ။ ၉။ ယႃႇၵုမ်ႇပၵ်းၸႂ်ၼိူဝ် ပၼ်ႁႃဢၼ်ပဵၼ်ပူၼ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ လွင်ႈပိုၼ်းလင်ၵေႃႈ ဝႆႉပႅတ်ႈမႃး တၢင်းလင်ပုၼ်ႉလႄႈ။ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ တေလႆႈလတ်းၽၢၼ်ႇ လွင်ႈၸၢမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၸၢင်ႊဢဝ်လႆႈ ႁူႉလႆႈ တူဝ်ထူပ်း လွင်ႈပိူင်ပဵၼ်တေႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးမေႃဢဝ် လွင်ႈပိူင်ပဵၼ်ပိုၼ်းလင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ်ၵေႃႈ ၵုမ်ႇထူၼ်ႈတႃႇ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ယဝ်ႉ။ ၁၀။ ယႃႇပေႃးဝူၼ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈ တေပဵၼ်သင်မႃးၼႆၼၼ်ႉ သုၼ်ႇလႆႈ တိုဝ်ႉတၢင်းၼႆႉ ပေႃးထိုင်ၶိင်ႇၶၢဝ်းမၼ်း မၼ်းတေပဵၼ်မႃးႁင်းၵွႆးယူႇ။ ယႃႇၵုမ်ႇဝူၼ်ႉမႆႈၸႂ်ၸွမ်းယူႇ။ ၁၁။ ယႃႇၶၢမ်ႇသုၵ်ႉၸွမ်း လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ဢမ်ႇလမ်ႇလွင်ႈၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈႁူႉဝႆႉဝႃႈ တႃႇတေလႆႈႁူႉႁၼ် ႁူပ်ႉမႃး လွင်ႈလီၼႆႉ လႆႈပႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းမႃးၼႆၼၼ်ႉလႄႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ႁႂ်ႈလီတီႈသုတ်းႁေ မၵ်းမၼ်ႈပၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်မႂ်းယၢင်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵူႊယၢင်ႈလႄႈ။ တၢင်ႇလွင်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၼၼ်ႉ လိုမ်းဝႆႉႁေလႃႈ။ ၁၂။ ယႃႇၶႂ်ႈယိပ်းၵမ် ဝၵ်ႉငမ်ဝႆႉ ဢီႈသင်သေလွင်ႈလွင်ႈ ႁႂ်ႈမၼ်ႈၵိုမ်း ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼႆႉ မၼ်းတိုၼ်းၸၢင်ႊမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇၵူႊၶၢဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လူဝ်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈဝႆႉယူႇၵူႊၶၢဝ်းဝႃႈ ဢီႈသင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်းယူႇတႃႇသေႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၁၃။ ယႃႇပွႆႇပႅတ်ႈ လွင်ႈတၢင်းသိူဝ်း ဢၼ်မီးဝႆႉၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်မီးဝႆႉယူႇလႄႈ သင်ႁဝ်းဢမ်ႇမၵ်းမၼ်ႈမၼ်းၸိုင် မိူဝ်းၼႃႈ သင်သဵၼ်ႈတၢင်းသုတ်းၵႂႃႇၵေႃႈ ႁဝ်းတေႁႃမၼ်းဢမ်ႇလႆႈထႅင်ႈ။ မုင်ႈမွၼ်း ၸၢတ်ႈပၢၼ်မိူဝ်းၼႃႈဝႆႉ တင်းၼမ်သေ ယႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ လႆႈႁၢင်ႉလႆႈၽၢင်းလႄႈ။ ၁၄။ ယႃႇႁဵတ်းပဵၼ် ၽၢႆႇၵေႃႉဢၼ်လႆႈႁပ်ႉယူႇၵွႆး သင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီးၶူဝ်းၶွင် ဢုၵ်ႉၸႃႇငိုၼ်းၶမ်းၼမ်ႁႅင်းၸိုင် ႁႂ်ႈမေႃၸႅၵ်ႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်လီၵုသူဝ်ႇတႃႉ။ သင်ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶမ်းၼႆၵေႃႈ ဢဝ်ႁူဝ်ၸႂ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်လီၵူႉသူဝ်ႇလႄႈ။ ၸႅၵ်ႇပၼ် ၵႃႈၼင်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈၼၼ်ႉလႄႈ ။ ၁၅။ ယႃႇၵုမ်ႇပႂ်ႉမွင်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉ မႃးႁဵတ်းပၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇလူဝ်ႇပိုင်ႈဢိင်ပိူၼ်ႈယူႇတိၵ်းတိၵ်း။ လူဝ်ႇလၢတ်ႈသင်ၵေၢႈ လၢတ်ႈလႄႈ။ လူဝ်ႇႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ ႁဵတ်းၵႂႃႇလႄႈ။ ယႃႇႁူမ်ႇတူမ်း သူင်ႇသိမ်းဝႆႉ လွင်ႈၶုၺ်ႉႁၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ တၢင်းဝူၼ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ၁၆။ ယႃႇၶတ်းႁႂ်ႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဢၼ်မႅၼ်ႈယူႇၵူႊၶၢဝ်း တႃႇပဵၼ် လွင်ႈမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၼၼ်ႉ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇမၼ်း မီးတင်းၼမ်။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်ၼႆႉ ၽိူဝ်ႇတႃႉတေ ၶတ်းၸႂ် ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႄ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁၼ် လွင်ႈတၢင်းမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၼၼ်ႉ တႃႉၶၢမ်ႇယွမ်းသုမ်းပၼ်ႁေလႃႈ။ ပေႃးႁဵတ်းၼၼ် ယင်းၸၢင်ႊ လႆႈယူႇၵတ်းယဵၼ်ၸႂ်လီၵွၼ်ႇ။ ၁၇။ ဢမ်ႇပႆႇႁူႉလွင်ႈတၢင်းမၼ်းလီသေ ယႃႇၽူမ်ႈၶၢတ်ႈဢၵေးပိူၼ်ႈ တေလႆႈလူတ်းယွမ်း ၵၢၼ်တူၺ်း ပိူင်ၶွပ်ႇ ၼွၵ်ႈတူဝ်ပိူၼ်ႈ လႄႈ တၢင်းႁဵတ်းသၢင်ႈပိူၼ်ႈ ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၼၼ်ႉသေ ၶၢတ်ႈဢၵေးပိူၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶတ်းၸႂ် မေႃဝူၼ်ႉပဵၼ်လွင်ႈလီသေ ႁၵ်ႉႁွမ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ လီတီႈသုတ်းယဝ်ႉ။ ၁၈။ ယႃႇႁႂ်ႈလွင်ႈတၢင်းၸင်း ၸပ်းၸႂ်ဝႆႉတႃႇသေႇ သင်ၶႃႈလိုမ်းသေလွင်ႈလွင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် သေၵေႃႉၵေႃႉၸိုင် လိုမ်းလႆႈယူႇ၊ ၵူၺ်း ယႃႇပေၸင်းၶဝ်ၵႂႃႇ တေႃႇၸူဝ်ႈ။ လွင်ႈတၢင်းၸင်းၼႆႉ ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁၢႆႉ တႅင်းသႂ်ႇၶိုၼ်း ႁူဝ်ၸႂ်ႁဝ်းယူႇၵူႊၶၢဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယႃႇပေၸင်း၊ ပွႆႇဝၢင်းပၼ်ႁေလႄႈ။ ၁၉။ ၼႂ်းလွင်ႈတၢင်းႁၵ်ႉၼၼ်ႉ ယႃႇပေပေႃးဝူၼ်ႉ လွင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇၶဝ်ႈတၢင်းတိုဝ်း ပဵၼ်ငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉႁိုဝ် ၶၵ်ႉတွၼ်ႈလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ လႆႈၸႂ် ၵူၼ်းဢၼ်မေႃ ယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ လူၺ်ႈဢမ်ႇလူဝ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းသင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယႃႇၵုမ်ႇဝူၼ်ႉၼမ်ယူႇ၊ ပေႃးတင်းသွင်ၽၢႆႇ မီးလွင်ႈတၢင်းသိူဝ်းမိူၼ်ၵၼ်ၵေႃႈ ၼၼ်ႉပဵၼ် တၢင်းႁၵ်ႉၸႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ၂၀။ ယႃႇပွႆႇၽႃႈပႅတ်ႈ ဢူၺ်းၵေႃႉၸမ်ၸႂ်သုတ်း ၵပ်းသိုပ်ႇႁႃၵၼ်ယူႇၵူႊၶၢဝ်းလႄႈ။ တေႃႇသူႈပၼ် တွၼ်ႈတႃႇၶဝ်လႄႈ။ ပေႃးၼၼ်ၸင်ႇ ၶဝ်ၵေႃႈ တေမေႃတေႃႇသူႈပၼ် တွၼ်ႈတႃႇသူၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢူၺ်းၵေႃႉ ဢၼ်ၸမ်ၸႂ် ႁူႉၸႂ်သူလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်းပဵၼ်လႆႈ ယၢင်ဢၼ်တေတိတ်းၸပ်းၸွမ်းသူၵႂႃႇ တင်းၸူဝ်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်ယဝ်ႉ။
လွင်ႈလီမၢႆတွင်းဝႆႉ ၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်
သင်တေလဵၼ်ႈၵေႃႉၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၸိုင် “ၶတ်းၸႂ်” လဵၼ်ႈၵေႃႉမၼ်းလူၺ်ႈ ၼမ်ႉၸႂ်တေႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ။ ယႃႇပေ လဵၼ်ႈၵေႃႉမၼ်း ယွၼ်ႉၵေႃႉပုၼ်ႉၵေႃႉၼႆႉ။ ပေႃးၼၼ်ၸင်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸၢင်ႊႁူႉလႆႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ပေႉတူဝ်လႆႈ၊ မေႃတႅပ်းတတ်းႁင်းၵွႆးလႆႈ၊ မေႃဝူၼ်ႉႁၼ် လွင်ႈလီ လွင်ႈၸႃႉလႆႈႁင်းၵွႆး။ “ၶတ်းၸႂ်” ႁႂ်ႈၼမ်ႉၵတ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶိုတ်းၸၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈသုင်ႁင်းၵွႆးလႄႈ။ “ၶတ်းၸႂ်” ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ် ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈထိုင်တီႈသုတ်း ၸွမ်းၼင်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉလႄႈ။ (1) “ၵေႃႉယႂ်ႇယဝ်ႉ ယႃႇၶႂ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ လႄႈ ဝႆႉၼမ်ႉၸႂ် ဢၼ်တိုၵ်ႉမိူၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ” ၶတ်းပႅတ်ႈၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်မေႃၶႅၼ်၊ ၸႂ်ပိတ်း၊ ၸႂ်ပွတ်း၊ ၸႂ်လမ်ၼိူဝ် ၵေႃႉႁၵ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လူၺ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းၼၼ်ႉလႄႈ။ သင်ဢမ်ႇၶတ်းပႅတ်ႈၸႂ်ၼၼ်ႉႁေ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေလႆႈႁိူဝ်ႉၸႂ်ၵွႆးဢမ်ႇၵႃး တေလႆႈသုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်မီးၵႃႊၶၼ် တႃႇသွၵ်ႈႁႃတၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ်ၼၼ်ႉပႃးထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ ပၼ်တၢင်းႁၵ်ႉ လႄႈ လွင်ႈယုမ်ႇၸႂ် တီႈၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ႁဝ်း ပႆႇပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်မၼ်းလႆႈၼၼ်ႉ လူၺ်ႈ တၢင်းၶတ်းၸႂ် လႄႈ လွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈလႄႈ။ လိုၼ်းသုတ်း သင်ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်သူႁၵ်ႉၼၼ်ႉ ပွႆႇသူဝႆႉပႅတ်ႈၵေႃႉလဵဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇတူဝ်သူၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းၵိုတ်းဝႆႉယူႇသေလွင်ႈလွင်ႈယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈ တၢင်းႁၵ်ႉ ဢၼ်သူႁၵ်ႉၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၼၼ်ႉသေ ၸၢင်ႊႁဵတ်းႁႂ်ႈ တူၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇ ႁွတ်ႈၽႅဝ်လႆႈတီႈ သဵၼ်ႈတၢင်းဢွင်ႇပေႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈတၢင်းႁၵ်ႉၼၼ်ႉ မီးဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇလူင် ဢၼ်ႁဝ်းၶဝ် ဢဝ်သၢႆတႃသေ တူၺ်းဢမ်ႇႁၼ်လႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
တၢင်းၶတ်းၸႂ် မီးတီႈလႂ် လွင်ႈဢွင်ႇပေႉ မီးတီႈၼၼ်ႉ
1) ယႃႇပေတႅၵ်ႈၼိူင်းၵၼ်တင်း ၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် မီးၵူၼ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း တင်းၼမ်။ ၼႂ်းသိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈၵေႃႈမီး၊ လွင်ႈဢမ်ႇၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈၵေႃႈမီး။ မၼ်းၶူၼ်းၶဝ်း လေႃးလႄးၵၼ်ဝႆႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ လုၵ်ႉတီႈၼႆႉသေ ယႃႇပေဢဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တႅၵ်ႈၼိူင်းၵၼ်တင်း ၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉ။ 2) ၽူႈလႂ်ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းမီးတဵမ်ထူၼ်ႈၵူႊလွင်ႈ ၵူၼ်းၵူႊၵေႃႉၼႆႉ မီးဝႆႉတၢင်းႁၢင်ႊလီ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁင်းၽႂ်မၼ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် လူဝ်ႇလႆႈႁၵ်ႉသႃ တၢင်းႁၢင်ႈလီ ဢၼ်လႆႈမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈၵိူတ်ႇ။ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် မီးႁၢၼ်ႉႁဵတ်းႁၢင်ႈတင်းၼမ်လၢႆ။ ၶႂ်ႈမႄးသင်၊ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ လႆႈမူတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႊ သူၶဝ် တေလႆႈႁူႉ မၢႆတွင်းဝႆႉ လွင်ႈၼိုင်ႈ။ ၶူဝ်းၶွင်သင်သေဢမ်ႇဝႃႈ ဢၼ်ယႃႉသၽႃႇဝသေ မႄးဝႆႉ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈတူၺ်းႁၢင်ႊလီၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵႂႃႇလႆႈၶၢဝ်းၵႆ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းၵူၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈမၼ်ႈၵိုမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ 3) ႁၢင်ႈၶိူင်ႈပၼ် တူဝ်ၶိင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁၢင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ႁၢင်ႈၶိူင်ႈပၼ် တူဝ်ၶိင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၵႂႃႇမႄးၼႃႈ မႄးတႃ မႄးၶိူင်ႈတူဝ်ၶိင်း မဵဝ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ မဵဝ်းၼိုင်ႈ။ ပွင်ႇဝႃႈ ႁႂ်ႈမေႃယူႇ၊ မေႃလိူၵ်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းသေ ၼုင်ႈႁႂ်ႈမီးလွင်ႈတႅတ်ႈတေႃး၊ ယႃႇပေယူႇဝူၺ်ႇႁင်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ယူႇသဝ်း ႁႂ်ႈမီးတၢင်းသိူဝ်းသေ ဢဝ်လွင်ႈတၢင်းယုမ်ႉၼၼ်ႉ ႁၢင်ႈၶိူင်ႈပၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵႂႃႇ ၵူႊဝၼ်းလႄႈ။ 4) လုမ်းလႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ၵၢၼ်တီႈဢၼ်ဝႃႈ လုမ်းလႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈ တေလႆႈတူၺ်းထိုင် လုမ်းလႃး တူဝ် တင်း ၸႂ် တင်းသွင်လွင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇ ပၢႆးယူႇလီ ၸႂ်တေၶႅမ်ႉလႅပ်ႈသေ မီးလွင်ႈမၼ်ႈၸႂ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပႃးဝႃႇသၼႃႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈလဵင်ႉထၢတ်ႈၸႂ် ဢၼ်မေႃႁၼ်လီၼိူဝ်ပိူၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ပၢႆးယူႇလီ ၽၢင်ႁၢင်ႈတူဝ်ၶိင်း တေၶႅင်လႅင်းလီၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈၵိၼ်ပၼ် တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ငမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်း ပၢႆးယူႇလီ၊ လဵၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းပၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
တွၼ်ႈတႃႇတေမီး လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ယူႇသဝ်းၵႂႃႇ ႁႂ်ႈမီးတၢင်းႁၢင်ႊလီၼၼ်ႉ…
ၵူၼ်းၶင်းလႆႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၶင်းယူႇတႃႇသေႇ၊ ၶင်းတီႉၶင်းတေႃႉ ၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်လႆႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၸွမ်းၶဝ်၊ မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉလူဝ်ႇၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်းယူႇၼၼ်ႉ ၶဝ်တေၶင်းဝႃႈ ႁိူဝ်ႉၼႃႇယဝ်ႉ၊ ၶႂ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉဝႃႈ၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉၵဝ်၊ တွင်ႉမႆႈၶဝ်ႈၼႃႇယဝ်ႉဢေႉ ၼႆၸိူဝ်ႉၼႆတိၵ်းတိၵ်း၊ ပေႃးၵႂႃႇတၢင်းၸွမ်းၵူၼ်းၸိူင်ႉၼႆၸိုင် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈဢႅဝ်ႇလႄႇ၊ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းသင်သေ တေၵုမ်ႇလႆႈထွမ်ႇသဵင်ၶင်းၶဝ်သေ ႁိူဝ်ႉၸွမ်းၶဝ်ၵွႆး။ ၵူၼ်းမေႃၼႄးတီႉၼႄးတေႃႉ ၵူၼ်းၸိူင်ႉၼႆတေၵုမ်ႇၶင်းဝႃႈ ႁွင်ႈၼွၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၸႂ်သေဢိတ်း၊ ၵႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႅမ်ႉ၊ တၢင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလီ ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးၵႂႃႇၸွမ်းၵူၼ်းၸိူင်ႉၼႆၸိုင် တေၵုမ်ႇလႆႈသပ်းလႅင်းၼေၶဝ်ဝႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႊႁဵတ်းႁိုဝ်ယဝ်ႉၼႃႇ၊ ၶႂ်ႈယဝ်ႉႁေလႄႈ ၼႆယူႇတိၵ်းတိၵ်းၵွႆး၊ ဢႅဝ်ႇလႄႇၵေႃႈ ၸႂ်ဢမ်ႇသိူဝ်းလႆႈ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမေႃသဵတ်ႈတီႉသဵတ်ႈတေႃႉ၊ မေႃၸွမ်းပိူင်ၼႃႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ၸွမ်းပိူင်ပူၼ်ႉတီႈၼႃႇ၊ ဢီႈသင်ၵေႃႈ လူဝ်ႇႁႂ်ႈမႅၼ်ႈၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း၊ လူဝ်ႇႁႂ်ႈမႅၼ်ႈၸွမ်းၼင်ႇ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉ၊ လိူဝ်ၵႂႃႇယွမ်းၵႂႃႇဢိတ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈသႅပ်းလႅင်းၼႄတေႉတေႉဝႃႈဝႃႈ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵိၼ်၊ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈဢမ်ႇမၵ်ႉ၊ ဢၢႆသႅဝ်ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈ ၼႆယူႇတိၵ်းတိၵ်းၸိုင် တမ်းၸႂ်လႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇတၼ်းလႆႈလႄႇႁႂ်ႈသိူဝ်းၸႂ်လေႃႇ။ ၵူၼ်းမီးၸူႉ၊ မီးၼႃႈႁိူၼ်း ၵူၼ်းမီးၸူႉ၊ မီးၼႃႈႁိူၼ်းၼႆႉ တင်းသွင်ၵေႃႉၵေႃႈလီ၊ ၵေႃႉလဵဝ်ၵွႆးၵေႃႈလီ ပေႃးပဵၼ်လႆႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ ၵႂႃႇတၢင်းၸွမ်းၶဝ်၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉ ၶဝ်ပွင်ႇၸႂ်ပၼ်ၵၼ်လႆႈယူႇၼႆသေတႃႉ၊ ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ သုၵ်ႉသၵ်ႉၼႃႇ။ ပေႃးၵႂႃႇၸွမ်း တင်းသွင်ၵေႃႉသမ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလူဝ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းၸွမ်းလင်သေ ပႂ်ႉထႆႇပၼ်ႁၢင်ႊ၊ ပေႃးၶဝ်ငေႃးတေႃႇၵၼ်ၵေႃႈ သမ်ႉလူဝ်ႇသႅပ်းလႅင်းၸွႆႈၵေႃႉၼၼ်ႉ၊ လၢတ်ႈၼႄၵေႃႉၼႆႉ၊ ဢမ်ႇထၢင်ႇထုၵ်ႇ တေလႆႈဝွၼ်း တင်းသွင်ၵေႃႉ ယႃႇႁႂ်ႈၶႃၽိတ်းၵၼ်၊ မေႃးၵၼ်ၵွၼ်ႇ။ သင်ၵႂႃႇၸွမ်းၵေႃႉလဵဝ်ၵွႆးသမ်ႉ မၼ်းတေၵုမ်ႇ သူင်ႇလိၵ်ႈ၊ ႁၢႆးငၢၼ်း လၢတ်ႈၼေၸူႉမၼ်းဝႃႈ ႁဵတ်းသင်ယူႇ၊ ထိုင်လႂ်ယဝ်ႉ၊ ၵိၼ်သင်ယူႇ၊ ဝၢၼ်ၵႃႈႁိုဝ်၊ တေၵုမ်ႇ Video call တေႃႇၸူႉမၼ်း၊ တေၵုမ်ႇလၢတ်ႈၾူၼ်းတေႃႇၸူႉမၼ်းတိၵ်းတိၵ်းၵွႆး၊ ပေႃးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ မီးၶပ်ႉမၢႆ တႃႇတေၵႂႃႇတၢင်းထႅင်ႈတၢင်ႇတီႈၵေႃႈ မၼ်းတေလူဝ်ႇယွၼ်းၶႂၢင်ႉတီႈၸူႉမၼ်းထႅင်ႈၵွၼ်ႇ၊ မၢင်ပွၵ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မၼ်းယင်းတေလိုမ်းဝႃႈ မၼ်းၵႂႃႇၸွမ်းသူၵွၼ်ႇ၊ ၼႂ်းၸႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ တေမီးၸူႉမၼ်းၵွႆး၊ ယွၼ်ႉၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးတေၵႂႃႇတၢင်းၼႆၸိုင် ထုၵ်ႇလီဢွၼ်ၵၼ်ဝႄႈယူႇယဝ်ႉ။ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇတၢင်း၊ ဢႅဝ်ႇလႄႇလႆႈ မူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းသိူဝ်းသေၵမ်း။
ယႃႇၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း ၸွမ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ
ထၢမ် – ၵူးၵႄး (Google) ၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈယိင်းႁႃႉပဵၼ်ၽူႈၸၢႆးမႃႈ တွပ်ႇ – ပဵၼ်ၽူႈယိင်းလေႃႇ ဢမ်ႇတူၺ်းလႃႇ တႅမ်ႈႁႃသင်ၵေႃႈ တႅမ်ႈတမ်ႉပႆႇတၼ်းယဝ်ႉလီ မၼ်းပေႃးပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်မႃးယူႇယဝ်ႉ
ပဵၼ်ၽူႈယိင်းႁႃႉ ၽူႈၸၢႆး
1) မီးဢုၵ်ႉၸႃႇငိုၼ်းၶမ်းၵွႆး ဢမ်ႇယဝ်ႉသႄႈ မိူဝ်ႈပႆႇတႄႇၼႃႈႁိူၼ်း၊ သၢင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းႁူမ်ႈၵၼ် ၽွင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်မၢဝ်ႇသၢဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ တၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉ တေမီးၼမ်ႉၼၵ်းပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းတင်းသွင်သေတႃႉ သင်ဝႃႈ တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းႁူမ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉၸိုင် မၢင်ပွၵ်ႈ တၢင်းႁၵ်ႉဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁၢႆၵႂႃႇလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းႁူႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉယူႇၵႆၵၼ်၊ ၽွင်းမိူဝ်ႈတၢင်းႁၵ်ႉ ႁၢႆလၢႆ ယၢၼ်ၵႆႁဝ်းၵႂႃႇၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီ တိုဝ်းၵမ်ဝႆႉ သႅတ်ႉၸႃႇၼၼ်ႉ မၼ်ႈမၼ်ႈၵိုမ်းၵိုမ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးၼၼ်ၸင်ႇ ၼႃႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈလင် တေမီးလွင်ႈဢုၼ်ႇၸႂ်ၵႂႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်ၼႆႉ ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈလင်ၼႆႉ မီးငိုၼ်းၶမ်းၵွႆးဢမ်ႇပႆႇတဵမ်ထူၼ်ႈၼႆ လီႁူႉၵၼ်ဝႆႉၵူႊၵေႃႉယူႇ။ 2) တိုဝ်းၵမ်ဝႆႉ သႅတ်ႉၸႃႇႁႂ်ႈမၼ်ႈၵႅၼ်ႇၵိုမ်းလႄႈ ၽၢႆႇၼႃႈ ႁိုဝ် ၽၢႆႇလင်ၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၽူဝ် လႄႈ မေးၼၢင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ ၼွၵ်ႈၸႂ်တေႃႇၶဝ်။ ၼႃႈႁိူၼ်းဢၼ်ဢဝ် မီးလွင်ႈသႅတ်ႉၸႃႇၼိူဝ်ၵၼ်သေ သၢင်ႈမႃးၼၼ်ႉ လီပဵင်းပေႃးႁၢၼ်ႉၸႂ်တေႉတေႉ။ ယွၼ်းႁႂ်ႈၵူႊၵေႃႈ မီးၼႃႈႁိူၼ်းဢၼ်ဢုၼ်ႇၸႂ်ၼၼ်ႉသေၵမ်း……
တွၼ်ႈတႃႇၼႃႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈလင်ၼႆႉ သႅတ်ႉၸႃႇလမ်ႇလွင်ႈလိူဝ်ငိုၼ်းတွင်းၼႆ ယႃႇပေလိုမ်းၵၼ်သႄႈ။
ပေႃႈႁိူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႉ႞ မၼ်းၵႂႃႇၼင်ႈဢွၵ်ႉလဝ်ႈယူႇ ၼႂ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆလဝ်ႈ၊ ၼင်ႈၽၢႆႇၼႃႈ ၵူၼ်းၶၢႆလဝ်ႈသေ ယွင်ႈဢၢမ်း လွင်ႈတၢင်းၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇ တၢင်းႁူႉ တၢင်းမေႃမၼ်းၼၼ်ႉ ၼႄတီႈၵူၼ်းၶၢႆလဝ်ႈၼၼ်ႉယူႇ တင်းႁိုင်….။ ၽိူဝ်ႇၵမ်ႉ႞ ၵူၼ်းၶၢႆလဝ်ႈၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၶိုၼ်းပေႃႈႁိူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉဝႃႈ “ဢၢႆႈၵေႃႉ႟ လႆႈထွမ်ႇငိၼ်း မႂ်းလၢတ်ႈယွင်ႈဢၢမ်း လွင်ႈတၢင်းၵတ်ႉ တၢင်းၶႅၼ်ႇ ၼႂ်းတူဝ်မႂ်းမႃး ၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉသႄႈ။ သႂ်ႇလူး ၵမ်းၼႆႉ ၶႆႊၼႄၵဝ် လွင်ႈဢၼ်မႂ်းဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ တၢင်းၶႅၼ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းလႆႈၼၼ်ႉၽွင်ႈလူးဢေႉ” ၼႆသေ ၵူၼ်းၶၢႆလဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇယွၼ်းႁႂ်ႈမၼ်းၶႆႊၼႄယူႇ။ ပေႃႈႁိူၼ်းၼုမ်ႇ ၶိုၼ်းတုမ်ႉတွပ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – ဢိူဝ်ႈ ဢၼ်ၵဝ် ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇ ဢမ်ႇမေႃႁဵတ်းၼၼ်ႉတႄႉ မီးမဵဝ်း႞ၵွႆး။ ၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ် “ၵဝ်ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ တႃႇပၼ်ၵႃႊလဝ်ႈမႂ်းလႆႈၼၼ်ႉၵွႆး” ၼႆယူႇယဝ်ႉ…… ယွၼ်းႁႂ်ႈၵူႊၵေႃႉ ႁုၼ်ႉၼူဝ် ၶူဝ်ၸွမ်း လိၵ်ႈပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼႆႉသေ လွတ်ႈၵၢင်း တၢင်းၶီတၢင်းမႆႈသေၵမ်း………..
မီးၼမ်ႉၵတ်ႉမဵဝ်းလဵဝ်ၵွႆးလႄႇ
ၵူၼ်းပဵၼ်- “ပဵၼ်ႁိုဝ် ပဵၼ်ႁႃႁေ မႃးၽႅဝ်တီႈၼႆႉလႃႇ ဢၢႆႈ” ၼႆသေ မိူၼ်ၼင်ႇႁၢင်ႈ ၵႂင်ပူၵႂင်ပႃႁေ ထၢမ်ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်းယူႇ။ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်း – “ဢိူဝ်ႈ…. ၵဝ်တေလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈတၢင်းပိူင်ပဵၼ်မၼ်းလႆ။ မိူဝ်ႈၶမ်ႈဝႃး မႂ်းၵိၼ်ၼမ်ႁႅင်းၵႂႃႇဢိတ်း႞။ ၵမ်းၼႆႉ မႂ်းသမ်ႉ မဝ်းမဝ်းႁေ ပႆၵႂႃႇႁိမ်းၽၵ်းတူႁူးပတႅင်းၼၼ်ႉယိုင်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မႂ်းၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ၽင်ႇႁူးပတႅင်းႁေ ပၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ၵဝ်တေမိၼ်ဢိူဝ်ႈ” ၼႆၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၵူၼ်းပဵၼ် – “ႁဵတ်းသင်မႂ်းဢမ်ႇႁၢမ်ႈၵဝ်လႃႇ၊ မႂ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢူၺ်းၵေႃႉၵဝ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်ဝႃႈ” ၼႆသေ လွမ်လွမ်ႁိုတ်းပွင်ႉပၼ်ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်းယူႇ။ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်း – “ဢၢႆႈၼႆႉ…… မႂ်းယႃႇပေပေႃးႁိုတ်းၵဝ် ပွင်ႉၵဝ်လူး၊ ယႃႇပေပေႃးႁွင်ႉသႅၼ်ႇပေႃးထၢၼ်ႇၼၼ်ႉလေႃႇ။ မိူဝ်ႈၶမ်ႈဝႃး ၵဝ်ၵေႃႈ ထၢင်ႇဝႃႈ မႂ်းတေမိၼ်လႆႈတေႉယူႇၼၼ်ႉၼႃႇ…… 😂😂😂😂
ထၢင်ႇဝႃႈတေမိၼ်လႆႈတေႉယူႇၼႆၵႃႈ
ယႃႇပေ ၵႂႃႇသူၼ်ၸႂ်ဝႃႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၽူဝ်ႁဝ်း လႆႈငိုၼ်းမႃးၵႃႊႁိုဝ်ၼႆၵွႆး…. ႁႂ်ႈမေႃဝူၼ်ႉႁၼ် ၸူမ်းသိူဝ်းၸွမ်း ဢၼ်ၸဝ်ႈၽူဝ်ႁဝ်း လွတ်ႈၽေးၶဵၼ်ၵူႊလွင်ႈသေ ပွၵ်ႈမႃးႁႃးႁဝ်းၶိုၼ်းလႆႈၼၼ်ႉလႄႈ။ ယႃႇပေၵႂႃႇႁၼ်ဝႃႈ မေးႁဝ်းတီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၢင်ႊလီမိူၼ်ၵူႊပွၵ်ႈယဝ်ႉၼႆသေ သဵင်ႈၸႂ်ၸွမ်းလွင်ႈၼၼ်ႉယူႇၵွႆး… မိူဝ်ႈပၢၼ်မၼ်းၼုမ်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းၶၢမ်ႇပႅတ်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆးတင်းသဵင်ႈသေ မႃးယူႇၸွမ်းႁဝ်းၵေႃႉလဵဝ်ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ယႃႇပေလိုမ်း။ ယႃႇပေ ဢဝ်ၸဝ်ႈၽူဝ်ႁဝ်းၵႂႃႇ တႅၵ်ႈၵၼ်တင်း ၵူၼ်းၸၢႆး၊ ၽူဝ်ပိူၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇႁင်းၽႂ် ႁင်းမၼ်းၼႆ ယႃႇလိုမ်း။ ယႃႇၵုမ်ႇတူၺ်းႁၼ်ဝႃႈ ၼၢင်းမေးႁဝ်းၼႆႉ ၵုမ်ႇယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းယူႇၵွႆး ဢမ်ႇၵႂႃႇတၢင်းလႂ်၊ ဢမ်ႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈၼႆသေ ပွင်ႉထႃႉလႃႇ ႁင်းၶဝ်ယူႇၵွႆး၊ ယွၼ်ႉမီးမၼ်းၼၢင်းလႄႈ ၵၢၼ်ႁိူၼ်းၵၢၼ်ယေး၊ ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း၊ ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢမ်ႇလုတ်ႈဢမ်ႇႁၢမ်းၼႆၵေႃႈ ယႃႇပေလိုမ်း။ ၼင်ႇႁဝ်း ၵၢၼ်သုၵ်ႉသၵ်ႉ တီႈလုမ်း၊ ၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉ လွင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၽူဝ်၊ ၼၢင်းမေး ႁဝ်းၵေႃႈ မီးတၢင်းယၢပ်ႇဢၼ်ႁဝ်း ဢမ်ႇႁူႉႁၼ်လႆႈၼၼ်ႉယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ႁႂ်ႈမေႃ ဝူၼ်ႉသွၼ်ႇ ပွင်ႇၸႂ်ပၼ် ၽၢႆႇမၼ်းၽွင်ႈ။ တၢမ်တူဝ်ႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႆႈ ၵူႊလွင်ႈ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ယႃႇၵုမ်ႁႃ တၢင်းၽိတ်း တီႈၸဝ်ႈၽူဝ်၊ ၼၢင်းမေးႁဝ်းယူႇ။ တႃႉႁဝ်း ႁူမ်ႈၵၼ် ၶူၼ်ႉသွၵ်ႈႁႃ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈပၼ်ႁႃ မၼ်းသေ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႈလိတ်ႈၵႂႃႇလႃႈ။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်ၵွၼ်ႇ ႁဝ်းၸင်ႇတေမီးၼႃႈႁိူၼ်း ဢၼ်ဢုၼ်ႇၸႂ်၊ မူၼ်ႈသိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဢဝ်မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ် တၢင်းႁၵ်ႉ ၼမ်းၼႃႈသေ ပွင်ႇၸႂ်၊ ဝၢင်းၶႂၢင်ႉပၼ်ၵၼ်
ၼိူဝ်ႉပွမ် (ဢတႃးတု) ၼႆႉ ဢဝ်ႁဵတ်းၼႆ ၸွင်ႇယၢမ်ႈႁူႉၶႃႈႁိုဝ် ၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၵိၼ်ၼိူဝ်ႉပွမ် (ဢတႃးတု) တေႉတေ့ဝႃႈဝႃႈ ၼႆၵေႃႈ တေဢမ်ႇၽိတ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ တႄႇဢဝ် ႁဵတ်းၽၵ်း၊ ၶူဝ်ႈႁႅင်ႈၵိၼ်၊ ပိင်ႈၵိၼ်၊ တေႃႈၸွမ်းႁၢၼ်ႉ ၶၢႆႇၼိူဝ်ႉသဵပ်ႇ ၼိူဝ်ႉပိင်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈ ယင်းၶၢႆပႃး ၼိူဝ်ႉပွမ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၼိူဝ်ႉပွမ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉဝႃႈ မိူင်းႁဝ်းၵွႆးၼင်ႇၵဝ်ႇ ဢၼ်ၵိၼ်၊ မိူင်းမိူင်းဢေးသျႃးဝၼ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ၶႂ်ႈဝႃႈ ၵိၼ်ၼိူဝ်ႉပွမ် ၵူႊမိူင်းယူႇယဝ်ႉ။ တီႈမိူင်းႁဝ်းတႄႉ တေၵႆႉလႆႈႁၼ် တီႈမူႇၶဝ်ႈ ၽိူၼ်ၽၵ်း တႃႇၵူၼ်းၸိူဝ်းၵိၼ် သၢၵ်ႈလွတ်ႈၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ လၢမ်းတူၺ်းၶႃႈလူး ၼိူဝ်ႉပွမ်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈဢဝ်သင်ႁဵတ်း ??? တမ်ႉဢမ်ႇႁူႉၶႃႈႁိုဝ်…. တေလၢတ်ႈၼႄ ၶႃႈၼႃႉ… ၼိူဝ်ႉပွမ်ၼႆႉ ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်း ဢဝ်ထူဝ်ႇၼဝ်ႈႁဵတ်း ၼႆၶႃႈဝႃႇ။ လႆႈႁၼ်ထူပ်းၵၼ် လၢႆးတႃႇဢဝ် ထူဝ်ႇၼဝ်ႈႁဵတ်း ၼိူဝ်ႉပွမ်ၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပီႊ 1950 ပုၼ်ႉၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ပေႃးဢဝ် ၽၢႆႇပၢႆးယူႇလီဝႃႈၵေႃႈ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈၼႆႉ မီးထၢတ်ႈပရူဝ်ႇတိၼ်း တဵမ်ထူၼ်ႈဝႆႉ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတၢင်းၵိၼ်ၼႂ်းတွင်ႉႁဝ်း လႅဝ်လႅၵ်ႇ။ ၶႅမ်ႉတႃႇ သႆႈႁဝ်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၵိၼ်ၼိူဝ်ႉၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီၵိၼ် ၼိူဝ်ႉပွမ်ၼႆႉ ယူႇယဝ်ႉ။
ၼိူဝ်ႉပွမ်