content
stringlengths 24
67.4k
| title
stringlengths 1
460
⌀ | url
stringlengths 24
234
| genre
stringclasses 7
values | period
stringclasses 7
values | specific_genre
stringclasses 21
values | author
stringlengths 5
26
⌀ |
|---|---|---|---|---|---|---|
đất khỏe nang sa lũy họp vây , <
> binh nhiều giúp nước cỏ cùng cây . <
> đăm chiêu đồ mở hình cao thấp , <
> chủ khách lòng mừng thế kíp chầy . <
> ngàn nọ tuôn thêm oai gió , <
> đỉnh kia chổng hợp trận mây . <
> thiểm châu dân đã ca ngươi phạm , <
> ngoài cõi làu làu vắng giặc tây . | Đồng doanh trại ở Nang Sa | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Lê Thánh Tông |
hơi dương đầy cửa , ngọc đầy thềm , <
> nến đốt buồng lan đã rạng đêm . <
> thoáng thấy mặt hoa mày liễu tốt , <
> rỡ phong trướng vóc đệm hương êm . <
> song song loan phượng cùng chen bóng , <
> lớp lớp hùng bi đã báo điềm . <
> mừng ấy lại mừng kim bảng nữa , <
> dường bằng gấm lại có hoa thêm . | Đuốc hoa đêm động phòng | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | thất ngôn bát cú | Lê Thánh Tông |
vật tiện tuy chưa toại sở cầu , <
> khi dùng đến , mới biết rằng mầu . <
> tiết ngay , thờ chúa cơn nguy hiểm , <
> lượng rộng dung người thuở dãi dầu . <
> khỏe chống giang sơn no chốn chốn , <
> rợp che thế giới khắp đâu đâu . <
> ra trỏ , vẫy , xu cơ nhiệm , <
> quyền ở trong tay chức ở đầu . | Gậy và nón | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Lê Thánh Tông |
kềnh kềnh áo bá lẽn khăn sa , <
> trường ốc hôm mai để lễ nhà . <
> lạnh lẽo đường thu như án tuyết , <
> nắng sương mấy phút lọn hài hoa . <
> tài cao hơn nữa công tôn sách , <
> sự thịnh còn truyền ninh thích ca . <
> bút mực chẳng quên bề chí lũ , <
> lộc cao sao khéo lỡ người ta . | Giới nho sĩ | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | thất ngôn bát cú | Lê Thánh Tông |
điêu đương ngàn ngạn áo hồng sa , <
> mừng chịu ơn phong xuống tới nhà . <
> tán rợp bóng hòe che mặt ngọc , <
> hương ngưng dặm liễu đượm hài hoa . <
> tiệc vây la ỷ người sum họp , <
> nhạc vỡ cầm tranh tiếng dõi ca . <
> phú quý nhìn xem yêu hết tấc , <
> máy nghèo sao khéo hãm người ta . | Giới quan liêu | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | thất ngôn bát cú | Lê Thánh Tông |
một bình , một bát , một cà sa , <
> náu ở chiền già làm cửa nhà . <
> kinh giã ngọc lâu hương lọn triện , <
> định lui thiền viện bóng xoay hoa . <
> thân tâm rửa sạch quê hà hữu , <
> giới hạnh vâng đòi giáo thích già . <
> nói những thiên đường cùng địa ngục , <
> pháp sao chẳng độ được mình ta . | Giới thiền tăng | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | thất ngôn bát cú | Lê Thánh Tông |
từ ngày gặp được thuốc đan sa , <
> chiếm quảng hàn cung làm cửa nhà . <
> lầu ngọc cao hòa thế giới , <
> mày ngài rạng khắp sơn hà . <
> năm hồ những lấy làm song viết , <
> bốn bể đều thìn thấy nết na . <
> thượng đế tuy hay nghiêm cấm đoán , <
> có đêm lởm thởm đến phòng ta . | Hằng Nga nguyệt | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Lê Thánh Tông |
cửa ngọc sinh thành giống lạ nhường , <
> hoa hoa đua nở , nức mùi hương . <
> má hồng mới học dồi phấn , <
> nhụy ngọc chưa hề bén sương . <
> khoe tốt hơn chưng vườn lãng uyển , <
> kết đôi còn đợi chúa đông hoàng . <
> lại mừng được đất phồn hoa nữa , <
> cành ngọc đôi khi kết quả vàng . | Hoa | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Lê Thánh Tông |
ngày còn sớm , chửa xay om , <
> gã mục dè chân đã tới nom . <
> bạn xúm nội bằng , cười khặc khặc , <
> trâu về ngõ hẹp , cỡi khom khom . <
> tiếng ca nịnh thích kề tai ngóng , <
> khúc địch hoàn y nghển cổ nhòm . <
> còn có nơi nào vui thú nữa : <
> gái trai cùng họp một đầu mom . | Hoạ bài “Người chăn trâu” | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Lê Thánh Tông |
giang thiên phẳng lặng tạnh mưa , <
> bãi , một thuyền ai giục sóng đưa ... <
> hoa bén mùi thơm khi cá hớp , <
> cụm êm bóng thỏ thuở song thưa . <
> khê sơn cảnh lạ nào đâu thiếu ? <
> phong nguyệt kho đầy của ấy thừa . <
> dẽ có nơi khôn mạc được : <
> ái ưu khăn khắn một lòng sơ . | Hoạ bài Mấy mầm liễu đỏ một thuyền chài | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Lê Thánh Tông |
non tây bóng ác đã mằng tằng , <
> nhìn đỉnh tùng thu vẳng chừng . <
> thư nhạn lạc lài khi gió , <
> tiếng quyên khắc khoải thuở trăng . <
> gia san cũ còn mường tượng , <
> thân sự già biếng nói năng . <
> khó ngặt qua ngày xin sống , <
> xin làm đời trị mấy đời bằng . | Tự thán bài 28 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
lề phú tính , uốn nên hình , <
> ắt đã trừng trừng nẻo thuở sinh . <
> há chẳng biến dời cùng thế thái , <
> nhưng âu tư túi có thần minh . <
> cưu lòng nhụ tử làm thơ dại , <
> ca khúc thương lang biết trọc thanh . <
> xét sự đà qua hay sự đến , <
> bao nhiêu nơi nhục bởi nơi vinh . | Tự thán bài 26 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
long cương nằm khểnh hát nghêu ngao , <
> vì cảm ơn sâu biết tính sao ! <
> hai biểu ra quân lòng đã tỏ , <
> tám đồ bày trận giá càng cao . <
> tam phân gặp buổi đương tranh vạc , <
> ngũ trượng ngờ đâu bỗng tối sao . <
> miếu cũ ngày nay qua tới đó , <
> tấc lòng khởi kính biết là bao ! | Gia Cát Lượng | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | thất ngôn bát cú | Lê Quý Đôn |
ngọc đúc mười phân vuỗn chửa đầy , <
> nửa vầng rầng rậng mé phương tây . <
> bên loan chức nữ cài vòng lược , <
> dấu cũ khai nguyên bấm móng tay . <
> cá ngỡ câu chìm xui bạn lánh , <
> chim ngờ cung bắn bảo nhau bay . <
> khi này tuy hãy còn rằng bé , <
> có thuở vầng ra thiên hạ hay . | Lại vịnh trăng non | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | thất ngôn bát cú | Lê Thánh Tông |
trường ốc ba thu uổng mỗ danh , <
> chẳng tài đâu xứng chức tiên sinh . <
> cuốc cùn ước xáo vườn chư tử , <
> thuyền mọn khôn đua bể lục kinh . <
> án sách cây đèn hai bạn cũ , <
> song mai hiên trúc một lòng thanh . <
> lại mừng nguyên khí vừa thịnh , <
> còn cậy vì hay một chữ đinh . | Ngôn chí bài 6 (Trường ốc) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
đã mấy thu nay để lệ nhà , <
> duyên nào đeo đẳng khó chăng tha . <
> một thân lẩn quất đường khoa mục , <
> hai chữ mơ màng việc quốc gia . <
> tài liệt lạt nhiều nên kém bạn , <
> người mòn mỏi hết phúc còn ta . <
> quân thân chưa báo lòng canh cánh , <
> tình phụ cơm trời áo cha . | Ngôn chí bài 7 (Cơm trời áo cha) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
túi thơ bầu rượu quản xênh xang , <
> quẩy dụng đầm hâm mấy dặm đường . <
> đài tử lăng cao , thu mát , <
> bè trương khiên nhẹ , khách sang . <
> tằm ươm lúc nhúc , thuyền đầu bãi , <
> hàu chất so le , khóm cuối làng . <
> ngâm sách thằng chài trong thuở ấy , <
> tiếng trào dậy khắp thương lang . | Ngôn chí bài 8 (Túi thơ bầu rượu) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
sang cùng khó bởi chưng trời , <
> lặn mọc làm chi cho nhọc hơi . <
> tả lòng thanh , vị núc nác , <
> vun đất ải , luống mồng tơi . <
> liêm cần tiết cả , tua hằng nắm , <
> trung hiếu niềm xưa , mựa nỡ dời . <
> con cháu chớ hiềm song viết ngặt , <
> thi thư thực ấy báu ngàn đời . | Ngôn chí bài 9 (Sang cùng khó) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
cảnh tựa chùa chiền , lòng tựa thầy . <
> có thân chớ phải lợi danh vây . <
> đêm thanh hớp nguyệt nghiêng chén , <
> ngày vắng xem hoa bẻ cây . <
> cây rợp chồi cành chim kết tổ , <
> áo quang mấu ấu cá nên bầy . <
> ít nhiều tiêu sái lòng ngoài thế , <
> năng một ông này đẹp thú này . | Ngôn chí bài 10 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Trãi |
cỏ xanh cửa dưỡng để lòng nhân , <
> trúc rợp hiên mai quét tục trần . <
> nghiệp cũ thi thư hằng một chức , <
> duyên xưa hương hỏa tượng ba thân . <
> nhan uyên nước chứa bầu còn nguyệt , <
> đỗ phủ thơ nên bút có thần . <
> nợ quân thân chưa báo được , <
> hài hoa còn bợn dặm thanh vân . | Ngôn chí bài 11 (Cỏ xanh) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
thân nhàn dầu tới dầu lui , <
> thua được bằng cờ ai kẻ đôi . <
> bạn cũ thiếu , ham đèn lẫn sách , <
> tính quen chăng , kiếm trúc cùng mai . <
> cày chống tuyết ngâm đòi cảnh , <
> cuốc chơi xuân khắp mọi đồi . <
> con cháu mựa hiềm song viết tiện , <
> nghìn đầu cam quýt ấy là tôi . | Ngôn chí bài 12 (Than nhàn) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
tà dương bóng ngả thuở hồng lâu , <
> thế giới đông nên ngọc một bầu . <
> tuyết sóc treo cây điểm phấn , <
> quỹ đông dãi nguyệt in câu . <
> khói chìm thủy quốc , quyên phẳng , <
> nhạn triện hư không , gió thâu . <
> thuyền mọn còn chèo chăng khứng đỗ , <
> trời ban tối ước về đâu . | Ngôn chí bài 13 (Tà dương) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
vừa sáu mươi dư tám chín thu , <
> lưng gầy da xí tướng lù khù . <
> lâm tuyền thanh vắng bạn sào hứa , <
> lễ nhạc nhàn chơi đạo khổng chu . <
> bát cơm xoa nhờ ơn xã tắc , <
> gian lều cỏ đội đức đường ngu . <
> tơ hào chẳng có đền ơn chúa , <
> dạy láng giềng mấy sĩ nhu . | Ngôn chí bài 14 (Dạy láng giềng) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
am cao am thấp đặt đòi tầng , <
> khấp khểnh ba làn trở lại bằng . <
> quét trúc bước qua lòng suối , <
> thưởng mai về đạp bóng trăng . <
> phần du lẽo đẽo thương quê cũ , <
> tùng cúc bù trì nhớ việc hằng . <
> một phút thanh nhàn trong thuở ấy , <
> thiên kim ước đổi được hay chăng . | Ngôn chí bài 15 (Am cao thấp) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
tham nhàn lánh đến giang san , <
> ngày vắng xem chơi sách một an . <
> am rợp chim kêu hoa xảy động , <
> song im hương tạn khói sơ tàn . <
> mưa thu rưới ba đường cúc , <
> gió xuân đưa một luống lan . <
> ẩn cả lọ chi thành thị nữa , <
> nào đâu là chẳng đất nhà quan . | Ngôn chí bài 16 (Ẩn cả) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
đột xung biếng tới áng can qua , <
> thú lều ta dưỡng tính ta . <
> sớm tối hằng lề phiến sách cũ , <
> hôm dao đủ bữa bát cơm xoa . <
> đêm thanh nguyệt hiện ngoài hiên trúc , <
> ngày vắng chim kêu cuối khóm hoa . <
> quân tử hãy lăm bền chí cũ , <
> chẳng âu ngặt chẳng âu già . | Ngôn chí bài 17 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
thương lang mấy khảm một thuyền câu , <
> cảnh lạ đêm thanh hứng bởi đâu . <
> nguyệt mọc đầu non kình dõi tiếng , <
> khói tan mặt nước thận không lầu . <
> giang sơn dạm được đồ hai bức , <
> thế giới đông nên ngọc một bầu . <
> ta ắt lòng mừng văn chính nữa , <
> vui xưa chẳng quản đeo âu . | Ngôn chí bài 18 (Một thuyền câu) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
nẻo có ăn thì có lo , <
> chẳng bằng cài cửa ngáy pho pho . <
> ngày nhàn mở quyển xem chu dịch , <
> đêm vắng tìm mai bạn lão bô . <
> đã biết cửa quyền nhiều hiểm hóc , <
> cho hay đường lợi cực quanh co . <
> tuồng ni cốc được bề hơn thiệt , <
> chưa dễ bằng ai đắn với đo . | Ngôn chí bài 19 (Ngày nhàn) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
dấu người đi là đá mòn , <
> đường hoa vướng vất trúc luồn . <
> cửa song dãi xâm hơi nắng , <
> tiếng vượn kêu vang cách non . <
> cây rợp tán che am mát , <
> hồ thanh nguyệt hiện bóng tròn . <
> rùa nằm hạc lẩn nên bầy bạn , <
> ủ ấp cùng ta làm cái con . | Ngôn chí bài 20 (Dấu người đi) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
chẳng hay rắp rắp đã bốn mươi , <
> ngày tháng bằng thoi một phút cười . <
> thế sự người no ổi tiết bảy , <
> nhân tình ai ủ cúc mồng mười . <
> thuyền chèo đêm nguyệt sông biếc , <
> cây đến ngày xuân lá tươi . <
> phú quý chẳng tham thanh tựa nước , <
> lòng nào vạy mỗ hơi hơi . | Ngôn chí bài 21 (Bốn mươi) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
ngày tháng kê khoai những sản hằng , <
> tường đào ngõ mận ngại thung thăng . <
> đạo ta cậy bởi chân non khỏe , <
> lòng thế tin chi mặt nước bằng . <
> trì cỏ được câu ngâm gió , <
> hiên mai cầm chén hỏi trăng . <
> thề cùng viên hạc trong hai ấy , <
> thấy có ai han chớ đãi đằng . | Mạn thuật bài 1 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
ngẫm ngợi sơn lâm lẫn thị triều , <
> nào đâu là chẳng đất đường nghiêu . <
> người tham phú quý người hằng trọng , <
> ta được thanh nhàn ta xá yêu . <
> nô bộc ắt còn hai rặng quít , <
> thất gia chẳng quản một con lều . <
> miễn là tiêu sái qua ngày tháng , <
> lộc được bao nhiêu ăn bấy nhiêu . | Mạn thuật bài 2 (Tiêu sái) | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
có mống tự nhiên lại có cây , <
> sự làm vướng vất ắt còn chầy . <
> thủy chung mỗ vật đều nhờ chúa , <
> động tĩnh nào ai chẳng bởi thầy . <
> hỉ nộ cương như tuy đã có , <
> nghĩa nhân lễ trí mựa cho khuây . <
> hay văn hay võ thì dùng đến , <
> chẳng đã khôn nghe khéo đầy . | Mạn thuật bài 3 (Mống tự nhiên) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
đủng đỉnh chiều hôm dắt tay , <
> trong thế giới phút chim bay . <
> non cao non thấp mây thuộc , <
> cây cứng cây mềm gió hay . <
> nước mấy trăm thu còn vậy , <
> nguyệt bao nhiêu kiếp nhẫn nay . <
> ngoài chưng mọi chốn đều thông hết , <
> bui một lòng người cực hiểm thay . | Mạn thuật bài 4 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
sơn thủy nhàn chơi phận khó khăn , <
> cửa quyền hiểm hóc ngại thon chân . <
> say minh nguyệt trà ba chén , <
> địch thanh phong lều một gian . <
> ngỏ cửa nho chờ khách đến , <
> trồng cây đức để con ăn . <
> được thua phú quý dầu thiên mệnh , <
> chen mọc làm chi cho nhọc nhằn . | Mạn thuật bài 5 (Được thua) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
đường thông thuở chống một cày , <
> sự thế bao nhiêu vẫn đã khuây . <
> bả cái trúc hòng phân suối , <
> quét con am để chứa mây . <
> trì tham nguyệt hiện chăng buông cá , <
> rừng tiếc chim về ngại phát cây . <
> dầu bụt dầu tiên ai kẻ hỏi , <
> ông này đã có thú ông này . | Mạn thuật bài 6 (Thú ông này) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
ở chớ nề hay học cổ nhân , <
> lánh mình cho khỏi áng phong trần . <
> chim kêu cá lội yên đòi phận , <
> câu quạnh cày nhàn dưỡng mỗ thân . <
> nhà ngặt túi không tiền mẫu tử , <
> tật nhiều thuốc biết vị quân thần . <
> ấy còn lẵng đẵng làm chi nữa , <
> sá tiếc mình chơi áng thủy vân . | Mạn thuật bài 7 (Áng thuỷ vân) | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
chân chăng lọt đến cửa vương hầu , <
> ấy tuổi nào thế đã bạc đầu . <
> liệu cửa nhà xem bằng quán khách , <
> đem công danh đổi lấy cần câu . <
> thân đà hết lụy thân nên nhẹ , <
> bụt ấy là lòng bụt há cầu . <
> bui một quân thân ơn cực nặng , <
> tơ hào chưa báo hãy còn âu . | Mạn thuật bài 8 (Ơn quân thân) | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
am quạnh thiêu hương đọc ngũ kinh , <
> linh đài sạch một dường thanh . <
> nhà còn thi lễ âu chi ngặt , <
> đời phạp văn chương uổng mỗ danh . <
> đầu tiếc đội mòn khăn đỗ phủ , <
> tay còn lựa hái cúc uyên minh . <
> chi là của tiêu ngày tháng , <
> thơ một hai thiên rượu một bình . | Mạn thuật bài 9 (Am quạnh) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
tưởng thân hư ảo nổi bằng bèo , <
> chí cũ công danh vuỗn rã keo . <
> viện có hoa tàn chăng quét đất , <
> nước còn nguyệt hiện sá thôi chèo . <
> lòng người tựa mặt ai ai khác , <
> sự thế bằng cờ bước bước nghèo . <
> không hết kể chi tay trí thuật , <
> để đòi khi ngã thắt khi eo . | Mạn thuật bài 10 (Hư ảo) | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
náu về quê cũ bấy nhiêu xuân , <
> lãng thưởng chưa lìa lưới trần . <
> ở thế những hiềm qua mỗ thế , <
> có thân thì sá cốc chưng thân . <
> vườn còn thông trúc đáng năm mẫu , <
> câu ước công danh đổi một cần . <
> miệt bả hài gai khăn cốc , <
> xuềnh xoàng làm mỗ đứa thôn nhân . | Mạn thuật bài 11 (Quê cũ) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
làm người chẳng có đức cùng tài , <
> so nghĩ đều thì kém hết hai . <
> hiểm hóc cửa quyền chăng đụt lặn , <
> thanh nhàn án sách hãy đeo đai . <
> dễ hay ruột bể sâu cạn , <
> khôn biết lòng người vắn dài . <
> sự thế dữ lành ai hỏi đến , <
> bảo rằng ông đã điếc hai tai . | Ngôn chí bài 5 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
giũ bao nhiêu bụi , bụi lầm , <
> giơ tay áo đến tùng lâm . <
> rừng nhiều cây rợp hoa chầy động , <
> đường ít người đi cỏ kíp xâm . <
> thơ đới tục hiềm câu đới tục , <
> chủ vô tâm ỷ khách vô tâm . <
> trúc thông hiên vắng trong khi ấy , <
> năng mỗ sơn tăng làm bạn ngâm . | Ngôn chí bài 4 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
言志 <
> 庵竹軒梅𣈜𣎃戈 , <
> 是非閙典𡎝煙霞 。 <
> 𩛷咹油固𦼞㙁 , <
> 襖默奈之錦羅 。 <
> 渃養朱清池賞月 , <
> 坦𦓿午隘𪽏秧花 。 <
> 工欺興動皮店雪 , <
> 吟特勾神𠱆𠱆歌 。 ngôn chí bài 3 am trúc hiên mai ngày tháng qua , <
> thị phi nào đến cõi yên hà . <
> bữa ăn dù có dưa muối , <
> áo mặc nài chi gấm là . <
> nước dưỡng cho thanh trì thưởng nguyệt , <
> đất cày ngõ ải luống ương hoa . <
> trong khi hứng động vừa đêm tuyết , <
> ngâm được câu thần dắng dắng ca . <
> <
> 言志 <
> <
> <
> ngôn chí bài 3 <
> <
> <
> 庵竹軒梅𣈜𣎃戈 , <
> am trúc hiên mai ngày tháng qua , 是非閙典𡎝煙霞 。 <
> thị phi nào đến cõi yên hà . 𩛷咹油固𦼞㙁 , <
> bữa ăn dù có dưa muối , 襖默奈之錦羅 。 <
> áo mặc nài chi gấm là . 渃養朱清池賞月 , <
> nước dưỡng cho thanh trì thưởng nguyệt , 坦𦓿午隘𪽏秧花 。 <
> đất cày ngõ ải luống ương hoa . 工欺興動皮店雪 , <
> trong khi hứng động vừa đêm tuyết , 吟特勾神𠱆𠱆歌 。 <
> ngâm được câu thần dắng dắng ca . | Ngôn chí bài 3 言志 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
ấy là vẹn cương thường bằng hữu , <
> lại phải tường trong đạo chị em , <
> đạo em thì phải trông lên , <
> 180 . đạo chị trông xuống cho êm đẹp chiều . <
> miếng bùi ngọt chia đều như một , <
> khi nắng mưa , ấm sốt đỡ tay , <
> với nhau như bát nước đầy , <
> lá lành đùm bọc bóng cây rườm rà ! <
> 185 . đạo thúc tẩu một nhà minh bạch . <
> lánh hiềm nghi tăm tích rõ ràng , <
> trộm trông bóng đuốc vân trường , <
> nức danh ba nước treo gương muôn nhà . | Với chị em | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
chẳng phải liu điu vẫn giống nhà ! <
> rắn đầu biếng học chẳng ai tha . <
> thẹn đèn , hổ lửa , đau lòng mẹ , <
> nay thét , mai gầm , rát cổ cha . <
> ráo mép chỉ quen tuồng nói dối , <
> lằn lưng cam chịu vết roi tra . <
> từ rày châu , lỗ chăm nghề học , <
> kẻo hổ mang danh tiếng thế gia ! | Rắn đầu rắn cổ Tự trách mình | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | thất ngôn bát cú | Lê Quý Đôn |
述興 <
> 功名乑特合駆閑 , <
> 冷與謳之世議慿 。 <
> 傉喼越鄽萞夢 , <
> 池清發礊秧蓮 。 <
> 庫收風月苔戈耨 , <
> 船阻煙霞裵尾傁 。 <
> 盃固沒峼忠免孝 , <
> 砙庄缺染庄顛 。 thuật hứng bài 24 công danh đã được hợp về nhàn , <
> lành dữ âu chi thế ngợi khen . <
> ao cạn vớt bèo cấy muống , <
> trì thanh phát cỏ ương sen . <
> kho thu phong nguyệt đầy qua nóc , <
> thuyền chở yên hà nặng vạy then . <
> bui có một lòng trung liễn hiếu , <
> mài chăng khuyết , nhuộm chăng đen . <
> <
> 述興 <
> <
> <
> thuật hứng bài 24 <
> <
> <
> 功名乑特合駆閑 , <
> công danh đã được hợp về nhàn , 冷與謳之世議慿 。 <
> lành dữ âu chi thế ngợi khen . 傉喼越鄽萞夢 , <
> ao cạn vớt bèo cấy muống , 池清發礊秧蓮 。 <
> trì thanh phát cỏ ương sen . 庫收風月苔戈耨 , <
> kho thu phong nguyệt đầy qua nóc , 船阻煙霞裵尾傁 。 <
> thuyền chở yên hà nặng vạy then . 盃固沒峼忠免孝 , <
> bui có một lòng trung liễn hiếu , 砙庄缺染庄顛 。 <
> mài chăng khuyết , nhuộm chăng đen . | Thuật hứng bài 24 述興 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
芭蕭 <
> 自橅唏春卒吏添 , <
> 苔蓬邏牟偷店 。 <
> 情書蔑幅封群謹 , <
> 陿唏兜強闦娂 。 ba tiêu ( cây chuối ) tự bén hơi xuân tốt lại thêm , <
> đầy buồng lạ , màu thâu đêm . <
> tình thư một bức phong còn kín , <
> gió nơi đâu , gượng mở xem .. <
> <
> 芭蕭 <
> <
> <
> ba tiêu ( cây chuối ) <
> <
> <
> 自橅唏春卒吏添 , <
> tự bén hơi xuân tốt lại thêm , 苔蓬邏牟偷店 。 <
> đầy buồng lạ , màu thâu đêm . 情書蔑幅封群謹 , <
> tình thư một bức phong còn kín , 陿唏兜強闦娂 。 <
> gió nơi đâu , gượng mở xem .. | Ba tiêu (Cây chuối) 芭蕭 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
rồi hóng mát thuở ngày trường , <
> hòe lục đùn đùn tán rợp trương . <
> thạch lựu hiên còn phun thức đỏ , <
> hồng liên trì đã tịn mùi hương . <
> lao xao chợ cá làng ngư phủ , <
> dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương . <
> lẽ có ngu cầm đàn một tiếng , <
> dân giàu đủ khắp đòi phương . | Bảo kính cảnh giới bài 43 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
ả ở đâu ta bán chiếu gon , <
> chẳng hay chiếu ấy hết hay còn ? <
> xuân thu phỏng độ chừng bao tuổi , <
> đã có chồng chưa , được mấy con ? | Ghẹo cô hàng chiếu | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | thất ngôn tứ tuyệt | Nguyễn Trãi |
đặt quyển sách , vắt tay nằm nghĩ , <
> hễ làm người dạy kỹ thì nên , <
> phấn son cũng phải bút nghiên , <
> cũng nhân tâm ấy há thiên lý nào . | Lời mở đầu | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
5 . nhân thong thả lựa vần quốc ngữ , <
> làm bài ca dạy vợ nhủ con : <
> lời ăn nết ở cho khôn , <
> chớ nên đa quá , đa ngôn chút nào ! <
> ăn mặc chớ mỹ miều chải chuốt , <
> 10 . hình dung đừng ve vuốt ngắm trông , <
> một vừa hai phải thì xong , <
> giọt dài giọt ngắn cũng không ra gì <
> khi đứng ngồi chứ hề lơ lẳng , <
> tiếng nhục nhằn nữa nặng đến mình , <
> 15 . hạt mưa chút phận lênh đênh , <
> tấm son tạc lấy chữ trinh làm đầu . <
> kìa mấy kẻ làu làu tiết ngọc , <
> đem sắt đanh nguyện lúc lửa châm . <
> con hiền cha mẹ an tâm , <
> 20 . một nhà khen ngợi , nghìn năm bia truyền . <
> nọ những kẻ nước nguyền non hẹn , <
> thấy mùi hoa bướm nghển , ong chào , <
> miệng đời dê diếu biết bao , <
> đông ra quốc pháp , nhục vào gia thanh <
> 25 . đem người trước lấy mình ngắm lại , <
> khôn ba năm đừng dại một giờ , <
> đua chi chén rượu câu thơ , <
> thuốc lào ngọt nhạt , nước cờ thấp cao . <
> đám dồi mỏ ra vào săn sóc , <
> 30 . lại bài phu , tam cúc , đánh đinh , <
> đố mười , chẵn lẻ , đố kinh , <
> tổ tôm , kiệu chắn , sám quanh tứ chiều . <
> đi đứng đắn , chớ điều vùng vẫy , <
> khi tối tăm đèn phải phân minh , <
> 35 . hoặc khi hội hát linh đình , <
> được lời dạy đến thì mình hãy ra , <
> ra phải có mẹ già em nhỏ , <
> đừng đánh đàn , đánh lũ không hay . <
> nói đừng chau mặt , chau mày , <
> 40 . nghe ra ngậm đắng nuốt cay hay nào ! <
> của tằn tiện , chắt chiu hàn gắn , <
> khách buôn tàu chưa hẳn nơi đây ! <
> cũng đừng vắt nước cổ chày , <
> tiếp tân tế lễ là ngày nên hoang . <
> 45 . ăn ở chớ lòng mang khoảnh khắc , <
> mua bán đừng điêu trác đong đưa . <
> mua đừng ráo riết quá lừa , <
> bán đừng bo xiết , ích ta hại người . <
> chớ tắt mắt của người kém cỏi , <
> 50 . đừng đảo điên có nói làm không . <
> giàu sang cũng chớ khoe ngông , <
> miễn mình ấm phận chớ lòng khinh ai . <
> khó khăn chớ vật nài oán hối , <
> hết bĩ rồi tới buổi thái lai <
> 55 . cầm cân , tạo hóa đổi dời , <
> giàu ba họ , khó ba đời mấy ai ? <
> đừng học cách tham lời đặt lãi , <
> lợi kẻ cho thì hại kẻ vay , <
> dễ dàng nợ phải lay nhay , <
> 60 . đến đầu đũa quá , e cay đắng nhiều . <
> hoặc lỡ thiếu phải điều lĩnh tạm , <
> dù ít nhiều liệu sớm tính xong , <
> chẳng nên mê mẩn hơi đồng , <
> qua lần cho khỏi thì lòng mới nguôi . <
> 65 . thói mách lẻo , ngồi rồi bỏ hết , <
> hễ điều gì nói ít mới hay , <
> lân la giắt rợ , giắt rây , <
> đã hư công việc , lại dày tiếng tăm . <
> việc chợ búa chăm chăm chúi chúi , <
> 70 . buổi bán xong liệu vội ra về , <
> cửa nhà trăm việc sớm khuya , <
> thu va thu vén mọi bề mới xong . <
> phòng những kẻ có lòng gian vặt , <
> nhỡ xảy ra một mất mười ngờ , <
> 75 . tiếc thầm đứng ngẩn , ngồi ngơ , <
> đau buồn thôi lại đổ cho tại trời . <
> từ chốn ở , nơi ngồi thay thảy , <
> rác ngập đường nhìn vậy chan chan , <
> ai vào rác ngập ước chân , <
> 80 . bát mâm tơi tả chiếu chăn đầy giường , <
> tuy khó rách , giữ gìn thơm sạch , <
> có hay gì chiếu lệch bụi nhơ , <
> đồ ăn thức nấu cho vừa , <
> thường thường giữ lấy muối dưa ngon lành . <
> 85 . nghề bánh trái chiều thanh vẻ lịch , <
> cũng học dần thói cách người ta , <
> vá may giữ nếp đàn bà , <
> mũi kim nhỏ nhặt mới là nữ công . <
> thủa tại gia phải tòng phụ giáo <
> 90 . khi lấy chồng giữ đạo chính chuyên <
> lại là hiếu với tổ tiên , <
> những ngày giỗ tết không nên vắng nhà . <
> đồ cúng cấp hương trà tinh khiết , <
> theo lễ nghi khép nép , khoan thai , <
> 95 . ăn nhiều ăn ít cho rồi , <
> nhớ điều ghẻ lạnh lễ thôi lại về . | Dạy vợ con | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
chiếc thuyền lơ lửng bên sông , <
> biết đem tâm sự ngỏ cùng ai hay . <
> chắc chi thiên hạ đời nay , <
> mà đem non nước làm rầy chiêm bao . <
> đã buồn về trận mưa rào , <
> lại đau về nỗi ào ào gió đông . <
> mây trôi nước chảy xuôi dòng , <
> chiếc thuyền hờ hững bên sông một mình . | Tự thán | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | lục bát | Nguyễn Trãi |
dù nội , ngoại hai bề cũng vậy , <
> đừng trành hanh bên ấy , bên này , <
> cù lao đội đức cao dày <
> 100 . phải lo hiếu kính đêm ngày khăng khăng . <
> bởi thương đến mới năng mắng quở , <
> muốn cho ta sáng sủa hơn người , <
> ân cần kẽ tóc , chân tơ , <
> tấm lòng chép để mấy lời tạc ghi . <
> 105 . đừng nặng nhẹ , tiếng chì tiếng bấc , <
> đừng vùng vằng mặt vực , mặt lưng , <
> có thì sớm tiến trưa dâng , <
> cơm ngon canh ngọt cho bằng chị em . <
> dù chẳng có thì yên một phận , <
> 110 . người trên ta há giận ta sao ! <
> hoặc khi lầm lỗi điều nào , <
> đánh đằng cửa trước , chạy vào cửa sau . <
> khi ấm lạnh ta hầu coi sóc , <
> xem cháo cơm , thang thuốc mọi bề , <
> 115 . ra vào thăm hỏi từng khi , <
> người đà vô sự , ta thì an tâm . <
> việc báo hiếu phải chăm chữ hiếu , <
> kiệm hay phong cũng liệu tùy ngơi . <
> đừng điều tranh cạnh chia bai , <
> 120 . xấu trong làng nước , để cười mai sau . | Với cha mẹ | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
đạo vợ chồng tình sâu nghĩa ái , <
> lại chẳng nên mặt tái , mày tăm , <
> chuyện đâu bỏ đấy cho êm <
> đừng đem bên ấy về gièm bên ta . <
> 125 . sách có chữ " nhập gia vấn húy " , <
> khi nói năng phải kỹ kiêng khem , <
> dịu dàng tiếng thuận lời mềm , <
> cứ lời chồng dạy mới yên cửa nhà . <
> chớ nên cậy mình ta tài sắc , <
> 130 . chồng nói ra nhiếc móc chê khen . <
> nói càn như ở bậc trên , <
> thường khi động đến tổ tiên quá lời . <
> cơn giận đến , sự đời ngang ngửa , <
> dở dói ra nát cửa tan nhà , <
> 135 . chữ " tùy " là phận đàn bà , <
> nhu mì để dạ , chua ngoa gác ngoài . <
> dù lỗi phận gặp người tửu sắc <
> hay gặp người cờ bạc lưu liên , <
> nhỏ to tiếng dịu lời êm <
> 140 . dần dà uốn mãi may mềm được chăng ! <
> phải chồng ngược , cắn răng chịu khổ , <
> chớ nghiêng đầu , ngảnh cổ thiệt thân , <
> duyên may gặp được văn nhân , <
> thuộc câu " tương kính như tân " làm lòng . <
> 145 . nghiệp đèn sách khuyên chồng sập sã , <
> tiếng kê minh gióng giả đêm ngày , <
> khuyên chồng nhớ đến đạo thầy , <
> vật dâng lớn nhỏ gọi nay lễ thường . | Với chồng | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
in lấy chữ tao khang chi nghị , <
> 150 . đừng mang câu đố kỵ chi thường . <
> dây bìm cho tựa cành vàng , <
> trước chàng đẹp mặt , sau nàng đỡ tay . <
> câu " đường cái " xưa nay cũng vậy , <
> trai làm nên lấy bảy lấy ba , <
> 155 . lấy về hầu hạ nhà ta , <
> thêm hòe , nẩy quế có là con ai ? <
> cũng da thịt cũng tai mắt thế , <
> kém ta nên phận ế hoa ôi , <
> nghĩ tình ăn cạnh nằm ngoài , <
> 160 . ấm no nên xót lấy người bơ vơ <
> thế mới phải phép thờ phu tử , <
> ấy mới là đạo xử hài hòa , <
> chữ " tùy " rắn khúc nghi gia . <
> môn đường thong thả , một nhà vẻ vang . | Với vợ lẽ | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
165 . kìa những đứa mặt thường cau có , <
> khách đến nhà chửi chó mắng mèo , <
> cất lời nặng cỡ đá đeo , <
> đã ra thét tớ lại vào mắng con . <
> khách về đoạn sợ mòn mất chiếu , <
> 170 . chồng ra đường chẳng kẻo mặt mo ! <
> hễ ngày bạn hữu giao du , <
> sai người trải chiếu , sắp đồ tiếp ra . <
> dù trăm giận thì ta để bụng , <
> có trọng người mới trọng chồng ta . <
> 175 . tùy người thết đãi rượu trà , <
> nhớ rằng : của gửi chồng ta đi đường ! | Với bạn hữu của chồng | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
cả trong ngoài cùng là đàn cháu , <
> 190 . xem như con yêu dấu chẳng sai , <
> đồng quà , tấm bánh hôm mai , <
> chớ điều dằn vật , chớ lời gieo đanh . <
> từ họ mạc , láng giềng , hàng xóm , <
> cũng ở cho trong ấm ngoài êm , <
> 195 . tiếng chào , tiếng hỏi cho mềm , <
> chẳng khinh ai cũng chẳng hiềm oán ai . | Với trong họ ngoài làng | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
言志 <
> 老少諸𢧚節丈夫 , <
> 免羅倣樣道先儒 。 <
> 茶梅店月曵𫀅俸 , <
> 片冊𣈜春𡎢枕勾 。 <
> 儛功名刁苦辱 , <
> 𥪝曵悅固風流 。 <
> 𠇍𠊚𣈜怒詩杜 , <
> 蘿梧桐課末秋 。 ngôn chí bài 2 lểu thểu chưa nên tiết trượng phu , <
> miễn là phỏng dáng đạo tiên nho . <
> chà mai đêm nguyệt dậy xem bóng , <
> phiến sách ngày xuân ngồi chấm câu . <
> dưới công danh đeo khổ nhục , <
> trong dại dột có phong lưu . <
> mấy người ngày nọ thi đỗ , <
> lá ngô đồng thuở mạt thu . <
> <
> 言志 <
> <
> <
> ngôn chí bài 2 <
> <
> <
> 老少諸𢧚節丈夫 , <
> lểu thểu chưa nên tiết trượng phu , 免羅倣樣道先儒 。 <
> miễn là phỏng dáng đạo tiên nho . 茶梅店月曵𫀅俸 , <
> chà mai đêm nguyệt dậy xem bóng , 片冊𣈜春𡎢枕勾 。 <
> phiến sách ngày xuân ngồi chấm câu . 儛功名刁苦辱 , <
> dưới công danh đeo khổ nhục , 𥪝曵悅固風流 。 <
> trong dại dột có phong lưu . 𠇍𠊚𣈜怒詩杜 , <
> mấy người ngày nọ thi đỗ , 蘿梧桐課末秋 。 <
> lá ngô đồng thuở mạt thu . | Ngôn chí bài 2 言志 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
ắy ngôn hạnh các lời hằng giữ , <
> lại cần điều cư xử cho tuyền , <
> hễ ngày sóc , vọng , hối , huyền , <
> 200 . cùng ngày nguyệt tín phải khuyên dỗ chồng . <
> khi thai sản trong phòng gìn giữ , <
> học cổ nhân huấn tử trong thai , <
> dâm thanh chớ để vào tai , <
> ác ngôn chớ chút bợn lời sam sưa ! <
> 205 . từ xuất nhập , khởi cư , hành động , <
> có lễ nghi nghiêm trọng đoan trinh <
> đứng ngồi chính đại quang minh , <
> cho bằng phẳng thế , chớ chênh lệch mình . <
> chớ vin cao cũng đừng mang nặng , <
> 210 . đừng ăn đồ cay đắng canh riêu , <
> đừng ăn ít , chớ ăn nhiều , <
> nuôi từ trong dạ khỏi điều lo xa . <
> khi sinh nở thai hòa vô sự , <
> cẩn từ khi trong cữ ngoài tuần . <
> 215 . chiều sương chớ để áo quần , <
> đỉnh đầu phải cúi , bước chân phải dò . <
> nơi bếp vách đừng cho hơ lửa , <
> ngọn đèn hoa chớ quở quá ngôn , <
> kiêng khem trăm sự vuông tròn , <
> 220 . trước mình yên dạ , sau con ít sài . | Với những khi sản dục | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
ngày con đã biết chơi biết chạy , <
> đừng cho chơi cầm gậy , trèo cao , <
> đừng cho chơi búa chơi dao , <
> chơi vôi , chơi lửa , chơi ao có ngày . <
> 225 . lau cho sạch không hay dầm nước , <
> ăn cho vừa , đừng ước cao lương , <
> mùa đông tháng hạ thích thường , <
> đừng ôm ấp quá , đừng suồng sã con . <
> dạy từ thủa hãy còn trứng nước , <
> 230 . yêu cho đòn bắt chước lấy người , <
> trình thưa , vâng dạ , đứng ngồi , <
> gái trong kim chỉ , trai ngoài bút nghiên . <
> gần mực đen , gần đèn thì sáng , <
> ở bầu tròn , ở ống thì dài , <
> 235 . lạ gì con có giống ai , <
> phúc đức tại mẫu là lời thế gian . <
> làm mẹ chớ ăn càn , nói dở , <
> với con đừng chửi rủa quá lời , <
> hay chi thô tục những người , <
> 240 . hôm nay cụ cụ , ngày mai bà bà . <
> gieo tiếng ra chết cây , gãy cối , <
> mở miệng nào có ngọn có ngành , <
> đến tay bụt cũng không lành , <
> chồng con khinh rẻ , thế tình mỉa mai ! <
> 245 . ấy những thói ở đời ngông dại , <
> khôn thì chừa , mới phải giống người , <
> sinh con thì dạy thì nuôi , <
> biết câu phải trái lựa lời khuyên răn . | Với con cái | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
tuổi cả khôn , hôn nhân trạch phối , <
> 250 . giàu đừng tham , khó đói chớ nề , <
> dâu hiền , rể thảo tìm về , <
> xem tông xem giống kẻo mê mà lầm . <
> xử với rể một niềm kính trọng , <
> dù dở hay , đừng giọng mỉa mai , <
> 255 . với dâu , dạy bảo phải lời , <
> bắt khoan bắt nhặt , biết ai cho vừa ! | Với dâu rể | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
gương giáo tử nhường đưa mặt nhận , <
> mực trì gia đặt hẳn ân uy . <
> bọt bèo là phận nô tỳ , <
> 260 . dạy nghiêm , ở thảo hai bề vẹn hai . <
> có câu ví " chiều người lấy việc " , <
> chẳng há nên ráo riết người ta . <
> hay thì nó ở lâu ra , <
> dở thì nó bước nào ta bận gì . <
> 265 . một đôi kẻ phải khi lỡ độ , <
> có thì cho chẳng có thì thôi . <
> chẳng nên nhiếc mắng nhiều lời , <
> cơ hàn hầu dễ có ai muốn gì . | Với tôi tớ | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
trong nhà vận thịnh suy có mệnh , <
> 270 . đạo quỉ thần thì kính viễn chi , <
> nắng mưa giải kiết có khi , <
> phải chăm cơm thuốc , đừng mê cốt thầy . <
> nhà chẳng quét , quét hay có rác , <
> đã bói ra , bỏ nhác sao đành , <
> 275 . cao tay mấy kẻ có danh , <
> bùa bèn chẳng bỏ là tinh hiện vào . <
> suy cho thấu , tà nào phạm chính , <
> cứ thánh kinh cảnh tỉnh dị kỳ , <
> kìa như mấy kẻ tăng , ni , <
> 280 . thôi tuần cúng phật , lại khi vào hè . <
> nam mô phật rù rì hai chữ , <
> đua nhau rằng tín nữ thiện nam , <
> miệng rằng chừa độc chừa dâm , <
> tay lần tràng hạt dao găm một bồ . <
> 285 . kẻ trốn việc ở chùa cũng có , <
> kẻ lộn chồng , trốn chúa cũng nhiều , <
> gian ngoan rất mực làm kiêu , <
> mượn danh hòa thượng , lợi điều tham dâm . <
> chẳng qua lũ ngu dân hoặc thái , <
> 290 . phúc đức đâu nghĩ lại mà coi . <
> trước sau có bấy nhiêu lời , <
> bảo nhau gìn giữ nên người thơm danh . <
> dù ai nấy có tình chẳng cứ , <
> thói thọ dương vẫn giữ không chừa , <
> 295 . ngày ngày mắng sớm đòn trưa , <
> thường thường dạy dỗ mà ra tuồng gì . <
> cành kia lớn sợ khi khó nắn , <
> sắt nọ mài ắt hẳn nên kim , <
> diễn nôm cho tiện mà xem , <
> 300 . dạy nhà trước đã mới đem dạy người . | Thờ cúng | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
lấy điều ăn ở dạy con , <
> dẫu mà gặp tiết nước non chuyền vần . <
> ở cho có đức có nhân , <
> mới mong đời trị được ăn lộc trời . <
> 305 . thương người tất tả ngược xuôi , <
> thương người lỡ bước , thương người bơ vơ . <
> thương người ôm dắt trẻ thơ , <
> thương người tuổi tác già nua bần hàn . <
> thương người quan quả , cô đơn , <
> 310 . thương người lỡ bước lầm than kêu đường . <
> thấy ai đói rách thì thương , <
> rách thường cho mặc , đói thường cho ăn . <
> thương người như thể thương thân , <
> người ta phải bước khó khăn đến nhà . <
> 315 . đồng tiền bát gạo mang ra , <
> rằng đây " cần kiệm " gọi là làm duyên <
> may ra ở chốn bình yên , <
> còn người tàn phá chẳng nên cầm lòng . <
> tiếng rằng ; ngày đói tháng đông , <
> 320 . thương người bớt miệng bớt lòng mà cho <
> miếng khi đói , gói khi no , <
> của tuy tơ tóc , nghĩa so nghìn trùng . <
> của là muôn sự của chung , <
> sống không , thác lại tay không có gì . <
> 325 . ở phải có nhân có nghì , <
> thơm danh vả lại làm bia miệng người . <
> hiền lành lấy tiếng với đời , <
> lòng người yêu dấu , là trời hộ ta . <
> tai ương hoạn nạn đều qua , <
> 330 . bụi trần giũ sạch thực là từ đây . <
> vàng trời tuy chẳng trao tay , <
> bình an hai chữ xem tày mấy mươi . <
> mai sau bạc chín tài mười , <
> sống lâu ăn mãi của đời về sau . <
> 335 . kìa người ăn ở cơ cầu , <
> ở thì chẳng biết về sau phòng mình , <
> thấy ai đói rách thì khinh , <
> cách nào là cách ích mình thì khen . <
> hứng tay dưới với tay trên , <
> 340 . lọc lừa từng tí , bon chen từng đồng ! <
> ở thì phất giấy đan lồng , <
> nói thì mở miệng như rồng như tiên . <
> gan thì quá ngỡ sắt đèn , <
> miệng thơn thớt nghĩ rơi tiền bạc ra . <
> 345 . mặt lành khéo nói thực thà , <
> tưởng như xẻ cửa xẻ nhà cho nhau . <
> ở nào mùi mẽ chi đâu , <
> như tuồng cuội đất giấu đầu hở đuôi . <
> nói lời lại nuốt lấy lời , <
> 350 . một lưng bát xáo mười voi chưa đầy . <
> cho nên mới phải lúc này : <
> cửa nhà tàn phá phút rày sạch trơn . <
> kẻ thì mắc phải vận nàn , <
> cửa nhà một khắc lại tàn như tro . <
> 355 . kẻ thì phải lính , phải phu , <
> đem mình vào chốn quân gia trận tiền . <
> kẻ thì mắc phải dịch ôn , <
> kẻ thì thủy hỏa gian nan kia là ! <
> thấy người mà phải lo ta , <
> 360 . sờ sờ trước mắt thực là thương thgay , <
> khuyên ai chớ bắt chước rày , <
> ở lòng nhân nghĩa cho đầy mới khôn . <
> lời cha dạy bảo nỉ non , <
> trước sau ghi chép khuyên con nghe lời . <
> 365 . nghe thì mới phải là người , <
> chẳng nghe thì cũng là đời bỏ đi . | Dạy con ở cho có đức | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
phận làm gái ở cùng cha mẹ , <
> lòng phải chăm học khéo học khôn , <
> một mai xuất giá hồi môn , <
> 370 .... ( thiếu một câu ) <
> phận bồ liễu giá trong như ngọc , <
> khéo là khéo bánh trong , bánh lọc , <
> lại ngoan nghề dệt vóc , may mền . <
> khôn là khôn lẽ phải , đường tin , <
> 375 . lại trọn đạo nâng khăn sửa túi . <
> khôn chẳng tưởng mưu lừa chước dối , <
> khéo chẳng khoe vẻ lịch , chiều trai . <
> xưa nay hầu dễ mấy người , <
> miệng khôn , tai khéo cho ai được nhờ . <
> 380 . phận làm gái này lời giáo huấn , <
> lắng tai nghe cổ truyện mới nên , <
> hãy xem xưa những bậc dâu hiền , <
> kiêm tứ đức : dung , công , ngôn , hạnh , <
> công là đủ mùi xôi , thức bánh , <
> 385 . nhiệm nhặt thay đường chỉ mũi kim . <
> dung là nét mặt ngọc trang nghiêm , <
> không tha thiết , không chiều lả tả . <
> ngôn là dạy trình thưa vâng dạ , <
> hạnh là đường ngay thảo kính tin . <
> 390 . xưa nay mấy kẻ dâu hiền , <
> dung , công , ngôn , hạnh là tiên phàm trần . <
> phận con gái ở nhà thi lễ , <
> lắng mà nghe kể chuyện tam cương : <
> đẫu ái ân cùng chiếu cùng giường , <
> 395 . đạo chồng sánh quân thân chi đạo , <
> làm tôi con chỉ trung chỉ hiếu , <
> làm dâu thì chỉ kính mới nên . <
> chớ khoe khoang mình bạc mình tiền , <
> đừng đỏng đảnh cậy khôn cậy khéo . <
> 400 . bề thiếp phụ thuận tòng là điệu , <
> cũng như bên thờ chúa thờ cha , <
> muôn nghìn đừng thói kiêu ngoa , <
> mắng ta không giận , yêu ta không nhờn . <
> quyền mệnh phụ là mình làm chủ , <
> 405 . trong đại hôn áo mũ thân nghênh , <
> kính người vợ phép ở lễ kinh <
> chức phận phải chăm bề tần tảo , <
> trong khuê khổn giữ gìn khăn áo , <
> trên từ đường trăm việc trơn tru . <
> 410 . từ cơm , canh , cá , thịt , mọi đồ , <
> dẫu nhiều ít sửa cho trong sạch . <
> bằng nhường ấy thần minh lai cách , <
> câu " hữu trai " nên tiếng để đời , <
> hoa thơm ai nỡ bỏ rơi , <
> 415 . người khôn ai nỡ nặng lời đến ai . <
> bề nội trợ việc trong xem xét , <
> siêng năng thì trăm việc đều nên , <
> chớ khoe khoang lắm thóc nhiều tiền , <
> ngồi ăn mãi non mòn núi lở . <
> 420 . việc nhà có kẻ ăn người ở , <
> từ trong ngoài như bảo trước sau , <
> đồ làm ăn , ngày để đâu đâu , <
> ban tối phải thu về cho đủ . <
> trống canh một chớ đà vội ngủ , <
> 425 . siêng năng thì chăm chú việc ta . <
> lũ nô tỳ trai gái năm ba , <
> cơm chưa chín không nên khua xáo . <
> đứa xay thóc , đứa thì giã gạo , <
> đứa bếp thì chủ việc cơm . <
> 430 . ăn đoạn rồi cho chúng nghỉ ngơi , <
> đèn ta sẽ soi trong bếp lại . <
> đùng tin trẻ tôi đòi thơ dại , <
> lời dạy rắng " giữ lửa chẳng chơi " . <
> cho hay đại phú bởi trời , <
> 435 . nhưng mà ở thế thì người hết chê . <
> cầm then khóa giữ bề thu phát , <
> chắt chiu mà dè dặt mới nên , <
> coi sóc từ hạt gạo đồng tiền , <
> đừng cậy có ăn càn , tiêu dở . <
> 440 . bữa thường phải xem cho con ở , <
> cũng đừng thừa , chớ thiếu làm chi . <
> kẻ lân bang đến một đôi khi , <
> đồ thết đãi xem cho tử tế . <
> trong nhà phải bảo nhau có ý , <
> 445 . đừng chửi mèo , mắng chó mà chi . <
> trong anh em thiên tải nhất thì . <
> sang vì vợ nhưng giàu vì bạn . <
> chiều rộng hẹp tùy cơ ứng biến , <
> đạo trì gia đãi khách khác màu , <
> 450 . trần trần một mực nên đâu , <
> phô loài bồ các biết đâu lẽ gì , <
> phận là gái về làm dâu cả , <
> việc ta chăm giữ chốn từ đường , <
> lấy ngọn tần , lá tảo lễ thường <
> 455 . kìa hiếu dưỡng thành chu gia pháp . <
> tôn tộc đến những khi kỵ lạp , <
> xem bằng nhường quí khách , gia tân . <
> có chữ rằng : " đạo trọng thân thân " , <
> dễ mấy thủa đông như ngày giỗ . <
> 460 . lúc lễ tất lẻn vào dọn cỗ , <
> hãy pha trà tiếp đãi cho xong , <
> bữa thường dù dưa muối mặc lòng , <
> khi có họ xem cho tử tế , <
> nước đã đoạn rượu liền nhân thể , <
> 465 . giục tiểu hầu bưng cỗ tiếp ra . <
> nhà dưới ta mời họ đàn bà , <
> coi sóc hỏi họ hàng con cháu . <
> không bỏ sót là tình yêu dấu , <
> ai chẳng khen hiền đức phụ nhân , <
> 470 . trọn đời đẹp mặt phu nhân , <
> vì chưng chủ phụ thân thân biết điều . <
> bề phụng dưỡng đôi bên cha mẹ , <
> muôn một khi đá đổ bồ hôi , <
> nghĩ xa lo đứng lo ngồi , <
> 475 . chẳng còn tưởng đến tham công tiếc việc . <
> đường điều hộ tiền không dám tiếc , <
> mặc phu quân giữ việc thuốc thang , <
> song ta nâng giấc giữ giàng , <
> điều ăn uống phải hỏi han tùy thích . <
> 480 . lòng người ước chim , gà , cá , thịt , <
> của nên ăn dù đắt cũng mua . <
> tùy người ưa thức ngọt chua , <
> nhưng gia vị phải mong cho đủ mùi . <
> xem quần áo nên thay kẻo bẩn , <
> 485 . lòng yêu thân phải cẩn từng khi , <
> tấm lòng trời đất chứng tri , <
> dâu hiền có hiếu , tiếng ghi để đời . <
> này con gái thuộc về khôn đạo , <
> khôn đức nhu nết gái dịu dàng , <
> 490 . một đôi khi chân bước ra đường , <
> bề tôn trưởng thì lòng kính nhượng . <
> dù chẳng phải là ta hơi hướng , <
> nghĩa hương lân phải cất tiếng chào . <
> bằng thấy người đầu bạc tuổi cao , <
> 495 . có mang đội trình đòi nâng đỡ . <
> thì miệng lưỡi chê bai ai nỡ , <
> ở trên đời gái ở nết na <
> con hiền đẹp mặt mẹ cha , <
> chồng hòa yêu chuộng , họ hòa kính chung . <
> 500 . dạy những kẻ đàn bà con gái , <
> gặp phải chồng cờ bạc rượu chè , <
> nay ông tơ , bà nguyệt trót xe , <
> duyên phận ấy trót làm sao được . <
> ở là phải tìm mưu giả chước , <
> 505 . ngọt lời khuyên lâu cũng phải nghe , <
> lúc ham mê cơm rượu say nhè , <
> hãy cơm cháo trọn bề phụ đạo . <
> chớ vợ nghiến chồng , thêm trân tráo , <
> như chuyện chi lửa cháy dầu thêm , <
> 510 . chẳng bằng khi chăn ấm chiếu êm , <
> hãy năn nỉ đường khôn lẽ phải . <
> bề ân ái vợ chồng là ngãi , <
> dẫu giàu ăn , khó chịu cho cam . <
> hay gì yến bắc , nhạn nam , <
> 515 . khăng khăng một tiết cho cam sở nguyền . <
> đạo vợ chồng là duyên kim cải , <
> vốn trời sinh bể ái nguồn ân , <
> kìa ai nổi trận phong vân <
> cũng vì gái nhiều phần nhầm lỗi . <
> 520 . phận là gái ít đường giáo hối , <
> thấy chồng yêu dễ lấy làm nhờn , <
> miệng sai ngoa nói những giọng càn , <
> bụng kiêu ngạo một ngày một sính , <
> đạo cha mẹ đã không biết kính , <
> 525 . bề anh em lại chẳng hay nhường , <
> chua chát thay những tính cương cường <
> ai là đá ru mà chịu vậy ! <
> đường gia pháp không ăn lời dạy , <
> việc giáo hình đến phải ra tay , <
> 530 . hổ thân tiếng khắp đông tây , <
> nông nỗi ấy hết đương khôn khéo . <
> khuyên những các đào tơ liễu yếu , <
> lấy làm gương chớ bắt chước chi , <
> một niềm kính thuận vô vi , <
> 535 . trước là khỏi nhục , sau thì nên danh , <
> thương những kẻ đàn bà mất dạy , <
> lại gặp chồng sợ vợ như ma , <
> trách chi mà chẳng thói kiêu ngoa , <
> những lừa cạnh , phô sòng , làm lệ . <
> 540 . bề họ mạc không hay kính nể , <
> nghĩ bon chen tiền bạc là khôn , <
> đường gia tài khôn biết vén vun , <
> nghĩ tha thướt áo quần là khéo , <
> gà eo óc , phòng loan uốn éo , <
> 545 . bầng mắt ra đã tỏ vầng ô , <
> việc trong ngoài khí dụng các đồ , <
> mặc con cái gặp sao hay vậy , <
> bề nội ngoại những phô loài ấy . <
> phúc đức kia còn nói làm chi , <
> 550 . khen cho bà nguyệt khéo xe , <
> anh này sánh với chị kia đương vừa . | Dạy con gái phải có đức hạnh | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
vợ chồng ta tơ hồng vấn vít , <
> nhân duyên này bà nguyệt khéo xe . <
> trình anh thân thiếp vụng về , <
> 555 . yêu thì nên tốt chớ nề ngu si , <
> quản bao lỗi nọ , lầm kia , <
> chiều thanh vẻ quí dám bì được đâu . <
> thiếp vâng lời dạy trước sau , <
> nguyện xem then khóa , giữ hầu áo khăn . <
> 560 . trước là thờ phụng tiền nhân , <
> sớm thăm tối viếng ân cần đỡ anh . <
> bốn phương chàng hãy kinh doanh , <
> dùi mài kimh sử tập tành cung tên . <
> công danh mong đợi ơn trên , <
> 565 . còn trong trần lụy hãy xin dấu mầu . <
> gửi trình dễ dám khuyên đâu , <
> sắc phòng thương thận , rượu hầu thương tâm <
> thiếp xin chàng chớ đăm đăm , <
> những nơi cờ bạc chớ ham làm gì . <
> 570 . thế gian lắm kẻ điên mê , <
> áo quần lam lũ người thì như ma . <
> thiếp xin chàng lánh cho xa , <
> một niềm trung hiếu để mà lập thân . <
> bấy lâu những đợi long vân , <
> 575 . đào tơ , liễu yếu gửi thân anh hùng . <
> xưa nay gái đội ơn chồng , <
> hiển vinh bõ lúc cơm sung , cháo dền . <
> ơn trời công đã được đền , <
> chàng nên quan cả , thiếp nên hầu bà ! | Vợ khuyên chồng | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
580 . nào là những kẻ học trò , <
> nghe lời thầy dậy phải lo sửa mình . <
> nghĩa cha sinh cùng công mẹ dưỡng , <
> thời đêm ngày tư tưởng chớ khuây , <
> hai công đức ấy nặng thay , <
> 585 . xem bằng bể rộng , coi tày trời cao ! <
> trình vâng từ tốn ngọt ngào , <
> đi về thưa thốt , ra vào thăm lênh . <
> bánh quà , cá thịt , cơm canh , <
> sớm trưa thay đổi để dành hẳn hoi . <
> 590 . bữa thường dâng ngọt dâng bùi , <
> nâng niu chào hỏi chẳng sai đâu là . <
> nghĩ công khó nhọc nuôi ta , <
> đến ngày cả lớn mong cho vuông tròn , <
> kể từ lúc hãy còn thai dựng , <
> 595 . đến những khi nuôi nấng giữ giàn <
> nặng nề chín tháng cưu mang , <
> công sinh bằng vượt bể sang nước người . <
> đoạn thôi lúc ấy vừa rồi , <
> ấp ôm bú mớm chẳng rời trên tay . <
> 600 . mong cho biết ngửa biết ngây , <
> biết chuyện biết hóng chẳng khuây bao giờ , <
> ngày trứng nước , thủa ngây thơ . <
> bao giờ sài ghẻ bấy giờ lại lo . <
> lo cho biết lẫy , biết bò , <
> 605 . mong cho biết đứng , mong cho biết ngồi . <
> đoạn rồi lại lo khi xảy đậu , <
> công , dại , ngây , thơ ấu , u ơ . <
> ba năm nhũ bộ còn thơ , <
> kể công cha mẹ biết cơ ngần nào ? <
> 610 . chữ rằng " sinh ngã cù lao " , <
> bể sâu khôn ví , trời cao khôn bì . <
> nhưng mà gặp buổi bình thì , <
> tiền trăm , bạc chục việc gì mà lo ! <
> hay là gặp cửa nhà giàu , <
> 615 . của chìm của nổi dễ hầu lo chi ! <
> song ta vốn đã hàn vi , <
> lại sinh ra gặp phải thì can qua . <
> đòi khi kém đói thiết tha , <
> bán buôn tần tảo cho qua lúc này . <
> 620 . việc nhà việc cửa chuyên tay , <
> khi đêm quên ngủ , khi ngày quên ăn . <
> ngược xuôi gánh vác nhọc nhằn , <
> chân le , chân vịt nào phần khoan thai . <
> hình dung ăn mặc lôi thôi , <
> 625 . áo thời xốc xếch , khố thời đuôi nheo . <
> gian nan đòi đoạn ngặt nghèo , <
> mà cho con học có chiều bao dong . <
> thế gian mấy kẻ có lòng , <
> có công trời hẳn dành công để chờ . <
> 630 . bây giờ loạn lạc bơ vơ , <
> cơ trời bĩ thái nắng mưa là thường . <
> khuyên con học lấy văn chương , <
> có bên nghĩa lý , có đường hiển vinh . <
> loạn rồi lại có khi bình , <
> 635 . khi bình ta hãy cá kình giương vây . <
> say sưa kinh sử chớ khuây , <
> sắt mài ắt hẳn có ngày nên kim . <
> mãi thần kia mới là gan , <
> trèo non kiếm củi , đốt than dãi dầu . <
> 640 . bể thánh sâu , cố gia công lội , <
> rừng nho gai , thẳng lối xông pha , <
> ba năm chợt đổi khôi khoa , <
> sân rồng ruổi ngựa , đường hoa giong cờ . <
> trần bình nhà bạc cửa thưa , <
> 645 . đói no chẳng quản , muối dưa chẳng nề . <
> đọc sách là chí nam nhi , <
> giúp lưu trót đã lục kỳ nên công . <
> lọng giương , ngựa cưỡi , xe giong , <
> bể sâu cá nhảy vẫy vùng bõ khi . <
> 650 . ấy là thủa trước nam nhi , <
> bây giờ đèn sách sớm khuya thế nào ? <
> chữ rằng : " loạn độc thư cao " , <
> khi nên cũng thế , khác nào người xưa . <
> nắng lâu cũng có khi mưa , <
> 655 . trồng dưa thì lại được dưa nệ gì . <
> mai ngày treo biển tên đề , <
> khôi khoa lại được gặp kỳ thánh minh . <
> lộc trời , tước nước hiển vinh , <
> báo đền đôi đức dưỡng sinh bấy chầy . <
> 660 . bõ khi nghèo khổ chua cay , <
> bõ khi đèn sách , bõ ngày gian truân . <
> bệ rồng gang tấc chín lần , <
> trong triều mực thước , ngoài dân quyền hành . <
> một triều là một thanh danh , <
> 665 . bởi chưng có chí học hành thì nên . <
> bao nhiêu là gái thuyền quyên , <
> lưng ong má phấn cũng chen chân vào . <
> đã má đỏ , lại má đào , <
> thơm tho mùi xạ ngạt ngào mùi hương . <
> 670 . đủ mùi những thức cao lương , <
> sơn hào hải vị bữa thường đổi trao . <
> lợn quay , xôi gấc , chè tàu , <
> ai ai là chẳng đến hầu làm tôi . <
> quạt lông , gối xếp , thảnh thơi , <
> 675 . một lời dạy đến , trăm người dạ vâng . <
> tiếng đàn , tiếng địch , tưng bừng , <
> câu thơ , câu phú lại dâng chén quỳnh . <
> trong ngoài quan khách linh đình , <
> treo chông nội thất , truyền sênh công đường . <
> 680 . phấn trần , tranh cánh , giá gương . <
> khi buông màn vóc , khi giường chiếu hoa . <
> người hầu , người hạ , nhởn nhơ , <
> thắm chen vẻ tía , vàng pha màu hồng . <
> nhà ngang dãy dọc trùng trùng , <
> 685 . hầu non : con mới , tiểu đông : thằng tranh . <
> trai khoe lịch , gái khoe thanh , <
> ra vào hài hán , chung quanh dập dìu ! <
> giàu sang khác vẻ trăm chiều , <
> vì ơn cha mẹ lắm điều vì ta . <
> 690 . nghĩa thứ ba là trong thầy tớ , <
> dạy mấy lời phải nhớ đinh ninh . <
> nghĩa dưỡng sinh hiếu trung là thế <
> đường công danh có chí thì nên . | Dạy học trò ở cho phải đạo | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
trước cửa khổng cung tường chín chắn . <
> 695 . bước lên đường vào cửa ung dung , <
> trăm quan , tôn miếu , lạ lùng , <
> học hành cho biết thỉ chung tỏ tường . <
> bẩm phi thường khác hơn mọi vật , <
> ắt làm người thời chẳng hư sinh . <
> 700 . phú cho tai mắt thông minh , <
> tính tình gồm đủ kiếp sinh vẹn tuyền . <
> bực thánh hiền ấy không dám ví , <
> song làm người có chí thì nên , <
> khai tâm từ thủa thiếu niên , <
> 705 . hiếu kinh tiểu học trước liền cho thông . <
> đọc cho đến trung dung , đại học , <
> tứ thư rồi lại đọc ngũ kinh , <
> thi , thư , dịch , lễ , đều tinh , <
> xuân thu nghĩa cả cho minh nghiệp nhà . <
> 710 . xem cho đến bách gia , chư tử , <
> bảy mươi pho sử đều thông , <
> sớm khuya ở chốn văn phòng , <
> bút nghiên , giấy mực bạn cùng chân tay . <
> bài kinh nghĩa cùng bài văn sách , <
> 715 . tinh phú , thơ , mọi vẻ văn chương . <
> một đèn , một sách , một giường , <
> có công mài sắt có ngày nên kim . <
> học trò giữ chính tâm làm trước , <
> với tu , tề , bình , trị đều yên , <
> 720 . cương thường giữ hiếu làm nên , <
> từ đoan , ngũ giáo cho tuyền công sinh . <
> bề đạo đức , gia đình phải giảng , <
> phủ thiên quân quang đãng tinh vi . <
> lý cho cách vật , trí tri , <
> 725 . trong thì dưỡng đức , ngoài thì tu thân . <
> nghiệp tứ dân nhất rằng chữ sĩ , <
> nghề nông , thương , công cổ khôn sơ , <
> đạo thầy thứ nhất là nho , <
> toán , y , lý , số dám so sánh bài . <
> 730 . khắp triều đình trong ngoài lớn nhỏ , <
> những là người áo mũ đai cân , <
> đời nào cũng chuộng nghề văn , <
> mưu mô giẹp loạn , kinh luân mở nền <
> pho kinh sử làu chuyên nghề học , <
> 735 . chốn thư đường từng đọc hôm mai , <
> quan sang chẳng có riêng ai , <
> đạo trời nào phụ những người độc thư . <
> kìa trước hết văn nho sĩ tử , <
> dẫu khó khăn kinh sử càng chuyên , <
> 740 . làm nên trọng chức cao quyền , <
> trong ngoài ai chẳng ngợi khen bậc hiền . <
> nhặt lấy cỏ bồ biên mà đọc , <
> người ôn thư chí học mới cao . <
> chàng hoằng không sách biết sao . <
> 745 . mượn kinh mà học viết vào mảnh tre . <
> dùi đâm vế kẻo khi buồn ngủ , <
> ngươi tô tần chí thú đọc kinh , <
> tóc treo giường ấy , tôn sinh , <
> để cho dễ thức học hành canh khuya . <
> 750 . thủa dầu hết đèn hoe bóng tuyết , <
> chàng tôn khang chịu rét đêm đông , <
> nọ ngươi trác dận dầu không , <
> túi bao đom đóm bạn cùng thư trai . <
> vai gánh củi học thời luôn miệng , <
> 755 . chu mãi thần nên tiếng danh nho , <
> lý sinh chẳng quản công phu , <
> chăn trâu treo sách một pho trên sừng . <
> ấy những người trước từng khó nhọc , <
> sau làm nên tước lộc quan sang , <
> 760 . làm trai chí khí hiên ngang , <
> chớ rằng nguy khổ trễ tràng làm chi ! <
> oanh bé nhỏ tuổi thì lên tám , <
> việc đọc thơ sớm đủ tinh thông <
> lão tuyền tuổi cả gia công , <
> 765 . hai mươi bảy tuổi dốc lòng nghề nho . <
> đường lưu án tuổi vừa lên bảy , <
> đỗ thần đồng tiếng dậy gần xa . <
> ông lương đã đến tuổi già , <
> tám mươi hai tuổi đỗ khoa đại đình <
> 770 . đường vân trình dù sau dù trước , <
> chữ công danh ai khác chi ai , <
> hễ người có chí có tài , <
> gió rung mặc gió khôn rời khôn lay . <
> chẳng sợ kẻ lắm thầy nhiều tớ , <
> 775 . thấy ta nghèo ra sự rẻ khinh , <
> thư trung lắm kẻ hiển vinh , <
> dập dìu hầu hạ , linh đình ngựa xe . <
> chẳng sợ kẻ lắm tiền , nhiều lúa , <
> nghĩ mình rằng có của thì hơn , <
> 780 . thư trung kim ngọc vô vàn , <
> đầy khè chung đỉnh , chứa chan bạc vàng . <
> chẳng sợ lắm kẻ thê nhiều thiếp , <
> đả hẳn rằng tốt đẹp hơn ai ? <
> thư trung có gái tuyệt vời , <
> 785 . những người mặt ngọc là người vẻ vang . <
> chẳng sợ kẻ tòa ngang dãy giọc , <
> khinh nhau rằng hàn ốc thê lương . <
> thư trung tuấn vũ điêu tường . <
> lầu hồng gác phượng cột giường liền mây <
> 790 . ai có chí đêm ngày luyện tập , <
> theo người xưa cho kịp mới nên . <
> học cho hy thánh hy hiền , <
> việc gì thông biết chẳng phiền lụy ai . <
> chốn lâm tẩu , hoài tài bảo đức , <
> 795 . khắp bốn phương đồn nức thời danh , <
> chiếu nêu cao giá ngọc lành , <
> xe loan có thủa cung doanh có ngày . | Khuyên học trò phải chăm học | https://www.thivien.net/ | lục bát | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | song thất lục bát | Nguyễn Trãi |
首尾吟 <
> 谷城南犼蔑間 <
> 奴搩俧少琟吿 <
> 昆隊遁揚埃眷 <
> 堏馭檝少几绖 <
> 傉瞸狹回坤且琾 <
> 茹涓趣庶礙挼働 <
> 朝官拯沛隱拯沛 <
> 谷城南伨蔑間 thủ vĩ ngâmgóc thành nam , lều một gian , <
> no nước uống , thiếu cơm ăn . <
> con đòi trốn , dường ai quyến , <
> bà ngựa gầy , thiếu kẻ chăn . <
> ao bởi hẹp hòi khôn thả cá , <
> nhà quen thú thứa ngại nuôi vằn . <
> triều quan chẳng phải , ẩn chẳng phải , <
> góc thành nam , lều một gian . <
> <
> 首尾吟 <
> <
> <
> thủ vĩ ngâm <
> <
> <
> 谷城南犼蔑間 <
> góc thành nam , lều một gian , 奴搩俧少琟吿 <
> no nước uống , thiếu cơm ăn . 昆隊遁揚埃眷 <
> con đòi trốn , dường ai quyến , 堏馭檝少几绖 <
> bà ngựa gầy , thiếu kẻ chăn . 傉瞸狹回坤且琾 <
> ao bởi hẹp hòi khôn thả cá , 茹涓趣庶礙挼働 <
> nhà quen thú thứa ngại nuôi vằn . 朝官拯沛隱拯沛 <
> triều quan chẳng phải , ẩn chẳng phải , 谷城南伨蔑間 <
> góc thành nam , lều một gian . | Thủ vĩ ngâm 首尾吟 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
言志 <
> 商周件𪧘各諸堆 , <
> 舍另身閒課役耒 。 <
> 檜俗茶常坡渃雪 , <
> 尋清中日羡茶梅 。 <
> 𪀄呌花𦬑𣈜春凈 , <
> 香論碁殘席客催 。 <
> 盃固蔑念庒女豸 , <
> 道濫昆免道濫碎 。 ngôn chí bài 1 thương chu bạn cũ các chưa đôi , <
> sá lánh thân nhàn thuở việc rồi . <
> gội tục chè thường pha nước tuyết , <
> tìm thanh trong vắt tịn trà mai . <
> chim kêu hoa nở ngày xuân tĩnh , <
> hương lụn cờ tàn tiệc khách thôi . <
> bui có một niềm chăng nỡ trễ , <
> đạo làm con liễn đạo làm tôi . <
> <
> 言志 <
> <
> <
> ngôn chí bài 1 <
> <
> <
> 商周件𪧘各諸堆 , <
> thương chu bạn cũ các chưa đôi , 舍另身閒課役耒 。 <
> sá lánh thân nhàn thuở việc rồi . 檜俗茶常坡渃雪 , <
> gội tục chè thường pha nước tuyết , 尋清中日羡茶梅 。 <
> tìm thanh trong vắt tịn trà mai . 𪀄呌花𦬑𣈜春凈 , <
> chim kêu hoa nở ngày xuân tĩnh , 香論碁殘席客催 。 <
> hương lụn cờ tàn tiệc khách thôi . 盃固蔑念庒女豸 , <
> bui có một niềm chăng nỡ trễ , 道濫昆免道濫碎 。 <
> đạo làm con liễn đạo làm tôi . | Ngôn chí bài 1 言志 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
trường văn nằm ngả mấy thu dư , <
> uổng tốn công nhàn biện lỗ ngư . <
> còn miệng tựa bình đà chỉn giữ , <
> có lòng bằng trúc mỗ nên hư . <
> én từ nẻo lạc nhà vương tạ , <
> quạt đã hầu thu lòng tiệp dư . <
> chỉn sá lui mà thủ phận , <
> lại tu thân khác mặc thi thư . | Mạn thuật bài 12 (Trường văn) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
quê cũ nhà ta thiếu của nào , <
> rau trong nội , cá trong ao . <
> cách song mai tỉnh hồn cô dịch , <
> kề nước cầm đưa tiếng cửu cao . <
> khách đến vườn còn hoa lạc , <
> thơ nên cửa thấy nguyệt vào . <
> cảnh thanh dường ấy chăng về nghỉ , <
> lẩn thẩn làm chi áng mận đào . | Mạn thuật bài 13 (Nhà ta) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
án tuyết mười năm uổng độc thư , <
> kiểu còn lọt lọt chữ tương như . <
> nước non kể khắp quê hà hữu , <
> sự nghiệp nhàn khoe phú tử hư . <
> con mắt họa xanh đầu dễ bạc , <
> lưng khôn uốn lộc nên từ . <
> ai ai đều đã bằng câu hết , <
> nước chẳng còn có sử ngư . | Mạn thuật bài 14 (Am tuyết) | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
con lều mòn mọn cách hồng trần , <
> vướng vặt tư mùa những bạn thân . <
> trúc tưởng hủ nên thêm tiết cứng , <
> mai lâm bô đâm được câu thần . <
> trượng phu non vắng là tri kỷ , <
> tiên khách nguồn om ấy cố nhân . <
> mấy của yêu đương đà chiếm được , <
> lại mong chiếm cả hết hòa xuân . | Tự thán bài 11 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
bình sinh nhiễm được tật sơ cuồng , <
> con cháu nhiều ngày chịu khó dường . <
> la ỷ lấy đâu chăng lái xái , <
> hùng ngư khôn kiếm phải thèm thuồng . <
> áo quan thả gửi hai bè muống , <
> đất bụi ương nhờ một mảnh mồng . <
> còn có một lòng âu việc nước , <
> đêm đêm thức nhẫn nẻo sơ chung . | Thuật hứng bài 23 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
lánh trần náu thú sơn lâm , <
> lá thông còn tiếng trúc cầm . <
> sách cũ ngày tìm người hữu đạo , <
> trì thanh đêm quyến nguyệt vô tâm . <
> say hết tấc lòng hồng hộc , <
> hỏi làm chi sự cổ câm ( kim ) . <
> thế sự dầu ai hay buộc bện , <
> sen nào có bén trong lầm . | Thuật hứng bài 25 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
càng một ngày càng ngặt đến thân , <
> ắt vì số mệnh , ắt văn chương . <
> người hiềm rằng cúc qua trùng cửu , <
> kể hãy bằng quỳ hướng thái dương . <
> chè thuở tiên thì mình ghín nước , <
> cầm khỉ đàn khiến thiếp thiêu hương . <
> non quê ngày nọ chiêm bao thấy , <
> viên hạc chăng hờn lại những thương . | Tự thán bài 1 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
non hoang tranh vẽ chập hai ngàn <
> nước mấy dòng thanh ngọc mấy hàn <
> niềm cũ sinh linh đeo ắt nặng <
> cật chưng hồ hải đặt chưa an <
> những vì thánh chúa âu đời trị <
> khá kể thân nhàn tiếc tuổi tàn <
> thừa chỉ ai rằng thời khó ngặt <
> túi thơ chứa hết mọi giang san . | Tự thán bài 2 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
dương trường đường hiểm khúc co que , <
> quê chợ bao nhiêu khách đẩy xe . <
> phú quý treo sương ngọn cỏ , <
> công danh gửi kiến cành hòe . <
> phong lưu mòn mỏi ba đường cúc , <
> ngày tháng tiêu ma một bát chè . <
> chân chạy cánh bay ai mấy phận , <
> thiên công nào có thuở tư che . | Tự thán bài 3 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
non nước cùng ta đã có duyên , <
> được nhàn sá dưỡng tính tự nhiên . <
> trường canh hỏi nguyệt tay dừng chén , <
> pha lão chơi thu khách nổi thuyền . <
> lòng chẳng mắc tham là của báu , <
> người mà hết lụy ấy thân tiên . <
> vua nghiêu thuấn , dân nguyêu thuấn , <
> dường ấy ta đà phi thửa nguyền . | Tự thán bài 4 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
thiếu niên trường ốc tiếng hư bay , <
> phải lụy vì danh đã hổ thay . <
> áng cúc thông quen vầy bậu bạn , <
> cửa quyền quý ngại lượm chân tay . <
> qua đòi cảnh chép câu đòi cảnh , <
> nhàn một ngày nên quyển một ngày . <
> tuổi đã năm mười đầu đã bạc , <
> ấy còn bìu rịn lấy chi vay ! | Tự thán bài 5 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
ở thế thường hiềm khác tục ngươi , <
> đến đây rằng hết tiếng chê cười . <
> kể ngày con nước toan triều lạc , <
> bạn chúng chẳng chài chác cá tươi . <
> rượu đối cầm đâm thơ một thủ , <
> ta cùng bóng liễn nguyệt ba người . <
> tai thường phỏng dạng câu ai đọc , <
> rất thân sinh bẩy tám mươi . | Tự thán bài 6 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
giầu ( trầu ) chẳng kịp , khó còn bằng , <
> danh lợi lòng đà ắt dửng dưng . <
> dò trúc xông qua làn suối , <
> tìm mai theo đạp bóng trăng . <
> giang sơn bát ngát kìa quê cũ , <
> tùng cúc bù trì ấy của hằng . <
> một phút thanh nhàn trong thuở ấy , <
> nghìn vàng ước đổi được hay chăng ? | Tự thán bài 7 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
tiêu sái tự nhiên nhẹ hết mình , <
> nài bao ngôi cả áng công danh . <
> vô tâm trì có trăng bạc , <
> được thú kho đầy gió thanh . <
> trẻ , dầu chơi con tạo hóa , <
> già , lọ phục thuốc trường sinh . <
> dưỡng nhàn miễn được qua ngày tháng , <
> non nước còn ghê chốn hữu tình . | Tự thán bài 8 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
nắng quáng thưa thưa bóng trúc che , <
> cây im thư thất sáng bằng the . <
> tỏ tường phiến sách con chu dịch , <
> bàn bạc lòng nhàn cái quít chè . <
> đòi thuở khó khăn chăng xuýt ải , <
> thấy nơi xao xác đã mày nề . <
> ngày nhàn gió khoan khoan đến , <
> thơn thớt cài song giấc hòe . | Tự thán bài 9 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
tơ tóc chưa hề báo sở sinh , <
> già hòa lủ , tủi nhiều hành . <
> chông gai nhẹ đường danh lợi , <
> mặn lạt no mùi phế tình . <
> sách một hai phiên làm bậu bạn , <
> rượu năm ba chén đổi công danh . <
> ngoài chưng phần ấy cầu đâu nữa , <
> cầu một ngồi coi đời thái bình . | Tự thán bài 10 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
lọ chi tiên bụt nhọc tầm phương , <
> được thú an nhàn ngày tháng trường . <
> song có hoa mai , trì có nguyệt , <
> án còn phiến sách , triện còn hương . <
> tôi ngươi một tiết bền bằng đá , <
> biên tóc mười phần chịu những sương . <
> chữ học ngày xưa quên hết dạng , <
> chẳng quên có một chữ cương thường . | Tự thán bài 12 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
khó khăn thì mặc có màng bao , <
> càng khó bao nhiêu chí mới hào . <
> đại địa dầy , nam nhạc khỏe , <
> của tiêu vắng , bắc thần cao . <
> lấy khi đầm ấm pha khi lạnh , <
> giữ thuở khô khao có thuở dào . <
> kìa nếu tô tần ngày trước , <
> chưa đeo tướng ấn có ai chào . | Thuật hứng bài 21 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
phú quý lòng hơn phú quý danh , <
> thân hòa tự tại thú hòa thanh . <
> tiền sen tích để bao nhiêu thúng , <
> vàng cúc đem cho biết mấy bình . <
> ngoài cửa mận đào là khách đỗ , <
> trong nhà cam quít ấy tôi mình . <
> ai hay ai chẳng hay thì chớ , <
> bui một ta khen ta hữu tình . | Tự thán bài 13 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
lều nhàn vô sự ấy lâu dài , <
> nằm ở chẳng từng khuất nhiễu ai . <
> tuyết đượm chè mai câu dễ động , <
> trì in bóng nguyệt hứng thêm dài . <
> quyển thi thư những màng quên mặt , <
> tiếng thị phi chăng đóng đến tai . <
> chẳng thấy phiền hoa trong thuở nọ , <
> ít nhiều gửi kiến cành hòe . | Tự thán bài 14 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
lòng người man xúc nhọc đua hơi , <
> chẳng cóc nhân sinh gửi chơi . <
> thoi nhật nguyệt đưa qua mấy phút , <
> áng phồn hoa họp mấy trăm đời . <
> hoa càng khoe tốt , tốt thì rữa , <
> nước chớ cho đầy , đầy ắt vơi . <
> mới biết doanh hư đà có số , <
> ai từng cải được lòng trời . | Tự thán bài 15 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
chước toan chưa đẹp nẻo bình sinh , <
> đến thuở già lại trách mình . <
> khổ trúc chẳng ưa lòng khách bạc , <
> lão mai sá học nết người thanh . <
> công danh lỡ đường vô sự , <
> non nước ghê chốn hữu tình . <
> nào của cởi buồn trong thuở ấy , <
> có thơ đầy túi , rượu đầy bình . | Tự thán bài 16 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
ngầm hay mùi đạo cực chưng ngon , <
> nghìn kiếp dầu ăn vuỗn hay còn . <
> nhật nguyệt dễ qua biên trắng , <
> cương thường khôn biến tấc son . <
> chĩnh vàng chẳng tiếc danh thì tiếc , <
> bia đá hay mòn nghĩa chẳng mòn . <
> giữ khăng khăng ai nỡ phụ , <
> phù trì mựa khá để chon von . | Tự thán bài 17 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
lân la mến cảnh sơn khê , <
> sự thế nên vong hết mọi bề . <
> ngòi thuở triều cường chờ nguyệt mọc , <
> cây khi ác lặn rước chim về . <
> giàu mặc phận , nguôi lòng ước , <
> chật yên bần , ấy cổ lề . <
> ắt muốn đến chơi thành thị nữa , <
> âu là non nước nó đàn chê . | Tự thán bài 18 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
tài túy chăng ngộ trí chăng cao , <
> quyền đến trong tay chí mới hào . <
> miệng khiến tửu binh phá lũy khúc , <
> minh làm thi tướng đánh đàn tao . <
> cầm khua hết ngựa , cờ khua tượng , <
> chim bắt trong rừng , cá bắt ao . <
> còn có anh hùng bao nả nữa , <
> đòi thì vậy , dễ hơn nào . | Tự thán bài 19 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
thế những cười ta rằng đánh thơ , <
> dại hòa vụng hết lừ khừ . <
> lừa tìm ngàn bá nhờ mai bảo , <
> thuyền nổi dòng thu có nguyệt đưa . <
> ngoài cửa mừng người dầu cái vẹt , <
> trong nhà thết khách mặc con cờ . <
> áo dành một tấm cơm hai bữa , <
> phần ấy chưng ta đã có thừa . | Tự thán bài 20 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
làm người hay một họa hay hai , <
> mựa cậy sang , mựa cậy tài . <
> tiết trực cho bằng đá sắt , <
> đường đi sá lánh chông gai . <
> miệng người như mật mùi qua ngọt , <
> đạo thánh bằng tơ mối hãy dài . <
> ngõ ốc nhường khiêm là mỹ đức , <
> đôi co ai dễ kém chi ai . | Tự thán bài 21 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
đương cơ ai dễ khứng nhường ai , <
> thua được tình cờ có một mai . <
> gạch quẳng nào bày mấy ngọc , <
> sừng hằng những mọc qua tai . <
> làm lành mới cậy chớ làm dữ , <
> có đức thì hơn nữa có tài . <
> mấy kẻ tư văn sinh đất việt , <
> đạo này nối nắm để cho dài . | Tự thán bài 22 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |
nẻo xưa nay cũng một đường , <
> đây xóc xóc nẻo tam cương . <
> đạo này để trong trời đất , <
> nghĩa ấy bền chưng đá vàng . <
> gió kíp hay là cỏ cứng , <
> đục nhiều dễ biết đường quang . <
> tôi ngươi thì một lòng trung hiếu , <
> mựa để nghìn đời tiếng hổ hang . | Tự thán bài 23 | https://www.thivien.net/ | thơ tự do | Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn | đường luật biến thể | Nguyễn Trãi |