text
stringlengths 6
9.41k
|
|---|
(၁) မာန်စောင်ကကြီး၊ အမျက်ကြီး၊ မုန်းတီးခံရမည် |
(၂) တန်ဆာဆင်ကြ၊ သွင်မလှ၊ သေကငရဲပြည် |
(၃) ခါး, ငယ်စဉ်ခါ၊ ခါး,ကြီးလာ၊ တမာတရထည် |
ဧကပဏ္ဏဇာတ် ပြီး၏ |
ဂီတာ (အင်္ဂလိပ်: Guitar) ဟူသည် ကြိုးတပ် တူရိယာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ထိုကြိုးများအား လက်ဖြင့် တီးခတ်ရသည် |
ဂီတာ၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်းများမှာ ကိုယ်ထည်၊ လက်ကိုင်၍ ကြိုးများအား ဖိထိန်းရန်အတွက် ပြားသော လက်ကိုင်တန်း တစ်ခု၊ ထိုကြိုးများအား ထိန်းချုပ်ထားရန်အတွက် ထိန်းချူပ်ဘားများ နှင့် ကြိုးတို့ ဖြစ်ကြသည် |
ပုံမှန်အားဖြင့် ဂီတာ တစ်ခုအား သစ်သား သို့မဟုတ် ပလတ်စတစ်ဖြင့် ပြုလုပ်ကြသည် |
ထို့ပြင် ဂီတာကြိုးအား သံမဏိ သို့မဟုတ် နိုင်လွန်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားကြသည် |
ဂီတာကြိုးများကို များသောအားဖြင့် ညာလက်ချောင်းကလေးများဖြင့် လည်းကောင်း၊ အထူးပြုလုပ်ထားသော ဂစ်တာတီးရန် ပလတ်စတစ်ပြားကလေးများဖြင့် လည်းကောင်း ခတ်ယူတီးခတ်ကြသည် |
သို့သော် အချို့သည် ဘယ်လက်ဖြင့် တီးခတ်ကြသေးသည် |
ထိုသို့ တီးခေတ်မှုပုံစံကို ကြိုးခတ်ခြင်းဟူ၍ ခေါ်သည် |
မြန်မာနိုင်ငံရှိ အခေါ်အဝေါ်မှာ အင်္ဂလိပ်ဘာသာမှ ခေါ်ဝေါ်သော "Plectrum" ဟူ၍လည်း ခေါ်ဝေါ်သည် |
ဘယ်လက်သည် ဂီတာ၏ (ပြားသော လက်ကိုင်တန်း)လည်တိုင်အား ကိုင်ထားရပြီး တစ်ချိန်တည်းတွင်ပင် ဘယ်လက်မှ လက်ကိုင်တန်းပေါ်ရှိ ဂစ်တာကြိုးလေးများအား လက်ဖြင့် ဖိနိုပ်ထားရရပြီး ညာလက်မှ ဂီတာကြိုးများအား အပေါ်အောက် ဆွဲ၍ တီးခေတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ကြိုးကလေးများအား တစ်ချောင်းခြင်း ခတ်၍ တီးခြင်းဖြင့် အသံထွက်ပေါ်စေသည် |
လက်အနေအထားပြောင်းခြင်းဖြင့် ဂီတာအသံ၊နုတ်များအား ပြောင်းလဲနိုင်သည် |
မည်သို့ပင် ဖြစ်စေကာမူ ဂီတာသည် ယနေ့ခေတ် လူကြီး၊ လူငယ်များ အကြိုက်တွေ့၍ ဝယ်ယူရ လွယ်ကူခြင်း၊ တီးခတ်ရ လွယ်ကူခြင်းတို့ကြောင့် လူကြိုက်များ ရေပန်းစားသော တူရိယာ တစ်ခုပင်ဖြစ်သည် |
ယနေ့ ဂီတာများ၏ ခေတ်စားမှုသက်တမ်းသည် တိုတောင်းသည်ဟု သင်ယူဆနိုင်သော်လည်း နှစ်ပေါင်းထောင်နှင့် ချီသည့် ရှည်လျားသော သမိုင်းကြောင်းကို ပိုင်ဆိုင်ထားလေသည် |
ရှေးယခင်က အာရှမိုင်းနားဟူ၍ ခေါ်တွင်သည့် အီဂျစ်ပြည်၌ လွန်ခဲ့သည့် ဘီစီ ၁၀၀ဝခန့် အေဒီ၆၀ဝ ခန့်လောက်မှ ဂီတာနှင့် နီးစပ်သော ရုပ်ကြွင်းတွေကို တွေ့ ရှိခဲ့သည် |
သမိုင်းအထောက်အထားတွေအရ ဂီတာရဲ့ အစောဆုံးတူရိယာဟာ အာရပ်နိုင်ငံတွေကနေ စတင်ဆင်းသက်ပေါက်ဖွားခဲ့ပြီး ဂီတာဆိုသည့် ဝေါဟာရမှာ ရှေးဂရိလူမျိုးများ အမြတ်တနိုး တီးခတ်ခဲ့ကြတဲ့ ကီသာရာ(KITHARA) တူရိယာမှ ဆင်းသက်လာသည် ဟူ၍လည်း လက်ခံထားကြသည် |
အေဒီ ၇၁၁ တွင် မူးဝါး(MOOR) ဟုခေါ်သော လူမျိုးစုများသည် အာဆီးရီးယန်း၊ပါရှန်းနှင့် ဟီးဘရူးနိုင်ငံများကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ကြသည် |
ထိုအချိန် နောက်ပိုင်းတွင် ဂစ်တာဖြစ်လာမယ့် တူရိယာဟု မှန်းဆရသည့် ရက်ဘတ် (REBEC) တူရိယာ အပါအဝင် ကြိုးတပ်တူရိယာ အမျိုးမျိုးကို စပိန်နိုင်ငံကို ယူဆောင်သွားကြလေသည် |
ထိုတူရိယာသည် ယနေ့ခေတ် မြင်တွေ့ရသော ဂစ်တာပုံစံနှင့် လုံးဝမတူသေးဘဲ အရွယ်အစား သေးငယ်ပြီး တယောပုံသဏ္ဌာန်နှင့် ပိုမိုဆင်တူလေသည် |
ဂစ်တာရဲ့ ပုံသဏ္ဌာန် နှင့်ဖွဲ့စည်း ပြုလုပ်ထားပုံများသည် တီးခတ်သည့် အခါ လွယ်ကူစေရန်နှင့် ခေတ်မှီစေရန်အတွက် မိမိစိတ်ကြိုက်ပြုလုပ်ခဲ့ကြသောအခါ ၎င်း၏ခိုင်မာသည့် သမိုင်းကြောင်းသည်လည်း ဝေဝါးမှေးမှိန်စေခဲသည် |
၁၂ ရာစုတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ကရူးဆိတ်စစ်ပွဲများကလည်း ယနေ့ခေတ်ဂစ်တာနှင့် တူသည့် ကြိုးတပ်တူရိယာတခုကို ဥရောပ တစ်လွှားတွင် ပြန်နှံ့သွားခဲ့သည် |
ထိုတူရိယသည် နှစ်ပင်စီပူးထားသည့် ကြိုး ၄ စုံ၊ စုစုပေါင်းကြိုး ၈ ချောင်း တပ်ထားသော တူရိယာဖြစ်ပြီး ဂစ်တန် (GITTERN) ဟူ၍ ထင်ရှားခဲ့သည် |
စောင်းသမား ခရီးသွားများ၊ ကဗျာဆရာ ခရီးသွားများ၊ အဆိုတော်ခရီးသွားများသည် ထိုတူရိယာနှင့်တွဲပြီး သူတို၏ ခံစားဖွဲ့သီဆိုမှုများကို အလယ်ခေတ် (AD 600-1450) တလျှေက်လုံး သီဆိုတီးမှုတ်ခဲ့ကြလေသည် |
ဂစ်တာ၏ တိကျခိုင်မာသော သမိုင်းကြောင်းအား ၁၃ ရာစု စပိန်နိုင်ငံမှ မူးဝါးလူမျိုးများ၏ သီဆိုဖျော်ဖြေပွဲများမှ စတင်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည် ဆိုလေသည် |
နှစ်ပေါင်း ၃၀ဝမျှ ကြာညောင်းပြီး နောက် ၁၆ ရာစု စပိန်နိုင်ငံ၌ တီးခတ်မှု ပုံစံသစ်၊ ဟန်သစ်များ အပြိုင်အဆိုင်တိုးတက်လာပြီး ဂစ်တာအမျိုးအစားအနေဖြင့် အနည်းဆုံး ၃ မျိုးမျှ ခေတ်စားခဲ့သည် |
ထိုအရာများမှာ ကြိုး ၆ စုံ စုစုပေါင်း ၁၂ ကြိုးတပ် ဗီဟူလာ (VIHVELA) ထိုတူရိယာနှင့် တွဲဖက်တီးခတ်ရန်အတွင် သင်္ကေတဇယားဖြင့် ရေးသားထားသော နှစ်ယောက်တွဲတီးလုံး၊ သီချင်း၊ အကသီချင်းများ အပါအဝင် စုစုပေါင်း စာအုပ် ၇ အုပ် ထုတ်ဝေခဲ့သည် |
ကြိုး၅စုံ၊ စုစုပေါင်း ၁ဝ ကြိုးတပ် ဂစ်တာရာအက်စပါနိုလာ(GUITRRA ESPANOLA) ၁၆ ရာစု နောက်ပိုင်းမှနေ၍ ၁၇ ရာစုတလျှောက်လုံး ခေတ်စားခဲ့ပြီး လူးတ်(LUTE) တူရိယာ၏ နေရာတွင် အစားထိုး အသုံးပြုခဲ့သည် |
ဂစ်တာရာအက်စပါနိုလာကော့ဒ်နှင့် တီးရန်အတွက်ပင် အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ၁၇ ရာစုနှောင်းပိုင်းမှာတော့ ပြင်သစ်ကို စိမ့်ဝင်ပျံနံ့ သွားခဲ့သည် |
ကြိုး ၄ စုံ၊ စုစုပေါင်း ကြိုး ၈ ချောင်းတပ် ဂစ်တာရာ (GUITARRA) တို့ဖြစ်သည် |
၁၇ ရာစုတွင် ဂစ်တာ၏အခန်းကဏ္ဍသည် အရှိန်အဟုန်နှင့် ပြန့်ပွားဖို့ အစပျိုးသည့် ကာလ တခုပင် ဖြစ်သည် |
ကော့ဒ်ဖြင့် တီးသည့် စနစ်များမှ အနုစိတ်ပိုမိုချဲ့ထွင်ကာ ပို၍စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းသော လက်ချောင်းများဖြင့် တီးခတ်ရသည့် ဂန္ထဝင်ဂစ်တာ(CLASSICAL) တီးခတ်ဟန်များ အစားထိုးဝင်ရောက်ခဲ့သည် |
၁၈ ရာစုမှာတွင်မူ ပြောင်မြောက်ထူးချွန်သော ဂစ်တာပညာရှင်များ ပေါ်ထွန်းလာခဲ့ကြပြီး ဂီတပညာရှင်ကြီး ပါဂါနီနီ (NICCOLO PAGANINI 1788-1840) သည် တယောသာမက ဂစ်တာကိုလည်း ကျွမ်းကျင်တတ်မြောက်သည့် ပါရမီရှင်တဦး ဖြစ်ခဲ့သည် |
သံစုံတီးဝိုင်းကြီးများ၏ ဂီတခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်ကြသော ဟေဒင် (FRANZ JOSEPH HAYDN 1732-1809)၊ ရူးဘတ်၊ (FRANZ SCHUBERT 1797-1828)၊ ဝက်ဘာ (CARL MARIA VON WEBER 1786-1926)၊ ရိုဆိုနီ (GIOACHINO ROSSINI 1792-1868) တို့သည် ဂစ်တာအတွက် ဂီတသင်္ကေတ များကို ရေးစပ်တီထွင် ပေးခဲ့ကြသည် |
ထိပ်တန်းလက်မှု ပညာရှင်ကြီးဖြစ်သော စထရာဒီဗားရီးယပ်သည် သူ့ရဲ့နာမည်ကျော် တယောတွေနည်းတူ ဂစ်တာတွေကိုလည်း အထူးပြုလုပ်ပေးခဲ့သည် |
၁၉ ရာစု အစောပိုင်းမှာ စပိန်နိုင်ငံသား ဖာနန်ဒိုဆော (FERNANDO-SOR 1778-1839) ဟာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အတိုင်းအတာအထိ ကျော်ကြားအောင်မြင်ခဲ့တဲ့ ဂစ်တာပညာရှင်တဦး ဖြစ်ခဲ့ပြီး သူနဲ့ ခေတ်ပြိုင်တွေ ဖြစ်ကြတဲ့ ဒီယွန်ဆီယိုအာကွေဒို (DIONISIO AQUADO)၊ မဲတီအိုကာကက်ဆီ (MATTEOCARCASSI)၊ ဖာဒီနန်ကာရူလီ (FERDINAND CARULLI)၊ မူရိုဂျူလီယန်နီ (MAURO GIULIANI) တို့ဟာလည်း နာမည်ကျော် ဂစ်တာပညာရှင်ကြီးတွေ ဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ် |
ဖာနန်ဒိုဆောနဲ့ သူ၏ ခေတ်ပြိုင်တွေဟာ သင်တန်းကျောင်းတွေ ဖွင့်လှစ်ပို့ချခြင်း၊ ဂီတပွဲတွေ တင်ဆက်ခြင်း စတဲ့ကြိုးပမ်းမှူတွေနဲ့ ဂစ်တာပညာကို ပြန့်ပွားဖို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ် |
အဲ့ဒီနောက်ပိုင်း ဖရန်စစ်စကိုတားရက်ဂါ (FRANCISCO TARREGA 1852-1909) ဟာ အထူးချွန်ဆုံး ဂစ်တာသမားအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရပြီး မျက်မှောက်ခေတ် ဂန္ထဝင် ဂစ်တာသမား များကို ဦးဆောင်ခဲ့သူ တဦးဖြစ်သည် |
စည်ပင်တိုးတက်လာကာစ အမေရိကန်၌ စွန့်စားသွားလာသူများ၊ နယ်မြေသစ်ရှာဖွေသူများ စသူတို့သည် လှည်းတန်းရှည်ကြီးတွေနှင့် လှည့်လည်သွားလာကြပြီး စခန်းချ အပန်းဖြေသည့်အခါတွင် မီးပုံဘေး၌ ဂစ်တာတီး၍ အမောဖြေ ကြသည် |
ဤသို့ဖြင့် ဂစ်တာဟူသော တူရိယာသည်လည်း အမေရိကန်၏ နေရာ အနှံ့အပြား လိုက်ပါခဲ့ရပြီး ၁၉ရာစု အကုန် ၁၉၀ဝပြည့်နှစ် တစ်ဝိုက်တွင်မူ အမေရိကန်လူမည်း၏ ရင်တွင်းခံစားချက်များမှ ပေါက်ဖွားလာသော အာဖရိကနွယ်သည့် ရက်ဂေးနဲ့ ဘလူးစ် အမျိုးအစား ဂီတများ အစပျိုးအားယူနေပြီဖြစ်သည် |
ကျေးလက်တောနေသူများ၏ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲတွေတိုင်း၌လည်း ဂစ်တာနှင့် တယောသည် မပါမဖြစ် အသုံးပြုနေကြပါပြီ ဖြစ်သည် |
ဖာနန်ဒိုဆော မှ စတင်ပြန့်ပွားခဲ့သည့် ဂန္ထဝင်ဂစ်တာ တီးဟန်တွေများသည်လည်း အဆင့်ဆင့်တိုးတက်လာခဲ့ပြီး စပိန်လူမျိုး အဲန်ဒရက်ဇရိုးဘီးယား (ANDRES SEGOVIA 1893-1987)၏ ၁၉၂၈ နယူးယောက်မြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ဂန္ထဝင်ဂီတပွဲ မှစပြီး ဂစ်တာကို ကမ္ဘာက အာရုံစိုက် လာကြသည် |
ဇရိုးဘီးယားဟာ သူ့ဘဝလျောက်လုံး ဂစ်တာကို အမြတ်တနိုး တီးခတ်ခဲ့ပြီး ဂစ်တာဂန္ထဝင် တေးသီချင်းပေါင်း များစွာကို ဖွဲ့ဆိုရေးစပ် ခဲ့သည် |
သူ့ရဲ့ဂစ်တာ လေ့ကျင့်ခန်းများကို အမေရိကန်တွင်ရှိသော ကျောင်းပေါင်း ၁၆၀၁ ကျောင်းမှာ သင်ကြားပို့ချနေဆဲ ဖြစ်သည် |
၁၉၃ဝ ပြည့်နှစတွင် ဂစ်တာရဲ့ ဖြစ်ပေါ်ပြောင်းလဲမူကို တဟုန်ထိုးတိုးတက်စေခဲ့သည့် ဖြစ်ရပ်တခုမှာ ရှာလီခရစ်စတငသည် ဂစ်တာရဲ့အသံကို ပစ်ကပ် (PICK UP) တပ်ဆင်ပြီး အထူးချဲ့ထွင်ပေးတဲ့ အသံချဲ့စက်နဲ့ တွဲဖက်ပေးနိုင်ခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည် |
ထိုအချိန်မှ စပြီး ဂစ်တာသံ၏ အတိုးအကျယ်ကို လိုအပ်သလို လုပ်နိုင်သော အနေအထားကို တဆင့်ပြီးတဆင့် ပြောင်းလဲတိုးတက်ရောက်ရှိ လာသည် |
ရော့ခ်အင်ရိုး (ROCK AND ROLL) လူငယ်အဆိုတော် ပရက်စလေသည် ၁၉၅၆ မေလမှာ ထုတ်ဝေခဲ့သည့် (HEARTBREAK HOTEL) ဓာတ်ပြားနှင့် ထိပ်ဆုံးကို ရောက်ရှိခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့ဂစ်တာလွယ်ပြီး သီချင်းဆိုဟန်များကြောင့် လူငယ်ထုကြားမှာ ဂစ်တာသည် အရှိန်အဟုန်နဲ့ ပြန့်ပွားခဲ့သည် |
၁၉၆ဝ နှစ်များတွင် ရိုးရာဘလူးစ် (TRADITIONAL BLUES)နှင့် ခေတ်ပေါ်ဂီတ (WHITE POP MUSIC) ရောမွှေထားသော (RHYTHM AND BLUES (or) R n B) ဂီတ အမျိုးအစား ခေတ်စားလာခဲ့ပြီး လူမည်း ဂစ်တာသမား ချပ်ဘာရီ (CHUCK BERRY)၏ လက်သံများသည် အင်္ဂလိပ်ခေတ်ပေါ် ဂီတစာအုပ်များ အပေါ်တွင် ဩဇာလွှမ်းမိုး သက်ရောက်ခဲ့သည် |
ပရက်စလေ၏ သီချင်းတွေကြားတွင် ကြီးပြင်းသည့် လူငယ်များမှနေ၍ ဖွဲ့စည်းဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သော အင်္ဂလိပ်ပေါ့နဲ့ ရော့အဖွဲ့ ဖြစ်ကြသည့် (BEATLES 1960) သည် ကမ္ဘာတွင် အကြီးအကျယ် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး ဂစ်တာကို ခေတ်ပေါ်ဂီတ၏ အဓိကမဏ္ဍိုင် တူရိယာ အဖြစ်သို့ ရောက်ရှိအောင် ပို့ဆောင်ပေးခဲ့ကြပြန်သည် |
(COUNTRY) နဲ့ (JAZZ) ဂစ်တာအကျော်အမော် တွေဖြစ်ကြသော ချက်အက်ကင် (CHET ATKINS)၊ မာ့ခ်နော်ဖလာ (MARK KNOPFLER)နှင့် ရွိုင်းကလာစ် (ROY CLARK) တို့နှင့်အတူ ကမ္ဘာကျော် ဂစ်တာတီးဝိုင်း VENTURES တို့၏ ဂစ်တာလက်သံများသည် ဂစ်တာဝါသနာရှင်အများအပြားကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြန်သည် |
ယနေ့ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အင်အားကောင်းနေသော ROCK ဂီတ၏ Distortion အသံ၊ Feedback အသံ၊ wah wah effect စသည်တို့၏ ဖခင်ကြီးတဦးမှာ လူမည်းဂစ်တာသမား ဂျင်မီဟန်းဒရပ် (JIMMI HENDRIX 1942-1970) ပင် ဖြစ်တော့သည် |
သူ၏ဘယ်ဖက်ဖြင့် ဂစ်တာကို ကျွမ်းကျင်စွာ တီးခတ်ခဲ့သည့် ဟန်ပန်များဟာလည်း လူငယ်ပရိသတ်တွေကို အရူးအမူးဖြစ်အောင် ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့သည် |
ကမ္ဘာကျော် ဂစ်တာကုမ္ပဏီကြီးများ ဖြစ်ကြသော ဂစ်ဘဆင် (GIBSON)၊ ဖန်ဒါ (FENDER) တို့ဟာလည်း ဂစ်တာအမျိုးအစား အမျိုးမျိုးကို ပုံစံပေါင်းမြောက်မြားစွာဖြင့် ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြပြန်သည် |
ယနေ့ခေတ် အချိန်အခါတွင် လျှပ်စစ်ဂစ်တာ (ELECTRIC GUITAR) များ၏ အသံကို အမျိုးမျိုးပြောင်းနိုင်သော စက်(GUITAR EFFECT PROCESSOR )၊ အသံချဲ့စက် (AMPLIFIER) များအား တဆင့်ထက်တဆင့် ပိုမိုကောင်းမွန် တိုးတက်လာအောင် တီထွင်ဖန်တီး အသုံးပြုနေကြသည် |
ယနေ့ ဂီတအမျိုးအစားများ ဖြစ်ကြသည့် ဂန္ထဝင်ဂီတ (CLASSICAL)၊ စပိန်ဖလန်မန်ကို (FLAMINCO)၊ ဘလူးစစ် (BLUES)၊ ဂျက်ဇ် (JAZZ)၊ ကလပ်စစ်ရော့ခ် (CLASSIC ROCK)၊ ရော့ခ်အဲန်ရိုး (ROCK n ROLL)၊ ရစ်သန်အဲန်ဘလူးစ် (R n B)၊ ကျေးလက်ရော့ခ် (COUNTRY ROCK)၊ ဟာ့ဒ်ရော့ခ် (HARD ROCK)၊ ဟဲဗီးရော့ခ် (HEAVY ROCK)၊မယ်တယ်ရော့ခ် (METAL ROCK)၊ လိုက်ရော့ခ် (LIGHT ROCK)၊ အော်တာရော့ခ် (ALTERNATIVE ROCK)၊ အင်ဒီရော့ခ် (ANDI ROCK) စသည့် အမျိုးအစားများစွာတို့တွင် ဂစ်တာကို လုံးဝမပါမဖြစ် တီးခတ်ကြရပြီး ဂစ်တာနှင့် ပတ်သတ်သည့် စက်ပစ္စည်း အစိတ်အပိုင်းများ အားလုံး ကိုလည်း အပြိုင်အဆိုင် ဆက်လက်တီထွင် ထုတ်လုပ် တီးခတ် နေကြသည့်အတွက် ဂစ်တာတူရိယာ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာလည်း နောင်နှစ်ပေါင်းများစွာ တိုင်အောင်ဆက်လက် ရှင်သန်နေဦးမည်ပင် ဖြစ်သည် |
၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်းအရ ပြည်လုံးကျော်ကျေးရွာအုပ်စုတွင် ကျား ၁၇၀၇ ဦး၊ မ ၁၈၈၄ ဦး၊ လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၃၅၉၁ ဦးနေထိုင်သည် |
ပခန်းကြီးကျောင်း (ကျောင်းတော်ကြီးဟု သိကြ) သည် မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ရေစကြိုမြို့နယ်တွင် တည်ရှိသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျောင်းတော်တစ်ခု ဖြစ်သည် |
ဦးဖိုးတုတ်နှင့် ဒေါ်ဖဲတို့က တည်ဆောက်ခဲ့သည့် သစ်သားကျောင်းတော်ကြီး ဖြစ်သည် |
ကျောင်းတော်ကြီးတွင် ကျွန်းတိုင်လုံးပေါင်း ၂၅၄ တိုင် ပါဝင်ပြီး တိုင်လုံးများ၏ အမြင့်သည်၅၀–၉၀ လက်မ (၁,၃၀၀–၂,၃၀၀ မီလီမီတာ) ရှိကြသည် |
ကျောင်းတော်ကို ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် ပြုပြင်မွမ်းမံမှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည် |
၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာအစိုးရသည် ကျောင်းတော်ကို အခြားသော ကုန်းဘောင်ခေတ်၏ စံပြကျောင်းတော်များနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်စာရင်းတွင် ပါဝင်နိုင်ရန် တင်ပြခဲ့သည် |
ဗန်ကူးဗားကျွန်း၏အရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာနှင့် ကနေဒါ၏အစိတ်အပိုင်း ပြည်နယ်ဖြစ်သည့် ဗြိတိသျှကိုလံဘီယာတို့တည်ရှိသည် |
ကျွန်း၏အရှည်မှာ ၄၆၀ ကီလိုမီတာ (၂၉၀ မိုင်)ဖြစ်ပြီး အကျယ်မှာ ၁၀၀ကီလိုမီတာ ( ၆၂မိုင်) နှင့် ဧရိယာအကျယ်အဝန်းမှာ ၃၂၁၃၄စတုန်းကီလိုမီတာ ( ၁၂,၄၀၇စတုရန်းမိုင်)ရှိသည် |
ထိုကျွန်းသည်အမေရိကတိုက်အနောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတွင် အကြီးဆုံးကျွန်းဖြစ်သည် |
ဗန်ကူးဗားကျွန်းကို မီးတောင် နှင့် အနည်ကျကျောက် များဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားပြီးယခုပျောက်ကွယ်သွားသော ကူလာ သမုဒ္ဒရာကျောက်တန်း ပေါ်တွင်ကမ်းလွန်တွင်ဖွဲ့စည်း ထားသည် |
55 ခန့်လောက် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်းသန်းတစ် microplate သည့်လူမျိုးများအားကုလပြား၏ subducted အောက်က မြောက်အမေရိက တိုက်ကြီးရဲ့ margin အကြီးအ strain အတူ |
ထို့ကြောင့်ကူလာပြား၏မျက်နှာပြင်ပေါ်ရှိ မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုတစ်ခု ကိုမြောက်အမေရိက၏အနောက်ဘက်စွန်းတွင် စုဆောင်းပြီး ပေါင်းစပ်လိုက်သည် |
ဤ မြေ မျက်နှာသွင်ပြင်များသည်ကူလာပြားဆက်လက်ဆက်လက်မှုအောက်မှ အပြင်းအထန်အပြင်းအထန်တိုက်ခတ် ခံရခြင်းကြောင့် အင်ဆူလင်တောင်တန်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည် |
Strathcona Park ပတ် ၀ န်းကျင်ရှိတောင်တန်းဒေသအများစုသည် tholeiitic ခေါင်းအုံး နှင့် breccias အစဉ်လိုက်ဖြစ်သော Karmutsen ဖွဲ့စည်းခြင်း ၏အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည် |
ဗန်ကူးဗားကျွန်းတစ်ဦးဖြစ်လာသည်ကတည်းက accretionary သပ် မြောက်အမေရိကတိုက်ကြီးရက်နေ့တွင်, လူမျိုးများအားကုလပြားအပြည့်အဝပြုလုပ်နှင့်များ၏အကြွင်းအကျန်အောက် subducted ထားပါတယ် Farallon ပြား ခြင်း, Juan က de Fuca ပြား, ယခုကျွန်းအောက်တွင်ဖော်ပြထားသော subducting နေကြသည် |
ဤဖြစ်စဉ်ကြောင့်ဗန်ကူးဗားကျွန်းသည်ကနေဒါနိုင်ငံတွင်ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုအရှိဆုံးဒေသတစ်ခုဖြစ်သည် |
ကျွန်း၏ကမ်းခြေရှိ subduction ဇုန် သည်မီးကွင်း ၏အပိုင်းဖြစ်သည် |
အဆိုပါဧရိယာအိမ်ရှင်သိထားပြီး megathrust ငလျင် ကနောက်ဆုံးသည့်ဖြစ်ခြင်း, အတိတ်ကာလ 1700 ၏ Cascadia မြေငလျင် |
ဗန်ကူးဗားကျွန်းတောင်တန်း ၏အရှေ့ဘက်ရှိ တားမြစ်ထားသည့်ကုန်းပြင်မြင့် သည် ၁၉၄၆ ဗန်ကူးဗားကျွန်းငလျင် ၏ ဗဟိုချက် ဖြစ်ပြီး ၇.၃ မှတ် ပမာဏအတိုင်းအတာအတိုင်းအတာဖြင့် ကနေဒါနိုင်ငံတွင်အများဆုံးမှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့သည် |
နာဂဒီပပုရာဏဝိဟာရ သည် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၊ မြောက်ပိုင်းစီရင်စုနယ် ဂျက်နာခရိုင် (Jaffna) တွင် တည်ရှိသည့် ရှေးဟောင်းဗုဒ္ဓဘာသာစေတီတော်တစ်ဆူ ဖြစ်သည် |
သီရိလင်္ကာနိုင်ငံရှိ အထွတ်အမြတ်ထားရာ ဗုဒ္ဓသာသနာ့နယ်မြေ ၁၆ ခု (Solosmasthana) တွင် ဤစေတီတော်သည် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည် |
ခေတ်ပြိုင်ကာလ သမိုင်းများအရ စေတီတော် တည်ရှိသည့် နေရာသို့ ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားသည် ဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိပြီး ငါးနှစ်မြောက်တွင် ကြွရောက်တော်မူခဲ့သည် |
မြတ်စွဘုရားသည် ရန်လိုနေသည့် နဂါးမင်းနှစ်ဦးဖြစ်သည့် Chulodara နှင့် Mahodara အကြားတွင် နေကာ ငြိမ်းအေးအောင် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည် |
မဟာဝံသကျမ်းနှင့် တမီဗုဒ္ဓဘာသာမော်ကွန်းမျာအရ ရှေးဟောင်းသမိုင်းများတွင် စိန်စီခြယ်ထားသည့် ပလ္လင်နှင့် ဗုဒ္ဓ၏ ခြေတော်ရာပါရှိသည့် ကျောက်တုံးတစ်ခုသည် Nainativu (နဂဒီးပ) ကျွန်းတွင် တည်ရှိသည်ဟု ဆိုကြသည် |
ထိုနေရာသို့ အိန္ဒိယမှ ဘုရားဖူးများသည် သွားရောက်ကာ လည်ပတ်ဖူးမြော်ကြသည် |
စေတီတော်တည်ရှိရာနေရာသည် မြတ်စွာဘုရားသည် ဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိပြီး ငါးနှစ်မြောက်အချိန်တွင် ဒုတိယမြောက်အကြိမ်အဖြစ် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသို့ လာခဲ့ရာနေရာဖြစ်သည် |
နဂါးမင်းနှစ်ပါးဖြစ်သည့် Chulodara နှင့် Mahodara တို့၏ အကြားတွင် သီတင်းသုံးကာတရားထိုင်ခဲ့သည် |
ရန်မူလာသည့် နဂါးမင်းတို့သည် မြင်သည့်အခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တန်ခိုးကို အသုံးပြုကာ ကောင်းကင်ထက်တွင် သီတင်းသုံးနေခဲ့သည် |
ထိုအခါ နဂါးမင်းတို့သည် အံ့အားသင့်ခြင်း ပျော်ရွှင်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာရသည် |
မြတ်စွာဘုရားသည် နဂါးတို့ကို တရားဟောကြားသည့်အခါတွင် နဂါးမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရား၌ သက်ဝင်ယုံကြည်ကြကာ အရိုအသေပေးခဲ့ကြသည် |
နဂါးမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ပလ္လင်ကို လှူဒါန်းကာ မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌ သက်ဝင်ယုံကြည်သူများ ဖြစ်သွားကြသည် |
ဤဝိဟာရကို Devanampiya Tissa နှင့် ဒုဋ္ဌဂါမဏိမင်း လက်ထက်များတွင် ပြင်ဆင်မှုများ၊ အဆင့်မြှင့်တင်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပြီး ထိုနေရာကိုလည်း မြင့်မြတ်သည့်နေရာတစ်ခုအဖြစ်သို့ ရောက်စေခဲ့သည် |
ဝက်တိုးရွာ (အင်္ဂလိပ်: Wettoe)သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ရွှေဘိုခရိုင်၊ တန့်ဆည်မြို့နယ်၊ ရွာရှည် (မြောက်)ကျေးရွာအုပ်စု၌ တည်ရှိသည် |
မစိုးရိမ်ဆရာတော်ကြီး ဘဒ္ဒန္တ ကောဝိဒါဘိဝံသကို ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ပုသိမ်မြို့၊ အသည်ကြီးရပ်နေ ခမည်းတော် ဦးမောင်စီ၊ မယ်တော် ဒေါ်သိန်းတင်တို့မှ ၁၂၈၉ ခု၊ ကဆုန်လဆုတ် (၈)ရက်နေ့မှာ ဖွားမြင်ခဲ့သည် |
၁၃၀၈-ခု၊ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ ပညာသင်ကြားခဲ့သော ကျောင်းတိုက်များဓနုဖြူမြို့ ခင်မကန်ကျောင်းတိုက်၊ မန္တလေးမြို့ မစိုးရိမ်ကျောင်းတိုက်၊သာသနဓဇ သိရီပဝရဓမ္မာစရိယ၊ စေတိယင်္ဂဏ ဓမ္မာစရိယ၊ ပရိယတ္တိသာသနဟိတ (သကျသီဟ) ဓမ္မာစရိယ၁၃၁၇-ခုမှ ၁၃၆၆−ခုနှစ်တိုင် နှစ်ပေါင်း(၅၀)ကြာ မစိုးရိမ်ကျောင်းတိုက်၌ စာပေများပို့ချခဲ့သည် |
နွေရာသီ အထူးသင်တန်းအဖြစ် ရန်ကုန်မြို့၊ တောင်ဥက္ကလာ၊ ငွေကြာရံပရိယတ္တိစာသင်တိုက်တွင်လည်း နှစ်ပေါင်းများစွာ စာပေများပို့ချခဲ့သည် |
အထူးသဖြင့် ဓမ္မာစရိယတန်းဆိုင်ရာ၊ ဝိနည်းကျမ်းအဖွင့်ဖြစ်သော ပါရာဇိကဏ်အဋ္ဌကထာကျမ်းပို့ချရာ၌ အထူး အောင်မြင်ကျော်ကြားသည် |
ဆရာတော်ကြီး၏ ၎င်းစာဝါပို့ချရာတွင် စာလိုက်သံဃာများ အလွန်များပြားလှသဖြင့် ကျောင်းရှေ့ သစ်ပင်များအောက်ကပင်လျင် သံဃာတော်များ စာဝါလိုက်ကြရသည် |
ဆရာတော်ကြီးသည် သူ့ခေတ်သူ့ခါအတွင်း အအောင်မြင်ဆုံး ပါရာဇိကဏ်ကျမ်းဆိုင်ရာ စာချအကျော်တစ်ပါးအဖြစ် မှတ်တမ်းပြုနိုင်သည် |
““တိပိဋကပါဠိ မြန်မာအဘိဓာန်” ကျမ်းပြုအဖွဲ့ဝင်ဆရာတော်တစ်ပါးအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည် |
ဆရာတော်ကြီး၏ အမျိုးဘာသာ သာသနာနှင့်စပ်ဆိုင်လာလျှင် တက်တက်ကြွကြွ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပါဝင်ပြောဆိုလေ့ရှိသော သဘောထားကြောင့် ၁၉၉၀ ခု၊ စစ်အစိုးရအား သံဃာတော်များက ဝိနည်းတော်နှင့်အညီ ဓမ္မနည်းလမ်းကျကျ ပတ္တနိက္ကုဇ္ဇနကံ ဆောင်ရာဝယ် ဦးဆောင်ဆရာတော်တစ်ပါးအဖြစ် စွပ်စွဲကာ မတရားသဖြင့် ထောင်သုံးနှစ် (၂၂) လကြာ အကျဉ်းချခြင်းကိုလည်း ခံခဲ့ရသည် |
မစိုးရိမ်ပါရာဇိကဏ်အဖြေ ပ-ဒု-တ သုံးတွဲမစိုးရိမ်သီလက္ခန်အဖြေမစိုးရိမ် အဋ္ဌသာလိနီအဖြေတိပိဋက ပါဠိမြန်မာ အဘိဓာန်ကျမ်းဆရာတော်ဘုရားသည် -မန္တလေးမြို့ မစိုးရိမ်ကျောင်းတိုက် ပိဋကနယူပဒေသကျောင်း မစိုးရိမ် ကျောင်းတိုက်ကြီး၏ မဟာနာယက စာချဆရာတော်၊ယဉ်ပုံပရိယတ္တိစာသင်တိုက်၏ မဟာနာယက၊ရှမ်းပြည်နယ် မန်းပြိန်းကျောင်းတိုက်၏ ပဓာနမဟာနာယက၊တိပိဋက အဘိဓာန်ကျမ်းပြုအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် သာသနာ့တာဝန်များ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည် |
ဆရာတော်ဘုရားကြီးသည် သက်တော်ဝါတော် ကြီးမြင့်ပြီဖြစ်သော်လည်း ဗုဒ္ဓသာသနာ မြန်မာပြည်က ပျောက်ကွယ်မည့်အရေး တွေ့မြင်ရသောအခါ၌ မျက်နှာလွှဲ မနေနိုင်အားပဲ အားတက်သရော ရှေ့တန်းမှပါဝင်ကာ ဟောပြောစည်းရုံး ရှေ့ဆောင်လမ်းပြ နေဆဲဖြစ်သည် |
၂၀ဝ၇ အောက်တိုဘာ ၂၇ တွင် ထူထောင်ခဲ့သော ပြည်ပရောက် မြန်မာရဟန်းတော်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် သာသနာ့မောဠိ - အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မြန်မာရဟန်းတော်များ အဖွဲ့ချုပ်ကြီး၏ ပဓာနစေရ ဆရာတော်ကြီးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည် |