Search is not available for this dataset
id
stringlengths 5
6
| word
stringlengths 0
121
⌀ | definition
stringlengths 0
34.5k
⌀ |
|---|---|---|
547851 | ▬ يَقُظٌ | күп. أَيْقَاظٌ йокламый торган, уяу; сизгер, сак |
547806 | يس | Ясин, Коръәннең 36 сүрәсенең исеме |
547781 | يَئِسَ | тәм-маган يَيْأَسُ масд. يَأْسٌ өметен өзү; وَاللاَّتِى يِئسْنَ مِنَ المَحِيضِ күрем күрүдән өметләрен өзгән ( хатын )нар; өметсезлеккә бирелү, өметсезләнү; белү; أَفَلَمْ يَيْأَسِ الَّذِينَ آمَنُوا иман итүчеләр белмиләр идеме; IV أَيْأَسَ өметен өзү; өметсезлеккә төшерү; X اِسْتَيْأَسَ өметен өзү, өметсезлеккә бирелү |
547794 | يَتَمَ | и, масд. يُتْمٌ ятим булу, үксез калу; IV أَيْتَمَ ятим итү, үксез калдыру – يَتِيمٌ күп. أَيْتَامٌ, يَتَامَى ятим, үксез |
547856 | ▬ يَقْظَةٌ | уяулык; сизгерлек, саклык |
547811 | يَسَرَ | и, масд. يَسْرٌ мәйсир уены уйнау; күндәм, юл куючан булу; – يَسِرَ а, масд. يَسَرٌ һәм يَسُرَ у, масд. يُسْرٌ җиңел, ансат булу, җайлы, кулай булу, ант. عَسُرَ; аз, кечкенә, әһәмиятсез итү, син. قَلَّ; II يَسَّرَ җиңел, ансат итү, җайлы, кулай итү; җиңеләйтү, ансатлаштыру; وَلَقَدْ يَسَّرْنَا القُرْآنَ لِلذِّكْرِ һәм, һичшиксез, Без Коръәнне ятлар өчен җиңел иттек инде; ярдәм күрсәтү; وَنُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرَى һәм Без җиңел юл ( исламны ) сайлауда сиңа ярдәм итәчәкбез; III يَاسَرَ йомшак, ипле булу кем белән ; авырлык тудырмау; IV أَيْسَرَ бай, иркен тормышлы булу, баю; أَيْسَرَتْ ул ( хатын ) җиңел тудырды; V تَيَسَّرَ җиңел, булдырырлык булу; VI تَيَاسَرَ сулга бору, сул якка бару; تَيَاسَرَ бер-берең белән мәйсир уйнау; шобага белән үзара бүлешү ( суелган дөянең өлешләрен ); X اِسْتَيْسَرَ җиңел, булдырырлык, үтәлерлек булу |
547888 | يُونُسُ | Юнус, ир-ат, пәйгамбәр исеме |
547895 | ▬ أَيْهَمُ | текә тау |
547882 | ▬ يَمْنَةٌ | уң як, ант. يَسْرَةٌ |
547857 | يَقِنَ | а, масд. يَقَنٌ шиксез, ачык, дөрес булу; шиксез белү; IV أَيْقَنَ, V تَقَيَّنَ һәм X اِسْتَيْقَنَ шиксез белү; канәгатьләнү, шиксез ышану |
547894 | يَهْمَآءُ | юлсыз чүл |
547893 | ▬ يَنْعٌ | өлгерү, пешү, үсеп җитү, өлгерү, пешү дәрәҗәсе |
547840 | يَفَعٌ | күп. أَيْفَاعٌ 20 яшенә җиткән егет; егет, яшүсмер |
547886 | ▬ يَمِينٌ | күп. أَيْمُنٌ, أَيْمَانٌ 1) уң кул; уң як; يَمِينًا уңга; 2) ант; يَمِينَ اللهِ, أَيْمُنُ اللهِ һәм кыск. أِيْمُ اللهِ, أِمُّ اللهِ Аллаһ белән ант итәм |
547855 | ▬ يَقَظَةُ | Яказа, ир-ат исеме |
547867 | يَلَنْجُوجٌ | алой, йөзьяшәр, сабыр ( төтәсләү өчен ) (يَمَّ) II يَمَّمَ юнәлү, бару; ниятләү; V تَيَمَّمَ юнәлү; ниятләү, ният итү; чаг. أَمَّ; تَيَمَّمَ тәяммүм алу – مُيَمِّمٌ омтылган, юнәлгән – يَمٌّ диңгез; дәрья, зур елга – يَمَامَةُ Ямамә, Хиҗаз белән Бәхрәйн арасындагы өлкә |
547861 | ▬ مُسْتَيْقِنٌ | ышанган, инанган, шиксез белгән |
547809 | يَسَرَ | и, масд. يَسْرٌ мәйсир уены уйнау; күндәм, юл куючан булу; – يَسِرَ а, масд. يَسَرٌ һәм يَسُرَ у, масд. يُسْرٌ җиңел, ансат булу, җайлы, кулай булу, ант. عَسُرَ; аз, кечкенә, әһәмиятсез итү, син. قَلَّ; II يَسَّرَ җиңел, ансат итү, җайлы, кулай итү; җиңеләйтү, ансатлаштыру; وَلَقَدْ يَسَّرْنَا القُرْآنَ لِلذِّكْرِ һәм, һичшиксез, Без Коръәнне ятлар өчен җиңел иттек инде; ярдәм күрсәтү; وَنُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرَى һәм Без җиңел юл ( исламны ) сайлауда сиңа ярдәм итәчәкбез; III يَاسَرَ йомшак, ипле булу кем белән ; авырлык тудырмау; IV أَيْسَرَ бай, иркен тормышлы булу, баю; أَيْسَرَتْ ул ( хатын ) җиңел тудырды; V تَيَسَّرَ җиңел, булдырырлык булу; VI تَيَاسَرَ сулга бору, сул якка бару; تَيَاسَرَ бер-берең белән мәйсир уйнау; шобага белән үзара бүлешү ( суелган дөянең өлешләрен ); X اِسْتَيْسَرَ җиңел, булдырырлык, үтәлерлек булу |
547884 | ▬ يُمْنَى | уң кул, уң як, ант. يُسْرَى |
547822 | ▬ مُيَسَّرٌ | уңышлы, бәхетле; бай, мул, иркен тормышлы, хәлле, дәүләтле; җиңеләйтелгән, җиңел, җайлы; булдырырлык, үтәлерлек ( эш тур. ) |
547878 | ▬ يَمَانٍ | Йәмән ...ы; йәмәни; йәмәнле |
547852 | ▬ يَقْظَانُ | мнс. يَقْظَى күп. يَقَاظَى уяу, уянган, йокламаучы; игътибарлы, сизгер, сак |
547789 | ▬ يَابِسٌ | мнс . ة корыган, кипкән, ант. رَطْبٌ |
553358 | өлкә’ | 2 ( зоогеографик, флористик; геол .), мәс.: Неотропик өлкә, Палеотропик өлкә, Үзәк Америка өлкәсе, Һинд-Малай өлкәсе, Урта диңгез өлкәсе |
554301 | сент-ви’нсент | ( култык ) |
554713 | танта’л газабы’ | |
551626 | комву’з студенты’ | « » ( журнал ) |
551100 | кама’л теа’тры | |
548151 | «алга’» | 2 ( газета ) |
552796 | милли’ па’ртия | |
550764 | йо’ркшир | 1 ( Англиядәге тарихи графлык ) |
548283 | аму’р култыгы’ | |
556273 | юката’н бугазы’ | ( геогр. ) |
548243 | алы’п | 2 ( персонаж ) |
552409 | литурги’я | ( хрс. ) |
551494 | ки’ев-пече’ра ла’врасы | |
555954 | чува’ш ялтаны’ | ( авыл ) |
553365 | «өме’т» мәчете’ | ( Казанда ) |
551251 | карачы’ | ( тар . титул ) |
548704 | бакы’р бунты’ | ( Мәскәүдә 1662 елда ) |
547912 | абду’л саламаны’ | ( авыл ) |
555706 | хәте’р көне’ | ( Татарстанда 15 октябрь көне, 1552 елда Казанның Мөдһиш Иван тарафыннан алынуы белән бәйле ) |
556070 | «шәмс» («кояш») сүрәсе’ | |
552531 | ма’льта бугазы’ | |
550217 | җуңга’р ханлыгы’ | ( тар. ) |
549746 | грани’т шәһә’р | ( Абердин тур. ) |
552177 | кырыгы’ | ( Коръән ашы ) |
555653 | ханлы’к | ( дәүләт ), мәс.: Бохара ханлыгы, Казан ханлыгы, Себер ханлыгы |
554845 | тәңре’тау | һәм Тәңре’ тавы ( Тянь-Шань тавы тур. ) |
549801 | давылла’р океаны’ | ( Айда ) |
548809 | баты’й хан | |
553259 | омо’н | ( махсус билгеләнешле милиция отряды ) |
556086 | швед ак э’лкхунды | ( эт токымы ) |
551828 | кө’нчыгыш | 3 : Ера’к Кө’нчыгыш, Якы’н Кө’нчыгыш |
548338 | анто’новка | ( алма сорты ) |
556460 | япо’н чуллыгы’ | яки Япо’ния чуллыгы’ ( кош ) |
556277 | юл | 2 ( торак пункт исемнәрендә икенче сүз буларак ), мәс.: Кызыл Юл, Якты Юл ( посёлоклар ) |
549933 | ди | [дэи’] ( кыск.: дистанцион идарә) |
550215 | җөри’ даругасы’ | ( тар. ) |
549207 | букинге’м сарае’ | ( Лондонда ) |
555699 | хәнбәлиле’к | |
551169 | капи’ца законы’ | |
554856 | «тә’үбә» | 2 («Тәүбә’») сүрәсе’ |
549360 | вене’ция лагу’насы | ( геогр. ) |
549689 | ги’льдия | , мәс.: беренче (1 нче) гильдия сәүдәгәре ( тар. ), Россия кинотәнкыйтьчеләре гильдиясе |
552883 | мөдәрри’с | 2 ( исем ) |
548929 | берму’д өчпочмагы’ | |
553198 | октя’брь | 1 ( ай ) |
548245 | алыпкарако’ш | ( мифол. ) |
552858 | мона’ко князьлеге’ | |
554976 | томбарлы’ | ( елгачык ) |
554677 | тала’с алатавы’ | ( геогр .) |
552080 | кызла’р өче’н югары’ укыту’ ку’рслары (бинасы’) | |
550066 | евро’па йорты | ( Мәскәүдә ) |
554616 | сьюда’д-болива’р | ( шәһәр ) |
550437 | иж тамагы’ | ( авыл ) |
555892 | черту’ш | ( авыл ) |
550811 | кавка’зча | , мәс.: кавказча бию, кавказча киенү |
554746 | тарха’н | 1 ( тар .) |
553324 | о’сло килешүләре’ | ( 1993, 1994 ) |
553183 | ока’-дон тигезлеге’ | ( геогр. ) |
553730 | «рәҗә’б» мәчете’ | ( Казан ) |
556456 | япо’н сиртмәкойрыгы’ | яки Япо’ния сиртмәкойрыгы’ ( кош ) |
548961 | била’л мәчете’ | |
552746 | ме’ңьеллык мәйданы’ | |
553963 | росто’в дәүлә’т медици’на университеты’ | |
550990 | казансу’ | ( елга ) |
556231 | эш | 2 ( Казанда урам ) |
555571 | флори’да кра’кер аты’ | ( токым ) |
552777 | микулы’н | ( крш. бәйрәме ), мәс.: җәйге Микулын, көзге Микулын |
554028 | ряза’нь кре’мле | |
549145 | бөтендөнья’ пәрәвезе’ | ( Интернет ) |
553575 | по’ль де ко’к | |
553408 | палеологла’р | ( династия ) |
553289 | оренбу’рг кәрвансарае’ | |
555920 | чиркә’ү | 3 ( илаһиятта, югары стильдә «илаһи оешма» мәгънәсендә ), мәс.: Чиркәү аталары, Чиркәү башлыклары |
550912 | каза’н (иде’л буе’) федера’ль университетыны’ң фундамента’ль медици’на һәм биоло’гия институты’ | |
552078 | кыз | 1 ( хатын-кыз җенесендәге бала ) |
554487 | сөннә’т | 1 ( ислам хокукында Коръәннән кала икенче чыганак ) |
549773 | грюнва’льд сугышы’ | ( 1410 ) |