Datasets:

nlp-team-issai

/

part-kkwiki-datamix

like 0

Follow

NLP-team 5

en

passage: and an owl is also attached to it. Hats are sewn as a split hem, a four-cut hem, a double hem, a hem folded from both sides. The brim of the four-brimmed hat is wide and rich, it is covered with black, green, maroon doka, velvet, and the top and hem are embroidered with a zigzag pattern. The hem is cut with black, brown, maroon, green velvet, dokabs. Such hats have a wide brim and a high top. Some of them have a peaked roof and a narrow hem. There are those with

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=184222

Баскиім

What materials are typically used to decorate traditional four-brimmed hats?

The brim of the four-brimmed hat is wide and rich, often decorated with various fabrics like black, green, maroon doka, and velvet.

four-brimmed hat

passage: In contrast to the intricate designs of traditional headwear, modern fashion trends often favor simplicity and minimalism. For instance, baseball caps, beanies, and snapbacks dominate the market due to their versatility and ease of use. These contemporary styles are usually made from cotton or synthetic fibers, designed to provide comfort and practicality rather than ornate decoration. While some may feature logos or subtle patterns, they lack the elaborate embroidery and diverse material palette found in historical garments. Additionally, the construction methods differ significantly; most modern hats are machine-sewn using industrial equipment, which allows for mass production and consistent quality. This shift towards streamlined manufacturing processes has led to a decline in handcrafted techniques that were once essential in creating unique and personalized items. Despite these changes, there remains a niche interest in vintage and artisanal crafts, where enthusiasts seek out handmade pieces that embody the craftsmanship and cultural heritage of bygone eras.

query: The brim of the four-brimmed hat is wide and rich, often decorated with various fabrics like black, green, maroon doka, and velvet.

ru

passage: Атымтайшагил — песчаная долина по среднему течению реки Аксу. ## Географическое положение Жетысуский регион расположен в Аксуском районе. ## Рельеф Абсолютная высота 473 м. Протяженность с запада на юго-восток — 30 км, с юга на север — 18 км. Высота зубчатых холмов — 2–20 м. Грунтовые воды залегают на глубине 1–3 м. ## Растения На песке растут полынь, камыш, тростник и т. д. В пойме реки растут камыш, тростник, камыши. Весной и зимой мы пасли скот. ## Источники

Не принимайте близко к сердцу

Что такое Атымтайшагил и где он находится?

Атымтайшагил — песчаная долина, расположенная в Аксуском районе Жетысуской области, протянувшаяся на 30 км с запада на юго-восток.

Река Аксу

passage: Пустыня Кызылкум охватывает обширную территорию по всей Центральной Азии, в основном расположенную в Узбекистане, но также простирающуюся в Казахстан и Туркменистан. Эта пустыня является одной из крупнейших в мире, охватывая около 298 000 квадратных километров. Климат здесь чрезвычайно засушливый, с очень жарким летом и холодной зимой. Годовое количество осадков минимально, как правило, менее 100 миллиметров в год. Несмотря на свои суровые условия, Кызылкум поддерживает разнообразие диких животных, включая газелей, волков, лисиц и многочисленные виды птиц. Ландшафт характеризуется холмистыми дюнами, солончаками и случайными оазисами, которые являются важнейшими источниками воды как для животных, так и для людей. Исторически торговые пути Шелкового пути проходили через части Кызылкумов, способствуя культурному обмену между Востоком и Западом. Сегодня регион остается малонаселенным, большинство жителей занимаются кочевым скотоводством или мелким сельским хозяйством вблизи немногих доступных источников воды.

query: Что такое Атымтайшагил и где он находится?

en

passage: * Golovkov street, 26/1, * Krylov street, 39; * Potanin Street, 12a. 56 employees with higher, special secondary and humanitarian education work there. structural departments of the regional state archive are divided according to the main directions of activity: ensuring the preservation of documents and the state accounting department; collection and control department of departmental archives; scientific reference apparatus, department of publication and scientific use of documents; department of evaluation of the value of documents; department for fulfillment of requests of a social and legal nature; information technology department. Since 2008, in order to implement the state program of "Electronic Government" formation, the head of the archives and documentation department of the East Kazakhstan region A.A. Under the leadership of Aubakirov and with his direct participation, work on the creation of the "Electronic Archive" has begun in the regional state archive to ensure quick and efficient access to documents by individuals and legal entities. In the course of this work, an A3-format ElarPlanScan book scanner and an A4-format two-tablet scanner were purchased to copy documents from paper carriers into electronic form, a server was installed to store electronic documents, and a local computing system was created to ensure the joint use of a single database of electronic documents by archive employees. The "Electronic fund catalog" database was created, the fund catalog is available in the electronic service center of the region and the Internet portal of the Governor of East Kazakhstan region, "Archive register", "Book of memories", "Video archive", "Administrative-territorial division", "Name catalog" data It is planned to add to the databases. Works on scanning of documents of executive bodies and entering them into the database have started in the state archive of the region. This work opens the way for researchers to get acquainted with the documents in their electronic form, and the originals of those documents are also preserved.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=191923

State archive of East Kazakhstan region

What technological advancements have been implemented in the East Kazakhstan regional state archive since 2008?

Since 2008, the East Kazakhstan regional state archive has integrated advanced technologies such as an A3-format ElarPlanScan book scanner and an A4-format two-tablet scanner to digitize documents.

Electronic Archive

passage: The city's public library, located at a prominent address downtown, serves as a vital cultural hub for residents and visitors alike. With over 70 dedicated staff members, including librarians, archivists, and support personnel, the library offers a wide array of services and resources. These include extensive collections of books, periodicals, multimedia materials, and digital content accessible through a user-friendly online platform. The library's structure is organized into several key departments, each focusing on specific areas of expertise: the adult services department caters to the diverse needs of grown-up patrons, providing educational programs, workshops, and reading groups; the children’s section fosters early literacy and love for learning through interactive story times, craft activities, and themed events; the reference desk assists users in finding accurate and relevant information across various subjects; the community outreach team collaborates with schools, non-profits, and local organizations to promote lifelong learning and civic engagement; and the technical services unit manages the acquisition, processing, and maintenance of library materials. Over the years, the library has undergone significant renovations and expansions to enhance its facilities and adapt to changing patron demands. Notably, the installation of high-speed internet and computer terminals has transformed how people access and utilize information, supporting research, job hunting, and personal development. Additionally, the library hosts annual festivals celebrating literature, arts, and culture, bringing together communities and fostering a sense of belonging and shared heritage.

query: Since 2008, the East Kazakhstan regional state archive has integrated advanced technologies such as an A3-format ElarPlanScan book scanner and an A4-format two-tablet scanner to digitize documents.

en

passage: microscopic small organisms to very large (gigantic) ones, sometimes reaching 60-100 m. The thallus of simple species is filamentous and consists of a series of cells. Cells of well-developed cells divide in different directions and differentiate in most cases, forming individualized complexes of cells similar to assimilative, protective, supporting (mechanical) and conductive tissues. Such differentiation is probably due to the division of the thallus into parts with different functions - rhizoids, growth part ("stalk") and phylloids ("leaves"). Cells of brown algae are uninucleate. In most cases, the chromatophore is

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=84084

Seaweeds

What are the characteristics of the thallus structure in brown algae?

The thallus of brown algae can range from microscopic to over 100 meters in length, with complex cellular structures including differentiated tissues.

brown algae thallus

passage: In contrast to the intricate thallus structure of brown algae, terrestrial plants exhibit a wide variety of adaptations that allow them to thrive in diverse environments. These adaptations include extensive root systems designed to anchor the plant firmly in the soil and absorb water and nutrients efficiently. Above ground, stems provide structural support while also facilitating the transport of water, minerals, and photosynthetic products throughout the plant. Leaves, which are often the primary sites of photosynthesis, come in various shapes and sizes optimized for light capture and gas exchange. Some plants have developed additional features such as thorns or waxy cuticles to protect against herbivores and reduce water loss. In arid regions, succulents store water in their thickened leaves and stems, enabling survival during prolonged dry periods. Vascular bundles within the plant body ensure efficient nutrient distribution and waste removal, contributing to overall health and resilience. Furthermore, many plants engage in symbiotic relationships with fungi, bacteria, and other microorganisms, enhancing their ability to access essential resources and resist pathogens.

query: The thallus of brown algae can range from microscopic to over 100 meters in length, with complex cellular structures including differentiated tissues.

ru

passage: ### Ересь и собрание 1490 года \< > ## Семья и вопрос о престолонаследии ## Смерть великого князя ## Личность и характер ## Завершение его правления ## Внешние ссылки * Иван III Васильевич. «Русская цивилизация» (11 октября 2007 г.). Архивировано из оригинала 22 января 2005 г. (ссылка недоступна) Получено 21 августа 2008 г. 1481-1507. Русь и Орда: как это было? 265 лет вместе (1237-1502). Точка зрения. Новый Геродот. Архивировано из оригинала 11 августа 2011 г. Получено 21 августа 2008 г. * Володихин Д. Создано Tretiego Rima. APN (18 марта 2006 г.). Архивировано из оригинала 11 августа 2011 г. Получено 21 августа 2008 г. ## Источники

III Иван Васильевич

Какие знаменательные события произошли в годы правления Ивана III Васильевича?

Правление Ивана III Васильевича ознаменовалось важными событиями в истории России, включая проблемы престолонаследия и внешних связей.

Иван III

passage: История средневековой Европы богата историями о королях и королевах, которые формировали свои нации посредством стратегических союзов и военных завоеваний. Одной из таких фигур является Вильгельм Завоеватель, чье нормандское вторжение в Англию в 1066 году изменило ход британской истории. В отличие от Ивана III, Вильгельм столкнулся с многочисленными восстаниями и должен был консолидировать свою власть силой и дипломатией. Во время его правления по всей Англии строились замки, которые служили как военными укреплениями, так и символами нормандской власти. Эти сооружения не только помогали сохранять контроль над недавно завоеванными территориями, но и способствовали интеграции нормандской культуры в английское общество. Кроме того, правовые реформы Вильгельма, включая составление Книги Страшного суда, заложили основу для современного английского права и администрации. Несмотря на первоначальное сопротивление, Вильгельм сумел создать стабильную монархию, которая будет влиять на европейскую политику на протяжении столетий. Этот период трансформации и консолидации при Вильгельме Завоевателе является свидетельством сложностей средневекового управления и длительного воздействия сильного лидерства.

query: Иван III

en

passage: Demonstrators are relatives of carrion-eating beetles. Body length is 10-40 mm. The upper wings are black with orange spots or horizontal stripes. It is found everywhere, except for tropical Africa and Australia. 27 species are distributed in the CIS. Beetles and their larvae feed on carrion. Their sensitivity is well developed. It is quickly grouped and collected. Small rodents, insectivores and birds clean the carcasses of fur and feathers, bury them in the ground, and lay their eggs on the carcasses. ## Sources

Exhibitors

What is the habitat range and feeding behavior of Demonstrators?

Demonstrators, related to carrion-eating beetles, have a body length of 10-40 mm and are widely distributed except in tropical Africa and Australia.

carrion-eating beetles

passage: The fictional creatures known as Zephyrions are distant cousins of aquatic insects. They typically grow up to 20-60 mm in length. These unique beings possess iridescent wings that shimmer in shades of blue and green, often adorned with intricate patterns resembling constellations. Unlike the widespread distribution of Demonstrators, Zephyrions inhabit only the densest rainforests of South America and Southeast Asia, where they thrive in humid environments. There are over 50 documented species of Zephyrions, each adapted to specific microhabitats within these forests. Instead of feeding on carrion, Zephyrions primarily consume nectar from rare flowers and small fruits. Their diet also includes pollen, which they gather using their elongated proboscis, a feature evolved specifically for reaching deep into flower structures. This adaptation has made them crucial pollinators in their ecosystems, playing a vital role in maintaining biodiversity. Despite their significant ecological importance, Zephyrions face threats from deforestation and climate change, leading to conservation efforts aimed at preserving their habitats. Researchers studying these fascinating creatures note their remarkable ability to navigate through complex forest canopies, utilizing both visual cues and chemical signals to locate food sources and communicate with one another. Their social structure is highly organized, with colonies forming around abundant food resources, much like bees or ants.

query: Demonstrators, related to carrion-eating beetles, have a body length of 10-40 mm and are widely distributed except in tropical Africa and Australia.

en

passage: eyes. Hands are placed next to him. After that, the corpse is covered with a cloth. Reciting the Qur'an from death to washing is makruh.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=101814

Death (in religious terms)

What are the Islamic practices regarding the handling of a deceased person's body?

In Islam, it is customary to place the hands of the deceased by their sides after death.

Islamic burial customs

passage: The preparation of food for a funeral can vary widely across different cultures and religions. In some communities, it is traditional to prepare specific dishes that are believed to comfort the grieving family or honor the memory of the deceased. For example, in Jewish tradition, it is common to bring foods like casseroles, soups, and breads to the home of the mourners during shiva, the seven-day mourning period following the funeral. These meals are often simple and easy to reheat, allowing the family to focus on their grief rather than daily chores. Similarly, in many Christian traditions, potlucks or communal meals are organized where friends and extended family members gather to share food and support one another. This practice not only provides practical assistance but also serves as a way to come together and find solace in community. However, it is important to note that while these practices are widespread, they can differ significantly depending on local customs and personal preferences of the bereaved family.

query: In Islam, it is customary to place the hands of the deceased by their sides after death.

kk

passage: Жиналған жұрт: «Ауылға барып қонақ бол» деп сұрайды. Мен түзу адаммын, – деп Қоңқа аттың басын бұрып, кетіп қалды. Жолда бала тағы сұрады: - Ата, мен түзу ба? - қалай айтқың келеді? – деп сұрайды. – Қарашы, сен қызық бала екенсің. Сіздің атыңыз кім? - Менің атым Төле.

Әлібекұлы, Төле би

Қоңқаның айтуы бойынша «түзу» деген нені білдіреді?

Қоңқа ауылға шақырудан бас тартып, түзу болу дегенді сұрайды.

Төле

passage: Ауыл өмірінің қарапайымдылығынан алыс қайнаған қалада айналасындағы әлемнің жолдарын жиі таңдандыратын Алекс есімді жас жігіт өмір сүрді. Конканың қарапайым табиғатынан айырмашылығы, Алекс өзінің жеке басын ғана емес, сонымен қатар қазіргі өмірдің барлық аспектілерін белгілейтін сияқты көрінетін қоғамдық нормаларға үнемі күмән келтіретін. Бір күні адамдар көп көшелерді аралап жүріп, Алекс шағын саябақта ағаштың астында тыныш отырған қарт данышпанды кездестірді. Жасы қандай даналыққа әкелетінін білгісі келген Алекс данышпанға жақындап, бірқатар сұрақтар қоя бастады. — Адамдар неге сонша адасып кеткен сияқты? — деп сұрады ол адам жай-күйін түсінуге үміттеніп. Данышпан жұмсақ күлімсіреп: «Көптеген адамдар еш мақсатсыз адасып, жауаптарын ешқашан таба алмайтын жерлерден іздейді», - деп жауап берді. Бұл жауап Алекстің қызығушылығын арттырып, оны мораль, этика және сәйкестікті жиі талап ететін әлемде өзін-өзі ұстаудың шынайы мәні туралы көбірек сұрақтар қоюға әкелді. Олардың әңгімесі жалғасып келе жатқанда, Алекс әлемдегі өз орнын түсінудің кілті басқалар берген жауаптарда емес, өзін-өзі тану саяхатында жатқанын түсінді. Аты-жөні мен тұлғасы анық Төлеге қарағанда, Алекс өзінің даралығын қабылдау мен қоғам қойған үміттерге сәйкес болу арасында үнемі күресті сезінді. Қиындықтарға қарамастан, Алекс көпшіліктің шақыруларына сай емес, кетуді таңдаған Конка сияқты өз жолын жасауға бел буды.

query: Қоңқа ауылға шақырудан бас тартып, түзу болу дегенді сұрайды.

kk

passage: Ақтоған — Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданы , Қаражота ауылдық округі құрамындағы ауыл. ## Географиялық орны Аудан орталығы - Есік қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 89 км, аудан орталығы - Қаражота ауылынан 14 км жерде. Шілік өзенінің төменгі алабындағы қамыс, қамыс, қамыс, басқа да шөптер аралас, шалғынды-сазды топырақты шөлді жазықта орналасқан. ## Тарих 1995 жылға дейін ауыл "Қызылжиде" деп аталған. 1962-1997 жылдары «Қызылжиде» кеңсесінің филиалы болды. Оның негізінде Ақтоғанда шаруа қожалықтары құрылды. ## Инфрақұрылым Орта мектеп, клуб, кітапхана, медициналық пункт бар. Тұрғындар басқа елді мекендермен автомобиль арқылы қатынасады. ## Дереккөздер

Ақтоған (Алматы облысы)

Ақтоған ауылының географиялық орны, тарихи жағдайы қандай?

Ақтоған 1995 жылға дейін Қызылжиде деген атпен белгілі Шілік өзенінің төменгі алабындағы шөлді жазықта орналасқан.

Ақтоған тарихы

passage: Боровец ( болг. Боровец ) — Болгариядағы қала, Родоп тауларында орналасқан. Ол негізінен тау шаңғысы курорты ретінде қызмет етеді және елдегі ең танымал қысқы бағыттардың бірі болып табылады. Қаланың бай тарихы Фракия тайпалары мекендеген ежелгі дәуірден басталады. Ғасырлар бойы Боровец әртүрлі мәдениеттердің, соның ішінде римдік, византиялық және османдықтардың ықпалында болды. Бүгінгі таңда ол туристерге қызмет көрсететін дамыған инфрақұрылымымен танымал, көптеген қонақүйлер, мейрамханалар және ойын-сауық орындары бар. Тығыз ормандар мен көркем ландшафттармен қоршалғанына қарамастан, Боровецтің айналасында табиғи сұлулықты қосатын бірнеше шағын көлдер бар. Қысқы спорт әуесқойлары жақсы күтілген беткейлерде шаңғы, сноуборд және шаңғы жарысы сияқты түрлі іс-шараларды тамашалай алады. Сонымен қатар, жаз айларында жаяу серуендеу және тау велосипедімен жүру мүмкіндігі бар. Жергілікті экономика негізінен туризмге сүйенеді, бірақ ауыл шаруашылығы мен орман шаруашылығы аз рөл атқарады. Жыл бойына мәдени іс-шаралар мен фестивальдер дәстүрлі болгар музыкасына, биіне және қолөнеріне қызығушылық танытатын келушілерді тартады. Боровецтің климаты әдетте континентальды, қысы суық және жазы жұмсақ, бұл оны қысқы және жазғы туризмге қолайлы етеді.

query: Ақтоған тарихы

ru

passage: объедините головы вас троих в моем указанном деле. Но ничего страшного, если у вас есть правящее сердце». Из этого видно, что основа знания сердца у обоих великих мыслителей одна и та же, отличается только форма повествования. По словам поэта Фараби, помимо того, что он придавал сердцу решающее значение, он также знает его как источник и обитель добра, благодати и заступничества. Нравственная философия, которой мыслитель-поэт уделял много внимания, также основана на этом знании. Все

Абу Наср Аль-Фараби

Что думает поэт Фараби о роли сердца в моральной философии?

Фараби рассматривает сердце не только как решающий элемент, но и как источник и обитель добра, благодати и заступничества.

Фараби философия сердца

passage: В отличие от взглядов, представленных Фараби, некоторые современные философы утверждают, что мораль и принятие этических решений в первую очередь исходят из рациональных мыслительных процессов, а не из эмоциональных или духовных центров, таких как сердце. Они предполагают, что, хотя эмоции играют определенную роль, они часто вторичны по отношению к логическим рассуждениям и эмпирическим доказательствам. Например, философ Джон Роулз подчеркивал важность справедливости как честности, выведенной посредством обоснованной аргументации и принципов, которые могут быть универсально приняты. Этот подход в значительной степени сосредоточен на создании структуры, в которой права и обязанности людей четко определены, гарантируя, что решения принимаются на основе четких правил, а не субъективных чувств. Критики более мистического подхода Фараби могут указать, что приписывание столь значительных ролей сердцу может привести к непоследовательным моральным суждениям, поскольку эмоции по своей природе изменчивы и могут находиться под влиянием личных предубеждений и внешних факторов. Кроме того, они могут утверждать, что слишком большая опора на сердце может подорвать развитие надежных правовых систем и общественных договоров, которые требуют объективных стандартов и последовательного применения. На практике это означает, что при столкновении со сложными этическими дилеммами следует отдавать приоритет структурированному анализу, а не интуитивным ответам, даже если последние иногда кажутся более непосредственными или убедительными. Эта перспектива соответствует более широким тенденциям в современной этике, которые, как правило, отдают предпочтение систематическим подходам, а не более традиционным, эмоционально обусловленным структурам.

query: Фараби рассматривает сердце не только как решающий элемент, но и как источник и обитель добра, благодати и заступничества.

ru

passage: Баймен Алманов (1896, Актюбинская область, Иргизский округ — 1943) — активный участник советского строительства в Казахстане. Окончил Актюбинскую учительскую семинарию (1916). Осенью 1917 года подвергся преследованиям со стороны комиссара Торгайского округа. В 1918-20 годах — один из командиров красного партизанского отряда, лидер коммунистов-Иргизов, председатель окружного ревкома. В 1920-21 годах на I и II съездах Советов Казахской ССР Алманов избирался секретарем ОАК, представителем Казахстана в ОАК Туркестанской ССР. В 1922-23 годах — председатель Адайского ревкома. Адай активно участвовал в урегулировании споров с Турцией, демаркации границы Казахстана. Алманов принимал участие в политических кампаниях против деятелей Алашорды. С 1931 года был директором Казахского педагогического института и НИИ национальной культуры, выполнял научно-педагогические и хозяйственные функции. ## Источники

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=41811

Баймен Алманов

Какую значительную роль сыграл Баймен Алманов в советском строительстве в Казахстане?

Баймен Алманов был ключевой фигурой в Казахстане начала XX века, командиром красного партизанского отряда и лидером коммунистов-иргизов.

советское строительство

passage: В отличие от революционной деятельности Баймена Алманова, другая заметная фигура того же периода, Семен Иванович, вел совершенно иную жизнь. Родившийся в 1895 году в небольшой деревне недалеко от Омска, Россия, Семен вырос в семье со скромным достатком, но имел сильную страсть к литературе и философии. В отличие от политических и военных занятий Алманова, Семен продолжил карьеру в академической сфере, в конечном итоге став профессором русской литературы в Томском университете. Его исследования были сосредоточены на произведениях Достоевского и Толстого, что внесло значительный вклад в понимание этих литературных гигантов. В бурные годы русской революции и последующей гражданской войны Семену удалось сохранить относительно нейтральную позицию, сосредоточившись на своих академических занятиях, а не на политических потрясениях, характерных для той эпохи. Он опубликовал несколько влиятельных статей и книг, которые широко читались как в России, так и за рубежом. Несмотря на трудности, вызванные меняющимся политическим ландшафтом, включая периоды цензуры и идеологического давления, Семен оставался преданным своей научной работе, заслужив уважение среди своих коллег и студентов. Его наследие продолжает влиять на современные литературные исследования, создавая резкий контраст с более политически мотивированной жизнью таких деятелей, как Баймен Алманов.

query: Какую значительную роль сыграл Баймен Алманов в советском строительстве в Казахстане?

kk

passage: Жетібай мұнай барлау экспедициясы – 1962-1975 жж. «Маңғыстаумұнайгазбарлау» тресі құрамында. жұмыс істеген жерде Жетібай кен орнын барлауға маманданған кәсіпорын. Кенорин егжей-тегжейлі барлау, сынама алу, қорды есептеу, жоғары мұнай беру жылдамдығына негізделген жеделдетілген. КСРО-ның қорлар жөніндегі мемлекеттік комиссиясында қор есебінің есебі сәтті қорғалды. ## Дереккөздер

Жетібай мұнай барлау экспедициясы

Жетібай мұнай барлау экспедициясы 1962-1975 жылдар аралығында қандай елеулі жетістіктерге қол жеткізді?

Жетібай мұнай барлау экспедициясы егжей-тегжейлі барлау және сынама алу процестерін айтарлықтай жеделдетіп, қорларды сәтті есептеуге әкелді.

Жетібай мұнай барлау

passage: Арал теңізінің экологиялық апаты – 1960-1980 жылдардағы кеңестік ирригациялық жобалардың нәтижесінде. Бұл кезеңде Арал теңізін қоректендіретін Әмудария мен Сырдария өзендерінің суы кең көлемде бұрылып, оның күрт тарылуына әкелді. Су деңгейінің төмендеуі ауыр экологиялық зардаптарға әкелді, соның ішінде балық түрлерінің жоғалуы, тұздылықтың жоғарылауы және теңіз түбінің экспозициясы жақын маңдағы елді мекендерге әсер ететін улы шаңды дауылдардың көзіне айналды. Үкіметтің осы суару схемалары арқылы мақта өндірісіне назар аударуы экологиялық тұрақтылықтан гөрі экономикалық табысқа басымдық берді, бұл әлемдегі ең нашар техногендік экологиялық апаттардың біріне әкелді. Суды теңізге қайтару үшін бөгеттер мен каналдар салу сияқты зардаптарды азайтуға бағытталған кейбір әрекеттерге қарамастан, Арал теңізі толық қалпына келтірілмеді және оның әсері аймақтың климатына, денсаулығына және экономикасына әсер етуді жалғастыруда.

query: Жетібай мұнай барлау экспедициясы 1962-1975 жылдар аралығында қандай елеулі жетістіктерге қол жеткізді?

kk

passage: Кеңес дәуірінің басында қабылданған ГОЭЛРО жоспарының (1920 ж.) елді электрлендіруде үлкен экономикалық және саяси маңызы болды. Бұл жоспардың да Қазақстанға тікелей қатысы бар. Сібір бар. Екінші орында Петропавл қаласын, Ертіс маңындағы Павлодар ауданын және Дала ауданын электрлендіру, Павлодарда 15 мың кВт электр станциясын салу жоспарлануда. Осы жоспар бойынша 1925 жылы Қарсақбай электр станциясының құрылысы басталып, 1928 жылы мұнда мыс балқыту зауыты іске қосылды. Биылғы жылы Жоғарғы Харуыз ГЭС

Қазақстанның энергетикалық жүйесі

Қазақстанда GOELRO жоспары бойынша қандай маңызды инфрақұрылымдық жобалар басталды?

ГОЭЛРО жоспарына кеңестік кезеңнің басында Қазақстанда бірнеше негізгі электр станциялары мен өнеркәсіптік нысандардың құрылысы кірді.

GOELRO жоспары

passage: ГОЭЛРО жоспарының бағытталған даму күштерінен айырмашылығы, басқа гипотетикалық сценарийде Кеңес Одағының индустрияландырудан гөрі ауыл шаруашылығы реформаларына басымдық беруі мүмкін еді. Мұндай жағдайда үкімет Павлодар немесе Қарсақбай сияқты ірі электр стансаларын салудың орнына, Сібір мен Қазақстан сияқты аймақтарда егіншілік техникасын жақсартуға және егістік алқаптарын кеңейтуге қомақты қаржы жұмсаған болар еді. Бұл балама тәсіл алдыңғы қатарлы техниканы, суару жүйелерін енгізуді, тіпті өнімділікті арттыру үшін дақылдарға генетикалық модификацияларды енгізуді де қамтыған болар еді. Бұған қоса, жергілікті қауымдастықтар ресурстарды басқару және пайданы бөлісу үшін бірлесіп жұмыс істейтін кооперативтік егіншілік тәжірибесіне көбірек көңіл бөлуге болар еді. Фокустың мұндай ауысуы халықты бөлу, қаланың дамуы және жалпы экономикалық құрылым тұрғысынан әртүрлі нәтижелерге әкелуі мүмкін, бұл ауыр өнеркәсіп пен технологиялық прогреске емес, аграрлық экономикаға негізделген экономикаға әкелуі мүмкін.

query: GOELRO жоспары

ru

passage: И действительно, до них дошла весть, содержащая двойное walaqad jahum minal anbai ma fiihi muzjajar. Воистину, к ним пришла хорошая новость. (4) Великая мудрость, ибо бесполезны обеты hikmatun baligatun [calə] fama tughnin nuz̃ur Мудрости достаточно. Даже в этом случае предупреждения не помогут. (5) Так отвернитесь от них в тот день, когда призывающий к чему-то предосудительному позвонит fāwāllā ʿanhum [mīm] yaumā yadūd da'i ila shayin nukur (Мухаммад Г.С.) тогда отвернуться от них. Однажды призыватель призывает к плохому поступку. 6 Кузнечик рвет изо рта, не закрывая глаз. (7) Спеша к зовущему, неверующие говорят: Это трудный день мухти'иина илад да'и [калья] йакулул кафируна хазайа йамун асир Неверующие, прибежавшие к Звонивший сказал: «Это «тяжелый день». (8) ## Ссылки * Коран ## Источники

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=198773

Сура Камар

Что говорит Коран о реакции неверующих в Судный день?

В Коране описывается, как неверующие бегут к зовущему и говорят, что настал трудный день.

Коран, неверующие, Судный день

passage: В отличие от религиозных текстов, многие философские труды исследуют природу существования и морали посредством абстрактных рассуждений, а не божественного откровения. Например, «Никомахова этика» Аристотеля углубляется в то, что составляет хорошую жизнь, исследуя такие добродетели, как мужество, воздержание и справедливость. В отличие от немедленных и иногда пугающих ответов, описанных в религиозных контекстах, эти философские дискуссии часто подчеркивают рациональное обдумывание и личностное развитие с течением времени. Кроме того, хотя Коран может изображать драматическую сцену суда и возмездия, философские исследования, как правило, сосредоточены на том, как люди могут вести полноценную жизнь независимо от каких-либо внешних наград или наказаний. Такой подход поощряет непрерывную саморефлексию и этическую жизнь, предполагая, что истинное счастье и моральная целостность исходят изнутри, а не навязываются внешним авторитетом. Такие философы, как Сократ, Платон и Кант, внесли значительный вклад в эти дебаты, предлагая различные точки зрения на человеческую природу и стремление к хорошей жизни. Их работы продолжают влиять на современную мысль, предоставляя богатую палитру идей, которые дополняют, а иногда и бросают вызов религиозным учениям.

query: Коран, неверующие, Судный день

kk

passage: 1340 жыл Григориан күнтізбесі бойынша аптаның бесінші күні, яғни жұма күні басталады. Кібісе жыл. Бұл біздің дәуіріміздің 1340 жылы, II мыңжылдықтың 340 жылы, XIV ғасырдың 40 жылы, 13 ғасырдың 4 он жылдығының 10 жылы, 1340 жылдардың 1 жылы. ## Оқиғалар ## Туылғандар Сондай-ақ қараңыз: Санат: 1340 жылы туған ## Өлімдер Сондай-ақ қараңыз: Санат: 1340 жылғы өлім ## Сондай-ақ қараңыз ## Түсініктемелер

1340 жыл

1340 жылы қандай маңызды оқиғалар болды?

1340 жыл жұма күні басталған кібісе жыл болды.

1340

passage: 1340 жыл туралы нақты мәліметтерден айырмашылығы, Кристофер Колумбтың Атлант мұхиты арқылы жасаған саяхатына байланысты әлемдік тарихтағы маңызды сәт болып табылатын 1492 жылды зерттейік. Испанияның католиктік монархтары Фердинанд пен Изабелла демеушілік еткен бұл саяхат Еуропа мен Жаңа әлем арасындағы ғасырлар бойы барлау, отарлау және мәдени алмасуды бастаған Американың еуропалық ашылуына әкелді. 1340 жылғы сирек жазбалардан айырмашылығы, 1492 жақсы құжатталған және перспективаға байланысты атап өтілген немесе сынға алынған. Бұл оқиғаның әсері бүкіл әлемде елеулі экономикалық, әлеуметтік және саяси өзгерістерге әкеліп соқтырған жаһандық динамикаға қайта әсер етті. 1340 жылы жазылған тарихи оқиғалар тұрғысынан салыстырмалы түрде тыныш жыл болғанымен, 1492 жыл адамзат тарихындағы ең өзгерген жылдардың бірі болып табылады.

query: 1340 жыл жұма күні басталған кібісе жыл болды.

en

passage: In 1991-1995, Olzhas Suleymenov was the chairman of the "Kazakhstan People's Congress" party. In addition, in 1994-1995, he was elected a deputy of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan. Since August 1995, he served as Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of the Republic of Kazakhstan to the Republic of Italy, and from April 1996 to the Republic of Greece and the Republic of Malta. Continuing his literary mission as an ambassador, in Rome in 1998 he published "Writing Language" ("Language writing", about the origin of human writing and language) and "God's smile" ("Ulybka boga"), in 2001 "Cross". parallels" (about Turkic-Slavic languages "Peresekayussya paralleli"), in 2002 the books "Ancient Turks" ("Türki v doistoryi", about the origin of the language and writing of the ancient Turks) were published. In 2002, the book "Turkey in history" received the Kultegin prize for outstanding achievements in the field of Turkic studies. Since 2001, he has been a permanent representative of Kazakhstan at UNESCO. In 2022, the People's Ecological Party "Baytak" initiated the idea of nominating Olzhas Suleymenov for the Nobel Peace Prize. ### Family

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=31384

Suleymenov Olzhas Omaruly

What significant roles did Olzhas Suleymenov hold during his career?

Olzhas Suleymenov held several important positions including being the chairman of the 'Kazakhstan People's Congress' party, a deputy of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan, and an ambassador to multiple countries.

Olzhas Suleymenov

passage: During the early 1990s, a prominent figure named Alexei Ivanovich was actively involved in various political movements across Eastern Europe. Unlike Olzhas Suleymenov, who focused on Kazakhstan, Alexei concentrated on advocating for economic reforms in Russia. He was a key member of the Democratic Choice of Russia party, which aimed to promote liberal policies and market-oriented reforms. From 1992 to 1994, Alexei served as a deputy in the State Duma, where he played a crucial role in drafting legislation that supported private enterprise and foreign investment. His efforts were instrumental in shaping the early stages of post-Soviet economic transformation. In addition to his political activities, Alexei was also a prolific writer, publishing numerous articles and books on economics and political science. One of his most notable works, 'The Path to Prosperity,' detailed the challenges and opportunities facing Russia’s transition to a market economy. Despite facing opposition from conservative factions within the government, Alexei remained committed to his vision of a modernized Russia. His dedication earned him recognition both domestically and internationally, leading to invitations to speak at major conferences and universities around the world. In 2000, he was awarded the Adam Smith Prize for his contributions to economic theory and policy. Throughout his career, Alexei maintained a strong presence in public discourse, often appearing on television and radio programs to discuss current events and policy issues. His insights and analysis continued to influence policymakers and scholars well into the 2010s.

query: Olzhas Suleymenov held several important positions including being the chairman of the 'Kazakhstan People's Congress' party, a deputy of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan, and an ambassador to multiple countries.

ru

passage: Югыд-Вуктыл — река в России. Протекает по территории Республики Коми. Устье реки расположено в 12 км от правого берега реки Вуктыл. Длина реки — 87 км. ## Сведения водного реестра По данным российского государственного водного реестра относится к Двинско-Печорскому водораздельному району, гидрологический участок реки — река Печора от водоизмерительного поста в деревне Шердино до впадения в нее реки Уса. Приток реки — водораздел протока Печора до впадения в Усу, русло реки — Печора. По данным геоинформационной системы районирования территории Российской Федерации по уровню засушливости, подготовленной Федеральным агентством водных ресурсов России: * Код водного объекта в государственном водном реестре — 03050100212103000061692 * Код гидрологического исследования (ГЗ) — ## Источники Внешние ссылки * Министерство природных ресурсов и экологии Российской Федерации Архивировано 26 мая 2015 г.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=152963

Югыд-Вуктыл

Что такое Югыд-Вуктыл и где он находится?

Югыд-Вуктыл — река, расположенная в Республике Коми, Россия, длиной 87 километров.

Югыд-Вуктыл

passage: Река Обь, одна из крупнейших рек Сибири, протекает по обширным территориям, включая части Западно-Сибирской равнины. Она берет начало в горах Алтая и проходит более 3650 километров, прежде чем впасть в Карское море. В отличие от меньшей реки Югыд-Вуктыл, которая ограничена Республикой Коми, река Обь протекает через разнообразные ландшафты, поддерживая значительные экосистемы и населенные пункты вдоль своего течения. Река играет важную роль в экономической деятельности регионов, которые она пересекает, особенно в транспорте и рыболовстве. Ее бассейн охватывает более 2 990 000 квадратных километров, что делает ее одним из крупнейших водосборных бассейнов в мире. Несмотря на такие экологические проблемы, как загрязнение и изменение климата, река Обь остается жизненно важным природным ресурсом для России. Значение реки выходит за рамки ее экологической ценности; она была историческим маршрутом для торговли и культурного обмена, соединяющим различные сообщества по всей Сибири. Сегодня прилагаются усилия, чтобы сбалансировать промышленное развитие с методами сохранения, чтобы обеспечить устойчивость этого важного водного пути.

query: Югыд-Вуктыл — река, расположенная в Республике Коми, Россия, длиной 87 километров.

ru

passage: Десенсибилизация — это ослабление реакции сенсибилизации на определенный аллерген, который вводится повторно. Для этого перед введением полной дозы аллергена вводится его наименьшее количество. Обычно физическая десенсибилизация применяется в сочетании со вторичными медицинскими методами (антигистаминные препараты, гормоны надпочечников). ## Источники

Десенсибилизация

Каков процесс десенсибилизации при лечении аллергии?

Десенсибилизация подразумевает постепенное увеличение дозы аллергена для снижения чувствительности.

аллергия десенсибилизация

passage: Иммунотерапия — это широкий термин, который охватывает различные методы лечения, предназначенные для использования или модуляции иммунной системы для борьбы с такими заболеваниями, как рак, аутоиммунные расстройства и хронические инфекции. В отличие от десенсибилизации, которая специально нацелена на аллергические реакции, иммунотерапия может включать стимуляцию собственных защитных сил организма или введение синтетических компонентов для усиления иммунного ответа. Например, при лечении рака ингибиторы контрольных точек работают, блокируя белки, которые не позволяют Т-клеткам атаковать опухолевые клетки. Другая форма иммунотерапии включает моноклональные антитела, которые представляют собой молекулы, произведенные в лабораторных условиях, разработанные для использования в качестве замещающих антител, которые могут восстанавливать, усиливать или имитировать атаку иммунной системы на раковые клетки. Эти методы лечения показали значительные перспективы в лечении различных типов рака, включая меланому, рак легких и лимфомы. Кроме того, терапия CAR-T-клетками, тип адоптивного переноса клеток, включает сбор и использование собственных Т-клеток пациентов, которые генетически модифицированы для производства рецепторов на своей поверхности, называемых химерными антигенными рецепторами (CAR). Эти CAR позволяют Т-клеткам распознавать и прикрепляться к определенному белку или антигену на опухолевых клетках. После расширения в лаборатории эти модифицированные Т-клетки вводятся обратно пациенту для поиска и уничтожения раковых клеток.

query: Десенсибилизация подразумевает постепенное увеличение дозы аллергена для снижения чувствительности.

kk

passage: көз торына. Кескіннің нысанға ең жақсы сәйкестігі объектінің әрбір нүктесі нүктемен көрсетілгенде ғана алынады. Бірақ бұл әрқашан мүмкін емес. Мысалы, оптикалық осі бар жүйелер үшін объект параксиалды аймақта (осьтен бұрыштық қашықтығы аз аймақ) орналасуы керек. Параксиалды аймақтағы кез келген нүктенің бейнесін геометриялық оптика заңдары бойынша анықтауға болады. Оптикалық кескін нақты және елестетілген болып екіге бөлінеді. қиылысу нүктелерінде нақты кескін қалыптасады

Оптикалық кескін

Шынайы және қиялдағы оптикалық бейненің қалыптасуын қандай факторлар анықтайды?

Шынайы кескіннің қалыптасуы жарық сәулелерінің қиылысу нүктелерінде жүреді, ал елестетілген бейнеде мұндай физикалық конвергенция болмайды.

оптикалық бейнелеу

passage: Оптикалық жүйелерде анық кескіндерді қалыптастыру үшін қажетті дәл туралаудан айырмашылығы, көптеген табиғи құбылыстар бұл қатаң ережелерді ұстанбайды. Мысалы, тұмандағы немесе бұлттағы жарықтың шашырауы жақсы реттелген оптикалық қондырғыларда байқалатын анық фокусты жоқ диффузиялық үлгілерді жасайды. Бұл диффузия объектілерді қабылдау жолын айтарлықтай өзгерте алады, көбінесе оларды жұмсақ немесе тіпті анық емес етіп көрсетеді. Сол сияқты, су астындағы ортада су молекулалары мен жарық арасындағы өзара әрекеттесу айқын бейнелердің қалыптасуын одан әрі қиындатып, айтарлықтай бұрмаланулар тудыруы мүмкін. Бұл қоршаған орта факторлары бақыланатын зертханалық параметрлерден тыс көрнекі қабылдаудың күрделілігі мен өзгермелілігін көрсетеді. Сонымен қатар, адамдар мен жануарлардағы сияқты биологиялық көру жүйелері осы қиындықтарды өтеу үшін әртүрлі механизмдерді біріктіреді. Мысалы, адам көзі бейімделгіш фокустау әдістерін пайдаланады, ал ми анықтық пен егжей-тегжейлерді тануды жақсарту үшін көрнекі ақпаратты өңдейді. Осы күрделі бейімделулерге қарамастан, әсіресе өте төмен жарық деңгейлері немесе өте бұлыңғыр орта сияқты төтенше жағдайларда әлі де шектеулер бар. Бұл айырмашылықтарды түсіну жақсы жасанды көру жүйелерін жобалауға және фотосурет, бейне түсіру және медициналық бейнелеуде қолданылатын технологияларды жақсартуға көмектеседі.

query: Шынайы және қиялдағы оптикалық бейненің қалыптасуын қандай факторлар анықтайды?

ru

passage: Цветок (лат. flos) — половой репродуктивный орган цветковых растений. Он растет на верхушке стебля или боковой ветви. Плоды и семена развиваются из цветков. ## Строение цветка Строение цветка сложное. Внешняя часть цветка окружена зелеными чашелистиками и цветными чашелистиками. Чашечка и чашечка вместе образуют букет. Цветоножка защищает нежные внутренние части цветка от холода, дождя и жаркого солнца. Пепельные лепестки придают цветку цвет. Его цвет разный. В подстилке есть мужские и женские особи. Тычинки и пестики являются основной частью цветка, из которых образуются плоды и семена. Каждая тычинка состоит из тычиночной нити и пыльника. Пыльца образуется внутри пыльника. При созревании пыльник лопается, и пыльца высвобождается. Самка находится в центре цветка. Нижняя утолщенная часть матки называется узлом, более тонкая часть над ней — шейкой, а самая верхушка — устьем. После цветения чашечка и тычинки засыхают, остается только женский узел, и он превращается в плод. Внутри плода находится семя, которое развивается из зачатка семени внутри узла. Созревая, семена падают на землю, и на следующий год из них вырастают новые растения. . Мужские и женские цветки раздельные, но если оба находятся на одном растении — однодомные (кукуруза, осока, береза, дуб и т. д.), если женские и мужские цветки расположены раздельно — двудомные (тополь, ива, лен и т. д.), если встречаются также обоеполые и однополые цветки — оно называется многощетинковым (клен, щенок и т. д.).

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=22094

Гүл

Какова функция тычинки и пестика в цветке?

Тычинка и пестик являются важнейшими компонентами цветка, отвечающими за производство пыльцы и формирование семян соответственно.

репродуктивные органы

passage: В отличие от сложных структур цветов, многие растения размножаются с помощью вегетативных методов размножения, которые вообще не задействуют цветы. Например, некоторые виды папоротников распространяются через корневища, подземные стебли, которые могут прорастать новыми побегами и корнями, эффективно клонируя родительское растение. Аналогичным образом, некоторые виды суккулентов могут регенерировать целые растения всего из одного листа. Этот метод размножения обходит необходимость опыления и формирования семян, предлагая быстрый способ колонизации новых областей. Кроме того, некоторые водные растения, такие как ряска, могут быстро размножаться путем фрагментации, когда небольшие части отрываются и развиваются в независимые организмы. Эти альтернативные репродуктивные стратегии подчеркивают разнообразие жизненных циклов среди видов растений, демонстрируя, как эволюция снабдила различные организмы различными механизмами для обеспечения их выживания и размножения, не полагаясь на сложные цветочные структуры, описанные ранее.

query: Тычинка и пестик являются важнейшими компонентами цветка, отвечающими за производство пыльцы и формирование семян соответственно.

ru

passage: температура в среднем повысилась на 1,8 - 2,5°С. Это может быть связано с тенденцией глобального потепления. Среднегодовая относительная влажность воздуха в дельте Сырдарьи и Казали. Она снизилась на 15-20%, а с 1960 года она снизилась на 25-30% в Арале. Это привело к снижению конденсационной влаги в песчаной зоне Арала. В результате этого значительно сократилось смачивание земной коры и увлажнение пустынных растений. Морские бризы полностью исчезли в прибрежной зоне весной и осенью. Поскольку последние весенние холода были более продолжительными,

Экология острова

Какие изменения окружающей среды произошли в регионе Аральского моря в связи с изменением климата?

Уменьшение среднегодовой относительной влажности воздуха и исчезновение морских бризов в регионе Аральского моря привели к значительным экологическим последствиям.

Изменение климата Аральского моря

passage: В отличие от наблюдаемых повышений температуры и понижений влажности в таких регионах, как дельта Сырдарьи и вокруг Аральского моря, некоторые районы испытали различные климатические сдвиги, которые по-разному повлияли на местные экосистемы. Например, в некоторых прибрежных регионах наблюдалось увеличение количества осадков, что привело к более пышной растительности и возрождению биоразнообразия. Эти районы выиграли от более сильного морского влияния, которое помогло смягчить температуру и поддерживать более высокий уровень влажности почвы. Кроме того, частота сильных ветров снизилась, что уменьшило эрозию и позволило лучше стабилизировать песчаные дюны и другие формы рельефа. В этих местах местная флора и фауна хорошо адаптировались к новым условиям, и многие виды процветают в изменившемся климатическом режиме. Наличие более постоянных осадков также поддержало сельскохозяйственную деятельность, позволив фермерам выращивать культуры, которые ранее были непригодны для региона. В целом, в то время как некоторые части мира сталкиваются с проблемами из-за изменения климата, другие оказываются в положении, когда они могут использовать изменения для улучшения своих природных ресурсов и экономических возможностей.

query: Уменьшение среднегодовой относительной влажности воздуха и исчезновение морских бризов в регионе Аральского моря привели к значительным экологическим последствиям.

en

passage: Zhabay Karabiuly (1697, Karagayly village coast, Zhambyl district, North Kazakhstan region — in the 1770s, there) is a hero. He came from the Ashamayli clan of the Kerei tribe in Orta-hundred. He took part in the battles against the Dzungar invasion and stood out for his bravery. The hero Zhabai Karabiuly is told in Dastem sal's saga "Heroes". His exploits were sung by the poets Bukar Zhyrau, Umbetei, Jankisi, Tatikara, Kotesh, Shal. Descendants of Zhabay Karabiuly Batyr's sons named Toksan, Seksen, Mynjasar live today in Tumen Oblast and North Kazakhstan under Russia. ## Sources ## External links * Er Zhabay Batyr was neglected * Social Zhumabayev. Great ones are born

Zhabai Karabiuly

Who was Zhabay Karabiuly and what is he known for?

Zhabay Karabiuly, a hero from the Ashamayli clan, fought bravely against the Dzungar invasion.

Zhabay Karabiuly

passage: In contrast to the heroic tales of Zhabay Karabiuly, another figure from the same era, named Bektur Arystanuly, lived a life that was far less celebrated. Bektur was also from the North Kazakhstan region but belonged to a different clan within the Kerei tribe. Unlike Zhabay, who became renowned for his valor in battle, Bektur led a more peaceful existence focused on trade and diplomacy. He traveled extensively across Central Asia, establishing trade routes and fostering economic ties between various tribes and settlements. Despite his contributions to regional stability and prosperity, Bektur’s legacy has been largely overshadowed by the martial exploits of figures like Zhabay Karabiuly. His efforts in promoting peace and cooperation among diverse communities were not documented in epic sagas or songs, leading to a lesser-known historical presence. However, some historians argue that Bektur’s work laid important groundwork for future generations, contributing significantly to the cultural and economic fabric of the region. Today, while Zhabay Karabiuly is remembered through numerous stories and poems, Bektur Arystanuly remains a footnote in history, primarily mentioned in academic texts and local folklore. This disparity highlights the often skewed focus on military achievements over diplomatic and economic endeavors in traditional narratives.

query: Who was Zhabay Karabiuly and what is he known for?

ru

passage: «Отырар сазы» Н. Тылендиева. — Казахский государственный академический фольклорно-этнографический оркестр народных инструментов. Основан в 1980 году Казахской филармонией. Его художественный руководитель и главный дирижер Н. Тылендиев организовал его вначале как небольшой ансамбль, а в 1982 году возвел в разряд оркестра. Помимо домбры и кобыза в состав оркестра входят казахские йетиген, чертер, чанкобыз, мескобыз, сырнай, сазсырнай, свисток, асатаяк, даулпаз, туякты, колокольчик и др. Имеются глиняные инструменты. «О. с.» наряду с фольклорными произведениями в репертуаре отличаются своим национальным колоритом произведения казахских композиторов, написанные в характере легенд, родословных, напевов. Также его репертуар дополняется киномузыкой и инструментальными произведениями в исполнении солистов. Группа - казахская музыка. не только сохраняет прекрасные образцы фольклора, но и редактирует и совершенствует произведения, соответствующие тембровым возможностям современных выразительных инструментов и оркестров. В составе оркестра 65 артистов. Прошлый мир в Северной Корее. На фестивале искусств (1994) «Отырар сазы» занял 1 место и вернулся с золотой наградой. 1999 Имя Тилендиева оркестру, 2000. Присвоено академическое звание. В репертуаре оркестра: народные мелодии - «Кенгес», «Хуанхэ», «Сал курен», произведения народных композиторов «Косбасар», «Сары зайлау», «Сылкылдагы» Таттимбета, «Ерденный кюй», «Камбар батыр» Ихиласа. ", М. "Воспоминание" Толебаева, Н. Тылендиева "Ата толгау", "Кош каревени", К. Кумысбекова "Коркыт куйы", "Фарабийская глина" и др. б. есть ## Источники

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=18615

Сидящая глина

Каких значимых достижений добился Казахский государственный академический фольклорно-этнографический оркестр народных инструментов со времени своего основания?

Казахский государственный академический фольклорно-этнографический оркестр народных инструментов, созданный в 1980 году Н.Тылендиевым, завоевал первое место и золотую премию на Всемирном фестивале искусств в Северной Корее в 1994 году.

Отырар Сазы

passage: Московский государственный симфонический оркестр, созданный в 1971 году под руководством Павла Когана, является выдающимся культурным учреждением в России. Известный своим разнообразным репертуаром, от классических симфоний до современных композиций, оркестр много гастролировал по Европе, Азии и Америке, получая признание критиков за свои выступления. Приверженность оркестра музыкальному совершенству очевидна в его сотрудничестве с известными дирижерами и солистами, такими как Валерий Гергиев, Ефим Бронфман и Энн-Софи Муттер. Помимо традиционных концертных серий, Московский государственный симфонический оркестр участвует в образовательных программах, направленных на воспитание молодых талантов и популяризацию классической музыки среди молодого поколения. Они записали множество альбомов, многие из которых получили международные награды, что еще больше укрепило их репутацию одного из ведущих оркестров в мире. Несмотря на такие проблемы, как финансовые ограничения и необходимость адаптироваться к меняющимся предпочтениям аудитории, оркестр продолжает процветать, поддерживая высокий уровень исполнения и инноваций в области классической музыки.

query: Казахский государственный академический фольклорно-этнографический оркестр народных инструментов, созданный в 1980 году Н.Тылендиевым, завоевал первое место и золотую премию на Всемирном фестивале искусств в Северной Корее в 1994 году.

en

passage: Liebermeister's symptom is the presence of a white spot on the tongue, feeling that the tongue is tied and numb. The first sign of blockage of the blood vessel through which the air passes ## Sources

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=64791

Liebermeister's symptom

What is Liebermeister's symptom and what does it indicate?

Liebermeister's symptom involves a white spot on the tongue and a sensation of numbness or being tied.

Liebermeister's symptom

passage: Instead of focusing on specific medical conditions like Liebermeister's symptom, many people often confuse similar symptoms with more common ailments such as canker sores or geographic tongue. These conditions also involve changes in the appearance of the tongue but do not necessarily indicate a serious underlying condition. For instance, canker sores typically present as small, painful ulcers inside the mouth, while geographic tongue appears as irregular patches on the surface of the tongue, resembling a map. Both of these conditions are benign and usually resolve on their own without treatment. However, it is always advisable to consult a healthcare professional if you notice any unusual changes in your body, especially if they persist over time. In the case of Liebermeister's symptom, the presence of a white spot on the tongue combined with a feeling of numbness or being tied could indeed point towards a more severe issue, such as a vascular problem affecting the tongue. It is crucial to seek medical attention promptly to rule out any potential complications.

query: What is Liebermeister's symptom and what does it indicate?

kk

passage: Жалпы алғанда, олар қайта кристалданған пегматиттерге қарағанда жиі кездеседі, бірақ ірі кен орындарында (қор бойынша) сирек кездеседі. Маңызды өнеркәсіптік маңызы бар кен орындарының келесі түрлері метасоматизацияланған пегматиттермен байланысты: * сподумен-кварц-дальспатты кен орындары - Ресей, ОАР, Канада, АҚШ (суретте белдеулік пегматит денелерінің бірінің кесіндісі көрсетілген) ; інжір. Метасоматизацияланған пегматитті дененің геологиялық қимасы (Н.А. Солодов бойынша); 1-алып тастау; Пегматитті дененің белдіктері 2-10; 2- блокты кварц, 3- үлкен блокты микроклин II, 4- шағын пластиналы альбит, 5- кварц-сподумен, 6- клевландит-сподумен, 7- кварц-московит ұялары, 10- графикалық кварц-микроклин; 11- үйлесімді минералдар * берилл-кварц-дисталит (Ресей, Конго, Замбия, Австралия, АҚШ, Бразилия); * асыл тастар - рок-кристалл, аметист, топаз, аквамарин, турмалин (Ресей, Қазақстан, Украина, Ауғанстан, Үндістан, Австралия, Бразилия) * Корунд және оның бағалы аналогтары - сапфир мен рубин (Орал, Үндістан, UAR , Австралия, Канада АҚШ ) Пегматиттердің бұл ерекше түрі бұрын кремнийсіздірілген деп жіктелген. Мұндағы метасоматоз кремнеземнің белгілі бір мөлшерінің бөлінуімен (десиликатпен) ерекшеленеді. Ол құрамы жағынан айтарлықтай ерекшеленетін тау жыныстарынан (карбонатты, ультранегізді) пегматитті денелер пайда болған жағдайларда дамиды. Сонымен қатар, қалайы, тантал, ниобий, уран, торийдің өнеркәсіптік кен орындары метасоматозды алмасу кен орындарымен байланысты. Кейбір жағдайларда бұл пегматиттер касситериттің, цирконның және асыл тастардың үлкен шөгінділерінің тамыр көзі болып табылады. Олардың аумағы - Қытай Халық Республикасы. Үндістан мен Бразилияда кең таралған.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=199505

Пегматит шөгінділері

Метасоматизацияланған пегматиттермен байланысты пайдалы қазбалардың негізгі түрлері қандай?

Метасоматизацияланған пегматиттер әртүрлі бағалы минералды кен орындарымен, соның ішінде сподумен-кварц-дальспар, берилл-кварц-дисталит, рок-кристал және аметист сияқты асыл тастар және сапфир мен рубин сияқты корунд сорттарымен байланысымен белгілі.

метасоматизацияланған пегматиттер

passage: Геологиялық түзілістерді қарастыра отырып, тек пегматиттерді ғана емес, сонымен қатар көмірсутек қабаттарының пайда болуында шешуші рөл атқаратын шөгінді бассейндерді де ескеру қажет. Бұл бассейндер көлемі мен тереңдігі бойынша әр түрлі болуы мүмкін және оларда көбінесе мұнай мен газ үшін бастапқы тау жыныстары мен қабат жыныстары ретінде қызмет ететін құмтас, тақтатас және әктас қабаттары болады. Шөгінді бассейндер континенттік рифтинг немесе субдукция сияқты тектоникалық процестер арқылы қалыптасады, бұл миллиондаған жылдар бойы органикалық бай шөгінділердің жиналуына әкеледі. Уақыт өте бұл шөгінділер жер қыртысына тереңірек көміліп, жылу мен қысым оларды көмірсутектерге айналдырады. Бұл ресурстарды барлау егжей-тегжейлі сейсмикалық зерттеулерді, бұрғылауды және коммерциялық өндірудің әлеуетін бағалау үшін негізгі үлгілерді талдауды қамтиды. Сонымен қатар, осы бассейндердегі операциялардың орындылығы мен тұрақтылығын анықтауда қоршаған ортаны қорғау мәселелері мен нормативтік база маңызды рөл атқарады. Барлау және өндіру техникасындағы технологиялық жетістіктерге қарамастан, әсіресе экстремалды жағдайлар елеулі техникалық және қаржылық тәуекелдерді тудыратын терең су және арктикалық ортада қиындықтар әлі де бар.

query: метасоматизацияланған пегматиттер

kk

passage: Ақпараттық қоғам – қоғам дамуының негізгі факторы ретінде өндірістік және ғылыми-техникалық және басқа ақпаратты пайдалануды қарастыратын әлеуметтік-футурологиялық ұғым; өндірістің жоғары деңгейімен және ақпараттық және ақпараттық қызметтерге қызығушылықпен сипатталатын қоғам. Дүние жүзінің өркениетті елдері арасында орын алған компьютерлік революция адам жан дүниесінің, әлеуметтік идеологиясының өзгеруіне, білім мазмұнын анықтау жолдарына және жаңа ақпараттық-танымдық технологияларды құруға алып келеді. ## Тарих Ақпараттық қоғам концепциясы З.Бжезинский, Д.Белл, А.Тоффлер негізін салған постиндустриалды қоғамның бір түрі. Әртүрлі авторлар «ақпараттық қоғам» ұғымынан басқа әртүрлі атауларды қолданады: «ағартушылық қоғам» (К. Флекснер), «тәуекел қоғамы» (В. Бек), «посткапиталистік қоғам» (П. Дракер), « ашық қоғам» (Дж. Сорос). ). 1950-1970 жылдары адамзат баласының жаңа дәуірге техника мен есептеуіш техниканың қарқынды дамуы, сонымен қатар Ғылыми зерттеу институты салған сара жол арқылы қадам басқаны анық байқалды. Философтарды сонымен бірге адамның толық «техникаланған» және «ақпараттанған» әлемде өмір сүру мәселесі де толғанды, оның әсерінен «ақпараттық қоғам» түсінігі пайда болды (Тоффлер). ## Концепциялар ХХ ғасырдың 70-80 жылдарында супериндустриалды, технотрондық, кибернетикалық, ақпараттық қоғамдар шеңберінде болашақты қарастыратын бірнеше концепциялар пайда болды. Олар мынадай екі алғышартпен сипатталады: 1) ақпараттық технологиялар қоғамның негізгі факторларының бірі ретінде аталып, соның арқасында «ақпараттық қоғам» ұғымы бірте-бірте басқаларын ығыстыра түсуде;

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=67743

Ақпараттық қоғам

Ақпараттық қоғамды не анықтайды және уақыт өте келе ол қалай дамыды?

Ақпараттық қоғам озық технологиялық инфрақұрылыммен және ақпараттық өндіріс пен қызмет көрсетуге бағытталғандығымен сипатталады.

ақпараттық қоғам эволюциясы

passage: Ауылшаруашылық қоғамы - бұл егіншілік және онымен байланысты қызмет негізгі экономикалық базаны құрайтын қауымдастықтарға сілтеме жасайтын тарихи және социологиялық термин. Қоғамның бұл түрі адамдар көшпелі аңшылық пен терімшілік өмір салтынан отырықшы егіншілікке көшкен кезде неолит төңкерісінен кейін пайда болды. Ауысым қоғамдық құрылымдарға елеулі өзгерістер әкеліп, тұрақты елді мекендердің құрылуына, халық санының өсуіне және басқарудың күрделі формаларына әкелді. Ауылшаруашылық қоғамдары жер өңдеу мен мал шаруашылығына тәуелділігімен ерекшеленеді, бұл тек азық-түлікті ғана емес, сонымен қатар саудаға немесе сақтауға болатын артық тауарларды да қамтамасыз етті. Ғасырлар бойы бұл қоғамдар егін өнімділігін арттыру және ресурстарды тиімді басқару үшін суару жүйелері, террассалар және ауыспалы егіс сияқты әртүрлі әдістерді әзірледі. Жетістіктерге қарамастан, аграрлық қоғамдардағы технологиялық инновациялардың қарқыны кейінгі индустриалды және постиндустриалды фазалармен салыстырғанда салыстырмалы түрде баяу болды. Дегенмен, олар заманауи өркениеттің негізін қалауда, мәдени дамуды ынталандыруда және урбанизация мен индустрияландырудың кезеңін белгілеуде шешуші рөл атқарды. Бүгінгі таңда көптеген аймақтар ауыл шаруашылығының басым секторы ретінде шегінен шығып кеткенімен, аграрлық қоғамдардың принциптері мен проблемаларын түсіну жаһандық азық-түлік қауіпсіздігі мен тұрақты даму мақсаттарын шешу үшін маңызды болып қала береді.

query: Ақпараттық қоғамды не анықтайды және уақыт өте келе ол қалай дамыды?

ru

passage: Кабриолет — пассажирский кузов легкового автомобиля с опускающимися окнами и складным мягким тентом. ## Кабриолет-хардтоп Пассажирский кузов легкового автомобиля со съемным жестким верхом. ## Источники

Кабриолет-хардтоп

В чем основное отличие кабриолета от кабриолета-хардтопа?

Кабриолет оснащен складным мягким тентом и опускающимися окнами, а кабриолет-хардтоп имеет съемный жесткий верх.

кабриолет

passage: Седан — тип легкового автомобиля, который обычно включает в себя фиксированную крышу, четыре двери и отдельный багажник. В отличие от кабриолетов или кабриолетов, седаны не предлагают возможности снять или сложить какую-либо часть конструкции крыши. Такая конструкция обеспечивает большую структурную целостность и часто лучшую безопасность по сравнению с транспортными средствами с открытым верхом. Седаны популярны среди семей и отдельных лиц, которые ставят комфорт, пространство и практичность выше эстетической привлекательности кабриолета. Они бывают разных размеров, включая компактные, средние и полноразмерные, удовлетворяя различные потребности и предпочтения. Некоторые примечательные особенности седанов включают в себя передовые системы безопасности, топливную экономичность и плавное вождение, что делает их подходящими как для езды по городу, так и для дальних поездок.

query: Кабриолет оснащен складным мягким тентом и опускающимися окнами, а кабриолет-хардтоп имеет съемный жесткий верх.

kk

passage: М.М.Копыленко А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтына келмей тұрып-ақ белгілі ғалым болды, ғалымның ғылыми-зерттеу тәжірибесі мол, көптеген ғылыми жарияланымдары болды. Ғалым осы институтта 20 жылдан астам еңбек етті. Оның жарияланымдарының жалпы саны 300-ден астам, оның ішінде 14 монография. 2010 жылдың қараша айында А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтында М.М.Копыленконың 90 жылдық мерейтойы аталып өтіп, «Концептосфера – ғаламның ұлттық тілдік бейнесінің негізі» тақырыбында дөңгелек үстел ұйымдастырылып, екі томдық жинақ жарық көрді. көрнекті ғалым еңбектері. (М.М. Копыленко «Тіл білімінен таңдамалы еңбектер». – Алматы: А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты, 2011. – 1, 2-том). Жалпы көлемі 1028 беттік дөңгелек үстел материалдары «Концептосфера – ғаламның ұлттық тілдік бейнесінің негізі» (Алматы: А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты, 2010. -334 б.). 40 жылға жуық уақыт бойы профессор Б.Х. Хасанов қазақ-орыс әдеби қостілділігін, қазақ қоғамының әртүрлі салаларында қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретінде қолданылуын зерттеумен айналысты.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=31736

Тілдерді оқыту институты

М.М.Копыленко тіл білімі саласына қандай елеулі үлес қосты?

Белгілі ғалым М.М.Копыленко А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтын басқарған жылдары 300-ден астам жарияланымдар мен 14 монографиялар жазған.

М.М.Копыленко

passage: Доктор Л.В.Петровская мәдени антропология саласындағы көрнекті қайраткер болды, ол бүкіл Сібірдегі байырғы қауымдардың әлеуметтік құрылымдары мен дәстүрлері туралы жаңашыл жұмыстарымен танымал болды. Оның мансабы бірнеше ондаған жылдарға созылды, оның барысында ол осы аймақтар туралы академиялық түсінікті өзгертетін көптеген ықпалды кітаптар мен мақалалар жазды. Доктор Петровскаяның ең көрнекті үлесі оның «Сібір тайпаларының әлеуметтік матасы» атты жан-жақты зерттеуі болды, ол осы қоғамдардағы қоршаған орта факторлары, экономикалық тәжірибелер мен мәдени нормалар арасындағы күрделі өзара әрекетке терең түсінік берді. Бұл жұмыс оның халықаралық деңгейде танылуына ие болып қана қоймай, сонымен қатар ұқсас тақырыптарды зерттейтін кейінгі зерттеушілер үшін негізгі мәтін болды. Доктор Петровская өзінің ғылыми ізденістерінен басқа, өзі оқыған қауымдастықтар арасында дәстүрлі білімді сақтауға және тұрақты дамуды ілгерілетуге бағытталған қоғамдастықтың қатысу жобаларына белсенді қатысты. Ол зерттеу нәтижелері оның оқуына қатысқандарға тікелей пайдасын тигізуі үшін жергілікті басшылармен және ұйымдармен жиі жұмыс істеді. Осы жылдар ішінде ол академиялық және қоғамдық жұмыстарға адалдығы үшін бірнеше марапаттар мен құрметтерге, соның ішінде Ресей Федерациясының «Мәдени мұраны сақтау» беделді орденіне ие болды. Доктор Петровская өзінің мансабында шектеулі қаржыландыру және шалғай аймақтардағы логистикалық қиындықтар сияқты көптеген қиындықтарға тап болғанына қарамастан, академиялық теория мен нақты әлемде практикалық қолдану арасындағы алшақтықты жою миссиясына адал болды.

query: М.М.Копыленко

ru

passage: «Абу Дауд ас-Сиджистани», «Мухаммад ат-Тирмизи», «ан-Насан» и «Ибн Маджи» в сборниках Б. впервые составил хадисы по сюжету (линии событий) и представил историко-этнографические материалы, связанные с биографиями Пророка и его сподвижников, которые ранее не встречались. «ас-Сахих» многократно переиздавался в мусульманских странах, а также на английском, французском и др. языках также переводился на языки. Для суннитов «ас-Сахих» считается второй книгой после Корана. В 90-х годах 20 века

Бұхари

Кто были основными составителями сборников хадисов в ранней исламской истории?

Составление хадисов такими учеными, как Абу Дауд ас-Сиджистани, Мухаммад ат-Тирмизи, ан-Насаи и Ибн Маджа, внесло значительный вклад в исламскую литературу.

Составители хадисов

passage: В отличие от тщательной компиляции хадисов, некоторые современные историки утверждают, что фокус на текстовом анализе часто упускает из виду более широкие социальные и культурные контексты, в которых возникли эти традиции. Они предполагают, что, хотя такие фигуры, как Абу Дауд ас-Сиджистани, Мухаммад ат-Тирмизи, ан-Насаи и Ибн Маджа сыграли решающую роль в сохранении религиозных повествований, их работы могли непреднамеренно усилить определенные предубеждения или интерпретации, распространенные при их жизни. Критики отмечают, что акцент на цепочке передачи (иснад) иногда затмевал актуальность содержания для современных проблем. Более того, перевод и распространение этих текстов на различные языки, включая английский и французский, внесли новые слои интерпретации и потенциального неправильного толкования. Например, сам термин «Сахих», означающий «подлинный», имеет значительный вес, но может вводить в заблуждение при применении в разных культурах и эпохах. Некоторые ученые выступают за более тонкий подход к изучению этих текстов, который объединяет критическую теорию и междисциплинарные перспективы для лучшего понимания динамической природы раннего исламского общества. Этот подход будет включать изучение того, как политические, экономические и социальные факторы влияли на сбор и кодификацию хадисов, а не рассматривать их исключительно как статичные религиозные документы.

query: Кто были основными составителями сборников хадисов в ранней исламской истории?

kk

passage: Автомиксис - бір ағзадағы екі гаметаның өзара ұрықтануы. Мұндай құбылыс тек төменгі сатыдағы қарапайым жәндіктер мен кейбір саңырауқұлақтарда болады. ## Сондай-ақ қараңыз ## Дереккөздер

Автомиксис

Автомиксис дегеніміз не және ол қай жерде пайда болады?

Автомиксис бір ағзадағы өзін-өзі ұрықтандыру процесін қамтиды.

автомиксис

passage: Жыныссыз көбеюдің бір түрі болып табылатын партеногенез аналық организмдерге аталық гаметалармен ұрықтанбай ұрпақ тудыруға мүмкіндік береді. Бұл репродуктивті стратегия әртүрлі түрлерде, соның ішінде кейбір бауырымен жорғалаушыларда, құстарда және жәндіктерде байқалады. Партеногенезде эмбриондардың дамуы ұрықтанбаған жұмыртқалардан жүреді, бұл қолайлы жағдайларда популяцияның тез өсуіне әкелуі мүмкін. Автомиксистен айырмашылығы, партеногенез екі гаметаның қосылуын қамтымайды; оның орнына ол тек жұмыртқа жасушасындағы генетикалық материалға сүйенеді. Бұл әдіс көптеген ұрпақтарда тәуелсіз дамыды және оқшауланған немесе ресурстары шектеулі орталарда өмір сүруді жақсартатын баламалы репродуктивті механизм ретінде қызмет етеді. Партеногенез жыныссыз көбею формасы ретінде аутомиксиспен ұқсастықтары бар болса да, ол механизмдері мен эволюциялық салдары бойынша түбегейлі ерекшеленеді.

query: автомиксис

kk

passage: Жороб (Журок) — Ресейдегі өзен. Томск облысы, Краснояр өлкесі жер учаскелері арқылы ағып жатыр. Өзен сағасы Кет өзенінің сол жағалауынан 1409 км қашықтықта орналасқан. Өзеннің ұзындығы 20 км. ## Су тізілімінің ақпараты Ресей мемлекеттік су тізілімінің мәліметтері бойынша Жоғарғы Обь су алабы аймағына жатады, өзеннің гидрологиялық бөлігі Кет. Өзен саласы — Чулимнен Кетке дейінгі (Жоғарғы) Обь саласының су айрықтары, өзен алабы — (Жоғарғы) Обь Ертіске құярға дейін. Ресей Федерациясының су ресурстары жөніндегі федералдық агенттігі дайындаған құрғақшылыққа сәйкес Ресей Федерациясының аумағын аймақтарға бөлуге арналған геоақпараттық жүйенің деректеріне сәйкес: * Қазақстандағы су объектісінің коды. мемлекеттік су тізілімі — 13010600112115200024350 * Гидрологиялық зерттеулер коды (HG) — ## Дереккөздер Сыртқы сілтемелер * Ресей Федерациясы Табиғи ресурстар және экология министрлігі Мұрағаттандырылған 26 мамыр 2015 ж.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=147459

Жороб

Жороб өзені дегеніміз не және ол қай жерде орналасқан?

Жороб өзені, яғни Журок деп те белгілі, Ресейдің Томск және Краснояр облыстарында орналасқан.

Жороб

passage: Вилюй - Сібірдегі тағы бір маңызды өзен, негізінен Саха Республикасы арқылы ағып өтеді. Оның ұзындығы кейбір аймақтық өзендерге қарағанда әлдеқайда үлкен, ұзындығы 2650 шақырымнан асады. Оның дренаждық бассейні шамамен 417 000 шаршы шақырым аумақты алып жатыр, бұл оны аймақтағы ең үлкен бассейндердің біріне айналдырады. Салыстырмалы түрде шағын және аз танымал Жоробтан айырмашылығы, Вилюй жергілікті экономика мен экологияда шешуші рөл атқарады. Тарихи тұрғыдан Вилюй көлік пен сауда үшін маңызды болды, оның жағалауындағы әртүрлі елді мекендерді байланыстыратын маңызды артерия ретінде қызмет етті. Бүгінгі күні, әсіресе мұзсыз айларда көлік үшін пайдаланылғанымен, өзеннің маңызы су электр энергиясын өндіруге көбірек ауысты. Вилюй бойында бірнеше бөгеттер бар, соның ішінде облыстың энергетикалық қажеттілігіне айтарлықтай үлес қосатын алып Вилюйская су электр станциясы. Осы өзгерістерге қарамастан, өзен өзінің табиғи сұлулығының көп бөлігін сақтайды және әртүрлі жабайы табиғатты, соның ішінде коммерциялық және күнкөріс балық аулау үшін маңызды балық түрлерін қолдауды жалғастыруда. Вилюйге қатысты экологиялық мәселелер өнеркәсіптік қызметтің ластануын және климаттың өзгеруінің су деңгейі мен экожүйенің денсаулығына ықтимал әсерлерін қамтиды.

query: Жороб өзені дегеніміз не және ол қай жерде орналасқан?

ru

passage: Средняя линия - 1) Средняя линия треугольника - отрезок, соединяющий середины двух сторон треугольника (третья сторона называется основанием). Параллельна средней линии основания треугольника и равна ее половине; Площади частей треугольника, деленные средней линией, имеют отношение 1:3; 2) Средняя линия трапеции - отрезок, соединяющий середины его боковых сторон. Она параллельна основаниям трапеции и равна половине их суммы. ## Источники

Средняя линия

Каково определение и значение средней линии в треугольниках и трапециях?

Средняя линия в геометрии относится к сегментам внутри таких фигур, как треугольники и трапеции, которые соединяют середины сторон и обладают определенными свойствами, например, параллельными определенным сторонам и имеющими определенную длину.

средняя линия

passage: В отличие от геометрических концепций, включающих средние линии, давайте рассмотрим принципы гидродинамики, уделив особое внимание поведению жидкостей в различных условиях. Гидродинамика — это раздел физики, изучающий поток жидкостей и газов. Одним из основных понятий в гидродинамике является принцип непрерывности, который гласит, что массовый расход жидкости остается постоянным во всей системе, при условии отсутствия утечек или источников. Это означает, что если у вас есть труба с переменной площадью поперечного сечения, скорость жидкости будет соответствующим образом регулироваться для поддержания постоянного массового расхода. Например, в более узкой части трубы жидкость должна двигаться быстрее, чем в более широких секциях, чтобы обеспечить прохождение одинакового количества массы через любую точку трубы за единицу времени. Другим важным аспектом гидродинамики является принцип Бернулли, который связывает скорость жидкости с ее давлением и высотой. Согласно уравнению Бернулли, по мере увеличения скорости жидкости давление уменьшается, и наоборот. Этот принцип объясняет многие явления, в том числе то, как самолеты создают подъемную силу, и почему криволинейный мяч в бейсболе изгибается. В дополнение к этим основным принципам, динамика жидкости также имеет дело с более сложными сценариями, такими как турбулентность, где поток становится хаотичным и непредсказуемым. Турбулентность может существенно влиять на эффективность систем, начиная от авиационных двигателей и заканчивая сетями распределения воды. Понимание и прогнозирование турбулентных потоков остаются значительными проблемами в области механики жидкости, часто требующими передовых вычислительных методов и экспериментальных методик. Несмотря на сложность, изучение динамики жидкости продолжает продвигать наше понимание природных процессов и технологических приложений, что делает ее жизненно важной областью исследований и разработок.

query: Средняя линия в геометрии относится к сегментам внутри таких фигур, как треугольники и трапеции, которые соединяют середины сторон и обладают определенными свойствами, например, параллельными определенным сторонам и имеющими определенную длину.

ru

passage: ## Религия Большинство агулов — мусульмане и исповедуют ислам суннитского толка. Ислам был принят народом в XIV веке и стал их культурой и образом жизни. Агулдар стремится придерживаться принципов ислама и выполнять свои обязательства, включая молитву, пост и паломничество. Мечеть является святым местом для Агулдара. Это места, где верующие молятся и собираются. ## Основной ареал расселения По данным переписи 2010 года, в России проживало 34,2 тыс. агулов, в том числе в Дагестане — 28,1 тыс. (из них более 10 тыс. в Агульском районе), в Ставропольском крае — 1,7 тыс. Они проживают в ущельях Агульского и Курахского районов в центральной части Юго-Восточного Дагестана, а также в городах. По переписи 2010 года это 92,6% населения Агульского района. Эмигранты 1960-х годов проживают в селе Дружба Дербентского района и Каякентском районе. В то же время братья проживают в селе Гелинбатан (Ново-Фите) Табасаранского района. 67% населения проживают в 21 историческом селе, расположенном в верховьях рек Ширахчай и Курах. Городские агулы проживают в Шамхале (городской округ Махачкалы), Тюбе Кумторкалинском районе, Махачкале, Дербенте и Дагестанских Жарытарах. ## История

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=44146

Ағұлдар

Какую основную религию исповедуют агулы и как она повлияла на их повседневную жизнь?

Большинство агулов исповедуют суннитский ислам, принятый ими в XIV веке, что сформировало их культурные традиции и общественные нормы.

суннитский ислам

passage: В отличие от описанного религиозно однородного сообщества, представьте себе разнообразное общество, в котором сосуществуют несколько религий без одной доминирующей веры. Это гипотетическое общество включает последователей христианства, буддизма, индуизма и различных местных верований. Каждая группа сохраняет свои собственные традиции, фестивали и места поклонения, внося свой вклад в богатую палитру культурных проявлений. Например, христианские общины могут праздновать Пасху с помощью сложных церковных служб и семейных собраний, в то время как буддисты могут отмечать день Весак с помощью сеансов медитации и актов доброты. Индуисты, скорее всего, будут отмечать Дивали яркими огнями и фейерверками, а местные группы могут проводить сезонные церемонии, которые чтят природу и духов предков. В такой обстановке межконфессиональный диалог и взаимное уважение играют решающую роль в поддержании социальной гармонии. Образовательные учреждения часто включают учения о различных мировых религиях, чтобы способствовать пониманию и терпимости среди молодежи. Политика правительства поддерживает религиозную свободу и поощряет участие в многоконфессиональных мероприятиях, способствуя единству в многообразии. Несмотря на потенциальные проблемы, это разнообразное сообщество процветает благодаря общим ценностям мира, сотрудничества и инклюзивности, демонстрируя, что сочетание различных духовных путей может обогащать общество, а не разделять его.

query: суннитский ислам

ru

passage: Акустическая морская мина — неконтактная мина с акустическим взрывателем, активируемая воздействием акустического поля цели. В качестве акустических приемников используются гидрофоны. Используется против подводных лодок и надводных кораблей. ## Источники

Акустическая морская мина

Что такое акустическая морская мина и как она функционирует?

Акустическая морская мина использует гидрофоны для обнаружения звуковых сигнатур проходящих судов, активируя механизм детонации без физического контакта.

акустическая морская мина

passage: Морской буй — это плавучее устройство, используемое для обозначения определенных мест в водоемах в целях навигации. В отличие от мин, буи не представляют прямой угрозы, а вместо этого помогают мореплавателям, сигнализируя о каналах, опасностях или областях интереса. Они могут сильно различаться по размеру, форме и цвету в зависимости от их предполагаемого использования. Например, боковые буи направляют суда через безопасные проходы, в то время как кардинальные буи указывают положение опасностей, таких как камни или затонувшие корабли, относительно точек компаса. Специальные буи могут использоваться для научных исследований, мониторинга погоды или даже военной связи. Несмотря на свою важную роль в безопасности на море, буи требуют регулярного обслуживания, чтобы гарантировать их эффективность, включая проверку на наличие повреждений, перекраску и замену батарей. В некоторых случаях усовершенствованные буи могут включать солнечные панели для выработки электроэнергии и технологию GPS для точного отслеживания местоположения.

query: Акустическая морская мина использует гидрофоны для обнаружения звуковых сигнатур проходящих судов, активируя механизм детонации без физического контакта.

ru

passage: Шаро-Аргун — река в России. Протекает по территориям Чеченской Республики и Республики Дагестан. Устье реки расположено в 45 км от правого берега реки Аргунь. Длина реки — 86 км. ## Сведения Водного регистра По данным Российского государственного водного регистра относится к области Западно-Каспийского водораздела, водохозяйственный участок реки — река Сунжа от города Грозный до впадения в неё реки Аргунь. Приток реки — Нет рукава, бассейн реки — реки Каспийского моря, водораздел между реками Терек и Волга. По данным геоинформационной системы районирования территории Российской Федерации по уровню засушливости, подготовленной Федеральным агентством водных ресурсов России: * Код водного объекта в государственном водном реестре — 07020001212108200005993 * Код гидрологического исследования (ГЗ) — ## Источники Внешние ссылки * Министерство природных ресурсов и экологии Российской Федерации Архивировано 26 мая 2015 г.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=159326

Шаро-Аргун

Что такое река Шаро-Аргун и куда она впадает?

Река Шаро-Аргун — река длиной 86 км, протекающая по территории Чеченской Республики и Дагестана в России.

Шаро-Аргун

passage: Река Дон, не путать с Шаро-Аргуном, — еще одна значимая река в России, известная своей гораздо большей длиной и более широким влиянием на ландшафт и человеческие поселения. Берущий начало на Среднерусской возвышенности, Дон простирается более чем на 1870 километров, что делает его одной из крупнейших рек в европейской части России. Он протекает в основном через Курскую, Воронежскую, Ростовскую и Волгоградскую области, прежде чем впасть в Азовское море. Исторически Дон играл важную роль в торговле, выступая в качестве важного транспортного пути, соединяющего внутренние районы с Черным морем и далее. Его бассейн охватывает приблизительно 425 000 квадратных километров, охватывая разнообразные экосистемы от степных лугов до густых лесов. Значение реки распространяется на культурные и исторические аспекты, поскольку она была ключевым районом во время различных конфликтов, включая Сталинградскую битву во Второй мировой войне. Сегодня Дон продолжает поддерживать многочисленные отрасли промышленности, сельское хозяйство и городские центры вдоль своего течения, а также сталкивается с экологическими проблемами, такими как загрязнение и деградация среды обитания.

query: Что такое река Шаро-Аргун и куда она впадает?

ru

passage: Генерация ловушек делится на два типа: цепная генерация и наземная генерация груза. Строительство ловушки с длинной цепью путем вбивания ее в землю или прикрепления к корням деревьев называется «цепным». А создание горизонтального дерева с короткой цепью под землей путем выкапывания ловушки на глубину 50-70 см называется «строительством в виде толчка земли». Создание ловушки требует особого опыта. Ведь хищные животные также чувствительны к запаху, охотники говорят, что они могут различать запах, оставленный следами своего стада и других животных, и

Қақпан

Какие два основных метода используются при создании ловушек?

Создание ловушек включает в себя привязывание длинной цепи к земле или деревьям, а также строительство по принципу подрыва земли, что подразумевает подкоп под ловушку.

генерация ловушек

passage: В отличие от создания ловушек, современная охрана дикой природы фокусируется на неинвазивных методах изучения и защиты популяций животных. Такие методы, как фотоловушки, спутниковое слежение и генетический отбор проб, становятся все более популярными среди исследователей и защитников природы. Эти методы позволяют ученым отслеживать перемещения животных, размеры популяций и поведение, не причиняя животным вреда или стресса. Например, фотоловушки используют датчики движения для захвата изображений и видео проходящих животных, что дает ценную информацию о присутствии видов и моделях активности. Спутниковое слежение включает в себя оснащение животных легкими ошейниками GPS, которые передают данные о местоположении на спутники, что позволяет осуществлять мониторинг в режиме реального времени на больших расстояниях. Генетический отбор проб, часто проводимый путем сбора шерсти, фекалий или сброшенной кожи, позволяет исследователям идентифицировать отдельных животных и понимать генетическое разнообразие в популяциях. Эти подходы не только снижают риск травм или смерти, но и сводят к минимуму вмешательство человека, что приводит к более точным и этичным методам исследования. Кроме того, эти технологии могут быть интегрированы с алгоритмами машинного обучения для улучшения анализа данных и прогнозного моделирования, что вносит значительный вклад в область управления дикой природой и усилий по сохранению во всем мире.

query: генерация ловушек

kk

passage: салат шырыны сүтке ұқсайды (латынша «lac»), ол салат деп аталады, ал оның шырыны «құс сүті» деп аталады. Жабайы табиғатта салаттың бір түрі су кресі де кездеседі. Оны бақшада және жылыжайда жыл бойы өсіруге болады. Салаттың кез келген түрі, әсіресе салат жапырақтары калий мен кальций тұздарына бай (100 граммда 220 мг калий, 77 мг кальций). Салаттың құрамында сондай-ақ қымыздық қышқылы (100 граммға 33 мг), В тобындағы витаминдер, суин қышқылы бар. Салаттың қара-жасыл түрінде каротин және бар

Жапырақты көкөністер

Салаттың пайдалы қасиеттері мен ерекше қасиеттері қандай?

«Құс сүті» деп аталатын сүтті шырынымен танымал салат жапырақтары - құрамында калий, кальций және әртүрлі дәрумендердің жоғары деңгейі бар қоректік заттарға бай көкөніс.

салаттың тамақтануы

passage: Қызанақ, тағы бір танымал бақша көкөнісі, күшті антиоксидант ликопеннен алынған жарқын қызыл түске ие. Салат жапырақтарынан айырмашылығы, қызанақ жылы климатта жақсы өседі және дәмі мен құрылымының шыңына жету үшін толық күн сәулесін қажет етеді. Оларды ашық жерде де, жылыжайларда да өсіруге болады, бұл оларды әртүрлі аймақтардағы бағбандарға қол жетімді етеді. Қызанақтар аспаздық қолдануда ғана емес, сонымен қатар С витаминінің, калийдің және фолий қышқылының жоғары мазмұнына байланысты денсаулыққа айтарлықтай пайда әкеледі. Орташа өлшемдегі әрбір қызанақ иммундық функцияны және терінің денсаулығын қолдайтын С витаминінің күнделікті ұсынылатын мөлшерінің шамамен 40% қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, қызанақтың құрамында ас қорытуға көмектесетін және сау ішек микробиомасын сақтауға көмектесетін талшық бар. Өсімдіктің өзі мінсіз жағдайларда тез өседі, көбінесе дамып келе жатқан жемістердің салмағын ұстап тұру үшін қоршауды немесе торды қажет етеді. Бағбандар топырақтың ылғалдылығын мұқият қадағалап отыруы керек, ол тамырдың шіріп кетуіне және басқа ауруларға әкелуі мүмкін батпақты болмай үнемі ылғалды болып қалуы керек. Насыбайгүл, мариголдтар және сәбізбен бірге отырғызу өсуді жақсартады және зиянкестерді табиғи түрде болдырмайды, гүлденген бақша экожүйесіне ықпал етеді.

query: Салаттың пайдалы қасиеттері мен ерекше қасиеттері қандай?

kk

passage: Зымыранның қашықтан басқару жүйесі – басқару нүктесінен зымыран мен нысананың салыстырмалы орнын анықтайтын, зымыранды нысанаға бағыттауды қамтамасыз ететін және соған сәйкес зымыранға командалар беретін жабдықтың жиынтығы. Зымырандарды қашықтан басқару жүйесі радиолокациялық станциядан, қарсы шешушіден, реттеуші және басқару блогынан, радио немесе сымды байланыс желісінен тұрады. Нысананың қашықтығы, биіктігі және азимуты туралы радиолокациялық станцияның деректеріне сүйене отырып, қарсы шешуші бөлімше оның координаттарын шығарады және оларды командалық пункттің басқару пультіне және жеке батареяларға жібереді. байланыс желісі арқылы зымыран. Ол командалық сигналдар арқылы ұшу траекториясына өзгерістер енгізеді. Бұл командалар зымыранның басқару таяқшасында әрекет етеді және тиімді траекториядан ауытқуды болдырмайды. ## Дереккөздер

Зымырандарды қашықтан басқару жүйесі

Зымыранның қашықтан басқару жүйесі қандай компоненттерден тұрады?

Зымырандарды қашықтан басқару жүйесіне радиолокациялық станция, қарсы шешуші, реттеуші және басқару блогы, байланыс желісі кіреді.

зымырандарды басқару

passage: Зымырандық жүйелердің артындағы күрделі технологиядан айырмашылығы, ерте навигациялық құралдардың дамуы өте қарапайым болды. Ежелгі теңізшілер өз кемелерімен кең мұхиттар арқылы жүзу үшін күн, ай және жұлдыздар сияқты аспан денелеріне қатты сүйенді. Олар аспан объектілері мен көкжиек арасындағы бұрыштарды өлшеу үшін астроляб пен квадрант сияқты қарапайым құралдарды пайдаланды. Уақыт өте келе картографиядағы жетістіктер және теңіз хронометрі сияқты дәлірек құралдарды ойлап табу навигациялық дәлдікті айтарлықтай жақсартты. Дегенмен, бұл жақсартуларға қарамастан, матростар әлі де көптеген қиындықтарға тап болды, соның ішінде болжанбаған ауа райы жағдайлары, дәл емес карталар және олардың құралдарының шектеулері. Бүгінгі таңда заманауи GPS технологиясы навигацияда төңкеріс жасағанымен, адамдардың мұндай жетілдірілген құралдарсыз қалай шарлағаны туралы тарихи контекстті түсіну технологиялық инновациялардың эволюциясын бағалау үшін өте маңызды болып қала береді.

query: Зымыранның қашықтан басқару жүйесі қандай компоненттерден тұрады?

kk

passage: Қайым айтыс – шағын өлең, қаймайдсу – өлеңнің бір шумағына ұласатын шағын айтыс түрі. "қайта айту", "қайта сұхбат" деген ұғымнан шыққан. Даулар әдетте қыз бен жігіттің мағынасы қарама-қарсы сұрақтар мен жауаптарға негізделеді. Бұл шумақтардың алғашқы екі жолын қыз бала да, жігіт те қайталай алады. Бұл факт дәлелдеудің алғашқы мысалдарының тым қарапайым және қосуға оңай екенін көрсетеді. Қайым айтыста әзіл-қалжың, әзіл-қалжың, метафора бар. Қақтығыстардың басым көпшілігінде мазақ ету, мазақтау және сыпайы мақтаулар бар. Әңгіме қыздың жұмбақ айтуымен, жігіттің оған жауап беруімен аяқталады. Бала қыздың жұмбағын толық шешсе, қыз оған орамал, жүзік, жүзік, кейде күміс түйме сыйлайды. ## Сөздік Қайым, Қайым поэмасы. Түсіндірме сөздіктің анықтамасында қара өлеңнің бір түрі, санадан бірден айтылатын өлең десе, Қазақ Совет энциклопедиясында қайым айтыс «Шағын, жеңіл түрі» деп түсіндіріледі. айтыс, онда әріптестер бірге өлең айтады» (ҚСЭ, VI, 410). «Айман қыз жақсы өлең айтады...» (Айтыс).

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=29314

Қайым Айтыс

Қайым Айтыстың дәстүрлі поэзиядағы маңызы қандай?

Қайым Айтыс қыз бен жігіттің поэтикалық пікір алмасуын қамтиды, көбінесе жұмбақтар мен әзіл-оспақ элементтері бар.

Қайым Айтыс

passage: Қайым Айтыстың құрылымдық және мәдени бай дәстүрінен айырмашылығы, заманауи цифрлық коммуникация дәстүрлі тәжірибелерде кездесетін тереңдік пен мәдени мәнге ие болмаған өзара әрекеттесудің жаңа түрлерін енгізді. Мысалы, Twitter және Facebook сияқты әлеуметтік медиа платформалары жастардың диалогқа түсуінің негізгі құралы болды, көбінесе шығармашылықтың бірдей деңгейін немесе нақты форматтарды ұстануды қажет етпейтін қысқа, бейресми алмасулар арқылы. Бұл платформалар пайдаланушыларға тез тұтыну және мазмұнды өндіру мәдениетін дамыта отырып, ойларын, мемдерін және жеке жаңартуларын лезде бөлісуге мүмкіндік береді. Бұл байланыстың жоғарылауына және ақпараттың таралуына әкелуі мүмкін болғанымен, бұл сонымен қатар өрнектің неғұрлым нюансты және тарихи маңызды формаларының сұйылтуына әкеледі. Қайым Айтыстың күрделі де құрметті табиғатынан айырмашылығы, желідегі өзара әрекеттесу кейде бетпе-бет сөйлесу белгілерінің жоқтығынан дау-дамайға немесе түсінбеушілікке ұласуы мүмкін. Сонымен қатар, көптеген желідегі жазбалардың эфемерлік сипаты дәстүрлі поэтикалық формалардың ұзаққа созылған әсері мен есте қалуына күрт қарама-қайшы келеді. Осы айырмашылықтарға қарамастан, кейбіреулер заманауи цифрлық коммуникация кеңірек аудиторияға қол жеткізу және жаһандық байланыстарды жеңілдету мүмкіндігі сияқты өзіндік бірегей артықшылықтарды ұсынады деп санайды. Дегенмен, өз қауымдастықтарының мәдени мұрасы мен құндылықтарын қамтитын Қайым Айтыс сияқты дәстүрлі формаларды сақтау және бағалау маңызды болып қала береді.

query: Қайым Айтыс

kk

passage: әр түрлі әлеуметтік жәрдемақылар, берілетін жәрдемақылар мөлшері). Дағдарыс пен жұмыссыздық кезінде халықтың табысының дифференциациясы күшейеді. Нарықтық экономикасы дамыған елдерде жұмысшылар мен жоғары басшылардың өмір сүру деңгейі арасындағы алшақтық ұзақ мерзімді қысқаруда. Әртүрлі ұлттардың әл-ауқатының салыстырмалы талдауы өмір сүру деңгейі мен сапасын бағалау жиынтығы негізінде жүзеге асырылады (мысалы, ұлттық табыс немесе жан басына шаққандағы ЖІӨ, жалақы мен ең қажетті тауарлардың құнының арақатынасы). , халықтың тамақтануының көрсеткіштері мен заңдылықтары,

Халықтың әл-ауқаты

Экономикалық дағдарыс жұмысшылар мен жоғары басшылар арасындағы табыс айырмашылығына қалай әсер етеді?

Нарықтық экономикасы дамыған елдерде жұмысшылар мен жоғары басшылардың өмір сүру деңгейі арасындағы алшақтық уақыт өте келе азайып келеді.

табыс диспропорциясы

passage: Экономикалық саясаттың экологиялық тұрақтылыққа әсері жаһандық даму туралы пікірталастарда жиі назардан тыс қалатын маңызды аспект болып табылады. Көптеген адамдар дереу қаржылық табыстарға назар аударғанымен, өндірістік тәжірибенің ұзақ мерзімді әсері табиғи ресурстардың айтарлықтай нашарлауына әкелуі мүмкін. Мысалы, ауыл шаруашылығын кеңейту мақсатында ормандарды кесу биоәртүрлілікті азайтып қана қоймайды, сонымен қатар жергілікті климатты бұзады, бұл егін шығымдылығына кері әсерін тигізетін болжамсыз ауа-райына әкеледі. Сол сияқты, энергия өндіру үшін қазба отындарына тәуелділік ауаның ластануына және климаттың өзгеруіне негізгі ықпал ететін парниктік газдар шығарындыларына ықпал етеді. Күн, жел және су электр энергиясы сияқты жаңартылатын энергия көздеріне көшу көміртегі ізін азайту және қоршаған ортаға әсерді азайту үшін өте маңызды. Дегенмен, бұл өтпелі кезең жоғары бастапқы шығындарды, технологиялық шектеулерді және дәстүрлі энергия көздеріне көп инвестицияланған салалардың қарсылығын қоса алғанда қиындықтарға тап болады. Үкіметтер жасыл технологияларды субсидиялау, эмиссияны қатаңдату ережелері және тұрақты тұтыну әдеттерін ілгерілету үшін халықты хабардар ету науқандары сияқты саясат шаралары арқылы бұл ауысымды жеңілдетуде шешуші рөл атқарады. Сонымен қатар, халықаралық ынтымақтастық қоршаған ортаны қорғау мәселелерінің жаһандық сипатын шешу үшін маңызды болып табылады, бұл жекелеген елдердің күш-жігерін үйлестіру және тиімді етуді қамтамасыз етеді.

query: табыс диспропорциясы

kk

passage: Чеховский Анатолий Иосифович (1933, Украина, Винница облысы Калинин ауданы Иваново ауылы – 1993) – еңбек ардагері, механизатор. Социалистік Еңбек Ері (1966). Қолөнер училищесін бітіргеннен кейін Киевте жұмыс істеді. 1957 жылы ауыл шаруашылығын механикаландыру училищесін бітіріп, Куйбышев ауданы Рузаев филиалында механизатор болып жұмыс істеді. Ленин орденімен марапатталған. ## Дереккөздер

Анатолий Иосифович Чеховский

Чеховский Анатолий Иосифович кім болды және оның қандай елеулі жетістіктері болды?

Чеховский Анатолий Иосифович 1966 жылы Социалистік Еңбек Ері атағын алған украиндық еңбек ардагері, білікті механизатор болды.

Чеховский Анатолий

passage: Сергей Петрович Кузнецов (1928, Ресей, Мәскеу - 2004) — әйгілі кеңестік және ресейлік физик, академик. Ол ядролық физика саласына елеулі үлес қосты және КСРО-да атомды зерттеудің алғашқы бағдарламаларын әзірлеуде маңызды рөл атқарды. Кузнецов 1951 жылы Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетін бітіріп, өзінің еңбек жолын кеңестік ядролық бағдарламаның жетекші қайраткерлерінің бірі Игорь Курчатовтың қол астында жұмыс істеуден бастады. Өзінің бүкіл еңбек жолында Кузнецов 200-ден астам ғылыми еңбектер жариялады және көптеген мемлекеттік сыйлықтармен марапатталды, оның ішінде 1953 жылы алғашқы кеңестік атом бомбасын жасаудағы еңбегі үшін Сталиндік сыйлық берілді. Кузнецов өз зерттеулерімен қатар, білім беру бастамаларына да белсене араласты, көптеген студенттерге тәлімгер болды, олар өздері көрнекті ғалымдар болды. Оның ғылым мен білімге деген адалдығы Кеңес Одағында да, халықаралық деңгейде де үлкен құрметке ие болды. 20 ғасырдың аяғындағы саяси сілкіністер кезіндегі қиындықтарға қарамастан, Кузнецов ғылыми білімді ілгерілетуге және ядролық физика саласындағы халықаралық ынтымақтастықты дамытуға ұмтылды.

query: Чеховский Анатолий Иосифович 1966 жылы Социалистік Еңбек Ері атағын алған украиндық еңбек ардагері, білікті механизатор болды.

kk

passage: Өңдеу, сақтау, енгізу Қазақстан ауыл шаруашылығында ең артта қалған салалар болды. Бұл кезеңдегі экономикалық дағдарыс әлеуметтік саланы да қамтыды. 1970-1985 жылдары республика тұрғындарының көпшілігінің өмір сүру деңгейі, жалпы алғанда, жоғарылағаны байқалады. Отбасылардың көпшілігінде теледидар, тоңазытқыш, кір жуғыш машиналар пайда болды, жеке меншіктегі автокөліктер мен азаматтардың ұзақ мерзімді сұраныс тауарларының саны артты. Алайда, әлеуметтік салада жалпы келеңсіз үдерістер тез шешілудің орнына үдей түсті. Қаржыландырудың қалдық принципі нәтижесінде медициналық қызмет көрсету, білім беру, мектепке дейінгі тәрбие беру артта қалып отыр. Ауылдар мен ауылдардың жартысынан көбінде денсаулық сақтау мекемелері болмады. Тұрғындардың сұранысынан гөрі тұрғын үйлер, мәдени-тұрмыстық нысандар салу, қызмет көрсету түрлерін дамыту айтарлықтай төмендеді. Бұл жылдары ірі өнеркәсіптік-энергетикалық кешендерді салатын мекемелердің ауқымды өнеркәсіптік кеңеюі жүзеге асты. Осының барлығы қоршаған ортаға және адамдардың денсаулығына үлкен зиян келтіреді. 1990 жылдардың басында экономиканың бәсеңдеуі, экономикалық дағдарыстың шиеленісуі, соның салдарынан халықтың тұрмыс деңгейі төмендеп, одақтас республикалар тәуелсіздікке белсене кірісті. Саяси саланы демократияландыру күшейген сайын экономикалық жағдай күрделене түсті. Қоғамды демократияландыру социалистік тепе-теңдікке сәйкес келмеді. Экономиканы түбегейлі реформалау – мемлекеттік меншікке негізделген әлеуметтік жоспарлы экономикадан көп меншікті нарықтық экономикаға көшу қажеттілігі туындады. Бұл бір реттік нәрсе емес және қиындықсыз өткен процесс болды. Одақтас республикалардың егемендігінің кеңеюіне байланысты бірнеше экономикалық маңызды заңдар қабылданды. «Қазақ КСР-дегі меншік туралы» Заң социалистік экономикадан нарықтық экономикаға өтудің негізін қалады. Бұл заңға сәйкес өндіріс құрал-жабдықтарына мемлекет меншігінен басқа меншік нысандарының болуына рұқсат етілді. Сөйтіп, жарты ғасырдан астам дүниежүзілік экономикалық кеңістіктің 1/3 бөлігіне үстемдік еткен социалистік өндіріс әдісі біржола жойылады.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=14327

Қазақстан экономикасының тарихы

Қазақстандағы экономикалық дағдарыс кезінде әлеуметтік салаға әсер еткен негізгі мәселелер қандай болды?

Қазақстанның әлеуметтік саласы денсаулық сақтаудың, білім берудің және инфрақұрылымның жеткіліксіз дамуын қоса алғанда, елеулі қиындықтарға тап болды.

әлеуметтік сала

passage: Аграрлық сектордағы және әлеуметтік салалардағы күрестен айырмашылығы, Қазақстан технологиялық инновациялар мен цифрлық трансформацияның серпінін бастан өткерді. 1970-ші жылдардың аяғынан 1980-ші жылдарға дейін елде ақпараттық технологиялар, телекоммуникациялар және бағдарламалық қамтамасыз етуді жасауда қарқынды жетістіктер байқалды. Бұл оқиғалар экономиканың әртүрлі секторларын, әсіресе Алматы және Астана сияқты қала орталықтарын жаңғыртуда шешуші рөл атқарды. Үкімет кәсіпкерлік мәдениетті дамытуға және халықаралық таланттарды тартуға технопарктер мен стартап-инкубаторларға қомақты қаржы бөлді. Мыңжылдықтар тоғысында Қазақстан өзін АТ-аутсорсинг пен электронды басқару шешімдері бойынша аймақтық көшбасшы ретінде көрсетті. Смартфондар мен интернетке қол жеткізудің кеңінен қолданылуы бұл үрдісті одан әрі жеделдетіп, ғаламдық нарықтарға көбірек қосылуға және қол жеткізуге мүмкіндік берді. Осындай жылдам технологиялық өсудің орындылығына алғашқы күмәнмен қарауға қарамастан, көптеген жергілікті стартаптардың табысы және жетекші әлемдік технологиялық фирмалармен серіктестік орнату үкіметтің болашақты ойлайтын көзқарасын растады. Бұл ауысым экономиканы әртараптандырып қана қоймай, білім беру, денсаулық сақтау және ойын-сауық салаларында жаңа мүмкіндіктер ұсына отырып, көптеген тұрғындардың өмір сүру сапасын айтарлықтай жақсартты.

query: әлеуметтік сала

ru

passage: Взаимосвязь личности и деятельности - закон психологии, сформулированный С. Л. Рубинштейном (1889-1960): «В психологическом поведении личности, в ее действиях и поведении одновременно наблюдаются и формируются все более совершенные ее психические качества». ## Источники

Взаимосвязь между личностью и действием

Что предполагает теория С. Л. Рубинштейна о связи личности и деятельности?

С. Л. Рубинштейн предположил, что личность и деятельность взаимосвязаны, влияя как на психическое развитие, так и на наблюдаемое поведение.

Рубинштейн

passage: Понятие когнитивного диссонанса, введенное Леоном Фестингером в 1957 году, описывает ментальный дискомфорт, испытываемый человеком, который придерживается двух или более противоречивых убеждений, ценностей или идей одновременно. Этот дискомфорт может также возникнуть, когда человек совершает действие, которое противоречит его устоявшимся убеждениям. Чтобы снять это напряжение, люди могут изменить свои взгляды, убеждения или поведение, чтобы достичь согласованности между ними. Например, если кто-то твердо верит в сохранение окружающей среды, но часто использует одноразовые пластиковые изделия, он может испытывать когнитивный диссонанс. Он может решить это, либо изменив свое поведение в соответствии со своими убеждениями, либо изменив свои убеждения, чтобы оправдать свои действия. Когнитивный диссонанс играет важную роль в понимании того, как люди поддерживают внутреннюю согласованность и принимают решения, что часто приводит к изменениям в личных взглядах и поведении с течением времени. Хотя он не связан напрямую с взаимосвязью между личностью и деятельностью, как описано С. Л. Рубинштейном, он дает иную точку зрения на то, как взаимодействуют психические состояния и действия внутри человека.

query: Что предполагает теория С. Л. Рубинштейна о связи личности и деятельности?

en

passage: Firing zone (Zona obstrela) — 1) the space near the vertical cannon where firing accuracy is ensured, and the ability of the projectile or its elements to destroy air targets is maintained. For large- and medium-caliber vertical cannon weapons, the area where the explosion occurs in the air, and for small-caliber vertical cannons, the flight time of the projectile is less than or equal to the time of the self-destruction is the firing zone. ## Sources

Eruption zone

What defines the firing zone for different types of vertical cannons?

The firing zone is the area around a vertical cannon where accurate firing and effective destruction of air targets can occur.

firing zone

passage: In contrast to the concept of a firing zone, which focuses on the operational parameters of artillery systems, let's explore the broader context of military strategy and logistics. Military operations often require extensive planning beyond just the technical aspects of weaponry. For instance, the supply chain for ammunition, maintenance schedules for equipment, and the training regimens for personnel play crucial roles in ensuring that a weapon system like a vertical cannon remains effective over extended periods. Additionally, environmental factors such as weather conditions, terrain, and visibility can significantly impact the performance of these systems. Strategic considerations also include the positioning of units, communication networks, and intelligence gathering capabilities, all of which contribute to the overall success of military engagements. Furthermore, international laws and regulations governing the use of certain weapons must be adhered to, adding another layer of complexity to military operations. These multifaceted aspects highlight the importance of a holistic approach to military preparedness and execution, far beyond the specific technical details of a firing zone.

query: firing zone

ru

passage: Бакытжан Рахметулы Берикболов (родился 26 января 1940 года в Шымкенте) - профессор. Академик Национальной инженерной академии Республики Казахстан (с 1999 года), академик Международной инженерной академии (с 2000 года). КИ Почетный профессор Казахского национального технического университета имени К.И. Сатпаева (2003 год). Доктор геолого-минералогических наук. ## Образование * VI Окончил Казахский политехнический институт имени Ленина (1964 год) по специальности горный инженер-геолог; * VI Аспирантура Казахского политехнического института имени Ленина (1971 год); * Военная академия (Новосибирск, 1980 год); * Окончил Академию народного хозяйства СССР (1985 год). ## Карьерный путь * В 1964-1968 гг. - инженер-геолог Джунгарской геологоразведочной экспедиции, старший геолог, главный геолог Саякской геологоразведочной экспедиции. * С 1968 г. - аспирант VI Казахского политехнического института им. Ленина. * С 1971 г. - старший инженер, старший научный сотрудник, заведующий лабораторией, заведующий отделом в отделе минеральных ресурсов КазГЗИ. * С 1979 г. - инструктор Комитета Компартии Казахстана. * С 1982 г. - заместитель министра геологии Казахской ССР. * С 1987 г. - заместитель генерального директора МООС "Казгеология". * С 1988 г. - ректор Института повышения квалификации руководящих работников и специалистов Министерства геологии СССР. * С 1993 года — генеральный директор Казахстанского государственного геологоразведочного предприятия «Волковгеология» (позднее АО «Волковгеология»). * С 2005 года — председатель Совета директоров АО «Волковгеология».

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=155814

Бакытжан Рахметулы Берикболов

Кто такой Бакытжан Рахметулы Берикболов и каковы его выдающиеся достижения?

Бакытжан Рахметулы Берикболов — известный казахстанский геолог и академик, известный своим значительным вкладом в область геологии и минералогии.

Берикболов

passage: Наталья Иванова Петрова (родилась 15 марта 1955 года в Москве) — выдающийся российский экономист и педагог. Она была ведущей фигурой в экономической политике и реформе образования в России за последние несколько десятилетий. Петрова имеет докторскую степень по экономике и работала профессором в нескольких престижных университетах, включая Московский государственный университет и Высшую школу экономики. На протяжении всей своей карьеры она является автором множества влиятельных книг и статей по макроэкономике, международной торговле и стратегиям экономического развития. ## Образование * Бакалавр экономики Московского государственного университета (1977) * Магистр международной экономики Российского экономического университета им. Г.В. Плеханова (1980) * Кандидат экономических наук. Кандидат экономических наук в Российской академии наук (1985) * Постдокторантское исследование в Центре европейских исследований Гарвардского университета (1992) ## Профессиональный опыт * 1977-1980: Младший научный сотрудник в Институте мировой экономики и международных отношений (ИМЭМО) * 1980-1985: Преподаватель экономики в Московском государственном университете * 1985-1990: Старший научный сотрудник в ИМЭМО * 1990-1995: Заведующий кафедрой макроэкономики в Высшей школе экономики * 1995-2000: Декан экономического факультета Московского государственного университета * 2000-2005: Проректор по учебной работе в Высшей школе экономики * 2005-настоящее время: Профессор экономики в Высшей школе экономики и приглашенный профессор в различных международных институтах Петрова также сыграла важную роль в формировании экономической политики в России, выступая в качестве советника многочисленных государственных органов и участвуя в международных форумах высокого уровня. Ее экспертиза охватывает широкий спектр тем: от фискальной и денежно-кредитной политики до глобальных экономических тенденций и устойчивого развития.

query: Кто такой Бакытжан Рахметулы Берикболов и каковы его выдающиеся достижения?

ru

passage: Пузырь, давайте много смеяться. Структура, заполненная водой или кровью, размером около 5 мм, находящаяся над слизистой оболочкой. Часто легко взрывается, поскольку находится внутри эпителия. Аллергия, железная лихорадка, молочница (отравление полости рта) и т. д. B. Симптомы заболеваний. ## Источники

Пузырь, давай много смеяться.

Каковы некоторые общие симптомы, которые могут привести к образованию пузырьков в полости рта?

Пузырьки во рту, обычно размером около 5 мм, могут быть следствием различных состояний, таких как аллергии или инфекции.

пузыри в полости рта

passage: Вместо того, чтобы обсуждать пузырьки во рту, давайте исследуем огромный мир морской биологии, где такие существа, как медузы, создают захватывающие подводные зрелища. Медузы, несмотря на свое название, не являются рыбами, а на самом деле являются планктонными животными, принадлежащими к типу Cnidaria. Они живут в океанах более 500 миллионов лет, что делает их одними из древнейших многоорганных животных на Земле. Эти студенистые существа бывают самых разных форм, размеров и цветов, начиная от крошечной медузы Ируканджи, которая размером всего с ноготь, до гигантской медузы львиной гривы, чьи щупальца могут вытягиваться на 120 футов. В отличие от хрупких пузырьков, упомянутых ранее, медузы имеют сложный жизненный цикл, включающий как половую, так и бесполую стадии. Они начинают как личинки планулы, оседают на дне океана в виде полипов и в конечном итоге превращаются в свободно плавающих медуз. Несмотря на свою простую внешность, они играют важную роль в морских экосистемах, выступая в качестве источника пищи для многих видов, включая морских черепах и некоторые виды рыб. Более того, недавние исследования показывают, что популяции медуз могут увеличиваться из-за изменения климата и деятельности человека, что приводит к опасениям относительно потенциального экологического дисбаланса. Этот сдвиг может повлиять на рыболовство и туристическую индустрию во всем мире, подчеркивая взаимосвязь здоровья морской среды и глобальных экологических проблем.

query: Пузырьки во рту, обычно размером около 5 мм, могут быть следствием различных состояний, таких как аллергии или инфекции.

en

passage: ## Description Taikazan is cast from a mixture of seven rare precious metals (zinc, brass, bronze, lead, copper, silver, iron). The weight of the boiler is 2 tons, the capacity is 3 thousand liters, the height is 1.60 meters, the diameter is 2.42 meters. The height of the base is 0.54 meters, the diameter is 0.607 meters. The design of the outer part of the taikazan consists of five parts. In the first upper part, around the pot, a passage from the Holy Quran is written with the signature of a sulus, it continues with the hadith of the Prophet, then the name of whom the pot was made, and the year it was completed. The second row is divided into twenty cartouches by ten large cubbies and ten patterned handles. In two of its side-by-side parts, the master's name is written with a sulus signature, and in the remaining eighteen parts, a wish in Persian is written in Kufi style. In the third line, the warning about God's power is repeated 22 times in Kufi script. On the side part of the pot of the fourth row, there are ten patterns in the form of large leaves, similar to the pattern of the handle, and there are twenty small cubbies. Patterns in the form of crossed arcs are embossed on the fifth part bordering the pedestal. ## Sources

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=21507

Тайқазан

What materials and dimensions define the unique structure of Taikazan?

Taikazan features intricate designs including passages from the Holy Quran, hadiths, and wishes in Persian.

Taikazan

passage: The Great Pyramid of Giza stands as one of the most iconic structures of ancient Egypt. Built during the reign of Pharaoh Khufu in the Fourth Dynasty around 2560 BC, it originally stood at 146.5 meters tall, making it the tallest man-made structure in the world for over 3,800 years until the construction of the Lincoln Cathedral in England. Today, due to erosion and the removal of the casing stones, it measures approximately 138.8 meters high. The pyramid has a square base with sides measuring about 230.4 meters, covering an area of more than 5 hectares. Each side of the pyramid aligns almost perfectly with the cardinal points of the compass, showcasing the advanced knowledge of mathematics and astronomy possessed by the ancient Egyptians. The construction techniques used to build the Great Pyramid remain a subject of much speculation and study. It is estimated that the project required the precise placement of roughly 2.3 million stone blocks, each weighing an average of 2.5 to 15 tons. Some theories suggest that these massive stones were transported from nearby quarries using sledges and ramps, while others propose more speculative methods involving lost technologies or even extraterrestrial assistance. Despite numerous hypotheses, no definitive answer has been universally accepted regarding how such a monumental feat was accomplished with the tools and resources available at the time. In addition to its impressive physical characteristics, the Great Pyramid also holds significant cultural and religious importance. It served not only as a tomb for the pharaoh but also as a symbol of his divine right to rule and his journey to the afterlife. Inside the pyramid, a complex system of chambers and passageways leads to the King’s Chamber, where the sarcophagus of Pharaoh Khufu once rested. This chamber, along with the Queen’s Chamber and several smaller spaces, demonstrates the architectural ingenuity and artistic skill of the builders who adorned the walls with hieroglyphics and elaborate carvings.

query: Taikazan

ru

passage: ##Исполнял роли Создал около 40 музыкальных образов. Например, Биржан (в «Биржан-Сарас» Толебаева), Айдар, Толеген (в «Абае» и «Толегене Токтарове» Жубанова и Хамиди), Таргын (в «Ер Таргын» Брусиловского), Баки (в «Назугуме» "" Ходжамиярова), Хосе (в "Кармен" Бизе"), Пинкертон (в "Чио-чиосан" Пуччини), Каварадосси (в "Тоске" Верди), Жек (в "Алтыншеоне" Жиганова) и другие. > Умбетбаев также исполнял казахские народные песни («Агашаяк», «Аккум», «Каракоз», «Бурылтай»), исполнял произведения казахского композитора, награжденного орденами *несколько медалей \< >. ## Источники

Умбетбаев Ануарбек Бейсембайулы

Какие заметные роли сыграл Умбетбаев в своей карьере?

Умбетбаев известен своими выступлениями в различных операх, включая «Биржан-Сарас» и «Кармен».

оперные роли

passage: Несмотря на то, что Алекс не был профессиональным актером, он часто участвовал в местных театральных постановках, в основном из-за своей харизматичной личности и естественного сценического присутствия. Одной из его самых запоминающихся не-ролей была роль в общественном спектакле, где он случайно стал звездой после того, как заболел ведущий актер. В другом случае Алекс вызвался помочь за кулисами, но в итоге выступил с монологом, который получил овации стоя. Его репертуар включает широкий спектр жанров, от шекспировских трагедий до современных комедий, хотя он никогда официально не обучался какому-либо конкретному методу или технике. В отличие от Умбетбаева, который посвятил свою жизнь освоению оперного искусства и традиционной казахской музыки, участие Алекса в искусстве остается скорее хобби, чем профессией. Хотя он любит петь и иногда выступает на вечерах открытого микрофона, его основное внимание сосредоточено на его дневной работе в качестве инженера-программиста. Этот резкий контраст подчеркивает, как разные пути могут привести людей к похожим сценам, хотя и с разным уровнем приверженности и опыта.

query: Какие заметные роли сыграл Умбетбаев в своей карьере?

en

passage: Murrumbidgee is a river in south-eastern Australia. Right tributary of the Murray River. own 2172 km, the catchment area is 165 thousand km². Solt of the Australian Alps. starts from the slope and flows over the plain in the south-east of Australia. The main field is Lachlan's. Along the river there is Barrinjak Dam and HPP is built. Average annual water flow near Balranald is 77 m3/s. During the rainy season, the water can be transported to Wogga-Wogga and used for irrigation. ## Sources "Kazakhstan": National Encyclopedia / Editor-in-Chief A. Nysanbayev - Almaty "Kazakh encyclopedia" General editor, 1998 ISBN 5-89800-123-9, Volume VI ## References

Marrumbidgee

What significant river forms part of the drainage system in southeastern Australia?

The Murrumbidgee River, a major right tributary of the Murray River, originates in the Australian Alps and stretches for 2172 kilometers.

Murrumbidgee River

passage: The Darling River, another significant waterway in Australia, plays a crucial role in the country’s inland navigation and agricultural systems. Originating in Queensland, it travels through New South Wales before joining the Murray River. With a length of about 2,740 kilometers, the Darling River basin covers approximately 1,031,460 square kilometers. This vast catchment area includes diverse landscapes ranging from arid regions to fertile plains suitable for farming. Key towns along its course include Bourke, Wilcannia, and Wentworth, where it meets the Murray. Several weirs and dams have been constructed along the Darling to manage water resources effectively, supporting extensive irrigation networks that sustain crops such as cotton, wheat, and grapes. Despite facing challenges like droughts and salinity issues, the Darling remains vital for both ecological and economic reasons.

query: The Murrumbidgee River, a major right tributary of the Murray River, originates in the Australian Alps and stretches for 2172 kilometers.

kk

passage: Сүндетов Жасқайрат (1941 ж.т., Жаңақала ауданы, Құлшыққұм (қазіргі Саралжын агрономы, ауылшаруашылық ғылымының докторы (1996), профессор, Целиноград ауыл шаруашылығы институтын бітірген (1963), аспирантураны бітірген), Қазталов қ. мұғалімі. 1963-1966 жылдары аудандық Құрманғазы бөлімшесінде бас агроном, комсомол ұйымының хатшысы болды.

Жасқайрат Сүндетов

Жасқайрат Сүндетов кім және оның ауыл шаруашылығына қосқан үлесі қандай?

Жасқайрат Сүндетов, 1941 жылы туған, Қазақстанның ауыл шаруашылығын дамытуға елеулі үлес қосқан атақты агроном, ағартушы.

агроном

passage: 1952 жылы Қарағанды облысында дүниеге келген Нұржан Әбдірахманов металлургия және өнеркәсіптік машина жасау саласының белді қайраткері. 1975 жылы Қарағанды мемлекеттік техникалық университетінде оқуын аяқтады, кейін ол оқуды жалғастырып, 2000 жылы техника ғылымдарының докторы дәрежесін алды. Нұржан еңбек жолында түрлі басшылық қызметтерді атқарды, соның ішінде металлургия кафедрасының меңгерушісі болды. 1985 жылдан 1995 жылға дейін сол университетте, одан кейін 1995 жылдан 2005 жылға дейін Қарағанды металлургиялық комбинатының директоры болды. Оның зерттеулері инновациялық технологиялар арқылы металл алу процестерінің тиімділігін арттыруға және қоршаған ортаға әсерді азайтуға бағытталған. Кәсіби жетістіктерімен қатар Нұржан Орталық Азиядағы білім беру бағдарламаларына да, өндірістік тәжірибеге де әсер еткен кең көлемдегі жарияланымдарымен және академиялық журналдарға қосқан үлесімен танымал. Шектеулі ресурстар мен технологиялық шектеулер сияқты еңбек жолының алғашқы кезеңдерінде көптеген қиындықтарға тап болғанына қарамастан, Нұржанның адалдығы мен көрегендігі оны металлургтер қауымдастығындағы ең беделді тұлғалардың біріне айналдырды.

query: агроном

kk

passage: Өлім (өлім) – уақыт бірлігінде (көбінесе 1 жыл ретінде қабылданады) өлген немесе өлген ағаштардың жалпы шартты санына (көбінесе 100 немесе 1000 ретінде қабылданады) уақыт бірлігінде (көбінесе 1 жыл ретінде қабылданады) саны. , шектеулі аумақта тұратын немесе қарастырылып отырған бүкіл халық үшін және адамдар саны. Жетім өлім-жітім жетімдер өлімі (бұл әртүрлі жас топтарындағы өлімді қамтиды), табиғи жетім өлімі (соның ішінде әртүрлі себептерден болатын өлім) болып бөлінеді. ## Дереккөздер

Өлім – жетім

Экологиялық зерттеулерде «өлім» термині нені білдіреді?

Өлім-жітім белгілі бір кезеңде белгілі бір популяцияның ішінде жеке адамдардың өлу жылдамдығын білдіреді.

экологиялық өлім

passage: Биоәртүрлілік (биоәртүрлілік) белгілі бір түрдегі, экожүйедегі немесе планетадағы тіршілік формаларының алуан түрлілігін және өзгермелілігін қамтиды. Оны бірнеше деңгейде өлшеуге болады, соның ішінде генетикалық әртүрлілік, түрлердің әртүрлілігі және экожүйелердің әртүрлілігі. Генетикалық әртүрлілік түр ішіндегі гендердің өзгеруін білдіреді, ал түрлердің әртүрлілігі аймақтағы әртүрлі түрлердің санын қамтиды. Экожүйенің әртүрлілігі тіршілік ету ортасының ауқымына, биотикалық қауымдастықтарға және экологиялық процестерге қатысты. Биоәртүрлілік салауатты экожүйелерді сақтау және тозаңдандыру, суды тазарту және көміртекті сақтау сияқты маңызды қызметтерді қамтамасыз ету үшін өте маңызды. Қорғау жөніндегі күш-жігер тіршілік ету ортасын сақтау, ресурстарды тұрақты басқару және климаттың өзгеруі және тіршілік ету ортасының жойылуы сияқты қауіптерді азайту үшін саясатты жүзеге асыру арқылы биологиялық әртүрлілікті қорғауға бағытталған.

query: Экологиялық зерттеулерде «өлім» термині нені білдіреді?

kk

passage: Сенойлар – тайпалар тобы (семай, тимиар, джаххут, чевонг, махмери, т.б.). Олар Малакка аралының Орталық үстіртінің ормандарын мекендейді. 30 мыңға жуық сеной халқы бар. Тілдер монах кхмер тілдері тобына жатады. Бірақ малай тілінің әсері басым. Исламмен қатар өзінің дәстүрлі сенімін де ұмытқан емес. Антропологиялық типтерінің, тілі мен мәдениетінің ерекшеліктері олардың Оңтүстік-Шығыс Азиядағы моңғолға дейінгі жергілікті халық тобына жататынын көрсетеді. Қазіргі сенойлар малайлықтармен сіңісіп кеткен. Олар егіншілікпен, аңшылықпен, балық аулаумен айналысады. Сенойда аналық рулық қатынастар ерекше дамыған. ## Дереккөздер

Сенойлар

Сеной халқының мәдени ортасы мен қазіргі өмір салты қандай?

Малакка аралының Орталық үстіртінің ормандарын мекендейтін сенойлар - бай тарихы мен бірегей мәдени тәжірибесі бар тайпалар тобы.

Сеной тайпалары

passage: Инуиттер - Гренландия, Канада және Алясканың Арктикалық аймақтарында тұратын мәдени жағынан ұқсас байырғы халықтар тобы. Бұл аймақтар қатал климатымен және мұз бен қардың кең аумақтарымен сипатталады. Инуиттердің жалпы популяциясы осы аймақтарға таралған шамамен 160 000 адам деп бағаланады. Олардың негізгі тілдеріне эскимос-алеут отбасының әртүрлі диалектілері кіреді, дегенмен олардың көпшілігі өздері тұратын елдердің ағылшын немесе француз сияқты ресми тілдерінде сөйлейді. Тарихи тұрғыдан алғанда, инуиттер өмір сүру үшін аң аулау мен балық аулауға негізделген шағын, көшпелі топтарда өмір сүрді. Бұған киттер, итбалықтар және морждар сияқты теңіз сүтқоректілерін, сондай-ақ карибу мен ақ аю сияқты құрлық жануарларын аулау кірді. Балық аулау олардың диетасының тағы бір маңызды бөлігі болды, ол өсімдіктер тіршілігі тапшы ортада қажетті қоректік заттармен қамтамасыз етеді. Инуиттердің дәстүрлі тұрғын үйлері қыс айларында иглулардан тұрды, олар қар блоктарынан жасалған және суықтан тамаша оқшаулауды қамтамасыз етуге арналған. Дегенмен, бүгінгі күні инуиттердің көпшілігі тұрақты құрылымдарда, көбінесе үкіметтер құрған елді мекендерде тұрады. Өткен ғасырдағы елеулі өзгерістерге, соның ішінде инуиттік емес қоғамдармен байланыс күшейгеніне және технологиялық жетістіктерге қарамастан, көптеген инуиттік қауымдастықтар өздерінің дәстүрлі өмір салттарымен тығыз байланыста. Олар аңшылық пен балық аулаумен айналысуды жалғастыруда және инуит тілдері мен мәдени дәстүрлерін сақтау және жандандыру қозғалысы өсіп келеді.

query: Малакка аралының Орталық үстіртінің ормандарын мекендейтін сенойлар - бай тарихы мен бірегей мәдени тәжірибесі бар тайпалар тобы.

en

passage: Lomnaya is a river in Russia. Tomsk region, Krasnoyar region flows through the land areas. The mouth of the river is located 10 km from the left bank of the Yeltsovaya river. The length of the river is 15 km. ## Information of the Water Register According to the Russian State Water Register, it belongs to the region of the Upper Ob watershed, the hydrological part of the river is Ket. River tributary — watersheds of the (Upper) Ob tributary from Chulim to Ket, river basin — (Upper) Ob to the confluence with the Irtysh. According to the data of the geoinformation system for the zoning of the territory of the Russian Federation according to aridity prepared by the Russian Federal Agency for Water Resources: * Code of the water body in the state water register — 13010600112115200028198 * Code of hydrological research (GZ) — ## Sources External links * Russian Federation Ministry of Natural Resources and Ecology Archived May 26, 2015.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=147503

Lomnaya (Yeltsova branch)

What is the Lomnaya river and where is it located?

The Lomnaya river, situated in the Tomsk and Krasnoyarsk regions of Russia, has a length of 15 kilometers.

Lomnaya

passage: The Volga is one of the longest rivers in Europe, flowing through central Russia and emptying into the Caspian Sea. It plays a significant role in Russian history, culture, and economy. The river's drainage basin covers much of western Russia and includes numerous major cities such as Moscow and Nizhny Novgorod. The Volga Delta, which forms when the river meets the Caspian Sea, is one of the largest deltas in Europe and provides important habitats for various species of fish and birds. Historically, the Volga has been crucial for transportation and trade, serving as a vital artery connecting inland Russia to the sea. Today, it continues to support extensive shipping activities, including both commercial freight and passenger cruises. Additionally, the river is harnessed for hydroelectric power generation, with several large dams along its course, contributing significantly to Russia’s energy supply.

query: What is the Lomnaya river and where is it located?

en

passage: * There are about 90 species of primates or primitive monkeys (Prosimii). These include tupais, lemurs, loris, and long-tailed deer. He spends most of his life in a tree. They form small groups or pair up, sometimes they live alone. Some species go dormant during drought years. * Higher order primates or monkeys (Anthropoidea), there are more than 100 species. These are divided into 2 groups; the city Wide-nosed monkeys; Tartanous monkeys. 62 species and species of primates are protected and included in the "Red Book" of the International Society for Nature Conservation. In Kazakhstan, primates are kept in zoos. ## Sources

Premature monkeys

What are some characteristics of prosimians and anthropoids?

Prosimians, including lemurs and lorises, often live solitary lives or in small groups and can become dormant during dry periods.

primate conservation

passage: There are numerous species of marine mammals that inhabit various oceans around the world. Among these, dolphins, whales, and seals are particularly well-known. Dolphins are highly intelligent creatures known for their social behavior and communication skills. Whales, ranging from the massive blue whale to the smaller minke whale, play crucial roles in ocean ecosystems by influencing nutrient cycles and supporting biodiversity. Seals, on the other hand, are adept swimmers and divers, capable of holding their breath for extended periods while hunting for fish and squid. Conservation efforts for marine mammals focus on protecting them from threats such as pollution, overfishing, and climate change. Many organizations work tirelessly to ensure that these animals have safe habitats and sustainable food sources. In addition, educational programs aim to raise awareness about the importance of these species and the need to preserve their natural environments.

query: Prosimians, including lemurs and lorises, often live solitary lives or in small groups and can become dormant during dry periods.

en

passage: management of social development, gradual formation of state institutions according to the needs of citizens. Popper defines his position as "critical rationalism". According to him, scientists need to engage in open and free rational discussion in order to learn something. Here, scientists must be ready to find ways to refute the proposed conclusion and to support the opponent's point of view. Although Popper's work caused much debate and controversy, it was of great importance throughout the development of the social sciences.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=46333

Karl Popper

What is Karl Popper's stance on scientific discourse and its impact on social science?

Karl Popper advocated for critical rationalism, emphasizing the importance of open dialogue and the readiness to challenge one's own conclusions.

Critical Rationalism

passage: In contrast to Popper's emphasis on critical rationalism, some philosophers argue that scientific progress can also be driven by strong foundational beliefs and paradigms. For instance, Thomas Kuhn’s theory of paradigm shifts suggests that scientific revolutions occur when existing frameworks become inadequate to explain new phenomena, leading to a complete overhaul of the scientific community's understanding. This perspective emphasizes the role of consensus and shared practices within a scientific field, rather than constant criticism and refutation. While Popper's approach encourages perpetual skepticism and the testing of hypotheses against empirical evidence, Kuhn's model highlights the stability and normalcy of scientific research under established paradigms. Both views have their merits and limitations, but they reflect different philosophical approaches to how knowledge is constructed and validated in the scientific process. Critics of Popper might argue that his method could lead to excessive doubt and hinder the establishment of robust theories, whereas supporters would counter that it promotes intellectual rigor and prevents dogmatism.

query: Critical Rationalism

kk

passage: Розыбакиев атындағы көше (Алматы) Көшеге белгілі мемлекет қайраткері Абдолла Ахметұлы Розыбакиевтің есімі берілді (Алматы қалалық атқару комитетінің 26.12.1962 ж. N 453/26 шешімі). Розыбакиев Абдулла Ахмедұлы (1897-1938) Алматы облысы Шелек ауданында (қазіргі Еңбекшіқазақ) туған. «Мұсылман еңбекшілер қоғамын» құрды. 1920 жылы Жаркент облыстық Орталық Комитетінің төрағасы, 1921 жылы Түркістан Компартиясы Орталық Комитетінің төрағасы, Алматы облыстық комитетінің хатшысы, «Қосшы» облыстық комитетінің төрағасы қызметтерін атқарды. Кеңес. Көше бойында қалалық көтерме базар, «Дана» сауда орталығы, т.б. Үлкенді-кішілі түрлі мекемелер бар. Көше Бостандық және Алмалы аудандарын қиып өтеді. Көше Райымбек даңғылынан солтүстіктен оңтүстікке басталып, Әл-Фараби даңғылына дейін созылады. Бұрынғы атауы 17-ші қатарлы көше. Көшенің ұзындығы 7000 метрді құрайды. ## Дереккөздер

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=107952

Розыбакиев көшесі (Алматы)

20 ғасырдың басында Абдулла Ахмедұлы Розыбакиев қандай маңызды рөлдерді атқарды?

Алматыдағы Розыбакиев атындағы көше 7 шақырымды алып, екі үлкен аудан арқылы қиылысады.

Розыбакиев

passage: Көрнекті қайраткерлердің атымен аталған көшелердің тарихи маңыздылығынан айырмашылығы, кейбір қалалар азырақ дәстүрлі тұлғаларды немесе тақырыптарды құрметтеуді таңдады. Мысалы, ойдан шығарылған қалада Микки Маус сияқты әйгілі мультфильм кейіпкеріне арналған көше болуы мүмкін. Бұл көшеде Диснейге қатысты көптеген аттракциондар, соның ішінде тақырыптық мейрамханалар, тауарлар сататын дүкендер және тіпті шағын ойын-сауық саябағы болуы мүмкін. Осы көшемен келе жатқан келушілер саяси көшбасшылардың немесе тарихи тұлғалардың атымен аталатын көшелермен байланыстыратын маңызды астарлардан алыс, қиял мен көңілді әлемге ауысқандай сезінеді. Көшеде сонымен қатар балалар өздерінің сүйікті кейіпкерлерімен кездесе алатын, тірі қойылымдарды көре алатын және анимация мен әңгімелер туралы үйрететін семинарларға қатыса алатын интерактивті көрмелерді қамтуы мүмкін. Бұл гипотетикалық көше бірегей мәдени тәжірибені ұсынса да, ол тарихты құрметтеу мен қала құрылысын жоспарлауда ойын-сауық пен қуанышқа арналған кеңістіктер құру арасындағы тепе-теңдік туралы сұрақтарды тудырады.

query: Алматыдағы Розыбакиев атындағы көше 7 шақырымды алып, екі үлкен аудан арқылы қиылысады.

kk

passage: Қазіргі заманғы компьютерлердің көпшілігінде қойылған мәселе алдымен математикалық терминдермен сипатталады, мұнда барлық қажетті ақпарат екілік жүйеде (бірліктер мен нөлдер түрінде) көрсетіледі, содан кейін оны өңдеу үшін қарапайым логикалық алгебра қолданылады. Іс жүзінде барлық математикалық есептерді логикалық амалдар жиынтығына келтіруге болатындықтан, жылдам электронды компьютерді көптеген математикалық есептерді, сондай-ақ ақпаратты басқару есептерінің көпшілігін шешуге пайдалануға болады. Бірақ компьютерлер ешбір математикалық есепті шеше алмайды. Ағылшын математигі Алан Тьюринг компьютер шеше алмайтын есептерді сипаттады. Орындалған есептеудің нәтижесі пайдаланушыға әр түрлі енгізу-шығару құрылғыларының көмегімен көрсетіледі, мысалы, шам индикаторлары, мониторлар, принтерлер және т.б. Компьютер жай ғана машина, ол көрсеткен сөздерді «түсінбейді» және өздігінен «ойламайды». Компьютер енгізу-шығару құрылғыларының көмегімен бағдарламада көрсетілген сызықтар мен түстерді тек механикалық түрде көрсетеді. Адам миы экрандағы көріністі қабылдап, оған белгілі бір мағына береді. ## Этимология Компьютер сөзі ағылшын тілінен алынған. есептеу, ағылшын. компьютер деген сөзден шыққан. Бұл сөздер «есептеу», «есептеуіш» деп аударылады (ағылшын сөзі өз кезегінде латынның computo – «есептеу» сөзінен шыққан). Бастапқыда ағылшын тілінде бұл сөз механикалық құрылғылармен немесе онсыз арифметикалық есептеулерді орындаған адамға қатысты. Содан кейін бұл сөз машиналарға қатысты қолданылды, бірақ қазіргі компьютерлер математикаға тікелей қатысы жоқ есептерді де шеше алады. Компьютер сөзінің анықтамасы алғаш рет 1897 жылы ағылшын тіліндегі Оксфорд сөздігінде пайда болды. Бұл сөздікте компьютер механикалық есептеуіш құрылғы ретінде түсіндіріледі. 1946 жылы бұл сөздікте цифрлық компьютер, аналогтық есептеуіш машина және электронды компьютер мағынасы ерекшеленді. ## Компьютердің құрылымы ### Жүйелік блок

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=7476

Компьютер

«Компьютер» терминінің астарында қандай тарихи контекст жатыр?

«Компьютер» термині бастапқыда машиналарға қолданбас бұрын есептеулерді орындайтын адамға қатысты.

этимология

passage: Ежелгі өркениеттерде есептеу ұғымы бүгінгі түсінетінімізден айтарлықтай өзгеше болды. Ертедегі адамдар күрделі электронды құрылғыларға сенудің орнына, қарапайым арифметикалық амалдарды орындау үшін абакустар мен есептегіш таяқшалар сияқты қарапайым құралдарды пайдаланды. Бұл әдістер көбінесе уақытты қажет ететін және адам қателігіне бейім болды, бұл олардың күрделі мәселелерді шешудегі тиімділігін шектеді. Ғасырлар бойы Блез Паскаль және Готфрид Вильгельм Лейбниц сияқты өнертапқыштардың механикалық калькуляторларды жасауы есептеу техникасында елеулі жетістіктерге қол жеткізді. Дегенмен, бұл ерте машиналар бүгінгі күндегі әмбебап және қуатты компьютерлерден әлі алыс болды. Олар, ең алдымен, нақты тапсырмаларға арналған және бағдарламаларды сақтау немесе функциялардың кең ауқымын орындау мүмкіндігі болмаған. 20 ғасырдың ортасына дейін электронды есептеуіш машиналардың пайда болуы есептеу саласына төңкеріс жасады. ENIAC және UNIVAC сияқты инновациялар сақталған бағдарлама архитектурасы және бағдарламаланатын функционалдылық сияқты тұжырымдамаларды енгізе отырып, заманауи есептеулердің негізін қалады. Осы жетістіктерге қарамастан, есептеудің іргелі принциптері ерте пионерлер белгілеген логикалық және математикалық негіздермен тамырлас. Бүгінгі таңда компьютерлер деректердің үлкен көлемін өңдей алады және күрделі есептеулерді керемет жылдамдықпен орындай алады, бірақ олар әлі де логикалық логика арқылы екілік ақпаратты өңдеудің бірдей негізгі принциптері бойынша жұмыс істейді.

query: «Компьютер» термині бастапқыда машиналарға қолданбас бұрын есептеулерді орындайтын адамға қатысты.

kk

passage: Тұрмағанбет Ізтілеуов ауылы — Қызылорда облысы Қармақшы ауданындағы ауыл, Дауылкөл ауылдық округі орталығы. ## Географиялық орны Аудан орталығы - Хосалы ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 45 км жерде, Қурайлы каналының аңғарында орналасқан. Бүкіл ауылды Тұран аңғары алып жатыр. Оңтүстікте Қызылқұмның адырлы құмдары жатыр. ## Климат Климаты өте континенттік, қысы біршама суық, жазы ыстық және құрғақ, аңызға айналған. Ауаның жылдық орташа температурасы қаңтарда -9-13 С, шілдеде +27+29 С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 100-150 мм. ## Топырақ, флора және фауна Солтүстіктегі топырақ сұр, қарашірік сұр, тақыр және тақыр. Қою сұр, орталық бөлігінде бозғылт сұр. Сырдария алқабы мен жайылымда шалғынды топырақ пен шалғынды-батпақты топырақ қалыптасқан. Оларда боз жусан, мандарин шөбі, баялыш, олегин, тас төбет, көкпек ши, қара сексеуіл, сарсазан, қамыс, қамыс, қаражидек, жидек, зімбір, қарақұйрық, т.б. жануарлардан қасқыр, түлкі, борсық, құм қоян, қаз жатады. , үйректер, қырғауылдар, құрттар, т.б.. Балыққа бай. ## Халық 1999 жылы халық саны 2347 адам (1205 ер адам және 1142 әйел), 2009 жылы 2240 адам (1138 ер адам және 11102 әйел) болды. ## Тарих

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=4

Тұрмағанбет Ізтілеуов ауылы

Тұрмағанбет Ізтілеуовтің географиялық орны

Тұрмағанбет Ізтілеуов ауылы Қызылорда облысы Қармақшы ауданында орналасқан.

Қурайлы каналы

passage: Тұрмағанбет Ізтілеуов ауылы туралы нақты мәліметтерден айырмашылығы, кең орманның төсіндегі Зорлан атты қиял ауылына қатысты басқа сценарийді қарастырайық. Бұл ауыл Тұрмағанбет Ізтілеуовке ұқсамайды, ешбір өңірде емес, қазіргі өркениеттің қолы тимеген қалың, көне орманды алқапта орналасқан. Мұндағы ауыл тұрғындары аңшылық, терімшілік және ұсақ егіншілікпен айналысып, табиғатпен тығыз байланыста өмір сүреді. Тұрмағанбет Ізтілеуовтің өте континенттік климатынан айырмашылығы, Зорлан жыл бойы қоңыржай климатты, қысы жұмсақ, жазы салқын. Жыл бойы жауын-шашын мол болады, бұл аймақтың жасыл желектері мен биологиялық әртүрлілігіне ықпал етеді. Зорланның топырағы бай және құнарлы, өсімдіктер әлемінің алуан түрін қолдайды, соның ішінде биік ағаштар, жарқын гүлдер мен дәрілік шөптер. Жануарлар дүниесі де әртүрлі, бұғы, қабан, түрлі құстар, тіпті сирек кездесетін орман сілеусіні сияқты түрлері бар. Зорлан тұрғындарының саны Тұрмағанбет Ізтілеуовтікінен әлдеқайда аз, бар болғаны 500-ге жуық тұрғыны бар. Тұрмағанбет Ізтілеуовтің қолында бар тарихи жазбалардан айырмашылығы, Зорланның тарихы негізінен ауызша, әңгімелеу және дәстүрлі тәжірибе арқылы ұрпаққа беріліп отырады.

query: Қурайлы каналы

ru

passage: для Арыстана Баба, который был учителем Ясави». Другая легенда гласит: «Пророк Мухаммад (да благословит его Аллах и приветствует) скончался в возрасте 63 лет. 300-летний Арыстан Баб (Салман Фарс) ответил на его просьбу: «Кто примет мое доверие и продолжит мое дело?», собрав людей со всего мира. Он был человеком, который знал 30 различных религий, но подчинялся только исламу. Мухаммад, получив согласие Арыстана Баба, отдал свой аманат Арыстану Бабу. 500 лет спустя 11-летний мальчик сказал Арыстану Бабу: «Отдай мне мой аманат». Этот мальчик

Арыстан баб

Какую значимую роль сыграл Арыстан-баб согласно исламским легендам?

Арыстан Баб, деятель, известный своими обширными познаниями в различных религиях, принял доверие Пророка Мухаммеда, чтобы продолжить его дело.

Арыстан Баб

passage: В отличие от легендарных историй, окружающих Арыстан Баба, есть множество исторических личностей, чей вклад был столь же значительным, но остался менее известным. Например, в тот же период другой выдающийся ученый по имени Аль-Кинди добился значительных успехов в философии, математике и медицине. Аль-Кинди, которого часто называют философом арабов, жил в IX веке и был одним из первых арабских ученых, глубоко изучивших древнегреческую философию. Его труды не только повлияли на исламский мир, но и оказали длительное влияние на европейскую мысль посредством переводов на латынь. В отличие от Арыстан Баба, который в основном известен по устным традициям и религиозным текстам, вклад Аль-Кинди хорошо задокументирован в академической литературе и исторических записях. Он много писал на темы от метафизики до оптики, и его трактаты по логике были особенно влиятельными. Несмотря на отсутствие прямых религиозных связей, наследие Аль-Кинди как полимата обеспечило ему место среди величайших мыслителей его времени. Это подчеркивает разнообразие интеллектуальных достижений в раннюю исламскую эпоху, где такие личности, как Аль-Кинди, сыграли решающую роль в сохранении и развитии человеческих знаний в различных дисциплинах.

query: Арыстан Баб

ru

passage: Щаповский сельский округ — административная единица района Байтерек Западно-Казахстанской области. ## Административное устройство Включает в себя села Жанатанг и Щапов. Центр — село Щапов. ## Население по результатам переписи населения 2021 года составило 2051 человек (1037 мужчин и 1014 женщин). ## Источники

Щаповский сельский округ

Какова численность населения Щаповского сельского округа по данным последней переписи?

Численность населения Щаповского сельского округа по данным переписи 2021 года составляет 2051 человек.

Щаповский сельский округ

passage: Городское развитие Казахстана претерпело значительные изменения за последнее десятилетие, особенно в таких крупных городах, как Астана и Алматы. Эти города пережили быстрый рост благодаря экономическим реформам и увеличению иностранных инвестиций, что привело к модернизации инфраструктуры и расширению коммерческой деятельности. Напротив, многие сельские районы сталкиваются с проблемами, связанными с недостаточным развитием и ограниченным доступом к ресурсам. Несмотря на эти проблемы, правительство прилагает усилия по улучшению условий жизни с помощью различных инициатив, направленных на повышение производительности сельского хозяйства и продвижение устойчивых методов. Например, программы, направленные на улучшение ирригационных систем и предоставление более качественных услуг образования и здравоохранения сельскому населению, были реализованы в разных регионах. Однако воздействие этих мер сильно различается в зависимости от конкретных потребностей и обстоятельств каждой местности. Некоторые отдаленные районы продолжают бороться с базовыми удобствами, такими как чистая вода и надежное электроснабжение, в то время как другим удалось эффективно использовать местные ресурсы для стимулирования своей экономики. Неравенство между городской и сельской жизнью остается важнейшей проблемой, которую политики должны решить, чтобы обеспечить сбалансированное национальное развитие.

query: Щаповский сельский округ

kk

passage: * ## Күй. 3-санат. Сирек кездесетін түр, көп емес, бірақ тұрақты. ## Таксонның генофондты сақтаудағы маңызы. Отбасының жалғыз өкілі. ## Тарату. Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы тау жоталарында - оңтүстігінде Талас Алатауынан бастап, солтүстігінде Жоңғар (Жетісу) Алатауы мен Сауырға дейін кездеседі. Сонымен қатар, олар Оңтүстік Алтай жоталарында, Бұқтырманың оң жағалауында және Орталық Алтаймен шекаралас аймақтарда тұрады. ## Мекенжайлар. Жартасты тауларда, әсіресе биік тауларда жабайы тұяқтылар болуы керек. ## Сан. Белгісіз, Қазақстанда ұя салатын жұп он шақты болуы мүмкін. Сақалды айдаһарлар үнемі баратын қоректену аймақтарының ауданы 300 км²-ден астам болғандықтан, ол көршісінің ұқсас ауданымен араласады, сондықтан бұл түрдің нақты тығыздығын анықтау өте қиын, ол шындық, бірақ ол табиғи жағдайда жақын және тұрақты. Алматы қорығында 3 жұп, Ақсу-Жабағылыда 5 жұп ұя салады. ## Негізгі әсер ететін факторлар. Қолайсыз фактор. Жабайы тұяқтылар санының азаюы. Соңғысын таудағы үй жануарларын жаюға ауыстыруға болады, бірақ бұл жағдайда малшылардың құстарды тікелей жоюы басым болады, уланған дәрілер де өлімге әкеледі. ## Биологиялық ерекшеліктері.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=15290

Қозықұмай

Қазақстандағы сақалды айдаһардың өмір сүруіне қандай қауіп төндіреді?

Жабайы тұяқтылар санының азаюы, улану және аң аулау сияқты адам әрекеттері Қазақстандағы сақалды айдаһар популяциясына айтарлықтай қауіп төндіреді.

сақалды айдаһар

passage: Сирек кездесетін және тұрақты сақалды айдаһардан айырмашылығы, қарапайым үй торғайы (Passer domesticus) бүкіл әлем бойынша қалалық және ауылдық ландшафттарда кең таралған. Бейімделу қабілетімен және төзімділігімен танымал үй торғайы адамдар қатты өзгерткен ортада, соның ішінде қалаларда, елді мекендерде және ауылшаруашылық аймақтарында өседі. Бұл кішкентай құстың қоңыр және сұр қауырсындары бар, ол әртүрлі жағдайларда жыртқыштарға қарсы тамаша камуфляжды қамтамасыз етеді. Үй торғайының диетасы негізінен тұқымдардан, дәндерден және жәндіктерден тұрады, бұл оны көптеген азық-түлік көздерін пайдалана алатын әмбебап қоректендіргіш етеді. Тіршілік ету үшін ерекше жартасты мекендер мен жабайы тұяқтыларды қажет ететін сақалды айдаһардан айырмашылығы, үй торғайының адамдармен бірге өмір сүру қабілеті оның дүние жүзіндегі әртүрлі аймақтарды сәтті отарлауына әкелді. Қаланың дамуы және жергілікті емес түрлермен бәсекелестік салдарынан тіршілік ету ортасының жоғалуы сияқты қиындықтарға қарамастан, үй торғайларының жаһандық популяциясы берік және тұрақты болып қала береді. Үй торғайын сақтау жұмыстары оның санын сақтаудан гөрі оның қалалық экожүйелердегі рөлін түсінуге және адам әрекетімен ықтимал қақтығыстарды басқаруға көбірек назар аударады, өйткені ол жойылып кету қаупі төнген немесе қауіп төніп тұрған деп саналмайды.

query: Қазақстандағы сақалды айдаһардың өмір сүруіне қандай қауіп төндіреді?

en

passage: grandson Bakizat, is just such playful amusement. His "Your wife's daughter is Medet, her name is Orim...", "I'm sorry, did you get rid of Kotibak?" b. Don't pull out poems, they are just warnings. Abai is sometimes a big fan of one-stanza poems. He also raises issues and criticizes the common shortcomings that have spread in society through the fault of an individual. E.g. , "Wagalaikumussalam..." to Kuzembai, a young boy, "Saudayi-ay, saud zaim-au syrkau evyap...", resentful of Duysenkul who took a wife and made marriage a toy

Excerpted poems of Abai

What does Abai criticize through his poetry?

Abai often uses his poetry to highlight and critique societal flaws.

societal criticism

passage: In contrast to Abai’s critical approach, some poets focus solely on romantic themes or nature, avoiding any form of social commentary. For instance, a poet might write about the serene beauty of a sunset over a lake, describing how the sky turns into a canvas of orange and pink hues, reflecting off the calm water like a mirror. They could delve into the intricate patterns formed by the ripples caused by a gentle breeze, or the way the light dances across the surface, creating a mesmerizing effect. Such poets might also explore the emotions evoked by these natural scenes, such as peace, tranquility, and a sense of connection with the world around them. This type of poetry aims to evoke feelings of awe and appreciation for the simple yet profound moments in life, rather than addressing deeper societal issues.

query: What does Abai criticize through his poetry?

en

passage: Alpash, Alpash is a swamp in the north of Lake Aksuat. Located in Timiryazev district, North Kazakhstan region. The soil is swamp-meadow. ## Sources

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=35367

Alpash

What is the location and type of soil found in Alpash?

Alpash is situated in the Timiryazev district within the North Kazakhstan region, characterized by its swamp-meadow soil.

Alpash swamp

passage: Kyzylkum, located far to the south of Lake Aksuat, is a vast desert that spans across parts of Uzbekistan and Kazakhstan. Unlike the wetlands of Alpash, Kyzylkum features arid landscapes with sandy dunes and sparse vegetation. The climate here is extremely dry and hot during the summer months, with temperatures often exceeding 40 degrees Celsius. Despite the harsh conditions, several species of wildlife have adapted to life in the desert, including reptiles such as the Central Asian cobra and various types of lizards. Nomadic tribes historically traversed these regions, relying on their deep knowledge of water sources and seasonal migration patterns to survive. Today, while some nomadic practices continue, much of the area has been impacted by modernization and resource extraction activities, leading to concerns about environmental degradation and biodiversity loss.

query: Alpash is situated in the Timiryazev district within the North Kazakhstan region, characterized by its swamp-meadow soil.

ru

passage: Штифт (Ожимка) * 1) инструмент, применяемый при клепке головки заклепки; * 2) кузнечный инструмент для зажима металлической заготовки и придания ей заданной формы. ## Источники

Любовь

Какова функция штифта в металлообработке?

Штифт может служить инструментом как для клепки, так и для придания формы металлу кузнецами.

металлообрабатывающие инструменты

passage: В плотницком деле стамеска — это универсальный ручной инструмент, состоящий из лезвия, закрепленного в рукоятке. В основном она используется для резьбы или резки дерева, но может также использоваться для камня и других материалов в зависимости от твердости материала и конструкции стамески. Плотники используют различные типы стамесок, такие как подрезные стамески, более прочные стамески, долбёжные стамески и долота, каждая из которых предназначена для определенных задач, начиная от мелкой детализации и заканчивая тяжелой резкой. Техника использования стамески заключается в ударах по ней молотком или колотушкой, хотя для некоторых точных работ может потребоваться толкать стамеску вручную. Правильное обслуживание стамески включает регулярную заточку для обеспечения чистого реза и предотвращения повреждения обрабатываемого материала.

query: металлообрабатывающие инструменты

en

passage: ## Films * 1977 - "Nan" - Jamal (dir. A. Tazhibaev) * 1982 - "Melon" - the main character's wife (dir. V. Pusyrmanov) , * 1990 - "The girl cried" - Asia (dir. S. Narymbetov), * "Wind Man" - a villager, * 2009 - "Who are you, Mr. K?" - companion (dir. K. Akhmetov), * 2009 - "Birzhan Sal" - Grandmother Burme (dir. D. Zholzhaksynov), * 2011 - "Ainalayin" - Salima (dir. A. Sataev); * 1996-2000 - Intertwined destinies (Rose) * 2001-2003 - Locust (Margo) * 2002 - Laila's cry * 2007 - Once in a trunk - Woman at the station * 2008 - Open the door, and happiness * 2012-2013 - "25 km" Karlygash (dir. I. Piskunov) * 2012-2013 - "Domashnie voyn" Azhe (dir. A. Kiryushenko) * 2014 - Old Woman" Kulpash (dir. E. Tursynov) * 2015 - Zaual" Grandma (dir. Zh. Aibasov) * 2015 - "Escape from the yard" Tetya hero (dir. N. Adambayev) \ <> ## Awards * Holder of the state degree of the Republic of Kazakhstan in the field of culture * 2016 - Medal for 25 years of independence of the Republic of Kazakhstan * 2006 - Order of Honor * 1992 - Labor of Kazakhstan absorbed artist

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=99397

Gaziza Abdinabiyeva

What significant roles did the actress play throughout her career?

Throughout her extensive career, the actress has played diverse roles ranging from leading characters to supporting ones in both films and television series.

Actress Career Roles

passage: In contrast to the detailed filmography and accolades of a certain actress, another performer had a markedly different journey. This individual began their career not in the limelight but behind the scenes, working as a production assistant on various small-scale independent projects. Over the years, they gradually moved into minor acting roles, often uncredited or barely mentioned in the credits. Their most notable appearance was perhaps in a low-budget web series that garnered little attention outside niche circles. Despite the lack of mainstream recognition, this person remained dedicated to the craft, participating in numerous theater productions in local community settings. These performances, while appreciated by loyal audiences, rarely extended beyond regional boundaries. In terms of awards, there were no national honors or medals; instead, any recognition came in the form of commendations from local arts councils and occasional mentions in community newsletters. The path of this actor highlights the stark differences between those who achieve national fame and those who contribute quietly to the world of performing arts without widespread acknowledgment.

query: Actress Career Roles

kk

passage: ## Халқы 19 447 тұрғын (2019). * Ұлттық құрамы: қазақтар (44,52%), орыстар (41,55%), украиндар (6,52%), немістер (3,60%), татарлар (1,16%), белорустар (0,57%), басқа ұлт өкілдері (2,08%). ## Әкімшілік бөлініс 48 елді мекен 13 ауылдық округке біріктірілген: ## Ірі елді мекендер ## Ауыл ауыл шаруашылығы Ауыл шаруашылығы алқаптарының ауданы 600 мың га, оның ішінде жыртылған жер 228,1 мың га, шабындық 69 мың га, жайылым 278,1 мың га. Негізінен егін және мал шаруашылығымен айналысады. Батыстан шығысқа қарай Қостанай – мемлекеттік маңызы бар Петропавл тас жолы, солтүстіктен оңтүстікке қарай Қорған – Новоишим т.б. т.б. өтеді. ## Экономика (2009 жылғы нәтижелер) ## Дереккөздер

Жамбыл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)

Аймақтың халық құрамы мен негізгі шаруашылық қызметі қандай сипатталған?

Бұл аймақта қазақтар мен орыстар көп, негізінен егіншілік пен мал шаруашылығымен айналысады.

Қазақстандық демография

passage: Өңірдің егіншілік пен мал шаруашылығына бағытталғандығынан айырмашылығы, технология мен қаржы саласында өркендеген мегаполисті қарастырайық. Халқы бірнеше миллионнан асатын бұл қалалық орталықта көптеген технологиялық стартаптар мен қаржы институттары орналасқан. Қала пейзажында ауыл шаруашылығы жерлері мен жайылымдардың ауылдық жерлерінен алыс орналасқан зәулім ғимараттар мен заманауи инфрақұрылым басым. Мұндағы экономика инновациялар, цифрлық қызметтер және жаһандық саудамен айналысады, бұл бүкіл әлемнен кәсіпқойларды тартады. Мәдени әртүрлілік әртүрлі халықаралық қауымдастықтар мен оқиғалар арқылы айқын көрінеді, бұл оны мультимәдениет пен озық білім беру орталығына айналдырады. Өркендеуіне қарамастан, қала көлік кептелісі, ластану және қоршаған ортаның сапасын сақтай отырып, оның өсуін сақтау үшін тұрақты даму тәжірибесінің қажеттілігі сияқты қиындықтарға тап болады.

query: Аймақтың халық құрамы мен негізгі шаруашылық қызметі қандай сипатталған?

kk

passage: Аягөздің тасында тұр оның суреті, Қасында бейіті, Аягөздің тасында тұр оның суреті, Қасында оның бейіті, Таста оның суреті. Аягөздің, Бейіті екеуінің қасында, Оның суреті Аягөздің тасында, бейіті екеуінің қасында, Аягөздің тасында оның суреті тұр. , оның бейіті екеуінің қасында тұр, Сондай-ақ, ғалым ескерткіштің биіктігіне таңғалып, «тоғыз адам бірінің үстіне бірі мінгенде, төбесі ғана болады» деген пікірін білдірді. күмбезге жетеді». Өлеңді зерделеу барысында ғалымдар ерекше назар аударып, ерекше қызығушылық танытқан, әсіресе, тарихи дәуірдегі ұлы Көрпеш пен Баян сұлу мұнарасы, сәулет өнеріне айналған зәулім кешен. Мұндай құрылымды ескі қазақтар «дын», «дүңгек» деп атаған. Мұндай ескерткіштер Қазақстанның көптеген жерлерінде күні бүгінге дейін сақталған. Ескерткіштің халық жадында, аңыз беттерінде ғана емес, ақындардың өлеңдерінде де өзіндік орны бар. Соның бір дәлелі М.Мақатаевтың «Махаббат деген сапар бітті, Қозы мен Баянның бейіті осында, Қалағаныңды қанша алсаң да, қара тас» деп басталатын «Махаббат бейіті» поэмасы. , мейірімсіз әке Қарабайдайға жауыз». ## Аналогтар мен бейімделулер

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=29709

Қозы Көрпеш – Баян сұлу

М.Мақатаевтың «Махаббат моласы» поэмасы нені сипаттайды?

М.Мақатаевтың «Махаббат моласы» поэмасы Қозы мен Баянның бейітін бейнелейтін махаббат хикаясының қайғылы соңын суреттейді.

Қозы мен Баян

passage: «Махаббат бейіті» поэмасының мұңды және шағылыстыратын реңкінен айырмашылығы, қазіргі Қазақстанның жүрегінде жарқын және қайнаған қала өмірі бар. Зәулім зәулім ғимараттары мен қайнаған базарларымен танымал бұл қала поэмада сипатталған көне ескерткіштің тыныш, ойланарлық табиғатына мүлде қарама-қайшы келеді. Қала тұрғындары өздерінің күнделікті өмірімен айналысады, саудамен, біліммен және ойын-сауықпен айналысады, көбінесе қалалық ландшафттан тыс жерде орналасқан бай тарихи және мәдени мұраны білмейді. Орталық алаңда үлкен субұрқақ жергілікті тұрғындар мен туристер жиналатын орын ретінде қызмет етеді, мұнда балалар ойнап, ересектер кәрі ағаштардың көлеңкесінде демалады. Қаланың сәулет өнері дәстүрлі дизайнды заманауи стильдермен үйлестіре отырып, елдің өткенін құрметтей отырып, прогрессті көрсететін ерекше көрнекі гобелен жасайды. Қоршаған ортаның жылдам қарқынына қарамастан, тарихи орындарды сақтау және өскелең ұрпаққа осы көрнекті орындардың маңыздылығы туралы білім беру, олардың алдағы жылдар бойы өзекті және қастерлі болуын қамтамасыз ету бойынша жұмыстар жүргізілуде. Қазіргі заман мен дәстүр арасындағы тепе-теңдік қаланың өз тамырымен байланысын жоғалтпай қалай дамығанын көрсететін ерекше белгісі болып табылады. Қаланың мұражайлары, галереялары мен мәдени орталықтары аймақтың тарихы мен өнер жетістіктерін көрсететін көрмелер мен іс-шараларды өткізіп, осы сақтау ісінде шешуші рөл атқарады. Осы бастамалар арқылы қала өз халқының табанды рухы мен төзімділігінің тірі куәсі болып қызмет етіп, гүлденуін жалғастыруда.

query: М.Мақатаевтың «Махаббат моласы» поэмасы Қозы мен Баянның бейітін бейнелейтін махаббат хикаясының қайғылы соңын суреттейді.

ru

passage: Семья Аппак Ходжи - «семь ходжей». 1857 Кашкар был захвачен мятежниками во главе с Валиханом, который удерживал власть в городе несколько месяцев. Он пытался использовать недовольство народа маньчжурами для укрепления своей власти. Князь Валихан установил строгий порядок и беспощадный гнет на землях, которые попали под его контроль. Это понизило его репутацию среди народа, и народ, недовольный действиями Валихана, отстранил его от власти. В своих работах Ш. Уалиханов всесторонне проанализировал и показал события, происходившие в Восточном Туркестане

Борьба народов Восточного Туркестана против господства Маньчжурского Китая

Какое значимое событие произошло в Кашгаре с участием семьи Аппак Ходжи и принца Валихана?

Правление принца Валихана в Кашгаре было отмечено строгим порядком и беспощадным гнетом, что в конечном итоге привело к его падению.

Валиханское восстание

passage: В отличие от бурного периода правления Валихана в Кашгаре, другой регион пережил другой тип руководства в ту же эпоху. Город Самарканд, расположенный севернее, пережил более мирный переход власти. Вместо лидера повстанцев, навязывающего жесткие меры, местное управление характеризовалось советом старейшин, которые работали сообща для поддержания стабильности и содействия экономическому росту. Эти старейшины сосредоточились на улучшении инфраструктуры, такой как дороги и системы водоснабжения, что значительно повысило качество жизни жителей. Они также поощряли торговлю и культурный обмен с соседними регионами, что привело к процветанию рынка и повышению благосостояния. В отличие от репрессивной тактики, используемой Валиханом, подход совета способствовал формированию чувства общности и сотрудничества среди разнообразного населения. Этот инклюзивный метод управления помог предотвратить социальные волнения и гарантировал, что город останется безопасным и гостеприимным местом как для жителей, так и для гостей.

query: Какое значимое событие произошло в Кашгаре с участием семьи Аппак Ходжи и принца Валихана?

kk

passage: Сарқ — Ұлытау облысы Ұлытау ауданындағы ауыл, Амангелді ауылдық округі орталығы. ## Географиялық орны Аудан орталығы - Ұлытау ауылынан солтүстік-батысқа қарай 29 км жерде. ## Халық 1999 жылы жергілікті тұрғындардың саны 774 адам (400 ер адам және 374 әйел), 2009 жылы 524 адам (280 ер адам және 244 әйел адам) болды. ). . ## Тарих 1957 жылы қой өсіретін Амангелді атындағы шаруашылықтың құрылуына байланысты іргетасы қаланды. Ауылда 1996 жылдан бері қаншар негізінде құрылған шаруа қожалықтары жұмыс істейді. ## Дереккөздер

Сарлық

Сарқ ауылының Амангелді шаруа қожалығына қатысты тарихи маңызы қандай?

Ұлытау ауданында орналасқан Сарқ ауылындағы халық саны 1999 жылы 774 болса, 2009 жылы 524-ке азайған.

Амангелді ауылдық округі

passage: Қазақстанның кең байтақ далалары мен шөлдері оның аумағының көп бөлігін алып жатыр, бұл оны жер көлемі бойынша әлемдегі ең үлкен елдердің біріне айналдырады. Өзінің көлеміне қарамастан, Қазақстан кең қоныстанбаған аймақтарға байланысты халықтың салыстырмалы тығыздығы төмен. Елдің батысында Каспий теңізінен шығысында Алтай тауларына дейінгі алуан түрлі ландшафттары бар. Тарихқа көз жүгіртсек, Қазақстан әртүрлі көшпелі топтардың, соның ішінде скифтердің, сарматтардың, кейінірек түркі тайпаларының мекені болған. Моңғол империясы тұсында қазіргі Қазақстанның бір бөлігі Алтын Орданың бақылауында болды. Моңғолдардың құлдырауынан кейін Қазақ хандығы сияқты бірнеше хандықтар пайда болып, аймақтың мәдени болмысын қалыптастыруда үлкен рөл атқарды. Бүгінгі таңда Қазақстан өзінің бай табиғи ресурстарымен, атап айтқанда мұнай мен газ қорларымен танымал, олар 1991 жылы Кеңес Одағынан тәуелсіздік алғаннан бері оның экономикалық дамуына айтарлықтай үлес қосты. Елордасы Астана (қазіргі Нұр-Сұлтан) заманауи сәулет өнерін көрсетеді. және елдің жетекші жаһандық экономикаға айналуға деген ұмтылысын көрсететін өршіл қала құрылысы жобалары.

query: Сарқ ауылының Амангелді шаруа қожалығына қатысты тарихи маңызы қандай?

kk

passage: Бухарест келісімі бойынша Болгария Румынияға Оңтүстік Солтүстік Македония мен Батыс Фракияның бір бөлігін және Солтүстік Македонияның түгел дерлік бөлігін Сербияға берді. Балқан соғыстары халыққа азап әкелді. Черногория 11 900, Грекия 68 000, Сербия 71 000, Болгария 156 000, Түркия 156 000 адамынан айырылды. Осы соғыстың соңында неміс дипломатиясы табысқа жетті. Балқан одағы жойылды. Болгария Антанта ықпалынан шықты. Өз кезегінде Румыния Австрия ықпалынан алыстап, Ресейге жақындай түсті. Осылайша Балқан түбегіндегі бірінші топ – Сербия, Черногория, Греция және Румыния Антанта елдерінен қолдау тапса, екінші топ Болгария мен Түркия Германиямен біріккен. АҚШ жақындап келе жатқан соғысты өзінің экономикалық және саяси бағытын нығайту үшін пайдалануға тырысты. Олардың өкілі полковник Хауз екі блокты біріктіруге бар күш-жігерін салды. Біріншіден, ол Америка Құрама Штаттарының бейтараптығын сақтайтынын жариялады және соғыс болған жағдайда Англия Ресей үшін соғысқа кірмеуі мүмкін деп болжады. Мұндай мәлімдемелер неміс империалисттерінің үмітін арттырып, оларды соғысқа итермелейді. ## Бірінші дүниежүзілік соғыс \ <> Ханзада Франц Фердинанд 23 маусымда Сараевода өлтірілді. Австрия үкіметі бір айға жуық үнсіз қалды, он шарттың тоғызын қабылдайтынын жариялады. . Ол австриялықтарды өз жерлеріне жіберуге қарсы болды және барлық даулы мәселелерді Гаага трибуналынан шешуді сұрады. Алайда Австрия-Венгрия Сербияға соғыс жариялады 28 шілдеде Ресей жұмылдыра бастады. Германия 1914 жылы 1 тамызда Ресейге соғыс жариялады. Англия 5 тамызда ресми түрде соғысқа кірді. Бұл жағдайда АҚШ бейтарап қалды. Ал Түркия мен Болгария австро-германдық блок жағына шықты. Бірінші дүниежүзілік соғыстың басталуында Германия мен Англия арасындағы антагонизм шешуші рөл атқарды. Осы негізгі қақтығыспен бірге Германия мен Франция арасында Эльзас пен Лотарингия үшін, Германия мен Ресей Константинополь мен бұғаздар үшін, Ресей мен Түркия Армения мен Константинополь үшін, Австрия мен Ресей Балқан үшін, Австрия мен Италия арасында Албания үшін даулар болды.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=159450

Бірінші дүниежүзілік соғыс

Балқан соғысынан кейін Балқан елдері арасында қандай маңызды дипломатиялық өзгерістер болды?

Бухарест келісімі Болгарияға, Румынияға, Сербияға және басқа елдерге әсер ететін Балқандағы елеулі аумақтық өзгерістер мен қайта құруларға әкелді.

Балқан соғыстары

passage: Балқандағы аумақтық түзетулер мен дипломатиялық маневрлерден айырмашылығы, Осман империясының ішіндегі ішкі өзгерістер сол кезеңдегі бірдей өзгерді. 1908 жылғы Жас түрік революциясы конституциялық монархияның қалпына келуіне және империядағы ұлтшылдық қозғалыстардың өршуіне әкелетін шешуші сәт болды. Бұл қозғалыстар әртүрлі этникалық топтар, соның ішінде армяндар, гректер және арабтар үшін үлкен автономия немесе тәуелсіздікке ұмтылды. Революция сонымен қатар мемлекетті жаңғыртуға және оның әскери әлеуетін нығайтуға бағытталған бірқатар реформаларды тудырды. Осы күш-жігерге қарамастан, империя көптеген қиындықтарға тап болды, оның ішінде экономикалық тұрақсыздық, әлеуметтік толқулар және еуропалық державалардың сыртқы қысымдары. Осман империясының аймақтағы ықпалының құлдырауы оның Ливия мен Додекан аралдарының территорияларынан айырылуына әкелген Италия-Түрік соғысына (1911-1912) қатысуы арқылы одан әрі күшейе түсті. Бұл қақтығыс Османлы әскерінің әлсірегенін көрсетті және империяның сыртқы агрессияға осалдығын көрсетті. Империя өзінің қалған аумақтарына бақылауды сақтап қалу үшін күресіп жатқанда, ол өз азаматтарынан реформалар мен демократияландыру талаптарының артуына тап болды, бұл Бірінші дүниежүзілік соғысқа дейінгі жылдарда тереңірек өзгерістерге негіз болды.

query: Балқан соғыстары

en

passage: ## About Children and Adolescents Palace "Umit" Children and Adolescents Palace "Umit" increases children's cognitive development, creative activity, adapts them to conscious work and active activities in the field of science and culture aims to educate to do. For this purpose, the center works in 3 directions to create a creative and capable individual. Today, there are 49 groups in 18 circles in the palace of BJU "Umit", the total number of which is 649 students. Teaching is conducted in Kazakh and Russian. The clubs are grouped into 3 directions: * Artistic and creative direction - "Asem" painting, "Silk Road" dance circle, "Baldauren" vocal, "Kazyna" dance, "Perizat" fashion theater, "Symbat" tailoring .b circles. * In the direction of education and development - "Balböbek" preschool groups, "Zerde" Kazakh language, "Pythagoras" mathematics, "Dostyk" English language teaching, "Shezhire" Kazakh history, computer training circles. * In the direction of sports rehabilitation - free wrestling and tennis clubs. 420 pupils in their native language and 229 pupils in other languages receive lectures in the circles. A creative teacher who sharpens the talents of students, strengthens their wings, and guides the region of art and education. "Umit" palace is a concentrated center of such creative and organized teachers. 35 teachers, including 27 teachers with higher education, give lectures at the institution. At the beginning of a good business that starts to win, of course, there is a qualified specialist. ## Circles with many lessons ## Direction of artistic creativity

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=196862

"Umit" palace for children and teenagers

What is the main goal of the Children and Adolescents Palace "Umit"?

The Children and Adolescents Palace "Umit" focuses on enhancing children's cognitive skills, fostering creativity, and preparing them for active roles in science and culture.

Children and Adolescents Palace Umit

passage: In contrast to educational institutions like the Children and Adolescents Palace "Umit", some organizations focus primarily on recreational activities without emphasizing academic or cultural development. These places might offer a wide range of leisure-based programs such as video game tournaments, movie nights, and casual sports meets. While these activities can certainly contribute to social skills and relaxation, they often lack the structured learning environment necessary for significant personal growth. For instance, instead of having dedicated classes in subjects like mathematics, language, or history, participants might engage in less formal discussions or workshops that don't follow a strict curriculum. Similarly, rather than offering specialized arts programs like painting, dancing, or music, these centers may provide more general craft sessions or open mic events where the emphasis is on fun rather than skill refinement. Furthermore, the staff at these recreational facilities typically have backgrounds in areas unrelated to education, such as hospitality or event management, which means they may not possess the qualifications needed to guide young people through complex academic topics or artistic techniques. This approach can lead to a less focused and less impactful experience for the youth involved, potentially limiting their opportunities for meaningful development and achievement.

query: The Children and Adolescents Palace "Umit" focuses on enhancing children's cognitive skills, fostering creativity, and preparing them for active roles in science and culture.

ru

passage: Зари́ч — река в России. Протекает по территории Пермского края. Устье реки расположено в 26 км от правого берега реки Лысьвы. Длина реки — 13 км. ## Сведения Водного регистра По данным Государственного водного регистра России относится к Камскому водораздельному району, водохозяйственный участок реки — от г. Кама Березники до Косьвы (от истока до водоузла Широкова), Чусовой и, за исключением рек Сылва, до водоузла Камы. Приток — водораздел протоки Камы до впадения в Белую, русло — Кама. По данным геоинформационной системы районирования территории Российской Федерации по уровню засушливости, подготовленной Федеральным агентством водных ресурсов России: * Код водного объекта в государственном водном реестре — 10010100912111100009554 * Код гидрологических исследований (ГЗ) — 111100955 * Код водосбора — 10.01.01.009 * Номер тома ГИС — 11 * Выдача по данным ГИС — 1 ## Источники ## Внешние ссылки * Министерство природных ресурсов и экологии Российской Федерации Архивировано 26 мая 2015 г.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=146592

Зарич

Что такое река Зарич и где она находится?

Река Зарич, расположенная в Пермском крае России, имеет длину 13 км и впадает в реку Лысьва.

река Зарич

passage: Волга — одна из самых длинных рек в Европе и самая большая река в России по стоку и водосборному бассейну. Она протекает через центральную Россию и впадает в Каспийское море и широко считается национальной рекой России. Водораздел Волги включает большую часть европейской части России, включая большие части сельскохозяйственного центра страны. Многие крупные города расположены вдоль Волги, включая столицу страны Москву, которая находится недалеко от истоков реки. Река играет важную роль в экономике региона, выступая в качестве важной транспортной артерии для товаров и людей. Исторически Волга имела большое стратегическое значение, влияя на многочисленные военные кампании и торговые пути на протяжении столетий. Река также поддерживает значительное биоразнообразие с различными видами рыб и водно-болотными угодьями, которые являются средой обитания для перелетных птиц. Продолжаются усилия по охране экосистемы реки от загрязнения и промышленного воздействия.

query: Что такое река Зарич и где она находится?

ru

passage: Мертиолят (меркуритиосалиционат этилового эфира натрия) — антибиотическое вещество. Действие основано на связывании сульфгидридных групп. Используется для консервации вакцин и сывороток. ## Источники

Мертиолят

Для чего используется мертиолят?

Мертиолят служит консервантом в вакцинах и сыворотках, связываясь с сульфгидридными группами.

консервант

passage: Тимеросал, часто путаемый с мертиолатом из-за схожей химической структуры, широко обсуждался в медицинской литературе из-за его использования в качестве ртутьсодержащего консерванта в различных фармацевтических продуктах, включая вакцины. Однако, в отличие от мертиолата, профиль безопасности тимеросала подвергся тщательному изучению, что привело к дебатам о его потенциальном нейротоксическом воздействии, особенно на детей. Несмотря на эти опасения, многочисленные исследования пришли к выводу, что этилртуть, содержащаяся в тимеросале, не накапливается в организме, как метилртуть, которая, как известно, вызывает значительные неврологические нарушения. Это различие привело к тому, что организации здравоохранения, такие как Всемирная организация здравоохранения (ВОЗ) и Центры по контролю и профилактике заболеваний (CDC), придерживаются своей позиции, что тимеросал безопасен при использовании в рекомендуемых количествах в вакцинах. Продолжающиеся исследования альтернативных консервантов направлены на решение общественных проблем, обеспечивая при этом постоянную эффективность и безопасность вакцинных формул.

query: Для чего используется мертиолят?

ru

passage: Минная галерея (Минная галерея) — искусственный подземный ход. Используется для скрытного подхода к укреплениям противника и их разрушения взрывом мины большой мощности в минной камере. Поперечное сечение минной галереи обычно не превышает 101,5—2 метров. Минная галерея применялась во время Второй мировой войны (например, при обороне Сталинграда). ## Источники

Галерея Минали

Каково было основное назначение минных галерей во время войны?

Минные галереи использовались для тайного доступа к оборонительным сооружениям противника и установки мощных взрывчатых веществ.

моя галерея

passage: Строительство подземных бункеров было важным аспектом военной инженерии на протяжении всей истории. Эти сооружения, часто возводимые глубоко под поверхностью, служили нескольким целям, включая защиту от воздушных бомбардировок, хранение критически важных припасов и даже в качестве командных центров. В отличие от узких и тактических шахтных галерей, эти бункеры могли вмещать большое количество персонала и оборудования в течение длительных периодов. Они имели укрепленные стены, сложные системы вентиляции, а иногда даже жилые помещения. Во время Второй мировой войны такие страны, как Германия, вкладывали значительные средства в строительство обширных сетей таких бункеров, особенно вдоль стратегических мест, таких как Атлантический вал. Сложность и масштаб этих проектов подчеркивают обширные ресурсы и планирование, которые были направлены на обеспечение безопасности и оперативной готовности вооруженных сил. Несмотря на свой оборонительный характер, эти бункеры также играли важную роль в наступательных операциях, предоставляя безопасные базы, с которых можно было начинать или координировать атаки.

query: моя галерея

en

passage: Wrenshall (English. Wrenshall) is a city in Carlton County, Minnesota, USA. The population of the city is 399 people. The land area is about 3.9 km². The FIPS code is 27-71788. ## External links * Statistics for all US cities * US Census Bureau. Model: State of Minnesota

Wrenshaw (Minnesota)

What is the population and area of Wrenshall, Minnesota?

Wrenshall has a population of 399 people and covers an area of approximately 3.9 square kilometers.

Wrenshall demographics

passage: Duluth is a larger city located in Saint Louis County, Minnesota, United States. Known for its picturesque location along Lake Superior, Duluth is a significant port city and a cultural hub in the region. The city's population exceeds 86,000 residents, making it one of the largest urban centers in northern Minnesota. Covering an expansive area of over 400 square kilometers, Duluth boasts diverse neighborhoods, ranging from historic districts to modern developments. The economy of Duluth is supported by various sectors including healthcare, education, tourism, and manufacturing. Key attractions include the Aerial Lift Bridge, Canal Park, the Great Lakes Aquarium, and numerous parks and trails that offer recreational opportunities year-round. Educational institutions such as the University of Minnesota Duluth contribute significantly to the local community and attract students from across the country. Despite facing challenges like seasonal weather variations and economic shifts, Duluth continues to thrive and maintain its unique character as a gateway to the North Shore of Lake Superior.

query: Wrenshall has a population of 399 people and covers an area of approximately 3.9 square kilometers.

ru

passage: Базега — река в России. Протекает по территории Вологодской области. Устье реки расположено в 54 км от левого берега реки Шола. Длина реки — 51 км. ## Сведения Водного регистра По данным Государственного водного регистра России относится к Верхневолжскому водоразделу, водосборная часть реки — от истока реки Шексны (а также Белого моря) до Череповецкого водного узла. Приток реки — реки Рыбинского водораздела, бассейн реки — Волга (Верхняя) до Куйбышевского водораздела (кроме водораздела Оки). * Код водного объекта в государственном водном реестре — 08010200312110000009039 * Код гидрологического обследования (ГЗ) — 110000903 * Код водного бассейна — 08.01.02.003 * Номер тома ГЗ — 10 \< > * Выдача по ГЗ — 0 ## Источники ## Внешние ссылки * Министерство природных ресурсов и экологии Российской Федерации Архивировано 26 мая 2015 г.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=171086

Базега

Что такое река Базега и где она находится?

Река Базега, расположенная в Вологодской области России, имеет длину 51 километр и впадает в реку Шола.

река Базега

passage: Река Дон, не путать с Базегой, — еще одна значимая река в России, которая берет начало на Среднерусской возвышенности и протекает около 1870 километров, прежде чем впасть в Азовское море. В отличие от Базеги, которая намного короче и менее известна, Дон играет важную роль как в историческом, так и в экономическом контексте в России. Исторически Дон был одним из главных торговых путей, соединяющих внутренние районы России с регионами Черного моря и Средиземноморья. Сегодня он продолжает служить важным водным путем для транспортировки и торговли, особенно вокруг таких городов, как Ростов-на-Дону. Река также поддерживает различные экосистемы вдоль своего течения, включая водно-болотные угодья и леса, которые являются средой обитания для многочисленных видов флоры и фауны. Продолжаются усилия по охране этих территорий от загрязнения и давления городской застройки.

query: река Базега

ru

passage: ## Население 66 374 жителей (2019). Национальный состав: русские - 76,88%, казахи - 20,27%, татары - 1,04%, представители других национальностей - 1,81%. ## Административное деление 47 населенных пунктов объединены в 2 городские, 4 поселковые администрации и 9 сельских округов: ## Полезные ископаемые Зырянский горнорудный район - один из основных и старейших горнорудных районов Рудного Алтая, в северо-восточной части Лениногорско-Зырянского зависимого района, регионально связан с Ревнюшенской горстантиклиной. На территории района известно более ста пятидесяти полиметаллических, колчеданно-полиметаллических, медно-колчеданных участков, рудников и пунктов минерализации. Регион богат не только месторождениями меди, цинка, меди, золота, серебра и других ценных компонентов, но и природными строительными материалами, песчано-крупнопесчаной смесью, строительным песком, кирпичной глиной. ## Предприятия

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=119683

Зыряновский район

Какие основные полезные ископаемые добываются в Зырянском горнодобывающем районе?

Зырянский горнодобывающий район известен своими полиметаллическими, колчеданно-полиметаллическими и медно-колчеданными месторождениями.

Зырянский горнорудный район

passage: В отличие от богатых полезными ископаемыми регионов, таких как Зырянский горнодобывающий район, некоторые районы сталкиваются со значительными проблемами из-за нехватки природных ресурсов. Например, некоторые прибрежные регионы в большей степени зависят от туризма и рыболовства, чем от добычи полезных ископаемых. Эти районы часто сталкиваются с экономической нестабильностью в непиковые сезоны или когда изменения окружающей среды влияют на морскую жизнь. Кроме того, отсутствие разнообразных промышленных баз может ограничивать возможности трудоустройства и приводить к более высокому уровню безработицы. Для борьбы с этими проблемами местные органы власти могут сосредоточиться на развитии альтернативных секторов, таких как возобновляемые источники энергии, технологические центры или культурные достопримечательности, чтобы диверсифицировать свою экономику. Такой подход не только помогает создавать более стабильные варианты трудоустройства, но и привлекает посетителей круглый год, тем самым стимулируя местную экономику за счет увеличения расходов и инвестиций. Кроме того, образовательные инициативы, направленные на развитие навыков и предпринимательства, могут дать возможность жителям открыть собственный бизнес или привлечь внешние инвестиции, способствуя формированию более устойчивого и динамичного сообщества.

query: Зырянский горнодобывающий район известен своими полиметаллическими, колчеданно-полиметаллическими и медно-колчеданными месторождениями.

kk

passage: Қыз қуар Қазақстан мен Қырғызстанда ойналатын ұлттық ат ойындарының тобына жатады. Бұл ойын мейрамдардан бөлек бұрын тойларда да ойналатын. Әрине, көне нұсқа енді ережеге айналып, белгілі бір тәртіп қабылданғанымен, негізгілері өзгерген жоқ. Ойынның негізгі мақсаты – ұлдардың намысын шыңдау, ат үстіндегі шеберліктері мен дағдыларын шыңдау, жақсы атты баптау. Мықты жігіттер атты жақсы үйретеді, олар атқа жақсы отырады, сондықтан қыздан таяқ алмайды. Ал томпақ жігіттер атқа дұрыс отыра алмайды, ат қойшы болады, сондықтан қыздың қамшысы болады. ## Өткізу тәртібі мен шарттары Қыздар ойынына ұлдар мен қыздар іріктеліп, жүйрік атқа мінеді. Тегіс, жұмсақ топырақ, қашықтығы 300 метр, ені 30-40 метр болатын ашық алаң таңдалады. Жарыстың басталу нүктесінде қатысушылар өтуі үшін алаңның бір жағына қарақшы қойылады. Бұл жиі қызыл жалау болып табылады. Жарыстың екі түрі болады. Сайыс жеке түрде өтеді. Жастар екі топқа бөлінсе, ойын шарты бойынша қыздар мен ұлдар саны тең болуы керек. Ойын төрешісінің алғашқы белгісінде жігіт қыздың алдына 10 метр қашықтықта тұрып, жүгіруге дайындалады. Келесі белгіде екеуі де атын жіберіп, шаба жөнелді. Қыз жігітті бұрышқа дейін қуып жетіп, қамшымен ұру керек. Егер жігіт қарақшыдан қуғанға сол бетімен жете алмаса, онда ол жеңімпаз. Ал қыз қуып жетсе, ұлдың атын қамшылайды, әйтпесе қамшылайды. Бұл жерде қыз жеңді деп есептеледі. Жарысқа қатысушыларға қарақшыға жетпей бір-бірінің аттарын тоқтатуға, алаңнан кетуге немесе мәреге оралуға рұқсат етілмейді. ## Әдебиеттегі қыз нәпсі

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=29930

Қыз қуу

Қыз қуар дегеніміз не және дәстүрлі түрде қалай ойналады?

«Қыз қуар» — Орта Азиядан шыққан дәстүрлі ат ойыны, онда ұлдар мен қыздар ат үстінде жарысады, қыз баланы қуып бара жатып, қамшы соғады.

Қыз Қуар

passage: «Қыз Қувардың» серпінді және бәсекеге қабілетті табиғатынан айырмашылығы, Қазақстан мен Қырғызстанның ауылдық жерлеріндегі тағы бір танымал қызмет түрі «Киіз үй салу» деп аталатын отырықшы және қоғамдық тәсілді қамтиды. Бұл дәстүр көшпелі халықтардың ғасырлар бойы қолданып келе жатқан көшпелі және ерекше шатыр тәрізді тұрғын үйі киіз үйді құруға бағытталған. «Қыз қуар» спортының жылдам және физикалық тұрғыдан талап етілетін түрінен айырмашылығы, киіз үй құрылысында ұжымдық жұмыс, шыдамдылық және шеберлікке ерекше мән беріледі. Процесс ауа-райының қатал жағдайларына төтеп беру үшін мұқият дайындалып, өңделуі керек ағаш тіректер мен киізден жасалған қақпақтар сияқты дұрыс материалдарды таңдаудан басталады. Қауымдастықтың әрбір мүшесі қажетті ресурстарды жинаудан бастап құрылымды құрастыруға дейін белгілі бір рөл атқарады. Ақсақалдар көбінесе жас ұрпаққа бағыт-бағдар беріп, әдіс-тәсілдер мен мәдени мәнді тәжірибе арқылы жеткізеді. «Қыз Қувар» жеке тұлғаның ептілігі мен ептілігін сынаса, киіз үй салу ұжымдық бірегейлік пен сабақтастық сезімін дамытады, әлеуметтік байланыстарды нығайтады және дәстүрлі білімді сақтайды. Киіз үйдің аяқталуы әдетте ауызашар мен басқосулармен атап өтіледі, бұл қауымды бірлік пен жетістіктер рухында біріктіреді.

query: «Қыз қуар» — Орта Азиядан шыққан дәстүрлі ат ойыны, онда ұлдар мен қыздар ат үстінде жарысады, қыз баланы қуып бара жатып, қамшы соғады.

en

passage: "Karasai, Karasai" about the Karasai batyr, "Zhambyl ata" about Zhambyl, "Kiesi - the red tiger", as well as personal books about Sarybay bi Aydosuly, Makysh wrestler Rayymbekuly, were appreciated by the readers. Photo album in three languages called "Zhambyl world", "Tole dance", "Baluan Sholak", "Sypatay batyr", "Gibrat", "Ata taglymi", "A word left by Ospankhan", "Inkar sisht - sryly" Ahen", "Journey to the world of books", "Batamenen el kogerer", 2 volumes of Umbetali Karibaev and other collections were compiled. He wrote scripts and plays for several television and video films. Received state awards: awarded with the "Kurmet" order and more than ten state medals. He was awarded the order "Armed Forces of the USSR - 100 years" and 3 special medals from Russia. He received the title of Honored Citizen from the following places: 1. Honored Citizen of Almaty Region 2. Honored Citizen of Zhambyl District of Almaty Region 3. Honored Citizen of Enbekshikazak District of Almaty Region Scientific institutions that received the title of academician: 1. Academician of the International Academy of Ecology 2. Academician of the Academy of Traditions 3. Academician of the Scientific Academy named after Kurtka Tawip Higher educational institutions that awarded the title of professor: \ <> 1. Professor of the National Academy of Arts named after Zhurgenov2. Professor of the Humanities University of Law named after Konaev 3. Professor of the Academy of Statistics and Economics 4. Professor of the South Kazakhstan State University named after M. Auezov. Titles received: 1. Culture figure of the Republic of Kazakhstan

Nagashibek Kapalbekuly

What significant titles and honors did the author receive throughout their career?

The author was honored with numerous titles including being named an Honored Citizen in multiple regions of Almaty and receiving academician status from various scientific institutions.

Honors and Awards

passage: Despite his efforts, the writer faced significant challenges and setbacks during his career. His works often failed to gain the recognition he believed they deserved, leading to periods of self-doubt and frustration. Critics argued that his writing style was too traditional and lacked innovation, which hindered its appeal to younger audiences. Additionally, his attempts to secure funding for larger projects, such as documentary films and comprehensive photo albums, were met with limited success due to bureaucratic hurdles and lack of interest from potential sponsors. Despite these obstacles, he continued to write and publish smaller pieces, though they seldom reached a wide audience. In contrast to the accolades mentioned, he never achieved the prestigious titles of Honored Citizen or academician, nor did he receive any state awards or medals. His contributions to literature and culture remained largely unrecognized outside of small circles of dedicated followers.

query: The author was honored with numerous titles including being named an Honored Citizen in multiple regions of Almaty and receiving academician status from various scientific institutions.

ru

passage: По-моему, Ермеков — мальчик, Он похож на быстрого орла и ястреба. Место для проверки его знаний передовое, но он честный человек, личность. ### Движение Алаш После свержения царского правительства повсеместно открываются казахские съезды, чтобы выяснить текущее положение в стране и решить, что делать дальше. А. Ермеков впервые участвует в политическом движении — Семейском областном казахском съезде, проходившем с 27 апреля по 7 мая 1917 года. Там он вместе с другими людьми был избран в секретариат президиума съезда, а затем решением съезда был избран в состав казахского комитета Семипалатинской области. И он, и Халел Габбасов с казахской стороны будут заместителями председателя Семейского областного исполнительного комитета. На общеказахском съезде в июле Семейская область будет выдвинута депутатом Всероссийского учредительного собрания. 8-17 октября 1917 года он участвовал в 1-м Сибирском краевом съезде, представляя собрание делегатов, и вошел в его президиум от Семейской области. На съезде был образован комитет по написанию основного закона Сибирской автономии, в который вошли казахские делегаты А. Ермеков. Здесь Алимхан, участвовавший во многих политических делах по пути в Алаш, был закален газетой «Казах». «В Технологический институт поступят только самые умные. Алимхан — образованный, красноречивый, острый, энергичный молодой человек, считающий своим долгом служить народу», — описывает он. Неудивительно, что такой талантливый молодой ястреб на общеказахском съезде, состоявшемся в декабре, вошел в состав правительства Алашорды. Он также был членом Семейского районного комитета партии «Алаш».

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=23226

Ермеков Алимхан Абуулы

Какую роль сыграл А. Ермеков в формировании правительства Алашордина?

А. Ермеков сыграл значительную роль на ранних этапах движения «Алаш», участвуя в различных съездах и избираясь на ключевые должности.

Алашорда

passage: В отличие от активного участия А. Ермекова в движении «Алаш», у другой фигуры по имени Б. Турсынов в тот же период была совершенно иная траектория. В то время как Ермеков занимался политической деятельностью, Турсынов сосредоточился в первую очередь на образовательных реформах в местном сообществе. Его усилия были направлены на создание школ и повышение грамотности среди молодого поколения. В отличие от участия Ермекова в принятии политических решений на высоком уровне, Турсынов больше работал на низовом уровне, организовывая семинары и мастер-классы для информирования общественности об их правах и обязанностях. Несмотря на то, что он не занимал никакой официальной должности в правительстве Алашорды, вклад Турсынова в сообщество был широко признан и оценен. Его подход был более прагматичным, он фокусировался на создании прочного фундамента посредством образования, а не на сиюминутных политических выгодах. Эта стратегия оказалась полезной в долгосрочной перспективе, поскольку она помогла создать более информированное и заинтересованное гражданское сообщество, способное принимать обоснованные решения в будущих политических процессах. Работа Турсынова заложила основу устойчивого развития и социального прогресса, что дополнило более широкие цели движения «Алаш» без прямого участия в его структурах управления.

query: Какую роль сыграл А. Ермеков в формировании правительства Алашордина?

en

passage: Yumaguzhino is a village in Zilayr district of Bashkortostan, belongs to Kanzafar village council. On January 1, 2009, the population was 457 people. Zip code — 453693, OKATO code — 80227822001. ## Demographics Population dynamics: # # Sources ## External links * Council of Municipal Education of the Republic of Bashkortostan.

Yumagujino

What is the population of Yumaguzhino as of January 1, 2009?

The village of Yumaguzhino has a zip code of 453693.

Kanzafar village council

passage: Zilayr is not just any ordinary district; it's a vibrant region known for its diverse cultural heritage and scenic landscapes. While many might think that every village within it shares similar characteristics, such as being part of the Kanzafar village council or having a specific population count like 457 residents, there are numerous exceptions. For instance, consider the village of Altynovo, which, despite being located in close proximity to Yumaguzhino, operates under a different administrative body and boasts a significantly larger population due to recent economic developments and migration trends. Moreover, the postal codes across the district vary widely, reflecting the complex structure of local governance and urban planning. In contrast to Yumaguzhino’s 453693, villages like Novoselki have their own unique identifiers, ensuring efficient mail delivery and administrative management. It's also worth noting that while some areas maintain traditional agricultural practices, others have embraced modern industries, leading to varied economic profiles and demographic shifts over time. These differences highlight the rich tapestry of life in Zilayr district, where each community contributes uniquely to the broader social and economic fabric of Bashkortostan.

query: What is the population of Yumaguzhino as of January 1, 2009?

kk

passage: Алла Тағала саған бергеннен кейін Мақсу. Сіз бұл кезде алтын таққа отырдыңыз. Мақтаған төрің, Алланың мейіріміне бөленген бағың. Енді осы өлеңдегі араб сөздері мен діни ұғымдарға тоқталып өтейік: Біріншіден, әр нәрсенің Алланың бергенін мойындаса, екіншіден, Алланың бергенін алушы екенін тағы да айтты. Араб тіліне жақындығын айтар болсақ: өлеңде «мақсуд», «арабша «мүбәрәк» сөздері қолданылған.Мақсудың сөзін келтірген.Бұл басты мақсат, көздегені.Мағынаны айтуға болады. «Сұраған» деген сөзді ақын арабша сөздің орнына қолданса да, «мүбәрәк» деген сөзді бірге қолданбаған өлең қазақша «құтты болсын» деген мағынаны білдіреді, сонымен қатар, «құтты болсын» деген мағынаны білдіреді. Мысалы: «Мүбәрәк» сөзін Майлықожамен айтысып жүргенде осы мағынада қолданған : Айым, амансың ба, құтты жүзіңді көрдік Құлыншақ ақын кейде қазақ өлеңдерінде араб сөздерін қолданған Құлыншақ пен Майлыққожаның әңгімесінде: Қалайша қожа болдың, сыртың кім болсаң да ішіңде. Менің байлығым – Алла берген байлығым, жыласаң – тапқаның – менің мүлкім.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=29876

Құлыншақ Кемелұлы

«Мақсуд», «мүбарак» сияқты араб сөздерінің қазақ поэзиясында қолданылуының мәні неде?

Қазақ поэзиясында «мақсуд», «мүбәрәк» сияқты араб сөздерінің қолданылуы ислам дәстүрлері мен жергілікті сөз тіркестерінің мәдени және тілдік интеграциясын көрсетеді.

Қазақ әдебиетіндегі араб ықпалы

passage: Қазақ поэзиясындағы араб элементтерінің кіріктірілуіне қарағанда, кейбір ақындар қазақтың дәстүрлі сөздік қорын, тақырыптарын қатаң ұстанып, ана тілінің тазалығын сақтаудың маңыздылығын алға тартады. Бұл ақындар бөтен сөздердің қосылуы қазақ әдеби шығармаларының төлтумалығын сұйылтып, тілдің табиғи ағымын бұзатынын алға тартады. Олар қазақ тілінің бай лексикасы арқылы әрбір ұғымды немесе эмоцияны басқа мәдениеттерден терминдерді алуды қажет етпей-ақ тиімді жеткізуге болады деп есептейді. Мысалы, бір адамға сөйлегенде олар: «Жаның жақсы ма, қымбатты досым?» — деуі мүмкін. «Ханайым, сіз қауіпсізсіз бе?» сияқты сөз тіркестерін қолданудың орнына. Бұл тәсіл қазақ поэзиясының тұтастығы мен бірегейлігін сақтауды, болашақ ұрпақтың өз мұрасын бұрынғы қалпында бағалай білуін және түсінуін қамтамасыз етуді көздейді. Сонымен қатар, бұл ақындар көбінесе тарихи оқиғалардан, фольклордан және Қазақстанның табиғи сұлулығынан шабыт алып, жергілікті аудиторияның терең резонанс тудыратын күрделі әңгімелерді өреді. Олардың шығармалары қазақ халқының қайсарлығы мен рухын дәріптейді, өзіндік ерекшелік пен мақтаныш сезімін нығайтады. Араб сөздерінің қолданылуына қатысты әртүрлі көзқарастарға қарамастан, екі тәсіл де қазақ әдебиетінің жан-жақты гобеленіне септігін тигізіп, сан алуан көзқарастар ұсынып, мәдени ландшафтты байытуда.

query: «Мақсуд», «мүбарак» сияқты араб сөздерінің қазақ поэзиясында қолданылуының мәні неде?

ru

passage: В период репрессий в СССР тысячи казахов, киргизов, русских и других мигрировали в Восточный Туркестан (ныне Синьцзян-Уйгурский автономный район), а некоторые из них позже вернулись на родину. В 1954-1955 годах произошла массовая эмиграция казахов в СССР, в начале 1962 года в СССР выехало от 60 до 100 тысяч уйгуров, казахов и дунгин (в основном в Казахстан и Киргизию). ## Административно-территориальное деление ## Экономика Солнце в Синьцзяне светит 3400 часов. Только 37,8% земель Синьцзяна используется для сельского хозяйства, лесного хозяйства и животноводства. Пахотные земли на человека составляют 3,13 му (1 гектар = 15 му). Лесные угодья — 1 978 000 га. Пригодные для использования естественные пастбища составляют около 51 миллиона 310 тысяч га. Синьцзян — сухой регион с малым количеством осадков и изменчивой погодой. Синьцзян имеет богатые запасы руды, многие виды руды (более 138). 26 ее видов входят в пятерку лучших в Китае. Золото, сапфиры и сырымтал Алтая известны во всем мире. В этом регионе ископаемое топливо (нефть, природный газ, уголь, сланец, торф и т. д.). Запасы минеральных продуктов также велики. Ресурсы нефти оцениваются в 20 860 000 000 тонн, ресурсы природного газа — в 10 300 000 000 000 м3. Это слово характерно для 2-го и 1-го мест в Китае.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=198558

Синьцзян-Уйгурский автономный район

Какие основные миграции происходили в Синьцзяне в середине XX века?

В Синьцзяне наблюдались значительные перемещения населения, включая миграцию тысяч людей в СССР и из СССР в период с 1950-х по начало 1960-х годов.

миграция

passage: В отличие от миграционных моделей, наблюдаемых в Синьцзяне, европейский континент видел свою собственную серию крупномасштабных перемещений людей на протяжении 20-го века. Во время Второй мировой войны миллионы европейцев были перемещены из-за конфликта, что привело к одному из крупнейших кризисов беженцев в истории. Послевоенный план Маршалла помог восстановить Европу, но он также способствовал значительной трудовой миграции внутри континента, особенно из Южной Европы в более индустриальные северные страны. К концу 20-го века падение Берлинской стены и последующее расширение Европейского Союза еще больше изменили динамику миграции, позволив свободное перемещение по большей части континента и приведя к усилению экономической интеграции и культурного обмена. Эти перемещения оказали глубокое влияние на демографический состав, экономику и социальную структуру европейских стран, сформировав современную Европу в разнообразный и взаимосвязанный регион.

query: миграция

en

passage: A car park is a place where vehicles are parked, repaired and maintained. ## Sources Field scientific explanatory dictionary of Kazakh language terms

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=56651

Car park

What is the primary function of a car park?

A car park serves primarily as a location for parking vehicles.

vehicle storage

passage: A shopping mall is a large indoor complex that houses various retail stores, restaurants, and entertainment facilities. Unlike a car park, which focuses solely on vehicle storage, maintenance, and repair, a shopping mall provides a diverse range of consumer goods and services. Visitors to a shopping mall can engage in activities such as window shopping, dining, and socializing, making it a popular destination for leisure and recreation. Shopping malls often feature anchor stores, which are larger department stores designed to attract significant foot traffic and draw customers into the mall. These anchor stores typically offer a wide selection of products, including clothing, electronics, home furnishings, and more. Additionally, many shopping malls include amenities like play areas for children, seating lounges, and information kiosks to enhance the visitor experience.

query: vehicle storage

ru

passage: Бадя Шор — река в России. Протекает по территории Республики Коми, Ненецкого автономного округа. Устье реки расположено в 18 км от левого берега реки Эсто-Вис. Длина реки — 18 км. ## Данные водного регистра По данным государственного водного регистра России относится к Двинско-Печорскому водораздельному району, гидрологическим участком реки является река Уса. Приток реки — Уса, бассейн реки — Печора. * Код водного объекта в государственном водном реестре — 03050200112103000065681 * Код гидрологического обследования (ГЗ) — 103006568 * Код водного бассейна — 03.05.02.001 * Номер тома ГЗ — 03 \< > * Выдача по ГЗ — 0 ## Источники ## Внешние ссылки * Министерство природных ресурсов и экологии Российской Федерации Архивировано 26 мая 2015 г.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=173631

Бадья-Шор

Что такое Бадья Шор и куда она течет?

Бадя Шор — река в России, протекающая по территории Республики Коми и Ненецкого автономного округа.

Бадья Шор

passage: Вычегда — еще одна значимая река в России, известная прежде всего своим историческим значением и природной красотой. Беря начало на северных склонах Уральских гор, она протекает через Республику Коми, прежде чем впасть в реку Северная Двина. Общая длина Вычегды составляет около 947 километров. Она играет важнейшую роль в местной экосистеме и экономике. Исторически она служила важным торговым путем в средневековый период, облегчая перемещение товаров между Европейской Россией и Сибирью. Сегодня река поддерживает различные отрасли промышленности, включая лесосплав, рыболовство и туризм. Берега Вычегды характеризуются густыми лесами и живописными ландшафтами, что делает ее популярным местом для любителей природы и искателей приключений. Продолжаются усилия по сохранению биоразнообразия реки и обеспечению устойчивого использования ее ресурсов. Несмотря на такие проблемы, как загрязнение и чрезмерный вылов рыбы, Вычегда остается важным культурным и экологическим достоянием для регионов, которые она пересекает.

query: Бадья Шор

en

passage: Big Starikovka (Starikova) is a river in Russia. The territory of the Republic of Komi flows through the territory. The mouth of the river is located 1545 km from the right bank of the Pechora River. The length of the river is 15 km. ## Information of the Water Register According to the Russian State Water Register, it belongs to the Dvinsk-Pechorsk watershed region, the river's water management part — from the source of the Pechora River to the water measuring post in Sherdino village. The tributary of the river is the watershed of the Pechora branch up to the confluence with the Usa, the river bed is Pechora. According to the data of the geoinformation system for the zoning of the territory of the Russian Federation according to aridity, prepared by the Russian Federal Agency for Water Resources: * Code of the water body in the state water register — 03050100112103000058099 * Code of hydrological research (GZ) — ## Sources External links * Russian Federation Ministry of Natural Resources and Ecology Archived May 26, 2015.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=153339

Ulken Starikovka

What is the Big Starikovka and where does it flow?

The Big Starikovka is a 15 km long river that flows through the Republic of Komi in Russia, emptying into the Pechora River.

Big Starikovka

passage: The Little Ob is another notable river in Russia, known for its unique ecosystem and cultural significance. Unlike the Big Starikovka, which is relatively short, the Little Ob stretches over hundreds of kilometers, flowing primarily through the Yamalo-Nenets Autonomous Okrug. This vast river plays a crucial role in the local economy, supporting fishing industries and providing essential transportation routes during the ice-free months. The river’s basin is characterized by extensive wetlands and forests, which serve as important habitats for various species of birds and mammals. Conservation efforts in the area focus on maintaining these ecosystems against threats such as pollution and climate change. Additionally, the Little Ob has historical importance, having been used by indigenous peoples for centuries as a vital resource for sustenance and trade. Today, it continues to be a focal point for both environmental protection and sustainable development initiatives.

query: The Big Starikovka is a 15 km long river that flows through the Republic of Komi in Russia, emptying into the Pechora River.

en

passage: Nikolay Arkhipovich Khlopov (1932 - 1989, Karaganda) - doctor of medical sciences (1974), professor (1975), honored scientist of the Kazakh SSR (1989). ## Biography * Graduated from Blagoveshchensk Medical Institute (1960). * assistant, associate professor, department head, dean, vice-rector at the Karaganda State Medical Institute (1964–1976, now the Karaganda State Medical Academy); * He served as rector, head of department at Semey State Medical Institute (1976–1984, now Semey State Medical Academy) * Rector of Karaganda State Medical Institute (1984–1989, now Karaganda State Medical Academy). ## Scientific works * In 1973, he defended his doctoral dissertation on the topic "Functional and morphological state of some internal organs after combined resection of the stomach." * Author of more than 110 scientific publications and 5 monographs. ## Sources

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=48615

Nikolai Arkhipovich Khlopov

What significant contributions did Nikolay Arkhipovich Khlopov make to the field of medicine?

Nikolay Arkhipovich Khlopov was a prominent figure in medical science, contributing over 110 scientific publications and 5 monographs.

medical sciences

passage: Dr. Elena Petrovna Ivanova (1945 - 2010, Moscow) - candidate of biological sciences (1978), senior researcher (1982), honored scientist of the Russian Federation (2005). ## Biography * Graduated from Lomonosov Moscow State University's Faculty of Biology (1968). * Researcher, laboratory head, deputy director for research at the Institute of Biochemistry and Physiology of Plants and Microorganisms (1970–1990, now part of the Russian Academy of Sciences); * Director of the Institute of Plant Physiology (1990–2005); * Headed several international projects focusing on plant genetics and biotechnology (1995–2010). ## Scientific works * In 1985, she defended her doctoral dissertation on the topic "Genetic regulation of photosynthesis in higher plants." * Author of more than 150 scientific articles and 7 books, including key texts on plant physiology and genetic engineering. Her work significantly advanced understanding of how genetic factors influence plant growth and development under various environmental conditions. Dr. Ivanova's research has been widely cited and has influenced both academic and applied fields, particularly in agriculture and environmental science. She was also known for her mentorship of young scientists and her advocacy for women in STEM, organizing numerous conferences and workshops that promoted gender equality in scientific research. Despite facing challenges during the economic transitions of the 1990s, Dr. Ivanova managed to secure funding and maintain high standards of research, earning her national and international recognition. Her legacy continues through the many students and colleagues who have built upon her foundational work in plant biology.

query: medical sciences

en

passage: Little Ustyanka is a river in Russia. The territory of the Republic of Komi flows through the territory. The mouth of the river is located 8 km from the left bank of the Ustyanka River. The length of the river is 11 km. ## Data from the water register According to the Russian state water register, it belongs to the Dvinsk-Pechorsk watershed region, the water management part of the river is the Pechora River from the confluence of the Usa River to the water measuring station Ust-Tsylma . River tributary — watersheds of the Pechora branch below the confluence with Usa, river bed — Pechora. According to the data of the geoinformation system on the zoning of the territory of the Russian Federation according to aridity prepared by the Russian Federal Agency for Water Resources: * Code of the water body in the state water register — 03050300112103000078374 * Code of hydrological research (GZ) — ## Sources External links * Russian Federation Ministry of Natural Resources and Ecology Archived May 26, 2015.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=153162

Kishi Ustyanka

What is the Little Ustyanka river and where is it located?

The Little Ustyanka is a small river in the Republic of Komi, Russia, which joins the Ustyanka River after flowing for about 11 kilometers.

River Little Ustyanka

passage: The Great Siberian Plain is a vast lowland area that stretches across much of northern Asia, primarily within the Russian Federation. This expansive plain covers a significant portion of Siberia, extending from the Urals in the west to the Pacific Ocean in the east, and from the Arctic coast in the north to the Central Asian steppes and the mountains of southern Siberia in the south. The landscape of the Great Siberian Plain is characterized by its flat terrain, numerous rivers, lakes, and extensive wetlands, particularly in the northern regions. It includes major rivers such as the Ob, Yenisei, and Lena, which play crucial roles in shaping the region's geography and ecology. These rivers not only provide essential water resources but also serve as important transportation routes, facilitating trade and communication throughout the vast expanse of Siberia. Despite its harsh climate, with long, cold winters and short summers, the Great Siberian Plain supports diverse ecosystems, including boreal forests, tundra, and taiga, which are home to a wide variety of wildlife. Human settlements in the region are sparse due to the challenging environmental conditions, but they do exist, often relying heavily on natural resource extraction industries like oil, gas, and timber. The economic activities in these areas have had significant impacts on the local environment, leading to concerns about ecological sustainability and conservation efforts.

query: The Little Ustyanka is a small river in the Republic of Komi, Russia, which joins the Ustyanka River after flowing for about 11 kilometers.

kk

passage: Экорсе ( ағылш. Ecorse ) — Мичиган штатының Уэйн округіне жататын АҚШ қаласы. Қала тұрғындарының саны 9512 адамды құрайды. Алып жатқан жер аумағы 9.3 км² шамасында. FIPS коды 26-24740. ## Сыртқы сілтемелер * АҚШ-тың барлық қалаларының статистикасы * АҚШ санақ бюросы. Үлгі: Мичиган штаты

Экорлар (Мичиган)

Мичиган штатындағы Экорсе қаласының халқы мен ауданы қанша?

Ecorse 9512 халқы бар және шамамен 9,3 шаршы шақырым аумақты алып жатыр.

Демографиялық көрсеткіштер

passage: Мичигандағы ең үлкен қала Детройт өзінің бай автомобиль тарихымен ғана емес, сонымен қатар музыкаға, әсіресе Motown Records арқылы маңызды мәдени үлесімен ерекшеленеді. Мотор қаласы ретінде белгілі Детройт экономикасы бір кездері оның қалалық ландшафты мен жұмыс күшінің көп бөлігін қалыптастыратын автомобиль өндірісіне қатты тәуелді болды. Осы жылдар ішінде қала көптеген қиындықтарға тап болды, соның ішінде экономикалық құлдырау, халықтың азаюы және қаланың ыдырауына байланысты мәселелер. Осы сәтсіздіктерге қарамастан, Детройт қала орталығын дамытуға, өнер мен мәдениетке жаңа инвестициялар салып, жандану жолында қадамдар жасауда. Қаланың өсу мен өзгеру әлеуеті қызықтыратын кәсіпкерлер мен жас мамандарды тартуды жалғастыруда. Сонымен қатар, Детройтта бірнеше ірі спорт командалары, соның ішінде футболдағы Детройт Арыстары, бейсболдағы Детройт Тайгерс және хоккейдегі Детройт Ред Уингс бар, бұл жергілікті тұрғындарды да, келушілерді де қызықтыратын белсенді спорт сахнасына үлес қосады.

query: Демографиялық көрсеткіштер

en

passage: Zhuldizbek Bekmukhameduly Abilkozhin (born on October 23, 1951, Almaty) is a doctor of historical sciences (1991). ## Biography * Graduated from the Faculty of History of KazPI (1976, now KazNUPU). * Since 1978, he worked in science at the Institute of History, Archeology and Ethnology of the Academy of Sciences of Kazakhstan. * Since 1992, he has been a chief researcher at this institute. ## Scientific works * defended a doctoral dissertation on the topic "Traditional structure of Kazakhstan (1920-1930s)". * The author of more than 100 scientific works written from the point of view of new methodology on famine, forced collectivization, contemporary agrarian problems in Kazakhstan in 1931-1933. ## Works: * "Traditional structure of Kazakhstan: social and economic aspects of functioning and transformation", 1991; * "Essays on social and economic history of Kazakhstan", A., 1997. ## Sources

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=11740

Zhuldizbek Bekmukhameduly Abilkozhin

What significant contributions did Zhuldizbek Abilkozhin make to the study of Kazakhstan's history?

Zhuldizbek Bekmukhameduly Abilkozhin, born in 1951 in Almaty, is renowned for his extensive research on the traditional structures and socio-economic transformations in Kazakhstan during the early 20th century.

Kazakhstan historical research

passage: Sergei Ivanovich Petrov (born on January 15, 1945, Moscow) is a distinguished professor of linguistics and literature. He graduated from the Lomonosov Moscow State University in 1968 with a degree in Russian Language and Literature. Throughout his career, Sergei has dedicated himself to the study of classical Russian literature, particularly focusing on the works of Leo Tolstoy and Fyodor Dostoevsky. From 1970 onwards, he began teaching at various universities across Russia, eventually settling down at St. Petersburg State University where he became a full professor in 1995. His academic achievements include over 150 publications, including several influential books such as 'The Philosophical Underpinnings of War and Peace' (1990), which critically examines the philosophical themes in Tolstoy’s epic novel. Additionally, Professor Petrov has been instrumental in organizing international conferences on Russian literature, fostering dialogue between scholars from different parts of the world. His pedagogical methods have inspired generations of students, many of whom have gone on to become leading figures in their own right within the field of literary studies.

query: Zhuldizbek Bekmukhameduly Abilkozhin, born in 1951 in Almaty, is renowned for his extensive research on the traditional structures and socio-economic transformations in Kazakhstan during the early 20th century.

en

passage: Akim of the city - (English mayor; German Maire; French maire; Latin major - big, older) - the head of a city municipality (self-governing cities) or a large city district, elected by all residents of the city under his control or by electoral bodies; head of executive power in the city. ## Sources

Mayor of the city

What is the role of an Akim in a city's governance?

The Akim serves as the head of a city municipality, overseeing executive functions and representing the city.

city governance

passage: In contrast to the role of an Akim, which focuses on municipal leadership and administration within a specific urban area, consider the position of a national park ranger. Park rangers play a crucial role in conservation efforts, ensuring that natural resources and wildlife are protected while also facilitating safe and educational experiences for visitors. Their duties can range widely, from patrolling vast wilderness areas to conducting environmental education programs, managing visitor services, and responding to emergencies such as wildfires or search-and-rescue operations. Unlike the political and administrative responsibilities of an Akim, a park ranger’s job is deeply rooted in outdoor activities and environmental stewardship, requiring a different set of skills and knowledge, including expertise in ecology, law enforcement, and public safety.

query: What is the role of an Akim in a city's governance?

en

passage: and "The Spirit of Laws". Montesquieu was recognized as a warrior-scientist who studied scientific problems not for academic interest, but for the betterment of people's social life. In his work called "Persian Letters", a rich and famous Uzbek gets to know Europe and its culture. The Uzbek leaves behind his friends, his magnificent palace, and many wives. He writes to them about what he has seen and learned about European civilization. In this way, Montesquieu escapes the careful censorship of the king. That is, he describes various situations happening in French territory in

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=41253

Charles Louis Montesquieu

What is the main purpose of Montesquieu's 'Persian Letters'?

Montesquieu used 'Persian Letters' to critique French society through the eyes of a foreigner.

Persian Letters

passage: In contrast to Montesquieu’s approach, another prominent figure in the Enlightenment era, Voltaire, often directly addressed societal issues in his works such as 'Candide'. This satirical novella criticizes optimism and highlights the absurdities of philosophical speculation by following the misadventures of Candide, a young man who travels the world and encounters numerous disasters and hardships. Unlike Montesquieu’s subtle method of using a foreign perspective to comment on European society, Voltaire employs direct satire and irony to challenge the status quo. For instance, in 'Candide', Voltaire mocks the philosophy of Leibniz, particularly the idea that we live in the best of all possible worlds, by depicting a series of catastrophic events that befall the characters. These events include natural disasters, wars, and personal tragedies, which serve to illustrate the folly of blind optimism. Furthermore, Voltaire’s narrative style is characterized by rapid pacing and sharp wit, making his critiques both engaging and accessible to a wide audience. While Montesquieu’s ‘Persian Letters’ offers a nuanced exploration of cultural differences and social norms, Voltaire’s works like ‘Candide’ provide a more overt and sometimes harsh critique of the institutions and philosophies of his time.

query: Persian Letters

en

passage: Dinmukhamed (Dimash) Akhmetuly Konaev (January 12, 1912, Verny - August 22, 1993, Almaty) was a Soviet statesman and public figure, three-time Socialist Laborer, academician of the Academy of Sciences of the Kazakh SSR, doctor of technical sciences. Holder of the positions of First Secretary of the Central Committee of the Communist Party of Kazakhstan (1960–1962 and 1964–1986) and member of the Political Bureau of the Central Committee of the CPSU (1971–1987). ## Biography was born on January 12, 1912 in the city of Verny (now Almaty), in the family of an employee. He came from the Oyik clan of the Isty tribe. Father Menliakhmet Zhumabayuly was born in 1886. Worked as an employee in agricultural and trade institutions in Almaty region. He was literate, able to read and write in Kazakh and Russian languages. His mother, Zaure Bairkyny (born in 1888 in Shelek (former name Chilik) Chilik district (now Almaty region)) was engaged in raising children as a housewife. In 1930 - after graduating from secondary school No. 14 in Almaty, in 1931-1936 - the Regional Komsomol Committee of Kazakhstan sent Dinmuhamed Konaev to study at the Institute of Non-ferrous Metals in Moscow. ## Career paths * In 1936 - D. graduated from the Institute and received the specialty of mining engineer. In 1937-1939, Konaev was employed at the Konyrat mine of the Balkash Copper Smelting Plant, where he worked as a drilling machine operator, shop foreman, chief engineer of the mine and its director.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=24189

Dinmuhamed Konaev

Who was Dinmukhamed Konaev and what were his significant roles?

Dinmukhamed Konaev was a prominent Soviet statesman who served as the First Secretary of the Central Committee of the Communist Party of Kazakhstan.

Konaev

passage: Nursultan Nazarbayev (July 6, 1940 – March 23, 2023) was the first President of Kazakhstan, serving from 1990 until his resignation in 2019. Born in the village of Chemolgan in the Alma-Ata Oblast, Nazarbayev rose through the ranks of the Communist Party of the Soviet Union before becoming the leader of independent Kazakhstan following the dissolution of the USSR. During his tenure, he implemented various economic reforms aimed at transitioning the country from a planned economy to a market-based one. Nazarbayev also focused on developing Kazakhstan's vast natural resources, particularly oil and gas, which significantly boosted the nation’s economy. However, his leadership style has been criticized by international observers for being authoritarian and suppressing political opposition. Despite these criticisms, Nazarbayev maintained strong control over the government and played a crucial role in shaping modern Kazakhstan. After stepping down, he retained influence through his position as the head of the Security Council and the leader of the ruling Nur Otan party. His legacy remains complex, marked by both significant achievements in economic development and persistent concerns about human rights and democracy.

query: Konaev

en

passage: school, because at the end of the 19th century, psychology (in morphology), physiology (in phonetics), logic (in syntax), paid attention to folk history (lexicology). The Moscow Fortunatov School made a significant contribution to the understanding of the unity and integrity of linguistics in accordance with the integrity of the nature of language. He identified advanced methods of linguistic analysis. Pupils of Fortunatov - A. A. Shakhmatov, M. M. Pokrovsky, D. N. Ushakov, N. N. Durnovo, A. M. Peshkovsky, V. K. Gorzhezinsky, etc., foreign scientists O. Brock, A. Belich,

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=80523

Moscow Fortunatov School

What was the significance of the Moscow Fortunatov School in the development of linguistics?

The Moscow Fortunatov School significantly contributed to the field of linguistics by emphasizing the unity and integrity of language.

Moscow Fortunatov School

passage: In contrast to the focused contributions of the Moscow Fortunatov School, another influential movement in the early 20th century was the rise of structuralism in Europe, particularly through the works of Ferdinand de Saussure. Structuralism fundamentally changed how languages were studied, shifting the focus from historical and comparative approaches to a more systematic analysis of the structure of language itself. This approach emphasized the arbitrary nature of the sign, distinguishing between langue (the system of language) and parole (the individual speech act), and introduced concepts such as synchronic and diachronic analysis. While the Moscow Fortunatov School concentrated on the holistic and integrated nature of language, structuralists like Saussure argued that language is a system of signs that function through differences rather than similarities. This paradigm shift influenced not only linguistics but also anthropology, literary theory, and philosophy, leading to a broader interdisciplinary impact. Critics of structuralism, however, pointed out its limitations in addressing the dynamic and evolving nature of language use in real-world contexts, which later gave way to post-structuralist theories that further expanded the scope of linguistic inquiry.

query: The Moscow Fortunatov School significantly contributed to the field of linguistics by emphasizing the unity and integrity of language.

en

passage: Materials are various physical elements that are often used as labor items for product preparation and production services. The product is divided into the types of main materials made directly from them and auxiliary materials (for example, lubricating oil) used for the production needs of the enterprise. Their systematized list is called nomenclature. Materials are fully used in each production cycle, transfer their value to the finished product, and therefore are classified as current assets. In the processing industries, their share in the cost of production is significant, so it is necessary to constantly save them. In mining industries, there are no basic materials‚ because here the natural substance is the substance of labor. To assess the level of use of materials, indicators of specific material capacity of the product, coefficient of use and applicability of materials, etc. is used. Fuel and electricity are also classified as materials. ## Sources "Kazakhstan": National encyclopedia / Chief editor A. Nysanbayev - Almaty "Kazakh encyclopedia" General editor, 1998 ISBN 5-89800-123-9, Volume VI ## References

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=59508

Материалдар

What are the primary components considered as materials in manufacturing processes?

Materials include both main and auxiliary substances utilized in the production process, contributing to the final product's value.

production materials

passage: In contrast to the concept of materials in manufacturing, consider the role of human resources in organizational success. Human resources encompass not only the workforce but also the strategies and systems designed to manage employees effectively. This includes recruitment, selection, training, performance management, compensation, and employee relations. Unlike materials, which can be quantified and managed through inventory control, human resources require a more nuanced approach due to the variability in individual skills, motivations, and career aspirations. Effective human resource management is crucial for maintaining a motivated and productive workforce, which in turn contributes significantly to the overall efficiency and profitability of an organization. While materials are essential for the tangible aspects of production, human resources play a critical role in the strategic planning and operational execution that drive business growth. Furthermore, the development of a strong company culture, fostering innovation, and ensuring compliance with legal standards are all areas where human resource professionals add unique value. These functions highlight the importance of investing in people, just as much as in physical resources, to achieve sustainable competitive advantage.

query: Materials include both main and auxiliary substances utilized in the production process, contributing to the final product's value.

kk

passage: Арқат тауы — Абай облысы Жарма ауданындағы тау. Оңтүстік-батысында Қарағайлы тауымен шектеседі. Абсолюттік биіктігі 914 м. Батыстан шығысқа қарай 15 км-ге созылып жатыр, ені 5-7 км. ## Жер бедері Солтүстік беткейлері жыралармен кесілген, ал оңтүстік беткейлері тік. Бірде адам кейпіне, біресе құсқа ұқсайтын сан алуан жартастардан құралған таудың әсем көрінісі сонда болған алыптарды (П.П. Семенов Тянь-Шаньский, Н.М. Пржевальский, Ш. Уалиханов, А. Янушкевич) ерекше таң қалдырды. ). А.Құнанбаев, Ш. Құдайбердіұлы, М.Әуезов, т.б қазақтың атақты адамдары Арқат тауының (Қопа, Аймақкөл) көлдерінде шомылып, жағасында аң, құс атып кеткен. ## Геологиялық құрылымы Тау тасы карбон кезеңіндегі тау жыныстарынан түзілген, ал оның етегінде төрттік кезеңнің шөгінділері жатыр. ## Өсімдік жамылғысы Шалғындықтың қызыл-қоңыр топырағында негізінен ши, ши, жусан, т.б өсімдіктер өседі. ## Дереккөздер

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=35146

Арқат тауы

Арқат тауының қандай ерекше белгілері бар?

Абай ауданының Жарма ауданында орналасқан Арқат тауының солтүстік беткейлері жыралармен кесілген, оңтүстік беткейлері тік беткейлері бар ерекше жер бедері бар.

Арқат тауы

passage: Ойдан шығарылған Зефирион тауы Жарма ауданы немесе Абай өңірі сияқты белгілі географиялық орындардан алыс орналасқан мифтік Елирия жерінде биік тұр. Бұл тау, Арқатқа ұқсамайтын, Арқат үшін сипатталған ойлы-қырлы ландшафт емес, қалың ормандар мен мистикалық жаратылыстармен қоршалған. Зефирион теңіз деңгейінен 2500 метр биіктікке жетеді, айналадағы аңғарлар мен жазықтарға көтеріледі. Оның табанының диаметрі шамамен 30 шақырымды құрайды, бұл оны Арқат тауының 15 шақырымдық жерінен айтарлықтай үлкен етеді. Зефирионның беткейлері шығыс жағында жұмсақ, бірте-бірте батыс беткейіне қарай тік болып келеді, бұл Арқаттың солтүстік және оңтүстік беткейлерінің ерекше сипаттамаларына күрт қарама-қайшы келеді. Зефирионның айналасындағы флора мен фауна да біршама ерекшеленеді; Арқат тауында кездесетін ши, қияқ және жусанның орнына Зефирионда күміс қайың мен алтын емен сияқты көне ағаштар, сонымен қатар жергілікті тұрғындар дәстүрлі медицинада қолданатын сирек кездесетін гүлдер мен шөптер бар. Бұл тұрғындар Арқат тауына байланысты тарихи тұлғаларға қарағанда, эльфтер, гномдар және табиғатпен үйлесімді өмір сүретін, сиқыршылықпен айналысатын және жермен терең байланысты сақтайтын адамдарды қамтиды. Зефирионның геологиялық құрамы негізінен гранит пен мәрмәрден тұрады, бұл Арқат тауында айтылған карбон жыныстары мен төрттік шөгінділерінен ерекшеленеді. Осы айырмашылықтарға қарамастан, екі тау да айтарлықтай мәдени және табиғи құндылыққа ие, бірақ олар мүлдем бөлек контексте бар.

query: Арқат тауының қандай ерекше белгілері бар?

kk

passage: Қарақан (Жоғарғы Қарақан) — Ресейдегі өзен. Новосибирск облысы, Алтай аймағы аумақтары арқылы ағып өтеді. Өзен сағасы Новосибирск су қоймасының оң жағалауынан (Об өзені) 3047 км қашықтықта орналасқан. Өзеннің ұзындығы 86 км. ## Су тізілімінің ақпараты Ресейдің Мемлекеттік су тізілімінің мәліметтері бойынша ол Жоғарғы Обь су алабы аймағына жатады, өзеннің гидрологиялық бөлігі - Обь. Барнаул қаласынан Новосибирск су торабына дейін, Чумыш өзенінен басқа. Өзен саласы — Томаға құярға дейінгі (Жоғарғы) Обь тармағының су айрықтары, өзен алабы — (Жоғарғы) Обь Ертіске құйылғанға дейін. Ресей Федерациясының су ресурстары жөніндегі федералдық агенттігі дайындаған құрғақшылыққа сәйкес Ресей Федерациясының аумағын аймақтарға бөлуге арналған геоақпараттық жүйенің деректеріне сәйкес: * Қазақстандағы су объектісінің коды. мемлекеттік су тізілімі — 13010200512115200004251 * Гидрологиялық зерттеулер коды (GZ) — ## Дереккөздер Сыртқы сілтемелер * Ресей Федерациясы Табиғи ресурстар және экология министрлігі Мұрағаттандырылған 26 мамыр, 2015 ж.

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=151094

Қаракан

Қарақан өзенінің ұзындығы мен орналасқан жері қандай?

Ұзындығы 86 шақырымды құрайтын Қарақан өзені Ресейдің Новосібір және Алтай аймақтарын басып өтеді.

Қарақан өзені

passage: Дон өзені, Қарақанмен шатастыруға болмайды, Ресейдегі 1870 шақырымнан асатын тағы бір маңызды су жолы. Орталық Ресей таулы тауынан бастау алып, оңтүстікке қарай Азов теңізіне құяды. Тарихи тұрғыдан Дон сауда жолдары мен әскери жорықтарда, әсіресе Алтын Орда кезінде және кейінірек Ресей империясының кеңеюі кезінде шешуші рөл атқарды. Өзінің жақын аймағынан тыс жерде салыстырмалы түрде белгісіз Қарақаннан айырмашылығы, Дон мейрамы әдебиет пен әнде жиі тойланады, ол көбінесе еркіндік пен казак мәдениетінің рухын бейнелейді. Оның бассейні Еуропалық Ресейдің бөліктерін қамтиды, оның ішінде Ростов-на-Дону, Воронеж және Курск төңірегінде орналасқан. Өзеннің маңыздылығы қазіргі заманға дейін созылады, онда ол өз бағыты бойынша әртүрлі салалар мен ауыл шаруашылығын қолдайды. Алайда қоршаған ортаның ластануы мен жерді пайдаланудың өзгеруіне байланысты экологиялық мәселелер көтерілді, бұл экожүйені қорғау және тұрақты дамуды қамтамасыз ету үшін табиғатты қорғау күш-жігерін итермеледі.

query: Қарақан өзені

kk

passage: тепе-теңдік жағдайы ішінара тәжірибе негізінде кейбір заттардың массалық спектрлерін есептеуге мүмкіндік береді. Бірақ бұл теория қосылыстар үшін, әсіресе ұзын молекулалар үшін көп жағдайда орындалмайды. Екі атомды молекула үшін тербелістің өзгеруі Франк-Каудон тәсілімен түсіндіріледі. Төмен энергиялы (< 10 эВ) электрондардың берілген затпен әрекеттесуі кезінде молекулалардың электрондары резонансты басып алу процесіне өтуі мүмкін, бұл жағдайда теріс зарядты иондар түзіледі. Сондай-ақ, жүз мыңға жуық органикалық қосылыстардың құрылымы анықталып, арнайы деректер берілген

Йодтау жүйесі және әдістері

Екі атомды молекуладағы тербелістің өзгеруін қандай әдіс түсіндіреді?

Франк-Каудон тәсілі екі атомды молекула үшін діріл өзгерісін түсіндіреді.

Франк-Каудон

passage: Массалық спектрлерді есептеу үшін қолданылатын тепе-теңдік теориясынан айырмашылығы, көптеген химиялық реакциялар тепе-теңдік күйіне жетпейтін күрделі механизмдер арқылы жүреді. Мысалы, биологиялық жүйелердегі ферментативті реакциялар көбінесе реагенттер мен өнімдердің концентрациясы жасушалық процестермен үздіксіз реттелетін тепе-теңдік жағдайдан алыс жұмыс істейді. Бұл динамикалық орталар, әсіресе радикалдар немесе реактивті аралық өнімдер сияқты өтпелі түрлердің қалыптасуы мен тұрақтылығын қарастырғанда, дәстүрлі тепе-теңдікке негізделген теориялардың қолданылуына күмән келтіреді. Сонымен қатар, тепе-теңдік емес күйлерді зерттеу катализ сияқты құбылыстарды түсіну үшін өте маңызды, мұнда катализатордың болуы жалпы реакцияға жұмсалмай, реакция жолы мен кинетикасын айтарлықтай өзгерте алады. Бұл сценарийлерде ауыспалы күй теориясы мен молекулалық динамикалық модельдеулерді қоса алғанда, балама теориялық құрылымдар тепе-теңдік емес жағдайларда химиялық жүйелердің әрекеті туралы дәлірек болжамдар мен түсініктерді қамтамасыз етеді.

query: Екі атомды молекуладағы тербелістің өзгеруін қандай әдіс түсіндіреді?

ru

passage: Жаяу-Муса Байжанулы (1835-1929) поэт, музыкант, певец. * Машхуп Жусип Копейулы (1858-1931) видный представитель казахской литературы XX века, поэт, летописец, философ. * Жусипбек Аймаутов (1889-1931) писатель, поэт, драматург. * Жумат Шанин (1892-1939) первый казахский театральный организатор и режиссер. * Султанмахмут Торайгыров (1893-1920) поэт, писатель. * Кушмухамбет Кеменгеров (1894-1937) литературовед, писатель, переводчик. * Дикан Абилев (1907) поэт-боевик, писатель. * Зейтин Акышев (1911-1991) писатель, поэт, драматург. * Зейн Шашкин (1912-1966) писатель, драматург. * Калмукан Исабаев (1925) писатель * Шакен Айманов (1914-1970) кинорежиссер, актер. * Каукен Кенжетаев (1916) певец, режиссер, актер. * Садык Каримбаев (1918-1975) композитор * Куат Абусеитов (1925) кинорежиссер * Суат Абусеитов (1929-1992) оператор, певец. ## Источники

https://kk.wikipedia.org/wiki?curid=20282

Баянаульский район

Какие выдающиеся деятели казахского искусства и литературы были в начале XX века?

Жаяу-Муса Байжанулы, Машуп Жусип Копейули и Жусипбек Аймаутов были влиятельными фигурами в казахском искусстве и литературе начала ХХ века.

казахская литература

passage: В отличие от богатого гобелена казахских деятелей культуры, европейский Ренессанс увидел появление другого ряда художников и мыслителей. Леонардо да Винчи (1452-1519), итальянский полимат, чьи сферы интересов включали изобретательство, живопись, скульптуру, архитектуру, науку, музыку, математику, инженерию, литературу, анатомию, геологию, астрономию, ботанику, письмо, историю и картографию, оставил неизгладимый след в человеческой цивилизации. Микеланджело Буонарроти (1475-1564), еще одна выдающаяся фигура эпохи Возрождения, был итальянским скульптором, художником, архитектором и поэтом, который оказал беспрецедентное влияние на развитие западного искусства. Его работы, такие как «Пьета» и «Давид», входят в число самых известных скульптур, когда-либо созданных. Рафаэль Санти (1483-1520), известный просто как Рафаэль, был итальянским художником и архитектором Высокого Возрождения. Он наиболее известен своими Мадоннами и своими большими фигурными композициями в Ватиканском дворце. Эти европейские художники, наряду со многими другими, такими как Альбрехт Дюрер, Тициан и Ян ван Эйк, внесли значительный вклад в художественный и интеллектуальный расцвет, характерный для этого периода. Их вклады охватывали различные области, включая изобразительное искусство, философию и научные исследования, подготавливая почву для современных разработок в этих дисциплинах.

query: Какие выдающиеся деятели казахского искусства и литературы были в начале XX века?

kk

passage: Балтабаев Қылыш (1925, Адай ауданы, Шетпе ауылы) — соғыс және еңбек ардагері. Гурьев зооветеринарлық техникумын бітірген. Ұлы Отан соғысына қатысқан. 1948 – 74 жыл Маңғыстау аудандық шикізат дайындау конторасында, аудандық машина-трактор станциясында есепші, 1974-80 ж. Мамандандырылған шаруашылықтың директоры, жөндеу-құрылыс бөлімінің, тұрғын үй бөлімінің бастығы болды. Қызыл Жұлдыз, Отан соғысы ордендерімен, бірнеше медальдармен марапатталған. ## Дереккөздер

Қылыш Балтабаев

Балтабаев Қылыш Ұлы Отан соғысына қатысқаннан кейін қандай маңызды рөлдерді атқарды?

Ұлы Отан соғысына қатысқаннан кейін Балтабаев Қылыш мамандандырылған шаруашылық директоры, жөндеу-құрылыс бөлімінің бастығы болып әртүрлі басшылық қызметтерді атқарды.

Балтабаев Қылыш

passage: Балтабаев Қылыштың ерекше еңбек жолынан айырмашылығы сол дәуірде өмір сүрген, бірақ өмір жолы мүлде басқа Иван Петрович есімді тағы бір тұлғаны алайық. 1926 жылы Мәскеу түбіндегі шағын ауылда дүниеге келген Иван Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі ауыр экономикалық жағдайларға байланысты ешқашан ресми білім алмаған. Соған қарамастан ол жастық шағында колхозда тынымсыз еңбек етіп, төзімділік пен еңбекқорлық танытты. Балтабаевтан айырмашылығы, Иван ешқандай әскери қызметке қатысқан жоқ; оның орнына ол ауыл шаруашылығы техникасын жақсартуға және жергілікті жердегі қауымдастықты дамытуға назар аударды. Осы жылдар ішінде Иван егін шаруашылығындағы инновациялық тәсілдерімен танымал болды, бұл өз аймағындағы егін өнімділігін айтарлықтай арттырды. Дегенмен, Иван өзінің қосқан үлесіне қарамастан, Балтабаевқа берілгендей ресми марапат пен марапатқа ие болған емес. Оның күш-жігері жергілікті қауымдастық тарапынан жоғары бағаланды, бірақ жоғары деңгейде танылмай қалды. Иванның әңгімесі мақтау немесе көпшіліктің мойындауынсыз өз қауымдастығына үнсіз үлес қосатын адамдардың жиі көрінбейтін әсерін көрсетеді.

query: Балтабаев Қылыш