ne
stringlengths 0
2.77k
| en
stringlengths 0
2.57k
|
|---|---|
तर प्रशासनिक क्षेत्रवाट हाल भइरहेको ढिलासुस्ती, स्वार्थपरक निर्णय, अनियमितता र भ्रष्टाचार हटाउन स्पष्ट कानुनी व्यवस्था गरी कडाईका साथ लागु पनि गराइनेछ | In order to remove the delay and slackness, decisions motivated by vested interest, irregularities and corruptions from the administrative sector, clear legal provisions will be made and strictly enforced. |
भ्रष्टाचार निवारणसम्बन्धी संलग्न निजामती सेवामा वृत्ति विकासको स्पष्ट अवसरहरु नभएका कारणले वर्षौ एकै पदमा रहनुपर्ने बाध्यतालाई मनन गरी कर्मचारीको प्रतिभा र मनोवल घटनियकाहरुलाई सुदृढ गरिनेछ ्न नदिन वृत्ति विकासको अवसरहरु पहिल्याइनेछ | Considering the compulsion to remain in a single post for years in the civil service due to the absence of career development opportunities, steps will be taken to provide these opportunities so that the competence and morale does not get reduced. |
सीमित आय स्रोतमा जीविका निर्वाह गर्ने निम्न तहका कर्मचारीहरुलाई सकेसम्म घर जिल्ला पायक पर्ने गरी सेवा गर्ने अवसर प्रदान गरिनेछ | Lower level civil servants managing their livelihood within their limited incomes will be provided service opportunities near their home districts. |
स्थानीय निकायमा संलग्न निजामती कर्मचारीहरुलाई बढी सेवामूलक, इमान्दारी र कर्तव्यनिष्ठ भई काम गर्न उनीहरुलाई विशेष तालिमको व्यवस् था गरिनेछ | Special training will be provided to civil servants attached to local units in order to make them more service oriented, honest and dutiful. |
विकास प्रशासनलाई क्षमतावान् गराउन आर्थिक प्रशासनसँग सम्बद्ध ठेक्कापटृा, खरीद आपूर्ति, स्वदेशी वस्तुलाई दिनुपर्ने प्राथमिकता, जग्गा अधिग्रहणमा कार्य सरलता र प्राविधिक ज्ञानजस्ता कुराहरुमा निर्दिष्ट र जवाफदेही वहन गर्न तोकेको व्यक्तिको निर्णयबाटै गर्ने गरी सरलीकरण् ा गरिनेछ | In order to make development administration efficient, the decision making process relating to financial matters such as contract deals, procurement and supply, giving priorities to national products, the process of acquisition of land and technical dealings will be simplified by entrusting the responsibility to the concerned responsible officials. |
श्रेस्ता प्रणाली र लेखा | Bookkeeping and accounting systems will be gradually improved. |
लेखा व्यवस्थापन प्रणालीलाई मजबूत बनाइनेछ परम्परालाई सुदृढ गरिनेछ | The management of accounting system will be strengthened. |
लेखा परीक्षण समयमा नै नगराएको कारणले बेरुजुको थुप्रो लाग्ने समस्यालाई दृष्टिगत गरी खर्चको जवाफदेही बहन गरेको कर्मचारीले आफ्नो समयको लेखापरीक्षण आफैंले उचित समयमा नै गराउनुपर्ने परिपाटीको विकास गरिनेछ | Keeping in view the problems of accumulating irregularities arising out of the failure to carry out timely audits, a system will be developed wherein civil servants accountable for expenditures, will be made responsible to ensure that timely audit are conducted. |
विदेशी सहायताबाट सञ्चालन हुने आयोजनाहरुको सम्झौता हुनु अगाडि नै कार्यान्वयन पक्षको व्यवहारिक कुराहरुलाई ध्यान दिई सम्झौता पश्चात ् रकम निकासा र खर्च गर्ने कुराहरुमा व्यवधान नआउने गराउन प्रयत्न गरिनेछ | The practicalities of implementing foreign aided projects will be considered prior to agreement, and efforts will be made to discourage obstruction in matters relating to the release of funds and expenditures after the agreement has been reached. |
नेपाल अधिराज्यको संविधान, २०४७ अनुसार राजपत्र अनिङ्कत कर्मचारीहरुको विभागीय सजाय समेतमा लोक सेवा आयोगको सहमति आवश्यक पर्ने उल्लेख भई विना कानुनी आधारमा सेवावाट वञ्चित हुने कर्मचारीको सङटलाई निर्मूल गरेको छ | The constitution of the Kingdom of Nepal, 1990, has stipulated on matters relating to departmental punishments that the proposed punishment against any non-gazetted civil servants also needs prior approval of the Public Service Commission. |
साथै निजामती कर्मचारीहरुको उपयुक्तताको जाँच गर्ने, पदोन्नतिको आधारहरु र परीक्षा तथा परीक्षाविधिहरुमा समसामयिक सुधार गरी ठीक व्यक्तिको छनौट भएमा मात्र प्रशासन सक्षम हुने हुनाले यी पक्षहरुमा सुदृढ गर्न लोक सेवा आयोगलाई आवश्यक सहयोग पुर्याइनेछ | Due to this, the responsibilities of the Public Service Commission have increased. The administration can be made competent only by selecting appropriate people by bringing about timely reforms in the process of assessing the suitability, the bases for promotions and the examination system and procedures concerning civil servants. |
यसबाट लोक सेवा आयोगमा जिम्मेवारी थप भएको छ | The Public Service Commission will be provided necessary assistance in order to strengthen these aspects. |
लोक सेवा आयोगको भौतिक स्थितिमा सुधार गरी त्यहाँको व्यवस्थापनलाई बढी दक्ष बनाउने नीति लिइनेछ | A policy will be adopted to strengthen the managemen t of the Public Service Commission by improving its physical condition. |
लोक सेवा आयोगबाट निर्दिष्ट गरिएको सिद्धान्तको आधार वाहेक अरु किसिमले कर्मचारी भर्ना गर्ने परिपाटीलाई दण्डनीय गराइनेछ | The practice of the recruitment of employees on bases other than the principles stated by the public service commission will be made punishable. |
प्रशासनलाई सक्षम बनाउन सबभन्दा शक्तिशाली हतियार त ज्ञान र शिपको अभिबृद्धि गर्नु नै हो | The most powerful means of rendering the administration efficient are the enhancement of knowledge and skill which can, only be attained through training. |
प्रशिक्षण नीति र पद्धतिमा सुधार उत्तिकै वाञ्छनीय छ ् | Reforms are equally needed in training policies as well as procedures. |
त्यसकारण प्रशिक्षणकार्यक्रमबीच सन्तुलन ल्याउन समन्वय गर्न र गुणस्तर कायम गराउन कुनै एउटा छाता सङ्धठनको आवश्यकतापर्ने भए सो समेत अध्ययन गरी प्रशिक्षण कार्यक्रमहरुलाई प्रभावकारी गरिनेछ | The training programmes will be made effective by establishing upon conducting a relevant study on umbrella organis ation, if necessary, to maintain the quality of and balance as well as coordination among training programmes. |
गैर सरकारी संस्थाहरुको व्यवस्थापन क्षमतामा अभिबृद्धि गर्न यी प्रशिक्षणकेन्द्रहरुलाई बढी अभिप्रेरित गरिनेछ | These training casetres will be encouraged to help increase the management capabilities of non government organizations. |
आठौं योजनाकालमा केन्द्रीय सङ्धठनहरुको आकारलाई छरितो गराई केन्द्रीय निकायले नीति निर्माण, दीर्घकालीन योजनाको तर्जुमा निर्णयको तहहरु घटाउने र सुपरिवेक्षण र अनुगमन गर्न बढी सशक्त भूमिका निर्वाह गर्ने नीति अपनाइनेछ | In the Eighth Plan the structure of the central organizations will be made more dynamic and a policy will be embraced wherein central units will be given active responsibilities in policy making, in reducing the levels of decision making in formulating perspective plans and in supervision and monitoring activities. |
आ-आफ्नो सङ्धठनअन्तर्गत सञ्चालित कार्यक्रमको समयमा नै सुपरिवेक्षण र नियमित अनुगमन गर्ने पद्धतिको विकास गरी यसको अन्तिम जवाफदेही मन्त्रालयको सचिव लाई तोकिनेछ | The system of carrying out timely supervision and regular monitoring of programmes conducfed by individual organizations will be developed, the final responsibility for which will lie with the secretaries of miniseries. |
्केन्द्रीय सङ्धठनहरुले कार्यक्रम सञ्चालनमा समन्वय गरी दोहोरो हुन नदिन र अन्तर मन्त्रालय समन्वय गर्ने जवाफदेही पनि सम्बन्धित सचिवले वहन गर्ने गराइनेछ | The concerned secretary will also bear the responsibilities; of co-ordinating the central level programmes to avoid repetition and maintaining inter-ministerial coordination. |
प्राविधिक अध्ययन गलत गरी आयोजनालाई असर परेको भए नियमित सुपरिवेक्षण र अनुगमनको माध्यमबाट पहिचान गरी गलत अध्ययन गर्नेहरुमाथि कार्बाही गर्ने परिपाटी बसालिनेेछ। | A system will also be established wherein regular supervisions and follow-ups will be used to identify adverse effects faced by the project due to incorrect technical studies and action will be taken against those responsible. |
उपर्युक्त उद्देश्य प्राप्त गर्न निम्नलिखित नीतिहरु अपनाइनेछन् : | The following policies will be adopted to fulfil the above objectives: 1. |
१. प्रशासन सुधार आयोगको सिफारिशहरुलाई क्रमशः लागु गर्दै प्रशासनलाई बढी सक्षम र सेवामुखी बनाउन केन्द्रीय, क्षेत्रीय तथा जिल्लास्तरीय प्रशासनिक सङ्धठनहरुमा आवश्यकताअनुसार पुनर्गठन गरी सक्षम र गतिशील प्रशासन बनाउन आवश्यक कदमहरु चालिनेछन्। | Necessary steps will be taken to develop an efficient and dynamic administration by gradually implementing the recommendations of Administrative Reforms Commission and by effecting the necessary restructuring at central, regional and district level administrative organization in order to ma ke the administration more capable and service-oriented. |
२. विभिन्न तहहरुमा अधिकार र जिम्मेवारी स्पष्ट पार्दे लगी निर्णय प्रक्रियालाई श्री ५ को सरकारको विकेन्द्रीकरण सिद्धान्तअनुरुप छिटो, छरितो र सरल पारिनेछ | 2. The duties and responsibilities at various levels will be clearly defined and the decision, making process will be streamlined in keeping with HMG's principles of decentralization. |
केन्द्रीय तहबाट कार्यान्वयन तहमा जिम्मेवारी साथै अधिकार प्रत्यायोजनमा विशेष जोड दिइनेछ। | Special emphasis will be laid on the delegation of responsibility and authority from the centre to the level of implementation. |
३. कर्मचारीको उत्पादकत्व बढाउन कार्यक्षमतामा बृद्धि गर्नुपर्ने भएकोले पदस्थापना, सरुवा, तालिम, कार्य सम्पादनको मूल्याङ्कन र पदोन्नतिको आधारहरुमा समसामयिक सुधार गरिनेछ। | 3. Necessary changes will be made in the conditions and requirements for postings, transfers, training and work evaluation, in order to enhance performance and to raise the productivity of employees. |
४. विभिन्न क्षेत्रमा सरकारी निकायहरुबाट सम्पादन हुनुपर्ने कार्यह रु निर्धारण गरी सोहीबमोजिम सङ्धठनात्मक स्वरुप र कर्मचारीहरुको संख्या यकिन गरिनेछ | 4. The works to be carried out by government agencies in the various sectors will be fixed, and accordingly the organizational structure and employee numbers will be determined. |
यसको साथै निजामती सेवाभित्र विभिन्न सेवाहरुको गठन र आवश्यकतानुसार समूह कायम गर्दै लगिनेछ ५. जनप्रशासनका विविध पक्षमा दिइने तालिमको उद्देश्य, लक्ष्य तथा नीतिअनुरुप विभिन्न निकायहरुबाट दिइनेतालिमको क्षेत्र तोक्ने र दोहोरोपन हटाई तालिम कार्यक्रमको प्रभावकारितामा बृद्धि गर्न तालिमको प्रारुप समय समयमा तयार पार्दै सकेसम्म एउटै छातामुनिबाट सबै तालिम संस्थाहरुबीच समन्वय कायम गरिनेछ | 5. Areas of training in many aspects of public administration to be conducted by various agencies will be specified on the basis of objectives, targets and policies. The scope of training to be imparted by training institutes also will be defined, and their proto-types will be made from time to time, to avoid duplication and increase the efficiency of training programmes so as to coordinate all training organizations under a single umbrella as far as possible. |
अबको व्यवस्थापनमा वैज्ञानिक प्रविधिहरुको प्रयोग बढी गर्नुपर्ने भएकोले तत्सम्बन्धी ज्ञान र शिपको व्यापक प्रशिक्षण दिइनेछ। | As the new management will have to make use of increased scientific technology, the knowledge and skill needed for this will be imparted in the trainings which are to be conducted on a large scale. |
६. निजामती सेवालाई प्रजातान्त्रिक र प्रभावकारी बनाउन प्रचलित ऐनमा भएका अप्रजातान्त्रिक विसङ्धतिलाई हटाई समयानुकूल सुधार गरिनुका साथै प्रशासकीय अदालतको भूमिकालाई अझ प्रभावकारी बनाइनेछ। ७. | 6. Undemocratic anomalies in prevailing laws will be corrected and timely reforms introduced to make the civil service democratic and dynamic. The role of the administrative court will be made more effective. |
कर्मचारी वर्गीकरण प्रणालीलाई पुनरावलोकन गरी आवश्यक सुधार गरिनेछ | 7. The system of classification of services and employees will be reviewed and necessary amendments made. |
८. दण्ड र पुरस्कारको व्यवस्थालाई प्रभावकारी बनाउन, पदोन्नतिको व्यवस्थालाई कार्य क्षमतामा आधारित बनाउन र प्रशिक्षण कार्यक्रमलाई पदीय दायित्व र वृत्तिविकाससँग आबद्ध गर्न विभिन्न पाइलाहरु चालिनेछन्। | 8. Steps will be taken to make the system of reward and punishment more effective, to relate promotion to performance and ability and to link training to job responsibility and career development. |
९. विकास आयोजनाहरुमा उपलब्ध साधनहरुको सक्षमतापूर्वक खर्च गर्न प्रचलित आर्थिक ऐन नियमहरुमा आवश्यक सुधार गरिनेछ | 9. Necessary reforms will be made in the existing financial rules and regulations in order to make efficient use of resources available with development projects. |
विकास आयोजना र कार्यक्रमहरुको निरन्तर अनुगमन तथा मूल्याङ्कन गर्ने परिपाटीलाई संस्थागत गरिनेछ | The system of regular monitoring and evaluating development plans and programmes will be institutionalized. |
आयोजनाको प्राविधिक व्यवस्थापन पक्षमा सुधार गर्न जोड दिइनेछ। | Emphasis will be given on improvement of the technical management aspect of the project. |
१०. आर्थिक प्रशासनतर्फ रकम तुरुन्तै कार्यान्वयनस्थलमा पु-याउन संसदबाट बजेट पारित हुनासाथ स्वतः सम्बन्धित कार्यालयमा खर्च गर्ने अधिकार प्रत्यायोजन भएको मानिने व्यवस्था अपनाइनेछ | 10. In order to make funds readily available at the implementation site, provision will be made to ensure that the authority to spend will automatically be delegated to the concerned office as soon as the budget is passed by parliament. |
बेरुजु कम गर्ने र कार्यक्रम बजेटलाई प्रभावकारी बनाउन विभिन्न कदमहरु चालिनेछन ् | Steps will be taken to reduce irregularities and to make programme budget more effective. |
राजस्व सङकलन बृद्धि गर्न राजस्व प्रशासनमा सङ्धठनात्मक र प्रक्रियागत सुध ार गरिनेछ र यससम्बन्धी तालिम कार्यक्रमलाई विस्तार गरिनेछ | To increase revenue collection the revenue administration will undergo various reforms and related training programmes will be extended. |
विकास कार्यक्रमका लागि निकासा भएको रकम आर्थिक वर्षको अन्तमा फ्रिज भई कार्यक्रमलाई असर पर्ने भएमा त्यसको विकल्पको खोजी गरी कार्यक्रमलाई असर नपर्ने गराइनेछ। | In the case of development programmes being affected by the freeze of the released fund at the end of the fiscal year, alternative solution will be explored so that the programme is not affected. |
११. ्रतिष्ठानलाई सक्षम बनाउन आधारभूत सुविधाहरु उपलब्ध गराइनेछन् | 11. Basic facilities will be provided in order to make the Public Service Commission and the Nepal |
सामान्य प्रशासन मन्त्रालय, शिक्षा तथा संस्कृति मन्त्रालय, लोक सेवा आयोग र विश्वविद्यालयहरुको प्रतिनिधिहरु भएको उच्चस्तरीय जनशक्ति समन्वय समिति गठन गरी क्रियाशील गराइनेछ | A high level manpower coordination committee comprising the representatives of the ministries of General Administration, Education and Culture, the Public Service Commission and universities will be formed and put into action effectively. |
लोक सेवा आयोग र नेपाल प्रशासनिक प्रशिक्षण प १२. स्थानीयस्तरका कार्यालयहरुको व्यवस्थापन क्षमतामा अभिबृद्धि गरिनेछ | 12. The management skill will be raised at local level offices. |
जनसाधारणले पाउने सेवा र सुविधा सुनिश्चित गरी सेवा र सुविधाको गुणस्तरमा विशेष ध्यान दिइनेछ। | Special attention will be paid to the quality of services received by the general public. |
१३. भ्रष्टाचार नियन्त्रणको लागि कडाईका साथ विशेष कदमहरु चाल्दै लगिनेछन्। | 13. Special measures will be strictly enforced to control corruption. |
१४. यक सुधार गर्दै लैजाने उद्देश्यले उच्चस्तरीय प्रशासन सुधार अनुगमन इकाईबाट अनुगमन, सुपरीवेक्षण र मूल्याङ्कन गर्न व्यवस्था गरिनेछ उच्चस्तरीय प्रशासन सुधारबाट प्रस्तुत सुझावहरुको क्रमिक कार्यान्वयन र समसाम ि | 14. With a view to gradually implementing the recommendations made by the high level Administrative Reform Commission and to make improvements in time an arrangement will be made for monitoring, supervision and evaluation through the high level administrative reform monitoring unit. |
विज्ञान तथा प्रविधि | Science and Technology |
देशको सर्वाङ्धीण विकासमा विज्ञान तथा प्रविधिको भूमिका अत्यन्त महत्वपूर्ण हुन्छ | Science and technology play a very important role in the allround development of the country. |
विज्ञान तथा प्रविधिको विकास र तिनको सही उपयोगमा नै अर्थतन्त्रको विकास निर्भर रहेको हुन्छ | The economic development of the nation depends largely on the state of development of science and technology and their proper use. |
जबसम्म सही र उपयुक्त खालका विज्ञान र प्रविधिको प्रयोग गर्न सकिँदैन तबसम्म विकासको दरलाई उच्चतम पारी सर्वसाधारण जनताको जीवनस्तर उठाउन गाह्रो हुन्छ भन्ने कुरा हाम्रै विगतका अनुभवबाट पुष्टि हुन्छ | Past experience has made it clear that it will be difficult to increase the pace of development and raise the people's standard of living without utilising appropriate technologies. |
हुन त विज्ञान र प्रविधिको विकासतर्फ विगतका दशकहरुमा प्रयास भएको देखिन्छ तर पनि देशको खाँचो टार्न | Efforts seem to have been made in the past to ensure the development of science and technology, but not to the extent warranted by nation. |
ग्रामीण क्षेत्रको बाहुल्यता भएको हाम्रो मुलुकको विकासमा ग्रामीण क्षेत्रको विकास महत्वपूर्ण रहनु स्वाभाविक होसकिने किसिमबाट विज्ञान तथा प्रविधिको विकास पर्याप्त रुपमा हुन सकेको छैन | It is only natural that in a predominantly rural nation, the development of the rural sector should play an important role in national development. |
अझै पनि ग्रामीण क्षेत्रको विकासलाई तीव्रतम पार्न सघाउ पुर्याउने खालका विज्ञान तथा प्रविधिको विकास गर्न बाँकी नै रहेको छ | The kind of science and technology required for expediting the rural upliftment still remains to be developed. |
वास्तवमा स्थानीय सीप र प्रविधिको विकास तथा प्राकृतिक स्रोत र साधनको परिचालन गर्नमा समेत सघाउ पुग्न जाने किसिमबाट विज्ञान र प्रविधि विकास गर्नु जरुरी भइसकेको छ | In fact, it has become necessary to develop science and technology in a manner that facilitates the development of local skills and technology and allows the mobilisation of available natural resources. |
नेपालमा विज्ञान र प्रविधिको क्षेत्रमा विभिन्न कार्यक्रमलाई सुसङ्धठित रुपमा सञ्चालन गरी राष्ट्रिय विकासप्रवि्र्कयासित सम्बद्ध गर्ने उद्देश्यले राष्ट्रिय विज्ञान तथा प्रविधि परिषद्को स्थापना २०३२ सालमा गरिएको थियो | The National Science and Technology Council was established in 1975 with the aim of conducting various programmes in the field of science and technology in an organised way, linking it with the national development process. |
त्यस्तै विज्ञान र प्रविधिको क्षेत्रको विकासलाई अझ बढी प्रभावकारी बनाउन नेपाल राजकीय विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा प्रतिष्ठान ९च्यथब िल्भउब िब्अबमझथ ायच क्अष्भलअभ ७ त्भअजलययिनथ० को स्थापना २०३९ मा गरियो | Likewise, the Royal Nepal Academy for Science and Technology was established in 1982 in order to further expedite the development of the science and technology sector. |
विज्ञान तथा प्रविधि विकास र विस्तारको लागि सरकारी र शिक्षण निकायहरु खास गरी त्रिभुवन विश्वविद्यालय समेत संलग्न हुँदै आएको छ | Government and educational institutions, especially Tribhuvan University, have been involved in the development and expansion of science and technology. |
श्री ५ को सरकारका विभिन्न अनुसन्धान प्रयोगशालाहरुमा विशेष गरी कृषि, वनस्पति, खनिज तथा औषधिविकाससित सम्बन्धित विषयहरुमा पनि विभिन्न अध्ययन तथा अनुसन्धान कार्यहरु हुने गरेका छन | Research studies are also being carried out in various government research laboratories mostly in the fields of agriculture, botany, mining, and pharmacy. |
राष्ट्रिय कृषि अनुसन्धान परिषद्बाट कृषिसम्बन्धी विभिन्न विषय वस्तुहरुमा अनुसन्धान हुने गरेको छ ् | The National Agriculture Research Council has been conducting research on various aspects of agriculture. similarly, the National Herbarium and Botanical |
त्यस्तै, राष्ट्रिय हर्वेरियम तथा वनस्पति प्रयोगशाला, वन अनुसन्धान केन्द्र, शाही औषधि अनुसन्धान शाला, केन्द्रीय खाद्य अनुसन्धान शाला, आदिबाटनि प्रविधि विकाससम्बन्धी अध्ययन अनुसन्धान गर्ने गरी आएको देखिन्छ | Laboratory, Forestry Research Centre, the Royal Drugs Laboratories, The Central Food Research Laboratory and others have also been engaged in the research on technology development. |
यसका अतिरिक्त त्रिभुवन विश्वविद्यालयका विभिन्न अध्ययन संस्थानहरुमा पनि वन, उद्यान, विज्ञान एवं कृषि, वन, इञ्जीनीयरिंग तथा चिकित्सा विषयहरुमा आधारभूत अनुसन्धानकार्यहरु हुने गरेका छन | In addition, basic research is also being carried out in the fields of forestry, horticulture, agriculture, engineering and medicine, in the various institutions of Tribhuvan University. |
त्रिभुवन विश्वविद्यालयको व्यावहारिक विज्ञान तथा प्रविधिअनुसन्धानकेन्द्रको मुख्य कार्यक्षेत्र विज्ञान तथा प्रविधि विकास नै रहेको छ ् | The main field of work of the Research Centre for Applied Science and Technology of Tribhuvan University has been the development of science and technology. |
यस केन्द्रमा खास गरी सौर्य शक्ति, निर्माण सामग्री, प्राकृतिक उपजसम्बन्धी विविध विषयहरुमा अनुसन्धान कार्यहरु भएका छन्। | The centre has undertaken research mainly on various subjects like solar energy, construction materials and natural products. |
विज्ञान र प्रविधिको विकासमा वैज्ञानिक र प्राविधिकहरुको महत्व प िन उत्तिकै रहने हुँदा यी जनशक्ति | As scientists and tech nicians play a major role in the development of science and technology, efforts are being made to gradually produce such manpower within the country itself. |
त्रिभुवन विश्वविद्यालयअन्तर्गतका इञ्जीनीयरि/ अध्ययन संस्थान, वन विज्ञान अध्ययन संस्थान, कृषि तथा पशु अध्ययन संस्थान, चिकित्सा शास्त्र अध्ययन संस्थान, विज्ञान तथा प्रविधि अध्ययन संस्थान, जस्ता विभिन्न अक्रमिक रुपबाट स्वदेशमा नै उत्पादन गर्ने प्रयास भएको छ ध्ययन संस्थानहरुबाट उच्च र मध्यमस्तरीय वैज्ञानिक तथा प्राविधिक शिक्षण तथा तालिम कार्यक्रमहरु सञ्चालन गरी जनशक्ति उत्पादन कार्यहरु हुने गरेका छन् | High and mid-level scientific and technological education and training programmes are being conducted to produce technical manpower in Tribhuvan University's various educational units such as the Institute of Engineering, Institute of Forestry, Institute of Agriculture and Animal Science, Institute of Medicine and the Institute of Science and Technology . |
त्यस्तै श्री ५ को सरकारका व्यावसायिक विद्यालयहरुबाट पनि निम्नस्तरीय व्यावसायिक जनशक्ति उत्पादन हुने गरेका छन ् | Low level professional manpower is likewise being produced by His Majesty's Government's vocational schools. |
तर यी निकायहरुबाट हुने गरेका जनशक्ति उत्पादन देशको आवश्यकतालाई दृष्टिगत गरेमा अपर्याप्त नै रहने गरेको छ | But the manpower produced by these institutions are grossly inadequate to meet the country's requirements. |
साथै, यी जनशक्तिलाई स्तरयुक्त बनाउन अझै प्रयास गर्न बाँकी नै छ | Moreover, this manpower still needs to be qualitatively standardised. |
विगत दुई तीन दशकमा विज्ञान तथा प्रविधि क्षेत्रमा हासिल भएका उपलब्धिलाई विश्लेषण गरेमा यसले सामना गर्नुपरेका बाधा अड ्चनहरु स्पष्ट हुन्छ | An analysis of the achievements made in this field in the past two or three decades will clearly reveal the obstacles faced by science. and technology. |
विज्ञान तथा प्रविधिको विकासको लागि सृजना गरिएका वा भएका निकायहरुको वि्र्कयाकलापको बीचमा समन्वयको कमी रहेको देखिन्छ यसको अतिरिक्त विज्ञान र | There is an obvious lack of coordination in the activities of the various units that were existing or were created for the development of science and technology. |
प्रविधिको विकास उत्पादन र उत्पादकत्व बृद्धि उन्मुख हुन नसक्नु अर्को प्रमुख समस्या रहेको छ अनुसन्धानकर्ता र उपयोगकर्ताबीच हुनुपर्ने उचित सम्पर्क कायम हुन सकेको देखिएन | In addition, another major concern has been the inability of scientific and technological development to be geared towards increasing production and productivity. |
त्यस्तै अनुसन्धानका नतिजाहरुलाई व्यापक रुपमा उपयोगमा ल्याउन सकेको पनि देखिँदैन | Similarly, the results of research have not been able to be brought into practice in a sizeable scale. |
उपयुक्त विदेशी प्रविधिहरुको आयात न्यूनतम हुने गरेको देखियो देशमा उपलब्ध परम्परागत प्रविधिहरुको विकासतर्फ कमै मात्र ध्यान गएको पाइयो | There is neither sufficient import of appropriate foreign technology nor is there any attention being paid towards the development of traditional indigenous technologies. |
यसको साथै, उपलब्ध प्रविधिहरुको व्यापक प्रचार प्रसारको कमीले गर्दा लाभदायक प्रविधिहरुबाट अर्थतन्त्र लाभान्वित हुन सकेको छैन | Also, the economy has not been able to benefit from the available technology due to the lack of wide dissemination. |
यिनै कुराहरुलाई मध्यनजर राखी आठौं योजनाको लागि विज्ञान तथा प्रविधिको उद्देश्य तथा नीति निर्धारण गरिएको छ। | Against this background, the Eighth Plan objectives and policies with regard to science and technology sector have been laid down. |
उद्देश्य आठौं योजनामा विज्ञान तथा ् प्रविधि विकासको उद्देश्य निम्नानुसार रहेका छन | The objectives for the development of science and technology in the Eighth Plan are as follows: (a) |
क. राष्ट्रको सर्वा/ीण विकासमा टेवा पुर्याउन सक्ने किसिमबाट विज्ञान र प्रविधिको विकास गर्ने, | To develop science and technology in a way that they could support the all round development of the nation. |
ख. देशमा उपलब्ध विज्ञान र प्रविधिको क्षमतालाई अभिबृद्धि गरी कृषि र घरेलु तथा साना उद्योगजस्ता ग्रामीण विकासका क्षेत्रहरु समेतमा टेव ा पुर्याउने, ग. | (b) To support rural development sectors such as agriculture, cottage and small scale industries by enhancing the scientific and technological capabilities available in the country. |
देशको आर्थिक विकासमा प्रत्यक्ष योगदान पुर्याउने खालका विदेशी प्रविधिको आयातलाई बढावा दिने | (c) To encourage the import of foreign technologies that have a direct bearing on the country's economic development. |
नीति | Policies |
विज्ञान तथा प्रविधि विकास सम्बन्धी उल्लेखित उद्देश्यहरुलाई हासिल गर्न अपनाइने नीतिहरु यस प्रकार रहेका छन्। | The policies that will be adopted to realise the above mentioned objectives are as follows: 1. |
१. कृषि, उद्योग , ऊर्जा, यातायात, सञ्चारजस्ता अ ार्थिक क्षेत्रहरुको साथै ग्रामीण विकासको लागि उपयुक्त र सुहाउँदो खालको प्रविधिहरुको उपयोगलाई बढावा दिइनेछ। | To promote the use of appropriate technology for the develo pment of economic sectors such as agriculture, industry, power, transport and communications as well as for the rural development. |
२. विभिन्न विषय तथा क्षेत्रहरुसित सम्बन्धित अनुसन्धानकार्यहरुको सन्दर्भमा देशको समस्या समाधान गर्नेतर्फ प्रयासरत अनुसन्धानकार्यहरुलाई प्राथमिकता प्रदान गरिनेछ | 2. In the context of research works being carried out in various subjects and areas, priority will be given to research works geared soiving the country's problems. |
बाली विकास, फलफूल खेती, पशुपालन आदिको साथै ग्रामीण उद्योगहरु तथा ऊर्जाविकासजस्ता विषयहरुको अनुसरणीय अनुसन्धान ९ब्मयउतष्खभ चभकभबचअज० कार्यहरुमा बढी ध्यान दिइनेछ। | Greater attention will be given to adaptive research in the development of cereal crops, horticulture, livestock as well as rural industries and energy. |
३. देशमा उपलब्ध प्राकृतिक स्रोत र साधनलाई परिचालन गर्नमा सघाउ पुर्याउन सकिने गरी वैज्ञानिक अनुसन्धान र प्र विधिहरुको विकासमा जोड दिइनेछ | 3. Emphasis will be laid on scientific research and technological development that assist in the mobilisation of the country's natural resources. |
नेपालको आफ्नै विशेषता भएका क्षेत्र जस्तै स्नो हाइड्रोलजी ९क्लयध(ज्थमचययिनथ०, चिसो तथा सुखा प्रतिरोधी वाली एवं जङ्धली रुख बिरुवाहरुको गुणात्मक तथा संख्यात्मक विकासबाट वातावरणीय सम्बर्धन, जीव -विविधता ९द्यष्य(मष्खभचकष्तथ०, आदिमा आधारभूत अनुसन्धान ९द्यबकष्अ च्भकभबचअज० लाई पनि बढावा दिइनेछ। | Encouragement will also be given to the augmentation of environment and bio-diversity by conducting special research peculiar to Nepal such as snow-hydrology, drought and cold resistant crops, forest trees, etc. |
४. विश्वका विभिन्न विकसित तथा विकासोन्मुख राष्ट्रहरुर्ारा विकास गरिएका अनेकन प्रविधिहरुबाट हाम्रो विकासको गतिमा बृद्धि गर्न सकिने हुँदा उपयुक्त खालका प्रविधिहरुलाई देशमा भित्र्याउनु लाभप्रद हुनेछ | 4. The import of appropriate technologies from various developed and developing countries will be beneficial for the speedy development of the country. |
तसर्थ, यस प्रकारका प्रविधि सर कारी, गैर सरकारी संघरसंस्था र निजी क्षेत्रको माध्यमबाट हस्तान्तरण गर्न बढावा दिइनेछ। | Hence, the transfer of such technologies will be encouraged thro ugh government, non-governmental. and private sectors. |
यस निजी क्षेत्रको कार्यबाट प्रविधि हस्तान्तरणलाई तीव्र बनाउन सकिने हुँदा निजी क्षेत्रका प्रविधि अवलम्बन तथा स्थानान्तरण प्रवि्र्कयामा निजी क्षेत्रहरुबाट लगानी आमन्त्रण अत्यावश्यक छ निकायहरुलाई पनि संलग्न गरी प्रविधि हस्तान्तरण कार्यमा बृद्धि गरिनेछ | 5. Investment from the private sector is a prerequisite for the adoption and transfer of any technology. As the private sector can expedite the process of technology transfer, these activities will be intensified by involving private agencies. |
यस सन्दर्भमा सम्भव भएको क्षेत्रहरुमा विदेशी लगानीलाई आकर्षित गर्न अनुज्ञापत्र प्रदान गर्ने तथा शुल्क लगाउने प्रवि्र्कयामा सुहाउँदो व्यवस्था गरिनेछ। | In this context, needed licenses and tariff arrangements will be made to attract foreign investments in viable areas. |
६. प्रविधि प्रायोजक तथा पूँजी लगानीकर्ताहरुर्ारा अनुसरणीय अनुसन्धानको अ भिबृद्धिबाट उपयुक्त प्रविधि विकास प्रवि्र्कयालाई व्यापक बनाइनेछ | 6. Appropriate technology development process will be expanded through the promotion of adaptive research with the assistance of the sponsors of technology and capital investors. |
यसको लागि प्रविधिहरुको विकास तथा तिनीहरुको नेपाली अवस्थाअनुरुप उपयोग गराई निजी क्षेत्रलाई आवश्यक प्रोत्साहन दिन एकाधिकार पत्र तथा अनुज्ञापत्र दिने व्यवस्थाको संस्थागत विकास गरिनेछ। | Arrangements will be made to institutionalise the system of issuing patents and copyright to encourage the private sector in the development and use of technologies in theNepalecse environment. |
७. मता बृद्धि गर्ने यस कार्यमा संलग्न विभिन्न सरकारी, गैर सरकारी तथा निजी निकायहरुबीच आवश्यक समन्वय कायम गरिनेछ | 7. Necessary coordination will be maintained among various government, non-government and private agencies involved in the enhancement of science and technology. |
यी विभिन्न निकायहरुलाई सुदृढ गर्नुको साथै प्रभावकारी रुपमा विज्ञान तथा प्रविधि विकाससम्बन्धी अध्ययन तथा अनुसन्धान कार्यहरुलाई समन्वय समेत गराउन एक सरकारी निकायको स्थ विज्ञान तथा प्रविधिको क्ष ापना गरिनेछ ८. राष्ट्रिय सर्वा/ीण विकासको लागि आवश्यक वैज्ञानिक तथा प्राविधिक जनशक्ति उत्पादनमा गुणात्मक एवं संख्यात्मक बृद्धि गरिनेछ | A government agency will be instituted to consolidate these different units and to coordinate educational and research work on development of science and technology in an effective manner. 8. Qualitative and quantitative improvements will be made in the production of scientific and technological manpower for the all-round national development. |
यस सन्दर्भमा विश्वविद्यालय, प्रतिष्ठानहरु र गैर सरकारी तथा निजी संस्थाहरुको माध्यमबाट अध्ययन, अनुसन्धान तथा तालिम कार्यक्रमहरु प्रवर्द्धन गरी द ेशमा विज्ञान तथा प्रविधिको विकास गरिनेछ | In this context, studies, research and training programmes will be promoted through universities, academies and non-government and private institutions, to develop science and technology in the country. |
यस्ता अनुसन्धानात्मक संस्थाहरुलाई आवश्यक अधिकारहरु प्रदान गर्न ठोस कदम चालिनेछ ९. विज्ञान तथा प्रविधिको क्षेत्रमा भए गरेका कार्यहरु र उपलब्धिहरु विकासमा संलग्न सबै पक्षका निकायहरुलाई उपलब्ध गराउने कार्य सीमित रुपमा मात्र हुने गरेको दे खिन्छ | Concrete steps will be taken to give needed authority to such research institutions. 9. The extent to which the accomplishments made in science and technology are availed to various agencies involved in development works is quite limited. |
तसर्थ विज्ञान र प्रविधिक्षेत्रमा हासिल भएका उपलब्धिहरुको व्यापक प्रचार प्रसार गरिनेछ | Therefore, the achievements made in this field will be widely published and disseminated. |
यसबाट जन साधारणलाई विज्ञान तथा प्रविधिको उपयोगिता र प्रयोगबारे बोध हुन गई यिनीहरुको प्रयोगमा बृद्धि हुन जानेछ | This will help to make the general public aware of the benefits and uses of science and technology, and thus help increase their usage. |
यस कार्यमा पुस्तकालय तथा सूचना केन्द्रहरु समेतलाई परिचालन गरिनेछ। | Libraries and information centres will also be mobilised in this task. |
१०. | 10. Specia l attention will be given to the development of traditional indigenous technology. |