text
stringlengths 0
889
|
|---|
च पञ्चकर्पिकः व्ुफपधुकुस्तालोभध्राणां दविका्िकिथासवसमारः ॥ २६ ॥ |
चिन्तयाम आस तत कार्यं सुमहत पार्थिवं परति |
आत्मानं संक्रमं कृत्वा मन्ये धर्मविद एव सः |
बलयश च गृहॊद्देशे अतः परीयन्ति देवताः |
ललाटदेशे पतितां मालां मुक्ता मयीम इव |
ययोः सुरस्त्रियः क्षत्तरवरुह्य स्वधिष्ण्यतः |
दिव्याङ्गरागैः पैशाचैर वन्यैर नानाविधैर तथा |
परहस्य च महानादम उक्तॊ ऽहं भीमया तया |
त्वगसृक्छ्लेष्ममांसानि प्रदूष्यन्रसमाश्रितम् । |
यशॊ मानौ वर्धयन यादवानां; पुराभिनच छिशुपालं समीके |
जाम्बवानृक्षराजस्तु भेरीशब्दैर्मनोजवः |
स तं विवर्माणम अथॊत्तमेषुभिः; शरैश चतुर्भिः कुपितः पराभिनत |
पुष्पवतीः प्रसूमतीः फलिनीरफला उत । |
विचित्रवीर्यं राजानं जनयाम आस वीर्यवान |
श्रीभगवानुवाच |
देदीप्यमानेऽजितदेवतानां कुले स्वयं राजकुलाद्द्विजानाम् |
ततः परादुर्बभूवुस ते सर्व एव युधिष्ठिर |
स्वच्छन्दं सुकृतं चैव मधुरं चाप्यनुल्बणम् । |
परं चाश्वासयेत साम्ना सवशक्तिं चॊपलक्षयेत |
चिन्ता हते हे । दैव शरीर माटष जो परहृतियो > संकट पे सन्वि श्रादि दरी विर |
शतयॊजनविस्तारं न शक्ताः सर्ववानराः |
मधुपुष्परजःपृक्तं गन्धम आदाय पुष्कलम |
हयमेधस्य यजनं स्वप्नदर्शनमेव च । |
विश्वस्थित्युद्भवान्तार्था वर्णयाम्यनुपूर्वशः |
अभि पृतन्यन्तं तिष्ठाभि यो नो दुरस्यति ॥२॥ |
] अनन्त [ |
एवं स विलपन रामः सीताहरणकर्शितः |
शेते मया निहता भारती च; चमू राजन देव चमू परकाशा |
ततः सृजन्तं बाणौघान परहस्तं सयन्दने सथितम |
बृहद्भिर हरिभिर युक्तम आरुरॊह सलक्ष्मणः |
घास दुगुनी देनी चािष। खल फी एक तुता, दाना कुरी दशा श्रादृक, पय परत नगक |
पानं त्यजेयुः सर्वश् च भाष्याध्व-शयनं त्यजेत् ॥ |
त्रियामं शतपत्रं स्यात्करवीरमहर्निशम् । |
ज्ञानवैराग्यसम्पन्नो भीमेशचरणाश्रयः । |
शल्यस तु समरे जिष्णुं करीडन्न इव महारथः |
पुरा भङ्गाश्वनॊ नाम राजर्षिर अतिधार्मिकः |
फलं पराप्तं तत परयच्छ मम दित्सुर भवान यदि |
तस्माद भॊजयितव्यश च भॊक्तव्यश च परॊ जनः |
आयुष्यो जीवनः स्निग्धः पित्तानिल-विषापहः ॥ |
ऋक्षराजॊ महासत्त्वः कुक्षिं रक्षन्तु ते तरयः |
धर्मं धर्मभृतां श्रेष्ठा मुनयः सत्यदर्शिनः । |
राघवस तु ससौमित्रिः सुग्रीवेणाभिपालितः |
रथाभ्यां चेरतुस तत्र मण्डलानि सहस्रशः |
\ [¢ |
नरा रथा गजौघाश च सादिनश च सहस्रशः |
दरुतं च याति सविता तत एतद बरवीम्य अहम |
पक्वे ऽल्प-वेग-ता म्लानिः पाण्डु-ता वलि-संभवः । |
अस्मिन्न अन्तर्हितं कृष्ण तरैलॊक्यम अपि वर्मणि |
सुमुखः पर्णासभेदः ॥ |
पुत्रस तु तव तं दृष्ट्वा भीमार्जुनसमागमम |
साध्व अहं जञापितॊ देवा युष्माभिर भद्रम अस्तु वः |
जानीमः शरणं पराप्तम इन्द्राणीं तव वेश्मनि |
ज्ञानात्मने सदसते प्रणतो ऽस्मि तस्मै ॥ |
आहारान्कीदृशान्कृत्वा कानि जित्वा च सत्तम । |
इष्टिं ते ऽहं करिष्यामि पुत्रीयां पुत्रकारणात |
स तु प्रीतः शनैः काले तव पुत्रं प्रदास्यति । |
लोभान्मोहादनुक्रोशाद्भयाद्वाथ बहुश्रुतः । |
उष्णीषिणॊ मुकुटिनः कम्बुग्रीवाः सुवर्चसः |
तथा परकुरुते कषिप्रम इति सैन्यान्य अचॊदयत |
मन्त्रयाम आसुर एकाग्राः शक्रार्थं राजसत्तम |
वत्स राम इमाः पश्य धरणीं परकृतीर गताः |
तथैव युधि विक्रान्तॊ मागधः परवीरहा |
गन्धॊ रसश च रूपं च शब्दः सपर्शश च पञ्चमः |
स्य रसेन वरन ग्रा दापयेत् ॥ ५१ तपनीयं ज्यं वण सुरागं पमसीसाति |
रसायनकार्यम् आह दीर्घम् इत्यादि |
समकम्पन्त सैन्यानि पाण्डवानां विशां पते |
तद इदं समनुप्राप्तं वयसनं तवां महात्ययम |
करे । श्रसलन फ़ सम्पत्ति फो श्रसजन दी भोगे है जैपे नी के फल को कक दी |
विमुक्तं नरकात पश्य नृगं साधु समागमात |
तं चित्रॊ नवभिर भल्लैर बाह्वॊर उरसि चार्दयत |
स दरॊणं दशभिर बाणैः परत्यविध्यत सतनान्तरे |
स तपस तीव्रम आतस्थे मैनाकं गिरिम आस्थितः |
तरयाणाम एव भूतानां सागरस्यास्य लङ्घने |
तद वाक्यम आददे राजन यद उक्तं दरुपदेन ह |
वनवास निवृत्तेषु भवत्सु कुरुनन्दन |
आ तू षिञ्च कण्वमन्तं न घा विद्म शवसानात| |
तन नो वातो मयोभु वातु भेषजं तन माता पर्थिवी तत्पिता दयौः| |
गृहीतानि मया विप्र शिरस्यापीड्य मुष्टिना । |
देवा मनुष्या गन्धर्वाः पितरॊरग राक्षसाः |
एवं स ववृते यज्ञॊ धर्मराजस्य धीमतः |
ऋतुकाले ततॊ जयेष्ठां वधूं तस्मै नययॊजयत |
नानादेशसमावृत्ताः कषत्रिया यत्र संजय |
असम्यक्करणे दोषास्तेषां सर्वेषु वस्तुषु । |
भीम यॊत्स्ये तवया सार्धं शरेयसा निर्जितं वरम |
तस्माद यजामहे सर्वे पार्थिवार्थे दुरासदम |
षष्टिं वर्षाणि धर्मात्मा यज्ञेष्वेव न्ययोजयत् ॥ |
ततोऽभ्युपगमाद् राज्ञः पृथोर्वैण्यस्य भो द्विजाः । |
भगीरथात ककुत्स्थश च ककुत्स्थस्य रघुस तथा |
न परिलषन्ति केचिदपवर्गमपीश्वर ते |
शान्तिदेवोपदेवा च श्रीदेवा देवरक्षिता |
सर्वभूतस्थम आत्मानं ये पश्यन्ति न ते मृताः |
शरशक्तिगदाखड्गतॊमराक्षां भयावहाम |
निष्प्रयत्नं कृतं कृष्णं सर्पभोगेन वेष्टितम् ॥ |
उभौ वा परीतिलॊभेन कामेन न विबाधसे |
वनचर शत्रु े सा वैर करादे या उपे ल के किसी पुर फो डु मि देकर उसके |
आकाशस्याप्रमेयत्वाद वृक्षाणां नास्ति भौतिकम |
सखे राघव धर्मज्ञ रिपूणाम अपि वत्सल |
साधयित्वा सवयं पराशेद दास्ये जीवतु चैव ह |
छिन्नायुधं शांतनवेन राजा; शिखण्डिनं परेक्ष्य च जातकॊपः |
कषत्रियः शूद्र ताम एति केन वा कर्मणा विभॊ |