text
stringlengths 0
889
|
|---|
निवर्तिष्यामहे सर्वे हता वा सवर्गगा वयम |
एकैकः परसवस तस्माद भवत्य अस्मिन कुले सदा |
ते हताश्वा हतरथाः शरान्ता विमथितध्वजाः |
पृथिवी कषयशंसीनि निमित्तानि पितामह |
या सा वसिष्ठस्य मुनेः सर्वकामधुग उत्तमा |
येन साधारणी वृत्तिः स शत्रुर नेतरॊ जनः |
कोटल्यः ॥ ४६ ॥ संनिधाता इृतावस्थमन्येः फरोप्रेशय परपिगरहणाति"॥४७॥ |
धर्मस्य कन्या सुश्रोणी सूनृता नाम विश्रुता । |
सर्वेषां पश्यतामेव मृतः सर्वं परित्यजेत् । |
तेनामृतत्वं वरजति सा काष्ठा पुण्यकर्मणाम |
अन्तर धीयत चादित्यः सैन्येन रजसावृतः |
अनुप्रविश्य राजानम आपृच्छ्य च विशां पते |
उपविष्टः सभामध्ये कथा यॊगेन भारत |
शरुत्वा निहतम आचार्यम अश्वत्थामा किम अब्रवीत |
पूर्वोक्तश्च यथालाभयुक्तैश्चूर्णञ्च मोदकः । |
तस्माद भीष्मॊ रक्षितव्यॊ विशेषेणेति मे मतिः |
तं नीलजीमूतनिकाशकल्पं; सुपाण्डुरॊरस्कम उदारवीर्यम |
तथैव हत्वा निःशब्दे निश्चक्राम नरर्षभः |
तवार्थ सिद्धिम आकाङ्क्षन यॊत्स्यते समरे परैः |
उष्णैः प्लोषोष-रुग्-राग-स्वेदावदरणोद्भवः ॥ |
तैर हि सद्भिः कृतः पन्थाश चेतयानॊ न मुह्यते |
श्रीभगवानुवाच |
समुद्राः पर्वताश्चैव द्वीपा वर्षाणि निम्नगाः । |
वयःस्थां च महाप्राज्ञ कन्याम आवॊढुम अर्हति |
अब्रुवन सूर्यसंकाशां सुरसां नागमातरम |
तत्र वासाय शयने कौश्ये सुखम उवास ह |
युवं मर्गं जाग्र्वांसं सवदथो वा वर्षण्वसू| |
तपने दी युदय पृर्पां द्वारा धन का येका लाना अ्यन्तर श्नौर मित्र तथा श्रार- |
कॊकिलस्य वराहस्य मेरॊः शून्यस्य वेश्मनः |
सुखॊचितम अदुःखार्हं सुकुमारं महारथम |
ततॊ ऽरजुनः कषिप्रम इहॊपयातु; शरुत्वा मृतान यादवान बरह्मशापात |
` गोर, दए ॐ फल श्रौ मीम रे पत्त के कपो शरीर पर मले फे श्रनन्तर |
येन परीणात्य उपाध्यायं तेन सयाद बरह्म पूजितम |
कथनीयं महाब्रह्मन्देवभक्ताय वा भवेत् । |
लवणैः कटुकैर्युक्तं यथालाभं च गेगनुत् ॥ |
अन्-उत्क्लिष्ट-कफा-स्विन्न-दुर्-बलानां हि शोधनात् ॥ |
अपवादतितिक्षाभिस तरिभिर एतैर हि जीवसि |
श्रुतिगीतैर्महामन्त्रैर्मूर्तिमद्भिरुपस्थितैः ॥ |
अभ्यधावत तां सेनां रक्षसां कामरूपिणाम |
तत्राहुर्ब्राह्मणाः केचिदासीना ब्रह्मवादिनः |
श्रीनिवासस्य नैवेद्यं दत्त्वा भोजनमाचरेत् ॥ |
इतॊ दत्तेन जीवन्ति देवा पितृगणास तथा |
दव्यक्षरस तु भवेन मृत्युस तर्यक्षरं बरह्म शाश्वतम |
तया तव अभिहतॊ राजन वेगवान अपतद भुवि |
तैस तैर उपायैर बहुभी रक्ष्यमाणः स पार्थिव |
मुखम आनीय वेपन्त्या रुरॊद परवीर हा |
संवासान नॊत्सहे तयक्तुं सलिलाध्युषितान इमान |
पुरस्ताद एव ते बुद्धिर इयं कार्या विजानतः |
तत्र दोषमेकैकं त्रयस्त्रयो रसा जनयन्ति त्रयस् त्रयश् चोपशमयन्ति । |
धर्मे मतिमहं दद्यामधर्मेऽप्यहमेव च । |
स शक्तिप्रास तूणीरान अश्वारॊहान हयान अपि |
लीनस तु तस्य गात्रेषु पलितॊ देशकालवित |
तृतीयं च चतुर्थं च पञ्चमं चानिलाशनः |
विष्णुब्रह्मादिरूपाणामैक्यं जानन्ति ये द्विजाः । |
नगराद्रिवनप्रख्यस तत्रैवान्तरधीयत |
सॊ ऽपि मॊहसमापन्नॊ मृतॊ जायति वानरः |
न तवां संकल्पयिष्यामि समूलॊ न भविष्यति |
गृहान परस्थापयाम आस सगणं सह बान्धवम |
गर्भं कृतद्युतिर्देवी कृत्तिकाग्नेरिवात्मजम् |
जते है) तो रजा भ्रात एरो का भरण पोषण कले मं समधं नश हे सक्ता है। |
चक्रे वालायनिर्भज्यः काशारश्चैव तां दधुः |
आत्ममांस परदानेन शिबिर औशीनरॊ नृपः |
मिन होने से उदासीन शेता ह, बह उभय भवि मित्र दाता है॥ |
कथं नु सरणे ऽशक्तान पतने च ममात्मजान |
सनिग्धस्य भजमानस्य युक्तम अर्थाय कल्पितुम |
[य] |
भवन्ति सम विनाशाय मैवं भूयॊ कृथाः कव चित |
शरवर्षेण महता संछन्नॊ न परकाशते |
विस्तार एष कथितः पृथिव्या मुनिसत्तमाः । |
[अ] |
कामतन्त्रप्रधानश च न सथितॊ राजवर्त्मनि |
पृथिवीं दातुकामेन दत्तं सर्वं त्वया नृप ॥ |
भीष्मॊ दरॊणश च कर्णश च ये चान्ये पृथिवीक्षितः |
षष्टिं सहस्रा नवतिं नव शरुतो नि चक्रेण रथ्या दुष्पदाव्र्णक| |
अपि चेज जातिसंपन्नः सर्वान वेदान पितुर गृहे |
उपदेशेन वर्तामि नानुशास्मीह कं चन |
अनेमि चक्रं परिवर्तते ऽजरं; मायाश्विनौ समनक्ति चर्षणी |
भरातृभिः सह पुत्रैश च सॊ ऽभयरक्षत पृष्ठतः |
करॊधनं वयसने हन्ति सवजनॊ ऽपि नराधिपम |
हन्त ते संप्रवक्ष्यामि विमर्दम अतिदारुणम |
अ-स्कन्द्य् औष्ण्यात् स-चन्द्रकम् वातिकं शोणितं शीघ्रं भूमिः पिबति चावृतम् । |
युक्तः कर्मफलं त्यक्त्वा शान्तिमाप्नोति नैष्ठिकीम्। अयुक्तः कामकारेण फले सक्तो निबध्यते।। |
विप्रयुक्तश च मन्दात्मा भरमत्य असुखपीडितः |
पादौ तस्याभिवाद्याथ सथितः पराञ्जलिर अग्रतः |
सर्वज्ञाः कर्तुम ईषुस ते ततॊ रक्षन्ति भूमिपम |
अमृतं मनसः परीतिं सद्यः पुष्टिं ददाति च |
परददौ दक्षिणार्थं च पृथिवीं वै ससागराम |
श्वानैर्व्याघ्रैर्वृकैः कङ्कैर्भक्ष्यमाणैश्च पापिभिः ॥ |
रूपेण मत्समॊ नास्ति कश चिद इत्य अस्य दर्शनम |
भुवं विष्टभ्य हस्ताभ्यां पस्पर्श शिरसा महीम् ॥ |
समन्तात तस्य शैलस्य सेनावासम अकल्पयत |
वक्त्यग्निकालसदृशा वाचा नेयं मदम्बिका ॥ |
अथ वायुः समुद्भूतॊ दावाग्निर अभवन महान |
समाने अहन तरिर अवद्यगोहना तरिर अद्य यज्ञम मधुना मिमिक्षतम| |
एते दोषाः शरीरेषु दृश्यन्ते सर्वदेहिनाम् ॥ |
भद्रायाश्चैव कार्त्स्न्येन पृच्छामस्त्वां महामुने ॥ |
विचित्रवीर्यस्य सुतः सपुत्रः; कृत्वा नृशंसं बत पश्यति सम |
इन्द्रियाणि तु यान्य आहुः कानि तानि यतव्रत |