text
stringlengths 0
889
|
|---|
भोजनानि विचित्राणि रत्नानि विविधानि च । |
साहा ॥ ३६ ॥ |
तरसानां तरिविधा यॊनिर अण्ड सवेदजरायुजाः |
विषाणाभ्यां विशीर्णाभ्यां मनस्वीव महागजः |
एवम उक्तॊ भरद्वाजं भरतः परत्युवाच ह |
नीलकौशेय वसनः कौलास शिखरॊपमः |
[वै] |
ये दारागारपुत्राप्त प्राणान्वित्तमिमं परम् |
चित्रसेनशिरः कायाद अपाहरत पाण्डवः |
अनुच्छ्वासान्य अमूर्तीनि यानि वज्रॊपमान्य अपि |
सा गरस्यमाना गराहेण शॊकेन च पराजिता |
परतिलॊमानुलॊमं वा यद वा नॊ मन्यसे हितम |
शिलाजतुरसायनं दर्शयितुं शिलाजतुनो ऽभ्यर्हितस्य गुणानेव तावदाह अनम्लम् इत्यादि |
वासुदेवं तरिभिर बाणैर आजघान सतनान्तरे |
ते परासैः परिघैः शूलैर मुद्गरैः शक्तितॊमरैः |
भवान्भगवतो नित्यं सम्मतः सानुगस्य ह |
वैश्वानरसमॊ वीर्ये जीविताशा ततॊ भवेत |
सत्रियॊ दवितीयां जायन्ते तृतीयायां तु वन्दिनः |
पुत्रौ चान्धकभॊजस्य वृद्धॊ राजा च ते दश |
दानवानां विनाशार्थं महास्त्राणां महद बलम |
गुणवत्त्वाद्यथैतानि निर्गुणेभ्यस्तथा भवेत् ॥ |
आर्याम आर्य सुभद्रां तवम इमांश च तरिदशॊपमान |
लेभे न शान्तिं कौरव्यश चिन्ताशॊकपरायणः |
ऊर्जस्विन्य ऊर्ज मेधाश च यज्ञॊ; गर्भॊ ऽमृतस्य जगतश च परतिष्ठा |
ब्रह्महा वर्णिभिः किन्तु श्वपचैरपि जातुचित् । |
शंका के योग्य शौर प्रतिषिद्ध [रोक हृए] पुरुष ॐ साथ गमन करते हुए मागः |
भिद्यते हृदयग्रन्थिश्छिद्यन्ते सर्वसंशयाः |
स शॊचत्य आपदं पराप्य यथाहम अतिवर्त्य तौ |
कूपं सिन्धूद्भवं चैव पुण्यं ब्रह्मसरं तथा ॥ |
युध्यमानान यथाशक्ति घटमानाञ जयं परति |
राजपुत्रीं च पाञ्चालीम एकवस्त्रां रजस्वलाम |
परजानाम अभिवृद्धानां युगान्ते पर्युपस्थिते |
योगिनो योगदेहाश्च योगधाराश्च सुव्रताः ॥ |
पतन्तश चॊत्पतन्त्य अन्ये पातयन्त्य अपरे परान |
शृणुष्वावहितॊ राजञ शराद्धकल्पम इमं शुभम |
यैषा वै विहिता वृत्तिः पुरस्ताद बरह्मणा सवयम |
सवम अनीकं महाबाहुः पार्षतं समुपाद्रवत |
एवम उक्ते तु भीष्मेण दरॊणेन विदुरेण च |
स्त्रीभिर्वर्णावरैः शूद्रैर्विप्राणामनुशासनात् । |
विष्टब्ध चरणा मूत्रं रुधिरं च परसुस्रुवुः |
एक एव तिलो दत्तो हेमद्रोणतिलैः समः । |
ये च शिष्टास तरयॊ भक्ताः फलकामा हि ते मताः |
नृशंसान न विजानामि तेषां कर्म च भारत |
तेषां निग्रहनिर्वासान विविधांस ते समाचरन |
मानुषं धरयन रूपम आत्मनः शिखरे सथितः |
समम एति विवक्षायां तदा सॊ ऽरथः परकाशते |
नकुलं पञ्चभिर बाणैर बाह्वॊर उरसि चार्दयत |
दविविदं वानरेन्द्रं तु दरुमयॊधिनम आहवे |
इन्द्रकर्मा महाकर्मा कृतकर्मा कृतागमः |
वृतः परायान महाबाहुर अर्जुनस्य रथं परति |
ततस तव अवभृथ सनातं धर्मराजं युधिष्ठिरम |
चेदिराजश च विक्रान्तः परत्यक्षं निहतस तव |
अल्पान्तरगतानां तु शरुत्वा वचनम अङ्गना |
भयम अर्थवतां नित्यं मृत्यॊः पराणभृताम इव |
निवासं न तु मे देवॊ विदधे स परजापतिः |
ये बाला यौवनोन्मत्ता वयसा ये च मध्यमाः । |
लाङ्गलाशनि कल्पॊ वा भवत्य अन्यः परंतप |
आवाम अपि च धर्मस्य गृहे जातौ दविजॊत्तम |
अविध्यत परमक्रुद्धः शीघ्रम अस्त्रं परदर्शयन |
] विश्वमूर्ते [ |
तेन नारायणोऽस्म्युक्तो मम तास्त्वयनं सदा ॥ |
रां प्रकरण |
न सा सभा यत्र न सन्ति वृद्धा; न ते वृद्धा ये न वदन्ति धर्मम |
सन्धि का वणम किया जविगा। |
दुर्यॊधन बलं दृष्ट्वा पुनर आसीत पराङ्मुखम |
विदितायां तु तामाह पुनरूषा यथोदितम् । |
शान्तां शान्तेन मनसा राजा हर्षम अवाप सः |
दविषच छिरॊभिः पृथिवीम अवतस्तार फाल्गुणिः |
धिङ माम अनार्याम असतीं याहं तेन विना कृता |
अदेश काले संप्राप्त इत्य अयं यद विभीषणः |
सत्त्वं देव गुणं विद्याद इतराव आसुरौ गुणौ |
कपोत्युवाच |
सन्ध्यां विभोर्वाससि गुह्य ऐक्षत्प्रजापतीन्जघने आत्ममुख्यान् |
छेदी मध्व्-आसवस् तीक्ष्णो मेह-पीनस-कास-जित् ॥ |
रक्ताधिक्ये भवेन्नारी शुक्राधिक्ये भवेत्पुमान् ॥ |
तम अन्वगच्छल लक्ष्मीवान धनुष्माँल लक्ष्मणस तदा |
यद अन्यद अपि नॊक्तं च तत्रापि करियतां मतिः |
एमाशुमाशवे भर यज्ञश्रियं नर्मादनम| |
शीताः प्रदेहा रक्त-स्थे विरेको रक्त-मोक्षणम् ॥ |
स माम अपनयॊ राजन भरंशयाम आस वै शरियः |
फलानि पक्वानि ददानि ते ऽहं; भल्लातकान्य आमलकानि चैव |
गौतम्या मुनिशार्दूल कम्पयद्वसुधातलम् । |
व्यत्यस्यतां यथाकामं वयसा योऽभिधास्यति |
अवाकिरत ततॊ दरॊणः शरवर्षैः सहस्रशः |
निर्जगाम स गोविन्दो ददर्श यवनश्च तम् ॥ |
इहेदानीं ततॊ रामः कर्मणॊ विरराम ह |
लोमहर्षण उवाच |
कालः सुप्तेषु जागर्ति कालो हि दुरतिक्रमः ॥ |
दक्षो गृहीतार्हणसादनोत्तमं |
ताव अर्जुनॊ महाराज नवभिर नतपर्वभिः |
सृजते तु गुणान एक एकॊ न सृजते गुणाः |
परवेश्यमानं सत्कृत्य नरेन्द्रेणेन्द्रकर्मणा |
वरतॊपवासरतया भवितव्यं तवयानघे |
दद्यात्पूर्वं मृतस्यादौ द्वितीयस्य ततः पुनः । |