text
stringlengths 2
31k
|
|---|
Ха- рин Серго хадаа үлэнгүй дайсадай эзэлhэн городто оөроо оробо.Бишиихан намдуу городхон бүхоөр унтана. |
Улицануудынь хооhон, иабтар- хан модон гэрнүүдэй сонхонуудынь ха-68 ранхы, гапсал похойпуудай нойрмогоор хусахань дуулдана; бороогой томо ду- hалнууд гэрэй оройнуудые абяатайгаар сохино.Серго болбол болгоомжотойгоор ха- шаа зубшан алхалhаар заалгажа абаhап гэртээ хүрэбэ, тэндэнь борисовска хү- дэлмэришэд байhан юм. |
Тэндэhээ эти- гэлтэй хүнүүдhээ асу ужа, баранииень hайтар мэдээд, аалиханаар ооhэдыпхид- тоо бусажа ерэбэ.Хоёр үдэр үнгэроод байхада Бори- совые улаан сэрэг абаhан байна.Бүхы 1919 ониие Серго хадаа дайну уд дээгүүр үнгаргэбэ.Залу у Советска реепублнкатай арбан дурбэн хари гүрэнүүд дайлалда- hан юм. |
Ороной урда заха — Украина. |
Донбасс, Донской область, Царицын барандаа сагаантанаар эзалэгдэhан бай- гаа. |
Сагааитанай түрүү отряду уд Мо- сквада дүтэлжэ ябаа. |
Республика на ар- шалха хэрэгтэй байба.Энэ хүндэ үедэ Ленин ба партиин ЦК нүхэр Сталиниие урда зүгэй фронт- до элигээбэ. |
Сталинай захиралтып69 ёhоор Серго Орджоникидзе хадаа ударна Латышска дивизитэй мүи урда зү- гэй фронтдо мордоhон юм. |
Удаашье- гүй улаан сврэгвй ударна группануу- даар сагаан армиин врхим корпус бута сохигдобо. |
Сагаантан гвдвргвв суха- рижа захалаа hвн. |
Тадзнай хойноhоо Ворошилов ба Буденный түрүүтай, Нагадахи Морито арми намнажа, оро- hон байна.Героическа Улаан Морито сэраг дайсадые бүримүсан бута сохижо, Украина ба Донбассые сүлөөлба.Сагаан армиин үлагдалнүүд Хара далай уруу ба хойто Кавказ тээша тврьелан арилаа hвн.Хадануудые сагаантанhаа сүлоолха ба Кавказда Советска засагые hаргаэн бодхоохыень 1920 оной вхеэр Ленин ба Сталин кавказска фронтдо Сергые эли- гввбз.АЗЕРБАЙДЖАНИИЕ СҮЛӨӨЛЭГШЭ1919 оной үбал тиима хохидолтон- гоор ба бэрхашаалтэйгаэр ошохо боло- ходоо, аръежв ерахабди гавд ошоhоп7 0 тэрэ газартаа гаэл нэгэ жэл болоод Серго тэхэрижэ ерэбэ. |
Советска сарэ- гай эрьежа ерэхые хада газарайхид баяртайгаар хүлеэбэ. |
Улаан армиин ушөө ерахаhаа урда таданар сагаанта- тшие ка.м на а д. ооhадынгөө революционно комитедүүдые hунгаhан байгаа. |
Улаан сараг городуудые дара а дараа- гаарнь азалба. |
Владикавказ дахин со- ветска болоо.Серго болбол түраhан хадануудтаа илалтатайгаар эрьежа ерэбэ.— Танине арад зон харахаяа хүсэ- нэ, танине баhал мантаяа гэжэ арад зон мэдэхэеэ хүсэнэ...—гэжэ ингуш- ска үбгэн партизану уд Серго до хэлэ- дэг hэп.Серго Киров хоёр сүлөөтэ ингуш- ска арадай съезд дээрэ байбад. |
Мүн сагаантанай галдаhаи аулнуудаар яба- бад.Тиигээд Серго болбол Лепиндэ иигэжэ бэшээ hан:„Сагаан казагуудан hандааhап ехэ ехэ аулнуудаар ябажа үзөөбди.. . |
Тэ- дэндэ туhа хүргахэ шухала байна... |
Минин мэдэлдэ элигээгдэhэн хоёр миллион аршин мануфактурые хада газа- райхидай үхибүүдтэ хубаажа үгэхэ бо- долтойб, тэдэнэр имагтал hангирхай хубсаhатай ябана ..."1920 оной апрельдэ улаан сэрэг хадаа Орджоникидзын, Кировэй ба Мп- коянай начальство доро Ка куда дүтэл- жэ ябаба.Бакинска коммупистнууд энээниие мэдээд, хүдэлмэришэдэй восстани хэ- Һ.ЭН ю м .Апрелиин 30-да улаан арми Бакуда ороо hэн. |
Майн нэгэндэ, уласхоороп- дын хүдэлмэришэдэй hайн үдэртэ бакинска городской площадь дээрэ бая- рай парад болобо, тэрэ парадые нүхэр Серго командовалhан юм.Боецүүдтэ улаан туг угэхэдоо, Серго хэлээ hэн:— Арбан нэгэдэхи Улаан армиин солдадууд! |
Революциин ба советскэ за- сагай хэрэгтэ ооhэдынгоо үнэн сэхые улаан шуhаар харуулаат! |
Танай хату у шанга дайшалхы ажалаар гэрэлтэмэ илалта олдоо. |
Танай аша габияа ухэхэ- гүй тэрэтнай историдо орохо байна. |
Таанарые иүхэд ба ахадүүнэр гэжэ ха- ража байгаа манай түрэл Азербайджано м Советска ресиубликып баярлаhан гражданину у да н солото уряапууд мү- ноөдэр танай награда болог!Энэ үдэрhоө хойшо Азербайджан хадаа советскэ орон болоо hэн. |
„Азер- байджаниие сүлоөлэгшэ“ гэжэ нүхэр Сталин Сергые нэрлэhэн юм.— Тэрэ хадаа түрүүн Азербайджап- да ороо,—гэжэ Сталин хэлээ hэн.Үлэhэн сагаангвардейскэ отрядуу- дые бултыень hалгаад, Серго хадаа За- кавказьеда хүдэлмэрилхэеэ үлоө hэн. |
Тиихэдээ дайнай жэлнүүдтэ ороной hаи- дарhан ажахые шэнэдхэн байгуулжа, кавказска арадай хоорондын эб найрам- далые бэхидхэжэ, нилээн ехэ хүдэлмэ- ри хэhэн ба нплээи олон hүниие нойр- гүйгөөр үнгэргэhэн юм.1921 оной хабар Серго болбол Ленин Сталин хоёрто иигэжэ телеграфи- ровалба:„Тифлис дээрэ советскэ засагай улаан туг намилзажа байна. |
Советскэ Грузи мандат Г ҮХИБҮҮДЭЙ ХАНИ1922 оной убэл Тнфлнстэ харууhа- гүй үхибүүд ехэ олон hэн. |
Тэдэнэр хадаа дайнай ба эбдэрэлэй жэлнүүдтэ өөhэ- дынгөө түрэлхидые гээжэ, түрэhэн гэр- hээн зугадажа, зайгуул болоhон үхн- бүүд байгаа.Хүсэд хубсаhагүй, тахагарнууд, муунууд, шонын гүлгэд шэнги зэрли- гүүд аад. үлэсхэлэн ба шэрүүн аба- ритай тэдэ үхибүүд hүрэгөөрөө улнцаар гүйлдэн. асфальт шанадаг тогоон соо, воротагай hарабша доогуур, гэрнүүдэй харанхы подъезд доогуур хоноод, гуп- раншалан ба юумэ хулгайлан ябадаг оайба.Гэгээн сагаан үдэр дупда ехэ улп- цаар ябаhан хүнүүдые шууялдан хү- реэлээд, тэбэдэhэн эхэнэрнүүдэй гар- hаа сумкануудыень, үhэнэйнь hамуу- дые абажа ябашадаг hэн.Бүрэнхы болохолоор улицые хүн- дэлэн мушхамал татаад, оөhэдөө ангуу- шан шэигп модоной еаагуур хоргодоп Һ у ужа, хэн нэгэ и торожо унана хана гэжэ хүлеэдэг hэн,—унаа хадань тэдэнэр хашхаралдан гүйлдэжэ ерээд, бо- тинкыеиь hугалаад, малгайень абаад. олзоёо хубаахаяа саашаа гүйлдэдэг hэн. |
Тэдэ үхибүүдые барпхадань—зугада- даг; сохиходонь—хэрэлдэдэг, хазадаг байгаа. |
Эдэ үхибүүдые яаха гээптэб гэ- жэ хэншье мэдэдэггүй байгаа.Үглөө бүри тэдэнэр тнфлисскэ нартнин комнтедэй гэрэй хажууда де- журладаг байба. |
Тнихэдээ Серго Орд- жоннкндзые хүлеэдэг байгаа hэн.Таниха болошоhон воениэ шинель- тэй үргэн мүрэтэй фигурые холоhоо харамсаараа:Дяди Серго ерэбэ! |
Дяди Серго ерэбэ! гэжэ шаигаар хашхаралдан гүйлдэдэг hэн.Сергын ерэхэлээр тэрэниие хүреэ- лээд:—Арбан мүнгэ4 үгыш! —гэжэ тэдэ үхибүүд эридэг байба.Тиихэдэнь Серго уурладаггүй ба үлдэдэггүй. харин оортоө байhан бу- тархай мүнгаеэ баранииепь үхибүүдтэ тараажа үгэдэг бэлэй. |
Нэгэтэ, нэгэшъе мүнгэгүй болотороо хуу тараажа үгэ~ жэрхиhэн хойнонь эгээл үүдэнэй ха- жууда нэгэ бишпнхан татар хүбүүи Серго до аhалдаба. |
Тэрэниие харахада арба наhанhаа дээшэ бэшэ, хүл нюсэ- гэн. даараhандаа шэшэржэ, үрөөhэн хүл дээрээ дохоншооно. |
Тиигээд Сер-; гын хамсыhаа хүхэршэhэн згу ухай гар~ ханаараа барпжа. баатапгаар дабтап эрибэ:— Арбан мүнгэ үгыш даа!Серго нүхэртэеэ ябаhан байна. |
Ну- хэрынь ажал хэрэг тухай хэлэжэ яба- ха зуураа. яаран тэрэ хүбүүе тулхп- жэрхнхэеэ hанаба. |
Тмин Серго тэндээ зогсоод, нүхэрhөөн мүнгэ абажа. тэрэ бишинхан татарта угоо hэн.— Эдэ ухибуудые яаха гээшэб, бо- дожо узэхэ хэрэгтэй байна.—гэжэ Серго хэлэбэ.Энэ үдэр Сергодо ехэ ба шухала хэрэгүүд олон байгаа даа. тннгэбэшье бишинхан татарые мартаагүй hэн.Городой дунда. тифлисскэ эрхим улицануудай нэгэндэ гурбаи этажтай, балконуудтай, үргэн hанхан .подъездтэй нэгэ ехэ сайбар гэр байба. |
Энэ гэрые харууhагүй үхибүүдтэ үгэхэ гэжэ Серго захирба. |
Улаан армииы запасууд- liaa нэгэ вагон талха. одеяло, белье ба хубсаhа оёхыень мануфактура абажа угэбэ.Тэрэ гэрэй заhагдажа түхеэрэгдэхэ- дэ арадай гэгээрэлэй отделhээ хэдэн эхэнэрнүүд hүшшдөө улнцануудаар эрьен ябажа, үхнбүүдые суглуулба, тиигээд тэдэнээ угаагаад, үhыень абаад, шэнээр хубсалуулаад шэнэ гэртэ асар- жа байба. |
„Улицын үхибүүдэй гэр4 4 гэжэ городто тэрэ гэрые нэрлэдэг бо- лоо hэн.Хоёр зуун табин үхнбүүд уужам ба гэрэлтэй комнатонуудта оробо. |
Эн- дэ той баганууд—гурба дүрбэн на- hатай үхибүүд ба арбан таба наhатай нодростогууд; грузин, армян, татар, ород бишиихан хүбүүд ба басагад байгаа.Серго болбол үнөөхи бишиихан татар хүбүүитэй улицада дахин уулза- хадаа. өөрөө тэрэнине үхибүүдэй гэртэ асараа hэн.— Энээхэн хүбүүе аба.—гэжэ тэрэ гэрые даажа байhан Зинаида Гавриловна да хэлэhэи байна.Серго хадаа партийна ба военнэ хэ- рэгүүдээр хоолойдоо хүрэсэ эзэлэгдэн- ги байбашье урдын харууhагүй үхп- бүүд өоhэдынгөө гэртэ ямар байна хаб гэжэ асу уха на мартадаггүй ба али бо- лохо аргаар туhалдаг hэн. |
Уданщьегүй үхибүүдэй гэртэ ажабайдалыиь бүри hайжаржа урдын хулгайшанууд ном үзэжэ hуудаг ба мастерскойнуудта хү- дэлдэг болобод. |
Майн нэгэнэй үдэр үхибүүд өөhэдөө спектакль табиба. |
Ну- хэр Серго hайн үдэртэнь эгээл хүндэ- тэ ба эгээл хүхюун айлшан байба.Тэрэ үхибүүдэй гэртэ байhан үхи- бүүд үни ехэнүүд болоо даа. |
Тэдэнэй нэгэн инженер, нүгөөдэнь залуу эрдэмтэ, гурбадахинь—Улаан армиин командир . . .Тэдэнэр Зинаида Гаврил о внада 6э- ]пэг бэшэдэг. |
Москва ерэхэдээ тэрэнэй- дэ хүрэдэг. |
Сергые дурдадаг ба өөрын- гөө жаргалта ажабайдал тухай хөөрэ- дэг байна.ПРОМЫШЛЕННОСТИИН КОМАНДАРММосква ш а дар. опытно ноли дээрэ гэрэлтэмэ шэнэ матинаиууд зурылдан жагсажа байба. |
Эдэ хадаа советскэ ту- руушын тракторнууд байгаа.Тэдэнэр Харъковhаа ба Сталинград- hаа. советскэ ехэ заводуудай конвей- ернүүдhээ сэхэ Москва мүрысоодэ ерэ- hэн ба өөрыигоо хүдэр шэрхиие. хүсэ шадалые, хүдэлмэридэ бушу у ' тургэ- нөө харуулха ушартай байгаа.Тэдэнэй хажуугаар тракторнууднай бүтэн бурин байна ха гу гэжэ зуу дахин шалгажа. тракторист нууд оролдон ябанад. |
Хэдэн инженёрнүүд ба хундэ нромышленностиин хүдэлмэришэд Москва ороhон харгы уруу харан харан. машинануудай hайн талыеиь ба дутуу дундануудыень хананхатайгаар зүб- шэнэд.Наркомые хүлеэнэд. |
Нарком хадаа мурысоо дээрэ өөрөө байхаяа ба трак- торнуудай яажа хүдэлмэрилхыень ха- рахаа хүсэhэи байгаа. |
Поли болбол сэ- сэгүүдээр хушагданги. |
Шэнэхэнүүд аад hайса аршагдаhан машинанууд пара пай хурса туяанда ялалзанад.Тээ тэрэ,—гэжэ нэгэ тракто- ристын хэлэхэдэ баран мүрысөонэй га- зар тээшэ шэдэлзэжэ ябаЪан автомобиль тээшэ харабад.Минута үнгэрөөд байхада, миhэлзэ- hэн ба үлэ мэдэг сэдьхэлээ хүдэлhэн Серго мэндэшэлэн гараа үргөод, зүлгэ иогоон поли дээгүүр тракторнууд тээшэ түргэн ба хүнгэхэпөөр алхалан ошожо ябаа hэн.Хүлеэжэ байhан хүнүүдые бултыень тойрон ябажа, хүн бүрннн гарые адха- на, таниха хүнүүдээ мэндэшэлиэ, таин- хагүй хүнүүдэйнгээ нюурынь үни удаан хадуужа абаха гэhэи шэнгп анхарал- тайгаар харана. |
Сергын память бол- бол гайхалтай hонор байhаи юм—хү- дэлмэридоо ушарhан мянгаад хүнүүдые мартадаггүй hэн. |
Мүн хүнүүдые тон hайнаар мэдэдэг, нэбтэ харадаг. ямар байhыень ойлгодог бэлэй.— Зай, юу асараабта, харуулагты,8Ө —гэжэ Серго хүхюунээр хэлээд, шал- галтые эхилхыень захирба.— Харьковайхид түрүүлээд ябаг, — гэжэ Серго хэлэбэ.Моторнууд хүнхинэлдэн, таршага- налдаи Харьковска тракторна заводом тракторнууд поли уруу hубарилдан хүдэлбэ. |
Лемехүүдэй гэрэлтэмэ булад хутаганууд газарые гүизэгыгоор зүhэ- жэ, хүигэхэноор урбалдаhан шиигтэй хара хүрьhэн нэгэ жэгдээр зурын хэб- тэнэ.Серго болбол хахалагдаhан бороз- дае зубшан ябажа хараха зуураа, иигэ- жэ захирба:— Хоёрдохи, гурбадахи кориусыень табигты !..Серго хадаа машинын бүхы арга шадалыень шалгахаяа, алибаа хүлеэг- дээгүй ушаралнуудые уридшалан хара- жа үзэхэеэ, тракторай бүхы плугуудай хүдэлмэрииень харахаяа хүсэhэн байгаа. |
Энэ нарин шанга ба бэрхэтэй экзамен байhан юм. |
Медигэй hургуули- тай, дайнай ба политическэ хүдэлмэ- риин опыдтой энэ хүндэ хаанаhаа иимэ6. |
Товарищ Серго 81 хёрхо гехническэ нюдэн байгаа гээшэб гэжэ. үнгэрхэдөө Серготой үнииэй хү- дэлмэрилhэн хүнүүд гайхалсаа hэн.Гэнтэ түрүүшын тракторай мотор- то hаатал ушаржа. машина түгэшэн. үдхэи хара утаа сорголуулаи хаяад зогсошобо.— Би энээнhээл айгаа hэм,—гэжэ Серго урмаа хухаралг хэ.тээд, конструк- торнуудые дуудажа. авариин шалта- гааниие элирхэйлжэ эхилбэ.Харьковска трактор газар зүhэhэн шэгтээ. шалгалтада унаhандаа эшэhэн н) м шэнги полиин дунда хүдэлэпгүй зогсоо hэн.Сталииградска тракторнууд шал- галтаяа отлично үгэбэд. |
Серго болбол ехэ хананги боложо. конструктор 1[уу- дые ба хүдэлмэришэдые магтаба.— Танда нэгэ юумэн дутуу байна— hайса хүсэндэнь ороторнь заhахахэрэгтэй. |
Барюул бүхэниинь. мөөр бү- хэниинъ хүсэндөө оротороо заhагдаhан байха ёhотой. |
Машина хадаа гоё бай- ха ёhотой. |
Хамагай шухалань—иимэ машинануудые олоор үгэгты.82 Полиhоо нбахаа түхеэржэ байхадаа голхорhон Харьковайхидые дуудажа аса- раад, тэдэндэ хэлээ hэн:— Бараг даа, гэмшэхэ хэрэггүй! |
Намда ошоё. танда юун Һаад хэнэб.юугээр туhалха хэрэгтэйб. хоорэлдэхэбди.Фронтнууд дээгүүр пужкапуудай мэ- ерхэ үнгэржэ, гражданска дайи дүурээ. |
Бусалма байгуулалтанууда й car ерээ. |
Бүхы Советскэ орои дотор заводууд, харгынууд hэргээп бодхоогдожо ба, ба- ригдажа. дайпай жэлнүүдтэ хохидоhон хүдөө ажахы түбхинэн заhагдажа байба.— Бидэнэр түрүү оронуудhаа табяад— зуугаад жэлээр гээгдээбди. |
Эпэ забhарые бидэнэр арбан жэл соо ябажа гараха ёhотойбди. |
Нэгэ гэбэл бидэнэр энээниие хэхэбди, үгы гэбэл бидэииие тэдэ хашаха .. . |
Болыиевигүүд техни- кые шудалха ёhотой. — гэжэ нүхэр Сталин хэлээ hэн.Серго Орджоникидзе хадаа революционно хүдэлмэрнин бүхы шатаиуудые подпольно агитаторhаа эхилээд, рево- люциип полководец хүрэтэрөө ябажа83 үнгэрhэн юм. |
Мүнөө техникые шудал- жа, өөрынгөө ороной бодото эзэн боложо hураа, мүн советскэ хүнүүдые бодото эзэд болохыень hургана.Парти ба орон хадаа тэрээндэ ара- дай ажахые, нэн түрүүи хүндэ про- мышленностиие даалгажа үгоо.Хүдэлмэришэд ба инженернүүд Сергые воhэдынгоо командарм гэжэ нэрлэдэг hэн. |
Нээрээшье, тэрээндэ бүхэли арми бии байгаа—инженернүүд, эрдэмтэд, изобретательнууд, технигүүд, мастер- Н У У Д ? хүдэлмэрйшэд.Энэ арми хадаа алта, нефть, нүүр- hэ абана, паровоз, автомобиль, самолёт бүтөөнэ, бүхы орон дотороо электричество носоопо, пулемёт ба танкнуу- дые хэнэ.Серго болбол энэ армитаяа Советскэ орондо жаргалта ажабайдалые дай- лан олгожо, дэлхэйн бэшэ гүрэнүүдэй дунда ёhотой hуурииень эзэлүүлээ. |
Эиэ армиин шэнэ илалта бүреэрнь Советскэ союз улам хүсэтэй ба баян болоно.К омандармынгаа хамта ябалсаhаниие мэдэрхэдээ дайн соо зоригтойгоор доб-S4 толгодо ородог солдадууд шэнги со- ветскэ заводууд, шахтанууд, рудни- гууд найдангяар хүдэлдэг, юун- дэб гэхэдэ, Серго бидэнтэй гэжэ мэдэ- дэг байгаа.Сергын хүдэлмэриин кабинет соо- хи стол дээрэнь дүрбэи телефон байдаг hэн. |
Гэнтэ орой hүни дунда Москва- hаа хэдэн мянган километр холо бай- hан нэгэ газарта телефоной звонок ханхинажа, Сергын хүхюуи гү, али м:эгдэнги, үгышье hаа hанаашархаhан гү, али уурлаhан абяан дуулдадаг hэи:— Зай, хэрэгтнай ямар байиаб?Предприятиин начальник бүхэн, мастер бүхэн, үнгэрхэдоө юрын простой хүдэлмэришэн бүхэн хододоо Сергодо хандажа, совет гү, али туhаламжа эри- жэ шадаха байhан юм.— Манда шухала бэшэ хүдэлмэри, харюусалгагүй тушаал гэжэ үгы, мүн баhа манда инициативагүй хүнүүд бай- ха ёhогуй,—гэжэ Серго хэлэдэг hэн.Серго болбол хурса зоригтой ба ониhо шадабаритай хүнүүдые үлэмжэ ехээр дурладаг байгаа. |
Ямаршье шэнэ, hонин хэрэг хадаа Сергоhоо дэмжэлгэ абадаг hэн. |
Серго ажабайдалые урагтнань түлхихэ дуратай байhан юм.1935 ондо донбасска юрын шахтер — забойщик Алексей Стаханов болбол оорынгоо шэнэ методээр хүдэлжэ, нэгэ hүни соо отбойно балтаар зуун хоёр гонно нүүрhэ түгдөлhэн юм. |
Тэрэнэй нормонь долоон тонно байгаа.Энэ хадаа бүхы дэлхэй дээрэ үзэг- дөөгүй абалга hэн.Стаханов болбол тэрэ үдэртоө Сер- гоhоо телеграмма абаба. |
Командарм тэрээндэ банрые хүргэжэ, энэ түрүү- шын гэрэлтэмэ опыдые, бэхижүүлхыень туhалхаб гэбэ. |
Стаханов гээшэ нүүрhэ- нэй промышленность да эрьелтэ хээгэжэ Серго хүрэhоор мэдэжэ, бүхы советскэ заводуудые стахановскаар хүдэл- мэрилүүлжэ hургаха хэрэгтэй гэжэ ойлгоhон байна.Партиин уряагаар мянга.н хүдэл- мэришэд Стахановай мүроор ябажа, удангүй бүхэ дэлхэй дээрэ стаханове- цууд тухай гайхалсан хэлсэhэн юм.Тиихэдэ Серго болбол хүдэлмэришэд8У —стахановецуудта эрдэмтэдэй туhал- хыень оролдолго гаргажа байгаа. |
Суута академигтэ Серго иигэжэ хэлээ hэн:—Хэрбээ таанарай, наукын хүнүу- дэй, хүдэлмэришэдтэ туhалаа хада стахановецууд болбол долгилон дэлгэрхэ ба илаха ёhотой манай залуу наhан, шадабари түгэс хүсэн гээшэ.Серго хадаа залуу советскэ инженер- нүүдые hурахыень хилын саана эли- гээжэ, hүүлдэнь тэдэнhээ хари гүрэнэй заводуудтахүдэлмэриинямар ябажа бай- hаниие ханамжатайгаар асуудаг hэи... |
Маиай юэнэ шэнэ заводууд американска заводуудhаа бааханшье муу бэпгэ байна гэжэ хэлэхэдэиь, Сергын нюдэнүүд урмашаhандаа ялалзагша hэн.Серго Орджоникидзе оорынгоө арадай хүсэндэ бүхөөр этигэдэг ба оорынгөө агууехэ эхэ ороноор омогорходог байгаа. |
Советскэ ороной эгвэл холын заха узүү- рэй хүдэлмэришэдшье хадаа ооhэдынгөө командармаар омогорходог ба тэрэниие ..манай Ceprott гэжэ иэрлэдэг hэн.ЕХЭ ЗҮРХЭННэгэ бишиихан басаган харгы дээрэ уйлажа hууба. |
Тэрэ басаган унахадаа87 үбдэгөө шулгалжархиhан байжа, ябаха- дань үбдажэ, гадна номуудынь хуу та- рашаhан байгаа. |
Хажуугаарнь машина шурьяжа ябаба. |
Гэнтэ шофер машинаяа тормозложо, үүдэниинь нээгдэбэ. |
Машина сооhоо боро плащтай, иогоон фураж- катай ураи дунда бэетэй мурэлхэг хүн гаража ерэбэ.— Зай, яабаш? |
Юун болооб?Юундэ уйлаабши?—гэжэ тэрэ хүн асууба.Ехэ хара шодэнүүдыиь басагахан тээшэ энэрхыгээр харана. |
Тэрэ хүн бүхыжэ номуудынь еуглуулба. |
Ямар нэгэ ялигүй юумэн дээрэhээ уйлажа байhан тэрэ басаганда гэнтэ эшүүритэй болошобо.—Бараг даа. |
Миин юрэдөөл уйлааб,— гэжэ тэрэ харюусаад, нёлбоhоо аршаба.Тиихэдэнь тэрэ хүн энеэжэрхеэ hэн.—Теэд юундэ ши харгы дээрэ йуу- наш? |
Хаана байдагбши? |
Шамайе абаа- шажа үгэhүүб, дуратайгүш ?Басагахан гансата хүлэйнгөө үбшэ- ниие мартаба. |
Тиигээд тэдэнэр машина соо танилсаhан юм.88 —Ши хэн гэжэ нэрэтэйбши?—гэжэ тэрэ хүн асууба.Басаган өөрынгөө нэрэ ба обогоо хэлэбэ.—Би Серго гэжэ нэрэтэйб,—гэжэ эрэ хүн хүхюунээр хэлээ,—зай, яахаб даа, шамайе нэгэ бага еэнгүулэн гүил- гэхэ болоолтойбди.Би Этери гэжэ басагатайб, тэрэмнм зургаадахи класста hурадаг, тэрээндэ нүхэдынь ерэдэг, тиихэдээ намда тэдэ- нэр hургуулиингаа хэрэг тухай хоорэ- дэг юм, гэжэ Серго хөөрөо hэн. hайн hурана гүш, ямарнууд номуудые унша- наш, ехэ болоходоо хэн болохо дуратай- бши гэжэ Серго өөрынгөө шэнэ танил- hаа асууба. |
Серготой тон нүхэдэй ёhоор хөөрэлдэжэ болохо байба. |
Серго тэрэ басаганай хэлэhэн хахад үгэhоөнь эхи- лээд бултыень ойлгоно. |
Гэртээ хүрэжэ ерээд, басаганда Сергоhоо таhархань хайратай байба даа.—Зай, баяртай, элүүр энхэ ябаарам. |
Бэшэ бү уйлаарай!—гэжэ Серго ябаха- даа хэлээ hэн.Серго хадаа хэзээдэшье хунэй т & - шу удалые, үхибүүдэй нёлбоhые, хүнэй уйе тойрон үнгэржэ шададаггүй hэн. |
Тара болбол хүниие баеа өөдаш, татадаг болгохо. ажабайдалые найдамтайгаар харадаг болгохо дуратай юм hэн. |
Хүдэл- мэри дээрэ залхууралга, хананхагүй ябадал, хэрэгэй ороидо хооhон шашал- га, гамшэл бүгэдые үзэдэггүй байгаа.Нэгэтэ, Советскэ орон дотор тоогүй олон ябадалпуудайнгаа пэгэндэ Серго хадаа ехэ металлу ргичес ка заводто ерэбэ, тэндэ хэрэгынь му у ябажа байгаа. |
Заводой директор удаан банэтэрүү- гээр үнгэрхэдоө онсо ханамжатай юм шэнгеэр, хүдэлмэриингоө бүхы дутуу дундануудые хэлэбэ, гэмшэнэшье, гара- шагуй байдалда байhанаа гомодоно. |
Серго дуулаад дураа гутан байгаа hэн.Та металлургида үнинэй хүдалнэ гүт? |
Нүхэр хэлэгты,— Г.ЭЖЭ гэнтэ тэрэхэлэг- 1иын үгые таhалаад асууба.—Арбан жэл,—гэжэ директор барда- маар харюусаа hэн.—Энэ хэрэгээ танда орхихо хэрэг- тэй байна гэжэ би hананаб,—гэжэ Серго бахардаhан шашагай нюдые сэхэ хараад,« о эрид хэлэбэ.—Та оорынгоо бүхы алдуу- иуудые тон hайиаар тэмдэглэнэт, теэд тэдэнээ заhахын туда юушье хэжэ шада- хагүй байнат.Тиигээд тэрээниие тэрэ дарыдань х үдэлмэриhөөш» гаргаа hэн.Серго болбол гэмшэлгые дурладаггүй байгаа. |
Элүүр байхадаа үглоөгүүр дуу дуулаhаар бододог hэн. |