text
stringlengths
0
136
لور شاه جهان بېګم اتالیق و. په دې دور کې د بهوپال رسمي ژبه د
فارسي پر ځای اردو وټاکل شوه
-۷۷
بهوپال ‏ د هندوستان پښتانه
6666 0 090165
د سکندر پیګم واکمني ‎٧۷۰‏
د حکومت او ادارې په ډګر کې يې د بهوپال ښار سړکونه پراخه
کړل. چې د اس ګاډي پکې تېرېدای شوی. د شپې په لارو کوڅو کې
په هر پنځوس میټره واټن کې د تېلو څراغونه بلېدل د هندوانو او
مسلمانانو لپاره یې بېل بېل سرایونه جوړکړل د يو لوی روغتون او
بې شمېره وړوکلبنيکونو برسېره يې د وګړو د روغتيا لپاره قانون
جوړکړو او حکیمانو ته امر وشو چې د هندوانو او مسلمانانو لپاره
دې د هغوی د مذهبي حساسیت په احترام بېل بېل داروګان جوړکړي
ددې په دور کې د لومړي ځل لپاره د پور ورکولو سیسټم پيل شو.
خلکو به له حکومته پور واخيست او وروسته به يې په اسانو
قسطونو پرې کاوه. د حکومت له خوا د ځنګلونو يوه څانګه هم
پرانستل شوه چې د چاپېریال ساتنه وکړي او په ناقانونه توګه د ونو
پرېکولو مخه ونیسي. په دې وخت کې له نور هند سره د بهوپال. د
مځکې له لارې د نښلولو لپاره د اورګاډي پټلۍ په جوړېدو لاس
پورې شو. خو هغه د اورګاډي لیدو ته ژوندۍ پاتې نه شوه. لومړی
اورګاډی په ‎۱۸٨١‏ کې د خاني انجن سره راغی.
د سکندر بېګم مشکلات
د سکندربېګم کورنۍ ته وفاداره د پوځ مشر بخشي بهادر
محمدخان مړ شو نو د ده مشر زوی صدر محمد د پوځ د قومندان
وظيفه ترلاسه کړه. خو دوه کاله وروسته صدر محمد هم په ځوانه
ځوانۍ کې مړ شو او د پوځ مشري د ده کشر ورور باقي محمد ته
وسپارل شوه قدسیې او سکندر د نورو خپلوانو په پرتله د پښتنو په
دې کورنۍ ډېر زيات اعتماد کاوه ددې کورنۍ غړيو د قدرت او
بهوپال ‏ د هندوستان پښتانه
‎٢٣٢‏ نتا ته و واکمنی
واک پر ځای مسلکی جنګ او د دوست محمد له کورنۍ سره د پت
پاللو لاره خپله کړې وه
‏د سکندر بېګم لور اوس د پېغلتوب په درشل کې وه سکندربېګم
له انګرېزانو نه هم هغه ژمنه ترلاسه کول غوښتل چې يو وخت د دې
مور قدسیه بېګم د خپل خاوند نذرمحمد له مړینې وروسته غوښتې
وه
‏دواړو مېرمنو انګرېزانو ته دا ښودله چې دوی د حکومت کولو
وړتیا لري. سکندر بېګم لیدل چې د انګرېزانو استازی هومره مخالف
نه وو. لکه ویلکینسن چې وو. تر ټولو مهمه خبره دا وه چې د برتانيا
پر شاهي تخت يوه ښځه ناسته وه. په دې حالاتو کې سکندربېګم د
لیک له لارې له انګرېزانو سره اړیکي ساتلی وو او د خپلې لور
شاهجهان بېګم د نواب کېدو په لړ کې یې خپل شرايط وړاندې کړل.
په دې کې تر ټولو مهم شرط دا و چې د شاهجهان بېګم له واده
وروسته به د هغې خاوند نه يوازې دا چې نواب نه وي بلکې انتظامي
اختيارات به هم نه لري. د بېلګې په توګه یې ورته د ملکې ویکټوریې
د خاوند شهزاده البرټ نوم وليکلو دویمه دا چې د شاهجهان بېګم
لپاره د یوه مناسب خاوند غوره کوله اختيار ر به يوازې د سکندربېګم
په لاس کې وي او درېیم دا چې سکندربېگم به تر مرګ پورې د خپلې
مځکې نوابه وي. په دې لیکونو کې سکندربېګم د ملکې ويکټوريه
نوم بيا بيا ياداوه. مانا يې دا وه چې که انګرېزانو ته يوه ښځه
واکداره عیب نه دی نو باید د بهوپال لپاره هم عیب ونه ګڼل شي
‏په ۱۸۵۴ کې چې شاهجهان بېګم د ‎٢١‏ کلونو شوه. نو د هغې
لپاره د خاوند په لټون سکندربېګم د ټول هند د بېلا بېلو پښتنو
کورنیو او قبیلو ‎٢١‏ زلمیان هند ته راوبلل. د دوی ښې مېلمستیاوې
‏بهوپال ‏ د هندوستان پښتانه : 0
00011953 ۲ 9٧
د سکندر پېګم واکمنې ‎0٠‏
‏وشوې او ځینې په کې د څو ورځو وروسته ولاړل. په اخر کې يوازې
شپرٍ ځوانان پاتې شول چې ټول د دوست محمدخان د لمسو اولادونه
وو سکندربېګم دوی هم رخصت کړل| وانګرېز استازي ته يې
وليکل. په دوی کې یو ځوان هم زما د لور وړ نه دی. دا چې سکندر
بېګم ولې دا کار ر وکړ لومړی خو دا چې هغې انګرېزانو ته ښودل چې
دا د ځپلې لور شاهجهان خوښې ته هم ګوري کله چې دې ‎٢١‏ زلمي
بهوپال ته راوبلل. نو انګرېزانو ته یې دا ولیکل چې هغه غواړي د دې
لور په خپله ځان ته میړه خوښ کړي او په دې خبره کې يو څه حقيقت
هم وو. ځکه له ځینو ځوانانو سره شاهجهان بېګم د لیکونو له لارې د
مینې لنډمهالی تعلق هم پاتې شوی و. ډېر ځوانان یوازې په دې حرص
بهوپال ته ورغلي وو چې له يوې ښکلې او ځوانې شهزادګۍ سره به
هم واده وکړي او د مسلمانانو د یوې پراخې نوابۍ واکمن به هم شي.
ان تر دې چې په دې ځوانانو کې د مغول واکمنې کورنۍ یو شهزاده
هم شامل و. اورکزیو ځوانانو خو دا خپل حق ګاڼه. خو سکندر بېګم نه
غوښتل چې هغه خونړی تاریخ بېرته تکرارشي. د واک پر سر د هغې
په ځپل ژوند تېری د هغې ياد و .په ۱۸۵۴ کې سکندربېګم د د خپلې
مور قدسیې سره د سلا مشورې وروسته د بهوپال د پوځي ځواک
مشر سردارباقي محمدخان چې د بخشي بهادرمحمدخان زوی و خپل
دربار ته راواباله او هغه ته یې امر وکړ چې له شپاړس کلنې شاهجهان
سره دې واده وکړي. باقي محمد په دې خبره حیران پرېشان پاتې شو
سکندر ته یې زارۍ وکړې چې دی د بهوپال یو خدمتګار دی او نشي
کولای چې په شاهي کورنۍ کې وردننه شي. دويمه دا چې هغه لا