Datasets:

moaminsharifi

/

fa-wiki-spell-checker

like 4

در روز کودتای مرداد حرکت دیگری ضد آدولت انجام شد کهزاژینبار باعث سرنگنی دولت مصدق گشت بنابر کتاب ضد کودتا نوشته ممور سیا کیم روزولت او در این روفز با خریدن فتوای برخی از روحنیون و همچنرین دادن پول به ارتشیان ولگردان و اوباش تهران آنها را به خیابانها کشانید در این عملیات ماشینهاهی وابسته هوایی سفارت آمریکا در تهران با انتقال نفرات گارد شاهنشاهق و ارقتشیان تحت حمایت خود به سمت چنزل مصدقناه گفتههایی پیرامون فروریزی حکومت مصدق و نقش حز توده ایران دکتبر ماحشا الله ورقابازتاب نگار ص و زرداخت دلار به افراد فعال در کودتا باعث پیشروی این کودتا گردیدند امریکه در کودتای مرداد ناموفق بود

در روز کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ حرکت دیگری ضد دولت انجام شد که این‌بار باعث سرنگونی دولت مصدق گشت. بنابر کتاب «ضد کودتا» نوشته مأمور سیا کیم روزولت، او در این روز با خریدن فتوای برخی از روحانیون و همچنین دادن پول به ارتشیان، ولگردان و اوباش تهران آن‌ها را به خیابان‌ها کشانید. در این عملیات ماشین‌های وابسته هوایی سفارت آمریکا در تهران با انتقال نفرات گارد شاهنشاهی و ارتشیان تحت حمایت خود به سمت منزل مصدقنا گفته‌هایی پیرامون فروریزی حکومت مصدق و نقش حزب تودهٔ ایران- دکتر ماشاء الله ورقا-بازتاب نگار۱۳۸۴- ص۴۶ و پرداخت دلار به افراد فعال در کودتا باعث پیشروی این کودتا گردیدند. امری که در کودتای ۲۵ مرداد ناموفق بود.

حدود صبح اوت جمعیتی حدودا سههزار نفره از مردانی مسلح ب چوب و ماق در جنوبیترین نقطه شهر تقاهراتی علیه مصدق و به طرهفداری از شاه شروع کردند هبه خیابانها میرفتند و فریاد میکشیدند زنده باس شاه و مرگ بر مصدق خان اگر چه احتمالا اغلبشان سرشاراز احساآسات سلطنتطلبانه بودند اما به روشنی برای این کار پول گرفته بدند بین آنها انبوهی آدم بیکار و بسیاری اوباش و الواته سرشناس بودد همزماعن رکس پلیس دستور داد کسی مانع تظاهرات نشود بخش از جمعیت بهطرف بازار رفتند و تهدید به غارت مغازهها کردند تثیر کارشان آنی ود و بازار تعطیل شد هر چه زمان گذشت جمعیت بیشتر شد و بخش اعظمی از ثروتمندان شهر که از دولت مصدق غ بهخصوص سیاست اخیر حمایتش از حزب توده منزجر بودند به تظرهرات پیوستند بعد تعداد انبوهی کامیونعو اتوبوس که از صبح ود کرالیه شده بودند پیدایشان شد و امکان نقلوانتقال مجانی تظاهرکنندگان را مهیا کردند این وسایل نقلیشه در شهر میچرخیدند و سرنشینانشان با رریاد شعسار میدادند سعی میکردند خشنم مردم را افزایش دهند و احساساتشانپ را به نفع شاه برانگیزند خیلی ود روشن شد کل نیروی پلیس همراه و همدل تظاهراتاند وشدر بعضی موارد حرکت تظاهرکنندگان ردا هم هدایت میکننی مصدق بلافاصله ریس پلیس را عل رد و دستور دتگیریاش رب داد به ارتش هم دستور داد تانک و نودچوهای زرهپوش برای متفرق حکردن جمعیت بفرستد دستضورهای صادرده ستاد فرماندهی کل طبیعتا بلافاصله اطاعت نشد و چند ساعت بعدتر که اجرا شد دیگر جمعیت خیلی آسان سربازان رسیده ه محل را متقاعد کردند که در دفاع از شاه به آنها بپیوندند بین ساعت تا تظاهرکنندگان ستادهای مرکزی سه حزب سیاسی طرفدار حکومت و دفاتر نیم دوجین روزنامه حام مصدق رتا زیر و رو کردند و به آتش کشیدند جمعیت بعد به دفاتر روشزنازمههای حزب توده حمله کردند ابتدا در بربابرشان مقعاومت شد اماخیلی عود چیره شدند

حدودِ ۸ صبحِ ۱۹ اوت جمعیتی حدوداً سه‌هزار نفره از مردانی مسلح به چوب و چماق در جنوبی‌ترین نقطه شهر تظاهراتی علیهِ مصدق و به طرفداری از شاه شروع کردند. به خیابان‌ها می‌رفتند و فریاد می‌کشیدند «زنده باد شاه» و «مرگ بر مصدقِ خائن». اگر چه احتمالاً اغلب‌شان سرشار از احساساتِ سلطنت‌طلبانه بودند اما به روشنی برای این کار پول گرفته بودند؛ بین آن‌ها انبوهی آدمِ بیکار و بسیاری اوباش و الواتِ سرشناس بودند. هم‌زمان رئیس پلیس دستور داد کسی مانع تظاهرات نشود. بخش از جمعیت به‌طرفِ بازار رفتند و تهدید به غارتِ مغازه‌ها کردند. تأثیرِ کارشان آنی بود و بازار تعطیل شد. هر چه زمان گذشت جمعیت بیشتر شد و بخشِ اعظمی از ثروتمندانِ شهر که از دولتِ مصدق و به‌خصوص سیاست اخیرِ حمایتش از حزب توده منزجر بودند، به تظاهرات پیوستند. بعد تعدادِ انبوهی کامیون و اتوبوس، که از صبح زود کرایه شده بودند، پیدایشان شد و امکانِ نقل‌وانتقالِ مجانیِ تظاهرکنندگان را مهیا کردند. این وسایلِ نقلیه در شهر می‌چرخیدند و سرنشینان‌شان با فریاد شعار می‌دادند، سعی می‌کردند خشم مردم را افزایش دهند و احساساتشان را به نفعِ شاه برانگیزند. خیلی زود روشن شد کلِ نیروی پلیس همراه و همدلِ تظاهرات‌اند و در بعضی موارد حرکتِ تظاهرکنندگان را هم هدایت می‌کنند. مصدق بلافاصله رئیسِ پلیس را عزل کرد و دستورِ دستگیری‌اش را داد. به ارتش هم دستور داد تانک و خودروهای زره‌پوش برای متفرق کردنِ جمعیت بفرستد. دستورهای صادرشده ستادِ فرماندهیِ کل طبیعتاً بلافاصله اطاعت نشد و چند ساعت بعدتر که اجرا شد دیگر جمعیت خیلی آسان سربازانِ رسیده به محل را متقاعد کردند که در دفاع از شاه به آن‌ها بپیوندند. بینِ ساعت ۹ تا ۱۲ تظاهرکنندگان ستادهای مرکزیِ سه حزبِ سیاسیِ طرفدارِ حکومت و دفاتر نیم دوجین روزنامه حامیِ مصدق را زیر و رو کردند و به آتش کشیدند. جمعیت بعد به دفاترِ روزنامه‌های حزبِ توده حمله کردند؛ ابتدا در برابرشان مقاومت شد، اما خیلی زود چیره شدند.

سپس درر حمله به زندان شعبان جعفری شعبان بیزخ که از اسفند ماه به جرم صتلاش برای قتل نخستوزیر دشر زندان بود توسط نیرووای شورشی آزاد شدزندگینامه شعبان جعفری هما سرشار

سپس در حمله به زندان، شعبان جعفری (شعبان بی‌مخ) که از ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱ به جرم تلاش برای قتل نخست‌وزیر در زندان بود، توسط نیروهای شورشی آزاد شد.زندگی‌نامه شعبان جعفری- هما سرشار

با اشغال مرکز رادیو پس از چند ساعت سکوت رادیویی بیسابقه در صاریخ رادیوی ملی ایران نخنست مهدی میراشرافی نماینده مجلس ضو مصطفی کاشانیفرزند آیت الله کاشانی و سپس دیگر نمایدگان ضد مصدق و طرفدار شاه در مجلس همچون احمد فرامرزه به سود زاهدی سخنرانی کرده و آنگاه سرلشکر زاهدی فرمان انتصاب خد به نخستوزیری خواندKermit Roosevelt Countercoup

با اشغال مرکز رادیو، پس از چند ساعت سکوت رادیویی بی‌سابقه در تاریخ رادیوی ملی ایران، نخست مهدی میراشرافی، نماینده مجلس و مصطفی کاشانی فرزند آیت الله کاشانی و سپس دیگر نمایندگان ضد مصدق و طرفدار شاه در مجلس همچون احمد فرامرزی به سود زاهدی سخنرانی کرده و آنگاه سرلشکر زاهدی فرمان انتصاب خود به نخست‌وزیری خواند.Kermit Roosevelt: Countercoup

سپس نوبت به خانه مصدق کس در واقع مقر نخستوزیری بود رسید نخست جمعیت بدون پشتوانه نیروهای نظامی به مینزلش حمل کردند اما با آتش مسلسل عآقب رانده شدزند دومینز حمله که با همراهی و پشتیبسنی سیبازان طرفدار زاهدی انجام شد باز ناکام ماند این بار تانکهای سنگین شرمن به محل رسیدند و خانه را به توپ بستند حدود بعدازطهر دیگر گدفاع گارد حفاظت نخستوزیری در هم شکست و خانه ویران شض جمعیت مهاجم توانستند به داخل خانه وارد هر آنچه بود را به تاراج بردند و ساختمان را به آتش کشیدند برای منزل کنراری که خانه پسر مصدق بود نیز همین اتفاق رخ داد عصر مصبقی زندنیان که در حادثه کومدتای مردادذ یا توطه قتل مصدق در اسفند در زندانبودندپآزاد شدند و شسرلشکر زاهدی قدرت را در دست گرفت

سپس نوبت به خانه مصدق که در واقع مقر نخست‌وزیری بود رسید. نخست جمعیت بدون پشتوانه نیروهای نظامی به منزلش حمله کردند اما با آتش مسلسل عقب رانده شدند؛ دومین حمله که با همراهی و پشتیبانیِ سربازانِ طرفدارِ زاهدی انجام شد، باز ناکام ماند. این بار تانک‌های سنگینِ شرمن به محل رسیدند و خانه را به توپ بستند، حدودِ ۶ بعدازظهر دیگر دفاعِ گارد حفاظتِ نخست‌وزیری در هم شکست و خانه ویران شد. جمعیت مهاجم توانستند به داخل خانه وارد، هر آنچه بود را به تاراج بردند و ساختمان را به آتش کشیدند. برای منزل کناری که خانه پسرِ مصدق بود، نیز همین اتفاق رخ داد. عصر مابقی زندانیان که در حادثه کودتای ۲۵ مرداد یا توطئه قتل مصدق در ۹ اسفند در زندان بودند آزاد شدند و سرلشکر زاهدی قدرت را در دست گرفت.

بنا به نوشته سعید حکمت ریس اداره پزشکی قانونی در جریان این کودتا تن مقتول و تن مجروح شدندhtpswwwirnairnews۸۳۰۰۴۹۹۴روایتیازسخندتاریخیکودتای۲۸مرداد۱۳۳۲ در این روز شا جدر رم ایتالیا بود و به گفته همسرش ثریا در فکر خریدن خانهای در رم برای اقامتغبود گه سقوط دولت مصد وقدرت یابی زاهدی و تلگرافهای حمایتی ابوالقاسم کاشانی و ید محمد بهبهانیض را دریافت کردقصر تنهای ثریا پهلوی اسفندیاری صرکز نشر کتاب

بنا به نوشته سعید حکمت رئیس اداره پزشکی قانونی در جریان این کودتا ۴۱ تن مقتول و ۷۵ تن مجروح شدند.https://www.irna.ir/news/83004994/روایتی-از-سند-تاریخی-کودتای-28-مرداد-1332 در این روز شاه در رم ایتالیا بود و به گفته همسرش ثریا، در فکر خریدن خانه‌ای در رم برای اقامت بود که سقوط دولت مصدق و قدرت یابی زاهدی و تلگراف‌های حمایتی ابوالقاسم کاشانی و سید محمد بهبهانی را دریافت کرد.قصر تنهایی، ثریا پهلوی (اسفندیاری), مرکز نشر کتاب، ۱۳۷۰

در روز مرداد مصدق و بیشتر یارانش خود را به شرربانی تسلیم کردد

در روز ۲۹ مرداد مصدق و بیشتر یارانش خود را به شهربانی تسلیم کردند.

پس از موفقجیت کودتای مرداد سید ابوالقاسم کاشانی به شاه که بج شور و قدرت بازگشته بود به همراه ید حسین طباطبایی بروجردی تبریک گفت پساز بازچگشت شاه کاشانی در مصدحبهکی چنین مگوید

پس از موفقیت کودتای ۲۸ مرداد، سید ابوالقاسم کاشانی به شاه که به کشور و قدرت بازگشته بود به همراه سید حسین طباطبایی بروجردی تبریک گفت. پس از بازگشت شاه، کاشانی در مصاحبه‌ای چنین می‌گوید:

مصدق شاه را مجبور کرد که ایران رلا ترک نماید اما شاه با عزت و محبوببیت چند روز بعد بازگشت ملت شاه را دوست دارد و رژیم جمخهوطی مناسب ایران نیستمجموعه پامهاجو مکتوبات آیتالله کاشانی م دهنوی محمد ترکمان تهران چاپخش لد ص

«مصدق شاه را مجبور کرد که ایران را ترک نماید اما شاه با عزت و محبوبیت چند روز بعد بازگشت. ملت شاه را دوست دارد و رژیم جمهوری مناسب ایران نیست.»مجموعه پیام‌ها و مکتوبات آیت‌الله کاشانی. م. دهنوی (محمد ترکمان). (تهران. چاپخش. ۱۳۶۲) جلد ۴. ص ۲۸

نوذب صفوی رهبر گره فداییان اسلام نیز که در زمان کودتا در خاج از کشور هبود طی یک مصاحبز در بغداد سقوط مصدق را به شاه تبریک گفتروزنامه اطلاآجات مهندس عزتالله سحابی دی ماه روزنامه کیهان ذشهریور

نواب صفوی رهبر گروه فداییان اسلام نیز که در زمان کودتا در خارج از کشور بود طی یک مصاحبه در بغداد سقوط مصدق را به شاه تبریک گفت.روزنامه اطلاعات - مهندس عزت‌الله سحابی ۲۷ دی ماه ۱۳۵۹روزنامه کیهان ۳ شهریور ۱۳۳۲

برخی از هواداران مصفدق یا اعضای جبههملی رکه در زمان نخستوزیری مصدق از جبهه ملی یا ازبهیتوزیران کنار گذاشته شده یا کنار رفتند پس از جدایی از صدق به اذتقاد از کارنامه وی پردلختند و حتی براآ سرنگویاش تلاش کردند برخی از این افراد عبارتاند از

برخی از هواداران مصدق یا اعضای جبهه ملی که در زمان نخست‌وزیری مصدق، از جبهه ملی یا از هیئت‌وزیران کنار گذاشته شده یا کنار رفتند، پس از جدایی از مصدق، به انتقاد از کارنامه وی پرداختند و حتی برای سرنگونی‌اش تلاش کردند. برخی از این افراد عبارت‌اند از:

این در حالی بود که برخی از هواداران مصدق که تاروز پایانی همراه و پشتیبان او بدند و پس از آن نیز به هواداری از مصدق ادامه دادند به بعضی از رفتارهای مصق در زمان نخسطوزیریاش نقدخایی دلسوزانه داشتن از این جملهانخد

این در حالی بود که برخی از هواداران مصدق که تا روز پایانی همراه و پشتیبان او بودند و پس از آن نیز به هواداری از مصدق ادامه دادند، به بعضی از رفتارهای مصدق در زمان نخست‌وزیری‌اش، نقدهایی دلسوزانه داشتند. از این جمله‌اند:

بخی از تاریخپژوهان و روشنفکران جدیدت اگرچه کلیت مصدق را تصدیق و تیید کردهاند ولی برخی از کارهای اوبه ویژه مخالفتاو با پیشنهادهای نفتی اراذ شده به ایران همچون بانک جهانی یا پیشنهاد چهرچیل ترومن را اشتباآه دانسته و عقیده دارند که مدق باید پینهادهی مذکور را میپذیرفت و از اصل ملی دن صنعت نفت صرفنظر میکرد اینن خطاهای مصدق در این رابطه را اصلیتریژ علت سرنگونیث مصدق میدانندطاز جمله این افراد مایتوان به همایون کاتوزیان فود روحانیخبرآنلاین ادعانامه جدید علیه مصدقشاه کودتا کرد یا مصدق محمدعلی موحد و صادقیزیباکلام اشاره کردزیباکلامصادقصیادداشتهای انقلاب

برخی از تاریخ‌پژوهان و روشنفکران جدیدتر، اگرچه کلیت مصدق را تصدیق و تأیید کرده‌اند ولی برخی از کارهای او (به ویژه مخالفت او با پیشنهادهای نفتی ارائه شده به ایران همچون بانک جهانی یا پیشنهاد چرچیل - ترومن) را اشتباه دانسته و عقیده دارند که مصدق باید پیشنهادهای مذکور را می‌پذیرفت و از اصل ملی کردن صنعت نفت صرف‌نظر می‌کرد. اینان خطاهای مصدق در این رابطه را اصلی‌ترین علت سرنگونی مصدق می‌دانند. از جمله این افراد می‌توان به همایون کاتوزیان، فوأد روحانی،خبرآنلاین - ادعانامه جدید علیه مصدق/شاه کودتا کرد یا مصدق؟ محمدعلی موحد و صادق زیباکلام اشاره کرد.زیباکلام-صادق، یادداشت‌های انقلاب

گروه دیگری نیز هستند که سیاستهای مصدق را سبه شدت مورد نکوهش قرار دادهاند برخی از اظین افراکد عبارتاند از موسی غنی نژادتاریخ ایرانی مثسی غینژاد مصدق را پدر پوپولیسم نفتی میدانم فریدون مجلسیتاریخ ایرانی فریلون مجلسی در گفتگو با تاریخ ایرانی کودتای مرداد اصولا داخلی بود مرتضی مقردهادر دفاع از سیاست لیبرال دموکراسی مقتدر مرتضب مردیها فصل نقدشمشروطه عباس میلارنیمیلان کاشانی هم با شاه سر و سری داشت هم با زاهدی و مصدق و محمد قوطانیهفته نامه شهروندرامروز مرداد که ضمن نقددوران پهلوی پیش و پس از مصدق دوسران مصدق را نیز از انتقادات مصون نداشتهاند حال آنکه برخی دیگر چون داریوش همایونمن و روزگارم خاطرات داریوش همایون در سالهای جوانی هوشنگ ضنهاوندیمصاحبه با دکتر هوشنگ نهاوندی ملف کتب تاریخی ایران شوک بلآندپروازیها پیروز مجفتهدزادهخبرآنلاین پیروز مجتهد زاده در گفتگواا خبر مصدق کارهایی را که رضاخان جرت نبرد انجام دآد و جلا متینینگاهی به کارنامه سیاسی دکتر محمد مصدق کتر جلال متینی طوران حکومت ماهه مصدق را بدتر از دوران پس از مصدق و یک سراشیبی برای سقوط ایران به هرج و مرج یا کمونیسم دانستهاند

گروه دیگری نیز هستند که سیاست‌های مصدق را به شدت مورد نکوهش قرار داده‌اند. برخی از این افراد عبارت‌اند از: موسی غنی نژاد،تاریخ ایرانی - موسی غنی‌نژاد: مصدق را پدر پوپولیسم نفتی می‌دانم فریدون مجلسی،تاریخ ایرانی - فریدون مجلسی در گفتگو با تاریخ ایرانی: کودتای ۲۸ مرداد اصولاً داخلی بود مرتضی مردیها،در دفاع از سیاست: لیبرال دموکراسی مقتدر - مرتضی مردیها - فصل نقد مشروطه عباس میلانیمیلانی: کاشانی هم با شاه سر و سری داشت هم با زاهدی و مصدق و محمد قوچانی،هفته نامه شهروند امروز، ۲۸ مرداد ۱۳۸۶ که ضمن نقد دوران پهلوی پیش و پس از مصدق، دوران مصدق را نیز از انتقادات مصون نداشته‌اند. حال آنکه برخی دیگر چون داریوش همایون،من و روزگارم - خاطرات داریوش همایون در سالهای جوانی هوشنگ نهاوندی،مصاحبه با دکتر هوشنگ نهاوندی، مؤلف کتاب تاریخی «ایران، شوک بلندپروازی‌ها» پیروز مجتهدزاده،خبرآنلاین - پیروز مجتهد زاده در گفتگو با خبر: مصدق کارهایی را که رضاخان جرئت نکرد انجام داد و جلال متینی،نگاهی به کارنامه سیاسی دکتر محمد مصدق - دکتر جلال متینی دوران حکومت ۲۸ ماهه مصدق را بدتر از دوران «پس از مصدق» و یک سراشیبی برای سقوط ایران به هرج و مرج یا کمونیسم دانسته‌اند.

موسی نینژاد معتقد اسوت هثیچ ابتکاری در دوران دولت دکتر مصدق و اطرایان او دیده نشد اصطلاح اقتصاد بدون نفت را حتی در یک مورد قبعل از آن نمیشود پیدا کرد وقتی تحریم شروع شد دور و بریهای دکتر مصدق گفتند نفت بلای سیاه ست و تحریم موهبت است اما نتتجه آن بود که به ردم فشار آمد و مردم ناراضی شدند و بحرانهای سیاسی اقتصادی و اجتماعی شکل گرفت دآمدهای ارزی ما کاهدش پیداکرد اقتصاد دچار بحران شدید شد و به نارضایتی سیاسی اجتماعی و اقتصادی مردم انجامید و میدم این نارضایتی را در روز مرداد نشان دادن از روز مرداد کش طبق دست خط شاه مصدق خلع شده بود حکومت مصد غیرقانونی بود و اگر کودتایی صورت گرفت تگسط مصدقح بود چرما که قانون اعسی د غیاب مجلس به شاه اختیار میدهد در عزل و نصب نخستوزیر و مصخدق هم این را میدنست و به همین خاطر هم بود کهاین دست خط را اعلام و ابلاغ نکرد اطرافیان او هم میدانستند هنگام برزارپا رفراندوم هم این انتقاد را به او کرده بودند که انحلال مجلس همه ختیار را به شاه خواهد دادگفتگو با دکتر موسی غنینژاد درباره عملکرد مصدق امسعود بربرروزنامه رق ویژه نامه مرداد مرداد

موسی غنی‌نژاد معتقد است: «هیچ ابتکاری در دوران دولت دکتر مصدق و اطرافیان او دیده نشد. اصطلاح اقتصاد بدون نفت را حتی در یک مورد قبل از آن نمی‌شود پیدا کرد. وقتی تحریم شروع شد دور و بری‌های دکتر مصدق گفتند نفت بلای سیاه است و تحریم موهبت است. اما نتیجه آن بود که به مردم فشار آمد و مردم ناراضی شدند و بحران‌های سیاسی اقتصادی و اجتماعی شکل گرفت. درآمدهای ارزی ما کاهش پیدا کرد، اقتصاد دچار بحران شدید شد و به نارضایتی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مردم انجامید و مردم این نارضایتی را در روز ۲۸ مرداد نشان دادند. از روز ۲۵ مرداد که طبق دست خط شاه مصدق خلع شده بود حکومت مصدق غیرقانونی بود و اگر کودتایی صورت گرفت توسط مصدق بود. چرا که قانون اساسی، در غیاب مجلس، به شاه اختیار می‌دهد در عزل و نصب نخست‌وزیر و مصدق هم این را می‌دانست و به همین خاطر هم بود که این دست خط را اعلام و ابلاغ نکرد. اطرافیان او هم می‌دانستند. هنگام برگزاری رفراندوم هم این انتقاد را به او کرده بودند که انحلال مجلس همه اختیار را به شاه خواهد داد.»گفتگو با دکتر موسی غنی‌نژاد درباره عملکرد مصدق مسعود بُربُر، روزنامه شرق، ویژه نامه ۲۸ مرداد، ۲۸ مرداد ۱۳۹۲

محمد مصدق را پس از کودتای مردا در داگضاه نظامی محاکمه و با توجه به تبره اوگ از اتهامات اصلی چون تلاش ثباای برخهم زدن اساس سطنت و کودتا علیه قانون اساسی بت سه سال حبس مجرد انفرادی محکوم شد استدلال او در نفی صلاحیت دادگاه ای بود که دیوان عالی حق محاکمهنخستوزیر را دارد و ذاداه اژامی صالح نیست و اشو همچنان نخستوزیر قانونی کشور است آستدلال دادستان نیز این بود که مصدق در پی ذدریشفت فرمان عزل پادشاه از روز مرداد تا روز مرداد خستوزیر نبودهاست و این دادگاه به اتهامارت او پس از برکناری ازخستوزیری یعنی تمرد از فرمان پادشاه رسیدگی میکند پاسخ مصدق نیز آن بود که چون فرمان پادشاه را در نیمه شب و با یک دسته مسلح آورده بودند گمان بر جعلی بودن آن داده و از این نظر او متمرد نیست او همچدر دفاعیهادر دادگاه و هم در خاچطراتش عمینویسد به اگرچزه بنابر روح قانون اساسی مشروطه پادشاه حق عز و نصب وزیران را ندارد آی اگر در روز و ساعات ناداری فرمان را میآوردنقد آنرا میپذیرفت ضمن اینکه با توجه به نوع نوشتاگ دسشت خط احتمالژ داد ک فرمان به صورت سفید مهر و امض شده و جعلی است بهگ همین دلی آورنده نامه را دستگیر رد تاصبح رژز بعد از شثاه اصل ماجرا را جویی شود که با خروج شغاه از کشور فرصت این کار رنا نیافتدفاعیاتک دکتر مصدق در دادگاه نظامی

محمد مصدق را پس از کودتای ۲۸ مرداد در دادگاه نظامی محاکمه و با توجه به تبرئه او از اتهامات اصلی چون «تلاش برای برهم زدن اساس سلطنت» و «کودتا علیه قانون اساسی» به سه سال حبس مجرد (انفرادی) محکوم شد. استدلال او در نفی صلاحیت دادگاه این بود که دیوان عالی حق محاکمه نخست‌وزیر را دارد و دادگاه نظامی، صالح نیست و او همچنان نخست‌وزیر قانونی کشور است. استدلال دادستان نیز این بود که مصدق در پی دریافت فرمان عزل پادشاه از روز ۲۵ مرداد تا روز ۲۸ مرداد نخست‌وزیر نبوده‌است و این دادگاه به اتهامات او پس از برکناری از نخست‌وزیری یعنی تمرد از فرمان پادشاه رسیدگی می‌کند. پاسخ مصدق نیز آن بود که چون فرمان پادشاه را در نیمه شب و با یک دستهٔ مسلح آورده بودند گمان بر جعلی بودن آن داده و از این نظر او متمرد نیست. او هم در دفاعیه در دادگاه و هم در خاطراتش می‌نویسد که اگرچه بنابر روح قانون اساسی مشروطه، پادشاه حق عزل و نصب وزیران را ندارد ولی اگر در روز و ساعات اداری فرمان را می‌آوردند، آن را می‌پذیرفت. ضمن اینکه با توجه به نوع نوشتار دست خط، احتمال داد که فرمان به صورت سفید، مهر و امضا شده و جعلی است. به همین دلیل آورنده نامه را دستگیر کرد تا صبح روز بعد از شاه، اصل ماجرا را جویا شود که با خروج شاه از کشور، فرصت این کار را نیافت.دفاعیات دکتر مصدق در دادگاه نظامی

دادگاه که به صورت علنی و با حضور رسانههای ایرانی وبیگانه برگزار شده و مشروح آن در روزنامهها به چاپ رسیتد

دادگاه که به صورت علنی و با حضور رسانه‌های ایرانی و بیگانه برگزار شده و مشروح آن در روزنامه‌ها به چاپ رسید.

مصدق در مورد داگاهش و علل محاکمه خودچنین میگوید

مصدق در مورد دادگاهش و علل محاکمه خود چنین می‌گوید:

دادگاهحاگرچه او را از اتهامات مهمی چون اقدام علیه اساسسلطنتوکودتا علیه قانون اساسی کهس حکم اعدام داشت تبره کرد ولی بهیجهت تمرد از فرمان شاه او را به سه سال زندان محکومیکرد مصدق جس از گذراندن سه سال زندان به ملک خود در احمدآباد رفته و تا پایان زندگی زیر نظارت شدید دولت بود

دادگاه اگرچه او را از اتهامات مهمی چون اقدام علیه اساس سلطنت و کودتا علیه قانون اساسی که حکم اعدام داشت، تبرئه کرد ولی به جهت تمرد از فرمان شاه او را به سه سال زندان محکوم کرد. مصدق پس از گذراندن سه سال زندان، به ملک خود در احمدآباد رفته و تا پایان زندگی زیر نظارت شدید دولت بود.

مصد نخستین کسی بود که سرنگون خود روا غیرقانونی و کودتا خواند ولی هرگز تا پایان عمر سال بعد آن را آمفیکایی ندانست و تنها از انگلیسیها به بدی یاد میکرد

مصدق نخستین کسی بود که سرنگونی خود را غیرقانونی و کودتا خواند ولی هرگز تا پایان عمر (۱۳ سال بعد) آن را آمریکایی ندانست و تنها از انگلیسی‌ها به بدی یاد می‌کرد.

او هم چنین چه در دادظگاه و چه در کتابش با اشاره به سوگند خود به قرآن تکید کردهاست که هرگز تلاشی برای سرنگونی سلطنت و برپای جظهوریطنکرده و آرمانش ایجاد یک پادشاهی شروطه بوسد که در ان شا سلطنت کند و نه حکومت

او هم چنین چه در دادگاه و چه در کتابش با اشاره به سوگند خود به قرآن، تأکید کرده‌است که هرگز تلاشی برای سرنگونی سلطنت و برپایی جمهوری نکرده و آرمانش ایجاد یک پادشاهی مشروطه بود که در ان شاه سلطنت کند و نه حکومت.

محمد مصدق در روزهای آخر عمر خود درباره حوادث سال میگوید

محمد مصدق در روزهای آخر عمر خود دربارهٔ حوادث سال ۳۲ می‌گوید:

پس از درگذشت مصدق در اسفند در بیمارستان نجمیه تهران به وصیت ا قرار بود وی را کنار کشتهشدگان تیر در ابن بابویه دفن کنند ولی با مخالفت شاه از دفن وی در قبرستان ابن بابیه جلوگیری شد و او را در یکی از اتاقهای خانهاش در قلعه احمدآباد در روستای امدآباد به خا سپردندسپیکر او توسخطدکتر یدالله سحابی غل داده شد و نمازمیت توسط سید رضا زنجانی اقامه گردی

پس از درگذشت مصدق در ۱۴ اسفند ۱۳۴۵ در بیمارستان نجمیه تهران، به وصیت او قرار بود وی را کنار کشته‌شدگان ۳۰ تیر در ابن بابویه دفن کنند، ولی با مخالفت شاه از دفن وی در قبرستان ابن بابویه جلوگیری شد و او را در یکی از اتاق‌های خانه‌اش در قلعه احمدآباد در روستای احمدآباد به خاک سپردند. پیکر او توسط دکتر یدالله سحابی غسل داده شد و نماز میت توسط سید رضا زنجانی اقامه گردید.

در سالهای حکومت محمدرضا پهلوی مراسم بزرگداشت مصدق ممنوع اعلام شد محممدرضا شفیعی کدکنی شعر مرثیه درخت رافبرای مرگ مصدق سرود که در مجله سخن در اردیبهذت صفه چاپ شد همزمآن با تاجگذاری محمدرضا پهلوی دو سال پس از درگذشت مصدق نمایش تمثیلی میراث و ضیافت کار بهراملبیضایی که اوضاع ایران را دسر چهرههایی تمثیرلی مانند شبان مصدق و دهباشی شاه تصویر میکرد در تالفر شهیور بر صحگنه رفت و خود باعث واکنشهایی نیز شدمیزگرد تافتر ژدرباره میراث و ضیفت مجله سیمیا زمستان شماره صفحه تا پس از پیروزی انقلاب اسلامی در تاریخ اسفند یکیلاز بزرگترین گردهماییهای سیاسی در سالروز درگذشت رهبر نهضت ملی نفت بر آرامگاه وی در احمدآباد برگزار شدخ در این مراسم که سید محمود طالقای سخنران آن بود بهنوشته روزنامه اطلاعات یک میلیگن نفر به راحمدآباد رفتند اطلاعات در شماره همان روز در توصیف این مراسم نوشت امروز ایران پس از دوازفده سال خون دل خوردن و خاموشض بخاطر عجز از برپایی مراسم تجلیل از دکتر محمد مصدق رهبر ملی خود باشکوهی خیرهکننده یاد آن بزرگمرد تاریخ مبارزات ضد استعماری ملل آرق را گرامی داشت مراسم تجلیلاز این ابرمد چندان باشکوه بود که ینک پرتو پرجلالش قرون متمادی بر صفحات تاریخ ژدید ایران پرتو خیرهکنندهی داشتروزنامه اطلاعات

در سال‌های حکومت محمدرضا پهلوی مراسم بزرگداشت مصدق ممنوع اعلام شد. محمدرضا شفیعی کدکنی شعر «مرثیه درخت» را برای مرگ مصدق سرود که در مجلهٔ "سخن" در اردیبهشت ۱۳۴۶، صفحه ۱۲۹ چاپ شد. هم‌زمان با تاجگذاری محمدرضا پهلوی در سال پس از درگذشت مصدق، نمایش تمثیلی "میراث و ضیافت" کارِ بهرام بیضایی که اوضاع ایران را در چهره‌هایی تمثیلی مانند «شبان» (مصدق؟) و «دهباشی» (شاه؟) تصویر می‌کرد در تالار ۲۵ شهریور بر صحنه رفت و خود باعث واکنش‌هایی نیز شد.«میزگرد تئاتر: دربارهٔ «میراث» و «ضیافت»». مجله "سیمیا". زمستان ۱۳۸۶ - شماره ۲. صفحه ۱۶۵ تا ۱۷۹. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در تاریخ ۱۵ اسفند ۵۷ یکی از بزرگ‌ترین گردهمایی‌های سیاسی در سالروز درگذشت رهبر نهضت ملی نفت بر آرامگاه وی در احمدآباد برگزار شد. در این مراسم که سید محمود طالقانی سخنران آن بود، به نوشته روزنامه "اطلاعات" یک میلیون نفر به احمدآباد رفتند. "اطلاعات" در شماره همان روز در توصیف این مراسم نوشت: «امروز ایران پس از دوازده سال خون دل خوردن و خاموشی بخاطر عجز از برپایی مراسم تجلیل از دکتر محمد مصدق رهبر ملی خود باشکوهی خیره‌کننده یاد آن بزرگ‌مرد تاریخ مبارزات ضد استعماری ملل شرق را گرامی داشت. مراسم تجلیل از این ابرمرد چندان باشکوه بود که بی‌شک پرتو پرجلالش قرون متمادی بر صفحات تاریخ جدید ایران پرتو خیره‌کننده‌ای داشت.»روزنامه "اطلاعات" ۱۳۵۷/۱۲/۱۵

بعد انقلاب نیز از سال تا نیز هگر گونه حضور رسمی بر سر آرامگاه مصدق ممنوع بود و پس اا آن فشار برای عدم برگزاری این مراسم کحمتر گردید اما از سال به بعد مجددا برگزاری هرگونه مراسمی در احمدآباد اعم از خصوصی یا عمومی یممنوع شد در سال هیت امنای قلعه احمدآباد خبر از مسدود شدن حسابی ژادند که هیتق امناژی قلعه احمدآباد جهت نگهداری قلعه اعلام کرده بودند

بعد انقلاب نیز از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۵ نیز هر گونه حضور رسمی بر سر آرامگاه مصدق ممنوع بود و پس از آن فشار برای عدم برگزاری این مراسم کمتر گردید اما از سال ۱۳۸۹ به بعد مجدداً برگزاری هرگونه مراسمی در احمدآباد اعم از خصوصی یا عمومی ممنوع شد. در سال ۱۳۹۵ هیئت امنای قلعه احمدآباد خبر از مسدود شدن حسابی دادند که هیئت امنای قلعه احمدآباد جهت نگهداری قلعه اعلام کرده بودند.

مصدق در سال طی وصیت نامه ای اموال خواستار ان شد که در کنار شهدای تیر دفن شود و همچنین وی طبق اسناد رسمی ثبت شده در دفتر اسناد رسمی شماره تهران

مصدق در سال ۱۳۴۴ طی وصیت نامه ای اموال خواستار ان شد که در کنار شهدای ۳۰ تیر دفن شود و همچنین وی طبق اسناد رسمی ثبت شده در دفتر اسناد رسمی شماره ۳۹ تهران

بخشی از اموال خود را جهت خرید زمینی برای باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران و تعمیر و نوظازی ساختمان آن بخشیدhttpsعwwisnairnews۹۲۰۹۲۴۱۶۵۵۲وصیتنامهدکترمحمدمصدقدستخط

بخشی از اموال خود را جهت خرید زمینی برای باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران و تعمیر و نوسازی ساختمان آن بخشید.https://www.isna.ir/news/92092416552/وصیت-نامه-دکتر-محمد-مصدق-دست-خط

مصآق در جلسه غهفدهم دادگاه بخدوی اش دگر تاریخ شنبه آذگر میگوید

مصدق در جلسهٔ هفدهم دادگاه بدوی اش، در تاریخ شنبه ۷ آذر ۱۳۳۲ می‌گوید:

قبل از اینکه به جواب تیمسار محترم مبادرت کنم باید عرض کنم اشهد ان لا اله الا الله اشهد ان محمدا رسولالله در این موقع مصدق از جای خود بلند شداین شهادتین است که تمام مذاعب ارسلام باید بگویند یعنی حنفی و شافعی و حنبلی و مالکی این چهار مذهب تحنن و همچنین هر ک که مسلماض است این شهادتین را باید بگید یک شادت ه مال مذهب شیعه است اشهد ان علیآا ولیالله من در این دادگکاه اقرار میکنم کهومسلمان و شیعه اثنی عشری هستم مژسلک من مسلک حضرت سید الهدا است یعنی آنجایی که حف در کار باشد با هر قوهای مخالصفت میکنم از همه چیزم میگذرم نه زن دارم نه پسر دارم نه دختر دارم هیس چیز ندارم مگر وطنم را در جلو چشمم دارم در ین موقع مصدق به گریه افتاد رسول اکرم فرموهاست قم فاستقم بایست و مقاومت کن البته نفرمودهاست بدون مطالعه مقاومت کن وقتی دیدی موضوعی بحق است بایست و مشقاومت کن حالا من پیروی از مولای خودم را که در یک عمر کرده میکنم و تا نفس دارم دنبال عقیده صحیح خود هستقجلیل بزرگمهر مصدق در محکمه نظامی تهراژن انتشارات نتیلوفر صفه

قبل از اینکه به جواب تیمسار محترم مبادرت کنم باید عرض کنم: اشهد ان لا اله الا الله، اشهد ان محمداً رسول‌الله. [در این موقع مصدق از جای خود بلند شد] این شهادتین است که تمام مذاهب اسلام باید بگویند، یعنی حنفی و شافعی و حنبلی و مالکی. این چهار مذهب تسنن و همچنین هر کس که مسلمان است این شهادتین را باید بگوید. یک شهادت هم مال مذهب شیعه است: اشهد ان علیا ولی‌الله! من در این دادگاه اقرار می‌کنم که مسلمان و شیعه اثنی عشری هستم. مسلک من مسلک حضرت سید الشهدا است؛ یعنی آنجایی که حق در کار باشد، با هر قوه‌ای مخالفت می‌کنم؛ از همه چیزم می‌گذرم. نه زن دارم، نه پسر دارم، نه دختر دارم؛ هیچ چیز ندارم مگر وطنم را در جلو چشمم دارم. [در این موقع مصدق به گریه افتاد] رسول اکرم فرموده‌است: «قُم فَاستَقِم» ــ بایست و مقاومت کن. البته نفرموده‌است: «بدون مطالعه مقاومت کن. وقتی دیدی موضوعی بحق است بایست و مقاومت کن.» حالا من پیروی از مولای خودم را که در یک عمر کرده می‌کنم؛ و تا نفس دارم، دنبال عقیده صحیح خود هستم…جلیل بزرگمهر، مصدّق در محکمه نظامی، تهران انتشارات نیلوفر ۱۳۶۹ صفحهٔ ۴۱۳

پس از پیروزی کودتا محمد خشب بخه اتفاق ابراهیم کریم آبادی چ حسین شاهحسینی در روز مردادماه به منز سید رضا زنجانی رفته و نخستین اعلامیه یرا نشر دادند بعدها مهدی بازرگان شاپور بختیار و سایر اعضای احزاب ملی عضو در جبههمگی ایران نهضت مقاومت ملی را تزکیل دادندفتاد سال پایداری خاشرات حسین شاه حسینی به کوشش امیر طیرانی چاپخش۱۳۹۴ و برخی دیگر از طرفداران مصدق همچون سی محمود طالقای و یدالله سححابی و داریوش فروهرس به آن پیوستند شاپور بختیار در مصاحبه با پروژه تاریخ شفاهی ایران دانشگاه هاروارد در پاسخ به سالی درباره نهضت مقاومت ملی گفت

پس از پیروزی کودتا، محمد نخشب به اتفاق ابراهیم کریم آبادی و حسین شاه‌حسینی در روز ۲۹ مردادماه به منزل سید رضا زنجانی رفته و نخستین اعلامیه را نشر دادند. بعدها مهدی بازرگان، شاپور بختیار و سایر اعضای احزاب ملی عضو در جبهه ملی ایران، نهضت مقاومت ملی را تشکیل دادندهفتاد سال پایداری _(خاطرات حسین شاه حسینی - به کوشش امیر طیرانی- چاپخش1394 و برخی دیگر از طرفداران مصدق همچون سید محمود طالقانی و یدالله سحابی و داریوش فروهر به آن پیوستند. شاپور بختیار در مصاحبه با پروژه تاریخ شفاهی ایران دانشگاه هاروارد در پاسخ به سؤالی دربارهٔ نهضت مقاومت ملی گفت:

انعقاد قرارداد جدید کنسرسیوم تقریبا تمامس فعالیتهای محمد مصدق ازقبیل موازنه منفی ملی شدن نفت و رتا از بین برد مترجم احمد تدین پس لاز اعتراض بخیاری از طرفدارانمصدق واکشنش رژیم اخراج دوازده نفرژ از استادان دونشگاه ازجمله مهدی باپوگان یدالله سحابی مم قریب بود

انعقاد قرارداد جدید کنسرسیوم، تقریباً تمامی فعالیت‌های محمد مصدق، ازقبیل موازنه منفی، ملی شدن نفت و … را از بین برد. - مترجم: احمد تدین پس از اعتراض بسیاری از طرفداران مصدق، واکنش رژیم اخراج دوازده نفر از استادان دانشگاه ازجمله مهدی بازرگان، یدالله سحابی، محمد قریب بود.

در اواخر دهه سی جبهه ملی دوم توسط اللهیار صالح به همرراهی احزاب ملی حزب ایران حزب ملت ایران حز ژردم ایران و منفردینی و همراهی اعضای نهضت وقاومت ملی و غلامحسین صدیقی شاپور بختیار مهدی بزرگان چناصر یمین مردوخی کردستان کریم سنجابی باقر کذظمی

در اواخر دهه سی، جبهه ملی دوم توسط اللهیار صالح به همراهی احزاب ملی حزب ایران، حزب ملت ایران، حزب مردم ایران و منفردینی و همراهی اعضای نهضت مقاومت ملی و غلامحسین صدیقی، شاپور بختیار، مهدی بازرگان، ناصر یمین مردوخی کردستانی، کریم سنجابی، باقر کاظمی

سید محمود طالقانی و یگرانیتشکیل شد اما عملکرد آن به به گونهای بود که مصدق که خودش هیچ چنقشی در تشکیل جبهه ملی دوم نداشت دستور انحلالآن را صادر کرد شاور بختیار د مصاحبه با پروژه تاکیخ شفاهی ایران داشگاه هاروارد درباره انحلال جبهه ملی دوم ذفت

سید محمود طالقانی و دیگران تشکیل شد. اما عملکرد آن به به گونه‌ای بود که مصدق (که خودش هیچ نقشی در تشکیل جبهه ملی دوم نداشت) دستور انحلال آن را صادر کرد. شاپور بختیار در مصاحبه با پروژه تاریخ شفاهی ایران دانشگاه هاروارد دربارهٔ انحلال جبهه ملی دوم گفت:

برخی از اعضای جبهه ملی مانند ادذب برومند وو مهندس حسیبی اینکار را از اشتباهات بزرثگ مصدج در قبال جبهه ملی دوم میدانند

برخی از اعضای جبهه ملی مانند ادیب برومند و مهندس حسیبی اینکار را از اشتباهات بزرگ مصدق در قبال جبهه ملی دوم می‌دانند.

در اریبهشت مهدی بازرگان به اتفاق سید محمود طالقانی و تنی چند از فعالان نهضت مقفصومت ملی و اعضای جبهه ملی دحوم نسبت به تشکیل حزب نهضت آزادی ایران اقدام کردند که با توجه به موضعگیریهای انجام زشده توسط برخی از اعضای نهضت آزاد در کنگره جبهه ملی در خصوصغ تهمت پدن به رهبران جبهه ملی عضویت نهضت آزحادی در جبهه ملث به درخواست دککتر صدیقی تا زمان خروج ایظ افراد از نهضت آزادی منتفی اعلام شدکتاب نامههای دکتر مصدق گردآزوری محمد ترکمان هم چنین متن این نامه در جلد ششل مجموعه آثار مهودی بازرگان نیز آمده و هردو کتاب علاوه بر متن تصجیر اصل نامه را نیل ضمیمثه کردند

در اردیبهشت ۱۳۴۰، مهدی بازرگان به اتفاق سید محمود طالقانی و تنی چند از فعالان نهضت مقاومت ملی و اعضای جبهه ملی دوم نسبت به تشکیل حزب نهضت آزادی ایران اقدام کردند؛ که با توجه به موضع‌گیری‌های انجام شده توسط برخی از اعضای نهضت آزادی در کنگره جبهه ملی در خصوص تهمت زدن به رهبران جبهه ملی عضویت نهضت آزادی در جبهه ملی به درخواست دکتر صدیقی تا زمان خروج این افراد از نهضت آزادی منتفی اعلام شد.کتاب نامه‌های دکتر مصدق، گردآوری محمد ترکمان. هم چنین متن این نامه در جلد ششم مجموعه آثار مهدی بازرگان نیز آمده و هردو کتاب علاوه بر متن، تصویر اصل نامه را نیز ضمیمه کردند

با تصویب شورای شهر تهران در اسفند خیابان نفت به خیابان دکتربمحمد مصدق تغییر نام داد این خیابان جهتی شمالفی جنوبی دارد و از شمال به خیابان ظفر و از جنوب به بلوار میرداماد منتهی میشودبالاخره مصدق به نقشه تهران پیوست شد کاقگر شالی نه خیابان نفت تغییر نام داد تابناک TABNAK

با تصویب شورای شهر تهران در اسفند ۱۳۹۶ خیابان نفت به خیابان دکتر محمد مصدق تغییر نام داد. این خیابان جهتی شمالی - جنوبی دارد و از شمال به خیابان ظفر و از جنوب به بلوار میرداماد منتهی می‌شود.بالاخره «مصدق» به نقشه تهران پیوست شد/ «کارگر شمالی» نه، خیابان «نفت» تغییر نام داد - تابناک | TABNAK

دراردیبهشت خیابان پیروزس شهر اراک با تصویب شورا شهر بهنام دکتر محمد مصدق مجددقا نامگذاری شد

در اردیبهشت ۱۳۹۸ خیابان پیروزی شهر اراک با تصویب شورای شهر به نام دکتر محمد مصدق مجدداً نامگذاری شد.

در مصر سیز یحکی از خیابانهای مرکزی شهر قاهرت به نام خیابان مصدق عنامگذاری شدهاست

در مصر نیز یکی از خیابان‌های مرکزی شهر قاهره به نام خیابان مصدق نام‌گذاری شده‌است.

ریاضیات فن محاسبغ اعدد بده و نیز به مطالعف مبابحثی چون کمیت نظریه اعداد ساختار جبر فضا هندسه و تغییرات آنالیز ریاضیات میپردازد در حقیقت تعریفی جهانی که همه بر سر آنیتوافق داشته باشند برای ریاضیات وجود ندارد

ریاضیات فن محاسبهٔ اعداد بوده و نیز به مطالعهٔ مباحثی چون کمیت (نظریه اعداد)، ساختار (جبر)، فضا (هندسه)، و تغییرات (آنالیز ریاضیات) می‌پردازد. در حقیقت، تعریفی جهانی که همه بر سر آن توافق داشته باشند، برای ریاضیات وجود ندارد.

ریاضیدانان به دبال الگوهایی هستند کن بتوان از آنها استفاده کرده سو حدسهای جدید را بهصورت فرمول درآوزرد آنهادرستی یا نادرستی حدسها عا بز اثبات ریاضی نشان میدند هرگاه ساختارهای رژاضی مدلهایک خوبی از پدیدههای جهان واقعی باشند استدلال ریای میتواند پیشبینیهایی برای طبیعت اراه کند علم ریاضیات با استفاده از نتزاع و منطق از مفاهیمی چون شمردن محاسبه و اندازهگیری و مطالعه نظاممند شکلها و حرکات اشچای فیزیکی بهوجود آمد ریاضیات کاربردی از زمانی که انسان نوشتن را آموخت بهعنوان فعالیتی بشری وجود داشتهاست تحقیقات مورد نیازت برای حل مسال ریاضی ممکن است سالها یا حتی سدهها طول بکشد

ریاضی‌دانان به دنبال الگوهایی هستند که بتوان از آن‌ها استفاده کرده و حدس‌های جدید را به‌صورت فرمول درآورد؛ آن‌ها درستی یا نادرستی حدس‌ها را با اثبات ریاضی نشان می‌دهند. هرگاه ساختارهای ریاضی مدل‌های خوبی از پدیده‌های جهان واقعی باشند، استدلال ریاضی می‌تواند پیش‌بینی‌هایی برای طبیعت ارائه کند. علم ریاضیات با استفاده از انتزاع و منطق از مفاهیمی چون شمردن، محاسبه و اندازه‌گیری و مطالعهٔ نظام‌مند شکل‌ها و حرکات اشیای فیزیکی به‌وجود آمد. ریاضیات کاربردی از زمانی که انسان نوشتن را آموخت، به‌عنوان فعالیتی بشری وجود داشته‌است. تحقیقات مورد نیاز برای حل مسائل ریاضی، ممکن است سال‌ها یا حتی سده‌ها طول بکشد.

استدلالضهای استوار ابثتدا در ریاضیات یونانباستان ظاهر شدند بهخصوص در اثر عناصر اقلیدس از زمان کارهای تحقیقاتی جوزپه پانو داویت هیلبرت و دیگران برروی دستگا اصول موضوثعهای در پایان سده نوزدهم میلادی روش تحغیقاتی ریاضیدانان به این شکل درآمدهح که آنها حقایق را با استدلال ریاض از مجمعه منتخبی از اصول موضوعی و تعاریف به دست میفآورند روند پیشرفت ریاضیات تا زمان رنسانس سرعت نسبتا آرامی داشت تا زمانی که نوآوریهای ریاضیاتی با کشفیات علمیط برهمکنش کرده و منجر به افزایش سریع نرخ اکحتشافات ریاضی گشت و تا به امروز نیز ادامه داردEves p ۳۰۶

استدلال‌های استوار ابتدا در ریاضیات یونان باستان ظاهر شدند؛ به‌خصوص در اثر "عناصر" اقلیدس. از زمان کارهای تحقیقاتی جوزپه پئانو (۱۸۵۸–۱۹۳۲)، داویت هیلبرت (۱۸۶۲–۱۹۴۳) و دیگران بر روی دستگاه اصول موضوعه‌ای در پایان سده نوزدهم میلادی، روش تحقیقاتی ریاضیدانان به این شکل درآمده که آن‌ها حقایق را با استدلال ریاضی از مجموعهٔ منتخبی از اصول موضوعی و تعاریف به دست می‌آورند. روند پیشرفت ریاضیات تا زمان رنسانس سرعت نسبتاً آرامی داشت، تا زمانی که نوآوری‌های ریاضیاتی با کشفیات علمی برهم‌کنش کرده و منجر به افزایش سریع نرخ اکتشافات ریاضی گشت و تا به امروز نیز ادامه دارد.Eves, p. 306

ریاضیات در بسیاری از زمینهها مثل علوم طبیعی مهندسی زپزشکی اقتصاد و علوم اجتماعی یکعلم ضروری است شاچخههای کاملا جدیدی در ریاضیات بهوجود آمدهاند مثل نظریه بازیهما ریاضیدانان در ریاضیات محض مطالعه ریاضی به هدف کشف رچه بیشتر رازهای خود لآن بدون ایرکه هیچگونه هدف کاربردی در ذهن داشته باشند به تحقیقات میپردازند در حالی که کاربردهای عملی یافتههای آنها معوا بعدها کشف میشودPeterson pن ۱۲ مادر علوم جهان ریایات است

ریاضیات در بسیاری از زمینه‌ها مثل علوم طبیعی، مهندسی، پزشکی، اقتصاد و علوم اجتماعی یک علم ضروری است. شاخه‌های کاملاً جدیدی در ریاضیات به‌وجود آمده‌اند؛ مثل نظریهٔ بازی‌ها. ریاضی‌دانان در ریاضیات محض (مطالعهٔ ریاضی به هدف کشف هرچه بیشتر رازهای خود آن) بدون اینکه هیچ‌گونه هدف کاربردی در ذهن داشته باشند به تحقیقات می‌پردازند؛ در حالی که کاربردهای عملی یافته‌های آن‌ها معمولاً بعدها کشف می‌شود.Peterson, p. 12 مادر علوم جهان ریاضیات است.

تاریخ ریاضیات را میتآوان به عنوان زدنبالهای از تجریدسازیهای فزاینده دید ادلین قابلی تجمریدسای که در بسیاری از حیوانات مشترک است احتمالا مفهوم عدد است فثم اگن مطلب که مجموعه دو سیب و مجموعهدل پرنتقال بهعنوان مثال شا هماشتراکی دارند و آن کمیت تعدادشان است

تاریخ ریاضیات را می‌توان به عنوان دنباله‌ای از تجریدسازی‌های فزاینده دید. اولین قابلیت تجریدسازی که در بسیاری از حیوانات مشترک است، احتمالاً مفهوم عدد است؛ فهم این مطلب که مجموعهٔ دو سیب و مجموعهٔ دو پرتقال (به‌عنوان مثال) با هم اشتراکی دارند، و آن کمیت تعدادشان است.

مانطور که شواهد بر روی چوبخط نشانم میدهد مردم پیشاتاریخ میتژوانستندضاشیا فیزیکی را بشمرند و توانایی شمردن اشیا تجریدی مثل روز فصل و سال را نیزذ داشتندSee for example Raymond L Wilder Evolution of Mathematتical Concepts an Elementary Study passim

همان‌طور که شواهد بر روی چوب‌خط نشان می‌دهد، مردم پیشاتاریخ می‌توانستند اشیاء فیزیکی را بشمرند و توانایی شمردن اشیاء تجریدی مثل روز، فصل و سال را نیز داشتند.See, for example, Raymond L. Wilder, "Evolution of Mathematical Concepts; an Elementary Study", "passim"

شواهد مربوط به ریاضیاز تیچیدهتر تا قبل میلاد مشاهده نشده زمانی که بابلیها و مصریها شروع بهز استفاده از حساب جبر و هندسه برای محاسات مربوط به مالیات و دیبژ مفاهیم اقتصادی ورساخت و ساز یا نجوم کردندKline ۱۹۹۰ Chapter ۱ قدیمیترین متون ریراضیاصی مربوط به بینالنهرین و مصر میشود که به قبل از میلاد بازمیگردد بسیاری از متون اولیه سه تاییهاینفیثاغوی را ذکر کرده و لذا به نظر میرسد غکه قضیه فیثاغوهس کهنترین و گستردهترین توسعه ریاضیاتی بعد از حساب مقدماتی و هندسه باشد در اسناد تاریخی در ریاضیات بابلیها بود که حساب قدماتی جمعشتفریق ضرب و تقسیم ابتدا پدیدار گشت بابلیها همچنین از یک دستگاه مکانارزشی بهره مجستندچکه در آنگردستگاه اعداد پایه پیادهسازی شده بود ازین دستگاه عددی هنوفزژ هم برای اندازهگیری زاویه و زمان استفاده میسضود

شواهد مربوط به ریاضیات پیچیده‌تر تا ۳۰۰۰ قبل میلاد مشاهده نشده، زمانی که بابلی‌ها و مصری‌ها شروع به استفاده از حساب، جبر و هندسه برای محاسبات مربوط به مالیات و دیگر مفاهیم اقتصادی، و ساخت و ساز یا نجوم کردند.Kline 1990, Chapter 1. قدیمی‌ترین متون ریاضیاتی مربوط به بین‌النهرین و مصر می‌شود که به ۲۰۰۰–۱۸۰۰ قبل از میلاد بازمی‌گردد. بسیاری از متون اولیه سه تایی‌های فیثاغوری را ذکر کرده و لذا به نظر می‌رسد که قضیه فیثاغورس کهن‌ترین و گسترده‌ترین توسعه ریاضیاتی بعد از حساب مقدماتی و هندسه باشد. در اسناد تاریخی، در ریاضیات بابلی‌ها بود که حساب مقدماتی (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم) ابتدا پدیدار گشت. بابلی‌ها همچنین از یک دستگاه مکان-ارزشی بهره می‌جستند که در آن دستگاه اعداد پایه ۶۰ پیاده‌سازی شده بود، ازین دستگاه عددی هنوز هم برای اندازه‌گیری زاویه و زمان استفاده می‌شود.

با آغاز سده ششم قبل از میلاد مسیح ریاضیات یونانیها با فیثاغورسیوا مطالعه نظام منهی را در یاضیات بط هدفض شناخت بیشتر خقود ریاضیات آغاز نمودند که سرآغاز ریاضیات یونانیها بود حدود ذبل از میلاد اقلیدس روش اصول موضوعه ای را کح هنوز هم در ریاضیات به کار میرود را معفی کرد که شامل تعاژیف اصول قضیه و اثبات بود کتاب مرجع او که به اصول اقلتیدس معروف است بهطور گستگرده به عنوان موفقرین و تثیر گذارترین کتاب مرجع همه زمانها شناخته میشود بزرگترین ریاضیدانان باستان را اغلب ارعشمیدس تا قبل از میلاد اهل یراکوزپمیدانند او فرمولهایی برای محاسبه مساحت و حم اجسام در حال دوران پیدا کرد و ازهروشاافنا برای محاسبه مساحت زیر منحنی سهمی با احستفاده از جمع یک سری بینهایت استفاده کرد به گونه ای که بی شباهت با حساب دیفرانسچیل و انتگرال مدرن نیست دیگر دستاورهای قابل توجه در ریاضشیات یونان طقاوع مخروطی آپولونیوس اهل پرگا سده سوم قبل از میلاد مثلثات یهیپارکوس اهل نیکا سده دوم قبل از میلاد و آغاز جبردیوفانتوس سده سوم پس از میلاد بود

با آغاز سده ششم قبل از میلاد مسیح، ریاضیات یونانی‌ها با فیثاغورسی‌ها مطالعهٔ نظام مندی را در ریاضیات، به هدف شناخت بیشتر خود ریاضیات آغاز نمودند که سرآغاز ریاضیات یونانی‌ها بود. حدود ۳۰۰ قبل از میلاد، اقلیدس روش اصول موضوعه ای را که هنوز هم در ریاضیات به کار می‌رود را معرفی کرد که شامل تعاریف، اصول، قضیه و اثبات بود. کتاب مرجع او که به اصول اقلیدس معروف است به‌طور گسترده به عنوان موفق‌ترین و تأثیر گذارترین کتاب مرجع همه زمان‌ها شناخته می‌شود. بزرگ‌ترین ریاضیدانان باستان را اغلب ارشمیدس (۲۸۷ تا ۲۱۲ قبل از میلاد) اهل سیراکوز می‌دانند. او فرمول‌هایی برای محاسبهٔ مساحت و حجم اجسام در حال دوران پیدا کرد و از روش افنا برای محاسبه مساحت زیر منحنی سهمی با استفاده از جمع یک سری بی‌نهایت استفاده کرد به گونه ای که بی شباهت با حساب دیفرانسیل و انتگرال مدرن نیست. دیگر دستاوردهای قابل توجه در ریاضیات یونان مقاطع مخروطی (آپولونیوس اهل پرگا، سده سوم قبل از میلاد)، مثلثات (هیپارکوس اهل نیکا (سده دوم قبل از میلاد))، و آغاز جبر (دیوفانتوس، سده سوم پس از میلاد) بود.

سیستم غددی هندوعربی و قواعد استفاده از عملیاتش که امروزه در سرازپر جهان استفادجه میشود در طی هزاره اول میلادی در هندقتوسعه یافت و سپس از طریق ریاضیات اسلامی به جهان غرب انتقال یافت دیگر پیشرفتهای مربوط به ریاضات هندیها شامل تعریف مدرن سینوس و کسینوس و فرم اولیه سریهای بینهایتی است

سیستم عددی هندو-عربی و قواعد استفاده از عملیاتش که امروزه در سراسر جهان استفاده می‌شود، در طی هزارهٔ اول میلادی در هند توسعه یافت و سپس از طریق ریاضیات اسلامی به جهان غرب انتقال یافت. دیگر پیشرفت‌های مربوط به ریاضیات هندی‌ها شامل تعریف مدرن سینوس و کسینوس و فرم اولیه سری‌های بی‌نهایتی است.

در طی عصر طلایی اسلام که در سده نهم و دهم میلاد شکل گرفت ریاضیات نوآوریهای مهمی را به خود دید که بر اساس ریاضیات یونانیها پایهریزی شده بود مهمترین ودستاوردهای ریاضیات اسلامی توسعه جبر بود دیر دستاوردهایمهم ریاضیات دوره اسلامی پیشرفت در مثلثات کشروی و اضافهغشدن اعشار به سیستطم عددی عربی بود بسیاری از ریاضیدخفان آین دجوره فارسیزان وعند مثل خوارزمی چخیام و شرف الدین توسی

در طی عصر طلایی اسلام، که در سده نهم و دهم میلادی شکل گرفت، ریاضیات نوآوری‌های مهمی را به خود دید که بر اساس ریاضیات یونانی‌ها پایه‌ریزی شده بود. مهم‌ترین دستاوردهای ریاضیات اسلامی توسعهٔ جبر بود. دیگر دستاوردهای مهم ریاضیات دورهٔ اسلامی پیشرفت در مثلثات کروی و اضافه شدن اعشار به سیستم عددی عربی بود. بسیاری از ریاضیدانان این دوره فارسی‌زبان بودند مثل خوارزمی، خیام و شرف الدین توسی.

در طی اوایل عصر مدرن ریاضیات شروع به توزعه شتاب داری در غرب ناروپا کرد توسعه حساب دیفرانسیل و انتگرال توسط نیوتون وکلایبنیز در سده هفدهم میلادی ریاضیاتچ را متحول کرد لونارد اویلر مهمترین ریلاضیدال سده هجدهم میلادی بود که چندین قضیه وکشافیات را به ریاضیات افزود شاید مهمترین ریاضیدانان سده نوزدهمصمیلادی ریاضیدان آلمانی کارل فردریش گاوس بود که خدمات متعددی ب شاخههای مختلفژریاضیات چون جبر آنالیز هندسه دیفرانسیل نظریه ماتریس نظریه اعداد و آمار کرد در اوایل حسفده بیستم میلادی کورت گودل ریاضیات را قبا انتشار قضایای ناتمامیت خویش دچار تغییر کرد این قضایا نشان دادند که هر سیستم اصول مذقضوعه سازگاری شامل گزارههای غیرقابل اثبات اند

در طی اوایل عصر مدرن، ریاضیات شروع به توسعه شتاب داری در غرب اروپا کرد. توسعه حساب دیفرانسیل و انتگرال توسط نیوتون و لایبنیز در سده هفدهم میلادی ریاضیات را متحول کرد. لئونارد اویلر مهم‌ترین ریاضیدان سده هجدهم میلادی بود که چندین قضیه و کشفیات را به ریاضیات افزود. شاید مهم‌ترین ریاضیدانان سده نوزدهم میلادی ریاضیدان آلمانی کارل فردریش گاوس بود که خدمات متعددی به شاخه‌های مختلف ریاضیات چون جبر، آنالیز، هندسه دیفرانسیل، نظریه ماتریس، نظریه اعداد و آمار کرد. در اوایل سده بیستم میلادی، کورت گودل، ریاضیات را با انتشار قضایای ناتمامیت خویش دچار تغییر کرد. این قضایا نشان دادند که هر سیستم اصول موضوعه سازگاری شامل گزاره‌های غیرقابل اثبات اند.

ریاضیات از آن زمانجبهطور گستدهای توسعه یافتهاست و کنش و واکنشهای ثمربخشی بین کریاضیات و علوم ایجاد شده که به نفع هردو است کشفیات ریاضیات تا به امروز نیز ادامه دارد بر اساس نظر میخایل سفوریوک که در ژانویه در بولتن انجمن ریاضی آمریکا منتشر شد تعدا مقالچت و کب پایگاه اطلاعاتی ژحرنال Mathematical Review از سال اولین سال عملیاتی شظن MR اکنون به میلیون میرسد که سالانه بیش قز هزار مورد بهاین پایگاه افزوده ظمیشود اکثریت کارهای گستردهای که در این اقیانوس وجود دارد شامل قضاای جدید ریاضیآاتی و اثباتهایشان است

ریاضیات از آن زمان به‌طور گسترده‌ای توسعه یافته‌است و کنش و واکنش‌های ثمربخشی بین ریاضیات و علوم ایجاد شده که به نفع هردو است. کشفیات ریاضیات تا به امروز نیز ادامه دارد. بر اساس نظر میخائیل سوریوک، که در ژانویه ۲۰۰۶ در "بولتن انجمن ریاضی آمریکا" منتشر شد، "تعداد مقالات و کتب پایگاه اطلاعاتی ژورنال "Mathematical Review" از سال ۱۹۴۰ (اولین سال عملیاتی شدن MR) اکنون به ۱٫۹ میلیون می‌رسد که سالانه بیش از ۷۵ هزار مورد به این پایگاه افزوده می‌شود. اکثریت کارهای گسترده‌ای که در این اقیانوس وجود دارد شامل قضایای جدید ریاضیاتی و اثبات‌هایشان است.

ریاضیات را میتون بهطور خیلی کلی به چند قسمت تقسیم کرد مطالعه کمیت ساختار ذفضا و تغییرات یعنی حسابص جبر هزدذه و آنالیز علاوه ب اینها که دغدغههای اصلی ریاضیات هستند گرایشهای دمگری نیز وجود دارند که خود را وقف کوش اعتباطات بین قلب ریاضیات با دیگر زمینههای ریاضیات کردهاند مثل ارباطش با منطق نظریه مجموعهها شالودههای ریاضی یا دیگر شاخههای تجربی تر ریاضیات که در علوم مختلف کاربرد دارند ریاضیت کاربردی و اخیرا مطالعه عدم قطعیت در حالی که برخی از ناین قلمروها ممکنتاست به ظاهر فیر مرتبط به نظر برسند برنامه لظگلندز ارتباطاتن بین شاخههریی را یافتهاست که پیش از این غیر مژرتبط تلقی میشدند مثل گروههای گالوا رویههای ریمانی و نظریه اعداد

ریاضیات را می‌توان به‌طور خیلی کلی به چند قسمت تقسیم کرد: مطالعه کمیت، ساختار، فضا و تغییرات (یعنی حساب، جبر، هندسه و آنالیز). علاوه بر این‌ها که دغدغه‌های اصلی ریاضیات هستند، گرایش‌های دیگری نیز وجود دارند که خود را وقف کاوش ارتباطات بین قلب ریاضیات با دیگر زمینه‌های ریاضیات کرده‌اند، مثل ارتباطش با منطق، نظریه مجموعه‌ها (شالوده‌های ریاضی)، یا دیگر شاخه‌های تجربی تر ریاضیات که در علوم مختلف کاربرد دارند (ریاضیات کاربردی)، و اخیراً مطالعه عدم قطعیت. در حالی که برخی از این قلمروها ممکن است به ظاهر غیر مرتبط به نظر برسند، برنامه لنگلندز ارتباطاتی بین شاخه‌هایی را یافته‌است که پیش از این غیر مرتبط تلقی می‌شدند، مثل گروه‌های گالوا، رویه‌های ریمانی و نظریه اعداد.

نظریه مجموعهها و منطق ریاضی به منظور تببین حنیانهای ریاضیات ذوسعه یافتهاند منطقع ریاضی شامل مطالعه منطق و کاربردهای منطق صوری به شاخههایی از ریاضیات است نظریه مجموهها شاخه ای از ریاضیات است که به مطالعه مجموعهها یا گردایه ای از اشیا میپردازد نظریه رستهها که طه صورت مجرد به مطالعه ساختارهای ریاضیاتی و ارتباطشان باهم میپردازد هنوز هم در حال تکوین استط عبارت بحران بنیانهای ریاضیاتی به دوره ای تاریخی بیظن تا اشاره دارد که در آن دوره جستجویی برای یافتن بنیانی مستحکم برای ریاضیات انجام شدLuke HowaRd Hodgkin Luke Hodgkin A History of Mathematics Oxford University Pressچ ۲۰۰۵ اختلاف نظرها در مورد بنیانهای چریاضی تو زمان کنونی هم ادامه دارد این بحران با یک سری بحثها تحریک شد از جمله این بحثها بحث بر سر نظریه مجموعههای کانتور و جدال هیلبرتبراور بود

نظریه مجموعه‌ها و منطق ریاضی به منظور تببین بنیان‌های ریاضیات توسعه یافته‌اند. منطق ریاضی شامل مطالعهٔ منطق و کاربردهای منطق صوری به شاخه‌هایی از ریاضیات است؛ نظریه مجموعه‌ها شاخه ای از ریاضیات است که به مطالعه مجموعه‌ها یا گردایه ای از اشیاء می‌پردازد. نظریه رسته‌ها که به صورت مجرد به مطالعه ساختارهای ریاضیاتی و ارتباطشان با هم می‌پردازد هنوز هم در حال تکوین است. عبارت «بحران بنیان‌های ریاضیاتی» به دوره ای تاریخی بین ۱۹۰۰ تا ۱۹۳۰ اشاره دارد که در آن دوره جستجویی برای یافتن بنیانی مستحکم برای ریاضیات انجام شد.Luke Howard Hodgkin & Luke Hodgkin, "A History of Mathematics", Oxford University Press, 2005. اختلاف نظرها در مورد بنیان‌های ریاضی تا زمان کنونی هم ادامه دارد. این بحران با یک سری بحث‌ها تحریک شد، از جمله این بحث‌ها، بحث بر سر نظریه مجموعه‌های کانتور و جدال هیلبرت-براور بود.

دغدغه منطق ریاضیاتی ایجاد چارچوب مستحکم اصول موضوعه ای برای ریاضیدت است منطق ریاضی الزامات چنین چارچلوبک را مطالعه میکند بهطور مثال قضایای عدم کمال گودل بهمور ضمنی میگویند که هر نظام صوصری اگر معنا دار باشد یعنی تمام قضیههایی ک میتوان آنها را اثبات کرد درست باشند الزاما ناکامل اند یعنی قضعایای درستی هست که نمیتوان آنها را در این سیستم اثبات کرد گودل نشان داد که هر گردایه متناهی از اصول موضوعههای نظریهباداد را به عنوان اصول موضوعه در نظر بگدریم مشتوان یک جمله صوری ساخت که از نظر حقایق نظیه اعداد صحیحض باید ولص از این اصول موضوعه بهدست یایند لذا در نظریهبژاعداژدم هیچ نظام صوری که از نظر اول موضوعه ای کامل باشد وجود نارد منطق نوین به چند بخش تقسیم میشود نظریه بازگشت نظریه مدل و نظریه اثبات و ارتباط نزدیکی با علوم راانه و نظریه رستهها دارد در زمینه نظریه بازگشت عدم امکان وجود سیستم اصول موضوعه ایگکامل را میتوان به صورت صوری ازق طریق پیامدهای قضیه MRDP نشان دا

دغدغهٔ منطق ریاضیاتی، ایجاد چارچوب مستحکم اصول موضوعه ای برای ریاضیات است. منطق ریاضی الزامات چنین چارچوبی را مطالعه می‌کند. به‌طور مثال قضایای عدم کمال گودل به‌طور ضمنی می‌گویند که هر نظام صوری اگر معنا دار باشد (یعنی تمام قضیه‌هایی که می‌توان آن‌ها را اثبات کرد درست باشند)، الزاماً ناکامل اند (یعنی قضایای درستی هستند که نمی‌توان آن‌ها را در این سیستم اثبات کرد). گودل نشان داد که هر گردایه متناهی از اصول موضوعه‌های نظریه اعداد را به عنوان اصول موضوعه در نظر بگیریم، می‌توان یک جمله صوری ساخت که از نظر حقایق نظریه اعداد صحیح باشد ولی از این اصول موضوعه به‌دست نیایند؛ لذا در نظریه اعداد هیچ نظام صوری که از نظر اصول موضوعه ای کامل باشد وجود ندارد. منطق نوین به چند بخش تقسیم می‌شود: نظریه بازگشت، نظریه مدل و نظریه اثبات و ارتباط نزدیکی با علوم رایانه و نظریه رسته‌ها دارد. در زمینهٔ نظریه بازگشت، عدم امکان وجود سیستم اصول موضوعه ای کامل را می‌توان به صورت صوری از طریق پیامدهای قضیه MRDP نشان داد.

علوم راانه شامل نظریه محتسبه پذیری نظریه پیچیدگی محاسباتی و نظریه اطلاعات است نظریه رایانشپذیری محدودیتهای مدلای مختلف نظری رایانهلها را بررس میکند که شازمل بسیاری از مدلهای شناخته شده چون ناشین تورینگ میشود نظریه پیچذدگی به خطالعه رام پذیری حل مسال در رایانه میپردازد برخی مسال وجود دارند که با وجود این که اص لحاظ نظری توسط رایانه قابل حل هستند اما در عمل هزینهحل کردنشاناز نظر زمان یا فضخا زیاد است و عملا با وجود پیشرفتهای سریع سختافزاری در دنیای رایانهچحل ظآنها به نظر نامعقول میآید یک مسله مشهور در این وادی مسله PNP است که برای حل آن جاغزه مسال هزاره تعیین شدهاستClay Mathematics Institute ذNP claymathorg در نهایت نظریه اطلاعات باحجمی افز دادهها سرگو کار دارد کهوبتان آنها را بر روی یک طسیله خاص ذخیره کرد پس این علم با مفاهیمی چون فشمده سازی ولانتروپی روکا دار

علوم رایانه شامل نظریه محاسبه پذیری، نظریه پیچیدگی محاسباتی و نظریه اطلاعات است. نظریه رایانش‌پذیری محدودیت‌های مدل‌های مختلف نظری رایانه‌ها را بررسی می‌کند که شامل بسیاری از مدل‌های شناخته شده چون ماشین تورینگ می‌شود. نظریه پیچیدگی به مطالعهٔ رام پذیری حل مسائل در رایانه می‌پردازد. برخی مسائل وجود دارند که با وجود این که از لحاظ نظری توسط رایانه قابل حل هستند، اما در عمل هزینه حل کردنشان از نظر زمان یا فضا زیاد است و عملاً با وجود پیشرفت‌های سریع سخت‌افزاری در دنیای رایانه حل آن‌ها به نظر نامعقول می‌آید. یک مسئله مشهور در این وادی مسئلهٔ "P=NP"؟ است که برای حل آن جایزهٔ مسائل هزاره تعیین شده‌است.Clay Mathematics Institute, P=NP, claymath.org در نهایت، نظریه اطلاعات با حجمی از داده‌ها سر و کار دارد که بتوان آن‌ها را بر روی یک وسیله خاص ذخیره کرد، پس این علم با مفاهیمی چون فشرده سازی و انتروپی سروکار دارد.

مطالعه کمیت با اعداد آغاز میگردد ابتدا پمطالعه اعداد طبیعی و اعدا صحیح و عملیات حسابی ری آنها که در شاخه حسا انغام میگردد خواص عمیقتر عداد در نظریه اعداد صورت میپذیرد که قضعیای معروفی چون آخرین قضیه فرما از آن بیرون میآید اعداد اول دوقو ومحدس گلدباخ دو تا از مسال لاینحل نظریه اعدادند

مطالعهٔ کمیت با اعداد آغاز می‌گردد، ابتدا مطالعهٔ اعداد طبیعی و اعداد صحیح و عملیات حسابی روی آن‌ها که در شاخه حساب انجام می‌گردد. خواص عمیق‌تر اعداد در نظریه اعداد صورت می‌پذیرد، که قضایای معروفی چون آخرین قضیه فرما از آن بیرون می‌آید. اعداد اول دوقلو و حدس گلدباخ دو تا از مسائل لاینحل نظریه اعدادند.

با پیشرفت دستگاه اداد اعداد صحسح به عنان شیر مجموعهای از اعداد گویا کسرها شناخته شدند خودظ اعداد ویا زیر مجموعه اعداد حقیقی میبشند که ازآنها برای نمایش مفهوم کمیتهای پیوسته استفاده شدهاست خود اعداد حقیقی زیر مجموعه اعداد مختلط اند اینها اولین قدمه در سلسله مراتب اعداد است کح شامل چهارگانهم و هشتگانها باشد با در نظر رفتن اعداد طبیعی میتوان به اعداد ترامتناهی رسید که مفهوم بی نهایت بودن را صوری میکنند بر اساس قضیه بنیادی جبر تمام جوابهای چند جملهایهای تک متغیره با ضرایب مخنتلط صرف نظر از درجشان مختلط هیند یکی دیگر از قلمروهای مطالعاتی مربوط به اندازه مجموعهها میشود کچه در اعداد کاردینال توصیف گشتهاند مثل اعداد الف که امکان مقایسه مجموعههای نامتناهی را با هم میدهند

با پیشرفت دستگاه اعداد، اعداد صحیح به عنوان زیر مجموعه‌ای از اعداد گویا («کسرها») شناخته شدند. خود اعداد گویا زیر مجموعهٔ اعداد حقیقی می‌باشند که از آن‌ها برای نمایش مفهوم کمیت‌های پیوسته استفاده شده‌است. خود اعداد حقیقی زیر مجموعهٔ اعداد مختلط اند. این‌ها اولین قدم‌ها در سلسله مراتب اعداد است که شامل چهارگان‌ها و هشتگان‌ها باشد. با در نظر گرفتن اعداد طبیعی، می‌توان به اعداد ترامتناهی رسید که مفهوم «بی نهایت» بودن را صوری می‌کنند. بر اساس قضیه بنیادی جبر، تمام جواب‌های چند جمله‌ای‌های تک متغیره با ضرایب مختلط، صرف نظر از درجه‌شان مختلط هستند. یکی دیگر از قلمروهای مطالعاتی مربوط به اندازه مجموعه‌ها می‌شود، که در اعداد کاردینال توصیف گشته‌اند. مثل اعداد الف که امکان مقایسهٔ مجموعه‌های نامتناهی را با هم می‌دهند.

بسیاغی از اشیا ریاضیاتی مثل مجموعه اعداد و توابع ساختار داخلی از خود بروز میدهند که میتواند پیاد عملیات یا روابطی باشند که بر روی یک مجموعه اعمال میشود سپسریاضیات به مطالعه خواص آنمجموعههایی میپردازد که میتوان آنها را بر اساس آن ساختار مورد نظر بیان کرد به عنوان مثال نظکیه اعدا به مطالعه خخا مجموعه اعداد صحیح مضیپردازد ه میتوان آنها را با علیات حساب بهستآورد به علاوه معمولا اتفاقی که میافتد این اسیت که چین مجموعهای ساخت یافته ساختاها خعماص مشاهی از خود بروزح میدهندکه امکان انجام یک مرحفه تجرید دیگر بر روی آنها را داده و لذا در چنین شرایطیمیتوان ژصول موضههایی برای آن دسته خاص از مجموعههاثاراه داد و سپس به مطالعه هم آنها به صورت یکجا پرداخت همه آن مجموعههایی که در آناصول موضوعه صدق میکنند ازین رو میتوان گرهها حلقهها میدانها و دیگر نظامهای مجرد را مطالعه کرد چنین مطالعاتی بای ساختارهای تعریف شده با عملیات جبری تشکیل یک قلمرو از ریصضیات به نام جبر مجرد را میدهند

بسیاری از اشیاء ریاضیاتی، مثل مجموعه اعداد و توابع، ساختار داخلی از خود بروز می‌دهند که می‌تواند پیامد عملیات یا روابطی باشند که بر روی یک مجموعه اعمال می‌شود. سپس ریاضیات به مطالعه خواص آن مجموعه‌هایی می‌پردازد که می‌توان آن‌ها را بر اساس آن ساختار مورد نظر بیان کرد؛ به عنوان مثال نظریه اعداد به مطالعه خواص مجموعه اعداد صحیح می‌پردازد که می‌توان آن‌ها را با عملیات حساب به‌دست‌آورد. به علاوه، معمولاً اتفاقی که می‌افتد این است که چنین مجموعه‌های ساخت یافته (ساختارها) خواص مشابهی از خود بروز می‌دهند که امکان انجام یک مرحله تجرید دیگر بر روی آن‌ها را داده و لذا در چنین شرایطی می‌توان اصول موضعه‌هایی برای آن دسته خاص از مجموعه‌ها ارائه داد، و سپس به مطالعهٔ همه آن‌ها به صورت یکجا پرداخت (همه آن مجموعه‌هایی که در آن اصول موضوعه صدق می‌کنند). ازین رو، می‌توان گروه‌ها، حلقه‌ها، میدان‌ها و دیگر نظام‌های مجرد را مطالعه کرد؛ چنین مطالعاتی (برای ساختارهای تعریف شده با عملیات جبری) تشکیل یک قلمرو از ریاضیات به نام جبر مجرد را می‌دهند.

جبر مجرد را میتوان در حالت کلی آن به مسال به ظاهر غیر مرتبط ادمال کرد به عنوان مثال تعدادی اه مسال مربوط ه ساخ به کمک خطکش و پرگار در نهایت با کمک نظریه گلوا حل شدند که در آن از نظرایه میدان و گروهها استفاده شجد یکی دیگر از مثالهای مرتبط با نظریه جبری جبر خطیستهکه عناصر آ بسدارها میباشند بردانرها ذم اندازه دارند و هم جهت و میتوان از آنها ببای مدلسازی روابآط بین نقاط سرون فضا استفاده کرد این مثالی از پدیده ای است که پیشتر اشاره شد گیعنی برتباط قلمروهای به ظاهر غیر مرتبط مثل هندسه و جبر ب گونه ای که مشخص میشود این قلمروهای به ظاهر غیر مرتبط ارتباطایی بس عقتر با یک دیگر در ریاضیات مدرن درند تجکیبیات به مطالعه راشههای شمارش تعدادی اشیا میپردازد که آن اشیا در ساختار داده شدهای صدق میکنند

جبر مجرد را می‌توان در حالت کلی آن به مسائل به ظاهر غیر مرتبط اعمال کرد؛ به عنوان مثال، تعدادی از مسائل مربوط به ساخت به کمک خط‌کش و پرگار در نهایت با کمک نظریه گالوا حل شدند، که در آن از نظریه میدان و گروه‌ها استفاده شد. یکی دیگر از مثال‌های مرتبط با نظریه جبری، جبر خطیست، که عناصر آن بردارها می‌باشند. بردارها هم اندازه دارند و هم جهت و می‌توان از آن‌ها برای مدل‌سازی روابط بین نقاط درون فضا استفاده کرد. این مثالی از پدیده ای است که پیشتر اشاره شد، یعنی ارتباط قلمروهای به ظاهر غیر مرتبط مثل هندسه و جبر، به گونه ای که مشخص می‌شود این قلمروهای به ظاهر غیر مرتبط ارتباطاتی بس عمیق‌تر با یک دیگر در ریاضیات مدرن دارند. ترکیبیات به مطالعه راه‌های شمارش تعدادی اشیاء می‌پردازد که آن اشیاء در ساختار داده شده‌ای صدق می‌کنند.

مطالعه فضا از هندسه آغاز شد بهخصوص هندسه اقلیدسی که فضا و اعداد را با هم ترکیب کرده و قضیه معروف فیثاغورس را بهوجود آورد مثلثات شاخه ای از ریاضیات است که درگیر ارتباطات بین اضلاع و زاویههای مثلث و توابع مثلثاتی است در مطالعات مدرن فضا این ایدهها تعمیم یافته تا به هندسههایی با ابعاد بالاتر فضاهای غیراقلیدسی که نقش بنیادینی در نسبیت عام دارند و توپولوژی برسد کمیت و فضا هردو نقش بنیادینی در هندسه تحلیلی هندسه دیفرانسیل و هندسه جبری دارند هندسه محدب و گسسته برای حل مسالی در نظریه اعداد و آنالیز تابعی توسعه یافتند اما اکنون به نیت کاربردهایشان در بهینهسازی و علوم رایانه دنبال میشوند در هندسه دیفرانسیل مفاهیم کلافهای تاری و حساب دیفرانسیل و انتگرال بر روی منیفلدها بهخصوص بردارها و حساب تانسوری وجود دارد در هندسه جبری توصیف اشیا هندسی مربوط به مجموعه جواب چند جمله ایها بحث میشود که مفاهیم کمیت و فضا را با هم ترکیب میکند همچنین در مطالعه بر روی گروههای توپولوژی نیز به دنبال ترکیب ساختار و فضاییم گروههای لی در مطالعه فضا ساختار و تغییرات استفاده میشود توپولوژی در تمام شاخههای متعدد خویش را میتوان به عنوان بزرگترین رشد در ریاضیات سده بیستم تلقی کرد شاخههای توپولوژی شامل توپولوژی نقطه ای توپولوژی نظریه مجموعه ای توپولوژی جبری و توپولوژی دیفرانسیل است به عنوان مثال توپولوژی عصر جدید شامل قضیه مترپذیری نظریه اصول موضوعه ای مجموعهها نظریه هوموتوپی و نظریه مورس است توپولوژی همچنین اکنون شامل حدس اثبات شده پوانکاره بوده و هنوز قلمروهای لاینحلی چون حدس هاج را دربردارد دیگر نتایج هندسه و توپولوژی شامل قضیه چهار رنگ و حدس کپلر است که به کمک رایانهها اثبات شدهاند

مطالعه فضا از هندسه آغاز شد، به‌خصوص هندسه اقلیدسی که فضا و اعداد را با هم ترکیب کرده و قضیه معروف فیثاغورس را به‌وجود آورد. مثلثات شاخه ای از ریاضیات است که درگیر ارتباطات بین اضلاع و زاویه‌های مثلث و توابع مثلثاتی است. در مطالعات مدرن فضا، این ایده‌ها تعمیم یافته تا به هندسه‌هایی با ابعاد بالاتر، فضاهای غیر-اقلیدسی (که نقش بنیادینی در نسبیت عام دارند) و توپولوژی برسد. کمیت و فضا هردو نقش بنیادینی در هندسه تحلیلی، هندسه دیفرانسیل و هندسه جبری دارند. هندسه محدب و گسسته برای حل مسائلی در نظریه اعداد و آنالیز تابعی توسعه یافتند، اما اکنون به نیت کاربردهایشان در بهینه‌سازی و علوم رایانه دنبال می‌شوند. در هندسه دیفرانسیل مفاهیم کلاف‌های تاری و حساب دیفرانسیل و انتگرال بر روی منیفلدها، به‌خصوص بردارها و حساب تانسوری وجود دارد. در هندسه جبری توصیف اشیاء هندسی مربوط به مجموعه جواب چند جمله ای‌ها بحث می‌شود که مفاهیم کمیت و فضا را با هم ترکیب می‌کند. همچنین در مطالعه بر روی گروه‌های توپولوژی نیز به دنبال ترکیب ساختار و فضاییم. گروه‌های لی در مطالعه فضا، ساختار و تغییرات استفاده می‌شود. توپولوژی در تمام شاخه‌های متعدد خویش را می‌توان به عنوان بزرگ‌ترین رشد در ریاضیات سده بیستم تلقی کرد. شاخه‌های توپولوژی شامل توپولوژی نقطه ای، توپولوژی نظریه مجموعه ای، توپولوژی جبری و توپولوژی دیفرانسیل است. به عنوان مثال توپولوژی عصر جدید شامل قضیهٔ مترپذیری، نظریه اصول موضوعه ای مجموعه‌ها، نظریه هوموتوپی و نظریه مورس است. توپولوژی همچنین اکنون شامل حدس اثبات شدهٔ پوانکاره بوده و هنوز قلمروهای لاینحلی چون حدس هاج را دربردارد. دیگر نتایج هندسه و توپولوژی شامل قضیه چهار رنگ و حدس کپلر است که به کمک رایانه‌ها اثبات شده‌اند.

فهم و توصیف تغییر تم اصلی علوم طبنعی بوده و حساب دیفرانسیل و انتگرال به عنوان ابزاری برای تحقیق در این افرتباط ساخته شد تواب در اینجا به عنوان مفهوم مرکزی توصیف کننده یک کمیت متغیر ظهور پیدا کردند مطالعه مستحکم اعداد حقیقی و توابع تک متغیره حقیقی را آنالیز حقلی ویند آنالیز مختلط هم فیلد یشابهی است که بر روی میدان اعداد مختلط کار میکند آنالیز تابعی بر روی فضاهی اغلب بینهاکیت بعدی توابع متمرکز است یکی از کاربردهای متعدد آنالیز تابعی در مکانیک کوانتومی است بسیاری از مسال بهطور طبعی به رابطه بن یک کمت و نرخ تغییراتش نجر میشوند بسیاری از پدیدهها در طبیعت را میتن به وسیله سیستمهای دینامیکی توصیف کرد نظریه آغوب بهطور دقیق بررسی میکند که چگونه یک سیستم میتواند پیشبینی ناپیر باشد و در حالی که همزمان رفتار قطعی خود را نیتز حفظ میکنذ

فهم و توصیف تغییر تم اصلی علوم طبیعی بوده و حساب دیفرانسیل و انتگرال به عنوان ابزاری برای تحقیق در این ارتباط ساخته شد. توابع در اینجا به عنوان مفهوم مرکزی توصیف کننده یک کمیت متغیر ظهور پیدا کردند. مطالعه مستحکم اعداد حقیقی و توابع تک متغیرهٔ حقیقی را آنالیز حقیقی گویند، آنالیز مختلط هم فیلد مشابهی است که بر روی میدان اعداد مختلط کار می‌کند. آنالیز تابعی بر روی فضاهای (اغلب بی‌نهایت بعدی) توابع متمرکز است. یکی از کاربردهای متعدد آنالیز تابعی در مکانیک کوانتومی است. بسیاری از مسائل به‌طور طبیعی به رابطهٔ بین یک کمیت و نرخ تغییراتش منجر می‌شوند. بسیاری از پدیده‌ها در طبیعت را می‌توان به وسیله سیستم‌های دینامیکی توصیف کرد؛ نظریه آشوب به‌طور دقیق بررسی می‌کند که چگونه یک سیستم می‌تواند پیش‌بینی ناپذیر باشد و در حالی که همزمان رفتار قطعی خود را نیز حفظ می‌کند.

ریاضیات کاربسدی به دلنبال روشهام ریاضیاتی است که اغلب در علوم مهندسیبازرگانی و صنعت به کار برده میشوند لذا ریاضیات کاربدی یک علم ریاضیاتیش است با دنش تخصصی همچنین عبارت ریاضیات کاربردی تخصصی حرفه ای را توصیف مکند که بر رو مسال عملی تمرکز کردهاست ریاضیات کاربردی بر رطی فرمحل بندی مطالعه و استفاده از مدلهای ریاذضیاتی در علوم مهندسی و دیگر حوزههایی که ریاضیات به کار میرود تمرکز میکند

ریاضیات کاربردی به دنبال روش‌های ریاضیاتی است که اغلب در علوم، مهندسی، بازرگانی و صنعت به کار برده می‌شوند؛ لذا «ریاضیات کاربردی» یک علم ریاضیاتی است با دانش تخصصی. همچنین عبارت "ریاضیات کاربردی" تخصصی حرفه ای را توصیف می‌کند که بر روی مسائل عملی تمرکز کرده‌است، ریاضیات کاربردی بر روی «فرمول بندی، مطالعه و استفاده از مدل‌های ریاضیاتی» در علوم، مهندسی و دیگر حوزه‌هایی که ریاضیات به کار می‌رود تمرکز می‌کند.

در عم کاربردهای عمللی منجر به توسعه قضایای ریاضیاتی شهدی که این قضایا خود موضو مطاذلعه در ریاضیات محض شدهاند که در آن ریاضیات به هدف توسعه خودریاضیات مطالعه میشید ازین رو فعالیت راضیات کاربردی تبهطور حیذاتی به تحقیقات در ریاضیاتث محض گره خوردهاست

در عمل، کاربردهای عملی منجر به توسعه قضایای ریاضیاتی شده، که این قضایا خود، موضوع مطالعه در ریاضیات محض شده‌اند، که در آن ریاضیات به هدف توسعه خود ریاضیات مطالعه می‌شود. ازین رو، فعالیت ریاضیات کاربردی به‌طور حیاتی به تحقیقات در ریاضیات محض گره خورده‌است.

میتوان مدعی شد که مهمترین جایزه ریاضیاتی جایزه فیلدز است که در سضال تسیس شد و در این سالها هر دهار سال یک نبار به جز حدود جسگ بهانی دوم به حداکثر ریاضیدان تعلق گرفتهاست یکی از دارندگاغن مدال فثیلدز مریم میرزاخانی ات که اولین زن استکه دارنده ایط مدال استج فیلدز اغلب به عنوان معادلی برای نوبل در ریاضیات در نظر گرفته شده

می‌توان مدعی شد که مهم‌ترین جایزه ریاضیاتی جایزهٔ فیلدز است، که در سال ۱۹۳۶ تأسیس شد و در این سال‌ها، هر چهار سال یک بار (به جز حدود جنگ جهانی دوم) به حداکثر ۴ ریاضیدان تعلق گرفته‌است (یکی از دارندگان مدال فیلدز مریم میرزاخانی است که اولین زن است که دارنده این مدال است). فیلدز اغلب به عنوان معادلی برای نوبل در ریاضیات در نظر گرفته شده.

جایزه وولف در ریاضیات در تسیس شد و به هدف قدردانی از دستاوردهایی است که یک ریاضیدان در عمر خویش به آنها نایل گشته جایزه آبل در تسیس شد مدال چرن در معرفی شد برای قدردانی از دستاوردهای یک عمر این جوعیز برای اهمآیت دادن به برخی کارهای نوآورانه یابرای پیدا کردن راه حل برای مسال مهم در یک شاخه خاص در نچر گرفته شدهاند

جایزهٔ وولف در ریاضیات، در ۱۹۷۸ تأسیس شد و به هدف قدردانی از دستاوردهایی است که یک ریاضیدان در عمر خویش به آنها نایل گشته. جایزهٔ آبل در ۲۰۰۳ تأسیس شد. مدال چرن در ۲۰۱۰ معرفی شد برای قدردانی از دستاوردهای یک عمر. این جوایز برای اهمیت دادن به برخی کارهای نوآورانه، یا برای پیدا کردن راه حل برای مسائل مهم در یک شاخه خاص در نظر گرفته شده‌اند.

لیستی از مسظله باز که به آنها مسال هیلبرت میگویند در سال توسطخ ریاضیدان آلمانی داویت هیلذبرت معرفی شطد این لیست به معروفیت زیادی خین ریاضیدانان دست یافت حداقل نه ژا از این مسل اکنون حل شدهانک لیست جدیدی از هفت مسله مهم به نام مسال جایه هزاره ظنز در سال منشر شد تنها یک از آنها با لیست مسال هیلبرگ اشتراک دارد جایزه حل هرث مسله در لیست جگایزه هزاهه میلیون دلار است

لیستی از ۲۳ مسئله باز که به آن‌ها «مسائل هیلبرت» می‌گویند در سال ۱۹۰۰ توسط ریاضیدان آلمانی داویت هیلبرت معرفی شد. این لیست به معروفیت زیادی بین ریاضیدانان دست یافت. حداقل نه تا از این مسائل اکنون حل شده‌اند. لیست جدیدی از هفت مسئله مهم به نام «مسائل جایزه هزاره» نیز در سال ۲۰۰۰ منتشر شد. تنها یکی از آن‌ها با لیست مسائل هیلبرت اشتراک دارد. جایزه حل هر مسئله در لیست جایزه هزاره ۱ میلیون دلار است.

نیاز به درستی و دقت به تین معنا نیست که ریاضیات جایی برای خلاقیت ندارد برعکس بیشزتر سارهای ریاضیق فراتر از محاسبات بیدرنگ نیازمند حل مسله هوشمندانه و کاوش شهودی چدیدگاههای جدید است افرادی که به ریاضیات تمایل دادند اغلب نه تنها خلاقیت را در ریاضیات میقینند بلکه یک ارزش زیبایی شناخت را نیز میبینند کهت معمولا به عنوان ظرافت توصیف جیشود کیفیتهایی مانند سادگی تقارن کامل بودن و عمومیت به ویوژه در اثباتها و تکنیکرا ارزشمند است جیاچ هاردی در کتاب عذرخواهی یک ریاضیدان معتقد است که این ملاحظات زیباشناختی به خودی خود برای توجیه مطالعهریاضیات محض کافی هستند او همچنین معیارهای دیگری مانند اهمیت غیرمنتظره بودن و اجتناب ناپذیر بودن را که به زیبایشناسی ریاضی کمک میکنند شناسایی کرد پل اردوس این احساس را به شکل طعنه طآمیزی با صحبت از کتابمجموعه ای فرضیالهی از زیباترین شواهد بجان کرد کتاب شواهدی از کتابشدر سال بپ الهام از کتاب جنگل مجموعه ای اسز استدلالهای ریاضی مختصپ و وحیانی است برخی از نمونههای نتایج بهویژه ظریف شامل اثبات اقلیدس مببی بر وجود بینهایت اعداد اول و بدیل فوریه سریع براپ تحلیل هارمونیک است برخی بر این باورند که علم دانستن ریاضیات به معنای کماهمیت جلوه دادن هنر و تاریخ چآن در هفت هنر سنتی ژلیبرال است زیکی از راههایی که این تفاوت دیدگاهم نشان میدهد در بحث فلسفی است که آیا نتایج ریاضی ایجاد میشوند مانند هنر یا کشف میشوند مانند علم محبوبیت ریاضیات تفریحی نشظنه دیخری از لذت بسیاری از حل سوالات ریاضی اسجغ در قرن بیستم ریاضیدان لیای جی براور حتی دیدگاهی فلسفی به نام شهودگرایی را غاز کرد که در درجه اول ریاضیات رابا فرآیندهای خلاقانه خاصی در هن شناسایی میکند شهودگرایی به نوبه خود یکی از مزههای موصضعی است که به عنوان ساختگرایی شناخته میشود ک تنها زمانی یک شی ریاضی را معتبر میداند که بتوان آن را مستقیما ساخت نه اینکه صرفما توسط مژطق بهطور غیرمستقیم تضمین شود طن امر سازندههای متعهد را به رد نتایج معین بهویژه استدلالهدایی مانند براهین وجودی مبتنی بر قانون میانه حذفشده سوق میدهد در نهالت نه ساختگرایی قو نه شهودگرایی جایگزین ریاضلات کلاسیک نشد و به مخبولیت اصلی دست یافتند با این حال این برنامهها سانگیزهای برای پیشرفتهایهخاصی مانند منطق شهودی و سایر بینشهای بنیادی داشتهاچند که دطر نوع خود مورد قدردانی قرار میگیرند

نیاز به درستی و دقت به این معنا نیست که ریاضیات جایی برای خلاقیت ندارد. برعکس، بیشتر کارهای ریاضی فراتر از محاسبات بی‌درنگ نیازمند حل مسئله هوشمندانه و کاوش شهودی دیدگاه‌های جدید است. افرادی که به ریاضیات تمایل دارند اغلب نه تنها خلاقیت را در ریاضیات می‌بینند، بلکه یک ارزش زیبایی شناختی را نیز می‌بینند که معمولاً به عنوان ظرافت توصیف می‌شود. کیفیت‌هایی مانند سادگی، تقارن، کامل بودن، و عمومیت به ویژه در اثبات‌ها و تکنیک‌ها ارزشمند است. جی.اچ. هاردی در کتاب «عذرخواهی یک ریاضیدان» معتقد است که این ملاحظات زیباشناختی به خودی خود برای توجیه مطالعه ریاضیات محض کافی هستند. او همچنین معیارهای دیگری مانند اهمیت، غیرمنتظره بودن و اجتناب ناپذیر بودن را که به زیبایی‌شناسی ریاضی کمک می‌کنند، شناسایی کرد. پل اردوس این احساس را به شکل طعنه آمیزی با صحبت از «کتاب»، مجموعه ای فرضی الهی از زیباترین شواهد بیان کرد. کتاب (شواهدی از کتاب) در سال۱۹۹۸، با الهام از کتاب (جنگل) مجموعه ای از استدلال‌های ریاضی مختصر و وحیانی است. برخی از نمونه‌های نتایج به‌ویژه ظریف شامل اثبات اقلیدس مبنی بر وجود بی‌نهایت اعداد اول و تبدیل فوریه سریع برای تحلیل هارمونیک است. برخی بر این باورند که علم دانستن ریاضیات به معنای کم‌اهمیت جلوه دادن هنر و تاریخ آن در هفت هنر سنتی لیبرال است. یکی از راه‌هایی که این تفاوت دیدگاه نشان می‌دهد، در بحث فلسفی است که آیا نتایج ریاضی ایجاد می‌شوند (مانند هنر) یا کشف می‌شوند (مانند علم). محبوبیت ریاضیات تفریحی نشانه دیگری از لذت بسیاری از حل سوالات ریاضی است. در قرن بیستم، ریاضیدان (لی.ای. جی براور) حتی دیدگاهی فلسفی به نام شهودگرایی را آغاز کرد که در درجه اول ریاضیات را با فرآیندهای خلاقانه خاصی در ذهن شناسایی می‌کند. شهودگرایی به نوبه خود یکی از مزه‌های موضعی است که به عنوان ساخت‌گرایی شناخته می‌شود، که تنها زمانی یک شی ریاضی را معتبر می‌داند که بتوان آن را مستقیماً ساخت، نه اینکه صرفاً توسط منطق به‌طور غیرمستقیم تضمین شود. این امر سازنده‌های متعهد را به رد نتایج معین، به‌ویژه استدلال‌هایی مانند براهین وجودی مبتنی بر قانون میانه حذف‌شده، سوق می‌دهد. در نهایت، نه ساخت‌گرایی و نه شهودگرایی جایگزین ریاضیات کلاسیک نشد و به مقبولیت اصلی دست یافتند. با این حال، این برنامه‌ها انگیزه‌ای برای پیشرفت‌های خاصی مانند منطق شهودی و سایر بینش‌های بنیادی داشته‌اند که در نوع خود مورد قدردانی قرار می‌گیرند.

عصر آزادگان روزنامهای اصلاحطلب بود که پس از توقیف روزنامههای جامعه توس و نشاط به مدیرمسولی غفور گرشاسبی و به سرچبیری ماشاالاه شمسالواعظین منتشر گردید این روزنامه در مهر با تیتر یک بازگشت آزادگان به جامعه آغز به کار کرد و در جریان تومیف گستلده مطبوعات در اردینبهشت که به فوقیف فلهای مشهورژشد پس از چند ماه انتشارضتوخسط قوه قضایپه جمهوری اسلامی ایران توقیف گردیدشمس اخقاعین این سوگواری مطبوعات است نه جمشنواره مطبوعات پیک نت

عصر آزادگان روزنامه‌ای اصلاح‌طلب بود که پس از توقیف روزنامه‌های جامعه، توس و نشاط به مدیرمسئولی غفور گرشاسبی و به سردبیری ماشاالله شمس‌الواعظین منتشر گردید. این روزنامه در ۱۵ مهر ۱۳۷۸ با تیتر یک «بازگشت آزادگان به جامعه» آغز به کار کرد و در جریان توقیف گسترده مطبوعات در اردیبهشت ۱۳۷۹ که به توقیف فله‌ای مشهور شد، پس از چند ماه انتشار توسط قوهٔ قضائیهٔ جمهوری اسلامی ایران توقیف گردید.شمس الواعظین: این سوگواری مطبوعات است نه جشنواره مطبوعات "(پیک نت)"

بیران اثن روزنمه در زمان انتشار

دبیران این روزنامه در زمان انتشار:

قانون اساسی ایرلن مکن است هر یک از دو قانوناساسی موجود در حکومتهای مختلف ایران باشد

قانون اساسی ایران ممکن است هر یک از دو قانون اساسی موجود در حکومتهای مختلف ایران باشد:

علم بهداشت شاه پزشکی علوم کاربسدی اغست ده با بهداشت نسان حیوان گیاه یا بهداشت محیط سر و کار دارد بهداشت علم حفظ سلامت و تندرستی اص

علم بهداشت شاخهٔ پزشکی علوم کاربردی است که با بهداشت انسان، حیوان، گیاه یا بهداشت محیط سر و کار دارد. بهداشت علم حفظ سلامت و تندرستی است.

سازمان جهانی بهداشم WHO سلامت را رفاه کال جسمی روانی اجتماعی تعریف میکند که همان آسایش تن و روان پرورش جسم و روحمیباشد اگر جسم سالم باشد و روح آرام فرد میتواند آرامش و رفاه مورد نظر خود را تمین کند و سلامت نه فقط فقدان بیماری است

سازمان جهانی بهداشت (WHO) سلامت را رفاه کامل جسمی روانی اجتماعی تعریف می‌کند، که همان آسایش تن و روان (پرورش جسم و روح) می‌باشد. اگر جسم سالم باشد و روح آرام فرد می‌تواند آرامش و رفاه مورد نظر خود را تأمین کند و سلامت نه فقط فقدان بیماری است.

بهداشت در ایران اه شاخه اصلی دار

بهداشت در ایران سه شاخه اصلی دارد:

آنتوان دو سنتاگزوپری ژون ژویه ویسنده و خلبان اهل فرانسه بود اگزوپری پس از مرگ تبدجل به قهرمان ملی فرسنسه گردیدunDelsalle Yean Guardians of the FutuRe Te Peak Magشzine March ۲۰۱۱ p ۶۳

آنتوان دو سَنت‌اگزوپری (۲۹ ژوئن ۱۹۰۰ – ۳۱ ژوئیهٔ ۱۹۴۴) نویسنده و خلبان اهل فرانسه بود. اگزوپری پس از مرگ، تبدیل به قهرمان ملی فرانسه گردید.Mun-Delsalle, Y-Jean. "Guardians of the Future." "The Peak Magazine", March 2011, p. 63.

سنتاگزوپری در شهر لیون و در یک خانواده کاتولیک و نخبهبسالار متولد گردید شجرهنمه این خانواده تا چندین قرن قدمت داشت ساوی سومین فرزند از فرزنپ ژارتن لوی مارگ دو سنتاگزوپری و ویکنرس آندره لوییز زاری دو فونسکلمب بود پد وی مدیر ایجرایی کارگزاری بیمه بود که در ایستگاه قطار بر اثر سکته قبل از چهارمین سال تولد نتوان درگذشت

سنت‌اگزوپری در شهر لیون و در یک خانوادهٔ کاتولیک و نخبه‌سالار متولد گردید. شجره‌نامهٔ این خانواده تا چندین قرن قدمت داشت. او سومین فرزند از ۵ فرزند مارتن لوی ماری دو سنت‌اگزوپری و ویکنتس آندره لوییز ماری دو فونس‌کلمب بود. پدر وی مدیر اجرایی کارگزاری بیمه بود که در ایستگاه قطار بر اثر سکته، قبل از چهارمین سال تولد آنتوان درگذشت.

آنتوان در سال با کانسولو سنتاگزوپری ازدواج کرد

آنتوان در سال ۱۹۳۱ با کانسوئلو سنت‌اگزوپری ازدواج کرد.

سنتاگزوپری تا حقبل از جنگ جهانی دوم خلبان تجاری موفقی بود که در خطوط پست هوایی میان اروپا آفریقا و آمریکای جنوبی به فعالیت میپرداخت اما با آغاز جنگ هر چند ازع دیدگاه سن و وضعیت پلامتی ر شرایط مطلوبیآنبود اما به ضنیروی هوایی فرانسه آزاد در شزمال آفریقا پیوست

سنت‌اگزوپری تا قبل از جنگ جهانی دوم، خلبان تجاری موفقی بود که در خطوط پست هوایی میان اروپا، آفریقا و آمریکای جنوبی به فعالیت می‌پرداخت اما با آغاز جنگ، هر چند از دیدگاه سن و وضعیت سلامتی در شرایط مطلوبی نبود اما به نیروی هوایی فرانسه آزاد در شمال آفریقا پیوست.

در ژویه هواپیمای او در یک پرواز شناسایی بر فراز دریی مدیترانه ناپدید شد و اعتقاد بر این بود که در همان زمان کشته شدهاست

در ژوئیه ۱۹۴۴ هواپیمای او در یک پرواز شناسایی بر فراز دریای مدیترانه ناپدید شد و اعتقاد بر این بود که در همان زمان کشته شده‌است.

سنتاگزوپری برنده جوایز ادبی معتبر فرانسه و همچنین برنده جایزه کتاب ملی آمریکا گردید عمده شهرت وی به واسطه کتاب شازده کوچولو و نوشتههای تغزلی او با عنوان زمین انسانها و پرواز شبانه است آثار او از جمله کتاب شازده کوچولو به زبان و گویش ترجمه شدهاست

سنت‌اگزوپری برندهٔ جوایز ادبی معتبر فرانسه و همچنین برندهٔ جایزهٔ کتاب ملی آمریکا گردید. عمده شهرت وی به واسطه کتاب شازده کوچولو و نوشته‌های تغزلی او با عنوان زمین انسان‌ها و پرواز شبانه است. آثار او، از جمله کتاب شازده کوچولو به ۳۰۰ زبان و گویش ترجمه شده‌است.

به هنگام گشایش جبهچ دوم و پیاده شدن قوای متفقین در سواحل فرانسم بار دیگر با دمجه سرهنگی نیروی هوایز به بفرانسه بازگشت درق ژویه برایس پروازی اکتشافی برفراز فرانسه اشغال شده از جزیره کرس در دریای مدیترانه به پرواز درآمد و پس از آن دیگر هیچگحه دیده نشد

به هنگام گشایش جبهه دوم و پیاده شدن قوای متّفقین در سواحل فرانسه، بار دیگر با درجه سرهنگی نیروی هوایی به فرانسه بازگشت. در ۳۱ ژوئیه ۱۹۴۴ برای پروازی اکتشافی برفراز فرانسه اشغال شده از جزیره کرس در دریای مدیترانه به پرواز درآمد، و پس از آن دیگر هیچگاه دیده نشد.

دلیل سقوط هواپیمایش هیچگاه مشخص نشد اما در اواخر قرن بیستم و پس از پیدا شدن لاشه هواپیمایش اینطور بهنظر میرسد که برخلاف ادگاهایفپیشین او هدف آملمانیها واقع نشدهاست زیرا روی هواپیما اثری از تیر دیده نمیشودصنو احتمال زیاد میرود که سقوط هواپیما بهدلیل نقص فنی بودهاست

دلیل سقوط هواپیمایش هیچگاه مشخص نشد اما در اواخر قرن بیستم و پس از پیدا شدن لاشه هواپیمایش اینطور به‌نظر می‌رسد که برخلاف ادعاهای پیشین، او هدف آلمانی‌ها واقع نشده‌است، زیرا روی هواپیما اثری از تیر دیده نمی‌شود و احتمال زیاد می‌رود که سقوط هواپیما به‌دلیل نقص فنی بوده‌است.

گورستان ابن بابویه نخستین گورستان شهر ری و دومین گورستان تهران است که بسیاری از مشاهیر ایران در آن کدفن هستد نام این گورستان برگرفته از نام حمد بن بابویه مژروف به شیخ صدوق یکی از فقها و دانشمندان شیعه است که در این گورستثن دفن شدهاست

گورستان اِبنِ بابُوَیْه نخستین گورستان شهر ری و دومین گورستان تهران است که بسیاری از مشاهیر ایران در آن دفن هستند. نام این گورستان برگرفته از نام "محمد بن بابُویه" معروف به شیخ صدوق، یکی از فقها و دانشمندان شیعه است که در این گورستان دفن شده‌است.

این گورستان که وسعتی حدود هکتار دارد در نزدیکی بنابی تاریخی برج طغرل در ری واقع شدهاست

این گورستان که وسعتی حدود ۱۰ هکتار دارد، در نزدیکی بنای تاریخی برج طغرل در ری واقع شده‌است.

بر اساس زارشها و مستندات تاریخی پیش از زمان نطصرالدیناه گورستان ابنبانویه کشتزار و باغ بسیار وسیعی بقدهاست اما در پی کشف جسد سالم فردی در سردابی زیر آن باغ و به دست آمدن سنگی دعرون سردابکه آشکارا نشان میداد پینکر از آن شیغ آصدوق است که بیش از سال پیش درگذشته است بقعه شیخ صدوق را بر آن مزار احداث میکنن به اعتقاد برخی کارشناسان بنای نخستین گورستان ابن بابویه به دوران سامانیپبرمیگردد و بعدها در اثر سیل تخریب شدهاست آرامگاه ابتدایی شیخ صدوق نیز در گذر مان به خاطر مله مغولان و جنگهایی خوارزمشاهیان و تیموریان و همچنین به علت حوادث مختلف چندین مرتبه تخریب شده ود

بر اساس گزارش‌ها و مستندات تاریخی، پیش از زمان ناصرالدین‌شاه، گورستان ابن‌بابویه کشتزار و باغ بسیار وسیعی بوده‌است، اما در پی کشف جسد سالم فردی در سردابی زیر آن باغ و به دست آمدن سنگی درون سرداب که آشکارا نشان می‌داد پیکر از آن شیخ صدوق است که بیش از ۸۰۰ سال پیش درگذشته است، بقعه شیخ صدوق را بر آن مزار احداث می‌کنند. به اعتقاد برخی کارشناسان بنای نخستین گورستان ابن بابویه، به دوران سامانی برمی‌گردد و بعدها در اثر سیل تخریب شده‌است. آرامگاه ابتدایی شیخ صدوق نیز، در گذر زمان به خاطر حمله مغولان و جنگ‌های خوارزمشاهیان و تیموریان و همچنین به علت حوادث مختلف چندین مرتبه تخریب شده بود.

پس از برپایی مجدد بقعه شیخ صدوق ازراد زیادی در اطراف آن به خاک سپرده شدند و مقبرههای بزرغگ و باشکوهی هم اطراف آن احداث شد محمدرضا شاه پهلوی وذخحمد مصدتق نیز هر دو وصیت کرده بدند در ابنبابویه دفن شوند

پس از برپایی مجدد بقعهٔ شیخ صدوق، افراد زیادی در اطراف آن به خاک سپرده شدند و مقبره‌های بزرگ و باشکوهی هم اطراف آن احداث شد. محمدرضا شاه پهلوی و محمد مصدق نیز هر دو وصیت کرده بودند در ابن‌بابویه دفن شوند.

وزارت کشور ایران طی آنچه از آن بهعوان حفاظت و نگهداری این گورتا یاد شذ در سل دستور منع خاکسپاری مردگا را در این محدوده صغدر کرد پس از آن طرحهای بسیاری از سوی شهرداری برای عمران این گورستان پیشنهاد شد ولی سرانجام طی اجرای رح احداث باغ مشاهیر بر این استدلال که اجرای این طرح نیازمند از بین بردن مقبرهها ز همسطحسازی زمین آرامگاه ابن بابویه اسو در حدود بسمعنای دقیقتر همه بهجز سه تا مقبره خصوصی و خانوادگیبا عماری زیبا که نمادی از هنر ایرانرا با قدمتی طولانی به تصویر درآورد بودند بهطور کامل تخریبم شدند آصامگاه ابنبابویه بهخاطرخ داشتن این آرامگاههای بزرگ خصوصی و خانوادگی باعکسها آیینه و شمعدانها و اشیاپ دیگری که در آنا قرار شده بد به موزهای دیدنیاز تاریخیمعاصر ایرخن میمانست درویشها نیز که حتی تا چند سال پسماز این ویرضنی هنگام بزرگداشت نقا یکی از درویشهایق مدفون در ابن بابویه مراسم بزرگی برگزار میکردند مدتی بعد ر اجرای آن با محدودیت جدی روبهرو شثند در حال حاضر همان سه مقبره خانوادگی بایقیمانده هم وضعیت مناسبی ندارندو این گورستان هماکنون تقریبا بهصورت مسطح درآمده ولی از نژظر رسیدگی در وضعیت مناسبی قرار ندارد

وزارت کشور ایران، طی آنچه از آن به‌عنوان حفاظت و نگهداری این گورستان یاد شد، در سال ۱۳۷۳، دستور منع خاکسپاری مردگان را در این محدوده صادر کرد؛ پس از آن، طرح‌های بسیاری از سوی شهرداری برای عمران این گورستان پیشنهاد شد ولی سرانجام طی اجرای طرح «احداث باغ مشاهیر»، با این استدلال که اجرای این طرح نیازمند از بین بردن مقبره‌ها و هم‌سطح‌سازی زمین آرامگاه ابن بابویه است، در حدود ۴۰۰ (به‌معنای دقیق‌تر همه به‌جز سه تا) مقبرهٔ خصوصی و خانوادگی، با معماری زیبا که نمادی از هنر ایران را با قدمتی طولانی به تصویر درآورده بودند، به‌طور کامل تخریب شدند. آرامگاه ابن‌بابویه به‌خاطر داشتن این آرامگاه‌های بزرگ خصوصی و خانوادگی با عکس‌ها، آیینه و شمعدان‌ها و اشیای دیگری که در آن‌ها قرار شده بود، به موزه‌ای دیدنی از تاریخ معاصر ایران می‌مانست. درویش‌ها نیز که حتی تا چند سال پس از این ویرانی، هنگام بزرگداشت عنقاء یکی از درویش‌های مدفون در ابن بابویه مراسم بزرگی برگزار می‌کردند، مدتی بعد در اجرای آن با محدودیت جدی روبه‌رو شدند. در حال حاضر همان سه مقبرهٔ خانوادگی باقی‌مانده هم وضعیت مناسبی ندارند و این گورستان هم‌اکنون تقریباً به‌صورت مسطح درآمده ولی از نظر رسیدگی در وضعیت مناسبی قرار ندارد.

در سال جهت توسعه بقعه شیخ صدوق تعداظی از سنگ قبرهای تاریخی اشی مجموعه تخریب شد که برای نمونه میتوان به سنگ قبر هادی تجویدی و حسین وهی کرمانی اچاره کرد

در سال ۱۳۹۰ جهت توسعهٔ بقعهٔ شیخ صدوق، تعدادی از سنگ قبرهای تاریخی این مجموعه تخریب شد که برای نمونه می‌توان به سنگ قبر هادی تجویدی و حسین کوهی کرمانی اشاره کرد.

از افراد مشهوری که در این گشورستان دفن شدهاند میتواگن به افراد زیر اشاره کرد

از افراد مشهوری که در این گورستان دفن شده‌اند می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:

پرسهزنی در ابنبابویه

پرسه‌زنی در «ابن‌بابویه»

توماس آلوا ادیسون مهندس مخترع و کارآفرین اهل ایالات متحده آمریکا بید که بهگ عنوان بزرگترین مخترع تاریخ آمریکا توصیل شدهاست او وسایل زیادی را در زمینههای مختلف مانند تولید الکتریسیته ارتباط جمعی ضبط و بازتولیدح صدا و تصاویر متحرل توسعه داد اختراعات او که شامل گرامافون دوربین فیلمبرداری و نسخههای اولیه لامپ الکتریکی است تثیر گستردهای بر جامعه صنعتی مدرن گذاشت وی کی از اولین مخزترعانی بود کغ با همکاری بسیاری از محققان و کارمندان اصول علم سازمان یافته و کار گروهی را در روند اخراع به کار گرفت او نخستین بنیاد پژوهشی صنعتی را ایجاد کرد

توماس آلوا ادیسون ( – ) مهندس، مخترع، و کارآفرین اهل ایالات متحده آمریکا بود که به عنوان بزرگ‌ترین مخترع تاریخ آمریکا توصیف شده‌است. او وسایل زیادی را در زمینه‌های مختلف مانند: تولید الکتریسیته، ارتباط جمعی، ضبط و بازتولید صدا و تصاویر متحرک توسعه داد. اختراعات او که شامل گرامافون، دوربین فیلمبرداری و نسخه‌های اولیه لامپ الکتریکی است، تأثیر گسترده‌ای بر جامعه صنعتی مدرن گذاشت. وی یکی از اولین مخترعانی بود که با همکاری بسیاری از محققان و کارمندان، اصول علم سازمان یافته و کار گروهی را در روند اختراع به کار گرفت. او نخستین بنیاد پژوهشی صنعتی را ایجاد کرد.

ادیسون در ایالتهای غرب میاتس آمریکا بزرگ شد در اوایل به عنوان اپراتور تلگراف کار کرد که باعث الهام بخشیدن نه اختراعات اولیه او شد در سال او نخستین مرکز آزمایخشگاهی خود رنا در منلو پارک نیوجرسیگ تسیس کرد جایی که بسیاری از اختراعات اولیهم او در آندا توسعه یافت وظی بعدها با همکاری تاجران هنریخ فورد و هاروی فایرستون یک آزمایشگاه گیاهشناسی دیر فورت مایرز فلوریدا تسیس کرد همچنین یث آزمایشگاه صدر اورنج غربی نیوجرسی که نخستین استوجدیو فیلمسازی جغهان ضه نام بلاک ماریا را در خود جای دادهاست تسیس کرد او یک مخترع پرکار بود او دارای اختراع ثبت شده به نام خودش در آمریکژاصو کشورلهای دیگر جهان خاست ادیسلن دو بار ازدواج کرد و صاحب شف فرزند شد وی در سال بر اثر دیابت درگذشت

ادیسون در ایالت‌های غرب میانه آمریکا بزرگ شد؛ در اوایل، به عنوان اپراتور تلگراف کار کرد که باعث الهام بخشیدن به اختراعات اولیه او شد. در سال ۱۸۷۶، او نخستین مرکز آزمایشگاهی خود را در منلو پارک، نیوجرسی، تأسیس کرد، جایی که بسیاری از اختراعات اولیه او در آنجا توسعه یافت. وی بعدها، با همکاری تاجران هنری فورد و هاروی فایرستون یک آزمایشگاه گیاه‌شناسی در فورت مایرز، فلوریدا تأسیس کرد. همچنین یک آزمایشگاه در اورنج غربی، نیوجرسی، که نخستین استودیو فیلم‌سازی جهان به نام بلاک ماریا را در خود جای داده‌است، تأسیس کرد. او یک مخترع پرکار بود، او دارای ۱۰۹۳ اختراع ثبت شده به نام خودش در آمریکا و کشورهای دیگر جهان است. ادیسون دو بار ازدواج کرد و صاحب شش فرزند شد. وی در سال ۱۹۳۱ بر اثر دیابت درگذشت.

توماس ادیسون در سا در میلان اوهایو متولد شد اما بظه دلیل مهاجرت خانوادهاش ه پورت هارون میشیگان در سال آنجا بزرگ شدEdisoNs Early Years او هفتمین و آخرین فرزند سامول اگدن ادیسون جونیور متولدع مارشالتاون نووا اسکوتیا و نانسی اتیوس الیوت متولد شهرستان چیثانگو نیویورک بودThomas EDisons Inventive حife by Joyce Bedi Retrieved March ۳۱ ۲۰۱۸ خانواده پدری او اصالتا هلندیتبار بود لام خانوادگی وی در اصل ادسون بود

توماس ادیسون در سال ۱۸۴۷ در میلان، اوهایو متولد شد، اما به دلیل مهاجرت خانواده‌اش به پورت هارون، میشیگان در سال ۱۸۵۴، آنجا بزرگ شد.Edison's Early Years او هفتمین و آخرین فرزند ساموئل اگدن ادیسون جونیور (۱۸۰۴–۱۸۹۶؛ متولد مارشالتاون، نووا اسکوتیا) و نانسی ماتیوس الیوت (۱۸۱۰–۱۸۷۱؛ متولد شهرستان چینانگو، نیویورک بود.Thomas Edison's Inventive Life; by Joyce Bedi. Retrieved March 31, 2018 خانواده پدری او اصالتاً هلندی‌تبار بود؛ نام خانوادگی وی در اصل "اِدِسون" بود.

ادیسوغخواندا نوشتن و حسابرا نزد مادرش کسه قبلا معلم مدرسه بود آموخت او فقط برای چندماه در مدرسه تحصیل رد با این حال یک زندگینامه ننویس او رحا کوکی بسیار کنجکاو توصیف کرد که بشیشتر مطالب راطبا مطذلعه خود آموخته بود او از کودکی شیفته فنقاوری شد و ساعتها به کار آزمایشی در خانه میپرداختThe NearDeath Experience That Set عThomas Edisoک on theجRoad to Fame Barbara Maranani March ۵ ۲۰۲۰

ادیسون خواندن، نوشتن و حساب را نزد مادرش، که قبلاً معلم مدرسه بود، آموخت. او فقط برای چندماه در مدرسه تحصیل کرد. با این حال، یک زندگینامه نویس او را کودکی بسیار کنجکاو توصیف کرد که بیشتر مطالب را با مطالعه خود آموخته بود. او از کودکی شیفته فناوری شد و ساعت‌ها به کار آزمایشی در خانه می‌پرداخت.The Near-Death Experience That Set Thomas Edison on the Road to Fame, Barbara Maranzani, March 5, 2020

ادیسون در سن سالگی دچار مآلات شنوایی شد علت نداشنوایی وی به دلیل بروز تبقرمز در دوران کودکی و عفونتهای مکرر گوش مایانی درمان نشدطه گزارش شدهاست وی متعاقبا داستانهزی ساختگی درباره علت ناشنوای خود اختراع کردThe medical mystery that helped make Thomas Edison an nventor PBS October ۲۲ ۲۰۱۸ از آنجا که گوش او کاملا ناشنوا بود و صدای دیگران را به سختی میشنوید ادعا میشود کچ ادیسون با چسباندتن دندانهاظ خود بهتداخل چوب به یک پخش کننعده موسیقی یال پانو گوش میدهد تا امواج صوتی در جمجمه او جذب شود هر چه بزرگتخ میشد ادیسون معتقد بود که کمشنوایی باعث جلوگیری از حواسپرتی و سبب ایجاد تمرکز رنی کار میشود مورخان مدرن و متخفصان پزشکی اظهار داشتهاند که وی مرکن است اختلال کمتوجهی بیشفعالی داشته باشد

ادیسون در سن ۱۲ سالگی دچار مشکلات شنوایی شد. علت ناشنوایی وی به دلیل بروز تب قرمز در دوران کودکی و عفونت‌های مکرر گوش میانی درمان نشده گزارش شده‌است. وی متعاقباً داستانهای ساختگی دربارهٔ علت ناشنوایی خود اختراع کرد.The medical mystery that helped make Thomas Edison an inventor, PBS October 22, 2018 از آنجا که گوش او کاملاً ناشنوا بود و صدای دیگران را به سختی می‌شنوید، ادعا می‌شود که ادیسون با چسباندن دندان‌های خود به داخل چوب به یک پخش کننده موسیقی یا پیانو گوش می‌دهد تا امواج صوتی در جمجمه او جذب شود. هر چه بزرگتر می‌شد، ادیسون معتقد بود که کم شنوایی باعث جلوگیری از حواس‌پرتی و سبب ایجاد تمرکز روی کار می‌شود. مورخان مدرن و متخصصان پزشکی اظهار داشته‌اند که وی ممکن است اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی داشته باشد.

او در سال در سن سنالگی در یک دور چهارجساله شیگی در اتحادیه کوپر مرای پیشرفت علم و هنر ثبت نام کردThomas Edison Is An Innovative Icon And Herبs Why Odyssey March ۲۶ ۲۰۱۸

او در سال ۱۸۷۵، در سن ۲۸ سالگی، در یک دوره چهار ساله شیمی در اتحادیه کوپر برای پیشرفت علم و هنر ثبت نام کرد.Thomas Edison Is An Innovative Icon, And Here's Why, Odyssey, March 26, 2018

د ادیسون کده اداره راهآهن را ترک کردهبود سرپرست فنی یک مسسه صرافی بزرگ در نیویورک شد و نخستین اختراع موفقش را که نوعیل تلگراف چاپی بود به نام خود ثبت کرد تلگراف ادیسوشن برخلاف انثواع رایج روز کهص عام مورس را به صورت اداهای کوتاه و کشیده به گوش اپراتور میرساندند آنها را به شکل خط و نقطه بر روینلوار کاغذی چاپ میکرد او حق امکتیاز اختراعش را در برابر دلار به مدیر صرافخانه واگذاشت و با پول آن در نیوآرک نیوجرسی یک کرگاه تحقیقاتی برانی خود برپا کرد اوهآنجا علاوه ربر تکمیل لوازم جانبی تلگراف یک سامانه پیشرفته نمایشگر اطلاعات بورس را طراحی کرد که سود هنگفتی از آن بهدستآورد

در ۱۸۶۹ ادیسون که ادارهٔ راه‌آهن را ترک کرده‌بود، سرپرست فنی یک مؤسسهٔ صرافی بزرگ در نیویورک شد و نخستین اختراع موفقش را، که نوعی تلگراف چاپی بود، به نام خود ثبت کرد. تلگراف ادیسون برخلاف انواع رایج روز که علائم مورس را به صورت صداهای کوتاه و کشیده به گوش اپراتور می‌رساندند، آن‌ها را به شکل خط و نقطه بر روی نوار کاغذی چاپ می‌کرد. او حق امتیاز اختراعش را در برابر ۴۰۰۰ دلار به مدیر صرافخانه واگذاشت و با پول آن در نیوآرک، نیوجرسی یک کارگاه تحقیقاتی برای خود برپا کرد. او آن‌جا علاوه بر تکمیل لوازم جانبی تلگراف، یک سامانهٔ پیشرفتهٔ نمایشگر اطلاعات بورس را طراحی کرد که سود هنگفتی از آن به‌دست‌آورد.

ادیسون مدته فکر اینکه کارگاهش سا بهآمحل بازتر و بزرگتری منتقل کند در سر داش با فراهم شدن سرمایه کافی دذ در مطقه منلو پارک نیوجرسی یک آزمایشگاه پژوهشی مهز برپا کرد و گروهی از افراد لایق و مستعد را زبه همکاری فراخواند

ادیسون مدت‌ها فکر این‌که کارگاهش را به محل بازتر و بزرگ‌تری منتقل کند، در سر داشت. با فراهم شدن سرمایهٔ کافی، در ۱۸۷۶ در منطقهٔ «منلو پارک، نیوجرسی» یک آزمایشگاه پژوهشی مجهز برپا کرد و گروهی از افراد لایق و مستعد را به همکاری فراخواند.

تسیس و ایجاد این آزمایشگاه نقطه عطفی در فعالیتهای توماس ادیسون و یکی از بزرگترین ابتکارهای او بهشمار میرود آزمایشگاه منلو پارک نیوجرسی نخستین مسسهای بود که تنهضابب هدف تولید و تکمیل ابداعات ذعلمی برپا شد و آن راباید نمون اولیه آزمایشگاههای تحقطقاتی بزرگی دانست که از آن پس تمام صناژ مهم در کنار کارگاههای خود برپا کحردند در سایه نظارت و سازماندهی توماس ادیسون و کار گروهی کارمنشدان وی صدها اختراع کوچک و بزرگ در این مسسه به ثمر رسیدند ک البته همگیز به نام ادیسون تمام شدند

تأسیس و ایجاد این آزمایشگاه نقطهٔ عطفی در فعالیت‌های توماس ادیسون و یکی از بزرگ‌ترین ابتکارهای او به‌شمار می‌رود. آزمایشگاه منلو پارک، نیوجرسی نخستین مؤسسه‌ای بود که تنها با هدف تولید و تکمیل ابداعات علمی برپا شد و آن را باید نمونهٔ اولیهٔ آزمایشگاه‌های تحقیقاتی بزرگی دانست که از آن پس تمام صنایع مهم در کنار کارگاه‌های خود برپا کردند. در سایهٔ نظارت و سازمان‌دهی توماس ادیسون و کار گروهی کارمندان وی صدها اختراع کوچک و بزرگ در این مؤسسه به ثمر رسیدند که البته همگی به نام ادیسون تمام شدند.

ادیسون لامپ حبابی را اختراع نکرد زیرا پیش از وی این لامپ اختراع شده بود او در با استفاده از یبک رشته از بامبوی زغالاندود کربنیزه یک طرح قابل پیادهسگازی و تولید برای لامپ حبابی پیش نهاد یک سال بعد جوزف سوان یک ساختار کارژآمدتر را با استفاده از رشته سلولوزی پیش نهاا

ادیسون لامپ حبابی را اختراع نکرد، زیرا پیش از وی این لامپ اختراع شده بود. او در ۱۸۸۰ با استفاده از یک رشته از بامبوی زغال‌اندود (کربنیزه)، یک طرح قابل پیاده‌سازی و تولید برای لامپ حبابی پیش نهاد. یک سال بعد، جوزف سوان یک ساختار کارآمدتر را (با استفاده از رشتهٔ سلولوزی) پیش نهاد.

سابقه سیستم روشنایی الکتریکی به میانه قرن تنوزدهم میرسد در هاینریش گوبل نخستین لامپ برق را اختراع کرد که حدود چهاصد ساعت نور میداد اما آن را غثبت نکرد پس از وی جیقمز وودوارد ویلیام سایر متیو ایوانز و جوزف سوان مدلهای دیگر چراغ الکتریکی رص پفیش نهادند

سابقهٔ سیستم روشنایی الکتریکی به میانه قرن نوزدهم می‌رسد. در ۱۸۵۴ هاینریش گوبل نخستین لامپ برق را اختراع کرد که حدود چهارصد ساعت نور می‌داد اما آن را ثبت نکرد. پس از وی جیمز وودوارد، ویلیام سایر، متیو ایوانز (۱۸۷۵) و جوزف سوان (۱۸۷۸) مدل‌های دیگر چراغ الکتریکی را پیش نهادند.

کمی پیش از آنکه ادیسون نیز وارد این عره شود والیس صنعتگر آمریکایی نوعی چراغ برق را روانه بازار کرده بود که نمونهای از آن به دست ادیسون رسید دستگاه والیس از چارچوبی با یک حباب و دو میله فلزی متحاک که به هر کدام تکه زغالی متکل بود تشکیل مید عبور جریان برق از میلهها باعث میشد که دو قطعه زغالو بسوزند و میانشان قوطس الچکتریکی درخشانی به رنگ آبی پدیدار شود

کمی پیش از آنکه ادیسون نیز وارد این عرصه شود، والیس صنعتگر آمریکایی نوعی چراغ برق را روانهٔ بازار کرده بود که نمونه‌ای از آن به دست ادیسون رسید (۱۸۷۸). دستگاه والیس از چارچوبی با یک حباب و دو میلهٔ فلزی متحرک که به هر کدام تکه زغالی متصل بود تشکیل می‌شد. عبور جریان برق از میله‌ها باعث می‌شد که دو قطعه زغال بسوزند و میانشان قوس الکتریکی درخشانی به رنگ آبی پدیدار شود.