text
stringlengths 17
85.6k
|
|---|
ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମାଝି ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୧୯୬୭ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ କୋଟପାଡ଼ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ୪ର୍ଥ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ, ପରିବାର ଓ ଶିକ୍ଷା ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମାଝିଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ ବଳି ମାଝି । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମାଝି ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର କର୍ମୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମାଝି ୧୯୮୪ ମସିହାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । |
ସାଲିସିଲେଟ ବିଷକ୍ରିୟା ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ , ଅନ୍ୟ ନାମ ଆସ୍ପିରିନ ବିଷକ୍ରିୟା କୁହାଯାଏ ଯେତେବେଳେ ଆସ୍ପିରିନ ଭଳି ସାଲିସିଲେଟ ଔଷଧ ଯୋଗୁ ଆକ୍ୟୁଟ ବା ତୀବ୍ର ଓ କ୍ରନିକ ବା ସ୍ଥାୟୀ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ହୋଇପାରେ । କାନନାଦ, ଅଇ , ଉଦର ଯନ୍ତ୍ରଣା , ହାଇପରଭେଣ୍ଟିଲେସନ ଆଦି ଲକ୍ଷଣମାନ ଏହି ରୋଗରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି । ଆରମ୍ଭରେ ଏହା ସାମାନ୍ୟ ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ମାତ୍ରା ସେବନ କଲେ ଜ୍ୱର ହୋଇପାରେ । କେଶ୍ ଜଟିଳ ହେଲେ ସେରେବ୍ରାଲ ଇଡିମା ପଲମୋନାରି ଇଡିମା , ବାତ , ନିମ୍ନ ରକ୍ତ ଶର୍କରା, ହୃଦ୍ରୋଧ ଆଦି ବେମାରୀ ବାହାରେ । ସାଧାରଣତଃ ଆସ୍ପିରିନ ଯୋଗୁ ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ ପାଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଅଏଲ ଅଫ ଉଇଣ୍ଟରଗ୍ରୀନ ଓ ବିସମଥ ସବସାଲିସିଲେଟ ଯୋଗୁ ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ ପାଇପାରେ । ଦୁର୍ଘଟଣା ବଶତଃ ବା ସ୍ୱେଚ୍ଛାକୃତ ଭାବରେ ଅଧିକ ମାତ୍ରା ସେବନ ହୋଇଯାଏ । ଅଳ୍ପ ମାତ୍ରାରେ ଅଏଲ ଅଫ ଉଇଣ୍ଟରଗ୍ରୀନ ବିଷାକ୍ତ ହୋଇପାରେ । ବାରମ୍ବାର ରକ୍ତରେ ଆସ୍ପିରିନ ସ୍ତର ଓ ବ୍ଲଡ ଗ୍ୟାସ ମାପି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । ସାଧାରଣତଃ ବ୍ଲଡ ଗ୍ୟାସ ବ୍ୟବହାରକୁ ନାପସନ୍ଦ କରାଯାଏ । ରକ୍ତରେ ଏହାର ଅଧିକ ମାତ୍ରା ଆସିବାକୁ ପ୍ରାୟ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ଲାଗିଯାଏ । ଏହି ଔଷଧର ଅପବ୍ୟବହାର ରୋକିବାକୁ ଶିଶୁ-ପ୍ରତିରୋଧୀ ପ୍ୟାକେଜିଙ୍ଗ କରି ପ୍ରତି ପ୍ୟାକ୍ରେ ଅଳ୍ପ ସଂଖ୍ୟକ ବଟିକା ରଖାଯାଉଛି । ଏହାର ଚିକିତ୍ସାରେ ଆକ୍ଟିଭେଟେଡ ଚାରକୋଲ , ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ସୋଡ଼ିଅମ ବାଇକାର୍ବୋନେଟ ସହିତ ଡେକ୍ସଟ୍ରୋଜ ଓ ପୋଟାସିଅମ କ୍ଲୋରାଇଡ, ହେମୋଡାଏଲିସିସ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ରକ୍ତ ଶର୍କରା ସାଧାରଣ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଡେକ୍ସଟ୍ରୋଜ ଉପକାରୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୁଏ । ଅକମୀ ବୃକ୍କ , କମ୍ ଥିବା ଚେତନା , ରକ୍ତ ପିଏଚ ୭.୨ରୁ କମ୍ ଥିଲେ ବା ଅଧିକ ସାଲିସିଲେଟ ସ୍ତର ଥିଲେ ଡାଏଲିସିସ କରିବାକୁ ସୁପାରିସ କରାଯାଏ । ଇନଟ୍ୟୁବେସନ ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲେ ହାଇପରଭେଣ୍ଟିଲେସନ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇପାରେ । ସାଲିସିଲେଟ ଔଷଧର ବିଷାକ୍ତ କ୍ରିୟ ବିଷୟ ସନ ୧୮୭୭ରୁ ବର୍ଣ୍ଣନା ହୋଇଆସିଛି । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ କେବଳ ସନ ୨୦୦୪ରେ ୨୦,୦୦୦ କେଶ୍ ରିପୋର୍ଟ ହୋଇଥିଲା ଓ ୪୩ ଜଣ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ । ଅତ୍ୟଧିକ ମାତ୍ରା ସେବନ ଯୋଗୁ ୧% ମୃତ୍ୟୁ ହୁଏ ଓ କ୍ରନିକ କେଶ୍ରେ ଅଧିକ ସାଂଘାତିକ ଫଳ ମିଳେ । ବୃଦ୍ଧ ବୟସ୍କ ଲୋକଙ୍କର ଅଧିକ ସଙ୍କଟ ଥାଏ । |
ମୋହନା ଭୋଗାରାଜୁ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ ଗାୟିକା ଯିଏ ତେଲୁଗୁ ଭାଷା ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଗୀତ ରେକର୍ଡ କରିଛନ୍ତି । ସେ ବାହୁବଳୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରୁ "ମନୋହରୀ" ଗୀତ ସହିତ ସ୍ୱୀକୃତି ଲାଭ କରିଥିଲେ: ଯେଉଁଥିପାଇଁ ସେ ତେଲୁଗୁ ସିନେମାରେ ରେଡିଓ ମିର୍ଚି - ମିର୍ଚି ମ୍ୟୁଜିକ୍ ଆଗାମୀ ମହିଳା କଣ୍ଠଶିଳ୍ପୀ ୨୦୧୫ ପୁରସ୍କାର ଜିତିଥିଲେ । ଭାରତର ଏଲୁରୁରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ମୋହାନା ଭୋଗାରାଜୁ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ପ୍ଲେବ୍ୟାକ ଗାୟିକା । ସେ ତେଲୁଗୁ, ତାମିଲ, କନ୍ନଡ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ୧୦୦ରୁ ଅଧିକ ଗୀତ ଏବଂ କିଛି ଭକ୍ତି ଗୀତ ଗାଇଛନ୍ତି । ପ୍ରାରମ୍ଭ ଜୀବନ ଭୋଗାରାଜୁ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଏଲୁରୁରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ପରିବାର ହାଇଦ୍ରାବାଦରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ଭୋଜେରେଡ୍ଡୀ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ କଲେଜରୁ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଡିଗ୍ରୀ ଏବଂ ଓସମାନିଆ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଏମବିଏ ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ । ପିଲାଦିନରୁ ଭୋଗାରାଜୁ ସର୍ବଦା ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଆସୁଥିଲେ ଏବଂ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ତଥା ରବୀନ୍ଦ୍ର ଭାରତୀ, ଥାୟାରାଜା ଘାନା ପରି ବିଭିନ୍ନ ଜାତିଗତ ଅଡିଟୋରିୟମରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା ଅନେକ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ । ସେ ୬ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଗୀତ ଗାଇବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସେ ପ୍ରଥମ ବିଧାନ ସଭା ବାଚସ୍ପତି ଡି. ଶ୍ରୀପଦା ରାଓଙ୍କଠାରୁ ୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପୁରସ୍କାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପିଲାଦିନେ ମଧ୍ୟ ମୋହନ ଭୋଗାରାଜୁ ସଂଗୀତ ପ୍ରତି ସର୍ବଦା ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଆସୁଥିଲେ ଏବଂ ସ୍କୁଲ ତଥା ବିଭିନ୍ନ ଜାତି ଅଡିଟୋରିୟମ୍ ଯେପରିକି ରବିନ୍ଦ୍ର ଭାରତୀ, ଥାୟାରାଜା ଘାନା ସଭା ଇତ୍ୟାଦିରେ ଜୋଗଦାନ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପ୍ରତିଭାକୁ ଚିହ୍ନିବା ଏବଂ ଉତ୍ସାହିତ କରିବାରେ ତାଙ୍କ ମା ପ୍ରଥମ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କୁ ସବୁବେଳେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଆୟୋଜିତ ଅନେକ ଗୀତ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଥିଲେ । ଯଦିଓ ମୋହନାଙ୍କର ସଂଗୀତରେ ଏକ ମହାନ ପ୍ରତିଭା ରହିଛି, ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ଫଳାଫଳ ବୃଥା ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏହା ତାଙ୍କୁ ଗାୟିକା ହେବାକୁ ବାରଣ କରିନଥିଲା । ସଂଗୀତ ବୃତ୍ତି ଭୋଗାରାଜୁ ତାଙ୍କ ପେଶା ୨୦୧୩ରେ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଗୀତ "ସାୟମ ମାସମ" ୨୦୧୩ ତେଲୁଗୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଜୟ ଶ୍ରୀରାମରେ ଗାଇଛନ୍ତି । ସେ 'ବାହୁବଳୀ:ଦି ବିଗିନିଙ୍ଗର "ମନୋହରୀ" ଗୀତରୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଲାଭ କରିଥିଲେ । ଭଲେ ଭଲେ ମାଗାଦିଭୋଇଙ୍କ ଗୀତ "ଭଲେ ଭଲେ ମାଗାଦିଭୋଇ" ରେଡିଓ ମିର୍ଚିରେ ଚାର୍ଟ କରାଯାଇଥିଲା । ସେ ୧୦୦ରୁ ଅଧିକ ତେଲୁଗୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସ୍ୱର ଦେଇଛନ୍ତି । ପୁରସ୍କାର ଏବଂ ନାମାଙ୍କନ ରେଡିଓ ମିର୍ଚି ମ୍ୟୁଜିକ୍ - ବାହୁବଳୀ: ଦି ବିଗିନିଙ୍ଗ (2015) ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର "ମନୋହରୀ" ଗୀତ ପାଇଁ ଆଗାମୀ ମହିଳା ଭୋକାଲିଷ୍ଟ ପୁରସ୍କାର । ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମହିଳା ପ୍ଲେବ୍ୟାକ ଗାୟିକା ପାଇଁ ଫିଲ୍ମଫେୟାର ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ମନୋନୀତ - ତେଲୁଗୁ ଫିଲ୍ମ ସାଇଜ୍ ଜିରୋ (2015)ର "ସାଇଜ୍ ସେକ୍ସି" ଗୀତ ପାଇଁ । ଟିଆରଏସ - ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଅରବିନ୍ଦ ସମଥା ଭେରା ରାଘବ (2018)ର ଗୀତ "ରେଡଡାମଥାଲି" ଗୀତ ପାଇଁ 9 ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଜୁରି ପୁରସ୍କାର । ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମହିଳା ପ୍ଲେବ୍ୟାକ ଗାୟିକା ପାଇଁ ଫିଲ୍ମଫେୟାର ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ମନୋନୀତ - ଅରବିନ୍ଦ ସମଥା ଭେରା ରାଘବ (2019) ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର "ରେଡାମା ଥାଲି" ତେଲୁଗୁ ଗୀତ ପାଇଁ । ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମହିଳା ପ୍ଲେବ୍ୟାକ ଗାୟିକା ପାଇଁ ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ମନୋନୀତ - ପ୍ରତୀ ରୋଜୁ ପାଣ୍ଡେଜ୍ (2021) ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର "ଓଓ ବାଭା" ତେଲୁଗୁ ଗୀତ ପାଇଁ । |
ହାଟମୁନିଗୁଡ଼ା ଓଡ଼ିଶାର ରାୟଗଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ଗ୍ରାମ । ଆଦିବାସୀ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଏହି ଗ୍ରାମ ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟରେ ଭରପୂର । ଭୂଗୋଳ ମୁନିଗୁଡ଼ା ବ୍ଲକ ଅଧିନସ୍ଥ ଏହି ଗ୍ରାମ ହାଟମୁନିଗୁଡ଼ାର ଭୌଗୋଳିକ ଅବସ୍ଥାନ ହେଉଛି ୧୯ ୩୫ ୨୪ , ୮୩ ୩୦ ୦୦ । ବ୍ଳକ ମୁଖ୍ୟାଳୟ ମୁନିଗୁଡାଠାରୁ ୨ କି.ମି. ଦୂର ଏବଂ ଜିଲ୍ଲା ମୁଖ୍ୟାଳୟ ରାୟଗଡ଼ାଠାରୁ ଏହା ୪୩.୯ କି.ମି. ଦୂରରେ ରହିଛି । ନିକଟତମ ରେଳଷ୍ଟେସନ ମୁନିଗୁଡ଼ା ଏବଂ ଏହାର ନିକଟତମ ବିମାନ ବନ୍ଦର ହେଉଛି ଜୟପୁର । ଏଠାକାର ପ୍ରଚଳିତ ଭାଷା ହେଉଛି ଓଡ଼ିଆ ଏବଂ ତେଲୁଗୁ । |
ଜନ୍ମଗତ ଆୟୋଡିନ ଅଭାବ ଲକ୍ଷଣପୁଞ୍ଜ, ଯାହା ପୂର୍ବରୁ ଏଣ୍ଡେମିକ୍ କ୍ରେଟିନିଜିମ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଥିଲା, ରୋଗରେ ବୌଦ୍ଧିକ ଅକ୍ଷମତା, ଶ୍ରବଣ ସମସ୍ୟା ବା ଏଣ୍ଡେମିକ ଗଏଟର ଜନିତ ଛୋଟ ଆକାର ହୋଇଥାଏ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକରେ ଶୁଖିଲା ଚର୍ମ, ଅସ୍ୱାଭାବିକ ରିଫ୍ଲେକ୍ସ, ଅଣସମନ୍ୱୟ, ତୀର୍ଯ୍ୟକ ଦୃଷ୍ଟି, କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ଏବଂ ସ୍ୱର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇପାରେ ଜଣେ ଗଏଟର ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ । ଅଣପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣର ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ ହେତୁ ମା କିମ୍ବା ଶିଶୁର ଆୟୋଡିନ୍ ଅଭାବ ହେତୁ ଏହା ଘଟିଥାଏ । ଗର୍ଭଧାରଣ ବୟସର ୩ ମାସରୁ ୮ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ହେଉଥିବା ଆକଳନ କରାଯାଇଛି । କାସାଭେ ଭଳି ( , ଲୋକମୁଖରେ ) ଖାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଏହି ରୋଗରେ ଏକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରେ । ଏହାକୁ ଦୁଇ ପ୍ରକାରରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି: ସ୍ନାୟୁଗତ ଏବଂ ମିକ୍ସୋଇଡିମାଟସ । କମ୍ ଗୁରୁତର ମାମଲାଗୁଡିକ ସବ୍କ୍ଲିନିକାଲ୍ ଭାବରେ ନାମିତ କରାଯାଇପାରେ । ଜନ୍ମରୁ କମ ଥାଇରଏଡ ଥିବା ଯୋଗୁ ଏହି ଜନ୍ମଗତ ହାଇପୋଥାଇରଏଡିଜିମ୍ ରୋଗ ହୋଇଥାଏ । ମହିଳାମାନେ ଗର୍ଭବତୀ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଆୟୋଡିନ୍ ଅଭାବର ଚିକିତ୍ସାଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିରୋଧ କରିହୁଏ । ଏହି ପ୍ରୟାସରେ ଆୟୋଡିନ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟ ଥିବା ଲୁଣ ଏବଂ ତେଲ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଉପଦେଶ ଦିଆଯାଏ । ରୋଗର ଚିକିତ୍ସାରେ ଲିଭୋଥାଇରକ୍ସଇନ ଏବଂ ଆୟୋଡିନ୍ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟେସନ୍ ବ୍ୟବହାର ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ । ତଥାପି ସମସ୍ତ ଲକ୍ଷଣ ଚିକିତ୍ସା ସହିତ ଏହି ରୋଗ ଓଲଟିପାରେ ନାହିଁ । ବିକଶିତ ଦେଶରେ ଜନ୍ମଗତ ଆୟୋଡିନ ଅଭାବ ଲକ୍ଷଣପୁଞ୍ଜ ବିରଳ ଅଟେ । ଆୟୋଡିନ କମ୍ ଥିବା ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ୧୦ରୁ ୩୦% ଲୋକ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇପାରନ୍ତି । ଏହା ପ୍ରତିରୋଧଯୋଗ୍ୟ ବୌଦ୍ଧିକ ଅକ୍ଷମତାର ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ କାରଣ ଥିଲା । ଚିକିତ୍ସା ହୋଇନଥିବା ଜନ୍ମଗତ ହାଇପୋଥାଇରଏଡାଇଜିମ ପାଇଁ ମୂଳ ଶବ୍ଦ ଥିଲା "କ୍ରେଟିନିଜିମ୍" , ଯାହା ୧୭୫୪ ମସିହାରେ ଡେନିସ୍ ଡିଡେରୋଟ ଏନସାଇକ୍ଲୋପେଡିଆରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ସ୍ୱିଜରଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଏବଂ ଉତ୍ତର ଇଟାଲୀରେ ଏହା ଏକ ସାଧାରଣ ରୋଗ ଥିଲା। |
ଅଖିଳ ମୋହନ ପଟ୍ଟନାୟକ (୧୮ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୨୭ - ୨୯ ନଭେମ୍ବର ୧୯୮୨) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଗଳ୍ପ ଲେଖକ ଥିଲେ । ୧୯୨୭ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୧୮ ତାରିଖ ଦିନ ଅଖିଳ ମୋହନ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପା ବାଙ୍କବିହାରୀ ପଟ୍ଟନାୟକ ଥିଲେ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଉଚ୍ଚବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଧାନ ଶିକ୍ଷକ । ସେ ୧୯୪୪ ମସିହାରେ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ହାଇସ୍କୁଲରୁ ମାଟ୍ରିକ ଓ ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ପୁରୀର ସାମନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ବିଏ ପାସ କରିଥିଲେ । ୧୯୫୨ ମସିହାରେ କଟକର ମଧୁସୂଦନ ଆଇନ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଆଇନରେ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ଛାତ୍ରଜୀବନରୁ ସେ ବାମପନ୍ଥୀ ଚିନ୍ତାଧାରା ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ । ଏଥିପାଇଁ ସେ ବହୁବାର କଲେଜରୁ ବରଖାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ଓ କାରାବରଣ ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଅଖିଳମୋହନ ପେଷାରେ ଜଣେ ଓକିଲ ଥିଲେ । ଅଖିଳମୋହନଙ୍କ ସମସାମୟିକ ସାହିତ୍ୟିକମାନେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଜୀବନ ଆଧାରରେ ସେମାନଙ୍କ ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିଲା ବେଳେ ତାଙ୍କ ସାହିତ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ଉପଜୀବ୍ୟ ଥିଲା ସହରୀ ଜୀବନ । ୧୯୪୮ ମସିହାରେ, ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଗଳ୍ପ "ସପନ" ଶଙ୍ଖ ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା । ୧୯୮୧ ମସିହାରେ ଓ ଅନ୍ଧଗଳି ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ମିଳିଥିଲା । ତାଙ୍କ ଲିଖିତ ପୁସ୍ତକ ଗୁଡ଼ିକ ଇଂରାଜୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦିତ ହୋଇସାରିଛି । ଅଖିଳ ମୋହନ ଅଭିନୟରେ ମଧ୍ୟ ରୁଚି ରଖୁଥିଲେ । "ଜନତା ରଙ୍ଗମଞ୍ଚ" ର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଦିଗରେ, ସେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଅଖିଳ ମୋହନଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ତାଙ୍କ ଜନ୍ମବାର୍ଷିକି ୧୮ଡିସେମ୍ବର ଦିନ "ଅଖିଳ ଉତ୍ସବ" ପାଳନ କରାଯାଏ । |
ଭରତ ଚନ୍ଦ୍ର ହୋତା (ମୃତ୍ୟୁ: ୪ ଜୁଲାଇ ୨୦୦୦) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୧୯୬୭ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ବରଗଡ଼ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ୪ର୍ଥ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ, ପରିବା ଓ ଶିକ୍ଷା ଭରତ ଚନ୍ଦ୍ର ହୋତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ ନଟବର ହୋତା ଏବଂ ପତ୍ନୀଙ୍କ ନାମ ତିଳୋତ୍ତମା ହୋତା। ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ଭରତ ଚନ୍ଦ୍ର ହୋତା ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର କର୍ମୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ଭରତ ଚନ୍ଦ୍ର ହୋତା ୨୦୦୦ ମସିହାର ଜୁଲାଇ ୪ ତାରିଖରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ୭ ଜୁଲାଇ ୨୦୦୦ରେ ବିଧାନ ସଭା ଗୃହରେ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଶୋକ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା । |
ଶ୍ରୀନଗର ହିନ୍ଦୀ : ଏକ ଭାରତୀୟ ପୌର ବୋର୍ଡ଼ ଅଟେ । ଏହା ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡର ପୌରି ଗଡ଼ୱାଲ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି ଶ୍ରୀନଗର, ୩୦.୨୨୨୪ ଉତ୍ତର ଅକ୍ଷାଂଶ ଓ ୭୮.୭୮୩୪ ପୂର୍ବ ଦ୍ରାଘିମାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସମୁଦ୍ର ପତନଠାରୁ ଏହା ୨୦୮୯ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାରେ ରହିଛି । ଜନସଂଖ୍ୟା ଓ ସାକ୍ଷରତା ୨୦୦୧ ମସିହାର ଭାରତୀୟ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ, ଶ୍ରୀନଗର ସହରର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟା ୧୯୮୬୧ ଅଟେ । ସେଥି ମଧ୍ୟରୁ ୫୭.୦୦% ଜଣ ପରୁଷ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ୪୩.୦୦% ଜଣ ନାରୀ ଅଟନ୍ତି । ଶ୍ରୀନଗରର ସାକ୍ଷରତା ହାର ୮୩.୦୯% ଅଟେ । ଏହା ଜାତୀୟ ହାରଠାରୁ -୧୮.୨୫% ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ଅଟେ । ସେଥିରୁ ୪୯.୦୩% ପ୍ରତିଶତ ପୁରୁଷ ଓ ୩୪.୦୬% ନାରୀ ଅଟନ୍ତି । ୮.୭୪% ଲୋକ ସେଠାରେ ୬ ବର୍ଷ ବୟସରୁ କମ ବୟସ୍କ ଅଟନ୍ତି । ଭାଷା ହିନ୍ଦୀ, ଶ୍ରୀନଗରର ସରକାରୀ ଭାଷା ଅଟେ । |
ଭାରତୀୟ ସଂସଦର ତଳ ସଦନ ଲୋକ ସଭାର ୧୫ଶ ଲୋକ ସଭାକୁ ୨୦୦୯ ମସିହା ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ନିର୍ବାଚିତ ସଭ୍ୟମାନେ ଯାଇଥିଲେ । ଏହି ଲୋକ ସଭାର ସମୟସୀମା ଥିଲା ୨୨ ମଇ ୨୦୦୯ରୁ ୧୮ ମଇ ୨୦୧୪ । ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପ୍ରଣବ ମୁଖାର୍ଜୀ ୧୮ ମଇ ୨୦୧୪ରେ ଏହି ଲୋକ ସଭାର ଭଙ୍ଗ କରିଥିଲେ । ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଏହି ଲୋକ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସର୍ବାଧିକ ଆସନ ଜିତିଥିଲା ଏବଂ ପୂର୍ବ ନିର୍ବାଚନଠାରୁ ୪୪ଟି ଅଧିକ ଅସନରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା । ଏହାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ୧୬ଶ ଲୋକ ସଭା, ୨୦୧୪ ଭାରତୀୟ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ପରେ ଗଠନ ହୋଇଥିଲା । ୧୫ଶ ଲୋକ ସଭାରେ କଂଗ୍ରେସ ଦଳର ପ୍ରତିନିଧ ମନମୋହନ ସିଂହ ପୁଣିଥରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଦାୟିତ୍ୱରେ ରହିଲେ ଏବଂ ଏହି ଲୋକ ସଭାରେ ଅର୍ଥ ଏବଂ ଅନୁମୋଦନ ବିଲ୍କୁ ଛାଡ଼ି ସମୁଦାୟ ୨୨୨ଟି ବିଲ ପାରିତ ହୋଇଥିଲା । ପୂର୍ବ ଲୋକ ସଭାରେ ପାରିତ ହୋଇଥିବା ବିଲ ଭିତରେ ସମୁଦାୟ ୧୬୫ଟି ବିଲ ଗୃହରେ ପାରିତ ହୋଇଥିଲା । ୨୦୦୯ ଭାରତୀୟ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ପରେ ରାଜ୍ୟ ସଭାର ୧୪ ଜଣ ସଭ୍ୟ ୧୫ଶ ଲୋକ ସଭାକୁ ମନୋନୀତ ହୋଇ ଆସିଥିଲେ । |
ଚୁମକି ମାଇଁ ଡାର୍ଲିଂ, ୨୦୨୧ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଏକ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ପ୍ରଯୋଜନା କରିଥିଲେ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଲେଙ୍କା, ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ସ୍ୱାଇଁ ଓ ପ୍ରକାଶ କୁମାର ସ୍ୱାଇଁ । ଦେବୀଦତ୍ତ ମହାନ୍ତି ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର କାହାଣୀ ଓ ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ । ମୋନାଲିସା ମହାନ୍ତି ଓ ବି. ଚନ୍ଦନ କୁମାର ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସଂଳାପ ରଚନା କରିଥିଲେ । ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ସୁଧାଂଶୁ ମୋହନ ସାହୁ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ସମ୍ବିତ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଓ ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ । ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଲେଙ୍କା, ପିୟାଲି, ପୁଷ୍ପା ପଣ୍ଡା, ତ୍ରିଭୁବନ ପଣ୍ଡା, ମହାପ୍ରସାଦ, ଅଳକା ଶତପଥୀ, ଶୁଭ୍ରାଂଶୁ, ରବି ମିଶ୍ର, ସରୋଜ ଦାସ, ବାଙ୍କୁ, ସୁଶିଲ ଆଦି କଳାକାରମାନେ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ବିଭିନ୍ନ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ୨୦୨୧ ମସିହାର ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୪ ତାରିଖରେ ତରଙ୍ଗ ଟିଭି ଓ ତରଙ୍ଗ ପ୍ଲସ୍ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା । ଅଭିନୟ ସମ୍ବିତ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ - ଭବାନୀ ଶଙ୍କର ମହାପାତ୍ର ମହାଶ୍ୱେତା ରାୟ - ଚୁମକି ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ଲେଙ୍କା - ଏ.କେ. ମିଶ୍ର ପିୟାଲି ପୁଷ୍ପା ପଣ୍ଡା ତ୍ରିଭୁବନ ପଣ୍ଡା - ବଳିଆ ମହାପ୍ରସାଦ କର ଅଳକା ଶତପଥୀ ଶୁଭ୍ରାଂଶୁ ରବି ମିଶ୍ର ସରୋଜ ଦାସ ବାଙ୍କୁ ସୁଶିଲ କାହାଣୀ ଗୀତ ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ଅଭିଜିତ ମଜୁମଦାର । ଗୀତିକାର ନିର୍ମଳ ନାୟକ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ଗୀତ ରଚନା କରିଥିଲେ । ହ୍ୟୁମାନ ସାଗର, ଅନ୍ତରା ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ, ଗୌତମ ଗିରି, କୁଳଦୀପ ପଟ୍ଟନାୟକ, ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟୀ ନାୟକ, ଜାଗୃତି ମିଶ୍ର, ଅଭିଜିତ ମଜୁମଦାର ଆଦି କଳାକରମାନେ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିରେ କଣ୍ଠଦାନ କରିଥିଲେ । |
କା ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମା । ଏହା ୧୯୬୬ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଥିଲେ ସାରଦା ପ୍ରସନ୍ନ ନାୟକ ଛଦ୍ମନାମ ସିଦ୍ଧାର୍ଥ । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସମୀକ୍ଷକ "ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦେଓ" ଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି ବମ୍ବେର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ "ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଠାକୁର (ଠାକୁର ଭାଇ) ଓ ଗୌର-ପାର୍ବତୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ମିଳିତ ଭାବେ "ସିଦ୍ଧାର୍ଥ" ଛଦ୍ମନାମ ବ୍ୟବହାର କରି ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ ଭୂମିକାରେ ଶରତ ପୂଜାରୀ, ଚନ୍ଦନା ବାନାର୍ଜୀ, ଝରଣା ଦାସ, ଗୌର ଘୋଷ ଆଦି ଅଭିନେତା ଅଭିନେତ୍ରୀ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ । ସିନେମାଟି ସାରଥି ଫିଲ୍ମଦ୍ୱାରା ପ୍ରଯୋଜିତ ହୋଇଥିଲା । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି କାହ୍ନୁ ଚରଣ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ସମାନ ନାମ ଥିବା ଉପନ୍ୟାସ "କା" ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ । |
ନୃପ କେଶରୀ ବା ଯଯାତି ମହାଶିବଗୁପ୍ତ ୯୬୩ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ୯୮୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ କଟକ ନଗର ବସାଇଥିଲେ । |
୩୦୩ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରା ଅନୁସାରେ ଦୋଳପୂର୍ଣ୍ଣିମାରେ ଓଡ଼ିଆ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପାଞ୍ଜି ପୂଜା କରାଯାଏ ଓ ମହାବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ବା ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତିଠାରୁ ପାଞ୍ଜି ଚଳେ । ଓଡ଼ିଆ ପାଞ୍ଜିର ଗଣନା ଅନୁସାରେ ମହାବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ବର୍ଷ ଆରମ୍ଭର ପ୍ରଥମ ଦିନ ଏହି ଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଅଶ୍ୱିନୀ ନକ୍ଷତ୍ର ମେଷ ରାଶିକୁ ଗତି କରିଥାନ୍ତି । ଏହି ଦିନଠାରୁ ନୂଆ ଶକାବ୍ଦ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ । ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଚଳିତ ପାଞ୍ଜି ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ଓ ନୀତି ଅନୁସାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ୨୦୧୧ରେ ଚନ୍ଦ୍ରଗହଣ ଓ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ କେତେକ ନୀତିକୁ ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ପାଞ୍ଜିରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ତଥ୍ୟ ରହିଥିଲା । ବିଭିନ୍ନ ପଞ୍ଜିକାର ତଥ୍ୟରେ ରହୁଥିବା ଭିନ୍ନତା ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବାରୁ ଦୁଇବର୍ଷ ହେଲା ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପୂଜା ପରମ୍ପରା, ବିଧିବିଧାନ ଏବଂ ପରାଗ-ଗ୍ରହଣ ସମ୍ପର୍କୀତ ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟରେ ତାଳମେଳ ରଖି ସହମତି ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଉଅଛି । ପାଞ୍ଜି ଗଣନାକାରଙ୍କ ସାଧନା, ତତ୍ତ୍ୱ ଓ ଜ୍ୟୋତିଷ ଶାସ୍ତ୍ର ଉପରେ ଦକ୍ଷତାର ଫରକ ସହ ଦୁଇଟି ସୂତ୍ର (ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଦର୍ପଣ ସୂତ୍ର ଓ ଭାସ୍ୱତୀ ସୂତ୍ର) ଅନୁସାରେ ଗଣନା ହେଉଥିବାରୁ ପାଞ୍ଜିରେ ଗଣନାଗତ ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଥାଏ । ପାଞ୍ଜି ପ୍ରସ୍ତୁତି ପରେ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରରୁ ସ୍ୱିକୃତି ପାଇବା ପରେ ଏହା ବଜାରରେ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଥାଏ । ଓଡ଼ିଶାରେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ବ୍ୟତିତ ବିରଜା ମନ୍ଦିରରୁ ପାଞ୍ଜିକୁ ସ୍ୱିକୃତି ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଓଡ଼ିଶାରେ ଛାପା ବ୍ୟବସ୍ଥା ପୂର୍ବରୁ ତାଳପତ୍ର ପାଞ୍ଜିର ପ୍ରଚଳନ ଥିଲା ୧୮୬୫ରେ କଟକ ପ୍ରିଣ୍ଟିଂ ପ୍ରେସରୁ ଅସଲି ଖଡ଼ିରତ୍ନ ପଞ୍ଜିକା ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ୧୮୬୬ରେ କଟକ ପ୍ରିଣ୍ଟିଂ ପ୍ରେସରୁ ସାମନ୍ତ ପଞ୍ଜିକା ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା କୋହିନୂର ପ୍ରେସ ପଞ୍ଜିକା ଓଡ଼ିଶାର କଟକରୁ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥାଏ । |
ଡେକ୍ସଲାନ୍ସୋପ୍ରାଜୋଲ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ , ଏକ ବିକ୍ରୟ ନାମ ଡେକ୍ସିଲାଣ୍ଟ/ ) ଏକ ଔଷଧ ଯାହା ପାକସ୍ଥଳୀର ଅମ୍ଳ କମେଇଦିଏ । ଗାସ୍ଟ୍ରୋଏସୋଫେଜିଆଲ ରିଫ୍ଲକ୍ସ ଡିଜିଜ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସାରେ ଏହା ଦିଆଯାଏ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରୋଟୋନ ପମ୍ପ ଇନହିବିଟର ( : / ) ଭଳି ସମତୁଲ କାମ କରେ । ଏହା ପାଟିରେ ଦିଆଯାଏ । ଡେକ୍ସଲାନ୍ସୋପ୍ରାଜୋଲର ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ତରଳ ଝାଡ଼ା, ଉଦର ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ଅଇ ହୋଇପାରେ । ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସାଂଘାତିକ ହେଲେ ଓଷ୍ଟିଓପୋରୋସିସ, ଅଳ୍ପ ରକ୍ତ ମାଗନେସିଅମ , କ୍ଲସ୍ଟ୍ରିଡିଅମ ଡିଫିସିଲ ସଂକ୍ରମଣ , ଆନାଫାଇଲାକ୍ସିସ ଓ ନିମୋନିଆ ଆଦି ରୋଗ ହୋଇପାରେ । ଗର୍ଭାବସ୍ଥା ଓ ସ୍ତନ୍ୟପାନ ସମୟରେ ଏହାର ନିରାପତ୍ତା ସନେହ ଜନକ । ପାକସ୍ଥଳୀର ପାରାଏଟାଲ ଜୀବକୋଷରେ ଥିବା ହାଇଡ୍ରୋଜେନ ପୋଟାସିଅମ ଏଟିପେଜକୁ ( +/ +- ) ଅବରୋଧ କରି ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୁଏ । ସନ ୨୦୦୯ରେ ଡେକ୍ସଲାନ୍ସୋପ୍ରାଜୋଲ ଡାକ୍ତରୀ ବ୍ୟବହାର ନିମନ୍ତେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ସ୍ୱୀକୃତ ହୋଇଥିଲା । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହି ଔଷଧ ବାବଦ ଏକ ମାସରେ ପ୍ରାୟ ୨୭୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ । ସନ ୨୦୧୬ରେ କାନାଡ଼ାରେ ଏହି ଔଷଧ ବାବଦ ଏକ ମାସରେ ପ୍ରାୟ ୭୧.୫୦ କାନାଡ଼ିଆନ ଡଲାର ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଥିଲା ଓ ଏହା ସବୁଠାରୁ ଦାମିକା ପ୍ରୋଟିନ ପମ୍ପ ଇନହିବିଟର ଥିଲା । ସନ ୨୦୧୬ରେ ଏହାର ୩ ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ ପ୍ରେସକ୍ରିପସନ ହୋଇ ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରେସକ୍ରିସନ ତାଲିକାର ୧୯୦ତମ ସ୍ଥାନରେ ଥଲା । |
ନୀଳମଣି ରାଉତରାୟ (୨୪ ମଇ ୧୯୨୦ - ୪ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୦୪) ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ୧୯୭୭ଠାରୁ ୧୯୮୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦାୟିତ୍ୱ ନିର୍ବାହ କରିଥିଲେ । ସେ କେନ୍ଦ୍ରରେ ପ୍ରଥମେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ପରେ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ପରିବେଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ବିଶ୍ୱନାଥ ପ୍ରତାପ ସିଂହଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୪ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୦୪ରେ ତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ୧୯୬୭ରୁ ୧୯୭୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତି ଥିଲେ । ପରେ ସେ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସରେ ଯୋଗ ଦେଇ ଏହାର ସଭାପତି ହୋଇଥିଲେ । ଏହାପରେ ସେ ଭାରତୀୟ ଲୋକଦଳରେ ଯୋଗଦାନ କରି ଏହାର ରାଜ୍ୟ ଶାଖା ସଭାପତି ହୋଇଥିଲେ । ସେ ୧୯୮୯ ମସିହାରେ ଲୋକ ସଭାକୁ ନିର୍ବଚିତ ହୋଇଥିଲେ । |
ରେଭେଫେନାସିନ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ), ୟୁପେଲି ବେପାର ନାମ, ହେଉଛି ଏକ ଔଷଧ ଯାହାକି କ୍ରନିକ ଅବଷ୍ଟ୍ରକ୍ଟିଭ୍ ଫୁସଫୁସ ରୋଗର ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଏହାକୁ ପ୍ରଶ୍ୱାସରେ ଫୁସଫୁସ ଭିତରକୁ ନିଆଯାଏ । ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ କାଶ, ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଶ୍ୱାସନଳୀ ସଂକ୍ରମଣ, ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା ଏବଂ ପିଠି ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୋଇପାରେ । ଅନ୍ୟ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଆଲର୍ଜି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା, ବ୍ରୋଙ୍କୋସ୍ପାଜ୍ମ ଏବଂ ମୂତ୍ର ଧାରଣ ହୋଇପାରେ । ଏହା ଏକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ମସ୍କାରିନିକ୍ ବିରୋଧୀ ଔଷଧ । ୨୦୧୮ ମସିହାରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଚିକିତ୍ସା କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ରେଭେଫେନାସିନ ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥିଲା । ୨୦୨୧ ସୁଦ୍ଧା ଏହା ବ୍ରିଟେନ କିମ୍ବା ୟୁରୋପରେ ଉପଲବ୍ଧ ନୁହେଁ । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏହା ପିଛା ମାସକୁ ପ୍ରାୟ ୧୧୦୦ ଡଲାର ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ । |
ବୈଶାଖ ଶୁକ୍ଳ ତୃତୀୟା ଦିନଟି ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ଭାବେ ପରିଚିତ । ଏହି ଦିନକୁ ଔପଚାରିକ ଭାବେ ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ କୃଷକ ଦିବସ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଏ । କୃଷକମାନେ ଏହାକୁ ବଡ଼ ଶୁଦ୍ଧି ଓ ସିଦ୍ଧିର ଦିବସ ଭାବେ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି । କୃଷକ ଏହିଦିନ ଅମୃତ ବେଳାରେ ଅକ୍ଷିମୁଠି (ଅକ୍ଷୟମୁଠି) ଅନୁକୂଳ କରି କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥାଏ । ଶୁଭଦିନ ଭାବେ ମନେକରି ଏହିଦିନ ଗୃହନିର୍ମାଣ, ନିର୍ବନ୍ଧ, ବିବାହ, ଉପନୟନ ପ୍ରଭୃତି ଶୁଭକର୍ମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ । ଚାଷୀ ନିଜ ସ୍ତ୍ରୀଠାରୁ ହଳଦୀ, ଚନ୍ଦନ, ସିନ୍ଦୂର ବୋଳା ଧାନ ବିହନପୂର୍ଣ୍ଣ ନୂଆ ଗଉଣିକୁ ଶଙ୍ଖ ହୁଳହୁଳି ମଧ୍ୟରେ ମୁଣ୍ଡରେ ଥୋଇ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଏକ ନୂତନ ଟୋକେଇରେ ପିଠା ନେଇ ହଳଲଙ୍ଗଳ ଧରି କ୍ଷେତକୁ ଯାଏ । ସେଠାରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଠାକୁରାଣୀଙ୍କୁ ଭୋଗଦେଇ ଉକ୍ତ ନୈବେଦ୍ୟ କିଆରୀର ଈଶାଣ କୋଣରେ ପୋତି ହଳ ବୁଲାଏ ଓ ମୁଠାମୁଠା ବିହନ କିଆରୀରେ ବୁଣେ । ଏହାକୁ ଅକ୍ଷିମୁଠି କହନ୍ତି । ସଧବା ସ୍ତ୍ରୀମାନେ ଏ ଦିନ ଷଠିଦେବୀ ଙ୍କ ପୂଜା କରନ୍ତି । ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ବ୍ରତ ବୈଶାଖ ମାସ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ତୃତୀୟା ସହିତ କୃତ୍ତିକା ବା ରୋହିଣୀ ନକ୍ଷତ୍ରଯୁକ୍ତ ହେଲେ ମହାଫଳ ପ୍ରାପ୍ତିହୁଏ । ଏହାକୁ ବ୍ରତ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ବ୍ରତୀମାନେ ଶୁଦ୍ଧକାଳରେ ଏହି ବ୍ରତକୁ ଆରମ୍ଭକରି ଆଠବର୍ଷରେ ଉଦ୍ଯାପନ କରନ୍ତି । ଏହିଦିନ ଜଳଦାନ କଲେ କି ପୁଣ୍ୟଫଳ ମିଳେ ସେ ସଂପର୍କରେ ଚମତ୍କାର ଉପାଖ୍ୟାନଟି ଏହିପରି- ପୁରାକାଳରେ ଜଣେ ପାପୀ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଥିଲା । ସେ ତା ଜୀବନରେ କିଛି ଦାନ ଧର୍ମକାର୍ଯ୍ୟ କରି ନଥିଲା । ଥରେ ତା ଗୃହକୁ ଅନ୍ୟ ଜଣେ ତୃଷାର୍ତ୍ତ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଆସି ଜଳଭିକ୍ଷା କଲା । ପାପୀ ବ୍ରାହ୍ମଣ ତାକୁ ଜଳ ନଦେଇ ନିଷ୍ଠୁର ଭାବେ ଗୃହରୁ ବିତାଡିତ କଲା ସମୟରେ ସୁଶିଳା ନାମ୍ନୀ ତା ର ସ୍ତ୍ରୀ ଆସି ସ୍ୱାମୀକୁ ସେ କାର୍ଯ୍ୟରୁ ନିବୃତ୍ତ କଲା ଓ ତୃଷାର୍ତ୍ତକୁ ଜଳଦାନ କଲା । କିଛି ବର୍ଷ ପରେ ପାପୀ ବ୍ରାହ୍ମଣର ମୃତ୍ୟୁ ହେଲା । ଯମଦୂତମାନେ ଆସି ତାକୁ ବାନ୍ଧି ନେଇଗଲେ । ଯମପୁରୀରେ ଥାଇ ଥରେ ସେ ତୃଷାର୍ତ୍ତ ହୋଇ ଯମଦୂତଙ୍କୁ ଜଳଭିକ୍ଷା କଲା । ଯମଦୂତମାନେ ତାହାକୁ ତିରଷ୍କାର କରି କହିଲେ- ନିଜ ଜୀବନରେ କେବେ ଜଳଦାନ ନକରି ଜଳଭିକ୍ଷା କରୁଛୁ କିପରି, ପାପୀ ? ଏହି ସମୟରେ ସ୍ୱୟଂ ଯମରାଜ ସେଠାରେ ପହଞ୍ଚି ସ୍ୱହସ୍ତରେ ସେ ବ୍ରାହ୍ମଣକୁ ଜଳଦାନ କଲେ । ଦୂତମାନେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ଏହାର କାରଣ ପଚାରିବାରୁ ଯମରାଜ କହିଲେ ଏହି ବ୍ରାହ୍ମଣ ସାରା ଜୀବନ ପାପକର୍ମ କରିଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଅକ୍ଷୟତୃତୀୟା ଦିନ ଏହାର ସ୍ତ୍ରୀ ତୃଷାର୍ତ୍ତ ବ୍ରାହ୍ମଣକୁ ଜଳଦାନ କରିଥିଲା । ସ୍ତ୍ରୀର ସେହି ପୁଣ୍ୟବଳରୁ ଏହାର ପାପ ଖଣ୍ଡନ ହୋଇଛି । ତେଣୁ ଏହାର ଆଉ ନର୍କଭୋଗ ଯୋଗ ନାହିଁ । ମହର୍ଷି ଜନକ ଭାରତୀୟ କୃଷିଜୀବୀ କୁଳର ପ୍ରତିନିଧି ରୂପେ ନିଜେ ଭୂମିପୂଜା କରି ବୀଜବପନ କରୁଥିଲେ । ଭୂମିକର୍ଷଣ ସମୟରେ ସେ ସୀତାଙ୍କୁ ଲାଭ କରିଥିବାରୁ ଋକ୍ ବେଦରେ ସୀତା ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ବୀଜଦାତ୍ରୀ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ବୈଦିକ ଋଷିମାନେ ଅକ୍ଷୟ ଶସ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିବା କାମନାରେ ସୀତାଙ୍କୁ ସ୍ତୁତି କରିଛନ୍ତି । ଆଗ୍ନେୟ ପୁରାଣ, ବିଷ୍ଣୁ ଧର୍ମୋତ୍ତର ପୁରାଣ ଓ ଭବିଷ୍ୟ ପୁରାଣାଦିରେ ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟାକୁ ଗୋଟିଏ ପ୍ରଶସ୍ତ ଶୁଭଦିନ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଉଛି । ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସ୍ ରଥନିର୍ମାଣର ଶୁଭାନୁକୂଳ ଏହିତିଥିରେ ଶ୍ରୀଜୀଉମାନଙ୍କର ରଥନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ କରାଯାଏ । ତନ୍ତ୍ରବିଧି ଅନୁସାରେ ମହାକାଳୀ ମନ୍ତ୍ରରେ ପୂଜିତ କୁରାଢି ଲଗାଇ ବନଯୋଗହୋମର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ତଥା ଦେଉଳ ପୁରୋହିତ ରଥନିର୍ମାଣର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥାନ୍ତି । ତାଳଧ୍ୱଜ, ଦେବଦଳନ ଓ ନନ୍ଦିଘୋଷ ରଥ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ଧଉରା କାଠ ଗଣ୍ଡିରେ କୁରାଢି ସ୍ପର୍ଶ କରାଯାଇଥାଏ । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଧୂପରେ ଶ୍ରୀଜୀଉଙ୍କ ଆଜ୍ଞାମାଳ ଚନ୍ଦନଠାକୁରଙ୍କ ସହ ପଟୁଆରରେ ରଥଖଳାକୁ ଆସିଥାଏ । ଏହାକୁ ତିନିଜଣ ପୂଜାପଣ୍ଡା ଆଣିଥାନ୍ତି । ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ସମ୍ମୁଖସ୍ଥ ରଥଖଳାରେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ପୁରୋହିତ, ରାଜଗୁରୁ ଓ ସ୍ତ୍ରୋତୀୟ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନେ ବନଯୋଗ ପୂଜା ସମ୍ପାଦନା କରିବାର ବିଧି ରହିଛି । ରୂପକାର, କମାର, ଚିତ୍ରକର, ଭୋଇ, ଅମୀନସେବକମାନଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ବିଶ୍ୱକର୍ମାଙ୍କ ଶାଢୀବନ୍ଧା ନୀତି ପାଳିତ ହୁଏ । ରଥ ସଂହିତା ଓ ଶିଳ୍ପଶାସ୍ତ୍ର ଅବଲମ୍ବନରେ ରଥନିର୍ମାଣ କରାଯାଏ । ଏଥିରେ ୧୧୩୯ ଖଣ୍ଡ କାଠଲାଗିଥାଏ । ସେହି କାଠଗୁଡିକ ହେଲା ଫାସି, ଅସନ, ଧଉରା, ଶିମିଳି, ପାଳଧୂଆ, ମହାନିମ୍ବ, ଗମ୍ଭାରୀ, ମଇ, କଦମ୍ବ, ଦେବଦାରୁ ଇତ୍ୟାଦି । ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ପ୍ରଶାସନର କର୍ମଚାରୀ ରଥଖଳାରେ ଉପସ୍ଥିତ ରହି ଏହିକାର୍ଯ୍ୟ ସୁରୁଖୁରରେ ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି । ବାହାର ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରାର ଶେଷଦିନ ରଥ ଅଖରେ ଚକ ଲାଗେ । ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ଏହି ଦିନଠାରୁ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରେ ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ଏତଦବ୍ୟତୀତ ଓଡ଼ିଶାର ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ମଧ୍ୟ ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା ପାଳନ କରାଯାଏ । ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରା ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ସବୁଠୁ ଅଧିକ ଦିନ ଧରି ପାଳିତ ହେଉଥିବା ଏକ ପର୍ବ । ଏହା ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟାଠାରୁ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଶୁକ୍ଳ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ (ସ୍ନାନପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ପୂର୍ବଦିନ) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୋଟ ୪୨ ଦିନ ଧରି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହା ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟାଠାରୁ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ କୃଷ୍ଣ ଅଷ୍ଟମୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୨୧ଦିନ ନରେନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରଣୀରେ ବାହାର ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରା ରୂପେ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ୨୧ଦିନ (ଜ୍ୟୈଷ୍ଠ ଶୁକ୍ଳ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଭିତର ଚନ୍ଦନ ରୂପେ ପାଳିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଦିନର ବିଶେଷତ୍ୱ ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ରଥଯାତ୍ରା ପାଇଁ ଉଦ୍ଧିଷ୍ଟ ରଥ ନିର୍ମାଣ ଆରମ୍ଭ ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ଚନ୍ଦନଯାତ୍ରାର ଶୁଭାରମ୍ଭ ଏହି ଦିନ ହୋଇଥାଏ ବଳଦେବଜୀଉ ମନ୍ଦିରରେ କୃଷିର ଆରାଧ୍ୟ ଦେବ ହଳାୟୁଧ ବଳରାମଙ୍କର ରେବତୀଙ୍କ ସହ ବିବାହୋତ୍ସବ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ ପରଶୁରାମ ଓ ଜୟଦେବଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ ବଦ୍ରୀନାଥ ଧାମ ଏହି ଦିନ ଖୋଲାଯାଇଥିବା ବିଧି ରହିଛି ସତ୍ୟ ଯୁଗର ତ୍ରେତୟା ଯୁଗର ଆରମ୍ଭ ଏହି ଦିନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ସମ୍ବଲପୁରରେ ଶୀତଳଶଷ୍ଠୀ ଯାତ୍ରାର ଶୁଭାରମ୍ଭ (ଥାଳ ଉଠା ବିଧି) ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ପାଳିତ ପର୍ବପର୍ବାଣି ଆଧାର ସମ୍ବଲପୁରର ବିଖ୍ୟାତ ଶୀତଳଶଷ୍ଠି ଯାତ୍ରାର ଥାଳ ଉଠା (ଶୁଭାରମ୍ଭ) କାର୍ଯ୍ୟକର୍ମ ଏହି ଦିନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ । |
ମନ୍ଦାକିନୀ ବେହେରା (ଜନ୍ମ: ୨୫ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ । ସେ ୧୨ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ବିଧାୟିକା ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ୨୦୦୨ ନୟାଗଡ଼ ବିଧାନ ସଭା ଉପ ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ସେ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳର ପ୍ରତିନିଧି ଭାବରେ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ି ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ, ପରିବାର ଓ ଶିକ୍ଷା ମନ୍ଦାକିନୀ ବେହେରା ୧୯୪୭ ମସିହାର ଅଗଷ୍ଟ ମାସ ୨୫ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପା ଥିଲେ ଅଲେଖ ଚନ୍ଦ୍ର ଦାସ । ସେ କଳାରେ ସ୍ନାତକ କରିବା ପରେ ଶିକ୍ଷାରେ ସ୍ନାତକ (ବି. ଏଡ୍) କରିଥିଲେ । ମନ୍ଦିକିନୀ ଭାଗବତ ବେହେରାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ଏହି ଦମ୍ପତ୍ତିଙ୍କର ଚାରି ଜଣ ଝିଅ ଅଛନ୍ତି । ଭାଗବତ ବେହେରା ଜଣେ ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଥିଲେ । ସେ ୧୯୭୪, ୧୯୭୭, ୧୯୮୫, ୧୯୯୦ ଓ ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ଯଥାକ୍ରମେ ସୋସିଆଲିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି, ଜନତା ପାର୍ଟି, ଜନତା ଦଳ, ବିଜୁ ଜନତା ଦଳ ଆଦି ରାଜନୈତିକ ଦଳରୁ ନୟାଗଡ଼ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ଓଡ଼ିଶ ବିଧାନ ସଭାର ୬ଷ୍ଠ, ୭ମ, ୯ମ, ୧୦ ଓ ୧୨ଶ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ବିଭିନ୍ନ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳରେ ପଦ୍ମନାଭ ୧୯୯୦ରେ, ୧୯୯୧ରେ, ୧୯୯୩ରେ ଏବଂ ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ଜଣେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ମନ୍ଦାକିନୀ ତାଙ୍କର ପତି ଭାଗବତ ବେହେରାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ରାଜନୀତିରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ୨୦୦୨ ମସିହା ଜୁନ ମାସ ୩ ତାରିଖ ଦିନ ଭାଗବତଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା । ସେତେବେଳକୁ ସେ ନୟାଗଡ଼ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ୧୨ଶ ସଭା ବିଧାୟକ ତଥା ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ । ତେଣୁ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ନୟାଗଡ଼ ବିଧାନ ସଭା ଆସନଟି ଖାଲି ପଡ଼ିଥିଲା । ଫଳରେ ମନ୍ଦାକିନୀ ଏହି ଖାଲି ପଡ଼ିଥିବା ଆସନ ପାଇଁ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳର ସଦସ୍ୟ ଭାବରେ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିଥିଲେ । ମନ୍ଦାକିନୀ ୨୦୦୨ ମସିହାରେ ନୟାଗଡ଼ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ପାଇଁ ହୋଇଥିବା ଉପ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳର ପ୍ରତିନିଧି ଭାବରେ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିଥିଲେ । ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ବିଜୟୀ ହୋଇ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ୧୨ଶ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ୧୨ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ୪ ଜୁଲାଇ ୨୦୦୨ରୁ ୨୦୦୪ ଯାଏଁ ସେହି ବିଧାନ ସଭା ଭଙ୍ଗ ହେବାଯାଏଁ ବିଧାୟିକା ଭାବରେ ରହିଥିଲେ । ଏହି ବିଧାନ ସଭାରେ ସେ ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷା ଗୃହ କମିଟି, ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ କଲ୍ୟାଣ ଗୃହ କମିଟି, ପଠାଗାର କମିଟି ଆଦିରେ ୨୦୦୩ ମସିହାରୁ ୨୦୦୪ ମସିହାଯାଏଁ ଜଣେ ସଦସ୍ୟା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଏହି ବିଧାନ ସଭାରେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ମହିଳା ସଭ୍ୟା ଥିଲେ । ଏହି ୧୫ ଜଣ ନିର୍ବାଚିତ ମହିଳାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ଉଷାରାଣୀ ପଣ୍ଡା, ମମତା ମାଢ଼ୀ ଓ ପରମା ପୂଜାରୀ ଥିଲେ, ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟିର ଦ୍ରୌପଦୀ ମୁର୍ମୁ ଓ ନିବେଦିତା ପ୍ରଧାନ ଥିଲେ ଏବଂ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳର କମଳା ଦାସ, ପ୍ରମିଳା ମଲ୍ଲିକ, ମନ୍ଦାକିନୀ ବେହେରା, ବିଜୟ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ପଟ୍ଟନାୟକ, ଭି. ସୁଜ୍ଞାନ କୁମାରୀ ଦେଓ, ଉଷା ଦେବୀ, ରୋଷନୀ ସିଂହଦେଓ, ବିଷ୍ଣୁପ୍ରିୟା ବେହେରା ଓ ଅଞ୍ଜଳି ବେହେରା ଥିଲେ । |
ଥାୱେ ମନ୍ଦିର , ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟ ବିହାରର ଗୋପାଳଗଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ଥାୱେଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ମାଁ ଥାୱେୱାଲି ଏହାର ଅଧିଷ୍ଠାତ୍ରୀ ଦେବୀ । ଏହା ଗୋପାଳଗଞ୍ଜ ସହରରୁ ଜାତୀୟ ରାଜପଥରେ ମାତ୍ର 6 କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଗମନାଗମନ ଏଠାରେ ଥାୱେ ଜଙ୍କସନ ରହିଛି । ମାତ୍ର ବଡ଼ ସହରରୁ ଏଠାକୁ ସିଧା ସଳଖ ସଂଯୋଗ ନାହି । କିନ୍ତୁ ଅଳ୍ପ ଦୂରସ୍ଥ ସୀୱାନ ଷ୍ଟେସନରୁ ସବୁ ବଡ଼ ସହରକୁ ସଂଯୋଗ ରହିଛି । ରାସ୍ତା ଯୋଗେ ଏହା ସୁ ସଂଯୁକ୍ତ । ଏଠାରୁ ନିକଟତମ ବିମାନ ବନ୍ଦର ପାଟଣାଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଥାୱେୱାଲି ମାଁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ମାଁ ଥାୱେୱାଲିଙ୍କୁ ସକ୍ଷଯାତ ଦେବୀ ଭାବରେ ଆରାଧନା କରାଯାଇଥାଏ । କୁହ ଯାଏ କେହି କିଛି ମାନସିକ କାଲେ ମାଁ ନିଶ୍ଚୟ ପୂରଣ କରନ୍ତି । ଏଠାରେ ସୋମବାର ଓ ଶୁକ୍ରବାର ଦିନ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପୂଜା ଅର୍ଚନା ହେଇଥାଏ । ଏଠାରେ ଚୈତ୍ର ଓ ଅଶ୍ୱିନ ମାସରେ ମେଳା ହେବା ସହ ନବରାତ୍ର ସମୟରେ ବଡ଼ ଜାକଜମକରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । |
ତାଳଚେର ବୃହତ ତାପଜ ବିଦ୍ୟୁତ୍ କେନ୍ଦ୍ର ଓଡ଼ିଶାର ଅନୁଗୋଳ ଜିଲ୍ଲାର ତାଳଚେର ସବ୍ଡିଭିଜନ୍ ଅନ୍ତର୍ଗତ କଣିହାଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଓଡ଼ିଶାର ସର୍ବ ବୃହତ ତାପଜ ବିଦ୍ୟୁତ୍ କେନ୍ଦ୍ର ଅଟେ । ଏହା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଉପକ୍ରମ ଏନ୍ଟିପିସି 2015-06-21 . ର ଅଂଶବିଶେଷ । ୩,୦୦୦ ମେଗାୱାଟ୍ କ୍ଷମତା ବିଶିଷ୍ଟ ଏହି କୋଇଲା ଭିତ୍ତିକ ତାପଜ ବିଦ୍ୟୁତ ଉତ୍ପାଦନ ସଂଯଂତ୍ରରେ ଛଅଟି ୟୁନିଟ ଅଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ୟୁନିଟ ୫୦୦ ମେଗାୱାଟ । ୨୦୦୫ରୁ ୨୦୦୭ ଯାଏଁ ଏହା ଭାରତର ସର୍ବ ବୃହତ୍ ତାପଜ ବିଦ୍ୟୁତ୍ କେନ୍ଦ୍ର ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ଥିଲା । ଏହି ବିଦ୍ୟୁତ୍ କେନ୍ଦ୍ର ଦିନକୁ ୭୨ ନିୟୁତ ୟୁନିଟ୍ ବିଜୁଳି ଉତ୍ପାଦନ କରିପାରେ ୧୦୦% ଉପଯୋଗ ବେଳେ । ଏଥିପାଇଁ ଏହା ଦିନକୁ ପ୍ରାୟ ୫୦,୦୦୦ ଟନ୍ କୋଇଲା ଆବଶ୍ୟକ କରେ ଯାହା ମୁଖ୍ୟତଃ ତାଳଚେର (ଲିଙ୍ଗରାଜ) ଓ କଣିହାଁ କୋଇଲା ଖଣି ଗୁଡ଼ିକରୁ ଆସିଥାଏ । ଏତେ ପରିମାଣର କୋଇଲା ଆଣିବା ପାଇଁ ଏନ୍ଟିପିସିର ନିଜର ୪୫ କିଲୋମିଟର ରେଳ ଲାଇନ ଏମ୍ ଜି ଆର୍ ବା ମେରି ଗୋ ରାଉଣ୍ଡ୍ , ରେଳ ଇଞ୍ଜିନ ତଥା ପ୍ରାୟ ୨୫୦ ୱାଗନ୍ ଅଛି । ଅତୀତରେ (୨୦୦୯-୨୦୧୪) କୋଇଲା ଅଭାବ ସମୟରେ ବିଦେଶରୁ (ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ) ଆମଦାନୀ କୋଇଲା ମଧ୍ୟ ଉପଯୋଗ କରାଯାଇଥିଲା । ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ନଦୀ ଉପର ଅବସ୍ଥାପିତ ସମଲ ବ୍ୟାରେଜ୍ରୁ ଏହି ସଂଯଂତ୍ର ନିମନ୍ତେ ଜଳ ଆସିଥାଏ । ଏଠାରୁ ଦିନକୁ ପ୍ରାୟ ୧୮,୦୦୦ ଟନ୍ ପାଉଁଶ ବାହାରିଥାଏ, ଯାହା ମୁଖ୍ୟତଃ ୫ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଥିବା ଆସ୍ ଡାଇକ୍କୁ (ପାଉଁଶ ବନ୍ଧ) ଯାଇଥାଏ । ଇତିହାସ ୧୯୮୯ ଜୁନ୍ ମାସ ୨୩ ତାରିଖ ଦିନ ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ରାଜୀବ ଗାନ୍ଧୀ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପର ଶିଳାନ୍ୟାସ କରିଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ଏକ ଦୁର୍ଗମ ଇଲାକା ଥିଲା । ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ସେହି ୧୯୮୯ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ଏନ୍ଟିପିସି ତଥା ଅନ୍ୟ ନିର୍ମାଣକାରୀ ସଂସ୍ଥାମାନଙ୍କ କର୍ମଚାରୀମାନେ ତାଳଚେରଠାରେ ରହୁଥିଲେ, ପରେ ବିଜିଗୋଳ-ରଙ୍ଗବେଡା ଗ୍ରାମ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଅସ୍ଥାୟୀ ଟାଉନ୍ସିପ୍ ନିର୍ମିତ ହେଲାପରେ ସେଠାରେ ରହିଲେ । ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ନିମନ୍ତେ ବଏଲର୍, ଟର୍ବାଇନ୍ ଓ ଜେନେରଟର ଉପକରଣ ଗୁଡ଼ିକ ୟୁରୋପୀୟ ଦେଶମାନଙ୍କରୁ (ଫ୍ରାନ୍ସ ତଥା ଜର୍ମାନୀ) ଆମଦାନୀ ହୋଇଥିଲା । ଷ୍ଟେନ୍ ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରି ଏବଂ ଏବିବି ବର୍ତ୍ତମାନ ଜୀଈ-ଆଲ୍ସ୍ତୋମ୍ ସେହି ଉପକରଣ ଗୁଡ଼ିକର ନିର୍ମାତା ଥିଲେ । ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟର (୨ ୫୦୦ ) ନିର୍ମାଣ ୧୯୯୫ରେ ସମାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ (୪ ୫୦୦ ) ୧୯୯୯ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୨୦୦୫ ମସିହାରେ ସମାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟର ମୁଖ୍ୟ ଉପକରଣ ସବୁ ବିଏଚ୍ଇଲ୍ ଯୋଗାଇଥିଲେ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ତଥ୍ୟ ତାଳଚେର ବୃହତ ତାପଜ ବିଦ୍ୟୁତ୍ କେନ୍ଦ୍ରର ପ୍ରଥମ ଚରଣରେ (1000 ମେଗାୱାଟ) ଉତ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ମୁଖ୍ୟତଃ ଓଡ଼ିଶା, ବିହାର୍, ପଶ୍ଚିମ ବଂଗ, ଆସାମ , ଉତ୍ତର ପୂର୍ବ ରାଜ୍ୟ ମାନଂକୁ ପଠାଯାଇଥାଏ । ଏହି ପ୍ରଥମ ଚରଣରେ ଓଡ଼ିଶାର ଭାଗ ମାତ୍ର 30% ଅର୍ଥାତ 300 ମେଗାୱାଟ। ଦ୍ୱିତୀୟ ଚରଣ (2000 ମେଗାୱାଟ କ୍ଷମତା) ଉତ୍ପାଦନରୁ ବିଜୁଳି ମୁଖ୍ୟତଃ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପଠାଯାଇଥାଏ । ଓଡ଼ିଶାର ଭାଗ ଏଥିରେ ମାତ୍ର ୧୦% ଅର୍ଥାତ ୨୦୦ ମେଗାୱାଟ । ଦ୍ୱିତୀୟ ଚରଣରୁ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ରାଜ୍ୟମାନଂକ୍ନୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସରବରାହ (ଟ୍ରାଂସମିଶନ୍) କରିବା ନିମଂତେ ଭାରତୀୟ ପାୱାରଗ୍ରୀଡ୍ କର୍ପୋରସନଙ୍କ ୧୪୫୦ କିମି ଦୀର୍ଘ କଣିହା-କୋଲାର କର୍ଣାଟକ ୫୦୦ କିଲୋ ଭୋଲ୍ଟ ଏଚ୍ଭିଡିସି ଟ୍ରାଂସମିଶନ୍ ଲାଇନ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ । ଏଠାରେ ମଧ୍ୟ ସମୁଦାୟ ୧୦ମେଗାୱାଟ ବିଶିଷ୍ଟ ସୌର ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କେଂଦ୍ର ଅଛି, ଯାହାକି ୨୦୧୪ ମସିହାରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିଲା । |
କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳା ଅଧୁନାତନ ଓଡ଼ିଶା ଓ ଆନ୍ଧ୍ରର ଉତ୍ତରରେ ବ୍ୟାପିଥିବା କଳିଙ୍ଗରେ ଜନ୍ମ ନେଇଥିବା ଏକ ପୁରାତନ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳା । ଏହି ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳାରେ ନିର୍ମିତ ଦେଉଳ ମୁଖ୍ୟତ ରେଖ, ପୀଢ଼ ଓ ଖାକରା ଶୈଳୀର ହୋଇଥାଏ । ରେଖ ଓ ପୀଢ଼ ଶୈଳୀର ମନ୍ଦିର ବିଷ୍ଣୁ, ଶିବ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଖାକରା ବା ବଇତାଳ ଶୈଳୀର ମନ୍ଦିର ଚାମୁଣ୍ଡା, ଭୈରବୀ ଓ ଦୁର୍ଗା ଉପାସନା ପୀଠ ହୋଇଥାଏ । ରେଖ ଓ ଖାକରା ଦେଉଳ ମନ୍ଦିରର ମୁଖ୍ୟ ଉପାସନା ସ୍ଥଳ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ପୀଢ଼ ଦେଉଳ ନାଟ୍ୟ ଓ ଭୋଗ ନୈବେଦ୍ୟ ନିମନ୍ତେ ଗଢ଼ାହୋଇଥାଏ । କଳିଙ୍ଗରେ ପୁରାତନ ଶାକ୍ତ, ଶୈବ, ତାନ୍ତ୍ରିକ ବୈଷ୍ଣବ, ସୌର ଉପାସନା କାଳରେ ବିଭିନ୍ନ ମୂର୍ତ୍ତିକଳା ପୌରାଣିକ ଯୁଗରେ ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା । ସାଧାରଣ କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳା ଏହି ମତେ ବିଭକ୍ତ: ଗଠନ ବା ସ୍ଥାପତ୍ୟ ମନୋନୀତ କାରିଗର ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣକାର୍ଯ୍ୟକୁ ସୁଚାରୁ ରୂପେ ନିର୍ବାହ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନବ ପଦକ୍ରମ ବା କର୍ମକର୍ତ୍ତାଙ୍କ ପଦ-ବିବେଚନା ହେବା ନିହାତି ଜରୁରୀ ବୋଲି ମନୁସ୍ମୃତିରେ କୁହାଯାଇଛି । ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ ଆଦେଶ ଦେବେ ତ କେତେକ ପଥରକାମ କରିବେ, କେତେଜଣ ଖୋଳାଖୋଳି କରିବେ ତ କିଏ କାଠକାମ କରିବେ । ଏହିପରି ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ ନ୍ୟସ୍ତ ଥିବା କେତେକ ପଦାଧିକାରୀ ହେଲେ : କର୍ତ୍ତା : ମୁଖ୍ୟତଃ ରାଜ୍ୟର ରାଜା କର୍ତ୍ତା ହୁଅନ୍ତି । ତାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କ୍ରମେ ରାଜକୋଷରୁ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବା ପାଇଁ ଖଜଣା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଏ । ତେଣୁ ଧାର୍ମିକ ସ୍ଥଳ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ସମୟରେ ମନ୍ଦିର କାନ୍ଥ ଇତ୍ୟାଦିରେ ରାଜାଙ୍କ ଗୁଣଗାନ, ରାଜାଙ୍କ ମହିମା ବର୍ଣ୍ଣନା, ରାଜନୈତିକ ବିଷୟବସ୍ତୁ, ସେହି ସମୟର ସମାଜ ଓ ସଂସ୍କୃତି ସମ୍ପର୍କିତ ବିଷୟାଦି ସ୍ଥାନ ପାଇଥାନ୍ତି । ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଥପତି (ଈଂରାଜୀରେ ) : ଶିଳ୍ପଶାସ୍ତ୍ର, ବାସ୍ତୁଶାସ୍ତ୍ର, ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ର, ଅଗ୍ନି ପୁରାଣ, ଗାଣିତିକ ସଂଖ୍ୟାନ ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟରେ ନିପୁଣ ଓ ଅନୁଭବୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଥପତି ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଉଥିଲା । ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଥପତି ଜ୍ଞାନୀ ହେବା ସହିତ ଧର୍ମନିଷ୍ଠ ହେବା ନିତାନ୍ତ ଜରୁରୀ । କର୍ତ୍ତାଙ୍କ କଳ୍ପନା ଓ ସ୍ୱପ୍ନରେ ଦେଖାଯାଇଥିବା ଦୃଶ୍ୟ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଥପତିଙ୍କଦ୍ୱାରା ଏକ ପ୍ରକୃତ ଓ ଦୃଶ୍ୟମାନ ନକସାରେ ପରିଣତ ହୁଏ । ସୂତ୍ର ଗ୍ରହଣୀ (ଈଂରାଜୀରେ ) : ସ୍ଥପତିଙ୍କ ନକସାକୁ ସୂତ୍ର ଗ୍ରହଣୀ ଏକ ଜ୍ୟାମିତିକ ଶରୀର ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି । ପ୍ରାୟତଃ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଥପତିଙ୍କ ବଂଶଜମାନଙ୍କୁ ସୂତ୍ର ଗ୍ରହଣୀର ଭୂମିକାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥିଲା । ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଥପତିଙ୍କ ପରି ଏମାନେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ବିଷୟର ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିବା ଜରୁରୀ ଥିଲା । ବିନ୍ଧାଣୀ : ପଥରର ବିନ୍ୟାସ କରିପାରୁଥିବା ମିସ୍ତ୍ରୀ ତକ୍ଷକ (ଈଂରାଜୀରେ ) : ପ୍ରସ୍ତର ଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କୁ ଏହି ଉପାଧି ଦିଆଯାଉଥିଲା । ଏହିମାନଙ୍କ କୁଶଳୀ ହାତର ସ୍ପର୍ଶ ନିର୍ଜୀବ ନିରସ ପ୍ରସ୍ତର ଜୀବନ୍ତ ହୋଇ ଗୀତ ଗାଉଥିଲା ଓ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମମାନଙ୍କୁ ବିସ୍ମିତ କରୁଅଛି । ଏପରି କିଛି ମୁଖ୍ୟ ଶ୍ରେଣୀର ପଦାଧିକାରୀଙ୍କ ସହିତ ଆହୁରି ଅନେକ କାରିଗର, ବଢ଼େଈ, ମାହୁନ୍ତ, ଶ୍ରମିକ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣକାମରେ ଯୋଗ ଦେଉଥିଲେ । ମନୋନୀତ ସାମଗ୍ରୀ ମୁଖ୍ୟତଃ କେତେକ ଶ୍ରେଣୀର /ବର୍ଗର ପଥର ଅନୁକୂଳ ପାଇଁ ବିଚାରକୁ ନିଆଯାଏ କଳିଙ୍ଗର ଦେଉଳ (ମନ୍ଦିର)ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ।ଶିଳ୍ପ ଚନ୍ଦ୍ରିକା, ଅତୀତର ନିର୍ମାଣ ସମନ୍ଧ୍ୱୟ ବହି ଯଉଥିରେ ନିଦ୍ଧିଷ୍ଟ ସାତ ପ୍ରକାରର ପଥରର ପରିକଳ୍ପନା ଏବଂ ନିଦ୍ଧିଷ୍ଟ କେତେକ ପ୍ରକାରର ମନ୍ଦିରର ଅଂଶ; ସାହାଣ ଚିତ୍ତ ସାହାଣ ବଡ଼ ପଗଡ ଧୋବା କୁଣ୍ଡ ରସ ଛିଣ୍ଡା ନୀଳ କୁଶାଣ ଇଟାଦ୍ୱାରା ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କଳିଙ୍ଗରେ ବିରଳ ଏବଂ ଏଠାରେ ଅଧିକାଂଶ ମନ୍ଦିର ପଥରଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ। ସ୍ଥାନ ନିରୂପଣ ବିଭିନ୍ନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ସମଗୁଣ ପ୍ରକାରର ମୃତ୍ତିକା,ଖୁଦ୍ର ଆକାରର ଜମି,ନିଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଜମି,ସହଜରେ ପ୍ରାପ୍ତ ଓ ଜାଗା, ଭୂତଳ ଜଳ ଇତ୍ୟାଦି ସବୁ ବିଚାରକୁ ନିଆଯାଏ ଯେତେବେଳେ ସ୍ଥାନ ନିରୂପଣ କରାଯାଏ।ରଙ୍ଗ, ଘନତ୍ୱ/ସାଂଦ୍ରତା,ମିଶ୍ରଣ,ମୃତ୍ତିକାରଆଦ୍ରତା,ମୃତ୍ତିକା ସ୍ତର ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଭେଦ ଏବଂ ଖରାପ ମୃତ୍ତିକା। ଉପରେ ଆଧାରିତ ଆୟତକାର, ବର୍ଗକାର, ବୃତ୍ତାକାର, ଦୀର୍ଘବୃତ୍ତାକାର ଜମି ଚିହ୍ନଟ କରିଅଧିଗ୍ରହଣ କରିବା। ନାଗ ବାନ୍ଧେଣୀ ବା ନାଗବନ୍ଦୀ ଶିଳ୍ପଶାସ୍ତ୍ରରେ ଏହି ପ୍ରାଚୀନ ପଦ୍ଧତି ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି । ଏହି ପଦ୍ଧତିଦ୍ୱାରା ମନ୍ଦିରର ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ କେଉଁ ଦିଗରୁ ଓ କେଉଁ ସମୟରେ ଆରମ୍ଭ ହେବ ତାହା ନିଶ୍ଚିତ କରାଯାଉଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ଦିନର [[ଭୂତତ୍ତ୍ୱ ବିଜ୍ଞାନ]], ଭୂମିକମ୍ପ ବିଜ୍ଞାନ, ସଂସିତ ବିଜ୍ଞାନ ଇତ୍ୟାଦି। ସମ୍ଭବତଃ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ପ୍ରାକୃତିକ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କର ଅନୁଶୀଳନ କରାଯାଇ ଏହି ବୈଜ୍ଞାନିକ ପଦ୍ଧତି ଓ ନିୟମାବଳୀର ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା । ସମାନୁପାତିକ ନକସା ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଥପତି କର୍ତ୍ତାଙ୍କ ଆଦେଶାନୁସାରେ ମନ୍ଦିରର ଏକ ଆନୁମାନିକ ଓ ଆନୁପାତିକ ନକସା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଥିଲେ । ଏହି ନକସା ପାରମ୍ପାରିକ ଗାଣିତିକ ଓ ଜ୍ୟାମିତିକ ନିୟମର ବ୍ୟବହାର କରି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉଥିଲା । କେତେକ ମନ୍ଦିରରେ ତାହାର ଏକ ଛୋଟ ନକସା କାନ୍ଥ ବା ମନ୍ଦିର ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ରଖା ଯାଇଥାଏ । ଗଠନ ପୋତା ଏବଂ ପୀଠ ପୋତା ଓ ପୀଠ ପ୍ରଣାଳୀ ବିଷୟରେ ଗବେଷଣା କରି ଓ ପାରମ୍ପାରିକ ପ୍ରସ୍ତର ବିନ୍ୟାସର ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ମନ୍ଦିରର ଭିତ୍ତି କିପରି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ ସେ ବିଷୟରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ମିଳେ । ଏକ ବର୍ଗାକାର ବା ଆୟତାକାର କ୍ଷେତ୍ର ନିରୂପିତ ହୋଇ ଖନନ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଏ । ଏହି କ୍ଷେତ୍ରର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ନାଗ ବନ୍ଧନୀର ସ୍ଥାନ । ଏହି ପୋତାର ଗଭୀରତା ପ୍ରାୟ ସମତଳ ଭୂମିରେ ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତାର ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ । ଏହି ଗର୍ତ୍ତ ବା ପୋତାର ପ୍ରସ୍ଥ ମନ୍ଦିରର ବ୍ୟାସଠାରୁ ଅଧିକ । ପୋତାରେ ସବୁଠାରୁ ତଳେ ଟାଣ ପଥରର ଏକ ସ୍ତର ତିଆରି କରାଯାଏ । ତା ପରେ ସମାନୁପାତରେ କଟା ହୋଇଥିବା ଟାଣ ପଥରଦ୍ୱାରା ପୋତାର କାନ୍ଥ ନିର୍ମିତ ହୁଏ । ଏହି କାନ୍ଥ ଓ ଖୋଳା ଯାଇଥିବା ଗର୍ତ୍ତ ମଧ୍ୟର ଖାଲି ସ୍ଥାନକୁ ମାଟିରେ ଭଲଭାବେ ପୋତି ଦିଆଯାଏ । ଅଷ୍ଟଦଳ ପଦ୍ମ ଚକଡ଼ା ନିଜର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ହୁଏ । ଗର୍ତ୍ତର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ବର୍ଗାକାର କିମ୍ବା ଆୟତାକାର ପ୍ରସ୍ତର ସଜ୍ଜାରେ ଏହି ୮ଟି ପଦ୍ମ ପାଖୁଡ଼ା ଖୋଦିତ ହୁଏ । ପାଖୁଡ଼ାଗୁଡିକ ଉତ୍ତର, ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ, ପୂର୍ବ, ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ, ଦକ୍ଷିଣ, ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ, ପଶ୍ଚିମ ଓ ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଦିଗ ସହିତ ଏକ ରେଖରେ ଥାଆନ୍ତି । ଅଷ୍ଟଦଳ ପଦ୍ମ ଚକଡ଼ା ପ୍ରତି ୯୦ ଡିଗ୍ରୀରେ ଥିବା ଅକ୍ଷକୁ ରେଖ ବା ମେରୁ କୁହାଯାଏ । ପାରମ୍ପରିକ ଭାବେ ଏପରି ବିନ୍ୟାସକୁ ସଙ୍କୁ କୁହନ୍ତି । ତା ପରେ ପୋତାଟିକୁ ବଡ଼ ପଥର ଓ ମାଟି ପକାଇ ହାତୀ ସହାୟତାରେ ଦଳି/ଦବା ଯାଉଥିଲା । ତା ଉପରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ପଥର ସ୍ତର ପକାଇ ତା ଉପରେ ପୀଠ ତିଆରି ହୁଏ । ଏହାହିଁ ମନ୍ଦିରର ଭିତ୍ତି । ଭୂ-ନକସା ସଙ୍କୁକୁ ଗର୍ଭଗୃହର କେନ୍ଦ୍ରରେ ରଖି ସ୍ଥପତି ଓ ସୂତ୍ର ଗ୍ରହଣୀ ମନ୍ଦିରର ଭୂ-ନକସା ତିଆରି କରୁଥିଲେ । ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିରମାନଙ୍କରେ ଅନୁପାତ ଅନୁସାରେ ସବୁ ହେଉଥିବାରୁ ଏଥିପାଇଁ ପ୍ରାଚୀନ ଏବଂ ଅତି ଜଟିଳ ଜ୍ୟାମିତିକ ସଂରଚନା କରାଯାଉଥିଲା । ଭୂ-ନକସାର ପ୍ରକୃତ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଲା ଏକ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ରହିପାରୁଥିବା ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବା । ତା ପରେ ବାର୍ଦ୍ଧଣିକମାନେ ପଥର ରଖିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି । ମୂର୍ତ୍ତିକଳା ଯୋଜନା ଦେଉଳ ଓଡ଼ିଶାରେ ମନ୍ଦିର ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳା ଅନେକ ବର୍ଷରେ ବିକାଶ ଲାଭ କରିଥିଲା । ନିର୍ଭୁଲ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ସ୍ଥାପତ୍ୟ ସମ୍ପର୍କୀୟ ନିୟମାବଳୀ ସହିତ କାରିଗରର କଳ୍ପନା ପରିପ୍ରକାଶର ସ୍ୱାଧୀନତା ଏହାକୁ ଅନେକ ପିଢୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଦ୍ଜୀବିତ କରି ରଖିଲା । ଓଡ଼ିଶାର ମନ୍ଦିରର ଗଠନ ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀର ସହ ତୁଳନୀୟ । ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ଦିରର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶକୁ ବାଡ଼, ଗଣ୍ଡି ଓ ଚୁଳ ମସ୍ତକ ଏପରି ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଦେଉଳର ବିଭିନ୍ନ ଶ୍ରେଣୀ ରେଖ ଦେଉଳ ପଦ୍ମ ଗର୍ଭ ରଥ ଯୁକ୍ତ ମେରୁ ଶୈଳୀ ପୁରୀର ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଓ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ରେଖ ଦେଉଳ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ । ପୀଢ଼ ଦେଉଳ ଦ୍ୱିଚାଲିଆ ପୀଢ଼ ନଚାଲିଆ ପୀଢ଼ କାଠଚାଲିଆ ପୀଢ଼ ଘଣ୍ଟଶ୍ରୀ ମୋହନ ପୀଢ଼ ମୋହନ ନଡୁ ମୋହନ କୋଣାର୍କର ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର ପୀଢ଼ ଦେଉଳର ଏକ ଉଦାହରଣ । ଖାକରା ଦେଉଳ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ବଇତାଳ ଦେଉଳ, ଚଉରାଶିର ବରାହୀ ଦେଉଳ ଓ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା ବୟାଳିଶବାଟିର ଗଙ୍ଗେଶ୍ୱରୀ ମନ୍ଦିର ଏହି ଶୈଳୀର ପ୍ରମୁଖ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ । |
ଇଲା ପଣ୍ଡା (୨୬ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୩୨-୧୧ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୫) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ । ସେ ଭାରତର ସଂସଦର ରାଜ୍ୟ ସଭାର ଜଣେ ସାଂସଦ ଭାବରେ ଜନତା ଦଳରୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିଥିଲେ । ଇଲା ପଣ୍ଡା ଓଡ଼ିଆ ଉଦ୍ୟୋଗପତି ତଥା ଇମ୍ଫାର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ବଂଶୀଧର ପଣ୍ଡାଙ୍କର ପତ୍ନି ଥିଲେ । ବଂଶୀଧର ଏବଂ ଇଲା ପଣ୍ଡା ଫାଉଣ୍ଡେସନ ନାମରେ ଏକ ଏନ୍ଜିଓ ସଂସ୍ଥା ଅଛି । ଯାହାକୁ ତାଙ୍କର ପତି ବଂଶୀଧର ପଣ୍ଡା ୨୦୧୧ ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପୃଷ୍ଟପୋଷକତାରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର, ଏକଲବ୍ୟ ପୁରସ୍କାର ଆଦି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ । |
ଇଜିପ୍ଟୋସରସ : ;ମାନେ 'ଇଜିପ୍ ଟର ସରୀସୃପ ', ଗ୍ରୀକ୍ ମାନେ 'ସରୀସୃପ' ଡାଇନୋସର ବଂଶର ଜୀବ ଅଟେ । ଏହି ଜୀବଟି ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଲୁପ୍ତ । ଏହାର ଜୀବାଶ୍ମ ଓ ଅବଶେଷ ଆଫ୍ରିକାରୁ ମିଳିଥିଲା । ଏହି ଡାଇନୋସରଟି କ୍ରେଟାସିଅସ ଯୁଗରେ ବାସ କରୁଥିଲା । |
୧୭୪୧ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଗ୍ରେଗୋରୀ ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ୧ ଫେବୃଆରୀ ବର୍ଷର ୩୨ତମ ଦିବସ ଅଟେ । ବର୍ଷ ଶେଷ ହେବା ପାଇଁ ଆଉ ୩୩୩ ଦିନ ବାକି ଅଛି ଅଧିବର୍ଷ ଗୁଡ଼ିକରେ ୩୩୪ ଦିନ । ଘଟଣାବଳୀ ଜନ୍ମ ୧୯୧୫- ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ନାଥ, ଶିକ୍ଷାବିତ ଓ ସାହିତ୍ୟିକ (ମୃତ୍ୟୁ: ୧୦ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୦୬) ୧୯୩୩- ଧୀରେନ୍ଦ୍ର ପଟ୍ଟନାୟକ, ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ଗବେଷକ, ଲେଖକ (ମୃତ୍ୟୁ: ୧ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୯) ୧୯୫୩- ରାମହରି ଦାଶ, କେନ୍ଦ୍ର ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ସମ୍ମାନିତ ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତଜ୍ଞ ୧୯୬୯-ନମିତା ଅଗ୍ରୱାଲ , ସଙ୍ଗୀତଜ୍ଞ ମୃତ୍ୟୁ ୧୯୮୨- ରଘୁନାଥ ମୁର୍ମୁ, ଅଲ ଚିକି ଲିପିର ଜନକ (ଜନ୍ମ: ୫ ମଇ ୧୯୦୫) ୨୦୦୩ - କଳ୍ପନା ଚାୱଲା, ଭାରତରେ ଜନ୍ମିତ ପ୍ରଥମ ମହିଳା ମହାକାଶଚାରୀ । |
୧୭୯୫ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଅର୍ଜୁନ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ଓଡ଼ିଆ ଖେଳାଳି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରଚଳିତ ଏହି ସର୍ବୋଚ୍ଚ କ୍ରୀଡ଼ା ସମ୍ମାନର ୫୦+ ବର୍ଷର ଇତିହାସରେ ଓଡ଼ିଶାରୁ ୯ ଜଣ ଅର୍ଜୁନ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ହୋଇପାରିଛନ୍ତି । |
ହରିହର ଭୋଇ (ମୃତ୍ୟୁ: ୧ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୯୦) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଜନ କଂଗ୍ରେସର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ହରିହର ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୧୯୬୭ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ହୋଇଥିବା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ବାଲିପାଟଣା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ୪ର୍ଥ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ, ପରିବାର ଓ ଶିକ୍ଷା ହରିହର ଭୋଇଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ ଭାଗବତ ଭୋଇ ଓ ପତ୍ନୀଙ୍କ ନାମ ମନୋରମା ଭୋଇ । ହରିହରଙ୍କର ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ମାଟ୍ରିକ୍ରୁ କମ ଥିଲା । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ହରିହର ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଜନ କଂଗ୍ରେସର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ହରିହର ଭୋଇ ୧୯୯୦ ମସିହାର ଜାନୁଆରୀ ମାସ ୧ ତାରିଖରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । |
କୁମାୟୁଁର ନରଖାଦକ ଜିମ୍ କର୍ବେଟଙ୍କ ୧୯୪୪ ମସିହାରେ ଲିଖିତ ମୂଳ ଇଂରାଜୀ ପୁସ୍ତକ - ର ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ । ଡକ୍ଟର ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କୁମାର କର ଏହି ଅନୁବାଦଟି ରଚନା କରିଛନ୍ତି । ମୂଳ ଈଂରାଜୀ ପୁସ୍ତକର ଲେଖକ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶିକାରୀ ଓ ପରିବେଶବିତ୍ ଜିମ୍ କର୍ବେଟ୍ । ଏହି ପୁସ୍ତକରେ କର୍ବେଟ୍ କୁମାଓନ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ (୧୯୦୦ ମସିହାରୁ ୧୯୩୦ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ) ମହାବଳ ବାଘ ଓ ଉପମହାଦେଶୀୟ କଲରା ପତରିଆ ବାଘମାନଙ୍କର ଶିକାର ସମୟର ନିଜେ ଅଙ୍ଗେ ନିଭେଇଥିବା ଘଟଣାମାନଙ୍କର ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଏକ ବାଘ ୪୦୦ଟି ନରହତ୍ୟା ପାଇଁ ଦାୟୀ ଥିଲା । କର୍ବେଟଙ୍କ ଲିଖିତ ପୁସ୍ତକ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଜନପ୍ରିୟ । ଏହି ପୁସ୍ତକରେ ଲିଖିତ ୧୦ଟି କାହାଣୀରେ କିପରି ନରଖାଦକମାନଙ୍କୁ ଗୋପନରେ ଅନୁସରଣ କରି ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା ତାହାର ସବିଶେଷ ବର୍ଣ୍ଣନା ରହିଛି । ତା ' ଛଡା ହିମାଳୟର ପାଦଦେଶର ଅନ୍ୟ ଜୀବଜନ୍ତୁ, ଉଦ୍ଭିଦ ଜଗତ ଓ ତତ୍କାଳୀନ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଜୀବନର ଏକ ସରସ ଚିତ୍ର ଏହି ପୁସ୍ତକରେ ପ୍ରଦତ୍ତ । ପୁସ୍ତକର ଅନ୍ତର୍ବସ୍ତୁ ମୂଳ ଭାଷା - ଈଂରାଜୀ ସାର୍ ମଉରିସ୍ ହାଲ୍ଲେଟଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପରିଚୟ ଲର୍ଡ୍ ଲିନ୍-ଲିଥ୍-ଗୋ ଲେଖିଥିବା ମୁଖବନ୍ଧ ମହାବଳ ବାଘ ଓ କଲରା ପତରିଆ ବାଘ କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପଡି ନରଖାଦକ ହୁଅନ୍ତି ; ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖକଙ୍କ ମତାମତ ଚମ୍ପାୱତ୍ ନରଖାଦକ - କର୍ବେଟ୍ ୧୯୦୭ରେ ମାରିଥିବା ପ୍ରଥମ ନରଖାଦକ ମହାବଳ ବାଘ ଯିଏ ୪୩୬ଟି ମଣିଷଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର କାରଣ ସାଜିଥିଲା କର୍ବେଟଙ୍କ ଶିକାର ସମୟର ପ୍ରିୟ ସାଥୀ ରବିନ୍ (ଏକ ସ୍ପାନିଏଲ୍ ପ୍ରଜାତିର କୁକୁର)ର କାହାଣୀମାନ ଚୌଗଡ୍ର ବାଘ - ସରକାରଙ୍କ ଅନୁରୋଧକ୍ରମେ କର୍ବେଟ୍ ୧୯୨୯ରେ ଏହି ବାଘକୁ ମାରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ତାହା ଗୋଟିଏ ନୁହଁ ବରଂ ଦୁଇଟି ବାଘ ବାଘୁଣୀ ଓ ତା 'ର ପ୍ରାପ୍ତ ବୟସ୍କ ଛୁଆ ବୋଲି ଜଣା ପଡିଲା । ସେତେବେଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ (୧୯୨୫ରୁ ୧୯୩୦ ମଧ୍ୟରେ) ଏହି ଦୁଇଟି ବାଘ ୬୪ ଜଣଙ୍କର ପ୍ରାଣହାନି ଘଟାଇ ସାରିଥିଲେ । ବାଘ ଛୁଆଟିକୁ ୧୯୨୯ ଅପ୍ରେଲ୍ ଓ ବାଘୁଣୀକୁ ୧୯୩୦ ଅପ୍ରେଲ୍ ମାସରେ ମରାଯାଇଥିଲା । ପୋୱଲ୍ ଗଡର କୁମାର ମୋହାନ୍ ନରଖାଦକ (୧୯୩୧) ମୋ ସ୍ୱପ୍ନର ମାଛ - କର୍ବେଟଙ୍କ ପାହାଡ଼ିଆ ନଦୀର ମାହାଶୀର ମାଛ ଧରିବାର ଆନନ୍ଦ ଉପଭୋଗ କାଣ୍ଡା ନରଖାଦକ (୧୯୩୩) ପିପଲ୍ ପାନୀ ନରଖାଦକ - କର୍ବେଟ୍ ୧୫ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନୁସରଣ କରିଥିବା ଏହି ବାଘର ପିଲାବେଳୁ ମୃତ୍ୟୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତର ସମସ୍ତ ସ୍ମୃତି ଥାକ୍ ନରଖାଦକ - କର୍ବେଟ୍ ୬୩ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଶେଷଥର ପାଇଁ ମାରିଥିବା ନରଖାଦକ (ନଭେମ୍ବର ୧୯୩୮) କର୍ବେଟଙ୍କ ଭାଷାରେ ବ୍ୟାଘ୍ର ସଂରକ୍ଷଣର ଆବଶ୍ୟକତା, ମହତ୍ତ୍ୱ ଓ ବନ୍ଧୁକ ପରିବର୍ତ୍ତେ କ୍ୟାମେରା ସାହାଯ୍ୟରେ ବାଘମାନଙ୍କୁ ଦେଖିବାର ସଦୁପଦେଶ ଉତ୍ସ ପରିବାର ଏବଂ ବନ୍ଧୁବାନ୍ଧବଙ୍କ ବାରମ୍ବାର ଅନୁରୋଧ ପରେ, ୧୯୩୫ ମସିହାରେ କର୍ବେଟ୍ ୭ଟି କାହାଣୀ ଲେଖିଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ଏହାର ୧୦୦ ଖଣ୍ଡ ବହି ମୁଦ୍ରଣ କରାଯାଇ ବନ୍ଧୁ ବାନ୍ଧବଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ପ୍ରକାଶିତ ଏହି ପୁସ୍ତକର କାହାଣୀସବୁ ଥିଲା : ଗ୍ରାମରେ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ - ଏକ ଅନୁନୟ ", " ପିପଲ୍ ପାନୀ ବାଘ ", " ମୋ ସ୍ୱପ୍ନର ମାଛ ", " ହୃତ ସ୍ୱର୍ଗ ", " ନିଶାଚର ଆତଙ୍କ ", " ପୂର୍ଣାର ଝିଅ ଓ ରହସ୍ୟମୟୀ ଆଲୋକ " ଓ " ଚୌଗଡ୍ ବାଘସମୂହ " । ୧୯୪୩ ମସିହାରେ କର୍ବେଟ୍ ଟାଏଫଏଡ୍ ଜ୍ୱରରେ ପୀଡ଼ିତ ହୋଇ ଚଲାବୁଲା କରିବାର କ୍ଷମତା ହରାଇଲେ । ସେହି ସମୟରେ ତା 'ଙ୍କ ଘନିଷ୍ଠ ବନ୍ଧୁ ଓ ଅକ୍ସ୍-ଫୋର୍ଡ୍ ପ୍ରେସ୍ର ଭାରତୀୟ ଶାଖାର ପ୍ରବନ୍ଧକ ଆର୍. ଇ. ହକିନ୍ସ୍ଙ୍କ ଅନୁରୋଧକ୍ରମେ, ୧୯୩୫ର ଜଙ୍ଗଲ କାହାଣୀମାନଙ୍କୁ ଆଧାର କରି କର୍ବେଟ୍ ଏହି ପୁସ୍ତକଟିକୁ ଲେଖିଥିଲେ । ଅକ୍ସ୍-ଫୋର୍ଡ୍ ବିଶ୍ୱ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରେସ୍ଦ୍ୱାରା ୧୯୪୪ରେ ଏହାର ପ୍ରଥମ ସଂସ୍କରଣର ମୁଦ୍ରଣ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରକାଶନର ଇତିହାସ ୧୯୪୪ - ପ୍ରଥମ ପ୍ରକାଶନ - ଅକ୍ସ୍-ଫୋର୍ଡ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରେସ୍ - ୮ଟି କଳା-ଧଳା ଚିତ୍ର ସହିତ ୧୯୪୬ - ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଓ ଇଂଲଣ୍ଡ - ଅକ୍ସ୍-ଫୋର୍ଡ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରେସ୍ - ୫ଟି କଳା-ଧଳା ଚିତ୍ର ସହିତ ୧୯୪୮ - "ମୋହାନ୍ ନରଖାଦକ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାହଣୀ" ନାମରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପାଠ୍ୟକ୍ରମୋପଯୋଗୀ ସଂସ୍କରଣ - ସି. ଏଚ୍. ଜି. ମୁର୍ ହାଉସ୍ଙ୍କଦ୍ୱାରା ସଚିତ୍ର ବ୍ୟାଖ୍ୟା ୧୯୫୨ - ଇଂଲଣ୍ଡରେ ଅକ୍ସ୍-ଫୋର୍ଡ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରେସ୍ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ - ରେମଣ୍ଡ ଶେଫର୍ଡ୍ଙ୍କଦ୍ୱାରା ବ୍ୟାଖ୍ୟା (ବିନା କୌଣସି ଚିତ୍ର ବିଶିଷ୍ଟ) ୧୯୫୩ - ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ପେନ୍ନାଣ୍ଟ୍ ପେପର୍ବ୍ୟାକ୍ସ୍ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ୧୯୫୫ - ପେଙ୍ଗ୍ୱିନ୍ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ୧୯୬୨ - ବାନ୍ତାମ୍ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ୧୯୯୦ - ୧୯୯୫ - ଜନ୍ କ୍ୟୁଲ୍ଲର୍ ଏଣ୍ଡ୍ ସନ୍ସ୍ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ଅନୁବାଦ ଏକାଧିକ ଇଉରୋପୀୟ ଓ ଭାରତୀୟ ଭାଷାରେ ଏହି ପୁସ୍ତକର ଅନୁବାଦ ହୋଇଛି । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ଅନୁବାଦ ଉପଲବ୍ଧ । ଏହି ପୁସ୍ତକର ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ ଗ୍ରନ୍ଥ ମନ୍ଦିରଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ଓ ତାହାର ଅନୁବାଦକ ହେଲେ ଡକ୍ଟର୍ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କୁମାର କର । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ତଥ୍ୟ ପୁସ୍ତକର ଲୋକପ୍ରିୟତା - ୧୯୪୬ ମଇ ମାସ ସୁଦ୍ଧା ଏହି ବହିଟିର ୫ ଲକ୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଖଣ୍ଡ ବିକ୍ରି ହୋଇସାରିଥିଲା । ୧୯୮୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ଏହାର ବିକ୍ରି ୪୦ ଲକ୍ଷ ଖଣ୍ଡ ଅତିକ୍ରମ କରି ସାରିଥିଲା । ଛିନ୍ଦ୍-ୱାରା ହତ୍ୟା ମାମଲା - ୧୯୪୯ ମସିହାରେ ଛିନ୍ଦ୍-ୱାରା ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ଏକ ନରହତ୍ୟା ମାମଲାର ଶୁଣାଣି ହୋଇଥିଲା । ଜଙ୍ଗଲରୁ ତୋଡାଲ ନାମକ ଏକ ବ୍ୟକ୍ତିର ମୃତ ଶରୀର ମିଳିଥିଲା । ପୁଲିସ୍ ଅନୁସାରେ ଅଭିଯୁକ୍ତ ମୃତକର ସ୍ତ୍ରୀକୁ ପ୍ରେମ କରୁଥିବାରୁ ତା 'ର ହତ୍ୟାର ଷଡଯନ୍ତ୍ର କରିଥିଲା । ମୁଦାଲା ପକ୍ଷର ଯୁକ୍ତି ଥିଲା ଯେ ମୃତକକୁ ନରଖାଦକ ହତ୍ୟା କରିଛି । ମୁଦାଲା ପକ୍ଷ କର୍ବେଟଙ୍କ ପୁସ୍ତକରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ମୃତକଙ୍କ ଶରୀରର କ୍ଷତଚିହ୍ନ ଓ ଆକ୍ରମଣ ସମୟର ପରିସ୍ଥିତି ବୁଝାଇବା ପାଇଁ ଏହି ପୁସ୍ତକର କିଛି ପରିଛ୍ଛେଦ ପଢ଼ିଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରମାଣକୁ ଆଧାର କରି ଅଭିଯୁକ୍ତ ନିର୍ଦ୍ଦୋଷରେ ଖଲାସ୍ ହୋଇଥିଲା । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର - ୧୯୪୬ ମସିହାରେ ୟୁନିଭର୍ସାଲ୍ ପିକ୍ଚର୍ସ୍ ଏହି ପୁସ୍ତକର ନାଟ୍ୟଚିତ୍ର ରୂପାନ୍ତରଣର ଅଧିକାର କିଣି, ୧୯୪୮ ମସିହାରେ କୁମାଓନ୍ ନରଖାଦକ ନାମରେ ଏକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର କାହାଣୀ ସହ ବହିରେ ଲିଖିତ କାହାଣୀର କୌଣସି ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ନଥିଲା । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର କାହାଣୀରେ ଆମେରିକୀୟ ଅଭିନେତା ୱେଣ୍ଡେଲ୍ କୋରେ ମୂଖ୍ୟ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ସେ ଏକ ବାଘକୁ ଗୁଳି କରି ଆହତ କରିଥିଲେ ଓ ଶେଷରେ ନିଜେ ବାଘଦ୍ୱାରା ନିହତ ହୋଇଥିଲେ । କର୍ବେଟ୍ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଦେଖିଲା ପରେ ବାଘ ହିଁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଭିନେତା ବୋଲି ତାଛ୍ଛଲ୍ଲ୍ୟ କରି କହିଥିଲେ । ୧୯୮୬ ମସିହାରେ ବି. ବି. ସି.ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଯୋଜିତ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଫ୍ରେଡେରିକ୍ ଟ୍ରେଭ୍ସ୍ ଜିମ୍ କର୍ବେଟଙ୍କ ଭୂମିକାରେ ଦେଖା ଦେଇଥିଲେ । ୨୦୦୨ରେ "ଭାରତ : ବାଘଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ : " ନାମକ ଏକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଆଇମ୍ୟାକ୍ସ୍ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଯୋଜିତ ହୋଇଥିଲା । କର୍ବେଟଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟୋଫର୍ ହେୟେର୍ଦାଲ୍ କର୍ବେଟଙ୍କ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିଥିଲେ । |
ସାୟେଶା ସୈଗଲ (ଜନ୍ମ: ୧୨ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୯୭) ଜଣେ ଭାରତୀୟ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତ୍ରୀ । ସାୟେଶା ହିନ୍ଦୀ, ତେଲୁଗୁ ଏବଂ ତାମିଲ କଥାଚିତ୍ରରେ ଅଭିନୟ କରିଛନ୍ତି । ସାୟେଶାଙ୍କ ପ୍ରଥମ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଥିଲା ୨୦୧୫ର ତେଲୁଗୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଅଖିଳ । ଅଭିନେତା ଅକ୍କିନେନି ନାଗାର୍ଜୁନଙ୍କ ସାନ ପୁଅ ଅକ୍କିନେନି ଅଖିଳଙ୍କ ପ୍ରଥମ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସାୟେଶାଙ୍କୁ ନାୟିକା ଭାବରେ ଅଭିନୟର ପ୍ରଥମ ସୁଯୋଗ ମିଳିଥିଲା । ଏହାପରେ ସେ ୨୦୧୬ରେ ହିନ୍ଦୀ କଥାଚିତ୍ର ଶିବାୟ ଜରିଆରେ ହିନ୍ଦୀ କଥାଚିତ୍ର ଜଗତରେ ଅଭିନୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ ସାୟେଶା ୧୨ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୯୭ରେ ମୁମ୍ବାଇରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସାୟେଶାଙ୍କ ବାପା ସୁମୀତ ସୈଗଲ ଜଣେ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତା ଏବଂ ମାଆ ଶାହୀନା ବାନୁ ମଧ୍ୟ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତ୍ରୀ । ସାୟେଶାଙ୍କର ଜେଜେ ହେଉଛନ୍ତି ବରିଷ୍ଠ ଅଭିନେତା ଦୀଲିପ କୁମାର ଏବଂ ଜେଜିମା ସାଇରା ବାନୁ ମଧ୍ୟ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତ୍ରୀ । ସାୟେଶା ଛୋଟବେଳୁ ନୃତ୍ୟ ଶିକ୍ଷା କରିଥଲେ । କଳାକାର ପରିବାରରୁ ହୋଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ଅଭିନୟର ଶିକ୍ଷା ନିଜ ଘରୁ ମିଳିଥିଲା । ଅଭିନୟ ଜୀବନ ୨୦୧୫ରେ ସାୟେଶା ତେଲୁଗୁ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତା ଅକ୍କିନେନି ନାଗାର୍ଜୁନଙ୍କ ସାନ ପୁଅ ଅକ୍କିନେନି ଅଖିଳଙ୍କ ପ୍ରଥମ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଅଖିଳ ଜରିଆରେ ଅଭିନୟ ଜଗତରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ । ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ପ୍ରଯୋଜନା କରିଥିଲେ ତେଲୁଗୁ କଥାଚିତ୍ର ଅଭିନେତା ନିତୀନ । ଏହାପରେ ୨୦୧୬ରେ ସାୟେଶା ଅଭିନେତା ଅଜୟ ଦେବଗନଙ୍କ ସହ ହିନ୍ଦୀ କଥାଚିତ୍ର ଶିବାୟ ଜରିଆରେ ହିନ୍ଦୀ କଥାଚିତ୍ର ଜଗତରେ ଅଭିନୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ୨୦୧୭ ଜୁଲାଇରେ ସାୟେଶାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ତାମିଲ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ବନମଗାନ୍ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିବ । |
ସାଗର, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ଏକ ଭାରତୀୟ ଜନଗଣନା ସହର ଅଟେ । ଏହା ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ସଗର୍ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି ସାଗର, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ୨୩.୮୪୨୫ ଉତ୍ତର ଅକ୍ଷାଂଶ ଓ ୭୮.୭୪୩୯ ପୂର୍ବ ଦ୍ରାଘିମାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସମୁଦ୍ର ପତନଠାରୁ ଏହା ୧୭୪୮ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାରେ ରହିଛି । ଜନସଂଖ୍ୟା ଓ ସାକ୍ଷରତା ୨୦୦୧ ମସିହାର ଭାରତୀୟ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ, ସାଗର, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ସହରର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟା ୭୪୧୬ ଅଟେ । ସେଥି ମଧ୍ୟରୁ ୫୨.୧୮% ଜଣ ପରୁଷ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ୪୭.୮୨% ଜଣ ନାରୀ ଅଟନ୍ତି । ସାଗର, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ସାକ୍ଷରତା ହାର ୬୮.୭୨% ଅଟେ । ଏହା ଜାତୀୟ ହାରଠାରୁ -୩.୮୮% ପ୍ରତିଶତ କମ ଅଟେ । ସେଥିରୁ ୪୦.୧୭% ପ୍ରତିଶତ ପୁରୁଷ ଓ ୨୮.୫୫% ନାରୀ ଅଟନ୍ତି । ୧୪.୪୬% ଲୋକ ସେଠାରେ ୬ ବର୍ଷ ବୟସରୁ କମ ବୟସ୍କ ଅଟନ୍ତି । ଭାଷା ହିନ୍ଦୀ ସାଗର, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ସରକାରୀ ଭାଷା ଅଟେ । ପାଣିପାଗ ପ୍ରାୟତଃ ଭାରତୀୟ ସହର ଗୁଡ଼ିକ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ମଣ୍ଡଳୀୟ ହୋଇଥାନ୍ତି । ସାଗର, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ବାର୍ଷିକ ସର୍ବାଧିକ ହାରାହାରି ତାପମାତ୍ରା ୩୧.୩ ଡିଗ୍ରୀ ସେଣ୍ଟିଗ୍ରେଡ ଅନୁଭୂତ ହେଉଥିବା ବେଳେ ସର୍ବନିମ୍ନ ହାରାହାରି ତାପମାତ୍ରା ୧୯.୫ ଡିଗ୍ରୀ ସେଣ୍ଟିଗ୍ରେଡ ଅଟେ । ଏଠାରେ ବାର୍ଷିକ ହାରାହାରି ବୃଷ୍ଟିପାତ ୧୨୭୧.୨ / ହୋଇଥାଏ । |
ଗୋଡିଆବନ୍ଧ ଓଡ଼ିଶାର ରାୟଗଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ଗ୍ରାମ । ଦିବ୍ୟଦର୍ଶନ ସଙ୍ଘର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସଦ୍ଗୁରୁ ଅର୍ଜୁନ ଗମାଙ୍ଗଙ୍କ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ହେଉଛି ଗୋଡିଆବନ୍ଧ । ଗୋଡିଆବନ୍ଧର ଆଦିବାସୀ କର୍ମୀ ଏଗା ସୌରା ଅବିଭକ୍ତ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର ଗୁଣୁପୁର ଅଞ୍ଚଳରେ ଭୂଦାନ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସଫଳ କରାଇବାରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଭୂଗୋଳ ଗୋଡିଆବନ୍ଧର ଭୌଗୋଳିକ ଅବସ୍ଥାନ ହେଉଛି 19.23 83.87 / 19.23; 83.87. । ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନଠାରୁ ଏହାର ଉଚ୍ଚତା ୯୧ ମିଟର ୨୯୮ଫୁଟ । ଏହି ଗ୍ରାମ ଜିଲ୍ଲା ସଦର ମହକୁମାଠାରୁ ୫୧ କି.ମି ଉତ୍ତରକୁ ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ୱରଠାରୁ ୨୪୦ କି.ମି ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହାର ନିକଟତମ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ ହେଉଛି ଗୁଣୁପୁର ଏବଂ ନିକଟତମ ବିମାନବନ୍ଦର ଭୁବନେଶ୍ୱର । ଜନସଂଖ୍ୟା ୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଏଠାକାର ମୋଟ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ହେଉଛି ୯୫୦। ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ପୁରୁଷ ସଂଖ୍ୟା ୪୭୦ ଏବଂ ମହିଳା ସଂଖ୍ୟା ୪୮୦ । |
ଜୁନାଗଡ଼ (କ୍ରମିକ ସଂଖ୍ୟା: ୭୮) କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲା ଅନ୍ତର୍ଗତ ଏକ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ । ଏହି ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଅଞ୍ଚଳ ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା: ଜୁନାଗଡ଼ (ବି), ଜୁନାଗଡ଼ ବ୍ଳକ ଓ ଗୋଲମୁଣ୍ଡା ବ୍ଳକ । ଗତ ୨୦୧୪ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଦିବ୍ୟଶଙ୍କର ମିଶ୍ର ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି ପ୍ରାର୍ଥୀ ଅନିଲ ସିଂଦେଓଙ୍କଠାରୁ ୯୯୪୫ ଖଣ୍ଡ ଅଧିକ ଭୋଟ ପାଇ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଛନ୍ତି। ଗତ ୨୦୦୯ ନିର୍ବାଚନରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ଦାସ, ବିଜୁ ଜନତା ଦଳ ପ୍ରାର୍ଥୀ ବୀର ସିପ୍କାଙ୍କଠାରୁ ୬,୫୩୭ ଅଧିକ ଭୋଟ ପାଇ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ୨୦୦୯ ନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳ *: ମୋଟ ବୈଧ ଭୋଟର ଶତକଡ଼ା ଭାଗ ନିର୍ବାଚିତ ବିଧାୟକଗଣ ୧୯୫୧ରୁ ୨୦୧୪ ମଧ୍ୟରେ ମୋଟ ୧୪ଥର ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇସାରିଛି । |
ଉଦଜାନ ( : ; ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍) ଏକ ରାସାୟନିକ ମୌଳିକ ଓ ଏହାର ପ୍ରତୀକ , ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ୧, ପରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ୧.୦୦୭ ୯୪ । ଉଦଜାନ ସବୁଠାରୁ ହାଲୁକା ମୌଳିକ ଓ ଏହାର ଏକ-ପରମାଣବିକ ଅବସ୍ଥା ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ମିଳୁଥିବା ମୌଳିକ ପାଖାପାଖି ୭୫% ପ୍ରତିଶତ । |
ସିକ୍ଲେସୋନାଇଡ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ), ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଓମନାରିସ ଏକ ବିକ୍ରୟ ନାମ, ଏକ ଔଷଧ ଯାହା ଆଜମା ଏବଂ ଆଲର୍ଜିକ ନାକ ପ୍ରଦାହ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଆଜମା ପାଇଁ ଏହା ପ୍ରଶ୍ୱାସରେ ନାକ ସ୍ପ୍ରେ ଭାବରେ ନିଆଯାଏ । ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ପ୍ରଶ୍ୱାସରେ ନେବା ବ୍ୟବହାର କଲାବେଳେ ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା, ଗଳା ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଉପର ଶ୍ୱାସନଳୀ ସଂକ୍ରମଣ, ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଥ୍ରଶ୍ ବା କବକ ସଂକ୍ରମଣ ଏବଂ ନିମୋନିଆ ହୋଇପାରେ । ନାକରେ ସ୍ପ୍ରେ କରାଯିବା ସମୟରେ ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ନାକ ରକ୍ତସ୍ରାବ, ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା, କାନ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଏବଂ ଗଳା ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୋଇପାରେ । ଅନ୍ୟ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଗ୍ଲୁକୋମା ଏବଂ ଆଡ୍ରେନାଲ୍ ଅଭାବ ହୋଇପାରେ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ସୁରକ୍ଷା ବିଷୟ ଭଲ ଅଧ୍ୟୟନ କରାଯାଇ ନାହିଁ । ଏହା ଏକ କର୍ଟିକୋଷ୍ଟେରଏଡ୍, ବିଶେଷ ଭାବରେ ଏକ ଗ୍ଲୁକୋକର୍ଟିକଏଡ୍ । ୧୯୯୦ରେ ସିକ୍ଲୋନାଇଡ ପେଟେଣ୍ଟ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ୨୦୦୫ରେ ଚିକିତ୍ସା କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥିଲା । ୨୦୦୬ରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଏହାକୁ ଅନୁମୋଦନ କରାଯାଇଥିଲା । ବୁଡୋସୋନାଇଡର ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ ଏହା ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଜରୁରୀ ଔଷଧ ତାଲିକାରେ ଏହାର ନାମ ଲିପିବଦ୍ଧ ଅଛି । ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟରେ ୧୬୦ ମାଇକ୍ରୋଗ୍ରାମ୍ ବିଶିଷ୍ଟ ୧୨୦ ମାତ୍ରାର ଇନହେଲରର ମୂଲ୍ୟ ୩୮ ପାଉଣ୍ଡ ଅଟେ । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏହି ରାଶିର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୨୬୦ ଡଲାର ଅଟେ । |
ଓଷ୍ଟିଓସାର୍କୋମା/ ଓଏସ ବା ଅସ୍ଥିକର୍କଟ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ / ) ମାନବ ଦେହରେ ହେଉଥିବା ହାଡ଼ର ଏକ ପ୍ରକାର କର୍କଟ ରୋଗର ନାମ ଏହି ରୋଗ ହେଲେ ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣ ହେଉଛି ହାଡ଼ରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ ଯାହା ବ୍ୟାୟାମ ସହିତ ବଢ଼ିଯାଏ ପିଲାମାନଙ୍କ ରୋଗରେ ଅଧାରୁ ଅଧିକ କେଶ୍ରେ ଆଣ୍ଠୁ ଦୁଇ ପାଖରେ ଥିବା ଲମ୍ବା ହାଡ଼ରେ ଏହି ରୋଗ ଦେଖାଯାଏ । ଏହି ରୋଗ ହେଲେ ପ୍ରାୟ ଅନ୍ୟ ଅଙ୍ଗକୁ ବ୍ୟାପିଥାଏ । ରୋଗ ଜଟିଳ ହେଲେ ପାଥୋଲୋଜିକ ଫ୍ରାକଚର ବା ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ଅସ୍ଥିଭଗ୍ନ ହୁଏ । ଏହାର କାରଣ ଅନେକ ସମୟରେ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ରହିଛି ଏହି ରୋଗ ସଙ୍କଟକାରୀ ଅବସ୍ଥାମାନଙ୍କର ନାମ ଯଥାକ୍ରମେ: ପାଜେଟସ ଡିଜିଜ, ବିଦ୍ୟୁତ ଦଗ୍ଧ, ଆଘାତ, ବେରିଲିୟମ ସଂସ୍ପର୍ଶ, ଆଲକିଲେଟିଙ୍ଗ ଏଜେଣ୍ଟ, ଓଷ୍ଟିଓକଣ୍ଡ୍ରୋମାଟୋସିସ, ଏନକଣ୍ଡ୍ରୋମାଟୋସିସ, ଫାଇବ୍ରସ ଡିସପ୍ଲାସିଆ, ପ୍ରୋସ୍ଥେଟିକ ଓ ଓଷ୍ଟିଓମାୟେଲାଇଟିସ । ଅନେକ ଜେନେଟିକ୍ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ଯେପରିକି ଲି-ଫ୍ରୁମାନି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ, ବ୍ଲୁମ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ବା ୱେର୍ନର ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ରୋଗମାନଙ୍କରେ ଓଷ୍ଟିଓସାର୍କୋମା ସଙ୍କଟ ରହିଥାଏ । ଏହା ପ୍ରାଥମିକ ହାଡ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ମେସେନକାଇମାଲ ଜୀବକୋଷରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ବାୟୋପ୍ସି କରି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ। ଓଷ୍ଟିଓକଣ୍ଡ୍ରୋମା ଚିକିତ୍ସାରେ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର, କେମୋଥେରାପି ଏବଂ ବିକିରଣ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । ପୁନର୍ବାର ଘଟିବା ସମ୍ଭାବନା ଥିବାରୁ ନିୟମିତ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଆବଶ୍ୟକ ପନ୍ଦର ବର୍ଷ ବୟସରୁ କମ୍ ବୟସର ରୋଗୀର ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ବଞ୍ଚିବା ହାର ପ୍ରାୟ ୭୬% ଯୁବାବସ୍ଥାରେ ଏହାର ଫଳାଫଳ ଖରାପ ଅଟେ । ପଚିଶ ବର୍ଷ ବୟସ ଭିତରେ ପ୍ରତି ଏକ ନିୟୁତରେ ୪.୪ ଜଣଙ୍କର ଏହି ରୋଗ ହୋଇଥାଏ । ସାଧାରଣତଃ ୧୦ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସ ମଧ୍ୟରେ ଓ ୬୫ ବର୍ଷ ବୟସ ପରେ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ । ପିଲାଙ୍କ କର୍କଟ ରୋଗର ଏହା ୫% ହୋଇଥାଏ ଓ ୨୦% କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା ଅସ୍ଥିରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । "ଓଷ୍ଟିଓସାର୍କୋମା" ଶବ୍ଦଟି ୧୮୦୫ ମସିହାରେ ଆଲେକ୍ସିସ ବୟେର ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲେ । |
ଓଷ୍ଟିଓମାୟେଲାଇଟିସ ବା ଓଏମ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଓର ) ଏକ ରୋଗ ଯେଉଁଥିରେ ଅସ୍ଥିରେ ସଂକ୍ରମଣ ହୁଏ । ଏହି ରୋଗରେ ଅସ୍ଥିରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ, ଅସ୍ଥି ଉପର ଅଂଶ ଲାଲ ଦେଖାଯାଏ, ଜ୍ୱର ଓ ରୋଗୀକୁ ଦୁର୍ବଳ ଲାଗେ । ପିଲାମାନଙ୍କର ଅବୟବରେ ଥିବା ଲମ୍ବା ଅସ୍ଥି ଓ ବଡ଼ ମଣିଷଙ୍କର ପାଦ, ମେରୁଅସ୍ଥି ଓ ହିପ ଆକ୍ରମଣର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି । ସାଧାରଣତଃ ଏହି ରୋଗ ଜୀବାଣୁ ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁ ଓ କ୍ୱଚିତ୍ କବକ ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁ ହୁଏ । ରକ୍ତ ମାଧ୍ୟମରେ ବା ସ୍ଥାନୀୟ ତନ୍ତୁ ସଂକ୍ରମଣରୁ ଏହା ବ୍ୟାପିଯାଇ ଅସ୍ଥିକୁ ଆକ୍ରମଣ କରେ । ମଧୁମେହ, ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ଔଷଧ ବ୍ୟବହାର , ପୂର୍ବତନ ସ୍ପ୍ଲେନେକଟୋମି , ସ୍ଥାନୀୟ ଆଘାତ ଥିଲେ ଏହି ରୋଗ ସଙ୍କଟ ରହିବ । ଲକ୍ଷଣ ଅନୁଶୀଳନ କରି ସ୍ୱାଭାବିକ ଭାବରେ ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇପାରେ । ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା , ମେଡିକାଲ ଇମେଜିଙ୍ଗ , ଅସ୍ଥି ବାୟୋପ୍ସି କରି ଏହାକୁ ନିଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଏ । ଓଷ୍ଟିଓମାୟେଲାଇଟିସ ଚିକିତ୍ସାରେ ଉଭୟ ଜୀବାଣୁରୋଧୀ ଓ ଅପରେଶନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ । ରୋଗା ସ୍ଥାନକୁ ରକ୍ତ ସରବରାହ କମ୍ ଥିଲେ ଆମ୍ପୁଟେସନ କରାଯାଏ । ତୁରନ୍ତ ଚିକିତ୍ସାର ଫଳାଫଳ ଭଲ ରହେ । ବର୍ଷକୁ ଏକ ଲକ୍ଷ ଲୋକରେ ୨.୪ ଲୋକ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ସାଧାରଣତଃ ଯୁବା ଓ ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥାର ଲୋକଙ୍କୁ ଅଧିକ ରୋଗ ହୁଏ । ମହିଳାଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ପୁରୁଷମାନେ ଅଧିକ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ଖ୍ରୀ:ପୂ: ୩୦୦ରେ ହିପ୍ପୋକ୍ରେଟ ପ୍ରଥମେ ଏହି ରୋଗ ବିଷୟ ଲେଖିଥିଲେ । ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ଉଦ୍ଭାବନ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ରୋଗ ମୃତ୍ୟୁ ସଙ୍କଟ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଥିଲା । ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ : ' : ଫୁଟବଲ ଖେଳରେ ଆଘାତପ୍ରାପ୍ତ ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ବେସବଲ ଖେଳ ବୃତ୍ତି ସୀମିତ ହୋଇଗଲା । |
ରାମେଶ୍ୱରୀ ନେହରୁ ଆଗରୁ ରାମେଶ୍ୱରୀ ରାଏନା; ୧୮୮୬ ୧୯୬୬ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ସମାଜସେବୀ । ସେ ଗରିବ ଲୋକ ଓ ମହିଳାଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ କାମ କାରୁଥିଲେ । ୧୯୦୨ ମସିହାରେ, ସେ ବ୍ରିଜଲାଲ ନେହରୁଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ବ୍ରିଜଲାଲ, ମୋତିଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ପୁତୁରା ଓ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ବଡ଼ବାପା ପୁଅ ଭାଇ ଥିଲେ । ରାମେଶ୍ୱରୀଙ୍କ ପୁତ୍ର ବ୍ରଜ କୁମାର ନେହରୁ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ବେସାମରିକ କର୍ମଚାରୀ ଥିଲେ ଓ ସେ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟର ରାଜ୍ୟପାଳ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ୧୯୦୯ରୁ ୧୯୨୪ ମସିହା ଯାଏଁ ସେ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାର ଏକ ମାସିକ ପତ୍ରିକା ସ୍ତ୍ରୀ ଦର୍ପଣର ସମ୍ପାଦକ ଥିଲେ । ସେ ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ୱିମେନ୍ସ କନଫରେନ୍ସର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଥିଲେ ଓ ୧୯୪୨ ମସିହାରେ ଏହାର ସଭାପତି ଥିଲେ । ନିଜ ସମାଜସେବା କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ ତାଙ୍କୁ ୧୯୫୫ ମସିହାରେ ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ପୁରସ୍କାର ମିଳିଥିଲା ଓ ୧୯୬୧ ମସିହାରେ ସେ ଲେନିନ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିଲେ। |
ଧନୁର୍ଜୟ ସିଦୁ (ଜନ୍ମ: ୦୨ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୬୬) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ । ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ସେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ୨୦୦୪ ମସିହାର ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ଚମ୍ପୁଆ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ୧୩ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ, ଶିକ୍ଷା ଓ ପରିବାର ଧନୁର୍ଜୟ ସିଦୁ ୧୯୬୬ ମସିହାର ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସ ୨ ତାରିଖରେ କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ ଗୁରୁ ଚରଣ ସିଦୁ । ତାଙ୍କର ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା କଳାରେ ଇଣ୍ଟରମିଡିଏଟ୍ । ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କ ନାମ ସରସ୍ୱତୀ ସିଦୁ । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ଧନୁର୍ଜୟ ସିଦୁ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ ସକ୍ରିୟ ଅଛନ୍ତି । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ୨୦୦୪ ମସିହାର ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଧନୁର୍ଜୟ ସିଦୁ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ ଚମ୍ପୁଆ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିଥିଲେ । ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ସମୁଦାୟ ୩୮,୦୫୦ ଖଣ୍ଡ ଭୋଟ ପାଇ ବିଜୟୀ ହୋଇ ୧୩ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କର ନିକଟତମ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦୀ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟିର ପ୍ରାର୍ଥୀ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ପିଙ୍ଗୁଆଙ୍କୁ ୯୨୯୩ ଖଣ୍ଡ ଭୋଟରେ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହି ବିଧାନ ସଭାରେ ସେ ୨୦୦୪ ମସିହାରୁ ୨୦୦୯ ମସିହାଯାଏଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । |
ଏସ୍କେରିସିଆ କୋଲାଇ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ) , ଅନ୍ୟ ନାମ ଇ.କୋଲାଇ ( . ) , ଏହା ଏକ ଗ୍ରାମ ନେଗେଟିଭ ଜୀବାଣୁ , ଫ୍ୟାକଲ୍ଟେଟିଭ ଅନେରୋବ , ରଡ୍ ଆକାରର , କୋଲାଇଫର୍ମ ଜୀବାଣୁ ଯାହାର ଜାତି ଏସ୍କେରିସିଆ ଓ ଏମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଉଷ୍ମରକ୍ତ ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଅନ୍ତନଳୀର ନିମ୍ନଭାଗରେ ମିଳନ୍ତି । ଅଧିକାଂଶ ଇ କୋଲାଇ ସ୍ଟ୍ରେନ ବିପଦଶୂନ୍ୟ ଅଟନ୍ତି କିନ୍ତୁ କେତେକ ସେରୋଟାଇପ ହୋଷ୍ଟ ଦେହରେ ବିଷକ୍ରିୟା ଓ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରଦୂଷଣ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି; ଏଥିଯୋଗୁ ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥ ଫେରେଇଦିଆଯାଏ । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ବିପଦଶୂନ୍ୟ ସ୍ଟ୍ରେନ ଜୀବାଣୁଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ୟ ଅଣୁଜୀବମାନଙ୍କ ସହିତ ଅନ୍ତନଳୀରେ ସାଧାରଣତଃ ବାସ କରନ୍ତି ଓ ହୋଷ୍ଟମାନଙ୍କ ଦେହରେ ଭିଟାମିନ କେ୨ ଜୀବସାର କେ୨ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି, ଓ ରୋଗ ସୃଷ୍ଟିକାରୀ ଜୀବାଣୁମନଙ୍କର କଲୋନୀ ତିଆରିକୁ ବାଧା ଦିଅନ୍ତି । ମଳ ସହିତ ଇ କୋଲାଇ ପରିବେଶକୁ ଠେଲିହୋଇ ବାହାରିଯାଆନ୍ତି । ମଳ ଭିତରେ ରହି ଏରୋବିକ ସ୍ଥିତିରେ ୩ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ନିଜ ସଂଖ୍ୟା ଅହେତୁକ ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି କରନ୍ତି ଓ ପରେ ସଂଖ୍ୟା କମିଯାଏ । ଅନ୍ତନଳୀ ଅଣୁଜୀବଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୧% ଇ. କୋଲାଇ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଫ୍ୟାକଲ୍ଟେଟିଭ ଆନେରୋବିକ ଅର୍ଗାନିଜ୍ମ ମିଶି ରହନ୍ତି, ଓ ମଳ-ମୁଖ ରାସ୍ତାରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଜୀବାଣୁ ଯାଇ ରୋଗ ରୋଗ ସୃଷ୍ଟିକରନ୍ତି । ଦେହ ବାହାରେ ଜୀବାଣୁ ଅଳ୍ପ ସମୟ ରହିପାରନ୍ତି ଓ ସେହି ସମୟରେ ନମୁନା ନେଇ ମଳ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିମନ୍ତେ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଏ । ଏକାଧିକ ଗବେଷକ ପରୀକ୍ଷା କରି ଦେଖୁଛନ୍ତି, ଇ କୋଲାଇ ବାହାରେ ଅଧିକ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିପାରୁଛନ୍ତି । ଲାବୋରେଟୋରୀରେ ତନ୍ନ ତନ୍ନ କରି ୬୦ ବର୍ଷକାଳ ଧରି ପରୀକ୍ଷା କରି ଜଣାଯାଇଛି ଯେ ଜୀବାଣୁକୁ ସହଜରେ କଲଚର ଓ ବିକାଶ କରିହେବ ଓ ଏହି ପରୀକ୍ଷାରେ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟ ହେବନନି । ଇ କୋଲାଇ ଏକ କେମୋହେଟେରୋଟ୍ରୋଫ ଯାହାର ରାସାୟନିକ ମିଡିଅମରେ କାର୍ବନ ଓ ଏନର୍ଜି ଯୋଗ କରିବାକୁ ହୁଏ । ଇ. କୋଲାଇ ଏକ ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଅନୁଶୀଳନ କରାଯାଇଥିବା ପ୍ରୋକାଇରେଟିକ ମଡେଲ ଅର୍ଗାନିଜ୍ମ ଯାହା ବାୟୋଟେକନୋଲୋଜି ଓ ମାଇକ୍ରୋବାୟୋଲୋଜି ନିମନ୍ତେ ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସ୍ପେସି କାମ ଦିଏ ଓ ଏହା ହୋଷ୍ଟ ଅର୍ଗାନିଜ୍ମ ଭାବରେ ଅଧିକାଂଶ ରିକୋମ୍ବିନାଣ୍ଟ ଡିଏନଏ କାମରେ ସାହାଯ୍ୟ କର । ସହାୟକ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏହ ୨୦ ମିନିଟ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଜନନ କରିପାରେ । ରୋଗରେ ଭୂମିକା ଅନ୍ତନଳୀରେ ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବରେ ରହୁଥିବା ଅଧିକାଂଶ ଇ କୋଲାଇ ସ୍ଟ୍ରେନ ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଉତ୍କଟ ଶ୍ରେଣୀରେ ଜୀବାଣୁ ହୋଇଥିଲେ ଗ୍ୟାସ୍ଟ୍ରୋଏଣ୍ଟେରାଇଟିସ୍, ମୂତ୍ରାଙ୍ଗ ସଂକ୍ରମଣ, ନବଜାତ ମେନିଞ୍ଜାଇଟିସ୍, ହେମୋରେଜିକ କୋଲାଇଟିସ ଓ କ୍ରନ୍ ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରନ୍ତି । ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷଣ ଓ ଚିହ୍ନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉପର କ୍ରାମ୍ପ, ତରଳ ଝାଡ଼ା, ହେମୋରେଜିକ କୋଲାଇଟିସ, ବାନ୍ତି ଓ ବେଳେବେଳେ ଜ୍ୱର ହୁଏ । |
ଲିନସ ଟରୱାଲଡସ୍, ଜଣେ ଫିନ୍ ଛାତ୍ର ଯିଏ ଲିନକ୍ସ ଅପରେଟିଙ୍ଗ ସିଷ୍ଟମ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ । |
ନହୁଷ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଚନ୍ଦ୍ରବଂଶୀ ରାଜା ପୁରୁରବାଙ୍କ ନାତି ତଥା ଯଯାତିଙ୍କ ପିତା ଥିଲେ । ପୁଣ୍ୟବଳରେ ସେ ଇନ୍ଦ୍ରତ୍ୱ ଲାଭ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ପରେ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କୁ ପୀଡ଼ା ଦେବାରୁ ଅଗସ୍ତ୍ୟ ମୁନିଙ୍କ ଶାପରେ ସ୍ୱର୍ଗଚ୍ୟୁତ ହୋଇ ସର୍ପ ଯୋନି ପ୍ରାପ୍ତ ହେଲେ । ଜନ୍ମ ଥରେ ପାର୍ବତୀ ଏବଂ ଶିବ ସ୍ୱର୍ଗସ୍ଥିତ ନନ୍ଦନକାନନରେ ଭ୍ରମଣ କରୁକରୁ ପାର୍ବତୀ କଳ୍ପବୃକ୍ଷ ନିକଟରେ ଏକ କନ୍ୟା ପ୍ରାପ୍ତିର ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କଲେ । କଳ୍ପବୃକ୍ଷଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରୁ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଅଶୋକସୁନ୍ଦରୀ ନାମକ ଏକ କନ୍ୟା ଜାତ ହେଲେ । ପାର୍ବତୀଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ଥିଲା ଯେ ଅଶୋକସୁନ୍ଦରୀଙ୍କ ବିବାହ ଆୟୁଙ୍କ ପୁଅ ସହିତ ହେବ । ତେବେ ଯେତେବେଳେ ହୁନ୍ଦ ଅସୁର ନନ୍ଦନକାନନରେ ପ୍ରବେଶ କଲା, ସେତେବେଳେ ସେ ଲୋଭନୀୟ ହୋଇ ଅଶୋକସୁନ୍ଦରୀର ରୂପରେ ମୋହିତ ହୋଇ ବିବାହ କରିବା ଆଶାରେ ତାକୁ ଅପହରଣ କରିନେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଅଶୋକସୁନ୍ଦରୀ ତାଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ସେ କେବଳ ଆୟୁଙ୍କ ପୁଅକୁ ହିଁ ବିବାହ କରିବେ । ଅଶୋକସୁନ୍ଦରୀ ହୁନ୍ଦକୁ ଅଭିଶାପ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଆୟୁଙ୍କ ପୁଅ ହିଁ ତାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବ । ଏହା ପରେ ଅଶୋକସୁନ୍ଦରୀ କଠୋର ତପ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଏହି ସମୟରେ, ସମସ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ରବଂଶୀ ରାଜବଂଶର ପୂର୍ବଜ ପୁରୁରବା ପ୍ରୟାଗ ରାଜ ଶାସନ କରୁଥିଲେ । ରାଜପଦରୁ ଅବସର ନେବା ପରେ ସେ ନିଜ ରାଜ୍ୟଭାର ନିଜ ପୁତ୍ରକୁ ଦେଇ ସେ ସ୍ୱର୍ଗକୁ ଯିବାପରେ ତାଙ୍କ ବଡ଼ପୁଅ ଆୟୁ ରାଜା ହେଲେ । ଆୟୁ ରାହୁଙ୍କ ଝିଅ ପ୍ରଭାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ତଥାପି, ସେ ନିଃସନ୍ତାନ ରହିଲେ । ଆୟୁ ଦତ୍ତାତ୍ରେୟଙ୍କ ନିକଟକୁ ଆସିଲେ ଏବଂ ଜଣେ ରାଜାଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଗୁଣମାନ ଧାରଣ କରିଥିବା ଏକ ପୁତ୍ର ବରରୂପେ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ । ଋଷିଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରୁ ଆୟୁଙ୍କର ଏକ ପୁତ୍ର ଜନ୍ମ ହେଲା । ହୁଦ୍ନ କେବଳ ଆୟୁଙ୍କ ପୁଅର ଜନ୍ମକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଥିଲା କାରଣ ସେ ଭୟଭୀତ ଥିଲେ ଯେ ଅଶୋକସୁନ୍ଦରୀଙ୍କ ଅଭିଶାପ ସତ ହେବ । ତେଣୁ ଶିଶୁକୁ ହୁନ୍ଦ ଅପହରଣ କରି ନେଇଥିଲା ଏବଂ ସେ ତାଙ୍କ ଅନୁଚରମାନଙ୍କୁ ପିଲାଟିକୁ ହତ୍ୟା କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲା । ତେବେ, ଅନୁଚରମାନେ ପିଲାଟିକୁ ନ ମାରି ବଶିଷ୍ଠ ଋଷିଙ୍କ ଆଶ୍ରମରେ ଛାଡି ଆସିଥିଲେ । ବଶିଷ୍ଠ ପିଲାଟିକୁ ନେଇ ନହୁଷ ଅର୍ଥ- "ନିର୍ଭୀକ" ନାମକରଣ କଲେ । ନହୁଷ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ ଭାବରେ ବଢ଼ି ଜଣେ ଯୁବକ ହେବାପରେ ବଶିଷ୍ଠ ନହୁଷଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ପିତାମାତାଙ୍କ ପରିଚୟ ପ୍ରକାଶ କଲେ । ନହୁଷ ଦେବତାମାନଙ୍କଠାରୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ହାସଲ କରି ଯୁଦ୍ଧରେ ହୁନ୍ଦକୁ ହତ୍ୟା କରି ନିଜ ପିତାମାତାଙ୍କ ନିକଟକୁ ଫେରିଗଲେ । ତା ପରେ ସେ ଅଶୋକସୁନ୍ଦରୀଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ଲାଭ ଇନ୍ଦ୍ର ବୃତ୍ତସୁରର ବଧ କରିବାପରେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ହତ୍ୟା ପାପରେ ଭାଗୀ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ମହାପାପ କାରଣରୁ ସେ ସ୍ୱର୍ଗ ଛାଡି କିଛି ଅଜ୍ଞାତ ସ୍ଥାନରେ ଲୁଚି ରହିଥିଲେ । ଫଳରେ ଖାଲି ରହିଥିବା ଇନ୍ଦ୍ରାସନ ପଦରେ ଦେବତାମାନେ ମର୍ତ୍ତ୍ୟର ଧର୍ମପ୍ରାଣ ରାଜା ନହୁଷଙ୍କୁ ଇନ୍ଦ୍ର ପଦରେ ଆସୀନ କରାଇଲେ । ବର୍ତ୍ତମାନ ନହୁଷ ସମସ୍ତ ଦେବତା, ସାଧୁ ଏବଂ ଗନ୍ଧର୍ବଙ୍କଠାରୁ ଶକ୍ତି ପାଇ ସ୍ୱର୍ଗରେ ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ଉପଭୋଗ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ହଠାତ୍ ଦିନେ ତାଙ୍କ ଆଖି ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ସାଧ୍ୱୀ ପତ୍ନୀ ଶଚୀଙ୍କ ଉପରେ ପଡିଗଲା । ଶଚୀଙ୍କ ରୂପ ଲାବଣ୍ୟକୁ ଦେଖି ସେ କାମାନ୍ଧ ହୋଇଗଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ପାଇବା ପାଇଁ ଯଥାସମ୍ଭବ ଚେଷ୍ଟା କଲେ । ଯେତେବେଳେ ଶଚୀ ନହୁଷର ମନ୍ଦ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ବୁଝି ପାରିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ଭୟଭୀତ ହୋଇ ଦେବ-ଗୁରୁ ବୃଷଷ୍ପତିଙ୍କ ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳକୁ ଯାଇ ନହୁଷଙ୍କ କାମେଚ୍ଛା ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ, "ହେ ଗୁରୁଦେବ ବର୍ତ୍ତମାନ ତୁମେ ହିଁ ମୋର ସତୀତ୍ୱର ସୁରକ୍ଷା କର । " ଗୁରୁ ବୃହଷ୍ପତି ସାନ୍ତ୍ୱନା ଦେଇ କହିଲେ, ହେ ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀ ବ୍ୟସ୍ତ ହୁଅ ନାହିଁ, ମୋ ସହିତ ଏଠାରେ ରହି ଆପଣ ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସୁରକ୍ଷିତ ଅଛନ୍ତି । " ଏହିପରି ଶଚୀ ଗୁରୁଦେବଙ୍କ ନିକଟରେ ରହିବାକୁ ଲାଗିଲେ ଏବଂ ବୃହସ୍ପତିଙ୍କୁ ପ୍ରକୃତ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଖୋଜିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଶେଷରେ, ଅଗ୍ନିଦେବ ଏକ ପଦ୍ମନାଡରେ ଏକ ସୂକ୍ଷ୍ମ ରୂପ ନେଇ ଲୁଚି ରହିଥିବା ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଆବିଷ୍କାର କରି ତାଙ୍କୁ ଦେବଗୁରୁ ବୃହଷ୍ପତିଙ୍କ ନିକଟକୁ ଆଣିଥିଲେ । ଦେବ-ଗୁରୁ ବୃହଷ୍ପତି ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଉପରୁ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ୟା ପାଇଁ ଦୋଷ ହଟାଇବା ପାଇଁ ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଅଶ୍ୱମେଧ ଯଜ୍ଞ କରାଇଥିଲେ । ସେହି ଯଜ୍ଞଦ୍ୱାରା ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଉପରେ ଲାଗିଥିବା ବ୍ରହ୍ମହତ୍ୟା ପାପ ଚାରି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇ ଗଛ, ନଦୀ, ପୃଥିବୀ ଏବଂ ନାରୀ ମଧ୍ୟରେ ବାଣ୍ଟି ହୋଇଗଲା । ଏହିପରି ଭାବରେ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ୟା ପାପ ନିବାରଣ ପରେ ଇନ୍ଦ୍ର ପୁନର୍ବାର ଶକ୍ତିରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଲେ, କିନ୍ତୁ ଇନ୍ଦ୍ରାସନ ଉପରେ ନହୁଷ ରହିଥିବା ହେତୁ ତାଙ୍କର ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶକ୍ତି ଫେରି ପାଇଲେ ନାହିଁ । ସେଥିପାଇଁ ସେ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଶଚୀଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ଆପଣ ଆଜି ରାତିରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଭେଟିବା ପାଇଁ ନହୁଷଙ୍କୁ ସୂଚାଇ ଦିଅନ୍ତୁ, କିନ୍ତୁ ଏହି ସର୍ତ୍ତ କହି ରଖନ୍ତୁ ଯେ ସେ ସପ୍ତଋଷିଙ୍କଦ୍ୱାରା ବୁହାହୋଇଥିବା ପାଲିଙ୍କିରେ ବସି ଆପଣଙ୍କୁ ଭେଟିବାକୁ ଆସିବେ । ଶଚୀଙ୍କ ସଙ୍କେତ ଅନୁଯାୟୀ, ରାତିରେ ନହୁଷ ଶଚିଙ୍କୁ ଭେଟିବା ପାଇଁ ସପ୍ତଋଷି ଧାରନ କରିଥିବା ପାଲିଙ୍କିରେ ବସି ଆସିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସପ୍ତଋଷି ଧୀରେ ଧୀରେ ଚାଲୁଥିବାର ଦେଖି ସେ 'ସର୍ପ-ସର୍ପ' (ଶୀଘ୍ର ଚାଲନ୍ତୁ) କହି ଅଗସ୍ତ୍ୟ ମୁନିଙ୍କୁ ଏକ ଗୋଇଠା ମାରିଥିଲେ । ଅଗସ୍ତ୍ୟ ମୁନି ଏଥିରେ କ୍ରୋଧିତ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ଅଭିଶାପ ଦେଲେ, "ମୂର୍ଖ ତୁମର ଧର୍ମ ବିନଷ୍ଟ ହେଉ ଏବଂ ତୁମେ ଦଶ ହଜାର ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସର୍ପଯୋନୀରେ ପଡିରୁହ । ଋଷିଙ୍କ ଅଭିଶାପରେ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ନହୁଷ ସାପ ରୂପରେ ପୃଥିବୀରେ ପଡ଼ିଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ଦେବରାଜ ଇନ୍ଦ୍ର ପୁନର୍ବାର ଇନ୍ଦ୍ରାସନ ଫେରି ପାଇଲେ । |
ସାଂଘାତିକ ଅପସ୍ମାର ଇଂରାଜୀରେ ସ୍ଟାଟସ୍ ଏପିଲେପ୍ଟିକସ୍/ (ଏସ୍.ଇ.) ଏକ ପ୍ରକାର ବା ଅପସ୍ମାର ବାତ ଯାହା ୫ ମିନିଟରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ହୁଏ କିମ୍ବା ୫ ମିନିଟ ମଧ୍ୟରେ ଏକାଧିକ ଥର ସାଧାରଣ ଅବସ୍ଥାକୁ ନ ଆସି ହୁଏ । ପୂର୍ବରୁ ଏହି ସମୟ ସୀମା ୩୦ ମିନିଟ ଥିଲା । ଏହି ବାତ ଟୋନିକ୍-କ୍ଲୋନିକ ଟାଇପ୍ ହୁଏ ଯେଉଁଥିରେ ନିୟମିତ ବ୍ୟବଧାନରେ ଉପର ଓ ନିମ୍ନ ଅବୟବ ସଙ୍କୁଚିତ ଓ ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ ବା ଅନ୍ୟ ଏକ ଟାଇପ୍ରେ ବାତ ମାରେ ନାହିଁ । ଏହି ସ୍ଟାଟସ୍ ଏପିଲେପ୍ଟିକସ୍ ରୋଗ ଏକ ଘାତକ ରୋଗ, ବିଶେଷତଃ ଯଦି ଚିକିତ୍ସା ବିଳମ୍ବ ହୁଏ । ରୋଗୀର ପୂର୍ବରୁ ବାତ/ଏପିଲେପ୍ସି ଥିଲେ ସ୍ଟାଟସ୍ ଏପିଲେପ୍ଟିକସ୍ ହୋଇପାରେ ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମସ୍ତିଷ୍କ ରୋଗ ଥାଇପାରେ । ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ମସ୍ତିଷ୍କ ରୋଗମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଘାତ, ସଂକ୍ରମଣ କିମ୍ବା ସ୍ଟ୍ରୋକ୍ ଥାଇପାରେ । ରକ୍ତ ଶର୍କରା ନିରୁପଣ, ମୁଣ୍ଡ ଇମେଜିଙ୍ଗ, ଅନେକ ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା ଓ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଏନ୍କେଫାଲୋଗ୍ରାମ ପରୀକ୍ଷା କରି ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । ମନୋଜାତ ଅଣ ଏପିଲେପ୍ସି ବାତ ମଧ୍ୟ ଏହି ଭଳି ଉପସ୍ଥାପନ ହୁଏ । ସ୍ଟାଟସ୍ ଏପିଲେପ୍ଟିକସ୍ ଭଳି ଜଣାଯାଉଥିବା ଅନ୍ୟ ରୋଗମାନଙ୍କ ନାମ ଯଥାକ୍ରମେ ନିମ୍ନ ରକ୍ତ ଶର୍କରା ସ୍ତର, ଚଳପ୍ରଚଳ ବିକାର, ମେନିଞ୍ଜାଇଟିସ୍ ଓ ପ୍ରଳାପ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ । ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ବେଞ୍ଜୋଡାଏଜେପିନ୍ ଦିଆଯାଏ ଓ ତା 'ପରେ ଫେନିଣ୍ଟଏନ୍ ଦିଆଯାଏ । ବେଞ୍ଜୋଡାଏଜେପିନ୍ ଗ୍ରୁପର ଅନ୍ୟ ଔଷଧ ମଧ୍ୟରେ ଶୀରାଭ୍ୟନ୍ତରରେ ଲୋରାଜେପାମ୍ ଇଞ୍ଜେକ୍ସନ୍ ଓ ଅନ୍ତଃପେଶୀରେ ମିଡାଜୋଲାମ୍ ଇଞ୍ଜେକ୍ସନ୍ ଦିଆଯାଏ । ଏହି ଔଷଧ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ନ ହେଲେ ଭାଲ୍ପ୍ରୋଇକ୍ ଏସିଡ୍, ଫିନୋବାର୍ବିଟାଲ, ପ୍ରୋପୋଫଲ୍ ବା କେଟାମିନ୍ ଦିଆଯାଏ । ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ଚାଲୁ ରଖିବା ନିମନ୍ତେ ଶ୍ୱାସନଳୀରେ ଟ୍ୟୁବ ଭର୍ତ୍ତି କରିଦିଆଯାଏ । ସ୍ଟାଟସ୍ ଏପିଲେପ୍ଟିକସ୍ ରୋଗୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୧୯ରୁ ୩୦ % ମାସେ ମଧ୍ୟରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରନ୍ତି । ଫଳାଫଳ ନିରୁପଣ କରିବାରେ ଅନ୍ତର୍ନିହିତ କାରଣ, ରୋଗୀର ବୟସ ଓ ରୋଗର ସମୟସୀମାର ଭୂମିକା ଥାଏ । ପ୍ରତି ବର୍ଷ ୧୦୦,୦୦୦ ଲୋକରେ ପ୍ରାୟ ୪୦ ଜଣକୁ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ । ଆଶୁଚିକିତ୍ସା ବିଭାଗକୁ ଆସୁଥିବା ଲୋକଙ୍କମଧ୍ୟରୁ ଏହା ପ୍ରାୟ ୧ % ଲୋକ । |
୨୦୨୪ ଭାରତୀୟ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିବା ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ୧୮ତମ ଲୋକ ସଭା ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ଭାରତୀୟ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ୧୯ ଅପ୍ରେଲ ୨୦୨୪ରୁ ୧ ଜୁନ ୨୦୨୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ସାତଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ୫୪୩ ଜଣ ସାଂସଦ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ୪ ଜୁନ ୨୦୨୪ ଦିନ ସକାଳେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ଭୋଟ ଗଣତି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ୪ ଓ ୫ ତାରିଖରେ ଫଳାଫଳ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । |
ଗ୍ରେଗୋରୀ ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ୧୨ ନଭେମ୍ବର ବର୍ଷର ୩୧୬ତମ ଦିବସ ଅଟେ ଅଧିବର୍ଷ ଗୁଡ଼ିକରେ - ୩୧୭ତମ । ବର୍ଷ ଶେଷ ହେବା ପାଇଁ ଆଉ ୪୯ ଦିନ ବାକି ଅଛି । |
ମେଘେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର ଓଡ଼ିଶାର ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଥିବା ଏକ ଶିବ ମନ୍ଦିର । ଏହା ଭୁବନେଶ୍ୱର ଟଙ୍କପାଣୀଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ । |
୨୦୦୯ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଗୁରୁବାର ଦିନ ଆରମ୍ଭ ହେଇଥିବା ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ, ମସିହା ଓ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ମାନ୍ୟତା ଅନୁସାରେ 2009 ବର୍ଷ, 3 ଶହସ୍ରାବ୍ଦର 9 ବର୍ଷ, 21 ଶତାବ୍ଦୀର 9 ବର୍ଷ, ଏବଂ ୨୦୦୦ ଦଶକର 10 ବର୍ଷ ଥିଲା । |
ହିନ୍ଦୁ ଜ୍ୟୋତିଷ ମତେ ୨୭ଟି ନକ୍ଷତ୍ର ମଧ୍ୟରୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ନକ୍ଷତ୍ର ହେଉଛି ଭରଣୀ । ଏହାର ଅନ୍ୟ ନାମ ଦ୍ୱିଜା । ରାଶିଚକ୍ରରେ (ଅପମଣ୍ଡଳ) ଏହା ମେଷ ରାଶିର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଜ୍ୟୋତିଷୀୟ ପରିଚୟ ହିନ୍ଦୁ ଜ୍ୟୋତିଷରେ ରାଶିଚକ୍ର (୩୬୦ ଡିଗ୍ରୀ)କୁ କାଳ୍ପନିକ ୨୭ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାଗ ଅର୍ଥାତ୍ ୧୩ ଡିଗ୍ରୀ ୨୦ ମିନିଟ ଅଂଶ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ନକ୍ଷତ୍ର ନାମରେ ନାମିତ । ନକ୍ଷତ୍ରମାନଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୁ ଜ୍ୟୋତିଷମାନେ ୨୭ଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ତାରକାପୁଞ୍ଜରେ ବିଭକ୍ତକରି ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଁଏ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ନାମ ଦେଇ ଅଛନ୍ତି । ପୁଣି ପ୍ରତ୍ୟେକ ନକ୍ଷତ୍ରକୁ ଚାରି ପାଦରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଚନ୍ଦ୍ରର ଦୈନିକ ଗତି ପ୍ରାୟ ୧୩ ଡିଗ୍ରୀ ୨୦ ମିନିଟ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ଗୋଟିଏ ଦିନ ଗୋଟିଏ ନକ୍ଷତ୍ରରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଥାଏ । ତେବେ ଅଶ୍ୱିନୀଠାରୁ ରେବତୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୨୭ ନକ୍ଷତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଚାନ୍ଦ୍ରମାନ ମାସକୁ ବାଣ୍ଟିଲା ବେଳକୁ କିଛି ନିଅଣ୍ଟ ଦେଖାଯିବାରୁ ଅଭିଜିତ ନକ୍ଷତ୍ରକୁ ଅଷ୍ଟାବିଂଶ ନକ୍ଷତ୍ର ରୂପେ ଗଣନା କରାଯାଇଛି । |
ମୋହନଦାସ କରମଚାନ୍ଦ ଗାନ୍ଧୀ (୨ ଅକ୍ଟୋବର ୧୮୬୯ - ୩୦ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୪୮) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଆଇନଜୀବୀ, ଉପନିବେଶ ବିରୋଧୀ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ନୈତିକତାବାଦୀ ଥିଲେ ଯିଏ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନରୁ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ସଫଳ ଅଭିଯାନର ନେତୃତ୍ୱ ନେବା ପାଇଁ ଅହିଂସାତ୍ମକ ପ୍ରତିରୋଧ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ । ସେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ନାଗରିକ ଅଧିକାର ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲେ । ୧୯୧୪ ମସିହାରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ପ୍ରଥମେ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନଜନକଭାବେ ଡକା ଯାଇଥିବା ମହତ୍ମା ସଂସ୍କୃତ 'ମହାନ, ସମ୍ମାନଜନକ' ଏବେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଛି। ଉପକୂଳ ଗୁଜରାଟର ଏକ ହିନ୍ଦୁ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଗାନ୍ଧିଜୀ ଲଣ୍ଡନର ଇନର ଟେମ୍ପଲରେ ଆଇନରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ୧୮୯୧ ମସିହା ଜୁନ୍ ୨୨ ତାରିଖରେ ତାଙ୍କୁ ବାରକୁ ଡକାଯାଇଥିଲା । ଭାରତରେ ଦୁଇ ବର୍ଷ ରହିବା ପରେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ଏକ ସଫଳ ଆଇନ ଅଭ୍ୟାସ ଆରମ୍ଭ କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ହୋଇଥିଲେ, ସେ ୧୮୯୩ ମସିହାରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାକୁ ଯାଇ ଏକ ମାମଲାରେ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିଥିଲେ । ସେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ୨୧ ବର୍ଷ ରହିଥିଲେ। ଏଠାରେ ଗାନ୍ଧୀ ଏକ ପରିବାର ପ୍ରତିପୋଷଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପ୍ରଥମେ ନାଗରିକ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଏକ ଅଭିଯାନରେ ଅହିଂସାପ୍ରତିରୋଧକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ । ୧୯୧୫ ମସିହାରେ, ୪୫ ବର୍ଷ ବୟସରେ, ସେ ଭାରତ ଫେରି ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଅତ୍ୟଧିକ ଜମି-ଟିକସ ଏବଂ ଭେଦଭାବ ବିରୋଧରେ ପ୍ରତିବାଦ କରିବା ପାଇଁ କୃଷକ, କୃଷକ ଏବଂ ସହରୀ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ ସଂଗଠିତ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ୧୯୨୧ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ନେତୃତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରି ଗାନ୍ଧୀ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣ, ମହିଳା ଅଧିକାରସମ୍ପ୍ରସାରଣ, ଧାର୍ମିକ ଓ ଜାତିଗତ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି, ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ଦୂର କରିବା ଏବଂ ସର୍ବୋପରି ସ୍ୱରାଜ ବା ଆତ୍ମଶାସନ ହାସଲ ପାଇଁ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଅଭିଯାନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ଭାରତର ଗ୍ରାମୀଣ ଗରିବଙ୍କ ସହ ପରିଚୟ ସ୍ୱରୂପ ଗାନ୍ଧୀ ହାତରେ ସୁତାରେ ବୁଣା ଯାଇଥିବା କ୍ଷୁଦ୍ର ଧୋତିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଏକ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ଆବାସିକ ସମୁଦାୟରେ ରହିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ, ସରଳ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ପାଇଁ ଏବଂ ଉଭୟ ଆତ୍ମସମୀକ୍ଷା ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରତିବାଦର ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ଲମ୍ବା ଉପବାସ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ । ସାଧାରଣ ଭାରତୀୟଙ୍କ ନିକଟରେ ଉପନିବେଶ ବିରୋଧୀ ଜାତୀୟତାବାଦ ଆଣି ଗାନ୍ଧିଜୀ ୧୯୩୦ ମସିହାରେ ୪୦୦ କିଲୋମିଟର (୨୫୦ ମାଇଲ) ଦାଣ୍ଡି ଲବଣ ଶୋଭାଯାତ୍ରା ସହିତ ବ୍ରିଟିଶଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲାଗୁ ଲୁଣ ଟିକସକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିବା ଏବଂ ୧୯୪୨ରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ଭାରତ ଛାଡିବା ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ । ସେ ଉଭୟ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ଓ ଭାରତରେ ଅନେକ ଥର ଏବଂ ଅନେକ ବର୍ଷ ଜେଲରେ ରହିଥିଲେ । ୧୯୪୦ ଦଶକର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଏକ ମୁସଲମାନ ରାଷ୍ଟ୍ରବାଦଦ୍ୱାରା ଧାର୍ମିକ ବହୁଳତା ଆଧାରିତ ଏକ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତର ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରାଯାଇଥିଲା ଯାହା ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତରେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଅଲଗା ମାତୃଭୂମି ଦାବି କରିଥିଲା । ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ରେ ବ୍ରିଟେନ ସ୍ୱାଧୀନତା ପ୍ରଦାନ କଲା, କିନ୍ତୁ ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତୀୟ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଦୁଇଟି ରାଜ୍ୟରେ ବିଭକ୍ତ ହେଲା: ଏକ ହିନ୍ଦୁ ବହୁଳ ଭାରତ ଏବଂ ଏକ ମୁସଲମାନ ବହୁଳ ପାକିସ୍ତାନ । ବହୁ ବିସ୍ଥାପିତ ହିନ୍ଦୁ, ମୁସଲମାନ ଓ ଶିଖ୍ ନିଜ ନୂଆ ଦେଶକୁ ଯିବା ପରେ ବିଶେଷ କରି ପଞ୍ଜାବ ଓ ବଙ୍ଗଳାରେ ଧାର୍ମିକ ହିଂସା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ସ୍ୱାଧୀନତାର ସରକାରୀ ଉତ୍ସବରୁ ଦୂରେଇ ରହି ଗାନ୍ଧୀ ପ୍ରଭାବିତ ଅଞ୍ଚଳ ପରିଦର୍ଶନ କରି ଦୁଃଖ ଦୂର କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ।ପରବର୍ତ୍ତୀ ମାସଗୁଡ଼ିକରେ ସେ ଧାର୍ମିକ ହିଂସାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଅନେକ ଅନଶନ କରିଥିଲେ। ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଶେଷ ଥର ୧୨ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୪୮ରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଯେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ୭୮ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା । ଗାନ୍ଧୀ ଉଭୟ ପାକିସ୍ତାନ ଓ ଭାରତୀୟ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ନିଜର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୃଢ଼ ଥିଲେ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ଭାରତର କିଛି ହିନ୍ଦୁଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାପିଯାଇଥିଲା । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିଲେ ପଶ୍ଚିମ ଭାରତର ପୁଣେର ଜଣେ ଆତଙ୍କବାଦୀ ହିନ୍ଦୁ ରାଷ୍ଟ୍ରବାଦୀ ନାଥୁରାମ ଗଡସେ, ଯିଏ କି ୩୦ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୪୮ରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଏକ ଆନ୍ତଃଧର୍ମ ପ୍ରାର୍ଥନା ସଭାରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଛାତିରେ ତିନୋଟି ଗୁଳି ଫୁଟାଇ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ଅକ୍ଟୋବର ୨ରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନକୁ ଭାରତରେ ଗାନ୍ଧୀ ଜୟନ୍ତୀ, ଏକ ଜାତୀୟ ଛୁଟି ଦିନ ଏବଂ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଅହିଂସା ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଉପନିବେଶ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଭାରତରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ଜାତିର ପିତା ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଭାରତର ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ଏବଂ ଏହାର ତୁରନ୍ତ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅନେକ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ, ତାଙ୍କୁ ସାଧାରଣତଃ ବାପୁ "ପିତା" , ମୋଟାମୋଟି "ବାପା" ଙ୍କ ପାଇଁ ଗୁଜରାଟୀ ସମ୍ମାନ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ ମୋହନଦାସ କରମଚାନ୍ଦ ଗାନ୍ଧୀ ୧୮୬୯ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୨ ତାରିଖରେ କାଠିଆୱାର ଉପଦ୍ୱୀପର ଏକ ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସହର ପୋରବନ୍ଦର (ସୁଦାମପୁରୀ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା)ର ଏକ ଗୁଜରାଟୀ ହିନ୍ଦୁ ମୋଧ ବଣିଆ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତା କରମଚାନ୍ଦ ଉତ୍ତମଚାନ୍ଦ ଗାନ୍ଧୀ (୧୮୨୨-୧୮୮୫) ପୋରବନ୍ଦର ରାଜ୍ୟର ଦିୱାନ (ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ) ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ପରିବାର ତତ୍କାଳୀନ ଜୁନାଗଡ଼ ରାଜ୍ୟର କୁଟିଆନା ଗ୍ରାମରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲେ । ଯଦିଓ ସେ କେବଳ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରଶାସନରେ କିରାଣୀ ଥିଲେ ଏବଂ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିଥିଲେ, କରମଚାନ୍ଦ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ। ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମଧ୍ୟରେ ସେ ୪ ଥର ବିବାହ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଦୁଇ ପତ୍ନୀ ଗୋଟିଏ କନ୍ୟା ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମ କରିବା ପରେ ଅଳ୍ପ ବୟସରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କର ତୃତୀୟ ବିବାହ ସନ୍ତାନହୀନ ଥିଲା । ୧୮୫୭ ମସିହାରେ ସେ ପୁନର୍ବିବାହ ପାଇଁ ତୃତୀୟ ପତ୍ନୀଙ୍କ ଅନୁମତି ଲୋଡ଼ିଥିଲେ। ସେହି ବର୍ଷ ସେ ପୁଟ୍ଲିବାଇ (୧୮୪୪-୧୮୯୧)ଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ, ଯିଏ କି ଜୁନାଗଡ଼ରୁ ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ଏକ ପ୍ରଣାମୀ ବୈଷ୍ଣବ ପରିବାରରୁ ଆସିଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ କରମଚାନ୍ଦ ଏବଂ ପୁତ୍ଲିବାଈଙ୍କର ତିନୋଟି ସନ୍ତାନ ଥିଲେ: ଗୋଟିଏ ପୁଅ, ଲକ୍ଷ୍ମୀଦାସ (ଖ୍ରୀ. ୧୮୬୦-୧୯୧୪); ଜଣେ କନ୍ୟା, ରାଲିଆତ୍ ବେହନ (୧୮୬୨-୧୯୬୦); ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଜଣେ ପୁତ୍ର, କରସଦାସ ଖ୍ରୀ. ୧୮୬୬-୧୯୧୩ । ୧୮୬୯ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୨ ତାରିଖରେ ପୁଟଲିବାଇ ପୋରବନ୍ଦର ସହରରେ ଥିବା ଗାନ୍ଧୀ ପରିବାର ବାସଭବନର ଏକ ଅନ୍ଧାର, ଝରକାବିହୀନ ତଳ ମହଲା କୋଠରୀରେ ତାଙ୍କର ଶେଷ ସନ୍ତାନ ମୋହନଦାସଙ୍କୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲେ । ପିଲାଦିନେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ରଲିଆତ "ପାରଦ ପରି ଅଶାନ୍ତ, ଖେଳିବା କିମ୍ବା ବୁଲିବା" ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । କୁକୁରଙ୍କ କାନ ବୁଲାଇବା ତାଙ୍କର ଏକ ପ୍ରିୟ ପସନ୍ଦ ଥିଲା। ଭାରତୀୟ କ୍ଲାସିକ୍, ବିଶେଷକରି ଶ୍ରାବଣ ଏବଂ ରାଜା ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ କାହାଣୀ, ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପିଲାଦିନରେ ତାଙ୍କ ଉପରେ ବହୁତ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥିଲା । ନିଜ ଆତ୍ମଜୀବନୀରେ ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ତାଙ୍କ ମନରେ ଏକ ଅବିସ୍ମରଣୀୟ ଛାପ ଛାଡିଥିଲେ । ସେ ଲେଖିଛନ୍ତିଏହା ମୋତେ ବ୍ୟଥିତ କରିଥିଲା ଏବଂ ମୁଁ ନିଶ୍ଚୟ ବିନା ସଂଖ୍ୟାରେ ହରିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ନିଜ ସହିତ ଅଭିନୟ କରିଥିଲି। ସତ୍ୟ ଏବଂ ପ୍ରେମକୁ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ସହିତ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଆତ୍ମପରିଚୟ ଏହି ମହାକାବ୍ୟ ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଚିହ୍ନିତ । ଏହି ପରିବାରର ଧାର୍ମିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମି ବେଶ୍ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଥିଲା। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପିତା କରମଚାନ୍ଦ ହିନ୍ଦୁ ଥିଲେ ଏବଂ ମାତା ପୁତ୍ଲିବାଇ ଏକ ପ୍ରଣାମୀ ବୈଷ୍ଣବ ହିନ୍ଦୁ ପରିବାରରୁ ଆସିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପିତା ବୈଶ୍ୟର ବର୍ଣ୍ଣରେ ଥିବା ମୋଧ ବଣିଆ ଜାତିର ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ମା ' ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ କୃଷ୍ଣ ଭକ୍ତି ଭିତ୍ତିକ ପ୍ରଣାମୀ ପରମ୍ପରାରୁ ଆସିଥିଲେ, ଯାହାର ଧାର୍ମିକ ଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଭଗବତ ଗୀତା, ଭାଗବତ ପୁରାଣ ଏବଂ ୧୪ଟି ଗ୍ରନ୍ଥର ଏକ ସଂକଳନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଯାହାକୁ ପରମ୍ପରା ବେଦ, କୁରାନ ଏବଂ ବାଇବେଲର ସାରକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରେ । ଗାନ୍ଧିଜୀ ତାଙ୍କ ମା 'ଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗଭୀର ଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ, ଜଣେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପବିତ୍ର ମହିଳା ଯିଏ "ତାଙ୍କ ଦୈନନ୍ଦିନ ପ୍ରାର୍ଥନା ବିନା ତାଙ୍କ ଭୋଜନ ନେବା ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବେ ନାହିଁ ... ସେ ସବୁଠାରୁ କଠିନ ଶପଥ ନେଉଥିଲେ ଏବଂ ଏହାକୁ ବିନା ପଛଘୁଞ୍ଚାରେ ପାଳନ କରୁଥିଲେ । କ୍ରମାଗତ ଦୁଇ ତିନି ଥର ଉପବାସ ରଖିବା ତାଙ୍କ ପାଇଁ କିଛି ନଥିଲା । ୧୮୭୪ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପିତା କରମଚାନ୍ଦ ପୋରବନ୍ଦର ଛାଡ଼ି ରାଜକୋଟ ନାମକ ଏକ ଛୋଟ ରାଜ୍ୟକୁ ଯାଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ଏହାର ଶାସକ ଠାକୁର ସାହେବଙ୍କ ପରାମର୍ଶଦାତା ହୋଇଥିଲେ। ଯଦିଓ ରାଜକୋଟ ପୋରବନ୍ଦରଠାରୁ କମ୍ ସମ୍ମାନଜନକ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା, ବ୍ରିଟିଶ ଆଞ୍ଚଳିକ ରାଜନୈତିକ ଏଜେନ୍ସି ସେଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଥିଲା, ଯାହା ରାଜ୍ୟର ଦିୱାନକୁ ଏକ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇଥିଲା । ୧୮୭୬ ମସିହାରେ କରମଚାନ୍ଦ ରାଜକୋଟର ଦିୱାନ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଭାଇ ତୁଳସୀଦାସ ତାଙ୍କୁ ପୋରବନ୍ଦରର ଦିୱାନ ଭାବରେ ଦାୟିତ୍ୱ ଦେଇଥିଲେ । ଏହାପରେ ତାଙ୍କ ପରିବାର ରାଜକୋଟରେ ତାଙ୍କ ସହ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ୯ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ଘର ନିକଟରେ ଥିବା ରାଜକୋଟର ସ୍ଥାନୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ। ସେଠାରେ ସେ ଗଣିତ, ଇତିହାସ, ଗୁଜରାଟୀ ଭାଷା ଓ ଭୂଗୋଳର ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ । ମାତ୍ର ୧୧ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସେ ରାଜକୋଟର ଆଲଫ୍ରେଡ୍ ହାଇସ୍କୁଲରେ ନାମ ଲେଖାଇଥିଲେ । ସେ ଜଣେ ହାରାହାରି ଛାତ୍ର ଥିଲେ, କିଛି ପୁରସ୍କାର ଜିତିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଜଣେ ଲାଜୁଆ ଏବଂ ଜିଭ ବାନ୍ଧିଥିବା ଛାତ୍ର ଥିଲେ, ତାଙ୍କର ଖେଳ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ନଥିଲା; ତାଙ୍କର ଏକମାତ୍ର ସାଥୀ ଥିଲେ ବହି ଓ ସ୍କୁଲ ପାଠ । ୧୮୮୩ ମସିହା ମେ ମାସରେ ୧୩ ବର୍ଷୀୟ ମୋହନଦାସ ସେହି ସମୟରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ୧୪ ବର୍ଷୀୟା କସ୍ତୁରବାଇ ଗୋକୁଳଦାସ କପାଡିଆ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ନାମ ସାଧାରଣତଃ "କସ୍ତୁରବା" ଏବଂ ସ୍ନେହରେ "ବା" ଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସେ ସ୍କୁଲରେ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ହରାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ପାଠପଢ଼ାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରି ଭରଣା କରିବାକୁ ଅନୁମତି ମିଳିଥିଲା। ତାଙ୍କ ବିବାହ ଏକ ମିଳିତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ତାଙ୍କ ଭାଇ ଏବଂ ସମ୍ପର୍କୀୟ ମଧ୍ୟ ବିବାହ କରିଥିଲେ। ବିବାହର ଦିନକୁ ମନେ ପକାଇ ସେ ଥରେ କହିଥିଲେ, "ଯେହେତୁ ଆମେ ବିବାହ ବିଷୟରେ ଅଧିକ କିଛି ଜାଣିନଥିଲୁ, ଆମ ପାଇଁ ଏହାର ଅର୍ଥ କେବଳ ନୂଆ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିବା, ମିଠା ଖାଇବା ଏବଂ ସମ୍ପର୍କୀୟଙ୍କ ସହ ଖେଳିବା। ପ୍ରଚଳିତ ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ, ନାବାଳିକା କନ୍ୟା ନିଜ ବାପଘରେ ଅଧିକ ସମୟ ବିତାଉଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କଠାରୁ ଦୂରରେ ଥିଲେ । ଅନେକ ବର୍ଷ ପରେ ଲେଖିଥିବା ମୋହନଦାସ ତାଙ୍କ ହେବାକୁଥିବା ସ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରତି ଅନୁଭବ କରୁଥିବା ଲୋଭନୀୟ ଭାବନାକୁ ଦୁଃଖର ସହ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେସ୍କୁଲରେ ମଧ୍ୟ ମୁଁ ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲି, ଏବଂ ରାତି ହେବା ଏବଂ ଆମର ପରବର୍ତ୍ତୀ ସାକ୍ଷାତର ଚିନ୍ତା ମୋତେ ସବୁବେଳେ ହଇରାଣ କରୁଥିଲା। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଈର୍ଷା ଏବଂ ପଜେସିଭ୍ ଅନୁଭବ କରୁଥିଲେ, ଯେପରିକି ଯେତେବେଳେ ସେ ତାଙ୍କ ଗର୍ଲଫ୍ରେଣ୍ଡମାନଙ୍କ ସହିତ ଏକ ମନ୍ଦିରକୁ ଯାଉଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ଭାବନାରେ ଯୌନ ଲୋଭ ଅନୁଭବ କରୁଥିଲେ । ୧୮୮୫ ମସିହାର ଶେଷ ଭାଗରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପିତା କରମଚାନ୍ଦଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ୧୬ ବର୍ଷବୟସ୍କ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ତାଙ୍କ ୧୭ ବର୍ଷୀୟ ପତ୍ନୀଙ୍କର ପ୍ରଥମ ସନ୍ତାନ ହୋଇଥିଲା, ଯିଏ କି ମାତ୍ର କିଛି ଦିନ ବଞ୍ଚିଥିଲେ। ଏହି ଦୁଇଟି ମୃତ୍ୟୁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ବ୍ୟଥିତ କରିଥିଲା। ଗାନ୍ଧୀ ଦମ୍ପତିଙ୍କର ଆଉ ଚାରିଟି ସନ୍ତାନ ଥିଲେ, ସମସ୍ତେ ପୁଅ ଥିଲେ: ହରିଲାଲ, ୧୮ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ; ମଣିଲାଲ, ୧୮୯୨ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ରାମଦାସ, ୧୮୯୭ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଏବଂ ଦେବଦାସ, ୧୯୦୦ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ନଭେମ୍ବର ୧୮୮୭ରେ ୧୮ ବର୍ଷୀୟ ଗାନ୍ଧୀ ଅହମ୍ମଦାବାଦର ହାଇସ୍କୁଲରୁ ସ୍ନାତକ ହାସଲ କରିଥିଲେ। ଜାନୁଆରୀ ୧୮୮୮ରେ ସେ ଭାବନଗର ରାଜ୍ୟର ସାମଲଦାସ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନାମ ଲେଖାଇଥିଲେ, ଯାହା ସେତେବେଳେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଏକମାତ୍ର ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସେ ପାଠ ଛାଡି ପୋରବନ୍ଦରରେ ଥିବା ନିଜ ପରିବାର ପାଖକୁ ଫେରିଆସିଥିଲେ । ଲଣ୍ଡନରେ ତିନି ବର୍ଷ ଆଇନର ଛାତ୍ର ଗାନ୍ଧୀ ବମ୍ବେରେ ସବୁଠାରୁ ଶସ୍ତା କଲେଜ ଛାଡ଼ି ଦେଇଥିଲେ। ବ୍ରାହ୍ମଣ ପୁରୋହିତ ତଥା ପାରିବାରିକ ବନ୍ଧୁ ମାଭଜୀ ଦବେ ଯୋଶୀଜୀ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାରକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ସେ ଲଣ୍ଡନରେ ଆଇନ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବା ଉଚିତ୍ । ୧୮ ମସିହା ଜୁଲାଇ ମାସରେ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ କସ୍ତୁରବା ପ୍ରଥମ ବଞ୍ଚିଥିବା ପୁତ୍ର ହରିଲାଲଙ୍କୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲେ । ଗାନ୍ଧି ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଓ ପରିବାରକୁ ଛାଡି ଘରଠାରୁ ଏତେ ଦୂରକୁ ଯିବାକୁ ତାଙ୍କ ମା ଆଦୌ ସହଜ ନଥିଲେ। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ କାକା ତୁଳସୀଦାସ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ପୁତୁରାଙ୍କୁ ଅଟକାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧି ଯିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ। ପତ୍ନୀ ଓ ମା 'ଙ୍କୁ ବୁଝାଇବା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧି ଜୀ ମା' ଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଶପଥ ନେଇଥିଲେ ଯେ ସେ ମାଂସ, ମଦ ଓ ମହିଳାଙ୍କଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବେ। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଭାଇ ଲକ୍ଷ୍ମୀଦାସ, ଯିଏ କି ପୂର୍ବରୁ ଜଣେ ଓକିଲ ଥିଲେ, ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଲଣ୍ଡନ ଅଧ୍ୟୟନ ଯୋଜନାକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ। ପୁତ୍ଲିବାଇ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଅନୁମତି ଓ ଆଶୀର୍ବାଦ ଦେଇଥିଲେ। ୧୮୮୮ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୧୦ ତାରିଖରେ ଗାନ୍ଧୀ ପୋରବନ୍ଦରରୁ ମୁମ୍ବାଇ ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ। ସେଠାରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ, ସେ ସ୍ଥାନୀୟ ମୋଧ ବଣିଆ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସହିତ ରହିଲେ, ଯେଉଁମାନଙ୍କର ବୟସ୍କମାନେ ତାଙ୍କୁ ଚେତାବନୀ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଇଂଲଣ୍ଡରେ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଧର୍ମ ସହ ବୁଝାମଣା କରିବାକୁ ଏବଂ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଉପାୟରେ ଖାଇବା ପିଇବାକୁ ପ୍ରଲୋଭିତ କରିବ। ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ମା 'ଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଏବଂ ତାଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ବିଷୟରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଜଣାଇବା ସତ୍ତ୍ୱେ, ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଜାତିରୁ ବହିଷ୍କାର କରାଯାଇଥିଲା। ଗାନ୍ଧୀ ଏହାକୁ ଅଣଦେଖା କଲେ ଏବଂ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୪ ରେ, ସେ ତାଙ୍କ ଭାଇଙ୍କୁ ଦେଖି ବମ୍ବେରୁ ଲଣ୍ଡନ ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରା କଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀ ଲଣ୍ଡନର ୟୁନିଭର୍ସିଟି କଲେଜରେ ପଢ଼ିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ୧୮-୧୮୮୯ ମସିହାରେ ହେନରୀ ମୋର୍ଲିଙ୍କ ସହ ଇଂରାଜୀ ସାହିତ୍ୟରେ କ୍ଲାସ କରିଥିଲେ । ବାରିଷ୍ଟର ହେବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସେ ଇନର ଟେମ୍ପଲ କୋର୍ଟ ସ୍କୁଲ ଅଫ୍ ଲ 'ର ଇନସରେ ନାମ ଲେଖାଇଥିଲେ। କିଶୋର ଅବସ୍ଥାରେ ତାଙ୍କ ପିଲାଦିନର ଲଜ୍ଜା ଓ ଆତ୍ମତ୍ୟାଗ ଜାରି ରହିଥିଲା। ଲଣ୍ଡନରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ସେ ଏହି ଗୁଣକୁ ବଜାୟ ରଖିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ସ୍ପିକିଂ ଅଭ୍ୟାସ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଆଇନ ଅଭ୍ୟାସ କରିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଲଜ୍ଜାକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଦୂର କରିଥିଲେ । ସେ ଲଣ୍ଡନର ଗରିବ ଡକ୍ଲାଣ୍ଡ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଗଭୀର ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଇଥିଲେ । ୧୮୮୯ ମସିହାରେ ଲଣ୍ଡନରେ ଏକ ତୀବ୍ର ବାଣିଜ୍ୟ ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଡକରମାନେ ଉତ୍ତମ ଦରମା ଏବଂ ପରିସ୍ଥିତି ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ନାଗରିକ, ଜାହାଜ ନିର୍ମାଣକାରୀ, କାରଖାନାର ଝିଅ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନେ ଏକଜୁଟ ହୋଇ ଧର୍ମଘଟରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ । କାର୍ଡିନାଲ ମ୍ୟାନିଂଙ୍କ ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ଯୋଗୁଁ ଏହି ଷ୍ଟ୍ରାଇକରମାନେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ବନ୍ଧୁ କାର୍ଡିନାଲଙ୍କୁ ଭେଟି ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଇଥିଲେ। ନିରାମିଷ ଓ କମିଟି କାର୍ଯ୍ୟ ଲଣ୍ଡନରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ସମୟ ତାଙ୍କ ମା 'ଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲା । ସେ ନୃତ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ନେବା ସହ "ଇଂରାଜୀ" ରୀତିନୀତି ଆପଣାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ତେବେ ସେ ତାଙ୍କ ଘରମାଲିକଙ୍କଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଉଥିବା ନିରାମିଷ ଖାଦ୍ୟକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିନଥିଲେ ଏବଂ ଲଣ୍ଡନର କିଛି ନିରାମିଷ ରେଷ୍ଟୁରାଣ୍ଟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ନ ମିଳିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ବାରମ୍ବାର ଭୋକିଲା ରହୁଥିଲେ । ହେନରୀ ସଲ୍ଟଙ୍କ ଲେଖାରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ସେ ଲଣ୍ଡନ ନିରାମିଷ ସମାଜରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଏହାର ସଭାପତି ତଥା ଉପକାରୀ ଆର୍ନୋଲ୍ଡ ହିଲ୍ସଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ କମିଟିକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । କମିଟିରେ ଥିବା ବେଳେ ଏକ ସଫଳତା ଥିଲା ବେସ୍ ୱାଟର ଅଧ୍ୟାୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା। ସେ ଭେଟିଥିବା ନିରାମିଷମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ଥିଓସୋଫିକାଲ ସୋସାଇଟିର ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ, ଯାହା ୧୮୭୫ ମସିହାରେ ବିଶ୍ୱ ଭାଇଚାରାକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଯାହା ବୌଦ୍ଧ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ସାହିତ୍ୟର ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ସମର୍ପିତ ଥିଲା । ଉଭୟ ଅନୁବାଦ ଏବଂ ମୂଳରେ ଭଗବତ ଗୀତା ପଢ଼ିବାରେ ସାମିଲ ହେବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ । ହିଲ୍ସଙ୍କ ସହ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କର ବନ୍ଧୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ଫଳପ୍ରଦ ସମ୍ପର୍କ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ସାଥୀ କମିଟି ସଦସ୍ୟ ଥୋମାସ ଆଲିନସନଙ୍କ କ୍ରମାଗତ ଏଲଭିଏସ ସଦସ୍ୟତା ଉପରେ ଦୁଇ ଜଣ ଭିନ୍ନ ମତ ପୋଷଣ କରିଥିଲେ । ସଂଘର୍ଷ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଲଜ୍ଜା ଏବଂ ସ୍ୱଭାବଗତ ଅସନ୍ତୋଷ ସତ୍ତ୍ୱେ ଗାନ୍ଧୀ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିବାର ପ୍ରଥମ ଜଣାଶୁଣା ଉଦାହରଣ ହେଉଛି ସେମାନଙ୍କ ମତଭେଦ । ଆଲିନସନ ନୂତନ ଭାବେ ଉପଲବ୍ଧ ଜନ୍ମ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପଦ୍ଧତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଉଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ହିଲ୍ସ ଏହାକୁ ନାପସନ୍ଦ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବିଶ୍ୱାସ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହା ସାର୍ବଜନୀନ ନୈତିକତାକୁ କ୍ଷୁଣ୍ଣ କରୁଛି । ସେ ନିରାମିଷକୁ ଏକ ନୈତିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ତେଣୁ ଆଲିନସନ ଆଉ ଏଲଭିଏସର ସଦସ୍ୟ ରହିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ଜନ୍ମ ନିୟନ୍ତ୍ରଣର ବିପଦ ବିଷୟରେ ଗାନ୍ଧୀ ହିଲ୍ସଙ୍କ ମତ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଆଲିନସନଙ୍କ ଭିନ୍ନ ହେବାର ଅଧିକାରକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ। ପାହାଡ଼କୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିବା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପାଇଁ କଷ୍ଟକର ହୋଇଥାନ୍ତା; ହିଲ୍ସ ତାଙ୍କଠାରୁ ୧୨ ବର୍ଷ ବଡ଼ ଥିଲେ ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପରି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦକ୍ଷ ଥିଲେ। ସେ ଏଲଭିଏସକୁ ବ୍ୟାଙ୍କରୋଲ୍ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଟେମ୍ସ ଆଇରନୱାର୍କସ କମ୍ପାନୀରେ ଶିଳ୍ପର କ୍ୟାପଟେନ୍ ଥିଲେ ଏବଂ ଲଣ୍ଡନର ଇଷ୍ଟ ଏଣ୍ଡରେ ୬,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେଇଥିଲେ । ସେ ଜଣେ ଦକ୍ଷ କ୍ରୀଡ଼ାବିତ୍ ଥିଲେ ଯିଏ କି ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଫୁଟବଲ କ୍ଲବ ୱେଷ୍ଟହାମ୍ ୟୁନାଇଟେଡ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କର ୧୯୨୭ ମସିହାର ଏକ ଆତ୍ମଜୀବନୀ, ଭାଗ ୧ରେ, ଗାନ୍ଧୀ ଲେଖିଛନ୍ତି: ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ମୋତେ ଗଭୀର ଭାବରେ ଆକର୍ଷିତ କରିଥିଲା ... ମିଷ୍ଟର ହିଲ୍ସ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଉଦାରତା ପ୍ରତି ମୋର ବହୁତ ସମ୍ମାନ ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଭାବିଥିଲି ଯେ ନିରାମିଷ ସମାଜରୁ ଜଣେ ପୁରୁଷଙ୍କୁ ବାଦ୍ ଦେବା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନୁଚିତ କାରଣ ସେ ପବିତ୍ର ନୈତିକତାକୁ ସମାଜର ଅନ୍ୟତମ ବସ୍ତୁ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ ଆଲିନସନଙ୍କୁ ହଟାଇବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ କମିଟିଦ୍ୱାରା ବିତର୍କ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଭୋଟ୍ ଦିଆଯାଇଥିଲା । କମିଟି ବୈଠକରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଲଜ୍ଜା ଆଲିନସନଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ବାଧକ ସାଜିଥିଲା। ସେ କାଗଜରେ ନିଜର ମତାମତ ଲେଖିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ଲଜ୍ଜା ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଯୁକ୍ତି ପଢ଼ିବାରେ ବାଧା ଦେଇଥିଲା, ତେଣୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହିଲ୍ସ କମିଟିର ଅନ୍ୟ ଜଣେ ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ପଢ଼ିବାକୁ କହିଥିଲେ। କମିଟିର ଅନ୍ୟ କିଛି ସଦସ୍ୟ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ ସହମତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଭୋଟ୍ ହାରିଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଆଲିନସନ ବାଦ୍ ପଡ଼ିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଭାରତ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ଏଲଭିଏସ୍ ବିଦାୟୀ ରାତ୍ରୀ ଭୋଜନରେ ହିଲ୍ସ ଟୋଷ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିବାରୁ କୌଣସି କଠୋର ଭାବନା ନଥିଲା। ବାରକୁ ଡକାଯାଇଛି ୨୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଜୁନ୍ ୧୮୯୧ରେ ବାରକୁ ଡକାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ପରେ ଲଣ୍ଡନ ଛାଡ଼ି ଭାରତ ଚାଲି ଯାଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ ଯେ ସେ ଲଣ୍ଡନରେ ଥିବା ବେଳେ ତାଙ୍କ ମା 'ଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାର ତାଙ୍କଠାରୁ ଖବର ଲୁଚେଇ ରଖିଛନ୍ତି। ବମ୍ବେରେ ଆଇନ ଅଭ୍ୟାସ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ତାଙ୍କର ପ୍ରୟାସ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା କାରଣ ସେ ମାନସିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସାକ୍ଷୀମାନଙ୍କୁ ଜେରା କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ଥିଲେ । ସେ ରାଜକୋଟଫେରି ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ସାମାନ୍ୟ ଜୀବନଯାପନ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ସେ ଜଣେ ବ୍ରିଟିଶ ଅଫିସର ସାମ୍ ସନ୍ନିଙ୍କ ପାଖକୁ ଦୌଡ଼ିଥିଲେ ସେତେବେଳେ ସେ ଅଟକିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ। ୧୮୯୩ମସିହାରେ ଦାଦା ଅବଦୁଲ୍ଲା ନାମକ କାଠିଆୱାରର ଜଣେ ମୁସଲମାନ ବ୍ୟବସାୟୀ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ କରିଥିଲେ। ଅବଦୁଲ୍ଲା ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଏକ ବଡ଼ ସଫଳ ଜାହାଜ ବ୍ୟବସାୟର ମାଲିକ ଥିଲେ। ଜୋହାନ୍ସବର୍ଗରେ ଥିବା ତାଙ୍କ ଦୂର ସମ୍ପର୍କୀୟଭାଇଙ୍କୁ ଜଣେ ଓକିଲଦରକାର ଥିଲା, ଏବଂ ସେମାନେ କାଠିଆୱାରୀ ଐତିହ୍ୟ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ପସନ୍ଦ କରୁଥିଲେ। ଗାନ୍ଧି ଏହି କାମ ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଦରମା ବିଷୟରେ ପଚାରି ବୁଝିଥିଲେ। ସେମାନେ ସମୁଦାୟ ଦରମା ୧୦୫ ପାଉଣ୍ଡ (୨୦୧୯ ଟଙ୍କାରେ ୧୭,୨୦୦ ଡଲାର) ଏବଂ ଯାତ୍ରା ଖର୍ଚ୍ଚ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଏକ ଅଂଶ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ନାଟାଲ କଲୋନୀରେ ଏହା ଅତି କମରେ ଏକ ବର୍ଷର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ହେବ ବୋଲି ଜାଣି ସେ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ନାଗରିକ ଅଧିକାର କର୍ମୀ (୧୮୯୩-୧୯୧୪) ୧୮୯୩ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ମାସରେ ୨୩ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଗାନ୍ଧୀ ଅବଦୁଲ୍ଲାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କୀୟଭାଇଙ୍କ ଓକିଲ ହେବା ପାଇଁ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ । ସେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ୨୧ ବର୍ଷ ବିତାଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ତାଙ୍କର ରାଜନୈତିକ ଚିନ୍ତାଧାରା, ନୈତିକତା ଏବଂ ରାଜନୀତି ବିକଶିତ କରିଥିଲେ । ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ପହଞ୍ଚିବା ମାତ୍ରେ ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ଚର୍ମର ରଙ୍ଗ ଏବଂ ଐତିହ୍ୟ କାରଣରୁ ଭେଦଭାବର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ। ତାଙ୍କୁ ଷ୍ଟେଜ୍ କୋଚରେ ୟୁରୋପୀୟ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ବସିବାକୁ ଦିଆଯାଇନଥିଲା ଏବଂ ଡ୍ରାଇଭରଙ୍କ ନିକଟରେ ତଳେ ବସିବାକୁ କୁହାଯାଇଥିଲା, ପରେ ସେ ମନା କରିବାରୁ ମାଡ଼ ଖାଇଥିଲେ; ଅନ୍ୟଏକ ଘଟଣାରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ଛାଡିବାକୁ ମନା କରିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ଘର ନିକଟରେ ଚାଲିବାକୁ ସାହସ କରିବାରୁ ଏକ ନାଳରେ ଫିଙ୍ଗି ଦିଆଯାଇଥିଲା, ଅନ୍ୟ ଏକ ଘଟଣାରେ ପିଟରମାରିଟ୍ଜବର୍ଗରେ ଟ୍ରେନରୁ ଫିଙ୍ଗି ଦିଆଯାଇଥିଲା। ସେ ରେଳ ଷ୍ଟେସନରେ ବସି ସାରା ରାତି କାନ୍ଦୁଥିଲେ ଏବଂ ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲେ ଯେ ସେ ଭାରତ ଫେରିବେ ନା ନିଜ ଅଧିକାର ପାଇଁ ପ୍ରତିବାଦ କରିବେ । ସେ ପ୍ରତିବାଦ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ପରଦିନ ତାଙ୍କୁ ଟ୍ରେନରେ ଚଢ଼ିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଅନ୍ୟ ଏକ ଘଟଣାରେ ଡର୍ବାନ୍ କୋର୍ଟର ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ପାଗଡ଼ି ହଟାଇବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ, ଯାହାକୁ ସେ କରିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ। ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ସର୍ବସାଧାରଣ ଫୁଟପାଥରେ ଚାଲିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇନଥିଲା। ବିନା ଚେତାବନୀରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ଜଣେ ପୁଲିସ ଅଧିକାରୀ ଫୁଟପାଥରୁ ରାସ୍ତାରେ ଫିଙ୍ଗି ଦେଇଥିଲେ। ହର୍ମାନ୍ଙ୍କ କହିବା ନୁସାରେ, ଯେତେବେଳେ ଗାନ୍ଧୀ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ନିଜକୁ "ପ୍ରଥମେ ଜଣେ ବ୍ରିଟିଶ ଏବଂ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଦ୍ୱିତୀୟ" ଭାବରେ ଭାବିଥିଲେ । ତଥାପି, ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ଲୋକମାନଙ୍କର ତାଙ୍କ ସାଥୀ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଯେଉଁ ପକ୍ଷପାତିତା ଗାନ୍ଧିଜୀ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଦେଖିଥିଲେ ତାହା ତାଙ୍କୁ ଗଭୀର ଭାବରେ ବ୍ୟଥିତ କରିଥିଲା । ଏପରି ଅମାନବୀୟ ଅଭ୍ୟାସରେ କିଛି ଲୋକ କିପରି ସମ୍ମାନ କିମ୍ବା ଶ୍ରେଷ୍ଠତା କିମ୍ବା ଆନନ୍ଦ ଅନୁଭବ କରିପାରନ୍ତି ତାହା ବୁଝିବା ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ କରିବା ତାଙ୍କୁ ଅପମାନଜନକ ଲାଗିଲା । ଗାନ୍ଧୀ ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସ୍ଥିତି ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇବା ଆରମ୍ଭ କଲେ । ୧୮୯୪ ମସିହା ମେ ମାସରେ ତାଙ୍କୁ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାକୁ ଆଣିଥିବା ଅବଦୁଲ୍ଲା ମାମଲା ଶେଷ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସମୁଦାୟ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବିଦାୟୀ ପାର୍ଟିର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ। ତେବେ ନୂଆ ନାଟାଲ ସରକାରଙ୍କ ଭେଦଭାବପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସ୍ତାବ ଯୋଗୁଁ ଗାନ୍ଧୀ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ତାଙ୍କର ମୂଳ ଅବଧି ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲେ। ସେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଭୋଟ୍ ଦେବାର ଅଧିକାରରୁ ବଞ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ବିଲକୁ ବିରୋଧ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରିଥିଲେ, ଯାହା ସେତେବେଳେ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ୟୁରୋପୀୟ ଅଧିକାର ବୋଲି ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ବ୍ରିଟିଶ ଉପନିବେଶ ସଚିବ ଜୋସେଫ୍ ଚେମ୍ବରଲେନଙ୍କୁ ସେ ଏହି ବିଲ୍ ଉପରେ ତାଙ୍କ ଆଭିମୁଖ୍ୟର ପୁନର୍ବିଚାର କରିବାକୁ କହିଥିଲେ। ବିଲ୍ ପାରିତ ହେବାରେ ଅସମର୍ଥ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଥିବା ଭାରତୀୟଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିବାରେ ତାଙ୍କ ଅଭିଯାନ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା। ସେ ୧୮୯୪ ମସିହାରେ ନାଟାଲ ଇଣ୍ଡିଆନ କଂଗ୍ରେସ ଗଠନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ସଂଗଠନ ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ଭାରତୀୟ ସମୁଦାୟକୁ ଏକ ମିଳିତ ରାଜନୈତିକ ଶକ୍ତିରେ ପରିଣତ କରିଥିଲେ । ଜାନୁଆରୀ ୧୮୯୭ରେ ଗାନ୍ଧୀ ଡର୍ବାନରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ଗୋରା ବସ୍ତିବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ଭିଡ଼ ତାଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା ଏବଂ ପୁଲିସ ଅଧୀକ୍ଷକଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ ସେ ଫେରାର ହୋଇଯାଇଥିଲେ। ତେବେ ସେ ଭିଡ଼ର କୌଣସି ସଦସ୍ୟଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅଭିଯୋଗ ଆଣିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ। ବୋୟର ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ୧୯୦୦ ମସିହାରେ ସ୍ୱେଚ୍ଛାକୃତ ଭାବରେ ନାଟାଲ ଇଣ୍ଡିଆନ ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସ କର୍ପସ ଭାବରେ ଷ୍ଟ୍ରେଚର ବାହକମାନଙ୍କର ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନ କରିଥିଲେ । ଆର୍ଥର ହର୍ମାନ୍ଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଗାନ୍ଧୀ ବ୍ରିଟିଶ ଔପନିବେଶିକ ଧାରଣାକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ଯେ ମୁସଲମାନ "ମାର୍ଶାଲ ରେସ୍" ପରି ହିନ୍ଦୁମାନେ ବିପଦ ଏବଂ ପରିଶ୍ରମ ସହିତ ଜଡିତ "ମନୁଷ୍ୟ" କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ ନୁହଁନ୍ତି । ବ୍ରିଟିଶ ଲଢୁଆ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ବୋୟର୍ସ ବିରୋଧରେ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀ ୧୧୦୦ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀଙ୍କୁ ଏକାଠି କରିଥିଲେ । ଆଗଧାଡ଼ିରେ ସେବା କରିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦିଆଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଡାକ୍ତରୀ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ସେମାନେ କୋଲେନ୍ସ ଯୁଦ୍ଧରେ ଏକ ହ୍ୱାଇଟ୍ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସ କର୍ପସକୁ ସହଯୋଗୀ ଥିଲେ। ସ୍ପିଅନଙ୍କ ଯୁଦ୍ଧରେ କୋପ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ତାଙ୍କର କର୍ମକର୍ତ୍ତାମାନେ ଆଗ ଧାଡ଼ିକୁ ଚାଲିଗଲେ ଏବଂ ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସ ପାଇଁ ଅଞ୍ଚଳ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଖରାପ ଥିବାରୁ ଆହତ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ମାଇଲ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ ଫିଲ୍ଡ ହସ୍ପିଟାଲକୁ ନେବାକୁ ପଡିଥିଲା । ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ୩୭ ଜଣ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ରାଣୀ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ପଦକ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା। ୧୯୦୬ ମସିହାରେ ଟ୍ରାନ୍ସୱାଲ ସରକାର ଏକ ନୂତନ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ କଲୋନିର ଭାରତୀୟ ଏବଂ ଚୀନ୍ ଜନସଂଖ୍ୟାର ପଞ୍ଜୀକରଣ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରାଯାଇଥିଲା । ସେହି ବର୍ଷ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୧ରେ ଜୋହାନ୍ସବର୍ଗରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଏକ ଜନ ପ୍ରତିବାଦ ସଭାରେ ଗାନ୍ଧୀ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ (ସତ୍ୟ ପ୍ରତି ଭକ୍ତି) ବା ଅହିଂସାତ୍ମକ ପ୍ରତିବାଦର ବିକଶିତ ପଦ୍ଧତି ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଆନ୍ଥୋନି ପାରେଲଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ଲିଓ ଟୋଲଷ୍ଟୟ "ହିନ୍ଦୁଙ୍କୁ ଚିଠି" ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଚିଠିରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିବା ପରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ତାମିଲ ନୈତିକ ଗ୍ରନ୍ଥ ତିରୁକୁନାସଦ୍ୱାରା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ନୂତନ ଆଇନକୁ ଅବମାନନା କରିବା ଏବଂ ଏପରି କରିବା ପାଇଁ ଦଣ୍ଡ ଭୋଗିବାକୁ ଗାନ୍ଧୀ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପ୍ରତିବାଦ, ପ୍ରୋତ୍ସାହନ କୌଶଳ ଏବଂ ଜନସମ୍ପର୍କର ଚିନ୍ତାଧାରା ଉଭା ହୋଇଥିଲା । ୧୯୧୫ମସିହାରେ ସେ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଭାରତକୁ ଫେରାଇ ଆଣିଥିଲେ। ୟୁରୋପୀୟ, ଭାରତୀୟ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଥିବା ବେଳେ ଭାରତୀୟ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟଙ୍କ ଉପରେ ନିଜର ଧ୍ୟାନ କେନ୍ଦ୍ରିତ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ତାଙ୍କର ରାଜନୀତି ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ନଥିଲା। ତେବେ ଜଣେ ଧଳା ଟ୍ରେନ୍ ଅଧିକାରୀ ତାଙ୍କ ଚର୍ମରଙ୍ଗ କାରଣରୁ ତାଙ୍କୁ ଟ୍ରେନ୍ କୋଚରୁ ବାହାର କରି ଦେବା ଭଳି ଭେଦଭାବ ଓ ନିର୍ଯାତନାର ଶିକାର ହେବା ପରେ ଏହା ବଦଳିଯାଇଥିଲା। ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଗୋରାମାନଙ୍କ ସହ ଏଭଳି ଅନେକ ଘଟଣା ଘଟିବା ପରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ଧ୍ୟାନ ବଦଳିଗଲା ଏବଂ ସେ ଅନୁଭବ କଲେ ଯେ ତାଙ୍କୁ ଏହାର ପ୍ରତିବାଦ କରିବାକୁ ହେବ ଏବଂ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଲଢ଼ିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ନାଟାଲ ଇଣ୍ଡିଆନ କଂଗ୍ରେସ ଗଠନ କରି ସେ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ । ଅଶ୍ୱିନ ଦେଶାଇ ଏବଂ ଗୋଲମ ୱାହେଦଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ବର୍ଣ୍ଣବାଦ ଉପରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ମତ କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିବାଦୀୟ, କିନ୍ତୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଏହା ବଦଳିଯାଇଥିଲା। [ଅଧିକ ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ ଆବଶ୍ୟକ] ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଆରମ୍ଭରୁ ନିର୍ଯାତନାର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ। ଅନ୍ୟ ରଙ୍ଗୀନ ଲୋକଙ୍କ ଭଳି ଗୋରା ଅଧିକାରୀମାନେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଅଧିକାରରୁ ବଞ୍ଚିତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଏବଂ ରାସ୍ତାରେ ଥିବା ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କୁ "ପରଜୀବୀ" , "ଅର୍ଦ୍ଧ-ବର୍ବର" , "କଙ୍କର" , "ସ୍କ୍ୱାଲିଡ କୁଲି" , "ହଳଦିଆ ମଣିଷ" ଏବଂ ଅନ୍ୟ ାନ୍ୟ ଉପମା ବୋଲି କହୁଥିଲେ । ଲୋକମାନେ ଜାତିଗତ ଘୃଣାର ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ଭାବରେ ତାଙ୍କ ଉପରେ ଥୂଙ୍କି ଦେଉଥିଲେ। ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଥିବା ବେଳେ ଗାନ୍ଧୀ ଆଫ୍ରିକୀୟମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ବର୍ଣ୍ଣବାଦ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଆରମ୍ଭ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଭାରତୀୟଙ୍କ ଉପରେ ଜାତିଗତ ନିର୍ଯାତନା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥିଲେ। କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଶାଇ ଓ ୱାହେଦ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ତାଙ୍କର ଆଚରଣ ଜାତିଗତ ଷ୍ଟିରିଓଟାଇପିଂ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଶୋଷଣର ଏକ ଇଚ୍ଛୁକ ଅଂଶ ଥିଲା । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୮୯୬ରେ ଏକ ଭାଷଣରେ ଗାନ୍ଧୀ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ ଯେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ବ୍ରିଟିଶ ଉପନିବେଶରେ ଗୋରାମାନେ "ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ସାଧା କାଫିର ସ୍ତରକୁ ଅପମାନିତ କରୁଛନ୍ତି" । ପଣ୍ଡିତମାନେ ଏହାକୁ ପ୍ରମାଣର ଏକ ଉଦାହରଣ ଭାବରେ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ ଗାନ୍ଧୀ ସେତେବେଳେ ଭାରତୀୟ ଏବଂ କଳା ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକୀୟମାନଙ୍କୁ ଭିନ୍ନ ଭାବରେ ଭାବୁଥିଲେ । ହର୍ମାନ୍ ଦେଇଥିବା ଅନ୍ୟ ଏକ ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ୨୪ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଗାନ୍ଧୀ ୧୮୯୫ ମସିହାରେ ନାଟାଲ ବିଧାନ ସଭା ପାଇଁ ଏକ ଆଇନଗତ ବ୍ରିଫ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମତଦାନ ଅଧିକାର ଦାବି କରାଯାଇଥିଲା। ଗାନ୍ଧିଜୀ ଜାତିଇତିହାସ ଏବଂ ୟୁରୋପୀୟ ପ୍ରାଚ୍ୟବାଦୀଙ୍କ ମତକୁ ଉଦାହରଣ ଦେଇ କହିଥିଲେ ଯେ "ଆଙ୍ଗ୍ଲୋ-ସାକ୍ସନ୍ ଏବଂ ଭାରତୀୟମାନେ ସମାନ ଆର୍ଯ୍ୟ ଭଣ୍ଡାର କିମ୍ବା ବରଂ ଭାରତ-ୟୁରୋପୀୟ ଲୋକମାନଙ୍କଠାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛନ୍ତି" , ଏବଂ ଯୁକ୍ତି କରିଥିଲେ ଯେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଆଫ୍ରିକୀୟମାନଙ୍କ ସହିତ ଗୋଷ୍ଠୀଭୁକ୍ତ କରାଯିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ଅନେକ ବର୍ଷ ପରେ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସହଯୋଗୀମାନେ ଆଫ୍ରିକୀୟମାନଙ୍କୁ ନର୍ସ ଭାବରେ ଏବଂ ଜାତିବାଦକୁ ବିରୋଧ କରି ସେବା କରିଥିଲେ ଏବଂ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ନୋବେଲ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ନେଲସନ ମଣ୍ଡେଲା ଆଫ୍ରିକାରେ ଜାତିବାଦ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରୟାସର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରଶଂସକ। ହତ୍ୟା ପରଠାରୁ ଗାନ୍ଧୀ, ରାଜ୍ୟ ଦେଶାଇ ଏବଂ ୱାହେଦଙ୍କ ସାଧାରଣ ଭାବମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଏପରି ଭାବରେ ପୁନର୍ବିନ୍ୟାସ କରାଯାଇଛି ଯେମିତି ସେ ସର୍ବଦା ଜଣେ ସନ୍ଥ ଥିଲେ ଯେତେବେଳେ ବାସ୍ତବରେ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଅଧିକ ଜଟିଳ ଥିଲା, ଅସୁବିଧାଜନକ ସତ୍ୟ ଥିଲା ଏବଂ ସମୟ କ୍ରମେ ଏହା ବଦଳି ଯାଇଥିଲା । ଆଫ୍ରିକୀୟ ଏବଂ ରଙ୍ଗଭେଦଙ୍କ ଉପରେ ଅତ୍ୟାଚାର ବିରୋଧରେ ଅଣଶ୍ୱେତ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକୀୟମାନଙ୍କ ସହ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଲୋକଙ୍କ ସହଯୋଗ ଏବଂ ପ୍ରୟାସର ସମୃଦ୍ଧ ଇତିହାସକୁ ମଧ୍ୟ ପଣ୍ଡିତମାନେ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି । ୧୯୦୬ ମସିହାରେ, ଯେତେବେଳେ ନାଟାଲର କଲୋନୀରେ ବମ୍ବାଥା ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ ହେଲା, ସେତେବେଳେ ୩୬ ବର୍ଷୀୟ ଗାନ୍ଧୀ, ଜୁଲୁ ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କ ପ୍ରତି ସହାନୁଭୂତି ପ୍ରକାଶ କରିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଭାରତୀୟ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକୀୟମାନଙ୍କୁ ଏକ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ଷ୍ଟ୍ରେଚର-ବାହକ ୟୁନିଟ୍ ଗଠନ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ । ଇଣ୍ଡିଆନ ଓପିନିଅନରେ ଲେଖି ଗାନ୍ଧୀ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଥିଲେ ଯେ ସାମରିକ ସେବା ଭାରତୀୟ ସମୁଦାୟ ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ ହେବ ଏବଂ ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ "ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଖୁସି" ଦେବ । ବିଦ୍ରୋହ ଦମନ ସମୟରେ ଆହତ ଲଢୁଆଙ୍କ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀ ଶେଷରେ ଭାରତୀୟ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଷ୍ଟ୍ରେଚର ବାହକମାନଙ୍କର ଏକ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ମିଶ୍ରିତ ୟୁନିଟର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଥିବା ଏହି ମେଡିକାଲ ୟୁନିଟ୍ ଦୁଇ ମାସରୁ କମ୍ ସମୟ ଧରି କାମ କରିଥିଲା। ବିଦ୍ରୋହଦମନ ପରେ ଔପନିବେଶିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଗୋରା ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକୀୟମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ନାଗରିକ ଅଧିକାରକୁ ଭାରତୀୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଇନଥିଲା । ଏହାଦ୍ୱାରା ଗାନ୍ଧିଜୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତି ମୋହଗ୍ରସ୍ତ ହେଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସହିତ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଜାଗରଣ ଜାଗ୍ରତ କଲେ; ଐତିହାସିକ ଆର୍ଥର ଏଲ୍ ହର୍ମାନ୍ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଅଭିଜ୍ଞତା ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ମହାନ ମୋହର ଏକ ଅଂଶ ଥିଲା, ଯାହା ତାଙ୍କୁ "ଆପୋଷ ଅଣ-ସହଯୋଗୀ" ରେ ପରିଣତ କରିଥିଲା । ୧୯୧୦ ବେଳକୁ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଖବରକାଗଜ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଓପିନିଅନ୍ ଉପନିବେଶିକ ଶାସନଦ୍ୱାରା ଆଫ୍ରିକୀୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଭେଦଭାବ ସମ୍ପର୍କିତ ଖବର ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲା। ଗାନ୍ଧିଜୀ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଆଫ୍ରିକୀୟମାନେ "କେବଳ ଏହି ଭୂମିର ମୂଳ ବାସିନ୍ଦା ଅଟନ୍ତି । ... ଅପରପକ୍ଷରେ ଗୋରାମାନେ ଜୋରଜବରଦସ୍ତ ଜମି ଦଖଲ କରି ନିଜ ପାଖକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଛନ୍ତି। ୧୯୧୦ ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ହର୍ମାନ କାଲେନବାକ୍ଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଜୋହାନ୍ସବର୍ଗ ନିକଟସ୍ଥ ଟଲଷ୍ଟୟ ଫାର୍ମ ନାମକ ଏକ ଆଦର୍ଶବାଦୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେ ନିଜର ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରତିରୋଧ ନୀତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ। ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା (୧୯୯୪)ରେ କୃଷ୍ଣକାୟ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକୀୟମାନେ ମତଦାନ ଅଧିକାର ହାସଲ କରିବା ପରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଅନେକ ସ୍ମାରକୀ ସହିତ ଜାତୀୟ ନାୟକ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା । ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ (୧୯୧୫-୧୯୪୭) ଗୋପାଳ କୃଷ୍ଣ ଗୋଖଲେଙ୍କ ଅନୁରୋଧକ୍ରମେ ସିଏଫ୍ ଆଣ୍ଡ୍ରିୟୁଜ୍ ତାଙ୍କୁ ଜଣାଇଥିଲେ, ଗାନ୍ଧୀ ୧୯୧୫ମସିହାରେ ଭାରତ ଫେରିଆସିଥିଲେ । ସେ ଜଣେ ଅଗ୍ରଣୀ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାବାଦୀ, ତତ୍ତ୍ୱବାଦୀ ଏବଂ ସମୁଦାୟ ସଂଗଠକ ଭାବରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଖ୍ୟାତି ଆଣିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ମୁଖ୍ୟତଃ ଗୋଖଲେଙ୍କଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ, ରାଜନୀତି ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଗୋଖଲେ କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟିର ଜଣେ ପ୍ରମୁଖ ନେତା ଥିଲେ, ଯିଏ କି ତାଙ୍କ ସଂଯମତା ଏବଂ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଭିତରେ କାମ କରିବାକୁ ଜିଦ୍ କରିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧୀ ବ୍ରିଟିଶ୍ ୱିଗିସ୍ ପରମ୍ପରା ଉପରେ ଆଧାରିତ ଗୋଖଲେଙ୍କ ଉଦାରବାଦୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାକୁ ଭାରତୀୟ କରିବା ପାଇଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀ ୧୯୨୦ ମସିହାରେ କଂଗ୍ରେସର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ୨୬ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୩୦ରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ଘୋଷଣା କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦାବିକୁ ଜୋରଦାର କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଇଂରେଜମାନେ ଏହି ଘୋଷଣାକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇନଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ୧୯୩୦ ଦଶକର ଶେଷ ଭାଗରେ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରାଦେଶିକ ସରକାରରେ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୩୯ରେ ଭାଇସରୟ ବିନା ପରାମର୍ଶରେ ଜର୍ମାନୀ ବିରୋଧରେ ଯୁଦ୍ଧ ଘୋଷଣା କରିବା ପରେ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ରାଜରୁ ସମର୍ଥନ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନେଇଥିଲେ । ୧୯୪୨ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧୀ ତୁରନ୍ତ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦାବି କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ତେଜନା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଏହାର ଜବାବ ଦେଇ ତାଙ୍କୁ ଏବଂ ହଜାର ହଜାର କଂଗ୍ରେସ ନେତାଙ୍କୁ ବନ୍ଦୀ କରିଥିଲେ । ଇତିମଧ୍ୟରେ ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ବ୍ରିଟେନକୁ ସହଯୋଗ କରିଥିଲା ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଦୃଢ଼ ବିରୋଧ ବିରୋଧରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଲଗା ମୁସଲମାନ ରାଷ୍ଟ୍ର ପାକିସ୍ତାନ ଦାବିରେ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲା। ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ରେ ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ସହିତ ଜମି ବିଭାଜନ କରିଥିଲେ ଯାହାକୁ ଗାନ୍ଧୀ ନାପସନ୍ଦ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ଭୂମିକା ଏପ୍ରିଲ ୧୯୧୮ରେ, ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ଶେଷ ଭାଗରେ ଭାଇସରୟ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଏକ ଯୁଦ୍ଧ ସମ୍ମିଳନୀକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ । ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତି ଦେବାକୁ ଗାନ୍ଧୀ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୦୬ର ଜୁଲୁ ଯୁଦ୍ଧ ଏବଂ ୧୯୧୪ରେ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହେବାର ବିପରୀତ, ଯେତେବେଳେ ସେ ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସ କର୍ପସ ପାଇଁ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ, ଏଥର ଗାନ୍ଧୀ ଲଢୁଆଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ଜୁନ୍ ୧୯୧୮ରେ "ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ହେବା ପାଇଁ ଆପିଲ" ଶୀର୍ଷକ ଏକ ଲିଫଲେଟରେ ଗାନ୍ଧୀ ଲେଖିଥିଲେ "ଏଭଳି ସ୍ଥିତି ଆଣିବା ପାଇଁ ଆମର ନିଜକୁ ରକ୍ଷା କରିବାର କ୍ଷମତା, ଅର୍ଥାତ୍ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବହନ କରିବା ଏବଂ ବ୍ୟବହାର କରିବାର ଦକ୍ଷତା ରହିବା ଉଚିତ୍ ... ଯଦି ଆମେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର ଶିଖିବାକୁ ଚାହୁଁଛୁ, ତେବେ ସେନାରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିବା ଆମର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ।" ତେବେ ସେ ଭାଇସରୟଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଚିବଙ୍କୁ ଲେଖିଥିବା ଚିଠିରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ବନ୍ଧୁ କିମ୍ବା ଶତ୍ରୁ କାହାକୁ ହତ୍ୟା କରିବେ ନାହିଁ କିମ୍ବା ଆହତ କରିବେ ନାହିଁ। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଯୁଦ୍ଧ ନିଯୁକ୍ତି ଅଭିଯାନ ଅହିଂସା ଉପରେ ତାଙ୍କର ନିରନ୍ତରତା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଚିବ କହିଛନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କର 'ଅହିଂସା' ଧର୍ମ ଏବଂ ତାଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ଅଭିଯାନ ମଧ୍ୟରେ ସମାନତାର ପ୍ରଶ୍ନ କେବଳ ସେତେବେଳେ ନୁହେଁ ବରଂ ସେବେଠାରୁ ଆଲୋଚନା ହୋଇଛି। ଚମ୍ପାରଣ ଆନ୍ଦୋଳନ ୧୯୧୭ରେ ବିହାରର ଚମ୍ପାରଣ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କର ପ୍ରଥମ ବଡ଼ ସଫଳତା ମିଳିଥିଲା । ଚମ୍ପାରଣ ଆନ୍ଦୋଳନ ସ୍ଥାନୀୟ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଆଙ୍ଗ୍ଲୋ-ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ବଗିଚା ମାଲିକଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଛିଡ଼ା କରିଥିଲା, ଯେଉଁମାନଙ୍କୁ ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରଶାସନ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲା। ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଚାହିଦା ହ୍ରାସ ପାଉଥିବା ଇଣ୍ଡିଗୋ ଡାଇ ପାଇଁ ଏକ ଅର୍ଥକାରୀ ଫସଲ ଇଣ୍ଡିଗୋ (ଇଣ୍ଡିଗୋଫେରା ଏସପି) ଚାଷ କରିବାକୁ କୃଷକମାନେ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଫସଲକୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ମୂଲ୍ୟରେ ରୋପଣକାରୀଙ୍କୁ ବିକ୍ରି କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । ଏଥିରେ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ କୃଷକମାନେ ଅହମ୍ମଦାବାଦସ୍ଥିତ ତାଙ୍କ ଆଶ୍ରମରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ। ଅହିଂସାତ୍ମକ ପ୍ରତିବାଦର ରଣନୀତି ଆପଣାଇ ଗାନ୍ଧୀ ପ୍ରଶାସନକୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରିବା ସହ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କଠାରୁ ରିହାତି ପାଇଥିଲେ। ଖେଡା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିରବତାରେ ଗାନ୍ଧୀ ଲୋକମାନେ ଠିଆ ହୋଇ ଷ୍ଟୋକେଡଠାରୁ ଶହେ ଗଜ ଦୂରରେ ଅଟକିଗଲେ । ଭିଡ଼ ଭିତରୁ ଏକ ଚୟନିତ ସ୍ତମ୍ଭ ଆଗେଇ ଆସି ଖାଲଗୁଡ଼ିକୁ ଓହ୍ଲାଇ କଣ୍ଟାତାର ଭଣ୍ଡାର ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଲା... ଆଜ୍ଞା ଶୁଣି ବହୁ ସ୍ଥାନୀୟ ପୁଲିସ କର୍ମଚାରୀ ଆଗେଇ ଆସୁଥିବା ଶୋଭାଯାତ୍ରାକାରୀଙ୍କ ଉପରକୁ ଦୌଡ଼ି ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ଷ୍ଟିଲ୍ ଗୁଳିମାଡ଼ ଲାଠି (ଲମ୍ବା ବାଉଁଶ ବାଡ଼ି) ମାଡ଼ ମାରିଥିଲେ । ମାଡ଼କୁ ପ୍ରତିହତ କରିବା ପାଇଁ ଜଣେ ବି ପଦଯାତ୍ରାକାରୀ ହାତ ଉଠାଇନଥିଲେ। ସେମାନେ ନାଇନ୍ପିନ୍ ଭଳି ତଳକୁ ଖସି ଯାଇଥିଲେ। ମୁଁ ଠିଆ ହୋଇଥିବା ସ୍ଥାନରୁ ଅସୁରକ୍ଷିତ ଖୋଳିରେ କ୍ଲବଗୁଡ଼ିକର ଅସୁସ୍ଥ ଚିତ୍କାର ଶୁଣିଲି ... ଯେଉଁମାନେ ଭାଙ୍ଗି ପଡ଼ିଥିଲେ, ସେମାନେ ଅଚେତ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲେ କିମ୍ବା ଭାଙ୍ଗିଯାଇଥିବା ଖୋଳି କିମ୍ବା କାନ୍ଧ ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଥିଲେ। ୧୯୧୮ ମସିହାରେ ଖେଡା ବନ୍ୟା ଓ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ କୃଷକମାନେ ଟିକସରୁ ମୁକ୍ତି ଦାବି କରୁଥିଲେ । ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ମୁଖ୍ୟାଳୟକୁ ନଡ଼ିଆଦକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରୁ ବହୁ ସମର୍ଥକ ଏବଂ ନୂତନ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀଙ୍କୁ ସଂଗଠିତ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ସବୁଠାରୁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଥିଲେ ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲ । ଅଣସହଯୋଗକୁ ଏକ କୌଶଳ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରି ଗାନ୍ଧୀ ଏକ ଦସ୍ତଖତ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ କୃଷକମାନେ ଜମି ଜବରଦଖଲ ଧମକରେ ମଧ୍ୟ ରାଜସ୍ୱ ପ୍ରଦାନ ନକରିବାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ମାମଲତଦାର ଓ ତାଲାତଦାର (ଜିଲ୍ଲାର ରାଜସ୍ୱ ଅଧିକାରୀ)ଙ୍କ ସାମାଜିକ ବହିଷ୍କାର ସାମିଲ ହୋଇଥିଲା । ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ଜନସମର୍ଥନ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରିଥିଲେ। ପାଞ୍ଚ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଶାସନ ମନା କରିଦେଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ୧୯୧୮ ମେ ମାସ ଶେଷ ବେଳକୁ ସରକାର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉପରେ ବାଟ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ଶେଷ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜସ୍ୱ ଟିକସ ପୈଠ ସର୍ତ୍ତକୁ କୋହଳ କରିଥିଲେ । ଖେଡାରେ ବଲ୍ଲଭ ଭାଇ ପଟେଲ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନାରେ କୃଷକମାନଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁମାନେ ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିଥିଲେ ଏବଂ ସମସ୍ତ କଏଦୀଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ଖିଲାଫତ ଆନ୍ଦୋଳନ ଦେଶଦ୍ରୋହୀ ମଧ୍ୟମନ୍ଦିରର ଆଇନଜୀବୀ ଶ୍ରୀ ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ ଏବେ ପୂର୍ବରେ ଜଣାଶୁଣା ଏକ ପ୍ରକାରର ଫକୀର ଭାବରେ ପରିଚୟ ଦେଇ ଉପାଧ୍ୟକ୍ଷ ମହଲର ପାଦରେ ଅର୍ଦ୍ଧନଗ୍ନ ଅବସ୍ଥାରେ ଝୁଲୁଥିବା ଦେଖି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଲାଗୁଛି । ରାଜା-ସମ୍ରାଟଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କ ସହ ସମାନ ସର୍ତ୍ତରେ ଆଲୋଚନା କରିବା । ୧୯୧୯ ମସିହାରେ, ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଗାନ୍ଧୀ (ବୟସ ୪୯ ବର୍ଷ) ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ପରାଜିତ ହୋଇଥିବା ଅଟୋମାନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ସମର୍ଥନ କରି ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼େଇରେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କଠାରୁ ରାଜନୈତିକ ସହଯୋଗ ଲୋଡ଼ିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ପୂର୍ବରୁ ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତରେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ବିବାଦ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ଦଙ୍ଗା ସାଧାରଣ ଥିଲା, ଯେପରିକି ୧୯୧୭-୧୮ର ଦଙ୍ଗା । ଗାନ୍ଧୀ ପୂର୍ବରୁ ବ୍ରିଟିଶ ମୁକୁଟକୁ ସମ୍ବଳ ସହିତ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ପକ୍ଷରେ ୟୁରୋପରେ ଯୁଦ୍ଧ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଏହି ପ୍ରୟାସ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଶେଷ ହେବା ପରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱରାଜ (ସ୍ୱୟଂ ଶାସନ) ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିଦ୍ୱାରା ପ୍ରେରିତ ହୋଇଥିଲା । ଇଂରେଜ ସରକାର ସ୍ୱୟଂ ଶାସନ ପରିବର୍ତ୍ତେ ସାମାନ୍ୟ ସଂସ୍କାର ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ, ଯାହା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ନିରାଶ କରିଥିଲା। ଗାନ୍ଧିଜୀ ତାଙ୍କ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ (ନାଗରିକ ଅବମାନନା) ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶ ଉପନିବେଶବାଦୀ ଅଧିକାରୀମାନେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ରୋଲାଟ୍ ଆକ୍ଟ ପାରିତ କରି ନିଜର ପ୍ରତିବାଦୀ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲେ। ଏହି ଆଇନ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କୁ ନାଗରିକ ଅବମାନନା ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କୁ ଅପରାଧୀ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲା ଏବଂ "ପ୍ରତିଷେଧକ ଅନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାଳ ପାଇଁ ଅଟକ ରଖିବା, ନ୍ୟାୟିକ ସମୀକ୍ଷା ବିନା ଜେଲରେ ରଖିବା କିମ୍ବା ବିଚାରର କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା" ପାଇଁ କାହାକୁ ଗିରଫ କରିବା ପାଇଁ ଆଇନଗତ ଆଧାର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା । ଇଂରେଜଙ୍କ ବିରୋଧରେ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରଗତି ପାଇଁ ହିନ୍ଦୁ-ମୁସଲମାନ ସହଯୋଗ ଜରୁରୀ ବୋଲି ଗାନ୍ଧୀ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ । ସେ ଖିଲାଫତ ଆନ୍ଦୋଳନର ଲାଭ ଉଠାଇଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଭାରତରେ ସୁନ୍ନି ମୁସଲମାନ, ଭାରତର ଦେଶୀୟ ରାଜ୍ୟର ସୁଲତାନ ଏବଂ ଅଲ୍ଲୀ ଭାଇମାନେ ତୁର୍କୀ ଖଲିଫାକୁ ସୁନ୍ନି ଇସଲାମିକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଏକତା ପ୍ରତୀକ ଭାବରେ ସମର୍ଥନ କରୁଥିଲେ । ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ଅଟୋମାନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପରାଜୟ ପରେ ସେମାନେ ଖଲିଫାକୁ ଇସଲାମ ଏବଂ ଇସଲାମିକ ଆଇନକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାର ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ଦେଖିଥିଲେ ଖିଲାଫତ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସମର୍ଥନ ମିଶ୍ରିତ ପରିଣାମ ଆଣିଥିଲା ଏହା ପ୍ରଥମେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରତି ଏକ ଦୃଢ଼ ମୁସଲମାନ ସମର୍ଥନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ତେବେ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଟାଗୋରଙ୍କ ସମେତ ହିନ୍ଦୁ ନେତାମାନେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲେ କାରଣ ସେମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ତୁର୍କୀରେ ସୁନ୍ନି ଇସଲାମିକ ଖଲିଫାକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେବା କିମ୍ବା ସମର୍ଥନ କରିବା ବିରୋଧରେ ଥିଲେ । ଖଲିଫାଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରତି ବଢ଼ୁଥିବା ମୁସଲମାନ ସମର୍ଥନ, ହିନ୍ଦୁ-ମୁସଲମାନ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ହିଂସାକୁ ସାମୟିକ ଭାବେ ବନ୍ଦ କରିଦେଇଥିଲା। ଏହା ମିଳିତ ରାଉଲାଟ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ପ୍ରଦର୍ଶନ ରାଲିରେ ଆନ୍ତଃ-ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ସଦ୍ଭାବନାର ପ୍ରମାଣ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା, ଯାହା ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରାଜନୈତିକ ନେତା ଭାବରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲା । ଖିଲାଫତ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ତାଙ୍କର ସମର୍ଥନ ତାଙ୍କୁ ମହମ୍ମଦ ଅଲ୍ଲୀ ଜିନ୍ନାଙ୍କୁ ଦୂରେଇ ରଖିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା, ଯିଏ କି ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆଭିମୁଖ୍ୟକୁ ବିରୋଧ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ଜିନ୍ନା ତାଙ୍କର ସ୍ୱାଧୀନ ସମର୍ଥନ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ପଶ୍ଚିମ ଏବଂ ପୂର୍ବ ପାକିସ୍ତାନର ଦାବିର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ଯଦିଓ ସେମାନେ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଉପରେ ସାଧାରଣ ଭାଷାରେ ସହମତ ହୋଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏହା ହାସଲ କରିବାର ଉପାୟ ଉପରେ ସେମାନେ ଅସହମତ ଥିଲେ । ଜିନ୍ନା ମୁଖ୍ୟତଃ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଉତ୍ତେଜିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବୁଝାମଣା ମାଧ୍ୟମରେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ସହ ମୁକାବିଲା କରିବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ ଥିଲେ । ୧୯୨୨ ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିବା ସହ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଶେଷ ହେବା ପରେ ଖିଲାଫତ ଆନ୍ଦୋଳନ ଧୀରେ ଧୀରେ ଭୁଶୁଡ଼ି ପଡ଼ିଥିଲା। ଅନେକ ମୁସଲମାନ ନେତା ଓ ପ୍ରତିନିଧି ଗାନ୍ଧୀ ଓ କଂଗ୍ରେସକୁ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ। ହିନ୍ଦୁ-ମୁସଲମାନ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ସଂଘର୍ଷ ଜୋର ଧରିଥିଲା। ଅନେକ ସହରରେ ମାରାତ୍ମକ ଧାର୍ମିକ ଦଙ୍ଗା ପୁନର୍ବାର ଦେଖାଦେଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ କେବଳ ଆଗ୍ରା ଏବଂ ଅଉଧର ମିଳିତ ପ୍ରଦେଶରେ ୯୧ଟି ଘଟିଥିଲା । ଅସହଯୋଗ ୪୦ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ହିନ୍ଦ ସ୍ୱରାଜ (୧୯୦୯) ଜରିଆରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ଭାରତୀୟଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ଭାରତରେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ଏବଂ କେବଳ ଏହି ସହଯୋଗ ଯୋଗୁଁ ବଞ୍ଚିଯାଇଥିଲା । ଯଦି ଭାରତୀୟମାନେ ସହଯୋଗ କରିବାକୁ ମନା କରନ୍ତି, ତେବେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ଭାଙ୍ଗିଯିବ ଏବଂ ସ୍ୱରାଜ (ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା) ଆସିବ । ଫେବୃଆରୀ ୧୯୧୯ରେ ଗାନ୍ଧୀ ଏକ କେବୁଲ୍ ଯୋଗାଯୋଗ ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତର ଭାଇସରୟଙ୍କୁ ଚେତାବନୀ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଯଦି ବ୍ରିଟିଶମାନେ ରୋଲାଟ୍ ଆକ୍ଟ ପାରିତ କରନ୍ତି, ତେବେ ସେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ନାଗରିକ ଅବମାନନା ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ନିବେଦନ କରିବେ। ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ଅଣଦେଖା କରି ଧମକ ଆଗରେ ମୁଣ୍ଡ ନୁଆଁଇବେ ନାହିଁ ବୋଲି କହି ଆଇନ ପାରିତ କରିଥିଲେ। ଏହାପରେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ନାଗରିକ ଅବମାନନା ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଲୋକମାନେ ରାଉଲଟ ଆକ୍ଟକୁ ବିରୋଧ କରିବା ପାଇଁ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥିଲେ । ୩୦ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୧୯ରେ ବ୍ରିଟିଶ ଆଇନ ଅଧିକାରୀମାନେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥିବା ନିରସ୍ତ୍ର ଲୋକଙ୍କ ସମାବେଶ ଉପରେ ଗୁଳି ଚଳାଇଥିଲେ । ଏହାର ଜବାବରେ ଲୋକେ ଦଙ୍ଗା କରିଥିଲେ। ୬ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୧୯, ଏକ ହିନ୍ଦୁ ପର୍ବ ଦିବସରେ, ସେ ଏକ ଜନତାଙ୍କୁ ବ୍ରିଟିଶ ଲୋକଙ୍କୁ ଆହତ କିମ୍ବା ହତ୍ୟା କରିବାକୁ ମନେ ରଖିବାକୁ କହିଥିଲେ, ବରଂ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର ନିରାଶା ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ, ବ୍ରିଟିଶ ସାମଗ୍ରୀବର୍ଜନ କରିବାକୁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଥିବା କୌଣସି ବ୍ରିଟିଶ ପୋଷାକ ଜାଳିବାକୁ କହିଥିଲେ। ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷ ହିଂସା ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ମଧ୍ୟ ଇଂରେଜ ଓ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଅହିଂସାର ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ । ପ୍ରତିବାଦ କରିବା ପାଇଁ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ସମୁଦାୟମାନେ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ସଂଖ୍ୟାରେ ଏକାଠି ହେବାକୁ ଯୋଜନା ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ସରକାର ତାଙ୍କୁ ଦିଲ୍ଲୀରେ ପ୍ରବେଶ ନ କରିବାକୁ ଚେତାବନୀ ଦେଇଛନ୍ତି। ଗାନ୍ଧି ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶକୁ ଅମାନ୍ୟ କରିଥିଲେ। ଏପ୍ରିଲ ୯ତାରିଖରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା। ଲୋକେ ଦଙ୍ଗା କରିଥିଲେ। ୧୯୧୯ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୧୩ ତାରିଖରେ ଅମୃତସର ପାର୍କରେ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ସହ ମହିଳାଙ୍କ ସମେତ ଲୋକମାନେ ଏକାଠି ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତୀୟ ସେନା ଅଧିକାରୀ ରେଜିନାଲ୍ଡ ଡାୟାର ସେମାନଙ୍କୁ ଘେରି ଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଥିବା ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଉପରକୁ ଗୁଳି ଚଳାଇବାକୁ ଆଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ଫଳସ୍ୱରୂପ ଶହ ଶହ ଶିଖ୍ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ନାଗରିକଙ୍କ ଜାଲିଆନାୱାଲା ବାଗ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ (ବା ଅମୃତସର ଗଣହତ୍ୟା) ଉପମହାଦେଶକୁ କ୍ରୋଧିତ କରିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଆବଶ୍ୟକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଭାବରେ କିଛି ବ୍ରିଟିଶ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ଗଣମାଧ୍ୟମର କିଛି ଅଂଶ ଏହାକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ । ଅମୃତସରରେ ଗଣହତ୍ୟାର ପରଦିନ ଅହମ୍ମଦାବାଦରେ ଗାନ୍ଧୀ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ସମାଲୋଚନା କରିନଥିଲେ ଏବଂ ବରଂ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କ 'ଘୃଣା' ର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ କେବଳ 'ପ୍ରେମ' କୁ ବ୍ୟବହାର କରୁନଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ସାଥୀ ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧୀ ଦାବି କରିଥିଲେ ଯେ ଭାରତୀୟ ଲୋକମାନେ ସମସ୍ତ ହିଂସା ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ, ସମସ୍ତ ସମ୍ପତ୍ତି ନଷ୍ଟ ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଦଙ୍ଗା ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଚାପ ପକାଇବା ପାଇଁ ଅନଶନ କରନ୍ତୁ । ଏହି ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ ଏବଂ ଏହା ଉପରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଅହିଂସାତ୍ମକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଅନେକଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲା, କିନ୍ତୁ କିଛି ଶିଖ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟ ଦୁଃଖିତ କରିଥିଲେ ଯେ ଡାୟାର ହତ୍ୟାରୁ ଦୂରେଇ ଯାଉଛନ୍ତି। ଇଂରେଜମାନେ ତଦନ୍ତ କମିଟି ଗଠନ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ଗାନ୍ଧୀ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ବହିଷ୍କାର କରିବାକୁ କହିଥିଲେ। ଏହି ଘଟଣା, ଗଣହତ୍ୟା ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱାସ କରାଇଥିଲା ଯେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସକଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ କେବେ ବି ଉଚିତ ସମାନ ବ୍ୟବହାର ମିଳିବ ନାହିଁ ଏବଂ ସେ ସ୍ୱରାଜ ଏବଂ ଭାରତ ପାଇଁ ରାଜନୈତିକ ସ୍ୱାଧୀନତା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥିଲେ । ୧୯୨୧ ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧୀ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ନେତା ଥିଲେ । ସେ କଂଗ୍ରେସକୁ ପୁନର୍ଗଠନ କରିଥିଲେ। ଏବେ ତାଙ୍କ ପଛରେ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ତୁର୍କୀରେ ଖଲିଫାର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଖିଲାଫତ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ମୁସଲମାନ ସମର୍ଥନ ଯୋଗୁଁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ରାଜନୈତିକ ସମର୍ଥନ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ରାଜର ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ ମିଳିଥିଲା । ସ୍ୱଦେଶୀ ନୀତିକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ଅହିଂସାତ୍ମକ ଅସହଯୋଗ ପ୍ଲାଟଫର୍ମକୁ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲେ - ବିଦେଶୀ ନିର୍ମିତ ସାମଗ୍ରୀ, ବିଶେଷ କରି ବ୍ରିଟିଶ ସାମଗ୍ରୀର ବହିଷ୍କାର । ବ୍ରିଟିଶ ନିର୍ମିତ ବସ୍ତ୍ର ପରିବର୍ତ୍ତେ ଖଦି (ହୋମସ୍ପନ୍ କପଡ଼ା) ସମସ୍ତ ଭାରତୀୟ ପିନ୍ଧନ୍ତୁ ବୋଲି ତାଙ୍କର ସମର୍ଥନ ଥିଲା । ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସମର୍ଥନ କରି ଧନୀ ହେଉ କି ଗରିବ, ଭାରତୀୟ ପୁରୁଷ ଓ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରତିଦିନ ଖଦି ବୁଣିବାରେ ସମୟ ବିତାଇବାକୁ ଗାନ୍ଧୀ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ। ବ୍ରିଟିଶ ଉତ୍ପାଦକୁ ବହିଷ୍କାର କରିବା ସହିତ ବ୍ରିଟିଶ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଏବଂ ଆଇନ ଅଦାଲତକୁ ବହିଷ୍କାର କରିବା, ସରକାରୀ ଚାକିରିରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବା ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ପଦବୀ ଓ ସମ୍ମାନ ତ୍ୟାଗ କରିବାକୁ ଗାନ୍ଧୀ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ଅର୍ଥନୈତିକ, ରାଜନୈତିକ ଓ ପ୍ରଶାସନିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କୁ ଦୁର୍ବଳ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। "ଅସହଯୋଗ" ର ଆକର୍ଷଣ ବଢିଲା, ଏହାର ସାମାଜିକ ଲୋକପ୍ରିୟତା ଭାରତୀୟ ସମାଜର ସବୁ ସ୍ତରରୁ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କଲା । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ୧୦ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୨୨ରେ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା, ଦେଶଦ୍ରୋହ ମାମଲାରେ ବିଚାର କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ୬ ବର୍ଷ ଜେଲ ଦଣ୍ଡାଦେଶ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ୧୯୨୨ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୮ ତାରିଖରେ ସେ ଦଣ୍ଡାଦେଶ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀ ଜେଲରେ ଅଲଗା ହେବା ପରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଦୁଇଟି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲା, ଗୋଟିଏ ଚିତ୍ତ ରଞ୍ଜନ ଦାସ ଏବଂ ମୋତିଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ବିଧାନ ସଭାରେ ଦଳର ଅଂଶଗ୍ରହଣ ସପକ୍ଷରେ ଏବଂ ଅନ୍ୟଟି ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ ରାଜଗୋପାଳଚାରୀ ଏବଂ ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏହି ପଦକ୍ଷେପକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲା । ଏହାବ୍ୟତୀତ ତୁର୍କୀରେ ଅତାତୁର୍କର ଉତ୍ଥାନ ସହିତ ଖିଲାଫତ ଆନ୍ଦୋଳନ ଭୁଶୁଡ଼ି ପଡ଼ିବାରୁ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସହଯୋଗ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ମୁସଲିମ ନେତାମାନେ କଂଗ୍ରେସ ଛାଡି ମୁସଲମାନ ସଂଗଠନ ଗଠନ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପଛରେ ଥିବା ରାଜନୈତିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା। ମାତ୍ର ଦୁଇ ବର୍ଷ ସେବା କରିବା ପରେ ୧୯୨୪ ମସିହା ଫେବୃଆରୀମାସରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଆପେଣ୍ଡିସାଇଟିସ୍ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ପାଇଁ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ (ଲୁଣ ପଦଯାତ୍ରା) ୧୯୨୪ ମସିହାରେ ରାଜନୈତିକ ଅପରାଧ ପାଇଁ ଜେଲରୁ ମୁକୁଳିବା ପରେ ୧୯୨୦ ଦଶକର ଦ୍ୱିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ଗାନ୍ଧୀ ସ୍ୱରାଜକୁ ଅନୁସରଣ ଜାରି ରଖିଥିଲେ । ୧୯୨୮ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ମାସରେ କଲିକତା କଂଗ୍ରେସରେ ଏକ ସଂକଳ୍ପ ପାରିତ କରି ଭାରତକୁ ଆଧିପତ୍ୟ ମାନ୍ୟତା ଦେବା କିମ୍ବା ଦେଶକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱାଧୀନତା ସହ ଅସହଯୋଗର ଏକ ନୂତନ ଅଭିଯାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ସେ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ । ଭାରତୀୟ ଯୁଦ୍ଧ ସୈନ୍ୟଙ୍କ ସହ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ତାଙ୍କର ସମର୍ଥନ ଏବଂ ତୁର୍କୀରେ ଖଲିଫାର ଶାସନକୁ ବଜାୟ ରଖିବାରେ ଖିଲାଫତ ଆନ୍ଦୋଳନର ବିଫଳତା ପରେ ତାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ପ୍ରତି ମୁସଲମାନ ସମର୍ଥନ ହ୍ରାସ ପାଇବା ପରେ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଏବଂ ଭଗତ ସିଂହଙ୍କ ଭଳି କିଛି ଲୋକ ତାଙ୍କ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଏବଂ ଅହିଂସାତ୍ମକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲେ । ଅନେକ ହିନ୍ଦୁ ନେତା ତୁରନ୍ତ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ଦାବି କରୁଥିବା ବେଳେ ଗାନ୍ଧୀ ନିଜ ଆହ୍ୱାନକୁ ସଂଶୋଧନ କରି ଦୁଇଟି ପରିବର୍ତ୍ତେ ଏକ ବର୍ଷର ଅପେକ୍ଷା କରିଥିଲେ। ଇଂରେଜମାନେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବଉପରେ ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେଇନଥିଲେ। ଲର୍ଡ ବିରକେନହେଡ୍ ଏବଂ ୱିନଷ୍ଟନ ଚର୍ଚ୍ଚିଲଙ୍କ ଭଳି ବ୍ରିଟିଶ ରାଜନୈତିକ ନେତାମାନେ ଭାରତୀୟ ଦାବି ପ୍ରତି ସହାନୁଭୂତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିବା ୟୁରୋପୀୟ କୂଟନୀତିଜ୍ଞମାନଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନାରେ "ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ତୁଷ୍ଟବାଦୀ" କୁ ବିରୋଧ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ୩୧ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୨୯ରେ ଲାହୋରରେ ଭାରତୀୟ ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୯୩୦ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୨୬ ତାରିଖରେ ଲାହୋରରେ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ପାଳନରେ ଗାନ୍ଧୀ କଂଗ୍ରେସର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ଏହି ଦିବସକୁ ପ୍ରାୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟ ସଂଗଠନ ପାଳନ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ୧୯୩୦ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ବ୍ରିଟିଶ ଲୁଣ ଟିକସ ବିରୋଧରେ ଏକ ନୂତନ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ମାର୍ଚ୍ଚ ୨ ତାରିଖରେ ଗାନ୍ଧୀ ଭାରତର ଭାଇସରୟ ଲର୍ଡ ଇରୱିନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ଏକ ଚିଠି ଆକାରରେ ଏକ ଅଲଟିମେଟମ ପଠାଇଥିଲେ। ଗାନ୍ଧିଜୀ ଚିଠିରେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନକୁ ନିନ୍ଦା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାକୁ "ଏକ ଅଭିଶାପ" ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ଯାହା "ପ୍ରଗତିଶୀଳ ଶୋଷଣ ବ୍ୟବସ୍ଥାଦ୍ୱାରା ଏବଂ ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟୟବହୁଳ ସାମରିକ ଏବଂ ବେସାମରିକ ପ୍ରଶାସନଦ୍ୱାରା ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କୁ ଦରିଦ୍ର କରିଛି । ଏହା ଆମକୁ ରାଜନୈତିକ ଭାବରେ ସାର୍ଫଡମରେ ସୀମିତ କରିଦେଇଛି। ଗାନ୍ଧୀ ଚିଠିରେ ଏହା ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଭାଇସରୟଙ୍କୁ ଭାରତର ହାରାହାରି ଆୟର ପାଞ୍ଚ ହଜାର ଗୁଣରୁ ଅଧିକ ଦରମା ମିଳିଥିଲା। ଚିଠିରେ ଗାନ୍ଧୀ ଅହିଂସାତ୍ମକ ପ୍ରତିବାଦକୁ ନିରନ୍ତର ପାଳନ କରିବା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି। ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୨ରୁ ଏପ୍ରିଲ ୬ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦାଣ୍ଡିକୁ ଲବଣ ପଦଯାତ୍ରାଦ୍ୱାରା ଏହା ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ୭୮ ଜଣ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀଙ୍କ ସହ ମିଶି ଅହମ୍ମଦାବାଦରୁ ଗୁଜରାଟର ଦାଣ୍ଡି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୩୮୮ କିଲୋମିଟର (୨୪୧ ମାଇଲ) ପଦଯାତ୍ରା କରି ଲୁଣ ଆଇନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ନିଜେ ଲୁଣ ତିଆରି କରିଥିଲେ । ଏହି ଶୋଭାଯାତ୍ରାକୁ ୨୪୦ ମାଇଲ ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ୨୫ ଦିନ ସମୟ ଲାଗିଥିଲା ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀ ବାଟରେ ପ୍ରାୟତଃ ପ୍ରବଳ ଜନସମାଗମ ସହ କଥା ହେଉଥିଲେ। ଦାଣ୍ଡିରେ ହଜାର ହଜାର ଭାରତୀୟ ତାଙ୍କ ସହ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ମେ ' ୫ ତାରିଖରେ ତାଙ୍କୁ ୧୮୨୭ ମସିହାର ଏକ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ବନ୍ଦୀ କରାଯାଇଥିଲା। ମେ ' ୨୧ ତାରିଖରେ ଧରାସନା ଲୁଣ କାରଖାନାରେ ତାଙ୍କୁ ନ ଦେଖି ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଥିଲା। ଭୟଭୀତ ଆମେରିକୀୟ ସାମ୍ବାଦିକ ୱେବ୍ ମିଲର ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାକୁ ଏପରି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି: ପ୍ରାୟ ୩୦୦ରୁ ଅଧିକ ବିକ୍ଷୋଭକାରୀଙ୍କୁ ମାଡ଼ ମାରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ଘଣ୍ଟା ଘଣ୍ଟା ଧରି ଚାଲିଥିଲା, ଅନେକ ଗୁରୁତର ଆହତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଦୁଇ ଜଣ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ। କୌଣସି ସମୟରେ ସେମାନେ କୌଣସି ପ୍ରତିରୋଧ କରିନଥିଲେ। ଏହି ଅଭିଯାନ ଭାରତ ଉପରେ ବ୍ରିଟିଶ ଦଖଲକୁ ହଟାଇବାରେ ତାଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ସଫଳ ଅଭିଯାନ ଥିଲା; ଏହାର ଜବାବରେ ବ୍ରିଟେନ ୬୦ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କୁ ଅଟକ ରଖିଥିଲା। ତେବେ କଂଗ୍ରେସର ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୯୦ ହଜାର। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ଅନ୍ୟତମ ସହଯୋଗୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ। ଶର୍ମାଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ଗାନ୍ଧୀ ଲୁଣ ଟିକସ ଅଭିଯାନ ଏବଂ ବିଦେଶୀ ଉତ୍ପାଦବହିଷ୍କାରରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେଇଥିଲେ, ଯାହା ଅନେକ ମହିଳାଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ଜନଜୀବନର ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତରେ ଏକ ନୂତନ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ସମ୍ମାନ ଦେଇଥିଲା । ତେବେ ମେରିଲିନ୍ ଫ୍ରାନ୍ସ ଭଳି ଅନ୍ୟ ପଣ୍ଡିତମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗାନ୍ଧୀ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ନାଗରିକ ଅବମାନନା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗ ଦେବାକୁ ବାରଣ କରିଥିଲେ କାରଣ ସେ ଭୟ କରୁଥିଲେ ଯେ ସେ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଏକ ରାଜନୈତିକ ଢାଲ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହେବ। ଯେତେବେଳେ ମହିଳାମାନେ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗ ଦେବା ଏବଂ ସର୍ବସାଧାରଣ ବିକ୍ଷୋଭରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଜିଦ୍ ଧରିଥିଲେ, ଗାନ୍ଧୀ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଭିଭାବକଙ୍କ ଅନୁମତି ନେବାକୁ କହିଥିଲେ ଏବଂ କେବଳ ସେହି ମହିଳାମାନେ ଯେଉଁମାନେ ଶିଶୁ ଯତ୍ନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିପାରିବେ ସେମାନେ ତାଙ୍କ ସହ ଯୋଗ ଦେବା ଉଚିତ୍ । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆଶଙ୍କା ଓ ମତ ନିର୍ବିଶେଷରେ, ଭାରତୀୟ ମହିଳାମାନେ ବ୍ରିଟିଶ ଲୁଣ ଟିକସ ଏବଂ ଲୁଣ ଖନନ ଉପରେ ଏକଛତ୍ରବାଦକୁ ବିରୋଧ କରିବା ପାଇଁ ହଜାର ହଜାର ଲୋକଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲୁଣ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ଗାନ୍ଧୀଗିରଫ ହେବା ପରେ ମହିଳାମାନେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରେରଣାରେ ବ୍ରିଟିଶ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ହିଂସା ଓ ମୌଖିକ ନିର୍ଯାତନାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରି ନିଜେ ଶୋଭାଯାତ୍ରା କରି ଦୋକାନଗୁଡ଼ିକୁ ପିକେଟିଂ କରିଥିଲେ। ଲୋକନାୟକ ଭୂମିକାରେ ଗାନ୍ଧୀ ୧୯୨୦ ଦଶକରେ ଭାରତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର କୃଷକମାନଙ୍କୁ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାର ନାଟକ ତିଆରି କରି ଆକୃଷ୍ଟ କରିଥିଲା ଯାହା ଭାରତୀୟ ପୁରାଣ ଏବଂ କିମ୍ବଦନ୍ତୀକୁ ମିଶାଇଥିଲା, ସେମାନଙ୍କୁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ସହିତ ଯୋଡ଼ିଥିଲା ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଜଣେ ମସିହା ଭାବରେ ଚିତ୍ରିତ କରିଥିଲା, ପ୍ରାଚୀନ ଏବଂ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ନେତା ଏବଂ ସନ୍ଥମାନଙ୍କର ପୁନର୍ଜନ୍ମ । ମୁରଲୀଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ନାଟକଗୁଡ଼ିକ ପାରମ୍ପରିକ ହିନ୍ଦୁ ସଂସ୍କୃତିରେ ଲିପ୍ତ କୃଷକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମର୍ଥନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ଏବଂ ଏହି ପ୍ରୟାସ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ତେଲୁଗୁ ଭାଷୀ ଗ୍ରାମରେ ଜଣେ ଲୋକନାୟକରେ ପରିଣତ କରିଥିଲା, ଯାହା କି ଜଣେ ପବିତ୍ର ମସିହା ପରି ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଥିଲା । ଡେନିସ୍ ଡାଲଟନଙ୍କ ମତରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ହିଁ ତାଙ୍କର ବ୍ୟାପକ ଅନୁସରଣ ପାଇଁ ଦାୟୀ ଥିଲା। ଗାନ୍ଧୀ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଭ୍ୟତାକୁ "ନିଷ୍ଠୁର ଶକ୍ତି ଏବଂ ଅନୈତିକତା" ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ବୋଲି ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାକୁ ଭାରତୀୟ ସଭ୍ୟତାକୁ "ଆତ୍ମା ଶକ୍ତି ଏବଂ ନୈତିକତା" ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ବୋଲି ବର୍ଗୀକରଣ କରିବା ସହିତ ତୁଳନା କରିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ଐତିହ୍ୟର ଲୋକଙ୍କ କଳ୍ପନାକୁ "ପ୍ରେମ ସହିତ ଘୃଣା" ଜିତିବା ବିଷୟରେ ତାଙ୍କର ଧାରଣାଦ୍ୱାରା ଆକର୍ଷିତ କରିଥିଲେ । ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ୧୮୯୦ ଦଶକର ତାଙ୍କର ପମ୍ଫଲେଟରେ ଏହି ଧାରଣା ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଠାରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଭାରତୀୟ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ଥିଲେ । ସେ ଭାରତ ଫେରିବା ପରେ ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କ ପାଖକୁ ଭିଡ଼ ଜମାଇଥିଲେ କାରଣ ସେ ସେମାନଙ୍କ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧୀ ମଧ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶର ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମୀଣ କୋଣରୁ ଅନ୍ୟ କୋଣକୁ ଯାଇ ଜୋରଦାର ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ। ରାମାୟଣର ରାମ-ରାଜ୍ୟ, ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଏବଂ ସ୍ୱରାଜ ଓ ସତ୍ୟାଗ୍ରହର ଅନ୍ୟ ଏକ ଦିଗ ଭାବରେ ସାଂସ୍କୃତିକ ପ୍ରତୀକ ଭଳି ପରିଭାଷା ଓ ବାକ୍ୟକୁ ସେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଜୀବନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଧାରଣାଗୁଡ଼ିକ ଭାରତ ବାହାରେ ଅଜବ ଲାଗୁଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏହା ତାଙ୍କ ଲୋକଙ୍କ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଐତିହାସିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ସହିତ ସହଜରେ ଏବଂ ଗଭୀର ଭାବରେ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥିଲା । ବୁଝାମଣା ଲର୍ଡ ଇରୱିନଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିବା ସରକାର ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ଗାନ୍ଧୀ-ଇର୍ୱିନ୍ ଚୁକ୍ତି ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୩୧ରେ ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା । ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ନାଗରିକ ଅବମାନନା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବା ବଦଳରେ ସମସ୍ତ ରାଜନୈତିକ ବନ୍ଦୀଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ । ଚୁକ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ, ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ଏକମାତ୍ର ପ୍ରତିନିଧି ଭାବରେ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଲଣ୍ଡନରେ ହେବାକୁ ଥିବା ରାଉଣ୍ଡଟେବୁଲ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଯୋଗ ଦେବା ପାଇଁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଗାନ୍ଧୀ ଓ ଜାତୀୟତାବାଦୀଙ୍କ ପାଇଁ ନିରାଶାଜନକ ଥିଲା। ଗାନ୍ଧୀ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବେ ବୋଲି ଆଶା ରଖିଥିବା ବେଳେ ବ୍ରିଟିଶ ପକ୍ଷ କ୍ଷମତା ହସ୍ତାନ୍ତର ପରିବର୍ତ୍ତେ ଭାରତୀୟ ରାଜକୁମାର ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁଙ୍କ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବେ । ଲର୍ଡ ଇରୱିନଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଲର୍ଡ ୱିଲିଙ୍ଗଡନ୍ ଏକ ସ୍ୱାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଭାରତ ବିରୋଧରେ କଠୋର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରି ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାର ଏକ ନୂତନ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ପୁଣି ଥରେ ଗିରଫ କରାଗଲା ଏବଂ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଅନୁଗାମୀମାନଙ୍କଠାରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଲଗା କରି ତାଙ୍କ ପ୍ରଭାବକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ ଏବଂ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ । ବ୍ରିଟେନରେ ୱିନଷ୍ଟନ ଚର୍ଚିଲ ନାମକ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ କଞ୍ଜରଭେଟିଭ୍ ରାଜନେତା, ଯିଏ କି ସେତେବେଳେ ପଦରୁ ଦୂରେଇ ଯାଇଥିଲେ କିନ୍ତୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଏହାର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ, ଗାନ୍ଧୀଙ୍କର ଜଣେ ଦୃଢ଼ ଏବଂ ସ୍ପଷ୍ଟ ସମାଲୋଚକ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ଯୋଜନାର ବିରୋଧୀ ହୋଇଥିଲେ । ଚର୍ଚିଲ ପ୍ରାୟତଃ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଉପହାସ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୩୧ ମସିହାରେ ଏକ ବହୁଳ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶିତ ଭାଷଣରେ କହିଥିଲେ: ୧୯୩୦ ଦଶକରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଚର୍ଚ୍ଚିଲଙ୍କ ତିକ୍ତତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା। ସେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ "ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଦେଶଦ୍ରୋହୀ" ବୋଲି କହିଥିଲେ, ଯାହାର ଖରାପ ପ୍ରତିଭା ଏବଂ ବହୁମୁଖୀ ବିପଦ ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରୁଥିଲା । ଚର୍ଚିଲ ତାଙ୍କୁ ଏକଛତ୍ରବାଦୀ, ହିନ୍ଦୁ ମୁସୋଲିନୀ ବୋଲି ଅଭିହିତ କରିଥିଲେ, ଜାତିଯୁଦ୍ଧ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ, ରାଜବଦଳରେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ସହଯୋଗୀମାନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ, ଭାରତୀୟ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଅଜ୍ଞତା ଉପରେ ଖେଳୁଥିଲେ, ସମସ୍ତେ ସ୍ୱାର୍ଥପର ଫାଇଦା ପାଇଁ। ଚର୍ଚ୍ଚିଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଅଲଗା କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଉପରେ ତାଙ୍କର ସମାଲୋଚନା ୟୁରୋପୀୟ ଏବଂ ଆମେରିକୀୟ ଗଣମାଧ୍ୟମଦ୍ୱାରା ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶପାଇଥିଲା । ଏହା ଚର୍ଚ୍ଚିଲଙ୍କୁ ସହାନୁଭୂତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସମର୍ଥନ ହାସଲ କରିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏହା ୟୁରୋପୀୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରତି ସମର୍ଥନ ମଧ୍ୟ ବଢ଼ାଇଥିଲା । ଏହି ଘଟଣା ଚର୍ଚିଲଙ୍କ ଚିନ୍ତାକୁ ବଢ଼ାଇ ଦେଇଥିଲା ଯେ "ଇଂରେଜମାନେ ନିଜେ ଶାନ୍ତିବାଦ ଏବଂ ଭୁଲ ବିବେକରୁ ହାର ମାନିବେ" । ଗୋଲଟେବୁଲ ସମ୍ମିଳନୀ ୧୯୩୧-୩୨ରେ ଗୋଲଟେବୁଲ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଚନା ସମୟରେ, ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରାୟ ୬୨ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଗାନ୍ଧୀ ଉପନିବେଶବାଦୀ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନର ଅନ୍ତ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଭାବରେ ସାମ୍ବିଧାନିକ ସଂସ୍କାର ଚାହୁଁଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୟଂଶାସନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶ ପକ୍ଷ ସଂସ୍କାର ଚାହୁଁଥିଲେ ଯାହା ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶକୁ ଏକ ଉପନିବେଶ ଭାବରେ ରଖିବ । ବ୍ରିଟିଶ ଆଲୋଚନାକାରୀମାନେ ବ୍ରିଟିଶ ଡୋମିନିୟନ ମଡେଲରେ ସାମ୍ବିଧାନିକ ସଂସ୍କାର ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ଯାହା ଧାର୍ମିକ ଏବଂ ସାମାଜିକ ବିଭାଜନ ଉପରେ ଆଧାରିତ ପୃଥକ ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲା । ବ୍ରିଟିଶମାନେ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସମଗ୍ର ଭାରତ ପାଇଁ କହିବାର ଅଧିକାର ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲେ। ସେମାନେ ମୁସଲମାନ ଏବଂ ଶିଖଙ୍କ ଭଳି ଭାରତୀୟ ଧାର୍ମିକ ନେତାଙ୍କୁ ଧାର୍ମିକ ଭିତ୍ତିରେ ସେମାନଙ୍କ ଦାବି ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବିଆର ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କୁ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧି ନେତା ଭାବରେ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ । ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ବିଭାଜନ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଅଧିକାର ବା ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱକୁ ସ୍ଥାନିତ କରୁଥିବା ଏକ ସମ୍ବିଧାନକୁ ଗାନ୍ଧୀ ତୀବ୍ର ବିରୋଧ କରିଥିଲେ, କାରଣ ସେ ଭୟ କରୁଥିଲେ ଯେ ଏହା ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏକାଠି କରିବ ନାହିଁ ବରଂ ସେମାନଙ୍କୁ ବିଭାଜିତ କରିବ ନାହିଁ, ସେମାନଙ୍କର ମାନ୍ୟତା ବଜାୟ ରଖିବ ଏବଂ ଉପନିବେଶବାଦୀ ଶାସନର ଅନ୍ତ ପାଇଁ ଭାରତର ସଂଘର୍ଷରୁ ଧ୍ୟାନ ହଟାଇବ । ୧୯୧୪ରୁ ୧୯୪୮ମସିହାରେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ମଧ୍ୟରେ ସେ ଏକମାତ୍ର ଥର ପାଇଁ ଭାରତ ଛାଡିଥିଲେ । ଭାରତ ଭଳି ଶ୍ରମିକ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରହିବା ପାଇଁ ଇଷ୍ଟ ଏଣ୍ଡରେ ରହିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରୁଥିବା ଏକ ଦାମୀ ୱେଷ୍ଟଏଣ୍ଡ ହୋଟେଲରେ ରହିବାକୁ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ସେ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲେ। ସେ ତାଙ୍କର ତିନି ମାସର ରହଣି କାଳ ପାଇଁ କିଙ୍ଗସଲେ ହଲରେ ଏକ ଛୋଟ କୋଠରୀ-ବେଡ୍ରୁମ୍ରେ ରହୁଥିଲେ ଏବଂ ଇଷ୍ଟଏଣ୍ଡର୍ସ ତାଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହର ସହ ସ୍ୱାଗତ କରିଥିଲେ। ଏହି ସମୟରେ ସେ ବ୍ରିଟିଶ ନିରାମିଷ ଆନ୍ଦୋଳନ ସହିତ ନିଜର ସମ୍ପର୍କକୁ ପୁନର୍ବାର ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧୀ ଦ୍ୱିତୀୟ ରାଉଣ୍ଡଟେବୁଲ ସମ୍ମିଳନୀରୁ ଫେରିବା ପରେ ସେ ଏକ ନୂଆ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇ ପୁଣେର ୟେରଓ୍ୱାଡା ଜେଲରେ ରଖାଯାଇଥିଲା। ସେ ଜେଲରେ ଥିବା ବେଳେ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଏକ ନୂଆ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଏକ ଅଲଗା ଭୋଟର ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଏହା ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ପୁରସ୍କାର ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା । ଏହାର ପ୍ରତିବାଦରେ ଗାନ୍ଧୀ ଜେଲରେ ଥିବା ବେଳେ ଆମରଣ ଅନଶନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଫଳରେ ଜନ ଅସନ୍ତୋଷ ଯୋଗୁଁ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରି ସରକାର ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ପୁରସ୍କାର ବଦଳରେ ଆପୋସ ପୁନା ଚୁକ୍ତି କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ। କଂଗ୍ରେସ ରାଜନୀତି ୧୯୩୪ରେ ଗାନ୍ଧୀ କଂଗ୍ରେସ ଦଳର ସଦସ୍ୟପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିଲେ । ସେ ଦଳର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ସହ ସହମତ ନୁହଁନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ଯେ ଯଦି ସେ ଇସ୍ତଫା ଦିଅନ୍ତି, ତେବେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ସହିତ ତାଙ୍କର ଲୋକପ୍ରିୟତା ଦଳର ସଦସ୍ୟତାକୁ ଦମନ କରିବା ବନ୍ଦ କରିଦେବ, ଯାହା ବାସ୍ତବରେ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ, ସମାଜବାଦୀ, ଟ୍ରେଡ୍ ୟୁନିୟନବାଦୀ, ଛାତ୍ର, ଧାର୍ମିକ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟ ସମର୍ଥକ ବିଶ୍ୱାସ ଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସମେତ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଥିଲା ଏବଂ ଏହି ବିଭିନ୍ନ ସ୍ୱରଗୁଡ଼ିକ ନିଜକୁ ଶୁଣିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇବ । ରାଜସହ ସାମୟିକ ଭାବରେ ରାଜନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଦଳର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇ ରାହୁଲ ମଧ୍ୟ ରାଜ ପ୍ରଚାରର ଟାର୍ଗେଟ ହେବାରୁ ବର୍ତ୍ତିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ। ୧୯୩୬ମସିହାରେ ନେହେରୁଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା ଏବଂ କଂଗ୍ରେସର ଲକ୍ଷ୍ନୌ ଅଧିବେଶନ ସହିତ ଗାନ୍ଧୀ ପୁଣି ଥରେ ସକ୍ରିୟ ରାଜନୀତିକୁ ଫେରିଥିଲେ । ଯଦିଓ ଗାନ୍ଧୀ ଭାରତର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ନେଇ କଳ୍ପନା ଜଳ୍ପନା ନୁହେଁ, ସ୍ୱାଧୀନତା ଜିତିବା କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ, ତଥାପି ସେ କଂଗ୍ରେସକୁ ସମାଜବାଦକୁ ନିଜର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବାରୁ ରୋକି ପାରିନଥିଲେ । ୧୯୩୮ରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିବା ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ସହ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କର ସଂଘର୍ଷ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଯିଏ କି ପୂର୍ବରୁ ଅହିଂସାକୁ ପ୍ରତିବାଦର ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ବିରୋଧ ସତ୍ତ୍ୱେ ବୋଷ କଂଗ୍ରେସ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭୋଗରାଜୁ ପଟ୍ଟାଭି ସୀତାରାମୟାଙ୍କ ବିପକ୍ଷରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ପାଇଁ ଜିତିଥିଲେ । ସୀତାରାମୟାଙ୍କ ପରାଜୟ ତାଙ୍କ ପରାଜୟ ବୋଲି ଗାନ୍ଧୀ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଥିବା ନୀତିକୁ ତ୍ୟାଗ କରିବା ପ୍ରତିବାଦରେ ସର୍ବଭାରତୀୟ ନେତାମାନେ ସାମୂହିକ ଭାବେ ଇସ୍ତଫା ଦେବା ପରେ ବୋଷ କଂଗ୍ରେସ ଛାଡିଥିଲେ। ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଓ ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ ଗାନ୍ଧୀ ବ୍ରିଟିଶ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରୟାସକୁ କୌଣସି ସହାୟତା ପ୍ରଦାନକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି ଭାରତୀୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ବିରୋଧରେ ଅଭିଯାନ ଚଳାଇଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଏହାର ଜବାବ ଦେଇ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଅନେକ କଂଗ୍ରେସ ନେତାଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ୧୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଜାତୀୟତାବାଦୀମାନେ ଅନେକ ହିଂସାତ୍ମକ ଆକ୍ରମଣ ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଯଦିଓ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଅଭିଯାନକୁ ଅନେକ ଭାରତୀୟ ନେତାଙ୍କ ସମର୍ଥନ ମିଳିନଥିଲା ଏବଂ ୨୦.୫ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱେଚ୍ଛାକୃତ ଭାବରେ ବ୍ରିଟିଶ ସେନାରେ ମିଶି ମିତ୍ର ସେନାର ବିଭିନ୍ନ ମୋର୍ଚ୍ଚାରେ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ, ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନଦ୍ୱାରା ଦକ୍ଷିଣ ଏସୀୟ ଅଞ୍ଚଳ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିବାରେ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ଏବଂ ଏହା ଶେଷରେ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ପଥ ପ୍ରଶସ୍ତ କରିଥିଲା । ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତର ଅଂଶଗ୍ରହଣକୁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିରୋଧ ତାଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସରୁ ପ୍ରେରିତ ଥିଲା ଯେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ଲଢ଼ୁଥିବା ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତ ଅଂଶୀଦାର ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ଏବଂ ସେହି ସ୍ୱାଧୀନତା ଭାରତକୁ ହିଁ ବଞ୍ଚିତ କରାଯାଇଥିଲା । ସେ ନାଜିବାଦ ଏବଂ ଫାସିବାଦକୁ ମଧ୍ୟ ନିନ୍ଦା କରିଥିଲେ, ଯାହା ଅନ୍ୟ ଭାରତୀୟ ନେତାଙ୍କ ସମର୍ଥନ ହାସଲ କରିଥିଲା । ଯୁଦ୍ଧ ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଥିବା ବେଳେ ଗାନ୍ଧୀ ୧୯୪୨ ମସିହାରେ ମୁମ୍ବାଇରେ ଏକ ଭାଷଣରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ଭାରତ ଛାଡିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦାବିକୁ ତୀବ୍ର କରିଥିଲେ । ଭାରତରୁ ବ୍ରିଟିଶଙ୍କ ବିଦାୟକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏହା ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟିର ସବୁଠାରୁ ନିଶ୍ଚିତ ବିଦ୍ରୋହ ଥିଲା । ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଭାରତ ଛାଡ଼ ଭାଷଣର ତୁରନ୍ତ ଜବାବ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଭାଷଣର କିଛି ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ କାର୍ଯ୍ୟକାରିଣୀ କମିଟିର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଦେଶବାସୀ ଏହି ଗିରଫଦାରୀର ପ୍ରତିଶୋଧ ନେବା ସହ ଶହ ଶହ ସରକାରୀ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ, ଥାନାଗୁଡ଼ିକୁ ନଷ୍ଟ କିମ୍ବା ପୋଡ଼ି ଦେବା ସହ ଟେଲିଗ୍ରାଫ୍ ତାର କାଟି ଦେଇଥିଲେ। ୧୯୪୨ ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧୀ ଏବେ ୭୩ ବର୍ଷରେ ପହଂଚିଥିଲେ ଏବଂ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦୀ ସରକାରଙ୍କ ସହ ସହଯୋଗକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ଏହି ପ୍ରୟାସରେ ସେ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ଯେ ସେମାନେ ବ୍ରିଟିଶ ଲୋକଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରନ୍ତି ନାହିଁ କିମ୍ବା ଆହତ କରନ୍ତି ନାହିଁ, ବରଂ ଯଦି ବ୍ରିଟିଶ ଅଧିକାରୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ହିଂସା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଏ ତେବେ ସେମାନେ ଦୁଃଖ ଭୋଗିବାକୁ ଏବଂ ମରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଅନ୍ତୁ । କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ହିଂସାକାଣ୍ଡ ଯୋଗୁଁ ଆନ୍ଦୋଳନ ବନ୍ଦ ହେବ ନାହିଁ ବୋଲି ସ୍ପଷ୍ଟ କରି ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନର ପ୍ରଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଆଦେଶପ୍ରାପ୍ତ ଅରାଜକତା ବାସ୍ତବ ଅରାଜକତାଠାରୁ ମଧ୍ୟ ଖରାପ। ସେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ କାରୋ ୟା ମାରୋ "କର କିମ୍ବା ମର" କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ। ପୁଣେର ଆଗା ଖାନ୍ ପ୍ୟାଲେସରେ ଗିରଫ ହୋଇଥିବା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଗିରଫଦାରୀ ଦୁଇ ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲିଥିଲା। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ଦୀର୍ଘସମୟ ସଚିବ ମହାଦେବ ଦେଶାଇଙ୍କର ହୃଦଘାତରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା, ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ କସ୍ତୁରବା ୧୮ ମାସ ଜେଲରେ ରହିବା ପରେ ୨୨ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୪୪ରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ। ଏବଂ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ଗମ୍ଭୀର ମ୍ୟାଲେରିଆ ଆକ୍ରମଣ ହୋଇଥିଲା । ଜେଲରେ ଥିବା ବେଳେ ସେ ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ବାଦିକ ଷ୍ଟୁଆର୍ଟ ଗେଲଡରଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତକାର ପାଇଁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ। ଏହାପରେ ଗେଲ୍ଡର ଏକ ସାକ୍ଷାତକାର ସାରଣୀ ରଚନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତର ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ଜଣାଇଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା ଯେ ଗାନ୍ଧୀ ହଠାତ୍ ରିହାତି ଦେବାକୁ ଇଚ୍ଛୁକ ଥିଲେ, ଯାହା ତାଙ୍କ ଦେଶବାସୀ, କଂଗ୍ରେସ କର୍ମୀ ଏବଂ ଏପରିକି ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲା। ପରବର୍ତ୍ତୀ ଦୁଇ ଜଣ ଦାବି କରିଥିଲେ ଯେ ଏହା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଗାନ୍ଧୀ ପ୍ରକୃତରେ ଯାହା କହିଥିଲେ ତାହାକୁ ବିକୃତ କରିଛି ଏବଂ ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ମିଥ୍ୟା ଭାବେ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛି। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଖରାପ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କାରଣରୁ ୬ ମଇ ୧୯୪୪ରେ ଯୁଦ୍ଧ ଶେଷ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା; ରାଜ ଚାହୁଁନଥିଲେ ଯେ ସେ ଜେଲରେ ମରିଯାଆନ୍ତୁ ଏବଂ ଦେଶକୁ ଉସକାଇ ଦିଅନ୍ତୁ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ସେ ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ରାଜନୈତିକ ଦୃଶ୍ୟପଟକୁ ଆସିଥିଲେ - ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ମୁସଲିମ ଲିଗ୍, ଯାହା କିଛି ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସାମାନ୍ୟ ଦେଖାଯାଉଥିଲା, "ବର୍ତ୍ତମାନ ରାଜନୈତିକ ମଞ୍ଚର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ପାଲଟିଛି" ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ପାଇଁ ଜିନ୍ନାଙ୍କ ଅଭିଯାନର ପ୍ରସଙ୍ଗ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଆଲୋଚନାର ବିଷୟ ଥିଲା । ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ଜିନ୍ନାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାପକ ଯୋଗାଯୋଗ ଥିଲା ଏବଂ ୧୯୪୪ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ବମ୍ବେସ୍ଥିତ ଜିନ୍ନାଙ୍କ ବାସଭବନରେ ଦୁଇ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇ ଜଣ ଅନେକ ଥର ସାକ୍ଷାତ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ଗାନ୍ଧୀ ଏକ ମିଳିତ ଧାର୍ମିକ ବହୁବଚନ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶର ମୁସଲମାନ ଏବଂ ଅଣ-ମୁସଲମାନମାନେ ଏକାଠି ଥିଲେ । ଜିନ୍ନା ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଏକ ଅଲଗା ମୁସଲମାନ ଦେଶ (ପରବର୍ତ୍ତୀ ପାକିସ୍ତାନ) ଗଠନ ପାଇଁ ଧାର୍ମିକ ଆଧାରରେ ଉପମହାଦେଶକୁ ବିଭାଜନ କରିବାକୁ ଜୋର ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ଆଲୋଚନା ୧୯୪୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜାରି ରହିଥିଲା। କଂଗ୍ରେସର ନେତାମାନେ ଜେଲରେ ଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ଦଳମାନେ ଯୁଦ୍ଧକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ସହ ସାଂଗଠନିକ ଶକ୍ତି ହାସଲ କରିଥିଲେ। ଅଣ୍ଡରଗ୍ରାଉଣ୍ଡ ପ୍ରକାଶନଗୁଡ଼ିକ କଂଗ୍ରେସର ନିଷ୍ଠୁର ଦମନକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଘଟଣା ଉପରେ ଏହାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ନଥିଲା। ଯୁଦ୍ଧ ଶେଷରେ ଇଂରେଜମାନେ ସ୍ପଷ୍ଟ ସଙ୍କେତ ଦେଇଥିଲେ ଯେ କ୍ଷମତା ଭାରତୀୟ ହାତକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯିବ । ଏହି ସମୟରେ ଗାନ୍ଧୀ ସଂଗ୍ରାମ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିଥିଲେ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ନେତୃତ୍ୱ ସମେତ ପାଖାପାଖି ୧୦୦,୦ ରାଜନୈତିକ ବନ୍ଦୀଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ବିଭାଜନ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ଗାନ୍ଧିଜୀ ଧାର୍ମିକ ଭିତ୍ତିରେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶର ବିଭାଜନକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ । ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ଭାରତ ଛାଡିବା ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ । ତେବେ ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ପକ୍ଷରୁ 'ବିଭାଜନ ଓ ଭାରତ ଛାଡ଼' ଦାବି କରାଯାଇଛି। କଂଗ୍ରେସ ଓ ମୁସଲିମ୍ ଲିଗକୁ ଅସ୍ଥାୟୀ ସରକାର ଅଧୀନରେ ସହଯୋଗ କରିବା ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଚୁକ୍ତି ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ, ଏହାପରେ ମୁସଲମାନ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ଥିବା ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକରେ ଗଣମତଦ୍ୱାରା ବିଭାଜନର ପ୍ରଶ୍ନସମାଧାନ ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ରାହୁଲ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ। ଜିନ୍ନା ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୪୬ ଅଗଷ୍ଟ ୧୬ରେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ ସହରରେ ସର୍ବସାଧାରଣରେ ଏକାଠି ହେବାକୁ ଚାପ ପକାଇବା ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶକୁ ଏକ ମୁସଲମାନ ରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଅଣ-ମୁସଲମାନ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ବିଭକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ କାର୍ଯ୍ୟ ଦିବସ ଆହ୍ୱାନ କରିଥିଲେ । ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୁସେନ୍ ସହିଦ ସୁହରାୱାର୍ଦି- ବର୍ତ୍ତମାନ ବାଂଲାଦେଶ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ସିଧାସଳଖ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଦିବସ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ କଲିକତାର ପୋଲିସକୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଛୁଟି ଦେଇଥିଲେ। ସିଧାସଳଖ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଦିବସ କଲିକତା ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କୁ ଗଣହତ୍ୟା କରିବା ସହ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତିରେ ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେଇଥିଲା ଏବଂ ସଂଘର୍ଷକୁ ରୋକିବା କିମ୍ବା ରୋକିବା ପାଇଁ ଛୁଟି କାଟିବା ପୋଲିସ ନିଖୋଜ ଥିଲା । ହିଂସାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ନିଜ ସେନାକୁ ଭିତରକୁ ଯିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇନଥିଲେ। ଡାଇରେକ୍ଟ ଆକ୍ସନ ଡେ 'ରେ ହୋଇଥିବା ହିଂସା ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ପ୍ରତିଶୋଧମୂଳକ ହିଂସା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ପରବର୍ତ୍ତୀ ଦିନରେ ହୋଇଥିବା ହିଂସାକାଣ୍ଡରେ ହଜାର ହଜାର ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ। ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଦଙ୍ଗା ପ୍ରବଣ ଅଞ୍ଚଳ ପରିଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ। ୧୯୪୭ ମସିହା ଫେବୃଆରୀ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତିନି ବର୍ଷ ଧରି ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତର ଭାଇସରୟ ତଥା ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ ଆର୍ଚିବାଲ୍ଡ ୱାଭେଲ୍ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ନୀତିଗତ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଏବଂ ପରେ ଏକ ସାଧାରଣ ଭୂମି ଖୋଜିବା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ଜିନ୍ନାଙ୍କ ସହ କାମ କରିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ଚରିତ୍ର ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ତଥା ତାଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ନିନ୍ଦା କରିଥିଲେ। ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ଓ ପ୍ରଭାବକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରିବା ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ରାଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀ ଏକକ ଚିନ୍ତାଧାରା ପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି ବୋଲି ୱାଭେଲ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଜଣେ "ମାରାତ୍ମକ, ଦୁଷ୍କର୍ମକାରୀ, ଅତ୍ୟନ୍ତ ଚତୁର" ରାଜନେତା ବୋଲି କହିଥିଲେ। ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ହେବ ବୋଲି ୱାଭେଲ୍ ଆଶଙ୍କା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀ ଏହାକୁ ରୋକିବାରେ ସକ୍ଷମ ହେବେ ବୋଲି ସନ୍ଦେହ କରିଥିଲେ। ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଅନିଚ୍ଛାରେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶର ଲୋକଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦେବା ପାଇଁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏହି ଜମିକୁ ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ଭାରତକୁ ବିଭାଜନ କରିବା ପାଇଁ ଜିନ୍ନାଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧୀ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ଆଲୋଚନାରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଷ୍ଟାନଲି ଓଲପର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ "ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ ଗଠନ ଯୋଜନାକୁ ଗାନ୍ଧୀ କେବେ ବି ଅନୁମୋଦନ କରିନଥିଲେ କିମ୍ବା ଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ" । ବିଭାଜନ ବିବାଦୀୟ ଓ ହିଂସାତ୍ମକ ବିବାଦୀୟ ଥିଲା। ଧାର୍ମିକ ଦଙ୍ଗାରେ ୫୦ ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ କାରଣ ୧୦ ନିୟୁତରୁ ୧୨ ନିୟୁତ ଅଣ-ମୁସଲମାନ (ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ଶିଖ ମୁଖ୍ୟତଃ) ପାକିସ୍ତାନରୁ ଭାରତକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ମୁସଲମାନମାନେ ଭାରତ, ପଶ୍ଚିମ ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ପୂର୍ବ ପାକିସ୍ତାନର ନବଗଠିତ ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କରି ଭାରତରୁ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଚାଲି ଆସିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀ ୧୯୪୭ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ ତାରିଖରେ କଲିକତାରେ ଉପବାସ ଓ ବୁଲି ଦେଶବାସୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ନିବେଦନ କରି ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ବିତାଇଥିଲେ । ବିଭାଜନ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶକୁ ଧାର୍ମିକ ହିଂସାରେ ଘେରି ଯାଇଥିଲା ଏବଂ ରାସ୍ତାଗୁଡିକ ମୃତଦେହରେ ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇଯାଇଥିଲା । ଧାର୍ମିକ ଦଙ୍ଗା ଏବଂ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ହିଂସାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଅନଶନ ଏବଂ ବିକ୍ଷୋଭକୁ ଶ୍ରେୟ ଦିଆଯାଏ । ଓଡ଼ିଶାରେ ଗାନ୍ଧୀ ୧୯୨୧ରୁ ୧୯୪୬ ମଧ୍ୟରେ ଗାନ୍ଧୀଜୀ ମୋଟ ୮ଥର ଓଡ଼ିଶା ଆସିଥିଲେ । ପ୍ରଥମ ଗସ୍ତ: ୧୯୨୧ ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ନିମନ୍ତ୍ରଣକୁ ସାଦରେ ଗ୍ରହଣ କରି ଗାନ୍ଧୀଜୀ ୨୩ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୨୩ ପ୍ରତ୍ୟୁଷରୁ ପତ୍ନୀ କସ୍ତୁରବା, କନିଷ୍ଠପୁତ୍ର ଦେବଦାସ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେଜଣ ଅନୁଚରଙ୍କ ସହ କଟକ ରେଳ ଷ୍ଟେସନରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ । ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ସମେତ କଟକର ବହୁ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ କର୍ମୀମାନେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ଏକ ପୁରୁଣା ଫୋର୍ଡ଼ ମୋଟର କାରରେ କଟକର ସ୍ୱରାଜ ଆଶ୍ରମକୁ ଘେନି ଯାଇଥିଲେ । ସେହିଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ କଟକ କାଠଯୋଡ଼ି ନଦୀର ଗଣେଶଘାଟ ନିକଟସ୍ଥ ବାଲିଶଯ୍ୟା ଉପରେ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ କଟକବାସୀଙ୍କ ତରଫରୁ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏକ ବିରାଟ ସାଧାରଣ ସଭା ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା । ସେହି ସାଧାରଣ ସଭାରେ ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ବାଣୀକୁ ଗ୍ରହଣ କରି ବହୁଛାତ୍ର ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସହଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି କ୍ରମରେ ଗାନ୍ଧୀଜୀ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୬ତାରିଖରେ ପୁରୀରେ ପହଞ୍ଚି, ସମୁଦ୍ର ବାଲିରେ ଏକ ବିରାଟ ସାଧାରଣ ସଭାରେ ଉଦ୍ବୋଧନ ଦେବାପରେ, ୨୭ ତାରିଖ ଦିନ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ଗହଣରେ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର କେତେକ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ପ୍ରପୀଡ଼ିତ ଅଞ୍ଚଳ ଗସ୍ତ କରିଥିଲେ । ଦ୍ୱିତୀୟ ଗସ୍ତ: ୧୯୨୫ ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କ୍ରମେ ୧୯୨୫ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯ତାରିଖରେ ଗାନ୍ଧୀଜୀ ପୁନର୍ବାର କଟକରେ ପଦାର୍ପଣ କରିଥିଲେ । ଏହି ଅବସରରେ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଉତ୍କଳ ଟାନେରୀ ନାମକ ଜୋତା କାରଖାନାଟି ପରିଦର୍ଶନ କରି ମୁଗ୍ଧ ହୋଇଥିଲେ ଓ ଅହମଦାବାଦସ୍ଥିତ ସାବରମତୀ ଆଶ୍ରମରେ ଏଭଳି ଏକ କାରଖାନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ମନସ୍ଥ କରିଥିଲେ । ଏହି ଅବସରରେ କଟକ ଉପକଣ୍ଠରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ କୁଷ୍ଠାଶ୍ରମ ପରିଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ତୃତୀୟ ଗସ୍ତ: ୧୯୨୭ ତୃତୀୟ ଥର ନିମନ୍ତେ ଓଡ଼ିଶା ପରିଦର୍ଶନରେ ଆସି କଟକଠାରେ ଭାଷାକୋଶବିତ ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜଙ୍କ ଆମନ୍ତ୍ରଣ କ୍ରମେ ତାଙ୍କ ଘରେ କିଛି ସମୟ କଟାଇଥିଲେ । ପ୍ରହରାଜ ମହୋଦୟଙ୍କ ଅଧ୍ୟବସାୟ ତଥା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୋଷ ଭଳି ଏକ ବିରାଟ ଗ୍ରନ୍ଥ-ପ୍ରକଳ୍ପ ସଂକଳନକୁ ଗାନ୍ଧୀଜୀ ଭୂୟସୀ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ । ଏହି ଅବସରରେ ପୂର୍ବୋକ୍ତ କୁଷ୍ଠାଶ୍ରମଟି ଦେଖି ଆଶ୍ରମବାସୀଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ସେବତୀଫୁଲ ତୋଡ଼ା ଓ ଏକ ଟୋକେଇପୂର୍ଣ୍ଣ କମଳାଲେମ୍ବୁ ଉପହାର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ଚତୁର୍ଥ ଗସ୍ତ: ୧୯୨୮ ୧୯୨୮ର ଦାରୁଣ ବନ୍ୟା ସମୟରେ ଗାନ୍ଧୀଜୀ ଚତୁର୍ଥ ଥର ନିମନ୍ତେ ଓଡ଼ିଶା ଆସିବା ବେଳକୁ ତାଙ୍କର ସହକର୍ମୀ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇସାରିଥିଲା । ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କର ନିଃସ୍ୱାର୍ଥ ଜନସେବା, ଦରିଦ୍ର-ନାରାୟଣଙ୍କ ପ୍ରତି ଗଭୀର ସମବେଦନାକୁ ସ୍ମରଣ କରି ସେହି ମହାନ ଆତ୍ମା ପ୍ରତି ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳୀ ଅର୍ପଣ ପୂର୍ବକ ଗାନ୍ଧୀଜୀ ତାଙ୍କର ୟଙ୍ଗ ଇଣ୍ଡିଆ ପତ୍ରିକାରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । ବାଲେଶ୍ୱର ଗସ୍ତକାଳରେ ଗାନ୍ଧୀଜୀ ବହୁ ବନ୍ୟାଞ୍ଚଳ ଗସ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହି ଗସ୍ତକାଳରେ ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ଇଂରେଜ ବନ୍ଧୁ ଏସ. ଏଫ. ଆଣ୍ଡୃଜ ତାଙ୍କ ଅନୁରୋଧ କ୍ରମେ ଓଡ଼ିଶାର ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ବନ୍ୟା ପ୍ରପୀଡ଼ିତ ଅଞ୍ଚଳ ପରିଦର୍ଶନ କରି ତାଙ୍କ ଲିଖିତ ଇଣ୍ଡିଆ ଆଣ୍ଡ ସାଇମନ କମିଶନ ରିପୋର୍ଟ ରେ ଏହି ବନ୍ୟାର କରୁଣ ଚିତ୍ର ମର୍ମସ୍ପର୍ଶୀ ଭାଷାରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ, ଯାହା ଫଳରେ ସେ କାଳର ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ଓଡ଼ିଶାକୁ ତୁରନ୍ତ ରିଲିଫ ସାମଗ୍ରୀ ପଠାଇଥିଲେ । ପଞ୍ଚମ ଗସ୍ତ: ୧୯୩୪ ୧୯୩୪ ମସିହା ମଇ ମାସ ୫ ତାରିଖରେ ସେ ଝାରସୁଗୁଡାରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ଅନୁଗୋଳ ଦେଇ ପୁରୀରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ । ୮ ତାରିଖରେ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ଉନ୍ମୋଚନ କରି ୯ ତାରିଖରେ ହରିଜନ ପଦଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ୧୯୪୮ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୩୦ ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟା ୫ଟା ୧୭ ମିନିଟରେ ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ନାତୁଣୀମାନଙ୍କ ସହ ବିର୍ଲା ହାଉସ୍ (ବର୍ତ୍ତମାନ ଗାନ୍ଧୀ ସ୍ମୃତି)ର ବଗିଚାରେ ଏକ ପ୍ରାର୍ଥନା ସଭାକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିବାକୁ ଯାଉଥିବା ବେଳେ ହିନ୍ଦୁ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ନାଥୁରାମ ଗଡସେ ନିକଟରେ ଥିବା ପିସ୍ତଲରୁ ତାଙ୍କ ଛାତିରେ ତିନୋଟି ଗୁଳି ମାଡ଼ କରିଥିଲେ । କେତେକ ହିସାବ ଅନୁଯାୟୀ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ତୁରନ୍ତ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା। ଅନ୍ୟ ାନ୍ୟ ବିବରଣୀରେ, ଯେପରିକି ଜଣେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଦର୍ଶୀ ସାମ୍ବାଦିକଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ, ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ବିର୍ଲା ହାଉସକୁ ଏକ ଶୋଇବା ଘରେ ନିଆଯାଇଥିଲା । ସେଠାରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପରିବାରର ଜଣେ ସଦସ୍ୟ ହିନ୍ଦୁ ଶାସ୍ତ୍ରର ଶବ୍ଦ ପଢ଼ିବାରୁ ପ୍ରାୟ ୩୦ ମିନିଟ୍ ପରେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ରେଡିଓମାଧ୍ୟମରେ ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି କହିଛନ୍ତି:ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମ ଜୀବନରୁ ଆଲୋକ ବାହାରିଯାଇଛି, ଏବଂ ଚାରିଆଡେ ଅନ୍ଧାର ଅଛି, ଏବଂ ତୁମକୁ କ 'ଣ କହିବି କିମ୍ବା କିପରି କହିବି ମୁଁ ଠିକ୍ ଭାବରେ ଜାଣେ ନାହିଁ । ଆମର ପ୍ରିୟ ନେତା ବାପୁ, ଯାହାଙ୍କୁ ଆମେ ଜାତିର ପିତା ବୋଲି କହୁଥିଲୁ, ସେ ଆଉ ନାହାନ୍ତି। ବୋଧହୁଏ ମୁଁ ଏହା କହିବା ଭୁଲ୍; ତଥାପି, ଆମେ ତାଙ୍କୁ ଆଉ ଦେଖିବୁ ନାହିଁ, ଯେପରି କି ଆମେ ତାଙ୍କୁ ଏତେ ବର୍ଷ ଧରି ଦେଖିଛୁ, ଆମେ ତାଙ୍କ ପାଖକୁ ପରାମର୍ଶ ପାଇଁ ଦୌଡ଼ିବୁ ନାହିଁ କିମ୍ବା ତାଙ୍କଠାରୁ ସାନ୍ତ୍ୱନା ନେବୁ ନାହିଁ, ଏବଂ ଏହା କେବଳ ମୋ ପାଇଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହି ଦେଶର ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଭୟଙ୍କର ଝଟକା । ହିନ୍ଦୁ ମହାସଭା ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସ୍ୱୟଂସେବକ ସଂଘ ସହ ସମ୍ପର୍କ ରଖିଥିବା ଜଣେ ହିନ୍ଦୁ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଗୋଡସେ ଖସିଯିବାକୁ କୌଣସି ପ୍ରୟାସ କରିନଥିଲେ; ଅନ୍ୟ କେତେକ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରକାରୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା। ଅଭିଯୁକ୍ତମାନେ ହେଲେ ନାଥୁରାମ ବିନାୟକ ଗଡସେ, ନାରାୟଣ ଆପ୍ଟେ, ବିନାୟକ ଦାମୋଦର ସାବରକର, ଶଙ୍କର କିସ୍ତାୟା, ଦତ୍ତାତ୍ରେୟ ପରଚୁରେ, ବିଷ୍ଣୁ କରକରେ, ମଦନଲାଲ ପାହୱା ଓ ଗୋପାଳ ଗଡସେ। ୧୯୪୮ ମସିହା ମେ ୨୭ ତାରିଖରେ ଏହି ମାମଲାର ଶୁଣାଣି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଜଷ୍ଟିସ ଆତ୍ମା ଚରଣ ୧୦ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୪୯ରେ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ଆଦେଶ ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ଏହା ୮ ମାସ ଧରି ଚାଲିଥିଲା। ପ୍ରସିକ୍ୟୁସନ ୧୪୯ ଜଣ ସାକ୍ଷୀଙ୍କୁ ଡାକିଥିଲେ, ପ୍ରତିପକ୍ଷ କେହି ନଥିଲେ। କୋର୍ଟ ଜଣେ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କୁ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ହତ୍ୟା ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ପାଇଁ ୮ ଜଣଙ୍କୁ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ବିସ୍ଫୋରକ ପଦାର୍ଥ ଆଇନ ଉଲ୍ଲଂଘନ ଅଭିଯୋଗରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରାଯାଇଛି। ସାବରକରଙ୍କୁ ଦୋଷମୁକ୍ତ କରାଯାଇ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ନାଥୁରାମ ଗଡସେ ଏବଂ ନାରାୟଣ ଆପ୍ଟେଙ୍କୁ ଫାଶୀ ଦଣ୍ଡାଦେଶ ଏବଂ ଅବଶିଷ୍ଟ ୬ ଜଣଙ୍କୁ (ଗୋଡସେଙ୍କ ଭାଇ ଗୋପାଳଙ୍କ ସମେତ) ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଇଥିଲା । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ବିୟୋଗରେ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଶୋକର ଛାୟା ଖେଳିଯାଇଥିଲା। ପାଞ୍ଚ ମାଇଲ ଲମ୍ବା ଏହି ଅନ୍ତିମ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ୧୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ତାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା, ବିର୍ଲା ବାସଭବନରୁ ରାଜ ଘାଟରେ ପହଞ୍ଚିବାକୁ ପାଞ୍ଚ ଘଣ୍ଟାରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଲାଗିଥିଲା ଏବଂ ଆଉ ଏକ ନିୟୁତ ଲୋକ ଶୋଭାଯାତ୍ରାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରୁଥିବା ଦେଖିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ମୃତଦେହକୁ ଏକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରବାହୀ ଜାହାଜରେ ପରିବହନ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହାର ଚେସିସକୁ ରାତାରାତି ଭାଙ୍ଗି ଦିଆଯାଇଥିଲା, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କ ମୃତଦେହର ଏକ ଝଲକ ପାଇପାରିବେ । ଗାଡିର ଇଞ୍ଜିନ ବ୍ୟବହାର ହୋଇନଥିଲା; ଏହା ବଦଳରେ ୫୦ ଜଣ ଲେଖାଏଁ ଲୋକଙ୍କ ହାତରେ ଥିବା ୪ଟି ଡ୍ରାଗ୍ ଦଉଡ଼ି ଗାଡ଼ିକୁ ଟାଣି ନେଇଥିଲା। ଲଣ୍ଡନର ଇଣ୍ଡିଆ ହାଉସରେ ସମସ୍ତ ଧର୍ମ ଓ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ଏବଂ ସମଗ୍ର ବ୍ରିଟେନରୁ ଆସିଥିବା ଭାରତୀୟମାନେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥିବାରୁ ଲଣ୍ଡନରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଭାରତୀୟ ମାଲିକାନାରେ ଥିବା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଶୋକରେ ବନ୍ଦ ରହିଥିଲା । ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର ଏବଂ ସ୍ମାରକୀ ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର କରାଯାଇଥିଲା। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଅସ୍ଥିକୁ ଅଳଙ୍କାରରେ ଢାଳି ଦିଆଯାଇଥିଲା, ଯାହାକୁ ସ୍ମାରକୀ ସେବା ପାଇଁ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ପଠାଯାଇଥିଲା। ୧୨ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୪୮ରେ ଆହ୍ଲାବାଦସ୍ଥିତ ସଙ୍ଗମରେ ଅଧିକାଂଶ ଅସ୍ଥି ବିସର୍ଜନ କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ କିଛି ଗୁପ୍ତଭାବରେ ନିଆଯାଇଥିଲା । ୧୯୯୭ ମସିହାରେ ତୁଷାର ଗାନ୍ଧୀ ଆହ୍ଲାବାଦର ସଙ୍ଗମଠାରେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଭଲ୍ଟରେ ଥିବା ଏକ କଳସର ସାମଗ୍ରୀକୁ ବିସର୍ଜନ କରି କୋର୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିଥିଲେ। ଉଗାଣ୍ଡାର ଜିଞ୍ଜା ନିକଟରେ ଥିବା ନାଇଲ ନଦୀର ଉତ୍ସରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ କିଛି ଅସ୍ଥି ବିଛିନ୍ନ ହୋଇ ରହିଥିଲା ଏବଂ ଏହି ଘଟଣାକୁ ଚିହ୍ନିତ କରୁଥିବା ଏକ ସ୍ମାରକୀ ଫଳକ। ୩୦ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୮ରେ ଗିରଗାଓଁ ଚୌପାଟିରେ ଆଉ ଏକ କଳଶର ସାମଗ୍ରୀ ବିସର୍ଜନ କରାଯାଇଥିଲା । ଅନ୍ୟ ଏକ କଳସ ପୁଣେର ଆଗା ଖାଁଙ୍କ ମହଲରେ (ଯେଉଁଠାରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ୧୯୪୨ରୁ ୧୯୪୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜନୈତିକ ବନ୍ଦୀ ଭାବରେ ରଖାଯାଇଥିଲା) ଏବଂ ଅନ୍ୟଟି ଲସ୍ ଆଞ୍ଜେଲସର ସେଲ୍ଫ-ରିଜୁଲେସନ୍ ଫେଲୋସିପ୍ ଲେକ୍ ଶ୍ରାଇନ୍ରେ ରହିଛି । ଯେଉଁ ବିର୍ଲା ହାଉସ ସାଇଟରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା ତାହା ଏବେ ଗାନ୍ଧୀ ସ୍ମୃତି ନାମକ ଏକ ସ୍ମାରକୀ । ଯମୁନା ନଦୀ ନିକଟରେ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ତାଙ୍କର ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର କରାଯାଇଥିଲା ତାହା ହେଉଛି ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ରଜ ଘଟ ସ୍ମାରକୀ । ଏକ କଳା ମାର୍ବଲ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ, ଏଥିରେ ଏପିଗ୍ରାଫ୍ "ହେମା" ଦେବନାଗରୀ: ୧୨ ୧୨ ବା, ହେ ରାମ ରହିଛି । ଗୁଳି ମାଡ଼ ପରେ ଏହା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଶେଷ ଶବ୍ଦ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି। ନୀତି, ଅଭ୍ୟାସ ଏବଂ ବିଶ୍ୱାସ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟ, ଚିଠି ଏବଂ ଜୀବନ ତାଙ୍କ ନୀତି, ଅଭ୍ୟାସ ଏବଂ ବିଶ୍ୱାସ ବିଷୟରେ ଅନେକ ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ପଣ୍ଡିତ ବିଶ୍ଳେଷଣ ଆକର୍ଷିତ କରିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି । କେତେକ ଲେଖକ ତାଙ୍କୁ ନୈତିକ ଜୀବନ ଶୈଳୀ ଓ ଶାନ୍ତିବାଦର ଏକ ପାରାଗନ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରୁଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟମାନେ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ପରିସ୍ଥିତିଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ଏକ ଅଧିକ ଜଟିଳ, ବିରୋଧୀ ଏବଂ ବିକଶିତ ଚରିତ୍ର ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରନ୍ତି । ସତ୍ୟ ଓ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଗାନ୍ଧୀ ସତ୍ୟ ବା ସତ୍ୟକୁ ଆବିଷ୍କାର ଓ ଅନୁସରଣ କରିବା ପାଇଁ ନିଜ ଜୀବନକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ବୋଲି କହିଥିଲେ, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି "ସତ୍ୟକୁ ଅନୁରୋଧ କରିବା, ଜିଦ୍ କରିବା କିମ୍ବା ନିର୍ଭରଶୀଳତା" । ସତ୍ୟାଗ୍ରହକୁ ଏକ ରାଜନୈତିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବଂ ନୀତି ଭାବରେ ପ୍ରଥମ ପ୍ରଣୟନ ୧୯୨୦ ମସିହାରେ ହୋଇଥିଲା, ଯାହାକୁ ସେ ସେହି ବର୍ଷ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ଭାରତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ଏକ ଅଧିବେଶନ ପୂର୍ବରୁ "ଅସହଯୋଗ ସଂକଳ୍ପ" ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ଡେନିସ୍ ଡାଲ୍ଟନ୍ କହନ୍ତି, ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ରଚନା ଓ ପଦକ୍ଷେପ ହିଁ ତାଙ୍କ ଲୋକମାନଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସ ଓ ସଂସ୍କୃତିରେ ଗଭୀର ଭାବରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ତାଙ୍କୁ ଜନଚେତନାରେ ବାନ୍ଧି ଦେଇଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଶୀଘ୍ର ମହାତ୍ମାରେ ପରିଣତ କରିଥିଲା। ଗାନ୍ଧିଜୀ ସତ୍ୟାଗ୍ରହକୁ ଆତ୍ମଅନୁଭବ, ଅହିଂସା (ଅହିଂସା), ନିରାମିଷ ଏବଂ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରେମର ବେଦାନ୍ତିକ ଆଦର୍ଶ ଉପରେ ଆଧାରିତ କରିଥିଲେ । ୱିଲିୟମ୍ ବୋର୍ମାନ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କ ସତ୍ୟାଗ୍ରହର ଚାବି ହିନ୍ଦୁ ଉପନିଷଦୀୟ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ରହିଛି। ଇନ୍ଦିରା କାର୍ଙ୍କ ମତରେ ଅହିଂସା ଓ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଉପରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଧାରଣା ଅଦ୍ବୈତ ବେଦାନ୍ତର ଦାର୍ଶନିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଉପରେ ଆଧାରିତ ଥିଲା। ବ୍ରୁସ୍ ୱାଟସନ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଧାରଣାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କିଛି କେବଳ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ପରମ୍ପରାରେ ନୁହେଁ, ବରଂ ଜୈନ ଧର୍ମ କିମ୍ବା ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ, ବିଶେଷକରି ଅହିଂସା, ନିରାମିଷ ଏବଂ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରେମ ବିଷୟରେ, କିନ୍ତୁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ଏହି ଧାରଣାଗୁଡ଼ିକୁ ରାଜନୀତିକରଣ କରିବା ପାଇଁ ଥିଲା । ଗ୍ଲିନ୍ ରିଚାର୍ଡସଙ୍କ ମତରେ ସତ୍ୟକୁ ଏକ ନାଗରିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଭାବରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଧାରଣା ଧର୍ମ ଓ ସୀତାର ହିନ୍ଦୁ ପରିଭାଷା ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଭଲ ଭାବରେ ବୁଝାଯାଏ । ଗାନ୍ଧୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଲଢ଼େଇ ହେଉଛି ନିଜ ରାକ୍ଷସ, ଭୟ ଏବଂ ଅସୁରକ୍ଷିତତାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିବା । ଗାନ୍ଧିଜୀ ପ୍ରଥମେ "ଭଗବାନ ହିଁ ସତ୍ୟ" କହି ନିଜର ବିଶ୍ୱାସକୁ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ କରିଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ଏହି ବୟାନକୁ ବଦଳାଇ 'ସତ୍ୟ ହିଁ ଭଗବାନ' ରଖିଥିଲେ। ତେଣୁ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଦର୍ଶନରେ ସତ୍ୟ (ସତ୍ୟ) ହେଉଛି "ଭଗବାନ" । ରିଚାର୍ଡସ କହନ୍ତି, ଗାନ୍ଧୀ "ଭଗବାନ" ଶବ୍ଦକୁ ଏକ ଅଲଗା ଶକ୍ତି ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ, ବରଂ ଅଦ୍ବୈତ ବେଦାନ୍ତ ପରମ୍ପରାର ଅସ୍ତିତ୍ୱ (ବ୍ରାହ୍ମଣ, ଆତ୍ମା) ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ, ଯାହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଏବଂ ସମସ୍ତ ଜୀବନରେ ସମସ୍ତ ଜିନିଷରେ, ଏକ ଅଣଦୁଃସାମୟିକ ସାର୍ବଜନୀନ ଭାବରେ ବ୍ୟାପିଥାଏ । ନିକୋଲାସ ଗିୟରଙ୍କ ମତରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଭଗବାନ ଏବଂ ମନୁଷ୍ୟର ଏକତା, ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଆତ୍ମା ସମାନ ଏବଂ ସେଥିପାଇଁ ସମାନତା ଅଛି, ଆତ୍ମା ଅଛି ଏବଂ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ସମସ୍ତ ଜିନିଷ ସହିତ ସମାନ, ଅହିଂସା (ଅହିଂସା) ହେଉଛି ଏହି ଆତ୍ମାର ପ୍ରକୃତି । ସତ୍ୟାଗ୍ରହର ସାର ହେଉଛି ଏକ ରାଜନୈତିକ ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ "ଆତ୍ମା ଶକ୍ତି" , ଅତ୍ୟାଚାରକାରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ନିଷ୍ଠୁର ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ମନା କରିବା, ଅତ୍ୟାଚାରକାରୀ ଏବଂ ଶୋଷିତଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଶତ୍ରୁତାକୁ ଦୂର କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା, ଅତ୍ୟାଚାରକାରୀଙ୍କୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କିମ୍ବା "ଶୁଦ୍ଧ" କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ । ଏହା ନିଷ୍କ୍ରିୟତା ନୁହେଁ ବରଂ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ପ୍ରତିରୋଧ ଏବଂ ଅସହଯୋଗ ଯେଉଁଠାରେ ଆର୍ଥର ହର୍ମାନ୍ କୁହନ୍ତି, "ପ୍ରେମ ଘୃଣାକୁ ଜିତିଥାଏ" । ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ପାଇଁ ବେଳେବେଳେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିବା ଏକ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି ଏହା ଏକ "ନୀରବ ଶକ୍ତି" ବା "ଆତ୍ମା ଶକ୍ତି" ଏକ ଶବ୍ଦ ଯାହା ମାର୍ଟିନ ଲୁଥର କିଙ୍ଗ ଜୁନିୟର ତାଙ୍କ "ଆଇ ହେଭ୍ ଆ ଡ୍ରିମ୍ " ଭାଷଣ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ କରିଥିଲେ । ଏହା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଶାରୀରିକ ଶକ୍ତି ପରିବର୍ତ୍ତେ ନୈତିକ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ସତ୍ୟାଗ୍ରହକୁ "ସାର୍ବଜନୀନ ଶକ୍ତି" ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ, କାରଣ ଏହା ମୂଳତଃ "ସମ୍ପର୍କୀୟ ଏବଂ ଅପରିଚିତ, ଯୁବକ ଏବଂ ବୃଦ୍ଧ, ପୁରୁଷ ଏବଂ ମହିଳା, ବନ୍ଧୁ ଏବଂ ଶତ୍ରୁଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ପାର୍ଥକ୍ୟ କରେ ନାହିଁ। ଗାନ୍ଧିଜୀ ଲେଖିଛନ୍ତି, "ଏଥିରେ କୌଣସି ଅଧୀରତା ରହିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ, କୌଣସି ବର୍ବରତା ନାହିଁ, କୌଣସି ଅସଦାଚରଣ ନାହିଁ, କୌଣସି ଅଯଥା ଚାପ ନାହିଁ। ଯଦି ଆମେ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ପ୍ରକୃତ ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛୁ, ତେବେ ଆମେ ଅସହିଷ୍ଣୁ ହୋଇପାରିବା ନାହିଁ । ଅସହିଷ୍ଣୁତା କାହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ ରଖିବାକୁ ଧୋକା ଦେଇଥାଏ। ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଅଧୀନରେ ପ୍ରଚଳିତ ନାଗରିକ ଅବମାନନା ଏବଂ ଅସହଯୋଗ "ଦୁଃଖର ନିୟମ" ଉପରେ ଆଧାରିତ, ଏକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଯେ ଦୁଃଖର ସହନଶୀଳତା ହେଉଛି ଶେଷ ହେବାର ଏକ ମାଧ୍ୟମ । ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସାଧାରଣତଃ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି କିମ୍ବା ସମାଜର ନୈତିକ ଉନ୍ନତି କିମ୍ବା ପ୍ରଗତିକୁ ସୂଚିତ କରେ । ତେଣୁ ସତ୍ୟାଗ୍ରହରେ ଅସହଯୋଗ ବାସ୍ତବରେ ସତ୍ୟ ଓ ନ୍ୟାୟ ସହିତ ବିରୋଧୀଙ୍କ ସହଯୋଗକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବାର ଏକ ମାଧ୍ୟମ । ସତ୍ୟାଗ୍ରହକୁ ଏକ ରାଜନୈତିକ ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଧାରଣା ଭାରତୀୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାପକ ଅନୁସରଣ ଆକର୍ଷିତ କରିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ସମର୍ଥନ ସାର୍ବଜନୀନ ନଥିଲା । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଜିନ୍ନାଙ୍କ ପରି ମୁସଲମାନ ନେତାମାନେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ବିଚାରକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ, ରାଜନୈତିକ ସକ୍ରିୟତା ମାଧ୍ୟମରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୁଧର୍ମକୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରୁଥିବା ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ ଏବଂ ମୁସଲମାନ ଜାତୀୟତାବାଦ ଏବଂ ମୁସଲମାନ ମାତୃଭୂମି ଦାବି ମାଧ୍ୟମରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ମୁକାବିଲା କରିବାକୁ ପ୍ରୟାସ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ୧୯୪୫ ମସିହା ଜୁନ୍ ମାସରେ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ନେତା ଆମ୍ବେଦକର ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିବାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ପରେ ଏବଂ ଆଧୁନିକ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଆଇନ ଓ ନ୍ୟାୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ "ଅନ୍ଧ ହିନ୍ଦୁ ଭକ୍ତ" , ଆଦିମ, ଟଲଷ୍ଟୟ ଏବଂ ରସ୍କିନ୍ଙ୍କ ନକଲି ମଦଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ଏବଂ "ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଚାର କରିବା ପାଇଁ ସର୍ବଦା କିଛି ସରଳତା ଅଛି" ବୋଲି ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲେ । ୱିନଷ୍ଟନ ଚର୍ଚିଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ସ୍ୱାର୍ଥପର ଫାଇଦା ଚାହୁଁଥିବା ଜଣେ ଚତୁର ହକଷ୍ଟର, ଜଣେ "ଆକାଂକ୍ଷୀ ଏକଛତ୍ରବାଦୀ" ଏବଂ "ପାଗନ୍ ହିନ୍ଦୁଧର୍ମର ଆତାବାଦୀ ମୁଖପାତ୍ର" ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । ଚର୍ଚ୍ଚିଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନାଗରିକ ଅବମାନନା ଆନ୍ଦୋଳନର ଦୃଶ୍ୟ କେବଳ "ସେଠାରେ (ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତରେ) ଗୋରା ଲୋକମାନେ ଯେଉଁ ବିପଦର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି ତାହାକୁ ବଢ଼ାଇଦେଇଛି "। ଅହିଂସା ଯଦିଓ ଗାନ୍ଧୀ ଅହିଂସାନୀତିର ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ନଥିଲେ, ତଥାପି ସେ ପ୍ରଥମେ ଏହାକୁ ରାଜନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟାପକ ସ୍ତରରେ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ। ଅହିଂସା (ଅହିଂସା)ର ଧାରଣାର ଭାରତୀୟ ଧାର୍ମିକ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ଏକ ଦୀର୍ଘ ଇତିହାସ ରହିଛି ଏବଂ ଏହାକୁ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଧର୍ମ (ନୈତିକ ମୂଲ୍ୟ ଗୁଣ) ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ, ଯାହା ସମସ୍ତ ଜୀବଜନ୍ତୁ (ସର୍ବଭୂତ), ସର୍ବଦା (ସର୍ବଦ), ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ (ସର୍ବତା), କାର୍ଯ୍ୟ, ଶବ୍ଦ ଏବଂ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଗାନ୍ଧିଜୀ ତାଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀ 'ଦ ଷ୍ଟୋରୀ ଅଫ୍ ମାଇଁ ଏକ୍ସପେରିମେଣ୍ଟସ୍ ୱିଥ୍ ଟ୍ରୁଥ୍' ରେ ଅହିଂସା ବିଷୟରେ ତାଙ୍କ ଦର୍ଶନ ଓ ଧାରଣାକୁ ରାଜନୈତିକ ମାଧ୍ୟମ ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। ଯଦିଓ ଗାନ୍ଧୀ ଅହିଂସାକୁ ହିଂସାଠାରୁ ଅସୀମ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ବୋଲି ଭାବୁଥିଲେ, ତଥାପି ସେ ହିଂସାକୁ କାତରତା ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ପସନ୍ଦ କରୁଥିଲେ । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ତାଙ୍କ ସମ୍ମାନ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଭାରତକୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିବେ, ବରଂ ସେ କାତରତାପୂର୍ଣ୍ଣ ଢଙ୍ଗରେ ନିଜ ଅପମାନର ଅସହାୟ ସାକ୍ଷୀ ହେବା ଉଚିତ୍ । ସାହିତ୍ୟକୃତି ଗାନ୍ଧୀ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖକ ଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଦସ୍ତଖତ ଶୈଳୀ ସରଳ, ସଠିକ, ସ୍ପଷ୍ଟ ଏବଂ କୃତ୍ରିମତା ବିହୀନ ଥିଲା । ୧୯୦୯ ମସିହାରେ ଗୁଜରାଟୀ ଭାଷାରେ ପ୍ରକାଶିତ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପ୍ରକାଶନ 'ହିନ୍ଦ ସ୍ୱରାଜ' ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନର "ବୌଦ୍ଧିକ ବ୍ଲୁପ୍ରିଣ୍ଟ" ପାଲଟିଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ବର୍ଷ ଏହି ପୁସ୍ତକଟି ଇଂରାଜୀରେ ଅନୁବାଦ ିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଏକ କପିରାଇଟ୍ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଥିଲା ଯେଉଁଥିରେ "ନୋ ରାଇଟ୍ସ ସଂରକ୍ଷିତ" ଲେଖାଥିଲା । ଦଶନ୍ଧି ଧରି ସେ ଗୁଜରାଟୀ, ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ହରିଜନଙ୍କ ସମେତ ଅନେକ ଖବରକାଗଜ ସମ୍ପାଦନା କରିଥିଲେ; ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଥିବା ବେଳେ ଇଂରାଜୀରେ ୟଙ୍ଗ ଇଣ୍ଡିଆ ଏବଂ ଗୁଜରାଟୀ ମାସିକ ନବଜୀବନ ଭାରତ ଫେରିବା ପରେ ଇଣ୍ଡିଆନ ଓପିନିଅନ୍ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ନବଜୀବନ ହିନ୍ଦୀରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହାବ୍ୟତୀତ ସେ ପ୍ରାୟ ପ୍ରତିଦିନ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷ ଓ ଖବରକାଗଜକୁ ଚିଠି ଲେଖୁଥିଲେ। ଗାନ୍ଧିଜୀ ତାଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀ, ସତ୍ୟର କାହାଣୀ ଗୁଜରାତି ସମେତ ଅନେକ ପୁସ୍ତକ ମଧ୍ୟ ଲେଖିଥିଲେ, ଯାହାର ପୁନଃମୁଦ୍ରିତ ହେବା ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ସେ ସମଗ୍ର ପ୍ରଥମ ସଂସ୍କରଣକୁ କିଣିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟ ଆତ୍ମଜୀବନୀ ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା: ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ତାଙ୍କ ସଂଘର୍ଷ ବିଷୟରେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ, ହିନ୍ଦ ସ୍ୱରାଜ ବା ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ହୋମ୍ ରୁଲ୍, ଏକ ରାଜନୈତିକ ପୁସ୍ତକ ଏବଂ ଜନ୍ ରସ୍କିନ୍ଙ୍କ 'ଟୁ ଦିସ୍ ଲାଷ୍ଟ' ର ଗୁଜରାଟୀ ଭାଷାରେ ଏକ ବର୍ଣ୍ଣନା ଯାହା ରାଜନୈତିକ ଅର୍ଥନୀତିର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସମାଲୋଚନା ଥିଲା। ଏହି ଶେଷ ପ୍ରବନ୍ଧକୁ ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଇପାରେ । ନିରାମିଷ, ଖାଦ୍ୟପେୟ ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଧର୍ମ, ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାର ଇତ୍ୟାଦି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ସେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ଲେଖିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧୀ ସାଧାରଣତଃ ଗୁଜରାଟୀ ଭାଷାରେ ଲେଖୁଥିଲେ, ଯଦିଓ ସେ ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକର ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ଇଂରାଜୀ ଅନୁବାଦକୁ ମଧ୍ୟ ସଂଶୋଧନ କରିଥିଲେ । ୧୯୩୪ ମସିହାରେ ସେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ୟେରଓ୍ୱାଡା ଜେଲରେ ଥିବା ବେଳେ ଜେଲରୁ ଗୀତ ଲେଖିଥିଲେ । ୧୯୬୦ ଦଶକରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସଂଗୃହୀତ କୃତି ନାମରେ ଭାରତ ସରକାର ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କୃତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ପାଖାପାଖି ଶହେ ଖଣ୍ଡରେ ପ୍ରକାଶିତ ପ୍ରାୟ ୫୦,୦ ପୃଷ୍ଠାର ଏହି ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ରହିଛି। ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କୃତିର ଏକ ସଂଶୋଧିତ ସଂସ୍କରଣରେ ଅନେକ ତ୍ରୁଟି ଓ ତ୍ରୁଟି ରହିଥିବାରୁ ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା। ପରେ ଭାରତ ସରକାର ସଂଶୋଧିତ ସଂସ୍କରଣକୁ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରି ନେଇଥିଲେ। ଇତିହାସରେ ଇଂରେଜ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ସଫଳ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଭାବରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଜଣାଶୁଣା । ତାଙ୍କୁ ଆଧୁନିକ ଭାରତର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶଂସା କରାଯାଏ । ଆମେରିକୀୟ ଐତିହାସିକ ଷ୍ଟାନଲି ଓଲପର୍ଟ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ "ଭାରତର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିପ୍ଳବୀ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ନେତା" ଏବଂ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପରେ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତୀୟ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । ୧୯୯୯ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଏସିଆ ସପ୍ତାହ ପକ୍ଷରୁ 'ଶତାବ୍ଦୀର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଏସୀୟ' ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା। ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ବିବିସି ସର୍ଭେରେ ତାଙ୍କୁ ସହସ୍ରାବ୍ଦୀର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଇଥିଲା। ମହାତ୍ମା ଶବ୍ଦକୁ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ନାମ ବୋଲି ଭୁଲ କରାଯାଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦ ମହା (ଅର୍ଥାତ୍ ମହାନ) ଓ ଆତ୍ମା (ଅର୍ଥାତ୍ ଆତ୍ମା)ରୁ ନିଆଯାଇଛି । ଜୁଲାଇ ୧୯୧୪ରେ ଡର୍ବାନର ଟାଉନ ହଲରେ ବିଦାୟୀ ସଭାରେ ତାଙ୍କୁ ସାର୍ବଜନୀନ ଭାବରେ "ମହାତ୍ମା" ଉପାଧିରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା । ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଟାଗୋର ୧୯୧୫ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଏହି ଉପାଧି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ତଥାପି ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ଏହି ଟାଇଟଲକୁ କେବେ ବି ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇନଥିଲେ ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ଅନେକ ସମୟରେ ଦୁଃଖିତ ହେଉଥିଲେ । ଭାରତର ଅସଂଖ୍ୟ ରାସ୍ତା, ସଡ଼କ ଓ ଅଞ୍ଚଳଗାନ୍ଧିଙ୍କ ନାମରେ ନାମିତ ହୋଇଛି। ଏଥିରେ ଏମ୍ ଜି ରୋଡ୍ (ମୁମ୍ବାଇ, ବାଙ୍ଗାଲୋର, କୋଲକାତା, ଲକ୍ଷ୍ନୌ, କାନପୁର, ଗ୍ୟାଙ୍ଗଟକ୍ ଏବଂ ଇନ୍ଦୋର ସମେତ ଅନେକ ଭାରତୀୟ ସହରର ମୁଖ୍ୟ ରାସ୍ତା), ଗାନ୍ଧୀ ମାର୍କେଟ୍ (ସିଓନ୍, ମୁମ୍ବାଇ ନିକଟରେ) ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀନଗର (ଗୁଜରାଟ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ, ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ) ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ୨୦୦୮ ସୁଦ୍ଧା ୧୫୦ରୁ ଅଧିକ ଦେଶ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଉପରେ ଟିକଟ ଜାରି କରିଥିଲେ। ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୧୯ରେ ରୁଷିଆ, ଇରାନ, ତୁର୍କୀ, ଉଜ୍ବେକିସ୍ତାନ, ପାଲେଷ୍ଟାଇନ ସମେତ ପ୍ରାୟ ୮୭ଟି ଦେଶ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ୧୫୦ତମ ଜୟନ୍ତୀ ଅବସରରେ ସ୍ମାରକୀ ଗାନ୍ଧୀ ଟିକଟ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଥିଲେ। ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୦ରେ ଫ୍ଲୋରିଆନ୍ 120461 ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସମ୍ମାନରେ ମନୋନୀତ କରାଯାଇଥିଲା। ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୨ରେ ଆସ୍ତାନାରେ କାଜାଖସ୍ତାନର ରକ୍ଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସଂପ୍ରଦାୟ ସ୍ମାରକୀ ସମ୍ମୁଖରେ ରୋଇଂ କେନାଲର ବନ୍ଧରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଏକ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା । 15 2022, . - " - " . ଅନୁଗାମୀ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରଭାବ ଗାନ୍ଧୀ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନେତା ଓ ରାଜନୈତିକ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲେ। ମାର୍ଟିନ ଲୁଥର କିଙ୍ଗ ଜୁନିୟର, ଜେମ୍ସ ଲସନ ଏବଂ ଜେମ୍ସ ବେଭେଲଙ୍କ ସମେତ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ନାଗରିକ ଅଧିକାର ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃବୃନ୍ଦ ଅହିଂସା ବିଷୟରେ ସେମାନଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ସିଦ୍ଧାନ୍ତର ବିକାଶରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଲେଖାରୁ ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ । ରାଜା କହିଲେ "ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ଆମକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ରଣନୀତି ଦେଇଥିଲେ। ରାଜା ବେଳେବେଳେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ "ଛୋଟ ବାଦାମୀ ସନ୍ଥ" ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରୁଥିଲେ । ରଙ୍ଗଭେଦ ବିରୋଧୀ କର୍ମୀ ତଥା ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନେଲସନ ମଣ୍ଡେଲା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରେରଣା ପାଇଥିଲେ। ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଛନ୍ତି ଷ୍ଟିଭ୍ ବିକୋ, ଭାକ୍ଲାଭ୍ ହାଭେଲ୍ ଏବଂ ଅଙ୍ଗ ସାନ୍ ସୁ କି। ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନେଲସନ ମଣ୍ଡେଲା ତାଙ୍କ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସମୟରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଅହିଂସା ପ୍ରତିରୋଧ ଦର୍ଶନର ଅନୁଗାମୀ ଥିଲେ । ଭାନା ଏବଂ ୱାହେଦ ଏହି ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇ କହିଥିଲେ ଯେ "ଗାନ୍ଧୀ ଶ୍ୱେତ ଶାସନର ଅନ୍ତ ଘଟାଇବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢ଼ିର କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲେ। ଏହି ପରମ୍ପରା ତାଙ୍କୁ ନେଲସନ ମଣ୍ଡେଲାଙ୍କ ସହ ଯୋଡ଼ିଛି... ଏକ ଅର୍ଥରେ ମଣ୍ଡେଲା ଗାନ୍ଧୀ ଯାହା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ତାହା ପୂରଣ କରିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଜୀବନ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ଅନେକଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲା ଯେଉଁମାନେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ପରାମର୍ଶଦାତା ଭାବରେ ବିଶେଷ ଭାବରେ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଥିଲେ କିମ୍ବା ଯେଉଁମାନେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ନିଜ ଜୀବନକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ । ୟୁରୋପରେ ରୋମେନ୍ ରୋଲାଣ୍ଡ ପ୍ରଥମେ ୧୯୨୪ ମସିହାରେ ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ବ୍ରାଜିଲର ଅରାଜକତାବାଦୀ ତଥା ନାରୀବାଦୀ ମାରିଆ ଲେସର୍ଡା ଡି ମୌରା ଶାନ୍ତିବାଦ ଉପରେ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ଲେଖିଥିଲେ । ୧୯୩୧ ମସିହାରେ ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନୀ ଆଲବର୍ଟ ଆଇନଷ୍ଟାଇନ୍ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ଲେଖିଥିବା ଏକ ଚିଠିରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ ଚିଠି ବିନିମୟ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ "ଆଗାମୀ ପିଢ଼ି ପାଇଁ ଏକ ଆଦର୍ଶ" ବୋଲି କହିଥିଲେ । ଆଇନଷ୍ଟାଇନ୍ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ:ରାଜନୈତିକ ଇତିହାସରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସଫଳତା ଅନନ୍ୟ। ସେ ଏକ ନିର୍ଯ୍ୟାତିତ ଦେଶର ମୁକ୍ତି ସଂଗ୍ରାମ ପାଇଁ ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନୂତନ ଏବଂ ମାନବିକ ଉପାୟ ଆବିଷ୍କାର କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହାକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶକ୍ତି ଏବଂ ନିଷ୍ଠାର ସହ ପାଳନ କରିଛନ୍ତି । ସମଗ୍ର ସଭ୍ୟ ଜଗତର ସଚେତନ ଭାବରେ ଚିନ୍ତା କରୁଥିବା ମଣିଷ ଉପରେ ତାଙ୍କର ନୈତିକ ପ୍ରଭାବ ବୋଧହୁଏ ନିଷ୍ଠୁର ହିଂସାତ୍ମକ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କର ଅତ୍ୟଧିକତା ସହିତ ଆମ ସମୟରେ ଲାଗୁଥିବା ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ସ୍ଥାୟୀ ହେବ । କାରଣ ସ୍ଥାୟୀ କେବଳ ସେହି ରାଜନେତାଙ୍କ କାମ ହେବ, ଯେଉଁମାନେ ନିଜ ଉଦାହରଣ ଓ ଶିକ୍ଷାଗତ କାର୍ଯ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ନିଜ ଲୋକଙ୍କ ନୈତିକ ଶକ୍ତିକୁ ଜାଗ୍ରତ କରି ସୁଦୃଢ଼ କରିଥାନ୍ତି । ଆମେ ସମସ୍ତେ ଖୁସି ଏବଂ କୃତଜ୍ଞ ହୋଇପାରିବା ଯେ ଭାଗ୍ୟ ଆମକୁ ଆଗାମୀ ପିଢ଼ି ପାଇଁ ଏପରି ଏକ ଆଲୋକିତ ସମସାମୟିକ, ଏକ ଆଦର୍ଶ ଉପହାର ଦେଇଛି । ଆଗାମୀ ପିଢ଼ି ବିଶ୍ୱାସ କରିବେ ନାହିଁ ଯେ ଏଭଳି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ମାଂସ ଓ ରକ୍ତରେ ପୃଥିବୀକୁ ଚାଲିଥିଲେ।ସୋମାଲିଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଜଣେ ରାଜନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ଫରାହ ଓମାର ୧୯୩୦ ମସିହାରେ ଭାରତ ଗସ୍ତରେ ଆସିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଭେଟିଥିଲେ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ସୋମାଲିଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ତାଙ୍କ ଅଭିଯାନରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଅହିଂସାତ୍ମକ ଦର୍ଶନଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୩୬ ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ସହ ରହିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଲାଞ୍ଜା ଡେଲ୍ ବାଷ୍ଟୋ ଭାରତ ଆସିଥିଲେ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଦର୍ଶନର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ୟୁରୋପକୁ ଫେରିଆସିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୪୮ ମସିହାରେ (ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଆଶ୍ରମର ଆଦର୍ଶରେ ଆଦର୍ଶିତ) ସଂପ୍ରଦାୟ ଅଫ୍ ଦ ଆର୍କ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ମାଡେଲିନ୍ ସ୍ଲେଡ୍ "ମୀରାବେହନ" ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା ଜଣେ ବ୍ରିଟିଶ ଆଡମିରାଲଙ୍କ କନ୍ୟା ଥିଲେ ଯିଏ କି ତାଙ୍କ ବୟସ୍କ ଜୀବନର ଅଧିକାଂଶ ସମୟ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଭକ୍ତ ଭାବରେ ଭାରତରେ ବିତାଇଥିଲେ । ଏହାବ୍ୟତୀତ ବ୍ରିଟିଶ ସଙ୍ଗୀତଜ୍ଞ ଜନ୍ ଲେନନ୍ ଅହିଂସା ଉପରେ ତାଙ୍କର ମତ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ସମୟରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ। ୨୦୦୭ମସିହାରେ ଆମେରିକାର ପୂର୍ବତନ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ତଥା ପରିବେଶବିତ୍ ଅଲ୍ ଗୋର ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଉପରେ ଏକ ଭାଷଣରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ଆକର୍ଷଣ କରିଥିଲେ। ଆମେରିକାର ୪୪ତମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ବାରାକ୍ ଓବାମା ୨୦୦୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପ୍ରେରଣା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କଠାରୁ ଆସିଥିଲା। ତାଙ୍କର ଉତ୍ତର ଥିଲା "ମୃତ କିମ୍ବା ବଞ୍ଚିଥିବା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି କିଏ, ଯାହା ସହିତ ଆପଣ ଖାଇବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିବେ?"। ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ "ସେ ଏମିତି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଯେଉଁଥିରେ ମୁଁ ବହୁତ ପ୍ରେରଣା ପାଉଛି । ସେ ଡକ୍ଟର କିଙ୍ଗଙ୍କୁ ଅହିଂସାର ବାର୍ତ୍ତା ଦେଇ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲେ । ସେ ବହୁତ କିଛି କରିଥିଲେ ଏବଂ କେବଳ ତାଙ୍କ ନୈତିକତା ବଳରେ ଦୁନିଆକୁ ବଦଳାଇ ଦେଇଥିଲେ। ଟାଇମ୍ ପତ୍ରିକାରେ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଦଲାଇ ଲାମା, ଲେକ୍ ୱାସା, ମାର୍ଟିନ୍ ଲୁଥର କିଙ୍ଗ୍ ଜୁନିୟର, ସିଜର ଚାଭେଜ୍, ଅଙ୍ଗ ସାନ୍ ସୁ କି, ବେନିଗ୍ନୋ ଆକ୍ୱିନୋ ଜୁନିୟର, ଡେସମଣ୍ଡ ଟୁଟୁ ଏବଂ ନେଲସନ ମଣ୍ଡେଲାଙ୍କୁ ଗାନ୍ଧୀ ଓ ଅହିଂସାର ସନ୍ତାନ ଭାବେ ନାମିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଆମେରିକାର ଟେକ୍ସାସର ହ୍ୟୁଷ୍ଟନରେ ଥିବା ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଜିଲ୍ଲା, ଏକ ଜାତିଗତ ଭାରତୀୟ ଅଞ୍ଚଳ, ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ନାମରେ ନାମିତ ହୋଇଛି । ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଦର୍ଶନ ଉପରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଭାବ ରହିଥିଲା । ରୋମେନ୍ ରୋଲାଣ୍ଡ ଏବଂ ମାର୍ଟିନ୍ ବୁବରଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ନିର୍ବନ୍ଧରୁ ଏହା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଜିନ୍-ଲୁକ୍ ନାନ୍ସି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଫ୍ରାନ୍ସର ଦାର୍ଶନିକ ମରିସ୍ ବ୍ଲାଞ୍ଚୋଟ୍ "ୟୁରୋପୀୟ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା" ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ ସମାଲୋଚନାତ୍ମକ ଭାବରେ ଜଡ଼ିତ ଥିଲେ। ସେବେଠାରୁ ହାନ୍ନା ଆରେଣ୍ଡ୍ଟ, ଏଟିନେ ବାଲିବର ଏବଂ ସ୍ଲାଭୋଜ ଜିଜେକଙ୍କ ସମେତ ଦାର୍ଶନିକମାନେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ ଯେ ରାଜନୀତିରେ ନୈତିକତା ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀ ଏକ ଜରୁରୀ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଥିଲେ । ନିକଟରେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତନ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ପରିବେଶ ଦର୍ଶନ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ଦର୍ଶନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ଉପରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ମତ ଗୁରୁତ୍ୱ ବହନ କରୁଛି । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ପାଳନ କରୁଥିବା ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଦିବସ ୨୦୦୭ମସିହାରେ ଜାତିସଂଘ ସାଧାରଣ ସଭା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଜନ୍ମ ଦିନ ୨ ଅକ୍ଟୋବରକୁ "ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଅହିଂସା ଦିବସ" ଭାବେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା । ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ୟୁନେସ୍କୋଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତାବିତ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ସ୍କୁଲ ୍ ଡେ ଅଫ୍ ଅହିଂସା ଏବଂ ଶାନ୍ତି ସ୍ପେନିସରେ ଡିଇଏନ୍ଆଇପି ଭାବରେ ୩୦ ଜାନୁଆରୀକୁ ଅନେକ ଦେଶର ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅହିଂସା ଏବଂ ଶାନ୍ତିର ବିଦ୍ୟାଳୟ ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ବିଦ୍ୟାଳୟ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଥିବା ଦେଶରେ ଏହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୩୦ରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ପୁରସ୍କାର ଟାଇମ୍ ପତ୍ରିକା ୧୯୩୦ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ମ୍ୟାନ୍ ଅଫ୍ ଦି ଇୟର ନାମ ଦେଇଥିଲା। ସେହି ପତ୍ରିକାର ୧୯୯୯ ମସିହାର ଶତାବ୍ଦୀର ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟକ୍ତି ତାଲିକାରେ ଆଲବର୍ଟ ଆଇନଷ୍ଟାଇନ୍ଙ୍କ ପରେ ଗାନ୍ଧୀ ଦ୍ୱିତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ଥିଲେ, ଯିଏ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ "ଆମ ଯୁଗର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ବ୍ୟକ୍ତି" ବୋଲି କହିଥିଲେ । ନାଗପୁର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ତାଙ୍କୁ ଏଲଏଲ ପୁରସ୍କାର ଦେଇଥିଲା ।୧୯୩୭ ମସିହାରେ । ଭାରତ ସରକାର ବିଶିଷ୍ଟ ସମାଜସେବୀ, ବିଶ୍ୱନେତା ଓ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ବାର୍ଷିକ ଗାନ୍ଧୀ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି । ଜାତିଗତ ଭେଦଭାବ ଏବଂ ବିଭେଦ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ସଂଘର୍ଷର ନେତା ନେଲସନ ମଣ୍ଡେଲା ଜଣେ ପ୍ରମୁଖ ଅଣ-ଭାରତୀୟ ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲେ । ୨୦୧୧ମସିହାରେ ସର୍ବକାଳୀନ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ୨୫ ଜଣ ରାଜନୈତିକ ଆଇକନ୍ ତାଲିକାରେ ଗାନ୍ଧୀ ଶୀର୍ଷରେ ରହିଥିଲେ। ୧୯୩୭ରୁ ୧୯୪୮ ମଧ୍ୟରେ ପାଞ୍ଚ ଥର ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ନୋବେଲ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ମିଳିନଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଆମେରିକୀୟ ଫ୍ରେଣ୍ଡସ ସର୍ଭିସ କମିଟିଦ୍ୱାରା ପ୍ରଥମ ଥର ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲେ, ଯଦିଓ ସେ ୧୯୩୭ ଏବଂ ୧୯୪୭ରେ ମାତ୍ର ଦୁଇଥର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ତାଲିକାରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲେ । ଦଶନ୍ଧି ପରେ ନୋବେଲ କମିଟି ସର୍ବସାଧାରଣରେ ଏହି ଅବହେଳା ପାଇଁ ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା ଏବଂ ଏହି ପୁରସ୍କାରକୁ ଅସ୍ୱୀକାର କରିବା ପାଇଁ ଗଭୀର ବିଭାଜିତ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ମତକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲା । ୧୯୪୮ରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ମନୋନୀତ କରାଯାଇଥିଲା କିନ୍ତୁ ନାମାଙ୍କନ ପତ୍ର ବନ୍ଦ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା। ସେହି ବର୍ଷ କମିଟି ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ ନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲା ଯେ "କୌଣସି ଉପଯୁକ୍ତ ଜୀବିତ ପ୍ରାର୍ଥୀ ନାହାନ୍ତି" ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଗବେଷଣାରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ମରଣୋତ୍ତର ଭାବେ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ କୌଣସି ଉପଯୁକ୍ତ ଜୀବିତ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇନଥିଲା । ୨୦୦୬ମସିହାରେ ନର୍ୱେର ନୋବେଲ କମିଟିର ସଚିବ ଗିର ଲୁଣ୍ଡେଷ୍ଟାଡ୍ କହିଥିଲେ, ଆମ ୧୦୬ ବର୍ଷର ଇତିହାସରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ତ୍ରୁଟି ହେଉଛି ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ କେବେ ନୋବେଲ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ମିଳିନଥିଲା। ନୋବେଲ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ବିନା ଗାନ୍ଧୀ ଏହା କରିପାରିବେ, ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିନା ନୋବେଲ କମିଟି କରିପାରିବ କି ନାହିଁ ତାହା ପ୍ରଶ୍ନ। ୧୯୮୯ମସିହାରେ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଦଲାଇ ଲାମାଙ୍କୁ ଏହି ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯିବା ପରେ କମିଟିର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହା ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସ୍ମୃତିପ୍ରତି ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି। ୧୯୯୫ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ ଉତ୍ତର ଆମେରିକୀୟ ନିରାମିଷ ସମାଜ ତାଙ୍କୁ ମରଣୋତ୍ତର ଭାବେ ନିରାମିଷ ହଲ୍ ଅଫ୍ ଫେମରେ ସାମିଲ କରିଥିଲା। ଜାତିର ପିତା ଭାରତୀୟମାନେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ଜାତିର ପିତା ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରନ୍ତି । ଏହି ଶୀର୍ଷକର ଉତ୍ପତ୍ତି ୬ ଜୁଲାଇ ୧୯୪୪ରେ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ଏକ ରେଡିଓ ଅଭିଭାଷଣ (ସିଙ୍ଗାପୁର ରେଡିଓରେ)ରୁ ମିଳିଥାଏ ଯେଉଁଠାରେ ବୋଷ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ "ଜାତିର ପିତା" ଭାବରେ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଥିଲେ । ୧୯୪୭ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୨୮ ତାରିଖରେ ସରୋଜିନୀ ନାଇଡୁ ଏକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ "ଜାତିର ପିତା" ବୋଲି ସମ୍ବୋଧିତ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ "ବାପୁ" (ଗୁଜରାଟୀ: ପିତା, ବାପାଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ନେହ) ଉପାଧି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର, ନାଟ୍ୟ ଓ ସାହିତ୍ୟ ୧୯୬୮ମସିହାରେ ବିଠଲଭାଇ ଜାଭେରୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ୫ ଘଣ୍ଟାର ୯ ମିନିଟ୍ର ଏକ ବାୟୋଗ୍ରାଫିକାଲ୍ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରୀ ଫିଲ୍ମ ମହାତ୍ମା: ଲାଇଫ୍ ଅଫ୍ ଗାନ୍ଧୀ, ୧୮୬୯-୧୯୪୮ରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ କଥାକୁ ଉଦାହରଣ ଦେଇ କଳା ଓ ଧଳା ଆର୍କାଇଭେଲ୍ ଫୁଟେଜ୍ ଏବଂ ଫଟୋଗ୍ରାଫ୍ ବ୍ୟବହାର କରି ସେହି ସମୟର ଇତିହାସକୁ ଚିତ୍ରଣ କରିଛି। ବେନ୍ କିଙ୍ଗସ୍ଲେ ୧୯୮୨ମସିହାରେ ରିଚାର୍ଡ ଆଟେନବରୋଙ୍କ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଗାନ୍ଧୀରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ, ଯାହାଶ୍ରେଷ୍ଠ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପାଇଁ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲା । ଏହା ଲୁଇ ଫିଶରଙ୍କ ଜୀବନୀ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଥିଲା । ୧୯୯୬ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର 'ଦ ମେକିଂ ଅଫ୍ ଦି ମହାତ୍ମା' ରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ସମୟ ଏବଂ ଜଣେ ଅନଭିଜ୍ଞ ବ୍ୟାରିଷ୍ଟରରୁ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ରାଜନୈତିକ ନେତାରେ ପରିଣତ ହେବାର କାହାଣୀ ରହିଛି। ୨୦୦୬ରେ ରିଲିଜ୍ ହୋଇଥିବା ବଲିଉଡ୍ କମେଡି ଫିଲ୍ମ 'ଲାଗେ ରହୋ ମୁନ୍ନା ଭାଇ' ରେ ଗାନ୍ଧୀ ଜଣେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଥିଲେ। ବିନୟ ଲାଲ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ଜାହ୍ନୁ ବରୁଆଙ୍କ 'ମୈନେ ଗାନ୍ଧୀ କୋ ନାହି ମାରା' (ମୁଁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିନଥିଲି) ସମସାମୟିକ ସମାଜକୁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ଲୋପ ପାଉଥିବା ସ୍ମୃତିକୁ ତାଙ୍କ ୨୦୦୫ ମସିହାର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ନାୟକଙ୍କ କାମନାତ୍ମକ ଭୁଲିଯିବାର ରୂପକ ଭାବରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଛି । ପିଏରେ କର୍ମନଙ୍କ ସଂକଳନ 'ଲେସ୍ ମେମୋୟର୍ସ ଡି ଶୈତାନ ଏଟ୍ ଅଟ୍ରେସ୍ କଣ୍ଟେସ୍ କଣ୍ଟ୍ସ୍' କାହାଣୀ 'ଲେ ଜୋର୍ ଡୁ ଜୁଗେମେଣ୍ଟ ୍ ଡେର୍ନିଅର୍' ରେ ଭଗବାନ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଶେଷ ରାୟରେ ବିଚାର କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ଯେ ଚରିତ୍ରଟି ତାଙ୍କଠାରୁ ଅଧିକ ଜଟିଳ। ୧୯୬୭ ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ଦ ବିଟଲ୍ସ, ସାର୍ଜେଣ୍ଟ ପେପର୍ସ ଲୋନଲି ହାର୍ଟସ କ୍ଲବ ବ୍ୟାଣ୍ଡର ଅନ୍ୟତମ ବେଷ୍ଟ ସେଲର ଆଲବମ୍ କଭରରେ ସ୍ଥାନ ିତ କରାଯିବାର ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ପରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ କାରଣରୁ ଏହି ଧାରଣାକୁ ବାତିଲ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୯୭୯ ମସିହାରେ ଆମେରିକୀୟ ସଙ୍ଗୀତକାର ଫିଲିପ୍ ଗ୍ଲାସଙ୍କ ଅପେରା ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଜୀବନ ଉପରେ ଆଧାରିତ । ଭଗବତ ଗୀତାରୁ ନିଆଯାଇଥିବା ଅପେରାର ଲିବ୍ରେଟୋ ମୂଳ ସଂସ୍କୃତରେ ଗାନ କରାଯାଏ । ୧୯୯୫ ମସିହାରେ ମରାଠୀ ନାଟକ ଗାନ୍ଧୀ ବିରୁଦ୍ଧ ଗାନ୍ଧୀ ଗାନ୍ଧୀ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପୁଅ ହରିଲାଲଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମ୍ପର୍କକୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିଥିଲା । ୨୦୦୭ମସିହାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଫିଲ୍ମ ଗାନ୍ଧୀ, ମୋ ବାପା ମଧ୍ୟ ସେହି ବିଷୟବସ୍ତୁ ଉପରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଥିଲା। ୧୯୮୯ ମସିହାର ମରାଠୀ ନାଟକ 'ମେ ନାଥୁରାମ ଗଡସେ ବୋଲଟୋୟ' ଏବଂ ୧୯୯୭ ମସିହାର ହିନ୍ଦୀ ନାଟକ ଗାନ୍ଧୀ ଆମ୍ବେଦକର ଗାନ୍ଧୀ ଓ ତାଙ୍କ ନୀତିକୁ ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ। ଅନେକ ଜୀବନୀକାର ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଜୀବନକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ନେଇଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ମହାତ୍ମାଙ୍କ ସହ ଡିଜି ତେନ୍ଦୁଲକର। ମୋହନଦାସ କରମଚାନ୍ଦ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଜୀବନୀ ୮ ଖଣ୍ଡ, ଚମନ ନାହଲଙ୍କ ଗାନ୍ଧୀ କ୍ୱାର୍ଟେଟ୍ ଏବଂ ପ୍ୟାରେଲାଲ ଓ ସୁଶୀଳା ନୈୟାରଙ୍କ ଜୀବନୀ ୧୦ ଖଣ୍ଡରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ। ଜୋସେଫ ଲେଲିଭେଲ୍ଡଙ୍କ ୨୦୧୦ ମସିହାର ଜୀବନୀ, ଗ୍ରେଟ୍ ସୋଲ୍: ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସଂଘର୍ଷ ଭାରତ ସହିତ ସଂଘର୍ଷରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଯୌନ ଜୀବନ ବିଷୟରେ ବିବାଦୀୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ ରହିଥିଲା। ତେବେ ଏହି ପ୍ରେସ୍ କଭରେଜ୍ ପୁସ୍ତକର ସାମଗ୍ରିକ ବାର୍ତ୍ତାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିକୃତ କରିଛି ବୋଲି ଲେଲିଭେଲ୍ଡ କହିଛନ୍ତି। ୨୦୧୪ ମସିହାର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ୱେଲକମ୍ ବ୍ୟାକ୍ ଗାନ୍ଧୀ ଆଧୁନିକ ଭାରତ ପ୍ରତି ଗାନ୍ଧୀ କିପରି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରିପାରନ୍ତି ତାହା ଉପରେ ଏକ କାଳ୍ପନିକ ନଜର ପକାଇଛି । ପୂଜ୍ୟ ଗୁରୁଦେବଶ୍ରୀ ରାକେଶଭାଇଙ୍କ ପ୍ରେରଣାରେ ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ଏବଂ ଶ୍ରୀମଦ ରାଜଚନ୍ଦ୍ର ମିଶନ ଧର୍ମପୁରଦ୍ୱାରା ପ୍ରଯୋଜିତ ୨୦୧୯ ମସିହାର ନାଟକ ଭାରତ ଭାଗ୍ୟ ବିଧାତା ଗାନ୍ଧୀ କିପରି ସତ୍ୟ ଓ ଅହିଂସାର ମୂଲ୍ୟବୋଧ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ତାହା ଉପରେ ନଜର ପକାଇଛି । ୧୯୩୪ ମସିହାର ମ୍ୟୁଜିକାଲ ଏନିଥିଂ ଗୋଜରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା 'ୟୁ ଆର୍ ଦ ଟପ୍' ଗୀତର ଲିରିକ୍ସରେ କୋଲ୍ ପୋର୍ଟର୍ 'ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ' କୁ ବ୍ୟବହାର କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଗୀତରେ ପୋର୍ଟର 'ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ' କୁ 'ନେପୋଲିୟନ ବ୍ରାଣ୍ଡି' ସହ ଗାଇଛନ୍ତି। ଭାରତ ଭିତରେ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ପ୍ରଭାବ ଦ୍ରୁତ ଅର୍ଥନୈତିକ ଆଧୁନିକୀକରଣ ଏବଂ ସହରୀକରଣ ସହିତ ଭାରତ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛି କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ରାଜନୀତିର ଅଧିକାଂଶ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କରିଛି ଏବଂ ତାଙ୍କ ସ୍ମୃତିକୁ ସମ୍ମାନ ଦେଉଛି । ରିପୋର୍ଟର ଜିମ୍ ୟାର୍ଡଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ, "ଆଧୁନିକ ଭାରତ ଏକ ଗାନ୍ଧିବାଦୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ନୁହେଁ, ଯଦି ଏହା କେବେ ହୋଇଥାନ୍ତା। ଗ୍ରାମୀଣ ରୋମାଣ୍ଟିସିଜମ ଭାବରେ ତାଙ୍କ ଜୀବନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଗ୍ରାମ-ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଅର୍ଥନୀତି ବିଷୟରେ ତାଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ଦୂରେଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ତପସ୍ୟା ଏବଂ ଅହିଂସାର ଏକ ଜାତୀୟ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ପାଇଁ ତାଙ୍କର ଆହ୍ୱାନ ଏକ ଆଶାୟୀ ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ସାମରିକ ଶକ୍ତିର ଲକ୍ଷ୍ୟର ବିରୋଧୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛି । ଅପରପକ୍ଷରେ ଏକ ସହିଷ୍ଣୁ, ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ଭାରତର ରାଜନୈତିକ ପରିଚୟ ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶ୍ରେୟ ଦିଆଯାଉଛି। ଅକ୍ଟୋବର ୨, ଭାରତରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନ, ଗାନ୍ଧୀ ଜୟନ୍ତୀ ଏକ ଜାତୀୟ ଛୁଟି ଦିନ ଅଟେ । ଗୋଟିଏ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ବ୍ୟତୀତ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଜାରି କରାଯାଇଥିବା ସମସ୍ତ ମୂଲ୍ୟର କାଗଜ ମୁଦ୍ରାରେ ମଧ୍ୟ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଫଟୋ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ତାରିଖ ୩୦ ଜାନୁଆରୀକୁ ଭାରତରେ ସହିଦ ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ସମର୍ପିତ ଭାରତରେ ତିନୋଟି ମନ୍ଦିର ରହିଛି । ଗୋଟିଏ ଓଡ଼ିଶାର ସମ୍ବଲପୁରରେ, ଦ୍ୱିତୀୟଟି କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଚିକମାଗାଲୁର ଜିଲ୍ଲାର କାଦୁର ନିକଟସ୍ଥ ନିଦାଘଟ୍ଟା ଗ୍ରାମରେ ଏବଂ ତୃତୀୟଟି ତେଲେଙ୍ଗାନାର ନାଲଗୋଣ୍ଡା ଜିଲ୍ଲାର ଚିତିଆଲଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ । କନ୍ୟାକୁମାରୀରେ ଥିବା ଗାନ୍ଧୀ ସ୍ମାରକୀ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଭାରତୀୟ ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର ପରି ଦେଖାଯାଏ ଏବଂ ମଦୁରାଇର ତାମୁକ୍କମ ବା ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳୀନ ପ୍ୟାଲେସରେ ଏବେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ରହିଛି । ବଂଶଧର ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ସନ୍ତାନ ଓ ନାତିନାତୁଣୀମାନେ ଭାରତ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଦେଶରେ ରୁହନ୍ତି । ନାତି ରାଜମୋହନ ଗାନ୍ଧୀ ଇଲିନୋଇସରେ ଜଣେ ପ୍ରଫେସର ଏବଂ ମୋହନଦାସ ନାମକ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଜୀବନୀର ଲେଖକ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ଜଣେ ତରୁଣ ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ଜେଜେବାପାଙ୍କ ଉପରେ ଅନେକ ପ୍ରାମାଣିକ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଛନ୍ତି । ଆଉ ଜଣେ ନାତି କାନୁ ରାମଦାସ ଗାନ୍ଧୀ (ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ତୃତୀୟ ପୁତ୍ର ରାମଦାସଙ୍କ ପୁଅ) ପୂର୍ବରୁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଅଧ୍ୟାପନା କରିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଦିଲ୍ଲୀର ଏକ ବୃଦ୍ଧାଶ୍ରମରେ ରହୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଗାନ୍ଧୀ:ଜଣା-ଅଜଣା ନୋବେଲ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ପାଞ୍ଚଥର ଚୟନ କରାଯାଇଥିଲା । ଚାରି ଦେଶ ଓ ୪ ମହାଦେଶରେ ନାଗରିକ ଅଧିକାର ପାଇଁ ସେ ଲଢ଼ିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ମରଶରୀରର ଶୋଭାଯାତ୍ରା ଦୀର୍ଘ ୮ କିଲୋମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଥିଲା । ସହିଦ ହେବାର ୨୧ ବର୍ଷ ପରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସମ୍ମାନାର୍ଥେ ଗ୍ରେଟ ବ୍ରିଟେନ ପକ୍ଷରୁ ଡାକ ଟିକେଟ ପ୍ରଚଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଜୀବନକାଳରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ହାରାହାରି ଦୈନିକ ପଦଯାତ୍ରା ଥିଲା ୧୮ କିଲୋମିଟର: ଦୁଇ ଥର ବିଶ୍ୱ ଭ୍ରମଣ ପାଇଁ ଏହା ଯଥେଷ୍ଟ । ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ନାମରେ ଭାରତରେ ୫୩ଟି ଏବଂ ବିଦେଶରେ ୪୮ଟି ମୂଖ୍ୟ ରାସ୍ତା ଲୋକାର୍ପିତ । ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଅସଂଖ୍ୟ ପତ୍ରବନ୍ଧୁଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିଲେ ଟଲଷ୍ଟୟ, ଆଇନଷ୍ଟାଇନ ଡର୍ବାନ, ପ୍ରିଟୋରିଆ ଓ ଜୋହାନ୍ସବର୍ଗରେ ତିନୋଟି ଫୁଟ୍ବଲ୍ କ୍ଲବ ଗଠନରେ ଗାନ୍ଧୀ ଥିଲେ ମୂଖ୍ୟ ପୁରୋଧା । |
୬୨୪ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ମୁରାରି ପ୍ରସାଦ ମିଶ୍ର (୧ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୨୮ - ୨୧ ମଇ ୨୦୦୭) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୧୯୬୭ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ଝାରସୁଗୁଡ଼ା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ୪ର୍ଥ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ, ପରିବାର ଓ ଶିକ୍ଷା ମୁରାରି ପ୍ରସାଦ ମିଶ୍ର ୧୯୨୮ ମସିହାର ଜାନୁଆରୀ ୧ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ ନୀଳମଣି ମିଶ୍ର ଓ ପତ୍ନୀଙ୍କ ନାମ ସୁହାସିନୀ ମିଶ୍ର । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ମୁରାରି ପ୍ରସାଦ ମିଶ୍ର ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପାର୍ଟିର କର୍ମୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ମୁରାରି ପ୍ରସାଦ ମିଶ୍ର ୨୦୦୭ ମସିହାର ମଇ ୨୧ ତାରିଖରେ ମୃତ୍ୟବରଣ କରିଥିଲେ । |
ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଅଧିନିୟମ, ୧୯୫୫ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ସୁପରିଚାଳନା ନିମିତ୍ତ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାଦ୍ୱାରା ପ୍ରଣୀତ ଏକ ଅଧିନିୟମ । ଇତିହାସ ଓଡ଼ିଶା ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନାଧୀନ ଥିବାବେଳେ ୧୮୦୩ ମସିହାରେ, ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିରର ପରିଚାଳନାଭାର ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ନିଜ ହାତକୁ ନେଇଥିଲେ । ୧୮୦୬ ମସିହା ପରେ ପରେ ତିନିଜଣ ପଣ୍ଡିତଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ଏକ କମିଟି ମନ୍ଦିରର ପରିଚାଳନା ଭାର ନେଲେ । କିନ୍ତୁ ୧୮୦୯ ମସିହା ପରେ ଏହି କମିଟି ବଦଳରେ ତତ୍କାଳୀନ ଖୋରଧାର ରାଜା (ବର୍ତ୍ତମାନ ପୁରୀ ରାଜା ରୂପେ ପରିଚିତ) ମନ୍ଦିରର ପରିଚାଳନା ଭାର ଗ୍ରହଣ କଲେ । ରାଜା ବୀରକିଶୋର ଦେବ ସନ୍ତାନ ହୀନ ଥିଲେ ଏବଂ ପୋଷ୍ୟ ପୁତ୍ର ନାବାଳକ ଥିଲେ । ତେଣୁ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ୧୮୫୯ ମସିହାରେ ଏକ ଉଇଲ୍ନାମା ବଳରେ ତାଙ୍କ ବିଧବା ରାଣୀଙ୍କୁ ମନ୍ଦିରର ପରିଚାଳନା ଭାର ଦିଆଗଲା । ଉକ୍ତ ସମୟରେ ମନ୍ଦିର ପରିଚାଳନାରେ ବ୍ୟାପକ ଅନିୟମିତତା ଦେଖାଗଲା । ଅତଏବ ୧୮୮୫ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ମନ୍ଦିର ପରିଚାଳନା ଭାର ନିଜ ହାତକୁ ନେବାପାଇଁ ଏକ ମାମଲା ଦାୟର କଲେ । ମଧୁ ବାରିଷ୍ଟର ଏହି ଐତିହାସିକ ମାମଲାରେ ଲଢିଲେ ଏବଂ ରାଣୀଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଡିକ୍ରୀ ହେଲା । ମୁକୁନ୍ଦ ଦେବଙ୍କ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ମନ୍ଦିର ପରିଚାଳନାରେ ଅବ୍ୟବସ୍ଥା ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଲା । ତାଙ୍କ ଅନ୍ତେ ମନ୍ଦିର ପରିଚାଳନା ଭାର ରାଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଗ୍ରହଣ କଲେ । ମନ୍ଦିର ପରିଚାଳନାରେ ବିଶେଷ ଉନ୍ନତି ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଲା ନାହିଁ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନ ହେଲା ଏବଂ ତତ୍କାଳୀନ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ମନ୍ଦିର ସୁପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଏକ ଅଧିନିୟମ ପ୍ରଣୟନ କରିବାପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ । ପୃଷ୍ଠଭୂମି ସ୍ୱାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ସୁପରିଚାଳନା ନିମିତ୍ତ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିର (ଶାସନ) ଅଧିନିୟମ, ୧୯୫୨ ପ୍ରଣୟନ କଲେ । ଏଥିରେ ମନ୍ଦିର ପରିଚାଳନା ସହ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସେବାୟତଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀସହ ମନ୍ଦିରର ରେକର୍ଡ୍ ଅଫ୍ ରାଇଟ୍ସ୍ ତିଆରି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପ୍ରାବଧାନ ସବୁ ରହିଲା । ପରେ ପରେ ଓଡ଼ିଶା ଆକ୍ଟ୍ ସଂଖ୍ୟା ୧୧/୧୯୫୫ଦ୍ୱାରା ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଅଧିନିୟମ, ୧୯୫୫ ପ୍ରଣୟନ କରାଗଲା । ଅଧିନିୟମଟି ୨୭.୧୨.୧୯୬୦ରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲା । ଅଧିନିୟମ ସଂପର୍କରେ କମିଟି ଅଧିନିୟମର ପ୍ରାବଧାନ ଅନୁସାରେ ମନ୍ଦିରର ପରିଚାଳନା ଭାର ଏକ କମିଟି ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ କରାଗଲା । କମିଟିର ସଭ୍ୟମାନେ ହେଲେ : ଗଜପତି ମହାରାଜା, ପୁରୀ - ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାପାଳ - - ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ପ୍ରଶାସକ - - - ଦେବୋତ୍ତର କମିଶନର - - - ମୁକ୍ତିମଣ୍ଡପର ପଣ୍ଡିତମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ମନୋନିତ ଜଣେ ସଭ୍ୟ - ମନ୍ଦିର ସେବକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ମନୋନିତ ଚାରିଜଣ - ମନ୍ଦିର ନୀତି ସହ ସମ୍ପୃକ୍ତ ମଠରୁ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ମନୋନିତ ସଭ୍ୟ- ଉପରୋକ୍ତ ୪,୫, ଏବଂ ୬ ତାଲିକାରୁ ବାଦ୍ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ମନୋନିତ ଦୁଇ ଜଣ ସଭ୍ୟ - ବିଶେଷ ଧାରା ଓ ଉପଧାରା ଅଧିନିୟମର ଧାରା ୨୧-କ ଅନୁଯାୟୀ: ନବକଳେବର- ୨୦୧୫ରେ ବ୍ରହ୍ମ ପରିବର୍ତ୍ତନ- ବିଭ୍ରାଟ ପାଇଁ ଦୁଇ ଜଣ ସେବକଙ୍କୁ ନିଲମ୍ବନ କରାଯାଇଛି । ସଂଶୋଧନ ସଂଶୋଧନ ଅଧିନିୟମ ( . 10 1983) ବଳରେ ମୂଳ ଅଧିନିୟମ ୧୯୮୩ ମସିହାରେ ସଂଶୋଧିତ ହୋଇ ଏଥିରେ ଉପଧାରା 28- ଏବଂ 28- ଯୋଡାଯାଇଛି । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସଂଶୋଧନ ଅଧିନିୟମ ( . 16 2003)ବଳରେ ମୂଳ ଅଧିନିୟମ ୨୦୦୩ ମସିହାରେ ସଂଶୋଧିତ ହୋଇ ଏହାର ଧାରା ୬, ୧୦,୧୫,୧୬,୨୨୧,୨୨,୨୩,୨୭,୨୮,୩୦,୩୨ ଓ ୩୩ରେ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇଛି । |
ଚିଚିଆ, ଓଡ଼ିଶାର କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାର ଗୋଲାମୁଣ୍ଡା ବ୍ଲକ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଏକ ଗାଆଁ । ଏହି ଗାଆଁଟି କଳାହାଣ୍ଡି ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ଅନ୍ତର୍ଗତ । ଗମନାଗମନ ଏହା ଜିଲ୍ଲାର ସଦର ମହକୁମା ଭବାନିପାଟଣାଠାରୁ ୩୮ କି.ମି. ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଶିକ୍ଷା ଏହାର ଅନତି ଦୂରରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଗୋଟିଏ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଛି। ସଂସ୍କୃତି ଏହି ଗାଆଁଠାରୁ ଅଳ୍ପ ଦୂରରେ ଶିବ ମନ୍ଦିର ଅଛି । ଏଠାରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ମହା ଶିବରାତ୍ରି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ । |
ଗୌରହରି ନାଏକ (ଜନ୍ମ: ୨୧ ନଭେମ୍ବର ୧୯୫୯) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ । ଗୌରହରି ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟିର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ ସକ୍ରିୟ ଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ସେ ଦୁଇଥର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ୨୦୦୦ ଓ ୨୦୦୪ ମସିହାର ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ପାଟଣା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ଯଥାକ୍ରମେ ୧୨ଶ, ୧୩ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ, ଶିକ୍ଷା ଓ ପରିବାର ଗୌରହରି ନାଏକ ୧୯୫୯ ମସିହାର ନଭେମ୍ବର ମାସ ୨୧ ତାରିଖରେ କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ ମଧୁ ନାଏକ । ଗୌରହରିଙ୍କର ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ଡିପ୍ଲୋମା । ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କ ନାମ ନନ୍ଦିନୀ ନାଏକ । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ଗୌରହରି ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟିର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ ସକ୍ରିୟ ଅଛନ୍ତି । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଦୁଇଥର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ୨୦୦୦ ମସିହାର ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଗୌରହରି ନାଏକ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟିର ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ ପାଟଣା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିଥିଲେ । ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ସମୁଦାୟ ୫,୧୪୯ ଖଣ୍ଡ ଭୋଟ ପାଇ ବିଜୟୀ ହୋଇ ୧୨ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କର ନିକଟତମ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦୀ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ପ୍ରାର୍ଥୀ ପଦ୍ମଲୋଚନ ସିଂହଙ୍କୁ ୯୬୨ ଖଣ୍ଡ ଭୋଟରେ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହି ବିଧାନ ସଭାରେ ସେ ୨୦୦୦ ମସିହାରୁ ୨୦୦୪ ମସିହାଯାଏଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୨୦୦୪ ମସିହାର ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଗୌରହରି ନାଏକ ପୁଣିଥରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟିର ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ ପାଟଣା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିଥିଲେ । ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ସମୁଦାୟ ୫,୧୪୯ ଖଣ୍ଡ ଭୋଟ ପାଇ ବିଜୟୀ ହୋଇ ୧୩ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କର ନିକଟତମ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦୀ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ପ୍ରାର୍ଥୀ ପଦ୍ମଲୋଚନ ସିଂହଙ୍କୁ ୯୬୨ ଖଣ୍ଡ ଭୋଟରେ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହି ବିଧାନ ସଭାରେ ସେ ୨୦୦୪ ମସିହାରୁ ୨୦୦୯ ମସିହାଯାଏଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । |
୭୪୮ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ରିସୋତ୍ତୋ ବା ରିଜୋତ୍ତୋ (ଈଂରାଜୀରେ ) ଉତ୍ତର ଇଟାଲୀରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିବା ଏକ ପ୍ରକାରର ଭାତ ପରି ଖାଦ୍ୟ । ଦେଖିବାକୁ ଏହା ଅଳ୍ପ ପାଣିଆ ବା ବହଳିଆ ଜାଉ ପରି । ମାଂସ, ପନିପରିବା କିମ୍ବା ମାଛ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ପାଣିରେ ସିଝାଇ ସେହି ପାଣିକୁ ଏହାର ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଷ୍ଟକ୍ ବା ବ୍ରଥ୍ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ରିସୋତ୍ତୋରେ ଲହୁଣୀ (ମାଖନ), ୱାଇନ୍, ପିଆଜ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ । ଇଟାଲୀରେ ଭାତ ସାଧାରଣତଃ ରିସୋତ୍ତୋ ଆକାରରେ ହିଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ । ରିସୋତ୍ତୋରେ ବାସ୍ନା ଓ ରଙ୍ଗ ପାଇଁ କେଶର ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା । ଇଟାଲୀୟମାନେ ଖାଇବା ବେଳେ ମୁଖ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ପୂର୍ବରୁ ରିସୋତ୍ତୋକୁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଖାଦ୍ୟ ( ବା ) ଭାବେ ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି । ରିସୋତ୍ତୋ ସରିବା ପରେ ମୁଖ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । କିନ୍ତୁ ରିସୋତ୍ତୋ ଆଲା ମିଲାନିଜ୍ ଓ ଓସୋବୁକୋ ଆଲା ମିଲାନିଜ୍ ଏକା ସହିତ ଖିଆଯାଏ । ଇତିହାସ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଦକ୍ଷିଣ ଇଟାଲୀରେ ଚାଉଳ ବା ଧାନ ଚାଷ ହୋଇଆସୁଛି । କାଳକ୍ରମେ ଚାଉଳ ଉତ୍ତର ଇଟାଲୀର ମିଲାନ୍ ସହର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିଲା । ଏକ ଲୋକକଥା ଅନୁସାରେ ଥରେ ଫ୍ଲାଣ୍ଡର୍ସ୍ର ଜଣେ କାଚ ଫୁଙ୍କାଳୀ ଏକ ବିବାହ ଭୋଜି ସମୟରେ ଭାତରେ କେଶର ମିଶାଇ ଦେଇଥିଲା ଓ ସେଥରୁ ରିସୋତ୍ତୋ ବ୍ୟଞ୍ଜନର ଉତ୍ପତ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଗବେଷଣା ଅନୁସାରେ ପ୍ରଥମ ରିସୋତ୍ତୋ ପ୍ରସ୍ତୁତି ୧୮୦୯ ମସିହାରେ ହୋଇଥିଲା । ଲହୁଣୀରେ ସିଝା ହୋଇଥିବା ଭାତରେ ପିଆଜ, ଗରମ ସନ୍ତୁଳା ପାଣି (ଷ୍ଟକ୍), କେଶର ଇତ୍ୟାଦି ମିଶାଇ ରିସୋତ୍ତୋ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ରାଜାଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ରୋଷେୟା ଜିଓଭାନି ଭିଆଲାର୍ଡି ୧୮୫୪ ମସିହାରେ ଲେଖିଥିବା ନିଜ ପୁସ୍ତକ (ଟ୍ରାତ୍ତାତୋ ଦି କୁଚିନା - ରନ୍ଧନ ନିବନ୍ଧ)ରେ ରିସୋତ୍ତୋ ନାମକ ଏକ ଖାଦ୍ୟର ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । ପ୍ରକୃତରେ ମିଲାନ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ କିଏ ପ୍ରଥମେ ରିସୋତ୍ତୋ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲା ତାହା ଜଣାଯାଇନାହିଁ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଚାଉଳରେ ରିସୋତ୍ତୋ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉଛି । ୧୯୧୪ରେ ପ୍ରଥମେ ମାରାତେଲ୍ଲି ଚାଉଳ ବ୍ୟବହାର ହେଲା ଓ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଅନ୍ୟ ଚାଉଳରୁ ରିସୋତ୍ତୋ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ଚାଉଳ ବା ଭାତର ପ୍ରକାର ଅଧିକ ସର୍କରା, କମ୍ ପଲିସାକାରାଇଡ୍ ରହିଥିବା ଓ ଆକାରରେ ଛୋଟ ବା ମଧ୍ୟମ ଦାନାବିଶିଷ୍ଟ ଚାଉଳରୁ ରିସୋତ୍ତୋ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ଏପରି ଚାଉଳ ପେଜପାଣି ବା ତୋରାଣି ଶୋଷିନେବାଦ୍ୱାରା ସର୍କରା ବାହାରେ ଯାହା ଭାତକୁ ଅଠାଳିଆ ଜାଉ ପରି କରିଦିଏ । ଲମ୍ବା ଦାନା ଥିବା ଚାଉଳରେ ଏପରି ହୁଏନାହିଁ । ଇଟାଲୀରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବା ମୁଖ୍ୟ ଚାଉଳ ପ୍ରକାରମାନ ହେଲା : ଆର୍ବୋରିଓ, ବାଲ୍ଡୋ, କାର୍ନାରୋଲି, ମାରାତେଲ୍ଲି, ପାଦାନୋ, ରୋମା ଏବଂ ଭିଆଲୋନେ ନାନୋ । ପାରମ୍ପରିକ ଶୈଳୀରେ ବ୍ୟବହୃତ କାର୍ନାରୋଲି ଓ ମାରାତେଲ୍ଲି, ଭିଆଲୋନେ ନାନୋ ଇତ୍ୟାଦି ଚାଉଳରେ ଉତ୍ତମ ରିସୋତ୍ତୋ ତିଆରି ହୁଏ ଓ ସେଥିପାଇଁ ଏହି ପ୍ରକାରର ଚାଉଳ ଦାମିକା ହୋଇଥାଏ । କେଉଁ ପ୍ରକାରର ଚାଉଳ ସବୁଠାରୁ ଭଲ ସେ ବିଷୟରେ ରୋଷେୟାମାନେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମତ ପୋଷଣ କରନ୍ତି । ଏହି ତିନି ପ୍ରକାରର ଚାଉଳରେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ତଫାତ୍ ରହିଛି । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଭିଆଲୋନେ ନାନୋ କାର୍ନାରୋଲି ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଶିଝି ଯାଇପାରେ । କିନ୍ତୁ ଭିଆଲୋନେ ନାନୋର ଦାନା ଛୋଟ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ଶୀଘ୍ର ଶିଝିଯାଏ ଓ ପାଣି ଭଲଭାବେ ଶୋଷି ନେଇଥାଏ । ଅନ୍ୟ ପ୍ରକାରର ଚାଉଳରୁ ତିଆରି ରିସୋତ୍ତୋରେ ଅଠାଳିଆ ଜାଉ ରହେନାହିଁ । ରୋମା, ବାଲ୍ଡୋ, ରିବେ ଓ ଓରିଜିନାରିଓ ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରକାରର ଚାଉଳରେ ତିଆରି ରିସୋତ୍ତୋ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଭାବେ ଶୁଷ୍କ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରକାରର ଚାଉଳ ସୁପ୍, ରିସୋତ୍ତୋ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ଭାତ ବ୍ୟଞ୍ଜନ, କ୍ଷୀରିରେ ଅଧିକ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ରିସୋତ୍ତୋ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ଚାଉଳର ଦାନାର କେତେ ଲମ୍ବ, କେତେ ପତଳା ଇତ୍ୟାଦି ମାନ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ସୁପର୍ଫିନୋ, ସେମିଫିନୋ ଓ ଫିନୋ ଇତ୍ୟାଦି ତିନୋଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ପ୍ରସ୍ତୁତି ପ୍ରଣାଳୀ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ରିସୋତ୍ତୋ ପାଇଁ ଏମାନଙ୍କ ଉପାଦାନ ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ସବୁ ପ୍ରକାରର ରିସୋତ୍ତୋ ପ୍ରାୟ ଏକ ସାଧାରଣ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପ୍ରଣାଳୀ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି । ଚାଉଳର ଅନ୍ୟ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ସହଜ ହୋଇଥିବା ବେଳେ, ରିସୋତ୍ତୋ ପ୍ରସ୍ତୁତି ବେଳେ କିନ୍ତୁ ରୋଷେୟାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ବିଧି ଉପରେ କ୍ରମାଗତ ନଜର ରଖିବାକୁ ହୋଇଥାଏ । ଚାଉଳକୁ ଧୋଇଲେ ଏହାର ଶର୍କରା ଅଂଶ ଚାଲିଯାଉଥିବାରୁ ରିସୋତ୍ତୋ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ଚାଉଳକୁ ପୂର୍ବରୁ ଧୁଆଯାଏନାହିଁ । ପ୍ରଥମେ ଚାଉଳକୁ ଲହୁଣୀ ବା ଅଲିଭ୍ ତେଲରେ ପିଆଜ ସହିତ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ଭଜାଯାଏ । ଚାଉଳରେ ଏହା ଭଲଭାବେ ଗୋଳେଇ ହୋଇଯିବା ଅବସ୍ଥାକୁ ତୋସ୍ତାତୁରା କୁହନ୍ତି । ଏହା ସହିତ ଧଳା ୱାଇନ୍ ମିଶାଯାଏ ଓ ଚାଉଳ ଦାନାଗୁଡିକ ଯେପରି ୱାଇନ୍କୁ ଶୋଷିନେବ ସେଥିପାଇଁ ମଧ୍ୟମ ଜାଳରେ ଛାଡ଼ିଦିଆଯାଏ । ୱାଇନ୍ ଶୁଖିଗଲା ପରେ ଚୁଲିର ଜାଳ ମଧ୍ୟମରୁ ଉଚ୍ଚ କରାଯାଏ । ଏହା ପରେ ଗରମ ସନ୍ତୁଳା ପାଣି ବା ଷ୍ଟକ୍ ଧୀରେ ଧୀରେ ମିଶାଯାଏ ଓ ଚାଉଳକୁ ମିଶାଇବା ସମୟରେ ଭଲଭାବେ ଘଣ୍ଟାଯାଏ । ଅଳ୍ପ ପାଣିରେ ବାରମ୍ବାର ଘାଣ୍ଟିବାଦ୍ୱାରା ଚାଉଳ ଦାନା ପରସ୍ପର ସହିତ ଘଷି ହୋଇ ଶର୍କରା ନିର୍ଗତ ହୁଏ ଓ ଏହା ଜଳୀୟ ଅଂଶ ସହିତ ମିଶେ । ଫଳରେ ଏକ ଜାଉ ପରି କ୍ରିମୀ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ । ଚାଉଳ ଶିଝିଗଲା ପରେ ହାଣ୍ଡି ବା ପାତ୍ରକୁ ଚୁଲିରୁ ଓହ୍ଲାଇ ଦିଆଯାଏ ଓ ଏଥିରେ ପାର୍ମେଜାନ୍ ଚୀଜ୍ ମିଶାଯାଏ । ଅଳ୍ପ ଦରଶିଝା ଅବସ୍ଥାରୁ ବାହାର କରି ହାଣ୍ଡିର ଗରମରେ ଶିଝିବାକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ମଧ୍ୟ ରିସୋତ୍ତୋ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଯାଏ । ଠିକ୍ ଭାବେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ରିସୋତ୍ତୋ ଖୁବ୍ ଗରିଷ୍ଠ ହୋଇଥାଏ । କ୍ରିମ୍ ବ୍ୟବହୃତ ନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଶର୍କରା ଯୋଗୁଁ ଏହା କ୍ରିମୀ ଦେଖାଯାଏ । ପାରମ୍ପରିକ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଏହି ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଅଧିକ ପାଣିଆ ରହୁଥିଲା । ଏହାକୁ ଚଟକା ଥାଳିରେ ଗରମ ଗରମ ପରଶାଯାଏ ଯେପରିକି ରିସୋତ୍ତୋର ପାଣି ବାହାରିଯିବ । ଶୁଷ୍କ ଓ ନରମ ହୋଇଯିବା ପୂର୍ବରୁ ଏହାକୁ ଖାଇଲେ ଭଲ ଲାଗେ । |
ନୀର୍ଜା ଭନୋଟ ପଞ୍ଜାବୀ: ; ହିନ୍ଦୀ: ; ୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୬୩ - ୫ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୮୬ ପାନ ଆମେରିକାନ ଓୟାର୍ଲ୍ଡ ଏୟାରଓୟେଜରେ ସେବିକା ଥିଲେ। ୧୯୮୬ ମସିହାରେ ୫ ଜଣ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କଠୁ ୧୦୦ ଜଣ ଯାତ୍ରୀଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବାକୁ ଯାଇ ସେ ଗୁଳି ଖାଇଥିଲେ । 73ଟି ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ଅପହରଣ କରାଯାଇଥିଲା । ମରଣୋତ୍ତର ଭାବେ ସେ ସାହସିକତା ପାଇଁ ଦିଆଯାଉଥିବା ଅଶୋକ ଚକ୍ର ପୁରସ୍କାର ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିବା ସବୁଠୁ କନିଷ୍ଠ ଭାରତୀୟ । ସେ ୩୭୯ ଜଣ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୩୫୯ ଜଣଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇ ପାରିଥିଲେ ଓ ଆପତ୍ତକାଳୀନ ଦ୍ୱାରଦ୍ୱାରା ଲୋକଙ୍କୁ ପଳାୟନ କରୁଥିବା ସମୟରେ ଗୁଳିମାଡ଼ରେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ ଓ ଶିକ୍ଷା ଭନୋଟଙ୍କ ଜନ୍ମ ଭାରତର ଚଣ୍ଡୀଗଡ଼ଠାରେ ହୋଇଥିଲା ମାତ୍ର ସେ ମୁମ୍ବାଇଠାରେ ପ୍ରତିପାଳିତ ହୋଇଥିଲେ । ବାପା ହରୀଶ ଭନୋଟ ମୁମ୍ବାଇରେ ସାମ୍ବାଦିକ ଥିଲେ ଓ ମାତା ରମା ଭନୋଟ ଗୃହିଣୀ ଥିଲେ । ସେ ମୁମ୍ବାଇରେ ମଡେଲିଙ୍ଗରେ ପେଷା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଅଭିନେତା ରାଜେଶ ଖାନ୍ନାଙ୍କ ସେ ବହୁତ ବଡ଼ ପ୍ରଶଂସକ ଥିଲେ । ପେଷା ଭନୋଟ ପାନ ଆମେରିକାନ ଉଡ଼ାଜାହାଜରେ ଫ୍ଲାଇଟ ସେବିକା ଭାବେ ୧୯୮୫ରେ କାମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ନୀର୍ଜାଙ୍କ ମଡେଲିଙ୍ଗ ପେଶା ମଧ୍ୟ ଖୁବ ଭଲ ଥିଲା । ସମ୍ମାନ ଭନୋଟଙ୍କ ସାହସିକତା ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ମରଣୋତ୍ତର ଭାବେ ଅଶୋକ ଚକ୍ର ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ଏହି ସମ୍ମାନ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିବା ସେ ସବୁଠୁ କନିଷ୍ଠ ଭାରତୀୟ ଓ ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଥିଲେ । ୨୦୦୪ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ଡାକ ସେବା ନୀର୍ଜାଙ୍କ ବୀରତ୍ୱର ସମ୍ମାନରେ ତାଙ୍କ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏକ ଡାକ ଟିକଟ ଷ୍ଟାମ୍ପ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା । ଲୋକପ୍ରିୟତାରେ ନିର୍ଜାଙ୍କ ଜୀବନୀକୁ ନେଇ ୨୦୧୬ରେ ଗୋଟିଏ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା । |
ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ (ଅଥବା ପଢୁଆଁଷ୍ଟମୀ, ପୋଢୁଆଁଷ୍ଟମୀ) ମାର୍ଗଶିର ମାସ କୃଷ୍ଣ ପକ୍ଷର ଅଷ୍ଟମୀ ତିଥି ଦିନ ପାଳନ କରାଯାଏ ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ପର୍ବ । ଏହା ସୌଭାଗିନୀ ଅଷ୍ଟମୀ, କାଳ ଭୈରବାଷ୍ଟମୀ ବା ପାପ-ନାଶିନୀ ଅଷ୍ଟମୀ ଭାବେ ମଧ୍ୟେ ନାମିତ । ଅତୀତରେ, ମାର୍ଗଶିର ମାସକୁ ବର୍ଷର ଆଦ୍ୟ ମାସ ବା ପ୍ରଥମ ମାସ ବୋଲି ଗଣନା କରାଯାଇ, ଏହି ମାସରୁ ବର୍ଷାରମ୍ଭ ହେଉଥିଲା । ତେଣୁ ବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ମାସର ପ୍ରଥମ ଅଷ୍ଟମୀକୁ ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଅଛି । ଏ ଦିନ ବଂଶର ପ୍ରଥମ ଜାତ ସନ୍ତାନ (ପୁଅ ବା ଝିଅ)ଙ୍କୁ ନୂଆ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧାଇ, ବନ୍ଦାପନା କରାଯାଏ ଏହା ଭୁବନେଶ୍ୱର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଯାତ୍ରା ଦିବସ । ଓଡ଼ିଆ ପରମ୍ପରା ଏହିଦିନ ପରିବାରର ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନର ସୁଖ ସମୃଦ୍ଧି ଓ ଦୀର୍ଘଜୀବନ ପାଇଁ ପୂଜାବିଧି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଦିନ ସେମାନଙ୍କର ଦୀର୍ଘଜୀବନ କାମନା କରି ମାଆମାନେ ଷଠୀ ଦେବୀଙ୍କର ପୂଜା ଅର୍ଚ୍ଚନା କରିଥାନ୍ତି । ପଞ୍ଚପଲ୍ଲବ ଓ ପଞ୍ଚଶସ୍ୟରେ କଳସପୂଜା ଓ ବରୁଣ ପୂଜା ହୋଇଥାଏ । ଓଡ଼ିଆ ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ଦିନ ଘରର ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନ ସେ କନ୍ୟା ହେଉ କି ପୁତ୍ର ତାକୁ ସ୍ନାନାନ୍ତେ ନୂତନ ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧାଇ ଦିଅଁଙ୍କ ଆଗରେ ପିଢ଼ା ଉପରେ ବସାଇ ଦୁଇ କାନରେ ଫୁଲ ଓ ମୁଣ୍ଡରେ ଚନ୍ଦନ ଲଗାଇ ଦୁବ, ବରକୋଳି ପତ୍ର ଓ ହଳଦୀମିଶା ଚାଉଳ ମିଶାଇ ସେଥିରେ ମା ମାନେ ତାଙ୍କୁ ବନ୍ଦାପନା କରନ୍ତି । ବନ୍ଦାପନା ପରେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନ ଷଠୀ ଦେବୀଙ୍କୁ ମୁଣ୍ଡିଆ ମାରିବା ସହିତ ପିତାମାତାଙ୍କୁ ଓ ଗୁରୁଜନଙ୍କୁ ମୁଣ୍ଡିଆ ମାରି ଆଶୀର୍ବାଦ ଭିକ୍ଷା କରନ୍ତି । ପରିବାରର ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ପୁତ୍ର ବା ଜ୍ୟେଷ୍ଠା କନ୍ୟାର ନବ ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ ଓ ବନ୍ଦାପନା ହେବାର ଏହି ବିଶେଷ ବିଧିକୁ ପଢୁଆଁ ହେବା କହିଥାନ୍ତି ପଢୁଆଁ ଶବ୍ଦଟି ପ୍ରଥମା ର ଅପଭ୍ରଂଶ । ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ଦିନ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନ ପିନ୍ଧୁଥିବା ନୂତନ ବସ୍ତ୍ର ମାମୁ ଘରୁ ଆସିଥାଏ । ଏହିଦିନ ମାମୁଁମାନେ ନୂଆଲୁଗା, ମିଷ୍ଟାନ୍ନ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ସହ ଭଣଜା ଭାଣିଜୀ ଘରକୁ ଯାଇ ପଢୁଆଁ କରନ୍ତି । ସେଥିପାଇଁ ମାମୁଁଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଓ ପରିହାସରେ ଅଷ୍ଟମୀ ବନ୍ଧୁ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ଅବଶ୍ୟ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ଘରର ଜ୍ୟେଷ୍ଠପୁତ୍ର ବା ଜ୍ୟେଷ୍ଠକନ୍ୟାକୁ ନୂଆ ଲୁଗାପଟା ବାପ ମାଆମାନେ ପିନ୍ଧେଇଥାନ୍ତି । ଏହିବିଧିରେ ସାମାଜିକ ଓ ପାରିବାରିକ ବନ୍ଧନ, ଶୃଙ୍ଖଳା ଓ ଆଦର୍ଶବୋଧ ଅତିମାତ୍ରାରେ ନିହିତ ରହିଛି । ଜ୍ୟେଷ୍ଠପୁତ୍ର, ପରିବାରରେ ପିତା ସମାନ । ପିତାଙ୍କ ଅନ୍ତେ କିମ୍ବା ପିତାଙ୍କ ଅକର୍ତ୍ତବ୍ୟରେ ଘର ଚଳାଇବା ଓ ଅନ୍ୟ ସନ୍ତାନ (ଭାଇ ଭଉଣୀ)ମାନଙ୍କୁ ପ୍ରତିପୋଷଣ କରିବା ଦାୟିତ୍ୱ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ପୁତ୍ର ଉପରେ ପଡ଼ିଥାଏ । ତେଣୁ ତାକୁ ସମସ୍ତେ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ଓ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ପ୍ରଥମ ସନ୍ତାନ ବା ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନକୁ ପୂଜା ବନ୍ଦାପନା କରିବାର ବିଧି ଆମ ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ । ଏଣ୍ଡୁରି ପିଠା ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀର ବିଶେଷତ୍ୱ । ଏହି ପିଠା ପାଇଁ ହଳଦୀପତ୍ରର ବ୍ୟବହାର ମଧ୍ୟ ଅନ୍ୟ ଏକ ବିଶେଷତ୍ୱ । ଅନ୍ୟ କୌଣସି ପିଠାରେ ହଳଦୀ ପତ୍ର ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏନାହିଁ କେବଳ ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ଉପଲକ୍ଷେ ଏଣ୍ଡୁରି ପିଠାରେ ହଳଦୀପତ୍ରର ବ୍ୟବହାର ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଅନ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ଦିନ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କର ମାମୁଁଘର ଯାତ୍ରା ହୋଇଥାଏ । ଲିଙ୍ଗରାଜ ମହାପ୍ରଭୁ ଏହିଦିନ ତାଙ୍କ ମାମୁଁଘର ରୂପେ ପରିଚିତ କପାଳିମଠ (ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ସଂଲଗ୍ନ)କୁ ଯାଆନ୍ତି ପଢୁଆଁ ହେବା ପାଇଁ । ଏହିମଠର ଆରାଧ୍ୟ ଦେବତା ବରୁଣେଶ୍ୱର ଓ ବନଦେବ । ଏ ଦୁହେଁ ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କର ମାମୁଁ- ମାଇଁ ରୂପେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ । ଏହି ମଠ ହତାରେ ଗୋଟିଏ ପୁଷ୍କରିଣୀ ରହିଛି । ତାହା ପାପନାଶିନୀ ରୂପେ ପରିଚିତ । ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ଦିନ ଏହି ପୁଷ୍କରିଣୀର ଜଳ ପାନକଲେ ପାପକ୍ଷୟ ହୁଏ ଓ ବନ୍ଧ୍ୟାନାରୀ ସନ୍ତାନବତୀ ହୁଅନ୍ତି ବୋଲି ପ୍ରବାଦ ଅଛି । ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀର ଅନ୍ୟ ନାମ ସୌଭାଗିନୀ ଅଷ୍ଟମୀ । ପୂର୍ବେ ଏହିଦିନ ସୌଭାଗିନୀ ଦେବୀଙ୍କର ପୂଜା ସମ୍ଭବତଃ ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା । କୃଷକ ସନ୍ତାନ ଲାଭ କରିଛି ଏବଂ ଶସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ପାଇଛି କିମ୍ବା ଶସ୍ୟ ରୂପକ ସନ୍ତାନ ମଧ୍ୟ ସେ ଲାଭ କରିଛି- ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୌଭାଗ୍ୟର କଥା । କୃଷକର ମନ ଏଥିଲାଗି ଆନନ୍ଦିତ ଓ ଉଲ୍ଲସିତ । ସେ ଅତି ଆନନ୍ଦରେ ଏହି ତିଥିକୁ ସୌଭାଗିନୀ ଅଷ୍ଟମୀ ରୂପେ ପାଳି ଆସିଛି । ଏହି ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀକୁ କାଳ ଭୈରବାଷ୍ଟମୀ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଏହିଦିନ କାଳ ଭୈରବଙ୍କର ବ୍ରତ ଓ ପୂଜାର ପ୍ରଚଳନ ଥିଲା । ଏବେ ଏହିପୂଜା ଲୁପ୍ତ । ସ୍କନ୍ଧ ପୁରାଣର କୋଶୀଖଣ୍ଡରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି, ମାର୍ଗଶିର ମାସ କୃଷ୍ଣପକ୍ଷ ଅଷ୍ଟମୀ ତିଥିରେ କାଳଭୈରବୀଙ୍କ ନିକଟରେ ବ୍ରତ, ଉପବାସ ଓ ଜାଗରଣ ଆଦି ସମ୍ପାଦନ କଲେ ପ୍ରାଣୀମାନେ ସର୍ବପାପରୁ ମୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ତନ୍ତ୍ରସାଧକମାନଙ୍କ ସାଧନା ସମୟରେ ଯେଉଁ ଉଲ୍ଲେଖ ତନ୍ତ୍ର ପରମ୍ପରାରେ ରହିଛି, ସେଥି ମଧ୍ୟରେ ଏହି ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀର ରାତ୍ରି ବିଶେଷ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ । ତାନ୍ତ୍ରିକ ଭାଷାରେ ଏହାର ନାମ ଘୋରରାତ୍ର ନବଦୁର୍ଗାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କାଳରାତ୍ରି ଅନ୍ୟତମା । ଆଦ୍ୟାଶକ୍ତି କାଳରାତ୍ରି ରୂପେ ଏହିଦିନ ଅବତୀର୍ଣ୍ଣା ହୋଇଥିଲେ । ତନ୍ତ୍ର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବିଭିନ୍ନ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଏହି ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି । ଅତୀତରେ ବହୁ ସ୍ଥାନରେ ଭୈରବ ଓ ଭୈରବୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଉଥିଲା । |
ଗ୍ରେଗୋରୀ ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ୧୧ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ବର୍ଷର ୨୫୪ତମ ଦିବସ ଅଟେ ଅଧିବର୍ଷ ଗୁଡ଼ିକରେ - ୨୫୫ତମ । ବର୍ଷ ଶେଷ ହେବା ପାଇଁ ଆଉ ୧୧୧ ଦିନ ବାକି ଅଛି । ଘଟଣାବଳୀ ୨୦୦୧: ଅଲ୍-କାଏଦା ପକ୍ଷରୁ ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟ ଆମେରିକାରେ ଥିବା ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ୨,୯୯୬ ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା, ୬୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟକ୍ତି ଆହତ ହୋଇଥିଲେ ଓ ଅତି କମ୍ରେ ୧୦ ବିଲିୟନ୍ ଡଲାର୍ ସମ୍ପତ୍ତି ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲା । ଜନ୍ମ ୧୮୯୫: ପ୍ରଥମ ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀ ବିନାୟକ ନରହରି ଭାବେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଦେହାନ୍ତ ୧୯୮୭: ହିନ୍ଦୀ କବି ତଥା ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ମହାଦେବୀ ବର୍ମା ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । |
ଜିତେନ୍ଦ୍ର ହରିପାଲ (ଜିତେନ୍ଦ୍ରିୟ ହରିପାଳ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ) ଜଣେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସମ୍ମାନିତ ଗାୟକ । ସେ 'ରଙ୍ଗବତୀ' ଗୀତ ଗାଈ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଗାୟିକା କ୍ରୀଷ୍ଣା ପଟେଲଙ୍କ ସହ କୋଶଳୀ ଭାଷାରେ ଲୋକ ସଂଗୀତ "ରଙ୍ଗବତୀ" ର ଉପସ୍ଥାପନା କଲେ । ଜିତେନ୍ଦ୍ର ସମ୍ବଲପୁରର ଏକ ଦଳିତ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପରେ ସେ ରଙ୍ଗବତୀର ପ୍ରଭୁତା ସଫଳତା ପରେ କୋଶଳୀ ଭାଷାରେ ୧୦୦୦ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ ଗୀତ ଗାଇଥିଲେ । ଆକାଶବାଣୀ କଳାକାର ହିସାବରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ସଙ୍ଗୀତ ପରିବେଷଣ କରିଥିଲେ ଭି ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ଦାରିଦ୍ରତାର କଷାଘାତରୁ ମୁକ୍ତ ହେଇ ପରି ନାହାନ୍ତି । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ ଜିତେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପିତା ମାନଧାତା ହରିପାଳ ଜଣେ ଲୋକ ସଂଗୀତକାର ଓ ଗାୟକ ଥିଲେ। ଅର୍ଥାଭାବ ଯୋଗୁଁ ଜିତେନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାଳୟ ଶିକ୍ଷା ଅଧାରେ ବନ୍ଦ କରିଥିଲେ । ଜିତେନ୍ଦ୍ର ତାଙ୍କ ପିଲା ଦିନରୁ ହିଁ ଗୀତ, ପାରମ୍ପାରିକ ବାଦ୍ୟ ପ୍ରତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆଗ୍ରହୀ ଥିଲେ । ସଙ୍ଗୀତ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନା ଲେଖିବାକୁ ଅର୍ଥ ନ ଥିବାରୁ ସେ ସ୍କୁଲ ବାହାରେ ଛିଡ଼ା ହେଇ ଶିଖୁଥିଲେ । ଏପରିକି ବର୍ଷାରେ ଭିଜି ଭିଜି ବାହାରେ ଠିଆ ହେଇ ସଙ୍ଗୀତ ଆଖଡ଼ାରୁ ଶିଖୁଥିଲେ । ସେ ନିଜେ କହନ୍ତି ଯେ ସେ ସବୁ ରାଗ ବିଷୟରେ ଜାଣୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ରାଗର ନା ଜାଣୁ ନଥିଲେ । ଜିତେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପୁଅ ଓ ପୁତ୍ରବଧୂ ମଧ୍ୟ ଗାୟକ ଗାୟିକା । ଏବେ ଜିତେନ୍ଦ୍ର ସପରିବାର ସମ୍ବଲପୁର ଷ୍ଟେସନ ପାଖ ଝୋପଡ଼ି ଘରେ ରହନ୍ତି । ବୃତିଗତ ଜୀବନ "ସଙ୍ଗୀତକୁ ନେଇ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରି ହେବ ନାହିଁ , ମନ ସିନା ଭରି ହେବ, ପେଟ ନୁହେଁ " ଏହା ଜିତେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଉକ୍ତି । ବାଧ୍ୟ ହେଇ ଜିତେନ୍ଦ୍ର ଶ୍ରମିକ ଭାବେ ବା ଅନ୍ୟ ଯେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ ମିଳିଲେ କରି ଥାଆନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଗୀତ ରଙ୍ଗବତୀ ଏତେ ବିଖ୍ୟାତ ହେଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ବିଶେଷ କିଛି ଲାଭ ପାଇ ନଥିଲେ । ରେକର୍ଡ଼ କରିଥିବା କମ୍ପାନୀ ହିଁ ସବୁ ଲାଭ ଅର୍ଜନ କଲା । ୧୯୭୧ରୁ ସେ ଆକାଶବାଣୀରେ 'ବି' ଗ୍ରେଡ କଳାକାର ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇ ଅନେକ ଲୋକ ଗୀତ, କୋଷଳୀ ଆଞ୍ଚଳିକ ଗୀତ ଗାଇଥିଲେ । ରଙ୍ଗବତୀ ୧୯୭୬ରେ ରେକର୍ଡ଼ ହେଇଥିଲେ ବି ସ୍ୱତ୍ତ୍ୱାଧୀକାର ବିବାଦ ହେତୁ ୭୮/୭୯ ଯାଏ ମୁକ୍ତିଲାଭ ହେଇ ପାରି ନଥିଲା । ପରେ ସେ ଗୀତ ଖୁବ ଲୋକପ୍ରିୟ ହେଲା, ପରେ କଲିକତାର ରେକର୍ଡ କମ୍ପାନୀ ତାଙ୍କ ସରଳତାର ସୁଯୋଗ ନେଇ ୩ ବର୍ଷ ପାଇଁ ତାଙ୍କଠୁ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିନେଲା । ଚୁକ୍ତି କାରଣରୁ ଜିତେନ୍ଦ୍ର ଆଉ କୌଣସି ଅନ୍ୟ କମ୍ପାନୀ ତରଫରୁ ଗାଈ ପାରିଲେ ନାହିଁ । ତାଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ସେଇଥି ପାଇଁ ଖରାପ ହେବାରେ ଲାଗିଲା । ଓଡ଼ିଆ, ଭୋଜପୁରୀ, ବଙ୍ଗାଳୀ, ଛତିଶଗଡ଼ ତଥା ଢକିଆ ଭାଷାରେ ତାଙ୍କର ଅନେକ ଗୀତ ରହିଛି । |
ତୋ ବାଟ ଚାହିଁଚି ରାତି ସାରା, ୨୦୧୪ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର । ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ପ୍ରଯୋଜନା କରିଥିଲେ ମନୋରମା ନାୟକ ଏବଂ ପୂର୍ଣ୍ଣମାସୀ ସାହୁ । ସଞ୍ଜୟ ନାୟକ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ । ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପ୍ରେମ ଆନନ୍ଦ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟିର ଗୀତଗୁଡ଼ିକର ସ୍ୱର ସଂଯୋଜନା କରିଥିଲେ । ଅଭିନେତ୍ରୀ ପ୍ରିୟା ଚୌଧୁରୀ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ । ଚନ୍ଦନ କର, ଦେବୁ ବୋଷ, ଅନିତା ଦାସ, ବିଜୁ ବଡ଼ଜେନା ଆଦି କଳାକାରମାନେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟିରେ ବିଭିନ୍ନ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ । ଅଭିନୟ ପ୍ରିୟା ଚୌଧୁରୀ- ରାତ୍ରି ଚନ୍ଦନ କର- ପୋଲିସ ଅଧିକାରୀ ଦେବୁ ବୋଷ ଅନିତା ଦାସ ବିଜୁ ବଡ଼ଜେନା କାହାଣୀ ଗୀତ ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତ ଏହି କଥାଚିତ୍ରଟିର ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ ପ୍ରେମ ଆନନ୍ଦ । ଅରୁଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ନିର୍ମଳ ନାୟକ କଥାଚିତ୍ରଟିର ଗୀତଗୁଡ଼ିକ ରଚନା କରିଥିଲେ । |
୬୯୦ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଟ୍ରାଇଫ୍ଲୁରିଡାଇନ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ), ଯାହାକୁ ଟ୍ରାଇଫ୍ଲୋରୋଥାଇମିଡାଇନ୍ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ, ଏକ ଭୂତାଣୁରୋଧୀ ଔଷଧ ଯାହା ଆଖିର ହର୍ପେସ୍ ସିମ୍ପଲେକ୍ସ ସଂକ୍ରମଣର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଏହା ଆଖିର ଭାକସିନିଆ ସଂକ୍ରମଣ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଯାହା ବସନ୍ତ ଟୀକାକରଣ ପରେ ହୋଇପାରେ । ଏହା ଆଖି ବୁନ୍ଦା ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଏହାର ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଆଖିରୁ ଅଧିକ ଜଳ ବାହାରିବା, ଆଖିପତା ଫୁଲିଯିବା ଏବଂ ଆଖିର ଲାଲ ରଙ୍ଗ ହୋଇପାରେ । ଭୂତାଣୁ ଡିଏନଏ ସୃଷ୍ଟି ବନ୍ଦ କରି ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହେଉଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ୧୯୮୦ ମସିହାରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଟ୍ରାଇଫ୍ଲୁରିଡାଇନ ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ଏକ ଜେନେରିକ୍ ଔଷଧ ଭାବରେ ଉପଲବ୍ଧ ଏବଂ ଭାଇରୋପଟିକ ବାଣିଜ୍ୟ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ବିକ୍ରି ହୁଏ । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏହାର ୭.୫ ମିଲି ବିଶିଷ୍ଟ ପାତ୍ରର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୭୪ ଡଲାର ଅଟେ । ଏହା ମଧ୍ୟ କର୍କଟ ବିରୋଧୀ ଔଷଧ ଟ୍ରାଇଫ୍ଲୁରିଡାଇନ/ଟିପିରାସିଲର ଏକ ଉପାଦାନ |
ସାଇଗନ, ଦକ୍ଷିଣ ଭିଏତନାମର ରାଜଧାନୀ । |
ଫ୍ରୋଭାଟ୍ରିପଟାନ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ), ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଫ୍ରୋଭା ଏକ ବିକ୍ରୟ ନାମ, ହେଉଛି ଏକ ଔଷଧ ଯାହା ଅଧକପାଳି ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧାର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ମାସିକ ଋତୁସ୍ରାବ ଅଧକପାଳିକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଏହା ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରେ । ଏହା ପାଟିରେ ଦିଆଯାଏ । ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ କ୍ଳାନ୍ତି, କାଲୁଆ, ଲାଲ ପଡ଼ିବା, ଶୁଖିଲା ପାଟି, ଯନ୍ତ୍ରଣା, ବୁକୁଜ୍ୱାଳା ଏବଂ ଶୋଇବାରେ ଅସୁବିଧା ହୋଇପାରେ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ସେରୋଟୋନିନ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ, ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ, ହୃଦ୍ଘାତ ଏବଂ ଅତ୍ୟଧିକ ଔଷଧର ବ୍ୟବହାର ଜନିତ ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା ହୋଇପାରେ । ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ନିରାପତ୍ତା ଅସ୍ପଷ୍ଟ, ଏବଂ ସ୍ତନ୍ୟପାନର ୨୪ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ ନାହିଁ । ଏହା ଏକ ଟ୍ରିପ୍ଟାନ ଧରଣର ଔଷଧ । ୨୦୦୧ ମସିହାସରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଡାକ୍ତରୀ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଫ୍ରୋଭାଟ୍ରିପଟାନ ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ଏକ ଡାକ୍ତରୀ ପ୍ରେସକ୍ରିପସନରେ ଉପଲବ୍ଧ ହୁଏ । ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟରେ ୨ ମିଗ୍ରା ବିଶିଷ୍ଟ ୬ଟି ବଟିକାର ମୂଲ୍ୟ ୨୦୨୧ ସୁଦ୍ଧା ୬ ପାଉଣ୍ଡ ଥିଲା । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏହି ରାଶିର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୬୭ ଡଲାର ଅଟେ । |
ଉଷାରାଣୀ ପଣ୍ଡା (୯ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୪୦ - ୨୧ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୦୪) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞା ଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟିକା ଭାବରେ ଦୁଇଥର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୧୯୯୫ ଓ ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ଆସିକା ଓ ସୋରଡ଼ା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ଯଥାକ୍ରମେ ୧୧ଶ ଓ ୧୨ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ ପରିବାର ଓ ଶିକ୍ଷା ଉଷାରାଣୀ ୧୯୪୦ ମସିହାର ଅକ୍ଟୋବର ୯ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ କେଶବ ଚନ୍ଦ୍ର ଦାସ ଓ ପତିଙ୍କ ନାମ ଶରତ ଚନ୍ଦ୍ର ପଣ୍ଡା । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ଉଷାରାଣୀ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ରାଜନେତ୍ରୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟିକା ଭାବରେ ଦୁଇଥର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ଉଷାରାଣୀ ୨୦୦୪ ମସିହାର ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୧ ତାରିଖରେ ୬୩ ବର୍ଷ ବୟସରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । |
କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା ସଦର ବ୍ଳକ ଅନ୍ତର୍ଗତ ପଦ୍ମପୁର ପଞ୍ଚାୟତର ଡୁମୁରିପୁଟରେ ଏହି ଶ୍ରୀରାମ ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ । ଏଠାରେ ହନୁମାନଙ୍କ ସମେତ ଶ୍ରୀରାମ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଓ ସୀତାଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ମଧ୍ୟ ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି । ୧୯୯୭ ମସିହାରେ ଏହି ମନ୍ଦିରଟି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରତିବର୍ଷ ମାଘମାସ ଶୁକ୍ଳ ଏକାଦଶୀ ଦିନ ଏହାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ଏଠାରେ ୩୩ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚ ହନୁମାନଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ରହିଛି । ଏହା କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ତଥା ରାଉରକେଲାସ୍ଥିତ ହନୁମାନ ବାଟିକା ପରେ ରାଜ୍ୟର ଦ୍ୱିତୀୟ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ମୂର୍ତ୍ତି । କୋରାପୁଟରୁ ସୁନାବେଡ଼ା ରାସ୍ତାରେ ୧୨ କିମି ଦୁର ଡୁମୁରିପୁଟ ଛକରୁ ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ଯାଇ ପହଞ୍ଚିହୁଏ । ପୂଜା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ବାଳଭୋଗରୁ ପୂଜାକାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ମଧ୍ୟାହ୍ନରେ ଅନ୍ନପ୍ରସାଦ ଭୋଗ, ସନ୍ଧ୍ୟା ଆଳତି, ରାତ୍ରି ଭୋଗ ପରେ ରାତି ୯ରେ ରୀତିନୀତି ସମାପନ ହୋଇଥାଏ । ଏଠରେ ଶ୍ରୀରାମ ନବମୀ, ମେଷ ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ହନୁମାନ ଜୟନ୍ତୀ, କାର୍ତ୍ତିକ ମାସରେ ସଂକୀର୍ତ୍ତନ, ମାର୍ଗଶୀର ମାସ ପଞ୍ଚମୀରେ ସୀତା ବିବାହ ଆଦି ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ କଲ୍ୟାଣ ମଣ୍ଡପ ଓ ଧର୍ମଶାଳା ଅଛି । ଏଠାରେ ବ୍ରତଘର, ବିବାହୋତ୍ସବ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ । |
ଲାରୋନିଡେଜ, (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ), ଆଲଡୁରାଜାଇମ ଏହାର ବିକ୍ରୟ ନାମ, ହେଉଛି ଏକ ଔଷଧ ଯାହା ମ୍ୟୁକୋପଲିସାକାରାଇଡୋସିସ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଏହି ରୋଗ ଦଳରେହର୍ଲର ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ, ହର୍ଲର-ସ୍କି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ଏବଂ ଅତି କମରେ ମଧ୍ୟମ ଧରଣର ଲକ୍ଷଣ ଥିବା ସ୍କି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥାଏ । ଏହା ଏକ ଶିରାରେ ଧୀରେ ଧୀରେ ଇଞ୍ଜେକସନ ଆକାରରେ ଦିଆଯାଏ । ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା, ବାନ୍ତି, ପେଟ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ରାସ, ଗଣ୍ଠି ଯନ୍ତ୍ରଣା, ମୁଖ ଲାଲ, ଜ୍ୱର ଏବଂ ଇଞ୍ଜେକସନ ସ୍ଥାନରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୋଇପାରେ । ଅନ୍ୟ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଆଲର୍ଜି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ହୋଇପାରେ ଏହା ଏଞ୍ଜାଇମ ଏଲ-ଇଡୁରୋନାଇଡେଜର ଏକ ପୁନର୍ବିନ୍ୟାସ ରୂପ । ଏହି ନିଖୋଜ ଏଞ୍ଜାଇମକୁ ପ୍ରତିସ୍ଥାପନ କରି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୁଏ । ୨୦୦୨ ମସିହାରେ ୟୁରୋପ ଏବଂ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଲାରୋନିଡେଜ୍ ଡାକ୍ତରୀ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥିଲା ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟରେ ୨୦୨୧ ସୁଦ୍ଧା ୧୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ଓଜନର ପିଲାଙ୍କ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ପ୍ରତି ୪ ସପ୍ତାହରେ ୩୬୦୦ ପାଉଣ୍ଡ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏହି ରାଶିର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୮୦୦୦ ଡଲାର ଅଟେ । |
୯୪୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ( : ; ବ୍ଲାକ୍ ହୋଲ୍) ମହାଶୂନ୍ୟ-କାଳରେ ଏପରି ଏକ ସ୍ଥାନ ଯାହାର ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ସବୁକିଛି ଏପରିକି ଆଲୋକକୁ ବି ଖସି ଯିବାକୁ ଦେଇନଥାଏ । ମହାକାଶରେ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ (ଈଂରାଜୀରେ ) ଅସୀମ (ଅତ୍ୟଧିକ) ବସ୍ତୁତ୍ୱ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବିନ୍ଦୁ । ସ୍ଥାନ-କାଳର ପଟ୍ଟ ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏହି ବିନ୍ଦୁର ମହାକର୍ଷଣ ପ୍ରଭାବ ଏତେ ଅଧିକ ଯେ, ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ ସର୍ବାଧିକ ବେଗର ଅଧିକାରୀ ଆଲୋକ ମଧ୍ୟ ତା ର ମହାକର୍ଷଣକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ହୋଇଥାଏ । ବସ୍ତୁଠାରୁ ଆସୁଥିବା ଆଲୋକ ଆମ ଆଖି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସିଲେ ଆମେ ତା କୁ ଦେଖିପାରୁ । ଆଲୋକ ଯାହାର ମହାକର୍ଷଣ ପ୍ରଭାବରୁ ବାହାରି ପାରୁନାହିଁ, ତା କୁ ଆମେ ଦେଖି ପାରିବା ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହି ବସ୍ତୁକୁ ଆମେ ଏକ ଅଦୃଶ୍ୟ ଛିଦ୍ର ବୋଲି କହିପାରିବା । ସାଧାରଣ ଆପେକ୍ଷିକତା ତତ୍ତ୍ୱ ଅନୁସାରେ, ମହାକାଶରେ ଅତି ଘନ ବସ୍ତୁ ସ୍ଥାନ-କାଳର ସଂରଚନାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ବିକୃତ କରି କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ଭାବେ ପରିଗଣିତ ହୁଏ । ଏହା ଅଦୃଶ୍ୟମାନ ବୋଲି କଳା ବା କୃଷ୍ଣ ଏବଂ ଏହାର ଗୋଲକାକୃତି ୨ ଆୟାମରେ ବୃତ୍ତ ବା ଛିଦ୍ର ପରି ଦେଖାଯାଏ । କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ୱକୁ ପାରକରି ଏହାର ପ୍ରଭାବ କ୍ଷେତ୍ର ବାହାରକୁ ଯାଇହେବ ନାହିଁ । କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ପ୍ରଭାବ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜ (ଈଂରାଜୀରେ ) ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏହି ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜ ବାହାରେ ଥିବା ଜଣେ ଦେଖଣାହାରୀ ଏହା ଭିତରେ କଣ ହେଉଛି ତାହା ଦେଖି/ଜାଣି ପାରିବ ନାହିଁ । ଅପରପକ୍ଷେ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନ-କାଳ ସଂରଚନା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ବିକୃତ । ତେଣୁ ଏହା ମଧ୍ୟକୁ ଯଦି ଜଣେ ଦେଖଣାହାରୀ ପ୍ରବେଶ କରେ ତେବେ ତା କୁ କେବଳ ଏକକତ୍ୱ ବିନ୍ଦୁ (ଈଂରାଜୀରେ ) ଦେଖାଯିବ । ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜର ପରିଧିରେ ପଶିଲେ କଣ ଘଟୁଛି ତାହା ଜଣାପଡିବ ନାହିଁ ବୋଲି ବୋଧହୁଏ ଏପରି ନାମକରଣ ହୋଇଛି । କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତକୁ ଥର୍ମୋଡାଇନାମିକ୍ସର ଆଦର୍ଶ କୃଷ୍ଣବସ୍ତୁ (ଈଂରାଜୀରେ ) ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇପାରେ । ଆଦର୍ଶ କୃଷ୍ଣ ବସ୍ତୁ ସବୁ ଆଲୋକ ଶୋଷିନେଇଥାଏ ଓ କିଛି ବି ଆଲୋକର ପ୍ରତିଫଳନ ହୁଏନାହିଁ । ବିକୃତ ସ୍ଥାନ-କାଳର ପ୍ରମାତ୍ର କ୍ଷେତ୍ର ତତ୍ତ୍ୱ ଅନୁସାରେ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ଓ ତାପମାତ୍ରାର ବିପରୀତ ଅନୁପାତ ବିଶିଷ୍ଟ କୃଷ୍ଣବସ୍ତୁରୁ ଯେଉଁ ପ୍ରକାରର ହକିଂଗ୍ ବିକିରଣ ହୁଏ, ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜରୁ ମଧ୍ୟ ସେହି ପ୍ରକାରର ବିକିରଣ ସମ୍ଭବପର । ଅତ୍ୟଧିକ ବସ୍ତୁତ୍ୱବିଶିଷ୍ଟ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟ ଏକ କେଲ୍ଭିନର ଏକ ନିୟୁତାଂଶ ଭାଗ ସହିତ ସମାନ ଓ ଏହାକୁ ଦେଖିବା ପ୍ରାୟ ଅସମ୍ଭବ । ଜନ୍ ମିଶେଲ୍ ଓ ପିଏରେ-ସିମୋନ୍ ଲାପ୍ଲାସ୍ ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପ୍ରଥମେ ଏପରି ବସ୍ତୁର (ଯାହାର ମହାକର୍ଷଣ ପ୍ରଭାବକୁ ଆଲୋକ ମଧ୍ୟ ଭେଦ କରିପାରେ ନାହିଁ) କଳ୍ପନା କରିଥିଲେ । ୧୯୧୬ ମସିହାରେ ସାଧାରଣ ଆପେକ୍ଷିକତା ତତ୍ତ୍ୱର ବ୍ୟବହାର କରି କାର୍ଲ୍ ଶ୍ୱାର୍ଜଶିଲ୍ଡ୍ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ପ୍ରକୃତି କଳନା କରିବାର ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ୧୯୫୮ ମସିହାରେ ଡେଭିଡ୍ ଫିଙ୍କେଲଷ୍ଟାଇନ୍ ଏହି ପରିଭାଷା (ଯେ ଏହା ମହାକାଶର ଏକ ସ୍ଥାନ ଆଲୋକଦ୍ୱାରା ଅଭେଦ୍ୟ) ସମ୍ବନ୍ଧରେ ନିଜ ଲେଖାରେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ତାରାର ଆବିଷ୍କାର ତା ସହିତ ଏକ କୌତୁହଳ ସୃଷ୍ଟି କଲା ଯେ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ତାରାର ମହାକର୍ଷଣୀୟ କ୍ଷୟ ଘଟିଲେ ଏକ ଅତିଘନ ବସ୍ତୁତ୍ୱର ସୃଷ୍ଟି ସମ୍ଭବପର । ଏକ ଅତ୍ୟଧିକ ବସ୍ତୁତ୍ୱବିଶିଷ୍ଟ ନକ୍ଷତ୍ର ନିଜ ଜୀବନ କାଳର ଶେଷରେ ସଂକୁଚିତ ହୋଇ ଅତ୍ୟଧିକ ବସ୍ତୁତ୍ୱର କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ସୃଷ୍ଟି ପରେ ନିଜ ପାଖରେ ଥିବା ମହାଜାଗତିକ ବସ୍ତୁକୁ ନିଜ ଆକର୍ଷଣରେ ଶୋଷି ନେଇ ବା ଅନ୍ୟ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ସହିତ ସମ୍ମିଳିତ ହୋଇ ଏହା ଲକ୍ଷାଧିକ ସୌରବସ୍ତୁତ୍ୱ ବିଶିଷ୍ଟ ଅତିବୃହତ୍ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତରେ ପରିଣତ ହୋଇପାରେ । ସମସ୍ତ ଆକାଶଗଙ୍ଗାର କେନ୍ଦ୍ରରେ ଏକ ଅତିବୃହତ୍ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଅବସ୍ଥିତି ଥିବା ଅଧିକାଂଶ ଗବେଷକଙ୍କଦ୍ୱାରା ସମର୍ଥିତ । କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଅଭ୍ୟନ୍ତର ଅଦୃଶ୍ୟମାନ କିନ୍ତୁ ଏହାର ବହିଃ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଥିବା ବସ୍ତୁ ଓ ଆଲୋକ ଏହାର ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜର ସଂଶ୍ପର୍ଷରେ ଆସିଲେ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଉପସ୍ଥିତି ଜଣାପଡେ । ବସ୍ତୁ ବା ଆଲୋକ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଏକ ଅତି ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ସଂବୃଦ୍ଧ କୁଣ୍ଡଳୀ (ଈଂରାଜୀରେ ) ରୂପରେ ଦେଖାଯାନ୍ତି । ଯଦି କୌଣସି ନକ୍ଷତ୍ର କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ପରିକ୍ରମଣ କରୁଥାଏ ତେବେ ତାହାର ପରିକ୍ରମଣ ପଥରୁ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ବସ୍ତୁତ୍ୱ ଓ ଅବସ୍ଥିତି ବିଷୟରେ ଜାଣିହେବ । ଖଗୋଳ ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ପରୀକ୍ଷାକରି ଅନେକ ଅତିବୃହତ୍ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତମାନଙ୍କର ସନ୍ଧାନ କରିଛନ୍ତି । ଆମ ଆକାଶ ଗଙ୍ଗାର କେନ୍ଦ୍ରରେ ସାଜିଟେରିୟସ୍-ଏ ଷ୍ଟାର୍ ନାମକ ରେଡିଓ ଉତ୍ସଟି ୪୩ ଲକ୍ଷ ସୌରବସ୍ତୁତ୍ୱ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ । ୧୧ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୬ରେ ଏଲ.ଆଇ.ଜି.ଓ ସଂଗଠନ ଦୁଇଟି କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ସମ୍ମିଳନ ଯୋଗୁଁ ଜାତ ହୋଇଥିବା ମହାକର୍ଷଣୀୟ ତରଙ୍ଗର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା । ପୁଣି ୧୫ ଜୁନ୍ ୨୦୧୬ରେ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଧକ୍କା ଯୋଗୁଁ ସୃଷ୍ଟ ଆଉ ଏକ ମହାକର୍ଷଣୀୟ ତରଙ୍ଗର ସୂଚନା ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ଅପ୍ରେଲ ୨୦୧୯ରେ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ପ୍ରଥମ ବାସ୍ତବିକ ଛବି ସର୍ବସାଧାରଣରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଥିଲା । ଇତିହାସ ପ୍ରଥମେ ୧୭୮୩-୮୪ ମସିହା ବେଳକୁ ଖଗୋଳ ବିଜ୍ଞାନଶାସ୍ତ୍ରୀ ଜନ୍ ମିଶେଲ୍ ଆଲୋକଦ୍ୱାରା ଅଭେଦ୍ୟ ଏକ ଅତ୍ୟଧିକ ବସ୍ତୁତ୍ୱର ବସ୍ତୁତ୍ୱର କଳ୍ପନା କରିଥିଲେ । ଜନ୍ ମିଶେଲ୍ ୧୭୮୩ ମସିହାରେ ରୟାଲ ସୋସାଇଟିର ହେନେରୀ କଭେଣ୍ଡିସ୍ଙ୍କ ପାଖକୁ ଏକ ଚିଠି ଲେଖିଥିଲେ; ସେଥିରେ ସେ ପ୍ରଥମେଥର ପାଇଁ ଏକ ବିଶାଳ ବସ୍ତୁ କଥା କହିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରୁ କୌଣସି ଜିନିଷ ଏପରିକି ଆଲୋକ ବି ଖସିଯାଇପାରେ ନାହିଁ । ମିଶେଲଙ୍କ ଗଣନା ଅନୁସାରେ ଏପରି ବସ୍ତୁର ଘନତ୍ୱ ଆମ ସୂର୍ଯ୍ୟ ପରି ହେଲେ ଓ ଯଦି କୌଣସି ନକ୍ଷତ୍ରର ବ୍ୟାସ ସୂର୍ଯ୍ୟର ୫୦୦ ଗୁଣ ହୁଏ ତେବେ, ଏପରି କଳ୍ପନା ବାସ୍ତବ ହୋଇପାରିବ । ମିଶେଲ୍ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଲେ ଯେ ଏପରି ଅତ୍ୟଧିକ ବସ୍ତୁତ୍ୱ କିନ୍ତୁ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ବିକିରଣ କରୁନଥିବା ବସ୍ତୁର ଉପସ୍ଥିତି କେବଳ ତାର ମହାକର୍ଷଣ ପ୍ରଭାବ ଯୋଗୁଁ ଜାଣିହେବ । ସେ ସମୟର ଗବେଷକଙ୍କ ମନରେ ଏପରି ଏକ ବୃହତ୍ ଓ ଅଦୃଶ୍ୟ ନକ୍ଷତ୍ରର କଳ୍ପନା ଅନେକ କୌତୁହଳ ସୃଷ୍ଟି କଲା । - 500 1,. ୧୭୯୬ ରେ, ଗଣିତଜ୍ଞ ପିଅର୍-ସାଇମନ୍ ଲାପ୍ଲାସ୍ ନିଜ ବହି ର ପ୍ରଥମ ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ସଂସ୍କରଣରେ ଏହି ଆଇଡିଆର ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ଏହାକୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସଂସ୍କରଣ ଗୁଡ଼ିକରେ ବାଦ୍ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।. " " , . କିନ୍ତୁ ୧୯ଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଆଲୋକର ତରଙ୍ଗୀୟ ପ୍ରକୃତିର ଆବିଷ୍କାର ପରେ ଏହି କୌତୁହଳ ଲୋପ ପାଇବାକୁ ଲାଗିଲା । କାରଣ, ଯଦି ଆଲୋକ କଣିକା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଏକ ତରଙ୍ଗ ରୂପରେ ରହେ, ତେବେ ମହାକର୍ଷଣ ଶକ୍ତିଦ୍ୱାରା କଦାପି ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ସେ ଯାହା ହେଉ, ସାଧାରଣ ଆପେକ୍ଷିକତା ତତ୍ତ୍ୱର ପରିପ୍ରକାଶ ପରେ ମିଶେଲଙ୍କ ନକ୍ଷତ୍ରପୃଷ୍ଠରୁ ନିର୍ଗତ ଆଲୋକରଶ୍ମୀ ନକ୍ଷତ୍ରର ମହାକର୍ଷଣ ପ୍ରଭାବରେ ପଛକୁ ଫେରିଯିବାର କଳ୍ପନା କେବେବି ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ବୋଲି ଜଣାପଡିଲା । ସାଧାରଣ ଆପେକ୍ଷିକତା ତତ୍ତ୍ୱ ମହାକର୍ଷଣ ଆଲୋକର ଗତିକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ ବୋଲି ପ୍ରମାଣ ଦେବା ପରେ, ୧୯୧୫ ମସିହାରେ ଆଲବର୍ଟ୍ ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ୍ ସାଧାରଣ ଆପେକ୍ଷିକତା ତତ୍ତ୍ୱ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । କିଛି ମାସ ପରେ କାର୍ଲ୍ ଶ୍ୱାର୍ଜଶିଲ୍ଡ୍, ବିନ୍ଦୁ ଓ ଗୋଲକାକାର ବସ୍ତୁଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ର ସମୀକରଣର ସମାଧାନ ଖୋଜି ବାହାର କଲେ । ଏହାର କିଛି ମାସ ପରେ ହେଣ୍ଡରିକ୍ ଲୋରେଞ୍ଜଙ୍କ ଛାତ୍ର ୟୋହାନେସ୍ ଦ୍ରୋଷ୍ଟେ ବିନ୍ଦୁ ଆକୃତିର ବସ୍ତୁଙ୍କ ପାଇଁ ସମୀକରଣର ସମାନ ସମାଧାନ ଓ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରକୃତି ସମ୍ପର୍କରେ ବିସ୍ତୃତ ଧାରଣା ଦେଲେ । ଏହି ସମୀକରଣର ସମାଧାନ ଅନୁସାରେ, ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦୂରତା ମଧ୍ୟରେ ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ୍ ସମୀକରଣର କେତେକ ଉପାଦାନର ମୂଲ୍ୟ ଅସୀମ (ଈଂରାଜୀରେ ) ହୋଇଯାଏ ଓ ଏହି ଦୂରତା ମଧ୍ୟରେ ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ଏକକତ୍ୱ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦୂରତାକୁ ଶ୍ୱାର୍ଜଶିଲ୍ଡ୍ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (ଈଂରାଜୀରେ ) ବୋଲି କୁହାଯାଏ । କୌଣସି ବସ୍ତୁର ପୃଷ୍ଠର ଏପରି ପ୍ରକୃତି ସେତେବେଳେ କେହି ବୁଝିପାରି ନଥିଲେ । ୧୯୨୪ରେ ଆର୍ଥର୍ ଏଡିଙ୍ଗଟନ୍ ଓ ୧୯୩୩ରେ ଜ୍ୟୋର୍ଜେସ୍ ଲେମୋତ୍ରେ ଏକକତ୍ୱ ସମ୍ପର୍କିତ ଏହି ପରୀକ୍ଷଣରୁ ତାହାର ପ୍ରକୃତି ସମ୍ପର୍କରେ ଅଧିକ ବିବରଣୀ ଦେଇଥିଲେ । ବିଶେଷ ଆପେକ୍ଷିକତାର ବ୍ୟବହାର କରି,୧୯୩୧ ମସିହାରେ ସୁବ୍ରମଣ୍ୟନ୍ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ଗଣନା କରି କହିଲେ ଯେ ଏକ ଆବର୍ତ୍ତନହୀନ ଇଲେକ୍ଟ୍ରନବିହୀନ କୌଣସି ବସ୍ତୁର ସର୍ବାଧିକ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସୀମିତ ଓ ଏହା ପରେ ବସ୍ତୁ ପାଇଁ ସବୁ ସମୀକରଣର ସମାଧାନ ଅସ୍ଥାୟୀ ବା ଅସମ୍ଭବ । ୧.୪ ସୌରବସ୍ତୁତ୍ୱର ଏହି ସୀମାକୁ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ସୀମା ଈଂରାଜୀରେ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଙ୍କ ଏହି ମତ ସହିତ ତାଙ୍କ ସମସାମୟିକ ଏଡିଙ୍ଗଟନ୍ ଓ ଲେଭ୍ ଲାଣ୍ଡାଉ ଅସହମତ ଥିଲେ । ନିରୀକ୍ଷଣରୁ ଜଣା ପଡିଛି ଯେ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ସୀମାରୁ ସାମାନ୍ୟ ଅଧିକ ବସ୍ତୁତ୍ୱର ଶ୍ୱେତ ବାମନ ତାରା ଏକ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ତାରାରେ ପରିଣତ ହୁଏ ଓ ପଲିଙ୍କ ବହିଷ୍କରଣ ନିୟମଦ୍ୱାରା ଏହାର ସ୍ଥାୟିତ୍ୱ ପ୍ରତିପାଦିତ ହୁଏ । ଏଥିଯୋଗୁଁ କୌଣସି ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟାଦ୍ୱାରା ନକ୍ଷତ୍ରର ସଂକୁଚନ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କରିପାରେ ବୋଲି ଏଡିଙ୍ଗଟନଙ୍କ ଅନୁମାନ କେତେକାଂଶରେ ସତ । ୧୯୩୯ରେ ରବର୍ଟ୍ ଓପନହାଇମର୍ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେଜଣ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅନୁମାନ କରିଥିଲେ ଯେ ୩ ସୌରବସ୍ତୁତ୍ୱରୁ ଅଧିକ ବସ୍ତୁତ୍ୱବିଶିଷ୍ଟ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ତାରାଗୁଡିକ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଙ୍କ ନିୟମାନୁସାରେ ସଂକୁଚିତ ହୋଇ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତି । ଓପନହାଇମର୍ ଓ ତାଙ୍କ ସହଲେଖକମାନଙ୍କ ମତାନୁସାରେ ଶ୍ୱାର୍ଜଶିଲ୍ଡ୍ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧର ପରିସୀମାରେ ସମୟ ଅତିବାହିତ ହେବା ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ, ତେଣୁ ଏହିଠାରୁ ଏକକତ୍ୱର ପ୍ରାରମ୍ଭ । ଏହି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜ ବାହାରେ ଥିବା ଜଣେ ଦେଖଣାହାରୀ ପାଇଁ ଠିକ୍ ହୋଇପାରେ, କିନ୍ତୁ କୃଷ୍ଣଛିଦ୍ରକୁ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିବା ଜଣେ ଦେଖଣାହାରୀ ପାଇଁ ଏହା ସତ ନ ହୋଇପାରେ । ଏହି କାରଣରୁ ସଂକୁଚିତ ହେଉଥିବା ଏକ ନକ୍ଷତ୍ରର ବହିର୍ଭାଗ ଥଣ୍ଡାରେ ଜମିଯିବାବେଳେ ସମୟ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବାରୁ ଜଣେ ବାହ୍ୟ ଦେଖଣାହାରୀ ଦେଖିପାରିବ । ଶ୍ୱାର୍ଜଶିଲ୍ଡ୍ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧର ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ହେଉଥିବା ତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସଂକୁଚନ ଦେଖଣାହାରୀ ଜାଣିପାରିବ ନାହିଁ । ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣଯୁଗ ୧୯୫୮ ମସିହାରେ ଡେଭିଡ୍ ଫିଙ୍କେଲଷ୍ଟାଇନ୍ ମତ ରଖିଲେ ଯେ ଶ୍ୱାର୍ଜଶିଲ୍ଡ୍ ପୃଷ୍ଠକୁ ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜ ବୋଲି ବିବେଚନା କରିବା ଉଚିତ୍ । କାରଣ ଶ୍ୱାର୍ଜଶିଲ୍ଡ୍ ପୃଷ୍ଠ ଏକ ଚାଲୁଣି ପରି ଓ ଯେ କୌଣସି ବସ୍ତୁ ଏହାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ଗୋଟିଏ ଦିଗରେ ଯାଇପାରେ । ଓପନହାଇମରଙ୍କ ମତ ସହିତ ଏହା କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତକୁ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିବା ଦେଖଣାହାରୀର ମତକୁ ଏକ ସୂତ୍ରରେ ବାନ୍ଧି ପାରିଲା । ସାଧାରଣ ଆପେକ୍ଷିକତା ଓ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ପଛର ବିଜ୍ଞାନ ଅନେକ ଗବେଷକଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କଲା ଓ ଏହିଠାରୁ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣଯୁଗର ପ୍ରାରମ୍ଭ ହେଲା । ୧୯୬୭ରେ ପଲସାର୍ ଆବିଷ୍କୃତ ହେଲା ଓ ୧୯୬୯ ବେଳକୁ ଜଣାପଡିଲା ଯେ ପଲସାର୍ଗୁଡ଼ିକ ଅଧିକ ବେଗରେ ଆବର୍ତ୍ତନ କରୁଥିବା ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ତାରା ଛଡା ଅନ୍ୟ କିଛି ନୁହଁ । ଭୌତିକ ସତ୍ତା ପ୍ରତିପାଦିତ ହେବା ପରେ, ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ତାରା କଳ୍ପନା ଜଗତରୁ ବାହାରି ବିଜ୍ଞାନରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଲା ଓ ପୁନଶ୍ଚ ମହାକର୍ଷଣୀୟ ସଂକୁଚନ କଣ କଣ କରିପାରେ ତାହା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଆଲୋଚନାକୁ ଖୋରାକ ଯୋଗାଇଲା । ସେତେବେଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଅନେକ ସାଧାରଣ ସମାଧାନ ବାହାରି ପାରିଥିଲା । ୧୯୬୩ରେ ରୋଏ କେର୍ ଆବର୍ତ୍ତନଶୀଳ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ସମୀକରଣର ସମାଧାନ କରିଥିଲେ । ୧୯୬୫ ବେଳକୁ ଏର୍ଜା ନ୍ୟୁମେନ୍ ଚାର୍ଜବିଶିଷ୍ଟ ଓ ଆବର୍ତ୍ତନଶୀଳ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ସମୀକରଣ ଲେଖିବାରେ ସମର୍ଥ ହେଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସ୍ଥାୟୀ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତପାଇଁ ନିୟମ ପ୍ରଚଳିତ ହେଲା ଓ ବସ୍ତୁତ୍ୱ, କୋଣୀୟ ସଂବେଗ ଓ ଚାର୍ଜ୍ ତାହାର ତିନୋଟି ପ୍ରକୃତି ବୋଲି କୁହାଗଲା । କେତେକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏକକତ୍ୱ ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସତ୍ୟ ନୁହଁ ବୋଲି ମତ ପୋଷଣ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ୧୯୬୦ରେ ରୋଜର୍ ପେନରୋଜ୍ ଏବଂ ଷ୍ଟିଫେନ୍ ହକିଂଗ୍ ଏକକତ୍ୱର ବ୍ୟାପକତା ପ୍ରମାଣିତ କରଥିଲେ । ଜେମସ୍ ବାରଡୀନ୍, ଜେକବ୍ ବେକେନଷ୍ଟାଇନ୍, କାର୍ଟର୍ ଓ ହକିଂଗ୍ ୧୯୭୦ ଦଶକର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଥର୍ମୋଡାଇନାମିକ୍ସ୍ ଜାଣିବାରେ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କଲେ ଓ କେତେକ ନିୟମର ପ୍ରଚଳନ କରାଇଲେ । ୧୯୭୪ରେ ଷ୍ଟିଫେନ୍ ହକିଂଗ୍ କେତେକ ପରୀକ୍ଷଣଦ୍ୱାରା କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ବିଜ୍ଞାନ, ଥର୍ମୋଡାଇନାମିକ୍ସର ନିୟମ ଓ ପ୍ରମାତ୍ର ଯାନ୍ତ୍ରିକତ୍ୱର ନିୟମମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଅନେକ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଦର୍ଶାଇଥିଲେ । ୧୮ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୬୪ର୍ ଆନ୍ ଏୱିଂଗ୍ ବୋଲି ଜଣେ ସାମ୍ବାଦିକା ପ୍ରଥମେ ମହାକାଶରେ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ନାମକ ଏକ ନିବନ୍ଧ ପ୍ରକାଶିତ କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ନାମର ଉଲ୍ଲେଖ ହେଲା । ପରେ ୧୯୬୭ରେ ଜନ୍ ୱିଲର୍ ନିଜର ଛାତ୍ରଙ୍କଠାରୁ ଏହି ଶବ୍ଦ ଶୁଣି ବିଜ୍ଞାନ ଶବ୍ଦାବଳୀରେ ଏହା ବ୍ୟବହାର କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଗୁଣ ଓ ସଂରଚନା ଭୌତିକ ଗୁଣ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ବିଭିନ୍ନ ଶ୍ରେଣୀ କୋଣୀୟ ସଂବେଗ ଓ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଚାର୍ଜର ବିଚାର ନକରି କେବଳ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ଆଧାରରେ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତମାନଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ । ଗଠନ ଓ ବିବର୍ତ୍ତନ ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତରୁ ବହୁ ଦୂରରେ ଥିବା ବସ୍ତୁ ଯେ କୌଣସି ଦିଗରେ ଗତି କରିପାରେ । କେବଳ ସେ ଆଲୋକର ବେଗକୁ ଟପି ପାରିବ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଯଦି ବସ୍ତୁଟି କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ପାଖକୁ ଆସେ, ତେବେ ସ୍ଥାନ-କାଳର ସଂରଚନାରେ ହୋଇଥିବା ବିକୃତି ଯୋଗୁଁ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ଆଡକୁ ଗତି କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ ଓ ତାହାଠାରୁ ଦୂରକୁ ଯିବାର ସମ୍ଭାବନା କମ୍। ଯଦି ବସ୍ତୁଟି ଘଟଣା ପରିଧୀରେ ପ୍ରବେଶ କରେ, ତେବେ ତାହା ପାଇଁ କେବଳ ଗୋଟିଏ ବାଟ ରହିବ ଏବଂ ସେଇଟି ହେଲା କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ କେନ୍ଦ୍ରାଭିମୁଖୀ ଗତିପଥ । ବସ୍ତୁଟିର ଅନ୍ୟ କେଉଁଆଡକୁ ଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ନାହିଁ । ତେଣୁ ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜ ସ୍ଥାନ-କାଳର ସେହି ସୀମା ଯାହାକୁ ଅତିକ୍ରମ କଲେ ସେ ବସ୍ତୁ ହେଉ ବା ଆଲୋକ ହେଉ ସେ କେବଳ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ଦିଗରେ ହିଁ ଅଗ୍ରସର ହୋଇପାରିବ । ଏପରି ନାମକରଣର କାରଣ ହେଲା ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଘଟୁଥିବା ଘଟଣା ସମ୍ପର୍କରେ ବାହ୍ୟ ଦେଖଣାହାରୀ କିଛି ଜାଣି ପାରିବେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଘଟିଥିବା ଘଟଣାଟି କେବଳ ଏହି ପରିସୀମା ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ । ସାଧାରଣ ଆପେକ୍ଷିକତା ତତ୍ତ୍ୱ ଅନୁସାରେ, ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସ୍ଥାନ-କାଳର ସଂରଚନାକୁ ବିକୃତ କରିଦିଏ ଓ ବସ୍ତୁର ଗତିପଥ ସେହି ବସ୍ତୁତ୍ୱ ପଟକୁ ବାଙ୍କିଯାଏ । ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜ ନିକଟର ସ୍ଥାନ-କାଳ ବିକୃତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ବଳଶାଳୀ ଓ ଏହା ପ୍ରଭାବରୁ ଦୂରକୁ ଯିବା ସମ୍ଭବପର ନୁହେଁ । ଦୂରରେ ଥିବା ଜଣେ ସ୍ଥାୟୀ ଦେଖଣାହାରୀ ପାଇଁ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତ ପାଖରେ ଥିବା ଘଡ଼ିରେ ସମୟ ଧୀରେ ଚାଲେ ଓ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତରୁ ଦୂରରେ ଥିବା ଘଡ଼ିରେ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଭାବେ ଶୀଘ୍ର ଚାଲେ । ଏହାକୁ ମହାକର୍ଷଣୀୟ ସମୟ ପ୍ରସାରଣ କୁହନ୍ତି । ଏହାର କାରଣରୁ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜ ଆଡକୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଥିବା ବସ୍ତୁର ବେଗ କ୍ରମଶଃ କମିଲା ପରି ଦିଶେ ଯେପରିକି ସେ ଅସୀମ ସମୟ ପରେ ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜର ପୃଷ୍ଠରେ ପହଞ୍ଚିବ । ବେଗ ସହିତ ସେହି ବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଧୀରେ ଧୀରେ ହେଲା ପରି ଲାଗିବ । ସେହି ବସ୍ତୁରୁ ବିକିରୀତ ଆଲୋକ ଦେଖଣାହାରୀକୁ ନାଲି ଓ କମ୍ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଦିଶିବ । କ୍ରମଶଃ ବସ୍ତୁଟି ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜକୁ ପଶିଲା ପରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଯିବ । ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷରେ ଅବିନାଶ୍ୟ ଜଣେ ଦେଖଣାହାରୀ ଯଦି ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜରେ ପଶେ, ତାହା ପାଇଁ ସମୟ ତା ବାଟରେ ଅତିବାହିତ ହେବ । ସେ କୌଣସି ଏକକତ୍ୱ ଅନୁଭବ କରିପାରିବ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ସେ ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜ କେଉଁଠାରେ ଅଛି ତାହା କହିପାରିବ ନାହିଁ । ସ୍ଥିର କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜର ଆକାର ଗୋଲକାକାର । କିନ୍ତୁ ଆବର୍ତ୍ତନଶୀଳ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଘଟଣା କ୍ଷିତିଜର ଆକାର ଚେପଟା । ଏକକତ୍ୱ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର କେନ୍ଦ୍ରରେ ସ୍ଥାନ-କାଳର ବକ୍ରତା ଅସୀମ ଏବଂ ଏଠାରେ ମହାକର୍ଷଣୀୟ ଏକକତ୍ୱ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ । ସ୍ଥିର କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଏକକତ୍ୱ ଏକ ବିନ୍ଦୁ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଆବର୍ତ୍ତନଶୀଳ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ଏକକତ୍ୱ ଏକ ବୃତ୍ତାକାର । ଏହି ଏକକତ୍ୱ କ୍ଷେତ୍ରର ଆୟତନ ନାହିଁ କିନ୍ତୁ ସେଥି ମଧ୍ୟରେ ସମସ୍ତ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ରହିଛି । ତେଣୁ ଏକକତ୍ୱ କ୍ଷେତ୍ରର ଘନତ୍ୱ ଅସୀମ । ଶ୍ୱାର୍ଜଶିଲ୍ଡ୍ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧରେ ପଶିଲା ପରେ ବସ୍ତୁ/ଦେଖଣାହାରୀ ଏକକତ୍ୱ ଆଡକୁ ଗତି କରେ । ଯଦି ବସ୍ତୁଟି ଏକକତ୍ୱର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ ହୋଇ ଗତି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ ତେବେ ସେ କେବଳ ଏକକତ୍ୱରେ ବିଲୀନ ହେବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବିଳମ୍ବିତ କରିପାରିବ । ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ ହୋଇ ଆଲୋକର ବେଗରେ ପହଞ୍ଚିଲା ପରେ ତା ର ତ୍ୱରଣ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବ । ସେ ପୁଣି ଥରେ ଏକକତ୍ୱ ଆଡକୁ ଟାଣି ହେବ ଓ ଅସୀମ ଘନତାରେ ମିଶିଯିବ । ତାହାର ବସ୍ତୁତ୍ୱ କୃଷ୍ଣଗର୍ତ୍ତର ବସ୍ତୁତ୍ୱରେ ମିଶିଯିବ । ତାହା ପୂର୍ବରୁ ବୋଧହୁଏ ମହାକର୍ଷଣୀୟ ଜୁଆରରେ ବସ୍ତୁଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ଚିରିଯିବ । ପ୍ରମାଣ ଆଧାର ସହାୟକ ଗ୍ରନ୍ଥ , (1991). - . 0-531-12524-6. { }: , (1988). , . 0-553-38016-8. { }: , ; , (1996). 0-691-03791-4. { }: , (2003). 978-0-691-09505-9. { }: , (2003). 978-0-521-81405-8. { }: , (1998). : ' . , & , . 0-471-19704-1. , . (2008). " " ., . , . (1994). , . & , . 0-393-31276-3. { }: , . (2007). (2 .). 0-521-85714-7. { }: , . (2004). 0-8053-8732-3. { }: , ' 2007-06-13 .. , . (1973). " " . , .; , . . { }: , (1999). 0-19-850370-9. { }: , .; , . (1998). " " . { }: ; , .; , (2011). : . 978-0-19-969229-3. 1234.83001. { }: . , .; , . (1973). 0-521-09906-4. { }: , (2007). 978-0-691-13129-0. { }: , .; , (2000). 0-201-38423- . { }: , .; , ; , (1973). 0-7167-0344-0. { }: , . (1984). 978-0-226-87033-5. { }: , . (1992). ,: . 0-226-87029-4. { }: |
ସାଧୁ ନେପାକ (ଜନ୍ମ: ୨୮ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୫୨) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ୨୦୦୯ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ବରଗଡ଼ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ୧୪ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ, ପରିବା ଓ ଶିକ୍ଷା ସାଧୁ ନେପାକ ୧୯୫୨ ମସିହାର ଫେବୃଆରୀ ୨୮ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ କୁଞ୍ଜ ବିହାରୀ ନେପାକ ଏବଂ ପତ୍ନୀଙ୍କ ନାମ ପ୍ରତିମା ନେପାକ। ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ସାଧୁ ନେପାକ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର କର୍ମୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । |
ଓମ୍ଙ୍କ ନିୟମ ଅନୁସାରେ, ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ, ପରିବାହୀରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପରିବାହୀର ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଥିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭାବାନ୍ତର ସହ ସମାନୁପାତି । ପ୍ରତିରୋଧ ଏଠାରେ ଏକ ସମାନୁପାତିକ ସ୍ଥିରାଙ୍କ । ଏହାକୁ ଗାଣିତିକ ଉପାୟରେ ଲେଖାଯାଇପାରିବ ଯେ: , { { },} ଏଠାରେ ହେଉଛି ପରିବାହୀରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ ସ୍ରୋତ (ଆମ୍ପିଅର ଏକକରେ), ହେଉଛି ପରିବାହୀର ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଥିବା ବିଦ୍ୟୁତ ବିଭବରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଭୋଲ୍ଟ ଏକକରେ ଓ ହେଉଛି ଏହି ପରିବାହୀର ବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରତିରୋଧ ଓମ୍ ଏକକରେ । ଏହି ନିୟମଟି ଜର୍ମାନ ଗଣିତଜ୍ଞ ଜର୍ଜ୍ ଓମ୍ଙ୍କ ନାମ ଅନୁସାରେ ନାମିତ ହୋଇଛି । |
ଗନ୍ଧଣ ମେକାପ (ନିକାପ ବା ପିକାପ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣା) ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ମସଲା ତିଆରି ତଥା ଅନ୍ୟ କେତେକ ସେବାକାମ କରୁଥୁବା ଶାଢ଼ୀବନ୍ଧା କରଣ ସେବକ । ଅଦା, ହେଙ୍ଗୁ, ଗୋଲମରିଚ, ଘିଅ, ଜିରା ଆଦି ସୁଗନ୍ଧ ମସଲାଦ୍ରବ୍ୟ ଗନ୍ଧଣ ନାମରେ ଜଣା । ପ୍ରତି ଧୂପ ପାଇଁ ଗନ୍ଧଣ ନିକାପ ଗନ୍ଧଣ ଥାଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି । ଚନ୍ଦନ ୪୨ ଦିନରେ ଷୋଳଟିଆ ପଣା, ଆଲଟ ଲାଗି ପାଇଁ ପଣା ଏହାଙ୍କ ସରଘରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ । ଗନ୍ଧଣ ନିକାପ ବାଳଧୂପ, କାଳୀୟଦଳନ ଏକାଦଶୀରେ ବଣଭୋଜି ସର ଜଗିବା, ଜଳକ୍ରୀଡ଼ାରେ ପଣା ଭୋଗ ଓ ଗ୍ରହଣରେ ଖଇକୋରା ଭୋଗ ଜଗିବା, ମକରରେ ଗଡ଼ିଆ ଓ ମହାଭୋଇ ଦେଉଥିବା ଜିନିଷ ଜଗିବା, ଅଣସର ପଣା ପାଇଁ ସାଚି ଯୋଗାଇବା, ପହିଲି ଭୋଗ ମାସରେ ଦୈନିକ ମସଲା, ଅଦା ଛେଚା, ଖଦିନଡ଼ିଆ ଆଦି ରୋଷଘରେ ଯୋଗାଇବା, ଗୁଣ୍ଡିଚା, ମକର, ସାତପୁରିରେ ଘିଅ ବାଣ୍ଟିବା ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ମେକାପ ଦୁଇ ପ୍ରକାରର । ପ୍ରଥମଟି ଭିତରେ ଗନ୍ଧଣ ମେକାପ ଓ ବାହାର ମେକାପ ଓ ଅନ୍ୟଟି ଭିତର ମେକାପ । |
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଜଣାଶୁଣା ଜ୍ଞାନକୋଷ (ଏନସାଇକ୍ଲୋପିଡ଼ିଆ) ହେଉଛି ଶ୍ରୀ ବିନୋଦ କାନୁନଗୋଙ୍କ ପ୍ରଣୀତ ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳ । ବିନୋଦ ୧୯୫୪ ମସିହା ବେଳକୁ ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳର ପରିକଳ୍ପନା କରିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ସେ ୧୯୩୦ ମସିହା ବେଳକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ସେଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଦଶମ ଶ୍ରେଣୀ ପ୍ରାରମ୍ଭରୁ ସ୍କୁଲ ଛାଡ଼ିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ, ରମାଦେବୀ, ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୁରୀ ଆଦି ଅନେକ ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ଦେଶ ସ୍ୱାଧୀନ ହେବା ପରେ ସେ ରାଜନୀତିକୁ ପାଥେୟ ନକରି ସାଧରଣଲୋକଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ସରଳଭାଷାରେ ଲେଖିବା ପାଇଁ ସ୍ଥିର କଲେ । ସେଇଥିରୁ ଜନ୍ମ ନେଲା ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳ । ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳ ଲେଖା ଆରମ୍ଭ ବେଳକୁ ତାଙ୍କର ସଂଗୃହୀତ ତଥ୍ୟସବୁକୁ ବିଷୟ ଅନୁସାରେ ସେ ୩୦ଟି ଫାଇଲରେ ସଜାଇ ରଖିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଶେଷ ବେଳକୁ ଏହା ବଢ଼ି ବଢ଼ି ୩୦,୦୦୦ ଫାଇଲରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା । ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳର ମୋଟ ୪୦ ଖଣ୍ଡ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି । ପୂରା ସେଟରେ ୫୦ ଖଣ୍ଡ ଏବଂ ୨୫ଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଖଣ୍ଡ ରହିବାର ଯୋଜନା ରହିଥିଲା । ପ୍ରତିଖଣ୍ଡରେ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ପୃଷ୍ଠା ଏବଂ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକ ଅକ୍ଷର କ୍ରମରେ ସଜାଇ ହୋଇରହିଛି । ଏଥିରେ ବିଜ୍ଞାନ, ସାମାଜିକ ବିଜ୍ଞାନ, ସାଧାରଣ ଜ୍ଞାନ, ଜୀବନୀ, ଭୂଗୋଳ ଆଦି ଅନେକ ବିଷୟରେ ଲେଖା ରହିଛି । ପ୍ରକାଶିତ ୪୦ ଖଣ୍ଡରେ ମୋଟ ୩୫୧୯ଟି ଲେଖା ରହିଛି । କିଛି ଲେଖା ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ କେତେକ ଲେଖା ବେଶ ଗଭୀର ଏବଂ ବିସ୍ତୃତ । ଏଥିରେ 'ଅ' ଠାରୁ 'ଜ' ଅକ୍ଷର ଯାଏଁ ଲେଖା ରହିଛି । ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳ ଖଣ୍ଡ ସଂଖ୍ୟା ଏହାଛଡ଼ା ଆଉ କିଛି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଲେଖା ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଏଗୁଡ଼ିକ କିନ୍ତୁ ଅକ୍ଷରକ୍ରମରେ ରଖାଯାଇନାହିଁ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ: ୧୮ଶ ଖଣ୍ଡରେ - ଏନସାଇକ୍ଲୋପିଡ଼ିଆ (୨୦ ପୃ.), ମହୁ ଓ ମହୁମାଛି (୩୦ ପୃ.), ତିମି (୨୦ ପୃ.), ଉତ୍ତରଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ, ୨୧ଶ ଖଣ୍ଡରେ ସ୍ନାୟୁ (୨୮ ପୃ.), ୨୪ଶ ଖଣ୍ଡରେ ସଭ୍ୟତା (୨୬ ପୃ.) ହୃତପିଣ୍ଡ (୫୦ ପୃ.), ମେସୋପଟାମିଆ (୨୦ ପୃ.), ୨୬ଶ ଖଣ୍ଡରେ ଯେଉଁ ଯାତ୍ରାର କେବେହେଲେ ଶେଷ ନାହିଁ - (୮୪ ପୃ.), ୨୭ଶ ଖଣ୍ଡରେ ଦୁଇଟି ଧର୍ମ ମୁଣ୍ଡ ଟେକିଲେ (୨୩ ପୃ.), ସତ୍ୟ ହିଁ ବିଜ୍ଞାନ (୨୯ ପୃ.), ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ (୧୦ ପୃ.), ୨୮ଶ ଖଣ୍ଡରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ୭୬ ପୃ. । ଏହି ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ଅକ୍ଷର କ୍ରମରେ ନଥିବାରୁ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଖୋଜି ପାଇବା ସହଜ ନୁହେଁ । ଜ ' ଅକ୍ଷର ପର ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ଅପ୍ରକାଶିତ । ତେବେ ଏହି ସାରଣୀକୁ ଦେଖିଲେ ଜଣାଯିବ ଯେ 'ଅ' ଅକ୍ଷରରେ ୬ଟି ଭାଗରେ ଲେଖା ରହିଥିବା ବେଳେ ଖ, ଗ, ଘ, ଚ, ଜ ଆଦି ଲେଖା ମାତ୍ର ୨-୩ଟି ସଂଖ୍ୟା ଭିତରେ ରହିଛି । କେବଳ "ଅ ' ଅକ୍ଷରର ବର୍ଣ୍ଣନା ୧୪ ପୃଷ୍ଠା ରହିଛି । ମାତ୍ର ସେହିଭଳି ଅନ୍ୟ ଅକ୍ଷରଗୁଡ଼ିକୁ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇ ନାହିଁ । ଏଭିତରୁ କିଛି ଲେଖା ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ପାରାଗ୍ରାଫ ତ ଆଉ କେତେକ ଲେଖା ବେଶ ଲମ୍ବା । ଲମ୍ବା ଲେଖା ଭିତରୁ କିଛି ଉଦାହରଣ ହେଉଛି: ଅନେକ ଲେଖା ୪-୫ ପୃଷ୍ଠା ଲମ୍ବାର ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ପ୍ରତି ଲେଖାରେ ଅନେକ ଚିତ୍ର ରହିଛି । ଲେଖାର ବିଷୟବସ୍ତୁ, ଉପସ୍ଥାପନା ଶୈଳୀ, ଭାଷା ଏତେ ସାବଲୀଳ ଯେ ଜଣେ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରର ପିଲା ମଧ୍ୟ ଅତି ସହଜରେ ବୁଝିପାରିବ । ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳରେ ଜୀବନୀ ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳରେ ଅନେକ ଜୀବନୀ ରହଛି । ସେ ଭିତରୁ କିଛି ମୁଖ୍ୟ ଜୀବନୀ ହେଉଛି: ଅତ୍ରି, ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ, ଅଦୈ୍ବତବଲ୍ଲଭ, ଅନକ୍ସାଗୋରସ , ଅନାକ୍ରିୟୋନ, ଅନ୍ନଦାପ୍ରସାଦ ଚୌଧୁରୀ, ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ରାୟ, ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣା ମହାରଣା, ନାରୀକବି ଅପର୍ଣ୍ଣାଦେବୀ,ଅବଦୁଲ ଗଫର ଖାଁ, ଅବନୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁର, ଅବୁଲ ଫଜଲ, ଅଭିମନ୍ୟୁ ସାମନ୍ତସିଂହାର, ଅମୀର ଖୁସରୋ, ଅମୃତା ଶେରଗିଲ, ଅଲବିରୁନୀ, ଅଶ୍ୱିନୀକୁମାର ଘୋଷ, ଉପେନ୍ଦ୍ରଭଞ୍ଜ , ଟମାସ ଆଲଭା ଏଡ଼ିସନ, କନଫୁ ସିଅସ, କନିଷ୍କ, କପିଳେନ୍ଦ୍ର ଦେବ, ବଳଦେବ ରଥ, କବୀର, କମଳା ନେହେରୁ, କର୍ଣ୍ଣୱାଲିସ, କସ୍ତୁରବା, ଲର୍ଡ କର୍ଜନ, ଜିମି କାଟର, ଇମାନୁଏଲ କାଣ୍ଟ, କାଳିନ୍ଦୀ ଚରଣ ପାଣିଗ୍ରାହୀ, କାଳୀଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ, କାହ୍ନୁଚରଣ ମହାନ୍ତି, କାଭେଣ୍ଡିସ, ଜନ କୀଟସ, ଜେମସ କୁକ, କୁତବୁଦ୍ଦିନ ଆଇବାକ, କୁନ୍ତଳାକୁମାରୀ ସାବତ, ରବର୍ଟ କ୍ଲାଇବ, ଖୁଦିରାମ ବସୁ, ହରଗୋବିନ୍ଦ ଖୋରାନା, ଆଯୋଧ୍ୟାନାଥ ଖୋସଲା, ଗଙ୍ଗ।ଧର ମେହେର, ୟୁରୀ ଗାଗରିନ, ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ, ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ, ସୁନୀଲ ମନୋହର ଗାଭାସ୍କର, ଗାଲିଲିଓ, ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ, ଗୋପିନାଥ ନନ୍ଦ, ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ, ଗୋଦାବରୀଶ ମହାପାତ୍ର, ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର, ଗୋପାଳଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ, ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ଆଜାଦ, ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ସିଂହସା ମନ୍ତ, ଜଗଦୀଶଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ, ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ, ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ, ଜୟଦେବ, ଜୟପ୍ରକାଶ ନାରାୟଣ ଓ ଆହୁରି ଅନେକ । ଏମାନଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଇସି, ଇସୀଅସ, ବରସ୍କାଇଲସ, ଉପାଲି, ଏଜରା ପାଉଣ୍ଡ, ୟାସୁନାରୀ କବାବତା, କାଂଗ-ସୀ, କାରବାରା ଏକିକନ, କାଉଣ୍ଡା, ବାମନ କାତୋ, କାନିଉଟ, କାବଟ ଜନ, କାଭିଫି , କାମୁ-ଆଲକଟଙ୍କ ଭଳି ଅନେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଜୀବନୀ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ବିଜ୍ଞାନ ଲେଖା ଏଥିରେ ଥିବା ଲେଖା ଭିତରେ କିଛି ବିଜ୍ଞାନ ଲେଖା ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଏହା ସହିତ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନୀର ମଧ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ବିଜ୍ଞାନ ଲେଖା ଭିତରେ ୩-୪ ପୃଷ୍ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ୪୩ ପୃଷ୍ଠାର ଅଣୁପରମାଣୁ ବିଷୟ ରହିଛି । ଏଭିତରୁ କିଛି ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟ ହେଉଛି:- ପ୍ରତି ଲେଖାରେ ପ୍ରାୟ ରଙ୍ଗୀନ ଓ କଳାଧଳା ଚିତ୍ର ରହିଛି । ଲେଖାର ଭାଷା ଖୁବ ସାବଲୀଳ କିନ୍ତୁ କେତେକ ଲେଖା ବହୁତ ଅଧିକ ଲମ୍ବା । ମହୁମାଛି, ତିମି ଭଳି ଆଉ କିଛି ଲେଖା ଅକ୍ଷରକ୍ରମରେ ନାହିଁ । ଏଗୁଡ଼ିକ ସେସବୁ ଖଣ୍ଡରେ କାହିଁକି ରଖାଯାଇଥିଲା ତାହା ବିଷୟରେ କିଛି ତଥ୍ୟ ନହିଁ। ଏ ଭିତରୁ ଅନେକ ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦକୁ ଓଡ଼ିଆ ଅକ୍ଷରରେ ଲେଖି ରଖାଯାଇଛି । ଏଠାରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିପାରେ ଯେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଅନେକ ବିଜ୍ଞାନ ଓ କାରିଗରୀ ଶବ୍ଦ ରହିଛି । ସେ ଭିତରୁ ବାଛି ମାତ୍ର ଏତିକି ଶବ୍ଦ କାହିଁକି ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ? କେତେକ ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦର ପ୍ରଚଳିତ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଓଡ଼ିଆରେ କାହିଁକି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ନ ଥିଲା ? ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ କାର୍ବନଚକ୍ର ବଦଳରେ "ଅଙ୍ଗାରକଚକ୍ର" , କାଇନେଟିକ ଏନର୍ଜି ବଦଳରେ "ଗତିଜ ଶକ୍ତି" , କାର୍ବନ ବଦଳରେ "ଅଙ୍ଗାରକ" , କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍ ବଦଳରେ "ଶ୍ୱେତସାର" , କେମିଷ୍ଟ୍ରି - "ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନ" , କାନସର- "କର୍କଟ" , ଗ୍ଲୁକୋଜ - "ଶର୍କରା" । ବିଜ୍ଞାନ ଭଳି ଅନେକ ସାଧାରଣ ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି । ଆଇସ୍କ୍ରିମ, ଆଇସବର୍ଗ, ଆଗ୍ଲୋଇଣ୍ଡିଆନ, ଆଜବେଷ୍ଟସ, ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲ୍, ଆଡଭୋକେତଟ୍ ଜେନେରାଲ, ଆପାର୍ଟମଣ୍ଟେ, ଆମେରିକାନିଜମ୍, ଆମ୍ବାସାଡ଼ର, ଆଲର୍ଜି, ଆସାସିନ୍, ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟସ୍, ଇଞ୍ଜିନ, କଂକ୍ରିଟ, କଣ୍ଟ୍ରୋଲ୍, କନସଲ୍, କପବୋର୍ଡ, କମିଉନ୍, କାଡ଼ିଆକ୍, କାଟୁନ୍, କ୍ୟାପିଟାଲ୍, କାରାଭାନ୍, କାଲିଗ୍ରାଫୀ, ଗାଙ୍ଗଷ୍ଟର, ଗାଲାକଟୋସ୍, ଗୋଲଡସ୍ମିଥ୍ , ଆରକାଇଭସ୍, ଆଲ୍କୋହଲ୍ ଆଦି ଏ ଭିତରୁ କିଛି । ଏତେଗୁଡ଼ିଏ ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଶବ୍ଦ କାହିଁକି ବଛା ଯାଇଥିଲା ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ବୁଝା ପଡେନାହିଁ । ଏହିଭଳି ଆହୁରି ଅନେକ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟ ରହିଛି ଯାହା ଜ୍ଞାନକୋଷରେ ରଖାଯାଇ ପାରିଥା 'ନ୍ତା । ଏସବୁ ଶବ୍ଦ ଭିତରୁ ଅନେକ ଶବ୍ଦର ପ୍ରଚଳିତ ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ଏନସାଇକ୍ଲୋପିଡ଼ିଆ ବ୍ରିଟାନିକା ଭଳି ଅନ୍ୟ ବହୁଳ ବ୍ୟବହୃତ ବିଖ୍ୟାତ ଏନସାଇକ୍ଲୋପିଡ଼ିଆ ଗୁଡ଼ିକରେ ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇଟି ଭାଗ ଥାଏ । ପ୍ରଥମ ଭାଗରେ ଲେଖା ଗୁଡ଼ିକର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପରିଚୟ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଗରେ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥାଏ । ଶେଷରେ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଓ ବିସ୍ତୃତ ଉଭୟ ଲେଖା ସୂଚୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ । ଫଳରେ ଦରକାର ଅନୁଯାୟୀ ତଥ୍ୟ ମିଳିପାରେ । ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳରେ ମଧ୍ୟ ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ସେହିଭଳି ସଜା ହୋଇଥିଲେ ଭଲ ହୋଇଥା 'ନ୍ତା । ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଓ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଅଲଗା ଖଣ୍ଡରେ ରହିଥା 'ନ୍ତା । ଏତେ ଛୋଟ ଲେଖା ଭିତରେ କିଛି ଅତି ଲମ୍ବା ଲେଖା ରହୁଥିବାରୁ ପଢ଼ିବା ପାଇଁ ସେତେ ସୁବିଧାଜନକ ବା ସୁଖପାଠ୍ୟ ହେଉନାହିଁ। ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳରେ ଅନେକ ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦକୁ ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦ ଭାବରେ ନେଇ ସେ ବିଷୟରେ ଲେଖାଯାଇଛି । ସେଭିତରୁ କିଛି ହେଉଛି ଅଏଣ୍ଟମଣ୍ଟେ, ଅବ୍ଧୋପସ୍, ଅବ୍ଧୋଷ୍ଟାଇଲ୍, ଅକ୍ଟ୍ରୱା, ଅକ୍ସିଜେନ, ଅଗର ଅଗର, ଅଟର, ଅଟୋକଥନ୍, ଅଟୋଗ୍ରାଫ ହଣ୍ଟର୍, ଅଟୋଟମୀ , ଅଡିତଟ୍, ଅନାକ୍ରିୟୋଣ୍ଟିକ୍ସ, ଅପରେଶନ୍, ଅପୋସମ , ଅମ୍ବୁସମାନ, ଅୟଷ୍ଟର୍ , ଅର୍ଫିଉସ୍ , ଅସ୍ଟ୍ରିଚ, ଅଟୋମାବୋଇଲ, ଅଟୋଜୀରୋ ଆଦି । ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଅନେକ ଶବ୍ଦ ରହିଛି । ସେଭିତରୁ କେବଳ ଏତିକି ଶବ୍ଦ ବାଛି କାହିଁକି ଏଠାରେ ଦିଆଯାଇଛି ସେ ବିଷୟରେ କୌଣସି ଜାଗାରେ ଉଲ୍ଲେଖ ନାହିଁ । ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳରେ ରଖାଯିବା ପାଇଁ ଶବ୍ଦଚୟ ନ ମଧ୍ୟ କିଭଳି କରାଯାଇଛି ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହେଁ । କେଉଁ ବିଷୟ ନିଆଯିବ ଓ କେଉଁ ଶବ୍ଦ ଛଡ଼ାଯିବ ସେ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନିୟମ ନାହିଁ । ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳରେ 'ଅ' ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳର ରୂପରେଖ ବିଷୟରେ ଏକ ଧାରଣା ଦେବା ପାଇଁ ଏଠାରେ କେବଳ 'ଅ' ଅକ୍ଷରର ରଚନା ଉପରେ କିଛି ସୂଚନା ଦିଆଯାଇଛି । "ଅ ' ଅକ୍ଷର କ୍ରମର ପ୍ରଥମ ଲେଖା ହେଉଛି "ଅ ' ଯାହା ୧୪ ପୃଷ୍ଠାର ଏକ ଆଲୋଚନା । ଭାଷାର ଗୁରୁତ୍ୱ, ମଣିଷ କିପରି କଥା କହେ, କଥା କହିବା ପାଇଁ ଜିଭର ଭୂମିକା, ସଙ୍କେତଦ୍ୱାରା ଭାବର ପରିପ୍ରକାଶ, ଭାଷାର ବିକାଶ, ଲିପିର ବିକାଶ, ବର୍ଣ୍ଣମାଳା ଏହିଭଳି ବିଭିନ୍ନ ଦିଗରୁ ଏହାର ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି । ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳରେ ପ୍ରଥମ ୬ଟି ଖଣ୍ଡରେ "ଅ ' ଅକ୍ଷରରେ ଆରମ୍ଭ ହେଉଥିବା ମୋଟ ୫୦୬ଟି ଲେଖା ରହିଛି । ଶେଷକଥା ୧୭୬୮ ସାଲରେ ସ୍କଟଲାଣ୍ଡର ଏଡିନବରାରେ ଏନସାଇକ୍ଲୋପିଡ଼ିଆ ବ୍ରିଟାନିକା ପ୍ରଥମେ ବହି ଆକାରରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଲା । ୨୪୪ ବର୍ଷ ପରେ ଏହି ପ୍ରକାଶନ ସଂସ୍ଥାନର ସଭାପତି ଜର୍ଜ କଜ ଘୋଷଣା କଲେ ଯେ ଏଣିକି ଏଇ ଜ୍ଞାନ କୋଷ ଆଉ ଛପା ଯିବନାହିଁ । କାରଣ ୧୯୯୦ ସାଲରେ ଏହାର ୧,୨୦,୦୦୦ ସେଟ ବିକ୍ରି ହୋଇଥିଲା । ଛଅ ବର୍ଷ ପରେ ଏଇ ସଂଖ୍ୟା, ୪୦,୦୦୦କୁ ଖସିଗଲା । ଏହାର ଆଉ ଭବିଷ୍ୟତ ନାହିଁ । ଡିଜିଟାଲ ଫର୍ମ ଓ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଏଣିକି ଖୁବ କମ ଦାମରେ ଏହା ଉପଳବ୍ଧ ହେବ । ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାନ୍ତରୁ ଶହେ ନିୟୁତ ପାଠକ ଏଇ ଫର୍ମାଟରେ ଏହାର ଉପଯୋଗ ବର୍ତ୍ତମାନ କରୁଛନ୍ତି । ପୁଣି ଏଥିରେ ପାଠକମାନେ ନିଜ ମତାମତ ଓ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରିବା ସୁବିଧା ରହିଛି । କେବଳ ଜ୍ଞାନକୋଷ କାହିଁକି, ନେଟର ପ୍ରଭାବରୁ ବହିବଜାର ମାନ୍ଦା । ଡେଲି ଟେଲିଗ୍ରାଫର ସମ୍ବାଦ ଅନୁଯାୟୀ ୨୦୦୫ ସାଲରେ ବ୍ରିଟେନରେ ୪,୦୦୦ ବହିଦୋକାନ ଥିବା ବେଳେ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୧ରେ ଏହା ୨,୧୭୮କୁ ହ୍ରାସ ପାଇଲା । ୫୮୦ଟି ଟାଉନରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ମଧ୍ୟ ବହି ଦୋକାନ ନାହିଁ । ପୁସ୍ତକବିକ୍ରେତା ସଂଗଠନର ମୁଖ୍ୟ ଟିମ ଗଡଫ୍ରେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି, ପ୍ରକୃତରେ ବହି ବ୍ୟବସାୟ ସଙ୍କଟାପନ୍ନ । ଏହି ପୃଷ୍ଠଭୂମିରେ ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳର ଭବିଷ୍ୟତ ବିଚାର୍ଯ୍ୟ । ଦୂରଦୃଷ୍ଟିସଂପନ୍ନ କାନୁନଗୋଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ ଥିଲା, ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସେଟଟି ଛପା ସରିଲା ପରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଶେଷରେ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏ ବହି ବାହାରିବ । ଅର୍ଥାତ ଏହା ପରିବର୍ଦ୍ଧିତ ଓ ସଂଶୋଧିତ ହେଉଥିବ ପ୍ରତିବର୍ଷ । ସେଥିରେ ରହୁଥିବ ସେ ବର୍ଷକ ଭିତରେ ଯେତେ ଯେତେ ନୂଆ କଥା ଘଟିଥିବ । ଆଜିକାଲିର ଦୁନିଆ ଏମିତି ଯେ ଗୋଟିଏ ବିଷୟ ଛପା ଶେଷ ହେଲା ବେଳକୁ ହୁଏତ ପୁରୁଣା ହୋଇଗଲାଣି । ତେଣୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଯୁଗରେ ବହି ସହ ଦରକାର ଇ-ଫର୍ମାଟ । ଆମେ ଏହାର ରୂପାୟନ କରି ପାରିବା ତ ? ଆମ ଦେଶରେ ନଗେନ୍ଦ୍ରନାଥ ବସୁଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ ୧୯୧୧ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମେ ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାରେ ୨୨ ଖଣ୍ଡରେ ଜ୍ଞାନକୋଷ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ଓଡ଼ିଶାକୁ ହୀନମନ୍ୟତାରୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ, ସ୍ୱାଭିମାନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିନୋଦ କାନୁନଗୋ ଲାଗି ପଡ଼ି ପ୍ରାୟ ପଚାଶ ବର୍ଷପରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ସଫଳ ହେଲେ । କିନ୍ତୁ ଆମେ ତାଙ୍କ ଆଶା ଓ ଆକଂକ୍ଷାକୁ କେତେଦୂର ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ଓ ଫଳପ୍ରଦ କରିପାରିବା - ତାହା ଏକ ବିରାଟ ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ । ବିଶେଷତଃ ଏହା ଦିନେ ଓଳିଏର କାମ ନୁହେଁ । ପ୍ରତି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଏହାର ଅପଡେଟିଂ ଆବଶ୍ୟକ । ଅନେକ ନିରପେକ୍ଷ ସମାଲୋଚକଙ୍କ ମତରେ ମାତୃଭାଷା ଓ ମାତୃଭୂମିର ସୁରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଆମାନେ "ଅମରେୁଦଣ୍ଡୀ" ପରି । ଭୂପତିତ ହୋଇ ଆମେ ମାଟି କାମୁଡୁଛୁ ଆମ ଗତିବିଧି ଦେଖି ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳର ପ୍ରଣେତା ବିନୋଦ କାନୁନଗୋ ସ୍ୱର୍ଗରେ ରହି ହତାଶବୋଧରେ ଜର୍ଜରିତ ନ ହୁଅନ୍ତୁ - ଏହା ହିଁ କାମ୍ୟ । ବିଶେଷତଃ ଓଡ଼ିଆ ଯୁବକମାନେ ସଂପ୍ରତି ଦେଶ ବିଦେଶରେ ଇ-କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅପରିମିତ ପ୍ରଶଂସାର ପାତ୍ର ହୋଇଥିବା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ନିଜ ମାତୃଭାଷାର ଏକ ଅମୂଲ୍ୟ ସଂପଦକୁ ହତାଦର ବା ଅଣଦେଖା କରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ଆମର ଭରସା ରହିଛି - କାରଣ ଏହା ହେଉଛି ଏକ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ଜାତୀୟ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ । ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତି ଯଦି ନିଜସ୍ୱ ଢଙ୍ଗରେ ଓଡ଼ିଆରେ ଏକାଧିକ ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳ ପ୍ରଣୟନ କରିବେ, ଏହା ମଧ୍ୟ ସ୍ୱାଗତଯୋଗ୍ୟ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଆମେ ଜ୍ଞାନପିପାସୁ ବିନୋଦ କାନୁନଗୋଙ୍କୁ ଅବଶ୍ୟ ଯଥାର୍ଥ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରିପାରିବା । ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳରେ ହୁଏତ ଅନେକ ଦୁର୍ବଳତା ରହିଥାଇପାରେ । କିନ୍ତୁ ଜଣେ ଦଶମ ଶ୍ରେଣୀରୁ ପାଠପଢ଼ା ଛାଡ଼ିଥିବା ଲୋକର ଏଭଳି ଅଭିଯାନ ନିଶ୍ଚୟ ପ୍ରଶଂସାର ଯୋଗ୍ୟ । ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ଏହି ସ୍ୱପ୍ନ କଥା ଶୁଣି ଅନେକେ ହସୁଥିଲେ । ପୁଣି ସେ ସମୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ସହାୟକ ଗ୍ରନ୍ଥ ବା ଆଜିକାଲି ଭଳି ଇଣ୍ଟରନେଟର ସୁବିଧା କିଛି ନ ଥିଲା । ଇଂରାଜୀ ଓ ଅନ୍ୟ ଭାଷାର ବହିସବୁ ମିଳିବା ମଧ୍ୟ ସେତେ ସହଜ କଥା ନ ଥିଲା । ସବୁଠାରୁ ମଜାର କଥା ହେଉଛି ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ସମ୍ବଳ । ପକେଟରେ ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ଟଙ୍କ। ଧରି ବିନୋଦବାବୁ ତାଙ୍କ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ନିଜ ମନର ଦୃଢ଼ତା ଓ ଦେହର ପରିଶ୍ରମ ଫ ଳରେ ସେ ତାଙ୍କ ଯୋଜନାକୁ କାମରେ ପରିଣତକରି ଦେଖାଇ ଦେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ ଅଧାରେ ରହିଗଲା । ପୂରା ୫୦ ଖଣ୍ଡ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇପାରି ନ ଥିଲା । ସେ କିନ୍ତୁ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଓ ସେଥିପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ତଥ୍ୟ ଏକାଠି କରି ରଖିଦେଇ ଯାଇଥିଲେ । ଏବେ ଏଥିରୁ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ କରାଯାଇ ଶିଶୁ ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳ, କିଶୋର ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳ ଆଦି ପ୍ରକାଶିତ ହେଉଛି । କିନ୍ତୁ ଯଦି ତାଙ୍କର ଅପ୍ରକାଶିତ ୧୦ ଖଣ୍ଡ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇପାରନ୍ତା ତେବେ ବୋଧହୁଏ ତାହା ହିଁ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ହୁଅନ୍ତା । |
ୟୁରାନସ ସୌରଜଗତର ଏକ ଅଂଶବିଶେଷ । ସୂର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ଦୂରତା ଭିତ୍ତିରେ ଏହା ସପ୍ତମ ଗ୍ରହ । ଅରୁଣ ବା ୟୁରାନସ ବ୍ୟାସ ହିସାବରେ ସୌରମଣ୍ଡଳର ତୃତୀୟ ଏବଂ ଦ୍ରବ୍ୟମାନରେ ଚତୁର୍ଥ ବଡ଼ ଗ୍ରହ । ଦ୍ରବ୍ୟମାନରେ ଏହା ପୃଥିବୀଠାରୁ ୧୪.୫ ଗୁଣ ଅଧିକ ଭାରୀ ଏବଂ ଆକାରରେ ୬୩ ଗୁଣ ଅଧିକ ବଡ଼ । ୟୁରାନସକୁ ଖାଲି ଆଖିରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଇ ପାରେ । ଏହାର ଏତେ ଦୂରରେ ଥିବାରୁ ଏବଂ ମଧ୍ୟମଧରଣର ଆଲୋକ ଦେଉଥିବାରୁ ଏହାକୁ ପ୍ରାଚୀନ ବିଦ୍ୱାନମାନେ ଗ୍ରହ ନ କହି ତାରାର ସଂଜ୍ଞା ଦେଇଥିଲେ । ଟେଲିସ୍କୋପଦ୍ୱାରା ଖୋଜାଯାଇଥିବା ଗ୍ରହମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ପ୍ରଥମ । ବିଲିଅମ୍ ହରସେଲ୍ଙ୍କଦ୍ୱାରା ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୩ ୧୭୮୧ରେ ଏହାକୁ ଖୋଜାଯାଇଥିଲା । ଆବର୍ତ୍ତନ ପରିକ୍ରମଣ ୟୁରାନସ ପ୍ରତି ୮୪ ପୃଥ୍ୱୀ ବର୍ଷରେ ଥରେ ସୂର୍ଯ୍ୟର ପରିକ୍ରମଣ ଶେଷକରେ ଅର୍ଥାତ୍ ଇଉରେନସେର ଏକବର୍ଷ ପୃଥିବୀର ୮୪ ବର୍ଷ ସଙ୍ଗେ ସମାନ । ସୂର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ଏହାର ଦୂରତା ପ୍ରାୟ ୩ ଅର୍ବ କି.ମି. ଇଉରେନସେର ଆବର୍ତ୍ତନ ସମୟ ପ୍ରାୟ ୧୭ ଘଣ୍ଟା ୧୪ ମିନିଟ । |
ଫାରୁକନଗର ଏକ ଭାରତୀୟ ଜନଗଣନା ସହର ଅଟେ । ଏହା ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶର ମହ୍ୱୁବ୍ନଗର ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଜନସଂଖ୍ୟା ଓ ସାକ୍ଷରତା ୨୦୦୧ ମସିହାର ଭାରତୀୟ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ, ଫାରୁକନଗର ସହରର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟା ୩୪୫୫୮ ଅଟେ । ସେଥି ମଧ୍ୟରୁ ୫୧.୫୬% ଜଣ ପରୁଷ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ୪୮.୪୪% ଜଣ ନାରୀ ଅଟନ୍ତି । ଫାରୁକନଗରର ସାକ୍ଷରତା ହାର ୬୭.୫୨% ଅଟେ । ଏହା ଜାତୀୟ ହାରଠାରୁ ୨.୬୮% ପ୍ରତିଶତ କମ ଅଟେ । ସେଥିରୁ ୩୮.୭୭% ପ୍ରତିଶତ ପୁରୁଷ ଓ ୨୮.୭୫% ନାରୀ ଅଟନ୍ତି । ୧୩.୬୮% ଲୋକ ସେଠାରେ ୬ ବର୍ଷ ବୟସରୁ କମ ବୟସ୍କ ଅଟନ୍ତି । ଭାଷା ତେଲୁଗୁ ଫାରୁକନଗରର ସରକାରୀ ଭାଷା ଅଟେ । |
ନାପ୍ରୋକ୍ସେନ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ , ବିକ୍ରୟ ନାମଗୁଡ଼ିକ / ଆଲେଭେ ଓ / ନାପ୍ରୋସିନ) ଏକ ନନ୍ସ୍ଟିରଏଡାଲ ଆଣ୍ଟି-ଇନଫ୍ଲାମେଟରି ଔଷଧ ଯାହା ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଋତୁସ୍ରାବ କ୍ରାମ୍ପ, ରିଉମାଟଏଡ ଆର୍ଥ୍ରାଇଟିସ ଓ ଜ୍ୱର ଭଳି ପ୍ରଦାହ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ନିମନ୍ତେ ଦିଆଯାଏ । ଏହା ପାଟିରେ ଦିଆଯାଏ । ତୁରନ୍ତ ଓ ବିଳମ୍ବିତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ନିମନ୍ତେ ଏହାର ଦୁଇ ପ୍ରକାର ଔଷଧ ମିଳେ । ଏକ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ପ୍ରାୟ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହେ । ଏହାର ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ମୁଣ୍ଡ ଓଜନିଆ, ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା, ବ୍ରୁଇସିଙ୍ଗ , ଆଲର୍ଜି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା, ଛାତିଜ୍ୱାଳା ଓ ପାକସ୍ଥଳୀ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୋଇପାରେ । ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସାଂଘାତିକ ହେଲେ ହୃତ୍ପିଣ୍ଡ ରୋଗ ସଙ୍କଟ, ଷ୍ଟ୍ରୋକ, ପାକସ୍ଥଳୀ ଅନ୍ତନଳୀ ରକ୍ତସ୍ରାବ , ଓ ପାକସ୍ଥଳୀ ଘାଆ ହୋଇପାରେ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଏନଏସଏଆଇଡି ଅପେକ୍ଷା ଏହାର ହୃଦ୍ରୋଗ ସଙ୍କଟ କମ୍ ରହେ । ବୃକ୍କ ସମସ୍ୟା ଥିଲେ ଏହା ଦିଆଯାଏ ନାହିଁ । ତୃତୀୟ ତ୍ରୈମାସିକ ଗର୍ଭରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଦିଆଯାଏ ନାହିଁ । ନାପ୍ରୋକ୍ସେନ ଏକ ନନସିଲେକ୍ଟିଭ କକ୍ସ ଇନହିବିଟର . ଏହା ପ୍ରୋପିଓନିକ ଶ୍ରେଣୀର ଏକ ଔଷଧ । ପ୍ରୋସ୍ଟାଗ୍ଲାଣ୍ଡିନ ଭଳି ପ୍ରଦାହକାରୀ ପଦାର୍ଥ ତିଆରିକୁ କମେଇ ଏହା ପ୍ରଦାହରୋଧୀ ଭାବରେ କାମ କରେ । ଯକୃତରେ ଏହା ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମେଟାବୋଲାଇଟରେ ପରିଣତ ହୁଏ । ସନ ୧୯୭୬ରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହା ଡାକ୍ତରୀ ବ୍ୟବହାର ନିମନ୍ତେ ସ୍ୱୀକୃତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ଜେନେରିକ ଔଷଧ ନାମରେ ବିନା ପ୍ରେସକ୍ରିପସନରେ ମିଳେ । ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ସନ ୨୦୧୭ରେ ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ଏକ ଡୋଜ ପିଛା ୦.୧୫ ପାଉଣ୍ଡ ଥିଲା । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ସନ ୨୦୧୮ରେ ଏକ ଡୋଜ ପିଛା ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ୦.୧୦ ଡଲାର ଥିଲା । ସନ ୨୦୧୬ରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହାର ୧୧ ନିୟୁତ ପ୍ରେସକ୍ରିପସନ ହୋଇଥିଲା ଓ ଏହା ୬୮ତମ ସର୍ବାଧିକ ବିକ୍ରୟ ହୋଇଥିବା ଔଷଧ ଥିଲା । |
ସନାତନ ଦେଓ (୨୦ ଜୁନ ୧୯୩୬ - ୧୨ ନଭେମ୍ବର ୧୯୮୦) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଥିଲେ । ସନାତନ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଦୁଇଥର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୧୯୭୧ ଓ ୧୯୭୪ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ହୋଇଥିବା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ସୁକିନ୍ଦା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ଯଥାକ୍ରମେ ୫ମ ଓ ୬ଷ୍ଠ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ, ପରିବାର ଓ ଶିକ୍ଷା ସନାତନ ଦେଓ ୧୯୩୬ ମସିହାର ଜୁନ ମାସ ୨୦ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ ନବଘନ ଦେଓ ଏବଂ ପତ୍ନୀଙ୍କ ନାମ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଦେଓ । ସନାତନଙ୍କର ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ଥିଲା ଇତିହାସରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ସନାତନ ଦେଓ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଓ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ୨ଥର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ସନାତନ ୧୯୮୦ ମସିହାର ନଭେମ୍ବର ମାସ ୧୨ ତାରିଖରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁବେଳକୁ ତାଙ୍କୁ ୪୪ ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଥିଲା । |
ଗୋପୀନାଥ ଦାସ (୧୭ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୧୫ - ୧ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୯୪) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଓ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଓ ଜନତା ପାର୍ଟିର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ ସକ୍ରିୟ ଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ହୋଇଥିବା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ଶିମୂଳିଆ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ୭ମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ, ଶିକ୍ଷା ଓ ପରିବାର ଗୋପୀନାଥ ଦାସ ୧୯୧୫ ମସିହାର ଜାନୁଆରୀ ମାସ ୧୭ ତାରିଖରେ ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଦାସ ଓ ମାଆଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ତୋହଫା ବିବି । ଗୋପୀନାଥଙ୍କର ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋତ୍ୟତା ଥିଲା ମାଟ୍ରିକ । ସେ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ବିବିଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ଏହି ଦମ୍ପତ୍ତିଙ୍କର ୩ ପୁଅ ଓ ୨ ଝିଅ ଥିଲେ । ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଯୋଗଦାନ ଗାଁ ସ୍କୁଲରୁ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଶେଷ କରି ସେ ବାଲେଶ୍ୱରସ୍ଥିତ ମିଶନ୍ ହାଇସ୍କୁଲରେ ପଢ଼ିବା ପାଇଁ ଯାଇଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେ ନନ୍ଦ କିଶୋର ଦାସ, ବିଶ୍ୱନାଥ ହୋତା, ସରଦାର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ନାଥ ଦାସ, ଭୈରବ ଚନ୍ଦ୍ର ମହାପାତ୍ର ଓ ନୀଳାମ୍ବର ଦାସଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଥିଲେ । ଏହି ସବୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଓ ତାଙ୍କ ବଡ଼ ଭାଇ ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବଙ୍କ ପ୍ରେରଣାରେ ସେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ୧୯୩୦ ମସିହାରେ ସେ ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ବାଲେଶ୍ୱରଠାରେ ଗିରଫ ହୋଇଥିଲେ । ଯେହେତୁ ସେତେବେଳେ ସେ ନାବାଳକ ଥିଲେ, ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରି ଦିଆଯାଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ମୁକ୍ତି ପରେ ତାଙ୍କ ବାପା ଭଦ୍ରକ ହାଇସ୍କୁଲରେ ତାଙ୍କର ନାମ ଲେଖାଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେ କଂଗ୍ରେସଦ୍ୱାରା ଆୟୋଜିତ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅଧିକ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ସରକାର ବିରୋଧୀ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ୧୯୩୩ ମସିହାରେ ଗିରଫ କରାଯାଇ ପାଟଣାସ୍ଥିତ ବନ୍ଦୀଶାଳାକୁ ପଠାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଠି ତାଙ୍କ ଭାଇ ଓ ଭାଉଜ ପୂର୍ବରୁ ବନ୍ଦୀ ଥିଲେ । ୧୯୩୪ ମସିହାରେ କାରାଗାରରୁ ମୁକ୍ତ ହେବା ପରେ ସେ କଟକସ୍ଥିତ ସ୍ୱରାଜ ଭବନରେ ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀ ଓ ମାଳତୀ ଦେବୀଙ୍କ ସହିତ କିଛି ଦିନ କଟାଇଥିଲେ, ଯାହାଙ୍କ ପ୍ରେରଣାରେ ସେ କଂଗ୍ରେସର କିଛି ଗଠନ ମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୋଗ ଦେବା ସହିତ ବାଲେଶ୍ୱରର କୃଷି ସଂଗଠନ ପାଇଁ କାମ କରିଥିଲେ । ଯଦିଓ ୧୯୪୨ ମସିହାର ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସେ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଯୋଗ ଦେଇନଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବଙ୍କ ଗିରଫ ପରେ ସେ ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସମ୍ଭାଳି ଥିଲେ । ମହତାବଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିବା ହାଇସ୍କୁଲ, ଚିକିତ୍ସାଳୟ, ଚରଖ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ଗାନ୍ଧୀ କର୍ମ ମନ୍ଦିର ଆଦିର ଦାୟିତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନ ହେବା ପରେ ୧୯୫୦ ମସିହାରୁ ୧୯୫୬ ମସିହାଯାଏଁ ସେ ଜଣେ ସରପଞ୍ଚ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ୧୯୫୮ ମସିହାରେ ସେ ବଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲା କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତି ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୬୦ ମସିହାଯାଏଁ ସେ ଏହି ପଦବୀରେ ଥିଲେ । ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ହୋଇଥିବା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ଜନତା ପାର୍ଟିର ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ ଶିମୂଳିଆ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ୭ମ ଓଡ଼ିଶ ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ବିଧାନ ସଭାରେ ସେ ୧୯୭୭ ମସିହାରୁ ୧୯୮୦ ମସିହାଯାଏଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ଗୋପୀନାଥ ଦାସ ୧୯୯୪ ମସିହାର ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସ ୧ ତାରିଖରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁବେଳକୁ ତାଙ୍କୁ ୭୯ ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଥିଲା । ୧୬ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୯୪ରେ ତାଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ଗୃହରେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳୀ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । |
ଇଂଲଣ୍ଡ, ( ) ହେଉଛି ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଯାହାକି ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟର ଏକ ଅଂଶ ଅଟେ । |
କେଶୋଦ୍ ଏକ ଭାରତୀୟ ପୌରପାଳିକା ଅଟେ । ଏହା ଗୁଜରାଟର ଜୁନଗଧ୍ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି କେଶୋଦ୍ ୨୧.୩୦୩୩ ଉତ୍ତର ଅକ୍ଷାଂଶ ଓ ୭୦.୨୪୮୬ ପୂର୍ବ ଦ୍ରାଘିମାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସମୁଦ୍ର ପତନଠାରୁ ଏହା ୧୩୭ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାରେ ରହିଛି । ଜନସଂଖ୍ୟା ଓ ସାକ୍ଷରତା ୨୦୦୧ ମସିହାର ଭାରତୀୟ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ, କେଶୋଦ୍ ସହରର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟା ୬୩୨୫୩ ଅଟେ । ସେଥି ମଧ୍ୟରୁ ୫୧.୭୪% ଜଣ ପରୁଷ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ୪୮.୨୬% ଜଣ ନାରୀ ଅଟନ୍ତି । କେଶୋଦ୍ର ସାକ୍ଷରତା ହାର ୭୨.୧୦% ଅଟେ । ଏହା ଜାତୀୟ ହାରଠାରୁ -୭.୨୬% ପ୍ରତିଶତ କମ ଅଟେ । ସେଥିରୁ ୪୦.୧୬% ପ୍ରତିଶତ ପୁରୁଷ ଓ ୩୧.୯୪% ନାରୀ ଅଟନ୍ତି । ୧୨.୦୭% ଲୋକ ସେଠାରେ ୬ ବର୍ଷ ବୟସରୁ କମ ବୟସ୍କ ଅଟନ୍ତି । ଭାଷା ଗୁଜରାଟୀ କେଶୋଦ୍ର ସରକାରୀ ଭାଷା ଅଟେ । |
୯୯୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଫ୍ରାଙ୍କଲିନ ଡି ରୁଜଭେଲଟ ( ଜାନୁୟାରୀ ୩୦ , ୧୮୮୨-ଏପ୍ରିଲ ୧୨, ୧୯୪୫ ) , ଜଣେ ଆମେରିକୀୟ ନାଗରିକ ତଥା ରାଜନୈତିକ ନେତା , ଯିଏ ଆମେରିକା ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର ୩୨ ତମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାବରେ ୧୯୩୩ରୁ ୧୯୪୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଥିଲେ । ଜଣେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ବାଦୀ ଭାବରେରେ ରେକର୍ଡ ଚତୁର୍ଥ ଥର ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜୟୀ ହେଇଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୩୨ ପରେ ସେ ତାଙ୍କ ଦଳର ଅପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦୀ ନେତା ଭାବରେ ରହିବା ସହ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ସାରା ପୃଥିବୀର ଜଣେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ରହିଥିଲେ । ସେହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପି ଅର୍ଥନୈତିକ ମାନ୍ଦା ଅବସ୍ଥା ତଥା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୁଦ୍ଧ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାକୁ ଦୃଢ଼ ନେତୃତ୍ୱ ଦେଇ ପାରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପ୍ରାୟୋଜିତ ଉପଶମ , ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଏବଂ ସଂସ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଯାହା " ନୂତନ ବ୍ୟବସ୍ଥା " ଭାବରେ ପରିଚିତ ଥିଲା , ସେଥିରେ ସାଯୁକ୍ତ ସରକାର ରାଷ୍ଟ୍ରର ଅର୍ଥନୀତି ସହିତ ବିସୃତ ଭାବରେ ଜଡ଼ିତ କରି ଥିଲେ । ଡେମୋକ୍ରାଟ ଦଳର ଜଣେ ପ୍ରଭାବଶାଳି ନେତା ହିସାବରେ ସେ ମିଳିତ ଶ୍ରମିକ ସଂଘ , ଗୋରା ମୂଳ ଅଧିବାସୀ , ଆଫ୍ରିକୀୟ ଆମେରିକାନ , ଉତ୍ତରାଞ୍ଚଳ ଆମେରିକାର ଗ୍ରାମୀଣ ଗୋରା ଅଧିବାସୀ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏକଜୁଟ କରି ଏକ ' ନୂତନ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିତ ସଂଘ ' ଗଠନ କରିଥିଲେ , ଯାହାକି ଡେମୋକ୍ରାଟ ଦଳର ପୂର୍ଣା ସମର୍ଥନ ହାସଲ କରିଥିଲା । ତାଙ୍କ ସମୟକାଳ ମଧ୍ୟରେ ଆମେରିକୀୟ ରାଜନୀତିରେ ପୁନଃ - ସମୀକରଣ ଘଟି ' ପଞ୍ଚମ ଦଳୀୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ' ର ଅୟମାରମ୍ଭ ହେଇ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ତୃତୀଯାଂଶରେ ଆମେରିକୀୟ ଉଦରବାଦୀତ୍ୱର ବିସ୍ତାର ହେଇଥିଲା । |
ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ( - - - - - - - - ; : ) ଏକ ଖୋଲା, ୱେବକୁ ନେଇ ତିଆରି , ମିଳିତ , ବହୁଭାଷୀ ଜ୍ଞାନକୋଷ ଯାହା ଏକ ଅଣଲାଭକାରୀ ସଙ୍ଘ ଉଇକିମିଡ଼ିଆ ଫାଉଣ୍ଡେସନ ଦେଇ ଚଳାଯାଇଥାଏ । ଏଥିରେ ୫.୪ କୋଟି ପ୍ରସଙ୍ଗ (ଯେଉଁଥିରୁ କେବଳ ୬୧ ଲକ୍ଷ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଅଛି) ମିଳିତ ଭାବରେ ବିଶ୍ୱର ଉଇକିଆଳିମାନଙ୍କ ଦେଇ ଲେଖାଯାଇଛି ।। ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ୧୫ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୧ରେ ଜିମି ୱେଲ୍ସ ଓ ଲାରି ସାଙ୍ଗରଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା ଓ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ସବୁଠୁ ବେଶୀ ଆଧାର ଦେବାରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ।, ଅଲେକ୍ସା ଇଣ୍ଟରନେଟ କ୍ରମ ଅନୁସାରେ ଏହା ବିଶ୍ୱର ୧୫ଟି ଲୋକପ୍ରିୟ ୱେବସାଇଟ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନପାଇଛି । ଇଣ୍ଟରନେଟ ସହାୟତାରେ ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀମାନଙ୍କ ଅବଦାନଦ୍ୱାରା ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି । "ଉଇକି" -ଏହା ବିଭିନ୍ନ ସହଯୋଗୀ ୱେବସାଇଟ ଗୁଡ଼ିକର ନିର୍ମାଣ କରିବାର ଏକ ଶୈଳୀ,ହାୱାଇ ଭାଷାରେ "ଉଇକି" ର ଅର୍ଥ "ଶୀଘ୍ର" କୁ ବୁଝାଇଥାଏ ଏବଂ "ଏନସାଇକ୍ଳୋପିଡ଼ିଆ" ( -ଜ୍ଞାନକୋଷ), ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦକୂ ନେଇ ଏହାର ନାମକରଣ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେହେତୁ ଶୀଘ୍ର ଓ ସହଜରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଖରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ତଥ୍ୟ ପହଞ୍ଚାଇବା ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା । ଏହି ୱେବସାଇଟକୁ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଏଥିରେ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକର ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର ତଥା ସମ୍ପାଦନା କରିପାରିବେ । ଏକଦା ଟାଇମ୍ସ ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ସ୍ତମ୍ଭଲେଖରେ, ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଏଭଳି ମୁକ୍ତ ଭାବରେ ସମ୍ପାଦନା କରିବା ଶୈଳୀ କୁ ପ୍ରଶଂସା କରାଯାଇଥିଲା ଓ ଜିମି ୱେଲ୍ସଙ୍କର ଏହି ଦୂରଦର୍ଶିତା ପାଇଁ "ଉଇକିପିଡ଼ିଆ" ବିଶ୍ୱର ଅନ୍ୟ ଏନସାଇକ୍ଳୋପିଡ଼ିଆମାନଙ୍କଠାରୁ ଉନ୍ନତ ଓ ବୃହତ ହୋଇପାରିଛି ବୋଲି ଦର୍ଶା ଯାଇଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ଏହା କେବଳ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ପରେ ଏହାକୁ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ୨୯୦ରୁ ଅଧିକ ଭାଷାରେ ତିଆରି କରଯାଇଛି । ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାର ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ରଖାଯାଇଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକର ତଥ୍ୟ ଓ ସାମ୍ପାଦନା ଶୈଳୀ କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଲଗା ଅଲଗା ହୋଇଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ବର୍ତ୍ତମାନ ପୁରା ବିଶ୍ୱରେ ୩୦୦ରୁ ଅଧିକ ଭାଷାରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି ଏବଂ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ପାଖାପାଖି ୫୦ ମିଲିୟନରୁ ଅଧିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଇକିଆଳି ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗଢାସରିଲାଣି । ଏବେ ଏହା ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ୱେବସାଇଟ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଏକ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହେଉଛି । ଏଥିରେ ରହିଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ ତଥା ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକର ସତ୍ୟତା ଓ ବିଶ୍ୱାସନୀୟତା ପାଇଁ ଏହା ଲୋକପ୍ରିୟ । ଅନ୍ୟ କିଛି ଆଲୋଚନାରୁ ଜଣାଯାଏ ଯେ ଉଇକି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକରେ ନକଲି ତଥା ଅସତ୍ୟ ସୂଚନା ଗୁଡ଼ିକୁ ଲେଖିବା ଏକ ପ୍ରକାର ଦୋଷ ଏବଂ ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଉଇକି ପ୍ରକଳ୍ପରେ ପରିଚାଳକମାନଙ୍କୁ ରଖାଯାଇଥାଏ । ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକର ମାନ ସୁଧାରିବା, ସେଗୁଡ଼ିକର ସତ୍ୟତା ପରଖିବା ଇତ୍ୟାଦି କାର୍ଯ୍ୟ ଏହି ପରିଚାଳକ ମାନଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ଥାଏ । ୨୦୧୭ ମସିହାରେ, ବିଶ୍ୱର ପ୍ରମୁଖ ସୋସିଆଲ-ମିଡ଼ିଆ ଫେସବୁକ, ନିଜର ବ୍ୟବହାରକାରୀ ମାନଙ୍କୁ ମିଥ୍ୟା ଖବର ଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା ପାଇଁ ସେଥି ସମ୍ପର୍କିତ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକୁ ଲିଙ୍କ କରିବା ପାଇଁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା ଏବଂ ଏହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ମଧ୍ୟ କରିଥିଲା । ୨୦୧୮ ମସିହାରେ ୟୁ ଟ୍ୟୁବ ମଧ୍ୟ ସମାନ ପ୍ରକାର ଘୋଷଣା କରିଥିଲା । ଏହା ପରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ ୱାସିଙ୍ଗଟନ ପୋଷ୍ଟ ଇଣ୍ଟରନେଟର "ନୂତନ ରକ୍ଷୀ" ଭାବରେ ସର୍ବସାଧାରଣଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇଛି । ଇତିହାସ ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ,ପ୍ରଥମେ ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆ ନାମକ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ଏକ ଜ୍ଞାନକୋଷ/ବିଶ୍ୱକେଷର ଏକ ପରିପୂରକ ଯୋଜନା ରୂପେ ସେହି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାକୁ ଅନଲାଇନରେ ଇଣ୍ଟର୍ନେଟ ସହାୟତାରେ ଏକ ମୁକ୍ତ ଜ୍ଞାନକୋଷ ଭାବରେ, ସମସ୍ତଙ୍କଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିରେ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକୁ ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରର ବିଶେଷଜ୍ଞ ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲେଖା ଯାଇଥିଲା ତଥା ଏକ ସାଧାରଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ ସମୀକ୍ଷା ମଧ୍ୟ କରଯାଉଥିଲା । ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆକୁ ୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୦୦ରେ ବୋମିସ ନାମକ ଏକ ୱେବ ପୋର୍ଟାଲ କମ୍ପାନୀଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ବୋମିସର ସି.ଇ.ଓ. ଜିମି ୱେଲ୍ସ ଏବଂ ଲାରି ସାଙ୍ଗର ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆର ପ୍ରମୁଖ ସଦସ୍ୟ ତଥା ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ପାଦକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ ତୁଲାଇଥିଲେ । ସେମାନେ ପରେ ଏକାଠି ମିଶି ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ କାମ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆର ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକୁ ଏହାର ନିଜସ୍ୱ "ଓପନ କଣ୍ଟେଣ୍ଟ ଲାଇସେନ୍ସ" ଦ୍ୱାରା ଲାଇସେନ୍ସ କରାଯାଇଥିଲା । ପରେ ରିଚାର୍ଡ ଷ୍ଟଲମ୍ୟାନଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁସାରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଆରମ୍ଭ ହେବା ଆଗରୁ ଏହି ସବୁ ଗୁଡ଼ିକୁ "ଜି.ଏନ.ୟୁ. ଫ୍ରି ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟେସନ ଲାଇସେନ୍ସ" ର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଦିଆଯାଇଥିଲା । ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ମୁକ୍ତ ଭାବରେ ସମ୍ପାଦନା କରିବା ଶୈଳୀ ର ଶ୍ରେୟ ଜିମି ୱେଲ୍ସଙ୍କୁ ଦିଆଯାଉଥିବା ବେଳେ ଏହାକୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଖରେ ସହଜରେ ପହଞ୍ଚାଇବାର ଶ୍ରେୟ ଏହାର ଅନ୍ଯତମ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଲାରି ସାଙ୍ଗରଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ୧୦ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୧ରେ ଲାରି ସାଙ୍ଗର, ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆ ପାଇଁ ଏକ "ଫିଡର" ପ୍ରକଳ୍ପ ଭାବରେ ଉଇକିର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆ ମେଲିଂ ଲିଷ୍ଟରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ । ୧୫ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୧ରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ ଔପଚାରିକ ଭାବରେ . ରେ ଏକମାତ୍ର ଇଂରାଜୀ ସଂସ୍କରଣ ସହିତ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ଏବଂ ସାଙ୍ଗର ଏ ବିଷୟରେ ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆ ମେଲିଂ ଲିଷ୍ଟରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଆରମ୍ଭ ହେବାର ପ୍ରଥମ ମାସରେ ଏହାର "ନ୍ୟୁଟ୍ରାଲ ପଏଣ୍ଟ ଅଫ ଭିୟୁ" ( - - ) ଯୋଜନାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଏହି ନିୟମକୁ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟ ବିଶେଷ କିଛି ନିୟମ କାନୁନ ଉଇକିପିଡ଼ିଆପାଇଁ କରାଯାଇ ନଥିଲା ଏବଂ ଏହା ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ନଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ, ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆର କିଛି ଯୋଗଦାନକାରୀଙ୍କ ଅବଦାନ ପାଇଥିଲା । ୨୦୦୧ ମସିହାର ଶେଷ ବେଳକୁ ପ୍ରାୟ ୧୮ଟି ଭାଷାରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଆରମ୍ଭ ହୋଇସାରିଥିଲା । ଠିକ ସେହିପରି ୨୦୦୨ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ୨୬ଟି ଭାଷାରେ ସଂସ୍କରଣ , ୨୦୦୩ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ୪୬ଟି ଭାଷା ସଂସ୍କରଣ ଏବଂ ୨୦୦୪ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ୧୬୧ଟି ଭାଷା ସଂସ୍କରଣ ବାହାରି ସାରିଥିଲା । ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ବଢୁଥିବା ଲୋକପ୍ରିୟତାକୁ ଦେଖି ୨୦୦୩-୨୦୦୪ରେ ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆର ସର୍ଭରକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ବନ୍ଦ କରିଦିଆଯାଇଥିଲା ଓ ସେଥିରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ସ୍ଥାନିତ କରାଯାଇଥିଲା । ୯ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୦୭ରେ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ପ୍ରସଙ୍ଗ ସଂଖ୍ୟା ୨ ମିଲିୟନ ପାର କରିସାରିଥିଲା ଓ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଜ୍ଞାନକୋଷ ହେବାର ମାନ୍ୟତା ଲାଭ କରିସାରିଥିଲା । ଏହା ୧୪୦୮ ୟୋଙ୍ଗଲ ଏନସାଇକ୍ଳୋପିଡ଼ିଆର ପ୍ରସଙ୍ଗ ସଂଖ୍ୟାକୁ ମଧ୍ୟ ଟପିସାରିଥିଲା, ଯାହା ଦୀର୍ଘ ୬୦୦ ବର୍ଷ ଧରି ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ସହିତ ସର୍ବବୃହତ ଜ୍ଞାନକୋଷ ଭାବରେ ରେକର୍ଡ ବଜାୟ ରଖିଥିଲା । ଏକ ଇଂରାଜୀ କଥିତ ତଥା ଇଂରାଜୀ ଭାଷା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଭାବରେ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକର ସମୀକ୍ଷା ତଥା ନିୟନ୍ତ୍ରଣର ଅଭାବ ଓ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ବ୍ଯବସାୟିକ ବିଜ୍ଞାପନ ଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟବହାର ଆଶଙ୍କାରେ,୨୦୦୨ ମଶିହାରେ ସ୍ପାନିସ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଉପଯୋଗକର୍ତ୍ତାମାନେ ଏନସାଇକ୍ଳୋପିଡ଼ିଆ ଲାଇବ୍ରେରୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ପାଇଁ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆଠାରୁ ଅଲଗା ହୋଇଯାଇଥିଲେ । ଏହି ଘଟଣା ପରେ ୨୦୦୨ ମସିହାରେ ଜିମି ୱେଲ୍ସ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ, ଉଇକିପିଡ଼ିଆ କିମ୍ବା ଏହାର କୌଣସି ସହଯୋଗୀ ପ୍ରକଳ୍ପ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ବ୍ଯବସାୟିକ ବିଜ୍ଞାପନ ଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟବହାର କରିବ ନାହିଁ । ପରେ ଏହାକୁ . ରୁ . କୁ ବଦଳାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ତା ପରଠାରୁ କେବେ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ସମ୍ପାଦକୀୟ କାରଣରୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର କୌଣସି ସହଯୋଗୀ ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଏହାଠାରୁ ଅଲଗା କରାଯାଇନାହିଁ । ୨୦୦୭ ମସିହା ହେବା ବେଳକୁ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକର ସଂଖ୍ୟା କ୍ରମାଗତ ବଢିବାରେ ଲାଗିଥିଲା ଓ ୨୦୦୯ ମସିହା ବେଳକୁ ଏହା ୩ ମିଲିୟନ ଟପିସାରିଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଦିନକୁ ପ୍ରାୟ ୧୮୦୦ଟି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଲେଖାଯାଉଥିବାର ନଜିର ରହିଛି । ଉଇକିପିଡ଼ିଆଠାରୁ ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ପରେ ସାଇଟିଜେଣ୍ଡ଼ିୟମ , ସ୍କଲାରପିଡ଼ିଆ , କନଜର୍ଭପିଡ଼ିଆ ଏବଂ ଗୁଗୁଲ ନୋଲ ଆଦି ପ୍ରକଳ୍ପ ଗୁଡ଼ିକର ପରିଯୋଜନା କରାଯାଇଥିଲା ।. ଉଇକିପିଡ଼ିଆର କଥା କଥିତ ସୀମା ଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିବା ପାଇଁ ଏସବୁ ଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟବହାର କାରାଯାଉଥିଲା । ୨୦ ଜୁନ ୨୦୦୩ ମସିହାରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ଓ ନ୍ୟୁପେଡ଼ିଆର ମିଳିତ ସହଯୋଗରେ ଉଇକିମିଡ଼ିଆ ଫାଉଣ୍ଡେସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା ।ଏହା ଅନେକ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀଙ୍କ ମିଳିତ ଚେଷ୍ଟାରେ ପରିଚାଳିତ ଅନଲାଇନ ଉଇକି ପ୍ରକଳ୍ପ ଯଥା; ଉଇକିପିଡ଼ିଆ, ଉଇକିଅଭିଧାନ, ଉଇକିକଥା , ଉଇକିପୋଥି , ଉଇକିଉତ୍ସ, ଉଇକିମିଡ଼ିଆ କମନ୍ସ, ଉଇକିସ୍ପିସିସ, ଉଇକିଖବର, ଉଇକିମହାବିହାର, ଉଇକିମିଡ଼ିଆ ଇନକୁବେଟର, ମେଟା ଉଇକି ଓ ଏହାର ଅଚଳ ପ୍ରକଳ୍ପ, ନୁପେଡ଼ିଆ ଆଦିକୁ ପରିଚାଳନ କରିଥାଏ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ନିୟମ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକର ଲେଖା ଗୁଡ଼ିକ କୌଣସି ପ୍ରାକାରର ଔପଚାରିକ ସହକର୍ମୀ ସମୀକ୍ଷା ପାଇଁ ରହି ନଥାନ୍ତି ଏବଂ ଏଗୁଡ଼ିକ ଯେକୌଣସି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ବଦଳ କରାଯାଇପାରିବ । ତଥାପି ଏହା କଛି ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ନିୟମ କାନୁନ ସହାୟତାରେ ସୁରୁଖୁରୁରେ ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥାଏ । କିଛି ପ୍ରମୁଖ ନିୟମ ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା:- କୌଣସି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଏହାର ମୂଳ ଲେଖକ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସମ୍ପାଦକଙ୍କର ଅଧିକାର ନଥାଏ କିମ୍ବା କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି/ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେନାହିଁ । କିଛି କିଛି ଏପରି ପୃଷ୍ଠା, ଯେଉଁଥିରେ କି ଅସତ୍ୟ ସୂଚନା କିମ୍ବା ଜାଣିଶୁଣି କେହି ଭୁଲ ତଥ୍ୟ ଦେଇଥାଏ, ଅଥବା ଅଦରକାରୀ ଲେଖା ଥାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପରିଚାଳକ (ଆଡମିନ) ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସୁଧାର ପାଇଁ ରଖାଯାଏ କିମ୍ବା ଲିଭାଇ ଦିଆଯାଏ । ଉଇକି ବାଟବରଣକୁ ନିର୍ମଳ ରଖିବା ପାଇଁ ଏପରି କରାଯାଇଥାଏ । ଯେକୌଣସି ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ସମ୍ପାଦନା କରିବା ପାଇଁ ଜଣେ ଏକ ଅଜଣା ନାମରେ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲି ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବ କିମ୍ବା ନିଜସ୍ୱ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ସମ୍ପାଦନା ପାଇଁ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିପାରିବ । କେବଳ ସଠିକ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିବା ଅବଦନକାରୀମାନେ ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ନୂଆ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗଢିପାରିବେ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ସମ୍ପାଦନାକାରୀ ମାନଙ୍କ ପରିଚୟ ଓ ନିଜସ୍ୱ ତଥ୍ୟ/ସମ୍ପାଦିତ ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକର କେବଳ ସଦୁପଯୋଗ ହିଁ ହେବ ବୋଲି କିଛି ନିଶ୍ଚିତତା ନଥାଏ । ଯଦିଓ ଏଥିରେ ସଭିଙ୍ଗ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ମହତ ରହିଥାଏ, ତଥାପି କିଛି ପ୍ରସଙ୍ଗ/ସୂଚନା ଏମିତି ବି ଉଇକିରେ ରହିଛି ଯାହାକୁ ଅନ୍ୟ ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସମାଲୋଚନା କରାଯାଇଥାଏ, ଆପତ୍ତିଜନକ ତଥା ଅଶ୍ଳୀଳ ଭାବରେ ବିଚାର କରାଯାଇଥାଏ । କୌଣସି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଘଟଣା, ରାଜନୈତିକ ମତାମତ କିମ୍ବା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ମତ, କୌଣସି ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ପ୍ରବୃତ୍ତିର ତଥ୍ୟ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବାକୁ ପ୍ରଶ୍ରୟ ଦିଆଯାଏନାହିଁ । ବେଳେବେଳେ ଏହି କାରଣ ପାଇଁ କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର କିଛି ଭାଗକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିତ ମଧ୍ୟ କରିଦିଆଯାଏ । ଯେହେତୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ ଏକ ମୁକ୍ତ ଜ୍ଞାନକୋଷ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ, ତେଣୁକରି ଏଥିରେ କେବଳ ସେହିପରି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକୁ ରଖାଯାଏ ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଜ୍ଞାନକୋଷରେ ରହିବା ଯୋଗ୍ୟ କିମ୍ବା ଏହା ସମ୍ପର୍କିତ ହୋଇଥିବ ଅଥବା ଏହାର ଅବଦାନ ଜ୍ଞାନ ବିତରଣ ପାଇଁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ହୋଇଥିବ। ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ କେବଳ ସେହି ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିପାରିବ ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଆଗରୁ ବିଶ୍ୱସନୀୟ ସୂତ୍ରରୁ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହାକୁ ଆଧାର ଭାବରେ ପ୍ରସଙ୍ଗ ସହିତ ଯୋଡ଼ା ଯାଇଥାଏ । ଯଦି ଏହାରି କିଛି ପୃଷ୍ଠା ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଅଛି ଯାହା ଉପରେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ତର୍କ ବା ଅନୁସନ୍ଧାନ କରାଯାଇପାରେ, ତେବେ ଏଥିରେ ବିଶ୍ୱସନୀୟ ସୂତ୍ରରୁ ଆଧାର ଯୋଡ଼ିବା ନିହାତି ଜରୁରୀ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ କିଛି ନୂଆ ପୃଷ୍ଠା ତିଆରି କରିବା ଆଗରୁ କିମ୍ବା ନୂଆ ତଥ୍ୟ ଯୋଡ଼ିବା ଆଗରୁ ଉଇକିଆଳି ମାନଙ୍କୁ ସେହି ବିଷୟରେ ନିଜେ ଭଲ ଭାବରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରି ସୂଚନା ଯୋଗାଡ କରି ନିଜ ଭାଷାରେ ବ୍ୟକ୍ତ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଫଳରେ ଏହା ସମସ୍ତଙ୍କ ବୁଝିବା ପାଇଁ ସହଜ ହୋଇଥାଏ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଥିବା ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକୁ ସର୍ବଦା ନିରପେକ୍ଷ ରଖିବାକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ଯ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାଷାର ଉଇକିଆଳି,ସମ୍ପାଦନକାରୀ ତଥା ପରିଚାଳକମାନେ ସମସ୍ତେ ମିଳି ମିଶି ଏକ ସଂପ୍ରଦାୟ ଭାବରେ କାମ କରନ୍ତି ଓ ସମୟେ ସମୟେ ନିଜ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ପାଇଁ ନୀତି/ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଗୁଡ଼ିକୁ ଲେଖନ୍ତି ବା ବଦଳ/ସଂଶୋଧିତ କରନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ସେଥିରେ ନାନା ପ୍ରକାରର ଶ୍ରେଣୀ,ଛାଞ୍ଚ ତଥା ବିଭାଗ ଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । ପ୍ରତ୍ଯେକ ଛାଞ୍ଚ ଓ ଶ୍ରେଣୀ ଗୁଡ଼ିକୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ଅବଗତି ପାଇଁ ଭଲ ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ କାରାଯାଇଥାଏ । ଅନ୍ଯାନ୍ଯ ପୁରୁଣା କୌଣସି ଏନସାଇକ୍ଳୋପିଡ଼ିଆ ମାନଙ୍କଠାରୁ ଅଲଗା ଭାବରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ନିଜର ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ "ପ୍ରୋକ୍ରାଷ୍ଟିନେସନ ଶୈଳୀ" ଆପଣାଇଥାଏ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ବଢୁଥିବା ଲୋକପ୍ରିୟତାକୁ ଦେଖି ଏହାର କେତେକ ଲୋକପ୍ରିୟ ସଂସ୍କରଣରେ ତଥ୍ୟ ଯୋଡିବା ଲାଗି କିଛି ପ୍ରକ୍ରିୟା ରଖାଯାଇଛି । ଯେପରିକି ଇଂରାଜୀ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ କେବଳ ସଠିକ ଭାବରେ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିବା ଉଇକିଆଳିମାନେ ହିଁ ନୂଆ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗଢିପାରିବେ । ଏହା ଛଡା କିଛି ଗୁଡ଼ିଏ ପ୍ରସଙ୍ଗର ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ଓ ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ନେଇ ସେଗୁଡ଼ିକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିରାପଦ ଭାବରେ ରଖାଯାଇଥାଏ । ୨୦୦୨ ପରଠାରୁ କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ "ପେଣ୍ଡିଙ୍ଗ ଚେଞ୍ଜେସ" ( -ନୂଆ ଉଇକିଆଳିଙ୍କଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ବଦଳ ଗୁଟିକ ଆଉ ଥରେ ମାଇନା କରିବା) ପ୍ରଣାଳୀ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର ହେବାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଯଦିଓ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ କରାଯାଉଥିବା ସମସ୍ତ ବଦଳ ଗୁଡ଼ିକର ପୁନଃ ନିରୀକ୍ଷଣ ପାଇଁ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ପ୍ରଣାଳୀ ନାହିଁ, ତଥାପି ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ବ୍ୟବହୃତ ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ସଫ୍ଟୱେର ଟୁଲଦ୍ୱାରା ସବୁ ବଦଳ ଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖାଯାଇପାରେ ଓ ବଦଳା ଯାଇପାରେ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ସମସ୍ତ ଭାଗ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଇତିହାସ ଲେଖା ଏଥିରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିଭାଇ ଥାଏ । ଉଇକି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ବଦଳ, ଯାହାକି ଏହାର ତଥ୍ୟକୁ ନଷ୍ଟ କରେ ଅଥବା ବିପଥଗାମୀ କରିଥାଏ ବା ଉଇକିପିଡ଼ିଆର ନିୟମକୁ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରିଥାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ନିୟମରେ "ଭାଣ୍ଡାଲିଜିମ" କୁହାଯାଇଥାଏ । ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାର ଅଦରକାରୀ ତଥା ବିଜ୍ଞାପନ ଭିତ୍ତିକ ତଥ୍ୟ ରଖିବାକୁ, କିମ୍ବା କୌଣସି ପ୍ରସଙ୍ଗରୁ ସମସ୍ତ ଲେଖା ଗୁଡ଼ିକୁ ଲିଭାଇ ଦେବାକୁ ମଧ୍ୟ ଭାଣ୍ଡାଲିଜିମ କୁହାଯାଏ । ସାଧାରଣତଃ ଏହି ଭାଣ୍ଡାଲିଜିମ ଗୁଡ଼ିକୁ ଖୋଜି ସଜାଡିବାକୁ କିଛି ମିନିଟ ସମୟ ଲାଗିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ବେଳେବେଳେ ଏହା ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଭାବରେ ଅଧିକ ସମୟ ମଧ୍ୟ ନେଇଥାଏ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ପାଦନା କରିବା ପାଇଁ ସମ୍ପାଦନର ପାଞ୍ଚଟି ସ୍ତମ୍ଭ ଓ ଏହା ସହିତ ସମ୍ପର୍କିତ ଅନେକ ନୀତିଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ପଡିଥାଏ । ଏହି ପଲିସି ଗୁଡ଼ିକୁ ସମୟେ ସମୟେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଥାଏ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆ କେବଳ ସଠିକ ଭାବରେ ପ୍ରମାଣିତ ଓ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିବା ତଥ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବାର ଅନୁମତି ଦିଏ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ସର୍ବଦା ନିରପେକ୍ଷ ରହିଥାଏ । ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ମନ୍ତବ୍ୟ ଯାହା ଏକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ବାହାର ଉତ୍ସରୁ ଅଣାଯାଇଥାଏ, ତାକୁ ନିରପେକ୍ଷ ଭାବରେ ସଠିକ ଆଧାର ସହିତ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ । ଏହାକୁ "ନ୍ୟୁଟ୍ରାଲ ପଏଣ୍ଟ ଅଫ ଭିୟୁ" କୁହାଯାଇଥାଏ । ଉଇକି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ଯେକ ପ୍ରସଙ୍ଗ/ପୃଷ୍ଠା ଓ ପ୍ରତ୍ଯେକ ଉଇକିଆଳିମାନଙ୍କର ଏକ ଆଲୋଚନା ପୃଷ୍ଠା ରହିଥାଏ । ଏହା ଉଇକିଆଳି ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଆଲୋଚନା ଓ ମତ ଆଦାନ-ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ବ୍ଯବହାର ହୋଇଥାଏ । ଉଇକିଆଳିମାନେ ବେଳେବେଳେ ପରସ୍ପରକୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜ୍ଞାପନ କରିବା ପାଇଁ ଅଥବା ସେମାନଙ୍କ କାମର ପ୍ରଶଂସା କରି ସେମାନଙ୍କୁ ଏହି ଆଲୋଚନା ପୃଷ୍ଠାରେ ଆଦର ସନ୍ଦେଶ ବା ବାର୍ଣ୍ଣଷ୍ଟାର ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି । ଏହା କେବଳ ସେମାନଙ୍କର ଉଇକିରେ ଲେଖା ବା ଅବଦାନ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ କିଛି ନୂଆ ଜିନିଷ ଶିଖିବାରେ ସାହାଜ୍ଯ କରିବା, କୌଣସି କର୍ମଶାଳା ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ପାଇଁ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ କୌଣସି ସମ୍ପାଦକ କିମ୍ବା ଅବଦନକାରୀ ମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ପରିଚୟ ଦେବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଏନି । ଏହା ସେମାନଙ୍କର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଇଚ୍ଛା ଯେ ସେମନେ ନିଜର ପରିଚୟ ପ୍ରକାଶ କରିବେ କି ନାହିଁ । ସେଥିପାଇଁ ବେଳେବେଳେ "କେଉଁମାନେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ସମ୍ପାଦନା କରିପାରିବେ ?" ବୋଲି ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରଶ୍ନ ସାମନାକୁ ଆସିଥାଏ । ଉଇକିପିଡ଼ିଆରେ ଓ ଏହାର ସହ ପ୍ରକଳ୍ପ ଗୁଡ଼ିକରେ କିଛି ଅବଦାନକାରୀଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଦଳ ବିଶାଳ ପରିମାଣରେ ତଥ୍ୟ ଯୋଡି ଏହାକୁ ଅନ୍ୟ ପୁରୁଣା ଅନୁଷ୍ଠାନ ମାନଙ୍କ ସହିତ ସମକକ୍ଷ କରିପାରିଛନ୍ତି ବୋଲି ଏକଦା ଜିମି ୱେଲ୍ସ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ । ୨୦୦୮ ମସିହାରେ "ସ୍ଳେଟ" ନାମକ ପତ୍ରିକା ଭାଷା ସଂସ୍କରଣ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀ ସଂସ୍କୃତିକ ମହତ୍ୱ ସମ୍ପର୍କିତ ପ୍ରକଳ୍ପ ବୈଷୟିକ ଅଧ୍ୟୟନ , (2007). " " . 12 (8). 2008-02-22. { }: , (2006). " " . - . 12 (1): 88. :10.1111/ .1083-6101.2006.00316. 2008-12-26. { }: ; - ପ୍ରିଡହୋରକୀ, ଜିଲିନ ଚେନ ,ଟୋନି.କେ. ଲ୍ୟାମ , କ୍ୟାଥେରିନ ପାଂସିଏରା, ଲୋରେନ ତରବୀନ ଏବଂ ଜନ ରିଏଡେଲ [ ବର୍ଷ-୨୦୦୭, ଡ଼ି.ଓ.ଆଇ. : 1316624,131663. (2005). " . 2008-12-26.{ }: 1 : : , . (2007). " " . 12 (4). 2008-02-22. { }: - ; ପୁସ୍ତକ , (2008). 978-1-59327-176-3. { }: - ; 1 : : , (2008). - . 0-596-51516-2. { }: - ; : |
କଥକ ଭାରତୀୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟର ପ୍ରମୁଖ ନୃତ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଅଟେ । କଥକର ଉତ୍ପତ୍ତି ପରମ୍ପରାଗତ ରୂପେ ପ୍ରାଚୀନ ଉତ୍ତର ଭାରତରୁ ହୋଇଛି । କଥକ ଶବ୍ଦ ବୈଦିକ ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦ କଥରୁ ଆସିଛି , ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି କାହାଣୀ । ଭଟକନ କଥକସ ମହାନ ମହାକାବ୍ୟ ଏବଂ ପ୍ରାଚୀନ ପୌରାଣିକ କଥାକୁ ନୃତ୍ୟ, ଗୀତ ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତ ମାଧ୍ୟମରେ ଆରମ୍ଭ ଗ୍ରୀକ ଥିଏଟରକୁ ସମାନ ରୂପେ ବତେଇଥିଲା । ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ ଅନୁସାରେ କଥକ ବିକଶିତ ହେଲା, ବିଶେଷକରି ହିନ୍ଦୁ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ପିଲାଦିନ ଏବଂ କାହାଣୀକୁ ସାମିଲ କରି, ତା 'ସହିତ ଉତ୍ତର ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟର ଅଦାଲତରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ରୂପେ । କଥକକୁ ତିନୋଟି ଅଲଗା-ଅଲଗା ରୂପରେ ମିଳିଥାଏ, ଯାହାର ନାମ ସହର ନାମରେ ହୋଇଥାଏ ଯେଉଁଠାରେ କଥକ ନୃତ୍ୟ ପରମ୍ପରା ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା, ଯଥା- ଜୟପୁର, ବନାରସ ଏବଂ ଲଖନଉ । ଷ୍ଟାଇଲିସ ରୂପେ, କଥକ ନୃତ୍ୟ ପ୍ରପତ୍ର ତାଳବଦ୍ଧ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଜୋର ଦେଇଥାଏ, ଯାହା ଛୋଟ ଘାଟି ସହିତ ସଜେଇ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତର ଅନୁରୂପ ତାଳମେଳ । ପାଦ ସାଧାରଣତଃ ସିଧା ହୋଇଥାଏ ଏବଂ କାହାଣୀ ହତିଆର ଏବଂ ଶରୀରର ଉପର ଅଂଶ ଆନ୍ଦୋଳନ, ଚେହେରାର ଭାବ, ମଞ୍ଚ ଆନ୍ଦୋଳନ ଇଶାରାର ଆଧାରରେ ଏକ ବିକଶିତ ଶବ୍ଦବଳୀ ମାଧ୍ୟମରେ କୁହାଯାଇଛି । ନୃତ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ ଆଖି ଏବଂ ପାଦର ଗତି ହୋଇଥାଏ । ଆଖି କାହାଣୀର ସଞ୍ଚାର ମାଧ୍ୟମ ରୂପେ କାମ କରିଥାଏ , ନର୍ତ୍ତକ ସମ୍ବାଦ କରିବାର ପ୍ରୟାସ କରିଥାଏ । ଆଇବ୍ରୋ ସହିତ ନର୍ତ୍ତକ ବିଭିନ୍ନ ଚେହେରାର ଭାବ ଦେଇଥାଏ । ଉପ-ପରମ୍ପରା ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର ଅଭିନୟ ବନାମ ଫୁଟୱାର୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାରସ୍ପରିକ ସମ୍ପର୍କର ଜୋର ରହିଥାଏ , ଲଖନଉ ଶୈଳୀରେ ଅଭିନୟ ଏବଂ ଜୟପୁର ଶୈଳୀରେ ଭଲ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥାନ୍ତି, ଯାହା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଫୁଟୱାର୍କ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୋଇଥାଏ । ଏକ କଥକ କଳା ରୂପେ ଏହା ଏକ ମୌଖିକ ପରମ୍ପରା ରୂପେ ବିକଶିତ ହୋଇଛି । ଏହା ଏକ ପିଢିରୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ମୌଖିକ ରୂପେ ଏବଂ ପ୍ରଥା ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷା ନେଇଥିଲା । ଏହା ମୋଗଲ ଅଦାଲତର ସ୍ୱାଦକୁ ସଂକ୍ରମିତ, ରୂପାନ୍ତରିତ ଏବଂ ଏକିକୃତ ହୋଇଥିଲା ।16ବିଂ ଏବଂ 17ବିଂ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବିଶେଷକରି ଆକବର, ଔପନିବେସିକ ବ୍ରିଟିଶ ଯୁଗରେ ଉପହାସ ଆସିଥିଲା , ପୁନର୍ଜନ୍ମ କଥା ରୂପେ ଭାରତର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତା ପ୍ରାପ୍ତି ଏବଂ ତାହାର ପ୍ରାଚୀନ ମୂଳ ଏବଂ କଳା ମାଧ୍ୟମରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପରିଚୟର ଭାବନାକୁ ପୁନଶ୍ଚ ଖୋଜିବା ପାଇଁ କହିଥିଲେ । |
ସୁବ୍ରତ ତରାଇ (ଜନ୍ମ: ୩୦ ଜୁନ ୧୯୩୦) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳର କର୍ମୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ତିନିଥର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ୨୦୦୯, ୨୦୧୪ ଓ ୨୦୧୯ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ରଘୁନାଥପାଲୀ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ଯଥାକ୍ରମେ ୧୪ଶ, ୧୫ଶ ଓ ୧୬ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ, ପରିବାର ଓ ଶିକ୍ଷା ସୁବ୍ରତ ତରାଇ ୧୯୭୦ ମସିହାର ଜୁନ ମାସ ୩୦ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର ତରାଇ ଓ ପତ୍ନୀଙ୍କ ନାମ ଅର୍ଚ୍ଚନା ରେଖା ବେହେରା । ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ସକ୍ରିୟ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ, ସେ ବିଜେଡିର ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ ରଘୁନାଥପାଲୀ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିଥିଲେ, ମାତ୍ର ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ସୁବ୍ରତ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ସକ୍ରିୟ ଅଛନ୍ତି । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ସେ ୨୦୧୨ରୁ ୨୦୧୪ ମସିହାଯାଏଁ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । |
ନଡ଼ିଆ ଧର୍ମ (ଇଂରାଜୀ: କୋକୋନଟ ରିଲିଜିଅନ, ଭିଏତନାମ ଭାଷା: ) ଦକ୍ଷିଣ ଭିଏତନାମର "କୋକୋନଟ କିଙ୍ଗଡମ" ରେ ପ୍ରଚଳିତ ଏକ ଦେଶଜ ଓ ଏକ ଅଧୁନା-ବିରତ ଧର୍ମ । ଏହା ୧୯୬୩ରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଧର୍ମ ପ୍ରଧାନତଃ ବୁଦ୍ଧବାଦ ଓ ଖ୍ରୀଷ୍ଠିଆନ ବିଶ୍ୱାସକୁ ନେଇ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା । ଏଥିରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଓ ଭିଏତନାମୀ ବିଦ୍ୱାନ ନୁଏନ ଥାନହ ନାମଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ମଧ୍ୟ ମିଶିଥିଲା । ଏହି ଧର୍ମଧାରାଟି ୧୯୭୫ ମସିହାରେ ଭିଏତନାମୀ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଧୂଳିସାତ ହୋଇଥିଲା । ଶୀର୍ଷରେ ଥିବା ବେଳେ ଏଥିରେ ପାଖାପାଖି ୪୦୦୦ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ଥିଲେ । ଅନୁଶୀଳନ ନଡ଼ିଆ ଧର୍ମ କେବଳ ନଡ଼ିଆ ଖାଇବା ଓ ନଡ଼ିଆ ରସ ପିଇବା ସପକ୍ଷରେ ଯୁକ୍ତିବାଢ଼ିଥାଏ । ଏହି ଧର୍ମଧାରାର ସାଧୁମାନେ ନଅଟି କନିଆଁ ଯାଏ ବିବାହ କରିବା ଅନୁମୋଦିତ ଥିଲା । |
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜାତୀୟ ସହାୟତା ପାଣ୍ଠି ଦ୍ୱାରା ଉଭୟ ପ୍ରାକୃତିକ ଏବଂ ମନୁଷ୍ୟକୃତ ଦୁର୍ବିପାକରେ ପୀଡ଼ିତ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ । ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁର୍ବିପାକ ଯଥା ବନ୍ୟା, ବାତ୍ୟା, ଭୂମିକମ୍ପ, ମରୁଡ଼ି ଇତ୍ୟାଦି ଏବଂ ମନୁଷ୍ୟକୃତ ଦୁର୍ଘଟଣା ଯଥା ଗୁରୁତର ଦୁର୍ଘଟଣା, ଅମ୍ଳ ଆକ୍ରମଣ , ଦଙ୍ଗା/ଦଳାଚକଟା ଇତ୍ୟାଦିରେ ଏହି ପାଣ୍ଠି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହାଛଡ଼ା କର୍କଟ, ବୃକକ ପ୍ରତିରୋପଣ ଏବଂ ହୃଦୟ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ଇତ୍ୟାଦିରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ପାଣ୍ଠି ଉପଯୋଗ ହୋଇଥାଏ । ଭାରତର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହାରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ସମୟରେ ଏହି ରାଶିର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା । ଇତିହାସ ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଅଖଣ୍ଡ ଭାରତ ବିଭାଜିତ ହୋଇ ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ବିଭାଜନ ସମୟରେ ଲୋକମାନେ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ଏବଂ ହିଂସାତ୍ମକ କାର୍ଯ୍ୟଯୋଗୁଁ ଅନେକ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ଲୋକଙ୍କୁ ସହାୟତା କରିବାକୁ ନେହେରୁ ଭାରତୀୟ ଲୋକମାନଙ୍କଠାରୁ ଅର୍ଥ ସଂଗ୍ରହ କରି ଜାନୁୟାରୀ ମାସ ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ଏହି ଅର୍ଥପାଣ୍ଠି ଏକତ୍ରିତ କରିଥିଲେ । ପରିଚାଳନା ଏହି ପାଣ୍ଠି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣରୂପେ ଲୋକମାନଙ୍କଠାରୁ ସିଧାସଳଖ ଭାବରେ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହାକୁ ଆର୍ଥିକ ବଜେଟରେ ସ୍ଥାନ ଦିଆଯାଏ ନାହିଁ । ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କୁ ଏଥିରେ ଅର୍ଥ ଦେବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବାପାଇଁ ଏଥିରେ ଦାନ କଲେ ଦାନାର୍ଥରେ ଆୟକର ଛାଡ଼ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଏହି ରାଶିର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥାନ୍ତି । ପ୍ରଭାବ ଏହି ରାଶିକୁ ୨୦୧୩ ମସିହା ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ବନ୍ୟା, ୨୦୧୪ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା କେରଳ ଏବଂ ଲାକ୍ଷାଦ୍ୱୀପ ବାତ୍ୟା, ୨୦୧୪ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଆସାମ ହିଂସା, ୨୦୧୫ ମସିହାରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ହୋଇଥିବା ବୋମା ବିସ୍ଫୋରଣ, ୨୦୧୫ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ତାମିଲନାଡୁ ବନ୍ୟା,୨୦୧୯ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଶାର ଫଣୀ ବାତ୍ୟା ଇତ୍ୟାଦିରେ ପ୍ରପୀଡ଼ିତ ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଉପଯୋଗ କରାଯାଇଥିଲା । |
ସୁଧୀର କୁମାର ସାମଲ (ଜନ୍ମ: ୧ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୬୪) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ସୁଧୀର ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ବର୍ତ୍ତମାନ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ୨୦୦୪ ଓ ୨୦୧୯ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଆ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ଢେଙ୍କାନାଳ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ଯଥାକ୍ରମେ ୧୩ଶ ଓ ୧୬ଶ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଜନ୍ମ, ପରିବାର ଓ ଶିକ୍ଷା ସୁଧୀର ୧୯୬୪ ମସିହାର ଜାନୁଆରୀ ମାସ ୧ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ ଅଧିକାରୀ ସାମଲ ଓ ପତ୍ନୀଙ୍କ ନାମ ଅବନ୍ତୀ ସାମଲ । ତାଙ୍କର ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା କଳାରେ ଇଣ୍ଟରମିଡିଏଟ୍ । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ସୁଧୀର ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ପୂର୍ବରୁ ସେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର କାର୍ମକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । |
ସୀତା ଦୋରାଇସ୍ୱାମୀ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ , ତାମିଲ ଭାଷାରେ ୨୭ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୨୬ ୧୪ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୩ , ଜଣାଶୁଣା ନାମ ମଦିସାର ମାମି/ ଜଣେ ବିଖ୍ୟାତ କର୍ଣ୍ଣାଟକୀ ସଙ୍ଗୀତର ବହୁ ବାଦ୍ୟକାର ଥଲେ । ତାଙ୍କୁ ଶେଷ ମହିଳା ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶକର ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଏ, ଯିଏ ମୃତ ପ୍ରାୟ ଜଳତରଙ୍ଗ ବାଦ୍ୟକୁ ଜୀବନ ଦାନ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମ କର୍ଣ୍ଣାଟକୀ ମିଉଜିକ ଇନସ୍ଟିଚ୍ୟୁଟର ମିଉଜିକ ଏକାଡେମୀ ତରଫରୁ ପ୍ରଥମ ମହିଳା ସଂଗୀତକାର ଭାବରେ ସେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ଏକ ମାତ୍ର ଜଳତରଙ୍ଗ ବାଦ୍ୟକାର ଯିଏ ଭାରତର ଚତୁର୍ଥ ସିଭିଲିଆନ ପୁରସ୍କାର ମାନ୍ୟତାପ୍ରାପ୍ତ 'କଲାଇମମନୀ' ପୁରସ୍କାର ସନ ୨୦୦୧ରେ ପାଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପୁରସ୍କାର ପତ୍ରରେ ଲେଖାଥିଲା "ଅବିଶ୍ରାନ୍ତ ଭାବରେ କାମ କରି ମୃତ୍ୟୁ ପଥକୁ ଗମନ କରୁଥିବା ଜଳ ତରଙ୍ଗ ବାଦ୍ୟକୁ ବଞ୍ଚେଇଛନ୍ତି ଓ ତାଙ୍କର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଜ୍ଞାନ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମହିଳା ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱର ଚାମ୍ପିଅନ ଭାବରେ ରହିଛି । ସାସ୍କୃତିକ ମାନଦଣ୍ଡରେ ଅନ୍ୟ କେହି ନ ଥିବାବେଳେ ସେହି କାମ କରିଥିବା ମହିଳାଙ୍କୁ ଲୋକ ଲୋଚନକୁ ଆଣିବା ନିମନ୍ତ ଏହା ଦିଆଯାଉଛି ।" ଜୀବନୀ ପ୍ରାକ୍ ଜୀବନ ସୀତାଙ୍କର (ପରିବାରର ଡାକ ନାମ ସୀତାମ୍ମା) ଜନ୍ମ ତିରୁନେଲଭେଲି ଜିଲ୍ଲାର ସେତେବେଳକାର ମାଡ୍ରାସ ପ୍ରସିଡେନ୍ସି , ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ ଅଦାଚାନି ସ୍ଥାନରେ ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ପୁମ୍ପୁ ଗଣପତି ଆୟାର ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ ମୀନାକ୍ଷୀ ଆୟାର ଥିଲା । ପିତାମାତାଙ୍କର ପ୍ରେରଣା ପାଇ ସେ କୋଡାଗାନାଲ୍ଲୁର ସୁବ୍ବିଆହ ଭଗବତର ଏବଂ ପରେ ଗୋଟ୍ଟୁବଧ୍ୟମ ବିଦ୍ୱାନ ସୀତାରାମା ଭାଗବତରଙ୍କଠାରୁ କର୍ଣ୍ଣାଟକୀ ସଙ୍ଗୀତ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କଲେ । ମାତ୍ର ୧୦ ବର୍ଷ ହୋଇଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ତାମିଲନାଡ଼ୁରେ ପ୍ରଫ. ପି ସାମ୍ବମୁର୍ତ୍ତିଙ୍କଦ୍ୱାରା ( . ) ଗଠିତ ପ୍ରଥମ ସଙ୍ଗୀତ ଡିପାର୍ଟମେଣ୍ଟର ସଭ୍ୟ ହେବା ପାଇଁ ସ୍ୱୀକାର ପତ୍ର ପାଇ ସେ ସନ ୧୯୩୭ରେ ଚେନଇ ଯାତ୍ରା କରି ଡି କେ ପଟ୍ଟାମ୍ମାଙ୍କଠାରୁ ( . ) ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପାଇ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ପାଇଥିଲେ । ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ସେହି ପୁରସ୍କାରର ସର୍ବ କନିଷ୍ଠ ବିଜେତା ହେବାର ରେକର୍ଡ଼ର ଅଧିକାରୀଣୀ ଅଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସେ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସଙ୍ଗୀତ ଶିକ୍ଷାର ଲାଳସା ଦେଖି ତାଙ୍କର ପତି ମ୍ୟୁଜିକ ଏକାଡେମୀଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଏକ କୋର୍ଷରେ ନାମ ଲେଖାଇଦେଲେ । ବାଲାଡ଼ି କ୍ରିଷ୍ଣାଆୟାର ଅଧୀନରେ ଏକ କୋର୍ଷ ସମାପ୍ତ କରିବା ପରେ ତାଙ୍କର ସଙ୍ଗୀତ ଚରମ ଉତ୍କର୍ଷରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା । ତାଙ୍କ ଶ୍ରେଣୀରେ ସେ ପ୍ରଥମ ହୋଇ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ପାଇଥିଲା । ଜଳ ତରଙ୍ଗ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ସଙ୍ଗୀତର ଥିଓରୀରେ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିବା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀକୁ ଗୋଟ୍ଟୁବାଦ୍ୟମ ବା ଜଳ ତରଙ୍ଗ ଶିକ୍ଷା ପସନ୍ଦ କରିବାକୁ ଏକାଡେମୀରେ ଏକ ସୁଯୋଗ ଦିଆଯାଏ । କାହିଁକି ଜଳ ତରଙ୍ଗ ପସନ୍ଦ କଲେ ପ୍ରଶ୍ନ କରିବାରୁ ସୀତା ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ, "ତାଙ୍କର ବୟସ ୧୦ ବର୍ଷ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଜଳ ତରଙ୍ଗ କଳାକାରମାନଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ ପିଲାମାନେ 'ଘର' କରୁଥିବା ଖେଳଣା ମନେପଡ଼େ ଯାହାକୁ ଦେଖି ସେ ଆନନ୍ଦିତ ହୁଅନ୍ତି ।" ଜଳ ତରଙ୍ଗ ଶିକ୍ଷା ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିବା ରମନିଆହ ଚେଟ୍ଟିଆର ମତରେ କେହି ହେଲେ ସେହି ବାଦ୍ୟ ବଜେଇବା ବୁଦ୍ଧି କାହାରି ନାହିଁ । ପ୍ରଫେସର ଶାମ୍ବମୂର୍ତ୍ତୀଙ୍କ ପ୍ରରୋଚନାରେ ସେ ସୀତାଙ୍କୁ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ନିମନ୍ତେ ମାୟାମାଲାଭାଗାୱଲା ସୁର ଦେବାକୁ କହିଲେ । ସେ ସେଥିରେ ସଫଳ ହେବାରୁ ଟ୍ରେନିଙ୍ଗ ନେବାପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ ମନେକରାଗଲା । ପ୍ରଫେସର ଶାମ୍ବମୂର୍ତ୍ତୀ ଓ ରମନିଆହ ଚେଟ୍ଟିଅରଙ୍କଠାରୁ ସେ ଦେଢ଼ ମାସର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପରେ ତାହା ସାହାଯ୍ୟରେ ସେ ଅବଶିଷ୍ଟ ଟ୍ରେନିଙ୍ଗ ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ କରିପାରିବେ ବୋଲି କୁହାଗଲା । ତାଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ଦେଖି ପ୍ରଫେସର ଶାମ୍ବମୂର୍ତ୍ତୀ ତାଙ୍କୁ ଏକ ଜଳ ତରଙ୍ଗ ସେଟ ଉପହାର ଦେଇଥିଲେ । |
ପିପେରାସିଲିନ/ଟାଜୋବାକ୍ଟମ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ / , ଏକ ବିକ୍ରୟ ନାମ ଟାଜୋସିନ) ଏକ ଔଷଧ ଯେଉଁଥିରେ ପିପେରାସିଲିନ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ଓ ବିଟା-ଲାକ୍ଟାମେଜ ଇନହିବିଟର ଟାଜୋବାକ୍ଟମ ଏକତ୍ର ଥାଏ । ଏହି ଔଷଧ ଗ୍ରାମ-ପଜିଟିଭ , ଗ୍ରାମ-ନେଗେଟିଭ ଜୀବାଣୁ ଯେପରିକି ସୁଡୋମୋନାସ ଏରୁଜିନୋସା ବିରୁଦ୍ଧରେ କାମ କରେ । ପେଲଭିକ ଇନଫ୍ଲାମେଟରି ଡିଜିଜ , ଇଣ୍ଟ୍ରାଆବଡୋମିନାଲ ସଂକ୍ରମଣ , ନିମୋନିଆ, ସେଲ୍ୟୁଲାଇଟିସ ଓ ସେପସିସ୍ ଭଳି ରୋଗମାନଙ୍କ ଚିକିତ୍ସାରେ ଦିଆଯାଏ । ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ଇଞ୍ଜେକସନ ଆକାରରେ ଏହା ଦିଆଯାଏ । ପିପେରାସିଲିନ/ଟାଜୋବାକ୍ଟମର ସାଧାରଣ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା, ରାସ, ଅଇ, କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ଓ ତରଳ ଝାଡ଼ା ହୋଇପାରେ । ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସାଂଘାତିକ ହେଲେ ଆନାଫାଇଲାକ୍ସିସ ଭଳି ଆଲର୍ଜି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଓ କ୍ଲସ୍ଟ୍ରିଡିଅମ ଡିଫିସିଲ ସଂକ୍ରମଣ ଦେଖାଯାଇପାରେ । ବିଟା-ଲାକ୍ଟମ ପ୍ରତି ଆଲର୍ଜି ଥିଲେ ଏହି ରୋଗ ନିମନ୍ତେ ମଧ୍ୟ ଆଲର୍ଜି ହେବ । ଗର୍ଭାବସ୍ଥା ଓ ସ୍ତନ୍ୟପାନ ସମୟରେ ଏହି ଔଷଧ ନେଲେ ସାଧାରଣତଃ ନିରାପଦ ଥାଏ । ଜୀବାଣୁ କାନ୍ଥ ତିଆରିକୁ ଅବରୋଧ କରିବା ଫଳରେ ଏହା ଜୀବାଣୁର ବ୍ୟାକ୍ଟେରିସାଇଡାଲ ମୃତ୍ୟୁ କରାଏ । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ସନ ୧୯୯୩ରେ ଡାକ୍ତରୀ ବ୍ୟବହାର ନିମନ୍ତେ ପିପେରାସିଲିନ/ଟାଜୋବାକ୍ଟମ ସ୍ୱୀକୃତ ହୋଇଥିଲା । ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ ' ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହା ଜେନେରିକ ଔଷଧ ନାମରେ ବିକ୍ରୟ ହୁଏ । ସନ ୨୦୧୫ରେ ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଏହି ଔଷଧର ଏକ ଦିନ ଡୋଜର କ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ ୧୧ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଥିଲା । ସନ ୨୦୧୫ରେ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏନଏଚଏସ ଏହା ପ୍ରତି ଏକ ଦିନର ଡୋଜ ନିମନ୍ତେ ୩୮.୭୦ ପାଉଣ୍ଡ ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଥିଲା । |
ଗ୍ରେଗୋରୀ ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ୨୮ ଫେବୃଆରୀ ବର୍ଷର ୫୯ତମ ଦିବସ ଅଟେ । ବର୍ଷ ଶେଷ ହେବା ପାଇଁ ଆଉ ୩୦୬ ଦିନ ବାକି ଅଛି ଅଧିବର୍ଷ ଗୁଡ଼ିକରେ ୩୦୭ ଦିନ । "ଆରେ, ମୁଁ ଆଜି ଏହି ଚମତ୍କାର ୱେବସାଇଟ୍ ପରିଦର୍ଶନ କରିଥିଲି । ଯେଉଁଥିରେ ବିଭିନ୍ନ ପର୍ବ ପାର୍ବାଣି, ଏକାଦାଶି, ଅମାବାସ୍ୟା, ଏବଂ ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତୀ ଆହୁରି ଅନେକ ... ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଅଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ତାରିଖ ଏବଂ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକର ନଜର ରଖିବା ପାଇଁ ଏହା ପ୍ରକୃତରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ମୋଟ ଉପରେ, ଯେଉଁମାନେ ଭାରତରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସାଂସ୍କୃତିକ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ଉତ୍ସବ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ରହିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ଉପଯୋଗୀ ୱେବସାଇଟ୍/ଟୁଲ୍ ମୁଁ ଭାବିଲି ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ଯାଞ୍ଚ କରିବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ ହୋଇପାରନ୍ତି। |
ଏସଜୋପିକ୍ଲୋନ, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ବ୍ୟବସାୟୀକ ନାମ ଲୁନେଷ୍ଟା, ଏକ ଔଷଧ ଯାହା ନିଦ୍ରାହୀନତା ବା ଇନସୋମ୍ନିଆ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଛଅ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସାମାନ୍ୟରୁ ମଧ୍ୟମ ଲାଭ ମିଳୁଥିବା ସମର୍ଥନ ହୁଏ ଏହା ପାଟିରେ ଦିଆଯାଏ ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା, ଶୁଖିଲା ପାଟି, ବାନ୍ତି, ଏବଂ ମୁଣ୍ଡ ବୁଲାଇବା ହୋଇପାରେ ଗୁରୁତର ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ଚିନ୍ତା, ଅପବ୍ୟବହାର, ହାଲୁସିନେସନ୍ ଏବଂ ଆଞ୍ଜିଓଇଡିମା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇପାରେ ଯକୃତ ସମସ୍ୟା ଏବଂ ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧିକ ଯତ୍ନ ନେବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି ଔଷଧର ମାତ୍ରା ଶୀଘ୍ର ହ୍ରାସ କଲେ ପ୍ରତ୍ୟାହାର ହୋଇପାରେ ଏସଜୋପିକ୍ଲୋନ୍ ଏକ ଅଣବେଞ୍ଜୋଡାଏଜେପିନ ସିଡେଟିଭ ହିପନୋଟିକ ଶ୍ରେଣୀର ଔଷଧ ଏବଂ ସାଇକ୍ଲୋପାଇରୋଲୋନ ଭାବରେ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ ହୋଇଛି ଏହା ଜୋପିକ୍ଲୋନର ଏସ-ସ୍ଟେରିଓ ଆଇସୋମର ଏହା ଗାବା ରିସେପ୍ଟର ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରି କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ୨୦୦୪ ମସିହାରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଅନୁମୋଦିତ ଏସଜୋପିକ୍ଲୋନ ଜେନେରିକ ଔଷଧ ଭାବରେ ଉପଲବ୍ଧ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ହୋଲସେଲ ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରତି ଡୋଜରେ ପ୍ରାୟ ୦.୨୦ ଡଲାର ଅଟେ। ୨୦୧୭ ମସିହାରେ, ଏହା ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ୨୧୪ତମ ସାଧାରଣ ପ୍ରେସକ୍ରିପସନ ଔଷଧ ଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଦୁଇ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ପ୍ରେସକ୍ରିପସନ୍ ରହିଥିଲା ୟୁରୋପୀୟ ୟୁନିଅନରେ ଏଜୋପିକ୍ଲୋନ୍ ବିକ୍ରି ହୁଏ ନାହିଁ, ଯେହେତୁ 2009ରେ ଇଏମଅ/ ନିୟମ ଅନୁସାରେ ଏହା ଜୋପିକ୍ଲୋନ୍ ସହିତ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଥିବାରୁ ପେଟେଣ୍ଟ ଉତ୍ପାଦ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ |
୧୯୫୬ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ରବିବାର ଦିନ ଆରମ୍ଭ ହେଇଥିବା ଏକ ଅଧିବର୍ଷ, ମସିହା ଓ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ମାନ୍ୟତା ଅନୁସାରେ 1956 ବର୍ଷ, 2 ଶହସ୍ରାବ୍ଦର 956 ବର୍ଷ, 20 ଶତାବ୍ଦୀର 56 ବର୍ଷ, ଏବଂ ୧୯୫୦ ଦଶକର 7 ବର୍ଷ ଥିଲା । |
ଗ୍ରେଗୋରୀ ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ୨୯ ଅକ୍ଟୋବର ବର୍ଷର ୩୦୨ତମ ଦିବସ ଅଟେ ଅଧିବର୍ଷ ଗୁଡ଼ିକରେ - ୩୦୩ତମ । ବର୍ଷ ଶେଷ ହେବା ପାଇଁ ଆଉ ୬୩ ଦିନ ବାକି ଅଛି । |
ଦୂରଦର୍ଶୀ ଭୁବନେଶ୍ୱରରୁ ପ୍ରକାଶିତ ହେଉଥିବା ଏକ ମାସିକ ଓଡ଼ିଆ ପତ୍ରିକା। ଏହା ୨୦୦୮ ମସିହା ମେ ମାସରୁ ନିରବିଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇ ଆସୁଛି। ଏହି ପତ୍ରିକା, ବର୍ଷରେ ଚାରୋଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିଥାଏ। ଏ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସଂଖ୍ୟାଗୁଡିକ ଯଥାକ୍ରମେ ଜାନୁଆରୀ, ମେ (ପ୍ରତିଷ୍ଠା ମାସ ସଂଖ୍ୟା),ଅଗଷ୍ଟ (ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଖ୍ୟା) ଓ ଅକ୍ଟୋବର (ଦୁର୍ଗା ପୂଜା ସଂଖ୍ୟା) ମାସରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଥାଏ । |
ବାଳକୃଷ୍ଣ ମଲ୍ଲିକ (ମୃତ୍ୟୁ: ୧୯୫୫) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୧୯୫୨ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ଫୁଲବାଣୀ - ଉଦୟଗିରି ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ୧ମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ବାଳକୃଷ୍ଣ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ସ୍ୱାଧୀନ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ି ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାର ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ବାଳକୃଷ୍ଣ ୧୯୫୫ ମସିହାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ୪ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୫୫ରେ ବିଧାନ ସଭା ଗୃହରେ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଶୋକ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା । |
ଦୁଧ୍ୱା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ଭାରତର ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ ରାଜ୍ୟର ତେରାଇ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ଏକ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ । ଏହି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୪୯୦.୩ ବର୍ଗ କି.ମି. ଓ ଏହାର ବଫର୍ ଜୋନ୍ ପ୍ରାୟ ୧୯୦ ବର୍ଗ କି.ମି. । ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଦୁଧ୍ୱା ବ୍ୟାଘ୍ର ଅଭୟାରଣ୍ୟ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଭାରତ-ନେପାଳ ସୀମାବର୍ତ୍ତୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀପୁର ଖେରି ଜିଲ୍ଲାରେ ଏହି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ଅବସ୍ଥିତ । ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ଉତ୍ତର ଓ ଦକ୍ଷିଣ ପଟକୁ ଏହାର ଅଣ-କୋର୍ ବା ବଫର୍ ଜୋନ୍ ରହିଛି । ପ୍ରାକୃତିକ ତେରାଇ ଜଙ୍ଗଲ ଖୁବ୍ କମ୍ ରହିଯାଇଥିବା ବେଳେ ଏହି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ଏପରି ଜଙ୍ଗଲର ସଂରକ୍ଷଣରେ ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ଭୂମିକୀ ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ଏଠାରେ ଅନେକ ବିରଳ, ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ଜୀବ ରହିଛନ୍ତି ଯାହାଙ୍କ ଭୌଗୋଳିକ ବ୍ୟାପ୍ତି ବର୍ତ୍ତମାନ ଖୁବ୍ ସୀମିତ । ଇତିହାସ ୧୯୫୮ ମସିହାରେ ବାରାଶିଂଘା ହରିଣଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଦୁଧ୍ୱା ଏକ ବନ୍ୟଜୀବ ଅଭୟାରଣ୍ୟ ରୂପେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ସଂରକ୍ଷଣବାଦୀ ବିଲୀ ଅର୍ଜନ୍ ସିଂଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଯୋଗୁଁ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ଏହାକୁ ଏକ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ମାନ୍ୟତା ମିଳିଲା । ୧୯୮୭ ମସିହାରେ ଏହାକୁ ଏକ ବ୍ୟାଘ୍ର ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଘୋଷଣା କରାଯାଇ ବ୍ୟାଘ୍ର ପରିଯୋଜନାର ଅଧୀନକୁ ଅଣାଗଲା । ଦୁଧ୍ୱା, କିସନ୍ପୁର ବନ୍ୟଜୀବ ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଓ କଟାର୍ଣ୍ଣିଆଘାଟ ବନ୍ୟଜୀବ ଅଭୟାରଣ୍ୟକୁ ମିଶାଇ ଦୁଧ୍ୱା ବ୍ୟାଘ୍ର ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଭାବେ ଜଣାଯାଏ । ଜଳବାୟୁ ଉତ୍ତର-ଭାରତର ପ୍ରାୟ ସବୁ ସ୍ଥାନ ପରି ଦୁଧ୍ୱାରେ ମଧ୍ୟ ଉପ-କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଆର୍ଦ୍ର ଜଳବାୟୁ ଓ ଶୁଷ୍କ ଶୀତଋତୁ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥାଏ । ଏଠାରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ କାଳରେ ତାପମାତ୍ରା ବଢ଼ି ୪୦ ସେଲ୍ସିୟସ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚି ଯାଇପାରେ ଓ ପ୍ରବଳ ଗରମ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ । ମଧ୍ୟ-ଅକ୍ଟୋବରରୁ ମଧ୍ୟ-ମାର୍ଚ୍ଚ୍ ଏଠାରେ ଶୀତ ଦିନ ଓ ସେତେବେଳେ ତାପମାତ୍ରା ୨୦ -୩୦ ସେଲ୍ସିୟସ୍ ମଧ୍ୟରେ ରହେ । ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ବୁଲିବା ପାଇଁ ଫେବୃଆରୀରୁ ଅପ୍ରେଲ୍ ପ୍ରକୃଷ୍ଟ ସମୟ । ଏଠାରେ ପ୍ରାୟତଃ ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରୁ ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ହୋଇଥାଏ । ମଧ୍ୟ-ଅପ୍ରେଲ୍ରୁ ମଇ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲୁ ନାମକ ଉତ୍ତପ୍ତ ବାୟୁ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ । ମଧ୍ୟ-ଜୁନ୍ ମାସରୁ ନେଇ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୌସୁମୀ ବାୟୁ ପ୍ରଭାବରେ ବର୍ଷା ହୁଏ । ବାର୍ଷିକ ହାରାହାରି ୧୫୦ ସେ.ମି. ବୃଷ୍ଟିପାତର ୯୦% ବର୍ଷା ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଯାଏ । ଶୀତଦିନେ ସର୍ବନିମ୍ନ ତାପମାତ୍ରା ୯ ସେଲ୍ସିୟସ୍ ଓ ଖରାଦିନେ ସର୍ବାଧିକ ୪୫ ସେଲ୍ସିୟସ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରେକର୍ଡ଼୍ କରାଯାଇଛି । ଅରଣ୍ୟ ଅଧିବାସ ଗାଙ୍ଗେୟ ଉପତ୍ୟକାର ଉପର ଅଂଶରେ ଏହି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ଅବସ୍ଥିତ । ବିଭିନ୍ନ ନଦୀର ପଟୁମାଟିରେ ଗଠିତ ଏହି ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ସମୁଦ୍ର ପତନରୁ ପ୍ରାୟ ୧୫୦-୧୮୨ ମିଟର୍ ଉଚ୍ଚତାରେ ରହିଛି । ଦକ୍ଷିଣାଂଶର ଉଚ୍ଚତା କମ୍ ଓ ଉତ୍ତରାଂଶର ଉଚ୍ଚତା ଅଧିକ । ତେରାଇ ଭୌଗୋଳିକ ପରିବେଶ ଓ ଜଙ୍ଗଲ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଏହା ଏକ ନମୁନା । ଦୁଧ୍ୱା ଜଙ୍ଗଲ ଘଞ୍ଚ ବନରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହି ଜଙ୍ଗଲକୁ ଉତ୍ତରୀୟ କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଅର୍ଦ୍ଧ-ଚିରହରିତ୍, ଉତ୍ତରୀୟ କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଆର୍ଦ୍ର ପର୍ଣ୍ଣମୋଚୀ, କ୍ରାନ୍ତୀୟ ସନ୍ତସନ୍ତିଆ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ଉତ୍ତରୀୟ କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଶୁଷ୍କ ପର୍ଣ୍ଣମୋଚୀ ଅରଣ୍ୟର ମିଶ୍ରଣ ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ । ଶାଳ, ଅସନ, ଶିଶୁ, ଜାମୁକୋଳି, ଡିମିରି, ସାହାଡ଼ା , ବାହାଡ଼ା ପ୍ରଭୃତି ଦୁଧ୍ୱା ଜଙ୍ଗଲର ମୁଖ୍ୟ ଗଛ । ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ୧୯% ତୃଣଭୂମିରେ ଆଚ୍ଛାଦିତ । ପୁଣି ଏଠାକାର ଜଳାଶୟ, ଆର୍ଦ୍ରଭୂମି ଓ ସନ୍ତସନ୍ତିଆ ସ୍ଥାନ ତୃତୀୟ ପ୍ରକାରର ଅଧିବାସ । କିଛି ଆର୍ଦ୍ର ଅଞ୍ଚଳ ସାରା ବର୍ଷ ଆର୍ଦ୍ର ରହୁଥିବା ବେଳେ ଆଉ କିଛି ପ୍ରବଳ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ ଶୁଖି ଯାଇଥାଏ । ଏହି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର କିଛି ବୃକ୍ଷ ୧୫୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଓ ୭୦ ଫୁଟ୍ରୁ ଅଧିକ ଉଚ୍ଚା । ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ଏହି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ ହେଉଛନ୍ତି ମହାବଳ ବାଘ ଓ ବାରାଶିଂଘା ହରିଣ । ୧୯୯୫ ମସିହାରେ ଦୁଧ୍ୱା ଉଦ୍ୟାନରେ ୯୮ଟି ମହାବଳ ବାଘ ଓ ୧୬୦୦ରୁ ଅଧିକ ବାରାଶିଂଘା ରହିଥିବା ଜଣା ପଡ଼ିଥିଲା । ବିଲୀ ଅର୍ଜନ୍ ସିଂ ଚିଡ଼ିଆଖାନାରେ ଜାତ ମହାବଳ ବାଘ ଓ କଲରାପତରିଆ ବାଘଙ୍କୁ ଦୁଧ୍ୱାର ଜଙ୍ଗଲରେ ସଫଳତାର ସହିତ ଛାଡ଼ିଥିଲେ ଓ ଏହି ଜଙ୍ଗଲରେ ସେମାନଙ୍କ ପୁନରୁତ୍ଥାନରେ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଆଉ କିଛି ବିରଳ ପ୍ରଜାତୀର ପ୍ରାଣୀ ମଧ୍ୟ ଦୁଧ୍ୱାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି । ହିସ୍ପିଡ୍ ଠେକୁଆ ବିଲୋପ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି ବୋଲି ଧରିନିଆଯାଇଥିଲା କିନ୍ତୁ ୧୯୮୪ ମସିହାରେ ପୁଣି ଦୁଧ୍ୱା ଜଙ୍ଗଲରେ ଏମାନଙ୍କୁ ଠାବ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୯୮୪ ମାର୍ଚ୍ଚ୍ ମାସରେ ଆସାମର ପୋବିତୋରା ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଓ ନେପାଳରୁ କିଛି ଗଣ୍ଡାଙ୍କୁ ଆଣି ଦୁଧ୍ୱା ଜଙ୍ଗଲରେ ଛଡ଼ା ଯାଇଥିଲା । ଦୁଧ୍ୱା ଜଙ୍ଗଲରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଆଉ କିଛି ଜୀବ ହେଲେ ବାରାଶିଂଘା ହରିଣ, ସମ୍ବର ହରିଣ, କୁଟୁରା, ଚିତଲ୍ ହରିଣ, କୁଜି ହରିଣ, ଭାଲୁ, ବିଲୁଆ, ଶାଳିଆପତିନି, ବଣଭୁଆ, ମାଛଧରା ବିରାଡ଼ି, ଚିତା ବିରାଡ଼ି ଇତ୍ୟାଦି । ବାରାଶିଂଘା ହରିଣଙ୍କ ପାଇଁ ଦୁଧ୍ୱା ଅଭୟାରଣ୍ୟ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱର ସର୍ବମୋଟ ବାରାଶିଂଘା ସଂଖ୍ୟାର ୫୦% ଦୁଧ୍ୱା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବେ । ବାରାଶିଂଘା ହରିଣ ସମ୍ବରଠାରୁ ଆକାରରେ ଅଳ୍ପ ଛୋଟ ଓ ଏମାନଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ମୋଡ଼ିମୋଡ଼ିକା ୧୨ଟି ସାନ ବଡ଼ ଶିଂଘ ଥାଏ । ସବୁ ଶିଂଘ ମିଶି ଲମ୍ବ ପ୍ରାୟ ୧୦୦ ସେ.ମି. ହେବ । ଦୁଧ୍ୱାର ଖୋଲା ତୃଣଭୂମିରେ ବାରାଶିଂଘା ଗୋଠ ସହଜରେ ଦେଖିହେବ । ଏହି ହରିଣମାନଙ୍କ ଓଜନ ପ୍ରାୟ ୧୮୦ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ । ନିଜର ଗାଢ଼ ମାଟିଆ, ଫିକା ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗର ଚମଡ଼ା ଯୋଗୁଁ ଏମାନଙ୍କ ଅପୂର୍ବ ଛଳାବରଣ ଦୁଧ୍ୱା ଜଙ୍ଗଲର ତୃଣଭୂମିରେ ଲୁଚି ରହିଯାଏ । ପକ୍ଷୀ ଦୁଧ୍ୱା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ କାଦୁଅ ତିତିରି , ବଡ଼ କାଠହଣା , ବେଙ୍ଗଲ୍ ଫ୍ଲୋରିକାନ୍ ସମେତ ୩୫୦ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ପକ୍ଷୀ ବାସ କରନ୍ତି । ଶୀତ ଦିନରେ ଦୁଧ୍ୱାକୁ ଅନେକ ବିଦେଶୀ ପକ୍ଷୀ ଆସନ୍ତି । ଚିତ୍ରିତ ସାରଙ୍ଗ, କଳାଧଳା ବେକିଆ ସାରଙ୍ଗ, ସାରସ, କାଠହଣା, ବାର୍ବେଟ୍, ମାଛରଙ୍କା, ବୁଲ୍ବୁଲ୍, ବତକ, କଜଳପାତୀ, କୋଚିଲାଖାଇ, ବଗ, ପାଣିକୁଆ, ପେଚା, ମିନିଭେଟ୍ (ହିନ୍ଦୀ ନାମ ସହେଲି) ଓ ଅନେକ ରାତ୍ରିଚର ଶିକାରୀ ପକ୍ଷୀ ମଧ୍ୟ ଦୁଧ୍ୱାରେ ଦେଖାଯାନ୍ତି । ଏଠାକାର ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବେଙ୍ଗଲ୍ ଫ୍ଲୋରିକାନ୍ ପକ୍ଷୀପ୍ରେମୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ । ଏଠାକାର ସନ୍ତସନ୍ତିଆ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ପ୍ରଜାତିର ପକ୍ଷୀ ରହନ୍ତି । ଦୁଧ୍ୱା ଜଙ୍ଗଲରେ ପାଣିରେ ରହୁଥିବା ପକ୍ଷୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଗଛରେ ରହୁଥିବା ପକ୍ଷୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରୁ ଅଧିକ ହୋଇପାରେ । ଏଠାରେ ଥିବା ବାଂକେ ହ୍ରଦ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜଳାଶୟ ପକ୍ଷୀଙ୍କ ଆବାସ ସ୍ଥାନ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ବିରଳ ବଙ୍ଗଳା ଶାଗୁଣା ପ୍ରଜାତିର ୧୧୫ଟି ପକ୍ଷୀ ଦୁଧ୍ୱାରେ ଦେଖାଯାଇଥିଲେ । |
ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଓଡ଼ିଶାର ସର୍ବ ପୁରାତନ ତଥା ଭାରତର ସତରତମ ପୁରାତନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଟେ। ବାଣୀ ବିହାର ଭାବେ ପରିଚିତ ଏହାର ୩୯୯.୯ ଏକର ପରିମିତ ଏହାର ପରିସରଟି ଭୁବନେଶ୍ୱରର କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଏହି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନିଜସ୍ୱ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିବା ସାଙ୍ଗରେ ଅନ୍ୟ ବହୁ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ଅନୁବନ୍ଧିତ ଭାବେ ରହିଛନ୍ତି। ଏବେ ଏହି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ୨୭ଟି ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ବିଭାଗ ବିଜ୍ଞାନ, କଳା ଓ ବାଣିଜ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରୁଛନ୍ତି । ଏହାଛଡା ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଧୀନରେ ଦୂରଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ, ଆଇନଶିକ୍ଷା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ବହୁ ସେଲ୍ଫ ଫାଇନାନ୍ସ ବିଭାଗ ମଧ୍ୟ ଅଛି । ସମ୍ପ୍ରତି ବିଭିନ୍ନ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ବିଭାଗରେ ପ୍ରାୟ ୩୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଛାତ୍ର ପଢୁଛନ୍ତି। ଗତ ଅଡ଼ଷଠି ବର୍ଷଧରି ବାଣୀବିହାର ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯୋଗଦାନ କରିଆସୁଛି । ଇତିହାସ ୧୯୩୬ ମସିହାରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ହେବା ସମୟରେ, ଓଡ଼ିଶାରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ନଥିଲା । ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କ ଆଶା ଓ ଆକାଙ୍କ୍ଷାକୁ ପୁରଣ କରିବା ନିମନ୍ତେ ୧୯୩୮ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚମାସ ୨ତାରିଖରେ ଓଡ଼ିଶାର ତତ୍କାଳିନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ ଓଡ଼ିଶାରେ ଏକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଫଳସ୍ୱରୂପ ପଣ୍ଡିତ ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଏକ କମିଟି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଶିକ୍ଷାବିତ ଶ୍ୟାମାଚନ୍ଦ୍ର ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କୁ ବିଲ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ଦିଆଗଲା । ଏହି କମିଟିର ସୁପାରିସକୁ ତତ୍କାଳିନ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ନାରାୟଣ ଦେବ ଓ ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀ ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ ଚୁଡ଼ାନ୍ତ ରୂପଦେଇ ୩୦ଜୁନ ୧୯୪୩ ମସିହାରେ ବିଧାନ ସଭାରେ ସର୍ବସମ୍ମତି କ୍ରମେ ଗୃହିତ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୯୪୩ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୨ ତାରିଖରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଶୁଭଉଦଘାଟନ କରାଯାଇ ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଭାବେ ନାମିତ କରାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ଏହି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ସହିତ ପାଞ୍ଚଟି ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ କଳା, ବିଜ୍ଞାନ, ଆଇନ ଓ ଶିକ୍ଷା ଆଦି ଚାରିଟି ବିଭାଗକୁ ନେଇ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରାଣୀବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗରେ ୧୯୪୩ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୨୭ତାରିଖ ଦିନ ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ର କାର୍ଯ୍ୟରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ବୈଜ୍ଞାନିକ ଡକ୍ଟର ପ୍ରାଣକୃଷ୍ଣ ପରିଜା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଥମ କୁଳପତି ଆସନ, ୱାଇ. ଏନ. ସୁକନ୍ଥକର କୁଳାଧିପତି ଓ ଭି.ଭି. ଜନ କୁଳସଚିବ ଆସନ ଅଳଙ୍କୃତ କରିଥିଲେ । ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଉତ୍ତମ ପରିଚାଳନା ନିମନ୍ତେ ସିନେଟ (ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପରିଚାଳନା କମିଟି), ସିଣ୍ଡିକେଟ ଓ ଏକାଡେମିକ କାଉନ୍ସିଲ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ଏହି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟକାର୍ଯ୍ୟାଳୟ କଟକଠାରେ ସ୍ଥାପିତ ହେବାପାଇଁ ସିନେଟ ନିଷ୍ପତି ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା । ୧୯୫୭ ମସିହାରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ନିମନ୍ତେ ସ୍ଥନାଭାବ ଓ ଭବିଷ୍ୟତ କାର୍ଯ୍ୟପନ୍ଥାକୁ ଆଖିଆଗରେ ରଖି ସିନେଟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ସ୍ଥାୟୀ ଭାବେ ଅବସ୍ଥାପିତ କରିବାପାଇଁ ନିଷ୍ପତି ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତଦନୁଯାୟୀ ଭୁବନେଶ୍ୱରଠାରେ ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପରିସର ନିର୍ମାଣ ନିମନ୍ତେ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲା । ତତ୍କାଳିନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ ଭୁବନେଶ୍ୱରଠାରେ ଜାତୀୟ ରାଜପଥ ନିକଟରେ ୩୯୯.୪୯୨ ଏକର ପରିମିତ ଜମିରେ ୧୯୫୮ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ପହିଲାରେ ତତ୍କାଳିନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ ଶିଳାନ୍ୟାସ କରିଥିଲେ । ଏହି ସ୍ଥାନର ନାମ ପ୍ରଥମେ ବିଦ୍ୟାନଗର ଥିଲା ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ବାଣୀବିହାର ନାମରେ ପରିଚିତ ଲାଭ କରିଥିଲା । ୧୯୬୩ ମସିହରେ ତତ୍କାଳିନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସର୍ବପଲ୍ଲୀ ରାଧାକ୍ରିଷ୍ଣନ ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ନୂତନ ପରିସର ଉଦଘାଟନ କରିଥିଲେ । ପରିଜା ପାଠାଗାର ୧୯୪୬ରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଏହି ପାଠାଗାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା । ଏହାର ନାମ ସ୍ୱର୍ଗତ ପ୍ରାଣକୃଷ୍ଣ ପରିଜାଙ୍କ (ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଥମ କୁଳାଧିପତି ଓ ଜଣେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ବୈଜ୍ଞାନିକ) ସ୍ମୃତି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ରଖାଗଲା ପରିଜା ପାଠାଗାର । ଏଠାରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ବିଭାଗ ଅଧୀନରେ ୨୪ଟି ବିଭାଗୀୟ ପାଠାଗାର ରହିଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ୨୪ଟି ବରିଷ୍ଠ ପଢାଘର, ୧୪ ଗବେଷଣା ମଣ୍ଡଳ ଓ ୧୨୦ଟି ସାଧାରଣ ପଢାଘର ରହିଛି । ବିଭାଗ ଏହି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ୨୭ଟି ବିଭାଗ ରହିଛି । |