ne
stringlengths 0
2.77k
| en
stringlengths 0
2.57k
|
|---|---|
५. अत्यावश्यक वस्तुहरुको आपूर्तिमा निरन्तरता ल्याई सर्वसाधारण उपभोक्तालाई राहत पुर्याउन नेपाल खाद्य संस्थानलाई अझबढी प्रभावकारी बनाउन अत्यावश्यक खाद्य वस्तुहरुको पर्याप्त स्टक राख्न लगाई वाञ्छित सीमाभन्दा बढी मूल्यबृद्धि हुन थालेमा व्यावसायिक आधारमा संस्थानर्ारा बजारमा हस्तक्षेप गराई मूल्य नियन्त्रण गरिनेछ | The role of Nepal Food Corporation in the supply of essential commodities to remote areas will be further intensified in light of' the small number of private sector entrepreneurs willing to undertake the job, |
६. खाद्यान्न, रासायनिक मल, पेट्रोलियम पदार्थ जस्ता आवश्यक वस्तुहरुको मूल्य सरकारले निर्धारण गरी त्यसमा हुने नोक्सानी सरकारी अनुदानको रुपमा बेहोर्ने परिपाटीलाई क्रमिक रुपमा अन्त गरिनेछ साथै यी वस्तुहरुको आयात तथा वितरणमा सरकारी संस्थानहरुको एकाधिकारलाई समाप्त गरी निजी क्षेत्रलाई समेत संलग्न गराई स्वस्थ प्रतिस्पर्धाको आधारमा यी वस्तुहरुको मूल्यमा अनुकूल प्रभाव पार्ने वातावरण सृजना गरिनेछ। | 6. The practice of giving subsidies by the government to recover losses incurred while fixing the prices of goods by the government such as foodgrains, chemical fertilizers and petroleum products will be gradually eliminated In order to roster favourable effects on prices through the healthy and competitive involvement of' the private sector and cooperatives, the monopoly of public enterprises in the import and distribution of these goods will be discontinued. |
७. मूल्यमा प्रतिकूल असर परेकोले आर्थिक स्थायित्वलाई ध्यानमा राखी मुद्रा प्रदायको बृद्धिदरलाई वाञ्छित सीमामा राखिनेछ अधिराज्यमा विगत वर्षहरुमा मुद्रा प्रदायमा भएको बृद्धिको कारणले पनि | 7. As the expansion in money supply has also contributed to price rises in the past, the rate of expansion in money supply will be kept within limits, in consideration of economic stability. |
८. सरकारी बजेटको घाटा मुद्रा प्रदाय बृद्धिमा प्रमुख कारकको रुपमा रही आएको हुँदा आगामी वर्षहरुमा सरकारी बजेट घाटा निश्चित सीमाभन्दा बढ्न नदिन सरकारीस्तरबाट प्रयास गरिनेछ। | 8. As recurring government budget deficits were among the main reasons behind the rapid expansion of money supply, attempts will be made in the coming years to keep budgetary deficits within stipulated limits. |
९. एकातिर आन्तरिक उत्पादनमा बृद्धि गर्न आवश्यक वातावरण सृजना गरी आपूर्ति व्यवस्थामा निरन्तरता ल्याउन प्रयास गरिनेछ भने अर्कोतिर देशमा न्यून रहेका र सम्पूर्ण आयात गर्नुपर्ने वस्तुहरु जुन देशबाट आयात गर्दा सस्तो हुन्छ त्यसैबाट आयात गर्ने नीति अवलम्बन गरिन ेछ | 9. While efforts will be made to ensure regularity in supply management to increase internal production, policies will be adopted to import deficit items from cheapest possible sources. |
भन्सार महसूलको कारणबाट हुने देशगत आयात मूल्यको फरक सकेसम्म हटाउँदै जानेतर्फ पनि कदम चालिनेछ। | Measures will also be introduced to eliminate differences in import prices arising from varied rates if) customs tariff. |
१०. ् योजनावधिभरमा औसतम ९.० प्रतिशतभन्दा बढी दरले मूल्य बढ न दिइनेछैन | 10. The price level will not be allowed to increase beyond 9.0 percent on an average during the plan period. |
आर्थिक साधन परिचालन | Financial Resource Mobilisation |
आठौं योजनाले अङ्धीकार गरेको उद्देश्यहरु हासिल गर्न आर्थिक साधन परिचालन नीति महत्वपूर्ण देखिन्छ | The policy of financial resource mobilisation has an important role in achieving the objectives envisaged by the Eighth Plan. |
यी उद्देश्यहरु हासिल गर्न अर्थतन्त्रमा कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा लगानीको अंश बृद्धि हुनु आवश्यक छ | To achieve these objectives, the increase in share of investment in Gross Domestic Product of the economy is needed. |
यसको अतिरिक्त देशको आर्थिक, सामाजिक विकास प्रयासलाई सहयो ग पुग्ने गरी लगानीको ढाँचामा समेत | In addition, it is equally necessary that the investment structure also takes a directional change favourable to the economic and social development efforts of the country. |
साथै, देशले अवलम्बन गरेको उदार आर्थिक नीतिको परिप्रेक्ष्यमा सरकारी तथा गैर सरकारी क्षेत्रहरुमा रहेको आर्थिक साधनलाई सही दिशातर्फ उन्मुख गराउन आर्थिक साधन परिचालन नीतिको तर्जुमा हुनु पनिदिशागत परिवर्तन हुनु पनि त्यति नै आवश्यक छ जरुरी भएको छ | Furthermore, in the context of the liberal economic policy adopted by the nation, the formulation of a policy on financial resource mobilisation has become necessary to orient the available government and non-government sector's economic resources towards right direction. |
अर्थतन्त्रमा कुल गार्हस्थ्य बचतदरमा बृद्धिल्याउनु र उदार नीतिबाट सृजित विकास सम्भाव्यताहरुको अधिकतम उपयोग गर्न विभिन्न समष्टिगत आर्थिक नीतिहरु बीच रहेको अन्तर्सम्बन्धलाई समेत ध्यानमा राखी आर्थिक साधन परिचालन गर्नु पनि विकासको आवश्यकता हुन आएको छ | The mobilisation of financial resources with due attention to the interrelationships among various macro-economic policies for the maximum utilisation of' the opportunities of development generated by the liberal economic policy and an increase in the Gross Domestic Saving rate in the economy have become necessary for development. |
यी तथ्यहरुलाई दृष्टिगत गरी यो नीतिको तर्जुमा गरिएको छ। | This policy has been formulated taking these facts into consideration. |
विद्यमान चुनौतिहरु | Existing Challenges |
सातौं योजना(२०४१/४२-२०४६/४७) को अवधिमा लगानी बृद्धि गर्न साधन परिचालनमा जोड दिइएको थियो तापनि लक्ष्यित प्रगति हासिल गर्न सकेन | Although the Seventh Plan (1984/85 - 1989/90) had stressed on resource mobilisation for increasing investment, it failed to achieve the targeted progress. |
यसले गर्दा साधन परिचालनको क्षेत्रमा निम्न समस्याहरु देखा परे। | This led to the emergence of the following problems in the mobilisation of the resources. |
१. न्यून कुल राजस्व परिचालन : कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको अंशमा न्यून कुल राजस्व परिचालन गर्ने | Nepal joined the rank of those countries which mobilises low total revenue in the share of' the Gross Domestic Product. |
आर्थिक वर्ष २०४१र४२ मा कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको अंशमा कर राजस्व ७.१ प्रतिशत र गैर कर राजस्व १.७ प्रतिशत गरी कुल राजस्व ८.८ प्रतिशत पुगेकोमा आर्थिक वर्ष २०४६र४७ मा कर राजस्व ८.० प्रतिशत र गैर कर राजस्व २.२ प्रतिशत गरी कुल राजस्व १०.२ प्रतिशतमात्र पुग्यो मुलुकहरुका पंक्तिमा नेपाल पनि उभिन पुग्यो | In the fiscal year 1984/85 the tax revenue constituted 7.1 percent and the non-tax revenue 1.7 percent and thus, the total revenue comprised 8.8 percent of the GDP In the fiscal year 1989/90, the share of total revenue in the GDP reached 10.2 percent with the tax revenue contributing 8.0 percent. and the non-tax revenue 2.2 percent. |
यसै गरी आर्थिक वर्ष २०४८/४९ मा कर राजस्व ७.७ प्रतिशत र गैरकर राजस्व २.५ प्रतिशत गरी कुल राजस्व १०.२ प्रतिशत नै हुने संशोधित अनुमान छ | In the same way the revised estimate for 1991/92 shows the total revenue will stand at 10.2 percent with tax revenue contributing 7.7 percent and non-tax revenue 2.5 percent. |
यसबाट राजस्वपरिचालनको परिमाण बढाउने आवश्यकता टड्कारो रुपमा देखा परेको छ २. | This situation evidently vindicates the need for increasing the quantity of the mobilisation of the revenue. |
२०४१/४२ मा गार्हस्थ्यउत्पादनमा साधारण खर्चको अंश ६.५ प्रतिशत रहेकोमा २०४६/४७ मा सो खर्च ७.३ प्रतिशत पुगेको थियो साधारण खर्चमा बृद्धि : | In 1984/85, the share of the regular expenditure in the GDP was 6.5 percent, which increased to 7.3 percent in 1989/90. |
आर्थिक वर्ष २०४८/४९ मा सो खर्च ७.४ प्रतिशत पुग्ने संशोधित अनुमान गरिएकोछ यसरी साधारण खर्चमा भएको बृद्धिको कारणले गर्दा राजस्वबचतमा वाञ्छितरुपमा सकारात्मक प्रभाव परेन | In the fiscal year 1991/92, the revised estimate of this expenditure is 7.4 percent, This increase in regular expenditure stalled any possible positive impact on revenue savings. |
आर्थिक वर्ष २०४१/४२ मा राजस्व बचत कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको २.३ प्रतिशत रहेकोमा २०४६/४७ मा सो बचत २.९ प्रतिशत रहन गएको थियो | The revenue savings stood at 2.3 percent of GDP in 1984/85, which remained at 2.9 percent in 1989/90. |
आर्थिक वर्ष २०४८/४९ मा सो बचत २.८ प्रतिशत हुने संशोधित अनुमान रहेको छ | In the fiscal year 1991/92, the revised estimate for this savings is 2.8 percent of the GDP. |
यसरी राजस्व बचतको अनुपात हालको स्थितिमा सुधार नहुन्जेल सरकारी वित्तीय स्थितिमा अनुकूल परिवर्तन देखापर्ने केही सम्भावना मात्र रहन्छ। | Thus, without changing the present revenue savings ratio, there exist few possibilities to bring about any favourable changes in the government financial position. |
३. दो विकास खर्चको लागि साधन जुटाउन न्यून वित्त परिचालन साधन परिचालनको एक स्थायी संयन्त्रणको रुपमा अर्थतन्त्रमा देखा पर्यो ् न्यून वित्त परिचालनमा निर्भरता : राजस्व बचतमा वाञ्छित सुधार हुन नसकेकोले बढ | Because of the absence of desirable changes in the revenue savings, the deficit finance mobilisation has emerged as a permanent mechanism of resource mobilisation to general resources for the growing development expenditure. |
आर्थिक वर्ष २०४१/४२ मा कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा न्यून वित्तको अंश ४.१ प्रतिशत रहेकोमा २०४६/४७ मा २. ७ प्रतिशत रह्यो | The share of deficit finance in GDP was 4.1 percent in 1984/85 and it remained at 2.7 percent in 1989/90. |
२०४८/४९ मा सो अंश १.० प्रतिशत हुने संशोधित अनुमानछ | The revised estimate of this share in 1991/92 is 1.0 percent. |
यसरी न्यूनवित्त परिचालनको परिमाणमा घट्नेक्रम देखिएको भए तापनि राजस्व तथा वैदेशिक सहायताको परिचालन पर्याप्त नभएमा सरकारी क्षेत्र न्यून वित्तपरिचालनमा निर्भर हुने प्रवृत्ति एक स्थायी चरित्रको रुपमा देखा परेको छ | However, if enough resources are not mobilized through revenue and foreign assistance, the government's dependence on deficit finance will remain a characteristic feature. |
यसरी न्यून वित्त परिचालन गर्दा बैिङ्कङ्ध क्षेत्रभन्दा गैर बैिङ्कङ्ध क्षेत्रमा कम चाप रहेको विगतको स्थितिबाट आर्थिक साधनको लागि सरकारी क्षेत्र र निजी क्षेत्रबीच अवाञ्छित प्रतिस्पर्धा रहेको स्पष्ट देखिएको छ। | Thus, it appears that the deficit finance had exerted lower pressure on the non -banking sector than on the banking sector in the past, which clearly indicates the prevalence of a situation of an undesirable competition between the government and private sectors. |
वाह्य साधनमाथिको बढ्दो निर्भरता : आन्तरिक साधन परिचालनको अपर्याप्तताको कारणबाट देशको | Increased Reliance on External Resources: Because of the insufficiency of internal resource mobilisation, the reliance on external resources for financing the development expenditures grew heavily. |
आर्थिक वर्ष २०४१/४२ मा कुल विकास खर्चको ४८.८ प्रतिशत वैदेशिक सहायताबाट बेहोरिएकोमा २०४६/४७ मा सो अङ्क ६१.१ प्रतिशत पुगेको थियो विकास खर्च बेहोर्न वाह्य साधनमाथिको निर्भरता बढेको थियो | In 1984/85, while the foreign assistance contributed 48.8 percent to the total development expenditure, this contribution increased to 61.1 percent in 1989/90. |
आर्थिक वर्ष २०४७/४८ मा कुल विकासखर्चमा विदेश ी सहायताको अंश ५२.७ प्रतिशतमा झरेको छ तापनि आउँदा वर्षहरुमा सो अंश अझ घटाउँदै लानु स्वास्थ्यकर हुनेछ | The share of foreign assistance it development expenditure decreased to 52.7 percent in 1990/91, but it will be salutary to further decrease its share in the years to come. |
तसर्थ यसरी देशको विकासप्रयास वाह्य सहायतामा अत्यधिक रुपमा निर्भर रहनु निश्चितरुपमा वाञ्छनीय छैन। | It is certainly not desirable to depend excessively on foreign assistance for our development efforts. |
५. वाह्य साधनतर्फ विचार गर्दा स्वीकृत विदेशी सहायता र यथार्थ उपयोगबीच देखा परको अन्तर एक चिन्ताको विषय हुन गएको छ स्वीकृत विदेशी सहायता र उपयोगबीचको अन्तर : | In the foreign esources front, the disparity between foreign assistance commitments and its actual utilisation has become a matter of concern. |
आर्थिक वर्ष २०४१/४२ मा विदेशी सहायताको उपयोग स्वीकृत विदेशी सहायताको तुलनामा ४४.७ प्रतिशत रहेको र सो अङ्क २०४६/४७ मा ४०.७ प्रतिशत मात्र हुन गएकोछ।८ यसबाट वाह्य साधन परिचालनको अपर्याप्तता भन्दा ग्रहण क्षमता ९ब्दकयचउतष्खभ ऋबउबअष्तथ० को कमी एक समस्याको रुपमा देखा परेको छ। | The actual utilisation of foreign assistance in 1984/85 stood at 44.7 percent of the commitments, which decreased to 40.7 percent in 1989/901. Thus, the deficiency in the absorptive capacity has emerged as a problem than the insufficiency in the external resource mobilisation. |
६. कुल विदेशी सहायतामा ऋणको वाहुल्यता : सातौं योजनावधिमा कुल वाह्य सहायतामा ऋणको वाहुल्यता रहि रह्यो | Predominance of Loans in Total Foreign Assistance: During the Seventh Plan period, the loans had a predominant share in the total foreign assistance. |
आर्थिक वर्ष २०४१/४२ मा कुल वाह्य सहायतामा ऋणको अंश ६५.५ प्रतिशत रहेकोमा आर्थिक वर्ष २०४६/४७ मा सो अंश ७२.० प्रतिशत पुगेको थियो | The share of loans in foreign assistance in 1984/85 stood at 65.5 percent, which further increased to 72.0 percent in 1989/90. |
मा सो अंश ७७.८ प्रतिशत पुगेको देखियो सरकारी वित्तीय स्थितिमा यस्ता प्रवृत्तिहरु देखा पर्नुका धेरै कारणहरु छन | In the fiscal year 1990/91, this share went upto 77.8 percent. |
देशको प्रचलित ् राजस्वप्रणाली ९च्भखभलगभ चभनष््कभ० मा समय सापेक्ष प्रक्रियागत सुधार नभएको, राजस्व चुहावटको परिमाण धेरै नै रहेको अनुमान भएकोे, राजस्वका आधारहरु संकुचितहेको, राजस्व सङ्कलनमा संलग्न कर्मचारीहरुमा तालिम तथा सीपको कमी रहेको, राजस्वको लोचता न्यून रहेको, उपलब्ध वाह्य साधनको पूर्ण उपयोग हुन नसकेको आदि समस्याहरुबाट पीडित छन् | The main problems include the lack of timely and procedural reforms in the prevailing revenue regime, revenue pilferage allegedly occurring in large amounts, Darrow revenue bases lack of training and skills anion.- employee.,;, low flexibility in revenue regime failure to use the external resources fully,etc. |
यी समस्याहरु क्रमशः हटाउँदै गई विकासको क्रममा आवश्यक पर्ने राजस्वलाई लगानीको दर उच्च एवं दि गो राख्न अतिरिक्त साधन परिचालनका निम्न नीतिहरु आठौं योजनावधिमा अवलम्बन गरिनेछन्। | These problems will be gradually removed and ill order to generate revenue for maintaining a high and sustainable rate of investment the following additional resource mobilisation policies will be adopted during file Eighth Plan period. |
उद्देश्यहरु | Objectives: |
आठौं योजनामा साधन परिचालन नीतिको मुख्य उद्देश्यहरु निम्नबमोजिम छन ् : | The main objectives of the resource mobilization policy it) the Eighth Plan will he the followings: 1 . |
१. अनावश्यक तथा अनुपयुक्त उपभोग ढाँचामा परिवर्तन ल्याई कुल गार्हस्थ्य बचतदरमा वृद्धिगर्न सघाउ पुर्याउने, | To assist in increasing the Gross Dome stic Saving Rate by changing the unnecessary and inappropriate consumption patterns |
२. हालको कुलगार्हस्थ्य लगानीको बृद्धिदरलाई योजनावधिमा ३.० प्रतिशत बिन्दुले बढाउँदै लगी लगानी उत्पादनमूलक दिशातर्फ प्रवाहित गर्न उपयुक्त वातावरणको सृजना गर्ने, ८ २०४७/ ४८ मा भने स्वीकृत रकमभन्दा उपयोग रकम बढी हुन गएको देखियो | 2. To create a conducive atmosphere for channelling the investment to productive sectors by raising the total investment growth rate by 3.0 percentage points during the plan period. |
तसर्थ उक्त तथ्याङ्कलाई अपवादको रुपमा लिइएको छ ३. देशको विकास प्रयासलाई अविच्छिन्न र दिगो रुपमा सञ्चालन गर्दै जान आवश्यक हुने आर्थिक साधन निरन्तर र आवश्यक परिमाणमा उपलब्ध गराउँदै जाने, | 3. To avail regular Supply of financial resources ill required quantity in order to carry oil with development activities in kit) uninterrupted and sustainable manner |
४. आन्तरिक साधन परिचालन प्रयासलाई सशक्तरुपमा अघि बढाउँदै देशमा प्राप्त हुने वैदेशिक सहायताको अधिकतम एवं उपयुक्त उपयोग गर्दै जाने र ५. आन्तरिक तथा वाह्य साधनलाई एक-अर्काको अन्तर्सम्बन्धलाई दृष्टिगत गर्दै एक अर्कोको परिपूरकको रुपमा ती स्रोतहरुको उपयोग गर्दै जाने | 4. TO Make efforts for efficient mobilization of internal resources and to make appropriate and optimum utilisation of foreign assistance. 5. To utilise the internal and external resources in a complementary perspective taking their interrelationships into consideration. |
यिनै उद्देश्यहरुलाई ध्यानमा राखी आर्थिक साधन परिचालन नीतिको तर्जुमा गरिएको छ यो साधन परिचालन नीतिले दुवै आन्तरिक तथा वाह्य साधन परिचलानलाई समेटेको छ। | These objectives have been taken into account In tile formulation Of the policy of fanancial resouree mobilisation, Which encompasses the mobilisation of both internal and external resources. |
नीतिगत कार्यक्रमहरु | Policy Based Programmes |
१. आन्तरिक साधन परिचालन | 1 Internal Re-source Mobilisation: |
देश विकासको क्रममा आवश्यक हुनेबढ्दो लगानीको आवश्यकता परिपूर्ति गर्न वाह्य सहायतालाई क्रमशः विस्थापित गर्ने गरी आन्तरिक साधन परिचालनलाई जोड दिइनेछ | The mobilisation of internal resources will be emphasized for meeting the need of' increased investment for development works and for gradually replacing the foreign assistance. |
यसको लागि आन्तरिक साधन परिचालनतर्फ ढाँचागत परिवर्तन ल्याउन निम्न विशेष प्रयासहरु गरिनेछन् | The following special efforts will be made to bring about a structural change in the internal resource mobilization. |
एकातिर नयाँ राजस्व परिचालनका उपायहरुको अवलम्बन गरिनेछन् भने अर्कोतिर हाल विद्यमान राजस्व प्रणाली ९च्भखभलगभ चभनष््कभ० मा उपयुक्त परिवर्तन ल्याइनेछ | (a) In the tax revenue front, the tax system will be made simple and extensive by making appropriate changes in the structure ol the tax system. |
कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा राजस्वको अंशमा बृद्धि ल्याउन योजनावधिमा राजस्व २.५ प्रतिशत विन्दुले बृद्धि गरी राजस्व कुलगार्हस्थ्य उत्पादनको १३.४ प्रतिशत पुर्याइनेछ | The local and central level taxes will be clearly defined in the plan period. |
र तथा गैरकर स्रोतहरुको अधिकतम उपयोग गरिनेछ (क) कर राजस्वतर्फ कर प्रणालीढाँचामा वाञ्छित परिवर्तन गरी सरल एवं व्यापक बनाइनेछ योजनावधिमा केन्द्रीय तथा स्थानीय तहका करहरुबारे स्पष्ट किटान गरिनेछ (ख) विविध करका उद्देश्यहरुको पुनरावलोकन गरी अस्पष्ट एवं वहुआयामिक उद्दे श्यहरुलाई हटाई सकेसम्म एउटा करको उद्देश्य एउटै मात्र कायम गरिनेछ। | (b) By reviewing the purposes of various taxes, any vague and multi faceted purposes will be replaced by one purpose for one specific tax. |
(ग) कृषिक्षेत्रलाई अझसम्म पनि करको परिधिभित्र ल्याउन नसकिएको पृष्ठभूमिमा कृषिक्षेत्रलाई व्यावसायिक मूलक बनाउन उपयुक्त प्रकारको कर प्रणाली विकसित गरी लागु गरिनेछ। | (c) In the context of the agriculture sector not having been brought within the domain of the tax regime, an appropriate tax system will be developed and implemented with the objective of commercialising the agriculture sector. |
(घ) हाल प्रचलित कतिपय करहरुलाई समाहित गरी बिक्रीकरको आधारलाई राजस्व परिचालनको दृष्टिकोणबाट विकास गरी अन्ततः मूल्य अभिबृद्धि करको रुपमा विकास गरिनेछ (ङ) अन्तःशुल्कलाई क्रमशः केही खास वस्तुमा मात्र सीमित तुल्याई हालको अन्तःशुल्कको परिपाटीमा सरकारले अपनाएको उदार आर्थिक नीतिअनुरुप परि वर्तन गरिनेछ। | (e) While excise duty will be limited to some specific items the excise system will be modified in keeping wit h the liberal economic policies adopted by the government. |
(च) भन्सार दरबन्दीमा व्यापक सुधार गरी एकरुपता ल्याउने प्रयास गर्नुका साथै यसको पद्धतिलाई अन्तर्राष्ट्रिय पद्धतिसँग समाहित गर्न आवश्यक व्यवस्था गरिनेछ। (छ) | (I) Extensive reforms will he made in customs to bring about uniformity in tariff' rat" and necessary arrangements will be made to bring the tariff system in line with international conventions. |
आयकरतर्फ हाल प्रचलित करको दरहरुमा सुधार गरी यसलाई सरल एवं व्यापक तुल्याइनेछ (ज) | (g) The prevailing income tax rates will be reformed, simplified and extended. |
मालपोतलाई पुनरावलोकन गरी क्रमशः स्थानीय साधन स्रोतको रुपमा विकास गर्दै लगिनेछ (झ) | (h) Land revenue will be reviewed and gradually developed as a local resource. |
सामाजिक न्यायको दृष्टिले सम्पत्तिकरलाई अझ बढी परिस्कृत एवं व्यावहारिक बनाइनेछ (ञ) राजस्व प्रशासनमा सुधारहरु गरिनेछन् | (i) Wealth tax will be further refined and made more practical in line with social justice. (j) Reforms will be made in revenue administration. |
राजस्व सेवाको छुट्टै प्रशासनिक सेवा गठन हुन लागेको र योजनावधिमा उक्त सेवालाई वैज्ञ ानिक, सक्षम तथा प्रभावकारी बनाइनेछ | Organizing a separate administrative set-up in the revenue sector, it will be made more scientific, efficient and effective. |
कर तथा गैरकर प्रशासन सरल, स्पष्ट र पारदर्शी तर प्रभावकारी बनाउँदै लगिनेछ | Simplification, clarity, transparency and efficacy will be infused into the tax and non-tax administration. |
साथै राजस्व चुहावट न्यून गर्न आवश्यक कदमहरु अपनाइनेछन् | At the same time, necessary measures will be adopted to minimize revenue pilferage. |
राजस्व प्रशासन सुदृढीकरण गर्न तथा सान्दर्भिक बनाउन तालिम कार्यक्रमहरु सञ्चालन गरिनेछ | Training programmes will be conducted to strengthen the revenue administration and make it more efficient. |
साथै प्रशासनिक सङ्धठनहरुको सङ्धठनात्मक सुदृढीकरण एवं अनुगमन एवं अध्ययन गराइनेछ | At the same time, the organisational structures of administrative agencies will be further strengthened and necessary studies and reviews will be conducted. |
राजस्व प्रणाली विशेषतः कर प्रणालीमा यस प्रकारको परिवर्तनबाट करको लचिलोपनामा बृद्धि भई राजस्व सङ्कलनमा बृद्धि हुनेछ | These changes will impart more flexibility to the revenue structure and especially to the taxation system and augment revenue collection. |
साथै यसबाट निजी क्षेत्रको लगानी तथा बचत कार्यमा प्रोत्साहन प्राप्त भई उत्पादन बृद्धि गर्न समेत ठू लो सघाउ पुग्नेछ | At the same time, these measures will contribute to production growth by encouraging the private sector savings and investments. |
यस व्यवस्थाबाट कुल कर राजस्व सङ्कलनमा प्रत्यक्षकरको अंश बढ्नुको साथै वाह्यमुखी वा अत्यधिक रुपमा वैदेशिक व्यापारमा आधारित हालको राजस्व सङ्कलन परिपाटी आन्तरिक उत्पादनउन्मुख हुन गई आन्तरिक साधन परिचालनमा दिगोपना आउनेछ | These arrangements will increase the share of direct taxes in the total tax revenue collection, which is expected to bring about sustainability in the mobilisation of internal resources by reorienting revenue collection presently based heavily on external trade towards internal production. |
गैरकर राजस्वमा सरकारी सेवा तथावस्तुहरुको बिक्रीबाट प्राप्त हुने आय, लाभांश, सावाँ र व्याज अािद समावेश छ | The non-tax revenue includes the income from the selling of government goods and services, profit, principal and interest. |
यी सेवा वा वस्तुहरुको मूल्य निर्धारण गर्दा यी सेवाहरु तथा वस्तुहरु उत्पादन तथा गुणस्तर कायम राख्न आवश्यक हुने रकम जुटाउने उद्देश्यबाट गरिनेछ | Prices of such goods and services will be fixed in accordance with the cost of production and by maintaining quality standards of these goods and services. |
यस्तो सेवा सुविधा उपलब्ध गराउँदा लाग्ने लागत नै मूख्य अ ाधारको रुपमा लिइनेछ र यसरी निर्धारित दरहरुको समय समयमा पुनरावलोकन हुनेछ। | Such services will be extended on the basis of their investment cost and their rates will be reviewed periodically. |
२. वाह्य साधन परिचालन | 2. External Resource Mobilisation |
२.१ वाह्य स्रोतबाट उपलब्ध हुने साधनको उपयोग वा उत्पादकत्वमा अधिकतम बृद्धि गर्नेतर्फ जोड दिइनेछ। | 2.1 Emphasis will be laid on maximum increase in the utilization or productivity of resources obtained from external sources. |
्। २.३ वैदेशिक ऋण सहयोग सरकारले निर्दिष्ट गरेका क्षेत्रहरुमा मात्र लिइनेछ भने आयोजनाको तर्जुमा एवं कार्यान्वयनमा सरकारको भूमिका प्रमुखरुपमा राखिनुका साथै वैदेशिक सल्लाहकार सेवा लिने परिपाटीमा परिवर्तन गरी सकेसम्म नेपालीको नै सेवा लिने परिपाटीको विकास गरिनेछ। | 2.2 Special efforts will be made to utilise the available resources as the inability to utilise them has been a bigger problem than the mobilisation of additional external resources. 2.3 Foreign loan assistance will be drawn only for areas accorded priority by government and the role of government will remain dominant in the formulation and execution of such projects. |
२.४ वाह्य सहायताको लागि नयाँ आयोजनाहरुको छनौट योजनाले निर्दिष्ट गरेका क्षेत्रहरुमा प्राथमिकताको आधारमा गरिनेछ। | 2.4 The selection of projects for external assistance will be made in specific areas identified by the plan in terms of priority. |
२.५ वैदेशिक ऋण स्वीकृत गर्दा सकेसम्म प्रत्यक्ष उत्पादनमूलक कार्यक्रमह रुमा मात्र लिई अन्य | 2.5 Foreign loans will be approved only for productive programmes and for other programmes external grants will be mobilised as far as possible. |
कार्यक्रमहरुका लागि सकेसम्म वैदेशिक अनुदान परिचालन गरिनेछ २.६ व्यापारिक ऋण योजनाको प्रकृति हेरी लिनै पर्ने अवस्थामा अपवादको रुपमा बाहेक सामान्य अवस्थामा लिइनेछैन। | 2.6 Commercial loans will not be accepted in normal circumstances. they may be accepted only in exceptional situations depending on the nature of the project. |
२.७ सक्ने निजी क्षेत्रले वैदेशिक ऋण लगानी परिचालन गर्न खोजेमा आफ्नै दायित्वमा परिचालन गर्न व्यवस्था मिलाइनेछ। | 2.7 Necessary arrangements will be made for the private sector, if it seeks to mobilise foreign loan investment at its own liability. |
२.८ अन्तर्राष्ट्रिय संघ संस्थाहरुले प्रदान गर्ने सहयोगलाई योजनाले निर्दिष्ट गरेको क्षेत्रहरुमा मात्र निजी क्षेत्रको सहभागिता वा संघ संस्थाहरुमार्फत सञ्चालन गर्न सक्ने व्यवस्था मिलाई दोहोरोपन हटाई यस्ता सहयोगको उपयोगिता बृद्धि गरिनेछ | 2.8 Provisions will be made to avoid duplication and to increase the utility of assistance received from international organisations by allowing its use with the participation of the private sector or through other organisations only in areas specified by the plan. |
२.९ विदेशी सहायताबाट सञ्चालित आयोजनाहरुको प्रारम्भ र सम्पन्न पूर्वनिर्धारित कार्यक्रमअनुरुप गराउन वाह्य सहायताको देशगत र विषयगत समन्वय पक्षलाई अधिकतम ध्यान दिइनेछ | 2.9 Special attention will be paid to subjectwise and countrywise reconciliation of the foreign assistance in order to ensure the initiation and completion of the foreign aided projects according to the programmes fixed in advance. |
विदेशी सहायता दिने संस्था/ मुलुकहरुबाट अधिकतम सहयोग समन्वयात्मक तरिकाबाट उपलब्ध गराउन विद्यमान बष्म अयलकयचतष्ग्क व्यवस्थाको अधिकतम उपयोग गरिनेछ। | The existing system of aid consortium will be utilised to the maximum to mobilise the aid commitments from international agencies and foreign countries in a coordinated fashion. |
२.१० उपलब्ध वाह्य सहायता र तिनको उपयोगबीचको अन्तर् हटाउन योजनावधिमा वाह्य सहायताबाट सञ्चालन हुने प्रमुख आयोजनाहरुमा आन्तरिक तथा वाह्य साधनको अनुमान तीन वर्षको लागि गरिनेछ | 2.10 An estimation of the internal and external resources will be made for three years for the main projects being operated under foreign assistance to eliminate the disparity between the available external resources and their utilization. |
यसबाट वाह्य स्रोत र आन्तरिक तथा वाह्य परिमाणलाई पूर्व सुनिश् िचत गरी कार्यान्वयनलाई साधनको कमीबाट हुने प्रतिकूल असरबाट मुक्त गरिने प्रयास गरिनेछ। उपरोक्त नीतिगत कार्यक्रमहरुबाट वाह्य साधनको प्रभावकारी उपभोग हुन गई आठौं योजनामा उल्लिखित दिगो आर्थिक बृद्धिदर हासिल गर्ने दिशातर्फ ठोस योगदान उपलब्ध हुनेछ | The above mentioned policy based programmes will contribute substantially to achieve a sustainable growth rate in economy during the Eighth Plan by facilitating the effective utilisation of external resources. |
मुद्रा, बैिङ्क/ तथा कर्जा | Money, Banking and Credit |
समष्टिगत आर्थिक व्यवस्थापनको क्रममा मौद्रिक तथा कर्जा व्यवस्थापनको आफ्नै महत्व रहेको छ | Monetary and credit management aspects have their own peculiar significance in the macro-economic management. |
मौद्रिक व्यवस्थापन प्रक्रियामा एकातिर मुद्राको अनुपातलार्ई अर्थव्यवस्थाको वास्तविक मागवमोजिम नियमित गरिने तर्फ निर्देशित गर्नुपर्ने आवश्यकता छ भने अर्कोतर्फ कर्जा व्यवस्थापन प्रक्रियामा वित्तीय साधनको प्रवाहलार्ई वाणिज्य बैङ्कहरु तथा वित्तीय संस्थाहरुको स्वनिर्णयको आधारमा मात्र नछोडी समाजका कमजोर तर उत्पादनशील तथा प्राथमिकता प्राप्त क्षेत्रहरुमा बढी परिमाणमा प्रवाहित हुने व्यवस्था मिलाउनु वाञ्छनीय हुन्छ। | In monetary management system , on the one hand, there is a need to orient the quantity of money supply in accordance with the actual demand of the economy on regular basis. On the other hand, the flow of financial resources in credit management system cannot be left to the discretion of commercial banks and financial institutions, it is also necessary to direct the flow of these resources in greater quantities to the socially debilitated but productive and priority-accorded sectors. |
नेपाल एक खुला अर्थतन्त्र भएकोसन्दर्भमा हाम्रो अर्थव्यवस्थामा तरलताको स्तर आवश्यकताभन्दा बढी भएमा सर्वप्रथम मुलुकको शोधनान्तर स्थिति र विनिमय सञ्चितिमा चापपर्ने तथा तत ्पश्चात् आन्तरिक मूल्यस्थितिमा प्रतिकूल प्रभाव पर्न जाने सन्दर्भमा योजनार्ारा परिकल्पना गरिएको उपयुक्त आर्थिक बृद्धिदर हासिल गर्न मौद्रिक सन्त ुलन बनाइराख्नु नितान्त आवश्यक छ | In the context of Nepal having adopted an open economy, an excessive level of liquidity will initially exert pressure on the balance of payments and foreign exchange reserve and subsequently cause adverse effects on the domestic price situation. |
मौद्रिक सन्तुलन कायम गर्न सकिएमा मात्र दिगो प्रकारको आर्थिक बृद्धिदर हासिलगर्न सम्भव हुन्छ। | The sustainable economic growth can only be achieved if the monetary balance is maintained. |
मौद्रिक व्यवस्थापनको अर्को प्रमुख उद्देश्य आन्तरिक साधनको अधिकतम परिचालन गर्नु पनि हो | Another important objective of monetary management is to achieve maximum mobilisation of internal resources. |
बैङ्क तथा वित्तीय संस्थाहरुबीच प्रतिस्पर्धात्मक वातावरणको सृजनागरी जनतनालार्ई बचत गर्न अभिप्रेरित गर्ने र छरिएर रहेको बचतलार्ई सङ्कलन गरी लगानी गर्न उत्सुक उद्यमीहरुलार्ई आवश्यक साधन जुटाई देशमा उत्पादन र रोजगारी वढाउने कार्यक्रम सञ्चालन गर्नेतर्फ मौद्रिक नीति उन्मुख हुनु आवश्यक छ | The monetary policy needs to be oriented towards encouraging the people to save through the creation of a competitive environment among banks and financial institutions and motivating the desirous entrepreneurs to mobilise the available resources through the collection of' the scattered savings in production and employment generating programme in the country. |
यस पृष्टभूमिमा योजनाबद्ध आर्थिक विकासको प्रक्रियाको साथै नयाँ वित्तीय आधरशीलाहरुको निर्माण, भइरहेका वित्तीय आधारशीलाको सुदृढीकरण र प्रतिस्पर्धा अभिबृद्धि गर्ने कार्यक्रमहरु सञ्चालन गर्नु आवश्यक हुन्छ | In this perspective, it is necessary along with a planned process of economic development to initiate programmes that can create new financial bases for the economy, consolidate the existing ones and encourage healthy competition. |
हाल विद्यमान साधनको आवश्यकता र उपलव्धि मूल्याङ्कन गर्दा मुलुकमा अझै पनि साधनको आवश्यकता र आपूर्तिबीच ठूलो खाडल ९च्भकयगचअभ नबउ० विद्यमान रहेको सन्दर्भमा निजी क्षेत्रमा विद्यमान बचतको ठूलो हिस्सा अझै संस्थागत प्रणाली भन्दा बाहिर रहेको प्रष्ट हुन्छ यस अवस्थामा आन्तरिक साधनको कुशलतापूर्वक परिचालन गर्न सकिएमा मुलुकको आर्थिक विकासमा निजी क्षेत्रको सहभागितामा अरु बृद्धि गर्न सकिने हुन्छ। | A review of the requirements and availability of resources reveals that there is a tremendous resource gap between resource requirements arid its availability in the country; this is indeed indicative of the fact that a large share of private savings is still lying outside the domain of institutional systems, In this context, an efficient mobilisation of internal resources can further enhance the participation of the private sector in the economic development of the nation. |
मौद्रिक क्षेत्रमा विद्यमान चुनौतिहरु | Current Challenges in the Monetary Sector |
अर्थव्यवस्थामा आन्तरिक तथा वाह्य सन्तुलन वनाइराख्न मौद्रिक विस्तारको दरलार्ई वास्तबिक क्षेत्रको विकासअनुरुप नियन्त्रित गरिनुपर्ने हो तापनि सो हुन सकेको छैन यस प्रकारको स्थिति कायमै रहीरहनुमा मकामा कमी आउन नसक्नु(ख) खुद वैदेशिक सम्पत्तिमा निरन्तर बृद्धि र त्यसबाट सृजित तरलतामा बृद्धि(ग) बैङ्क तथा वित्तीय संस्थाहरुबाट साधन परिचालनमा अपेक्षाकृत बृद्धि हुन नसक्नुनिम्न कारकहरु उल्लेखनीय छन् (क) सरकारी क्षेत्रको भू ि(घ) मुद्रा बजारको अवस्था र वैकल्पिक मौद्रिक उपकरणको कमी तथा (ङ) पूँजी बजार गतिशील हुन नसक्नु तथा (च) प्रतिस्पर्धात्मक वातावरणको अभाव | It is necessary to Control the rate of monetary expansion in harmony with the development of' the real sector in order to maintain internal and external balance in the economy but. this has not, been achieved as yet The main factors contributing to the Prevalence Of this Situation are (a) failure to minimize the role of' the government, (b) continued increase in net, foreign assets leading to increase in liquidity, (c) failure to enhance resource mobilization by banks and institution it) a warranyed manner, (d) the position of the money market and the scarcity of alternative monetary tools, (e) lack of dynamism in the capital market, and (f) the absence of a competitive environment. |
सरकारी क्षेत्रको भूमिकालार्ई क्रमशः सीमित गर्दै लगी मौद्रिक विस्तारको कारक बन्न नदिने प्रयास केही वर्ष यता आएको हो तापनि एकाध अवस्थामा बाहेक सरकारी क्षेत्रको भूमिकामा उल्लेखनीय कमी आउन सकेको छैन | Over the recent years, there were some efforts made to prevent the government sector from becoming a cause for monetary expansion by gradually limiting its role but there has not been any significant decline in the government role except in a very few instances. |
वर्तमान सरकारको सरकारी क्षेत्रको भूमिकालार्ई क्रमशः सीमित गर्दै लगी मौद्रिक विस्तारको कारक बन्न नदिने तथा निजी क्षेत्रलार्ई राष्ट्रिय आर्थिक विकासको मेरुदण्डको रुपमा विकसित गर्ने नीति रहेको परिप्रेक्ष्यमा श्री ५ को सरकारले वित्तीय अनुशासनको दृढताका साथ पालन गर्नुपर्ने आवश्यकता छ | The present government has adopted the policy of limiting the role of the government gradually to prevent it from causing monetary expansion and developing the private sector as the backbone of the economy. In this context, it is incumbent upon HMG to observe strict monetary discipline. |
खुद विदेशी विनिमय सम्पत्तिमा भएको निरन्तर बृद्धि र यसबाट सृजित तरलता मौद्रिक विस्तारको प्रमुख कारक वन्न गएको छ | The continued growth in net foreign exchange assets and the subsequent liquidity generated by this have become the main factors causing monetary expansion. |
यस्तो बृद्धिबाट मौद्रिक तरलतामापर्ने प्रतिकूल प्रभावलार्ई निरुपण गर्न प्रभावशाली उपकरणको विकास भएको छैन | There have not developed any effective measures to counteract the adverse impact of the above mentioned growth on monetary liquidity. |