df
stringlengths
1
4
dating_start_year
stringclasses
341 values
dating_end_year
stringclasses
18 values
issuingplace
stringclasses
499 values
issuingplacecountry
stringclasses
16 values
language
stringclasses
15 values
indexterm
stringclasses
75 values
transcript
stringlengths
0
29.5k
401
1332
latina
Piispat, Asiakirjat
Vniuersis presentes litteras jnspecturis ffrater Petrus, diuina miseracione archiepiscopus Vpsalensis, salutem in Domino sempiternam. Nouerint vniuersi, quod nos litteram bullatam sanctissimj in Christo patris, felicis recordacionis, domini Johannis pape xxij, non ratam, non abolitam, nec in aliqua sui parte viciatam vidimus, legimus et diligenter perspeximus, cuius tenor sequitur in hec verba: Johannes episcopus, seruus seruorum Dei, dilectis filiis electo et capitulo Vpsalensi (etc. Se n. 23).
402
1332
latina
Piispat, Kirjeet
Litteræ Benedicti episcopi anno 1332 [datæ] de templo lapideo in Lijkis exstruendo.
403
1333
Örebro
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Asiakirjat
404
1333
Kustö
Suomi
latina
Kirkolliset, yleiset, Asiakirjat
Vniuersis presentes litteras inspecturis Johannes, curatus jn Vanø, Sueno et Benedictus, fratres sui, salutem in Domino sempiternam. Per presentes nouerint vniuersi, nos venerabilj patri, domino Benedicto, Dei gracia episcopo Aboensi, vnum fyærdingxbol et vnum atansbol terre in villa, dicta Jumalaby, in Alandia pro quarta pelle tributj episcopalis de Tauastia, que per officiales domini Karulj² de ecclesia Haw³ sublata fuit, inpignerasse, tali tamen prehabita racione, quod si predicta pellis aut eiusdem valoris sufficiens in predictam ecclesiam Haw infra festum sancti⁴ Martini futurum proximum restituta non fuerit, memorata terra, in quantum se pro octoginta marchis denariorum extendit, eidem patri venerabilj memorato et ecclesie remanebit perpetuo possidenda. Jn cuius⁵ rei testimonium, quia sigilla propria non habuimus, sigilla virorum discretorum Hermanni Hundæbæth⁶ (ͻ: -bæch) et Nicolaj Fi[n]llandh⁷, ciuium Aboensium, presentibus duximus apponenda. Actum Kustu anno Dominj mcccxxxº tercio⁸, jn dominica passionis.
405
1333
latina
Item anno quo supra (m°ccc°xxxiij), die xxiij mensis maij, recepi a domino episcopo Aboensi per manus domini Elaui Gregorij, canonici Aboensis, pro oblato subsidio per ipsum dominum episcopum Aboensem – xxij sol. gross. Turonensium.
406
1333
latina
Historiateokset/tapahtumakoosteet/narratiivit
Item anno quo supra (m°ccc°xxxiij°), die xxiij maij. Recepi a domino Elauo, canonico Aboensi, nomine domini episcopi Aboensis de fructibus beneficiorum vacancium in ciuitate et diocesi Aboensibus per biennium – xiij sol. cum iiij den. gross. Turonensium computato pro xv marcis den. sueuorum. Item anno quo supra [m°ccc°xxxiij°], die xxiij mensis maij. Recepi a domino episcopo Aboensi per manus domini Elaui Gregorij, canonici Aboensis, pro oblato subsidio per ipsum dominum episcopum Aboensem – xxij sol. gross. Turonensium.
407
1333
latina
Historiateokset/tapahtumakoosteet/narratiivit
Anno Domini m°ccc°xxxiij,° die ij mensis Junij. Recepi a domino Petro, episcopo Scarensi, per manus domini Karoli, camerarij sui, de legatis factis in subsidium terre sancte tam per ipsum quam per alias diuersas personas, quas nominare noluit – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – Item iiij:or timbrias de pellibus varijs de Finlandia, valoris – viij sol. gross. Item vnam timbriam pellium martalinarum valoris – v sol. gross. Turonensium.*
408
1333
Avignon
Ranska
latina
Paavi ja kuuria, Kirjeet
409
1333
Hattula
Suomi
latina
Paikallishallinto, Asiakirjat
Vniuersis presentes litteras inspecturis Karolus Næskonunxson, miles, salutem in omnium saluatore. Tenore presencium protestor euidenter, me reuerendo viro domino Hinzoni, rectori ecclesie Kyckalum, bona dicta Steensbøle cum quibuscunque eorum adiacenciis in possessionem perpetuam secundum auctenticum legum tenorem legaliter adiudicasse; vnde sigillum meum presentibus est appensum. Scriptum Hattalum anno Dominj mcccxxxiij, 5:ta feria proxima ante festum beati Dionisii et sociorum eius.
410
1333
venaja
Historiateokset/tapahtumakoosteet/narratiivit
Detta år [1333] lade Gud Litthaviske fursten Narimont, i dopet kallad Gleb, son till Litthaviske storfursten Gedimin, på hjärtat (att han borde kristnas; Narimont) skickade till Novgorod och yttrade sin önskan att knäböja för heliga Sofia; och Novgoroderna sände Gregor och Alexander efter honom och bjödo honom till sig; och han kom till Novgorod, viljande knäböja, i oktober månad; och Novgoroderna mottogo honom med heder och kyste korset för hela Novgorod, alla för en; och man gaf honom Ladoga och Orechov och Karela och Karelska landet och hälften af Koporie till arfgods för honom och hans barn.
411
1334
latina
Historiateokset/tapahtumakoosteet/narratiivit
Item anno Domini m°ccc°xxxiiij, die xviij:va aprilis. Recepi a domino episcopo Aboensi et capitulo ecclesie Aboensis per manus prioris et conuentus fratrum predicatorum Lybicensium racione restantis decime sexannalis insolute de ciuitate et diocesi Aboensibus – xiij libr. gross. Turon.
412
1334
Kustö
Suomi
latina
Piispat, Asiakirjat
Venerabili in Christo patri ac domino, domino Petro, miseracione diuina archiepiscopo Vpsalensi, Benedictus, eadem gracia episcopus Aboensis, debite subiectionis reuerenciam cum salute perpetua et presenti. Quia vocati per litteras reuerende paternitatis vestre ad concilium in persona propria legittimis inpedimentis prepediti venire non potuimus vllo modo, que quidem inpedimenta in littera nostra inclusa, quam vobis misimus, aliqualiter continentur, rogamus reuerendam paternitatem vestram per presentes, quatinus nos per dilectos filios nostros latorespresencium dominos, videlicet Sighuardum, ecclesie nostre canonicum, ac Johannem, cappellanum nostrum, a concilio supradicto habere dignemini excusatos, quos quidem dominos Siguardum et Johannem in omnibus agendis et ordinandis per vos ac reuerendos confratres nostros in sepedicto concilio nostros necnon et capituli nostri veros et legittimos procuratores constituimus ista vice. Scriptum Kwstu anno Domini m°ccc°xxx° quarto, die beati Georgii martiris.
413
1334
Stockholm
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Kirjeet
Magnus, Dej gracia rex Suecie, Noruegie et Skanie, omnibus Finlandiam, Nylandiam, Alandiam, Tauastiam et Satagundiam inhabitantibus jn Domino dileccionem, graciam et salutem. Super variis, que vos in paupertate redegerant, grauaminibus merito miseracione motj, ex specialj vobis gracia indulgemus, quod de iugis boum, dictis vobiscum krokæ, que quisquam vestrum vltra ea, que nunc habe(n)t, jndustria sua, domino largiente, superlucrari poteri(n)t, per quatuor annos continuo obsequentes nullas penitus soluciones iurj nostro debitas exhibebit. Quia insuper nonnullas siluas penes vos incendio esse destructas jamque, licet ad inhabitandum aptas, omnino desertas jacere didicimus, jdeo huiusmodi terre spacia, dummodo ea legittimi excolere noluerint uel nequierint possessores, aliis quibuscunque eadem ad excolendum assumendum (ͻ: -mere) oneraque iuri nostro ex eis debita portare volentibus dimittimus et exponimus per presentes, ita tamen quod dilectus nobis Æringislo Anderson uel substituti eius per eos, qui partem uel partes dictorum spaciorum occupare voluerint, super hoc requirantur, suamque ex parte nostra exhibeant licenciam specialem. Qua quidem preuia quidquid vnusquisque de premissis excolendum et inhabitandum optinuerit, hoc sibi suisque heredibus perpetuo cedat iure. Preterea volumus et auctoritate presencium ordinamus, vt bona, que tributorum et exhibicionum ad nos spectancium grauaminibus subjacentes bonorum suorum libertate congaudentibus ex nunc jn posterum vendiderint, omnibus nichilominus pristinis exhibicionum oneribus subjaceant in futurum. Datum Stokholmis anno Dominj mcccxxx quarto, sexta feria proxima ante Philippi et Jacobj apostolorum.
414
1334
latina
Yksityiset, Asiakirjat
415
1334
latina
Kuninkaalliset, Piispat, Asiakirjat
Omnibus presens² [scriptum] cernentibus Magnus, Dei gracia rex Suecie et Noruegie, et Benedictus, eadem gracia episcopus Aboensis, salutem jn Domino sempiternam. Nouerint vniuersi tam posteri quam moderni, quod nos in sedacionem controuersie inter dominos curatos ecclesiarum terre Tauastie³ ex vna parte, et rusticos ibidem ex altera, diutissime non sine grauissimis animarum periculis ventilate, inter ipsos in presencia nobilium virorum dominorum Gregorii Magnusson, dapiferi, Kanuti Folkeson et Karolj Neskunusgusson(!)⁴, militum, et Petri Joansson⁵, armigeri, composicionem et pactum fecimus et stabilimus infrascriptum, videlicet quod singulis curatorum per parrochianos suos de quolibet aratro due carpe ordej planate, wlgariter dicte strucne carpe⁶, jtem racione apparatus vna planata carpa auene et nichil amplius nomine apparatus⁷, jtem tantum feni de tribus aratris, quantum de vno aratro ad castrum dari et deferri solet⁸. Omnia vero alia iuri⁹ sacerdotalj debita, quomodolibet nominata, secundum antiquitus inductam consuetudinem annuatim exequi amodo in perpetuum tenebuntur. Cui pacto et statuto nostro quicumque, siue clericus in¹⁰ premissa expetendo, siue laycus in eadem erogando, contraire presumpserit¹¹, ipsum pena amissionis xl¹² marcarum statuimus puniendum, quarum quidem dimidietatem episcopalj iurj et vsui decreuimus applicandum. Jn cuius euidenciam sigilla nostra et sigilla supra nominatorum nobilium presentibus est¹³ (ͻ: sunt) appensa. Datum anno mccctrecesimo quarto¹⁴, dominica proxima post Egidii abbatis.
416
1334
latina
Yksityiset, Asiakirjat
417
1334
latina
Piispat, Kirkolliset, yleiset, Asiakirjat
Benedictus, Dej gracia episcopus Aboensis, totumque capitulum ibidem omnibus presens scriptum cernentibus jn Domino salutem sempiternam. Noueritis, nos vidisse et diligenter perspexisse litteras illustris principis domini Magni, Dej gracia regis Swecie, Norwegie et Skanie, non abolitas nec in vlla sui parte viciatas, quarum tenor erat talis: Magnus, Dej gracia rex Suecie (etc. Se n. 74). Jn cuius recognicionis testimonium sigillum nostrum vna cum sigillo capitulj presentibus sunt appensa.
418
1335
latina
Kirkolliset, yleiset, Asiakirjat
Vniuersis presentes litteras inspecturis Ascerus, curatus in Saw, salutem jn Domino sempiternam. Olim rex gloriosus et eximius profetarum, Dauid, cepit religiosa cogitacione moueri, jndignum estimans, vt nullam adhuc Dominus Sabaot domum haberet in terris, ipse vero domum inhabitaret regie dignitatis. A simili videtur indecens et incongruum nimis esse, quod, ecclesiis ruralibus per dyocesim Finlandensem competenter exstructis et decenter ornatis, ecclesia Aboensis, aliarum mater eiusdem dyocesis ecclesiarum et domina, deserta quasi appareat oculis intuencium et plurimum ruinosa. Jdcirco hiis ego Ascerus motus racionabilibus inductiuis, volens nimirum anime mee de domo non manufacta in celis salubriter prouidere, sanus mente et corpore confero, ex consiliovenerabilis patris, domini mej Benedicti, episcopi Aboensis, et capituli sui, omnia bona mea, jntuitu persone seu eciam ecclesie acquisita, Corpalum jn parrochia Saw sita, cum omnibus pertinenciis jntegraliter absque omni penitus excepcione ad fabricam euisdem ecclesie Aboensis, donec fuerit consummata, deinceps vero pro vino ad sacrificium altaris eiusdem ecclesie uel cera emendis, prout magis videbitur exponenda, prouiso, quod vna marca denariorum sweue monete de pensione eorundem bonorum deputetur pro anniuersario meo, annis singulis celebrando die semper, quo synodus terminatur, hoc est iiijº ydus Septembris. Nos (ͻ: Ne) igitur vlla vnquam hominum obliuio, negligencium jncuria seu malicia peruersorum valeat hanc meam ordinacionem jn posterum jnfringere seu eciam aliqualiter immutare, peto, presentem litteram sigillis prefati venerabilis patris, domini mej Benedicti, episcopi Aboensis, et sui capituli roborari. Actum et datum anno Domini mºcccºxxxvº, jn festo sancti Henrici episcopi et martiris.
419
1335
Avignon
Ranska
latina
Piispat, Kirjeet
420
1335
latina
Paikallishallinto, Asiakirjat
Omnibus presens scriptum cernentibus Æringislo Andrisson, aduocatus Aboensis, salutem in Domino sempiternam. Nouerint vniuersi, quod super controuersia, que versabiliter (ͻ: versabatur?) inter dominum Henricum, curatum in Haw, ex vna parte, et vnum rusticum in parrochia Borga, Ericum nomine, ex altera, super dimidietate prediorum in Steensbøle, diligenti inquisicione et examine comperi, eadem predia predicto domino Henrico vero jure et integro successisse et predictum rusticum contra ipsum illegaliter contendisse. Vnde, quia nobilis miles, dominus Karolus, antecessor meus, huius negocij veritatem discernens et intelligens, eidem domino Henrico memorata predia adiudicauerat, ipsius iudicium per presentes stabilio et confirmo, mandans firmiter et districte, quatenus ne quis vlterius sepedictum dominum Henricum seu heredes suos in hac parte super predictis bonis inpetere vel molestare presumat, prout vlcionj regali noluerit subiacere. Datum anno Dominj mºcccºxxx quinto, dominica septuagesime.
421
1335
Stockholm
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Asiakirjat
422
1335
latina
Yksityiset, Asiakirjat
Omnibus presens scriptum visuris et audituris Tyddi Kiæpunj² salutem in Domino sempiternam. Notum sit omnibus, quod ego propter bona et predia in villa Stensbøle, in parrochia Borgha sita, que a venerabilj patre, domino Benedicto, Dei gracia episcopo Aboensi, tytulo permutacionis iam recepi, bona mea in Rimitto, iuri tamen finnonico subiecta, cum suis aduentibus agris, pratis, pascuis, siluis, aquis et scopulis, eidem domino episcopo in presencia capituli Aboensis et ciuitatis ibidem trado et assigno eodem permutacionis tytulo et causa in perpetuum possidenda. Hac legittima scotacione secundum morem terre plenum dominium et proprietatem predictorum bonorum in eundem dominum episcopum transfero pleno iure. Jn cuius mutacionis, assignacionis³, tradicionis et translacionis euidenciam sigilla capituli Aboensis et ciuitatis jbidem presentibus apponenda postulaui. Actum anno Dominj mºcccºxxxº quinto, jn profesto apostolorum Philippi et Jacobj.
423
1335
Sagersta
Ruotsi
latina
Yksityiset, Asiakirjat
424
1335
Åbo
Suomi
latina
Piispat, Asiakirjat
Jn nomine Dominj amen. Cum anno eiusdem mcccxxx quinto¹, in profesto beatj Olaui regis et martiris, coram nobis, fratre Petro, Dei gracia archiepiscopo Vpsalensi, in partibus orientalibus nostre prouincie, videlicet in dyocesi Aboensi, visitacionis officium agentibus, inter venerabilem fratrem nostrum, dominum Benedictum, Dej gracia episcopum ibidem, ex vna parte, et inhabitatores terre Tauastie² ex altera, super quadam parte decime episcopalis sue³, que vocatur quarta pellis, varia questio verteretur⁴, nos, super hoc veritatem diligencius inquirentes, jnuenimus tam⁵ per testimoniales quorundam discretorum litteras quam per confirmaciones eorundem et alia viua testimonia, quas et que idem dominus episcopus pro sua parte fundanda produxit, sicut alias et sepius coram venerabili patre, domino Olauo, felicis memorie, olim archiepiscopo Vpsalensi, predecessore nostro, produxerat, predecessores suos ita eandem quartam pellem sicut alias tres optinuisse diucius pro iure debito et leuasse, licet vnus ipsorum bone memorie, dominus Magnus⁶, olim⁷ episcopus ibidem, predicta terra⁸ Tauastie per ruthenos crudeliter deuastata, incolis eiusdem pia compassione misertus, eos a predicte pellis exhibicione, de specialj gracia saluoque iure istius et aliorum successorum suorum, ad tempus supportandos⁹ dicitur habuisse, quam graciam tanquam pro iure¹⁰ seruare postea¹¹ voluerunt. Jdcirco, Dei nomine jnuocato peritorumque communicato consilio, prefato domino episcopo suisque successoribus sepedictam quartam pellem adiudicandam fore perpetuo auctoritate metropolitana censuimus in hiis scriptis; omnibus et singulis predictam terram inhabitantibus firmiter jniungentes, quatenus sibi uel suo certo mandato tam de ista pelle quam de decimis suis, quas diuino et humano iure ac eciam longeua terre consuetudine leuare tenetur, cum integritate debita annis satisfacere singulis non omittant. Datum anno die et loco supradicto.
425
1335
latina
Piispat, Asiakirjat
Vniuersis presentes litteras inspecturis ffrater Petrus, diuina miseracione archiepiscopus Vpsalensis, salutem jn Domino sempiternam. Noueritis, nos litteras magnifici principis, domini Magni, Dei gracia Swecie et Noruegie regis illustris², sub jpsius vero et saluo sigillo vidisse et diligenter inspexisse tenorem, qui sequitur, de verbo ad verbum continentes: Magnus, Dei gracia rex Suecie et Noruegie, dilectis sibi in Christo omnibus parrochiam Sauilax inhabitantibus (etc. Se n. 52). Jn huius autem visionis seu inspeccionis euidenciam sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum anno Domini mcccxxx quinto,³ feria 2:a proxima ante diem beatj Laurencii martiris.
426
1335
Åland
Suomi
latina
Piispat, Asiakirjat
Vniuersis presentes litteras inspecturis ffrater Petrus, diuina miseracione archiepiscopus Vpsalensis, salutem jn Domino sempiternam. Per presentes notum facimus tam posteris quam modernis, quod anno Dominj mºcccxxx quinto, dyocesim Aboensem nostre Vpsalensis prouincie metropolitana auctoritate visitantes ac jn terra Alandie dicte Aboensis dyocesis circa festum beatj Laurencij gracia visitacionis huiusmodj constitutj, venerabilem fratrem nostrum, dominum Benedictum, Dei gracia episcopum Aboensem, ex communi tam clericorum quam laycorum terre Alandie prefate consensu et concordi beneplacito auctoritate ordinaria jnuenimus statuisse, quod pars decime de foca, que pro vsu fabrice ecclesiarum parrochialium supradicte terre antea consueuerat exhiberj, ad mensas presbiterorum parrochialium ecclesiarum earundem, in immensi grauaminis intuitu, quod racione hospitalitatis sustinere noscuntur, de cetero cedere et pertinere perpetuo debeat in futurum. Nos igitur statutum huiusmodi, sicut racionabiliter factum est, approbantes, ipsum ad predictorum tam dominj episcopi, fratris nostri, quam clericorum et laicorum preces et instancias metropolitana auctoritate duximus confirmandum; mandantes tenore presencium auctoritate qua supra, idem statutum ab omnibus et singulis antedicte terre Alandie jncolis ex nunc perpetuo jnuiolabiliter obseruarj. Jn cuius nostre confirmacionis testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum anno et tempore supradictis.
427
1335
Skänninge
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Asiakirjat
428
1335
ruotsi
Paikallishallinto, Asiakirjat
Bekänner iag Sigfred Bertilsson för alle the gode män, som thetta mitt öpne bref se eller läse, att anno Domini 1335 war iag i Nedre Sattegunde att uppwisa theris ägaskillnom, och wori thesom råå a skilldom fundin, som nembdis, först: Karhiawaha, Pällimatkanoija, Kafhijomäki, Sohojåensos, Erimeisränko, Källarnomin, Päxenpätäjä, Kulta, Kipperkallin, Lähilächte, Sohostensilta, Liustensari, Pappin Sohon Kullast, then wire ware Nomenåijenniska, Sohon Karfsten ojan sos; tho wari ock thesse gode män med mig, som ähr först: Hendrich Johansson Såuda, Bertil Nielsson Sorkis och Johan Matsson Pålssa. Här på badom wij den gode man her Andrei Edwardsson trygad sitt sigill här nedanföre på åhr, som föreskrifwet är.
429
1335
latina
Kaupungit, Tili- ja pöytäkirjamerkinnät
Item Henricus de Abo et suus socius, qui ipsum volnerauit et quem ipse volneravit, pro excessu adhuc satisfacere teneantur.
430
1335
latina
Piispat, Asiakirjat
Nouerint vniuersi, quod nos Benedictus, diuina miseracione episcopus Aboensis, litteras habemus venerabilis patris, dominj fratris Petri, eadem gracia archiepiscopi Vpsalensis, [vidisse] in hunc modum: Jn nomine Dominj amen. Cum anno eiusdem (etc. Se n. 80). Jn cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum.
431
1336
Åbo
Suomi
latina
Yksityiset, Asiakirjat
Omnibus presens scriptum cernentibus Hennikinus Øsara [et] Cristina, Øsors maritus (ͻ: -ta), salutem in omnium saluatore. Tenore presencium declaramus vniuersis protestantes, nos possessionem prediorum nostorum in insula nostra, dicta Lunta, prout iure hereditario possedimus, dilecto nobis domino Henrico, curato in Tenalum, iuxta consensum et beneplacitum omnium heredum nostrorum vendidisse pro sue voluntatis libito co[m]mutandam ac sine contradiccione qualibet ordinandam. Vt autem huiuscemodi vendicio seu apropriacio in posterum firmior solidiorque perseueret, ne per nos seu per quoscunque heredes nostros impediri seu retractari valeat, presentem cedulam sigillis domini Laurencij Conradi pictoris, Iohannis Ionisson, Thetmari et Conradi Paris vna cum sigillo proprio duximus roborandam. Scriptum Abo anno Dominj mcccºxxxvjº, fferia quinta ante dominicam Oculj.
432
1336
latina
Piispat, Kirjeet
Benedictus, Dej gracia episcopus Aboensis, dilectis in Christo filiis omnibus Alandiam inhabitantibus jn Domino dileccionem et salutem. Quamuis laycis, quantumcunque deuotjs, disponendi de rebus ecclesie nulla sit attributa facultas, quos obsequendi manet necessitas, non auctoritas inperandi, nos tamen magis diligimus, subditos nostros jnduci ad faciendum, quod iustum est, mansuetudine quam rigore. Hinc est, quod ad instanciam domini nostri archiepiscopi, ex consensu nichilominus et beniuolencia plurium de vobis tunc presencium et eciam meliorum, clericis curatis in Alandia totam integram decimam de foca absque diuisione qualibet nos adiudicasse recognoscimus per presentes. Volumus igitur et districte precipiendo mandamus, quatenus singuli vestrum curato in sua parrochia integram decimam de foca, vt premittitur, exhibere studeatis, prout censuram ecclesiasticam volueritis euitare. Datum anno Dominj mcccxxxvj, tercio nonas Marcij, nostro sub sigillo.
433
1336
Stockholm
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Kirjeet
434
1336
Åbo
Suomi
latina
Yksityiset, Asiakirjat
Omnibus presens scriptum cernentibus Jacobus Korlafas salutem in Domino sempiternam. Tenore presencium notum facio vniuersis, me viro discreto Gerardo Pariis, ciui Aboensi, curiam meam in Hirwisalo sitam, cum omnibus suis adiacenciis infra sepes et extra, videlicet agris, pratis, siluis, pascuis, piscarijs et aliis quibuscunque in humido et sicco sibi attinentibus, pro centum viginti marchis denariorum sweue monete sub vero et legali vendicionis titulo, cum requisicione dilecte consortis mee, Gertrudis, et beniuolencia ac aliorum amicorum suorum et propinquorum, plenarie dimisisse dicto Gerardo ac heredibus suis, absque impeticione mea vltra (ͻ: vel) meorum heredum quorumcunque, in perpetuum possidendam. Jn cuius rei euidenciam firmiorem sigilla venerabilis patris, domini Benedicti, Aboensis episcopi, ac aliorum nobilium, videlicet Eringislonis Andreasson, aduocati Finlandensis, prioris conuentus fratrum predicatorum jn Abo, Cristiærni Skerebek et ciuitatis Aboensis supradicte vna cum sigillo proprio jnstanter peto presentibus coapponi. Scriptum Abo anno Dominj mº cccº tricesimo sexto¹, secunda feria pasche. Testes autem huius facti, dicti fastæ, sunt isti, videlicet Nicolaus Hokonson², Conradus pictor, Thetmarus sutor et Nicles Hwite, ex parte mea; ex parte vero Gerardi: Mathias Skæliæ, Falco, Thetmarus Lydelsket et Henikinus Lydelsket³; forskælaman autem Kysill.
435
1336
Åbo
Suomi
latina
Yksityiset, Asiakirjat
Omnibus presens scriptum cernentibus Jacobus¹ Sorlofan²(!) salutem jn Domino sempiternam. Tenore presencium recognosco me a viro discreto Gerardo Pariis³ omne precium mihi promissum, videlicet centum viginti⁴ marchas sweuorum denariorum, pro bonis meis⁵ predialibus jn Hirwesalo sitis, sibi per me venditum (ͻ: -tis), integraliter subleuasse, quare ipsum Gerardum heredesque suos quoscunque super secundaria requisicione dictorum denariorum, per me jam integraliter leuatorum, liberos per presentes facio et quittatos. Jn cuius recognicionis testimonium sigillum meum presentibus est appensum. Scriptum Abo anno Dominj mcccxxxº sexto⁶, fferia secunda⁷ pasche.
436
1336
Stockholm
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Kirjeet
437
1336
latina
Yksityiset, Asiakirjat
438
1336
latina
Piispat, Kirjeet
Ffrater Petrus, diuina miseracione archiepiscopus Vpsalensis, discretis viris vniuersis laicis terram Alandie inhabitantibus jn Domino dileccionem et salutem. Quia anno preterito, cum apud vos vjsitacionis officium ageremus, per nos et venerabilem fratrem nostrum, dominum Aboensem episcopum, tota decima de foca absque diuisione qualibet presbiteris curatis terre vestre de plurium et pociorum vestrorum consensu et beniuolencia fuerit adiudicata, vobis sane consulimus et salubriter vos monemus, quatenus ne quis vestrum hoc iudicium infringere presumat uel ei ausu temerario contraire, sed pocius integram ipsam decimam, presbiteris curatis vestris racionabiliter ymmo necessario propter plures causas assignatam, studeat fideliter exsoluere, vt tenetur mercedem a summo iudice recepturus. Datum anno Dominj mcccxxx sexto, jn profesto beati Barnabe apostoli, nostro sub secreto.
439
1336
Tallinn
Viro
latina
Yksityiset, Asiakirjat
440
1336
Stockholm
Ruotsi
latina
Paikallishallinto, Asiakirjat
Omnibus presens scriptum cernentibus Peter Ionesson, miles et advocatus Wyborgensis, salutem in Domino sempiternam. Cum qua[n]dam litteram, per reverendos et discretos viros consules civitatis Revaliensis confectam, super testimonio bonorum Henrici de Like et aliorum concivium civitatis eiusdem mihi directam, in ignem proiecerim et totaliter destruxerim, tenore presentum recognosco, quod vigor et virtus supradicte littere per me iam destructe debea[n]t non inmerito penitus aboleri. Ut autem pro calumnia malignantium nichil de contentis in destructa littera malitiose resurgat, et mentio, quam omnino reputo detestabilem, nulla fiat in posterum, presentem paginam meo sigillo duxi in premissorum testimonium muniendam. Datum Stocholmi anno Domini mcccxxxvi, die Iacobi apostoli.
441
1336
Viborg
Suomi
latina
Paikallishallinto, Kirjeet
Honorabilibus uiris et discretis magistris consulum Reualie ceterisque ibidem Petrus Jonson, Viborgensis prefectus, in Domino sinceram dilect[i]onem et salutem. Veniens ad me nuncius vir et conciuis Rigbodæ vnam literam ex parte vestra a me, que uos tangit, deligenter inquisiuit, quam cum diligencia inter res magnas quesiui, illam inuenire non potui. Cum in Sueciam rediero, uolo illam querere et diligenter inuestigare inter res magnas et vobis libenter restituere, si illam inuenio. Paratus ero pro uobis, que uobis grata nouero, in quibus a uobis requeror. Datum Wiborgh anno Domini m°ccc°xxxvi, in die inuencionis beati Stephani.
442
1336
Stockholm
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Kirjeet
443
1336
Vårfruberga
Ruotsi
latina
Paikallishallinto, Kirjeet
Vniuersis presencia uisuris uel audituris Peter Jonesson, miles et aduocatus Wiiborgensis, salutem in Domino sempiternam. Nouerint vniuersi me honestis viris conciuibus Reualiensibus liberam autoritatem ac bonam licenciam mercandi in tribus ciuitatibus absque vllo inpedimento dedisse, videlicet in Wiiborch, in Weckelax et in Wiirlax, et ipsos ibidem vna cum meis subditis in omni honore ac reuerencia promouentes. Datum in claustro Vrowenberch anno Domini m°ccc°xxxvj,° sequente die Michaelis.
444
1336
Avignon
Ranska
latina
Paavi ja kuuria, Kirjeet
445
1337
Åbo
Suomi
latina
Paikallishallinto, Asiakirjat
Omnibus presens scriptum cernentibus Æringislo Andreas[son], prefectus terre Finlandensis, in Domino salutem sempiternam. Nouerint vniuersi tam posteri quam presentes, quod discreto viro domino Olauo (ͻ: Elauo), canonico ecclesie Aboensis, do et assigno a[u]ctoritate domini mej regis, qua fungor, siluam quandam de nouo occupandam et colendam, infra limites parochis (ͻ: -ie) Rusku sitham, Sexu nominatam, subiciensque eam iuri sweuico quoad exhibiciones exhibendas sicut alias siluas de nouo occupatas, quam quidem siluam per Haquinum Ripsa et alios sex discretos j[n] quatuor limites limitari feci et disiungi, sub tributo quatuor marcarum butiri cum aliis iure omnibus procumbentibus et (ͻ: ex) more annuatim persoluendo. Jnfimo te sicut et alios occupatores siluarum de nouo, infra hinc et quatuor annos inclusiue, a tributo et omni solucione extraordinaria habere uolo supportatum. Jn cuius donacionis, assignacionis et limitacionis euidenciam sigillum meum presentibus est appensum. Datum Abo anno Domini mcccºxxxºvijº, jn die Marie Magdalene.
446
1337
Åbo
Suomi
latina
Keskushallinto, Kirjeet
Gregorius Magnusson, illustris regis Suecie dapifer, omnibus et singulis parrochiam Sauilax³ inhabitantibus jn Domino dileccionem et salutem. Noueritis, nos predicti dominj nostri regis, veras et saluas et cum minori ipsius sigillo pendentj signatas, vidisse litteras in hec verba: Magnus, Dei gracia rex Suecie et Noruegie, dilectis sibi in Christo omnibus parrochiam Sauilax⁴ inhabitantibus (etc. Se n. 52). Volumus igitur et vobis firmiter precipiendo mandamus, quatenus predicto domino Aboensi episcopo decimas et tributa sibi per vos debita iuxta formam et modum supradicti mandatj dominj nostri regis expedite et sine contradiccione qualibet exsoluere et exhibere nullatenus omittatis, prout graciam predicti dominj nostri regis et nostram diligitis et fauorem. Datum jn castro Aboensi anno Dominj m ccc xxx septimo⁵, feria tercia proxima post festum exaltacionis sancte crucis.
447
1337
latina
Kirkolliset, yleiset, Asiakirjat
448
1337
latina
Paikallishallinto, Asiakirjat
Ego Laurencius Pætærsson, aduocatus Aboensis, diligenti inquisicione et examine factis super controuersia, que vertitur inter dominum Henricum, nunc curatum in Saw, et Ericum [in] Kulla super quibusdam bonis in villa dicta Steensbøle, veraciter comperi, eadem bona predicto Henrico, primo per legiferum ac deinde per alios, quorum interfuerat de talibus iudicare, vt patet in bonis (ͻ: litteris) eorundem, quas diligenter vidi et inspexi, vero jure et integro fuisse adiudicata. Jdcirco mando eidem Erico firmiter ex parte domini regis per presentes, quatenus statim, visis presentibus et auditis, se de predictis bonis celeriter et sine omni impedimento remoueat, committens et assignans eadem bona predicto domino Henrico vel suo vero mandato. Alioquin, si adhuc eadem bona a se [non?] abiecerit, prout legum postulauerit [ordo?], grauius punietur. Scriptum anno Dominj mºcccºxxxvijº, die sancti Andree.
449
1337
venaja
Historiateokset/tapahtumakoosteet/narratiivit
År 1337. … Under denna vinter insmuglade Karelarne Tyskar (= Svenskar) och slogo Ryssarne, (nämligen) många Novgoroder och utländske handlanden i Ladoga och kristna, som bodde i Karelen; men själfva flydde de till Tyska köpingen (= Viborg), och därefter nedhöggo de många kristna från den Tyska köpingen.
450
1337
latina
Kaupungit, Tili- ja pöytäkirjamerkinnät
Anno MCCCXXXVII. Item Hinricus Abo promisit pro concivio ad Martini persolvendo xij oras, pro quibus posuit 1 ollam.
451
1338
latina
Piispat, Asiakirjat
Omnibus presentes litteras inspecturis Benedictus, Dej gracia episcopus Aboensis, salutem in Domino sempiternam. Nouerint vniuersi, quod nos omnia bona nostra, mobilia et immobilia, absque omni excepcione, in villa dicta Mudhusum, parrochia Pargasum sita, per nos personaliter acquisita, soluimus fabrice ecclesie nostre Aboensis pro septuaginta marchis denariorum sweuorum, in quibus racione mutui eidem fabrice tenebamur obligati, pronunciantes nos et successores nostros necnon et heredes nostros ac quoscunque alios, per quos predicta possent jmpeti seu eciam impediri, nullum ius penitus nunc habere vel in posterum habituros jn sepedictis bonis perpetuo memorate fabrice deputatis. Jn cuius solucionis, pronunciacionis, deputacionis euidenciam sigillum nostrum et sigillum capituli nostri presentibus sunt appensa. Datum et actum anno Dominj mºcccº trecesimo octauo, jn profesto apostolorum Philippi et Jacobi.
452
1338
Korois
Suomi
latina
Yksityiset, Asiakirjat
Nouerint vniuersi presentem paginam inspecturj, me, Fulconem, dictum Skelga¹, venerabili patri, domino Aboensi, quoddam pratum duodecim² plaustrorum, juxta curiam meam situm, pro vna timbria cum dimidia bonarum pellium, dictarum bogaskin, in pignus³ tali exposuisse racione, quod si sepedictum pratum infra festum sancti Michaelis iam proximum per me redemptum [non] fuerit et pelles solute, tunc, computato primo pellium precio, pro cuiuslibet plaustri prato dimidiam marcham denariorum jdem dominus Aboensis mihi dabit et pratum sepetactum sibi suisque successoribus cedat perpetuo possidendum. Jn cuius rei euidenciam maiorem sigillum meum vna cum sigillis discretorum virorum, dominj Menichini de Hattilum⁴ ac Hermanni Hundebæch⁵ presentibus sunt appensa. Scriptum Korosum anno Dominj mºcccºxxxviiiº, jn festo apostolorum Philippi et Jacobi.
453
1338
Åbo
Suomi
latina
Yksityiset, Asiakirjat
Omnibus presens scriptum cernentibus Gerardus Paris, ciuis Aboensis, et vxor sua¹, Mecchildis, salutem jn Domino sempiternam. Tenore presencium notum facimus vniuersis, nos venerabili jn Christo patri, domino Benedicto, Dei gracia episcopo Aboensi, curiam nostram in Hyrwisalo² sitam, cum omnibus suis adiacenciis infra sepes et extra, videlicet agris, pratis, siluis, pascuis, piscariis et aliis quibuscunque in humido et sicco sibi attinentibus, pro centum quadraginta³ marchis denariorum sweue monete sub vero et legali vendicionis titulo cum requisicione et beniuolencia propinquorum nostrorum⁴ legaliter et plenarie dimisisse totamque pecuniam, pro predicta curia nobis debitam et promissam, ab eodem venerabili domino integraliter subleuasse. Jn cuius vendicionis testimonium et subleuacionis recognicionem testes, dicti ffastæ, ex vtraque parte nominati, fuerunt hic subscripti; primo videlicet tunc(?)* proconsules Aboenses⁵, Nicolaus Finlandh et Hermannus Clouæri⁶, Friusten** vice aduocatus castri Aboensis, Hermannus Hundebech, Hennichinus Lyndensketh⁷, Conradus pictor, Thorstanus Frukirenmæs, Gerardus Sniællæ***, Nicolaus Estlandh⁸ et alii quam plures consules et ciues ciuitatis eiusdem. Et quamuis tam discretorum testimonia in isto vel maiori negocio (vel⁹) sufficerent, ad cautelam tamen maiorem et perpetui roboris firmitatem sigillum ciuitatis Aboensis ac terre Finlandie necnon et testium inscriptorum¹⁰ petimus presentibus assignari. Datum Abo anno Dominj mcccºxxxviij, jn die sancti Iohannis ante portam latinam.
454
1338
saksa
Kuninkaalliset, Kaupungit, Asiakirjat
455
1338
Kustö
Suomi
latina
Piispat, Asiakirjat
Omnibus presentes litteras inspecturis Benedictus, Dei gracia episcopus Aboensis, salutem in Domino sempiternam. Tenore presencium pateat vniuersis, quod litteras infra scriptas, quas habet, vt credimus, Eskillus Eskilli, nepos noster, reuocamus, cassamus et penitus irritamus, primo videlicet quam habet super Øningiaby, aliam quam habet super bonis dictis Hekklinge, quia constat euidenter, quod eidem Eskillo deputaueramus bona equiualencia pro predictis; jtem terciam litteram obligatoriam, quam habet super quinquaginta marcis, vt credimus, Et causa reuocacionis istius tercie littere satis patet et probabitur, si sit opus. Jn cuius reuocacionis, cassacionis et irritacionis euidenciam sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum Kuusto anno Dominj mcccºxxxviijº, feria 6:ta proxima ante Symonis et Jude.
456
1338
latina
Piispat, Asiakirjat
Vniuersis et singulis presentes litteras inspecturis, Benedictus, Dei gracia episcopus Aboensis, salutem in Domino sempiternam. Graciam meretur amittere, qui ingratus extiterit gracie sibi facte. Hinc tenore presencium pateat vniuersis, quatenus heredes quicunque gaudeant libere donacionibus omnibus eis per nos factis, tali condicione videlicet, si promiserint, ordinacionem per nos factam super bonis omnibus ad nos pertinentibus in Øningiaby integraliter stare inconcussam. Alioquin reuocamus donacionem de predictis bonis quondam per nos factam. Jn cuius reuocacionis euidenciam sigillum nostrum et sigillum capituli nostri presentibus [sunt] appensa. Actum [anno] Dominj mcccxxxviij, feria sexta ante Symonis et Jude.
457
1338
Åbo
Suomi
latina
Kirkolliset, yleiset, Kirjeet
Venerabili in Christo patri ac domino suo, reuerendo f[r]atri Petro, miseracione diuina archiepiscopo Vpsalensi, capitulum ecclesie Aboensis, tocius deuocionis famulatum, cum omni reuerencia et honore. Quam sit ecclesiis ipsarum dispendiosa vacacio quamque periculosa esse soleat animabus, non solum iura testantur, verum eciam magistra rerum experiencia lucide manifestat. Sane vacante ecclesia nostra Aboensi per mortem reuerendi patris nostri domini B[enedicti], Dei gracia bone memorie quondam episcopi nostri, sub anno Domini m°ccc°xxxviij°, nono kalendas decembris (= nouembris), et ipsius corpore cum reuerencia ecclesiastice tradito sepulture, fuit ab omnibus nobis dominica infra octauam Martini dies concorditer assignatus cum continuacione dierum sequencium ad electionem futuri pontificis celebrandam. Vocatis interim canonicis absentibus et conuenientibus die supradicto ad capitulum Aboense canonicis vniuersis, hortabamur, ut in electione facienda quilibet haberet Deum pro oculis et vtilitatem ecclesie preferret suis propriis comodis et priuatis. Hiis itaque peractis nulloque alio tractatu interueniente, vno de nobis sic dicente: Jn nomine sancte trinitatis ego eligo dominum Hemminggum in episcopum et pastorem ecclesie Aboensis, statim subito et repente surreximus omnes et vnanimiter in dictum dominum Hemminggum consensimus et in continenti eum vna voce et vno spiritu elegimus in nostrum et ecclesie Aboensis episcopum et pastorem, virum utique prouidum, litterarum sciencia, uita et moribus merito commendandum; ad cautelam tamen vnus nostrum vice sua et omnium de capitulo eum elegit sollempniter in hunc modum: Ad honorem Dei omnipotentis, beate Marie semper virginis tociusque curie celestis ego Elauus, canonicus Aboensis, uice mea et omnium de capitulo dominum Hemminggum, concanonicum meum, eligo in nostrum et ecclesie Aboensis episcopum et pastorem, jpsumque sic electum cantando 'Te deum laudamus' ad altare maius perduximus, jpsoque intronizato, ut moris est, electionem sic sollempniter factam publicauimus in communi. Sanctitati igitur vestre humiliter duximus supplicandum, quatinus supradictam electionem, sic canonice celebratam, dignemini confirmare. Vt autem nos electionem nostram taliter celebrasse noscatis, hoc nostre electionis decretum sanctitati vestre sigillo capituli et sigillis nostris priuatis mittimus roboratum. Actum Abo in ecclesia cathedrali ut supra, in octaua sancti Martini.
458
1338
latina
Hagiografia, Historiateokset/tapahtumakoosteet/narratiivit
a) Benedictus swecus, ordinarium predicatorem (= predicatorum) instituit. Huic ortus sancte Birgitte nocte natiuitatis sue reuelatur. Obiit anno MCCCXLVIII:o (= MCCCXXXVIII); in summo choro ad latus beati Hemingi sepelitur. b) Item (anno 1380, die mensis 31 januarii) dixit idem testis (= Petrus Olaui, prior de Alvastra), quod audiuit a domino Hemmingo, episcopo Aboensi, qui dixit se audiuisse a reuerendo et deuoto viro domino Benedicto, antecessori suo, quod adueniente tempore, quo puella Brigida esset nata, idem tunc sacerdos nomine Benedictus, qui tunc erat parochianus seu parochialis clericus* vicinus illius ecclesie, ubi domina Brigida nata fuit, qui dominus Benedictus postea fuit episcopus Aboensis, vite approbate et etatis prouecte, vigilando in oracione vidit nocte quandam nubem lucidam, et in nube sedentem virginem, habentem librum in manu sua, cui sacerdoti ammiranti eadem virgo dixit: nata est, inquit, Birgero quedam filia, cuius vox ammirabilis audietur per mundum.
459
1338
venaja
Historiateokset/tapahtumakoosteet/narratiivit
År 1338. … Denna vår tågade Novgoroderna med posadniken Feodor till Neva, och medan de stodo under Orechov, hade de beskickningar med Tyska (= Svenska) vojevoden Sten; men det vardt ingen fred, utan Novgoroderna återvände till Novgorod. Tyskarne förde mycket krig med Karelarne i Onegatrakten; sedermera uppbrände de jämväl Ladogas förstad, dit de framryckt, men intogo ej staden. Därefter tågade raska Novgorodsbor med vojevoderna och bekrigade Tyska (= Svenska) Gorodetska Karelen och ödelade mycket deras land och uppbrände egendomen och nedhöggo boskapen; och de återvände alla friska med fångar. Samma år kommo Tyskarne från köpingen att bekriga Toldoga, och därifrån tågade de till Vodska landet, men intogo ingenting, ty de hade aktat sig. Och Koporierne uttågade med Feodor Vasiljevitsch och slogo dem; och där blef Michail Koporianin, en duglig karl, dödad och hästen under Feodor sårad utan att han själf tog någon skada: de hade nämligen uttågat med ett ringa antal. Men furst Narimont var i Litthaven; och de skickade många bud efter honom, och han kom icke, och han lät till och med föra sin son, vid namn Alexander, ut från Orechov och kvarlämnade endast sin ståthållare. … Samma vinter skickades af vojevoden Patrik från Tyska köpingen Viborg sändebud till Novgorod angående fred, sägande 'Svenska fursten ger icke ut det att något fredsbrott med Novgorod inträffat, men att vojevoden Sten åstadkommit det efter eget hufvud'. Och Novgoroderna skickade Kusma Tverdislavitsch och Alexander Borisovitsch såsom sändebud, och dessa medförde fred, afslutad efter det fredsfördrag, som blifvit ingånget med storfursten Jurij vid Neva. Men angående Kobylitska Karelen skulle beskickning afgå till den Svenska fursten.
460
1339
latina
Paikallishallinto, Asiakirjat
Omnibus presens scriptum cernentibus Steno Thurszon, aduocatus Wyborgensis, salutem in Domino sempiternam. Tenore presencium protestans publice recognosco, me iusto ex debito obligatum teneri prudentibus viris ac discretis dominis consulibus ciuitatis Reualiensis vniuersis in sedecim marcis argenti et octo øras, quas pro vna lasta carnium ad vsus meos exposuerunt, in proxima dominica carnispriuii sine aliquo impedimento finaliter persoluendas. In cuius protestacionis et recognicionis testimonium sigillum meum presentibus est appensum. Datum anno Domini mcccxxx nono, in die Georgii martyris gloriosi.
461
1339
latina
Kirkolliset, yleiset, Asiakirjat
Omnibus presens scriptum cernentibus Elauus, canonicus Aboensis, salutem in Domino sempiternam. Tenore presencium recognosco, me viro discreto domino Laurencio, canonico Vpsalensi, et sue ecclesie Valentunum in viginti quatuor marchis denariorum Sweue monete nunc currentis vel ipsarum valore, ante festum sancti Johannis baptiste proximo venturum vtique persoluendis, fore veraciter obligatum. Jn cuius euidenciam sigillum meum presentibus est appensum. Scriptum anno Domini m°ccc°xxx° nono, in aduincula sancti Petri.
462
1339
Stockholm
Ruotsi
latina
Piispat, Asiakirjat
463
1339
venaja
Historiateokset/tapahtumakoosteet/narratiivit
År 1339. … Detta år affärdade Novgoroderna Kusma Tverdislavitsch och Alexander Borisovitsch jämte följeslagare, och från ärkebiskopen dess systerson Matvei, öfver hafvet såsom sändebud till Svenska fursten; och de foro till honom i Murmanska landet (= Norge), till staden Lüdovl (sannolikt Lödöse) och afslutade fred enligt gamla bref; men angående Karelarne sade de sålunda: 'om våra rymma till eder, huggen dem eller hängen dem; eller om edra komma till oss, göra vi på samma sätt med dem, på det de icke må lisma emellan oss. Men dessa utleverera vi icke; de äro kristnade till vår tro, och dessutom äro icke många af dem kvar; annars hafva alla genom Guds vrede dött'.
464
1340
Kyrkslätt
Suomi
latina
Yksityiset, Asiakirjat
Nouerint vniuersi, quod ego Iohannes in Steensbole recognosco me leuasse a venerabili jn Christo patri (ͻ: -tre), domino Hemingo, permissione diuina episcopo Aboensi, illas xl marcas denariorum, jn quibus predecessor suus, dominus B[enedictus], bone memorie, condam episcopus Aboensis, patri meo tenebatur obligatus, pro quibus eundem dominum meum H[emmingum], tam ex parte mea, quam fratris mei, liberum reddo et quitatum. Preterea recognosco me debere sibi dare quolibet anno xx marcas denariorum sweuorum nunc currencium vel earum valorem jn pecoribus et bytyro seu aliud (ͻ: aliis) rebus, prout solent recipere mercatores, de exaccione jn parrochia Borga et capellis sibi annexis,* ac eciam [sigilla] virorum, dominorum Henrici de Borga, Ærnwasti jn Kirkislæt, Nicolai Vellus et Pauli de Tenala, quia proprium sigillum non habeo, presentibus sunt appensa Datum jn Kirkislæt anno Dominj mºcccºxlº, feria 2:da post dominicam Reminiscere.
465
1340
Södertälje
Ruotsi
ruotsi
Kuninkaalliset, Asiakirjat
466
1340
Avignon
Ranska
latina
Paavi ja kuuria, Kirjeet
Benedictus episcopus, seruus seruorum Dej, dilectis filiis preposito, decano et archidiacono ecclesie V[p]salensis¹ salutem et apostolicam benediccionem. Querelam dilecti filij Henrici Hartmannj, rectoris ecclesie de Saxamækj², Aboensis dyocesis, accepimus continentem, quod licet priori generalj et fratribus ordinis predicatorum per apostolice sedis priuilegium indultum fore dicatur, vt possint habere altare portatile, super quo in locis et villis quibuslibet, sine preiudicio tamen parrochialium ecclesiarum, missam et alia diuina officia celebrare valeant, tamen prior et fratres domus dictis³ (ͻ: -ti) ordinis prope ciuitatem Aboensem, pretextu indultj huiusmodi, in parrochia dicte ecclesie Saxamæke⁴ super altare portatilj missam et alia diuina officia celebrare et ad missam et diuina huiusmodj parrochianos dicte ecclesie conuocare et oblaciones recipere ac in vsus suos conuertere propria temeritate presumunt, in eorundem rectoris⁵ et ecclesie preiudicium et grauamen. Cum autem dictus rector, sicut⁶ asserit, dictorum prioris et fratrvm dicte domus potenciam merito perhorrescens, eos infra ciuitatem seu dyocesim Aboensem nequeat⁷ conuenire secure, discrecioni vestre per apostolica scripta mandamus, quatenus, vocatis qui fuerint euocandj et auditis hincinde propositis, quod iustum fuerit, appellacione remota, decernatis, facientes, quod decreueritis, per censuram ecclesiasticam firmiter obseruarj. Testes autem, qui fuerint nominatj, si se gracia, odio uel timore subtraxerint, censura similj, appellacione cessante, cogatis veritati testimonium perhibere, non obstante, si eidem ordinj a sede apostolica sit indultum, quod persone eiusdem ordinis ad iudicium aut suspendj uel excommvnicari sev ipsi uel dictj ordinis loca interdici non possint, per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi mencionem et qualibet alia dicte sedis indulgencia generalj uel specialj, cuiuscunque tenoris existat, per quam presentibus non expressam uel totaliter non insertam nostre iurisdiccionis explicacio in hac parte valeat quomodolibet impediri, que quoad hoc ipsis volumus aliquatenus suffragari. Quod si non omnes hiis exequendis potueritis⁸ interesse, duo vestrum nichilominus exequantur. Datum Auinione v⁹ kalendas Junii pontificatus nostri anno sexto.
467
1340
Avignon
Ranska
latina
Paavi ja kuuria, Kirjeet
Benedictus episcopus, seruus seruorum Dej, dilecto filio decano ecclesie Vpsalensis salutem et apostolicam benediccionem. Sua nobis dilectus filius Henricus Hartmanj, rector parrochialis ecclesie de Sexamæki, Aboensis dyocesis, peticione monstrauit, quod de antiqua et approbata et hactenus pacifice obseruata consuetudine in ciuitate et dyocesi ac prouincia Vpsalensi, de qua quidem prouincia ciuitas et dyocesis Aboensis fore noscuntur, exstitit, quod rectores parrochialium ecclesiarum ciuitatis et dyocesis ac prouincie predictarum parrochianos, ecclesiarum suarum decimas sibi et predictis ecclesiis debitas non soluentes, monere possunt, vt decimas ipsas a se debitas rectoribus persoluant eisdem; et, si iidem parrochiani per eosdem rectores canonice moniti, vt decimas persoluant, easdem prefatas decimas non persoluerint infra competentem terminum ad hoc prefixum, eisdem prefati rectores parrochianis ipsis possunt ingressum ecclesie interdicere et deinde, eorum contumacia excrescente, eos a suscepcione sacramentorum ecclesiasticorum suspendere; et, si iidem parrochiani sic interdicti et suspensi huiusmodi interdicti et suspensionis sentencias per 3:s septimanas tolerarint, pro singulis predictis septimanis, quibus sentencias tolerarint easdem, 3:s marcas monete (monete) in illis vsualis eisdem rectoribus nomine pene soluere tenentur, quarum quidem marcarum 3:a predictis rectoribus et alia 3:a fabrice ecclesiarum earundem ac reliqua tercia partes locorum ordinariis applicantur; et hec omnia in eisdem ciuitate et dyocesi ac prouincia Vpsalensi fuerunt publice obseruata a tempore, cuius contrarij memoria non existit, et quod, cum Mathias de Rapalum, Cuningas de Rapalum, Ollj Neuari* de Rapalum, Lazo de Vendentaka, Menracas de Vende[n]taka, Pauo de Vendentaka, Olli de Salu, Olla Dysa de Voypala, Nykki Vargh de Voypala, Callas de Voypala, Meilanpeti de Voypala, Anundi de Voypala, Marci de Voypala, Handupoter** de Hiccala, Memo de Ryduala, Somalayni de Riduala, Henric de Hactissanpoyca, Azico de Hactissænpoyca, Juddi de Hactissænpoyca, Melico de Iudicala, Meluncta de Cartala, Melita de Hyrfala, Ye de Oncala, Satato de Laynamæsse*** et Somalayna de Harala, laici prefata (ͻ: -te) Aboensis dyocesis prouincie supradicte, parrochiani eiusdem ecclesie de Sæxmæky, decimas de prouentibus quarundam terrarum et possessionum et aliorum bonorum, que infra limites parrochie eiusdem ecclesie de Sæxamæki optinebant, eidem ecclesie debitas prefato Henrico rectori soluere non curarent, predictus Henricus rector eosdem canonice monuit, vt infra certum terminum peremptorium competentem decimas de predictis, a se predicte ecclesie de Sæxmæki debitas, eidem rectori soluere procurarent; et quia predicti parrochiani huiusmodi decimas eidem rectorj infra dictum terminum et post soluere contumaciter non curarunt, nullam causam racionabilem proponentes quare ad hoc minime tenerentur, prefatus rector eisdem parrochianis ingressum ecclesie interdixit et tandem, eorum contumacia excrescente, a sacramentorum ecclesiasticorum suscepcione suspendit eosdem; quas quidem interdicti et suspensionis sentencias prefati parrochiani per tres septima[na]s et amplius sustinuisse noscuntur penam incurrendo predictam; et subsequenter, dum venerabilis frater noster Petrus, archiepiscopus Vpsalensis, dyocesim Aboensem iure metropolitico visitaret, Thomas Johannis, canonicus Vpsalensis, auctoritate a predicto archiepiscopo sibi in districtu terre Tawastie Aboensis [dyocesis] in hac parte commissa, ad instanciam dicti rectoris prefatis parrochianis ad suam presenciam euocatis, prout id eidem archiepiscopo ad suam prouinciam visitando de simili consuetudine competit, quia sibi de premissis in iudicio legitime constitit, exigente iusticia pronunciauit et declarauit, eosdem parrochianos per eundem rectorem occasione premissa rite interdictos et suspensos fuisse, eosque predictas interdicti et suspensionis sentencias per 3:s septimanas et amplius pertinaciter tolerasse et propter hoc in penam trium marcarum monete predicte pro sigillis (ͻ: singulis) septimanis predictis incidisse, ipsosque parrochianos ad soluendum eidem rectori 3:s marcas predictas sibi pro 3:a et fabrice predicte sue ecclesie pro alia tercia necnon loci ordinario pro alia tercia partibus condempnauit; quare predictus rector nobis humiliter supplicauit, vt huiusmodi processum dictj Thome apostolico faceremus munimine roborari. Quocirca discrecioni tue per apostolica scripta mandamus, quatenus processum ipsum dicti Thome, sicut est iustus, facias per censuram ecclesiasticam, appellacione remota, firmiter obseruari. Datum Auinione xvj kalendas Julij pontificatus nostri anno sexto.
468
1340
Avignon
Ranska
latina
Paavi ja kuuria, Kirjeet
Benedictus episcopus, seruus seruorum Dej, dilecto filio decano ecclesie Vpsalensis salutem et apostolicam benediccionem. Sua nobis dilectus filius Henricus Har[t]manni, rector parrochialis ecclesie de Saxamæki, peticione monstrauit, quod nonnulli parrochiani ipsius ecclesie Aboensis dyocesis de prouentibus terrarum, vinearum, ortorum, molendinorum, pratorum, possessionum ac aliorum bonorum, que infra limites parrochie ipsius ecclesie obtinent, decimas eidem ecclesie debitas predicto rectori soluere indebite contradicunt, quandam prauam consuetudinem, que corrvptela dicenda est pocius, pretendentes, videlicet quod de talibus nullj adhuc decimas persoluerunt. Cum igitur tanto grauiora sint crimina, quanto infelicem animam detinent diucius alligatam, ac in signum vniuersalis dominij quasi quodam tytulo specialj dominus decimas reseruarit, discrecioni tue per apostolica scripta mandamus, quatenus, si est ita, prefatos parrochianos, vt, consuetudine huiusmodi non obstante, decimas de predictis prefate ecclesie debitas eidem rectorj persoluant integre, vt tenentur monicione premissa, per censuram ecclesiasticam, appellacione remota, preuia racione compellas. Testes autem, qui fuerint nominatj, si se gracia uel odio uel timore subtraxerint, censura similj, appellacione cessante, compellas veritati testimonium perhibere. Datum Auinione xvj kalendas Julij pontificatus nostrj anno sexto.
469
1340
Åbo
Suomi
latina
Piispat, Kirjeet
Hemingus, Dei gracia episcopus Aboensis, honorabili viro ac dilecto in Christo filio, domino Elauuo, canonico ibidem, sinceram in Domino dileccionem cum salute. Mandata celestia efficacius gerimus si nostra cum fratribus onera participamur. Proinde [cum?], diuina disposicione ad curam pastoralis officij ecclesie Aboensis vocati, re(p)perimus numerum canonicorum per predecessores nostros, prout possibile fuerat, competenter instaura(n)tum, nos, volentes diuini nominis cultum ampliare, preposituram vnam, consenciente, ymmo instante, venerabili capitulo nostro, de nouo creauimus in ecclesia nostra Aboensi memorata, tum propter ipsius ecclesie honorem ampliandum, tum propter ecclesiastica ministeria disponenda, tum propter curas et sollicitudines nostras et successorum nostrorum, qui pro tempore fuerint, ut premittitur, releuandas. Prepositus namque, maxime vbi archidiaconus non est, auris episcopi est et esse debet, ut cuncta ad episcopum referat nec contra eius decretum aliquid ordinare presumat, sed eius iussionibus studeat in omnibus obedire. Nos igitur de vestra persona, quam veneranda canicies, sollers prudencia et labores quam plurimj, pro ecclesia sepius consumpti, non mediocriter commendant, noticiam plenam habentes, et laudabilem memoriam pro tempore nostro, postquam ad Finlandiam venimus, memoriter retinentes, vobis prefatam preposituram conferimus per presentes, dantes et assignantes vobis curam et amministracionem in spiritualibus et temporalibus in nomine sancte trinitatis et indiuidue vnitatis. Et quia prebenda, quam sicut canonicus habuistis, non sufficit ad collate vobis predicte dignitatis onera supportanda, prebendam illam et prebendam Nowsiensem, nunc vacantem, insimul vniendo colligacione perpetua combinamus, quam sic vnitam vobis et vestris successoribus deputamus, annectentes eidem ecclesias curatas Resa, Santamala et Lundis cum cappellis earundem, in quibus posuimus perpetuos vicarios, qui curam exercent animarum congruamque percipiant porcionem, prout in eorum litteris patentibus clarius continetur, ceteris omnibus obuencionibus, quocunque nomine censeantur, vobis et vestris successoribus cedentibus jure perpetuo duraturis. Jn cuius ordinacionis et collacionis euidenciam sigillum nostrum et sigillum capituli nostri presentibus sunt appensa. Actum et datum Abo anno mcccxlº, dominica proxima ante natiuitatem beate et gloriose virginis Marie.
470
1340
Stockholm
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Asiakirjat
Magnus, Dei gracia rex Swecie, Norwegie et Scanie, omnibus presens scriptum cernentibus salutem in Domino sempiternam. Tenore presencium constare volumus euidenter, nos dilecto et fidelj nostro Danieli Niclisson castra nostra Aboo, Tawistahuus et Wiborgh cum terris, prouinciis ac omnibus aliis suis pertinenciis tenenda et regenda nostro nomine per quatuor annos continuos, a festo beati Martinj proximo computandos, commisisse tali condicione, quod tributum nostrum de Finlandia et Alandia, in pellibus variis, prompta pecunia, bytiro et pecoribus ac carpo regio proueniens, nobis integraliter transmittere debeat annuatim; residuum vero in aliis juribus et causis nostris jbidem emergentibus proueniens annis singulis pro dictorum castrorum edificiis ac suis et castrensium jnibi expensis et sumptibus absque alicujus computi reddicione debeat retinere. In cujus rej testimonium sigillum nostrum et sigillum consortis nostre karissime Blanche presentibus sunt appensa. Datum Stokholmis anno Domini millesimo ccc°xl:mo, die natiuitatis beate Marie virginis.
471
1340
latina
Piispat, Asiakirjat
Omnibus presens scriptum cernentibus Hemingus, Dei gracia episcopus Aboensis, salutem in Domino sempiternam. Noueritis, quod in presencia nostra et capituli nostri propter hoc constitutus honorabilis vir, dominus Elauus, prepositus Aboensis, bona sua propria Sexu nominata, infra limites cappelle Ruskæ sita, de nouo ex siluis culta per eum et ex donacione regis ad eum deuoluta, de sua mera liberalitate in suorum remissionem peccatorum contulit fabrice ecclesie kathedralis in Abo iure perpetuo possidenda, cum omni iuris integritate, claris et legalibus limitibus limitata; prouise (ͻ: -so), quod vna marcha denariorum vsualium de censu exinde annuatim diriuando distribuatur singulis annis clericis de choro omnibus, qui intererint vigiliis et misse anniuersarij sui, quod post mortem suam instituit et postulauit fieri singulis annis certa die. Exinde siquidem domino Elauo nobis exstitit supplicatum, quatenus decimas dictorum noualium eidem fabrice donare dignaremur, maxime cum eidem cappello (ͻ: -le) Rusko ex alienacione tantillarum decimarum, cum consensu, ymo instancia pocius defensor[um] ecclesie facta, nullum vel modicum preiudicium generetur. Nos igitur profectum ecclesie nostre kathedralis in hoc casu cum dicto domino Elauo pie complectentes amoris affectu, suis iustis precibus excitati omnes tantum decimas prediales annuatim prouenientes de noualibus antefatis ipsi fabrice kathedralis ecclesie, vt predicitur, Aboensi propter notam eius indigenciam donari curamus perpetuo possidendas, dictam suam donacionem et ordinacionem in premissis et quolibet premissorum perpetuo tempore volentes obseruari ac super ordinacionibus huiusmodi yconomj, qui pro tempore fuerit, conscienciam onerantes. Jn quorum omnium euidenciam sigillum nostrum cum sigillo capituli nostri presentibus sunt appensa. Actum et datum anno Dominj mºcccºxlº, jn festo natiuitatis beate et gloriose virginis Marie.
472
1340
latina
Kirkolliset, yleiset, Kirjeet
Honorabilibus viris et discretis magistro consulum ceterisque consulibus ciuitatis Rewaliensis Ernwastus, curatus in Kirkiuslayth, ac omnes et singuli parochiani ibidem salutem et ad eorum queuis beneplacita ubique beniuolos et paratos. Nouerit vestra discrecio, nos recepisse litteras vestras, in quibus nos honeste monuistis, quod si Johanni Clippiatori, concivi vestro, in aliquo obligaremur, sibi satisfaceremus; sin autem, hoc ipsum uobis intimaremus. Nos vero ad vestras respondemus litteras et protestamur, quod eidem Johanni in nullo penitus obligamur, sed ipse temere et absque nostro scitu unam ymaginem beati Olaui in ecclesia nostra collocauit et in suo recessu eandem repetebat, quam sibi tutores ecclesie negabant et adhunc negant, quousque ecclesie satisfecerit de vna marca denariorum Swecie monete, in qua sibi veraciter obligatur. Ceterum significamus, quod idem Johannes non solum nos verbis contumeliosis dehonestat, verum eciam homines nostros cum bonis eorum, ad vos velifacancium, temere detinet et arestat, cum tamen coram Deo de ipsa ymagine cum eo nunquam convenimus, nec intendimus conuenire; vnde rogamus, quod ipsum ab huiusmodi temeritate compescatis, et, soluta pecunia, in qua ecclesie tenetur, ymaginem suam libere transferat, vbicunque sue placuerit voluntati. In cuius protestacionis euidenciam sigillis discretorum virorum, videlicet Johannis, prefecti castri Aboensis, Beronis, legiferi terre nostre, ac Ragnwaldi, aduocati Nylandie, presens scriptum duximus sigillandum.
473
1340
latina
Kirkolliset, yleiset, Asiakirjat
Publicanda Upsalie in stacionibus: De pace veniencium et redeuncium. De laboricio in diebus festiuis. De predicacione crucis ad Carelos. De puplice penitentibus. De publicacione miraculorum beati Erici. Fiat recommendacio pro domino papa. Statu et omni gradu ecclesie o. s. v.
474
1340
latina
Kirkolliset, yleiset, Asiakirjat
475
1342
latina
Piispat, Kirjeet
Hemingus, permissione diuina episcopus Aboensis, reuerendo virojn Christo, dilecto domino Sygurdo, canonico Aboensi, dileccionem jn Domino et salutem. Jntelleximus, quod quidam layci, presertim in Alandia, decimas ecclesiis et clericis suis peruersis machinacionibus subtrahere moliuntur. Quidam enim ex eis quasdam porciones decimarum suis nauibus et gubernatoribus earundem, quidam retibus aliquas eciam porciones decimarum de foca statuunt primitus deputandas, et cetera, demum¹ de residuo inpendendam decimam asseuerant. Cum igitur laycis nulla sit de spiritualibus concedendi uel disponendi facultas, et Deus sibi decimas in signum vniuersalis dominij reddi precepit, nosque pati non possumus nec volumus, vt ecclesiarum et clericorum iura presumpcione² qualibet minua[n]tur, mandamus vobis, quatenus omnes et singulos in Alandia, qui racione personarum aut eciam prediorum uel aquarum decimas exhibere tenentur, ad eas cum integritate reddendas ante omnem aliam solucionem sev deputacionem per censuram ecclesiasticam auctoritate nostra specialiter in hac parte vobis commissa compellatis, prouiso, quod illos, qui jam temeritate propria decimas focarum suis constitucionibus, ymo pocius defatuacionibus³, presumpserant retinere, suis eciam retibus uel nauibus deputando, si moniti legittime reddere se graciose recusarint, excommvnicatos esse volumus ipso facto, quos nominatim denunciare publice non tardetis ab omnibus euitandos, postquam legittime, vt premittitur, monitj reddere se graciose noluerint et satisfacere competenter. Jn cuius commissionis euidenciam sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum anno Domini mºccc quadragesimo secundo⁴, die corporis Christi.
476
1342
Avignon
Ranska
latina
Paavi ja kuuria, Kirjeet
477
1342
Avignon
Ranska
latina
Paavi ja kuuria, Asiakirjat
Clemens etc. Uniuersis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis salutem etc. Ecclesiarum fabricis manum porrigere adiutricem pium apud Deum et meritorium reputantes, frequenter Christi fideles ad impendendum ipsis ecclesiis huius auxilium nostris inuitamus litteris et hortamur; et ut ad id eo forcius animentur, quo magis ex hoc animarum commodum se sperauerint adipisci, nonnunquam pro hiis temporalibus suffragiis spiritualia eis munera, videlicet remissiones et indulgentias, elargimur. Cum itaque, sicut venerabilis frater noster Hemmingus, episcopus Oboensis (!), nobis significare curauit, fabrica ecclesie Aboensis fidelium suffragio indigere noscatur, vniuersitatem vestram rogamus et hortamur in Domino, remissionem uobis peccaminum iniungentes, quatenus, attendentes prouide quod inter holocausta uirtutum illud Deo acceptabile redditur, quod de pinguedine caritatis offertur de bonis, uobis a Deo collatis, eidem fabrice pias elemosinas et grata caritatis subsidia erogetis, ut per subuentionem uestram huiusmodi eadem fabrica iugiter prosperetur. Nos enim de omnipotentis Dei misericordia et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, auctoritate confici, omnibus uere penitentibus et confessis, qui eidem fabrice manus porrexerint adiutrices, vnum annum et quadraginta dies de iniunctis eis penitenciis misericorditer relaxamus, presentibus post decennium minime valituris; quas mitti per questuarios districtius inhibemus, eas, si secus actum fuerit, carere uiribus decernentes. Datum Auinione viij kalendas decembris nostri anno primo.
478
1342
Avignon
Ranska
latina
Paavi ja kuuria, Asiakirjat
Uniuersis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis salutem etc:a Licet is, de cuius munere venit, ut sibi a suis fidelibus digne ac laudabiliter seruiatur, de habundancia pietatis sue, que merita supplicum excedit et uota, bene seruientibus multo maiora retribuat quam ualeant promereri, desiderantes tamen reddere Domino populum acceptabilem bonorum operum sectatorem, fideles Christi ad complacendum ei quasi quibusdam allectiuis muneribus, indulgencijs uidelicet et remissionibus, inuitamus, ut exinde reddantur diuine gracie apciores. Cupientes igitur ut ecclesia Aboensis, ad quam, sicut accepimus, deuocionis causa confluit multitudo fidelium, congruis honoribus frequentetur et quod ipsi fideles ad eam eo libencius confluant, quo magis ibidem dono gracie salutaris conspexerint se refectos, omnibus uere penitentibus et confessis, qui ecclesiam ipsam in natiuitatis, cene, parasceue, pasche Domini ac pentecostes, quatuor principalibus beate Marie virginis, domine nostre, beati Michaelis archangeli, beati Johannis baptiste, sanctorum jnnocencium ac beati Henrici episcopi et martiris, omnium apostolorum et omnium sanctorum festiuitatibus necnon qualibet die infra octo dies easdem festiuitates inmediate sequentes deuote uisitauerint annuatim, de omnipotentis Dei misericordia et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, auctoritate confisi, vnum annum et vnam quadragenam de iniunctis eis penitencijs singulis uidelicet festiuitatum ipsarum et alijs predictis diebus, quibus ecclesiam ipsam uisitauerint, ut prefertur, misericorditer relaxamus, presentibus post decennium minime ualituris. Datum Auinione viij kalendas decembris anno primo.
479
1343
Tallinn
Viro
latina
Paikallishallinto, Yksityiset, Asiakirjat
Omnibus presentes litteras visuris vel audituris Dan Niclisson, parcium orientalium prefectus, Johannes Gøtæson, aduocatus castri Wiborgh, Johannes Bændiczson, Hartekinus, Nicholaus Magnusson, Marquardus Fleegh, Nicholaus Guttæson salutem in Domino sempiternam. Tenore presencium notum facimus vniuersis, quod nos ex parte domini nostri, jllustris principis domini Magni, regis Swecie, Norwegie et Skanie, et omnium regna sua eadem inhabitancium necnon et omnium amore sui facere uel omittere quicquam volencium et suorum cum honorabilibus viris consiliariis incliti principis domini Waldemari, regis Dacie, militibus et militaribus ac vniuersis suis hominibus in Estonia cum ciuitate Reualiensi et omnibus eam inhabitantibus ac aliis quibuscumque terram dicti domini regis Dacie in Estonia inhabitantibus, cuiuscumque condicionis aut status existant, treugas firme pacis et plene securitatis, tam in mari quam in terra, recepimus et fecimus ab hac die vsque ad proximam dominicam medie xl:me, per nos et singulos premissos sub fide nostra, super hoc prestita, inuiolabiliter conseruandas,* dolo et fraude quibuslibet procul motis; jta videlicet quod infra hinc et proximum festum sancti Martini predicti consiliarii domini regis Dacie in Estonia nuncios ad prefatum dominum nostrum regem Swecie destinare debeant, plenam potestatem ex parte tocius terre domini regis Dacie in Estonia habentes tractandi, causas terminandi aliaque singula faciendi et dimittendi. Ego vero Dan Niclisson prenotatus interim vel in persona propria vel per certum et ydoneum nuncium dominum meum, dominum regem Swecie, visitabo, notificaturus sibi de treugis memoratis; quas si ratas habere noluerit, extunc dictis consiliariis regis Dacie in Estonia, ciuitati Reualiensi et terre ad mensem integrum, antequam eis per aliquod regnorum dicti domini mei regis dampna vel violencia aliquatenus inferantur, hoc intimare debeo cum fide mea et compromiss(i)ariorum meorum predictorum. Jn quorum omnium testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Datum et actum Reualie anno Domini m°ccc°xl° tercio, vigilia ascensionis Domini.
480
1343
saksa
Kuninkaalliset, Asiakirjat
Magnus, von Gades gnadenn konigk des rykes Schwedenn vnd Norwegen vnnd des landes Slauen (= tho Schonen), allen den dussenn jegenwertigenn breff werden ansehenn vnnd lesenn jn dem Hernn ewige salicheyt. Merket an alle, dat wy im jar des Hernn dusent dreyhundert vnnd dreyvndeveertich, des frydags negest vor der borth der hilligenn junckfrowen Marien, mit den edlen mennernn Johann von Wydenn, Hynrick Loden vnnd Hynrick Lykes, wapendreger, vnnd Wennemer, rather tho Reuell, von wegenn aller vnnd jtzliker, de in Estlandt wonen, welcker landt thobehorth dem grothenn furstenn vnnd hernn Woldemar, konigh von Schwedenn (= Dennemark), vnsem allerleuestenn blothgewanthenn, ok der jennen, welck in der stadt Reuell wonen, als warhafftigenn vnd volmechtigen bodenn tho vns gesandt, hebben versönett vnnd vordregen in der wyse, de hir nha volgett: als thom erstenn, dat alle twist vnd thwidracht, zanck vnd vindtschop thuschenn vns vnd vnsern ryke von Sweden, vnse volck vnd alle vnse gonners, ridders vnnd gudemans, thwschen der stadt vnnd jnwoner des gemeltenn landes, allen vnnd itzlichenn vnnd ere gonners, gestillett vnnd neddergelecht vnnd gennzlickenn tho vergetunge gebracht, vnnd nummer vordann tho der gedechtnisse schollenn beropenn werdenn, eyn fast vnnd ware fride hebbenn ordinirt vnnd festigklichenn befestigett tho ewigenn tydenn tho duren; vtherhaluen dat de rechtenn, gesett vnnd fryheydenn vnsers slotes Wyburch in eren volle macht, als von olders gewonliken gewesenn is, fast schollen bliuen. Wen ouer ethliche [erer] edder ethlike von vnsen luden wedder de eyndracht desses fredes wedder de lude des gemeltenn Estlandes ethliche ouerdadt vnnd ouertretinge dede, welck Goth affkere, sodane ouertretinge schollenn dorch vns nha recht vnnd gesettenn manck den edlenn vnsers rykes gentzlich binnen eyn maenth des von der tydt, als sie vns vornunfftlichenn vnnd genochsam vorklaret vnnd tho kennen gegeuen, gedempett vnnd gentzlikenn neddergelecht werden; wan auer ethliche von den ludenn von Estlandt wedder vnse luede in ethlikenn dingenn ouertredenn, datsulue schall geliker wyse binnen eyn maenth von der tydt an dat den rechternn vnnd den bestenn dar ist tho kennen gegeuen, nha gesette vnnd recht manck den edlen in den lande gencklick (= gentzlick) geendigett werdenn vnd gestellett. Wen susz anders geschege, so werdenn wy doen vmb irlange vnsers rechten, dat vns aller nuttest dunkett. Vnder vnsem segell datum etc.
481
1343
Villeneuve-lès-Avignon
Ranska
latina
Paavi ja kuuria, Kirjeet
482
1343
Varberg
Ruotsi
latina
Piispat, Monastiset, Kirkolliset, yleiset, Asiakirjat
483
1344
latina
Kirkolliset, yleiset, Yksityiset, Asiakirjat
Nouerint vniuersi, quod nos Nicolaus, Vellus dictus, presbiter Aboensis dyocesis, Haquinus Ripsa, Jacobus Ripsa necnon et Gunno, Kumo inhabitans, venerabili in Christo domino Hemingo, diuina permissione episcopo Aboensi, in lxxx marcis denariorum nunc currentis monete recognoscimus teneri et esse veraciter obligatos, committentes obcionem (ͻ: opcio-) domino nostro episcopo predicto*, bona mea patrimonialia Kuffris, in parochia Masko sita, seu bona acquisita per me Nicolaum in Effraboaminne cum suis pertinenciis, uel eciam predictas lxxx marcas, quod istorum magis voluerit acceptare. Datum sub sigillis nostris anno Domini mcccxliiij, feria 6:ta post dominicam carnispriuij].
484
1344
Kustö
Suomi
latina
Piispat, Asiakirjat
Vniuersis presentes litteras inspecturis Hemmingus, permissione diuina episcopus Aboensis, salutem in Domino sempiternam. Tenore presencium protestamur, quod dilecta nobis in Christo mater nostra, Katerina, bone memorie, legauit pro anima sua in extremis quinque oras terre cum domibus et ceteris pertinenciis in villa, que dicitur Aghursta, parrrochie Jumakyl situatas, fabrice ecclesie Vpsalensis, ex consensu nostro et Hemmingi Olafsson sororisque sue Elene, magis propinquorum necnon et Johannis Pætærsson, generi nostri, mariti Elene memorate. In cuius legacionis et consensus euidenciam firmiorem sigillum nostrum vna cum sigillis predictorum virorum presentibus sunt appensa (!). Datum et actum apud curiam nostram Kustu anno Domini m°ccc°xl° quarto, in profesto beati Marci evangeliste.
485
1344
Pargas
Suomi
latina
Kirkolliset, yleiset, Asiakirjat
Vniuersis presentes litteras inspecturis Wynandus, curatus ecclesie Kymitto, salutem in Domino sempiternam. Noueritis, quod bona mea in Trvlzhuwt, parrochia Thenalum, cum omnibus adiacenciis dimitto et assigno ecclesie Aboensi per presentes perpetuo possidenda. Jn cuius rei euidenciam sigillum venerandj viri dominj Elawj, prepositj Aboensis, vna cum sigillo meo presentibus est appensum. Datum et actum in Pargasa, anno Dominj mºcccºxl quarto, die inuencionis sancte crvcis.
486
1344
Varberg
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Asiakirjat
487
1344
Ulvsby
Suomi
latina
Paikallishallinto, Asiakirjat
Omnibus presens scriptum cernentibus Jachobus Magnusson (= Andersson) legifer in Finlandia, salutem in Domino. Tenore presencium tam futuris quam modernis clam (!) protestor, Nicholaum Ingiualzsson anno incarnacionis Domini m°ccc°xliiij°, dominica trinitatis, in presencia et auditu quam multorum fidedignorum Vlpsby existencium, omnia et singula bona sua mobilia et inmobilia cum omnibus et singulis ipsorum adiacenciis, in villa Espelundum sita, cum duobus proloqutoribus et octo fastonibus Bothuido Ragualzsson ipsiusque veris heredibus absque qualibet reclamacione iure perpetuo irreuocabiliter possidenda, rite et legaliter appropriando, integraliter resignasse. Scripta anno et die supra dicto sub sigillo meo in huius rei euidenciam et cautelam firmiorem.
488
1344
Laholm
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Asiakirjat
Vniversis litteras presentes inspecturis Magnus, Dei gracia rex Swechie, Norwegie et Scanie, jn Domino salutem sempiternam. Nouerint vniuersi, quod nos anno Domini millesimo ccc°xl quarto, jn die assumpcionis beate Marie virginis, constituti Lagaholmis, venerabili jn Christo patri domino Hemmingo, Dei gracia archiepiscopo Vpsalensi, necnon nobilibus viris dominis consiliariis nostris predilectis, scilicet dominis Nicholao Abiornason, Gisloni Elinæson, Laurencio Vlfson et Karolo Neskonungson, militibus, plenam et integram conferimus facultatem ex parte nostra placitandi, componendi, diffiniendi et quomodolibet sonæ faciendi cum honorabilibus viris dominis de Estonia, articulosque singulos et causas jnter nos ex parte vna et ipsos parte ex altera pendentes debito fine terminandi, ratum et gratum habituri, quicquid per eosdem milites nostros supradictos vel aliquem eorum, si simul omnes illi placitacioni interesse non poterint, factum, tractatum fuerit siue diffinitum. In cuius recognicionem sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum Laghaholmis anno Domini m°ccc°xl quarto, jn assumpcione beate virginis Marie.
489
1344
Trelleborg
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Asiakirjat
490
1344
Helsingborg
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Asiakirjat
491
1344
Uppsala
Ruotsi
ruotsi
Kuninkaalliset, Asiakirjat
492
1344
Uppsala
Ruotsi
latina
Kuninkaalliset, Kirjeet
Magnus, Dei gracia rex Svechie, Scanie et Norwegie, omnibus et singulis dyoceses Vpsalensem et Arosiensem inhabitantibus in Domino dilectionem, graciam et salutem. Quia consideratis regnorum nostrorum tam Svechie et Scanie quam Norwegie profectibus salutaribus, ad quorum vtilitates sedulo reuoluendas de jure propensius obligamur, pensatis eciam periculis et dispendiis pregrandibus, que graui concussionis pondere luctuosa hactenus cumulauerant nostrorum incommoda subditorum, sano ducti consilio huiusmodi periculis, viis et modis accommodis, prout nobis Deus inspirauerit, cautius duximus obuiandum, quomodo subditi nostri sub pacis et tranquillitatis presidio, gracia et securitate in se juribus, legibus, libertatibus et consuetudinibus approbatis letius et uberius conquiescere possint et foueri sollicite procurantes. Verum quia Domino fauente versus regnum nostrum Norwegie, pro ipsius reformacione et incolarum consolacione, intendimus nos transferre, regimini et ordinacioni regni nostri Svechie et terre Scanie, consiliariorum nostrorum quesito consilio, vt tempore absencie nostre irrefragabili stabilitate solidentur, in modum qui subsequitur prouidimus, inuocato pacis et stabilitatis auctore, sine quo nullum rite fundatur exordium; jn primis statuentes, ordinantes et prefigentes vobis venerabilem patrem dominum Hemmingum, diuina miseracione archiepiscopum Vpsalensem, dominum Nicolaum Abyornæsson, dominum Jsraelem Birgersson, legiferum Vplandiarum, et Johannem Cristinæsson, officialem nostrum generalem, consiliarios nostros dilectos, plenam eisdem auctoritate nostra regia committentes facultatem omnis (= omnes) et singulos articulos et causas medio tempore absencie nostre penes vos hinc inde emergentes et ad jurisdictionem nostram spectantes, diligenter examinandi, fideliter tractandi et fine debito secundum leges et jura patrie ac statuta nostra sentencialiter terminandi. Ceterum officiali nostro generali nobis dilecto Johanni Cristinæsson predicto plenam committimus facultatem, omnis (= omnes) causas, per homines nostros de Gottlandia et Østerlandia sibi propositas corrigendas, corrigere et penitus terminare, cum tribus deputatis proximis in quolibet legiferatu, vbicunque ipsum Johannem contigerit inueniri, nisi forsitan casus adeo difficiles et intricati interim emerserint, quod per ipsos non poterint sufficienter terminari. Tunc enim super huiusmodi casibus terminandis omnis (= omnes) consiliarios nostros Swecie decreuimus consulendos. Quodque per ipsos consiliarios nostros pro hac parte diffinitum, actum et gestum fuerit, ac si per nos ipsos factum esset, inuiolabiliter volumus obseruari. Si vero guerrarum disturbia, quod Deus auertat, ab exteris principibus regna et dominia nostra hostiliter impugnantibus euenire contingat, propter quas expedicionem generalem de toto regno nostro necesse fuerit euocari, extunc tam milites, militares et alios armigeros quam ciuitatenses et rurales in dyocesibus supradictis ad obtemperandum et satisfaciendum predictorum nostrorum deputatorum et officialis generalis nostri mandatis et edictis pro regni nostri defensione, firmiter volumus obligari; presertim (= preterea) si aliquem aduocatorum nostrorum penes vos infra reditum nostrum decedere contingat ab hac luce, alium loco sui, qui ipsis conueniencior et apcior videatur, per eosdem deputatos et officialem nostrum generalem volumus ordinari. Eciam si aduocatum nostrum Østerlandie decedere contingat, alium loco sui per predictos deputatos, officialem nostrum generalem et alios consiliarios nostros Owanskogh existentes duximus statuendum, ratum et gratum habituri quidquid per eosdem quatuor actum, gestum et diffinitum fuerit in premissis. Vnde vobis omnibus et singulis, militibus, militaribus, armigeris aliis, ciuitatensibus et rusticis sub obtentu gracie nostre firmiter precipiendo mandamus, eciam ipsis dominis archiepicopo, militibus nostris supradictis et Johanni Cristinæsson, officiali nostro, vt premittitur, generali, obedienciam condignam et promptitudinem ad premissorum omnium effectum et prosecucionem, ac si nobis in propria persona, irrecusabiliter curetis exhibere, prout indignacionem nostram et grauem vlcionis nostre rigorem volueritis euitare. Datum et actum Vpsalie in presencia nostra anno Domini millesimo ccc° quadragesimo quarto, die beati Nicolai confessoris.
493
1344
Åbo
Suomi
latina
Kirkolliset, yleiset, Asiakirjat
Omnibus presentes litteras inspecturis Henricus Iohannis fabri, Aboensis dyocesis presbiter, jn Domino salutem sempiternam. Tenore presencium nouerint vniuersi, quod intendens anime iure (ͻ: mee) feliciter preuidere necnon et ob meorum parentum salutare remedium possessionem prediorum meorum in insulis (ͻ: -la), dicta Luntha, Vesikoski videlicet, in agris, pratis, siluis, pascuis et piscarijs, mihi iure hereditario proriaque industria succedentibus, fabrice ecclesie Aboensis approprio, confero et assigno post vite mee terminum iure perpetuo integraliter possidendam, tali condicione prehabita, et (ͻ: vt) proujsio ac ordinacio predictorum bonorum omnium quam diu vixero sine contradiccione qualibet cum annuali vsufructus percepcione mihi cedant. Vt autem huiuscemodi appropriacio jn posterum firmior, solidior inuiolabiliter obseruetur, nec a quoquam retractari seu prepediri aut molestari valeat, presentem cedulam sigilli ciuitatis Aboensis necnon et sigilli mei proprij munimine duxi publice roborandam. Actum et scriptum Abo anno Dominj mºcccºxlº quarto, jn vigilia beati Thome apostoli. Jn huius rei euidenciam firmiorem*
494
1345
Tenala
Suomi
latina
Paikallishallinto, Asiakirjat
Nos Bero, legifer Nylandie¹, et Linwidus, habitans in parrochia Tenale², omnibus notum facimus, quod cum apud habitatores terre Nylandie³ et rusticos insularum Finlandie, iuri Helsingonico subiectos, diuersa erat consuetudo in exhibendo mathskot⁴, cum in quibusdam parrochiis xiij marce⁵ butiri, in quibusdam xij vel xj, quibusdam vero nouem⁶ marche butiri pro mathskot⁴ soluebantur, de quo magnum jurgium et scandalum inter sacerdotes⁷, curatos et rusticos extitit generatum, venerabilis in Christo pater, dominus Ragualdus, Dei gracia olim episcopus Aboensis, vniformitatem diligens in hac parte pro scandalo huiusmodi delendo et iurgio sopiendo, ex communi parcium consensu statuit et ordinauit x marcas butiri pro matskut⁴ a singulis rusticis terre Nylandie⁸ et insularum predictarum annuatim perpetuo⁹ exibendum¹⁰ (ͻ: -das). Et nos cum multis aliis de terra Nylandie missis¹¹ presentes fuimus quando dicta ordinacio fuit facta. Jn cujus rei euidenciam sigilla nostra presentibus sunt appensa. Scriptum Tenalie anno Dominj mcccxl quinto¹², dominica Reminiscere.
495
1345
Aspenäs
Ruotsi
latina
Yksityiset, Asiakirjat
496
1345
latina
Yksityiset, Asiakirjat
Omnibus presentes litteras inspecturis Mathias, dictus Skælgi, ciuis Aboensis, salutem in Domino sempiternam. Noueritis, me venerabili in Christo patri, domino Hemmingo, diuina miseracione episcopo Aboensi, predia mea sedecim² talentorum in agris, pratum³ vero decem⁴ plaustratorum jn villa, que dicitur Keris, prius tamen exhibita propinquioribus heredibus, secundum leges terre vendidisse et a me meisque heredibus omne jus eadem bona repetendi totaliter abdicasse, tali condicione prehabita, vt, si quid jn predictis agris uel prato defecerit, per me supplebitur; si quid vero ad me pertinens vltra sedecim talentorum agros inuentum fuerit jbidem, cedet totaliter eidem domino Aboensi, qui mihi dabit pro omnibus illis prediis superius memoratis ducentas marchas sweuorum denariorum vsualium vel valorem, prouiso, quod si quid defecerit jn prediis et prato premissis, defalcabitur equiualens de precio consequenter, seu alibi in pratis et prediis per me supplebitur, vt est dictum ad arbitrium discretorum. Jn testimonium igitur premissorum sigillum ciuitatis Aboensis vna [cum] sigillo⁵ meo presentibus est appensum. Data fuit hec littera anno Dominj mºcccºxlº quinto, feria sexta proxima post [festum] Ambrosii⁶. Vendicio vero facta anno proximo precedenti, die beati Petri martiris.
497
1345
Åbo
Suomi
latina
Kirkolliset, yleiset, Asiakirjat
Notum sit omnibus, [quod] ego Paulus Svnonis, presbiter dyocesis Aboensis, ad honorem et laudem nominis Dej et remissionem peccatorum do et assigno coloniam meam in Svthenwaynio, parrochia Wæmu, cum omnibus suis adiacencijs, agris, pratis, siluis, pascuis et piscarijs necnon pecudes et pecora, cum vtensilibus aliis quibuscunque, que colonus ibidem pro suis vsibus et cultura nomine meo vsque ad hec tempora habuerat, fabrice ecclesie cathedralis jn Abo in perpetuum possidenda et alias pro voluntate episcopi et capituli permutanda et secundum eorum voluntatem ordinanda; ac plenum ius, dominium et proprietatem dicte colonie legittima scotacione secundum leges patrie ad ecclesiam memoratam transfero in hiis scriptis. Jn cuius rei euidenciam sigillum reuerendi viri Elawj, prepositi Aboensis, vna cum sigillo meo presentibus est appensum. Datum Abo anno Dominj mº[ccc]xlº quinto, die beati Petri martiris.
498
1345
Helsingborg
Ruotsi
latina
Piispat, Asiakirjat
499
1345
Helsingborg
Ruotsi
latina
Piispat, Asiakirjat
500
1345
Södertälje
Ruotsi
ruotsi
Kuninkaalliset, Asiakirjat