Datasets:

MiuN2k3

/

FC-QA-combined

like 0

Người Phi ở Bắc_Phi , chủ_yếu là Ả Rập-Berber , là những người Ả_Rập đã đến đây từ thế_kỷ VII và đồng_hoá với người Berber bản_địa . Người Phoenicia ( Semit ) , và người Hy_Lạp và người La_Mã cổ_đại từ châu_Âu cũng đã định_cư ở Bắc_Phi . Người Berber là thiểu_số đáng_kể ở Maroc và Algérie cũng như có_mặt ở Tunisia và Libya . Người Tuareg và các dân_tộc khác ( thường là dân du_mục ) là những người sinh_sống chủ_yếu của phần bên trong Sahara ở Bắc_Phi . Người Nubia da đen cũng đã từng phát_triển nền văn_minh của mình ở Bắc_Phi thời cổ_đại .

Bắc_Phi là một khu_vực nằm ở phía bắc châu_Phi .

{'start_id': 133, 'text': 'Người Phoenicia ( Semit ) , và người Hy_Lạp và người La_Mã cổ_đại từ châu_Âu cũng đã định_cư ở Bắc_Phi .'}

Not_Enough_Information

Nhà Nguyễn thống_nhất đất_nước nhưng khi cai_trị lại mất_lòng dân . Triều_Nguyễn tồn_tại dài chưa đến 60 năm mà có tới 400 cuộc khởi_nghĩa nông_dân , trung_bình một năm 7 cuộc ( Đời_Gia_Long 33 cuộc , đời Minh_Mạng 234 cuộc , đời Thiệu_Trị ( chỉ 7 năm ) 58 cuộc , đời Tự Đức ( chỉ tính đến năm 1862 , nghĩa_là trước khi Pháp chiếm 3 tỉnh Đông_Nam kỳ ) là 40 cuộc ) . Do_đó , triều_đình nhà Nguyễn không_thể huy_động sức_mạnh nhân_dân chống ngoại_xâm được .

Triều_Nguyễn là một triều_đại của Việt_Nam , bắt_nguồn từ năm 1802 và kéo_dài cho đến năm 1945 .

{'start_id': 367, 'text': 'Do_đó , triều_đình nhà Nguyễn không_thể huy_động sức_mạnh nhân_dân chống ngoại_xâm được .'}

Not_Enough_Information

Năm 1874 , Pháp đánh ra miền Bắc . Quân Nguyễn_bạc_nhược , thất_thủ nhanh_chóng . Chỉ_huy Garnier chỉ với 100 quân và 3 tàu_chiến nhỏ , với sự trợ_lực của một_số giáo_dân bản_xứ mà cũng lấy được Hà_Nội khi đó có 7.000 quân Nguyễn_phòng_thủ . Tại Ninh_Bình , với chỉ 10 lính Pháp trên một chiếc tàu_chiến nhỏ , Pháp đã doạ được quan Tổng_đốc nộp thành mà không kháng_cự . Trong trận Cầu_Giấy , Garnier bị đoàn quân Lưu_Vĩnh_Phúc giết chết tại chiến_trường , quân Pháp tháo_chạy . Quân_Pháp mất chỉ_huy , chỉ còn biết co_cụm chờ chết , người_người đều tin rằng sẽ phản_công thắng_lợi , đuổi Pháp chạy khỏi đất Bắc . Nhưng Tự Đức lại mặc_kệ cuộc phản_công thắng_lợi ở Hà_Nội . Đáng_lẽ phải khuyến_khích quân_dân ở phía Bắc đánh địch mạnh hơn , lấy chiến_thắng làm đà thương_thuyết , thì Tự Đức lại hạ_lệnh cho tư_lệnh chiến_trường Hoàng_Tá_Viêm phải ngưng chiến để hiệp_ước với Pháp được ký_kết . Hiệp_ước năm 1874 đã gần như khẳng_định quyền bá_chủ của Pháp trên lãnh_thổ Việt_Nam .

Dù ban_đầu quân_đội phía Bắc được khuyến_khích tấn_công mạnh hơn để đánh_bại địch , nhưng Tự Đức đã ra_lệnh ngưng chiến trước khi ký_kết hiệp_ước với Pháp .

{'start_id': 674, 'text': 'Đáng_lẽ phải khuyến_khích quân_dân ở phía Bắc đánh địch mạnh hơn , lấy chiến_thắng làm đà thương_thuyết , thì Tự Đức lại hạ_lệnh cho tư_lệnh chiến_trường Hoàng_Tá_Viêm phải ngưng chiến để hiệp_ước với Pháp được ký_kết .'}

Supports

Sau Hiệp_định Genève , tỉnh Quảng_Nam thời Việt_Nam Cộng_Hoà vào năm 1956 lại chia thành hai tỉnh mới lấy sông Rù_Rì ( tên gọi khác của sông Ly_Ly ) làm ranh_giới là Quảng_Nam ở phía Bắc gồm chín quận và Quảng_Tín ở phía Nam gồm sáu quận .

Sau Hiệp_định Genève lấy sông Rù_Rì ( tên gọi khác của sông Ly_Ly ) làm ranh_giới là Quảng_Nam ở phía Bắc gồm chín quận và Quảng_Tín ở phía Nam gồm sáu quận chia tỉnh Quảng_Nam thời Việt_Nam Cộng_Hoà lại thành hai tỉnh mới vào năm 1965 .

{'start_id': 0, 'text': 'Sau Hiệp_định Genève , tỉnh Quảng_Nam thời Việt_Nam Cộng_Hoà vào năm 1956 lại chia thành hai tỉnh mới lấy sông Rù_Rì ( tên gọi khác của sông Ly_Ly ) làm ranh_giới là Quảng_Nam ở phía Bắc gồm chín quận và Quảng_Tín ở phía Nam gồm sáu quận .'}

Supports

Nhà Hán_漢 ( Tiền_Hán 206 TCN-8 CN , Hậu_Hán 25-220 ) có chữ Khải ( Khải thư 楷書 ) Ngoài_ra còn có chữ Hành thư ( 行書 ) và chữ Thảo thư ( 草書 ) . Chữ Khải thư là loại chữ được dùng bút_lông chấm mực_tàu viết trên giấy và rất gần với hình_dáng chữ Hán ngày_nay vẫn còn được dùng ở Nhật , Đài_Loan hay Hương_Cảng . Chữ Thảo thư là loại chữ được viết bằng bút_lông có lược bớt hoặc ghép một_số nét lại . Sự phát_triển chữ Hán trải qua các thời_kỳ có_thể được minh_hoạ bằng một_số chữ sau :

Chữ Thảo thư được sử_dụng để chỉ một trong các kiểu viết chữ Hán .

{'start_id': 309, 'text': 'Chữ Thảo thư là loại chữ được viết bằng bút_lông có lược bớt hoặc ghép một_số nét lại .'}

Not_Enough_Information

Chữ Hán khắc_phục sự hiểu sai nghĩa do đồng_âm khác nghĩa : ví_dụ như từ Hán-Việt " vũ " có các chữ Hán là 宇 ( trong " vũ_trụ " ) , 羽 ( trong " lông_vũ " ) , 雨 ( trong " vũ_kế " - nghĩa_là " mưa " ) , 武 ( trong " vũ_khí " ) , 舞 ( trong " vũ_công " - nghĩa_là " múa " ) . Nếu chỉ viết " vũ " theo chữ Quốc_ngữ thì người đọc phải tự tìm_hiểu nghĩa , còn nếu viết bằng chữ Hán thì nghĩa của " vũ " sẽ được thể_hiện rõ_ràng . Ứng_dụng này được sử_dụng nhiều nhất ở Hàn_Quốc , khi bố_mẹ đi khai_sinh cho con ngoài việc viết tên con bằng hangul để biểu_thị cách đọc thì họ cũng phải viết cả hanja để biểu_thị ý_nghĩa cho tên của con mình . Ví_dụ : Kim_Ki_Bum ( cựu thành_viên Super_Junior ) và Key ( thành_viên SHINee ) đều có tên thật là " Gim Gi-beom " , viết bằng hangul là 김기범 , nhưng tên_chữ Hán thì khác nhau . Kim_Ki_Bum có tên_chữ Hán là 金起範 ( Kim_Khởi_Phạm ) , còn Key có tên_chữ Hán là 金基范 ( Kim_Cơ_Phạm ) . Trong tiếng Việt , việc chỉ sử_dụng chữ Quốc_ngữ ( chữ Latinh ) chỉ có_thể biểu âm mà không dùng kèm chữ Hán và chữ_Nôm có tính biểu nghĩa tốt , đang khiến tình_trạng đồng_âm khác nghĩa trong tiếng Việt trở_nên nghiêm_trọng hơn . Tiêu_biểu như ngay chính người Việt không hiểu đúng chữ " Thị " thường có trong tên phụ_nữ Việt_Nam mang nghĩa_là gì , nhầm họ ( họ Tôn và họ Tôn_Thất , họ Âu và họ Âu_Dương ) , dịch " Vĩnh_Long " thành " Vĩnh_Dragon " , ... đã gián_tiếp chứng_minh rằng việc chỉ sử_dụng chữ Quốc_ngữ thì không đủ khả_năng để biểu nghĩa đầy_đủ cho tiếng Việt như chữ Hán và chữ_Nôm .

Dù viết " vũ " bằng chữ Hán , không có đảm_bảo rằng nghĩa của từ này sẽ được thể_hiện rõ_ràng , vì người đọc vẫn có_thể gặp khó_khăn trong việc hiểu ý_nghĩa .

{'start_id': 271, 'text': 'Nếu chỉ viết " vũ " theo chữ Quốc_ngữ thì người đọc phải tự tìm_hiểu nghĩa , còn nếu viết bằng chữ Hán thì nghĩa của " vũ " sẽ được thể_hiện rõ_ràng .'}

Refutes

Trung_Quốc từ trước đến nay vẫn là nước có quan_hệ thân_thiết nhất với Triều_Tiên . Trong Chiến_tranh Triều_Tiên , Trung_Quốc đã gửi gần 1 triệu Chí_nguyện_quân sang giúp_đỡ Triều_Tiên . Ngoài_ra , Trung_Quốc còn là bạn_hàng kinh_tế , nhà_đầu_tư lớn của Triều_Tiên . Trung_Quốc cũng là thành_viên của cuộc đàm_phán 6 bên về vấn_đề hạt_nhân trên bán_đảo Triều_Tiên .

Triều_Tiên không có sự đầu_tư đến từ Trung_Quốc .

{'start_id': 187, 'text': 'Ngoài_ra , Trung_Quốc còn là bạn_hàng kinh_tế , nhà_đầu_tư lớn của Triều_Tiên .'}

Refutes

Các tôn_giáo châu_Phi bản_địa có xu_hướng tiến_hoá quanh thuyết vật linh và tục thờ_cúng tổ_tiên . Tư_tưởng chung của các hệ_thống tín_ngưỡng truyền_thống là sự phân_chia thế_giới tâm_linh thành " có_ích " và " có hại " . Thế_giới tâm_linh có_ích thông_thường được cho là bao_gồm linh_hồn tổ_tiên giúp_đỡ cho con_cháu của họ hay các thần_linh có sức_mạnh để bảo_vệ toàn_bộ cộng_đồng tránh khỏi các thảm_hoạ tự_nhiên hoặc sự tấn_công của kẻ_thù ; trong khi đó thế_giới tâm_linh có hại bao_gồm linh_hồn của các nạn_nhân bị sát_hại - là những người được chôn_cất mà không có các nghi_thức mai_táng đúng cách và các loại ma_quỷ mà các ông đồng , bà_cốt sử_dụng để tạo ra bệnh_tật cho kẻ_thù của họ . Trong khi tác_động của các dạng nghi_lễ thờ_cúng nguyên_thuỷ này vẫn còn tiếp_diễn và có ảnh_hưởng sâu_sắc thì các hệ_thống tín_ngưỡng đó cũng tiến_hoá nhờ sự tiếp_xúc với các loại tôn_giáo khác .

Trong quá_trình tiếp_xúc với các loại tôn_giáo khác , các hệ_thống tín_ngưỡng tiến_hoá cùng với sự vẫn có tác_động sâu_sắc của các dạng nghi_lễ thờ_cúng nguyên_thuỷ .

{'start_id': 696, 'text': 'Trong khi tác_động của các dạng nghi_lễ thờ_cúng nguyên_thuỷ này vẫn còn tiếp_diễn và có ảnh_hưởng sâu_sắc thì các hệ_thống tín_ngưỡng đó cũng tiến_hoá nhờ sự tiếp_xúc với các loại tôn_giáo khác .'}

Supports

Thư_tịch tiếng Hán và tiếng Việt viết bằng chữ_Nôm thời xưa thường không có dấu_chấm câu . Nếu trong sách in có dấu_chấm câu thì thường là do người đọc sách viết thêm vào . Trong văn_bản , ở những chữ nào mà người_xưa cảm_thấy cần phải dừng lại một_chút khi đọc đến chữ đó thì chữ đó cùng những chữ đứng trước nó được xem là một “ câu ” 句 . “ Câu ” theo quan_niệm thời xưa nhiều khi không xem được là câu theo quan_niệm về câu thời nay . Việc thêm ký_hiệu vào trong văn_bản để chỉ ra ranh_giới của các “ câu ” gọi là chấm_câu 點句 . Việc chấm_câu cho sách gọi là chấm sách 點冊 .

Mỗi bài thơ hay văn thì số_lượng câu không_thể kiểm_soát được .

{'start_id': 341, 'text': '“ Câu ” theo quan_niệm thời xưa nhiều khi không xem được là câu theo quan_niệm về câu thời nay .'}

Not_Enough_Information

Bình_Ngô đại_cáo là tác_phẩm văn_học chức_năng hành_chính quan_trọng không_chỉ đối_với lịch_sử dân_tộc Việt_Nam mà_còn có ý_nghĩa quan_trọng đối_với tiến_trình phát_triển văn_học_sử Việt_Nam . Trong tác_phẩm này , tác_giả đã kết_hợp một_cách uyển_chuyển giữa tính chân_xác lịch_sử với chất sử_thi anh_hùng_ca qua lối văn biền_ngẫu mẫu_mực của một ngọn bút tài_hoa uyên_thâm Hán học . Chính vì_thế , Bình_Ngô đại_cáo đã trở_thành tác_phẩm cổ_điển sớm đi vào sách Giáo_khoa từ Phổ_thông_cơ_sở đến Phổ_thông_trung_học và được giảng_dạy ở tất_cả các trường Cao_đẳng , Đại_học ngành khoa_học_xã_hội - nhân_văn ở Việt_Nam .

Bình_Ngô Đại_Cáo không bao_giờ được giảng_dạy trong các trường_học ở Việt_Nam .

{'start_id': 384, 'text': 'Chính vì_thế , Bình_Ngô đại_cáo đã trở_thành tác_phẩm cổ_điển sớm đi vào sách Giáo_khoa từ Phổ_thông_cơ_sở đến Phổ_thông_trung_học và được giảng_dạy ở tất_cả các trường Cao_đẳng , Đại_học ngành khoa_học_xã_hội - nhân_văn ở Việt_Nam .'}

Refutes

Theo truyền_thống ngàn đời thì người Kinh sống theo làng . Nhiều làng họp lại thì thành một xã . Mỗi làng có_thể có nhiều xóm . Nếu tính ra một thôn của miền Bắc thì bằng với một ấp của miền Nam . Trong các làng và xã đều có luật_lệ riêng mà mọi người đều phải thi_hành . Các làng miền Bắc thường được che_chắn bằng cách trồng tre hoặc xây cổng kiên_cố . Mỗi làng đều có nơi hội_tụ và thờ lạy chung . Một_số làng có đình thờ thành_hoàng làng , là người được coi là thần bảo_hộ của làng . Vào thời xưa thì phụ_nữ bị cấm không được đến đình làng .

Không phải tất_cả các làng và xã đều có quy_định riêng của mình , hoặc có quy_định nhưng không bắt_buộc mọi người tuân_thủ .

{'start_id': 197, 'text': 'Trong các làng và xã đều có luật_lệ riêng mà mọi người đều phải thi_hành .'}

Refutes

Sau năm 1954 , tỉnh Nghệ_An có tỉnh_lị là thị_xã Vinh và 12 huyện : Anh_Sơn , Con_Cuông , Diễn_Châu , Hưng_Nguyên , Nam_Đàn , Nghi_Lộc , Nghĩa_Đàn , Quỳ_Châu , Quỳnh_Lưu , Thanh_Chương , Tương_Dương , Yên_Thành .

Nghệ_An là một tỉnh nằm ở miền Trung Việt_Nam , có diện_tích lớn nhất trong số các tỉnh trên cả nước .

{'start_id': 0, 'text': 'Sau năm 1954 , tỉnh Nghệ_An có tỉnh_lị là thị_xã Vinh và 12 huyện : Anh_Sơn , Con_Cuông , Diễn_Châu , Hưng_Nguyên , Nam_Đàn , Nghi_Lộc , Nghĩa_Đàn , Quỳ_Châu , Quỳnh_Lưu , Thanh_Chương , Tương_Dương , Yên_Thành .'}

Not_Enough_Information

Sách Đại_Việt thông_sử chép nguyên_văn như sau : Phong cho viên Hàn_Lâm_Viện Thừa chỉ học_sĩ là Nguyễn_Trãi_chức " Triều liệt đại_phu nhập_nội hành_khiển , Lại bộ Thượng_thư , kiêm Cơ_Mật viện " . Hoàng_đế sai dựng một cái lầu mấy tầng trong dinh Bồ_Đề , hằng ngày ngài ngự tại từng lầu trên cùng , để trông vào thành bên địch , cho Nguyễn_Trãi ngồi ở tầng lầu dưới , để bàn_luận cơ_mưu hầu ngài , và thảo những thư_từ gởi tới .

Hàn_Lâm_Viện Thừa là một trường_học danh_giá trong lịch_sử Trung_Quốc .

{'start_id': 0, 'text': 'Sách Đại_Việt thông_sử chép nguyên_văn như sau : Phong cho viên Hàn_Lâm_Viện Thừa chỉ học_sĩ là Nguyễn_Trãi_chức " Triều liệt đại_phu nhập_nội hành_khiển , Lại bộ Thượng_thư , kiêm Cơ_Mật viện " .'}

Not_Enough_Information

Dù theo thuyết của Sử_ký cho rằng phía Tây nước Âu_Lạc mất năm 179 TCN đi_nữa thì khoảng_cách giữa khi Trọng_Thuỷ chết với thời_gian Triệu_Hồ sinh ra vẫn là bốn năm . Các nguồn tài_liệu có nhắc đến Thuỷ ( trừ Sử_ký ) đều nói Hồ là con Thuỷ nhưng không nhắc đến người con trai nào khác của Triệu_Đà . Do_đó , việc các nhà_nghiên_cứu nghi_ngờ Trọng_Thuỷ chết theo vợ là hoàn_toàn có cơ_sở . Có_lẽ đó là lý_do khiến sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục ( viết sau Đại_Việt_Sử ký Toàn thư ) chỉ nhắc tới việc Trọng_Thuỷ làm rể mà không nhắc tới việc Thuỷ chết theo Mỵ_Châu . Cũng có_thể sau khi về nước và sinh ra Triệu_Hồ thì Trọng_Thuỷ mới tự_sát . Như_vậy Trọng_Thuỷ phải còn sống ít_nhất đến năm 177 TCN .

Sau khi Trọng_Thuỷ về nước và sinh ra Triệu_Hồ , có_thể anh ta mới quyết_định tự_sát .

{'start_id': 578, 'text': 'Cũng có_thể sau khi về nước và sinh ra Triệu_Hồ thì Trọng_Thuỷ mới tự_sát .'}

Supports

Biết rằng họ Nguyễn_ly_khai , không chịu thần_phục nữa , tháng 3 năm 1627 , chúa Trịnh mang quân đi đánh họ Nguyễn_. Sự_kiện này đánh_dấu sự chia tách hoàn_toàn cả về lý_thuyết và thực_tế của xứ Thuận_Quảng tức Đàng_Trong của Chúa_Nguyễn với Đàng_Ngoài của Chúa_Trịnh . Nó cũng tạo ra thời_kỳ Trịnh-Nguyễn phân_tranh kéo_dài 45 năm , từ 1627 đến 1672 , với 7 cuộc đại_chiến của 2 bên . Dân_tình quá_khổ cực , chán_nản , hai họ Trịnh , Nguyễn_phải ngừng chiến , lấy sông Gianh làm ranh_giới chia_cắt lãnh_thổ , miền Nam sông Gianh–Rào Nan thuộc quyền chúa Nguyễn , được gọi là Đàng_Trong .

Không đúng khi nói rằng sự_kiện này đã góp_phần tạo ra thời_kỳ Trịnh-Nguyễn phân_tranh kéo_dài 45 năm với 7 cuộc đại_chiến .

{'start_id': 270, 'text': 'Nó cũng tạo ra thời_kỳ Trịnh-Nguyễn phân_tranh kéo_dài 45 năm , từ 1627 đến 1672 , với 7 cuộc đại_chiến của 2 bên .'}

Refutes

Dữ_liệu đáng tin_cậy về nhân_khẩu của Triều_Tiên rất khó để có được . Dữ_liệu gần đây nhất xuất_phát từ một cuộc điều_tra dân_số do Chính_phủ Triều_Tiên thực_hiện năm 2008 . Kết_quả được công_bố năm 2011 cho rằng dân_số của Triều_Tiên ở mức chính_xác là 25 triệu người . Mặc_dù con_số được làm_tròn rõ_ràng , nhưng nó được ước_tính gần như bằng các ước_tính khác - ví_dụ , theo ước_tính của Bộ Giáo_dục và Xã_hội Liên_Hợp_Quốc từ năm 2010 là 24.346.229 và ước_tính của CIA Factbook rằng dân_số của Triều_Tiên năm 2012 là 24.589.122 . Ngày_nay , Liên_Hợp_Quốc ước_tính dân_số xấp_xỉ 25,78 triệu người , xếp thứ 54 trên thế_giới .

Hệ_thống dữ_liệu thông_tin của Triều_Tiên được củng_cố một_cách chắc_chắn .

{'start_id': 0, 'text': 'Dữ_liệu đáng tin_cậy về nhân_khẩu của Triều_Tiên rất khó để có được .'}

Not_Enough_Information

Năm 1545 , Dương_Chấp_Nhất dâng dưa độc cho Nguyễn_Kim , Kim ăn vào mà chết . Chấp_Nhất bỏ trốn về nhà Mạc . Con rể Nguyễn_Kim là Trịnh_Kiểm lên thay cầm_quyền chỉ_huy quân_đội và Trịnh_Kiểm đã tìm cách loại_trừ phe_cánh của Nguyễn_Kim .

Năm 1545 , Nguyễn_Kim đã chết sau khi ăn dưa độc được Dương_Chấp_Nhất tặng .

{'start_id': 0, 'text': 'Năm 1545 , Dương_Chấp_Nhất dâng dưa độc cho Nguyễn_Kim , Kim ăn vào mà chết .'}

Supports

Thục_Phán sau khi lấy được Văn_Lang nhanh_chóng ổn_định quân_đội , treo bảng cầu_hiền , những tù_trưởng thuộc Văn_Lang cũ vẫn giữ nguyên chức_vụ , ông lấy hiệu là An_Dương_Vương , đổi tên nước thành Âu_Lạc , bộ_máy nhà_nước thời Âu_Lạc không có nhiều thay_đổi so với bộ_máy nhà_nước thời Văn_Lang . Đứng đầu trong bộ_máy hành_chính ở trung_ương vẫn là Vua và Lạc_hầu - Lạc_tướng . Đứng đầu các bộ vẫn là Lạc_tướng . Đứng đầu các chiềng , chạ vẫn là Bồ chính . Tuy_nhiên , ở thời An_Dương_Vương_quyền hành của nhà_nước cao hơn và chặt_chẽ hơn . Vua có quyền_thế hơn trong việc cai_trị đất_nước .

An_Dương_Vương là vị vua của nước Âu_Lạc , có triều_đại vào thế_kỷ thứ III trước Công_nguyên .

{'start_id': 460, 'text': 'Tuy_nhiên , ở thời An_Dương_Vương_quyền hành của nhà_nước cao hơn và chặt_chẽ hơn .'}

Not_Enough_Information

Dân_số Nghệ_An ( theo điều_tra dân_số năm 2019 ) có 3.327.791 người . Trên toàn tỉnh Nghệ_An có nhiều dân_tộc cùng sinh_sống như người Thái , người Mường bên cạnh dân_tộc chính là người Kinh . Cùng thời_điểm này , Nghệ_An có 37 dân_tộc cùng người nước_ngoài sinh_sống .

Ở cùng thời_điểm này có 37 dân_tộc cùng người nước_ngoài sinh tại Nghệ_An .

{'start_id': 193, 'text': 'Cùng thời_điểm này , Nghệ_An có 37 dân_tộc cùng người nước_ngoài sinh_sống .'}

Supports

Năm 2014 , Triều_Tiên bắt_đầu tiến_hành phổ_cập pin năng_lượng mặt_trời cho hàng trăm_ngàn hộ dân và xây_dựng cả một khu đô_thị sử_dụng năng_lượng tái_tạo ở thủ_đô . Năm 2015 , Triều_Tiên bắt_đầu tự sản_xuất máy_bay hạng nhẹ dựa theo thiết_kế của chiếc An-2 của hãng Antonov ( Nga ) và loại phi_cơ Mỹ Cessna 172 Skyhawk .

Triều_Tiên là quốc_gia có sự phát_triển mạnh về tiềm_lực quốc_phòng .

{'start_id': 0, 'text': 'Năm 2014 , Triều_Tiên bắt_đầu tiến_hành phổ_cập pin năng_lượng mặt_trời cho hàng trăm_ngàn hộ dân và xây_dựng cả một khu đô_thị sử_dụng năng_lượng tái_tạo ở thủ_đô .'}

Not_Enough_Information

Từ đầu công_nguyên đến thế_kỷ X , Việt_Nam chịu sự đô_hộ của phong_kiến Trung_Hoa , chữ Hán và tiếng Hán được giới quan_lại cai_trị áp_đặt sử_dụng . Theo Đào_Duy_Anh thì nước Việt bắt_đầu có Hán học khi viên Thái_thú Sĩ_Nhiếp ( 137 - 226 ) đã dạy dân Việt thi_thư . Trong khoảng thời_gian hơn một_ngàn năm , hầu_hết các bài văn khắc trên tấm bia đều bằng chữ Hán .

Trong suốt hơn một_ngàn năm , gần như tất_cả các bài văn khắc trên tấm bia đều được viết bằng chữ Hán .

{'start_id': 266, 'text': 'Trong khoảng thời_gian hơn một_ngàn năm , hầu_hết các bài văn khắc trên tấm bia đều bằng chữ Hán .'}

Supports

Các chuyên_gia nhân_khẩu_học trong thế_kỷ 20 ước_tính rằng dân_số sẽ tăng lên 25,5 triệu vào năm 2000 và 28 triệu vào năm 2010 , nhưng sự gia_tăng này không bao_giờ xảy ra do nạn đói Bắc_Triều_Tiên . Nạn đói bắt_đầu vào năm 1995 , kéo_dài trong ba năm và dẫn đến cái chết của khoảng 240.000 đến 420.000 người Bắc_Triều_Tiên . Nạn đói có tác_động đáng_kể đến tốc_độ tăng dân_số , giảm xuống 0,9% hàng năm trong năm 2002 và 0,5% trong năm 2014 . Dân_số Bắc_Triều_Tiên thậm_chí chưa bằng một_nửa so với Hàn_Quốc ( 51,7 triệu ) , dù có diện_tích lớn hơn . Kết_hôn muộn sau khi thực_hiện nghĩa_vụ_quân_sự , không_gian nhà ở hạn_chế và thời_gian làm_việc hoặc nghiên_cứu chính_trị kéo_dài làm cạn_kiệt dân_số và giảm sự phát_triển . Tỷ_lệ sinh quốc_gia là 14,5 ca sinh mỗi năm trên 1.000 dân . Hai_phần_ba số hộ gia_đình bao_gồm các gia_đình mở_rộng chủ_yếu sống trong các căn nhà có hai phòng .

Nhà là nơi dùng để sinh_hoạt và nghỉ_ngơi của mỗi gia_đình .

{'start_id': 788, 'text': 'Hai_phần_ba số hộ gia_đình bao_gồm các gia_đình mở_rộng chủ_yếu sống trong các căn nhà có hai phòng .'}

Not_Enough_Information

Các tài_liệu Lịch triều hiến_chương loại chí , Ức_Trai thi_tập , bài thơ Minh_Lương của Lê_Thánh_Tông , Chế văn của vua Tương_Dực_Đế , Kiến_văn tiểu lục , Việt sử thông giám cương mục , Sơn_Nam lịch triều đăng_khoa khảo và Lịch triều đăng_khoa bi khảo chép rằng Nguyễn_Trãi yết_kiến Lê_Lợi tại địa_điểm Lỗi_Giang , nhưng không ghi năm nào .

Nguyễn_Trãi ( 1380-1442 ) là một nhà_văn , nhà ngoại_giao và chiến_lược_gia xuất_sắc của Việt_Nam thời Trần và nhà Hậu_Lê đầu_tiên .

{'start_id': 0, 'text': 'Các tài_liệu Lịch triều hiến_chương loại chí , Ức_Trai thi_tập , bài thơ Minh_Lương của Lê_Thánh_Tông , Chế văn của vua Tương_Dực_Đế , Kiến_văn tiểu lục , Việt sử thông giám cương mục , Sơn_Nam lịch triều đăng_khoa khảo và Lịch triều đăng_khoa bi khảo chép rằng Nguyễn_Trãi yết_kiến Lê_Lợi tại địa_điểm Lỗi_Giang , nhưng không ghi năm nào .'}

Not_Enough_Information

Thực_tế , sau hàng chục năm bị phân_liệt , ngôn_ngữ của hai miền Nam_Bắc đã phát_triển theo hai hướng rất khác nhau . Theo các chuyên_gia , số_từ vựng mà cả hai bên cùng hiểu được chỉ chiếm khoảng 70% . Xã_hội khép_kín của Bắc_Triều_Tiên khiến ngôn_ngữ của họ đã thay_đổi rất ít kể từ khi bán_đảo bị chia_cắt từ sau chiến_tranh thế_giới thứ hai . Trong khi đó , ngôn_ngữ Hàn_Quốc đã phát_triển , đa_dạng hơn nhiều do tiếp_xúc với các nền văn_hoá và công_nghệ bên ngoài . Trong khi người Hàn_Quốc có xu_hướng sử_dụng ngày_càng nhiều từ vay_mượn của tiếng nước_ngoài thì một_số từ_ngữ của người Triều_Tiên lại mang tính nhạy_cảm chính_trị . Điều này khiến ngôn_ngữ miền Bắc ít có từ mượn tiếng Anh hơn so với nước láng_giềng .

Nhìn vào thực_tế , sau hàng chục năm rời nhau , ngôn_ngữ của hai vùng miền Nam và Bắc đã phát_triển theo hai hướng hoàn_toàn khác_biệt .

{'start_id': 0, 'text': 'Thực_tế , sau hàng chục năm bị phân_liệt , ngôn_ngữ của hai miền Nam_Bắc đã phát_triển theo hai hướng rất khác nhau .'}

Supports

Tại Triều_Tiên hiện có khoảng 700 người nước_ngoài làm_việc . Dù ít vậy nhưng Chính_phủ Triều_Tiên vẫn cấp cho người nước_ngoài một mạng di_động riêng với đầu số_là 191250xxxx , có_thể gọi ra nước_ngoài nhưng không_thể gọi vào số của người Triều_Tiên , có_thể dùng mạng 3G . Người trong nước cũng được dùng điện_thoại_di_động nhưng không được gọi ra nước_ngoài , mà chỉ gọi được trong nước .

Người trong nước được phép sử_dụng điện_thoại để gọi trong và ngoài nước .

{'start_id': 275, 'text': 'Người trong nước cũng được dùng điện_thoại_di_động nhưng không được gọi ra nước_ngoài , mà chỉ gọi được trong nước .'}

Refutes

Thể song_thất_lục_bát cũng lưu lại tác_phẩm Cung oán ngâm_khúc , lời_văn cầu_kỳ , hoa_mỹ nhưng thể thơ phổ_biến nhất là truyện_thơ lục_bát , trong đó phải kể Truyện_Kiều ( Nguyễn_Du ) và Lục_Vân_Tiên ( Nguyễn_Đình_Chiểu ) . Văn từ truyện_thơ bình_dị hơn nhưng lối hành_văn và ý_tứ không kém sâu_sắc và khéo_léo . Những tác_phẩm truyện Nôm khuyết_danh khác như Thạch_Sanh , Trê_Cóc , Nhị độ mai , Phan_Trần , Tấm_Cám , Lưu_Bình_Dương_Lễ , Ngư tiều y_thuật vấn_đáp , Nữ tú_tài , Tô_Công phụng sứ , tất_cả được phổ_biến rộng_rãi khiến không mấy người Việt lại không biết vài câu , nhất_là Truyện_Kiều .

Văn từ trong các tác_phẩm truyện_thơ không có gì đặc_biệt và thiếu sức_sống , khiến chúng trở_nên nhàm_chán và thiếu ý_nghĩa .

{'start_id': 224, 'text': 'Văn từ truyện_thơ bình_dị hơn nhưng lối hành_văn và ý_tứ không kém sâu_sắc và khéo_léo .'}

Refutes

Tuy_nhiên , mối quan_hệ giữa hai nước vẫn có những thời_điểm căng_thẳng trong bối_cảnh Bình_Nhưỡng thử tên_lửa , hạt_nhân liên_tục . Quan_hệ Triều-Trung xuống đáy năm 2017 do Triều_Tiên liên_tục thử hạt_nhân , tên_lửa năm 2016 và 2017 , gây ra những trận động_đất khiến người_dân sống ở vùng Đông_Bắc_Trung_Quốc lo_sợ . Các nhà_khoa_học Trung_Quốc quan_ngại về núi Mantap , bãi thử hạt_nhân của Triều_Tiên , sẽ sập do bị ảnh_hưởng bởi các vụ thử hạt_nhân . Trung_Quốc do_đó đã ủng_hộ một_số lệnh trừng_phạt Triều_Tiên mà Liên_Hợp_Quốc áp_đặt nhằm phản_ứng với các vụ thử hạt_nhân bừa_bãi . Bước_đi đó của Bắc_Kinh khiến quan_hệ Triều Tiên-Trung Quốc xấu đi nghiêm_trọng . Do Trung_Quốc ủng_hộ trừng_phạt Triều_Tiên , báo_chí nhà_nước Triều_Tiên đã công_kích trực_diện Trung_Quốc ít_nhất ba lần năm 2017 .

Tên_lửa là một loại vũ_khí thường được sử_dụng ở chiến_trường .

{'start_id': 0, 'text': 'Tuy_nhiên , mối quan_hệ giữa hai nước vẫn có những thời_điểm căng_thẳng trong bối_cảnh Bình_Nhưỡng thử tên_lửa , hạt_nhân liên_tục .'}

Not_Enough_Information

Theo Trần_Trọng_Kim trong Việt_Nam sử lược thì Nguyễn_Trãi gia_nhập nghĩa_quân Lam_Sơn vào năm 1420 . Việt_Nam sử lược , chương XIV ( Mười năm đánh quân Tàu ) , đoạn số 6 viết : " Khi Bình_Định Vương về đánh ở Lỗi_Giang , thì có ông Nguyễn_Trãi , vào yết_kiến , dâng bài sách bình Ngô , vua xem lấy_làm hay , dùng ông ấy làm tham_mưu " . Trước đó , đoạn số 5 viết rằng " Năm Canh_Tí ( 1420 ) , Bình_Định Vương đem quân ra đóng ở làng Thôi ... Vương lại đem quân đóng ở Lỗi_Giang " .

Theo Việt_Nam sử lược , chương XIV ( Mười năm đánh quân Tàu ) , đoạn số 6 , Nguyễn_Trãi đã gặp Bình_Định Vương tại Lỗi_Giang , trình_diễn bài sách bình Ngô và được vua sử_dụng như một tư_vấn cho cuộc_chiến .

{'start_id': 102, 'text': 'Việt_Nam sử lược , chương XIV ( Mười năm đánh quân Tàu ) , đoạn số 6 viết : " Khi Bình_Định Vương về đánh ở Lỗi_Giang , thì có ông Nguyễn_Trãi , vào yết_kiến , dâng bài sách bình Ngô , vua xem lấy_làm hay , dùng ông ấy làm tham_mưu " .'}

Supports

Trong chính_sử thì ghi lại một_số văn_kiện quan_trọng bằng chữ_Nôm trong đó có tờ sắc chúa Thanh Đô_Vương_Trịnh Tráng soạn nhân_danh vua Lê_Thần_Tông gửi cho chúa Sãi Nguyễn_Phúc_Nguyên năm 1627 đòi đất Thuận_Hoá nộp thuế . Dụng_ý dùng Nôm là để dễ_bề diễn_tả tình gia_tộc của kẻ_cả vì Trịnh_Tráng với Nguyễn_Phúc_Nguyên là anh_em con cô con cậu .

Lê_Thần_Tông ( 1554 - 1619 ) , tên thật là Lê_Y , là vị hoàng_đế thứ đôi trong triều_đại nhà Lê_trung_hưng của Việt_Nam , trị_vì từ năm 1600 đến khi mất vào năm 1619 .

{'start_id': 0, 'text': 'Trong chính_sử thì ghi lại một_số văn_kiện quan_trọng bằng chữ_Nôm trong đó có tờ sắc chúa Thanh Đô_Vương_Trịnh Tráng soạn nhân_danh vua Lê_Thần_Tông gửi cho chúa Sãi Nguyễn_Phúc_Nguyên năm 1627 đòi đất Thuận_Hoá nộp thuế .'}

Not_Enough_Information

Vào thế_kỷ 16 , một_số người Việt di_cư lên phía bắc vào Trung_Quốc . Tuy đã bị ảnh_hưởng Trung_Hoa nhiều hơn , con_cháu những người này vẫn còn nói tiếng Việt và được công_nhận là một dân_tộc_thiểu_số tại Trung_Quốc .

Sự ảnh_hưởng của Trung_Quốc đã khiến dân_tộc Việt_Nam tại Trung_Quốc mất đi ngôn_ngữ và văn_hoá của mình .

{'start_id': 70, 'text': 'Tuy đã bị ảnh_hưởng Trung_Hoa nhiều hơn , con_cháu những người này vẫn còn nói tiếng Việt và được công_nhận là một dân_tộc_thiểu_số tại Trung_Quốc .'}

Refutes

Sau khi Nguyễn_Trãi chết , đa_phần những di_cảo thơ_văn và trước_tác của ông đều bị tiêu_huỷ . Bản khắc in sách Dư_địa_chí bị Đại_Tư đồ Đinh_Liệt sai huỷ ( năm 1447 ) . Nhiều trước_tác mất vĩnh_viễn đến nay như Luật thư , Ngọc đường di_cảo , Giao tự_đại lễ ... Gia_quyến Nguyễn_Trãi cũng lưu_tán khi biến_cố Lệ_Chi_Viên xảy đến . Theo gia_phả họ Nguyễn_Nhị_Khê , em_trai Nguyễn_Trãi là Nguyễn_Phi_Hùng chạy về Phù_Khê , huyện Từ_Sơn , Bắc_Ninh . Nguyễn_Phù - một người con của Nguyễn_Trãi - chạy lên Cao_Bằng , đổi họ sang họ Bế Nguyễn_. Bà vợ thứ năm của Nguyễn_Trãi là Lê_thị , đang mang thai , phải trốn về Phương_Quất , huyện Kim_Môn , Hải_Dương . Đặc_biệt , bà vợ thứ tư của Nguyễn_Trãi là Phạm_Thị_Mẫn , lúc đó cũng đang mang thai , được người học_trò cũ của chồng là Lê_Đạt giúp chạy trốn vào xứ Bồn_Man , sau về thôn Dự_Quần , huyện Ngọc_Sơn , phủ Tĩnh_Gia , Thanh_Hoá . Tại đây , bà sinh ra Nguyễn_Anh_Vũ . Để tránh sự truy_sát của triều_đình , Nguyễn_Anh_Vũ đổi sang họ mẹ là Phạm_Anh_Vũ .

Bị mất mãi và không còn tồn_tại từ khi ra_đời , nhiều tác_phẩm quan_trọng của văn_học và lịch_sử Việt_Nam như Luật thư , Ngọc đường di_cảo , Giao tự_đại lễ được xem là đã mất đi vĩnh_viễn . Gia_quyến Nguyễn_Trãi cũng phải lưu_tán tránh khỏi cuộc khủng_hoảng Lệ_Chi_Viên .

{'start_id': 169, 'text': 'Nhiều trước_tác mất vĩnh_viễn đến nay như Luật thư , Ngọc đường di_cảo , Giao tự_đại lễ ... Gia_quyến Nguyễn_Trãi cũng lưu_tán khi biến_cố Lệ_Chi_Viên xảy đến .'}

Supports

Tổng diện_tích tự_nhiên của Quảng_Nam là 1.043.803 ha được hình_thành từ chín loại đất khác nhau gồm cồn cát và đất_cát ven biển , đất phù_sa sông , đất phù_sa biển , đất xám bạc_màu , đất_đỏ vàng , đất thung_lũng , đất bạc_màu xói_mòn trơ sỏi đá , ... Nhóm đất phù_sa ven sông là nhóm đất quan_trọng nhất trong phát_triển cây_lương_thực , thực_phẩm và cây_công_nghiệp ngắn ngày . Nhóm đất_đỏ vàng vùng đồi_núi thuận_lợi cho trồng rừng , cây_công_nghiệp và cây_ăn_quả dài ngày . Nhóm đất_cát ven biển đang được khai_thác cho mục_đích nuôi_trồng thuỷ_sản .

Đất_cát ven biển ít được quan_tâm trong nuôi_trồng và sử_dụng .

{'start_id': 479, 'text': 'Nhóm đất_cát ven biển đang được khai_thác cho mục_đích nuôi_trồng thuỷ_sản .'}

Not_Enough_Information

Người Ngạn là một nhóm cư_dân ở tỉnh Cao_Bằng được xếp vào nhóm dân_tộc Tày nhưng về mặt ngôn_ngữ thì gần với người Giáy , từng sử_dụng chữ Nôm_Ngạn trộn với chữ Hán trong các bài mo ( khấn cúng ) .

Người Ngạn là một cộng_đồng dân_cư thuộc tỉnh Cao_Bằng , được xếp vào dân_tộc Tày , nhưng về ngôn_ngữ thì có sự gần_gũi với người Giáy và từng sử_dụng chữ Nôm_Ngạn kết_hợp với chữ Hán trong các bài mo ( khấn cúng ) .

{'start_id': 0, 'text': 'Người Ngạn là một nhóm cư_dân ở tỉnh Cao_Bằng được xếp vào nhóm dân_tộc Tày nhưng về mặt ngôn_ngữ thì gần với người Giáy , từng sử_dụng chữ Nôm_Ngạn trộn với chữ Hán trong các bài mo ( khấn cúng ) .'}

Supports

Trung_Quốc từ trước đến nay vẫn là nước có quan_hệ thân_thiết nhất với Triều_Tiên . Trong Chiến_tranh Triều_Tiên , Trung_Quốc đã gửi gần 1 triệu Chí_nguyện_quân sang giúp_đỡ Triều_Tiên . Ngoài_ra , Trung_Quốc còn là bạn_hàng kinh_tế , nhà_đầu_tư lớn của Triều_Tiên . Trung_Quốc cũng là thành_viên của cuộc đàm_phán 6 bên về vấn_đề hạt_nhân trên bán_đảo Triều_Tiên .

Trung_Quốc đã tham_gia vào_cuộc đàm_phán 6 bên của bán_đảo Triều_Tiên về vấn_đề hạt_nhân .

{'start_id': 267, 'text': 'Trung_Quốc cũng là thành_viên của cuộc đàm_phán 6 bên về vấn_đề hạt_nhân trên bán_đảo Triều_Tiên .'}

Supports

Sử_ký Tư_Mã Thiên ghi_chép vắn_tắt rằng Triệu_Đà dùng tài ngoại_giao và đút_lót mua_chuộc các thủ_lĩnh người Mân_Việt , Tây_Âu_Lạc mà thu_phục các vùng này vào thời_điểm " sau khi Lã hậu chết " ( năm 180 TCN ) . Các sách_giáo_khoa tại Việt_Nam hiện_nay đều thống_nhất lấy thời_điểm ước_lệ này trong Sử_ký và lấy năm ngay sau 180 TCN là 179 TCN ( Xem mục về Niên_đại và tư_liệu ở dưới ) .

Triệu_Đà là một nhà ngoại viễn và quan nhà Tần trong lịch_sử Trung_Quốc .

{'start_id': 0, 'text': 'Sử_ký Tư_Mã Thiên ghi_chép vắn_tắt rằng Triệu_Đà dùng tài ngoại_giao và đút_lót mua_chuộc các thủ_lĩnh người Mân_Việt , Tây_Âu_Lạc mà thu_phục các vùng này vào thời_điểm " sau khi Lã hậu chết " ( năm 180 TCN ) .'}

Not_Enough_Information

Hán_Cao_Tổ_Lưu Bang và Hán_Huệ_Đế_Lưu_Doanh chết đi , Lã_Hậu nắm quyền , bắt_đầu gây sự với Triệu_Đà . Lã_Hậu ra_lệnh cấm_vận với nước Nam_Việt . Triệu_Đà thấy Lã_Hậu có_thể qua nước Trường_Sa mà thôn_tính Nam_Việt . Thế_là Triệu_Đà bèn tuyên_bố độc_lập hoàn_toàn khỏi nhà Hán , tự_xưng " Nam_Việt_Vũ_Đế " và cất_quân đánh nước Trường_Sa , chiếm được mấy huyện biên_giới của Trường_Sa mới chịu thôi .

Không có thông_tin nào cho biết Hán_Cao_Tổ_Lưu Bang và Hán_Huệ_Đế_Lưu_Doanh đã qua_đời , và không có sự bắt_đầu xung_đột từ Lã_Hậu với Triệu_Đà .

{'start_id': 0, 'text': 'Hán_Cao_Tổ_Lưu Bang và Hán_Huệ_Đế_Lưu_Doanh chết đi , Lã_Hậu nắm quyền , bắt_đầu gây sự với Triệu_Đà .'}

Refutes

Lịch_sử hình_thành và phát_triển của nhiều đô_thị trên dải đất miền Nam như Thanh_Hà – Bao_Vinh , Phú_Xuân – Huế , Hội_An , Mỹ_Tho , Cù_lao Phố ( Nông_Nại đại phố ) , Sài_Gòn – Chợ_Lớn – Gia_Định , Hà_Tiên ... đều cơ_bản bắt_nguồn từ thế_kỷ 17 trở đi với những cuộc di_dân lớn chủ_yếu từ các vùng_đất thuộc xứ Thanh , xứ Nghệ , Quảng_Bình và cả miền Nam Trung_Quốc sau khi nhà Thanh diệt nhà Minh ( xem cụ_thể ở bài viết về người Minh_Hương ) . Với một khoảng thời_gian trên_dưới 200 năm ( 1600 – 1800 ) , dải đất Đàng_Trong cơ_bản có một nhịp_độ phát_triển kinh tế-xã hội năng_động hơn hẳn Đàng_Ngoài . Cần nhớ rằng , bên cạnh đô_thị truyền_thống là kinh_đô Thăng_Long thì Đàng_Ngoài chỉ phát_triển được thêm một đô_thị Phố Hiến mang vai_trò là đô_thị vệ_tinh của Thăng_Long . Trong khi đó ở Đàng_Trong , các chúa Nguyễn nhận_biết rõ những ưu và nhược_điểm của xứ mình nên dần hình_thành tầm nhìn kinh_tế năng_động hơn hẳn các chúa Trịnh ở Đàng_Ngoài và cả các vua nhà Nguyễn sau_này . Bởi_vậy với tư_cách là những nhà cai_trị thực_quyền trên đất phương Nam ( thay_vì vua nhà Lê_trung_hưng ) , các chúa Nguyễn đã khôn_ngoan đón_nhận và tận_dụng cộng_đồng di_dân vùng Hoa_Nam ( chủ_yếu là những người Khách Gia , Phúc_Kiến và Quảng_Đông vốn đặc_biệt năng_động và thạo nghề kinh_doanh ) sau biến_loạn cuối thời Minh để điều_động họ khai_phá và phát_triển một loạt các đô_thị năng_động thương_mại nối dài từ Hội_An cho đến tận Hà_Tiên ngày_nay .

Thời_Minh là thời_kỳ lịch_sử Trung_Quốc kéo_dài từ năm 1368 đến năm 1644 , trong đó triều_đại Minh được thành_lập sau khi nhà Minh đánh_bại nhà Nguyên .

{'start_id': 987, 'text': 'Bởi_vậy với tư_cách là những nhà cai_trị thực_quyền trên đất phương Nam ( thay_vì vua nhà Lê_trung_hưng ) , các chúa Nguyễn đã khôn_ngoan đón_nhận và tận_dụng cộng_đồng di_dân vùng Hoa_Nam ( chủ_yếu là những người Khách Gia , Phúc_Kiến và Quảng_Đông vốn đặc_biệt năng_động và thạo nghề kinh_doanh ) sau biến_loạn cuối thời Minh để điều_động họ khai_phá và phát_triển một loạt các đô_thị năng_động thương_mại nối dài từ Hội_An cho đến tận Hà_Tiên ngày_nay .'}

Not_Enough_Information

Hệ chữ_Nôm cũng không có sự thống_nhất do chưa được quan_tâm chuẩn_hoá toàn_diện : có_thể có nhiều chữ dùng để ghi cùng một âm_tiết , hoặc ngược_lại , một chữ có_thể có nhiều cách đọc khác nhau . Tình_trạng này còn do " tam_sao_thất_bản " , phần vì trình_độ người thợ khắc chữ ngày_xưa , phần vì khâu in mộc_bản có chất_lượng không cao ( chữ bị nhoè , mất nét ) . Do_đó có người nói " chữ_Nôm phải vừa đọc vừa đoán " , "_nôm_na là cha mách_qué " .

Người ta đã nói rằng " để đọc chữ_Nôm , bạn cần kết_hợp việc đọc và dự_đoán " và "_nôm_na có nghĩa là cha mách_qué " .

{'start_id': 364, 'text': 'Do_đó có người nói " chữ_Nôm phải vừa đọc vừa đoán " , "_nôm_na là cha mách_qué " .'}

Supports

Dữ_liệu đáng tin_cậy về nhân_khẩu của Triều_Tiên rất khó để có được . Dữ_liệu gần đây nhất xuất_phát từ một cuộc điều_tra dân_số do Chính_phủ Triều_Tiên thực_hiện năm 2008 . Kết_quả được công_bố năm 2011 cho rằng dân_số của Triều_Tiên ở mức chính_xác là 25 triệu người . Mặc_dù con_số được làm_tròn rõ_ràng , nhưng nó được ước_tính gần như bằng các ước_tính khác - ví_dụ , theo ước_tính của Bộ Giáo_dục và Xã_hội Liên_Hợp_Quốc từ năm 2010 là 24.346.229 và ước_tính của CIA Factbook rằng dân_số của Triều_Tiên năm 2012 là 24.589.122 . Ngày_nay , Liên_Hợp_Quốc ước_tính dân_số xấp_xỉ 25,78 triệu người , xếp thứ 54 trên thế_giới .

Chính_phủ là cơ_quan lãnh_đạo cao nhất của mỗi quốc_gia .

{'start_id': 70, 'text': 'Dữ_liệu gần đây nhất xuất_phát từ một cuộc điều_tra dân_số do Chính_phủ Triều_Tiên thực_hiện năm 2008 .'}

Not_Enough_Information

Chủ_nghĩa_thực_dân đã tạo ra những hậu_quả gây mất ổn_định trên tất_cả những điều mà các bộ_tộc châu_Phi ngày_nay còn cảm_nhận được trong hệ_thống chính_trị của châu_Phi . Trước khi có ảnh_hưởng của người châu_Âu thì các ranh_giới quốc_gia đã không phải là những điều đáng quan_tâm nhất , trong đó người Phi châu nói_chung theo các thực_tiễn trong các vùng khác của thế_giới , chẳng_hạn như ở bán_đảo Ả_Rập , mà ở đó lãnh_thổ của các nhóm dân_cư là trùng khít với khu_vực có ảnh_hưởng về quân_sự và thương_mại của họ . Sự_cố tình của người châu_Âu trong việc vạch ra các ranh_giới xung_quanh các lãnh_thổ để chia tách họ ra khỏi các quyền_lực khác tại thuộc địa thông_thường có ảnh_hưởng tới việc chia_cắt các nhóm dân_cư hay chính_trị liền kề hoặc bắt các kẻ_thù truyền_thống phải sống cạnh nhau mà không có khu_vực đệm giữa họ . Ví_dụ , sông Congo , mặc_dù nó dường_như là ranh_giới địa_lý_tự_nhiên , đã có các nhóm sắc_tộc sống trên hai bờ sông chia_sẻ cùng một ngôn_ngữ và văn_hoá hay các điều gì đó tương_tự . Sự phân_chia đất_đai giữa Bỉ và Pháp dọc theo con sông này đã cô_lập các nhóm sắc_tộc này khỏi nhau . Những người sống ở khu_vực Sahara hay Hạ_Sahara là những người buôn_bán xuyên châu_lục này trong nhiều thế_kỷ , thông_thường hay vượt qua các " biên_giới " mà thông_thường chỉ tồn_tại trên các bản_đồ của người châu_Âu .

Trước sự ảnh_hưởng của người châu_Âu , ranh_giới quốc_gia không phải là một vấn_đề không đáng quan_tâm , và người châu_Phi nói_chung không tuân theo các thực_tế trong các khu_vực khác trên thế_giới , ví_dụ như bán_đảo Ả_Rập , nơi lãnh_thổ của các nhóm dân_cư không trùng khớp với khu_vực có ảnh_hưởng quân_sự và thương_mại của họ .

{'start_id': 172, 'text': 'Trước khi có ảnh_hưởng của người châu_Âu thì các ranh_giới quốc_gia đã không phải là những điều đáng quan_tâm nhất , trong đó người Phi châu nói_chung theo các thực_tiễn trong các vùng khác của thế_giới , chẳng_hạn như ở bán_đảo Ả_Rập , mà ở đó lãnh_thổ của các nhóm dân_cư là trùng khít với khu_vực có ảnh_hưởng về quân_sự và thương_mại của họ .'}

Refutes

Đoạn 3 : Từ Ta_đây ... đến Lấy yếu chống mạnh , thường đánh bất_ngờ : Hình_ảnh của vị lãnh_tụ nghĩa_quân Lam_Sơn và những khó_khăn trong buổi đầu dấy nghiệp .

Các vị lãnh_tụ của phong_trào khởi_nghĩa Lam_Sơn đều là những nhân_vật tài_giỏi .

{'start_id': 0, 'text': 'Đoạn 3 : Từ Ta_đây ... đến Lấy yếu chống mạnh , thường đánh bất_ngờ : Hình_ảnh của vị lãnh_tụ nghĩa_quân Lam_Sơn và những khó_khăn trong buổi đầu dấy nghiệp .'}

Not_Enough_Information

Triều_Tiên do Kim_Nhật_Thành ( Kim Il-sung ) lãnh_đạo trong vai_trò Bí_thư_thứ_nhất Đảng Lao_động Triều_Tiên và Chủ_tịch Uỷ_ban Quốc_phòng Triều_Tiên từ năm 1948 tới khi ông chết ngày 8 tháng 7 năm 1994 . Trên thực_tế , Kim được thừa_nhận như là người giữ " vị_trí cao nhất của quốc_gia " ( tức nguyên_thủ quốc_gia ) . Kế_nhiệm ông là con trai ông Kim_Chính_Nhật ( Kim Jong-il ) , và sau đó là cháu nội Kim_Chính_Ân ( Kim Jong-un ) . Các quan_hệ quốc_tế của nước này về sau nói_chung đã được cải_thiện đáng_kể và đã có một cuộc gặp thượng_đỉnh lịch_sử Nam-Bắc vào tháng 6 năm 2000 . Tuy_nhiên , căng_thẳng với Hoa_Kỳ gần đây đã tăng lên khi Triều_Tiên tiếp_tục Chương_trình vũ_khí_hạt_nhân của họ . Bên cạnh đó , Triều_Tiên cáo_buộc Hoa_Kỳ và Đại_Hàn Dân_quốc không thực_tâm trong việc tái thống_nhất hai miền Triều_Tiên . Triều_Tiên đã đưa ra đề_xuất thành_lập Liên_Bang Koryo ( Cao_Ly ) nhưng phía Đại_Hàn Dân_Quốc luôn bác_bỏ đề_xuất này . Theo đề_xuất của Triều_Tiên , 2 miền sẽ thống_nhất về chính_trị khi thành_lập Hội_đồng Liên_bang trước khi thống_nhất về kinh_tế , nhưng phía Chính_phủ Đại_Hàn Dân_Quốc bác_bỏ vì họ cho rằng là Chính_phủ Đại_Hàn Dân_Quốc mới là chính_phủ hợp_pháp của toàn_bộ đất_nước . Trong Đàm_phán 6 bên về vấn_đề hạt_nhân của Triều_Tiên , Triều_Tiên luôn đưa ra đề_nghị sẽ ngừng những chương_trình tên_lửa - hạt_nhân khi và chỉ khi Hoa_Kỳ , Hàn_Quốc và các đồng_minh chấm_dứt việc " đe_doạ an_ninh " của nước này , đặc_biệt rằng không được tập_trận ở trên bán_đảo Triều_Tiên .

Người giữ vị_trí cao nhất của quốc_gia lúc đó là ông Kim .

{'start_id': 205, 'text': 'Trên thực_tế , Kim được thừa_nhận như là người giữ " vị_trí cao nhất của quốc_gia " ( tức nguyên_thủ quốc_gia ) .'}

Supports

Thành_phố Thạch_Gia_Trang ( 石家庄 ) ở tỉnh Hà_Bắc , Trung_Quốc : huyện_lỵ Chính Định ở góc nam Thạch_Gia_Trang là nơi sinh của Triệu_Đà , thời nhà Tần có tên là huyện Chân_Định quận Hằng_Sơn . Thị_trấn Triệu_Lăng_Phu ( 赵陵铺镇 ) ở góc nam quận Tân_Hoa ( 新华区 ) của thành_phố Thạch_Gia_Trang có mộ tổ_tiên của Triệu_Đà do Hán_Vũ_Đế đời Tây_Hán xây để vỗ_về Triệu_Đà , ngày_nay vẫn còn bia mộ .

Thành_phố Thạch_Gia_Trang không tồn_tại trong tỉnh Hà_Bắc , Trung_Quốc . Không có huyện Chính Định nằm ở góc nam của Thạch_Gia_Trang và không có thông_tin về việc đây là quê_hương của Triệu_Đà . Trong thời_kỳ nhà Tần , không có huyện Chân_Định thuộc quận Hằng_Sơn .

{'start_id': 0, 'text': 'Thành_phố Thạch_Gia_Trang ( 石家庄 ) ở tỉnh Hà_Bắc , Trung_Quốc : huyện_lỵ Chính Định ở góc nam Thạch_Gia_Trang là nơi sinh của Triệu_Đà , thời nhà Tần có tên là huyện Chân_Định quận Hằng_Sơn .'}

Refutes

Năm 2019 , GRDP toàn tỉnh tăng_trưởng 9,03% so với năm 2018 , GRDP thực_tế đạt 88.258 tỉ đồng , cơ_cấu kinh_tế chuyển_dịch đúng hướng . Thu ngân_sách ước đạt 15.500 tỷ đồng , đạt 114,8% dự_toán và tăng 10,2% so với thực_hiện năm 2018 . Chi ngân_sách năm 2019 ước đạt 24.945,44 tỷ đồng , đạt 102,5% dự_toán .

Không_thể khẳng_định rằng ngân_sách đạt 15.500 tỷ đồng , vì nó chưa vượt qua hoặc đạt dự_toán 114,8% và cũng chưa chắc đã tăng 10,2% so với năm trước .

{'start_id': 136, 'text': 'Thu ngân_sách ước đạt 15.500 tỷ đồng , đạt 114,8% dự_toán và tăng 10,2% so với thực_hiện năm 2018 .'}

Refutes

Nhiều người Phi đã chuyển sang theo dạng châu_Âu của Kitô giáo trong thời_kỳ thuộc địa . Trong những thập_niên cuối của thế_kỷ XX các giáo_phái khác nhau của Kitô giáo đã phát_triển nhanh . Một_số các giáo_chủ người Phi của Giáo_hội Công_giáo La_Mã đã được nói đến như là các ứng_viên cho chức_vụ Giáo_hoàng . Những người theo Kitô giáo ở châu_Phi dường_như là bảo_thủ hơn so với những người đồng tôn_giáo ở phần_lớn các nước công_nghiệp , điều này gần đây dẫn tới những rạn_nứt trong các giáo_phái , chẳng_hạn như giữa Anh giáo và Phong_trào Giám lý .

Không đúng rằng những người theo Kitô giáo ở châu_Phi đều bảo_thủ hơn so với những người theo cùng tôn_giáo trong đa_số các nước công_nghiệp , điều này gần đây đang tạo ra rạn_nứt trong các giáo_phái , như giữa Anh giáo và Phong_trào Giám lý .

{'start_id': 310, 'text': 'Những người theo Kitô giáo ở châu_Phi dường_như là bảo_thủ hơn so với những người đồng tôn_giáo ở phần_lớn các nước công_nghiệp , điều này gần đây dẫn tới những rạn_nứt trong các giáo_phái , chẳng_hạn như giữa Anh giáo và Phong_trào Giám lý .'}

Refutes

Chữ Hán khắc_phục sự hiểu sai nghĩa do đồng_âm khác nghĩa : ví_dụ như từ Hán-Việt " vũ " có các chữ Hán là 宇 ( trong " vũ_trụ " ) , 羽 ( trong " lông_vũ " ) , 雨 ( trong " vũ_kế " - nghĩa_là " mưa " ) , 武 ( trong " vũ_khí " ) , 舞 ( trong " vũ_công " - nghĩa_là " múa " ) . Nếu chỉ viết " vũ " theo chữ Quốc_ngữ thì người đọc phải tự tìm_hiểu nghĩa , còn nếu viết bằng chữ Hán thì nghĩa của " vũ " sẽ được thể_hiện rõ_ràng . Ứng_dụng này được sử_dụng nhiều nhất ở Hàn_Quốc , khi bố_mẹ đi khai_sinh cho con ngoài việc viết tên con bằng hangul để biểu_thị cách đọc thì họ cũng phải viết cả hanja để biểu_thị ý_nghĩa cho tên của con mình . Ví_dụ : Kim_Ki_Bum ( cựu thành_viên Super_Junior ) và Key ( thành_viên SHINee ) đều có tên thật là " Gim Gi-beom " , viết bằng hangul là 김기범 , nhưng tên_chữ Hán thì khác nhau . Kim_Ki_Bum có tên_chữ Hán là 金起範 ( Kim_Khởi_Phạm ) , còn Key có tên_chữ Hán là 金基范 ( Kim_Cơ_Phạm ) . Trong tiếng Việt , việc chỉ sử_dụng chữ Quốc_ngữ ( chữ Latinh ) chỉ có_thể biểu âm mà không dùng kèm chữ Hán và chữ_Nôm có tính biểu nghĩa tốt , đang khiến tình_trạng đồng_âm khác nghĩa trong tiếng Việt trở_nên nghiêm_trọng hơn . Tiêu_biểu như ngay chính người Việt không hiểu đúng chữ " Thị " thường có trong tên phụ_nữ Việt_Nam mang nghĩa_là gì , nhầm họ ( họ Tôn và họ Tôn_Thất , họ Âu và họ Âu_Dương ) , dịch " Vĩnh_Long " thành " Vĩnh_Dragon " , ... đã gián_tiếp chứng_minh rằng việc chỉ sử_dụng chữ Quốc_ngữ thì không đủ khả_năng để biểu nghĩa đầy_đủ cho tiếng Việt như chữ Hán và chữ_Nôm .

Ngay cả người Việt không hiểu đúng chữ " Thị " trong tên phụ_nữ Việt_Nam , làm sai họ ( Tôn và Tôn_Thất , Âu và Âu_Dương ) , và dịch " Vĩnh_Long " thành " Vĩnh_Dragon " , đã cho thấy việc chỉ sử_dụng chữ Quốc_ngữ không đủ để biểu_đạt đầy_đủ ý_nghĩa của tiếng Việt như chữ Hán và chữ_Nôm .

{'start_id': 1142, 'text': 'Tiêu_biểu như ngay chính người Việt không hiểu đúng chữ " Thị " thường có trong tên phụ_nữ Việt_Nam mang nghĩa_là gì , nhầm họ ( họ Tôn và họ Tôn_Thất , họ Âu và họ Âu_Dương ) , dịch " Vĩnh_Long " thành " Vĩnh_Dragon " , ... đã gián_tiếp chứng_minh rằng việc chỉ sử_dụng chữ Quốc_ngữ thì không đủ khả_năng để biểu nghĩa đầy_đủ cho tiếng Việt như chữ Hán và chữ_Nôm .'}

Supports

Một_số nhóm người Ethiopia và Eritrea ( tương_tự như Amhara và Tigray , gọi chung là người " Habesha " ) có tổ_tiên là người Semit ( Sabaea ) . Người Somali là những người có nguồn_gốc từ các cao_nguyên ở Ethiopia , nhưng phần_lớn các bộ_tộc Somali cũng có tổ_tiên là người gốc Ả_Rập . Sudan và Mauritanie được phân_chia giữa phần_lớn người gốc Ả_Rập ở phía bắc và người Phi da đen ở phía nam ( mặc_dù nhiều người gốc " Ả_Rập " ở Sudan có tổ_tiên rõ_ràng là người châu_Phi , và họ khác rất nhiều so với người gốc Ả_Rập ở Iraq hay Algérie ) . Một_số khu_vực ở Đông_Phi , cụ_thể là ở đảo Zanzibar và đảo Lamu của Kenya , có những người_dân và thương_nhân gốc Ả_Rập và Hồi_giáo châu_Á sinh_sống từ thời Trung_Cổ .

Khu_vực Đông_Phi , bao_gồm Zanzibar và đảo Lamu của Kenya , không có cộng_đồng người gốc Ả_Rập và Hồi_giáo châu_Á đã tồn_tại từ thời Trung_Cổ .

{'start_id': 542, 'text': 'Một_số khu_vực ở Đông_Phi , cụ_thể là ở đảo Zanzibar và đảo Lamu của Kenya , có những người_dân và thương_nhân gốc Ả_Rập và Hồi_giáo châu_Á sinh_sống từ thời Trung_Cổ .'}

Refutes

Kể từ thời Lê_về sau số_lượng sáng_tác bằng chữ_Nôm tăng dần trong suốt 500 năm từ thế_kỷ 15 đến thế_kỷ 19 . Dồi_dào nhất là các áng thi văn có tính_cách cảm_hứng , tiêu_khiển , và nặng phần tình_cảm . Những tác_phẩm Nôm này rất đa_dạng : từ Hàn luật ( thơ_Nôm ( tiếng Việt ) theo luật Đường ) , đến văn_tế , truyện_thơ lục_bát , song_thất_lục_bát , phú , hát_nói , tuồng , chèo . Thi_ca chữ Nôm đã diễn_tả đầy_đủ mọi tình_cảm của dân_tộc Việt , khi thì hào_hùng , khi bi_ai ; khi thì trang_nghiêm , khi bỡn_cợt . Song sử_liệu , nhất_là chính_sử cùng các văn_bản hành_chính của triều_đình thì gần như toàn_phần đều bằng chữ Hán . Ngoại_lệ là những năm tồn_tại ngắn_ngủi của nhà Hồ ( thế_kỷ 15 ) và nhà Tây_Sơn ( thế_kỷ 18 ) .

Những bài thơ viết bằng chữ_Nôm thể_hiện đầy_đủ các cảm_xúc của dân_tộc Việt_Nam , từ sự kiêu_hãnh đến những niềm đau_xót .

{'start_id': 381, 'text': 'Thi_ca chữ Nôm đã diễn_tả đầy_đủ mọi tình_cảm của dân_tộc Việt , khi thì hào_hùng , khi bi_ai ; khi thì trang_nghiêm , khi bỡn_cợt .'}

Supports

Ngày 27/11 , trong kỳ họp lần thứ 9 Uỷ_ban Liên_Chính phủ Công_ước UNESCO về bảo_vệ di_sản văn_hoá phi vật_thể diễn ra tại Pháp , Tổ_chức Giáo_dục Khoa_học và Văn_hoá của Liên_hiệp_quốc đã chính_thức công_nhận dân_ca ví , dặm Nghệ_Tĩnh của Việt_Nam là Di_sản văn_hoá phi vật_thể đại_diện của nhân_loại .

Nghệ_Tĩnh là tên gọi chung cho hai tỉnh Nghệ_An và Hà_Tĩnh , nằm ở miền trung Việt_Nam .

{'start_id': 0, 'text': 'Ngày 27/11 , trong kỳ họp lần thứ 9 Uỷ_ban Liên_Chính phủ Công_ước UNESCO về bảo_vệ di_sản văn_hoá phi vật_thể diễn ra tại Pháp , Tổ_chức Giáo_dục Khoa_học và Văn_hoá của Liên_hiệp_quốc đã chính_thức công_nhận dân_ca ví , dặm Nghệ_Tĩnh của Việt_Nam là Di_sản văn_hoá phi vật_thể đại_diện của nhân_loại .'}

Not_Enough_Information

Nước Nam_Việt được Triệu_Đà thành_lập vào thế_kỷ thứ III TCN , khi nhà Tần đang thống_nhất chữ_viết ( vào thời_chiến quốc , mỗi nước phát_triển chữ_viết khác nhau ) . Hơn một thế_kỷ sau , khi Lưu_Bang lật_đổ nhà Tần lập nhà Hán , nhà Hán mới thôn_tính được Nam_Việt ( khoảng năm 111 TCN ) . Cổ_vật trong lăng_mộ của Hán_Văn_Đế cho thấy chữ_viết của Nam_Việt khá hoàn_chỉnh . Sau_này , nhà_sử_học Lê_Mạnh_Thát phát_hiện rằng ngay cả Hán thư cũng dùng phương_ngôn của người Việt .

Nhà Tần là một triều_đại quan_trọng trong lịch_sử Trung_Quốc .

{'start_id': 167, 'text': 'Hơn một thế_kỷ sau , khi Lưu_Bang lật_đổ nhà Tần lập nhà Hán , nhà Hán mới thôn_tính được Nam_Việt ( khoảng năm 111 TCN ) .'}

Not_Enough_Information

Trên thế_giới , vì chính_phủ này kiểm_soát phần phía bắc của bán_đảo Triều_Tiên , người ta thường gọi là " Bắc_Triều_Tiên " ( North_Korea ) để phân_biệt với " Nam_Triều_Tiên " ( South_Korea ) , nơi được gọi chính_thức là Đại_Hàn Dân_Quốc . Phía Hàn_Quốc thì gọi phía Bắc_Triều_Tiên là Bắc_Hàn . Cả hai chính_phủ này đều là thành_viên của Liên_Hợp_Quốc , và đều coi mình là chính_phủ hợp_pháp duy_nhất trên toàn_bộ Bán_đảo Triều_Tiên . Do cả hai chính_phủ này muốn phân_biệt với nhau nên họ thường gọi dân_tộc họ là một thứ tên khác nhau để phân_biệt mặc_dù dân_tộc này thường được gộp chung là người Triều_Tiên . Tại Hàn_Quốc người ta gọi là Hanguk-in 한국인 , 韓國人 , còn tại Bắc_Triều_Tiên người ta gọi là Chosŏn-in hay Joseon-in 조선인 , 朝鮮人 . Kể_cả trong ngôn_ngữ , Hàn_Quốc gọi là Hanguk-eo 한국어 , 韓國語 còn Triều_Tiên thì là Chosŏnmal_조선말 , 朝鮮말 . Họ sử_dụng hai thuật_ngữ khác nhau để phân_biệt nhau . Tuy_vậy , các bản_đồ chính_thức ở cả Triều_Tiên và Hàn_Quốc đều không vẽ giới_tuyến phi quân_sự mà gộp chung lãnh_thổ hai bên vào làm một , nhằm thể_hiện rằng Triều_Tiên và Hàn_Quốc về bản_chất vẫn là một dân_tộc và lãnh_thổ đó là của chung .

Mặc_dù cho chung một nguồn_gốc nhưng các chính_phủ vẫn muốn đặt tên_riêng cho từng dân_tộc của mình để phân_biệt .

{'start_id': 435, 'text': 'Do cả hai chính_phủ này muốn phân_biệt với nhau nên họ thường gọi dân_tộc họ là một thứ tên khác nhau để phân_biệt mặc_dù dân_tộc này thường được gộp chung là người Triều_Tiên .'}

Supports

Africa_Action_Lưu trữ 2008-03-25 tại Wayback_Machine_Africa_Action là tổ_chức lâu_đời nhất ở Mỹ nghiên_cứu về các vấn_đề của châu_Phi . Đây là tổ_chức nhà_nước nghiên_cứu về các hoạt_động pháp_lý trong chính_trị , kinh_tế và xã_hội ở châu_Phi .

Tổ_chức này là một cơ_quan nhà_nước đặc_trách nghiên_cứu về các hoạt_động pháp_lý trong lĩnh_vực chính_trị , kinh_tế và xã_hội ở châu_Phi .

{'start_id': 136, 'text': 'Đây là tổ_chức nhà_nước nghiên_cứu về các hoạt_động pháp_lý trong chính_trị , kinh_tế và xã_hội ở châu_Phi .'}

Supports

Nhà_nghiên_cứu Chu_Giang tổng_kết : nhà Nguyễn có một_số công_lao , nhưng có tội làm mất nước , đây là cái tội lớn nhất nên một_số công_lao của nhà Nguyễn cũng không_thể bù_đắp được . Mặt_khác , cũng cần phân_biệt rõ giữa thời_kỳ " chúa Nguyễn " ( có công mở_mang bờ_cõi ) và thời_kỳ " vương_triều Nguyễn " ( có lỗi làm đất_nước trì_trệ ) để không lẫn_lộn công – tội giữa 2 giai_đoạn khác nhau này . Không phủ_nhận nhà Nguyễn có những vị vua yêu nước và có công ( Hàm_Nghi , Thành Thái , Duy_Tân ) , nhưng cũng không_thể phủ_nhận có nhiều vua nhà Nguyễn đã cầu_viện ngoại_xâm , có tội với đất_nước ( Gia_Long ) hoặc hèn_nhát đầu_hàng , chấp_nhận làm tay_sai cho giặc Pháp ( Tự Đức , Đồng_Khánh , Khải_Định , Bảo_Đại ) . Ai có công thì khen , ai có tội thì chê chứ không_thể đánh_đồng các vấn_đề này với nhau , lấy công mở_mang của cha_ông ( các chúa Nguyễn ) để xoá tội cho con_cháu ( các vua Nguyễn đã cầu_viện hoặc đầu_hàng ngoại_quốc ) nhằm biện_hộ cho nhà Nguyễn theo cảm_tính như một_số nhà_sử_học có tư_tưởng “ hoài_niệm triều Nguyễn ” hiện_nay :

Không ai phủ_nhận được sự hiện_diện của những vị vua nhà Nguyễn yêu nước và có công , song đồng_thời cũng không_thể bỏ_qua sự_thật rằng nhiều vua khác trong triều_đình đã có những hành_động thiếu trung_thực ảnh_hưởng tiêu_cực đến lịch_sử Việt_Nam .

{'start_id': 400, 'text': 'Không phủ_nhận nhà Nguyễn có những vị vua yêu nước và có công ( Hàm_Nghi , Thành Thái , Duy_Tân ) , nhưng cũng không_thể phủ_nhận có nhiều vua nhà Nguyễn đã cầu_viện ngoại_xâm , có tội với đất_nước ( Gia_Long ) hoặc hèn_nhát đầu_hàng , chấp_nhận làm tay_sai cho giặc Pháp ( Tự Đức , Đồng_Khánh , Khải_Định , Bảo_Đại ) .'}

Supports

Theo Nguyễn_Lương_Bích trong sách Nguyễn_Trãi đánh giặc cứu nước , dựa trên văn_thơ của Nguyễn_Trãi để lại và một_vài ghi_chép của Lê_Quý_Đôn trong Toàn Việt thi lục ( nói Nhà Hồ mất , ông về ở_ẩn ) và Phạm_Đình_Hổ trong Tang_thương ngẫu lục ( viết Nhà Hồ mất , ông tránh loạn ở Côn_Sơn ) , Nguyễn_Lương_Bích khẳng_định sau cuộc kháng_chiến thất_bại của Hồ_Quý_Ly , Nguyễn_Trãi đã đi lánh_nạn trong một khoảng thời_gian khá dài chứ không hề bị quân Minh bắt_giữ . Ông đã từng lánh ở Côn_Sơn và sau đó còn chu_du ở nhiều nơi khác nữa . Theo Nguyễn_Lương_Bích : Những tư_tưởng chính_trị , quân_sự ưu_tú cùng nhiều quan_điểm đạo_đức , triết_học của ông đã được củng_cố và phát_triển tốt_đẹp trong thời_kỳ này . Trên cơ_sở của thực_tiễn cuộc_sống và những kinh_nghiệm chiến_đấu của các thời_đại , đồng_thời cũng rút ra từ tư_tưởng nhân_nghĩa của ông , Nguyễn_Trãi đã xây_dựng cho mình những quan_điểm đúng_đắn về khởi_nghĩa và chiến_tranh chống xâm_lược .

Dựa trên những nghiên_cứu của Nguyễn_Lương_Bích , các quan_điểm triết_học , đạo_đức và chính_trị của ông đã được khẳng_định và phát_triển tốt hơn trong thời_kỳ này .

{'start_id': 535, 'text': 'Theo Nguyễn_Lương_Bích : Những tư_tưởng chính_trị , quân_sự ưu_tú cùng nhiều quan_điểm đạo_đức , triết_học của ông đã được củng_cố và phát_triển tốt_đẹp trong thời_kỳ này .'}

Supports

Nước Nam_Việt được Triệu_Đà thành_lập vào thế_kỷ thứ III TCN , khi nhà Tần đang thống_nhất chữ_viết ( vào thời_chiến quốc , mỗi nước phát_triển chữ_viết khác nhau ) . Hơn một thế_kỷ sau , khi Lưu_Bang lật_đổ nhà Tần lập nhà Hán , nhà Hán mới thôn_tính được Nam_Việt ( khoảng năm 111 TCN ) . Cổ_vật trong lăng_mộ của Hán_Văn_Đế cho thấy chữ_viết của Nam_Việt khá hoàn_chỉnh . Sau_này , nhà_sử_học Lê_Mạnh_Thát phát_hiện rằng ngay cả Hán thư cũng dùng phương_ngôn của người Việt .

Không có thông_tin cho rằng sau_này , nhà_sử_học Lê_Mạnh_Thát đã khám_phá rằng Hán thư sử_dụng phương_ngôn của người Việt .

{'start_id': 375, 'text': 'Sau_này , nhà_sử_học Lê_Mạnh_Thát phát_hiện rằng ngay cả Hán thư cũng dùng phương_ngôn của người Việt .'}

Refutes

Tuy_nhiên theo bộ Sử_ký của Tư_Mã Thiên ( quan nhà Hán ) ( thế_kỷ 1 TCN ) lại viết rằng Tây_Âu_Lạc ( tức nước Âu_Lạc phía Tây ) bị Triệu_Đà đánh_bại ngay sau khi thái_hậu nhà Hán là Lữ_Hậu chết , Lữ_Hậu chết năm 180 TCN , vì_thế một_số sách_báo ngày_nay cũng viết Âu_Lạc sụp_đổ năm 179 TCN .

Nhà Hán là một triều_đại của Trung_Quốc .

{'start_id': 0, 'text': 'Tuy_nhiên theo bộ Sử_ký của Tư_Mã Thiên ( quan nhà Hán ) ( thế_kỷ 1 TCN ) lại viết rằng Tây_Âu_Lạc ( tức nước Âu_Lạc phía Tây ) bị Triệu_Đà đánh_bại ngay sau khi thái_hậu nhà Hán là Lữ_Hậu chết , Lữ_Hậu chết năm 180 TCN , vì_thế một_số sách_báo ngày_nay cũng viết Âu_Lạc sụp_đổ năm 179 TCN .'}

Not_Enough_Information

Đoạn 3 : Từ Ta_đây ... đến Lấy yếu chống mạnh , thường đánh bất_ngờ : Hình_ảnh của vị lãnh_tụ nghĩa_quân Lam_Sơn và những khó_khăn trong buổi đầu dấy nghiệp .

Phần văn_bản từ " Ta_đây ... " đến " Lấy yếu chống mạnh , thường đánh bất_ngờ " miêu_tả về sự khởi_đầu của cuộc khởi_nghĩa Lam_Sơn và vai_trò quan_trọng của vị lãnh_tụ nghĩa_quân này .

{'start_id': 0, 'text': 'Đoạn 3 : Từ Ta_đây ... đến Lấy yếu chống mạnh , thường đánh bất_ngờ : Hình_ảnh của vị lãnh_tụ nghĩa_quân Lam_Sơn và những khó_khăn trong buổi đầu dấy nghiệp .'}

Supports

Trung_Quốc từ trước đến nay vẫn là nước có quan_hệ thân_thiết nhất với Triều_Tiên . Trong Chiến_tranh Triều_Tiên , Trung_Quốc đã gửi gần 1 triệu Chí_nguyện_quân sang giúp_đỡ Triều_Tiên . Ngoài_ra , Trung_Quốc còn là bạn_hàng kinh_tế , nhà_đầu_tư lớn của Triều_Tiên . Trung_Quốc cũng là thành_viên của cuộc đàm_phán 6 bên về vấn_đề hạt_nhân trên bán_đảo Triều_Tiên .

Trung_Quốc không phải là bạn_hàng kinh_tế , nhà_đầu_tư lớn của Triều_Tiên .

{'start_id': 187, 'text': 'Ngoài_ra , Trung_Quốc còn là bạn_hàng kinh_tế , nhà_đầu_tư lớn của Triều_Tiên .'}

Refutes

Đọc giống như âm Hán_Việt tiêu_chuẩn : chữ " một " 沒 có nghĩa là " chìm " được mượn dùng để ghi từ " một " trong " một_mình " , chữ " tốt " 卒 có nghĩa là " binh_lính " được mượn dùng để ghi từ " tốt " trong " tốt xấu " , chữ " xương " 昌 có nghĩa là " hưng_thịnh " được mượn dùng để ghi từ " xương " trong " xương thịt " , chữ " qua " 戈 là tên gọi của một loại binh_khí được mượn dùng để ghi từ " qua " trong " hôm_qua " .

Hán_Việt là hệ_thống viết tắt từ Hán-Nôm , được sử_dụng trong tiếng Việt để viết các từ có nguồn_gốc từ tiếng Trung_Quốc .

{'start_id': 0, 'text': 'Đọc giống như âm Hán_Việt tiêu_chuẩn : chữ " một " 沒 có nghĩa là " chìm " được mượn dùng để ghi từ " một " trong " một_mình " , chữ " tốt " 卒 có nghĩa là " binh_lính " được mượn dùng để ghi từ " tốt " trong " tốt xấu " , chữ " xương " 昌 có nghĩa là " hưng_thịnh " được mượn dùng để ghi từ " xương " trong " xương thịt " , chữ " qua " 戈 là tên gọi của một loại binh_khí được mượn dùng để ghi từ " qua " trong " hôm_qua " .'}

Not_Enough_Information

Sau khi cuộc Chiến_tranh Triều_Tiên kết_thúc năm 1953 , Triều_Tiên và Đại_Hàn Dân_Quốc ( Hàn_Quốc ) trên danh_nghĩa vẫn chưa có hoà_bình , do chỉ mới ký_kết hiệp_định ngừng_bắn . Cả hai nước đều tự tuyên_bố là chính_thể hợp_pháp của toàn_bộ bán_đảo Triều_Tiên và các đảo lân_cận . Chương_trình chế_tạo vũ_khí_hạt_nhân của Triều_Tiên luôn gây lo_ngại cho Hàn_Quốc và nhiều nước láng_giềng . Khi Hàn_Quốc tuyên_bố sẽ tấn_công phủ_đầu nhằm phá_huỷ các cơ_sở vũ_khí_hạt_nhân nếu Triều_Tiên tìm cách phát_động một cuộc chiến_tranh hạt_nhân thì Chính_phủ Triều_Tiên cũng đe_doạ sẽ huỷ_diệt Hàn_Quốc .

Sau khi cuộc Chiến_tranh Triều_Tiên kết_thúc năm 1953 , Triều_Tiên và Đại_Hàn Dân_Quốc ( Hàn_Quốc ) thực_tế đã có hoà_bình , không_chỉ có hiệp_định ngừng_bắn .

{'start_id': 0, 'text': 'Sau khi cuộc Chiến_tranh Triều_Tiên kết_thúc năm 1953 , Triều_Tiên và Đại_Hàn Dân_Quốc ( Hàn_Quốc ) trên danh_nghĩa vẫn chưa có hoà_bình , do chỉ mới ký_kết hiệp_định ngừng_bắn .'}

Refutes

Trải qua chinh_chiến , Lưu_Bang đã lập được chính_quyền nhà Tây_Hán ( 202 TCN ) , bình_định Trung_Nguyên , bao_gồm cả thế_lực thu_phục được của Hạng Vũ . Lưu_Bang quyết_định không lấy chiến_tranh đối_phó với nước Nam_Việt để dân_chúng Trung_nguyên khỏi mất người mất của sau bao năm loạn_lạc .

Nhằm tránh mất người mất của trong thời_gian đang trải qua loạn_lạc , Lưu_Bang đã quyết_định không tạo ra cuộc_chiến với nước Nam_Việt .

{'start_id': 154, 'text': 'Lưu_Bang quyết_định không lấy chiến_tranh đối_phó với nước Nam_Việt để dân_chúng Trung_nguyên khỏi mất người mất của sau bao năm loạn_lạc .'}

Supports

Nhóm dân_cư chính ở Triều_Tiên là người Triều_Tiên . Thành_phần dân_cư ở nước này là một trong những dân_tộc thuộc loại thuần_chủng về ngôn_ngữ và sắc_tộc nhất trên thế_giới , với chỉ một nhóm rất nhỏ thiểu_số như người Hoa và Nhật . Đa_số các sắc dân khác chỉ là cư_trú tạm_thời , chủ_yếu là người Nga và dân các nước Đông_Âu khác , người Hoa , và Việt_Nam .

Dân_tộc ở đất_nước này có đặc_điểm thuần_chủng về ngôn_ngữ và sắc_tộc hơn tất_cả các dân_tộc khác trên thế_giới , chỉ có một nhóm nhỏ thiểu_số như người Hoa và Nhật có sự đa_dạng .

{'start_id': 53, 'text': 'Thành_phần dân_cư ở nước này là một trong những dân_tộc thuộc loại thuần_chủng về ngôn_ngữ và sắc_tộc nhất trên thế_giới , với chỉ một nhóm rất nhỏ thiểu_số như người Hoa và Nhật .'}

Supports

Tháng 9 năm 1442 , vua Lê_Thái_Tông đi tuần ở miền Đông . Ngày 1 tháng 9 năm 1442 , sau khi nhà_vua duyệt_binh ở thành Chí_Linh , Nguyễn_Trãi đón Lê_Thái_Tông đi thuyền vào chơi chùa Côn_Sơn . Khi trở về Đông_Kinh , người thiếp của Nguyễn_Trãi là Nguyễn_Thị_Lộ theo hầu vua . Ngày 7 tháng 9 năm 1442 , thuyền về đến Lệ_Chi_Viên thì vua bị bệnh , thức suốt đêm với Nguyễn_Thị_Lộ rồi mất . Các quan giấu kín chuyện này , nửa_đêm ngày 9 tháng 9 năm 1442 về đến Đông_Kinh mới phát_tang . Triều_đình qui tội Nguyễn_Thị_Lộ giết vua , bèn bắt bà và Nguyễn_Trãi , khép hai người vào âm_mưu giết vua . Ngày 19 tháng 9 năm 1442 ( tức ngày 16 tháng 8 năm Nhâm_Tuất ) , Nguyễn_Trãi bị giết cùng người_thân 3 họ , gọi là tru_di_tam_tộc .

Nguyễn_Thị_Lộ cùng với Nguyễn_Trãi đã bị triều_đình buộc_tội giết vua và sau đó bị giam_giữ để xét_xử .

{'start_id': 484, 'text': 'Triều_đình qui tội Nguyễn_Thị_Lộ giết vua , bèn bắt bà và Nguyễn_Trãi , khép hai người vào âm_mưu giết vua .'}

Supports

Vào cuối những năm 1980 và đầu những năm 1990 , GDP của Nhật_Bản đã vươn lên đứng thứ 2 trên thế_giới , chỉ sau Mỹ . Năm 1995 , nền kinh_tế Nhật_Bản đã suýt đuổi kịp với Hoa_Kỳ để trở_thành nền kinh_tế lớn nhất trong thế_giới trong một ngày , sau khi đồng_tiền Nhật_Bản đạt mức cao kỷ_lục 79 yên / USD . Trong khi đó từ thập_niên 1980 Kinh_tế Trung_Quốc đã có sự lột_xác ngoạn_mục sau những cải_cách của Đặng_Tiểu_Bình , và sang thế_kỷ 21 GDP của Trung_Quốc đã vượt qua Nhật_Bản để trở_thành nền kinh_tế đứng thứ 2 thế_giới . 4 quốc_gia Hàn_Quốc , Đài_Loan , Hồng_Kông và Singapore cũng đã đạt được mức tăng_trưởng kinh_tế nhanh_chóng trong giai_đoạn cuối thế_kỷ 20 , do_đó những nền kinh_tế này còn được mệnh_danh là Bốn con hổ châu Á. Israel cũng là một quốc_gia có nền kinh_tế phát_triển nhờ tinh_thần kinh_doanh dựa trên một nền công_nghiệp đa_dạng .

Israel là một đất_nước có tiềm_lực phát_triển về quân_sự vững_mạnh .

{'start_id': 737, 'text': 'Israel cũng là một quốc_gia có nền kinh_tế phát_triển nhờ tinh_thần kinh_doanh dựa trên một nền công_nghiệp đa_dạng .'}

Not_Enough_Information

Địa_hình châu_Phi khá đơn_giản . Có_thể coi toàn_bộ lục_địa là một khối cao_nguyên khổng_lồ , cao trung_bình 750 m ; trên đó chủ_yếu là các sơn nguyên xen các bồn_địa thấp . Phần_đông của lục_địa được nâng lên mạnh , nền đá bị nứt vỡ và đổ sụp , tạo thành nhiều thung_lũng sâu , nhiều hồ hẹp và dài . Châu_Phi có rất ít núi cao , ít đồng_bằng thấp và mạng_lưới sông_ngòi kém phát_triển .

Không có hiện_tượng nổi_bật về việc nâng độ cao của lục_địa , do_đó nền đá không bị nứt vỡ và sụp_đổ , không hình_thành các thung_lũng sâu và hồ hẹp dài .

{'start_id': 174, 'text': 'Phần_đông của lục_địa được nâng lên mạnh , nền đá bị nứt vỡ và đổ sụp , tạo thành nhiều thung_lũng sâu , nhiều hồ hẹp và dài .'}

Refutes

Nhiều quốc_gia đã phê_phán những cáo_buộc về nhân_quyền của phương Tây chống lại Triều_Tiên . Phái_đoàn của Trung_Quốc ở Liên_Hợp_Quốc nói rằng Triều_Tiên đã đạt được những tiến_bộ đáng_kể trong việc bảo_vệ nhân_quyền . Sudan cho rằng thay_vì chỉ_trích , cần có sự hỗ_trợ của cộng_đồng quốc_tế trong nỗ_lực bảo_vệ nhân_quyền của Chính_phủ Triều_Tiên . Phái_đoàn của Venezuela tại Liên_Hợp_Quốc đã khẳng_định rằng các cáo_buộc của các nhà quan_sát Liên_Hợp_Quốc chống lại Triều_Tiên đã dựa trên các tiêu_chí thiếu_sót và không đáng tin_cậy . Phái_đoàn của Cuba tại Liên_Hợp_Quốc tuyên_bố rằng những phê_phán của Hội_đồng Nhân_quyền Liên_Hợp_Quốc với Triều_Tiên là có động_cơ chính_trị ngầm , những chỉ_trích đó là sự áp_đặt nhằm tạo áp_lực cô_lập một đất_nước , điều này vi_phạm các nguyên_tắc của chính Hội_đồng Nhân_quyền .

Chính_phủ là cơ_quan lãnh_đạo cao nhất của mỗi quốc_gia .

{'start_id': 220, 'text': 'Sudan cho rằng thay_vì chỉ_trích , cần có sự hỗ_trợ của cộng_đồng quốc_tế trong nỗ_lực bảo_vệ nhân_quyền của Chính_phủ Triều_Tiên .'}

Not_Enough_Information

" Trong khi triều Nguyễn có một Quốc_sử_quán làm_việc thật hiệu_quả , đã cho ra_đời những bộ sử ... lớn_lao , thì không thấy ai viện_dẫn một chỉ_dụ nào của các vua Nguyễn_quy_định những điều bất_khả đó ... " Một trong những lí_do khiến cho quan_điểm hoàn_toàn sai_lầm này được quá nhiều người tin là vì nó được lặp_đi_lặp_lại trong Sách_giáo_khoa Lịch_sử dùng trong nhà_trường : từ bậc Tiểu_học đến Trung_học_Cơ_sở và cả Trung_học_Phổ_thông . Các Sách_giáo_khoa Lịch_sử lớp 4 ( bài 27 ) , lớp 7 ( bài 27 ) và lớp 10 ( bài 25 ) ( cả ban Cơ_bản lẫn Nâng cao ) của Nhà_xuất_bản Giáo_dục Việt_Nam khi viết về giai_đoạn Nguyễn_sơ ( 1802 – 1858 ) không bao_giờ quên việc chèn thêm một đoạn có nội_dung đại_khái là :

Sách_giáo_khoa Lịch_sử dùng trong các trường_học từ Tiểu_học đến THPT là nguồn thông_tin chính_xác và không có quan_điểm sai_lầm nào được lặp lại trong đó .

{'start_id': 0, 'text': '" Trong khi triều Nguyễn có một Quốc_sử_quán làm_việc thật hiệu_quả , đã cho ra_đời những bộ sử ... lớn_lao , thì không thấy ai viện_dẫn một chỉ_dụ nào của các vua Nguyễn_quy_định những điều bất_khả đó ... " Một trong những lí_do khiến cho quan_điểm hoàn_toàn sai_lầm này được quá nhiều người tin là vì nó được lặp_đi_lặp_lại trong Sách_giáo_khoa Lịch_sử dùng trong nhà_trường : từ bậc Tiểu_học đến Trung_học_Cơ_sở và cả Trung_học_Phổ_thông .'}

Refutes

Cơ_Đốc_giáo : khoảng 1 đến 4% tuỳ nguồn , một_số nhánh của đạo này được truyền rải_rác vào Trung_Quốc thành nhiều đợt bắt_đầu từ thế_kỷ thứ VIII . Ngoài_ra còn có những người Trung_Quốc gốc Nga ở phía bắc và tây bắc Trung_Quốc theo Chính_Thống_giáo với số_lượng tương_đối nhỏ .

Thực_tế là không có nhiều người Trung_Quốc gốc Nga sinh_sống ở phía bắc và tây bắc Trung_Quốc theo Chính_Thống_giáo và số_lượng của họ là khá nhỏ .

{'start_id': 147, 'text': 'Ngoài_ra còn có những người Trung_Quốc gốc Nga ở phía bắc và tây bắc Trung_Quốc theo Chính_Thống_giáo với số_lượng tương_đối nhỏ .'}

Refutes

Triều_Tiên có chủ_trương thống_nhất bán_đảo Triều_Tiên thông_qua đàm_phán hoà_bình . Phía Triều_Tiên đã đề_xuất phương_án Liên_bang Koryo ( Cao_Ly ) nhưng phía Hàn_Quốc không chấp_nhận . Tuy_nhiên , với sự nghị kỵ sâu_sắc của các bên , biện_pháp đe_doạ vũ_lực bằng các cuộc tập_trận của liên_quân Mỹ – Hàn và phát_triển các loại vũ_khí_hạt_nhân của Triều_Tiên vẫn được coi là biện_pháp hiệu_quả nhất để giữ vững lệnh ngừng_bắn từ Chiến_tranh Triều_Tiên .

Triều_Tiên là quốc_gia có khả_năng sản_xuất vũ_khí_hạt_nhân .

{'start_id': 187, 'text': 'Tuy_nhiên , với sự nghị kỵ sâu_sắc của các bên , biện_pháp đe_doạ vũ_lực bằng các cuộc tập_trận của liên_quân Mỹ – Hàn và phát_triển các loại vũ_khí_hạt_nhân của Triều_Tiên vẫn được coi là biện_pháp hiệu_quả nhất để giữ vững lệnh ngừng_bắn từ Chiến_tranh Triều_Tiên .'}

Not_Enough_Information

Tư_tưởng Nguyễn_Trãi không được ông trình_bày thành một học_thuyết có hệ_thống hay chứa_đựng trong một trước_tác cụ_thể nào mà được thể_hiện rải_rác qua các tác_phẩm của ông , được phát_hiện bằng các công_trình nghiên_cứu của các nhà_khoa_học xã_hội hiện_đại . Nét nổi_bật trong tư_tưởng Nguyễn_Trãi là sự hoà_quyện , chắt_lọc giữa tư_tưởng Nho_giáo , Phật_giáo và Đạo_giáo ( trong đó Nho_giáo đóng vai_trò chủ_yếu ) , có sự kết_hợp chặt_chẽ với hoàn_cảnh thực_tiễn Việt_Nam lúc đó .

Nguyễn_Trãi ( 1380 - 1442 ) là một nhà_văn , quan_lại và danh_sĩ của triều_đình Đại_Việt thời Trần và Lê .

{'start_id': 0, 'text': 'Tư_tưởng Nguyễn_Trãi không được ông trình_bày thành một học_thuyết có hệ_thống hay chứa_đựng trong một trước_tác cụ_thể nào mà được thể_hiện rải_rác qua các tác_phẩm của ông , được phát_hiện bằng các công_trình nghiên_cứu của các nhà_khoa_học xã_hội hiện_đại .'}

Not_Enough_Information

Có hai sứ_quán nằm cách_biệt , đó là sứ_quán Nga , nằm ở quận Chung-guyok , có diện_tích lên đến 7ha , rộng nhất trong khối ngoại_giao tại đây . Kế đến là sứ_quán Trung_Quốc , nằm ở quận Moranbong-guyok , rộng khoảng 5ha . Các cơ_quan còn lại đều nằm ở quận Taedonggang-guyok. Sứ_quán Việt_Nam rộng 3 ha , rộng thứ ba trong khối ngoại_giao . Khu_vực ngoại_giao_đoàn có siêu_thị , trường_học , bệnh_viện , ... gần như dành riêng cho người nước_ngoài , kể_cả một cây_xăng ở gần đó ...

Khu_vực ngoại_giao_đoàn là một khu_vực hướng đến người nước_ngoài , với sự hiện_diện của các tiện_ích như siêu_thị , trường_học , bệnh_viện và một cây_xăng gần đó .

{'start_id': 342, 'text': 'Khu_vực ngoại_giao_đoàn có siêu_thị , trường_học , bệnh_viện , ... gần như dành riêng cho người nước_ngoài , kể_cả một cây_xăng ở gần đó ...'}

Supports

Báo_cáo phát_triển con_người của Liên_hiệp_quốc năm 2003 ( về 175 quốc_gia ) đã cho thấy các vị_trí từ 151 ( Gambia ) tới 175 ( Sierra_Leone ) đã hoàn_toàn thuộc về các nước châu_Phi .

Liên_hiệp_quốc nhằm duy_trì hoà_bình và an_ninh quốc_tế , đẩy_mạnh phát_triển kinh_tế và xã_hội , giữ_gìn quyền đồng_thống , tôn_trọng các quyền cơ_bản của con_người và khuyến_khích sự hợp_tác giữa các quốc_gia .

{'start_id': 0, 'text': 'Báo_cáo phát_triển con_người của Liên_hiệp_quốc năm 2003 ( về 175 quốc_gia ) đã cho thấy các vị_trí từ 151 ( Gambia ) tới 175 ( Sierra_Leone ) đã hoàn_toàn thuộc về các nước châu_Phi .'}

Not_Enough_Information

Năm 1831 , vua Minh_Mệnh chia trấn Nghệ_An thành 2 tỉnh : Nghệ_An ( phía Bắc sông Lam ) ; Hà_Tĩnh ( phía nam sông Lam ) . Sau đó hai tỉnh Nghệ_An và Hà_Tĩnh sáp_nhập lại , lấy tên là tỉnh An_Tĩnh .

Nghệ_An là một tỉnh thuộc vùng Bắc_Trung_Bộ của Việt_Nam , có diện_tích gần 16.500 km² và dân_số khoảng 3 triệu người .

{'start_id': 122, 'text': 'Sau đó hai tỉnh Nghệ_An và Hà_Tĩnh sáp_nhập lại , lấy tên là tỉnh An_Tĩnh .'}

Not_Enough_Information

Trong hàng thế_kỷ , sự tiến_bộ kinh_tế và xã_hội Trung_Quốc có được là nhờ chất_lượng cao của khoa_cử phong_kiến . Điều này dẫn tới chế_độ lựa_chọn nhân_tài , mặc_dù trên thực_tế chỉ có đàn_ông và những người có cuộc_sống tương_đối mới có_thể tham_dự các kỳ thi này , cũng như đòi_hỏi một sự học_hành chuyên_cần . Đây là hệ_thống khác hẳn so với hệ_thống quý_tộc theo huyết_thống ở phương Tây . Các kỳ thi này đòi_hỏi các thí_sinh phải viết các bài luận cũng như chứng_minh khả_năng thông_hiểu các sách_vở kinh_điển của Nho_giáo . Những người vượt qua được kỳ thi cao nhất trở_thành các quan lại-học giả ưu_tú gọi các tiến_sĩ . Học_vị tiến_sĩ có vị_trí kinh tế-chính trị rất được coi_trọng tại Trung_Quốc và các nước xung_quanh .

Các kì thi được tổ_chức thường_xuyên để tuyển_chọn ra người tài .

{'start_id': 531, 'text': 'Những người vượt qua được kỳ thi cao nhất trở_thành các quan lại-học giả ưu_tú gọi các tiến_sĩ .'}

Not_Enough_Information

Dân_cư châu_Phi có_thể nhóm một_cách thuận_tiện theo khu_vực mà họ sinh_sống ở phía bắc hay phía nam của sa_mạc Sahara ; các nhóm này được gọi là người Bắc_Phi và người Phi hạ Sahara một_cách tương_ứng . Người Ả Rập-Berber nói tiếng Ả_Rập chi_phối khu_vực Bắc_Phi , trong khi khu_vực châu_Phi hạ Sahara được chi_phối bởi một lượng lớn dân_cư tạp_nham , nói_chung được nhóm cùng nhau như là ' người da đen ' do nước_da sẫm màu của họ . Ở đây có một sự đa_dạng về các loại_hình dáng cơ_thể trong số những người Phi hạ Sahara—dao động_từ người Masai và Tutsi , được biết đến nhờ vóc người cao_lớn của họ , tới người Pygmy , là những người có tầm_vóc nhỏ nhất thế_giới .

Châu_Phi là một châu_lục nằm ở phía tây của Ấn_Độ_Dương và phía nam của Địa_Trung_Hải .

{'start_id': 0, 'text': 'Dân_cư châu_Phi có_thể nhóm một_cách thuận_tiện theo khu_vực mà họ sinh_sống ở phía bắc hay phía nam của sa_mạc Sahara ; các nhóm này được gọi là người Bắc_Phi và người Phi hạ Sahara một_cách tương_ứng .'}

Not_Enough_Information

Đoạn 3 : Từ Ta_đây ... đến Lấy yếu chống mạnh , thường đánh bất_ngờ : Hình_ảnh của vị lãnh_tụ nghĩa_quân Lam_Sơn và những khó_khăn trong buổi đầu dấy nghiệp .

Văn_bản không đề_cập đến sự khởi_đầu của cuộc khởi_nghĩa Lam_Sơn và không miêu_tả về vai_trò của vị lãnh_tụ này .

{'start_id': 0, 'text': 'Đoạn 3 : Từ Ta_đây ... đến Lấy yếu chống mạnh , thường đánh bất_ngờ : Hình_ảnh của vị lãnh_tụ nghĩa_quân Lam_Sơn và những khó_khăn trong buổi đầu dấy nghiệp .'}

Refutes

Người Trung_Quốc thường coi hoàng_đế Trung_Quốc là bá_chủ thiên_hạ và các dân_tộc " man , di , nhung , địch " xung_quanh là chư_hầu . Do_vậy , một_số quốc_vương các nước xung_quanh cùng với thái_thú các địa_phương thường phái sứ_thần sang triều_cống cho các Hoàng_đế Trung_Quốc để tỏ ý chịu sự ràng_buộc của nước_lớn , vua tiểu quốc chỉ có được tính chính_danh khi được hoàng_đế Trung_Quốc phong vương . Kể từ cuối thế_kỷ XIX , những quan_hệ kiểu này đã không còn tồn_tại nữa do Trung_Quốc đã mất đi uy_lực bá_chủ của mình .

Trung_Quốc có một lịch_sử lâu_đời , văn_hoá phong_phú và đã đóng_góp rất nhiều cho sự phát_triển của nhân_loại .

{'start_id': 0, 'text': 'Người Trung_Quốc thường coi hoàng_đế Trung_Quốc là bá_chủ thiên_hạ và các dân_tộc " man , di , nhung , địch " xung_quanh là chư_hầu .'}

Not_Enough_Information

Chữ hội_ý ( 會意文字 ) : Để tăng thêm chữ Hán , cho đến nay người ta có nhiều phương_pháp tạo nhiều chữ mới có ý_nghĩa mới . Ví_dụ , chữ Lâm ( 林 , rừng nơi có nhiều cây ) có hai chữ Mộc ( 木 ) xếp_hàng đứng cạnh nhau được làm bằng cách ghép hai chữ Mộc với nhau ( Rừng thì có nhiều cây ) . Chữ Sâm ( 森 , rừng rậm nơi có rất nhiều cây ) được tạo thành bằng cách ghép ba chữ Mộc . Còn chữ Minh ( 鳴 , kêu , hót ) được hình_thành bằng cách ghép chữ Điểu ( 鳥 , con chim ) bên cạnh chữ Khẩu ( 口 , mồm ) ; chữ Thủ ( 取 , cầm , nắm ) được hình_thành bằng cách ghép chữ Nhĩ ( 耳 , tai ) của động_vật với tay ( chữ Thủ_手 , chữ Hựu_又 ) .

Chẳng_hạn , chữ Lâm được tạo thành bằng cách sắp_xếp hai chữ Mộc liền kề nhau , thể_hiện ý_nghĩa về rừng có nhiều cây .

{'start_id': 121, 'text': 'Ví_dụ , chữ Lâm ( 林 , rừng nơi có nhiều cây ) có hai chữ Mộc ( 木 ) xếp_hàng đứng cạnh nhau được làm bằng cách ghép hai chữ Mộc với nhau ( Rừng thì có nhiều cây ) .'}

Supports

" mlời " 𠅜 : " Mlời " hiện_nay đã biến_đổi thành " lời , nhời " ( " lời " trong " lời_nói " ) . Chữ " mlời " 𠅜 được cấu_thành từ chữ " ma " 麻 ( bị tỉnh_lược thành " 亠 " ) và chữ " lệ " 例 . " Ma " 麻 biểu_thị phụ_âm thứ nhất " m " của phụ_âm kép " ml " , " lệ " 例 biểu_thị phụ_âm thứ hai " l " và phần vần cửa từ " mlời " .

' Mlời ' được tạo thành từ phụ_âm thứ nhất là ' m ' trong chữ ' ma ' , phụ_âm thứ hai là ' l ' trong chữ ' lệ ' và phần vần có chứa âm_tiết ' ời ' .

{'start_id': 189, 'text': '" Ma " 麻 biểu_thị phụ_âm thứ nhất " m " của phụ_âm kép " ml " , " lệ " 例 biểu_thị phụ_âm thứ hai " l " và phần vần cửa từ " mlời " .'}

Supports

Vào thời nhà Chu , lãnh_thổ Trung_Quốc chỉ là vùng_đất quanh Hoàng_Hà . Sau khi Tần_Thuỷ_Hoàng thống_nhất Trung_Quốc , lãnh_thổ đã mở_rộng tối_đa về xung_quanh , nhất_là vào thời nhà Đường , Nguyên , và Thanh . Nhà Thanh thì lấy luôn các vùng_đất thuộc Viễn_Đông_Nga và Trung_Á ngày_nay ( phía tây Tân_Cương ) .

Lãnh_thổ không được mở_rộng tối_đa về các phương xung_quanh sau khi Tần_Thuỷ_Hoàng thống_nhất Trung_Quốc , đặc_biệt không có sự mở_rộng trong thời_kỳ nhà Đường , Nguyên và Thanh .

{'start_id': 72, 'text': 'Sau khi Tần_Thuỷ_Hoàng thống_nhất Trung_Quốc , lãnh_thổ đã mở_rộng tối_đa về xung_quanh , nhất_là vào thời nhà Đường , Nguyên , và Thanh .'}

Refutes

Về năm mất của triều_đại An_Dương_Vương , các tài_liệu ghi_chép khác nhau . Đa_phần sách sử Việt_Nam ( Đại_Việt_Sử ký Toàn thư , Khâm định Việt sử Thông giám Cương mục , Việt sử Tiêu án ) đều chép là An_Dương_Vương mất nước năm 208 TCN . Sách_giáo_khoa của Việt_Nam căn_cứ vào Sử_ký của Tư_Mã Thiên ghi nước Âu_Lạc mất năm 179 TCN . Sở_dĩ như_vậy vì Sử_ký chép là Triệu_Đà diệt nước Âu_Lạc " sau khi Lã_Hậu chết " , mà Lã_Hậu chết năm 180 TCN , do_đó nước Âu_Lạc mất khoảng năm 179 TCN . Truyền_thuyết An_Dương_Vương , Nỏ_Thần , và con trai Triệu_Đà là Trọng_Thuỷ ở_rể nước Việt có nhiều chỗ không hợp với Sử_ký của Tư_Mã Thiên , mặc_dầu Sử_ký là nguồn tư_liệu sớm nhất mà các nhà viết sử Việt_Nam có được để tham_khảo .

Các cột mốc của lịch_sử đều được các nhà chứng_kiến ghi lại để làm hồ_sơ lưu_trữ .

{'start_id': 0, 'text': 'Về năm mất của triều_đại An_Dương_Vương , các tài_liệu ghi_chép khác nhau .'}

Not_Enough_Information

Nhiều nơi xung_quanh khu_vực Cổ_Loa ( huyện Đông_Anh , Hà_Nội , Việt_Nam ) như các làng Văn_Tinh , Lực_Canh ( thuộc xã Xuân_Canh ) , Thạc_Quả ( thuộc xã Dục_Tú ) thờ Triệu_Đà . Truyền_thuyết dân_gian vùng_ven thành Cổ_Loa kể lại khi đi đánh An_Dương_Vương , Triệu_Đà đã cho thuyền ngược sông Hồng và cho đóng quân ở bến sông , nay là đoạn cuối làng Dâu ( hay có tên khác là làng Lực_Canh ) và đầu làng Văn_Tinh , nơi rất gần với ngã ba Dâu ( nơi hợp_lưu của sông Đuống và sông Hồng ) . Tương_truyền , làng Văn_Tinh là nơi Triệu_Đà đóng đại_bản_doanh còn dân_làng Lực_Canh chỉ làm nhiệm_vụ như cắt cỏ ngựa , khuân_vác , phục_vụ cho quân_đội . Vì_thế , đình Văn_Tinh được coi là nơi thờ chính còn các nơi khác chỉ là nơi thờ vọng . Lễ_hội làng Văn_Tinh được tổ_chức từ ngày mùng 6 đến mùng 8 tháng 3 hàng năm để tưởng_nhớ Triệu_Đà . Ngày 7 tháng 3 , nhân_dân_làng Lực_Canh rước tượng Trọng_Thuỷ đến Văn_Tinh với ý_nghĩa con về thăm cha .

Mỗi người sau khi mất thì đều được thờ tựu tại những ngồi nhà_thơ .

{'start_id': 730, 'text': 'Lễ_hội làng Văn_Tinh được tổ_chức từ ngày mùng 6 đến mùng 8 tháng 3 hàng năm để tưởng_nhớ Triệu_Đà .'}

Not_Enough_Information

Sự phân_chia còn có_thể thực_hiện bằng cách chia châu_Phi nói tiếng Pháp với phần còn lại của châu_Phi , cụ_thể là các cựu thuộc địa của Anh ở miền nam và miền đông châu_Phi . Một_cách phân_chia có khuyết_điểm khác nữa là sự phân_chia thành những người Phi theo lối sống truyền_thống với những người có lối sống hoàn_toàn hiện_đại . Những " người truyền_thống " đôi_khi lại được chia ra thành những người nuôi gia_súc và những người làm nông_nghiệp .

Sự phân_chia châu_Phi thành hai phần , một phần nói tiếng Pháp và một phần nói tiếng Anh , không phải là một ý_tưởng thiết_thực hoặc khả_thi .

{'start_id': 0, 'text': 'Sự phân_chia còn có_thể thực_hiện bằng cách chia châu_Phi nói tiếng Pháp với phần còn lại của châu_Phi , cụ_thể là các cựu thuộc địa của Anh ở miền nam và miền đông châu_Phi .'}

Refutes

Thư_tịch tiếng Hán và tiếng Việt viết bằng chữ_Nôm thời xưa thường không có dấu_chấm câu . Nếu trong sách in có dấu_chấm câu thì thường là do người đọc sách viết thêm vào . Trong văn_bản , ở những chữ nào mà người_xưa cảm_thấy cần phải dừng lại một_chút khi đọc đến chữ đó thì chữ đó cùng những chữ đứng trước nó được xem là một “ câu ” 句 . “ Câu ” theo quan_niệm thời xưa nhiều khi không xem được là câu theo quan_niệm về câu thời nay . Việc thêm ký_hiệu vào trong văn_bản để chỉ ra ranh_giới của các “ câu ” gọi là chấm_câu 點句 . Việc chấm_câu cho sách gọi là chấm sách 點冊 .

Trong sách in , những dấu_chấm câu thường không do người đọc thêm vào .

{'start_id': 91, 'text': 'Nếu trong sách in có dấu_chấm câu thì thường là do người đọc sách viết thêm vào .'}

Refutes

Ngữ_hệ Nin-Sahara bao_gồm hơn 100 thứ tiếng được khoảng 30 triệu người sử_dụng . Các tiếng Nil-Sahara chủ_yếu sử_dụng ở Tchad , Sudan , Ethiopia , Uganda , Kenya và bắc Tanzania .

Ngôn_ngữ Nil-Sahara là một nhánh của hệ ngôn_ngữ Afra-Á-Ásia.

{'start_id': 81, 'text': 'Các tiếng Nil-Sahara chủ_yếu sử_dụng ở Tchad , Sudan , Ethiopia , Uganda , Kenya và bắc Tanzania .'}

Not_Enough_Information

Vào thế_kỷ 16 , một_số người Việt di_cư lên phía bắc vào Trung_Quốc . Tuy đã bị ảnh_hưởng Trung_Hoa nhiều hơn , con_cháu những người này vẫn còn nói tiếng Việt và được công_nhận là một dân_tộc_thiểu_số tại Trung_Quốc .

Sự phát_triển của người Việt thay_đổi theo chiều_hướng đi lên ở từng thời_kì .

{'start_id': 0, 'text': 'Vào thế_kỷ 16 , một_số người Việt di_cư lên phía bắc vào Trung_Quốc .'}

Not_Enough_Information

Sang thời_kỳ Trịnh-Nguyễn phân_tranh , Quảng_Nam thuộc quyền cai_quản của chúa Nguyễn ( từ năm 1570 ) . Hội_An được nhà_chúa chọn là điểm giao_thương duy_nhất với thế_giới khi đó nên nhiều thương_gia nước_ngoài hay gọi vùng_đất này là " Quảng_Nam Quốc " . Biên_niên_sử thời Nguyễn_đã chép về giai_đoạn này như sau : " Chúa ở trấn hơn 10 năm , ( chúa Tiên Nguyễn_Hoàng ) chính sự rộng_rãi , quân_lệnh nghiêm_trang , nhân_dân đều an_cư_lạc_nghiệp , chợ không hai giá , không có trộm_cướp . Thuyền buôn các nước đến nhiều . Trấn trở_nên một đô_hội lớn " .

Quảng_Nam không thuộc quyền cai_quản của chúa Nguyễn ( từ năm 1570 ) sau khi bước sang thời_kỳ Trịnh-Nguyễn.

{'start_id': 0, 'text': 'Sang thời_kỳ Trịnh-Nguyễn phân_tranh , Quảng_Nam thuộc quyền cai_quản của chúa Nguyễn ( từ năm 1570 ) .'}

Refutes

Thực_tế , sau hàng chục năm bị phân_liệt , ngôn_ngữ của hai miền Nam_Bắc đã phát_triển theo hai hướng rất khác nhau . Theo các chuyên_gia , số_từ vựng mà cả hai bên cùng hiểu được chỉ chiếm khoảng 70% . Xã_hội khép_kín của Bắc_Triều_Tiên khiến ngôn_ngữ của họ đã thay_đổi rất ít kể từ khi bán_đảo bị chia_cắt từ sau chiến_tranh thế_giới thứ hai . Trong khi đó , ngôn_ngữ Hàn_Quốc đã phát_triển , đa_dạng hơn nhiều do tiếp_xúc với các nền văn_hoá và công_nghệ bên ngoài . Trong khi người Hàn_Quốc có xu_hướng sử_dụng ngày_càng nhiều từ vay_mượn của tiếng nước_ngoài thì một_số từ_ngữ của người Triều_Tiên lại mang tính nhạy_cảm chính_trị . Điều này khiến ngôn_ngữ miền Bắc ít có từ mượn tiếng Anh hơn so với nước láng_giềng .

Việc chiếm càng lớn số_lượng từ_vựng thì khả_năng sử_dụng từ trở_nên dễ_dàng hơn .

{'start_id': 118, 'text': 'Theo các chuyên_gia , số_từ vựng mà cả hai bên cùng hiểu được chỉ chiếm khoảng 70% .'}

Not_Enough_Information

Thể song_thất_lục_bát cũng lưu lại tác_phẩm Cung oán ngâm_khúc , lời_văn cầu_kỳ , hoa_mỹ nhưng thể thơ phổ_biến nhất là truyện_thơ lục_bát , trong đó phải kể Truyện_Kiều ( Nguyễn_Du ) và Lục_Vân_Tiên ( Nguyễn_Đình_Chiểu ) . Văn từ truyện_thơ bình_dị hơn nhưng lối hành_văn và ý_tứ không kém sâu_sắc và khéo_léo . Những tác_phẩm truyện Nôm khuyết_danh khác như Thạch_Sanh , Trê_Cóc , Nhị độ mai , Phan_Trần , Tấm_Cám , Lưu_Bình_Dương_Lễ , Ngư tiều y_thuật vấn_đáp , Nữ tú_tài , Tô_Công phụng sứ , tất_cả được phổ_biến rộng_rãi khiến không mấy người Việt lại không biết vài câu , nhất_là Truyện_Kiều .

Tuy có nhiều thể thơ phong_phú , song lục_bát lại là loại_thể thơ được ưa_chuộng nhất và đã sinh ra nhiều tác_phẩm văn_học nổi_tiếng như Truyện_Kiều và Lục_Vân_Tiên .

{'start_id': 0, 'text': 'Thể song_thất_lục_bát cũng lưu lại tác_phẩm Cung oán ngâm_khúc , lời_văn cầu_kỳ , hoa_mỹ nhưng thể thơ phổ_biến nhất là truyện_thơ lục_bát , trong đó phải kể Truyện_Kiều ( Nguyễn_Du ) và Lục_Vân_Tiên ( Nguyễn_Đình_Chiểu ) .'}

Supports

Chữ Hán , Hán tự ( 漢字 ) , hay Chữ_Nho , là loại văn_tự ngữ tố - âm_tiết xuất_phát từ tiếng Hán thượng_cổ . Chữ Hán từ khu_vực Trung_Quốc sau đó du_nhập vào các nước lân_cận trong vùng bao_gồm Triều_Tiên , Nhật_Bản và Việt_Nam . Tại các quốc_gia này , chữ Hán được vay_mượn để tạo nên chữ_viết cho ngôn_ngữ của dân bản_địa ở từng nước . Kiểu chữ_viết được ổn_định như ngày_nay đã có từ thời_đại nhà Hán .

Không chính_xác rằng kiểu chữ_viết hiện_đại đã được ổn_định từ thời_đại nhà Hán , vì có sự tiếp_thu và phát_triển liên_tục trong suốt quá_trình lịch_sử sau_này .

{'start_id': 336, 'text': 'Kiểu chữ_viết được ổn_định như ngày_nay đã có từ thời_đại nhà Hán .'}

Refutes

Có bãi_tắm Cửa_Lò là khu nghỉ_mát ; Khu du_lịch biển diễn Thành , huyện Diễn_Châu - một bãi biển hoang_sơ và lãng_mạn ; khu di_tích Hồ_Chí_Minh , khu di_tích đền Cuông . Năm 2008 , Khu du_lịch Bãi_Lữ được đưa vào khai_thác .

Ngoài bãi biển Cửa_Lò , khu du_lịch biển diễn Thành tại Diễn_Châu và khu di_tích Hồ_Chí_Minh - đền Cuông cũng là những địa_điểm du_lịch nổi_tiếng của Nghệ_An .

{'start_id': 0, 'text': 'Có bãi_tắm Cửa_Lò là khu nghỉ_mát ; Khu du_lịch biển diễn Thành , huyện Diễn_Châu - một bãi biển hoang_sơ và lãng_mạn ; khu di_tích Hồ_Chí_Minh , khu di_tích đền Cuông .'}

Supports

Người Hán nói các thứ tiếng mà các nhà ngôn_ngữ_học hiện_đại coi là những ngôn_ngữ hoàn_toàn khác_biệt , tuy_nhiên tại Trung_Quốc nhiều người coi đấy là các phương_ngôn của tiếng Trung_Quốc . Tuy có nhiều ngôn_ngữ nói khác nhau nhưng kể từ đầu thế_kỷ XX , người Trung_Quốc bắt_đầu dùng chung một chuẩn viết là " Bạch_thoại " được dựa chủ_yếu trên văn_phạm và từ_vựng của Phổ_thông thoại là ngôn_ngữ nói được dùng làm chuẩn . Ngoài_ra từ hàng ngàn năm nay giới trí_thức Trung_Quốc dùng một chuẩn viết chung là Văn_ngôn . Ngày_nay Văn_ngôn không còn là cách viết thông_dụng nữa , tuy_nhiên trong chương_trình học nó vẫn tiếp_tục được dạy và như_vậy người Trung_Quốc bình_thường ở một góc_độ nào đó có_thể đọc hiểu được . Không như Phổ_thông thoại , các ngôn_ngữ nói khác chỉ được nói mà không có cách viết .

Trung_Quốc là một quốc_gia nằm ở Đông Á.

{'start_id': 192, 'text': 'Tuy có nhiều ngôn_ngữ nói khác nhau nhưng kể từ đầu thế_kỷ XX , người Trung_Quốc bắt_đầu dùng chung một chuẩn viết là " Bạch_thoại " được dựa chủ_yếu trên văn_phạm và từ_vựng của Phổ_thông thoại là ngôn_ngữ nói được dùng làm chuẩn .'}

Not_Enough_Information

Đại_Nam quốc_sử diễn_ca là một áng văn_chương viết theo thể lục_bát , chép lịch_sử dân Việt từ Kinh_Dương_Vương và họ Hồng_Bàng đến hết nhà Lê .

Kinh_Dương_Vương là một vị vua thần_thoại trong lịch_sử Việt_Nam .

{'start_id': 0, 'text': 'Đại_Nam quốc_sử diễn_ca là một áng văn_chương viết theo thể lục_bát , chép lịch_sử dân Việt từ Kinh_Dương_Vương và họ Hồng_Bàng đến hết nhà Lê .'}

Not_Enough_Information

Theo một tác_giả hiện_đại Nguyễn_Lương_Bích : Công_lao sự_nghiệp của Nguyễn_Trãi rõ_ràng là huy_hoàng , vĩ_đại , Nguyễn_Trãi quả_thật là anh_hùng , là khí_phách , là tinh_hoa của dân_tộc . Công_lao quý_giá nhất và sự_nghiệp vĩ_đại nhất của Nguyễn_Trãi là tấm lòng yêu nước yêu dân tha_thiết và sự_nghiệp đánh giặc cứu nước vô_cùng vẻ_vang của ông . Ông đã đem hết tâm_hồn , trí_tuệ , tài_năng phục_vụ lợi_ích của dân_tộc trong phong_trào khởi_nghĩa Lam_Sơn . Tư_tưởng chính_trị quân_sự ưu_tú và tài ngoại_giao kiệt_xuất của ông đã dẫn đường cho phong_trào khởi_nghĩa Lam_Sơn đi tới thắng_lợi . Tố_chất thiên_tài của Nguyễn_Trãi là sản_phẩm của phong_trào đấu_tranh anh_dũng của dân_tộc trong một cao_điểm của lịch_sử . Thiên_tài ấy đã để lại một sự_nghiệp lớn về nhiều mặt mà chúng_ta còn phải tiếp_tục tìm_hiểu thêm mới có_thể đánh_giá đầy_đủ và chính_xác được . Dầu_sao , nếu chỉ xét về mặt văn_hoá thì cũng có_thể khẳng_định rằng Nguyễn_Trãi đã cắm một cột mốc quan_trọng trên con đường tiến lên của dân_tộc Việt_Nam , đặc_biệt là lĩnh_vực văn_học .

Khởi_nghĩa Lam_Sơn là phong_trào có tầm ảnh_hưởng lớn đến với đất_nước .

{'start_id': 349, 'text': 'Ông đã đem hết tâm_hồn , trí_tuệ , tài_năng phục_vụ lợi_ích của dân_tộc trong phong_trào khởi_nghĩa Lam_Sơn .'}

Not_Enough_Information

Do vị_trí của châu_Phi trên các vĩ_độ xích_đạo và cận_nhiệt_đới ở cả bán_cầu bắc và bán_cầu nam , nên có_thể tìm thấy một_số kiểu khí_hậu khác nhau ở bên trong nó . Lục_địa này chủ_yếu nằm trong đới liên nhiệt_đới giữa chí_tuyến và chí_tuyến , do_đó có mật_độ ẩm khá thú_vị . Cường_độ mưa luôn cao và là lục_địa nóng . Khí_hậu ấm và nóng phổ_biến trên khắp châu_Phi , nhưng phần_lớn là phần phía bắc được đánh_dấu bởi sự khô_cằn và nhiệt_độ cao . Chỉ có rìa cực bắc và cực nam của lục_địa là có khí_hậu Địa_Trung_Hải . Đường xích_đạo chạy qua giữa châu_Phi , cũng như chí_tuyến bắc và chí_tuyến nam , làm cho châu_Phi trở_thành lục_địa nhiệt_đới nhất .

Trên khắp châu_Phi , khí_hậu ấm và nóng là phổ_biến , nhưng đặc_biệt ở phần phía bắc , điều này gắn liền với sự khô_cằn và nhiệt_độ cao .

{'start_id': 319, 'text': 'Khí_hậu ấm và nóng phổ_biến trên khắp châu_Phi , nhưng phần_lớn là phần phía bắc được đánh_dấu bởi sự khô_cằn và nhiệt_độ cao .'}

Supports

Cuộc cải_cách của triều Nguyễn gặp phải hạn_chế khách_quan là không hề có những hậu_thuẫn quan_trọng về xã_hội , thiếu hẳn một giai_cấp đủ năng_lực tiến_hành cải_cách .

Triều_Nguyễn là một triều_đại phong_kiến cuối_cùng của Việt_Nam , được thành_lập vào năm 1802 bởi Gia_Long ( Nguyễn_Phúc_Ánh ) .

{'start_id': 0, 'text': 'Cuộc cải_cách của triều Nguyễn gặp phải hạn_chế khách_quan là không hề có những hậu_thuẫn quan_trọng về xã_hội , thiếu hẳn một giai_cấp đủ năng_lực tiến_hành cải_cách .'}

Not_Enough_Information

Theo truyền_thuyết ghi rằng Triệu_Đà lập_mưu gả con trai là Trọng_Thuỷ cho con gái An_Dương_Vương là Mỵ_Châu để trộm nỏ thần và bản_đồ Loa_Thành . Sau khi kết thông_gia , cả hai lập ranh_giới từ sông Bình_Giang ( nay là sông Đuống ) trở lên phía Bắc_thuộc quyền cai_trị của Triệu_Đà , trở về phía Nam thuộc quyền cai_trị của An_Dương_Vương . Cần lưu_ý là truyền_thuyết này không có bất_cứ bằng_chứng lịch_sử nào . Theo truyền_thuyết thì nỏ thần của thần Kim_Quy không hoạt_động nữa sau khi bị lấy cái móng thần làm lẫy . Nếu nỏ sát_thương cao có thật thì không_thể hiệu_quả chỉ dựa trên cái lẫy , và không_thể chỉ hiệu_quả đối_với một cái nỏ duy_nhất . Ngoài_ra , trong số 436 người được khắc trên các trống_đồng có 175 người cầm vũ_khí ( 40,1% ) . Các loại vũ_khí gồm : giáo , rìu , cung , dao_găm và mộc , không có nỏ .

Theo truyền_thuyết , nỏ thần của thần Kim_Quy vẫn còn hoạt_động sau khi bị lấy cái móng thần làm lẫy .

{'start_id': 414, 'text': 'Theo truyền_thuyết thì nỏ thần của thần Kim_Quy không hoạt_động nữa sau khi bị lấy cái móng thần làm lẫy .'}

Refutes

Nước Nam_Việt bấy_giờ , bao_gồm từ núi Nam_Lĩnh , phía tây đến Dạ_Lang , phía nam đến dãy Hoành_Sơn , phía đông đến Mân_Việt . Thủ_đô nước Nam_Việt lúc ấy là thành Phiên_Ngung ( thành_phố Quảng_Châu ngày_nay ) .

Thành Phiên_Ngung , hiện_nay được biết đến với tên gọi thành_phố Quảng_Châu , đã đóng vai_trò là thủ_đô của quốc_gia Nam_Việt .

{'start_id': 127, 'text': 'Thủ_đô nước Nam_Việt lúc ấy là thành Phiên_Ngung ( thành_phố Quảng_Châu ngày_nay ) .'}

Supports

Nho_giáo : không rõ số người theo , đây là tôn_giáo xuất_phát từ Khổng_Tử mà các triều_đại Trung_Quốc cố_gắng truyền_bá theo chiều_hướng có lợi cho chính_quyền , tuy_nhiên theo nhiều học_giả thì bản_chất của nó không phải như_vậy .

Về Nho_giáo , không có con_số chính_xác về người theo , đây là một tôn_giáo có nguồn_gốc từ Khổng_Tử mà các triều_đại Trung_Quốc đã cố_gắng truyền_bá theo hướng có lợi cho chính_quyền , nhưng thực_tế của nó không phải như_vậy theo nhiều học_giả .

{'start_id': 0, 'text': 'Nho_giáo : không rõ số người theo , đây là tôn_giáo xuất_phát từ Khổng_Tử mà các triều_đại Trung_Quốc cố_gắng truyền_bá theo chiều_hướng có lợi cho chính_quyền , tuy_nhiên theo nhiều học_giả thì bản_chất của nó không phải như_vậy .'}

Supports

Nhà_nghiên_cứu Chu_Giang tổng_kết : nhà Nguyễn có một_số công_lao , nhưng có tội làm mất nước , đây là cái tội lớn nhất nên một_số công_lao của nhà Nguyễn cũng không_thể bù_đắp được . Mặt_khác , cũng cần phân_biệt rõ giữa thời_kỳ " chúa Nguyễn " ( có công mở_mang bờ_cõi ) và thời_kỳ " vương_triều Nguyễn " ( có lỗi làm đất_nước trì_trệ ) để không lẫn_lộn công – tội giữa 2 giai_đoạn khác nhau này . Không phủ_nhận nhà Nguyễn có những vị vua yêu nước và có công ( Hàm_Nghi , Thành Thái , Duy_Tân ) , nhưng cũng không_thể phủ_nhận có nhiều vua nhà Nguyễn đã cầu_viện ngoại_xâm , có tội với đất_nước ( Gia_Long ) hoặc hèn_nhát đầu_hàng , chấp_nhận làm tay_sai cho giặc Pháp ( Tự Đức , Đồng_Khánh , Khải_Định , Bảo_Đại ) . Ai có công thì khen , ai có tội thì chê chứ không_thể đánh_đồng các vấn_đề này với nhau , lấy công mở_mang của cha_ông ( các chúa Nguyễn ) để xoá tội cho con_cháu ( các vua Nguyễn đã cầu_viện hoặc đầu_hàng ngoại_quốc ) nhằm biện_hộ cho nhà Nguyễn theo cảm_tính như một_số nhà_sử_học có tư_tưởng “ hoài_niệm triều Nguyễn ” hiện_nay :

Nhà Nguyễn là một triều_đại phong_kiến cuối_cùng của Việt_Nam , trị_vì từ năm 1802 đến năm 1945 .

{'start_id': 400, 'text': 'Không phủ_nhận nhà Nguyễn có những vị vua yêu nước và có công ( Hàm_Nghi , Thành Thái , Duy_Tân ) , nhưng cũng không_thể phủ_nhận có nhiều vua nhà Nguyễn đã cầu_viện ngoại_xâm , có tội với đất_nước ( Gia_Long ) hoặc hèn_nhát đầu_hàng , chấp_nhận làm tay_sai cho giặc Pháp ( Tự Đức , Đồng_Khánh , Khải_Định , Bảo_Đại ) .'}

Not_Enough_Information