Datasets:

MiuN2k3
/

FC-QA-combined

Dataset card Viewer Files Files and versions Community

Split (3)

train · 16.7k rows

Unnamed: 0 int64 0 16.7k	context stringlengths 138 2.8k	claim stringlengths 22 689	answer stringlengths 89 1.28k	gold_label stringclasses 3 values
16,400	Theo truyền_thuyết thì Hoàng_Đế là người sáng_tạo ra văn_tự_Trung_Hoa từ 4-5 ngàn năm trước nhưng ngày_nay không còn ai tin rằng Hoàng_Đế là nhân_vật có thật nữa . Cả thuyết Thương Hiệt cho chữ mà các học_giả thời Chiến_Quốc đưa ra cũng không thuyết_phục vì không ai biết Thương Hiệt ở đời_nào . Gần đây người ta đào được ở An_Dương ( Hà_Nam ) nhiều mu rùa , xương loài vật , và đồ đồng trên đó có khắc chữ , và các nhà_khảo_cổ phỏng_đoán rằng chữ_viết ở Trung_Hoa ra_đời muộn nhất_là vào thời_kỳ nhà Thương , khoảng 1800 năm trước Công_nguyên .	Hoàng_Đế là người có phẩm_chất và năng_lực tài_giỏi hơn người .	{'start_id': 0, 'text': 'Theo truyền_thuyết thì Hoàng_Đế là người sáng_tạo ra văn_tự_Trung_Hoa từ 4-5 ngàn năm trước nhưng ngày_nay không còn ai tin rằng Hoàng_Đế là nhân_vật có thật nữa .'}	Not_Enough_Information
16,401	Biển Nhật_Bản hoặc " Đông_Hải " theo cách gọi của Triều_Tiên và Hàn_Quốc là một vùng_biển nằm ở Đông_Á , biên giữa quần_đảo Nhật_Bản , Sakhalin , Bán_đảo Triều_Tiên và vùng_đất liền của Nga . Quần_đảo Nhật_Bản ngăn_cách biển với Thái_Bình_Dương . Giống như Địa_Trung_Hải , nó hầu_như không có thuỷ_triều do được bao_bọc gần như hoàn_toàn khỏi Thái_Bình_Dương . Sự cô_lập này cũng ảnh_hưởng đến đa_dạng động_vật và độ mặn , cả hai chỉ_số này đều thấp hơn trong đại_dương . Biển này không có các đảo lớn , các vịnh lớn hoặc các mũi_đất . Cân_bằng nước của nó chủ_yếu được xác_định bởi dòng_chảy vào và ra qua các eo_biển nối nó với các biển lân_cận và Thái_Bình_Dương . Rất ít sông đổ ra biển này và tổng đóng_góp của chúng vào việc trao_đổi nước là trong vòng 1% .	Thái_Bình_Dương là một trong các đại_dương trên Trái_Đất , nằm ở phía tây của châu Đại_Dương và phía đông của châu_Á và châu_Mỹ .	{'start_id': 247, 'text': 'Giống như Địa_Trung_Hải , nó hầu_như không có thuỷ_triều do được bao_bọc gần như hoàn_toàn khỏi Thái_Bình_Dương .'}	Not_Enough_Information
16,402	Vấn_đề chính trong tranh_chấp xoay quanh sự bất_đồng về thời_điểm tên " Biển Nhật_Bản " trở_thành tiêu_chuẩn quốc_tế . Nhật_Bản tuyên_bố thuật_ngữ này đã trở_thành tiêu_chuẩn quốc_tế ít_nhất là từ đầu thế_kỷ 19 , trong khi Triều_Tiên cho rằng thuật_ngữ " Biển Nhật_Bản " xuất_hiện muộn hơn trong khi Hàn_Quốc nằm dưới sự cai_trị của Nhật_Bản , và trước khi bị chiếm_đóng , các tên khác như " Korean_Sea_" hoặc " East_Sea_" đã được sử_dụng trong tiếng Anh . Vào năm 2012 , Tổ_chức Thuỷ_văn Quốc_tế ( IHO ) , một tổ_chức liên chính_phủ duy_trì một ấn_phẩm liệt_kê các giới_hạn của đại_dương và các khu_vực biển trên khắp thế_giới , đã từ_bỏ một_số nỗ_lực gần đây nhất trong 25 năm qua để sửa_đổi việc công_bố tên biển . Điều này chủ_yếu là do sự thiếu thống_nhất giữa Triều_Tiên và Nhật_Bản về vấn_đề đặt tên . Một nhóm tư_vấn của IHO sẽ báo_cáo về vấn_đề này vào năm 2020 . Vào tháng 9 năm 2020 , IHO thông_báo rằng họ sẽ áp_dụng một hệ_thống số mới chỉ_định toàn_bộ các biển và đại_dương bao_gồm cả Biển Nhật_Bản bằng một bộ số nhận_dạng kỹ_thuật_số , còn được gọi là " S-130 " Vào tháng 11 năm 2020 , IHO đã thông_qua một đề_xuất ủng_hộ việc sử_dụng riêng tên Biển Nhật_Bản trong hải_đồ chính_thức .	Năm 2012 , IHO đã quyết_định không tiến_hành sửa_đổi công_bố tên biển , đây là một tổ_chức quốc_tế có nhiệm_vụ duy_trì và liệt_kê các giới_hạn của đại_dương và các khu_vực biển trên toàn thế_giới .	{'start_id': 457, 'text': 'Vào năm 2012 , Tổ_chức Thuỷ_văn Quốc_tế ( IHO ) , một tổ_chức liên chính_phủ duy_trì một ấn_phẩm liệt_kê các giới_hạn của đại_dương và các khu_vực biển trên khắp thế_giới , đã từ_bỏ một_số nỗ_lực gần đây nhất trong 25 năm qua để sửa_đổi việc công_bố tên biển .'}	Supports
16,403	Âu_Lạc ( chữ Hán : 甌雒 / 甌駱 ) là nhà_nước cổ của người Việt cổ được thành_lập tại miền Bắc Việt_Nam bởi một nhân_vật có thật tên là Thục_Phán ( An_Dương_Vương ) năm 257 TCN . Nhà_nước này đã thống_nhất 2 bộ_tộc Âu_Việt - Lạc_Việt ( Sử gọi là Văn_Lang ) lại với nhau và đã bảo_vệ đất_nước thành_công trước cuộc xâm_lược của nhà Tần , nhưng sau_cùng , nhà_nước sụp_đổ do thất_bại trước Nam_Việt của Triệu_Đà ( một quan_lại nhà Tần ) , tạo cơ_sở cho nhà Hán xâm_lược sau là văn lang .	Nhà Hán là một triều_đại quan_trọng trong lịch_sử Trung_Quốc , được thành_lập bởi Gia_Cát_Lượng vào năm 202 TCN .	{'start_id': 174, 'text': 'Nhà_nước này đã thống_nhất 2 bộ_tộc Âu_Việt - Lạc_Việt ( Sử gọi là Văn_Lang ) lại với nhau và đã bảo_vệ đất_nước thành_công trước cuộc xâm_lược của nhà Tần , nhưng sau_cùng , nhà_nước sụp_đổ do thất_bại trước Nam_Việt của Triệu_Đà ( một quan_lại nhà Tần ) , tạo cơ_sở cho nhà Hán xâm_lược sau là văn lang .'}	Not_Enough_Information
16,404	Khoảng cuối năm 1437 , đầu năm 1438 , Nguyễn_Trãi xin về hưu_trí ở Côn_Sơn - nơi trước_kia từng là thái_ấp của ông ngoại ông - chỉ thỉnh_thoảng mới vâng mệnh vào chầu vua .	Nguyễn_Trãi không bao_giờ xin nghỉ hưu và quay về Côn_Sơn để sống sau khi hoàn_thành nhiệm_vụ của mình .	{'start_id': 0, 'text': 'Khoảng cuối năm 1437 , đầu năm 1438 , Nguyễn_Trãi xin về hưu_trí ở Côn_Sơn - nơi trước_kia từng là thái_ấp của ông ngoại ông - chỉ thỉnh_thoảng mới vâng mệnh vào chầu vua .'}	Refutes
16,405	Nói_chung người Việt_Nam dù ở Bắc , Trung hay Nam đều có cách mặc gần giống nhau . Các loại quần_áo như áo ngắn mặc với quần_lá_toạ ống rộng , quần có cạp hoặc dùng dây_rút . Thời xưa thì đàn_ông để tóc dài , búi_tó , hoặc thắt khăn_đầu_rìu , ... Vào các lễ_hội đặc_biệt thì mặc áo_dài khăn đống , mùa áo đơn_giản không có văn_hoa . Chân thì đi guốc mộc .	Các vùng miền trên đất_nước ta đều có những điểm du_lịch thu_hút đông_đảo người tham_quan .	{'start_id': 0, 'text': 'Nói_chung người Việt_Nam dù ở Bắc , Trung hay Nam đều có cách mặc gần giống nhau .'}	Not_Enough_Information
16,406	Nhà_nghiên_cứu Chu_Giang tổng_kết : nhà Nguyễn có một_số công_lao , nhưng có tội làm mất nước , đây là cái tội lớn nhất nên một_số công_lao của nhà Nguyễn cũng không_thể bù_đắp được . Mặt_khác , cũng cần phân_biệt rõ giữa thời_kỳ " chúa Nguyễn " ( có công mở_mang bờ_cõi ) và thời_kỳ " vương_triều Nguyễn " ( có lỗi làm đất_nước trì_trệ ) để không lẫn_lộn công – tội giữa 2 giai_đoạn khác nhau này . Không phủ_nhận nhà Nguyễn có những vị vua yêu nước và có công ( Hàm_Nghi , Thành Thái , Duy_Tân ) , nhưng cũng không_thể phủ_nhận có nhiều vua nhà Nguyễn đã cầu_viện ngoại_xâm , có tội với đất_nước ( Gia_Long ) hoặc hèn_nhát đầu_hàng , chấp_nhận làm tay_sai cho giặc Pháp ( Tự Đức , Đồng_Khánh , Khải_Định , Bảo_Đại ) . Ai có công thì khen , ai có tội thì chê chứ không_thể đánh_đồng các vấn_đề này với nhau , lấy công mở_mang của cha_ông ( các chúa Nguyễn ) để xoá tội cho con_cháu ( các vua Nguyễn đã cầu_viện hoặc đầu_hàng ngoại_quốc ) nhằm biện_hộ cho nhà Nguyễn theo cảm_tính như một_số nhà_sử_học có tư_tưởng “ hoài_niệm triều Nguyễn ” hiện_nay :	Các công_lao của nhà Nguyễn không_thể bị huỷ_bỏ chỉ vì một tội_danh . Mặc_dù cái tội làm mất nước là lớn , nhưng việc xem_xét và đánh_giá công_lao của họ phải căn_cứ vào nhiều yếu_tố khác nhau .	{'start_id': 0, 'text': 'Nhà_nghiên_cứu Chu_Giang tổng_kết : nhà Nguyễn có một_số công_lao , nhưng có tội làm mất nước , đây là cái tội lớn nhất nên một_số công_lao của nhà Nguyễn cũng không_thể bù_đắp được .'}	Refutes
16,407	Chữ Hán , Hán tự ( 漢字 ) , hay Chữ_Nho , là loại văn_tự ngữ tố - âm_tiết xuất_phát từ tiếng Hán thượng_cổ . Chữ Hán từ khu_vực Trung_Quốc sau đó du_nhập vào các nước lân_cận trong vùng bao_gồm Triều_Tiên , Nhật_Bản và Việt_Nam . Tại các quốc_gia này , chữ Hán được vay_mượn để tạo nên chữ_viết cho ngôn_ngữ của dân bản_địa ở từng nước . Kiểu chữ_viết được ổn_định như ngày_nay đã có từ thời_đại nhà Hán .	Thực_tế là chữ Hán không du_nhập từ khu_vực Trung_Quốc vào các nước lân_cận như Triều_Tiên , Nhật_Bản và Việt_Nam .	{'start_id': 107, 'text': 'Chữ Hán từ khu_vực Trung_Quốc sau đó du_nhập vào các nước lân_cận trong vùng bao_gồm Triều_Tiên , Nhật_Bản và Việt_Nam .'}	Refutes
16,408	Năm 1874 , Pháp đánh ra miền Bắc . Quân Nguyễn_bạc_nhược , thất_thủ nhanh_chóng . Chỉ_huy Garnier chỉ với 100 quân và 3 tàu_chiến nhỏ , với sự trợ_lực của một_số giáo_dân bản_xứ mà cũng lấy được Hà_Nội khi đó có 7.000 quân Nguyễn_phòng_thủ . Tại Ninh_Bình , với chỉ 10 lính Pháp trên một chiếc tàu_chiến nhỏ , Pháp đã doạ được quan Tổng_đốc nộp thành mà không kháng_cự . Trong trận Cầu_Giấy , Garnier bị đoàn quân Lưu_Vĩnh_Phúc giết chết tại chiến_trường , quân Pháp tháo_chạy . Quân_Pháp mất chỉ_huy , chỉ còn biết co_cụm chờ chết , người_người đều tin rằng sẽ phản_công thắng_lợi , đuổi Pháp chạy khỏi đất Bắc . Nhưng Tự Đức lại mặc_kệ cuộc phản_công thắng_lợi ở Hà_Nội . Đáng_lẽ phải khuyến_khích quân_dân ở phía Bắc đánh địch mạnh hơn , lấy chiến_thắng làm đà thương_thuyết , thì Tự Đức lại hạ_lệnh cho tư_lệnh chiến_trường Hoàng_Tá_Viêm phải ngưng chiến để hiệp_ước với Pháp được ký_kết . Hiệp_ước năm 1874 đã gần như khẳng_định quyền bá_chủ của Pháp trên lãnh_thổ Việt_Nam .	Cầu_Giấy là một quận thuộc thủ_đô Hà_Nôi ngày_nay .	{'start_id': 371, 'text': 'Trong trận Cầu_Giấy , Garnier bị đoàn quân Lưu_Vĩnh_Phúc giết chết tại chiến_trường , quân Pháp tháo_chạy .'}	Not_Enough_Information
16,409	Văn_học Trung_Quốc đã có một lịch_sử phát_triển lâu_dài do kỹ_thuật in_ấn có từ thời nhà Tống . Trước đó , các cổ thư và sách về tôn_giáo và y_học chủ_yếu được viết bằng bút_lông ( trước đó nữa thì viết trên giáp cốt hay trên giấy tre ) rồi phát_hành . Hàng chục nghìn văn_thư cổ vẫn còn tồn_tại cho đến ngày_nay , từ các văn_bản bằng giáp cốt văn tới các chỉ_dụ nhà Thanh , được phát_hiện mỗi ngày .	Cổ thư là thuật_ngữ được sử_dụng để chỉ các bộ sưu_tập các văn_bản cổ , bao_gồm các bài viết , bài luận , di_chúc .	{'start_id': 253, 'text': 'Hàng chục nghìn văn_thư cổ vẫn còn tồn_tại cho đến ngày_nay , từ các văn_bản bằng giáp cốt văn tới các chỉ_dụ nhà Thanh , được phát_hiện mỗi ngày .'}	Not_Enough_Information
16,410	Thực_tế , sau hàng chục năm bị phân_liệt , ngôn_ngữ của hai miền Nam_Bắc đã phát_triển theo hai hướng rất khác nhau . Theo các chuyên_gia , số_từ vựng mà cả hai bên cùng hiểu được chỉ chiếm khoảng 70% . Xã_hội khép_kín của Bắc_Triều_Tiên khiến ngôn_ngữ của họ đã thay_đổi rất ít kể từ khi bán_đảo bị chia_cắt từ sau chiến_tranh thế_giới thứ hai . Trong khi đó , ngôn_ngữ Hàn_Quốc đã phát_triển , đa_dạng hơn nhiều do tiếp_xúc với các nền văn_hoá và công_nghệ bên ngoài . Trong khi người Hàn_Quốc có xu_hướng sử_dụng ngày_càng nhiều từ vay_mượn của tiếng nước_ngoài thì một_số từ_ngữ của người Triều_Tiên lại mang tính nhạy_cảm chính_trị . Điều này khiến ngôn_ngữ miền Bắc ít có từ mượn tiếng Anh hơn so với nước láng_giềng .	Ngôn_ngữ miền Bắc có số_lượng tiếng Anh nhiều hơn so với nước láng_giềng .	{'start_id': 639, 'text': 'Điều này khiến ngôn_ngữ miền Bắc ít có từ mượn tiếng Anh hơn so với nước láng_giềng .'}	Refutes
16,411	Về loại_hình , chữ_Nôm_Tày là chữ khối vuông , thuộc thể_loại chữ tượng_hình , kế_tục và phát_triển từ chữ Hán của dân_tộc Hán ở phương Bắc . Là thể chữ tượng_hình , chữ khối vuông nên trong cách viết , chữ_Nôm_Tày cũng phải tuân_thủ trình_tự , cách_thức viết chữ của chữ Hán đó là : Trên trước , dưới sau ; trong trước , ngoài sau ; trái trước , phải sau ; viết từ trái sang phải , từ trên xuống dưới ( theo hàng dọc ) ; sử_dụng bộ thủ chữ Hán để nhận_biết ngữ_nghĩa , mặt_chữ .	Chữ_Nôm Tày , về hình_thức , là một loại chữ khối vuông thuộc tầng_lớp chữ tượng_hình , được phát_triển từ chữ Hán của dân_tộc Hán ở miền Bắc .	{'start_id': 0, 'text': 'Về loại_hình , chữ_Nôm_Tày là chữ khối vuông , thuộc thể_loại chữ tượng_hình , kế_tục và phát_triển từ chữ Hán của dân_tộc Hán ở phương Bắc .'}	Supports
16,412	Theo Sử_ký Tư_Mã Thiên của sử_gia người Hán - Tư_Mã Thiên viết vào thế_kỷ 1 TCN , năm 218 TCN hoàng_đế nhà Tần - Tần_Thuỷ_Hoàng sai hiệu_uý Đồ_Thư mang 50 vạn quân xâm_lược các bộ_tộc Việt ở phía Nam . Người Việt dùng chiến_tranh_du_kích chống lại dẫn tới cuộc_chiến kéo_dài tới 10 năm , Đồ_Thư bị diệt , người Âu_Lạc bảo_vệ được lãnh_thổ .	Nhờ chiến_tranh_du_kích , người Việt đã tiếp_tục chiến_đấu trong một cuộc_chiến kéo_dài suốt 10 năm , kết_quả là Đồ_Thư đã bị tiêu_diệt và người Âu_Lạc đã bảo_vệ thành_công lãnh_thổ .	{'start_id': 202, 'text': 'Người Việt dùng chiến_tranh_du_kích chống lại dẫn tới cuộc_chiến kéo_dài tới 10 năm , Đồ_Thư bị diệt , người Âu_Lạc bảo_vệ được lãnh_thổ .'}	Supports
16,413	Tên gọi China theo nghĩa hẹp chỉ Trung_Quốc bản thổ , hoặc Trung_Quốc bản thổ cùng với Mãn_Châu , Nội_Mông , Tây_Tạng và Tân_Cương , một kết_hợp đồng_nghĩa với thực_thể chính_trị Trung_Quốc vào thế_kỷ XX và XXI ; biên_giới giữa các khu_vực này không nhất_thiết phải đúng theo ranh_giới các tỉnh Trung_Quốc . Trong nhiều văn_cảnh khác nhau , " Trung_Quốc " thường được dùng để chỉ Cộng_hoà Nhân_dân Trung_Hoa hay Đại_lục Trung_Quốc , trong khi " Đài_Loan " được dùng cho Trung_Hoa_Dân_Quốc . Bình_thường , trong văn_cảnh kinh_tế hay kinh_doanh , " Đại_Trung_Hoa địa khu " dùng để chỉ Đại_lục Trung_Quốc , Hồng_Kông , Ma_Cao và Đài_Loan .	Trong mọi tình_huống , thuật_ngữ " Trung_Quốc " luôn được sử_dụng để ám_chỉ Cộng_hoà Nhân_dân Trung_Hoa hoặc Đại_lục Trung_Quốc , và không có trường_hợp nào " Đài_Loan " được sử_dụng để chỉ Trung_Hoa_Dân_Quốc	{'start_id': 308, 'text': 'Trong nhiều văn_cảnh khác nhau , " Trung_Quốc " thường được dùng để chỉ Cộng_hoà Nhân_dân Trung_Hoa hay Đại_lục Trung_Quốc , trong khi " Đài_Loan " được dùng cho Trung_Hoa_Dân_Quốc .'}	Refutes
16,414	Thời_kỳ Nhật_Bản thống_trị Triều_Tiên ( 1905 – 1945 ) chấm_dứt cùng với Chiến_tranh thế_giới thứ hai , Bắc_Triều_Tiên được Liên_bang Xô_Viết ủng_hộ thành_lập chính_quyền xã_hội_chủ_nghĩa miền Bắc từ vĩ_tuyến 38 và Hoa_Kỳ giúp_đỡ thành_lập chính_quyền tư_bản ở miền Nam vĩ_tuyến 38 , nhưng Hoa_Kỳ và Xô_Viết không_thể đồng_thuận về việc áp_dụng Đồng uỷ_trị ở Triều_Tiên và chính_quyền miền bắc từ_chối không tiến_hành cuộc tổng_tuyển_cử thống_nhất trong cả nước ( do_đó tổng_tuyển_cử chỉ có_thể được tổ_chức ở miền nam ) . Điều này dẫn tới việc thành_lập các chính_phủ riêng_biệt ở miền bắc và miền nam , mỗi bên đều tuyên_bố mình là chính_phủ hợp_pháp của toàn_bộ lãnh_thổ bán_đảo Triều_Tiên .	Thời_kỳ Nhật_Bản thống_trị Triều_Tiên ( 1905-1945 ) không kết_thúc cùng với Chiến_tranh thế_giới thứ hai , và cả Bắc_Triều_Tiên và miền Nam không được hỗ_trợ để thành_lập chính_quyền tương_ứng .	{'start_id': 0, 'text': 'Thời_kỳ Nhật_Bản thống_trị Triều_Tiên ( 1905 – 1945 ) chấm_dứt cùng với Chiến_tranh thế_giới thứ hai , Bắc_Triều_Tiên được Liên_bang Xô_Viết ủng_hộ thành_lập chính_quyền xã_hội_chủ_nghĩa miền Bắc từ vĩ_tuyến 38 và Hoa_Kỳ giúp_đỡ thành_lập chính_quyền tư_bản ở miền Nam vĩ_tuyến 38 , nhưng Hoa_Kỳ và Xô_Viết không_thể đồng_thuận về việc áp_dụng Đồng uỷ_trị ở Triều_Tiên và chính_quyền miền bắc từ_chối không tiến_hành cuộc tổng_tuyển_cử thống_nhất trong cả nước ( do_đó tổng_tuyển_cử chỉ có_thể được tổ_chức ở miền nam ) .'}	Supports
16,415	Đại_hội Thể_thao châu_Á , gọi tắt Á vận_hội , là đại_hội thể_thao mang tính tổng_hợp có quy_mô lớn nhất và tiêu_chuẩn cao nhất ở vùng_đất châu_Á , đại_biểu tiêu_chuẩn thể_dục thể_thao của cả châu_Á , nó là đại_hội thể_thao tổng_hợp quy_mô to_lớn mang tính khu_vực được Uỷ_ban Olympic_Quốc_tế thừa_nhận . Do Hội_đồng Olympic châu_Á phụ_trách công_việc , mỗi bốn năm một kì . Tiền_thân của nó là Đại_hội Thể_thao Viễn_Đông và Đại_hội Thể_thao Tây Á. Đại_hội Thể_thao châu_Á kì thứ nhất lúc đầu dự_định cử_hành ở New_Delhi , Ấn_Độ vào tháng 2 năm 1949 , do các nguyên_nhân trù_bị của nước chủ nhà nên kéo_dài đến năm 1951 cử_hành .	Châu_Á là nơi có nhiều môn thể_thao độc_đáo trên thế_giới .	{'start_id': 448, 'text': 'Đại_hội Thể_thao châu_Á kì thứ nhất lúc đầu dự_định cử_hành ở New_Delhi , Ấn_Độ vào tháng 2 năm 1949 , do các nguyên_nhân trù_bị của nước chủ nhà nên kéo_dài đến năm 1951 cử_hành .'}	Not_Enough_Information
16,416	Năm 1874 , Pháp đánh ra miền Bắc . Quân Nguyễn_bạc_nhược , thất_thủ nhanh_chóng . Chỉ_huy Garnier chỉ với 100 quân và 3 tàu_chiến nhỏ , với sự trợ_lực của một_số giáo_dân bản_xứ mà cũng lấy được Hà_Nội khi đó có 7.000 quân Nguyễn_phòng_thủ . Tại Ninh_Bình , với chỉ 10 lính Pháp trên một chiếc tàu_chiến nhỏ , Pháp đã doạ được quan Tổng_đốc nộp thành mà không kháng_cự . Trong trận Cầu_Giấy , Garnier bị đoàn quân Lưu_Vĩnh_Phúc giết chết tại chiến_trường , quân Pháp tháo_chạy . Quân_Pháp mất chỉ_huy , chỉ còn biết co_cụm chờ chết , người_người đều tin rằng sẽ phản_công thắng_lợi , đuổi Pháp chạy khỏi đất Bắc . Nhưng Tự Đức lại mặc_kệ cuộc phản_công thắng_lợi ở Hà_Nội . Đáng_lẽ phải khuyến_khích quân_dân ở phía Bắc đánh địch mạnh hơn , lấy chiến_thắng làm đà thương_thuyết , thì Tự Đức lại hạ_lệnh cho tư_lệnh chiến_trường Hoàng_Tá_Viêm phải ngưng chiến để hiệp_ước với Pháp được ký_kết . Hiệp_ước năm 1874 đã gần như khẳng_định quyền bá_chủ của Pháp trên lãnh_thổ Việt_Nam .	Tại Ninh_Bình , mặc_dù chỉ có 10 lính Pháp trên một chiếc tàu_chiến nhỏ , nhưng Pháp không_thể đe_doạ quan Tổng_đốc để yêu_cầu nộp thành mà không gặp phản_kháng .	{'start_id': 242, 'text': 'Tại Ninh_Bình , với chỉ 10 lính Pháp trên một chiếc tàu_chiến nhỏ , Pháp đã doạ được quan Tổng_đốc nộp thành mà không kháng_cự .'}	Refutes
16,417	Nhiều nơi xung_quanh khu_vực Cổ_Loa ( huyện Đông_Anh , Hà_Nội , Việt_Nam ) như các làng Văn_Tinh , Lực_Canh ( thuộc xã Xuân_Canh ) , Thạc_Quả ( thuộc xã Dục_Tú ) thờ Triệu_Đà . Truyền_thuyết dân_gian vùng_ven thành Cổ_Loa kể lại khi đi đánh An_Dương_Vương , Triệu_Đà đã cho thuyền ngược sông Hồng và cho đóng quân ở bến sông , nay là đoạn cuối làng Dâu ( hay có tên khác là làng Lực_Canh ) và đầu làng Văn_Tinh , nơi rất gần với ngã ba Dâu ( nơi hợp_lưu của sông Đuống và sông Hồng ) . Tương_truyền , làng Văn_Tinh là nơi Triệu_Đà đóng đại_bản_doanh còn dân_làng Lực_Canh chỉ làm nhiệm_vụ như cắt cỏ ngựa , khuân_vác , phục_vụ cho quân_đội . Vì_thế , đình Văn_Tinh được coi là nơi thờ chính còn các nơi khác chỉ là nơi thờ vọng . Lễ_hội làng Văn_Tinh được tổ_chức từ ngày mùng 6 đến mùng 8 tháng 3 hàng năm để tưởng_nhớ Triệu_Đà . Ngày 7 tháng 3 , nhân_dân_làng Lực_Canh rước tượng Trọng_Thuỷ đến Văn_Tinh với ý_nghĩa con về thăm cha .	Ngày 7 tháng 3 , không có việc nhân_dân_làng Lực_Canh rước tượng Trọng_Thuỷ đến Văn_Tinh với ý_nghĩa con về thăm cha .	{'start_id': 831, 'text': 'Ngày 7 tháng 3 , nhân_dân_làng Lực_Canh rước tượng Trọng_Thuỷ đến Văn_Tinh với ý_nghĩa con về thăm cha .'}	Refutes
16,418	Tuy_nhiên từ thế_kỷ XIX đến đầu thế_kỷ XX , ảnh_hưởng kinh_tế , chính_trị , quân_sự của Trung_Quốc giảm_sút nhiều do tác_động của sức_mạnh phương Tây cũng như sức_mạnh khu_vực của Nhật_Bản . Cuối thế_kỷ XIX nhiều khu_vực tại Trung_Quốc đã bị cắt hoặc nhường cho nước_ngoài làm tô_giới , nhượng_địa , thuộc địa và phần_lớn nước này bị Nhật xâm_chiếm vào Chiến_tranh thế_giới thứ hai và người Nhật đã tách lãnh_thổ Mãn châu ra khỏi Trung_Quốc , dựng nên chính_phủ Mãn_Châu_Quốc . Chế_độ_quân_chủ tại Trung_Quốc chấm_dứt và Trung_Hoa_Dân_Quốc ( THDQ ) ra_đời năm 1912 dưới sự lãnh_đạo của Tôn_Dật_Tiên ; tuy_nhiên Trung_Quốc trong suốt bốn thập_kỷ của THDQ đã hỗn_loạn vì kiểu lãnh_đạo quân_phiệt , Chiến_tranh Trung-Nhật lần II và nội_chiến giữa Quốc_Dân Đảng và Cộng_sản Đảng .	Trong cuối thế_kỷ XIX , nhiều khu_vực tại Trung_Quốc đã bị cắt hoặc chuyển_nhượng cho các quốc_gia nước_ngoài , và trong Chiến_tranh thế_giới thứ hai , Trung_Quốc đã chịu sự xâm_lược của Nhật_Bản , khiến cho lãnh_thổ Mãn_Châu tách ra và chính_phủ Mãn_Châu_Quốc được thành_lập .	{'start_id': 191, 'text': 'Cuối thế_kỷ XIX nhiều khu_vực tại Trung_Quốc đã bị cắt hoặc nhường cho nước_ngoài làm tô_giới , nhượng_địa , thuộc địa và phần_lớn nước này bị Nhật xâm_chiếm vào Chiến_tranh thế_giới thứ hai và người Nhật đã tách lãnh_thổ Mãn châu ra khỏi Trung_Quốc , dựng nên chính_phủ Mãn_Châu_Quốc .'}	Supports
16,419	Triều_Tiên có chủ_trương thống_nhất bán_đảo Triều_Tiên thông_qua đàm_phán hoà_bình . Phía Triều_Tiên đã đề_xuất phương_án Liên_bang Koryo ( Cao_Ly ) nhưng phía Hàn_Quốc không chấp_nhận . Tuy_nhiên , với sự nghị kỵ sâu_sắc của các bên , biện_pháp đe_doạ vũ_lực bằng các cuộc tập_trận của liên_quân Mỹ – Hàn và phát_triển các loại vũ_khí_hạt_nhân của Triều_Tiên vẫn được coi là biện_pháp hiệu_quả nhất để giữ vững lệnh ngừng_bắn từ Chiến_tranh Triều_Tiên .	Tuy_nhiên , dù có sự nghị kỵ sâu_sắc từ các bên , cách duy_nhất được xem là hiệu_quả để duy_trì lệnh ngừng_bắn từ Chiến_tranh Triều_Tiên vẫn là việc liên_quân Mỹ – Hàn tiến_hành các cuộc tập_trận và Triều_Tiên phát_triển các loại vũ_khí_hạt_nhân .	{'start_id': 187, 'text': 'Tuy_nhiên , với sự nghị kỵ sâu_sắc của các bên , biện_pháp đe_doạ vũ_lực bằng các cuộc tập_trận của liên_quân Mỹ – Hàn và phát_triển các loại vũ_khí_hạt_nhân của Triều_Tiên vẫn được coi là biện_pháp hiệu_quả nhất để giữ vững lệnh ngừng_bắn từ Chiến_tranh Triều_Tiên .'}	Supports
16,420	Con trai đầu của Nguyễn_Kim là Nguyễn_Uông bị ám_hại , con trai thứ Nguyễn_Hoàng lo_sợ hoàn_cảnh của mình đã tìm gặp Nguyễn_Bỉnh_Khiêm để xin gợi_ý . Nguyễn_Bỉnh_Khiêm đã mở lối đi mới , ảnh_hưởng to_lớn đến Việt_Nam sau_này bằng câu nói :	Nguyễn_Bỉnh_Khiêm ( 1491-1585 ) là một nhà_thơ , học_giả và quan_chức của triều_đình nhà Lê .	{'start_id': 0, 'text': 'Con trai đầu của Nguyễn_Kim là Nguyễn_Uông bị ám_hại , con trai thứ Nguyễn_Hoàng lo_sợ hoàn_cảnh của mình đã tìm gặp Nguyễn_Bỉnh_Khiêm để xin gợi_ý .'}	Not_Enough_Information
16,421	Thống_kê cho thấy , trong 10 năm sau khi Chiến_tranh Triều_Tiên kết_thúc , tốc_độ tăng_trưởng trung_bình của kinh_tế Triều_Tiên lên tới 25% / năm . Cuối thập_niên 1960 , toàn_bộ nông_thôn Triều_Tiên có đường điện . Đầu thập_niên 1980 , 70% diện_tích đất canh_tác của quốc_gia này được tưới_tiêu , 95% hoạt_động gieo_cấy và 70% hoạt_động thu_hoạch được cơ_khí_hoá . Năm 1984 , lần đầu_tiên tổng_sản_lượng lương_thực của Triều_Tiên đạt 10 triệu tấn , đáp_ứng đủ nhu_cầu lương_thực trong nước và xuất_khẩu một phần . Nền công_nghiệp của Triều_Tiên thời_điểm đó cũng phát_triển với tốc_độ nhanh_chóng .	Thông_tin không_chỉ ra rằng vào đầu thập_kỷ 1980 , 70% diện_tích đất canh_tác của quốc_gia này đã được tưới_tiêu , 95% hoạt_động gieo_cấy và 70% hoạt_động thu_hoạch đã được cơ_khí_hoá .	{'start_id': 215, 'text': 'Đầu thập_niên 1980 , 70% diện_tích đất canh_tác của quốc_gia này được tưới_tiêu , 95% hoạt_động gieo_cấy và 70% hoạt_động thu_hoạch được cơ_khí_hoá .'}	Refutes
16,422	Các chuyên_gia nhân_khẩu_học trong thế_kỷ 20 ước_tính rằng dân_số sẽ tăng lên 25,5 triệu vào năm 2000 và 28 triệu vào năm 2010 , nhưng sự gia_tăng này không bao_giờ xảy ra do nạn đói Bắc_Triều_Tiên . Nạn đói bắt_đầu vào năm 1995 , kéo_dài trong ba năm và dẫn đến cái chết của khoảng 240.000 đến 420.000 người Bắc_Triều_Tiên . Nạn đói có tác_động đáng_kể đến tốc_độ tăng dân_số , giảm xuống 0,9% hàng năm trong năm 2002 và 0,5% trong năm 2014 . Dân_số Bắc_Triều_Tiên thậm_chí chưa bằng một_nửa so với Hàn_Quốc ( 51,7 triệu ) , dù có diện_tích lớn hơn . Kết_hôn muộn sau khi thực_hiện nghĩa_vụ_quân_sự , không_gian nhà ở hạn_chế và thời_gian làm_việc hoặc nghiên_cứu chính_trị kéo_dài làm cạn_kiệt dân_số và giảm sự phát_triển . Tỷ_lệ sinh quốc_gia là 14,5 ca sinh mỗi năm trên 1.000 dân . Hai_phần_ba số hộ gia_đình bao_gồm các gia_đình mở_rộng chủ_yếu sống trong các căn nhà có hai phòng .	Nghĩa_vụ_quân_sự là một sự bắt_buộc đối_với mọi người công_dân .	{'start_id': 552, 'text': 'Kết_hôn muộn sau khi thực_hiện nghĩa_vụ_quân_sự , không_gian nhà ở hạn_chế và thời_gian làm_việc hoặc nghiên_cứu chính_trị kéo_dài làm cạn_kiệt dân_số và giảm sự phát_triển .'}	Not_Enough_Information
16,423	Một_số nhóm người Ethiopia và Eritrea ( tương_tự như Amhara và Tigray , gọi chung là người " Habesha " ) có tổ_tiên là người Semit ( Sabaea ) . Người Somali là những người có nguồn_gốc từ các cao_nguyên ở Ethiopia , nhưng phần_lớn các bộ_tộc Somali cũng có tổ_tiên là người gốc Ả_Rập . Sudan và Mauritanie được phân_chia giữa phần_lớn người gốc Ả_Rập ở phía bắc và người Phi da đen ở phía nam ( mặc_dù nhiều người gốc " Ả_Rập " ở Sudan có tổ_tiên rõ_ràng là người châu_Phi , và họ khác rất nhiều so với người gốc Ả_Rập ở Iraq hay Algérie ) . Một_số khu_vực ở Đông_Phi , cụ_thể là ở đảo Zanzibar và đảo Lamu của Kenya , có những người_dân và thương_nhân gốc Ả_Rập và Hồi_giáo châu_Á sinh_sống từ thời Trung_Cổ .	Không có mối liên_hệ nguồn_gốc giữa người Somali và các cao_nguyên ở Ethiopia , cũng như người gốc Ả_Rập .	{'start_id': 144, 'text': 'Người Somali là những người có nguồn_gốc từ các cao_nguyên ở Ethiopia , nhưng phần_lớn các bộ_tộc Somali cũng có tổ_tiên là người gốc Ả_Rập .'}	Refutes
16,424	Nghệ_An là xứ_sở của những lễ_hội cổ_truyền diễn ra trên sông_nước như lễ_hội Cầu Ngư , Rước hến , Đua thuyền ... Lễ_hội làm sống lại những kỳ_tích lịch_sử được nâng lên thành huyền_thoại , giàu chất sử_thi , đậm_đà tính nhân_văn như lễ_hội đền Cuông , lễ_hội đền Khai_Long , lễ_hội làng Vạn_Lộc , làng Sen , lễ_hội đền Quả_Sơn . Miền núi có các lễ_hội như Hang_Bua , lễ_hội Xàng_Khan , lễ Mừng nhà mới , lễ Uống rượu_cần . Lễ_hội Đền Tiên_Đô ( Tiên Đô_Miếu ) ở Đặng_Sơn vào lễ khai_hạ mồng 7 tháng_giêng và Lễ kỵ nhật 16/6 của 3 thần bản cảnh - Thành_Hoàng nơi thờ Phó Quốc_vương Mạc_Đăng_Lượng thượng thượng thượng_đẳng thần , Binh_nhung Đại_tướng Hoàng_Trần_Ích thượng_đẳng thần , Hoàng_Bá Kỳ_Đoan túc tôn thần .	Nghệ_An là một tỉnh thuộc vùng đông bắc miền Trung của Việt_Nam .	{'start_id': 0, 'text': 'Nghệ_An là xứ_sở của những lễ_hội cổ_truyền diễn ra trên sông_nước như lễ_hội Cầu Ngư , Rước hến , Đua thuyền ... Lễ_hội làm sống lại những kỳ_tích lịch_sử được nâng lên thành huyền_thoại , giàu chất sử_thi , đậm_đà tính nhân_văn như lễ_hội đền Cuông , lễ_hội đền Khai_Long , lễ_hội làng Vạn_Lộc , làng Sen , lễ_hội đền Quả_Sơn .'}	Not_Enough_Information
16,425	Một phần của vấn_đề là sự viện_trợ của nước_ngoài nói_chung được sử_dụng để khuyến_khích trồng các loại cây_công_nghiệp như bông , cacao và cà_phê trong các khu_vực của nền nông_nghiệp tự_cung_tự_cấp . Tuy_nhiên , cũng vào thời_gian này thì các nước công_nghiệp lại theo_đuổi chính_sách nhằm hạ giá các sản_phẩm từ các loại cây này . Ví_dụ , giá_thành thực_sự của bông trồng ở Tây_Phi là nhỏ hơn khoảng một_nửa giá_thành của bông trồng tại Mỹ nhờ giá nhân_công rẻ_mạt . Tuy_nhiên , bông của Mỹ được bán ra với giá thấp hơn bông châu_Phi do việc trồng bông ở Mỹ được trợ_cấp rất nhiều . Kết_quả là giá_cả của các mặt_hàng này hiện_nay chỉ xấp_xỉ với giá của thập_niên 1960 .	Tuy_nhiên , đồng_thời cũng trong giai_đoạn này các quốc_gia công_nghiệp đang thực_hiện chính_sách giảm_giá các sản_phẩm từ những loại cây này .	{'start_id': 202, 'text': 'Tuy_nhiên , cũng vào thời_gian này thì các nước công_nghiệp lại theo_đuổi chính_sách nhằm hạ giá các sản_phẩm từ các loại cây này .'}	Supports
16,426	Chữ Hán bắt_nguồn từ Trung_Quốc từ thời xa_xưa dựa trên việc quan_sát đồ_vật xung_quanh và vẽ thành dạng chữ tượng_hình , chữ mang ý_nghĩa . Chữ Hán đã trải qua nhiều thời_kỳ phát_triển . Cho tới hiện_nay , chữ Hán cổ nhất được cho là loại chữ Giáp_Cốt ( Giáp cốt văn 甲骨文 ) , chữ_viết xuất_hiện vào đời nhà Ân ( 殷 ) vào_khoảng 1600-1020 trước Công_Nguyên . Chữ Giáp_Cốt là chữ Hán cổ viết trên các mảnh xương thú_vật và có hình_dạng rất gần với những vật thật quan_sát được .	Không có bằng_chứng cho rằng chữ Hán cổ nhất_là Giáp_Cốt văn , không xuất_hiện trong thời_kỳ nhà Ântừ khoảng 1600-1020 trước Công_Nguyên .	{'start_id': 188, 'text': 'Cho tới hiện_nay , chữ Hán cổ nhất được cho là loại chữ Giáp_Cốt ( Giáp cốt văn 甲骨文 ) , chữ_viết xuất_hiện vào đời nhà Ân ( 殷 ) vào_khoảng 1600-1020 trước Công_Nguyên .'}	Refutes
16,427	Trong hàng thế_kỷ , sự tiến_bộ kinh_tế và xã_hội Trung_Quốc có được là nhờ chất_lượng cao của khoa_cử phong_kiến . Điều này dẫn tới chế_độ lựa_chọn nhân_tài , mặc_dù trên thực_tế chỉ có đàn_ông và những người có cuộc_sống tương_đối mới có_thể tham_dự các kỳ thi này , cũng như đòi_hỏi một sự học_hành chuyên_cần . Đây là hệ_thống khác hẳn so với hệ_thống quý_tộc theo huyết_thống ở phương Tây . Các kỳ thi này đòi_hỏi các thí_sinh phải viết các bài luận cũng như chứng_minh khả_năng thông_hiểu các sách_vở kinh_điển của Nho_giáo . Những người vượt qua được kỳ thi cao nhất trở_thành các quan lại-học giả ưu_tú gọi các tiến_sĩ . Học_vị tiến_sĩ có vị_trí kinh tế-chính trị rất được coi_trọng tại Trung_Quốc và các nước xung_quanh .	Nhỏ giáo tập_trung vào việc thúc_đẩy đạo_đức , việc rèn_luyện cá_nhân .	{'start_id': 395, 'text': 'Các kỳ thi này đòi_hỏi các thí_sinh phải viết các bài luận cũng như chứng_minh khả_năng thông_hiểu các sách_vở kinh_điển của Nho_giáo .'}	Not_Enough_Information
16,428	Do vị_trí của châu_Phi trên các vĩ_độ xích_đạo và cận_nhiệt_đới ở cả bán_cầu bắc và bán_cầu nam , nên có_thể tìm thấy một_số kiểu khí_hậu khác nhau ở bên trong nó . Lục_địa này chủ_yếu nằm trong đới liên nhiệt_đới giữa chí_tuyến và chí_tuyến , do_đó có mật_độ ẩm khá thú_vị . Cường_độ mưa luôn cao và là lục_địa nóng . Khí_hậu ấm và nóng phổ_biến trên khắp châu_Phi , nhưng phần_lớn là phần phía bắc được đánh_dấu bởi sự khô_cằn và nhiệt_độ cao . Chỉ có rìa cực bắc và cực nam của lục_địa là có khí_hậu Địa_Trung_Hải . Đường xích_đạo chạy qua giữa châu_Phi , cũng như chí_tuyến bắc và chí_tuyến nam , làm cho châu_Phi trở_thành lục_địa nhiệt_đới nhất .	Lục_địa này không chủ_yếu nằm trong vùng đới liên nhiệt_đới từ chí_tuyến sang chí_tuyến , do_đó không có mật_độ ẩm đáng chú_ý .	{'start_id': 165, 'text': 'Lục_địa này chủ_yếu nằm trong đới liên nhiệt_đới giữa chí_tuyến và chí_tuyến , do_đó có mật_độ ẩm khá thú_vị .'}	Refutes
16,429	Vấn_đề chính trong tranh_chấp xoay quanh sự bất_đồng về thời_điểm tên " Biển Nhật_Bản " trở_thành tiêu_chuẩn quốc_tế . Nhật_Bản tuyên_bố thuật_ngữ này đã trở_thành tiêu_chuẩn quốc_tế ít_nhất là từ đầu thế_kỷ 19 , trong khi Triều_Tiên cho rằng thuật_ngữ " Biển Nhật_Bản " xuất_hiện muộn hơn trong khi Hàn_Quốc nằm dưới sự cai_trị của Nhật_Bản , và trước khi bị chiếm_đóng , các tên khác như " Korean_Sea_" hoặc " East_Sea_" đã được sử_dụng trong tiếng Anh . Vào năm 2012 , Tổ_chức Thuỷ_văn Quốc_tế ( IHO ) , một tổ_chức liên chính_phủ duy_trì một ấn_phẩm liệt_kê các giới_hạn của đại_dương và các khu_vực biển trên khắp thế_giới , đã từ_bỏ một_số nỗ_lực gần đây nhất trong 25 năm qua để sửa_đổi việc công_bố tên biển . Điều này chủ_yếu là do sự thiếu thống_nhất giữa Triều_Tiên và Nhật_Bản về vấn_đề đặt tên . Một nhóm tư_vấn của IHO sẽ báo_cáo về vấn_đề này vào năm 2020 . Vào tháng 9 năm 2020 , IHO thông_báo rằng họ sẽ áp_dụng một hệ_thống số mới chỉ_định toàn_bộ các biển và đại_dương bao_gồm cả Biển Nhật_Bản bằng một bộ số nhận_dạng kỹ_thuật_số , còn được gọi là " S-130 " Vào tháng 11 năm 2020 , IHO đã thông_qua một đề_xuất ủng_hộ việc sử_dụng riêng tên Biển Nhật_Bản trong hải_đồ chính_thức .	Tổ_chức Thuỷ_văn Quốc_tế ( IHO ) đã từ_bỏ nỗ_lực gần đây nhất trong 25 năm qua để thay_đổi quy_tắc công_bố tên biển vào năm 2012 , đây là một tổ_chức liên chính_phủ duy_trì một ấn_phẩm liệt_kê các giới_hạn của đại_dương và các khu_vực biển trên toàn thế_giới .	{'start_id': 457, 'text': 'Vào năm 2012 , Tổ_chức Thuỷ_văn Quốc_tế ( IHO ) , một tổ_chức liên chính_phủ duy_trì một ấn_phẩm liệt_kê các giới_hạn của đại_dương và các khu_vực biển trên khắp thế_giới , đã từ_bỏ một_số nỗ_lực gần đây nhất trong 25 năm qua để sửa_đổi việc công_bố tên biển .'}	Supports
16,430	Âm_nhạc châu_Phi là một trong các dạng nghệ_thuật năng_động nhất . Ai_Cập đã có một lịch_sử lâu_đời gắn liền với sự trung_tâm văn_hoá của thế_giới Ả_Rập , trong khi các giai_điệu âm_nhạc của châu_Phi hạ Sahara , cụ_thể là của Tây_Phi , đã được truyền_thông qua buôn_bán nô_lệ xuyên Đại_Tây_Dương thành các loại nhạc blues , jazz , reggae , rap và rock and roll hiện_đại . Âm_nhạc hiện_đại của châu_lục này bao_gồm các bài hát hợp_xướng tổ_hợp cao của miền nam châu_Phi và các điệu nhảy soukous , chi_phối bởi âm_nhạc của Cộng_hoà Dân_chủ Congo . Sự phát_triển gần đây trong thế_kỷ XXI là sự nổi lên của hip_hop châu_Phi , cụ_thể là dạng ở Sénégal là pha_trộn với mbalax truyền_thống . Gần đây ở Nam_Phi , một dạng âm_nhạc liên_quan tới nhạc house ( thể_loại nhạc sử_dụng các thiết_bị âm_nhạc điện_tử - là sự phối_trộn của disco và pop , tên gọi có từ câu_lạc_bộ Warehouse ở Mỹ ) được biết dưới tên gọi kwaito đã được phát_triển , mặc_dù nước này là quê_hương của các dạng nhạc jazz Nam_Phi , trong khi âm_nhạc của người Afrikaan là hoàn_toàn khác_biệt và chủ_yếu là âm_nhạc Boere truyền_thống và các dạng của âm_nhạc dân_tộc hay Rock .	Hiện_nay có rất nhiều thể_loại âm_nhạc tuỳ vào sự phát_triển và nhận_thức để chúng_ta lựa_chọn thể_loại cho phù_hợp .	{'start_id': 685, 'text': 'Gần đây ở Nam_Phi , một dạng âm_nhạc liên_quan tới nhạc house ( thể_loại nhạc sử_dụng các thiết_bị âm_nhạc điện_tử - là sự phối_trộn của disco và pop , tên gọi có từ câu_lạc_bộ Warehouse ở Mỹ ) được biết dưới tên gọi kwaito đã được phát_triển , mặc_dù nước này là quê_hương của các dạng nhạc jazz Nam_Phi , trong khi âm_nhạc của người Afrikaan là hoàn_toàn khác_biệt và chủ_yếu là âm_nhạc Boere truyền_thống và các dạng của âm_nhạc dân_tộc hay Rock .'}	Not_Enough_Information
16,431	Tuy_nhiên , đến đầu thập_niên 1990 thì Triều_Tiên bắt_đầu lâm vào khủng_hoảng . Nguyên_nhân chủ_yếu là do tình_hình quốc_tế biến_động mạnh , đặc_biệt là sự tan_rã của Liên_Xô và khối Đông_Âu khiến ngành ngoại_thương của Triều_Tiên bị ảnh_hưởng nghiêm_trọng . Do bị mất những bạn_hàng lớn thuộc khối xã_hội_chủ_nghĩa , kim_ngạch xuất_khẩu bị sụt_giảm 90% , thu_nhập bình_quân bị giảm 2/3 . Các máy_móc nông_nghiệp của Triều_Tiên chủ_yếu nhập từ Liên_Xô , nay không còn nguồn cung . Phân_lân và phân_kali cũng không còn nguồn nhập_khẩu , dẫn tới sản_xuất nông_nghiệp tụt_dốc . Trong những năm 1990 , Triều_Tiên phải chịu một nạn đói và tiếp_tục gặp khó_khăn trong việc sản_xuất lương_thực . Trước tình_hình chính_trị thế_giới thay_đổi đột_biến , Triều_Tiên vẫn giữ mô_hình kinh_tế – chính_trị cũ và không thay_đổi chính_sách ngoại_giao và trở_nên tách_biệt so với phần còn lại của thế_giới . Hơn_nữa , họ cũng không có ý_định cải_thiện mối quan_hệ với phương Tây chừng nào vấn_đề hiệp_định hoà_bình với Mỹ chưa được giải_quyết ( Triều_Tiên và liên_minh Mỹ - Hàn_Quốc vẫn đang trong tình_trạng chiến_tranh ) . Có_thể nói Triều_Tiên đang bị mắc_kẹt trong tư_duy kinh_tế – chính_trị và những mâu_thuẫn chính_trị quốc_tế có từ thời Chiến_tranh_Lạnh . Sự chậm thay_đổi trong tư_duy kinh_tế – chính_trị của Triều_Tiên có_thể vì Triều_Tiên từng đạt nhiều thành_tựu trong quá_khứ với mô_hình kinh_tế kế_hoạch_hoá tập_trung ( trong khi Việt_Nam hoàn_toàn thất_bại với mô_hình này nên phải nhanh_chóng thay_đổi ) , hơn_nữa họ đang trong tình_trạng chiến_tranh với Hàn_Quốc và Mỹ . Do sự phong_toả và cấm_vận về kinh_tế của Liên_hiệp_quốc , Triều_Tiên bị cô_lập khỏi cộng_đồng quốc_tế , không_gian hợp_tác chính_trị quốc_tế của Triều_Tiên bị thu_hẹp khiến cho kinh_tế Triều_Tiên bị đình_trệ . Triều_Tiên từ một quốc_gia có thu_nhập trung_bình cao tụt xuống mức thu_nhập trung_bình thấp .	Triều_Tiên là một nước có sự phát_triển mạnh về tiềm_lực quốc_phòng .	{'start_id': 1107, 'text': 'Có_thể nói Triều_Tiên đang bị mắc_kẹt trong tư_duy kinh_tế – chính_trị và những mâu_thuẫn chính_trị quốc_tế có từ thời Chiến_tranh_Lạnh .'}	Not_Enough_Information
16,432	Nhà Nguyễn còn giữ mãi cái học , cái thi lạc_hậu theo lối khoa_bảng thời xưa , cho_nên tinh_thần thủ_cựu , luôn cho rằng xưa hơn nay . Vào thế_kỷ 19 , bảo_thủ là con đường chết . Triều_đình cứ tranh_luận việc có nên cải_cách hay không , cuối_cùng thì không làm gì cả . Ban_đầu có mời chuyên_gia phương Tây qua dạy kỹ_thuật được ít tháng , cử người qua phương Tây_học hỏi , nhưng được ít_lâu đều dẹp bỏ hết .	Người ta không bao_giờ mời chuyên_gia phương Tây qua để giảng_dạy kỹ_thuật , cũng không bao_giờ gửi ai đi học_hỏi ở phương Tây .	{'start_id': 269, 'text': 'Ban_đầu có mời chuyên_gia phương Tây qua dạy kỹ_thuật được ít tháng , cử người qua phương Tây_học hỏi , nhưng được ít_lâu đều dẹp bỏ hết .'}	Refutes
16,433	Trải qua chinh_chiến , Lưu_Bang đã lập được chính_quyền nhà Tây_Hán ( 202 TCN ) , bình_định Trung_Nguyên , bao_gồm cả thế_lực thu_phục được của Hạng Vũ . Lưu_Bang quyết_định không lấy chiến_tranh đối_phó với nước Nam_Việt để dân_chúng Trung_nguyên khỏi mất người mất của sau bao năm loạn_lạc .	Lưu_Bang đã không lựa_chọn việc sử_dụng chiến_tranh để đối_phó với nước Nam_Việt , để dân_chúng Trung_nguyên không phải tiếp_tục chịu thêm thiệt_hại sau nhiều năm khủng_hoảng .	{'start_id': 154, 'text': 'Lưu_Bang quyết_định không lấy chiến_tranh đối_phó với nước Nam_Việt để dân_chúng Trung_nguyên khỏi mất người mất của sau bao năm loạn_lạc .'}	Refutes
16,434	Tuy_nhiên , mối quan_hệ giữa hai nước vẫn có những thời_điểm căng_thẳng trong bối_cảnh Bình_Nhưỡng thử tên_lửa , hạt_nhân liên_tục . Quan_hệ Triều-Trung xuống đáy năm 2017 do Triều_Tiên liên_tục thử hạt_nhân , tên_lửa năm 2016 và 2017 , gây ra những trận động_đất khiến người_dân sống ở vùng Đông_Bắc_Trung_Quốc lo_sợ . Các nhà_khoa_học Trung_Quốc quan_ngại về núi Mantap , bãi thử hạt_nhân của Triều_Tiên , sẽ sập do bị ảnh_hưởng bởi các vụ thử hạt_nhân . Trung_Quốc do_đó đã ủng_hộ một_số lệnh trừng_phạt Triều_Tiên mà Liên_Hợp_Quốc áp_đặt nhằm phản_ứng với các vụ thử hạt_nhân bừa_bãi . Bước_đi đó của Bắc_Kinh khiến quan_hệ Triều Tiên-Trung Quốc xấu đi nghiêm_trọng . Do Trung_Quốc ủng_hộ trừng_phạt Triều_Tiên , báo_chí nhà_nước Triều_Tiên đã công_kích trực_diện Trung_Quốc ít_nhất ba lần năm 2017 .	Thực_tế là , mối quan_hệ giữa hai nước không có thời_điểm nào bị căng_thẳng trong bối_cảnh Bình_Nhưỡng liên_tục thử tên_lửa và vũ_khí_hạt_nhân .	{'start_id': 0, 'text': 'Tuy_nhiên , mối quan_hệ giữa hai nước vẫn có những thời_điểm căng_thẳng trong bối_cảnh Bình_Nhưỡng thử tên_lửa , hạt_nhân liên_tục .'}	Refutes
16,435	Chữ_Nôm ( 𡨸喃 ) , còn được gọi là Chữ Hán_Nôm ( 𡨸漢喃 ) , Quốc_âm ( 國音 ) hay Quốc_ngữ ( 國語 ) là loại văn_tự ngữ tố - âm_tiết dùng để viết tiếng Việt . Đây là bộ chữ được người Việt tạo ra dựa trên chữ Hán , các bộ thủ , âm đọc và nghĩa từ_vựng trong tiếng Việt .	Tiếng Việt không được viết bằng hệ_thống văn_tự ngữ tố - âm_tiết nào tên là Chữ_Nôm , Chữ Hán_Nôm , Quốc_âm hoặc Quốc_ngữ .	{'start_id': 0, 'text': 'Chữ_Nôm ( 𡨸喃 ) , còn được gọi là Chữ Hán_Nôm ( 𡨸漢喃 ) , Quốc_âm ( 國音 ) hay Quốc_ngữ ( 國語 ) là loại văn_tự ngữ tố - âm_tiết dùng để viết tiếng Việt .'}	Refutes
16,436	Năm 2020 , do Đại_dịch COVID-19 , Triều_Tiên quyết_định đóng_cửa biên_giới với Trung_Quốc khiến cho thương_mại với Trung_Quốc giảm đến 80% . Triều_Tiên đã hạn_chế nhập_khẩu các loại thực_phẩm chủ_yếu từ Trung_Quốc vào tháng 8/2020 và đến tháng 10/2020 chấm_dứt gần như tất_cả các hoạt_động thương_mại , bao_gồm cả việc mua_bán thực_phẩm và thuốc_men . Triều_Tiên cũng từ_chối các đề_nghị viện_trợ từ bên ngoài và hầu_như tất_cả các nhà ngoại_giao và nhân_viên cứu_trợ , bao_gồm cả nhân_viên của Chương_trình Lương_thực Thế_giới của Liên_Hợp_Quốc ( WFP ) đã đồng_loạt rời khỏi nước này . Các nhà ngoại_giao Nga rời khỏi Triều_Tiên cho biết nước này đang bị thiếu thuốc_men và nhu_yếu_phẩm cơ_bản nghiêm_trọng đến mức các nhà ngoại_giao nước_ngoài đồng_loạt rời khỏi Triều_Tiên . Hai cơn bão lớn vào mùa hè năm 2020 gây ra lũ_lụt làm hư_hại mùa_màng , làm trầm_trọng thêm việc thiếu lương_thực . Tổng_Bí_thư Đảng Lao_động Triều_Tiên Kim Jong-un khuyên người_dân chuẩn_bị cho thời_kỳ khó_khăn sắp tới . Báo_cáo_viên đặc_biệt của Liên_Hợp_Quốc về nhân_quyền tại Triều_Tiên , Tomás_Ojea_Quintana , đã cảnh_báo vào tháng 3 năm 2021 về một " cuộc khủng_hoảng lương_thực nghiêm_trọng " dẫn đến suy_dinh_dưỡng và nạn đói . Theo ông này , " các trường_hợp tử_vong do đói đã được báo_cáo , cùng với sự gia_tăng số_lượng trẻ_em và người già phải đi ăn_xin do các gia_đình không còn có_thể hỗ_trợ cho họ " . Tuy_nhiên , bất_chấp tình_hình kinh_tế - xã_hội khó_khăn , chính_quyền Bắc_Triều_Tiên vẫn kiểm_duyệt nghiêm_ngặt mọi hoạt_động truyền_thông cũng như các nguồn thông_tin ra - vào đất_nước đồng_thời tiếp_tục thiết_kế và cho tiến_hành thử_nghiệm các loại vũ_khí , tên_lửa mới .	Đói là một tình_trạng nghiêm_trọng của mỗi đất_nước .	{'start_id': 1214, 'text': 'Theo ông này , " các trường_hợp tử_vong do đói đã được báo_cáo , cùng với sự gia_tăng số_lượng trẻ_em và người già phải đi ăn_xin do các gia_đình không còn có_thể hỗ_trợ cho họ " .'}	Not_Enough_Information
16,437	Châu_Phi cũng phải hứng_chịu sự chảy vốn liên_tục . Nói_chung , thu_nhập đến với các nước châu_Phi lại nhanh_chóng ra đi , hoặc là do các tài_sản được bán ra đều là sở_hữu của ngoại_quốc ( dầu_mỏ là một ví_dụ điển_hình ) và tiền thu về lại được chuyển cho các chủ nước_ngoài , hoặc là các khoản tiền đó phải sử_dụng để thanh_toán các khoản vay của các nước công_nghiệp hay Ngân_hàng thế_giới ( WB ) . Người ta ước_tính rằng châu_Phi có_thể giảm sự phụ_thuộc vào viện_trợ của nước_ngoài một_cách đáng_kể nếu mọi lợi_nhuận thu được tại các nước châu_Phi được tái đầu_tư vào khu_vực trong ít_nhất 12 tháng .	Ngân_hàng là nơi dùng để cho các đối_tượng có_thể thực_hiện vay_mượn khi có nhu_cầu .	{'start_id': 52, 'text': 'Nói_chung , thu_nhập đến với các nước châu_Phi lại nhanh_chóng ra đi , hoặc là do các tài_sản được bán ra đều là sở_hữu của ngoại_quốc ( dầu_mỏ là một ví_dụ điển_hình ) và tiền thu về lại được chuyển cho các chủ nước_ngoài , hoặc là các khoản tiền đó phải sử_dụng để thanh_toán các khoản vay của các nước công_nghiệp hay Ngân_hàng thế_giới ( WB ) .'}	Not_Enough_Information
16,438	Năm 1858 , ở Đà_Nẵng chỉ còn gần 1.000 quân Pháp , quân Việt_Nam có hàng vạn mà tướng Nguyễn_Tri_Phương không thừa_thế tấn_công tiêu_diệt , để Pháp an_toàn rút vào Gia_Định . Năm sau , ở Gia_Định , Nguyễn_Tri_Phương có 30.000 quân_chính quy và dân_quân mà cũng không dám tiến_công diệt hết quân Pháp ( lúc đó chỉ có độ 300 lính , bởi phần_lớn đã rút lên tấn_công Trung_Quốc trong Chiến_tranh Nha_phiến ) . Đến khi Pháp được tăng_viện thì quân Nguyễn_nhanh_chóng vỡ trận , Pháp chiếm cả bốn tỉnh miền Đông Nam_Kỳ .	Trong năm 1858 tại Đà_Nẵng , quân Pháp có hàng nghìn người và quân Việt_Nam chỉ có một_vài trăm binh_lính , tuy_nhiên tướng Nguyễn_Tri_Phương đã chiến_thắng và đánh_bại quân Pháp , khiến cho họ phải rút_lui .	{'start_id': 0, 'text': 'Năm 1858 , ở Đà_Nẵng chỉ còn gần 1.000 quân Pháp , quân Việt_Nam có hàng vạn mà tướng Nguyễn_Tri_Phương không thừa_thế tấn_công tiêu_diệt , để Pháp an_toàn rút vào Gia_Định .'}	Refutes
16,439	Thư_tịch tiếng Hán và tiếng Việt viết bằng chữ_Nôm thời xưa thường không có dấu_chấm câu . Nếu trong sách in có dấu_chấm câu thì thường là do người đọc sách viết thêm vào . Trong văn_bản , ở những chữ nào mà người_xưa cảm_thấy cần phải dừng lại một_chút khi đọc đến chữ đó thì chữ đó cùng những chữ đứng trước nó được xem là một “ câu ” 句 . “ Câu ” theo quan_niệm thời xưa nhiều khi không xem được là câu theo quan_niệm về câu thời nay . Việc thêm ký_hiệu vào trong văn_bản để chỉ ra ranh_giới của các “ câu ” gọi là chấm_câu 點句 . Việc chấm_câu cho sách gọi là chấm sách 點冊 .	Chấm_câu là việc thêm các ký_hiệu vào trong văn_bản để phân_biệt ranh_giới của các " câu " .	{'start_id': 438, 'text': 'Việc thêm ký_hiệu vào trong văn_bản để chỉ ra ranh_giới của các “ câu ” gọi là chấm_câu 點句 .'}	Supports